Bây giờ thiếu niên đi xe máy là rất phổ biến.

Chỉ cần hiểu đơn giản học sinh cấp 3 vào cỡ những năm
2017 đến 2020 thì chỉ có nửa lớp biết đi. Giờ đến học sinh cấp 2 mà lên tới 75% lớp biết đi xe máy. Điều
này thực ra là tín hiệu tốt vì nó sẽ giúp các em chủ động công việc đi lại mà tránh phụ thuộc vào bố mẹ.
Tôi cũng thuộc dạng biết đi xe máy sớm, chính xác là vào năm lớp 10. Đến năm 18 tuổi khi có bằng lái và
hồi tưởng lại, cũng như nhìn nhận thực tế thì tôi mới thấy một điều đáng buồn về học sinh đi xe máy.
Những kĩ năng đi xe máy của các em là do bố mẹ của các em dạy. Kể cả trường hợp bố mẹ ngăn cấm
không cho đi xe máy sớm thì các em cũng học từ bạn bè, mượn xe bạn để đi. Ai dám khẳng định cả bố
mẹ lẫn các bạn học sinh dạy nhau sẽ đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Lúc tôi mới học xe máy, bố mẹ tôi dạy tôi giữ thăng bằng, đi số 3 và 4 cho thăng bằng, mất đà thì về số.
Nói chính xác là dạy để biết đi, còn những chức năng an toàn như gương xe máy, ý thức tham gia giao
thông, đảm bảo an toàn cho bản thân thì mấy ai dạy con chi tiết.
Mặc dù nhà trường đã có bao nhiêu chương trình giáo dục về an toàn giao thông, có mời cả công an
phường hợp tác làm việc. Trong mỗi năm học môn giáo dục công dân đều có phần về an toàn giao thông,
kể cả không có trong sách giáo khoa thì đó là chương trình phụ bên ngoài khung chương trình chính
khóa và không hề có trong chương trình thi cử nào. Mấy hoạt động tuyên truyền luật giao thông cũng
thế, thường bị coi là phụ.
Vậy là từ khâu “mầm non” là đã có thể tạo ra những người Việt đi xe máy theo bản năng sau này.
Nhiều khi ra đường tôi thấy các em học sinh “dọa” người đi đường bằng những kĩ năng “điêu luyện” kèm
tính cách “húng” của các em. Như là “dương đông kích tây”, nghĩa là nhắm bên này mà rẽ bên kia gây
hoang mang cho người đi phía sau. Hay là đang đi thì các em bỗng đâu ú òa bằng cách “tạt cánh đánh
đầu” bất ngờ, hay là đi từ trong nhà hay trong ngõ ra đường mà không có bất kì tín hiệu nào. Hay là cắt
ngang nhiều làn đường một lúc, phóng quá tốc độ cho phép lên đến vài chục km/h trong phố. Đi theo
nhóm bạn thay vì gọn lại thì lại dàn hàng ngang ra gây cản trở giao thông. Đi vào làn ô tô còn không biết,
hay là đi quá chậm bám làn trái. Một số em còn không hiểu được biển báo giao thông, vạch kẻ đường,
đèn tín hiệu là gì, và còn rất kém trong kỹ năng điều khiển phương tiện.

Đó còn chưa kể mấy thành phần mà chúng ta quen gọi là “báo thủ” hay đua xe, biểu diễn những kĩ năng
“tuyệt đỉnh” của mình trong đêm để “oai” trong mắt các bạn, để ngầu trên mạng xã hội.
Không ít những vụ tai nạn thường tâm xảy ra cũng vì sự thiếu ý thức, cũng như thiếu hiểu biết của một
bộ phận học sinh khi tham gia giao thông.

Tất cả đều xuất phát từ sự thiếu ý thức, cũng một phần là chưa có môn Luật giao thông
Dù nhà trường đã có những hình thức xử lí khá nghiêm đó là hạ hạnh kiểm trong tháng nếu không đội
mũ bảo hiểm và lắp gương đạt chuẩn khi ra vào trường. Nhưng đó chỉ là phạm vi nhà trường thôi, các
em có thể gửi xe ở ngoài rồi đi bộ vào. Hoặc lấy mấy cái mũ cái gương kém chất lượng để đối phó. Còn ra
ngoài thì tháo hết ra đi như bình thường.

Nhà nước không cấm học sinh đi xe máy, chính xác là cho phép học sinh cấp 3 (đủ 16 tuổi) đi xe máy từ
50 phân khối đổ xuống. Nhưng nhiều khi các em lấy xe phân khối lớn hơn rồi lắp biển AA (biển số dành
cho xe 50 phân khối) để đối phó. Hoặc mua xe 50 phân khối xong độ chế động cơ cho dung tích lớn hơn.
Thành ra xử lý học sinh đi xe máy phân khối lớn hơn 50 là khá bất cập.
Đây không phải những biện luận quy chụp hoàn toàn học sinh đi xe máy. Xung quanh ta cũng có những
em học sinh rất có ý thức khi tham gia giao thông.
Thực ra cho học sinh xe máy là điều tốt, vì sẽ rèn cho các em tính kiên nhẫn, kỷ luật, chủ động, khả năng
quan sát phán đoán tình huống. Xuất phát từ phụ huynh, không chỉ dạy con biết đi, mà còn dạy con cả về
luật giao thông lẫn cách nhìn gương nữa vì thực tế có nhiều vụ va chạm do sang làn bất cẩn. Tôi cũng
từng được một số em hang xóm nhờ dạy đi xe máy vì bố mẹ không cho. Thay vì dạy như nhiều người
khác, tôi dạy cả tín hiệu biển báo và cách đi sao cho an toàn trên nhiều tình huống. Nhìn các em có ý
thức, các em kể rằng được bố mẹ cho phép đi xe máy, tôi thấy mình dương như có trách nhiệm phần
nào.