Matematika 1 - Media Print

Libër
B O T U E S E
S H T Ë P I A
mësuesi
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha Matematika
1
www.mediaprint.al
KLIKONI KËTU
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha
Libër mësuesi
Matematika 1
Teksti mësimor Matematika 1 është hartuar nga
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha
Titulli: Libër mësuesi Matematika 1
Autore: Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha
Drejtoi botimin: Anila Bisha
Redaktore gjuhësore: Sofika Konomi
Kopertina: Visidesign
Design: Mirela Ndrita
Shtypi: Media-print
ISBN: 978-99956-93-61-9
Botimi i parë, 2011
S H T Ë P I A B O T U E S E
© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara
Të gjitha të drejtat e autorit lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht te zotëruara/rezervuara nga Shtëpia Botuese
“Mediaprint” sh.p.k..
Ndalohet çdo prodhim, riprodhim, shitje, rishitje, shpërndarje, kopjim, fotokopjim, përkthim, përshtatje,
huapërdorje, shfrytëzim dhe/ose çdo formë tjetër qarkullimi tregtar, si dhe çdo veprim cënues me çfarëdo lloj
mjeti apo apo forme, pjesërisht dhe/ose tërësisht, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese
“Mediaprint” sh.p.k.
Ky botim, në tërësi dhe/ose në pjesë të tij, ndalohet të transmetohet dhe/ose përhapet në çdo lloj forme dhe/ose
mjet elektronik, mekanik, regjistrues dhe/ose tjetër, të ruhet, depozitohet ose përdoret në sisteme ku mund të
cënohen të drejtat e autorit, pa miratimin paraprak me shkrim nga Shtëpia Botuese “Mediaprint” sh.p.k..
Çdo cënim i të drejtave të autorit passjell përgjegjësi sipas legjislacionit në fuqi.
Kontaktet:
www.mediaprint.al
Shtëpia Botuese Sektori i Shpërndarjes dhe Marketingut: Shtypshkronja:
Kutia Postare 7467 - Tiranë Tel.: 04 4500605 Tel.: 04 4500605
Tel.: 04 2258 156 Cel.: 069 40 44 441 Cel.: 069 40 50 380
Cel.: 069 40 44 443 Cel.: 069 40 20 201 Cel.: 069 20 79 021
botime@mediaprint.al distributor@mediaprint.al print@mediaprint.al
Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: botime@mediaprint.al

PËRMBAJTJAȱ
Parathënie........................................................................................................................................8ȱ
Planiȱ mësimor...............................................................................................................................9ȱ
Kapitulliȱ 1ȱ .....................................................................................................................................18ȱ
M.1.1.Shumë,ȱpak.ȱȱ1.2ȱMëȱshumë,ȱmëȱpak................................................................................19ȱ
M.1.3.ȱPara,ȱpas.ȱ1.4ȱMbi,ȱnën;ȱlart,ȱposhtë.ȱ1.5ȱMajtas,ȱdjathtas.ȱBrenda,ȱjashtë..................20ȱ
M.1.6.ȱIȱpari,ȱiȱmesit,ȱiȱfundit.......................................................................................................21ȱ
M.1.7.ȱVijëȱeȱdrejtë,ȱvijëȱeȱlakuar.................................................................................................22ȱ
M.1.8.ȱFiguratȱgjeometrike............................................................................................................24ȱ
M.1.9.ȱ Aq,ȱ sa..................................................................................................................................26ȱ
Kapitulliȱȱ2ȱ.....................................................................................................................................28ȱ
M.2.1.ȱNjëlloj,ȱtëȱndryshme..........................................................................................................28ȱ
M.2.2.ȱ Bashkësia.............................................................................................................................30ȱ
M.2.3.ȱShoqërimiȱiȱelementeveȱtëȱbashkësisë............................................................................31ȱ
M.2.4.ȱBënȱpjesëȱapoȱjo?................................................................................................................32ȱ
Kapitulliȱȱ3ȱȱȱȱ..................................................................................................................................34ȱ
M.3.1.ȱBashkësiaȱboshe.ȱQarkimiȱsipasȱcilësisëȱsëȱelementeveȱtëȱbashkësisë........................35ȱ
M.3.1,ȱ3.2,ȱ3.3,ȱ3.4ȱBashkësiaȱboshe.ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ0ȱ–ȱ3ȱ.............................................36ȱ
M.3.6.ȱKuptimiȱpërȱmbledhjenȱsiȱbashkimȱbashkësish............................................................37ȱ
M.3.7.ȱ Mbledhorȱ +ȱ mbledhorȱ =ȱ shumë.....................................................................................38ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ1.ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱ0Ȭ5ȱ.....................................................................................40ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ2.ȱȱMbledhjaȱeȱnumraveȱ0Ȭ5ȱ.....................................................................41ȱ
M.3.8.ȱVeprimeȱmeȱoperatorëtȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ5Ȭs..............................................................42ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱVeprimetȱeȱmbledhjesȱsëȱnumraveȱbrendaȱȱ0ȱ–ȱ5.ȱȱ......................................43ȱ
M.3.9.ȱKuptimiȱpërȱzbritjenȱ(siȱprerjeȱeȱbashkësisë)ȱ................................................................44ȱ
M.3.10.ȱShumëȱ–ȱMbledhorȱ=ȱMbledhorȱ....................................................................................46ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱȱ1.ȱNjëȱmëȱshumë,ȱnjëȱmëȱpak..................................................................47ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ2.ȱȱZbritjeȱbrendaȱ5Ȭsȱ...............................................................................49ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱMbledhjeȱdheȱzbritjeȱbrendaȱȱ0Ȭ5ȱȱ.................................................................................50ȱ
Kapitulliȱ 4ȱ .....................................................................................................................................52ȱ
M.4.1.ȱȱKuptimiȱpërȱnumratȱ6,ȱ7.ȱShkrimiȱiȱtyre.ȱ.....................................................................52ȱ
M.4.2.ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱ6,ȱ7..................................................................................................53ȱ
M.4.3.ȱMbledhjeȱbrendaȱ6,ȱ7.........................................................................................................55ȱ
Kapitulliȱ 5ȱ .....................................................................................................................................57ȱ
M.5.1.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ.............................58ȱ
M.5.2.ȱ Vetitëȱ eȱ mbledhjesȱ ...........................................................................................................59ȱ
M.5.3.ȱ Vetitëȱ eȱ mbledhjesȱ ...........................................................................................................60ȱ
M.5.4.ȱProblemaȱmeȱmbledhje.ȱ”Mëȱshumë…”,ȱ”gjithsej”ȱ......................................................62ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱMbledhjeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ....................................................................................63ȱ
M.5.5.ȱ Zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ...........................................................................................................65ȱ
M.5.6.ȱProblemaȱmeȱzbritjeȱȱ”Mëȱpakȱse…”,ȱ”mbetën…”ȱ.....................................................66ȱ
M.5.7.ȱProblemaȱmbledhjeȱapoȱzbritje?ȱ.....................................................................................67ȱ
Veprimtariȱpraktike.ȱVeprimeȱmeȱmjeteȱpërȱmbledhjenȱdheȱzbritjenȱbrendaȱ10Ȭsȱ..........................69ȱ
M.5.8.ȱ Mbledhjeȱ eȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ ......................................................................................70ȱ
ȱ
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 5
Kapitulliȱ ȱ 6ȱ ...................................................................................................................................72ȱ
M.6.1.ȱKrahasojmëȱgjatësitëȱ(meȱsy)ȱ...........................................................................................73ȱ
M.6.2,ȱ 6.3,ȱ 6.4,ȱ 6.5.ȱ Trupatȱ gjeometrikëȱ ....................................................................................75ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ7ȱȱȱȱ...............................................................................................................................78ȱ
M.7.1,ȱ7.2,ȱ7.6,ȱ7.7ȱȱȱKuptimiȱpërȱnumratȱ11,ȱ12ȱ(13,ȱ14,ȱ16,ȱ17,ȱ18,ȱ19)ȱ..................................78ȱ
M.7.3,ȱ7.4,ȱ7.5.ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ15ȱ......................................................................................80ȱ
M.7.3,ȱ7.4,ȱ7.5,ȱ7.6,ȱ7.7,ȱ7.8,ȱ7.9.ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ16,ȱ17,ȱ18,ȱ19,ȱ20.ȱZbërthimiȱiȱtyreȱ.....81ȱ
M.7.10,ȱ7.11.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱ+ȱdheȱ–ȱbrendaȱ20.ȱȱ
ȱ Paraqitjaȱnëȱbosht,ȱkrahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ20.ȱȱ..............................................83ȱ
M.7.12.ȱNumratȱçiftȱeȱtekȱ............................................................................................................84ȱ
Kapitulliȱ 8ȱ .....................................................................................................................................86ȱ
M.8.2,ȱ8.3.ȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱ...............................................................87ȱ
M.8.4.ȱȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱdukeȱveçuarȱ10Ȭn.ȱ..........................................................................88ȱ
M.8.5,ȱ8.6.ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭn.ȱ.......................................................................90ȱ
M.8.7.ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱ.........................................................................................................91ȱ
M.8.8,ȱ8.9.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ...............................................93ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱMbledhjeȱmeȱmënyraȱtëȱndryshmeȱbrendaȱ20Ȭsȱ..........................................94ȱ
M.8.10ȱdheȱpunëȱeȱpavarurȱ1.ȱProblemaȱmeȱmbledhjeȱbrendaȱ20Ȭsȱmeȱnjëȱveprimȱ..........96ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ2.ȱMbledhjeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ..................................................................................97ȱ
Orëȱeȱlirëȱ1/3ȱȱPërsëritjeȱ................................................................................................................97ȱ
Kapitulliȱ9ȱ......................................................................................................................................98ȱ
M.9.1.ȱMatȱmeȱpëllëmbë,ȱmeȱlapsȱe….........................................................................................99ȱ
M.9.2,ȱ9.3.ȱCentimetriȱsiȱnjësiȱmatëseȱ.......................................................................................100ȱ
M.9.3,ȱ9.4.ȱZbritjaȱnëȱrreshtȱpjesëȬpjesëȱ....................................................................................101ȱ
M.9.5,ȱ9.6.ȱZbritjaȱnëȱrreshtȱpjesëȬpjesëȱ....................................................................................103ȱ
M.9.7.ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ..........................................................104ȱ
M.9.9.ȱNumratȱrreshtorëȱ............................................................................................................105ȱ
M.9.10.ȱNumratȱçiftȱdheȱnumratȱtekȱ........................................................................................107ȱ
M.9.11.ȱdheȱpunëȱeȱpavarur.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱdheȱȱ
ȱ tëȱzbritjesȱbrendaȱ20Ȭsȱ..................................................................................................108ȱ
Kapitulliȱȱ10ȱȱȱȱ..............................................................................................................................109ȱ
M.10.1.ȱNumratȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ.............................................................109ȱ
M.10.2.ȱShkrimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ..........................................111ȱ
M.10.3.ȱZbërthimiȱȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ......................................112ȱ
M.10.4.ȱKrahasimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota).ȱParaqitjaȱnëȱbosht.ȱ...114ȱ
M.10.5.ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ.......................................115ȱ
M.10.6.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ............................................116ȱ
Kapitulliȱȱ11ȱȱȱȱ.............................................................................................................................119ȱ
M.11.1.ȱ Trupaȱ apoȱ figuraȱ gjeometrike?ȱ Emërto.....................................................................119ȱ
M.11.2,ȱ11.3.Veprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱdheȱtëȱ–ȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ.....120ȱ
M.11.4.ȱKrijimiȱiȱfiguraveȱgjeometrikeȱmeȱpalosjeȱ.................................................................122ȱ
M.11.5.ȱVizatimiȱiȱfigurësȱsimetrikeȱnëȱlidhjeȱmeȱdrejtëzënȱeȱsimetrisëȱ.............................123ȱ
Kapitulliȱ12ȱȱȱȱ...............................................................................................................................125ȱ
M.12.1.ȱKuptimiȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱ.................................................................................125ȱ
M.12.2.ȱShkrimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ....................................................................................127ȱ
Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1
6
M.12.3.ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ................................................................................128ȱ
M.12.4.ȱKrahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱȱ...............................................................................129ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ13ȱȱ..............................................................................................................................132ȱ
M.13.1,ȱ13.2,ȱ13.3.ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ.......................................................................133ȱ
M.13.4,ȱ13.5.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱȱ100.ȱ..........................................................................134ȱ
M.13.6.ȱProblemaȱmeȱ+ȱdheȱ–ȱbrendaȱ100.ȱ..............................................................................136ȱ
M.13.7,ȱ13.8.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱ+ȱdheȱ–ȱbrendaȱ100.....................................................137ȱ
M.13.9.ȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionit.ȱ.............................................................................138ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionitȱ.............................................................140ȱ
M.13.10.ȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionit.ȱ......................................................................141ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionit.ȱȱ.......................................................142ȱ
Kapitulliȱ14ȱ..................................................................................................................................143ȱ
M.14.1,ȱ14.2.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱbrendaȱ100Ȭësȱ...........................................144ȱ
M.14.3,ȱ14.4.ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ.......................................................................146ȱ
M.14.5.ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ................................................................................148ȱ
M.14.6,ȱ14.7.ȱȱMbledhjeȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ......................................................................149ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ1.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ100.ȱ..................................150ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ2.ȱProblemaȱmeȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ..................................152ȱ
M.14.8.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100.ȱ....................................................................................153ȱ
M.14.9.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ...............................................................................154ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ.ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱbrendaȱ100ȱȬësȱȱ..................................156ȱ
M.14.10.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ.............................................................................157ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ1.ȱProblemaȱmeȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ....................................158ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ2.ȱVeprimeȱtëȱpërzieraȱmeȱekuacioneȱdheȱinekuacioneȱ............................160ȱ
M.14.10.ȱVeprimtariȱpraktike.Plotësimiȱiȱsimetrikesȱsëȱnjëȱfigureȱnëȱlidhjeȱmeȱȱ
ȱ njëȱ drejtëz.ȱ .....................................................................................................................161ȱ
Kapitulliȱ15ȱȱ................................................................................................................................163ȱ
M.15.1.ȱGrumbullimiȱiȱtëȱdhënaveȱ...........................................................................................164ȱ
M.15.2.ȱKalimiȱiȱtëȱdhënaveȱnëȱdiagram.ȱȱ................................................................................165ȱ
M.15.3.ȱKalimiȱiȱtëȱdhënaveȱngaȱdiagramiȱnëȱtabelëȱ.............................................................166ȱ
M.15.4.ȱProbabiliteti,ȱngjarjaȱ.....................................................................................................166ȱ
M.15.ȱ5.ȱProbabiliteti,ȱngjarjaȱ.....................................................................................................167ȱ
M.15.6.ȱProbabiliteti,ȱngjarjaȱ......................................................................................................168ȱ
ȱ
ȱ

Parathënieȱ
Tëȱnderuar/aȱkolegë/e,ȱ
ȱ
Fillimishtȱjuȱfalënderojmëȱpërȱzgjedhjenȱtuajȱdheȱjuȱsigurojmëȱqëȱsëȱbashku,ȱdoȱtëȱ
përmbushimȱ synimetȱ tonaȱ përȱ tëȱ hedhurȱ njëȱ bazëȱ tëȱ shëndoshëȱ qëȱ doȱ tëȱ naȱ
ndihmojëȱnëȱpunënȱtonëȱpërgjatëȱgjithëȱCiklitȱFillor.ȱ
Siȱështëȱndërtuarȱ“Udhëzuesi”?ȱ
Kyȱ“Udhëzues”,ȱashtuȱsiȱdheȱMatematikaȱ1ȱështëȱhartuarȱngaȱautorëtȱeȱtekstitȱqë,ȱ
bashkërishtȱ kanëȱ njëȱ përvojëȱ gatiȱ 40Ȭvjeçareȱ nëȱ arsim.ȱ Udhëzuesiȱ ështëȱ
konceptuarȱqëȱtëȱndihmojëȱmësuesetȱtëȱrealizojnëȱmëȱmirëȱobjektivatȱeȱarritjeveȱtëȱ
tëȱ nxënit.ȱ Përȱ këtë,ȱ nëȱ kryeȱ tëȱ çdoȱ kapitulli,ȱ janëȱ vendosurȱ linjatȱ eȱ trajtuaraȱ sëȱ
bashkuȱmeȱOANȱnëȱtreȱnivele.ȱKëtoȱobjektivaȱsynojnëȱtëȱarrijnëȱnjëȱplanifikimȱtëȱ
kujdesshëmȱtëȱpunësȱngaȱfillimiȱiȱkapitullitȱeȱderiȱnëȱfundȱtëȱtij.ȱNëȱpërfundimȱtëȱ
kapitullit,ȱ meȱ njëȱ rishikimȱ tëȱ shpejtë,ȱ mundȱ tëȱ kontrollojmëȱ aȱ iȱ kemiȱ realizuarȱ
synimetȱeȱtijȱdheȱderiȱnëȱç’masëȱiȱkemiȱrealizuarȱato.ȱ
Mësimetȱ janëȱ trajtuarȱ nëȱ drejtimȱ tëȱ njëȱ puneȱ praktikeȱ dheȱ frytdhënëse,ȱ
mbështeturȱ nëȱ përvojënȱ tonëȱ siȱ mësueseȱ tëȱ Ciklitȱ fillor.ȱ Çdoȱ ushtrimȱ iȱ
rëndësishëmȱ kuȱ jepenȱ konceptetȱ përȱ herëȱ tëȱ parëȱ kaȱ merituarȱ njëȱ kujdesȱ tëȱ
vazhdueshëmȱnëȱsugjerimetȱtonaȱpërȱpunënȱmeȱtë.ȱPërgjatëȱplanitȱmësimorȱdoȱtëȱ
vëreniȱ veprimtaritëȱ praktikeȱ tëȱ cilatȱ synojnëȱ qëȱ nëpërmjetȱ lojësȱ fëmijëtȱ tëȱ fitojnëȱ
shprehitëȱeȱparaȱmatematikore.ȱKemiȱpasurȱparasyshȱedheȱvështirësitëȱqëȱparaqetȱ
kjoȱ grupmoshëȱ dukeȱ synuarȱ kënaqësinëȱ praktikeȱ tëȱ fëmijëveȱ nëȱ situataȱ
ndërveprueseȱmeȱtëȱtjerët.ȱ
Ushtrimetȱjanëȱmenduarȱdheȱtrajtuarȱnëȱdisaȱformaȱtëȱlarmishmeȱpërȱtëȱmbajturȱ
tëȱpërqendruarȱsaȱmëȱgjatëȱvëmendjenȱaktiveȱtëȱnxënësve.ȱ
Siȱjanëȱhartuarȱobjektivat?ȱ
Hartimiȱ iȱ objektivaveȱ ështëȱ bërëȱ nëȱ bazëȱ tëȱ objektivaveȱ tëȱ përmbajtjesȱ tëȱ dhënaȱ nëȱ
programinȱmësimor.ȱHartimiȱiȱtyreȱnëȱtreȱniveleȱ(sidomosȱobjektiviȱminimal)ȱparaqetȱ
njëȱsfidëȱngaȱmësuesiȱnisurȱngaȱniveliȱiȱklasësȱsëȱtij.ȱGjithsesiȱmendojmëȱqë,ȱhartimiȱiȱ
këtyreȱobjektivaveȱdoȱtëȱshërbejëȱmëȱshumëȱsiȱorientuesȱnëȱpunënȱmeȱnxënësit.ȱ
ÇfarëȱparashikojnëȱPunëtȱeȱPavarura?ȱ
PunëtȱeȱPavaruraȱjanëȱnjëȱhapȱmëȱshumëȱnëȱushtriminȱeȱnxënësveȱdrejtȱnjëȱtëȱmenduariȱ
kritikȱdheȱkrijues.ȱAtoȱpërmbajnëȱushtrimeȱqëȱdalinȱjashtëȱmodeleveȱtëȱmësuaraȱmëȱparëȱ
dheȱiȱhapinȱrrugëȱnjëȱtëȱmenduariȱjomekanikȱdheȱaktivȱtëȱnxënësve.ȱSituatatȱproblemoreȱ
tëȱshkëputuraȱngaȱjetaȱeȱpërditshmeȱiȱshërbejnëȱgjithashtuȱkëtijȱsynimi.ȱ
Nëȱpërfundim:ȱ
Meȱqëlliminȱmëȱtëȱmirëȱpërȱnjëȱndihmëȱnëȱpunënȱeȱmësueseveȱdheȱpërkushtiminȱ
eȱ përbashkëtȱ përȱ arritjeȱ tëȱ niveleveȱ tëȱ larta,ȱ mirëpresimȱ çdoȱ sugjerimȱ tuajinȱ përȱ
përmirësiminȱeȱvazhdueshëmȱtëȱteksteveȱshkollore.ȱ
8
ȱ
PLANIȱȱMËSIMORȱ
ȱ
Nr.ȱ Linja/nënlinjaȱ Objektivatȱeȱprogramitȱ Temaȱpërȱçdoȱorëȱ Mjetetȱ
1ȱ K.N.1ȱ x Tëȱdallojnëȱsasinëȱeȱobjekteveȱȱdukeȱpërdorurȱ 1.1ȱȱȱȱȱȱȱȱShumë………...pakȱ ȱ
2ȱ K.Nȱ2ȱ konceptetȱpak,ȱshumë,ȱmëȱpak,ȱmëȱshumë.ȱ 1.2ȱȱȱȱȱȱȱȱMëȱshumë…………mëȱpakȱ ȱ
3ȱ GJ.Shnd.ȱ1ȱ x Tëȱpërshkruajnëȱvendndodhjenȱdukeȱpërdorurȱ 1.3ȱȱȱȱȱȱȱȱPara….pasȱ ȱ
4ȱ GJ.Shnd.ȱ2ȱ fjalëȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱȱ 1.4ȱȱȱȱȱȱȱȱMbi,ȱnën………..lart,ȱposhtëȱ ȱ
x Tëȱdallojnëȱvendndodhjenȱdukeȱpërdorurȱ
5ȱ GJ.Shnd.ȱ3ȱ 1.5ȱȱȱȱȱȱȱMajtas,ȱdjathtas,ȱbrenda,ȱjashtëȱ ȱ
termat:ȱpara,ȱpas,ȱmbi,ȱnën,ȱmajtas,ȱdjathtas.ȱ
6ȱ K.N.3ȱ 1.6ȱȱȱȱIȱpari,ȱȱȱȱNëȱmes,ȱȱȱȱȱIȱfunditȱ ȱ
7ȱ GJ.Planȱ1ȱ x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱfiguraȱ 1.7ȱVijëȱeȱdrejtë…..vijëȱeȱlakuarȱ ȱ
8ȱ GJ.Planȱ2ȱ gjeometrike,ȱsiȱdheȱllojetȱeȱndryshmeȱtëȱvijave.ȱ 1.8ȱFiguratȱgjeometrikeȱ ȱ
9ȱ K.N.4ȱ ȱ 1.9ȱȱȱȱȱȱȱAq………..saȱȱȱȱȱ=ȱ ȱ
10ȱ K.N.5ȱ ȱ 2.1ȱȱȱȱȱȱNjëlloj;ȱtëȱndryshmeȱ=,ȱȱȱȱ<,ȱȱȱ>ȱ ȱ
11ȱ Algjebërȱ1ȱ x Tëȱçiftojnëȱsende,ȱfiguraȱsipasȱnjëȱrregulli.ȱ V.PȱÇiftimiȱsipasȱcilësisëȱsëȱngjyrësȱ ȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnëȱbazëȱtëȱelementeveȱ 2.2ȱBashkësiaȱ
12ȱ K.N.6ȱ ȱ
tëȱsajȱpërbërëse.ȱ
13ȱ Algjebërȱ2ȱ x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱndryshimetȱmidisȱbashkësive.ȱ 2.3ȱShoqërimiȱiȱelementeveȱtëȱbashkësisëȱ1ȱpërȱ1ȱ ȱ
14ȱ K.N.7ȱ ȱȱ 2.4ȱBënȱpjesëȱapoȱjo?ȱ ȱ
ȱȱ O.Lȱ1/3ȱ ȱȱ PËRSËRITJEȱ1ȱȱȱÇfarëȱkamȱmësuar?ȱ ȱ
x Tëȱpërdorinȱnumrinȱnatyrorȱpërȱtëȱshprehurȱ 3.1ȱBashkësiaȱboshe.ȱQarkimiȱsipasȱcilësisëȱsëȱ
15ȱ K.N.8ȱ ȱ
sasiȱderiȱnëȱ5.ȱ elementeveȱ
16ȱ K.N.9ȱ x Tëȱlexojnë,ȱtëȱshkruajnëȱdheȱtëȱnumërojnëȱ 3.2ȱKuptimiȱpërȱnr.ȱ0,ȱ1ȱȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ
17ȱ K.N.10ȱ numraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ5.ȱ 3.3ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ2,ȱ3ȱȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ

18ȱ K.N.11ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ P.ȱPȱȱȱȱNumratȱ0,ȱ1,ȱ2,ȱ3ȱ ȱ
19ȱ K.N.12ȱ krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱȱnëȱ5.ȱ 3.4ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ4.ȱShkrimiȱiȱtijȱ ȱ
20ȱ K.N.13ȱ 3.5ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ5.ȱShkrimiȱiȱtijȱ ȱ
21ȱ K.N.14ȱ PPȱȱȱȱȱNumratȱ0ȱ–ȱ5ȱȱ ȱ
22ȱ V.Nȱ1ȱ 3.6ȱȱȱKuptimiȱpërȱmbledhjenȱsiȱbashkimȱbashkësishȱ ȱ
23ȱ V.Nȱ2ȱ 3.7ȱMbledhorȱ+ȱmbledhurȱ=ȱShumëȱ ȱ
24ȱ V.Nȱ3ȱ x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱdheȱmeȱgojëȱderiȱnëȱ5.ȱ V.ȱPȱȱMbledhjeȱeȱnumraveȱ0ȱ–ȱ5ȱ(meȱgishtaȱeȱmjete)ȱ ȱ
25ȱ V.Nȱ4ȱ V.PȱȱMbledhjeȱeȱnumraveȱ0ȱ–ȱ5ȱ(meȱvizatim)ȱ ȱ
26ȱ Algjebërȱ3ȱ ȱȱ 3.8ȱVeprimeȱmeȱoperatorëtȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ ȱ
27ȱ V.Nȱ5ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱ(nëȱbashkësinëȱ P.PȱȱȱȱȱȱVeprimetȱeȱmbledhjesȱmeȱnumraȱderiȱnëȱ5ȱ ȱ
28ȱ V.Nȱ6ȱ përkatëseȱtëȱnumrave)ȱnëȱsituataȱproblemoreȱtëȱ 3.9ȱKuptimiȱpërȱzbritjenȱȱ ȱ
jetësȱsëȱpërditshme.ȱ
29ȱ V.Nȱ7ȱ 3.10ȱShumëȱ–ȱMbledhorȱ=ȱMbledhorȱ ȱ
30ȱ V.Nȱ8ȱ V.PȱNjëȱmëȱshumë,ȱnjëȱmëȱpakȱ ȱ
31ȱ V.Nȱ9ȱ V.PȱZbritjeȱbrendaȱ5(meȱgishta)ȱ ȱ
32ȱ V.Nȱ10ȱ V.PȱZbritjeȱbrendaȱ5ȱ(meȱbashkësi)ȱ ȱ
33ȱ V.Nȱ11ȱ P.PȱȱȱȱȱMbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ5ȱ ȱ
34ȱ K.N.15ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 4.1ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ6,7.ȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ
35ȱ K.N.16ȱ krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ7.ȱ 4.2ȱȱZbërthimiȱIȱnr.ȱ6,7ȱ ȱ
36ȱ V.Nȱ12ȱ 4.3ȱMbledhjeȱbrendaȱ6,7ȱ ȱ
37ȱ K.N.17ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 4.4ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ8,9.ȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ
38ȱ K.N.18ȱ krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ9.ȱ 4.5ȱPërbërjaȱeȱnumraveȱ8,ȱ9.ȱZbërthimiȱiȱtyreȱ ȱ
39ȱ V.Nȱ13ȱ 4.6ȱMbledhjeȱbrendaȱ8,ȱ9ȱ ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 4.7ȱȱKuptimiȱpërȱnr.ȱ10ȱȱ
40ȱ K.N.19ȱ ȱ
krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱ

10
41ȱ V.Nȱ14ȱ ȱȱ 4.8ȱȱMiqtëȱeȱ10ȱ ȱ
42ȱ Algjebërȱ4ȱ x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱdheȱmeȱgojëȱderiȱnëȱ10.ȱ 5.1ȱVeprimeȱmeȱoperat.ȱtëȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱdhjetëshesȱ ȱ
43ȱ V.Nȱ15ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱ(nëȱ 5.2ȱVetitëȱeȱ+ȱȱ ȱ
bashkësinëȱpërkatëseȱtëȱnumrave)ȱnëȱsituataȱ
44ȱ V.Nȱ16ȱ 5.3ȱVetitëȱeȱmbledhjesȱ ȱ
problemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
45ȱ V.Nȱ17ȱ 5.4ȱȱProblemeȱmeȱ+.ȱȱMëȱshumë….Gjithsejȱ ȱ
x Tëȱzbresinȱmeȱshkrimȱdheȱmeȱgojëȱderiȱnëȱ10ȱ
46ȱ V.Nȱ18ȱ P.ȱPȱMbledhjeȱbrendaȱdhjetësȱ ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱzbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱ
47ȱ V.Nȱ19ȱ përkatëseȱtëȱnumrave)ȱnëȱsituataȱproblemoreȱ 5.5ȱȱȱZbritjeȱbrendaȱ10ȱ ȱ
48ȱ V.Nȱ20ȱ tëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ 5.6ȱProblemaȱmeȱzbritjeȱbrendaȱ10.ȱMëȱpak.ȱMbetën…ȱ ȱ
49ȱ V.Nȱ21ȱ 5.7ȱProblema:ȱMbledhjeȱapoȱzbritje?ȱ ȱ
50ȱ V.Nȱ22ȱ V.ȱP.ȱVeprimtariȱmeȱmjeteȱpërȱmbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ ȱ
51ȱ V.Nȱ23ȱ 5.8ȱȱMbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ10ȱ ȱ
52ȱ MATJEȱ1ȱ x Tëȱpërdorinȱkrahasiminȱeȱdrejtpërdrejtëȱpërȱ V.ȱPȱȱȱIȱgjatë…Iȱshkurtërȱ ȱ
53ȱ MATJEȱ2ȱ gjatësitëȱeȱsendeveȱ 6.1ȱȱKrahasojmëȱgjatësitë(meȱsy)ȱ ȱ
54ȱ Gj.Planȱ3ȱ x Tëȱemërtojëȱfiguratȱgjeometrikeȱdheȱvijatȱeȱlakuaraȱeȱ V.ȱPȱVizatojmëȱvijaȱtëȱlakuara,vijaȱtëȱthyeraȱ ȱ
tëȱthyeraȱ V.ȱPȱVizatojmëȱeȱemërtojmëȱfiguratȱgjeometrikeȱ(meȱ
55ȱ Gj.Planȱ4ȱ ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱtrupaȱgjeometrikeȱ shabllone)ȱ
56ȱ GJ.Hap.1ȱ 6.2ȱTrupaȱgjeometrikë.ȱKubi,ȱkuboidiȱ ȱ
57ȱ GJ.Hap.2ȱ 6.3ȱTrupaȱgjeometrikë.ȱSferaȱ ȱ
58ȱ GJ.Hap.3ȱ 6.4ȱTrupaȱgjeometrikë.ȱPiramidaȱ ȱ
59ȱ GJ.Hap.4ȱ 6.5ȱTrupaȱgjeometrikë.ȱCilindriȱ ȱ
60ȱ GJ.Hap.5ȱ V.ȱPȱPunimȱtrupashȱgjeometrikëȱmeȱplastelinë.ȱ ȱ
ȱȱ OLȱ1/3ȱ ȱȱ PËRSËRITJEȱ2ȱȱȱȱȱÇfarëȱkamȱmësuar?ȱ ȱ
61ȱ K.N.20ȱ ȱ 7.1ȱȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ11,12.ȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ
62ȱ V.Nȱ24ȱ x Tëȱmbledhinȱderiȱnëȱ20.ȱ V.ȱPȱȱMbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ11,12(meȱmjeteȱeȱfig)ȱ ȱ

63ȱ K.N.21ȱ ȱȱ 7.2ȱȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ13,14.ȱShkrimiȱiȱtyreȱ ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱ V.ȱPȱȱMbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ13,14ȱ(meȱmjeteȱeȱfig)ȱ
64ȱ V.Nȱ25ȱ ȱ
mendȱdheȱmeȱshkrim).ȱ
65ȱ K.N.22ȱ x Tëȱpërdorëȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱderiȱnëȱ5..ȱ 7.3ȱȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ15.ȱShkrimiȱIȱtij.ȱ ȱ
66ȱ V.Nȱ26ȱ P.ȱPȱVeprimeȱmeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ15.ȱ ȱ
67ȱ V.Nȱ27ȱ 7.4ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ15.ȱ ȱ
68ȱ K.N.23ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 7.5ȱRenditjaȱnëȱboshtȱeȱnumraveȱ0ȱ–ȱ15ȱȱ ȱ
69ȱ K.N.24ȱ krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ20.ȱ 7.6ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ16,17ȱ ȱ
70ȱ K.N.25ȱ 7.7ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ18,19ȱ ȱ
71ȱ K.N.26ȱ 7.8ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ20ȱ ȱ
72ȱ K.N.27ȱ x Tëȱradhitinȱnumratȱsipasȱrritjesȱoseȱzvogëlimitȱ 7.9ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱ16Ȭ20ȱ ȱ
73ȱ Algjebërȱ5ȱ tëȱtyre.ȱ 7.10ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ20.ȱ ȱ
74ȱ K.N.28ȱ x Tëȱinterpretojëȱmbledhjenȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ 7.11ȱParaqitjaȱnëȱbosht.ȱKrahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ20ȱ ȱ
75ȱ K.N.29ȱ 7.12ȱNumratȱçiftȱeȱtekȱ ȱ
76ȱ K.N.30ȱ x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱrendetȱpërkatëseȱnëȱnumratȱ 8.1ȱRendetȱNJ.ȱDH.ȱNumëratoriȱ ȱ
77ȱ V.Nȱ28ȱ dyshifrorë.ȱ 8.2ȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱ(dukeȱplotësuarȱ10)ȱ ȱ
78ȱ V.Nȱ29ȱ 8.3ȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱ(dukeȱplotësuarȱ10)ȱ ȱ
79ȱ V.Nȱ30ȱ x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱnëȱmënyraȱtëȱndryshme.ȱ 8.4ȱMbledhjaȱgjatëȱnëȱreshtȱȱ(dukeȱveçuarȱ10)ȱ ȱ
80ȱ V.Nȱ31ȱ 8.5ȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱ(dukeȱplotësuarȱ10)ȱ ȱ
81ȱ V.Nȱ32ȱ 8.6ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱ(dukeȱplotësuarȱ10)ȱ ȱ
82ȱ V.Nȱ33ȱ 8.7ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱȱ ȱ

83ȱ Algjebërȱ6ȱ 8.8ȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱȱbrendaȱ20ȱ ȱ
84ȱ Algjebërȱ7ȱ 8.9ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱȱbrendaȱ20ȱ ȱ

12
85ȱ V.Nȱ34ȱ ȱȱ P.PȱȱMbledhjeȱnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱbrendaȱ20ȱ ȱ
86ȱ V.Nȱ35ȱ x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱ 8.10ȱProblemaȱmeȱ+ȱbrendaȱ20ȱmeȱnjëȱveprim.ȱ ȱ
87ȱ V.Nȱ36ȱ zbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱtëȱnumrave)ȱ ȱP.PȱȱȱȱProblemaȱmeȱ+ȱbrendaȱ20ȱmeȱ1ȱveprim.ȱ ȱ
nëȱsituataȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
88ȱ V.Nȱ37ȱ P.PȱȱȱȱMbledhjeȱbrendaȱ20.ȱȱ ȱ
ȱȱ O.Lȱ1/3ȱ ȱȱ PËRSËRITJEȱ3ȱȱȱȱȱȱȱȱȱMbledhjaȱbrendaȱ20.ȱ ȱ
89ȱ MATJEȱ3ȱ x Tëȱpërdorinȱkrahasiminȱeȱdrejtpërdrejtëȱpërȱ 9.1ȱȱȱMatȱmeȱpëllëmbë,meȱlapsȱe…….ȱ ȱ
90ȱ MATJEȱ4ȱ gjatësitëȱeȱsendeveȱ 9.2ȱCentimetriȱ–ȱnjësiȱmatjeje.ȱ ȱ
91ȱ MATJEȱ5ȱ V.PȱȱȱMatȱmeȱpëllëmbë,meȱlapsȱe…….ȱ ȱ
92ȱ V.Nȱ38ȱ x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱ 9.3ȱZbritjesȱnëȱrreshtȱpjesëȬpjesëȱ ȱ
93ȱ V.Nȱ39ȱ mendȱdheȱmeȱshkrim).ȱ 9.4ȱZbritjeȱnëȱrreshtȱ ȱ
94ȱ V.Nȱ40ȱ x Tëȱzbresinȱȱmeȱshkrimȱnëȱmënyraȱtëȱndryshme.ȱ 9.5ȱZbritjaȱnëȱshtyllëȱpjesëȬpjesëȱ ȱ
95ȱ V.Nȱ41ȱ 9.6ȱȱZbritjeȱȱnëȱshtyllëȱ ȱ
96ȱ V.Nȱ42ȱ P.ȱPȱZbritjeȱbrendaȱ20ȱ ȱ
97ȱ V.Nȱ43ȱ P.ȱPȱZbritjeȱbrendaȱ20ȱ ȱ
98ȱ Algjebërȱ8ȱ x Tëȱinterpretojëȱzbritjenȱmeȱoperatorë.ȱ 9.7ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱȱbrendaȱ20ȱ ȱ
99ȱ Algjebërȱ9ȱ 9.8ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱȱbrendaȱ20ȱ ȱ
100ȱ K.N.31ȱ 9.9ȱȱNumratȱrreshtorëȱ ȱ
101ȱ K.N.32ȱ 9.10ȱȱNumratȱçiftȱeȱnumratȱtekȱ ȱ
102ȱ Algjebërȱ10ȱ 9.11ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ20ȱ ȱ
103ȱ Algjebërȱ11ȱ P.PȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ20ȱ ȱ
x Tëȱpërdorinȱnumrinȱnatyrorȱpërȱtëȱshprehurȱ 10.1ȱNumratȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplotaȱ
104ȱ K.N.33ȱ ȱ
sasiȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱlexojnë,ȱtëȱshkruajnëȱdheȱtëȱnumërojnëȱnumraȱ 10.2ȱShkrimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplotaȱ
105ȱ K.N.34ȱ ȱ
natyrorëȱderiȱnëȱ100,ȱdukeȱkuptuarȱlidhjenȱ

ndërmjetȱvenditȱtëȱçdoȱshifreȱmeȱvlerënȱeȱsaj.ȱ
x Tëȱradhitinȱnumratȱsipasȱrritjesȱoseȱzvogëlimitȱ 10.3ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱbrendaȱȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplotaȱ
106ȱ K.N.35ȱ ȱ
tëȱtyre.ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 10.4ȱKrahasimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplota.ȱ
107ȱ K.N.36ȱ krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ20ȱdheȱ Paraqitjaȱnëȱbosht.ȱ ȱ
numratȱmeȱdhjetësheȱtëȱplotaȱ20Ȭ100.ȱ
108ȱ V.Nȱ44ȱ x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱderiȱnëȱ100ȱmeȱ 10.5ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱteȱplotaȱ ȱ
109ȱ V.Nȱ45ȱ dhjetësheȱtëȱplota.ȱ 10.6ȱȱZbritjaȱeȱnumraveȱderiȱneȱ100ȱmeȱ10ȱteȱplotaȱ ȱ
110ȱ V.Nȱ46ȱ P.PȱMbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplota.ȱ ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱ P.PȱVeprimeȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱplota.ȱ
111ȱ V.Nȱ47ȱ zbritjesȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100,ȱnëȱsituataȱ ȱ
problemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱfiguraȱ 11.1ȱTrupaȱapoȱfiguraȱgjeometrike.ȱEmërtoȱ
113ȱ Gj.Planȱ5ȱ ȱ
gjeometrike.ȱ
x Tëȱplotësojnëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagramȱ 11.2ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱ
114ȱ Algjebërȱ12ȱ ȱ
shigjetor.ȱ plota.ȱ
x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱoȱ 11.3ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱmeȱ10ȱtëȱ
115ȱ Algjebërȱ13ȱ ȱ
plota.ȱ
116ȱ GJ.Shnd.ȱ4ȱ x Tëȱdallojnëȱfiguratȱsimetrikeȱnëȱmjedisinȱrrethues.ȱ 11.4ȱKrijimiȱiȱfiguraveȱgjeometrikeȱmeȱpalosjeȱ ȱ
x Tëȱplotësojnëȱsimetrikunȱsipasȱnjëȱdrejtëzeȱ 11.5ȱVizatimiȱiȱfiguraveȱsimetrikeȱnëȱlidhjeȱmeȱ
117ȱ GJ.Shnd.ȱ5ȱ ȱ
drejtëzënȱeȱsimetrisëȱ
x Tëȱpërdorinȱnumrinȱnatyrorȱpërȱtëȱshprehurȱ 12.1ȱKuptimiȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱ
118ȱ K.N.37ȱ ȱ
sasiȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱlexojnë,ȱtëȱshkruajnëȱdheȱtëȱnumërojnëȱnumraȱ 12.2ȱShkrimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
119ȱ K.N.38ȱ natyrorëȱderiȱnëȱ100,ȱdukeȱkuptuarȱlidhjenȱ ȱ
ndërmjetȱvenditȱtëȱçdoȱshifreȱmeȱvlerënȱeȱsaj.ȱ

14
x Tëȱradhitinȱnumratȱsipasȱrritjesȱoseȱzvogëlimitȱ 12.3ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
120ȱ K.N.39ȱ ȱ
tëȱtyre.ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱ 12.4ȱKrahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
121ȱ K.N.40ȱ ȱ
krahasuarȱnumratȱnatyrorëȱderiȱnëȱ100.ȱ
ȱȱ O.Lȱ1/3ȱ ȱȱ PËRSËRITJEȱȱ4ȱ ȱ
122ȱ V.Nȱ48ȱ x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱderiȱnëȱ100,ȱdyȱ 13.1ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ ȱ
123ȱ V.Nȱ49ȱ mbledhorë,ȱpaȱkalimȱtëȱdhjetëshesȱdheȱtëȱpaktënȱ 13.2ȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ ȱ
njëriȱngaȱmbledhorëtȱtëȱjetëȱmëȱiȱvogëlȱseȱ10.ȱ
124ȱ V.Nȱ50ȱ P.PȱȱȱMbledhjaȱeȱȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ ȱ
125ȱ Algjebërȱ14ȱ x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱoȱshigjetorȱtëȱnëȱ 13.3ȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱȱbrendaȱ100ȱ ȱ
126ȱ V.Nȱ51ȱ veprimetȱmeȱmbledhjeȱbrendaȱ100ȱȱ 13.4ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱ
127ȱ V.Nȱ52ȱ 13.5ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
128ȱ V.Nȱ53ȱ P.PȱȱȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
129ȱ V.Nȱ54ȱ 13.6ȱProblemaȱmeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
130ȱ V.Nȱ55ȱ P.PȱȱȱȱProblemaȱmeȱ+ȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
131ȱ Algjebërȱ15ȱ x Tëȱplotësojnëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagramȱ 13.7ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱtëȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
132ȱ Algjebërȱ16ȱ shigjetor.ȱ 13.8ȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱeȱtëȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
133ȱ Algjebërȱ17ȱ x Tëȱpërdorinȱkutizënȱsiȱvendmbajtëseȱnumrash.ȱ 13.9ȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionit.ȱ ȱ
134ȱ Algjebërȱ18ȱ P.PȱȱȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionitȱ ȱ
135ȱ Algjebërȱ19ȱ 13.10ȱȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionitȱ ȱ
136ȱ Algjebërȱ20ȱ P.PȱȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionitȱ ȱ
137ȱ Algjebërȱ21ȱ x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱoȱshigjetorȱnëȱ 14.1ȱȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
138ȱ Algjebërȱ22ȱ veprimetȱmeȱzbritjeȱbrendaȱ100ȱ 14.2ȱȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱ 14.3ȱMbledhjeȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
139ȱ V.Nȱ56ȱ ȱ

140ȱ V.Nȱ57ȱ ȱ 14.4ȱMbledhjeȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ ȱ
141ȱ V.Nȱ58ȱ 14.5ȱMbledhjeȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ ȱ
144ȱ V.Nȱ61ȱ P.PȱȱProblemaȱmeȱmbledhjenȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
145ȱ V.Nȱ62ȱ 14.8ȱȱZbritjaȱeȱnumraveȱȱbrendaȱ100ȱ ȱ
150ȱ Algjebërȱ23ȱ x Tëȱplotësojnëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagramȱ PPȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ+ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
146ȱ V.Nȱ63ȱ shigjetor.ȱ 14.9ȱȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
149ȱ Algjebërȱ24ȱ PPȱȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱ–ȱbrendaȱ100ȱ ȱ
147ȱ V.Nȱ64ȱ 14.10ȱȱȱProblemaȱmeȱ–ȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱ ȱ
148ȱ V.Nȱ65ȱ P.PȱProblemaȱmeȱ+ȱeȱ–ȱeȱnr.ȱbrendaȱ100.ȱ ȱ
151ȱ Algjebërȱ25ȱ P.PȱVeprimeȱtëȱpërziera:ekuacione,ȱinekuacione,ȱoperatȱ ȱ
V.PȱVizatimȱiȱfiguraveȱgjeometrikeȱnëȱlidhjeȱmeȱ
152ȱ GJ.Shnd.ȱ6ȱ ȱ
drejtëzënȱeȱsimetrisëȱ
x Tëȱgrumbullojnë,tëȱȱdallojnëȱoseȱtëȱklasifikojnëȱ 15.1ȱSTATISTIKËȱGrumbullimiȱdheȱsistemimiȱiȱtëȱdhënaveȱ
153ȱ Statistikëȱ1ȱ ȱ
grupȱsendeshȱapoȱfigurashȱnëȱbazëȱtëȱnjëȱcilësie.ȱ
154ȱ Statistikëȱ2ȱ x Tëȱmbledhinȱtëȱdhënaȱtëȱthjeshtaȱdukeȱbërëȱ 15.2ȱSTATISTIKËȱGrumbullimiȱdheȱsistemimiȱiȱtëȱdhënaveȱ ȱ
155ȱ Statistikëȱ3ȱ vëzhgimeȱtëȱthjeshta.ȱ 15.3ȱSTATISTIKËȱGrumbullimiȱdheȱsistemimiȱiȱtëȱdhënaveȱ ȱ
156ȱ Probabilitetȱ1ȱ x Tëȱdallojnëȱqëȱnjëȱngjarje,ȱeȱnjohurȱpërȱta,ȱ 15.4ȱȱPROBABILITET.ȱNgjarjaȱ ȱ
157ȱ Probabilitetȱ2ȱ mundȱtëȱndodhëȱoseȱmundȱtëȱmosȱndodhë.ȱ 15.5ȱȱPROBABILITET.ȱNgjarjaȱeȱsigurtëȱ ȱ
x Tëȱdiskutojnëȱprobabilitetinȱpërȱsituataȱtëȱ
15.6ȱȱPROBABILITET.ȱNgjarjaȱeȱmundurȱdheȱeȱpamundurȱ
158ȱ Probabilitetȱ3ȱ ȱ
njohuraȱprejȱtyre.ȱ
159ȱ O.Lȱ1/3ȱ ȱȱ ȱȱ ȱ
16
ȱ

ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ1ȱ
ȱ
Nëȱ kapitullinȱ eȱ parëȱ janëȱ përfshirëȱ nënlinjatȱ eȱ kuptimitȱ tëȱ numrit,ȱ shndërrimetȱ
gjeometrikeȱdheȱgjeometriaȱnëȱplan.ȱKyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱpërshkruajnëȱvendndodhjenȱdukeȱpërdorurȱfjalëȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
x Tëȱ dallojnëȱ vendndodhjenȱ dukeȱ përdorurȱ termat:ȱ para,ȱ pas,ȱ mbi,ȱ nën,ȱ
majtas,ȱdjathtas.ȱ
x Tëȱdallojnëȱsasinëȱeȱnumraveȱdukeȱpërdorurȱkonceptetȱpak,ȱshumë,ȱmëȱ
pak,ȱmëȱshumë.ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱfiguraȱgjeometrike,ȱsiȱdheȱllojetȱeȱndryshmeȱ
tëȱvijave.ȱ
Mësuesjaȱ duhetȱ t’iȱ kushtojëȱ mjaftȱ kujdesȱ kuptimitȱ dheȱ përdorimitȱ tëȱ saktëȱ tëȱ
këtyreȱ termave,ȱ qëȱ doȱ t’iȱ lehtësojnëȱ punënȱ nëȱ tëȱ ardhmen.ȱ Njëȱ punëȱ eȱ
kujdesshmeȱ duhetȱ bërëȱ meȱ konceptinȱ majtasȬdjathtasȱ dhe,ȱ joȱ paȱ qëllim,ȱ ështëȱ
dhënëȱ figuraȱ nëȱ libërȱ meȱ shpinëȱ ngaȱ nxënësi,ȱ pasi,ȱ nëȱ shumëȱ raste,ȱ vendosjaȱ
gabimȱeȱfigurësȱbënȱqëȱedheȱkonceptiȱtëȱkuptohetȱgabim.ȱ
ȱ
ȱȱȱȱȱȱNëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱ Niveliȱiȱlartëȱ
x Tëȱdallojëȱvendndodhjenȱ x Tëȱshpjegojëȱndryshiminȱ x Tëȱpërshkruajëȱȱ
eȱtrupave.ȱ midisȱpozicioneveȱtëȱ vendndodhjenȱdukeȱ
x Tëȱshpjegojëȱpozicioninȱeȱ ndryshme.ȱ përdorurȱfjalëȱtëȱjetësȱsëȱ
trupave.ȱ x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱ përditshme.ȱ
x Tëȱidentifikojëȱ ndryshiminȱmidisȱtrupaveȱ x Tëȱspecifikojëȱndryshiminȱ
ndryshiminȱmidisȱsasisëȱ dheȱpozicionitȱtëȱtyre.ȱ nëȱsasinëȱeȱelementeveȱtëȱ
sëȱelementeve.ȱ x Tëȱshpjegojëȱndryshiminȱ bashkësiveȱtëȱdhënaȱpërȱ
x Tëȱidentifikojëȱvendinȱeȱ midisȱsasisëȱsëȱelementeveȱ krahasim.ȱ
numëroritȱrreshtor.ȱ tëȱbashkësisë.ȱ x Tëȱpërshkruajëȱvendinȱeȱnjëȱ
x Tëȱpërshkruajëȱ x Tëȱpërdorëȱkrahasiminȱpërȱ trupiȱnisurȱngaȱpozicioniȱiȱtijȱ
ndryshiminȱmidisȱ tëȱdalluarȱndryshiminȱ nëȱrresht.ȱ
elementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ midisȱbashkësive.ȱ x Tëȱkrahasojëȱllojetȱeȱvijave.ȱ
x Tëȱdallojëȱfiguratȱ x Tëȱklasifikojëȱllojetȱeȱvijave.ȱ x Tëȱpërmbledhëȱ
gjeometrike,ȱsiȱdheȱllojetȱeȱ x Tëȱtregojëȱllojetȱeȱ karakteristikatȱeȱllojeveȱtëȱ
ndryshmeȱtëȱvijave.ȱ ndryshmeȱtëȱfiguraveȱ ndryshmeȱtëȱfiguraveȱ
gjeometrikeȱqëȱdallojnëȱnëȱ gjeometrike.ȱ
mjedisinȱrrethues.ȱ
ȱ

18
MËSIMETȱȱ1.1ȱ Shumë,ȱpak.ȱȱ1.2ȱMëȱshumë,ȱmëȱpak.ȱ
Objektivat:ȱNëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱ
x Tëȱidentifikojëȱndryshiminȱmidisȱsasisëȱsëȱelementeve.ȱ
x Tëȱlidhëȱbashkësitëȱmeȱsasinëȱeȱduhurȱtëȱelementeve.ȱ
x Tëȱndërtojëȱbashkësiȱmeȱsasiȱtëȱdhënëȱtëȱelementeve.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësi,ȱshumë,ȱpak,ȱmëȱshumë,ȱmëȱpak.ȱ
ȱ
Zhvillimiȱiȱmësimitȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱzhvillonȱkëtëȱveprimtari:ȱ
Meȱ mjeteȱ rrethanoreȱ (lapsa,ȱ fletore,ȱ gomaȱ etj.)ȱ zhvillohenȱ veprimtariȱ përȱ tëȱ
dalluarȱ bashkësitëȱ meȱ sasiȱ tëȱ dhënëȱ elementesh.ȱ Vihenȱ përballëȱ bashkësiȱ meȱ
pakȱoseȱshumëȱelemente,ȱbashkësiȱmeȱmëȱpakȱȱoseȱmëȱshumëȱelemente.ȱDuhetȱ
pasurȱkujdesȱnëȱdalliminȱeȱsaktëȱtëȱkëtyreȱtermaveȱdheȱpërdoriminȱeȱtyreȱgjatëȱ
tëȱkrahasuaritȱtëȱsasisëȱsëȱelementeve.ȱ
Nëȱmësiminȱ1.2ȱpërdoretȱshoqërimiȱnjëȱpërȱnjëȱiȱelementeveȱtëȱbashkësisëȱpërȱ
tëȱarriturȱnëȱkrahasiminȱeȱsasisëȱsëȱtyre.ȱ
Mësuesjaȱ duhetȱ taȱ fillojëȱ punënȱ meȱ librin,ȱ pasiȱ nxënësitȱ taȱ kenëȱ tëȱ qartëȱ
mënyrënȱeȱkrahasimitȱtëȱ sasisëȱsëȱelementeveȱtëȱbashkësisëȱdheȱpërdoriminȱ eȱ
saktëȱtëȱfjalëveȱkyçe.ȱ
ȱ2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱȱȱ
Punaȱ meȱ tekstinȱ mbështetetȱ nëȱ tëȱ njëjtatȱ veprimtariȱ tëȱ zhvilluaraȱ gjatëȱ
evokimit.ȱ Qëllimiȱ ështëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ shoqërojnëȱ bashkësitëȱ meȱ sasinëȱ eȱ
elementeveȱtëȱkërkuara.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMIȱȱȱ
Nëȱkëtëȱfazëȱbëhetȱkontrolliȱiȱdijeveȱtëȱmarraȱgjatëȱorësȱsëȱmësimit.ȱ
Përȱ tëȱ kontrolluarȱ njohuritëȱ eȱ marraȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ përdorëȱ formaȱ tëȱ
larmishme:ȱformonȱeȱkrahasonȱbashkësiȱtëȱformuaraȱngaȱnxënësitȱeȱklasës.ȱ
Formonȱ njëȱ bashkësiȱ meȱ lapsaȱ dheȱ kërkonȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ formojnëȱ njëȱ
bashkësiȱtjetërȱmeȱmëȱshumëȱoseȱmeȱmëȱpakȱelemente.ȱNëseȱnxënësitȱgabojnë,ȱ
atëherëȱmundȱtëȱpërdoretȱshoqërimiȱnjëȱpërȱnjëȱiȱelementeveȱtëȱbashkësiveȱpërȱ
tëȱ arriturȱ nëȱ njëȱ krahasimȱ tëȱ saktë.ȱ Eȱ rëndësishmeȱ ȱ ështëȱ qëȱ gjithçkaȱ tëȱ jetëȱ
argëtueseȱdheȱjoȱeȱlodhshmeȱpërȱnxënësit.ȱ

Detyrëȱshtëpie:ȱ
Punohetȱfletaȱeȱpunësȱeȱmësimitȱȱdhe,ȱpërȱnxënësȱtëȱpërparuar,ȱmundȱ
tëȱ jepetȱ krijimiȱ iȱ bashkësiveȱ meȱ sasiȱ tëȱ ndryshmeȱ elementesh,ȱ tëȱ cilatȱ
diskutohenȱtëȱnesërmenȱnëȱklasë.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ1.3ȱPara,ȱpas.ȱ1.4ȱMbi,ȱnën;ȱlart,ȱposhtë.ȱ1.5ȱ
Majtas,ȱdjathtas.ȱBrenda,ȱjashtë.ȱ
x Tëȱshpjegojëȱpozicioninȱeȱtrupave.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱndryshiminȱmidisȱtrupaveȱdheȱpozicionitȱtëȱtyre.ȱ
x Tëȱpërshkruajëȱvendndodhjenȱdukeȱpërdorurȱfjalëȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱpara,ȱpas,ȱmbi,ȱnën,ȱlart,ȱposhtë,ȱmajtas,ȱdjathtas.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Konceptetȱqëȱmerrenȱnëȱkëtëȱgrupȱtemashȱjanëȱmjaftȱtëȱrëndësishme.ȱAtoȱndihmojnëȱ
nëȱ orientiminȱ eȱ nxënësveȱ nëȱ hapësirëȱ dheȱ përdoriminȱ eȱ fjalëveȱ tëȱ duhuraȱ përȱ tëȱ
përshkruarȱvendndodhjenȱeȱtrupave.ȱVeprimtaritëȱeȱkësajȱfazeȱjanëȱtëȱmjaftueshmeȱ
përȱtaȱparapërgatiturȱnxënësinȱpërȱpunënȱmeȱlibrin.ȱKonceptetȱmëȱtëȱvështiraȱpërȱt’uȱ
përvetësuarȱ janë:ȱ majtas,ȱ djathtas,ȱ siȱ dheȱ para,ȱ pas.ȱ Shumëȱ fëmijëȱ ngatërrojnëȱ
konceptetȱpara,ȱpasȱmeȱtëȱanasjellënȱeȱtyre.ȱPra,ȱvetëmȱveprimtariaȱpraktikeȱeȱdisaȱ
nxënësveȱtëȱrreshtuarȱparaȱklasësȱmundȱtaȱqartësojëȱkeqkuptiminȱeȱtyre.ȱMësuesjaȱ
duhetȱtëȱdrejtojëȱpyetjeȱqëȱndihmojnëȱtëȱmenduarinȱkritik:ȱ
ȬKushȱndodhetȱparaȱMozës?ȱȱ
ȬKushȱndodhetȱpasȱMozës?ȱ
Përȱkonceptetȱmbi,ȱnën,ȱlart,ȱposhtëȱmundȱtëȱzhvillohenȱveprimtariȱmeȱobjekteȱ
tëȱpërdorimitȱtëȱpërditshëmȱgjatëȱpunësȱnëȱklasë.ȱ
Edheȱkonceptetȱbrenda,ȱjashtëȱjanëȱtëȱthjeshta.ȱ
Meȱ dhënienȱ eȱ konceptitȱ majtas,ȱ djathtasȱ duhetȱ shumëȱ kujdes:ȱ Fillimishtȱ
nxënësitȱduhetȱtëȱdallojnëȱsaktëȱanënȱeȱtyreȱtëȱdjathtëȱeȱtëȱmajtë.ȱMëȱpasȱedheȱ
mësuesjaȱ duhetȱ tëȱ kthehetȱ meȱ shpinëȱ ngaȱ klasa,ȱ qëȱ tëȱ japëȱ saktëȱ konceptetȱ

20
majtas,ȱ djathtasȱ (iȱ ciliȱ vetëmȱ nëȱ këtëȱ pozicionȱ mundȱ tëȱ jetëȱ njëllojȱ përȱ tëȱ dyjaȱ
palët).ȱMëȱpasȱzhvillohenȱshumëȱveprimtariȱpërȱqartësiminȱeȱtyre.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱȱȱ
Nëȱpunënȱmeȱlibrinȱmjaftonȱqëȱtëȱkuptohenȱkërkesatȱ(mësuesjaȱduhetȱtëȱfillojëȱ
punënȱvetëmȱpasiȱtëȱgjithëȱnxënësitȱtëȱdinëȱseȱçfarëȱuȱkërkohet),ȱdheȱnxënësitȱtëȱ
punojnëȱtëȱpavarurȱpërȱtëȱplotësuarȱushtrimet.ȱ
ȱ3ȬȱREFLEKTIMIȱȱȱ
Përȱtëȱkontrolluarȱnjohuritëȱeȱmarra,ȱmësuesjaȱmundȱtëȱpërdorëȱveprimtariȱtëȱ
ndryshmeȱ praktikeȱ dheȱ ushtrimeȱ meȱ shkrim.ȱ Ështëȱ shumëȱ eȱ rëndësishmeȱ që,ȱ
nëȱfundȱtëȱçdoȱtemeȱmësimore,ȱmësuesjaȱtëȱjetëȱeȱqartëȱpërȱvështirësitëȱqëȱkanëȱ
grupeȱ tëȱ caktuaraȱ nxënësishȱ dheȱ tëȱ mundohetȱ meȱ anëȱ tëȱ detyraveȱ tëȱ
diferencuaraȱtëȱplotësojëȱboshllëqetȱeȱtyreȱpërȱtaȱpaturȱmëȱtëȱlehtëȱpunënȱnëȱtëȱ
ardhmen.ȱPërdorimiȱiȱfjaloritȱpërȱtëȱpërshkruarȱvendndodhjenȱeȱtrupaveȱështëȱiȱ
rëndësishëmȱpërȱtëȱarriturȱobjektivatȱeȱkëtyreȱgruptemave.ȱ
Punohenȱfletëtȱeȱpunësȱtëȱmësimit,ȱtëȱcilatȱdiskutohenȱtëȱnesërmenȱnëȱklasë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ1.6ȱ Iȱpari,ȱiȱmesit,ȱiȱfundit.ȱ
x Tëȱshpjegojëȱradhënȱeȱvendosjesȱsëȱobjekteve.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱmënyrënȱeȱrenditjesȱsëȱtyre.ȱ
x Tëȱinterpretojëȱvendinȱeȱobjekteveȱ(siȱnumërorȱrreshtor).ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱiȱpari,ȱiȱmesit,ȱiȱfundit.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Konceptiȱiȱnumëroritȱrreshtorȱnukȱështëȱiȱvështirëȱpërȱt’uȱkuptuar.ȱNdoshtaȱvështirësiaȱeȱ
tijȱqëndronȱnëȱfjalorinȱpraktikȱdheȱvendosjenȱeȱsaktëȱtëȱobjekteveȱpërȱkrahasim.ȱ
Mësuesjaȱngreȱparaȱklasësȱnjëȱnxënësȱdheȱkërkonȱqëȱnxënësitȱtëȱtregojnëȱseȱsaȱ
fëmijëȱjanë,ȱsiȱdheȱemrinȱ(Anila).ȱNgreȱedheȱnjëȱnxënësȱtjetërȱdheȱpërsëriȱpyetȱ
saȱ janë,ȱ siȱ dheȱ emratȱ eȱ tyreȱ (Anilaȱ dheȱ Mira).ȱ Iȱ rreshtonȱ njëriȱ pasȱ tjetritȱ dheȱ
drejtonȱpyetjenȱtjetër:ȱ
Ȭ Cilaȱështëȱeȱpara?ȱCilaȱështëȱeȱfundit?ȱ
Mësuesjaȱ përsëritȱ veprimtarinëȱ meȱ nxënësȱ qëȱ pyesinȱ eȱ përgjigjenȱ midisȱ tyre.ȱ
Duhenȱpranuarȱedheȱpyetjeȱtëȱtjera,ȱsiȱp.sh:ȱCilaȱështëȱeȱdyta?ȱ
Nëȱ rastinȱ kurȱ paraȱ klasësȱ dalinȱ treȱ fëmijë,ȱ veprimtariaȱ duhetȱ drejtuarȱ meȱ
kujdes.ȱ Synohetȱ qëȱ pyetjaȱ përȱ nxënësinȱ eȱ mesitȱ tëȱ dalëȱ ngaȱ vetëȱ nxënësit.ȱ Nëȱ
rastȱtëȱkundërtȱmësuesjaȱpyet:ȱCilaȱështëȱeȱmesit?ȱ
Kjoȱ veprimtariȱ përsëritetȱ disaȱ herë,ȱ derisaȱ nxënësitȱ tëȱ familjarizohenȱ meȱ
përdoriminȱeȱtermave:ȱiȱpari,ȱiȱmesit,ȱiȱfundit.ȱ
ȱ2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱ
Edheȱnëȱpunënȱmeȱlibrinȱmësuesjaȱdrejtonȱveprimtarinëȱdukeȱorientuarȱnxënësitȱ
përȱ mënyrënȱ eȱ punësȱ nëȱ lidhjeȱ meȱ objektet.ȱ Pasȱ plotësimitȱ tëȱ çdoȱ ushtrimiȱ
mësuesjaȱ pyetȱ nxënësit:ȱ Çfarëȱ keniȱ ngjyrosur?ȱ Kuȱ ështëȱ vendosurȱ
flutura/peshku?ȱ
Njëllojȱveprohetȱedheȱpërȱushtriminȱeȱfundit.ȱ
Përȱtëȱkontrolluarȱnjohuritëȱeȱmarra,ȱmësuesjaȱmundȱtëȱpërdorëȱveprimtariȱtëȱ
ndryshmeȱpraktike.ȱMundȱtëȱvizatohenȱpetëzaȱtëȱndryshmeȱnëȱtabelëȱdheȱngaȱ
nxënësitȱtëȱkërkohet:ȱ
ȬNgjyrosȱmeȱbluȱkatrorinȱeȱfundit.ȱ
ȬNgjyrosȱmeȱtëȱkuqeȱrrethinȱeȱfundit.ȱ
ȬNgjyrosȱmeȱtëȱverdhëȱlulenȱeȱmesitȱetj.ȱ
Punohenȱfletëtȱeȱpunësȱtëȱmësimit,ȱtëȱcilatȱvlerësohenȱtëȱnesërmenȱnëȱklasë.ȱ
ȱ
ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ1.7ȱ Vijëȱeȱdrejtë,ȱvijëȱeȱlakuarȱ
x Tëȱemërtojëȱvijaȱsipasȱllojitȱtëȱtyre.ȱ
x Tëȱdallojëȱvijatȱeȱdrejtaȱngaȱatoȱtëȱlakuara.ȱ
x Tëȱvizatojëȱvijatȱeȱdrejtaȱdheȱatoȱtëȱlakuaraȱdukeȱiȱemërtuar.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱvijëȱeȱdrejtë,ȱvijëȱeȱlakuar.ȱ

22
1ȬȱEVOKIMIȱ
Mësuesjaȱ vizatonȱ nëȱ tabelëȱ disaȱ vijaȱ tëȱ drejta,ȱ tëȱ vendosuraȱ nëȱ pozicioneȱ tëȱ
ndryshme.ȱ
Nxënësitȱ doȱ tëȱ tregojnëȱ seȱ çfarëȱ janëȱ ato.ȱ Duhetȱ ngulmuarȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ
termitȱvijaȱdheȱjoȱvizaȱsicȱȱështëȱprirjaȱtëȱpërdoretȱnëȱgjuhënȱeȱpërditshme.ȱ
Mëȱpasȱmësuesjaȱvizatonȱdisaȱvijaȱtëȱlakuaraȱtëȱllojeveȱtëȱndryshme.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱ
ȱ
Nxënësitȱ duhetȱ tëȱ dallojnëȱ ndryshiminȱ midisȱ llojeveȱ tëȱ tyreȱ dheȱ t’iȱ paraqesinȱ
meȱfjalëtȱeȱveta.ȱ
ȱ
Kjoȱfigurëȱ(oseȱtjetër,ȱeȱngjashme)ȱmundȱtëȱparaqitetȱqëȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱllojetȱeȱ
ndryshmeȱ tëȱ vijaveȱ tëȱ ndërthururaȱ nëȱ tëȱ njëjtënȱ figurë.ȱ Nëseȱ shihetȱ eȱ nevojshme,ȱ
mundȱ tëȱ shfrytëzohetȱ edheȱ nëȱ njëȱ momentȱ tjetërȱ tëȱ mësimitȱ (p.sh.ȱ nëȱ fazënȱ eȱ
reflektimit.)ȱ Përȱ t’iȱ dalluarȱ mëȱ lehtë,ȱ mundȱ tëȱ përdorenȱ shkumësatȱ meȱ ngjyraȱ tëȱ
ndryshme.ȱShumëȱrëndësiȱkaȱpërdorimiȱiȱsaktëȱiȱtermaveȱvijëȱeȱdrejtë,ȱvijëȱeȱlakuar.ȱ
Nëȱpunënȱmeȱlibrinȱsynohetȱtëȱbëhetȱmëȱiȱplotëȱdallimiȱmidisȱllojeveȱtëȱndryshmeȱtëȱ
vijaveȱdukeȱiȱdhënëȱnjëkohësishtȱdheȱdukeȱkërkuarȱtëȱngjyrosenȱvetëmȱvijatȱeȱdhënaȱ
nëȱkërkesë.ȱUshtrimetȱkontrollohenȱnëȱtabelëȱdheȱindividualishtȱpërȱçdoȱnxënës.ȱ
Nëȱ këtëȱ momentȱ mësuesjaȱ kërkonȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ vizatojnëȱ sipasȱ kërkesësȱ sëȱ
saj:ȱvijaȱtëȱdrejtaȱoseȱvijaȱtëȱlakuara.ȱȱ
Ngaȱobjektetȱnëȱklasëȱmundȱtëȱveçohenȱatoȱqëȱkanëȱvijaȱtëȱdrejtaȱ(libra,ȱfletore,ȱ
lapsaȱetj.),ȱsiȱdheȱatoȱqëȱkanëȱvijaȱtëȱlakuaraȱ(topa,ȱgomaȱdheȱmjeteȱtëȱtjera,ȱqëȱ
mundȱtëȱkenëȱsjellëȱmësuesjaȱapoȱnxënësit).ȱ
Punohetȱ fletaȱ eȱ punësȱ eȱ mësimit,ȱ nëȱ tëȱ cilënȱ përsëritenȱ joȱ vetëmȱ
konceptetȱ eȱ marraȱ nëȱ këtëȱ mësim,ȱ porȱ edheȱ konceptetȱ mëȱ shumë,ȱ mëȱ
pak,ȱtëȱndërthururaȱmeȱvizatiminȱeȱvijaveȱtëȱdrejtaȱapoȱtëȱlakuara.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ1.8ȱ Figuratȱgjeometrikeȱ
x Tëȱemërtojëȱfiguratȱgjeometrike.ȱ
x TëȱdallojëȱfiguratȱgjeometrikeȱngaȱnjëraȬtjetra.ȱ
x Tëȱvizatojëȱfiguratȱgjeometrikeȱsipasȱmodelitȱdheȱemërtimit.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ figuraȱ gjeometrike,ȱ rreth,ȱ katror,ȱ drejtkëndësh,ȱ
trekëndësh,ȱtrapez.ȱ
ȱ
Zhvillimiȱiȱmësimitȱȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱparaqetȱparaȱnxënësveȱpamjeȱtëȱndryshme:ȱshtëpi,ȱhënë,ȱdiellȱetj.ȱ
ȱ ȱ ȱ ȱ
Përȱsecilënȱngaȱfiguratȱdoȱt’uȱkërkohetȱnxënësveȱtëȱvërejnëȱrrethȱeȱqarkȱklasësȱ
nëseȱ mundȱ tëȱ gjejnëȱ formaȱ qëȱ uȱ ngjajnëȱ atyre.ȱ Formatȱ eȱ kërkuaraȱ ȱ doȱ tëȱ
ngjyrosenȱpërȱt’uȱdalluarȱngaȱpjesaȱtjetërȱeȱfigurës.ȱ
Pasȱ këtijȱ vrojtimiȱ dheȱ gjetjesȱ sëȱ figuraveȱ sipasȱ ngjashmërisë,ȱ nxënësveȱ doȱ t’uȱ
jepenȱ emratȱ eȱ figuraveȱ gjeometrike.ȱ Duhetȱ pasurȱ kujdesȱ nëȱ dhënienȱ eȱ termitȱ
figurëȱ gjeometrike,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ mosȱ ngatërrohenȱ mëȱ pasȱ meȱ terminȱ trupȱ
gjeometrik.ȱPërȱkëtëȱtheksohetȱfaktiȱqëȱkëtoȱjanëȱfiguraȱqëȱvizatohen.ȱȱÇdoȱfigurëȱ
24
diskutohetȱ derisaȱ nxënësitȱ tëȱ dinëȱ taȱ dallojnëȱ dheȱ tëȱ shqiptojnëȱ saktëȱ emrinȱ eȱ
saj.ȱ ȱ Duhetȱ pasurȱ kujdesȱ sidomosȱ nëȱ termatȱ drejtkëndëshȱ dheȱ trekëndësh,ȱ qëȱ
mundȱ tëȱ ngatërrohen.ȱ Këshillojmëȱ qëȱ tëȱ ndiqetȱ kjoȱ radhitje:ȱ nëȱ fillimȱ tëȱ jepetȱ
termiȱpërȱrrethin,ȱkatrorin,ȱtrekëndëshin,ȱtrapezinȱdheȱdrejtkëndëshin.ȱ
Punaȱ meȱ librinȱ mbështetetȱ nëȱ dalliminȱ dheȱ emërtiminȱ eȱ llojeveȱ tëȱ ndryshmeȱ tëȱ
figuraveȱgjeometrike.ȱMundȱtëȱzhvillohenȱveprimtariȱnëȱformëȱlojeȱdheȱkonkursiȱ
meȱ figurën–enigmë,ȱ dukeȱ përdorurȱ ngjashmëritëȱ eȱ gjeturaȱ nëȱ pjesënȱ eȱ parëȱ tëȱ
mësimit.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMIȱ
Paraqitenȱparaȱnxënësveȱfiguraȱqëȱpërmbajnëȱmëȱshumëȱseȱnjëȱfigurëȱgjeometrikeȱ
dheȱkërkohetȱqëȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱeȱtëȱemërtojnëȱsecilënȱprejȱtyre.ȱMeȱtoȱmundȱtëȱ
ndërtohetȱnjëȱtabelëȱnëȱlidhjeȱmeȱngjashmëritëȱȱeȱtyre.ȱP.sh.ȱnëȱfiguratȱeȱparaqitura:ȱ
ȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
Mundȱtëȱdallohenȱllojetȱeȱfiguraveȱdheȱtëȱgrupohenȱatoȱsipasȱllojitȱdheȱsasisëȱnëȱ
njëȱtabelë:ȱ
ȱ ȱ ȱ ȱ
ȱ
ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ
Punohetȱnëȱfletëȱpune,ȱndërsaȱpërȱnxënësȱtëȱcilëtȱkanëȱparaqiturȱvështirësi,ȱ
jepetȱdetyrëȱtëȱvizatojnëȱeȱtëȱemërtojnëȱfiguratȱeȱdhënaȱgjeometrike.ȱ
ȱ

MËSIMIȱȱ1.9ȱ Aq,ȱsa.ȱ
x Tëȱidentifikojëȱȱ
x marrëdhënienȱ eȱ barazisëȱ midisȱ elementeveȱ tëȱ dyȱ bashkësiveȱ dukeȱ
shoqëruarȱelementetȱpërkatëse.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ mënyrënȱ qëȱ përdorȱ përȱ tëȱ dalluarȱ bashkësitëȱ meȱ numërȱ tëȱ
njëjtëȱelementesh.ȱ
x Tëȱ krahasojëȱ bashkësitëȱ nisurȱ ngaȱ shoqërimiȱ iȱ elementeveȱ tëȱ tyreȱ dukeȱ
përdorurȱtermatȱkrahasuesȱaq,ȱsa.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësi,ȱelemente,ȱshoqërimȱnjëȱpërȱnjë,ȱaq,ȱsa.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Nxirrenȱparaȱklasësȱtreȱnxënës.ȱMësuesjaȱuȱjepȱdyȱprejȱtyreȱngaȱnjëȱlapsȱnëȱdorëȱ
dheȱiȱdrejtonȱpyetjenȱklasës:ȱ
Saȱnxënësȱjanë?ȱSaȱlapsaȱjanë?ȱÇfarëȱkaȱmëȱshumë?ȱÇfarëȱkaȱmëȱpak?ȱ
Bëhetȱ dallimiȱ midisȱ bashkësiveȱ nisurȱ ngaȱ numriȱ iȱ ndryshëmȱ iȱ elementeveȱ tëȱ
tyre.ȱ Bëhetȱ shoqërimiȱ iȱ tyreȱ njëȱ përȱ njëȱ dheȱ krahasimiȱ nisurȱ ngaȱ numriȱ iȱ
elementeve.ȱ Përdorenȱ meȱ kujdesȱ termatȱ krahasues:ȱ mëȱ shumë,ȱ mëȱ pakȱ
elemente.ȱPasiȱnxënësitȱkanëȱtëȱqartëȱkëtëȱllojȱkrahasimi,ȱkalohetȱnëȱkrahasiminȱ
eȱ bashkësiveȱ meȱ numërȱ tëȱ njëjtëȱ elementesh.ȱ Përȱ këtëȱ nxirrenȱ paraȱ klasësȱ 6Ȭ7ȱ
nxënësȱ dheȱ secilitȱ iȱ jepetȱ njëȱ lapsȱ nëȱ dorë,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ tëȱ gjithëȱ nxënësitȱ tëȱ
vërejnëȱqëȱgjithkushȱkaȱnjëȱlapsȱnëȱdorë.ȱDrejtohenȱpërsëriȱpyetjet:ȱ
ȬÇfarëȱkaȱmëȱshumë?ȱÇfarëȱkaȱmëȱpak?ȱ
Lihenȱnxënësitȱtëȱpërgjigjenȱlirshëm,ȱqëȱmësuesjaȱtëȱdalëȱnëȱmënyrëȱtëȱnatyrshmeȱ
tekȱ termatȱ krahasuesȱ aq,ȱ sa.ȱ Përsëritetȱ disaȱ herëȱ kjoȱ veprimtariȱ nëȱ formaȱ tëȱ
ndryshme.ȱ(Nxirrenȱnxënësitȱdheȱkërkohetȱtëȱkrijohetȱnjëȱbashkësiȱmeȱaqȱlapsaȱsaȱ
nxënës.ȱ Krijohenȱ bashkësiȱ meȱ aqȱ fletore,ȱ saȱ goma,ȱ etj.)ȱ Eȱ rëndësishmeȱ ështëȱ qëȱ
nxënësitȱtëȱdinëȱtëȱshoqërojnëȱnjëȱ përȱ njëȱelementetȱ eȱnjëȱ bashkësieȱ meȱnjëȱtjetërȱ
përȱtëȱdalluarȱsasinëȱeȱnjëjtëȱtëȱelementeveȱtëȱdyȱbashkësive.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱȱ
Eȱ njëjtaȱ veprimtariȱ punohetȱ edheȱ meȱ librin,ȱ dukeȱ shoqëruarȱ elementetȱ eȱ
bashkësiveȱ njëȱ përȱ një.ȱ Krijohenȱ bashkësitëȱ meȱ numërȱ tëȱ njëjtëȱ elementeshȱ
dukeȱdalluarȱaq,ȱsa.ȱ
26
Përȱ nxënësitȱ qëȱ kanëȱ vështirësiȱ nëȱ këtëȱ veprimtari,ȱ punaȱ duhetȱ bazuarȱ nëȱ
veprimtarinëȱ praktike.ȱ Nxënësitȱ tëȱ nxitenȱ tëȱ kuptojnëȱ meȱ anëȱ tëȱ shembujveȱ
mënyrënȱeȱkrahasimit.ȱ
Gjatëȱ kësajȱ fazeȱ mësuesjaȱ këmbëngulȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ vazhdueshëmȱ tëȱ
shpjegimitȱseȱçfarëȱbëmëȱpërȱtëȱkrahasuarȱdyȱbashkësitë:ȱ
ȬȱShoqëruamȱelementetȱnjëȱpërȱnjë.ȱ
Ȭȱ Përdorëmȱ termatȱ “aq”,ȱ “sa”ȱ nëȱ mënyrëȱ tëȱ vazhdueshme,ȱ qëȱ nxënësveȱ t’uȱ
bëhetȱeȱthjeshtëȱnëȱtëȱkuptuarȱdheȱnëȱpërdoriminȱeȱkëtyreȱshembujve.ȱ
Jepenȱfletëȱpuneȱdheȱdetyraȱplotësueseȱpërȱtëȱvizatuarȱfiguraȱgjeometrike.ȱ

ȱ
Kapitulliȱȱ2ȱȱ
Nëȱkapitullinȱeȱdytëȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱkuptimitȱtëȱnumritȱdheȱalgjebër.ȱ
Kyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
9 Tëȱçiftojnëȱsende,ȱfiguraȱsipasȱnjëȱrregulli.ȱ
Përdorimiȱ iȱ saktëȱ iȱ çiftimitȱ iȱ jepȱ dorëȱ mësuesesȱ qëȱ tëȱ përgatitëȱ nxënësinȱ përȱ
veprimetȱ eȱ mbledhjesȱ dheȱ krahasimitȱ tëȱ numrave,ȱ siȱ dheȱ dallimitȱ tëȱ
karakteristikaveȱtëȱelementeveȱpërbërëseȱtëȱbashkësisë.ȱ
Nëȱkëtëȱkapitullȱështëȱplanifikuarȱedheȱnjëȱorëȱveprimtariȱpraktike,ȱnëȱmënyrëȱ
qëȱ nxënësitȱ tëȱ mësohenȱ tëȱ përdorinȱ praktikishtȱ njohuritëȱ eȱ tyreȱ nëȱ jetënȱ eȱ
përditshme.ȱNëȱveprimtariȱpraktikeȱjanëȱpërfshirëȱaktiviteteȱtëȱkëndshmeȱdheȱ
interesante,ȱqëȱkjoȱlëndëȱtëȱbëhetȱeȱdashurȱnëpërmjetȱlojës.ȱ
ȱ
ȱNëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnëȱ x Tëȱdiferencojëȱndryshimetȱ x Tëȱorganizojëȱelementetȱmeȱ

bazëȱtëȱelementeveȱtëȱsajȱ midisȱbashkësive.ȱ karakteristikaȱtëȱ
përbërëse.ȱ përbashkëtaȱnëȱbashkësi.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱ
x Tëȱshoqërojëȱelementetȱeȱ ndryshimetȱmidisȱ x Tëȱvërëȱnëȱkontrastȱ
bashkësisëȱnjëȱpërȱnjë.ȱ bashkësive.ȱ bashkësitëȱeȱpërbëraȱngaȱ
elementeȱtëȱndryshme.ȱ
x Tëȱidentifikojëȱ x Tëȱlidhëȱelementetȱeȱ
ndryshimetȱmidisȱ bashkësiveȱnisurȱngaȱ x Tëȱargumentojëȱ
bashkësiveȱnisurȱngaȱ karakteristikatȱeȱtyreȱtëȱ ndryshiminȱmidisȱ
karakteristikatȱeȱ përbashkëta.ȱ bashkësiveȱtëȱndryshme.ȱ
përbashkëtaȱtëȱ
elementeveȱtëȱsajȱ
përbërëse.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ2.1ȱ Njëlloj,ȱtëȱndryshmeȱ
x Tëȱ identifikojëȱ ndryshimetȱ midisȱ bashkësiveȱ nisurȱ ngaȱ karakteristikatȱ eȱ
përbashkëtaȱtëȱelementeveȱtëȱtyreȱpërbërëse.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱndryshimetȱmidisȱbashkësive.ȱ
x Tëȱargumentojëȱndryshiminȱmidisȱbashkësiveȱtëȱndryshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësi,ȱnjëlloj,ȱtëȱndryshmeȱ
28
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Paraȱnxënësveȱparaqitetȱformimiȱiȱbashkësiveȱtëȱndryshmeȱmeȱllojeȱtëȱndryshmeȱ
elementeshȱ(p.sh.ȱbashkësiȱmeȱlapsa,ȱbashkësiȱmeȱfletore,ȱbashkësiȱmeȱgomaȱetj.)ȱ
Kërkohetȱ emërtimiȱ iȱ tyre:ȱ bashkësiȱ meȱ goma,ȱ bashkësiȱ meȱ lapsaȱ etj.ȱ Drejtohenȱ
pyetjeȱ tëȱ formuluaraȱ nëȱ formaȱ tëȱ ndryshme,ȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ arrijnëȱ nëȱ
përfundiminȱ seȱ bashkësitëȱ janëȱ tëȱ formuaraȱ ngaȱ elementeȱ njëlloj.ȱ Dukeȱ
shkëmbyerȱ elementetȱ eȱ bashkësiveȱ tëȱ ndryshme,ȱ vërejmëȱ seȱ bashkësitëȱ nukȱ
emërtohenȱ dotȱ p.sh.ȱ bashkësiȱ meȱ lapsa,ȱ porȱ ȱ bashkësiȱ meȱ mjeteȱ shkollore.ȱ
Dallohenȱelementetȱnjëllojȱdheȱndryshe.ȱZhvillohetȱdisaȱherëȱkjoȱveprimtariȱdukeȱ
punuarȱnxënësitȱnëȱgrupeȱpërȱtëȱarriturȱnëȱtëȱkuptuaritȱpraktikȱtëȱkoncepteve.ȱ
ȱ2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱȱȱ
Punaȱmeȱlibrinȱsynonȱtëȱpërforcojëȱkonceptetȱeȱdhënaȱgjatëȱevokimit.ȱNxënësitȱ
doȱ tëȱ ushtrohenȱ tëȱ dallojnëȱ sendetȱ njëllojȱ nisurȱ ngaȱ karakteristikatȱ eȱ tyreȱ tëȱ
përbashkëta,ȱ siȱ dheȱ tëȱ dallojnëȱ sendetȱ eȱ ndryshmeȱ nisurȱ poȱ ngaȱ tëȱ njëjtatȱ
karakteristika.ȱ
Përȱ tëȱ kontrolluarȱ njohuritëȱ eȱ marra,ȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ përdorëȱ formaȱ tëȱ
larmishme:ȱ formonȱ eȱ krahasonȱ bashkësiȱ tëȱ formuaraȱ ngaȱ nxënësitȱ eȱ klasës;ȱ
bashkësitëȱformohenȱngaȱgrupeȱnxënësish,ȱndërsaȱgrupeȱtëȱtjeraȱiȱemërtojnëȱatoȱ
nisurȱngaȱkarakteristikatȱeȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
Detyrëȱshtëpie:ȱȱ
Punohenȱfletëȱpuneȱtëȱmësimit,ȱtëȱcilatȱdiskutohenȱnëȱklasëȱtëȱnesërmen.ȱ
Përȱ nxënësȱ tëȱ përparuarȱ mundȱ tëȱ jepetȱ detyrëȱ formimiȱ iȱ bashkësiveȱ tëȱ
katrorëve,ȱtëȱdrejtkëndëshave,ȱtëȱtrekëndëshave,ȱrrathëveȱetj.ȱ
Pasȱkëtijȱmësimiȱzhvillohetȱnjëȱorëȱveprimtariȱpraktikeȱmeȱtemë:ȱÇiftimiȱsipasȱ
cilësisëȱsëȱngjyrës.ȱSynohetȱqëȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱllojetȱeȱndryshmeȱtëȱngjyraveȱ
dheȱtëȱarrijnëȱtëȱbëjnëȱçiftiminȱsipasȱngjyrësȱsëȱpërbashkët.ȱMundȱtëȱzhvillohenȱ
ushtrimeȱ tëȱ ndryshme,ȱ qëȱ mësuesjaȱ mundȱ t’iȱ gjykojëȱ siȱ tëȱ përshtatshmeȱ përȱ
nivelinȱeȱnxënësveȱtëȱklasës.ȱ
1. Formoniȱ bashkësiȱ meȱ katrorëȱ tëȱ kuq,ȱ meȱ rrethorëȱ tëȱ verdhë,ȱ meȱ
trekëndorëȱbluȱetj.ȱ
2. Qarkoȱelementetȱeȱnjëjtaȱdheȱformoȱbashkësiȱmeȱto.ȱEmërtoȱbashkësitë.ȱ
3. Jepenȱ bashkësiȱ meȱ etiketat,ȱ kuȱ shënohetȱ karakteristikaȱ eȱ përbashkëtȱ eȱ
elementeveȱtëȱbashkësisëȱ(ngjyra)ȱoseȱdyȱelementeȱ(formaȱdheȱngjyra).ȱ
Nëȱrastinȱeȱparëȱfiguratȱduhetȱtëȱjenëȱtëȱndryshme,ȱndërsaȱngjyraȱduhetȱtëȱjetëȱeȱ
njëjtë;ȱnëȱrastinȱeȱdytëȱȱduhetȱtëȱjenëȱtëȱnjëjtaȱformaȱdheȱngjyra.ȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱpërdorëȱformaȱtëȱlarmishmeȱsaȱmëȱzbavitëse,ȱqëȱkonceptetȱ
tëȱmerrenȱnëpërmjetȱlojësȱdheȱgjithçkaȱtëȱjetëȱeȱlehtëȱnëȱperceptim.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ2.2ȱ Bashkësiaȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnëȱbazëȱtëȱelementeveȱtëȱtyreȱpërbërëse.ȱ
x Tëȱdiferencojëȱndryshimetȱmidisȱbashkësive.ȱ
x Tëȱorganizojëȱelementetȱmeȱkarakteristikaȱtëȱpërbashkëtaȱnëȱbashkësi.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësi,ȱcilësi,ȱelementȱbashkësie.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Kërkohetȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ bashkojnëȱ disaȱ elementeȱ qëȱ përdorinȱ nëȱ klasëȱ
(punohetȱnëȱgrupeȱdysheȱsiçȱjanëȱvendosurȱnëȱbankë).ȱDrejtohenȱpyetjet:ȱ
ȬÇfarëȱkeniȱbashkuar?ȱPërȱçfarëȱiȱpërdorimȱkëtoȱmjete?ȱKuȱiȱpërdorim?ȱ
Pra,ȱcilësiaȱeȱtyreȱeȱpërbashkëtȱështëȱseȱjanëȱmjeteȱshkollore,ȱqëȱiȱpërdorimȱnëȱ
klasëȱpërȱtëȱpunuar.ȱ
Mësuesjaȱformonȱnjëȱbashkësiȱmeȱfletë.ȱTregonȱseȱkaȱformuarȱnjëȱbashkësiȱmeȱ
fletë,ȱ qëȱ përdorenȱ përȱ tëȱ shkruar.ȱ Pra,ȱ cilësiaȱ eȱ përbashkëtȱ eȱ elementeveȱ tëȱ
bashkësisëȱështëȱseȱatoȱjanëȱfletë;ȱpra,ȱkemiȱformuarȱnjëȱbashkësiȱmeȱfletë.ȱ
Mësuesjaȱ formonȱ njëȱ bashkësiȱ meȱ luleȱ dhe,ȱ synohet,ȱ qëȱ tëȱ gjithaȱ pyetjetȱ tëȱ
drejtohenȱngaȱnxënësitȱpërȱnjëriȬtjetrin(meȱndihmënȱeȱmësueses),ȱqëȱvetëȱataȱtëȱ
arrijnëȱ nëȱ përfundimetȱ eȱ duhuraȱ përȱ përcaktiminȱ eȱ cilësisëȱ dallueseȱ tëȱ
elementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
Ushtrimetȱ eȱ libritȱ synojnëȱ tëȱ bëhetȱ dallimiȱ praktikȱ iȱ cilësisëȱ kryesoreȱ tëȱ
elementeveȱ nëȱ njëȱ bashkësiȱ dheȱ formimiȱ iȱ bashkësiveȱ nisurȱ ngaȱ cilësiaȱ eȱ
përbashkëtȱeȱelementeveȱtëȱtyre.ȱ
ȱ

30
Nëȱkëtëȱfazëȱmundȱtëȱshfrytëzohenȱveprimtariȱnëȱformëȱloje–gjëzeȱpërȱtëȱgjeturȱ
bashkësinëȱeȱformuar.ȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱjapëȱkëtoȱtëȱdhëna:ȱ
ȬElementetȱeȱbashkësisëȱkanëȱngjyrënȱeȱflamuritȱtonë.ȱ
ȬAtoȱjanëȱpetëzaȱqëȱiȱngjajnëȱformësȱsëȱdritareveȱtëȱklasësȱsonë.ȱ
ȬKushȱeȱformonȱbashkësinë?ȱ......etj.ȱ
Punohetȱ fletaȱ eȱ punësȱ dheȱ formimiȱ iȱ bashkësive,ȱ qëȱ mësuesjaȱ disaȱ
nxënësveȱ uaȱ jepȱ nëȱ fletorenȱ eȱ shtëpisëȱ përȱ tëȱ plotësuarȱ nevojatȱ eȱ
diferencuaraȱtëȱnxënësveȱsipasȱniveleveȱtëȱtyre.ȱȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ2.3ȱ Shoqërimiȱiȱelementeveȱtëȱbashkësisëȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnëȱbazëȱtëȱcilësisëȱsëȱelementeveȱtëȱtyre.ȱ
x Tëȱ plotësojëȱ etiketënȱ eȱ bashkësisëȱ nisurȱ ngaȱ cilësiaȱ eȱ përbashkëtȱ eȱ
elementeveȱtëȱsaj.ȱ
x Tëȱformojëȱbashkësiȱkurȱjepetȱcilësiaȱeȱpërbashkëtȱeȱelementeveȱtëȱsaj.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Nëȱ tabelëȱ paraqitenȱ disaȱ elementeȱmeȱ njëȱ cilësiȱ tëȱ njëjtë,ȱ p.sh.ȱ rrethorëȱblu,ȱ tëȱ
kuq,ȱ tëȱ gjelbërȱ etj.ȱ Kërkohetȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ dallojnëȱ cilësinëȱ eȱ tyreȱ tëȱ
përbashkëtȱ(formën)ȱdheȱtëȱformojnëȱnjëȱbashkësiȱdukeȱplotësuarȱetiketën.ȱ
Nëȱ rastinȱ tjetërȱ paraqitenȱ sendeȱ tëȱ ndryshmeȱ qëȱ kanëȱ tëȱ përbashkëtȱ ngjyrën.ȱ
Plotësohetȱbashkësiaȱdheȱetiketa.ȱ
Përsëritenȱ veprimtaritëȱ dukeȱ paturȱ dyȱ cilësiȱ tëȱ përbashkëtaȱ përȱ elementetȱ eȱ
bashkësisëȱqëȱdoȱtëȱorganizohenȱnëȱbashkësi.ȱTëȱgjithaȱrastetȱeȱparaqituraȱlihenȱ
tëȱekspozuaraȱnëȱtabelëȱdukeȱiȱripërsëriturȱnëȱtëȱanasjelltë,ȱpra,ȱdukeȱlexuarȱnëȱ
fillimȱetiketënȱdheȱdukeȱpërcaktuarȱcilësinëȱeȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
Nëseȱ nxënësveȱ uȱ ndodhinȱ interferencaȱ nëȱ dalliminȱ eȱ koncepteve,ȱ mësuesjaȱ
ndalonȱdheȱpërsëritȱveprimtarinëȱoseȱpjesëȱtëȱsaj,ȱderisaȱgjithçkaȱtëȱjetëȱeȱqartë.ȱ
Ushtrimetȱeȱlibritȱsynojnëȱtëȱbëhetȱdallimiȱpraktikȱiȱcilësisëȱkryesoreȱtëȱelementeveȱ
nëȱ njëȱ bashkësiȱ dheȱ formimiȱ iȱ bashkësiveȱ nisurȱ ngaȱ cilësiaȱ eȱ përbashkëtȱ eȱ
elementeveȱ tëȱ tyre.ȱ Analizohetȱ etiketaȱ eȱ bashkësiveȱ tëȱ paraqituraȱ dhe,ȱ nëȱ këtëȱ
moment,ȱ kaȱ shumëȱ rëndësiȱ argumentimiȱ iȱ zgjedhjesȱ sëȱ bërë.ȱ Nxënësitȱ duhetȱ tëȱ
dallojnëȱcilësinëȱdheȱtëȱshprehinȱarsyenȱpseȱdheȱsiȱkanëȱvepruar.ȱ
Nëȱ këtëȱ fazëȱ mundȱ tëȱ shfrytëzohenȱ veprimtariȱ nëȱ formëȱ lojeȱ –ȱ gjëzeȱ përȱ tëȱ
gjeturȱbashkësinëȱeȱformuar.ȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱjapëȱkëtoȱtëȱdhëna:ȱ
ȬElementetȱeȱbashkësisëȱkanëȱngjyrënȱeȱdiellit.ȱ
ȬAtoȱjanëȱpetëzaȱqëȱiȱngjajnëȱformësȱsëȱtopit.ȱ
ȬKushȱeȱformonȱbashkësinë?ȱ
Punohetȱ nëȱ fletëȱ puneȱ dheȱ formimiȱ iȱ bashkësiveȱ qëȱ mësuesjaȱ disaȱ
nxënësveȱ uaȱ jepȱ nëȱ fletorenȱ eȱ shtëpisëȱ përȱ tëȱ plotësuarȱ nevojatȱ eȱ
diferencuaraȱtëȱnxënësveȱsipasȱniveleveȱtëȱtyre.ȱȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ2.4ȱ Bënȱpjesëȱapoȱjo?ȱ
x Tëȱdallojëȱelementetȱpërbërëseȱtëȱnjëȱbashkësieȱtëȱdhënë.ȱ
x Tëȱlidhëȱçdoȱelementȱmeȱbashkësinëȱqëȱiȱpërket.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱkontrastȱelementetȱpërbërëseȱtëȱnjëȱbashkësieȱmeȱatoȱqëȱnukȱ
janëȱpjesëȱpërbërëseȱeȱsaj.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȱ
ȱ

32
Jepetȱ nëȱ tabelëȱ eȱ vizatuarȱ njëȱ bashkësiȱ meȱ petëzaȱ rrethoreȱ bluȱ dheȱ vetëmȱ njëȱ
petëzȱ rrethoreȱ eȱ kuqe.ȱ Kërkohetȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ plotësojnëȱ etiketën.ȱ Doȱ tëȱ
pranohenȱ tëȱ gjithaȱ përgjigjet.ȱ Nëseȱ nxënësitȱ arrijnëȱ nëȱ përfundiminȱ qëȱ etiketaȱ
duhetȱplotësuarȱmeȱrrethorȱblu,ȱatëherëȱbëhenȱpyetjet:ȱ
ȬȱCilatȱjanëȱelementetȱeȱbashkësisë?ȱ
ȬȱCilaȱështëȱcilësiaȱeȱtyre?ȱ
ȬȱPoȱrrethoriȱiȱkuqȱaȱështëȱelementȱiȱsaj?ȱ
Nëȱkëtëȱmomentȱjepetȱshprehja:ȱRrethoriȱiȱkuqȱnukȱbënȱpjesëȱnëȱbashkësinëȱtonë.ȱ
Përsëritetȱ disaȱ herëȱ kjoȱ veprimtariȱ dhe,ȱ kurȱ nxënësitȱ taȱ kenëȱ tëȱ qartë,ȱ jepenȱ
ushtrimeȱtëȱndërsjella.ȱKërkohetȱngaȱnxënësitȱtëȱthonëȱmeȱfjalëȱeȱfjaliȱtëȱplota:ȱ
ȬȱAȱbënȱpjesëȱlapsiȱnëȱbashkësinëȱeȱfrutave?ȱ
ȬȱAȱbënȱpjesëȱbreshkaȱnëȱbashkësinëȱeȱshpendëve?ȱ
ȬȱAȱbënȱpjesëȱȱluljaȱnëȱbashkësinëȱeȱmjeteveȱshkollore?ȱ
ȬȱAȱbënȱpjesëȱlibriȱnëȱbashkësinëȱeȱkafshëve?ȱȱȱȱ
Ushtrimetȱeȱlibritȱsynojnëȱt’iȱushtrojnëȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱcilësinëȱeȱsenditȱdheȱ
t’iȱ lidhinȱ atoȱ meȱ bashkësinëȱ përkatëse.ȱ Ushtrimetȱ doȱ tëȱ punohenȱ
individualisht,ȱndërsaȱkontrolliȱiȱtyreȱdoȱtëȱbëhetȱnëȱtabelëȱdheȱmeȱnjëȱkërkesëȱ
tëȱvazhdueshmeȱndajȱfjaloritȱtëȱpërdorurȱngaȱnxënësit.ȱ
Kjoȱfazëȱdoȱtëȱzhvillohetȱnëȱformëȱloje.ȱMësuesjaȱkrijonȱbashkësiȱdukeȱfuturȱnjëȱ
elementȱqëȱnukȱiȱpërketȱbashkësisëȱsëȱdhënë.ȱNxënësitȱdoȱtëȱdallojnëȱelementinȱ
qëȱ ështëȱ futurȱ gabimȱ dheȱ doȱ tëȱ plotësojnëȱ mëȱ pasȱ etiketënȱ eȱ bashkësisë.ȱ Kjoȱ
veprimtariȱmundȱtëȱzhvillohetȱedheȱnëȱgrupeȱdyshe.ȱ
Punohetȱnëȱfletëȱpune.ȱȱ

ȱ
Kapitulliȱȱ3ȱȱȱȱȱ
Nëȱkapitullinȱeȱtretëȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱkuptimitȱtëȱnumritȱdheȱveprimitȱ
meȱ numrin.ȱ Meqenëseȱ ështëȱ fillimiȱ iȱ veprimeveȱ brendaȱ 5Ȭs,ȱ përȱ t’iȱ përforcuarȱ
ato,ȱnëȱkëtëȱkapitullȱjanëȱparashikuarȱ5ȱorëȱveprimtariȱpraktikeȱmeȱmjeteȱdheȱ2ȱ
orëȱpërȱpunëȱtëȱpavarur.ȱ
x Tëȱpërdorinȱnumrinȱnatyrorȱpërȱtëȱshprehurȱsasiȱderiȱnëȱ5.ȱ
x Tëȱlexojnë,ȱtëȱshkruajnëȱdheȱtëȱnumërojnëȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ5.ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱkrahasuarȱnumratȱnatyrorëȱ
deriȱnëȱ5.ȱ
x Tëȱradhitinȱnumratȱsipasȱrritjesȱoseȱzvogëlimitȱtëȱtyre.ȱ
x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱdheȱmeȱgojëȱderiȱnëȱ5.ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱtëȱnumrave)ȱ
Nëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱȱȱȱȱȱȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱ x Tëȱcopëtojëȱbashkësinëȱnëȱ x Tëȱspecifikojëȱndryshimetȱ
nisurȱngaȱnumriȱiȱ elementetȱeȱsajȱpërbërëse.ȱ midisȱbashkësive.ȱ
elementeveȱtëȱtyreȱ x Tëȱorganizojëȱetiketatȱnisurȱ x Tëȱhartojëȱvargjetȱrritëseȱ
përbërëse.ȱ ngaȱparaqitjaȱgrafikeȱeȱ dheȱzbritëseȱtëȱnumraveȱ
x Tëȱrishkruajëȱetiketatȱnisurȱ elementeveȱbrendaȱ deriȱnëȱ5.ȱ
ngaȱelementetȱpërbërëseȱtëȱ bashkësisë.ȱ x Tëȱmodifikojë,ȱsipasȱ
bashkësisë.ȱ x Tëȱshpjegojëȱveprimetȱeȱtij.ȱ modelit,ȱvargjetȱeȱnumraveȱ
x Tëȱpërgjithësojëȱgjetjenȱeȱ x Tëȱpërdorëȱmjete,ȱgishtatȱ shoqëruarȱmeȱ
shumësȱnëȱvepriminȱeȱ oseȱfigurënȱpërȱtëȱgjeturȱ karakteristikaȱtëȱtjera,ȱsi:ȱ
mbledhjes.ȱ shumaȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ ngjyra,ȱformaȱetj.ȱ
x Tëȱvendosëȱȱshumënȱȱnëȱ x Tëȱpërdorëȱmjete,ȱgishtatȱ x Tëȱmbledhëȱpaȱgabimeȱ
mbledhjetȱshkurtȱtëȱ përȱtëȱkryerȱveprimetȱmeȱ përmendshȱbrendaȱ5Ȭs,ȱdukeȱ
numraveȱ0Ȭ5ȱpasiȱeȱkaȱ operatorinȱȱeȱmbledhjes.ȱ shpjeguarȱȱpërmesȱ
kopjuarȱnëȱdërrasëȱoseȱngaȱ x Tëȱpërdorëȱmjeteȱ(gishtatȱoseȱ veprimeveȱkonkreteȱmeȱ
shoku.ȱȱȱ figurën)ȱpërȱtëȱgjeturȱ gishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱ
x Tëȱvendosëȱȱshumënȱȱnëȱ ndryshesënȱeȱtyreȱbrendaȱ5Ȭ shumave.ȱ
mbledhjetȱshkurtȱtëȱ s.ȱ x Tëȱkryejëȱpërmendshȱpaȱ
numraveȱ0Ȭ5ȱpasiȱȱeȱkaȱ gabimeȱveprimetȱmeȱ
kopjuarȱnëȱdërrasëȱoseȱngaȱ operatorinȱeȱmbledhjesȱ
shoku.ȱ brendaȱ5Ȭs.ȱ
x Tëȱvendosëȱȱndryshesënȱȱnëȱ x Tëȱzbresëȱpaȱgabimeȱ
barazimetȱeȱgatshmeȱȱmeȱ përmendshȱȱbrendaȱ5Ȭs,ȱdukeȱ
zbritjenȱeȱnumraveȱȱbrendaȱ shpjeguarȱȱpërmesȱveprimeveȱ
5Ȭs,ȱpasiȱȱeȱkaȱkopjuarȱnëȱ konkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱ
dërrasëȱoseȱngaȱshoku.ȱ këtyreȱndryshesave.ȱ
ȱ
34
ȱ
MËSIMIȱ3.1ȱBashkësiaȱbosheȱȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱQarkimiȱsipasȱcilësisëȱsëȱelementeveȱtëȱbashkësisëȱ
x Tëȱpërkufizojëȱȱbashkësinëȱboshe.ȱȱ
x Tëȱdallojëȱcilësinëȱeȱpërbashkëtȱtëȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
x Tëȱshoqërojëȱelementetȱeȱbashkësisëȱnëȱbazëȱtëȱcilësisëȱsëȱtyre.ȱ
x Tëȱkrijojëȱbashkësiȱmeȱelementeȱtëȱsëȱnjëjtësȱcilësi.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësiȱbosheȱ(paȱasnjëȱelement),ȱelement,ȱcilësi.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱuȱkërkonȱnxënësve:ȱ
ȬNxirrȱzeroȱgishta.ȱUȱtregonȱ2ȱobjekteȱdheȱmëȱpasȱiȱheqȱatoȱdukeȱbërëȱdalliminȱ
midisȱ bashkësiveȱ meȱ elementeȱ dheȱ paȱ elemente.ȱ Dallimiȱ mundȱ tëȱ bëhetȱ edheȱ
midisȱbashkësiveȱmeȱ1ȱelementȱpërȱtëȱardhurȱhapȱpasȱhapiȱteȱnumriȱzero.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMITȱ
Hapetȱȱteksti.ȱNjihenȱȱnxënësitȱmeȱtemën.ȱȱ
Ngulmohetȱnëȱkonceptinȱpërȱbashkësinëȱbosheȱ(shoqëriminȱeȱsajȱmeȱnumrinȱzero).ȱ
NëȱushtriminȱAȱnxënësitȱlihenȱtëȱȱdiskutojnëȱnëȱdyshe.ȱPasȱ5ȱminutashȱkërkohetȱ
qëȱataȱtëȱpërshkruajnëȱmeȱhollësiȱçfarëȱshikojnëȱnëȱtë,ȱciliȱështëȱdallimiȱmidisȱtreȱ
bashkësiveȱtëȱparaqituraȱdukeȱshënuarȱmeȱXȱbashkësinëȱboshe.ȱ
Ushtrimiȱ Bȱ synonȱ tëȱ realizohetȱ krijimiȱ iȱ bashkësiveȱ dukeȱ dalluarȱ cilësinëȱ eȱ
përbashkëtȱtëȱelementeveȱtëȱsaj.ȱ
UshtrimetȱC,ȱDȱdheȱEȱsynojnëȱtëȱbëhetȱdallimiȱiȱsaktëȱiȱnumritȱtëȱelementeveȱtëȱ
bashkësisëȱdukeȱpërdorurȱshenjënȱXȱoseȱndërthurjenȱeȱvizatimitȱapoȱngjyrosjesȱ
përȱtëȱgjeturȱcilësinëȱapoȱnumrinȱeȱelementeveȱqëȱpërbëjnëȱbashkësinë.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMIȱȱȱȱ
Nëȱ këtëȱ fazëȱ bëhetȱ kontrolliȱ iȱ dijeveȱ tëȱ marraȱ gjatëȱ orësȱ sëȱ mësimit.ȱ Disaȱ
ushtrimeȱdoȱtëȱishin:ȱ
Vizatoȱ njëȱ bashkësiȱ boshe.ȱ Çfarëȱ numriȱ përdorimȱ përȱ tëȱ treguarȱ
bashkësinëȱboshe?ȱ

Nxënësitȱ mundȱ tëȱ punojnëȱ nëȱ tabelëȱ modeleȱ gjysmëȱ tëȱ gatshme,ȱ nëȱ tëȱ
cilatȱ mësuesjaȱ kaȱ dhënëȱ bashkësiȱ kuȱ mungojnëȱ elementetȱ (pasiȱ ështëȱ
plotësuarȱetiketa),ȱoseȱjanëȱdhënëȱelementetȱdheȱduhetȱplotësuarȱetiketa.ȱ
Jepetȱfletorjaȱeȱpunësȱdheȱshkrimiȱiȱnumritȱzeroȱnëȱfletore.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱȱ3.1,ȱ3.2,ȱ3.3,ȱ3.4ȱȱ
Bashkësiaȱboshe.ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ0ȱ–ȱ3ȱȱ
(Janëȱtëȱgrupuaraȱpërȱshkakȱtëȱtematikësȱdheȱtrajtimitȱtëȱnjëjtëȱmësimor)ȱ
x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnisurȱngaȱnumriȱiȱelementeveȱtëȱtyreȱ(0Ȭ5).ȱ
x Tëȱdallojëȱcilësinëȱeȱpërbashkëtȱtëȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
x Tëȱshoqërojëȱelementetȱeȱbashkësisëȱnëȱbazëȱtëȱcilësisëȱsëȱtyre.ȱ
x Tëȱkrijojëȱbashkësiȱmeȱelementeȱtëȱsëȱnjëjtësȱcilësiȱdheȱnumërȱ(0Ȭ5).ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkësiȱboshe,ȱbashkësi,ȱnumër,ȱetiketë,ȱcilësi.ȱ
ȱ
Zhvillimiȱiȱmësimitȱȱȱȱȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȬNxirrȱzeroȱgishtaȱ(1,ȱ2,ȱ3,ȱ4,ȱ5ȱgishta).ȱUȱtregonȱ1,ȱ2,ȱ3,ȱ4,ȱ5ȱobjekte,ȱgishtaȱdheȱ
mëȱ pasȱ iȱ heqȱ atoȱ dukeȱ bërëȱ dalliminȱ midisȱ bashkësiveȱ meȱ elementeȱ dheȱ paȱ
elemente.ȱNxënësitȱlihenȱtëȱlirëȱtëȱtregojnëȱapoȱtëȱvlerësojnëȱnjëriȬtjetrin.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMITȱȱȱ
Nëȱ libërȱ janëȱ paraqiturȱ numratȱ shoqëruarȱ meȱ dorënȱ qëȱ paraqetȱ numratȱ sipasȱ
temës.ȱParaqitjaȱeȱdorësȱështëȱbërëȱpërȱtëȱqenëȱmëȱafërȱpraktikësȱsëȱpërditshmeȱ
tëȱnxënësve.ȱUshtrimetȱjanëȱtëȱshumëllojshme,ȱdukeȱshmangurȱpërsëritjenȱdheȱ
janëȱmbështeturȱnëȱnjohuriȱtëȱjetësȱsëȱpërditshmeȱtëȱkësajȱmoshe.ȱ
Nëȱmësiminȱ3.4ȱushtrimiȱAȱparaqetȱshenjënȱeȱmosbarazimitȱdheȱpunënȱmeȱfjali,ȱ
nëȱtëȱcilënȱmësuesjaȱduhetȱtëȱngulmojëȱshumë.ȱ

36
Nëȱfletëtȱeȱpunës,ȱnëȱpunënȱeȱpavarurȱparaȱkëtijȱmësimi,ȱështëȱtrajtuarȱparaqitjaȱ
eȱ kësajȱ shenjeȱ nëȱ mënyrëȱ praktike,ȱ sepse,ȱ teȱ fëmijëȱ tëȱ veçantë,ȱ vihetȱ reȱ njëȱ
ngatërresëȱfigurativeȱeȱkësajȱshenje.ȱ
Rubrikaȱeȱfunditȱeȱkëtyreȱmësimeveȱiȱpërketȱshkrimitȱtëȱkëtyreȱnumrave.ȱËshtëȱ
përdorurȱ shkrimiȱ nëȱ dyȱ kuti,ȱ porȱ neȱ doȱ tëȱ këshillonimȱ qëȱ mësuesjaȱ tëȱ bëjëȱ
përpjekjeȱpërȱshkriminȱeȱtyreȱedheȱnëȱnjëȱkuti.ȱ
Nëȱ këtëȱ fazëȱ bëhetȱ kontrolliȱ iȱ dijeveȱ tëȱ marraȱ gjatëȱ orësȱ sëȱ mësimit.ȱ Mësuesjaȱ
mundȱ tëȱ shfrytëzojëȱ ushtrimeȱ ngaȱ fletëtȱ eȱ punësȱ oseȱ tëȱ ndalojëȱ nëȱ tipaȱ
ushtrimeshȱqëȱnukȱjanëȱpërvetësuarȱngaȱnxënësit.ȱ
Jepenȱ fletëȱ puneȱ ȱ qëȱ uȱ përkasinȱ këtyreȱ mësimeveȱ dheȱ shkrimiȱ iȱ
numraveȱnëȱfletore.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ3.6ȱKuptimiȱpërȱmbledhjenȱsiȱbashkimȱbashkësish.ȱ
x Tëȱpërgjithësojëȱgjetjenȱeȱshumësȱnëȱvepriminȱeȱmbledhjes.ȱ
x ȱTëȱshpjegojëȱkuptiminȱeȱbashkimitȱtëȱbashkësisë.ȱ
x Tëȱ krijojëȱ bashkësiȱ meȱ numrinȱ eȱ elementeveȱ tëȱ paraqituraȱ nëpërmjetȱ
shumësȱnëȱetiketëȱoseȱanasjelltas.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱbashkimȱiȱelementeve,ȱmbledhjeȱeȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȬNxirrȱ3ȱpetëza,ȱnxirrȱedheȱȱ2ȱpetëzaȱtëȱtjera.ȱGrupojiȱnëȱnjëȱbashkësi.ȱSaȱpetëzaȱ
janëȱȱsëȱbashku?ȱ
Përsëritetȱdisaȱherëȱkjoȱveprimtariȱedheȱmeȱmjeteȱrrethanore,ȱlapsa,ȱfletoreȱetj.,ȱnëȱ
mënyrëȱqëȱnxënësitȱtëȱfamiljarizohenȱmeȱterminȱbashkim,ȱsëȱbashku,ȱnëȱbashkësi.ȱȱ
Hapetȱteksti.ȱNjihenȱnxënësitȱmeȱtemën.ȱȱ

UshtrimiȱAȱsynonȱtëȱjapëȱfigurativishtȱdheȱtëȱshoqëruarȱmeȱtermaȱmbledhjenȱsiȱ
bashkimȱbashkësish,ȱporȱpaȱpërmendurȱtermatȱshumëȱdheȱmbledhor,ȱqëȱdoȱtëȱ
jenëȱobjektȱiȱmësimitȱtëȱardhshëm.ȱRëndësiȱiȱduhetȱkushtuarȱshenjësȱ+ȱ(plus)ȱnëȱ
mënyrëȱfigurative,ȱeȱcilaȱështëȱshënuarȱmeȱngjyrëȱtëȱkuqe.ȱ
Nëȱ ushtriminȱ Bȱ doȱ tëȱ punohetȱ sipasȱ modelitȱ dukeȱ “përkthyer”nëȱ elementeȱ
numrinȱ eȱ paraqiturȱ nëȱ etiketë,ȱ siȱ dheȱ dukeȱ shënuarȱ shumënȱ siȱ bashkimȱ iȱ
elementeveȱtëȱtëȱdyjaȱetiketaveȱtëȱveçuara.ȱ
NëȱushtriminȱCȱjepenȱdyȱshembuj.ȱMeȱrëndësiȱështëȱshënimiȱiȱzerosȱnëȱetiketëȱ
siȱbashkësiȱbosheȱelementeshȱdheȱmbledhjaȱeȱsajȱnëȱshumë.ȱ
Këshillojmëȱqë,ȱnëȱkëtëȱfazë,ȱmësuesjaȱtëȱprovojëȱtëȱlexojëȱushtrimeȱmbledhjeshȱ
(paȱ eȱ gjeturȱshumën)ȱ dheȱ nxënësitȱtaȱ shkruajnëȱushtriminȱnëȱfletoreȱ siȱdiktimȱ
përȱtëȱkontrolluarȱsiȱdheȱsaȱsaktëȱeȱkanëȱkuptuarȱbashkiminȱeȱbashkësisë.ȱ
Mësuesjaȱduhetȱt’iȱkushtojëȱrëndësiȱedheȱshkrimitȱtëȱvargutȱtëȱnumraveȱ0Ȭ5ȱnëȱ
mënyrëȱtëȱnjëpasnjëshme.ȱ
Jepenȱfletëȱpuneȱdheȱshkrimiȱiȱvargutȱtëȱnumraveȱnëȱfletore.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ3.7ȱȱȱMbledhorȱ+ȱmbledhorȱ=ȱshumë.ȱ
x Tëȱemërtojëȱmbledhorëtȱdheȱshumën.ȱ
x Tëȱnjehsojëȱshumënȱeȱdyȱnumraveȱderiȱnëȱpesë.ȱ
x Tëȱzgjidhëȱproblemaȱpraktikeȱmeȱvepriminȱeȱmbledhjes.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ bashkimȱ iȱ elementeve,ȱ mbledhje,ȱ mbledhor,ȱ shumë,ȱ
mbledhjeȱeȱelementeveȱtëȱbashkësisë.ȱ
ȱ
ȬNxirrȱ2ȱpetëza,ȱnxirrȱedheȱ3ȱpetëzaȱtëȱtjera.ȱBashkojiȱnëȱnjëȱbashkësi.ȱSaȱpetëzaȱ
janëȱ sëȱ bashku?ȱ Përȱ tëȱ gjeturȱ saȱ janë,ȱ neȱ kryejmëȱ vepriminȱ eȱ mbledhjes.ȱ Jepetȱ
38
paraqitjaȱ grafikeȱ eȱ mbledhjesȱ dukeȱ emërtuarȱ mbledhorëtȱ dheȱ shumën.ȱ Kjoȱ
veprimtariȱ duhetȱ përsëriturȱ disaȱ herë,ȱ derisaȱ nxënësitȱ tëȱ familjarizohenȱ meȱ
termatȱdheȱveprimin.ȱKujdesȱiȱduhetȱkushtuarȱpërdorimitȱngaȱanaȱeȱnxënësveȱeȱ
këtyreȱ termave.ȱ Juȱ këshillojmëȱ t’iȱ liniȱ nxënësitȱ tëȱ shprehen,ȱ tëȱ gabojnëȱ dheȱ tëȱ
korrigjojnëȱnjëriȬtjetrinȱmeȱanëȱtëȱveprimtariveȱndërvepruese.ȱ
UshtrimiȱBȱiȱlibritȱmundȱtëȱpunohetȱsiȱmodelȱnëȱtabelë,ȱnëȱmënyrëȱqëȱnxënësitȱ
taȱ kuptojnëȱ këtëȱ modelȱ tëȱ riȱ tëȱ paraqitjesȱ sëȱ shumësȱ dheȱ mbledhorëveȱ (kyȱ
ushtrimȱparapërgatitȱklasënȱpërȱthyesat).ȱ
Ushtrimiȱ Aȱ ështëȱ paraqitjaȱ eȱ parëȱ eȱ njëȱ situateȱ problemore,ȱ eȱ cilaȱ doȱ tëȱ japëȱ
anënȱfigurativeȱtëȱproblemave,ȱsiȱdheȱelementinȱeȱparëȱtëȱparaqitjesȱsëȱshumësȱ
nëȱshtyllë.ȱ
Ushtrimiȱ Bȱ nukȱ paraqetȱ vështirësi,ȱ pasiȱ ështëȱ punuarȱ mëȱ parëȱ nëȱ tabelëȱ ngaȱ
mësuesja.ȱ
UshtrimiȱCȱjepȱgrafikishtȱshumënȱeȱmunguarȱdheȱgjetjaȱeȱsajȱngaȱnxënësitȱbënȱ
dalliminȱeȱniveleveȱtëȱklasës.ȱ
Ushtrimiȱ D,ȱ nëȱ tëȱ vërtetë,ȱ ështëȱ njëȱ problemëȱ dheȱ doȱ tëȱ synohetȱ që,ȱ pasȱ
plotësimit,ȱ nxënësitȱ tëȱ shpjegojnë:ȱ Siȱ vepruan?ȱ Pseȱ vepruanȱ kështu?ȱ Çfarëȱ
veprimiȱbënë?ȱ
Mundȱtëȱjepenȱedheȱushtrimeȱqëȱiȱpërkasinȱkrahasimitȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱpesë.ȱ
Njëȱtipȱushtrimiȱgojorȱiȱkëshilluar:ȱNëȱnjëȱmbledhjeȱtëȱshkruarȱnëȱtabelëȱp.sh.:ȱ
2+3=5,ȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱmbledhorinȱeȱparë,ȱmbledhorinȱeȱdytëȱdheȱshumën.ȱ
Ështëȱ mirëȱ që,ȱ nëȱ këtëȱ fazë,ȱ mësuesjaȱ tëȱ zhvillojëȱ njëȱ minitestȱ përȱ tëȱ parëȱ
përvetësiminȱ eȱ fakteveȱ tëȱ mbledhjesȱ deriȱ nëȱ pesëȱ ngaȱ nxënësitȱ eȱ klasës.ȱ
Mësuesjaȱduhetȱt’iȱkushtojëȱrëndësiȱedheȱshkrimitȱtëȱvargutȱtëȱnumraveȱ0Ȭ5ȱnëȱ
mënyrëȱtëȱnjëpasnjëshme.ȱ
Jepenȱfletëȱpuneȱdhe,ȱpërȱnxënësȱtëȱpërparuar,ȱmundȱtëȱjepetȱdetyrëȱplotësueseȱ
tëȱdallojnëȱmbledhorëtȱdheȱshumënȱnëȱushtriminȱCȱtëȱfletoresȱsëȱpunës.ȱ
Shënim:ȱPasȱkëtijȱmësimiȱjanëȱplanifikuarȱdyȱorëȱveprimtariȱpraktikeȱpërȱtëȱpërsëriturȱ
dheȱ përȱ tëȱ nguliturȱ saȱ mëȱ mirëȱ faktetȱ eȱ mbledhjesȱ sëȱ numraveȱ deriȱ nëȱ pesë,ȱ siȱ dheȱ
krahasiminȱmidisȱ tyre.ȱ Këtoȱ veprimtariȱ doȱ tëȱ përfshijnëȱ punëȱ praktikeȱ meȱ gishtaȱ apoȱ
mjeteȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme,ȱqëȱlehtësojnëȱȱnxënësitȱnëȱpërvetësiminȱeȱkëtyreȱfakteve.ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ1ȱ(pasȱmësimitȱ3.7).ȱȱ
Mbledhjaȱeȱnumraveȱ0Ȭ5ȱ(meȱgishtaȱeȱmjete)ȱ
Nëȱkëtëȱorëȱduhetȱt’uȱkushtohetȱkujdesȱveprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱeȱmjeteȱ
rrethanore.ȱ
Objektivatȱeȱarritjesȱsipasȱniveleveȱ(OAN)ȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱȱȱȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱvendosëȱshumënȱnëȱmbledhjetȱshkurtȱtëȱnumraveȱ0ȱ–ȱ5ȱpasiȱeȱkaȱkopjuarȱ
nëȱdërrasëȱoseȱngaȱshoku.ȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjete,ȱgishtatȱoseȱfigurënȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Niveliȱiȱlartë:ȱ
x Tëȱ mbledhëȱ paȱ gabimeȱ përmendshȱ brendaȱ 5Ȭs,ȱ dukeȱ shpjeguarȱ ȱ përmesȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱeȱshumave.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱveprim,ȱmjete,ȱmbledhje,ȱplus.ȱȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Stuhiȱmendimeshȱȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱgojëȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ5ȱ(0,1,2,3,4,5ȱȱdheȱanasjelltasȱ5,4,3,2,1,0).ȱ
Shkrimiȱiȱnumraveȱnëȱfletore.ȱNxënësȱtëȱndryshëmȱeȱbëjnëȱkëtëȱgjëȱnëȱdërrasë.ȱ
Tregojnëȱobjekteȱtëȱndryshmeȱnëȱklasë,ȱp.sh.:ȱdyȱdritare,ȱtriȱvazo…..etj.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMIT:ȱveprimtariȱpraktike,ȱshpjegim.ȱ
Nxënësitȱpunojnëȱkonkretishtȱmeȱmjeteȱpërȱmbledhjeȱderiȱnëȱ5ȱp.sh.:ȱ2ȱ+ȱ3….ȱ
a. meȱgishtaȱ
b. meȱmjetetȱeȱkuletës….etj.ȱȱ
Barazimetȱeȱfituaraȱngaȱkëtoȱveprimeȱȱmësuesjaȱiȱshkruanȱnëȱdërrasë.ȱȱ
P.sh.:ȱ2ȱ+ȱ3ȱ=ȱ5….ȱ
Kjoȱecuriȱndiqetȱnëȱtëȱgjithëȱfazënȱeȱdytëȱtëȱmësimit.ȱ
Gjatëȱgjithëȱkohësȱnxitenȱnxënësitȱqëȱtëȱlexojnëȱ(niveliȱiȱmesëmȱdheȱiȱlartë)ȱoseȱ
tëȱpërsëritinȱbarazimetȱeȱlexuaraȱngaȱshokëtȱ(niveliȱiȱulët).ȱ
Ȭȱ Nëȱ fundȱ tëȱ kësajȱ pjeseȱ mësuesjaȱ uȱ drejtonȱ pyetjeȱ nxënësveȱ përȱ mbledhjeȱ eȱ
zbritjeȱbrendaȱ5Ȭsȱmeȱgojë.ȱ
40
Pastajȱ nxënësitȱ iȱ kryejnëȱ veprimetȱ meȱ gishtaȱ dheȱ barazimetȱ shkruhenȱ nëȱ
dërrasëȱeȱlexohenȱprejȱtyreȱmeȱzëȱtëȱlartë.ȱKlasaȱplotësonȱpërgjigjetȱeȱtyre.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱshkrim.ȱȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱbarazimetȱeȱshkruaraȱnëȱdërrasëȱmeȱmadhësinëȱeȱnumraveȱ
dheȱlargësiȱsipasȱudhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱpërȱkëtëȱmësim.ȱ
ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ2ȱ(pasȱmësimitȱ3.7).ȱȱ
Mbledhjaȱeȱnumraveȱ0Ȭ5ȱ(meȱgishta,ȱvizatim.ȱȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱvendosëȱshumënȱnëȱmbledhjetȱshkurtȱtëȱnumraveȱ0Ȭ5ȱpasiȱȱeȱkaȱkopjuarȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjete,ȱgishtatȱoseȱfigurënȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
x Tëȱ mbledhëȱ paȱ gabimeȱ përmendshȱ brendaȱ 5Ȭs,ȱ dukeȱ shpjeguarȱ përmesȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱeȱshumave.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱveprim,ȱmjete,ȱmbledhje.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱPlotësimȱbashkësishȱmeȱaqȱelementeȱsaȱkërkonȱetiketaȱpërȱnumratȱ0ȱ–ȱ5.ȱ
Nxënësitȱpunojnëȱkonkretishtȱmeȱmjeteȱpërȱmbledhjeȱderiȱnëȱ5.ȱ
a. meȱgishtaȱ
b. meȱmjetetȱeȱkuletës….etjȱȱ
Barazimetȱeȱfituaraȱngaȱkëtoȱveprimeȱȱmësuesjaȱiȱshkruanȱnëȱdërrasë.ȱȱ

Mësuesjaȱvizatonȱnëȱdërrasëȱbashkësi,ȱp.sh.:ȱmeȱ2ȱelementeȱdheȱnjëȱtjetërȱmeȱ3ȱ
elemente.ȱIȱbashkonȱpërȱtëȱgjeturȱsaȱelementeȱkanëȱtëȱdyjaȱbashkësitë.ȱȱ
Poshtëȱbashkësiveȱshkruanȱbarazimin:ȱ2ȱ+ȱ3ȱ=ȱ5.ȱ
Gjatëȱtëȱgjithëȱ kohësȱnxitenȱ nxënësitȱqëȱ tëȱlexojnëȱ (niveliȱ iȱ mesëmȱ dheȱiȱ lartë)ȱ
oseȱtëȱpërsëritinȱbarazimetȱeȱlexuaraȱngaȱshokëtȱ(niveliȱiȱulët).ȱ
Kjoȱecuri,ȱdukeȱvizatuarȱbashkësiȱmeȱfiguraȱtëȱndryshmeȱe,ȱmëȱpas,ȱdukeȱgjeturȱ
shumënȱeȱtyre,ȱndiqetȱgjatëȱgjithëȱpjesësȱsëȱdytë.ȱ
Nëȱ fundȱ tëȱ kësajȱ pjeseȱ mësuesjaȱ uȱ drejtonȱ pyetjeȱ nxënësveȱ përȱ mbledhjeȱ eȱ
zbritjeȱbrendaȱ5Ȭsȱmeȱgojë.ȱ
Pastajȱ nxënësitȱ iȱ kryejnëȱ veprimetȱ meȱ gishtaȱ dheȱ barazimetȱ ȱ shkruhenȱ nëȱ
dërrasëȱeȱlexohenȱprejȱtyreȱmeȱzëȱtëȱlartë.ȱKlasaȱplotësonȱpërgjigjetȱeȱtyre.ȱ
Përsëriȱbarazimetȱshkruhenȱnëȱdërrasëȱtëȱvijëzuarȱsiȱfletoreȱmeȱkuti.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱpërȱkëtëȱmësim.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱbarazimet.ȱ
Niveliȱiȱmesëmȱdheȱȱiȱlartë:ȱParaqitȱmeȱvizatimȱ(bashkësi)ȱshumatȱqëȱjepenȱmeȱ
barazime.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ3.ȱ8.ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorëtȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ5Ȭsȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjete,ȱgishtatȱpërȱtëȱkryerȱveprimetȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjes.ȱ
x Tëȱkryejëȱpërmendshȱpaȱgabimeȱveprimetȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱveprim,ȱmjete,ȱmbledhje.ȱȱ
ȱ
42
1ȬȱEVOKIMI:ȱBisedë,ȱpunëȱeȱpavarur,ȱleximȱȱ
ȬÇfarëȱndodhȱmeȱletrënȱeȱbardhë,ȱnëseȱeȱfutimȱnëȱnjëȱgotëȱmeȱngjyrëȱblu?ȱ
ȬNgjyrosetȱmeȱblu.ȱ
Nxitenȱ nxënësitȱ edheȱ meȱ shembujȱ tëȱ tjerëȱ tëȱ ngjashëmȱ qëȱ tëȱ tregojnëȱ
ndryshimetȱqëȱpësonȱobjektiȱkurȱfutetȱnëȱkëtëȱ“makinë.”ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMIT:ȱshpjegim.ȱ
Mësuesjaȱ uȱ shpjegonȱ nxënësveȱ seȱ ç’ështëȱ “makinaȱ eȱ numrave”,ȱ tëȱ cilënȱ eȱ
vizatonȱ nëȱ dërrasëȱ dukeȱ ȱ këmbëngulurȱ teȱ ndryshimetȱ qëȱ pësojnëȱ numratȱ nëȱ
varësiȱtëȱshënimitȱmbiȱtë.ȱD.m.th.:ȱNëseȱshënimiȱështëȱȱ+2ȱnumritȱqëȱ1ȱ“futetȱ“ȱ
neȱduhetȱt’iȱȱshtojmëȱȱ2.ȱRezultatiȱdoȱtëȱjetëȱ3,ȱsepseȱ1ȱ+ȱ2ȱ=ȱ3.ȱ
Përsëritetȱdisaȱherëȱkjoȱveprimtari.ȱ
Punëȱeȱpavarurȱpërȱplotësiminȱeȱtekstit.ȱKontrollȱindividualȱeȱvlerësimȱiȱtij.ȱ
Leximȱiȱbarazimeveȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱbarazimetȱeȱshkruaraȱnëȱfundȱtëȱmësimit,ȱtekȱushtrimiȱ3,ȱmeȱ
madhësinëȱeȱnumraveȱdheȱlargësiȱsipasȱudhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱbarazimetȱnëȱfletorenȱeȱpunës.ȱ
Niveliȱ iȱ mesëmȱ dheȱ iȱ lartë:ȱ Paraqitȱ meȱ barazimȱ veprimetȱ meȱ operatorëȱ ȱ qëȱ
jepenȱȱnëȱushtriminȱBȱnëȱfletëȱpune.ȱ
ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarur.ȱVeprimetȱeȱmbledhjesȱsëȱnumraveȱbrendaȱȱ0ȱ–ȱ5.ȱȱȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjeteȱ(gishtatȱoseȱfigurën)ȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
ȱ
x Tëȱ mbledhëȱ paȱ gabimeȱ përmendshȱ brendaȱ 5Ȭsȱ dukeȱ shpjeguarȱ ȱ përmesȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱshumave.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMI:ȱStuhiȱmendimeshȱȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Shkrimȱeȱleximȱiȱbarazimeveȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
Mësuesjaȱ lexonȱ kërkesat,ȱ sqaronȱ punënȱ qëȱ duhetȱ tëȱ bëhetȱ përȱ çdoȱ ushtrim,ȱ
veçanërishtȱteȱvizatimiȱiȱrrathëveȱsipasȱbarazimitȱdheȱgjetjaȱeȱshumësȱpërkatëse.ȱ
Nxënësitȱplotësojnëȱtëȱpavarurȱushtrimetȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
Kontrollȱindividualȱiȱpunimeve.ȱ
Nëseȱkaȱkohë,ȱdisaȱnxënësȱiȱplotësojnëȱdheȱiȱshpjegojnëȱushtrimetȱnëȱdërrasë.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱushtriminȱB.ȱ
Niveliȱiȱmesëmȱdheȱiȱlartë:ȱParaqitȱmeȱvizatimȱ(bashkësi)ȱshumatȱqëȱjepenȱmeȱ
barazimeȱnëȱushtriminȱ4ȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ3.ȱ9.ȱȱȱȱKuptimiȱpërȱzbritjenȱ(siȱprerjeȱeȱbashkësisë)ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ barazimetȱ eȱ gatshmeȱ meȱ zbritjenȱ eȱ numraveȱȱ
brendaȱ5Ȭsȱpasiȱeȱkaȱkopjuarȱnëȱdërrasëȱoseȱngaȱshoku.ȱ

44
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjeteȱ(gishtatȱoseȱfigurën)ȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesënȱeȱtyreȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
x Tëȱ zbresëȱ paȱ gabimeȱ përmendshȱ brendaȱ 5Ȭsȱ dukeȱ shpjeguarȱ përmesȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱȱndryshesave.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ veprim,ȱ mbledhje,ȱ zbritje,ȱ minus,ȱ mbledhor,ȱ shumë,ȱ
barazimetȱmeȱvepriminȱeȱzbritjes.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgishtaȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Paraqitetȱmeȱbashkësiȱȱtëȱvizatuaraȱnëȱdërrasëȱngaȱmësuesja.ȱ
Shkrimȱdheȱleximȱiȱbarazimeveȱngaȱnxënësȱȱtëȱndryshëm.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMIT:ȱshpjegim,ȱpunëȱeȱpavarur.ȱ
Ushtrimeȱmeȱgishtaȱȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱbrendaȱ5Ȭsȱtëȱtipit:ȱ
ȬEdheȱsaȱgishtaȱduhenȱqëȱ3Ȭshiȱtëȱbëhetȱ5?ȱ
Shkruhetȱnëȱdërrasëȱ:ȱ3ȱ+ȱ?ȱ=ȱȱ5ȱ
Nxënësitȱpërgjigjen:ȱEdheȱ2ȱ
ȬPse?ȱȱ
Sepseȱ5Ȭs,ȱpoȱt’iȱzbresimȱ(heqim)ȱ2,ȱjepȱ3.ȱ
Paraqitetȱmeȱbashkësiȱmeȱ5ȱelementeȱdhe,ȱdukeȱiȱmbuluarȱ(zbritur)ȱ2ȱelemente,ȱ
nxënësitȱvërejnëȱkonkretishtȱrezultatin.ȱ
Kjoȱecuriȱndiqetȱgjersaȱnxënësitȱtëȱkuptojnë:ȱ
a. Tëȱzbresëshȱdoȱtëȱthotëȱtëȱheqësh,ȱtëȱlargoshȱnjëȱsasiȱtëȱcaktuarȱsendesh.ȱ
b. Shenjaȱeȱveprimitȱtëȱzbritjesȱështëȱ(–)ȱminusi.ȱ
c. Zbritjaȱështëȱveprimȱiȱkundërtȱmeȱmbledhjen.ȱ
Komentohetȱfigura,ȱmadjeȱmundȱtëȱnxitenȱnxënësitȱqëȱtëȱkrijojnëȱnjëȱngjarjeȱpërȱtë.ȱ
Leximȱ dheȱ sqarimȱ iȱ kërkesaveȱ tëȱ tekstit,ȱ veçanërishtȱ iȱ barazimeveȱ poshtëȱ
ushtrimeveȱB,C.ȱ
Punëȱeȱpavarurȱpërȱplotësiminȱeȱtij.ȱKontrollȱeȱvlerësimȱindividual.ȱ

Punohenȱushtrimeȱmeȱgishtaȱpërȱzbritjeȱbrendaȱ5Ȭs.ȱNxënësitȱlexojnëȱbarazimetȱ
eȱshkruaraȱnëȱdërrasë.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱshkrim.ȱȱ
Nxënësitȱ shkruajnëȱ barazimetȱ eȱ paraqituraȱ nëȱ dërrasëȱ meȱ madhësinëȱ eȱ
numraveȱdheȱlargësiȱsipasȱudhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱushtriminȱBȱnëȱfletëȱpune.ȱ
Niveliȱ iȱ mesëmȱ dheȱ iȱ lartë:ȱ Paraqitȱ meȱ vizatimȱ ndryshesatȱ qëȱ jepenȱ meȱ
barazimeȱnëȱushtriminȱCȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ3.ȱ10.ȱȱȱȱShumëȱ–ȱMbledhorȱ=ȱMbledhorȱȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱvendosëȱemërtimetȱpërȱkufizatȱeȱzbritjesȱpasiȱiȱkaȱkopjuarȱnëȱdërrasëȱoseȱ
ngaȱshoku.ȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
x Tëȱdallojëȱmbledhorin,ȱmbledhorinȱdheȱshumënȱnëȱbarazimetȱmeȱvepriminȱ
eȱzbritjes.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ gojëȱ vendosjenȱ paȱ gabimeȱ tëȱ emërtimeveȱ mbledhor,ȱ
mbledhorȱdheȱshumëȱȱnëȱbarazimetȱmeȱvepriminȱeȱzbritjes.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ veprim,ȱ mbledhje,ȱ zbritje,ȱ minus,ȱ mbledhor,ȱ shumë,ȱ
barazimetȱmeȱvepriminȱeȱzbritjes.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Stuhiȱmendimeshȱȱȱȱ
Kujtohenȱmeȱnxënësitȱemërtimetȱeȱkufizaveȱtëȱmbledhjes:ȱmbledhor,ȱmbledhor,ȱ
shumë.ȱ
Ushtrimeȱ meȱ gishtaȱ ȱ përȱ mbledhjenȱ ȱ ngaȱ njëraȱ anëȱ eȱ dërrasësȱ dheȱ zbritjenȱ ȱ eȱ
numraveȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
46
Shkrimȱeȱleximȱiȱbarazimeveȱngaȱnxënësȱȱtëȱndryshëm.ȱ
Uȱsilletȱnëȱkujtesëȱpërmesȱveprimeveȱmeȱgishta:ȱ
a. Tëȱzbresëshȱdoȱtëȱthotëȱtëȱheqësh,ȱtëȱlargoshȱnjëȱsasiȱtëȱcaktuarȱsendesh.ȱ
b. Shenjaȱeȱveprimitȱtëȱzbritjesȱështëȱ(–)ȱȱminusi.ȱ
c. Zbritjaȱështëȱveprimȱiȱkundërtȱmeȱmbledhjen.ȱ
Këtoȱveprimeȱataȱiȱmësuanȱorënȱeȱshkuar.ȱ
DukeȱuȱmbështeturȱteȱȱpikaȱȱcȬȱZbritjaȱështëȱveprimȱiȱkundërtȱmeȱmbledhjen,ȱ
uȱshpjegohenȱnxënësveȱemërtimetȱeȱkufizaveȱtëȱzbritjes.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ3ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ2ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ=ȱȱȱȱȱȱ5ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱoȱȱȱȱȱȱȱȱ5ȱȱȱȱȱȱȱ–ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ2ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ3ȱ
Mbledhorȱȱ+ȱȱMbledhorȱȱ=ȱShumëȱȱȱȱȱoȱȱȱShumëȱ–ȱMbledhorȱȱȱ=ȱȱȱMbledhorȱ
Lexohenȱdisaȱherëȱȱsipasȱradhësȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
Punohenȱushtrimeȱmeȱgishtaȱpërȱzbritjeȱbrendaȱ5Ȭsȱdukeȱiȱnxiturȱqëȱtëȱtregojnëȱ
meȱgojëȱseȱciliȱështë:ȱmbledhor,ȱmbledhor,ȱshuma.ȱKomentohetȱfiguraȱeȱtekstit.ȱ
Leximȱdheȱsqarimȱiȱkërkesaveȱtëȱtekstit.ȱPunëȱeȱpavarurȱpërȱplotësiminȱeȱtij.ȱ
Kontrollȱeȱvlerësimȱindividual.ȱ
Nxënësitȱlexojnëȱbarazimetȱeȱshkruaraȱnëȱdërrasë.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱushtriminȱBȱnëȱfletëȱpune.ȱ
Niveliȱ iȱ mesëmȱ dheȱ iȱ lartë:ȱ Paraqitȱ meȱ vizatimȱ ndryshesatȱ qëȱ jepenȱ meȱ
barazimeȱnëȱushtriminȱCȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱȱ1ȱ(pasȱmësimitȱ3.10).ȱNjëȱmëȱshumë,ȱnjëȱmëȱpakȱ
Ështëȱ menduarȱ qëȱ këtoȱ 3ȱ orëȱ tëȱ veprimtarisëȱ praktikeȱ tëȱ përdorenȱ përȱ tëȱ
mënjanuarȱ ndonjëȱ boshllëkȱ dheȱ përȱ tëȱ nguliturȱ teȱ nxënësitȱ ȱ faktetȱ kryesoreȱ tëȱ
mbledhjeveȱdheȱtëȱzbritjeveȱbrendaȱ5Ȭsȱsiȱbazëȱpërȱveprimetȱeȱmëtejshme.ȱ
ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ȱ ndryshesënȱ nëȱ barazimetȱ eȱ gatshmeȱ meȱ zbritjenȱ eȱ numraveȱ
Niveliȱmesatar:ȱȱ
Niveliȱiȱlartë:ȱȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱndryshesave.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱnumërimiȱderiȱnëȱ5ȱ(0,ȱ1,ȱ2,ȱ3,ȱ4,ȱ5ȱoseȱ5,ȱ4,ȱ3,ȱ2,ȱ1,ȱ0).ȱShkrimȱiȱtyreȱnëȱ
dërrasëȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱiȱKUPTIMIT:ȱȱ
Nxënësitȱ punojnëȱ konkretishtȱ ȱ mbledhjeȱ deriȱ nëȱ 5ȱ dukeȱ iȱ shtuarȱ njëȱ ngaȱ njëȱ
elementet.ȱ
a. meȱgishtaȱ
Barazimetȱ eȱ fituaraȱ ngaȱ këtoȱ veprimeȱ mësuesjaȱ iȱ shkruanȱ nëȱ dërrasë.ȱ Atoȱ
lexohenȱdisaȱherëȱngaȱnxënësit.ȱ
Nxënësitȱveprojnëȱnëȱdysheȱdukeȱkryerȱveprimetȱqëȱuȱkërkonȱmësuesja.ȱP.sh.:ȱ
Vendosȱ ȱ 3ȱ lapsaȱ +1ȱ gomë.ȱ Saȱ mjeteȱ vendoseȱ mbiȱ bankë?ȱ Përsëritetȱ disaȱ herëȱ
barazimiȱ dukeȱ uȱ realizuarȱ veprimiȱ edheȱ meȱ gishta.ȱ Mëȱ pasȱ aiȱ shkruhetȱ nëȱ
dërrasë.ȱNxënësitȱshkruajnëȱnëȱfletoreȱbaraziminȱdukeȱeȱkopjuarȱngaȱdërrasa.ȱ
Kjoȱ ecuriȱ ndiqetȱ gatiȱ gjatëȱ gjithëȱ kësajȱ pjeseȱ tëȱ orësȱ dukeȱ uȱ përpjekurȱ qëȱ tëȱ
aktivizohetȱeȱgjithëȱklasa.ȱ
Gjithmonëȱȱbarazimetȱshkruhenȱnëȱdërrasëȱtëȱvijëzuarȱsiȱfletoreȱmeȱkuti.ȱ
2Ȭ REFLEKTIMI:ȱȱ

48
Oseȱ mundȱ tëȱ bëhenȱ pyetjeȱ meȱ gojëȱ përȱ tëȱ provuarȱ seȱ saȱ iȱ kanëȱ përvetësuarȱ
përmendshȱnxënësitȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ tëȱ njëȱ mësimiȱ mëȱ
përpara.ȱ
barazime.ȱ
ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ2ȱ(pasȱmësimitȱ3.ȱ10).ȱȱ
2ȱ+3ȱȱZbritjeȱbrendaȱ5Ȭsȱ(meȱgishta,ȱmeȱbashkësi)ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ barazimetȱ eȱ gatshmeȱ meȱ zbritjenȱ eȱ numraveȱ
Niveliȱmesatar:ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱveprim,ȱmjete,ȱmbledhje,ȱzbritje,ȱmbeten,ȱminus.ȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Saȱdritareȱjanë?......Sa…….janë?ȱȱȱ
Ushtrimeȱ numërimiȱ deriȱ nëȱ 5ȱ (0,1,2,3,4,5ȱ oseȱ 5,4,3,2,1,0).ȱ Shkrimȱ iȱ tyreȱ nëȱ
dërrasëȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
Nxënësitȱ punojnëȱ konkretishtȱ ȱ mbledhjeȱ deriȱ nëȱ 5ȱ dukeȱ iȱ shtuarȱ njëȱ ngaȱ njëȱ
elementet.ȱ
a. meȱgishtaȱ

Nëȱorënȱeȱdytëȱkëtoȱveprimeȱmësuesjaȱiȱparaqetȱedheȱmeȱrrathëȱ(bashkësi)ȱnëȱ
dërrasëȱsëȱbashkuȱȱmeȱbarazimetȱeȱfituara.ȱAtoȱlexohenȱdisaȱherëȱngaȱnxënësit.ȱ
Nxënësitȱveprojnëȱnëȱdysheȱdukeȱkryerȱveprimetȱqëȱuȱkërkonȱmësuesja.ȱP.sh.:ȱ
Vendosȱ 2ȱ lapsaȱ +3ȱ fletore.ȱ Saȱ mjeteȱ vendoseȱ mbiȱ bankë?ȱ Përsëritetȱ disaȱ herëȱ
barazimiȱ dukeȱ uȱ realizuarȱ veprimiȱ edheȱ meȱ gishta.ȱ Mëȱ pasȱ aiȱ shkruhetȱ nëȱ
dërrasëȱ (orënȱ eȱ dytëȱ këtoȱ veprimeȱ mësuesjaȱ iȱ paraqetȱ edheȱ meȱ bashkësiȱ nëȱ
dërrasëȱ).ȱNxënësitȱshkruajnëȱnëȱfletoreȱbaraziminȱdukeȱeȱkopjuarȱngaȱdërrasa.ȱ
Kjoȱ ecuriȱ ndiqetȱ gatiȱ gjatëȱ gjithëȱ kësajȱ pjeseȱ tëȱ orësȱ dukeȱ uȱ përpjekurȱ qëȱ tëȱ
aktivizohetȱeȱgjithëȱklasa.ȱ
Gjithmonëȱȱbarazimetȱshkruhenȱnëȱdërrasëȱtëȱvijëzuarȱsiȱfletoreȱmeȱkuti.ȱ
2Ȭ REFLEKTIMI:ȱȱ
1ȬȱShkrimȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ0Ȭ5ȱdheȱ5Ȭ0ȱnëȱfletore.ȱȱ
2ȬNxënësitȱkopjojnëȱbarazimetȱeȱshkruaraȱnëȱdërrasëȱmeȱmadhësinëȱeȱnumraveȱ
Oseȱ mundȱ tëȱ bëhenȱ pyetjeȱ meȱ gojëȱ përȱ tëȱ provuarȱ seȱ saȱ iȱ ȱ kanëȱ përvetësuarȱ
përmendshȱnxënësitȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱȱ tëȱ njëȱ mësimiȱ mëȱ
përpara.ȱ
Niveliȱ iȱ mesëmȱ dheȱ iȱ lartë:ȱ Paraqitȱ meȱ vizatimȱ (rrathë)ȱ shumatȱ qëȱ jepenȱ meȱ
barazime.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱ3ȱorëveȱtëȱveprimtarisëȱpraktikeȱdheȱpasȱmësimitȱ3.ȱ10).ȱ
Mbledhjeȱdheȱzbritjeȱbrendaȱȱ0Ȭ5ȱȱȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱȱ
Niveliȱiȱulët:ȱ
x Tëȱvendosëȱshumënȱnëȱmbledhjetȱshkurtȱtëȱnumraveȱ0Ȭ5ȱpasiȱeȱkaȱkopjuarȱnëȱ
dërrasëȱoseȱngaȱshoku.ȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ barazimetȱ eȱ gatshmeȱ meȱ zbritjenȱ eȱ numraveȱ

50
Niveliȱmesatar:ȱȱ
x Tëȱpërdorëȱmjeteȱ(gishtatȱoseȱfigurën)ȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ5Ȭs.ȱȱ
Niveliȱiȱlartë:ȱȱ
x Tëȱ mbledhëȱ paȱ gabimeȱ përmendshȱ brendaȱ 5Ȭsȱ dukeȱ shpjeguarȱ ȱ përmesȱ
veprimeveȱkonkreteȱmeȱgishtaȱgjetjenȱeȱkëtyreȱeȱshumave.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱveprim,ȱmjete,ȱmbledhje,ȱzbritje,ȱmbeten,ȱminus.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱgojoreȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
Shkrimȱdheȱleximȱiȱbarazimeveȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëm.ȱ
Mësuesjaȱ lexonȱ kërkesat.ȱ Sqaronȱ punënȱ qëȱ duhetȱ tëȱ bëhetȱ përȱ çdoȱ ushtrim,ȱ
veçanërishtȱteȱvizatimiȱiȱrrathëveȱsipasȱbarazimitȱdheȱgjetjaȱeȱshumësȱpërkatëse.ȱ
Nxënësitȱplotësojnëȱtëȱpavarurȱushtrimetȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
Kontrollȱindividualȱiȱpunimeve.ȱ
Nëseȱkaȱkohë,ȱdisaȱnxënësȱiȱplotësojnëȱdheȱiȱshpjegojnëȱushtrimetȱnëȱdërrasë.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMIȱȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱpërȱkëtëȱmësim.ȱ
Niveliȱiȱulët:ȱKopjoȱushtriminȱB.ȱ
barazimeȱnëȱushtriminȱDȱteȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ

ȱ
Kapitulliȱ4ȱ
ȱ
Nëȱkëtëȱkapitullȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱkuptimitȱpërȱnumrinȱdheȱveprimeveȱ
meȱnumrin.ȱ
Kyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësiȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱpërdorëȱȱnumrinȱnatyrorȱpërȱtëȱshprehurȱsasiȱderiȱnëȱ10.ȱ
x Tëȱlexojë,ȱtëȱȱshkruajëȱdheȱtëȱnumërojëȱnumraȱnatyrorëȱȱderiȱnëȱ10.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ kuptiminȱ eȱ numraveȱ natyrorëȱ ȱ përȱ tëȱ krahasuarȱ numratȱ
natyrorëȱȱderiȱnëȱ10.ȱ
x Tëȱradhitëȱȱnumratȱderiȱnëȱ10ȱsipasȱshkallësȱrritëseȱoseȱzbritëse.ȱ
x Tëȱmbledhëȱȱmeȱshkrimȱdheȱmeȱgojëȱderiȱnëȱ10.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ

x Tëȱ identifikojëȱ paȱ gabimeȱ x Tëȱlidhëȱnumratȱ6Ȭ10ȱmeȱ x Tëȱ krijojëȱ bashkësiȱ meȱ
numratȱȱ6Ȭ10.ȱ sasinëȱpërkatëseȱtëȱtyre.ȱ aqȱelementeȱsipasȱsasisëȱ
x Tëȱshkruajëȱpaȱgabimeȱgrafikunȱ x Tëȱ përdorëȱ mjetetȱ oseȱ qëȱ tregonȱ etiketaȱ përȱ
eȱnumraveȱ6Ȭ10.ȱ vizatiminȱ përȱ tëȱ gjeturȱ numratȱ0Ȭ10.ȱ
x Tëȱvendosëȱpaȱgabimeȱshumënȱ paȱ gabimeȱ faktetȱ eȱ x Tëȱ gjejëȱ përmendëshȱ tëȱ
nëȱ barazimetȱ gjysmëȱ tëȱ mbledhjesȱ tëȱ barabartaȱ gjithaȱ faktetȱ eȱ mbledhjesȱ
gatshmeȱpërȱfaktetȱeȱmbledhjesȱȱ meȱ numratȱ 6,7,8,9,10ȱ tëȱ barabartaȱ meȱ numratȱ
tëȱ barabartëȱ meȱ numraȱ 6Ȭ10,ȱ dukeȱ plotësuarȱ oseȱȱ 6,ȱ 7,ȱ 8,ȱ 9,ȱ 10ȱ dukeȱ
pasiȱeȱkaȱparëȱȱnëȱdërrasëȱoseȱeȱ veçuarȱ5Ȭn.ȱ plotësuarȱoseȱveçuarȱ5Ȭn.ȱ
kaȱdëgjuarȱatëȱngaȱshokët.ȱ
oseȱ
x Tëȱ kopjojëȱ barazimetȱ përȱ
mbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ10.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ4.1.ȱȱȱȱKuptimiȱpërȱnumratȱ6,ȱ7.ȱShkrimiȱiȱtyre.ȱ
x Tëȱidentifikojëȱpaȱgabimeȱnumratȱ6,7ȱȱȱdheȱȱ
x tëȱshkruajëȱpaȱgabimeȱgrafikunȱeȱnumraveȱ6,7.ȱ
x Tëȱȱlidhëȱȱnumratȱ6,7ȱmeȱsasinëȱpërkatëseȱtëȱtyre.ȱ
x Tëȱȱkrijojëȱbashkësiȱȱmeȱ6ȱoseȱ7ȱelementeȱsipasȱsasisëȱqëȱtregonȱetiketa.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱbashkësi,ȱdallo,ȱqarko.ȱ

52
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱgojoreȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ5ȱ(0,1,2,3,4,5ȱȱdheȱanasjelltasȱ5,4,3,2,1,0).ȱ
Tregojnëȱobjekteȱtëȱȱndryshmeȱnëȱklasë.ȱP.sh.:ȱdyȱdritare,ȱtriȱvazo…..etj.ȱ
Mësuesjaȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱtëȱvendosinȱmbiȱ bankëȱ5ȱgishtaȱdheȱatyreȱt’uȱ
shtojnëȱ edheȱ 1ȱ gisht.ȱȬȱSaȱgishtaȱuȱ bënë?ȱ Kyȱështëȱnumriȱ iȱ riȱ qëȱ doȱtëȱ marrimȱ
sot.ȱParaqitetȱgrafikuȱiȱnumritȱiȱzmadhuar.ȱUshtrohenȱnxënësitȱqëȱtëȱvendosinȱ
dukeȱndarëȱmjeteȱtëȱndryshmeȱnëȱȱ5+1ȱelemente.ȱ
Shpjegohetȱ ngaȱ mësuesjaȱ (siçȱ veprohetȱ nëȱ abetareȱ përȱ shkriminȱ eȱ grafikutȱ tëȱ
shkronjësȱ sëȱ re)ȱhapȱpasȱhapiȱsiȱ veprohetȱ përȱ tëȱshkruarȱnumrinȱ 6ȱnëȱ dyȱ kutiȱ
dheȱnëȱnjëȱkutiȱ(paȱkëmbëngulurȱqëȱtaȱshkruajnëȱsaktëȱnëȱnjëȱkuti).ȱ
Ushtrohenȱnxënësitȱnëȱshkriminȱeȱtijȱnëȱbankëȱmeȱgishtȱe,ȱmëȱpas,ȱnëȱfletore.ȱ
Kjoȱecuriȱndiqetȱedheȱpërȱnumrinȱ7.ȱ
Hapetȱlibri.ȱSqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱtëȱtij.ȱ
Nxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtij.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱdheȱsqaronȱçdoȱpaqartësi.ȱKontrollȱȱdheȱvlerësimȱindividual.ȱ
Punëȱeȱpavarurȱpërȱplotësiminȱeȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱȱ
Nxënësitȱ shkruajnëȱ nëȱ fletoreȱ numratȱ eȱ mësuarȱ 0Ȭ7ȱ meȱ madhësiȱ sipasȱ
udhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ2.ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱ6,ȱ7.ȱ
x Tëȱidentifikojëȱpaȱgabimeȱnumratȱ6,7.ȱȱoseȱ
x Tëȱshkruajëȱpaȱgabimeȱgrafikunȱeȱnumraveȱ6,7.ȱ
x Tëȱȱpërdorëȱmjetetȱpërȱtëȱzbërthyerȱsiȱshumëȱdyȱmbledhorëshȱnumratȱ6,7.ȱ
x Tëȱ shkruajëȱ përmendëshȱ 3ȱ barazimeȱ përȱ zbërthiminȱ siȱ shumëȱ dyȱ
mbledhorëshȱtëȱnumraveȱ6,7.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱzbërthim,ȱshumë,ȱbarazim.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Veprimtariȱmeȱmjeteȱ(veçanërishtȱmeȱgishta)ȱkuȱnxënësitȱdallojnëȱqartëȱnumratȱ
6,7ȱsiȱgrafikȱdheȱsiȱsasi.ȱ
Nxirrniȱ4ȱgishta.......ȱ5ȱgishta...........ȱetj.ȱ
P.sh:ȱ Nxirrniȱ 3ȱ lapsaȱ (gishta).ȱ Nxirrniȱ edheȱ 2ȱ lapsaȱ (gishta)ȱ tëȱ tjerë.ȱ Saȱ lapsaȱ
(gishta)ȱuȱbënëȱgjithsej?ȱȱȱȱ
Përsëritetȱdisaȱherëȱeȱmëȱpasȱshkruhetȱnëȱdërrasëȱbarazimi:ȱ3ȱlapsa+ȱ2ȱlapsaȱ=ȱ5ȱlapsa.ȱ
Mësuesjaȱeȱvijonȱveprimtarinë,ȱporȱpërȱnumratȱ6,7.ȱ
Uȱ kërkonȱ nxënësveȱ qëȱ tëȱ vendosinȱ mbiȱ bankëȱ 5ȱ gishtaȱ dheȱ atyreȱ t’uȱ shtojnëȱ
edheȱ2ȱgishta.ȱSaȱgishtaȱuȱbënë?ȱ
Vijonȱ punaȱ derisaȱ nxënësitȱ tëȱ kenëȱ bërëȱ meȱ mjeteȱ tëȱ gjithaȱ mundësitëȱ eȱ
zbërthimitȱsiȱshumëȱpërȱnumrinȱ6ȱeȱ7.ȱ
Tëȱ gjithaȱ barazimetȱ shkruhenȱ nëȱ dërrasëȱ e,ȱ mëȱ pas,ȱ (oseȱ nëȱ fundȱ tëȱ orës)ȱ
lexohenȱngaȱnxënësit.ȱ
Hapetȱlibri.ȱSqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱtëȱtijȱ(veçanërishtȱushtrimiȱ3:ȱlulja,ȱ
nëȱpetaletȱeȱsëȱcilësȱataȱdoȱtëȱshkruajnëȱvetëmȱmbledhorët).ȱP.sh.:ȱpërȱnumrinȱ6ȱ
doȱ tëȱ shkruhenȱ 1+5,ȱ 2+4,ȱ 3+3,ȱ 4+2,ȱ 5+1,ȱ 0+5ȱ dheȱ 5+0.ȱ Ndërsaȱ anashȱ ataȱ doȱ tëȱ
shkruajnëȱbaraziminȱeȱplotëȱd.m.th.:ȱ1ȱ+ȱ5ȱ=ȱ6.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësi.ȱKontrollȱȱeȱvlerësimȱindividual.ȱ
Nxënësitȱ shkruajnëȱ nëȱ fletoreȱ ushtriminȱ Dȱ nëȱ tekstȱ oseȱ vetëmȱ barazimetȱ eȱ
ushtrimitȱnëȱtekstȱmeȱmadhësiȱsipasȱudhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱkëtëȱmësim.ȱ
ȱ

54
MËSIMIȱ4.ȱ3.ȱMbledhjeȱbrendaȱ6,ȱ7.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ paȱ gabimeȱ shumënȱ nëȱ barazimetȱ gjysmëȱ tëȱ gatshmeȱ përȱ
faktetȱeȱmbledhjesȱtëȱbarabartëȱmeȱ6ȱdheȱmeȱ7,ȱpasiȱeȱkaȱparëȱnëȱdërrasëȱ
oseȱeȱkaȱdëgjuarȱatëȱngaȱshokët.ȱȱȱoseȱ
x Tëȱshkruajëȱmeȱtëȱkopjuarȱbarazimetȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ7.ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjetetȱoseȱvizatiminȱpërȱtëȱgjeturȱpaȱgabimeȱfaktetȱeȱmbledhjesȱ
tëȱbarabartaȱmeȱ6ȱdheȱmeȱ7ȱdukeȱplotësuarȱoseȱdukeȱveçuarȱ5Ȭn.ȱ
x Tëȱgjejëȱpërmendshȱtëȱgjithaȱfaktetȱeȱmbledhjesȱtëȱbarabartaȱmeȱ6ȱdheȱ7.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱzbërthim,ȱshumë,ȱbarazim.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Veprimtariȱmeȱmjete,ȱveçanërishtȱmeȱgishta,ȱkuȱnxënësitȱdallojnëȱqartëȱnumratȱ
6,7ȱsiȱgrafikȱdheȱsiȱsasi.ȱȱ
– Numëro.ȱSaȱluleȱdritare,ȱdyerȱeȱdollapë,ȱka?ȱ
– Nxirrniȱ5ȱgishta.ȱ
P.sh.:ȱ Nxirrniȱ 4ȱ lapsaȱ (gishta).ȱ Nxirrniȱ edheȱ 2ȱ lapsaȱ (gishta)ȱ tëȱ tjerë.ȱ Saȱ lapsaȱ
(gishta)ȱuȱbënëȱgjithsej?ȱȱȱȱ
Përsëritetȱdisaȱherëȱeȱmëȱpasȱshkruhetȱnëȱdërrasëȱbarazimi:ȱ4ȱlapsa+ȱ2ȱlapsaȱ=ȱ6ȱlapsa.ȱ
Mësuesjaȱ ȱ eȱ vijonȱ veprimtarinë,ȱ porȱ përȱ numratȱ 6,7,ȱ dukeȱ iȱ paraqiturȱ ataȱ nëȱ
dërrasëȱmeȱbashkësiȱ(siȱnëȱlibër).ȱ
Vijonȱpuna,ȱderisaȱnxënësitȱtëȱkenëȱbërëȱmeȱmjeteȱtëȱgjithaȱȱfaktetȱkryesoreȱmeȱ
bazëȱ5ȱdheȱfaktetȱeȱtjeraȱtëȱȱmbledhjesȱpërȱnumratȱ6ȱeȱ7.ȱ
Hapetȱlibri.ȱSqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱtëȱtij,ȱveçanërishtȱushtrimitȱB,ȱkuȱ
nxënësitȱduhetȱtëȱvizatojnëȱaqȱrrathëȱsaȱtregonȱbarazimi.ȱ
Mëȱpasȱduhetȱtaȱplotësojnëȱbaraziminȱmeȱshumënȱpërkatëse.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësi.ȱKontrollȱeȱvlerësimȱindividual.ȱ
Nxënësitȱ shkruajnëȱ nëȱ fletoreȱ ushtriminȱ Cȱ (vetëmȱ barazimet),ȱ kurseȱ ataȱ tëȱ
nivelitȱmëȱtëȱlartëȱiȱparaqesinȱmeȱbashkësi.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱpërȱtëȱkopjuarȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱ
këtëȱ mësim;ȱ sipasȱ nivelitȱ përȱ ushtriminȱ Cȱ mundȱ tëȱ kërkohetȱ qëȱ t’iȱ kthejnëȱ nëȱ
barazimeȱveprimetȱeȱparaqituraȱnëȱto.ȱ
ȱ
Këtoȱtemaȱngjasojnëȱnëȱmënyrënȱeȱtrajtimitȱmeȱtematȱ4.ȱ1,ȱ4.ȱ2ȱdheȱ4.ȱ3,ȱprandajȱ
mundȱtëȱmbështeteniȱnëȱtematȱeȱmësipërmeȱpërȱhartiminȱeȱditaritȱtëȱtyre.ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ4ȱKuptimiȱpërȱnumratȱ8,ȱ9.ȱShkrimiȱiȱtyre.ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ5.ȱZbërthimiȱiȱnumraveȱ8,ȱ9ȱoȱshikoȱmësiminȱ4.ȱ2.ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ6.ȱMbledhjeȱbrendaȱ8,ȱ9ȱoȱshikoȱmësiminȱ4.ȱ3.ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ7.ȱKuptimiȱpërȱnumrinȱ10ȱoȱshikoȱmësiminȱ4.ȱ1.ȱ
MËSIMIȱ4.ȱ8.ȱMiqtëȱeȱ10Ȭsȱoȱshikoȱmësiminȱ4.ȱ2.ȱ
ȱ

56
ȱ
Kapitulliȱ5ȱ
Nëȱkëtëȱkapitullȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱalgjebrësȱdheȱȱveprimeveȱmeȱnumrin.ȱ
x Tëȱçiftojëȱsende,ȱfigura,ȱnumraȱbrendaȱ10Ȭsȱȱsipasȱnjëȱrregulli.ȱ
x Tëȱ plotësojëȱ çiftimeȱ nëȱ tabelaȱ oseȱ meȱ diagrameȱ përȱ shumaȱ eȱ ndryshesaȱ
brendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱshigjetorȱȱȱȱoȱȱȱpërȱtëȱlidhurȱshumaȱeȱndryshesaȱ
brendaȱ10Ȭsȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱmbledhëȱmeȱmendȱdyȱnumraȱpërȱshumaȱderiȱnëȱ10.ȱ
x Tëȱzbresëȱmeȱmendȱdyȱnumraȱnjëshifrorë.ȱ
x Tëȱpërdorëȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱ
tëȱȱnumraveȱpërȱtëȱzgjidhurȱsituataȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme).ȱ

x Tëȱvendosëȱshumaȱeȱ x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱ x Tëȱȱkthejëȱnëȱbarazimȱmeȱ
ndryshesaȱbrendaȱ10Ȭsȱqëȱ shigjetorȱpërȱtëȱlidhurȱ mbledhjeȱeȱzbritjeȱpërȱ
lidhenȱȱmeȱnumraȱ numratȱmeȱshumaȱeȱ shumaȱeȱndryshesaȱbrendaȱ
përmesȱoperatoritȱ ndryshesaȱbrendaȱ10Ȭsȱsipasȱ 10Ȭs,ȱçiftimetȱeȱnumraveȱnëȱ
shigjetorȱsipasȱnjëȱ njëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱ tabelaȱoseȱdiagrame.ȱȱ
rregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱ x Tëȱpërdorëȱȱtriȱvetitëȱeȱ x Tëȱshpjegojëȱcilënȱngaȱtriȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱ mbledhjesȱpërȱtëȱgjeturȱ vetitëȱeȱmbledhjesȱkaȱ
oseȱshumënȱnëȱbarazimetȱ shumaȱbrendaȱ10Ȭsȱsipasȱ zbatuarȱpërȱtëȱgjeturȱȱ
gjysmëȱtëȱgatshmeȱmeȱtriȱ udhëzimeveȱoseȱmodelit.ȱ shumaȱbrendaȱ10Ȭsȱnëȱ
vetitëȱeȱmbledhjesȱpërȱ x Tëȱpërdorëȱfigurënȱoseȱ barazimetȱqëȱiȱjepen.ȱȱoseȱ
mbledhjeȱbrendaȱ10Ȭsȱtëȱ veprimetȱmeȱgishtaȱpërȱtëȱ x Tëȱpërdorëȱtriȱvetitëȱeȱ
mësuara.ȱȱ gjeturȱndryshesatȱȱbrendaȱ mbledhjesȱpërȱtëȱgjeturȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱȱ 10Ȭsȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ shumaȱbrendaȱ10Ȭsȱpaȱ
nëȱbarazimetȱqëȱiȱjepenȱ x Tëȱlidhëȱfjalëtȱȱkyçe:ȱ“mëȱ ndihmë.ȱ
pasȱnumërimitȱkonkretȱtëȱ shumë”ȱdheȱ“gjithsej”ȱmeȱ x Tëȱzbresëȱpaȱgabimeȱ
elementeveȱnëȱbashkësitëȱ vepriminȱqëȱduhetȱtëȱ përmendshȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
eȱparaqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ përdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱ x Tëȱzgjidhëȱsituataȱtëȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱaqȱ situataȱtëȱthjeshtaȱ thjeshtaȱproblemoreȱmeȱ
rrathëȱmëȱshumë,ȱsipasȱ problemoreȱmeȱnjëȱveprimȱ njëȱveprimȱmbledhjejeȱ
rregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ mbledhjejeȱbrendaȱ10Ȭsȱ brendaȱ10Ȭs,ȱkuȱdallohetȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱaqȱ x Tëȱlidhëȱfjalëtȱkyçe:ȱ“mëȱ qartëȱfjalaȱkyçeȱ“mëȱ
rrathëȱmëȱpak,ȱsipasȱ pak”ȱdheȱ“mbetën”ȱmeȱ shumë”ȱoseȱ“gjithsej”.ȱ
rregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ vepriminȱqëȱduhetȱtëȱ x Tëȱzgjidhëȱsituataȱtëȱthjeshtaȱ
përdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱ tëȱthjeshtaȱproblemoreȱmeȱ
situataȱtëȱthjeshtaȱ njëȱveprimȱzbritjejeȱbrendaȱ
problemoreȱmeȱnjëȱveprimȱ 10Ȭs,ȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱ
zbritjejeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ kyçeȱ“mëȱpak”ȱoseȱ
“mbetën”.ȱ

ȱ
MËSIMIȱ 5.ȱ 1.ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ mbledhjesȱ dheȱ tëȱ

zbritjesȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱvendosëȱshumaȱeȱndryshesaȱbrendaȱ10Ȭsȱqëȱlidhenȱȱmeȱnumraȱpërmesȱ
operatoritȱshigjetorȱȱoȱȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ meȱ shumaȱ eȱ
ndryshesaȱbrendaȱ10Ȭsȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱ kthejëȱ nëȱ barazimȱ (meȱ mbledhjeȱ eȱ zbritjeȱ përȱ shumaȱ eȱ ndryshesaȱ
brendaȱ10Ȭs)ȱçiftimetȱeȱnumraveȱnëȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ5ȱ(ȱ0,1,2,3,4,5ȱȱdheȱanasjelltasȱ5,4,3,2,1,0).ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱveprimtariȱpraktikeȱmeȱmjete,ȱshpjegim.ȱ
Mësuesjaȱvizatonȱnëȱtokëȱboshtinȱnumerikȱdheȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱtëȱshkelinȱ
meȱradhëȱmbiȱtëȱgjithëȱnumrat.ȱ
Gjatëȱecjesȱataȱtregojnëȱmeȱgojë:ȱ
0ȱ+ȱ1ȱ=ȱ1,ȱȱ1+ȱ1ȱ=ȱ2,ȱȱ2ȱ+ȱ1ȱ=ȱ3……etjȱderiȱnëȱ9ȱ+ȱ1ȱ=ȱ10ȱ
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱmeȱdisaȱnxënësȱpërȱtëȱȱkaluarȱnëȱkahunȱzbritësȱd.m.th.:ȱ
10ȱ–ȱ1ȱ=9,ȱȱ9ȱ–ȱ1ȱ=ȱ8……etj.ȱ
Uȱkujtohetȱpërmesȱshpjegimitȱseȱçfarëȱbënteȱ“makinaȱeȱnumrave”ȱȱ
d.m.th.ȱ2ȱ+ȱ3ȱ=ȱ5…..etj.ȱ
Hapetȱlibri.ȱSqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱmeȱoperatorë,ȱtabelaȱdheȱdiagramet.ȱ
Gjithashtuȱuȱshpjegohetȱseȱsiȱparaqitenȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱnëȱtekstȱjepenȱ
meȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ

58
NxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱeȱushtrimitȱD.ȱ
ȱ oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱȱbarazimetȱqëȱdalinȱprejȱtyreȱmeȱmadhësiȱsipasȱudhëzimeveȱtëȱ
mësueses.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱkëtëȱmësim.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ2.ȱVetitëȱeȱmbledhjesȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱshumënȱȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱgatshmeȱmeȱ
vetinëȱeȱndërrimitȱpërȱmbledhjeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ vetinëȱ eȱ mbledhjesȱ meȱ zeroȱ dheȱ vetinëȱ eȱ ndërrimitȱ përȱ tëȱ
gjeturȱshumaȱbrendaȱ10Ȭs.ȱȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ cilënȱ ngaȱ dyȱ vetitëȱ eȱ mbledhjesȱ kaȱ zbatuarȱ përȱ tëȱ gjeturȱ
shumaȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱgjetjenȱeȱshumave:ȱ4ȱ+ȱ0ȱ=͚,ȱ6ȱ+ȱ3ȱ=͚,ȱȱ3ȱ+ȱ6ȱ=ȱ͚…..etj.ȱ
Nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ eȱ bëjnëȱ këtëȱ gjëȱ nëȱ dërrasëȱ dukeȱ eȱ shoqëruarȱ edheȱ meȱ
veprimeȱmeȱmjeteȱoseȱmeȱgishta.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱveprimtariȱpraktike,ȱshpjegim.ȱ
1ȬȱMësuesjaȱvizatonȱnëȱdërrasëȱushtriminȱqëȱjepetȱnëȱfigurë.ȱNxënësitȱeȱvërejnëȱ
meȱkujdes.ȱ
Ajoȱuȱkërkonȱqëȱtëȱnxjerrinȱmbiȱbankëȱaqȱgishtaȱsaȱmollëȱtregonȱfiguraȱdheȱt’iȱ
numërojnëȱ disaȱ herëȱ ato.ȱ Mëȱ pasȱ ajoȱ shkruanȱ nëȱ dërrasëȱ ȱ poshtëȱ vizatimitȱ
barazimin:ȱ5ȱ+ȱ0ȱ=ȱ5.ȱLexohetȱkyȱbarazimȱdisaȱherëȱngaȱdisaȱnxënës.ȱMësuesjaȱeȱ
përsëritȱ disaȱ herëȱ këtëȱ përȱ veprimetȱ eȱ tjera.ȱ Ështëȱ mirëȱ qëȱ tëȱ zgjidhenȱ atoȱ
veprimeȱpërȱtëȱcilatȱnxënësiȱeȱkaȱtëȱlehtëȱnxjerrjenȱeȱgishtave:ȱ1+0,ȱ2+0,ȱ3+0,ȱ4+0,ȱ
5+0,ȱndërsaȱpërȱveprimetȱeȱtjeraȱataȱmundȱtëȱbashkëpunojnëȱmeȱshokët,ȱdukeȱiȱ
shkruarȱtëȱgjithaȱbarazimetȱnëȱdërrasëȱdheȱdukeȱiȱlexuarȱato.ȱ
Mëȱpasȱajoȱthotëȱseȱkjoȱështëȱvetiaȱeȱmbledhjesȱmeȱzeroȱȱ(nëȱqoftëȱseȱkaȱnxënësȱ
kureshtarë,ȱajoȱeȱshpjegonȱdomethënienȱeȱfjalësȱveti).ȱȱ
2Ȭȱ Lidhurȱ meȱ vetinëȱ eȱ dytë,ȱ atëȱ tëȱ ndërrimit,ȱ mësuesjaȱ vizatiminȱ eȱ bënȱ nëȱ njëȱ
fletëȱȱtëȱbardhëȱ(qëȱtëȱketëȱmundësiȱtaȱrrotullojë).ȱ
Ajoȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱtëȱvendosinȱmbiȱbankëȱ5ȱgishtaȱdheȱ3ȱgishtaȱdheȱtëȱ
numërojnë:ȱSaȱgishtaȱjanëȱgjithsej?ȱMëȱpasȱajoȱuȱkërkonȱqëȱtëȱndërrojnëȱvendetȱ
eȱduarveȱȱ(ajoȱvetëȱrrotullonȱvizatimin,ȱnëȱmënyrëȱqëȱbashkësitëȱqëȱparaqesinȱ
baraziminȱȱ5ȱ+3ȱtëȱparaqesinȱbaraziminȱ3ȱ+5)ȱdheȱtëȱnumërojnëȱpërsëriȱgishtat.ȱ
ȱ ȱ 5ȱȱȱ+ȱȱȱ3ȱȱȱ=ȱȱȱ8ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱoȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ3ȱȱȱ+ȱȱȱ5ȱȱ=ȱȱȱ8ȱ
ȬȱAȱkaȱndryshuarȱrezultati?ȱ
Mësuesjaȱshkruanȱnëȱdërrasëȱbaraziminȱpërkatës:ȱȱȱȱ 5 3 3 5 ȱ
8
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱpërȱshumaȱderiȱnëȱ10.ȱ(Ështëȱmirëȱtëȱzgjidhenȱatoȱveprime,ȱ
përȱ tëȱ cilatȱ nxënësiȱ eȱ kaȱ tëȱ lehtëȱ nxjerrjenȱ eȱ gishtave:ȱ 1+2,ȱ 2+3,ȱ 3+4,ȱ 4+4,ȱ 4+5,ȱ
5+5….etj.)ȱ
Mëȱpasȱajoȱthotëȱseȱkjoȱështëȱvetiaȱeȱndërrimitȱnëȱmbledhje.ȱȱ
Hapetȱ libri.ȱ Lexohenȱ ngaȱ nxënësitȱ dheȱ sqarohenȱ ngaȱ mësuesjaȱ tëȱ gjithaȱ
kërkesat.ȱ Nxënësitȱ eȱ plotësojnëȱ atëȱ tëȱ pavarur.ȱ Plotësohenȱ dheȱ lexohenȱ
barazimetȱnëȱdërrasë.ȱKlasaȱkorrigjonȱvetvetenȱoseȱshokun.ȱȱ
Nxënësitȱ punojnëȱ nëȱ fletoreȱ ushtrimeȱ tëȱ ngjashme,ȱ tëȱ cilatȱ mësuesjaȱ iȱ kaȱ
shkruarȱnëȱdërrasë.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱdyȱushtrimetȱeȱtekstit.ȱȱȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ3.ȱVetitëȱeȱmbledhjesȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱshumënȱȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱgatshmeȱmeȱ
triȱvetitëȱeȱmbledhjesȱpërȱmbledhjeȱȱbrendaȱ10Ȭsȱqëȱiȱjepen.ȱ
x Tëȱpërdorëȱtriȱvetitëȱ eȱmbledhjesȱ përȱ tëȱgjeturȱshumaȱ brendaȱ 10Ȭsȱ sipasȱ
udhëzimeveȱoseȱmodelit.ȱ
60
x Tëȱ shpjegojëȱ cilënȱ ngaȱ triȱ vetitëȱ eȱ mbledhjesȱ kaȱ zbatuarȱ përȱ tëȱ gjeturȱ
shumaȱbrendaȱ10Ȭsȱnëȱbarazimetȱqëȱiȱjepen.ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
ȱ ȱ Oseȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ triȱ vetitëȱ eȱ mbledhjesȱ përȱ tëȱ gjeturȱ shumaȱ brendaȱ 10Ȭsȱ paȱ
ndihmë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱUshtrimeȱȱmeȱgishtaȱpërȱȱgjetjenȱeȱshumave:ȱ4ȱ+ȱ0ȱ=͚,ȱ6ȱ+ȱ3ȱ=͚,ȱȱȱ
3ȱ+ȱ6ȱ=ȱ͚…..etj.ȱdukeȱzbatuarȱvetinëȱeȱmbledhjesȱmeȱzeroȱdheȱtëȱshumave:ȱȱ
1+2,ȱ2+3,ȱ3+4,ȱ4+4,ȱ4+5,ȱ5+5….etj.ȱdukeȱzbatuarȱvetinëȱeȱndërrimit.ȱ
Nxënësitȱ tëȱ plotësojnëȱ barazimetȱ gjysmëȱ tëȱ gatshmeȱ tëȱ parapërgatituraȱ ngaȱ
mësuesjaȱnëȱdërrasë,ȱdukeȱeȱshoqëruarȱedheȱmeȱveprimeȱmeȱmjeteȱoseȱmeȱgishta.ȱ
1ȬȱMësuesjaȱvizatonȱnëȱdërrasëȱushtriminȱqëȱjepetȱnëȱfigurë.ȱNxënësitȱeȱvërejnëȱ
meȱkujdes.ȱ
Ajoȱuȱkërkonȱqëȱtëȱnxjerrinȱmbiȱbankëȱaqȱmjeteȱ(lapsa)ȱsaȱmollëȱtregonȱfiguraȱ
dheȱ t’iȱ numërojnëȱ disaȱ herëȱ ato.ȱ Mëȱ pasȱ ajoȱ shkruanȱ nëȱ dërrasëȱ ȱ poshtëȱ
vizatimitȱbarazimin:ȱ(ȱ2ȱ+3ȱ)+ȱ4ȱ=ȱ2+(3ȱ+ȱ4).ȱ
Ajoȱkryenȱveprimetȱeȱmbledhjesȱnëȱtëȱdyjaȱanëtȱeȱbarazimit.ȱNëȱfundȱpyetȱnxënësit:ȱȱ
ȬȱÇfarëȱvëreni?ȱȱ
ȬȱSiȱështëȱshumaȱnëȱtëȱdyjaȱanëtȱeȱbarazimit?ȱȱ
ȬȱAȱkaȱndryshuarȱajoȱpasiȱȱgrupuamȱndrysheȱmbledhorët?ȱȱ
ȱLexohetȱkyȱbarazimȱdisaȱherëȱngaȱdisaȱnxënës.ȱMëȱpasȱmësuesjaȱeȱpërsëritȱdisaȱ
herëȱ këtëȱ ȱ përȱ veprimeȱ tëȱ tjeraȱ dukeȱ iȱ shkruarȱ tëȱ gjithaȱ barazimetȱ nëȱ dërrasëȱ
dheȱdukeȱiȱlexuarȱato.ȱPasȱçdoȱveprimiȱmësuesjaȱnukȱharronȱtëȱpyesë:ȱ
Aȱkaȱndryshuarȱajoȱpasiȱȱgrupuamȱndrysheȱmbledhorët?ȱȱ
Mëȱpasȱajoȱthotëȱ seȱkjoȱështëȱvetiaȱeȱshoqërimitȱ tëȱmbledhjesȱ (nëseȱ kaȱnxënësȱ
kureshtarë,ȱajoȱeȱshpjegonȱdomethënienȱeȱfjalësȱȱshoqërim).ȱȱ
Hapetȱ libri.ȱ Lexohenȱ ngaȱ nxënësitȱ dheȱ sqarohenȱ ngaȱ mësuesjaȱ tëȱ gjithaȱ
kërkesat.ȱ Nxënësitȱ eȱ plotësojnëȱ atëȱ tëȱ pavarur.ȱ Plotësohenȱ dheȱ lexohenȱ
barazimetȱnëȱdërrasë.ȱKlasaȱkorrigjonȱvetvetenȱoseȱshokun.ȱȱ
Nxënësitȱpunojnëȱnëȱfletorenȱeȱpunësȱushtrimetȱqëȱjanëȱdhënë.ȱAtoȱkorrigjohenȱ
dheȱvlerësohenȱindividualisht.ȱȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱeȱtekstitȱoseȱngaȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ4.ȱProblemaȱmeȱmbledhje.ȱȱ
ȱ ȱ ”Mëȱshumë…”,ȱ”gjithsej”ȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱaqȱrrathëȱmëȱshumëȱsipasȱrregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱlidhëȱȱfjalëtȱȱkyçe:ȱ“mëȱshumë”ȱdheȱ“gjithsej”ȱmeȱvepriminȱqëȱduhetȱ
tëȱpërdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱproblemoreȱȱmeȱnjëȱveprimȱ
mbledhjejeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ veprimetȱ përȱ zgjidhjenȱ eȱ situataveȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱȱ
meȱnjëȱveprimȱmbledhjejeȱȱbrendaȱ10Ȭs,ȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱkyçeȱ“mëȱ
shumë”ȱoseȱ“gjithsej”.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ shumë”,ȱ “gjithsej”,ȱ veprim,ȱ
zgjidhje,ȱpërgjigje.ȱȱȱȱ
1ȬEVOKIMI:ȱȱ
1ȬȱUshtrimeȱȱmeȱȱbashkësi,ȱkuȱnxënësitȱvizatojnëȱrrathëȱaqȱsaȱtregonȱetiketa:ȱ
4ȱmëȱshumë
3ȱ+ȱ4ȱ=ȱ7
Saȱ rrathëȱ uȱ bënëȱ ȱ gjithsejȱ nëȱ bashkësinëȱ eȱ dytë?ȱ Mësuesjaȱ theksonȱ gjithmonëȱ
fjalët:ȱ“mëȱshumë”ȱ,ȱ“gjithsej”ȱnëȱtëȱfolurȱdheȱnëȱtëȱshkruarȱmeȱnjëȱngjyrëȱtjetërȱ
dheȱȱdukeȱtheksuarȱseȱcilinȱveprimȱduhetȱtëȱbëjnëȱataȱpërȱçdoȱrast:ȱ
“mëȱshumë”ȱ,ȱ“gjithsej”ȱȱȱoȱȱȱmbledhjaȱ(ȱ+ȱ).ȱȱ

62
Poshtëȱbashkësisëȱajoȱshkruanȱbaraziminȱpërkatës:ȱ3ȱ+ȱ4ȱ=ȱ7.ȱ
Përsëritetȱ 2Ȭ3ȱ herëȱ kjoȱ veprimtari.ȱ Nëȱ çdoȱ rastȱ nxënësitȱ plotësojnëȱ bashkësinëȱ
dheȱ baraziminȱ përkatësȱ nëȱ dërrasëȱ dukeȱ eȱ shoqëruarȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tyreȱ oseȱ meȱ
veprimeȱmeȱgishta.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱȱ
1Ȭȱ Mësuesjaȱ zgjidhȱ dukeȱ eȱ shpjeguarȱ hapȱ pasȱ hapiȱ problemënȱ eȱ parëȱ oseȱ njëȱ
problemëȱtëȱngjashmeȱmeȱtë.ȱ
Lexohetȱdheȱsqarohetȱpunaȱqëȱnxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱ
Nxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱlibër.ȱ
Mëȱ pasȱ zgjidhenȱ problematȱ ngaȱ nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ oseȱ ngaȱ mësuesjaȱ nëȱ
dërrasëȱdukeȱeȱshoqëruarȱedheȱmeȱveprimeȱmeȱmjete.ȱ
Punëȱ eȱ pavarurȱ përȱ plotësiminȱ eȱ fletësȱ sëȱ punës.ȱ Kontrollȱ dheȱ vlerësimȱ
individualȱiȱsaj.ȱ
Nxënësitȱ punojnëȱ nëȱ fletorenȱ eȱ klasësȱ bashkësiȱ ȱ meȱ “mëȱ shumë”ȱ elementeȱ seȱ
bashkësiaȱeȱparëȱdheȱshkruajnëȱposhtëȱbarazimin.ȱ
Oseȱmundȱtëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
4+ȱ6ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ7ȱ+ȱ2ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ3ȱ+ȱ6ȱ=ȱ……etj.ȱ
Atoȱkorrigjohenȱdheȱvlerësohenȱindividualisht.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ përȱ tëȱ kopjuarȱ ushtrimetȱ oseȱ njëȱ problemëȱ eȱ
tekstitȱapoȱngaȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱmësimitȱ5.ȱ4).ȱMbledhjeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ shumënȱ nëȱ mbledhjetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ numërimitȱ konkretȱ tëȱ
elementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ
x Tëȱpërdorëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱ(meȱplotësimȱoseȱmeȱveçimȱtëȱ5Ȭs)ȱpërȱtëȱ
gjeturȱshumatȱbrendaȱ10Ȭsȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱmbledhëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmbledhjeȱmeȱplotësimȱtëȱ5Ȭs,ȱmeȱveçimȱtëȱ5Ȭs.ȱȱȱ
ȱ

1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjeȱderiȱnëȱ5.ȱ
1ȱ+2ȱ=,ȱ2ȱ+ȱ3ȱ=….etj.ȱ
Përsëritetȱ 2Ȭ3ȱ herëȱ kjoȱ veprimtari.ȱ Nëȱ çdoȱ rastȱ nxënësitȱ plotësojnëȱ ȱ baraziminȱ
përkatësȱnëȱdërrasëȱdukeȱeȱshoqëruarȱȱmeȱveprimeȱmeȱgishtaȱoseȱmeȱmjete.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱ
Hapetȱfletaȱeȱpunës.ȱLexohenȱdheȱsqarohenȱkërkesatȱeȱsajȱnjëȱngaȱnjë.ȱNxënësitȱ
punojnëȱtëȱpavarur.ȱ
Ajoȱkontrollon,ȱsqaronȱnxënësitȱpërȱçdoȱpaqartësi.ȱ
Përȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱparaqetȱnëȱ
dërrasëȱnjëȱproblemëȱȱmeȱfigura:ȱ
Eraȱkishteȱ4ȱyje.ȱMiriȱkishteȱtreȱyjeȱȱmëȱshumëȱseȱEra.ȱSaȱyjeȱkishteȱMiri?ȱ
Ajoȱkërkonȱqëȱnxënësitȱtaȱkopjojnëȱsiçȱështëȱnëȱfletoreȱdheȱposhtëȱtëȱshkruajnëȱ
barazimin.ȱ
Kontrollȱdheȱvlerësimȱindividualȱiȱsaj.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱlojëȱ”Kushȱeȱgjen?”oseȱshkrim.ȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱfaktetȱkryesoreȱtëȱmbledhjesȱbrendaȱ10Ȭsȱpërmendsh.ȱȱ
Mësuesjaȱkëmbëngulȱnëȱaktiviziminȱeȱtëȱgjithëȱklasës.ȱ
Oseȱȱ
ȱ Oseȱȱ
Mundȱtëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱpërȱtëȱkopjuarȱȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunësȱoseȱ
tëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet.ȱ
ȱ

64
MËSIMIȱ5.ȱ5.ȱȱ Zbritjeȱbrendaȱ10Ȭsȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱnëȱbarazimetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱnumërimitȱ konkretȱ
tëȱelementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ figurënȱ oseȱ veprimetȱ meȱ gishtaȱ përȱ tëȱ gjeturȱ ndryshesatȱȱ
brendaȱ10Ȭsȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱzbresëȱȱpaȱgabimeȱpërmendshȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱzbritje,ȱmbetje,ȱbarazim,ȱminus.ȱȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ
4ȱ–ȱ3ȱ=,ȱ5ȱ–ȱ2ȱ=….etj.ȱ
Përsëritetȱ 2Ȭ3ȱ herëȱ kjoȱ veprimtari.ȱ Nëȱ çdoȱ rastȱ nxënësitȱ plotësojnëȱ baraziminȱ
Mësuesjaȱshpjegonȱsiȱrealizohetȱzbritjaȱbrendaȱ10:ȱ
Meȱfigurëȱȱnëȱrreshtȱȱȱȱd.m.th.:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱMeȱfigurëȱȱnëȱshtyllëȱȱd.m.th.:ȱȱȱ
8ȱ–ȱ3ȱ=ȱ5 3
5
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱdisaȱherë.ȱ
Hapetȱlibri.ȱLexohenȱdheȱsqarohenȱkërkesatȱeȱtijȱnjëȱngaȱnjë.ȱNxënësitȱpunojnëȱ
tëȱpavarur.ȱ
Mësuesjaȱȱkontrollon,ȱsqaronȱȱnxënësitȱpërȱçdoȱpaqartësi.ȱ
Përȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱȱ
tëȱparaqesinȱmeȱrrathëȱbarazimetȱeȱushtrimitȱ4ȱnëȱfletore.ȱKontrollȱdheȱvlerësimȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱȱ ȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱfaktetȱkryesoreȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ10Ȭsȱpërmendsh.ȱȱ
tëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ6.ȱȱȱȱProblemaȱmeȱzbritjeȱȱ
ȱ ȱ ȱ”Mëȱpakȱse…”,ȱ”mbetën…”ȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱaqȱrrathëȱmëȱpakȱsipasȱrregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱ lidhëȱ fjalëtȱ kyçe:ȱ “mëȱ pak”ȱ dheȱ “mbetën”ȱ meȱ vepriminȱ qëȱ duhetȱ tëȱ
përdorëȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ situataȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱ meȱ njëȱ veprimȱ
zbritjejeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱzgjidhëȱsituataȱtëȱthjeshtaȱproblemoreȱmeȱnjëȱveprimȱzbritjejeȱbrendaȱ
10Ȭs,ȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱkyçeȱ“mëȱpak”ȱoseȱ“mbetën”.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ pak”ȱ dheȱ “mbetën”,ȱ veprim,ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱȱȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱbashkësi,ȱkuȱnxënësitȱvizatojnëȱrrathëȱaqȱsaȱtregonȱetiketa:ȱ
4 më pak
7–4=3
fjalët:ȱ “mëȱ pak”,ȱ “mbetën”ȱ nëȱ tëȱ folurȱ dheȱ nëȱ tëȱ shkruarȱ meȱ njëȱ ngjyrëȱ tjetërȱ
dheȱ dukeȱ theksuarȱ seȱ cilinȱ veprimȱ duhetȱ tëȱ bëjnëȱ ataȱ përȱ çdoȱ rast:ȱ ”mëȱ pak”,ȱ
“mbetën”ȱȱoȱȱzbritjenȱ(ȱȬȱ).ȱȱ
Poshtëȱbashkësisëȱajoȱshkruanȱbaraziminȱpërkatës:ȱ7ȱ–ȱ4ȱ=ȱ3.ȱ

66
dërrasë,ȱdukeȱeȱshoqëruarȱedheȱmeȱveprimeȱmeȱmjete.ȱ
Nxënësitȱ punojnëȱ nëȱ fletorenȱ eȱ klasësȱ bashkësiȱ ȱ meȱ “mëȱ pak”ȱ elementeȱ seȱ
Oseȱmundȱtëȱparaqesinȱȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
10ȱ–ȱ7ȱ=,ȱ8ȱ–ȱ8ȱ=,ȱ9ȱ–ȱ4ȱ=ȱȱ……etj.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ përȱ tëȱ kopjuarȱ ushtrimetȱ oseȱ njëȱ problemëȱ eȱ
tekstitȱapoȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ7.ȱȱȱȱProblemaȱmbledhjeȱapoȱzbritje?ȱ
x Tëȱemërtojëȱveprimetȱmatematikoreȱqëȱkaȱmësuarȱ(mbledhjenȱdheȱzbritjen).ȱ
x Tëȱlidhëȱfjalëtȱkyçe:ȱ“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”,ȱ“mëȱpak”ȱdheȱ“mbetën”ȱmeȱ
vepriminȱ qëȱ duhetȱ tëȱ përdorëȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ situataȱ tëȱ thjeshtaȱ
problemoreȱmeȱnjëȱveprimȱmbledhjejeȱoseȱzbritjejeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱ zgjidhëȱ situataȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱ meȱ njëȱ veprimȱ mbledhjejeȱ oseȱ
zbritjejeȱ brendaȱ 10Ȭs,ȱ kuȱ dallohetȱ qartëȱ fjalaȱ kyçeȱ mëȱ shumë”,ȱ “gjithsej”,ȱ
“mëȱpak”ȱoseȱ“mbetën”.ȱ

Konceptetȱ kryesore:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ shumë”,ȱ “gjithsej”,ȱ “mëȱ pak”ȱ
dheȱ“mbetën”,ȱȱveprim,ȱzgjidhje,ȱpërgjigje.ȱȱȱȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱ
4ȱmëȱshumë
3ȱ+ȱ4ȱ=ȱ10
4ȱmëȱpak
9ȱ–ȱ4ȱ=ȱ5
fjalët:ȱ “mëȱ pak”,ȱ “mbetën”ȱ nëȱ tëȱ folurȱ dheȱ nëȱ tëȱ shkruarȱ meȱ njëȱ ngjyrëȱ tjetërȱ
dheȱdukeȱtheksuarȱseȱcilinȱveprimȱduhetȱtëȱbëjnëȱataȱpërȱçdoȱrast:ȱ
“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”ȱoȱmbledhjaȱ(ȱ+ȱ),ȱ“mëȱpak”,ȱ“mbetën”ȱoȱzbritjenȱ(ȱȬȱ).ȱȱ
Poshtëȱbashkësisëȱajoȱshkruanȱbaraziminȱpërkatësȱ6ȱ+ȱ4ȱ=ȱ10ȱ,ȱ9ȱȬȱȱ4ȱ=ȱ5ȱȱȱȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱȱ ȱ
1ȬȱMësuesjaȱlexonȱdheȱsqaronȱpunënȱqëȱnxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱ
Mëȱpasȱlexohenȱzgjidhjetȱeȱushtrimeveȱdheȱzgjidhenȱproblematȱngaȱnxënësȱtëȱ
ndryshëmȱoseȱngaȱmësuesjaȱnëȱdërrasëȱdukeȱeȱshoqëruarȱedheȱmeȱveprimeȱmeȱ
mjete.ȱ

68
Nxënësitȱpunojnëȱnëȱfletorenȱeȱklasësȱbashkësiȱȱmeȱȱ“mëȱshumë”ȱdheȱmeȱ“mëȱ
pak”ȱelementeȱseȱbashkësiaȱeȱparëȱdheȱshkruajnëȱposhtëȱbaraziminȱpërkatës.ȱ
Oseȱmundȱtëȱparaqesinȱȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
10ȱ–ȱ7ȱ=,ȱ8ȱ–ȱ8ȱ=,ȱ9ȱ–ȱ4ȱ=ȱȱ……etj.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ përȱ tëȱ kopjuarȱ ȱ ushtrimetȱ oseȱ njëȱ problemëȱ eȱ
tekstitȱapoȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
Veprimtariȱ praktike.ȱ Veprimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mbledhjenȱ dheȱ zbritjenȱ

brendaȱ10Ȭsȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ zbritjetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ numërimitȱ konkretȱ tëȱ
x Tëȱpërdorëȱfigurënȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesatȱbrendaȱ10Ȭs.ȱȱ
x Tëȱȱmbledhëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱȱzbresëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmbledhje,ȱmeȱplotësimȱtëȱ5Ȭs,ȱmeȱveçimȱtëȱ5Ȭs.ȱȱȱ
ȱ
Hapiȱ1ȱ
1Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mësiminȱ përmendshȱ tëȱ fakteveȱ kryesoreȱ tëȱ
mbledhjesȱderiȱnëȱ5.ȱ
Shkrimȱiȱbarazimeveȱnëȱdërrasëȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëmȱ(kopjimȱiȱtyreȱnëȱfletore).ȱ
2Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mësiminȱ përmendshȱ tëȱ fakteveȱ kryesoreȱ tëȱ zbritjesȱ
brendaȱ5Ȭs.ȱ
Hapiȱ2ȱȱ
1Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mësiminȱ përmendshȱ tëȱ fakteveȱ kryesoreȱ tëȱ
2Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mësiminȱ përmendshȱ tëȱ fakteveȱ kryesoreȱ tëȱ zbritjesȱ
brendaȱ10Ȭs.ȱ
Hapiȱ2ȱȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱdheȱmeȱshkrimȱpërȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱderiȱnëȱ10.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunësȱȱeȱmësimitȱpërparaȱ
oseȱ5ȱmbledhjeȱdheȱ5ȱzbritjeȱngaȱushtrimetȱeȱpunuaraȱnëȱfletorenȱeȱklasës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ5.ȱ8.ȱ Mbledhjeȱeȱzbritjeȱbrendaȱ10Ȭsȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ zbritjetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ numërimitȱ konkretȱ tëȱ
x Tëȱpërdorëȱfigurënȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesatȱbrendaȱ10Ȭs.ȱȱ
x Tëȱȱmbledhëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
x Tëȱȱzbresëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmbledhje,ȱmeȱplotësimȱtëȱ5Ȭs,ȱmeȱveçimȱtëȱ5Ȭs.ȱȱȱ
ȱȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjenȱdheȱzbritjenȱȱbrendaȱ5Ȭs.ȱ

70
2ȱ+2ȱ=ȱ,ȱ3ȱ+ȱ2ȱ=…….siȱedheȱȱȱ4ȱ–ȱ3ȱ=,ȱ5ȱ–ȱ2ȱ=….etj.ȱ
Mësuesjaȱ uȱ kujtonȱ ȱ nxënësveȱ përmesȱ shpjegimitȱ seȱ siȱ ȱ realizohetȱ mbledhjaȱ eȱ
numraveȱbrendaȱ10Ȭs:ȱ
a)ȱȱMeȱfigurëȱȱnëȱrreshtȱȱȱȱd.m.th.:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱb)ȱMeȱfigurëȱȱnëȱshtyllëȱȱd.m.th.:ȱȱ
5
3
3ȱ+ȱ5ȱ=ȱ8
8
Mësuesjaȱshpjegonȱsiȱrealizohetȱzbritjaȱbrendaȱ10:ȱ
Meȱfigurëȱȱnëȱrreshtȱȱȱȱd.m.th.:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱMeȱfigurëȱȱnëȱshtyllëȱȱd.m.th.:ȱȱȱ
8ȱ–ȱ3ȱ=ȱ5 3
5
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱdisaȱherë.ȱ
tëȱpavarur.ȱ
Mësuesjaȱkontrollon,ȱsqaronȱȱnxënësitȱpërȱçdoȱpaqartësi.ȱȱ
3Ȭȱ REFLEKTIMI:ȱ Nxënësitȱ paraqesinȱ meȱ rrathëȱ barazimetȱ eȱ ushtrimitȱ 5ȱ nëȱ
fletore.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ përȱ tëȱ kopjuarȱ ȱ ushtrimetȱ ngaȱ fletaȱ eȱ punësȱ siçȱ
janëȱoseȱtëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimetȱeȱushtrimitȱ1ȱnëȱ
fletënȱeȱpunës.ȱ

ȱ
Nëȱ kapitullinȱ eȱ gjashtëȱ janëȱ përfshirëȱ nënlinjatȱ eȱ matjes,ȱ gjeometrisë/planȱ dheȱ
gjeometrisë/hapësirë.ȱKyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱpërdorinȱkrahasiminȱeȱdrejtpërdrejtëȱpërȱgjatësitëȱeȱsendeve.ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱfiguraȱgjeometrike.ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱtrupaȱgjeometrikë.ȱ
Tëȱemërtojëȱtrupatȱ Tëȱshpjegojëȱndryshimetȱ Tëȱvërëȱnëȱkontrastȱllojeȱtëȱ
gjeometrikë.ȱ midisȱtrupaveȱdheȱfiguraveȱ ndryshmeȱtrupashȱȱ
Tëȱemërtojëȱfiguratȱ gjeometrike.ȱ gjeometrikë.ȱ
gjeometrike.ȱ Tëȱvizatojëȱllojeȱtëȱ Tëȱkrahasojëȱllojetȱeȱ
Tëȱdallojëȱllojetȱeȱ ndryshmeȱvijash.ȱ ndryshmeȱtëȱvijaveȱnëȱ
ndryshmeȱtëȱvijave.ȱ Tëȱvizatojëȱfiguraȱ trupatȱrrethanorë.ȱ
Tëȱpërshkruajëȱ gjeometrikeȱmeȱanëȱtëȱ Tëȱpërshkruajëȱndryshimetȱ
ndryshimetȱeȱtrupaveȱnëȱ shablloneve.ȱ eȱformësȱnëȱtrupatȱ
gjatësi.ȱ Tëȱdallojëȱgjatësitëȱeȱ rrethanorëȱqëȱparaqesinȱ
ndryshmeȱtëȱtrupave.ȱ ngjashmëriȱmeȱtrupatȱ
gjeometrikë.ȱ
Tëȱklasifikojëȱtrupatȱapoȱ
figuratȱnisurȱngaȱ
karakteristikaȱeȱgjatësisë.ȱ
ȱ
Veprimtariȱpraktikeȱ
Nëȱfillimȱtëȱkëtijȱkapitulliȱdoȱtëȱzhvillohetȱnjëȱveprimtariȱpraktike,ȱqëȱkaȱlidhjeȱ
meȱkrahasiminȱeȱgjatësiveȱdheȱparapërgatitȱklasënȱpërȱrealiziminȱeȱobjektivaveȱ
tëȱkëtijȱkapitulli.ȱ
Iȱ gjithëȱ aktivitetiȱ praktikȱ iȱ klasësȱ doȱ tëȱ përfshijëȱ tëȱ gjithëȱ nxënësitȱ dheȱ doȱ tëȱ
mbështetetȱnë:ȱ
¾ Mënyrënȱeȱsaktëȱtëȱkrahasimit.ȱ
¾ Vendosjenȱpranëȱtëȱdyȱobjekteveȱpërȱkrahasim.ȱ
¾ Përdoriminȱeȱsaktëȱtëȱfjaloritȱngaȱnxënësitȱ(iȱgjatë/iȱshkurtër;ȱiȱlartë/iȱulët).ȱ
¾ Dalliminȱ eȱ karakteristikësȱ cilësoreȱ dheȱ përdoriminȱ sidomosȱ tëȱ termaveȱ
krahasues:ȱmëȱiȱgjatë/mëȱiȱshkurtër;ȱmëȱiȱlartë/mëȱiȱulët.ȱ
ȱ

72
ȱȱȱ ȱȱȱ ȱȱ ȱ
Mëȱiȱlartë/ȱmëȱiȱulëtȱ
ȱ
ȱȱ ȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱ ȱȱȱ ȱ

Mëȱiȱshkurtër/mëȱiȱgjatëȱ
ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
Mëȱiȱshkurtër/mëȱiȱgjatëȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ6.1ȱ Krahasojmëȱgjatësitëȱ(meȱsy)ȱ
x Tëȱdallojëȱndryshimetȱeȱtrupaveȱnëȱgjatësi.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ fjalëtȱ mëȱ i/eȱ gjatëȱ apoȱ mëȱ i/eȱ shkurtërȱ përȱ tëȱ krahasuarȱ
gjatësitëȱeȱtrupave.ȱ
x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱkarakteristikënȱeȱveçantëȱtëȱnjëȱtrupiȱkrahasimishtȱmeȱ
trupatȱeȱtjerë.ȱ
x Tëȱpërshkruajëȱmënyrënȱeȱkrahasimitȱtëȱgjatësisëȱsëȱtrupave.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱgjatësi,ȱmëȱi/eȱgjatë,ȱmëȱi/eȱshkurtër,ȱmëȱiȱlartë/mëȱiȱulët.ȱ
ȱ

1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȬNxjerrȱparaȱklasësȱ3Ȭ4ȱfëmijëȱtëȱgjatësiveȱtëȱndryshmeȱ(vajzaȱdheȱdjem)ȱdheȱuȱ
kërkonȱ tëȱ gjejnëȱ ndryshimetȱ eȱ tyreȱ paȱ eȱ përmendurȱ fjalënȱ gjatësi.ȱ Nxënësitȱ
mundȱ tëȱ sugjerojnëȱ ndryshimetȱ nëȱ ngjyrënȱ apoȱ modelinȱ eȱ flokëve,ȱ shëndetinȱ
apoȱ bukurinëȱ eȱ tyre.ȱ Aqȱ mëȱ mirë!ȱ Nëȱ këtëȱ mënyrëȱ dallimetȱ doȱ tëȱ jenëȱ nëȱ
funksionȱtëȱmësimitȱtëȱditës.ȱMësuesjaȱndalonȱnëȱçastinȱkurȱfillonȱtëȱkrahasohetȱ
gjatësiaȱ dheȱ duhetȱ pasurȱ shumëȱ kujdesȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ saktëȱ tëȱ fjalëveȱ
krahasuese:ȱ mëȱ i/eȱ gjatëȱ apoȱ mëȱ i/eȱ shkurtër,ȱ sepseȱ shpeshȱ nxënësitȱ kanëȱ
vështirësiȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ tyre.(Përdorenȱ mëȱ iȱ lartëȱ apoȱ mëȱ iȱ ulëtȱ dheȱ
anasjelltasȱpërȱsendeȱdheȱnjerëz.)ȱ
Nxënësitȱnxitenȱtëȱmendojnëȱpërȱfiguratȱeȱparaqituraȱdheȱtëȱdallojnëȱgjatësitëȱeȱ
fëmijëveȱ nëȱ figurë.ȱ Duhenȱ pyeturȱ saȱ mëȱ shumëȱ nxënës,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ tëȱ
përdorinȱfjalëtȱkrahasueseȱedheȱmeȱsaktësiȱgjuhësore.ȱ
Ushtrimiȱ Aȱ krahasonȱ gjatësinëȱ eȱ fëmijëveȱ dheȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ përdorëȱ njëȱ
mënyrëȱpraktikeȱȱpërȱtëȱdalluarȱkushȱështëȱmëȱiȱgjatiȱapoȱmëȱiȱshkurtriȱnëȱklasë.ȱȱ
DuhetȱtheksuarȱseȱkyȱdallimȱmundȱtëȱbëhetȱvetëmȱDUKEȱKRAHASUARȱapoȱ
dukeȱvendosurȱpranëȱnjëriȬtjetritȱfëmijët.ȱ
Nëȱ ushtriminȱ Bȱ bëhetȱ shoqërimiȱ iȱ gjatësisëȱ meȱ ngjyrënȱ përkatëse,ȱ ndërsaȱ nëȱ
ushtrimetȱCȱdheȱDȱpërdoretȱvarguȱzbritësȱiȱnumraveȱpërȱtëȱdalluarȱgjatësinëȱeȱ
objekteve.ȱ
Mësuesjaȱmundȱt’iȱnxitëȱnxënësitȱqëȱata,ȱvetë,ȱtëȱdallojnëȱobjekteȱpërȱkrahasimȱ
gjatësishȱdukeȱpërdorurȱmjetetȱeȱpunësȱapoȱobjektetȱeȱndryshmeȱnëȱklasë.ȱNëȱ
këtëȱçastȱmundȱtëȱpërdoretȱpunaȱnëȱgrupeȱdyshe,ȱqëȱnxënësit,ȱnëpërmjetȱpunësȱ
ndërvepruese,ȱtëȱndihmojnëȱnjëriȬtjetrin.ȱ
Jepetȱ fletorjaȱ eȱ punës.ȱ Nëȱ ushtriminȱ eȱ sajȱ tëȱ funditȱ jepenȱ joȱ paȱ qëllimȱ dyȱ
termaȱ tëȱ rinjȱ krahasimi:ȱ mëȱ iȱ lartë/mëȱ iȱ ulët.ȱ Nxënësitȱ kanëȱ vështirësiȱ nëȱ
dalliminȱeȱvenditȱkuȱpërdorenȱkëtaȱtermaȱkrahasues.ȱMësuesja,ȱnëȱmënyrëȱ
praktikeȱdheȱtëȱvazhdueshme,ȱmundȱt’iȱpërdorëȱherëȱpasȱhereȱkëtaȱterma,ȱ
qëȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱpraktikishtȱsaktësinëȱeȱpërdorimitȱtëȱtyre.ȱ
74
VEPRIMTARIȱPRAKTIKE:ȱVizatojmëȱvijaȱtëȱlakuara,ȱvijaȱtëȱthyeraȱ
Gjatëȱ kësajȱ veprimtarieȱ vëmendjeȱ eȱ veçantëȱ iȱ kushtohetȱ dallimitȱ tëȱ llojeveȱ tëȱ
ndryshmeȱ tëȱ vijave,ȱ qofshinȱ atoȱ tëȱ lakuaraȱ apoȱ tëȱ thyera.ȱ Gjithçkaȱ doȱ tëȱ
zhvillohetȱ nëȱ mënyrëȱ praktike.ȱ Nxënësitȱ doȱ tëȱ orientohenȱ tëȱ dallojnëȱ llojetȱ eȱ
vijaveȱ fillimishtȱ nëȱ figuraȱ dheȱ mëȱ pasȱ doȱ tëȱ kalohetȱ nëȱ dalliminȱ nëȱ mënyrëȱ
abstrakteȱtëȱvijaveȱimagjinareȱnëȱlidhjeȱmeȱobjektetȱeȱndryshmeȱqëȱnxënësitȱdoȱ
t’iȱ prekinȱ dhe,ȱ meȱ ndihmënȱ eȱ mësueses,ȱ doȱ tëȱ tentojnëȱ t’iȱ dallojnëȱ nëȱ këtaȱ
trupa.ȱ Eȱ gjithëȱ punaȱ praktikeȱ doȱ tëȱ mbështetetȱ nëȱ njëȱ veprimtariȱ tëȱ vetëȱ
nxënësveȱ dukeȱ iȱ lënëȱ tëȱ gabojnëȱ dheȱ dukeȱ iȱ korrigjuarȱ nëpërmjetȱ vetëȱ
praktikës.ȱKyȱhapȱdoȱtëȱhedhëȱbazënȱpërȱveprimtarinëȱeȱardhshme.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
Detyrëȱshtëpie:ȱNxënësitȱduhetȱtëȱpërgatitinȱformaȱtëȱndryshmeȱtëȱfiguraveȱgjeometrikeȱ
meȱshabllone.ȱ
ȱ
VEPRIMTARIȱ PRAKTIKE:ȱ Vizatojmëȱ dheȱ emërtojmëȱ figuraȱ gjeometrike(ȱ meȱ

shabllone).ȱ
Nxënësitȱkanëȱpërgatiturȱnëȱshtëpiȱfiguraȱtëȱndryshmeȱgjeometrikeȱmeȱkartonë.ȱ
Punaȱnëȱklasëȱduhetȱtëȱjetëȱeȱorganizuarȱnëȱgrupeȱdysheȱsiȱmënyraȱmëȱpraktikeȱȱ
eȱpërvetësimitȱtëȱmësimit.ȱNxënësitȱlihenȱtëȱdallojnëȱllojeȱtëȱndryshmeȱfigurashȱ
gjeometrikeȱtëȱpërgatituraȱngaȱvetëȱata.ȱDoȱtëȱemërtohenȱdheȱdoȱtëȱvizatohenȱ
figuraȱmeȱshabllone.ȱNxënësitȱmundȱtëȱshkëmbejnëȱfiguraȱgjeometrikeȱngaȱnjëȱ
grupȱ nëȱ tjetrin.ȱ Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ shfrytëzojëȱ mungesënȱ eȱ përgatitjesȱ sëȱ
figuraveȱ ngaȱ ndonjëȱ nxënësȱ përȱ tëȱ nxiturȱ tëȱ tjerëtȱ tëȱ bashkëveprojnëȱ dukeȱ
ndihmuarȱnjëriȬtjetrin.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ6.2,ȱ6.3,ȱ6.4,ȱ6.5ȱ Trupatȱgjeometrikëȱȱ
(kubi,ȱkuboidi,ȱsfera,ȱpiramida,ȱcilindri)ȱ
Objektivat:ȱ Nëȱ fundȱ tëȱ orësȱ sëȱ mësimitȱ nxënësiȱ
duhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱ
x Tëȱemërtojëȱtrupatȱgjeometrikë.ȱ
x T’iȱklasifikojëȱataȱnëȱbazëȱtëȱkarakteristikësȱsëȱ
përbashkëtȱ(formës)ȱ
x T’iȱrigrupojëȱpërȱtëȱformuarȱbashkësiȱtrupashȱtëȱnjëjtë.ȱ
x Tëȱrisistemojëȱȱtëȱdhënatȱnëȱtrupaȱoseȱfiguraȱgjeometrike.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱtrupaȱgjeometrikë,ȱkubi,ȱkuboidi,ȱsfera,ȱpiramida,ȱcilindri.ȱ
ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱzhvillonȱkëtoȱveprimtari:ȱ
Tëȱgjithaȱkëtoȱmësimeȱ(grupȱtemash)ȱmbështetenȱnëȱveprimtarinëȱkonjitiveȱtëȱ
nxënësveȱ përȱ tëȱ dalluarȱ formatȱ eȱ trupaveȱ nëȱ libërȱ nisurȱ ngaȱ shembujȱ trupashȱ
konkretëȱ qëȱ ataȱ iȱ kanëȱ hasurȱ nëȱ jetënȱ eȱ përditshme.ȱ Duhetȱ pasurȱ parasyshȱ
mënyraȱ eȱ vizatimitȱ tëȱ trupaveȱ (vijatȱ eȱ ndërprera)ȱ përȱ tëȱ dhënëȱ njëȱ ideȱ
tripërmasoreȱ tëȱ tyre.ȱ Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ krahasojëȱ figurënȱ eȱ trupaveȱ
gjeometrikëȱtëȱparaqiturȱnëȱlibërȱdheȱtrupaveȱkonkretë.ȱ
Çdoȱ ushtrimiȱ iȱ duhetȱ dhënëȱ rëndësi,ȱ pasiȱ tëȱ gjithëȱ përfshijnëȱ momenteȱ tëȱ
veçantaȱpraktikeȱpërȱtëȱlidhurȱnjohuritëȱpraktikeȱmeȱatoȱteorike.ȱ
Duhetȱ kontrolluarȱ njohuriaȱ eȱ nxënësveȱ përȱ dalliminȱ midisȱ trupaveȱ dheȱ
figuraveȱgjeometrike.ȱ
76
Jepenȱ fletorjaȱ eȱ punësȱ dheȱ shkrimiȱ iȱ fjalësȱ qëȱ tregonȱ trupinȱ shoqëruarȱ
meȱfigurënȱpërkatëse.ȱ
ȱ
VEPRIMTARIȱPRAKTIKEȱ:ȱPunimȱtrupashȱgjeometrikëȱmeȱplastelinë.ȱ
Edheȱ kjoȱ veprimtariȱ eȱ zhvilluarȱ nëȱ formëȱ lojeȱ synonȱ qëȱ nxënësit,ȱ vetë,ȱ tëȱ
përgatitinȱ trupaȱ tëȱ llojeveȱ tëȱ ndryshmeȱ përȱ tëȱ prekurȱ formënȱ dheȱ elementëtȱ
përbërësȱtëȱtrupit,nëȱmënyrëȱqëȱtëȱkuptohenȱdallimetȱmidisȱtyre.ȱ
Eȱ gjithëȱ veprimtariaȱ duhetȱ tëȱ mbështetetȱ nëȱ objekteȱ konkreteȱ dheȱ tëȱ
përditshme,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ njohinȱ karakteristikatȱ eȱ trupave,ȱ llojetȱ eȱ tyre.ȱ
Mësuesjaȱkaȱhapësirëȱtëȱshfrytëzojëȱnjohuritëȱeȱnxënësveȱedheȱpërȱmaterialinȱeȱ
trupaveȱapoȱçdoȱtëȱdhënëȱtjetër,ȱpërȱtëȱcilënȱkaȱnevojëȱniveliȱklasës.ȱ
ȱ
PËRSËRITJE:ȱ
Orëtȱeȱpërsëritjesȱduhenȱshfrytëzuarȱpërȱtëȱpërmbledhurȱtipatȱmëȱkarakteristikëȱtëȱ
ushtrimeveȱdheȱveprimtariveȱqëȱsynojnëȱtëȱkontrollojnëȱrealiziminȱeȱobjektivaveȱtëȱ
këtijȱkapitulliȱshumëȱtëȱrëndësishëm.ȱ
Mundȱtëȱhartohenȱdheȱtëȱzhvillohenȱminitesteȱqëȱpërmbajnëȱnjohuritëȱbazëȱtëȱ
këtijȱ kapitulli,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ mësuesjaȱ tëȱ njohëȱ meȱ imtësiȱ kuptiminȱ oseȱ joȱ tëȱ
temaveȱmësimore.ȱDisaȱngaȱmëȱtëȱrëndësishmetȱjanë:ȱ
¾ Aȱdallohenȱfiguratȱngaȱtrupatȱgjeometrikë?ȱ
¾ Dinëȱ nxënësitȱ tëȱ riformojnëȱ bashkësiȱ nisurȱ ngaȱ formaȱ eȱ përbashkëtȱ eȱ
trupave?ȱ
¾ Aȱ iȱ përdorinȱsaktëȱtermatȱeȱ krahasimitȱtëȱgjatësiveȱmidisȱ njerëzveȱ apoȱ
sendeve?ȱ
¾ Aȱdinëȱt’iȱlidhinȱnjohuritëȱeȱtyreȱmeȱpraktikën?ȱ
ȱ

ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ7ȱȱȱȱȱ
Nëȱkapitullinȱeȱshtatëȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱkuptimitȱpërȱnumrin,ȱveprimetȱ
meȱnumrinȱdheȱalgjebër.ȱKyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱ lexojnë,ȱ tëȱ shkruajnëȱ dheȱ tëȱ numërojnëȱ numraȱ natyrorëȱ deriȱ nëȱ 20,ȱ
dukeȱkuptuarȱlidhjenȱndërmjetȱvenditȱtëȱçdoȱshifreȱmeȱvlerënȱeȱsaj.ȱ
x Tëȱ përdorinȱ kuptiminȱ eȱ numritȱ natyrorȱ përȱ tëȱ krahasuarȱ numratȱ
natyrorëȱderiȱnëȱ20.ȱ
x Tëȱmbledhinȱderiȱnëȱ20.ȱ
x Tëȱzbresinȱmeȱmendȱdyȱnumraȱnjëshifrorë.ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱmendȱdheȱmeȱshkrim).ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱ
tëȱnumrave)ȱnëȱsituataȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
x Tëȱ japëȱ shembujȱ tëȱ tjerëȱ x Tëȱ njehsojëȱ mbledhjenȱ x Tëȱ risistemojëȱ vargjetȱ eȱ
nisurȱngaȱmodeliȱiȱdhënë.ȱ dheȱzbritjenȱderiȱnëȱ20.ȱ numrave.ȱ
x Tëȱ interpretojëȱ ndrysheȱ x Tëȱ lidhëȱ faktetȱ eȱ x Tëȱ ndërtojëȱ vargjeȱ
fakteȱ tëȱ mbledhjesȱ dheȱ mbledhjesȱ meȱ shumënȱ numrash.ȱ
zbritjesȱderiȱnëȱ20.ȱ përkatëse.ȱ x Tëȱ interpretojëȱ mbledhjenȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ veprimetȱ nëȱ x Tëȱ vërëȱ nëȱ dukjeȱ rendetȱ nëȱboshtinȱnumerik.ȱ
mënyrëȱpraktike.ȱ përkatëseȱ nëȱ numratȱ x Tëȱ organizojëȱ tëȱ dhënatȱ
dyshifrorë.ȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ situatëȱ
x Tëȱ provojëȱ ndërtiminȱ eȱ problemoreȱ ngaȱ jetaȱ eȱ
vargjeveȱ rritëseȱ brendaȱ përditshme.ȱ
20.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ7.1,ȱ7.2,ȱ7.6,ȱ7.7ȱȱȱȱ
Kuptimiȱpërȱnumratȱ11,ȱ12ȱ(13,ȱ14,ȱ16,ȱ17,ȱ18,ȱ19)ȱ
(Janëȱgrupuar,ȱsepseȱpërmbajnëȱtëȱnjëjtënȱmënyrëȱpuneȱdheȱtëȱnjëjtatȱobjektiva).ȱ
x Tëȱkuptojëȱndarjenȱeȱnumraveȱdyshifrorëȱnëȱrende.ȱ

78
x Tëȱkryejëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱderiȱnëȱ20.ȱ
x Tëȱinterpretojëȱmbledhjenȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱrendiȱiȱdhjetësheveȱdheȱnjësheve,ȱvarguȱiȱnumrave,ȱboshtiȱ
numerik.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Tëȱgjithaȱkëtoȱmësimeȱ(grupȱtemash)ȱmbështetenȱnëȱveprimtariȱpërȱtëȱarriturȱqëȱ
nxënësitȱtëȱdallojnëȱpërbërjenȱeȱnumraveȱdyshifrorë,ȱrendetȱeȱtyreȱdheȱmënyrënȱeȱ
ndryshmeȱtëȱparaqitjesȱsëȱnjëȱnumriȱsiȱnumërorȱiȱplotë,ȱnumërorȱiȱzbërthyerȱdheȱ
interpretiminȱeȱvargutȱrritësȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱ20.ȱNjëȱmomentȱiȱveçantëȱështëȱ
edheȱparaqitjaȱeȱboshtitȱnumerikȱdheȱinterpretimiȱiȱmbledhjesȱnëȱtë.ȱ
Hapetȱteksti.ȱNjihenȱȱnxënësitȱmeȱtemën.ȱȱ
Çdoȱushtrimiȱiȱduhetȱdhënëȱrëndësi,ȱpasiȱtëȱgjithëȱpërfshijnëȱmomenteȱtëȱveçantaȱpërȱ
tëȱlidhurȱnjohuritëȱpraktikeȱmeȱatoȱteorike.ȱVarguȱuȱnumraveȱështëȱdhënëȱnëȱmënyrëȱ
tëȱvazhdueshme,porȱnëȱformaȱtëȱlarmishme,ȱqëȱteȱnxënësitȱtëȱzhvillohetȱtëȱmenduaritȱ
kritikȱ dheȱ joȱ aiȱ mekanik.ȱ Nxënësveȱ uȱ kërkohetȱ qëȱ tëȱ interpretojnëȱ numërorinȱ tëȱ
zbërthyerȱdheȱanasjelltas,ȱtëȱvendosinȱnumërorinȱeȱndarëȱnëȱtabelaȱmeȱdhjetësheȱdheȱ
njësheȱ(nëȱrastetȱkurȱkërkohetȱqarkimiȱiȱelementeveȱtëȱdhënaȱmeȱngaȱ10.ȱ
Ngulmohetȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ termave:ȱ meȱ ngaȱ 10,ȱ dhjetësheȱ dheȱ njësheȱ gjatëȱ
veprimtarisëȱpraktikeȱtëȱnxënësve.ȱ
DHȱ NJȱ
ȱ ȱ
ȱ
DHȱ NJȱ NUMËRORIȱ

ȱ ȱ ȱ
ȱ
NUMËRORIȱ DHȱ NJȱ

ȱ ȱ ȱ
Këtoȱjanëȱtabelatȱmeȱtëȱcilatȱduhetȱpunuarȱintensivisht.ȱ
Vargjetȱ eȱ numraveȱ jepenȱ siȱ meȱ anëȱ tëȱ tabelave,ȱ vargutȱ tëȱ zakonshëmȱ apoȱ
boshtitȱnumerik.ȱ
Punaȱ meȱ boshtinȱ numerikȱ ështëȱ mjaftȱ eȱ rëndësishme,ȱ sepseȱ mbetetȱ njëȱ sfidëȱ eȱ
vazhdueshmeȱpërgjatëȱtëȱgjithëȱciklitȱfillor.ȱNxënësitȱkanëȱvështirësiȱnëȱpunënȱnëȱ
të,ȱprandajȱështëȱmenduarȱqëȱpunësȱmeȱtëȱt’iȱkushtohetȱnjëȱrëndësiȱeȱveçantë.ȱ
Mundȱtëȱshfrytëzohen,ȱsipasȱrastit,ȱushtrimeȱtëȱmarraȱedheȱngaȱfletëtȱeȱpunës.ȱ
Jepenȱfletoretȱeȱpunësȱdheȱshkrimiȱiȱnumërorëveȱmeȱdyȱshifra.ȱ(Mirëȱështëȱ
qëȱshkrimiȱiȱnumërorëveȱnëȱdyȱkutiȱtëȱfletoresȱtëȱzgjasëȱsaȱmëȱpakȱnëȱkohëȱ
nëȱmënyrëȱqëȱtëȱkalohetȱnëȱshkriminȱnëȱnjëȱkuti).ȱ
ȱ
Veprimtaritëȱ praktikeȱ qëȱ zhvillohenȱ pasȱ mësimeveȱ 7.1ȱ dheȱ 7.2ȱ përfshijnëȱ
veprimtariȱpraktikeȱmeȱmjeteȱdheȱfiguraȱpërȱfaktetȱeȱmbledhjesȱqëȱuȱpërkasinȱ
numraveȱ11,12,13,14ȱdheȱsynojnëȱqëȱnxënësitȱtëȱnjohinȱmënyratȱeȱndryshmeȱtëȱ
paraqitjesȱ sëȱ numrave,ȱ tëȱ zbërthyer,ȱ nëȱ tabela,ȱ nëȱ rendeȱ apoȱ meȱ mjetetȱ eȱ
përditshmeȱpërȱtaȱpasurȱmëȱtëȱlehtëȱpunënȱnëȱmësimetȱeȱmëpasshme.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ7.3,ȱ7.4,ȱ7.5ȱ
Kuptimiȱpërȱnumrinȱ15ȱ(veprimetȱmeȱoperatorë;ȱrenditjaȱnëȱ
boshtȱeȱnumraveȱ0ȱ–ȱ15)ȱ
Objektivat:ȱNëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱaftë:ȱ
x Tëȱjapëȱshembujȱtëȱtjerëȱtëȱvargjeveȱtëȱnumrave.ȱ
x Tëȱkryejëȱzbërthiminȱeȱnumërorëveȱnëȱrende.ȱ
x Tëȱinterpretojëȱmbledhjenȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱrendiȱiȱdhjetësheveȱdheȱnjësheve,ȱvarguȱiȱnumrave,ȱboshtiȱ
numerik,ȱnumëroriȱiȱzbërthyer.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Meȱ shufraȱ dheȱ kubeȱ jepetȱ formimiȱ iȱ numëroritȱ 15,ȱ vendiȱ qëȱ zëȱ aiȱ nëȱ vargunȱ eȱ
numraveȱdheȱmënyraȱeȱzbërthimitȱtëȱtijȱnëȱrende.ȱPunaȱmeȱtabelënȱeȱnumërorëveȱ
80
tëȱplotëȱdheȱtëȱzbërthyerȱuȱjepȱmundësiȱnxënësveȱqëȱtëȱinterpretojnëȱsiȱduhetȱnëȱ
libërȱmënyratȱeȱndryshmeȱtëȱparaqitjesȱsëȱnumërorëve.ȱ
Hapetȱ ȱ teksti.ȱ Njihenȱ nxënësitȱ meȱ temën.ȱ Punohenȱ ushtrimetȱ sipasȱ kërkesës.ȱ
Nëȱmësiminȱ7.4ȱ jepetȱmbledhjaȱdheȱzbritjaȱ meȱ operatorë.ȱDuhetȱpasurȱkujdesȱ
nëȱplotësiminȱeȱtijȱtëȱsaktë,ȱsiȱdheȱtëȱkuptuaritȱnëȱmënyrëȱtëȱsaktëȱtëȱzbritjesȱsiȱ
veprimiȱiȱkundërtȱiȱmbledhjes.ȱ
Gjithashtuȱ ushtrimetȱ meȱ krahasiminȱ eȱ numraveȱ janëȱ tëȱ ndërthururaȱ edheȱ meȱ
krahasiminȱeȱshumave.ȱNëȱkëtëȱrastȱorientohenȱnxënësitȱqëȱtëȱkryejnëȱfillimishtȱ
gjetjenȱeȱshumësȱeȱmëȱpasȱtëȱkalojnëȱnëȱkrahasiminȱeȱnumraveȱmidisȱtyre.ȱ
Ngulmohetȱ nëȱ përdoriminȱ eȱ termave:ȱ meȱ ngaȱ 10;ȱ dhjetësheȱ dheȱ njësheȱ gjatëȱ
veprimtarisëȱpraktikeȱtëȱnxënësve.ȱ
MBLEDHORȱ ȱ ȱ
MBLEDHORȱ ȱ ȱ
SHUMAȱ ȱ ȱ
Kjoȱ tabelëȱ doȱ tëȱ përdoretȱ shumëȱ shpeshȱ përȱ tëȱ bërëȱ lidhjenȱ eȱ numraveȱ nëȱ
vargunȱnumerik.ȱ
Tabelaȱ qëȱ përfshinȱ dalliminȱ eȱ mbledhorëveȱ dheȱ tëȱ shumës,ȱ siȱ dheȱ vepriminȱ
mendorȱqëȱbëhetȱpërȱtëȱgjeturȱshumën,ȱiȱpërketȱnivelitȱmëȱtëȱlartëȱtëȱpërvetësimitȱ
tëȱmësimit.ȱPra,ȱpërveçȱmbledhjes,ȱpraktikishtȱbëhetȱedheȱveprimiȱiȱzbritjes.ȱ
Situatatȱproblemoreȱqëȱmësuesjaȱmundȱtëȱkrijojëȱedheȱvetëȱapoȱnxënësitȱmidisȱ
tyre,ȱshërbejnëȱmjaftȱmirëȱpërȱtëȱbërëȱlidhjenȱeȱdijeveȱteorikeȱmeȱatoȱpraktike.ȱ
Jepenȱfletoretȱeȱpunësȱdheȱshkrimiȱiȱnumërorëveȱmeȱdyȱshifra.ȱȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ7.3,ȱ7.4,ȱ7.5,ȱ7.6,ȱ7.7,ȱ7.8,ȱ7.9.ȱ
Kuptimiȱpërȱnumratȱ16,ȱ17,ȱ18,ȱ19,ȱ20.ȱZbërthimiȱiȱtyreȱ
x Tëȱemërtojëȱnumratȱsiȱshumë.ȱ
x Tëȱshoqërojëȱparaqitjetȱeȱndryshmeȱtëȱnumrit.ȱ

x Tëȱshpjegojëȱmënyrënȱeȱtëȱvepruaritȱmeȱoperatorë.ȱ
x Tëȱgjejëȱshumënȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
x Tëȱ zhvillojëȱ situataȱ tëȱ ndryshmeȱ problemoreȱ nisurȱ ngaȱ zbatimiȱ iȱ
Konceptetȱkryesore:ȱoperatorë,ȱvargȱnumerik,ȱboshtȱnumerik,ȱtreȱmbledhorë,ȱshuma.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Kjoȱfazëȱnëȱkëtëȱgrupȱtemashȱpërfshinȱveprimtariȱpraktikeȱqëȱlidhenȱmeȱgjetjenȱ
eȱ shumësȱ midisȱ objekteveȱ praktike,ȱ siȱ dheȱ emërtiminȱ eȱ mbledhorëveȱ eȱ tëȱ
shumës,ȱ dalliminȱ eȱ mënyraveȱ tëȱ ndryshmeȱ tëȱ mbledhjes,ȱ siȱ dheȱ punënȱ meȱ
boshtinȱnumerik.ȱ
Shumëȱkujdesȱiȱduhetȱkushtuarȱshoqërimitȱtëȱshumaveȱapoȱnumraveȱmeȱfjalëtȱ
përkatëse,ȱnëȱmënyrëȱqëȱnxënësitȱtëȱmësohenȱtëȱlexojnëȱfjalëtȱapoȱkërkesatȱpërȱ
tëȱshmangurȱtëȱmësuaritȱmekanik,ȱkaqȱiȱdukshëmȱnëȱkëtëȱlëndë.ȱ
ȱJepenȱnëȱtabelëȱushtrimeȱtipike,ȱkuȱnxënësitȱmundȱtëȱkenëȱparaqiturȱvështirësiȱ
dheȱsidomosȱpunaȱeȱvazhdueshmeȱmeȱboshtinȱnumerikȱ(veçanërishtȱmbledhjaȱ
nëȱtë,ȱpasiȱështëȱnjëȱmënyrëȱabstrakteȱeȱtëȱmenduaritȱtëȱnxënësit).ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ japëȱ ushtrimeȱ tëȱ tjeraȱ qëȱ përfshijnëȱ mbledhjenȱ meȱ treȱ
mbledhorëȱdheȱgjetjenȱeȱshumësȱkurȱajoȱmungon.ȱ
Jepetȱ fletorjaȱ eȱ punësȱ dheȱ ushtrimeȱ plotësueseȱ qëȱ përfshijnëȱ shkriminȱ eȱ
numërorëveȱ meȱ numraȱ apoȱ meȱ fjalë,ȱ siȱ dheȱ ushtrimeȱ kuȱ nxënësitȱ kanëȱ
paraqiturȱ vështirësi.ȱ Mirëȱ ështëȱ qëȱ nëȱ këtëȱ fazëȱ mësuesjaȱ tëȱ fillojëȱ tëȱ japëȱ
detyraȱ shtëpieȱ tëȱ diferencuara,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ përparojnëȱ nëȱ
përputhjeȱ meȱ nivelinȱ eȱ tyre,ȱ sigurishtȱ dukeȱ synuarȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ kalojnëȱ
ngaȱniveliȱmëȱiȱulëtȱnëȱatëȱmëȱtëȱlartë.ȱȱ
ȱ

82
ȱ
MËSIMETȱȱ7.10,ȱ7.11.ȱȱ
Veprimeȱ meȱ operatorinȱ +ȱ dheȱ –ȱ brendaȱ 20.ȱ Paraqitjaȱ nëȱ
bosht,ȱkrahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ20.ȱȱ
x Tëȱemërtojëȱnumratȱsiȱshumë.ȱ
x Tëȱlidhëȱparaqitjetȱeȱndryshmeȱtëȱnumrit.ȱ
x Tëȱshpjegojëȱmënyrënȱeȱtëȱvepruaritȱmeȱoperatorë.ȱ
x TëȱkryejëȱveprimetȱmeȱdyȬtreȱoperatorëȱnjëkohësisht.ȱ
x Tëȱgjejëȱshumënȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
x Tëȱ zhvillojëȱ situataȱ tëȱ ndryshmeȱ problemoreȱ nisurȱ ngaȱ zbatimiȱ iȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ operatorë,ȱ vargȱ numerik,ȱ boshtȱ numerik,ȱ mbledhurȱ +ȱ
mbledhurȱ=ȱshumë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȬGjenȱshumënȱmeȱobjekteȱtëȱndryshme,ȱtëȱcilatȱiȱparaqetȱnëȱtabelëȱdukeȱdalluarȱ
termatȱeȱmbledhjes.ȱMundȱtëȱoperohetȱmeȱdyȬtreȱmbledhorë.ȱ
Jepetȱ varguȱ iȱ numraveȱ deriȱ nëȱ 20ȱ dukeȱ bërëȱ krahasiminȱ midisȱ dhjetëshesȱ sëȱ
parëȱeȱtëȱdytë.ȱ
Jepenȱ shembujȱ nëȱ tabelëȱ meȱ modelinȱ eȱ riȱ tëȱ punësȱ meȱ treȱ operatorëȱ
njëkohësisht:ȱ këtuȱ duhetȱ ndalurȱ gjatë,ȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ arrijnëȱ nëȱ
përfundiminȱeȱshumësȱsëȱdyȱmbledhorëveȱqëȱjapinȱshumënȱȱeȱpërgjithshme.ȱ
Jepenȱnëȱtabelëȱushtrimeȱtipike,ȱkuȱnxënësitȱmundȱtëȱkenëȱparaqiturȱvështirësiȱdheȱȱ
punaȱeȱvazhdueshmeȱmeȱboshtinȱnumerikȱ(sidomosȱmbledhjaȱnëȱtë,ȱpasiȱështëȱnjëȱ
mënyrëȱabstrakteȱeȱtëȱmenduaritȱtëȱnxënësit).ȱQarkimiȱmeȱngaȱ10ȱdheȱplotësimiȱiȱ
tabelësȱnukȱparaqetȱvështirësiȱpërȱnxënësit,ȱpasiȱjanëȱfamiljarizuarȱmeȱtë.ȱ
ȱ
Këtëȱ çastȱ mësuesjaȱ mundȱ taȱ shfrytëzojëȱ përȱ t’uȱ kërkuarȱ nxënësveȱ tëȱ zgjidhinȱ
situataȱtëȱndryshmeȱproblemore,ȱkuȱkërkohetȱzbatimiȱpraktikȱiȱnjohuriveȱtëȱmarra.ȱ
Jepetȱ fletorjaȱ eȱ punësȱ dheȱ ushtrimeȱ plotësueseȱ qëȱ përfshijnëȱ mbledhjenȱ nëȱ
boshtinȱ numerik,ȱ mbledhjenȱ meȱ operatorë,ȱ gjetjenȱ eȱ shumësȱ midisȱ treȱ
mbledhorëveȱetj.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ7.12.ȱ Numratȱçiftȱeȱtekȱ
x Tëȱdallojëȱnumratȱçiftȱeȱtek.ȱ
x Tëȱklasifikojëȱnumratȱnëȱçiftȱeȱtek.ȱ
x Tëȱndërtojëȱvargjeȱnumrashȱçiftȱeȱtek.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumraȱçift,ȱnumraȱtek.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Tregohenȱ vargjeȱ numrash,ȱ siȱ dheȱ paraqitjaȱ eȱ tyreȱ nëȱ boshtinȱ numerik.ȱ Teȱ
shpjegimiȱfillestarȱiȱkonceptitȱtëȱnumraveȱ çiftȱmundȱtëȱ përdoretȱshoqërimiȱ iȱ tyreȱ
(numriȱ 2)ȱ meȱ njëȱ palëȱ doreza,ȱ njëȱ palëȱ këpucëȱ etj.ȱ përȱ tëȱ pasurȱ tëȱ qartëȱ pikënȱ eȱ
fillimitȱtëȱnumraveȱcift.ȱPërȱvazhdiminȱeȱvargutȱtëȱnumraveȱçiftȱ(siȱdheȱtëȱnumraveȱ
tek)ȱmundȱtëȱpërdoretȱshtimiȱ2ȱngaȱ2ȱiȱnumraveȱpërȱtëȱformuarȱkëtoȱvargje.ȱ
Fillimishtȱparaqitenȱvargjetȱeȱnumraveȱçiftȱeȱtekȱnëȱbosht,ȱqëȱnxënësitȱtaȱkenëȱ
mëȱtëȱlehtëȱkuptiminȱeȱkonceptit.ȱ
NëȱushtriminȱAȱkërkohetȱqëȱnxënësitȱtëȱformojnëȱdyȱbashkësiȱdukeȱiȱgrupuarȱatoȱ
nëȱlidhjeȱmeȱcilësinëȱeȱpërbashkëtȱtëȱnumraveȱ(çiftȱapoȱtek).ȱMësuesjaȱmundȱtëȱ
zvogëlojëȱvështirësitëȱeȱnxënësveȱdukeȱpërdorurȱpunënȱnëȱgrupeȱdyshe.ȱ
Nëȱ ushtriminȱ Bȱ jepetȱ lidhjaȱ midisȱ dyȱ dhjetësheveȱ tëȱ njohuraȱ ngaȱ nxënësitȱ dukeȱ
dalluarȱndryshiminȱvetëmȱnëȱrendetȱeȱdhjetësheve,ȱpasiȱnjëshetȱmbetenȱtëȱnjëjta.ȱ
Kjoȱmënyrëȱdoȱtëȱndihmojëȱnxënësit,ȱqë,ȱnëȱmënyrëȱpraktike,ȱtëȱdallojnëȱnumratȱ
çiftȱeȱtekȱnëȱtëȱgjithëȱvargunȱeȱnumraveȱderiȱnëȱfundȱtëȱklasësȱsëȱparëȱ(deriȱnëȱ100).ȱ
84
Ushtrimiȱ Cȱ synonȱ pikërishtȱ kontrollinȱ eȱ tëȱ kuptuaritȱ tëȱ këtijȱ konceptiȱ nëȱ dyȱ
dhjetëshetȱeȱpara.ȱ
Përȱnxënësȱtëȱveçantë,ȱqëȱkanëȱvështirësiȱmeȱshkrimin,ȱmundȱtëȱkërkohetȱqëȱtëȱ
shkruajnëȱvargjetȱeȱnumraveȱçiftȱdheȱtekȱderiȱnëȱ20.ȱ
Jepetȱfletorjaȱeȱpunësȱdheȱushtrimeȱshkrimiȱtëȱvargjeveȱtëȱnumrave,ȱsepseȱ
kjoȱiȱ ndihmonȱnxënësitȱtëȱpërvetësojnëȱ mëȱ mirëȱnjohuritëȱ eȱmarraȱ dukeȱ uȱ
ndihmuarȱngaȱkujtesaȱfigurative.ȱ
ȱ

ȱ
Kapitulliȱ8ȱ
Nëȱfundȱtëȱtijȱmundȱtëȱplanifikohetȱnjëȱorëȱpërsëritjeje.ȱ
x Tëȱplotësojëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagrameȱpërȱshumaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱshigjetorȱȱȱoȱȱȱpërȱtëȱlidhurȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱ
sipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱmbledhëȱmeȱmendȱdyȱnumraȱpërȱshumaȱderiȱnëȱ20.ȱ
x Tëȱzbatojëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱpërdorëȱdheȱtëȱshpjegojëȱradhënȱeȱveprimeveȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱ
përȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱ mbledhëȱ meȱ mendȱ njëȱ numërȱ njëshifrorȱ meȱ njëȱ numërȱ dyshifrorȱ
brendaȱ20Ȭsȱ.ȱ
x Tëȱpërdorëȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱtëȱȱnumraveȱ
përȱtëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme).ȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱ x Tëȱpërdorëȱfigurënȱpërȱtëȱ x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱ
shumënȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱ mbledhurȱnëȱrreshtȱdukeȱ eȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱ
tëȱgatshmeȱpërȱtëȱgjeturȱnëȱ plotësuar/veçuarȱ10Ȭnȱ gjatëȱmbledhjesȱnëȱrreshtȱ
rreshtȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱ sipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ brendaȱ20Ȭsȱ(dukeȱ
dukeȱplotësuar/veçuarȱ10Ȭnȱ x Tëȱpërdorëȱfigurënȱpërȱtëȱ plotësuar/veçuarȱ10Ȭn).ȱȱ
sipasȱfigurës.ȱ mbledhurȱnëȱshtyllëȱ x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱ
Oseȱ dukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱ eȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱ
x Tëȱmbledhëȱshkurtȱnëȱrreshtȱ sipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱȱȱ gjatëȱmbledhjesȱnëȱshtyllëȱ
brendaȱ20Ȭsȱdukeȱnumëruarȱ x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱ brendaȱ20Ȭsȱ(dukeȱplotësuarȱ
konkretishtȱelementetȱeȱ shigjetorȱpërȱtëȱlidhurȱ 10Ȭn).ȱ
paraqituraȱnëȱfigurë.ȱ numratȱmeȱshumatȱȱ x Tëȱȱkthejëȱnëȱbarazimȱ(meȱȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱ brendaȱ20Ȭsȱsipasȱnjëȱ mbledhjeȱȱpërȱshumaȱeȱ
shumënȱnëȱshtyllatȱgjysmëȱtëȱ rregulliȱtëȱcaktuar.ȱ ndryshesaȱbrendaȱ20Ȭs)ȱ
gatshmeȱpërȱtëȱgjeturȱnëȱ x Tëȱpërdorëȱmënyraȱtëȱ çiftimetȱeȱnumraveȱnëȱ
shtyllëȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱ ndryshmeȱ(meȱplotësimȱ tabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
dukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱ oseȱmeȱveçimȱtë10Ȭs)ȱpërȱ x Tëȱmbledhëȱpaȱgabimeȱ
figurës.ȱ tëȱgjeturȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱ përmendshȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
Oseȱ shtyllëȱmeȱoseȱpaȱ Oseȱ
x Tëȱmbledhëȱshkurtȱnëȱshtyllëȱ zbërthimȱtëȱ x Tëȱshpjegojëȱradhënȱeȱ
brendaȱ20Ȭsȱdukeȱnumëruarȱ mbledhorëveȱshumaȱȱ veprimeveȱgjatëȱmbledhjesȱȱ
konkretishtȱelementetȱeȱ brendaȱ20Ȭsȱsipasȱ nëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱ
paraqituraȱnëȱfigurë.ȱ modelitȱqëȱiȱjepet.ȱ (meȱplotësimȱoseȱmeȱveçimȱ
x Tëȱvendosëȱshumatȱbrendaȱ20Ȭ tëȱ10Ȭs)ȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱ
sȱqëȱlidhenȱmeȱnumraȱpërmesȱ shtyllëȱmeȱoseȱpaȱzbërthimȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱ tëȱmbledhorëveȱpërȱtëȱ
rregulliȱtëȱcaktuar.ȱ gjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ

86
ȱ
MËSIMETȱ8.ȱ2,ȱ8.ȱ3.ȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱshumënȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱgatshmeȱpërȱ
tëȱgjeturȱnëȱrreshtȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱfigurës.ȱ
ȱ Oseȱȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ rreshtȱ brendaȱ 20Ȭsȱ dukeȱ numëruarȱ konkretishtȱ
elementetȱeȱparaqituraȱnëȱfigurë.ȱ
x Tëȱpërdorëȱȱfigurënȱpërȱtëȱmbledhurȱnëȱrreshtȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱ
modelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱshpjegojëȱȱmeȱgojëȱradhënȱeȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱgjatëȱmbledhjesȱȱnëȱ
rreshtȱbrendaȱ20Ȭsȱ(dukeȱplotësuarȱ10Ȭn).ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelemente,ȱshufra,ȱzbërthim,ȱplotësimȱiȱ10Ȭs.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjetȱeȱbarabartaȱmeȱ10ȱtëȱtipit:ȱ6ȱ+ȱȱȱȱȱ=ȱ10ȱȱȱȱȱȱȱȱȱOseȱȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ9ȱsiȱshumëȱdyȱmbledhorësh.ȱP.sh.:ȱ
4 poshtëȱshkruhetȱbarazimi:ȱ
8
4 ȱ8ȱ=ȱ4ȱ+ȱ4ȱ
Nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ eȱ bëjnëȱ plotësiminȱ nëȱ dërrasëȱ dukeȱ shpjeguarȱ përmesȱ
vizatimitȱtëȱrrathëveȱoseȱpërmesȱveprimitȱmeȱgishta.ȱ
Mësuesjaȱ shpjegonȱ nëȱ dërrasëȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ mbledhjenȱ eȱ numraveȱȱ
dukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱjepetȱnëȱlibër.ȱ
ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ8ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ6ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 8 2 4 ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 8 6 10 4 ȱ
10 4 14
14
Mëȱshumëȱdoȱt’uȱkërkohetȱplotësimiȱiȱbarazimitȱtëȱdytë.ȱ
Hapetȱ libri.ȱ Komentohetȱ dheȱ shpjegohetȱ edheȱ njëȱ herëȱ figura.ȱ Lexohenȱ dheȱ
sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ dheȱ punaȱ qëȱ nxënësitȱ duhetȱ tëȱ bëjnëȱ
veçanërishtȱ tekȱ ushtrimiȱ Dȱ iȱ mësimitȱ 8.3,ȱ kuȱ kërkohetȱ mbledhjaȱ eȱ disaȱ
mbledhorëveȱdukeȱiȱqarkuarȱataȱqëȱplotësojnëȱ10ȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
4ȱ+ȱ5ȱ+ȱ3ȱ+ȱ5ȱ=ȱ17
Nxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
Mësuesjaȱ kontrollonȱ eȱ sqaronȱ çdoȱ paqartësiȱ eȱ mëȱ pasȱ bënȱ kontrollȱ eȱ vlerësimȱ
individual.ȱ
MësuesjaȱmundȱtëȱbëjëȱnjëȱminitestȱmeȱnjëȱushtrimȱsiȱaiȱiȱushtrimitȱAȱnëȱtekst.ȱȱ
Oseȱȱ
Kopjojnëȱushtrimeȱngaȱtekstiȱp.sh.ȱushtriminȱBȱoseȱC.ȱ
Paraqesinȱ meȱ rrathëȱ dheȱ gjejnëȱ dukeȱ plotësuarȱ 10Ȭnȱ shumatȱ eȱ paraqituraȱ teȱ
ushtrimiȱD.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱkëtëȱmësimȱsipasȱniveleve:ȱ
Niveliȱ1:ȱT’iȱkopjojëȱsiçȱjanë.ȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱTëȱparaqesëȱmeȱrrathëȱdheȱtëȱmbledhëȱgjatëȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱ
barazimetȱeȱushtrimitȱBȱnëȱfletorenȱeȱpunës.ȱ
ȱ
ȱ
MËSIMIȱ8.ȱ4.ȱȱȱȱȱMbledhjaȱnëȱrreshtȱdukeȱveçuarȱ10Ȭn.ȱȱ
tëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱdukeȱveçuarȱ10Ȭnȱsipasȱfigurës.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ rreshtȱ brendaȱ 20Ȭsȱ dukeȱ numëruarȱ konkretishtȱ
x Tëȱ përdorëȱ figurënȱ përȱ tëȱ mbledhurȱ nëȱ rreshtȱ dukeȱ veçuarȱ 10Ȭnȱ sipasȱ
x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱeȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱgjatëȱmbledhjesȱȱnëȱ
rreshtȱbrendaȱ20Ȭsȱ(dukeȱveçuarȱ10Ȭn).ȱ

88
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱshufra,ȱzbërthim,ȱveçimȱȱiȱ10Ȭs.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjeȱtëȱtipit:ȱ10ȱ+ȱ4ȱ=ȱ….ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱOseȱȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ19ȱsiȱshumëȱdymbledhorësh.ȱP.sh.:ȱ
poshtëȱshkruhetȱbarazimi:ȱ
10
12 12ȱ=ȱ10ȱ+ȱ2ȱ
2
vizatimitȱtëȱrrathëve.ȱ
Mësuesjaȱ shpjegonȱ nëȱ dërrasëȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ mbledhjenȱ eȱ numraveȱ
dukeȱveçuarȱ10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱjepetȱnëȱlibër.ȱ
ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ13ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ4ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 10 3 4 ȱ
10 7
17
sqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱdheȱpunaȱqëȱȱnxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱNxënësitȱ
punojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱȱbënȱkontrollȱeȱvlerësimȱ
individual.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
x Mësuesjaȱmundȱtëȱbëjëȱnjëȱminitestȱmeȱnjëȱushtrimȱsiȱaiȱiȱushtrimitȱ1ȱnëȱtekst.ȱȱ
ȱ ȱ Oseȱȱ
x Kopjojnëȱushtrimeȱngaȱtekstiȱp.sh.ȱushtriminȱ2ȱoseȱ3.ȱ
x Paraqesinȱ meȱ rrathëȱ dheȱ gjejnëȱ dukeȱ plotësuarȱ 10Ȭnȱ shumatȱ eȱ
paraqituraȱteȱushtrimiȱ3.ȱ

Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱpërȱkëtëȱmësimȱsipasȱ
niveleve.ȱ
barazimetȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱfletorenȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ8.ȱ5,ȱ8.ȱ6.ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭn.ȱȱ
Nëȱfundȱtëȱorësȱsëȱmësimitȱnxënësiȱdoȱtëȱjetëȱnëȱgjendje:ȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱshumënȱnëȱshtyllatȱgjysmëȱtëȱgatshmeȱpërȱtëȱ
gjeturȱnëȱshtyllëȱshumaȱbrendaȱ20Ȭsȱdukeȱplotësuarȱȱ10Ȭnȱsipasȱfigurës.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱȱmbledhëȱshkurtȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ20Ȭsȱdukeȱnumëruarȱkonkretishtȱ
x Tëȱpërdorëȱfigurënȱpërȱtëȱmbledhurȱnëȱshtyllëȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱ
x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱeȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱgjatëȱmbledhjesȱnëȱ
shtyllëȱbrendaȱ20Ȭsȱ(dukeȱplotësuarȱ10Ȭn).ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱshufra,ȱzbërthim,ȱplotësimȱiȱ10Ȭs.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjetȱeȱbarabartaȱmeȱ10ȱtëȱtipit:ȱ6ȱ+ȱȱȱȱȱȱ=ȱ10ȱȱȱȱȱȱOseȱȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ9ȱsiȱshumëȱdymbledhorësh.ȱP.sh.:ȱ
4 poshtëȱshkruhetȱbarazimi:ȱ
8
4 ȱȱ
8ȱ=ȱ4ȱ+ȱ4ȱ
Nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ eȱ bëjnëȱ plotësiminȱ nëȱ tabelëȱ dukeȱ shpjeguarȱ përmesȱ
vizatimitȱtëȱrrathëveȱoseȱpërmesȱveprimitȱmeȱgishta.ȱȱ
dukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱjepetȱnëȱlibër.ȱ
90
6 4 10
7 3 3
13 13
Mundȱȱt’uȱkërkohetȱplotësimiȱiȱtëȱdyjaȱshtyllave.ȱ
sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ dheȱ punaȱ qëȱ ȱ nxënësitȱ duhetȱ tëȱ bëjnëȱ
veçanërishtȱ tekȱ ushtrimiȱ 3ȱ iȱ mësimitȱ 8.6,ȱ kuȱ kërkohetȱ mbledhjaȱ eȱ disaȱ
mbledhorëveȱdukeȱiȱqarkuarȱataȱqëȱplotësojnëȱ10ȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
4
5
3
5
17
ȱ
Nxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
individual.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱbëjëȱnjëȱminitestȱmeȱnjëȱushtrimȱsiȱaiȱiȱushtrimitȱ1ȱnëȱtekst.ȱȱ
Oseȱȱ
Kopjojnëȱushtrimeȱngaȱtekstiȱp.sh.ȱushtriminȱ2ȱoseȱ3.ȱ
Paraqesinȱmeȱrrathëȱdheȱgjejnëȱdukeȱplotësuarȱ10Ȭnȱshumatȱeȱparaqituraȱteȱushtrimiȱ4.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱqëȱt’iȱkopjojnëȱsiçȱjanë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ8.ȱ7.ȱȱȱȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱȱ
x Tëȱvendosëȱmbledhorëtȱoseȱshumënȱnëȱshtyllatȱgjysmëȱtëȱgatshmeȱpërȱtëȱ
gjeturȱ shumaȱ brendaȱ 20Ȭsȱ dukeȱ zbërthyerȱ njërënȱ kufizëȱ siȱ shumëȱ
dymbledhorëshȱsipasȱfigurës.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ brendaȱ 20Ȭsȱ dukeȱ numëruarȱ konkretishtȱ

x Tëȱ përdorëȱ figurënȱ përȱ tëȱ mbledhurȱ dukeȱ zbërthyerȱ njërënȱ kufizëȱ siȱ
shumëȱdymbledhorëshȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ gojëȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ veprimeveȱ gjatëȱ mbledhjesȱ
brendaȱ20Ȭsȱdukeȱzbërthyerȱnjërënȱkufizëȱsiȱshumëȱdymbledhorësh.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱzbritje,ȱveprim,ȱmbetje,ȱzbërthim,ȱkufizë,ȱmbledhor,ȱshumë.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ19ȱsiȱshumëȱdymbledhorëshȱp.sh.:ȱ
10
12 12ȱ=ȱ10ȱ+ȱ2ȱ
2
ȱ
Nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ eȱ bëjnëȱ plotësiminȱ nëȱ tabelëȱ dukeȱ shpjeguarȱ përmesȱ
2ȬREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱveprimtariȱpraktikeȱmeȱmjete,ȱshpjegim.ȱ
dukeȱzbërthyerȱȱnjërënȱkufizëȱsiȱshumëȱdymbledhorëshȱsipasȱȱmodelitȱqëȱjepetȱ
nëȱlibër.ȱȱ
15 10 5
3 3
10 8 = 18
sqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱdheȱpunaȱqëȱȱnxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱNxënësitȱ
punojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱȱbënȱȱkontrollȱȱeȱvlerësimȱ
individual.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱbëjëȱnjëȱminitestȱmeȱnjëȱushtrimȱsiȱaiȱiȱushtrimitȱ1ȱnëȱtekst.ȱ
ȱ Oseȱȱ
Kopjojnëȱushtrimeȱngaȱtekstiȱp.sh.ȱushtriminȱ1.ȱ
ȱ Oseȱȱ
Paraqesinȱmeȱzbërthimȱsiȱtekȱushtrimiȱ1ȱshumatȱeȱparaqituraȱtekȱushtrimiȱ2ȱnëȱtekst.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱkëtëȱmësimȱsipasȱ
niveleve:ȱ
92
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱ Paraqesinȱ meȱ zbërthimȱsiȱtekȱushtrimiȱ Aȱ shumatȱ eȱ paraqituraȱ
tekȱushtrimiȱBȱnëȱtekst.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ 8.ȱ 8,ȱ 8.ȱ 9.ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ mbledhjesȱ

brendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱvendosëȱshumatȱbrendaȱ20Ȭsȱqëȱlidhenȱȱmeȱnumraȱpërmesȱoperatoritȱ
shigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱ
x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱshigjetorȱpërȱtëȱlidhurȱnumratȱmeȱshumatȱbrendaȱ
20Ȭsȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱkthejëȱnëȱbarazimȱȱ(meȱmbledhjeȱpërȱshumaȱeȱndryshesaȱbrendaȱ20Ȭs)ȱ
çiftimetȱeȱnumraveȱȱnëȱȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱgojëȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ20ȱ(ȱ0,1,2,3,4,5ȱ…ȱdheȱanasjelltas).ȱ
Shkrimiȱiȱnumraveȱnëȱfletore.ȱNxënësȱtëȱndryshëmȱeȱbëjnëȱkëtëȱgjëȱnëȱtabelë.ȱ
2ȬREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱveprimtariȱpraktikeȱmeȱmjete,ȱshpjegim.ȱ
Gjatëȱȱecjesȱȱataȱtregojnëȱmeȱgojë:ȱ
0ȱ+ȱ1ȱ=ȱ1,ȱ1ȱ+ȱ1ȱ=ȱ2,ȱȱ2ȱ+ȱ1ȱ=ȱ3……etj.ȱderiȱnëȱ9ȱ+ȱ1ȱ=ȱ10ȱ
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱmeȱdisaȱnxënësȱpërȱtëȱkaluarȱnëȱdrejtiminȱzbritësȱd.m.th.:ȱ
20ȱ–ȱ1ȱ=ȱ19,ȱ19ȱ–ȱ1ȱ=ȱ18……etjȱ
Uȱkujtohetȱpërmesȱshpjegimitȱseȱçfarëȱbënteȱ“makinaȱeȱnumrave”ȱd.m.th.ȱȱ
12ȱȱ+ȱ3ȱoȱ15…..etj.ȱ

Hapetȱ libri.ȱ Sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ meȱ operatorë,ȱ tabelaȱ dheȱ
diagramet.ȱGjithashtuȱuȱshpjegohetȱseȱsiȱparaqitenȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱnëȱ
tekstȱjepenȱmeȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱtekst.ȱ
Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱȱbarazimetȱȱqëȱdalinȱȱprejȱtyre.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ ȱ përȱ këtoȱ mësimeȱ
dukeȱiȱpërshtaturȱsipasȱnivelit.ȱ
Niveliȱ1:ȱT’iȱkopjojëȱsiçȱjanëȱdiagrametȱoseȱboshtetȱnumerike.ȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱParaqesinȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱjepenȱmeȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱmësimitȱ8.ȱ9)ȱ
Mbledhjeȱmeȱmënyraȱtëȱndryshmeȱbrendaȱ20Ȭsȱ
x Tëȱpërdorëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱ(meȱplotësimȱoseȱmeȱveçimȱtëȱ10Ȭs)ȱpërȱ
tëȱ gjeturȱ nëȱ rreshtȱ dheȱ nëȱ shtyllëȱ meȱ oseȱ paȱ zbërthimȱ tëȱ mbledhorëveȱ
shumaȱȱbrendaȱ20Ȭsȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱmbledhëȱpaȱgabimeȱpërmendshȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
ȱ ȱ Oseȱȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ radhënȱ eȱ veprimeveȱ gjatëȱ mbledhjesȱ nëȱ mënyraȱ tëȱ
ndryshmeȱ(meȱplotësimȱoseȱmeȱveçimȱtëȱ10Ȭs)ȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱ
meȱoseȱpaȱzbërthimȱtëȱmbledhorëveȱpërȱtëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmbledhjeȱmeȱplotësimȱtëȱ5Ȭs,ȱmeȱveçimȱtëȱ5Ȭs.ȱȱȱ
ȱ

94
1Ȭ EVOKIMIȱȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjeȱȱderiȱnëȱ10.ȱ
8ȱ+2ȱ=,ȱ7ȱ+ȱ3ȱ=….etj.ȱ
përkatësȱnëȱtabelëȱdukeȱeȱshoqëruarȱȱmeȱveprimeȱmeȱgishtaȱoseȱmeȱmjete.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱ
Hapetȱ fletaȱ eȱ punës.ȱ Lexohenȱ dheȱ sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ sajȱ njëȱ ngaȱ një,ȱ
veçanërishtȱ atoȱ tëȱ ushtrimitȱ 3ȱ meȱ operatorëȱ ȱ dukeȱ uȱ kujtuarȱ nxënësveȱ seȱ siȱ
paraqitenȱmeȱbarazim.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarur.ȱ
Ajoȱkontrollon,ȱsqaronȱnxënësitȱpërȱçdoȱpaqartësi.ȱ
Përȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱparaqetȱnëȱ
dërrasëȱnjëȱproblemëȱȱmeȱfigura:ȱ
Eraȱkishteȱ9ȱflutura.ȱMiriȱkishteȱ8ȱfluturaȱȱmëȱshumëȱseȱEra.ȱSaȱfluturaȱkishteȱ
Miri?ȱ
Ajoȱkërkonȱqëȱnxënësitȱtaȱkopjojnëȱsiçȱështëȱnëȱfletoreȱdheȱposhtëȱtëȱshkruajnëȱ
barazimin.ȱ
Kontrollȱdheȱvlerësimȱindividualȱiȱsaj.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱlojëȱ”Kushȱeȱgjen?”ȱoseȱshkrim.ȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱfaktetȱkryesoreȱtëȱmbledhjesȱbrendaȱ20Ȭsȱpërmendsh.ȱȱ
Oseȱȱ
Oseȱȱ
Mundȱtëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ

MËSIMIȱ8.ȱ10ȱdheȱpunëȱeȱpavarurȱ1ȱ(pasȱmësimitȱ8.ȱ10)ȱ
Problemaȱmeȱmbledhjeȱbrendaȱ20Ȭsȱmeȱnjëȱveprimȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱaqȱrrathëȱmëȱshumëȱsipasȱrregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱlidhëȱfjalëtȱkyçe:ȱ“mëȱshumë”ȱdheȱ“gjithsej”ȱmeȱvepriminȱqëȱduhetȱtëȱ
përdorëȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ situataȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱ meȱ njëȱ veprimȱ
mbledhjejeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ veprimetȱ përȱ zgjidhjenȱ eȱ situataveȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱ
meȱnjëȱveprimȱmbledhjejeȱȱbrendaȱ20Ȭs,ȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱkyçeȱ“mëȱ
shumë”ȱoseȱȱ“gjithsej”.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ shumë”,ȱ “gjithsej”,ȱ veprim,ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱproblemȱiȱriȱ
4 më shumë
9 + 4 = 13
fjalët:ȱ“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”ȱnëȱtëȱfolurȱdheȱnëȱtëȱshkruarȱmeȱnjëȱngjyrëȱtjetërȱ
“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”ȱȱoȱȱȱmbledhjaȱ(ȱ+ȱ).ȱȱ
dheȱ baraziminȱ përkatësȱ nëȱ tabelëȱ dukeȱ eȱ shoqëruarȱ ȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tyreȱ oseȱ meȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱ
96
dërrasëȱdukeȱeȱshoqëruarȱedheȱmeȱveprimeȱmeȱmjete.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱpunëȱeȱpavarur.ȱ
Oseȱmundȱtëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimet:ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱoseȱnjëȱproblemëȱeȱtekstit.ȱȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ2ȱ(pasȱmësimitȱ8.10).ȱMbledhjeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
Përȱrealiziminȱeȱkësajȱoreȱmundȱtëȱmbështeteniȱteȱplaniȱiȱpunësȱsëȱpavarurȱ(pasȱ
mësimitȱ8.9).ȱMbledhjeȱmeȱmënyraȱtëȱndryshmeȱbrendaȱ20Ȭsȱ
ȱ
Orëȱeȱlirëȱ1/3ȱȱPërsëritjeȱȱ(pasȱmësimitȱ8.ȱ10)ȱ
Materialinȱ doȱ taȱ gjeniȱ nëȱ fletënȱ eȱ punësȱ meȱ shënimin:ȱ Përsëritjeȱ nëseȱ
planifikoniȱorëȱtëȱlirëȱ1/3.ȱ

ȱ
Kapitulliȱ9ȱ
Nëȱfundȱtëȱtijȱmundȱtëȱplanifikohetȱnjëȱorëȱpërsëritjeje.ȱ
x Tëȱpërdorëȱ mjeteȱjostandardeȱ(gishti,ȱpëllëmba,ȱ hapi…etj.)ȱpërȱtëȱmaturȱ
gjatësinëȱeȱobjekteveȱtëȱndryshme.ȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ centimetrinȱ siȱ njësiȱ dheȱ vizorenȱ siȱ mjetetȱ standardeȱ përȱ tëȱ
maturȱgjatësinëȱȱeȱobjekteveȱtëȱndryshmeȱ(deriȱnëȱ20ȱcm).ȱ
x Tëȱplotësojëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagrameȱpërȱndryshesaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱshigjetorȱȱoȱȱpërȱtëȱlidhurȱndryshesaȱbrendaȱ20Ȭ
sȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱzbresëȱmeȱmendȱdyȱnumraȱpërȱndryshesaȱbrendaȱȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱzbatojëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱpërdorëȱdheȱtëȱshpjegojëȱradhënȱeȱveprimeveȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱ
përȱtëȱgjeturȱndryshesaȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱ zbresëȱ meȱ mendȱ njëȱ numërȱ njëshifrorȱ ngaȱ njëȱ numërȱ dyshifrorȱ
brendaȱ20Ȭsȱ.ȱ
x Tëȱpërdorëȱkuptiminȱeȱzbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱtëȱȱnumraveȱpërȱ
tëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme).ȱ
x Tëȱemërtojëȱmënyraȱtëȱ x Tëȱpërdorëȱmjeteȱtëȱ x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱ
ndryshmeȱmatjejeȱmeȱmjeteȱȱ ndryshmeȱmatjejeȱmeȱnjësiȱ eȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱ
jostandardeȱqëȱpërdorenȱ jostandardeȱpërȱtëȱmaturȱ gjatëȱmatjesȱȱsëȱgjatësiveȱtëȱ
përȱmatjenȱeȱgjatësive.ȱ gjatësinëȱeȱobjekteveȱtëȱ objekteveȱmeȱmënyraȱtëȱ
Oseȱ ndryshmeȱsipasȱmodelitȱ ndryshmeȱeȱnjësiȱ
x Tëȱlistojëȱtriȱmënyraȱtëȱȱ dheȱudhëzimeve.ȱ jostandarde.ȱ
ndryshmeȱmatjejeȱmeȱnjësiȱ x Tëȱpërdorëȱvizorenȱsiȱmjetȱ x Tëȱshpjegojëȱmeȱgojëȱradhënȱ
jostandardeȱqëȱpërdorenȱ dheȱcmȱsiȱnjësiȱstandardeȱ eȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱ
përȱmatjenȱeȱgjatësive.ȱ përȱtëȱmaturȱgjatësinëȱeȱ gjatëȱmatjesȱsëȱgjatësiveȱtëȱ
x Tëȱemërtojëȱmjetinȱdheȱ objekteveȱtëȱndryshmeȱ objekteveȱdukeȱpërdorurȱ
njësinëȱstandardeȱqëȱ sipasȱmodelitȱdheȱ vizorenȱsiȱmjetȱdheȱcmȱsiȱ
përdoretȱpërȱmatjenȱeȱ udhëzimeve.ȱ njësiȱȱstandarde.ȱ
gjatësive.ȱȱ x Tëȱpërdorëȱzbërthiminȱeȱ x TëȱzbresëȱpjesëȬpjesëȱnëȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱȱ zbritësitȱpërȱtëȱrealizuarȱ rreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱpaȱ
nëȱbarazimetȱqëȱiȱjepenȱȱpasȱȱ zbritjenȱpjesëȱ–pjesëȱnëȱ gabimeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ

98
numërimitȱkonkretȱtëȱ rreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱsipasȱ x Tëȱparaqesëȱnjëȱobjektȱnëȱ
elementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱ modelitȱdheȱudhëzimeveȱqëȱ rreshtȱsipasȱkërkesësȱ(meȱ
paraqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ iȱjepenȱpërȱtëȱgjeturȱ numërȱrreshtor)ȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱpërsërisëȱ5ȱnumraȱ ndryshesatȱbrendaȱ20Ȭsȱ.ȱ x Tëȱrendisëȱpërmendshȱtëȱ
rreshtorëȱsipasȱradhësȱqëȱiȱ x Tëȱpërdorëȱnumratȱrreshtorëȱ gjithëȱnumratȱçiftȱeȱtekȱderiȱ
dëgjon.ȱ përȱtëȱtreguarȱvendndodhjenȱ nëȱ10.ȱȱ
x Tëȱȱpërsërisëȱ5ȱnumraȱçiftȱ eȱtijȱoseȱtëȱnjëȱobjekti.ȱ x Tëȱkthejëȱnëȱbarazimȱmeȱ
dheȱ5ȱnumraȱtekȱsipasȱ x Tëȱdallojëȱnumratȱçiftȱngaȱ mbledhjeȱpërȱshumaȱeȱ
radhësȱqëȱiȱdëgjon.ȱ numratȱtekȱnëȱnjëȱgrupȱoseȱ zbritjeȱpërȱndryshesaȱ
Oseȱ vargȱnumrashȱqëȱiȱjepen.ȱ brendaȱ20Ȭsȱçiftimetȱeȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱ5ȱ x Tëȱpërdorëȱoperatorinȱ numraveȱnëȱtabelaȱoseȱ
numraȱçiftȱdheȱ5ȱnumraȱtekȱ shigjetorȱpërȱtëȱlidhurȱ diagrame.ȱ
(deriȱnëȱ10)ȱmeȱtëȱkopjuar.ȱȱ numratȱmeȱshumatȱoseȱ
x Tëȱvendosëȱshumatȱoseȱ ndryshesatȱbrendaȱ20Ȭsȱ
ndryshesatȱbrendaȱ20Ȭsȱqëȱ sipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱ
lidhenȱȱmeȱnumraȱpërmesȱȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱ
njëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱ
ȱ
MËSIMIȱ9.ȱ1.ȱ Matȱmeȱpëllëmbë,ȱmeȱlapsȱe…ȱȱ
x Tëȱ emërtojëȱ mënyraȱ tëȱ ndryshmeȱ matjejeȱ jostandardeȱ qëȱ përdorenȱ përȱ
matjenȱeȱgjatësive.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱ listojëȱ triȱ mënyraȱ tëȱ ndryshmeȱ matjejeȱ meȱ njësiȱ jostandardeȱ qëȱ
përdorenȱpërȱmatjenȱeȱgjatësive.ȱ
x Tëȱpërdorëȱmjeteȱtëȱndryshmeȱmatjejeȱmeȱnjësiȱjostandardeȱpërȱtëȱmaturȱ
gjatësinëȱeȱobjekteveȱtëȱndryshmeȱsipasȱmodelitȱdheȱudhëzimeve.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ gojëȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ veprimeveȱ gjatëȱ matjesȱ sëȱ
gjatësiveȱtëȱobjekteveȱmeȱmënyraȱtëȱndryshmeȱeȱnjësiȱjostandarde.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmatje,ȱmjete,ȱgjatësi.ȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Çfarëȱkuptoniȱjuȱmeȱfjalënȱmatje?ȱÇfarëȱpërdorimȱpërȱtëȱmatur?ȱȱ
Nxitenȱnxënësitȱqëȱtëȱjenëȱsaȱmëȱaktivë.ȱ
ȱ

2Ȭ REALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱȱ
Mësuesjaȱ shpjegonȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ matjenȱ eȱ gjatësiveȱ meȱ mënyraȱ tëȱ
ndryshmeȱ ȱ dukeȱ iȱ demonstruarȱ konkretishtȱ ato.ȱ Klasaȱ ushtrohetȱ nëȱ zbatiminȱ
konkretȱsipasȱudhëzimeveȱdheȱdemonstrimitȱtëȱmësueses.ȱPasiȱiȱkaȱshpjeguarȱ
dheȱiȱkaȱdemonstruarȱnjëȱngaȱnjëȱmënyratȱeȱndryshmeȱtëȱmatjesȱdheȱnxënësitȱiȱ
kanëȱzbatuar,ȱhapetȱlibri.ȱ
Lexohenȱdheȱsqarohenȱnjëȱngaȱnjëȱtëȱgjithaȱkërkesat.ȱNxënësitȱplotësojnëȱtëȱpavarur.ȱ
Mësuesjaȱkontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱbënȱȱkontrollȱȱeȱvlerësimȱ
individual.ȱ
Mësuesjaȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱtëȱmasinȱgjatësinëȱeȱsendeveȱtëȱkuletës.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepetȱ matjaȱ eȱ gjatësisëȱ sëȱ sendeveȱ tëȱ ndryshmeȱ nëȱ
shtëpiȱ(tryeza,ȱtelevizori,ȱsoba).ȱ
ȱ
MËSIMETȱ9.ȱ2,ȱ9.ȱ3.ȱ Centimetriȱsiȱnjësiȱmatëseȱȱȱȱȱ
x Tëȱemërtojëȱmjetinȱdheȱnjësinëȱstandardeȱqëȱpërdoretȱpërȱmatjenȱeȱgjatësive.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ vizorenȱ siȱ mjetȱ dheȱ cmȱ siȱ njësiȱ standardeȱ përȱ tëȱ maturȱ
gjatësinëȱeȱobjekteveȱtëȱndryshmeȱsipasȱmodelitȱdheȱudhëzimeve.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ gojëȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ veprimeveȱ gjatëȱ matjesȱ sëȱ
gjatësiveȱ tëȱ objekteveȱ dukeȱ përdorurȱ vizorenȱ siȱ mjetȱ dheȱ cmȱ siȱ njësiȱ
standarde.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmatje,ȱmjete,ȱgjatësi.ȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Çfarëȱkuptoniȱjuȱmeȱfjalënȱȱmatje?ȱÇfarëȱpërdorimȱpërȱtëȱmatur?ȱȱ
Nxitenȱnxënësitȱqëȱtëȱjenëȱsaȱmëȱaktivë.ȱ
Mësuesjaȱshpjegonȱdukeȱeȱdemonstruarȱkonkretisht:ȱÇ’ështëȱvizorja?ȱ(Mjetȱqëȱ
shërbenȱpërȱtëȱmaturȱgjatësitëȱeȱsendeve.)ȱSiȱështëȱndërtuar?ȱ(Kaȱdisaȱndarjeȱtëȱ

100
barabartaȱmeȱvizaȱtëȱshkurtraȱdheȱmeȱvizaȱpakȱȱmëȱtëȱgjata.ȱPoshtëȱçdoȱvijeȱtëȱ
gjatëȱ qëndronȱ njëȱ numër.ȱ Largësiaȱ ngaȱ njëriȱ numërȱ teȱ tjetriȱ ështëȱ eȱ barabartëȱ
meȱ 1ȱ cm).ȱ Përseȱ shërben?ȱ (Shërbenȱ përȱ tëȱ maturȱ gjatësinëȱ eȱ sendeve.)ȱ Siȱ
përdoret?ȱ (Gjithmonëȱ eȱ vendosimȱ vizorenȱ mbiȱ oseȱ pranëȱ senditȱ qëȱ duamȱ tëȱ
matimȱdukeȱfiksuarȱnumrinȱzeroȱmeȱfilliminȱeȱsendit.ȱMëȱpasȱshikojmëȱseȱkuȱ
përfundonȱ ai.ȱ Nukȱ naȱ mbetetȱ tjetërȱ vetëmȱ tëȱ lexojmëȱ nëȱ vizoreȱ numrinȱ qëȱ
tregonȱfundiȱiȱsendit.ȱKyȱnumërȱtregonȱgjatësinëȱeȱsenditȱnëȱcm.)ȱ
Klasaȱ ushtrohetȱ nëȱ zbatiminȱ konkretȱ sipasȱ udhëzimeveȱ dheȱ demonstrimitȱ tëȱ
mësueses.ȱPasiȱeȱkaȱshpjeguarȱdisaȱherëȱdheȱnxënësitȱkanëȱzbatuarȱudhëzimetȱeȱ
saj,ȱhapetȱlibri.ȱ
Lexohenȱdheȱsqarohenȱnjëȱngaȱnjëȱtëȱgjithaȱkërkesat.ȱNxënësitȱplotësojnëȱtëȱpavarur.ȱ
individual.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱ
Nxënësitȱ uȱ përgjigjenȱ pyetjeveȱ përȱ vizoren,ȱ përdoriminȱ eȱ sajȱ dheȱ radhënȱ eȱ
veprimeveȱpërȱtëȱmaturȱnjëȱsendȱmeȱvizore.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ plotësimiȱ oseȱ kopjimiȱ iȱ ushtrimeveȱ tëȱ fletësȱ sëȱ
punës.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ9.ȱ3,ȱ9.ȱ4.ȱZbritjaȱnëȱrreshtȱpjesëȬpjesëȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱnëȱ barazimetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ numërimitȱ konkretȱ
tëȱelementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ
x Tëȱpërdorëȱzbërthiminȱeȱzbritësitȱpërȱtëȱrealizuarȱzbritjenȱpjesë–pjesëȱnëȱ
rreshtȱsipasȱmodelitȱdheȱudhëzimeveȱqëȱiȱjepenȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesatȱȱ
brendaȱ20Ȭs.ȱ
x TëȱzbresëȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱpaȱgabimeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
10ȱ–ȱ4ȱ=ȱȱȱȱ,ȱȱȱ10ȱ–ȱ3ȱ=ȱȱȱȱȱ,ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ10ȱ–ȱ2ȱ=….ȱȱȱȱȱȱȱetj.ȱȱȱȱȱȱȱȱOseȱȱ
6
8 8ȱ=ȱ6ȱ+ȱ2ȱ
2
ȱ
MësuesjaȱshpjegonȱsiȱrealizohetȱzbritjaȱpjesëȬpjesëȱbrendaȱ20Ȭs:ȱ
12 8 = 10 6
10 2 6 = 4
Meȱfigurëȱdheȱbarazim:ȱȱ
Kjoȱ ecuriȱ përsëritetȱ disaȱ herë.ȱ Duhetȱ theksuarȱ qëȱ tëȱ kenëȱ kujdesȱ kurȱ bëjnëȱ
zbërthimin,ȱpasiȱnëȱfillimȱzbresimȱpërȱtëȱnaȱmbeturȱ10,ȱpasiȱeȱkemiȱmëȱtëȱlehtëȱȱ
qëȱngaȱ10ȱtëȱzbresimȱpjesënȱtjetërȱ(12ȱȬȱ2ȱ=10ȱeȱpastajȱ10ȱ–ȱ6ȱ=ȱ4).ȱ
tëȱpavarur.ȱ
Ngaȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱ
tëȱ punojnëȱ meȱ zbërthimȱ (siȱ teȱ ushtrimiȱ C)ȱ barazimetȱ eȱ ushtrimeveȱ tëȱ fundit.ȱ
Kontrollȱdheȱvlerësimȱindividualȱiȱtyre.ȱ
MinitestȱmeȱnjëȱbarazimȱmeȱfigurëȱsiȱmodeliȱiȱushtrimitȱC.ȱ
OseȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱKopjimȱushtrimeshȱngaȱlibri.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunësȱoseȱtëȱ
paraqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱbarazimetȱmeȱzbritjeȱpjesë–pjesë.ȱ
ȱ

102
MËSIMETȱ9.ȱ5,ȱ9.ȱ6.ȱ ZbritjaȱnëȱrreshtȱpjesëȬpjesëȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ ȱnëȱ zbritjetȱ nëȱ shtyllëȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ numërimitȱ
konkretȱtëȱelementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱrrathë.ȱȱ
x Tëȱpërdorëȱzbërthiminȱeȱzbritësitȱpërȱtëȱrealizuarȱzbritjenȱpjesë–pjesëȱnëȱ
shtyllëȱ sipasȱ modelitȱ dheȱ udhëzimeveȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ gjeturȱ
ndryshesatȱȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x TëȱzbresëȱȱpjesëȬpjesëȱnëȱshtyllëȱpaȱgabimeȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
10ȱ–ȱ4ȱȱ=ȱȱȱȱ,ȱȱȱ10ȱ–ȱ3ȱ=ȱȱȱȱȱȱ,ȱȱ10ȱ–ȱ2ȱ=….ȱȱȱȱetj.ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱOseȱȱȱȱ
6
8 8ȱ=ȱ6ȱ+ȱ2ȱ
2
ȱ
Përsëritetȱ 2Ȭ3ȱ herëȱ kjoȱ veprimtari.ȱ Nëȱ çdoȱ rastȱ nxënësitȱ plotësojnëȱ baraziminȱ
MësuesjaȱshpjegonȱsiȱrealizohetȱzbritjaȱpjesëȬpjesëȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ20:ȱ
Meȱfigurëȱdheȱbarazim:ȱ
12
2
8 6 10 6=4
4 ȱ
Kjoȱ ecuriȱ përsëritetȱ disaȱ herë,ȱ dukeȱ theksuarȱ qëȱ tëȱ kenëȱ kujdesȱ kurȱ bëjnëȱ
zbërthimin,ȱpasi,ȱnëȱfillim,ȱzbresimȱpërȱtëȱnaȱmbeturȱ10,ȱpasiȱeȱkemiȱmëȱtëȱlehtëȱ
tëȱpavarur.ȱ

Ngaȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱ
MinitestȱmeȱnjëȱbarazimȱmeȱfigurëȱsiȱmodeliȱiȱushtrimitȱCȱ
Oseȱȱ
Kopjimȱushtrimeshȱngaȱlibri.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunësȱoseȱ
tëȱparaqesinȱmeȱbashkësiȱdheȱtëȱplotësojnëȱzbritjetȱpjesëȬpjesë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ9.ȱ7.ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesatȱ brendaȱ 20Ȭsȱ qëȱ lidhenȱ ȱ meȱ numraȱ përmesȱȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱ ȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ meȱ ndryshesatȱ
brendaȱ20Ȭsȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱkthejëȱnëȱbarazimȱȱ(meȱndryshesatȱpërȱzbritjetȱbrendaȱ20Ȭs)ȱçiftimetȱeȱ
numraveȱȱnëȱȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱgojëȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ20ȱ(ȱ0,1,2,3,4,5ȱ…ȱdheȱanasjelltas).ȱ
Mësuesjaȱvizatonȱnëȱdërrasëȱboshtinȱȱnumerikȱdheȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱedheȱ
ata,ȱmeȱmajënȱeȱlapsit,ȱtëȱndjekinȱrrugënȱqëȱbënȱajoȱmeȱshkumësȱdukeȱkaluarȱ
Gjatëȱpunësȱataȱtregojnëȱmeȱgojë:ȱ
0ȱ+ȱ1ȱ=ȱ1,ȱ1+ȱ1ȱ=ȱ2,ȱȱ2ȱ+ȱ1ȱ=ȱ3……etj.ȱderiȱnëȱ19ȱ+ȱ1ȱ=ȱ20ȱ
104
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱmeȱdisaȱnxënësȱpërȱtëȱȱkaluarȱnëȱkahunȱzbritësȱd.m.th.:ȱ
20ȱ–ȱ1ȱ=19,ȱ19ȱ–ȱ1ȱ=ȱ18……etj.ȱ
Uȱkujtohetȱpërmesȱshpjegimitȱseȱçfarëȱbënteȱ“makinaȱeȱnumrave”ȱd.m.th.ȱ
12ȱȱȱ+ȱ3ȱȱȱoȱȱȱ15…..etj.ȱ
diagramet.ȱGjithashtuȱuȱshpjegohetȱseȱsiȱparaqitenȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱnëȱ
NxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱeȱushtrimitȱCȱoseȱBȱnëȱtekst.ȱ
ȱ Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱbarazimetȱqëȱdalinȱȱprejȱtyreȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ ȱ përȱ këtoȱ mësimeȱ
Niveliȱ 2ȱ dheȱ 3:ȱ Paraqesinȱ meȱ barazimeȱ veprimetȱ qëȱ jepenȱ meȱ tabelëȱ oseȱ meȱ
diagram.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ9.ȱ9.ȱ Numratȱrreshtorëȱȱ
x Tëȱpërsërisëȱ5ȱnumraȱrreshtorëȱsipasȱradhësȱqëȱiȱdëgjon.ȱ
x Tëȱpërdorëȱnumratȱrreshtorëȱpërȱtëȱtreguarȱvendndodhjenȱeȱtijȱoseȱtëȱnjëȱ
objekti.ȱ
x Tëȱparaqesëȱnjëȱobjektȱnëȱrreshtȱsipasȱkërkesësȱ(numritȱrreshtor)ȱqëȱiȱjepet.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱrresh,ȱnumërorȱrreshtor.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱ

Çfarëȱkuptoniȱmeȱfjalën:ȱȱ
RRESHT
Nxitenȱnxënësitȱqëȱtëȱshpjegojnëȱmeȱfjalëtȱeȱtyreȱkëtëȱfjalëȱpaȱuȱkorrigjuar,ȱedheȱ
nëseȱgabojnë.ȱMësuesjaȱiȱshkruanȱtëȱgjithaȱnëȱdërrasëȱ(pranëȱshigjetave).ȱ
Mësuesjaȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱ tëȱvendosenȱnëȱ rreshtȱ meȱfytyrëȱ ngaȱdërrasa.ȱ
Mëȱpasȱuȱshpjegonȱçfarëȱdoȱtëȱbëjëȱsecili.ȱ
Doȱ tëȱ tregoniȱ iȱ satiȱ oseȱ eȱ sataȱ jeȱ nëȱ radhë.ȱ D.m.th.:ȱ Jeȱ iȱ pari.ȱ Iȱ dyti.ȱ Iȱ tretiȱ
apo…….?ȱ
Mëȱpasȱajoȱfillonȱvetëȱeȱparaȱtëȱtregojëȱmeȱradhë.ȱ
Përsëritetȱkjoȱecuriȱedheȱȱpasiȱnxënësitȱtëȱkenëȱbërëȱrrethȱvetesȱnjëȱrrotullimȱ180ȱ
gradëȱ(d.m.th.:ȱnxënësiȱiȱfunditȱtëȱdalëȱiȱpari).ȱȱȱ
Mësuesjaȱ shkruanȱ nëȱ dërrasëȱ numratȱ rreshtorëȱ deriȱ nëȱ 20ȱ dheȱ uȱ shpjegonȱ
nxënësveȱemërtiminȱ(numraȱrreshtorë)ȱeȱtyreȱdheȱçfarëȱparaqesinȱata.ȱLexohenȱ
ataȱdisaȱherëȱngaȱeȱgjithëȱklasaȱoseȱngaȱnxënësȱtëȱveçantë.ȱ
Hapetȱlibri.ȱLexohenȱdheȱsqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeve.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱ
pavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtij.ȱ
Nxënësitȱplotësojnëȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunës.ȱȱ
ȱ Dheȱȱȱ
Shkruajnëȱnëȱfletoreȱnumratȱrreshtorë.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepen:ȱ
Niveliȱ1:ȱȱtëȱshkruajnëȱnëȱfletoreȱnumratȱrreshtorë.ȱ
Oseȱ
Niveliȱ2Ȭ3:ȱtëȱngjyrosinȱsendetȱeȱparaqituraȱnëȱradhëȱsipasȱkërkesësȱ
P.sh.:ȱVizatoȱ10ȱlule.ȱNgjyrosȱlulenȱeȱtretë…….etjȱ
ȱ
ȱ
ȱ
ȱ
ȱ

106
MËSIMIȱ9.ȱ10.ȱ Numratȱçiftȱdheȱnumratȱtekȱ
x Tëȱȱpërsërisëȱ5ȱnumraȱçiftȱdheȱ5ȱnumraȱtekȱsipasȱradhësȱqëȱiȱdëgjon.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱvendosëȱnëȱbashkësiȱ5ȱnumraȱçiftȱdheȱ5ȱnumraȱtekȱmeȱtëȱkopjuarȱ(deriȱnëȱ10).ȱ
x Tëȱdallojëȱnumratȱçiftȱngaȱnumratȱtekȱnëȱnjëȱgrupȱoseȱvargȱnumrashȱqëȱiȱjepen.ȱ
x Tëȱrendisëȱpërmendshȱtëȱgjithëȱnumratȱçiftȱeȱtekȱderiȱnëȱ10.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱbashkësi,ȱdallo,ȱlidh,ȱnumraȱtek,ȱnumraȱçift.ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Çfarëȱkuptoniȱmeȱfjalët:ȱȱ
Çift Tek
Nxitenȱnxënësitȱqëȱt’iȱshpjegojnëȱmeȱfjalëtȱeȱtyreȱkëtoȱfjalëȱpaȱuȱkorrigjuar,ȱedheȱ
nëseȱgabojnë.ȱ
Mësuesjaȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱtëȱvendosinȱmajënȱeȱlapsitȱteȱseciliȱnumërȱdukeȱ
eȱthënëȱatë.ȱ
Nëȱfillimȱnxënësitȱiȱmarrinȱmeȱradhëȱtëȱgjithëȱnumrat.ȱ
Mëȱpasȱata:ȱ
a) nisenȱngaȱnumriȱ0ȱdukeȱiȱshtuarȱ2ȱsecilësȱshifërȱqëȱvjenȱ
P.sh.:ȱ0ȱ+ȱ2ȱ=ȱ4,ȱ4ȱ+ȱ2ȱ=ȱ6,ȱ6ȱ+ȱ2ȱ=ȱ8,ȱ8ȱ+ȱ2ȱ=ȱ10ȱoȱȱnumraȱçiftȱ
b)ȱȱnisenȱngaȱnumriȱ1ȱdukeȱiȱshtuarȱ2ȱsecilësȱshifërȱqëȱvjen.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱP.sh.:ȱ1ȱ+ȱ2ȱ=ȱ3,ȱ3ȱ+ȱ2ȱ=ȱ5,ȱ5ȱ+ȱ2ȱ=ȱ7,ȱ7ȱ+ȱ2ȱ=ȱ9ȱȱoȱnumraȱtekȱ
Përsëritetȱkjoȱecuriȱdisaȱherë.ȱ
Hapetȱlibri.ȱLexohenȱdheȱsqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeve.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱ
pavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtij.ȱ

Nxënësitȱplotësojnëȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunës.ȱȱ
Dheȱȱȱ
Shkruajnëȱnëȱfletoreȱsipasȱradhësȱnumratȱçiftȱdheȱnumratȱtek.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱtëȱkopjojnëȱnëȱfletoreȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
MËSIMIȱ9.ȱ11ȱdheȱpunëȱeȱpavarurȱ(pasȱmësimitȱ9.ȱ11).ȱȱ
Veprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ20Ȭsȱ
x Tëȱ vendosëȱ shumatȱ oseȱ ndryshesatȱ brendaȱ 20Ȭsȱ qëȱ lidhenȱ ȱ meȱ numraȱ
përmesȱoperatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱ ȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ meȱ shumatȱ oseȱ
ndryshesatȱbrendaȱ20Ȭsȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱȱkthejëȱnëȱbarazimȱ(meȱmbledhjeȱpërȱshumaȱeȱzbritjeȱpërȱndryshesaȱ
brendaȱ20Ȭs)ȱçiftimetȱeȱnumraveȱȱnëȱȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
Përȱ ecurinëȱ eȱ mëtejshmeȱ tëȱ kësajȱ temeȱ mundȱ tëȱ mbështeteshȱ tekȱ tematȱ eȱ
zhvilluaraȱmëȱparë:ȱ
ȱ
MËSIMIȱ9.ȱ7ȱeȱgjeniȱtekȱMËSIMETȱ8.ȱ8ȱdheȱȱ8.ȱ9.ȱȱ
Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ mbledhjesȱ brendaȱ 20Ȭs.ȱ ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ
zbritjesȱbrendaȱ20Ȭs.ȱ
NxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱoseȱtabelatȱeȱushtrimitȱBȱoseȱCȱnëȱtekst.ȱ
Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱbarazimetȱqëȱdalinȱprejȱtyre.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ ȱ përȱ këtoȱ mësimeȱ
Niveliȱ1:ȱT’iȱkopjojëȱsiçȱjanëȱdiagrametȱoseȱtabelat.ȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱParaqesinȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱjepenȱmeȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ
108
ȱ
Nëȱkapitullinȱeȱdhjetëȱështëȱpërfshirëȱ linjaȱ eȱ numritȱ meȱ nënlinjatȱpërkatëseȱ tëȱ
kuptimitȱtëȱnumritȱdheȱveprimitȱmeȱnumrin.ȱKyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱ
fundȱtëȱtij:ȱȱ
x Tëȱ lexojnë,ȱ tëȱ shkruajnëȱ dheȱ tëȱ numërojnëȱ numraȱ natyrorëȱ deriȱ nëȱ 100,ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱnumritȱnatyrorȱpërȱtëȱkrahasuarȱnumratȱnatyrorëȱ
deriȱnëȱ20ȱdheȱnumratȱmeȱdhjetësheȱtëȱplotaȱ20Ȭ100.ȱ
x Tëȱmbledhinȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱmbledhinȱmeȱshkrimȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱpërdorinȱkuptiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100,ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱmendȱdheȱmeȱshkrim).ȱȱ
x Tëȱriprodhojëȱfaktetȱeȱ x Tëȱnjehsojëȱfaktetȱeȱ x Tëȱorganizojëȱradhitjenȱeȱ
mbledhjesȱbrendaȱ100ȱmeȱ mbledhjes,ȱzbritjesȱeȱ numraveȱnëȱvargjeȱrritëseȱ
dhjetësheȱtëȱplota.ȱ krahasimitȱtëȱnumraveȱ apoȱzvogëluese.ȱ
x Tëȱrishkruajëȱfaktetȱeȱ brendaȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱ x Tëȱorganizojëȱradhitjenȱeȱ
mbledhjesȱeȱtëȱzbritjesȱ plota.ȱ numraveȱderiȱnëȱ100ȱmeȱ
brendaȱ100ȱmeȱdhjetësheȱ x Tëȱlidhëȱshumatȱpërkatëseȱ dhjetësheȱtëȱplotaȱnëȱ
tëȱplota.ȱ meȱmbledhorëtȱeȱdhënë.ȱ boshtinȱnumerik.ȱ
x Tëȱjapëȱshembujȱtëȱtjerëȱ x Tëȱvërëȱnëȱdukjeȱ x Tëȱpropozojëȱzgjidhjeȱtëȱ
përȱfaktetȱeȱmbledhjesȱeȱtëȱ krahasiminȱeȱnumraveȱ situataveȱkonkreteȱngaȱjetaȱ
zbritjesȱbrendaȱ100ȱmeȱ brendaȱ100ȱdukeȱuȱnisurȱ eȱpërditshme,ȱnëȱlidhjeȱmeȱ
dhjetësheȱtëȱplotaȱdukeȱuȱ ngaȱdhjetëshjaȱeȱparë.ȱ faktetȱeȱmbledhjes,ȱzbritjesȱ
nisurȱngaȱkrahasimiȱnëȱ dheȱkrahasimitȱtëȱnumraveȱ
dhjetëshenȱȱeȱparë.ȱ brendaȱ100.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ10.1ȱ Numratȱbrendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ
x Tëȱemërtojëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱklasifikojëȱpërbërësitȱeȱnumraveȱdyshifrorëȱnëȱrendetȱpërkatëseȱnjësheȱ
(kube),ȱdhjetësheȱ(shufra),ȱqindësheȱ(pllaka).ȱ
x Tëȱdallojëȱrendetȱnëȱnumratȱdyshifrorë.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ kubeȱ (njëshe),ȱ shufraȱ (dhjetëshe),ȱ pllakaȱ (qindëshe),ȱ
rende,ȱnumraȱnjëshifrorë,ȱnumraȱdyshifrorë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
ȬParaȱseȱtëȱkalohetȱnëȱpunënȱmeȱlibrin,ȱeȱgjithëȱveprimtariaȱeȱzhvilluarȱkaȱlidhjeȱ
meȱ paraqitjenȱ eȱ kubeve,ȱ shufraveȱ dheȱ rendeveȱ qëȱ përfaqësojnëȱ ataȱ teȱ numratȱ
meȱdyȱshifra.ȱMësuesjaȱshkruanȱnëȱtabelëȱnumraȱnjëȬȱeȱdyshifrorëȱdheȱkërkonȱ
qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ dallojnëȱ dyȱ llojetȱ eȱ bashkësiveȱ tëȱ formuaraȱ dheȱ cilësinëȱ eȱ
tyreȱ tëȱ përbashkët.ȱ Termatȱ njëshifrorëȱ dheȱ dyshifrorëȱ duhenȱ shoqëruarȱ meȱ
kubetȱdheȱshufrat.ȱKryhenȱdisaȱparaqitjeȱtëȱnumraveȱtëȱndryshëm,ȱqëȱnxënësitȱ
tëȱdallojnëȱfigurativishtȱndryshiminȱeȱtyre.ȱBashkohenȱ10ȱkubeȱparaȱseȱtëȱjepetȱ
konceptiȱ iȱ shufrës;ȱ gjithashtuȱ bashkohenȱ 10ȱ shufra,ȱ qëȱ tëȱ jepetȱ kuptimiȱ iȱ
pllakës.ȱ Kjoȱ veprimtariȱ duhetȱ zhvilluarȱ meȱ kujdes,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ kuptojnëȱ
paraqitjenȱ eȱ ushtrimeveȱ tëȱ libritȱ tëȱ tipit:ȱ 1ȱ shufër=10ȱ kubeȱ apoȱ 1ȱ pllakë=10ȱ
shufraȱpërȱtëȱarriturȱteȱbarazimiȱ1ȱpllakë=100ȱkube.ȱ
Hapetȱ teksti.ȱ Nëȱ fillimȱ ështëȱ dhënëȱ paraqitjaȱ eȱ disaȱ numraveȱ dyshifrorëȱ tëȱ
“përkthyer”nëȱkube.ȱNgulmohetȱnëȱshkriminȱeȱsaktëȱtëȱnumritȱ100,ȱqëȱtëȱmosȱ
ngatërrohetȱmeȱ10.ȱȱȱ
UshtrimiȱAȱsynonȱtëȱaftësojëȱnxënësitȱqë,ȱdukeȱuȱnisurȱngaȱeȱnjohura,ȱtëȱkalojnëȱ
tekȱ eȱ panjohura.ȱ Bëhetȱ lidhjaȱ meȱ numratȱ eȱ dhjetëshesȱ sëȱ parëȱ përȱ tëȱ orientuarȱ
nxënësitȱteȱngjashmëritëȱdheȱndryshimetȱmidisȱtyre.ȱShifraȱeȱdhjetësheveȱvazhdonȱ
tëȱshënohetȱmeȱngjyrëȱtëȱkuqeȱpërȱtëȱlehtësuarȱdalliminȱeȱrendeveȱteȱnumrat.ȱ
UshtrimiȱBȱjepȱparaqitjenȱeȱkubit,ȱshufrësȱeȱpllakësȱdheȱlidhjenȱeȱtyreȱmeȱrendetȱ
eȱnumrave.ȱKështuȱlehtësohetȱtëȱpunuaritȱeȱushtrimeveȱCȱdheȱDȱpërȱtëȱdalluarȱ
rendinȱeȱdhjetësheveȱdheȱpërȱtëȱradhiturȱshifratȱngaȱnumriȱmëȱiȱvogëlȱteȱmëȱiȱ
madhi.ȱ(Kyȱushtrimȱdoȱtëȱndihmojëȱmësuesenȱsiȱnjëȱllojȱmatjejeȱdiagnostikeȱpërȱ
tëȱ ndihmuarȱ nxënësitȱ qëȱ akomaȱ kanëȱ vështirësiȱ nëȱ dalliminȱ eȱ numraveȱ mëȱ tëȱ
vegjëlȱapoȱmëȱtëȱmëdhenj).ȱ
Mundȱ tëȱ punohenȱ vargjeȱ numrashȱ apoȱ shkrimiȱ iȱ numërorëve,ȱ qëȱ mësuesjaȱ
mundȱtëȱjapëȱtëȱparaqiturȱmeȱshufraȱapoȱmeȱkube.ȱ
110
Punohetȱfletaȱeȱpunësȱeȱmësimitȱose,ȱsiȱdetyrëȱplotësueseȱpërȱnxënësitȱeȱ
nivelitȱ tëȱ parë,ȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ kërkojëȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ krijojnëȱ
vargjeȱnumrashȱdheȱtëȱargumentojnëȱseȱmeȱçfarëȱllojeshȱiȱkanëȱkrijuar.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ10.2ȱ Shkrimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ
ȱ ȱ ȱ (meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ
x Tëȱshkruajëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱklasifikojëȱpërbërësitȱeȱnumraveȱdyshifrorëȱnëȱrendetȱpërkatëseȱnjësheȱ
(kube),ȱdhjetësheȱ(shufra),ȱqindësheȱ(pllaka).ȱ
x Tëȱ shkruajëȱ numratȱ dyshifrorëȱ meȱ fjalëȱ dukeȱ dalluarȱ numratȱ eȱ tipitȱ
trembëdhjetëȱngaȱtridhjetë.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ kubeȱ (njëshe),ȱ shufraȱ (dhjetëshe),ȱ pllakaȱ (qindëshe),ȱ
rende,ȱnumraȱnjëshifrorë,ȱnumraȱdyshifrorë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱshkruanȱnëȱtabelëȱnumraȱtëȱndryshëm:ȱ5,ȱ17,ȱ30,ȱ4,ȱ60,ȱ19,ȱ20ȱetj.ȱdheȱ
kërkonȱqëȱnxënësitȱt’iȱlexojnë.ȱDukeȱqenëȱkrijuese,ȱduhenȱshfrytëzuarȱgabimetȱ
eȱnxënësveȱnëȱleximȱpërȱtëȱndërtuarȱnjëȱbashkëpunimȱmidisȱnxënësveȱpërȱnjëȱ
leximȱtëȱsaktëȱ(joȱkonkurrencë,ȱporȱbashkëveprimȱtëȱnxënësve).ȱ
Paraqitjaȱeȱnumraveȱmundȱtëȱbëhetȱedheȱnëȱformaȱtëȱtjera,ȱp.sh.:ȱtëȱjepetȱnumriȱ
dheȱtëȱshënohenȱshufratȱapoȱkubetȱqëȱeȱpërbëjnë:ȱ6ȱshufra=60ȱoseȱ60ȱkube=60.ȱ
siȱdheȱparaqitjeȱteȱtjeraȱ tëȱtijȱpsh;17=1ȱshufër+7ȱ kubeȱ etj.Njëȱ rëndësiȱ tëȱmadheȱ
merrȱshkrimiȱiȱnumërorëveȱmeȱfjalë,ȱpasiȱparaqesinȱvështirësiȱnëȱshkrimȱ(disaȱ
herëȱ edheȱ nëȱ shqiptim)ȱ numratȱ meȱ shqiptimȱ afërsishtȱ tëȱ njëjtë,ȱ p.sh.:ȱ 13Ȭȱ
trembëdhjetëȱdheȱ30Ȭȱtridhjetë.ȱ
Hapetȱ ȱ teksti.ȱ Eȱ njëjtaȱ procedurëȱ siȱ nëȱ fazënȱ eȱ parëȱ eȱ mësimitȱ zhvillohetȱ nëȱ
punënȱmeȱlibrin.ȱMësuesjaȱduhetȱtëȱjetëȱeȱvëmendshme,ȱqëȱtëȱgjithëȱnxënësitȱtëȱ
kenëȱtëȱqartëȱparaqitjenȱeȱnumërorëveȱmeȱshufraȱapoȱkube.ȱ
Ushtrimetȱ Bȱ dheȱ Dȱ synojnëȱ shkriminȱ eȱ saktëȱ tëȱ numërorëve,ȱ porȱ ushtrimiȱ Dȱ
ështëȱiȱnjëȱniveliȱmëȱtëȱlartë,ȱpasiȱpërfshinȱshkriminȱeȱnumërorëveȱqëȱkanëȱgatiȬ
gatiȱ tingëllimȱ tëȱ njëjtëȱ nëȱ shqiptim.ȱ Ushtrimiȱ Dȱ kaȱ tëȱ shënuarȱ meȱ tëȱ kuqeȱ
shifrënȱeȱdhjetësheveȱdheȱmësuesjaȱduhetȱtëȱorientojëȱnxënësitȱqë,ȱnëȱshkriminȱ
meȱ fjalëȱ tëȱ numërorëve,ȱ tëȱ nisenȱ ngaȱ numriȱ qëȱ tregonȱ dhjetëshet.ȱ Duhetȱ
theksuarȱqëȱteȱnumratȱmeȱdhjetësheȱtëȱplotaȱgjendetȱnumriȱ+ȱfjalënȱdhjetëȱ(nëȱ
mënyrëȱpraktikeȱnxënësitȱmundȱtëȱorientohenȱpërȱtëȱdalluarȱpjesëzënȱmbë,ȱqëȱ
shoqëronȱnumratȱbrendaȱ20).ȱ
Nëȱkëtëȱfazëȱkontrolliȱiȱdijeveȱtëȱmarraȱgjatëȱorësȱsëȱmësimitȱmundȱtëȱrealizohetȱ
nëȱdisaȱformaȱkrijuese.ȱ
Mundȱ tëȱ punohenȱ ushtrimeȱ siȱ tëȱ libritȱ oseȱ tëȱ përdoretȱ diktimiȱ përȱ tëȱ shkruarȱ
numërorëtȱapoȱ“përkthimin”eȱtyreȱmeȱfjalë.ȱ
Mundȱ tëȱ punohenȱ vargjeȱ numrashȱ apoȱ shkrimiȱ iȱ numërorëve,ȱ qëȱ mësuesjaȱ
mundȱtëȱjapëȱtëȱparaqiturȱmeȱshufraȱapoȱmeȱkube.ȱ
Punohetȱnëȱfletëȱpune,ȱsiȱdheȱshkrimiȱmeȱfjalëȱiȱnumërorëveȱnëȱfletoreȱ
shkrimiȱoseȱmatematike.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ10.3ȱ Zbërthimiȱȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ
x Tëȱzbërthejëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱdallojëȱnumratȱnëȱvargjetȱmeȱdhjetësheȱtëȱplotaȱ(para,ȱpas).ȱ
x Tëȱmodifikojëȱzgjidhjeȱtëȱsituataveȱtëȱpërditshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱzbërthimiȱiȱnumrave,ȱnumraȱtëȱpazbërthyer.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
BëhenȱparaqitjeȱtëȱndryshmeȱtëȱnumraveȱnjëȬȱdheȱdyshifrorë:ȱmeȱnumërorëȱ(6,ȱ
13,ȱ 80);ȱ meȱ shufraȱ eȱ kube:ȱ 5ȱ shufraȱ =?,ȱ 40ȱ kube=?ȱ 10ȱ shufra=?ȱ 100ȱ kube=?;ȱ meȱ
shkrim:ȱpesëmbëdhjetë__________________oseȱpesëdhjetë__________ȱ

112
Jepenȱnumërorëȱnjëshifrorëȱtëȱplotë,ȱp.sh.ȱ6.ȱ
ȬSiȱmundȱtaȱparaqesimȱndryshe?ȱ
ȱMeȱ këtëȱ pyetjeȱ iȱ hapetȱ rrugëȱ mendimitȱ kritikȱ tëȱ nxënësve,ȱ qëȱ ata,ȱ vetë,ȱ tëȱ
arrijnëȱ nëȱ zbërthiminȱ eȱ numritȱ nëȱ disaȱ forma:ȱ 2+4;ȱ 3+3;ȱ 1+5;ȱ 6+0ȱ etj.ȱ Doȱ tëȱ
pranohenȱtëȱgjithaȱformatȱdheȱmësuesjaȱdoȱtëȱparaqitëȱtermatȱnumërorȱiȱplotëȱ(6)ȱ
dheȱ numërorȱ iȱ zbërthyerȱ (4+2).ȱ Doȱ tëȱ punohenȱ disaȱ shembuj,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ
dallojnëȱ paraqitjetȱ eȱ ndryshmeȱ tëȱ tëȱ njëjtitȱ numërȱ nëȱ formaȱ tëȱ ndryshme.ȱ Nëȱ
tabelëȱmundȱtëȱkërkohetȱqëȱnxënësitȱtëȱshkruajnë:ȱ
ȬNumrinȱ8ȱsiȱnumërorȱtëȱplotë.ȱ
ȬKushȱeȱparaqetȱ8ȱsiȱnumërorȱtëȱzbërthyer?ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
ȱȱNëȱ këtëȱ momentȱ ngrihenȱ nëȱ tabelëȱ disaȱ nxënësȱ përȱ tëȱ bërëȱ paraqitjetȱ eȱ
ndryshmeȱtëȱnumritȱ8ȱtëȱzbërthyer.ȱ
Hapetȱȱteksti.ȱNëȱfillimȱjanëȱparaqiturȱzbërthimeȱtëȱndryshmeȱtëȱnumraveȱnjëȬȱeȱ
dyshifrorëȱ nënȱ ȱ njëriȬtjetrinȱ përȱ tëȱ kapurȱ anënȱ praktikeȱ tëȱ krahasimitȱ tëȱ
numraveȱnjëshifrorëȱmeȱataȱdyshifrorë.ȱ
Nëȱ ushtrimetȱ Aȱ dheȱ Bȱ kërkohetȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ bëjnëȱ lidhjenȱ midisȱ dyȱ
grupeveȱ tëȱ numraveȱ njëȬȱ eȱ dyshifrorëȱ dukeȱ realizuarȱ zbërthiminȱ eȱ tyre.ȱ
Ushtrimiȱ Cȱ kërkonȱ tëȱ dallohenȱ numratȱ paraȱ eȱ pasȱ numritȱ tëȱ dhënëȱ meȱ
dhjetësheȱtëȱplota.ȱNdërsaȱsituataȱproblemoreȱkërkonȱleximȱtëȱvëmendshëmȱtëȱ
nxënësveȱ përȱ tëȱ menduarȱ dheȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ situatën.ȱ Nëȱ tëȱ gjithaȱ situatatȱ
problemoreȱkëshillojmëȱqë,ȱvetëȱnxënësit,ȱtëȱlejohenȱtëȱlexojnëȱdheȱtëȱkuptojnëȱ
situatënȱpërȱtëȱdhënëȱmëȱpasȱzgjidhjet.ȱVihetȱreȱseȱkjoȱsituatëȱështëȱeȱhapurȱpërȱ
mendimeȱtëȱndryshme:ȱdisaȱnxënësȱmundȱtëȱjapinȱzgjidhjeȱqëȱdoȱtëȱçojnëȱnëȱnjëȱ
tëȱmenduarȱapoȱnëȱsituataȱtëȱtjeraȱproblemoreȱpërȱt’uȱzgjidhur.ȱMësuesjaȱduhetȱ
tëȱshfrytëzojëȱçdoȱmoment.ȱ
Kyȱ momentȱ mundȱ tëȱ përdoretȱ përȱ tëȱ kontrolluarȱ realiziminȱ eȱ objektivaveȱ
mësimorëȱ dukeȱ kërkuarȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ lexojnëȱ ushtrimetȱ eȱ zhvilluara.ȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱdrejtojëȱpyetjeȱtëȱtilla:ȱ
ȱȬKushȱmundȱtëȱlexojëȱ40ȱsiȱnumërorȱtëȱzbërthyer?ȱ
ȱȬKushȱmundȱtëȱlexojëȱsiȱeȱkaȱzbërthyerȱnumërorinȱeȱplotëȱ50?ȱ
Punohetȱ fletaȱ eȱ punës,ȱ siȱ dheȱ zbërthimiȱ iȱ numërorëveȱ tëȱ dhënëȱ ngaȱ
mësuesjaȱ nëseȱ janëȱ vënëȱ reȱ vështirësiȱ teȱ nxënësȱ tëȱ veçantë.ȱ (Vazhdojmëȱtëȱ
ngulmojmëȱqëȱtëȱjepenȱushtrimeȱtëȱdiferencuaraȱpërȱnxënësitȱnëȱshtëpi).ȱ

MËSIMIȱȱ10.4ȱ Krahasimiȱiȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ
ȱ ȱ ȱ (meȱdhjetësheȱtëȱplota).ȱParaqitjaȱnëȱbosht.ȱ
x Tëȱkrahasojëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱȱrenditëȱnumratȱnëȱvargjetȱmeȱdhjetësheȱtëȱplotaȱ(para,ȱpas).ȱ
x Tëȱparaqesëȱdhjetëshetȱeȱplotaȱnëȱboshtȱdukeȱdalluarȱboshtinȱeȱnjësheveȱ
dheȱtëȱdhjetësheve.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ krahasimiȱ iȱ numrave,ȱ boshtiȱ iȱ njësheve,ȱ boshtiȱ iȱ
dhjetësheve.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Jepetȱ paraqitjaȱ eȱ numraveȱ deriȱ nëȱ dhjetëȱ dukeȱ lexuar,ȱ dukeȱ krahasuarȱ dheȱ
dukeȱgjeturȱvendinȱeȱçdoȱnumëroriȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱMësuesjaȱshpjegonȱse,ȱ
saȱmëȱlargȱzerosȱtëȱjetëȱnumri,ȱaqȱmëȱiȱmadhȱështëȱai.ȱJepȱkrahasiminȱeȱtyreȱmeȱ
simbole,ȱp.sh.:ȱ4›3ȱoseȱ6‹2ȱetj.ȱ
Jepetȱ boshtiȱ numerikȱ iȱ dhjetësheveȱ dheȱ vendosetȱ nënȱ atëȱ tëȱ njësheveȱ përȱ tëȱ
orientuarȱ nxënësitȱ qëȱ tëȱ dallojnëȱ ngjashmëritë,ȱ porȱ eȱ rëndësishmeȱ ështëȱ tëȱ
theksohetȱseȱkyȱquhetȱboshtiȱnumerikȱiȱdhjetësheve,ȱqëȱdoȱtëȱthotëȱseȱnumratȱjanëȱ
vendosurȱdhjetëȱeȱngaȱdhjetë.ȱ
Hapetȱ ȱ teksti.ȱ Rishikohenȱ dyȱ boshtetȱ eȱ paraqituraȱ dheȱ mësuesjaȱ kërkonȱ ngaȱ
nxënësitȱ tëȱ dallojnëȱ llojetȱ eȱ tijȱ tëȱ ndryshmeȱ dukeȱ uȱ nisurȱ ngaȱ numratȱ eȱ
paraqitur.ȱDuhetȱtëȱkërkohetȱargumentimiȱiȱnxënësveȱpërȱpërgjigjetȱeȱdhëna.ȱ
UshtrimiȱAȱsynonȱtëȱbëhetȱkrahasimiȱiȱnumraveȱtëȱdhënë.ȱJoȱmëȱkotȱjanëȱdhënëȱ
numratȱ dyshifrorëȱ nënȱ ataȱ njëshifrorë,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ nxënësitȱ taȱ kenëȱ mëȱ tëȱ
lehtëȱ krahasimin.ȱ Mësuesjaȱ mundȱ t’iȱ orientojëȱ nxënësitȱ qëȱ tëȱ shikojnëȱ edheȱ
boshtinȱnumerikȱteȱnumratȱqëȱkanëȱvështirësi.ȱ
UshtrimiȱBȱsynonȱtëȱplotësohenȱvargjetȱeȱnumraveȱsipasȱdisaȱtëȱdhënave.ȱ
NëȱushtriminȱCȱsynohetȱtëȱrimerretȱeȱtëȱrikontrollohetȱȱshkrimiȱiȱsaktëȱmeȱfjalëȱiȱ
numërorëveȱtëȱdhënë.ȱ
UshtrimiȱDȱmundȱtëȱpërfundohetȱedheȱnëȱshtëpi.ȱ

114
Gjatëȱ kësajȱ fazeȱ mundȱ tëȱ punohetȱ nëȱ tabelëȱ meȱ boshtinȱ numerikȱ dukeȱ dhënëȱ
ushtrimeȱtëȱtipit:ȱȱ
Ȭȱ Gjeniȱ njëȱ numërȱ mëȱ tëȱ madhȱ seȱ 50ȱ oseȱ mëȱ tëȱ vogëlȱ seȱ 80ȱ dukeȱ pranuarȱ tëȱ
gjithëȱvariantetȱeȱdhënaȱtëȱvargutȱnumerikȱmidisȱkëtyreȱdyȱnumrave.ȱ
Jepenȱushtrimeȱkrahasimiȱnumrashȱoseȱshkrimȱnumërorësh.ȱ
Punohetȱ nëȱfletëȱpuneȱ oseȱ ndonjëȱushtrimȱqëȱ kaȱparaqiturȱ vështirësiȱ gjatëȱ
punësȱnëȱklasë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ10.5ȱ Mbledhjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ
x Tëȱmbledhëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱȱnjehsojëȱshumënȱoseȱtëȱgjejëȱmbledhorëtȱqëȱmungojnë.ȱ
x Tëȱparaqesëȱnumrinȱsiȱshumëȱdymbledhorësh.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmbledhorë,ȱshumë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Përsëritenȱ faktetȱ rrethȱ shumësȱ sëȱ numraveȱ njëshifrorëȱ dukeȱ përdorurȱ termatȱ
mbledhor+mbledhor=shumë.ȱ
Jepetȱ shoqërimiȱ iȱ numraveȱ dyshifrorëȱ meȱ kubeȱ dheȱ iȱ numraveȱ dyshifrorëȱ meȱ
shufra.ȱNëȱtabelëȱparaqitenȱnumraȱdyshifrorëȱȱmeȱshufra,ȱsiȱdheȱeȱanasjelltaȱeȱ
tyre:ȱjepenȱdisaȱshufraȱdheȱbëhetȱ”përkthimi”ȱiȱtyreȱmeȱnumra.ȱȱ
Hapetȱ ȱ teksti.ȱ Nëȱ figurënȱ eȱ parëȱ bëhetȱ lidhjaȱ midisȱ paraqitjesȱ sëȱ numraveȱ meȱ
kube,ȱshufra,ȱpllakaȱdheȱrendetȱnëȱnumratȱdyshifrorë.ȱ
Nëȱ ushtriminȱ Aȱ bëhetȱ gjetjaȱ eȱ shumësȱ midisȱ njësheveȱ dheȱ dhjetësheve.ȱ
Këshillojmëȱ qëȱ mësuesjaȱ tëȱ përdorëȱ vazhdimishtȱ termatȱ shumëȱ dheȱ mbledhorë,ȱ
nëȱmënyrëȱqëȱnxënësitȱtëȱarrijnëȱnëȱpërdoriminȱeȱsaktëȱtëȱtyreȱȱdheȱshpjegiminȱ
eȱveprimeveȱnëȱçdoȱhap.ȱ
Ushtrimiȱ Bȱ kërkonȱ qëȱ tëȱ paraqitetȱ numriȱ 100ȱ siȱ shumëȱ dymbledhorëshȱ nëȱ disaȱ
forma.ȱ Këtuȱ mundȱ tëȱ ndalohetȱ përȱ tëȱ përsëriturȱ vetinëȱ eȱ ndërrimitȱ tëȱ mbledhjesȱ
(nëȱfletoreȱnxënësitȱmundȱtëȱshkruajnëȱushtrimetȱeȱanasjelltaȱpërbriȱnjëriȬtjetrit).ȱ
Nëȱ ushtriminȱ Cȱ synohetȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ plotësojnëȱ shumënȱ kurȱ janëȱ dhënëȱ dyȱ
mbledhorë.ȱNjëllojȱedheȱpërȱushtriminȱD.ȱȱ
Përȱnxënësitȱeȱpërparuarȱmundȱtëȱkërkohetȱqëȱtëȱkthejnëȱnëȱbarazimeȱtabelatȱeȱ
ushtrimitȱC.ȱ
Ndërsaȱpërȱmasënȱtjetërȱtëȱnxënësveȱmundȱtëȱkërkohetȱtëȱlexohenȱushtrimetȱeȱ
plotësuara,ȱtëȱshoqëruaraȱmeȱpërdoriminȱeȱterminologjisëȱpërkatëse.ȱ
Punohetȱ fletaȱ eȱ punësȱ oseȱ ndonjëȱ ushtrimȱ qëȱ kaȱ paraqiturȱ vështirësiȱ gjatëȱ
punësȱnëȱklasë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ10.6ȱ Zbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100ȱȱ
x Tëȱzbresëȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota.ȱ
x Tëȱnjehsojëȱndryshesën,ȱtëȱzbritshminȱoseȱzbritësinȱ(nëȱmënyrëȱpraktike,ȱ
paȱpërdorurȱterminologjinëȱspecifike,ȱmeȱpërjashtimȱtëȱndryshesës).ȱ
x Tëȱparaqesëȱnumrinȱsiȱndryshesë.ȱ
Konceptiȱkryesor:ȱndryshesë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Përsëritenȱfaktetȱrrethȱndryshesësȱsëȱnumraveȱnjëshifrorëȱ6ȱ–ȱ3;ȱ5ȱ–ȱ2ȱetj.ȱRikujtohetȱ
lidhjaȱeȱrendeveȱtëȱnumraveȱmeȱkubetȱ(NJ),ȱshufratȱ(DH),ȱpllakatȱ(Q).ȱ
Jepetȱ shoqërimiȱ iȱ numraveȱ dyshifrorëȱ meȱ kubeȱ dheȱ iȱ numraveȱ dyshifrorëȱ meȱ
shufra.ȱNëȱtabelëȱparaqitenȱnumraȱdyshifrorëȱȱmeȱshufra,ȱsiȱdheȱeȱanasjelltaȱeȱ
116
tyre:ȱjepenȱdisaȱshufraȱdheȱbëhetȱ”përkthimi”ȱiȱtyreȱmeȱnumra.ȱJepetȱndryshesaȱ
eȱnumraveȱnjëshifrorëȱdheȱatyreȱdyshifrorëȱpërȱtëȱlehtësuarȱtëȱkuptuarit:ȱ
6ȱ–ȱ3ȱ=ȱ3ȱ
60ȱ–ȱ30ȱ=ȱ30ȱȱȱȱȱetj.ȱ
Hapetȱteksti.ȱPunohenȱushtrimetȱAȱdheȱB,ȱtëȱcilatȱsynojnëȱtëȱgjendetȱndryshesa.ȱ
Ushtrimiȱ Cȱ ështëȱ iȱ njëȱ shkalleȱ vështirësieȱ mëȱ tëȱ madhe:ȱ aiȱ kërkonȱ formiminȱ
(paraqitjen)ȱ eȱ numritȱ siȱ ndryshesë.ȱ Përȱ çdoȱ numërȱ kërkohenȱ triȱ variante.ȱ Kyȱ
ushtrimȱiȱpërketȱshkallësȱsëȱdytëȱtëȱtaksonomisëȱsëȱBlumitȱ(zbatimit).ȱ
Meȱ ushtriminȱ Dȱ nxënësitȱ janëȱ tëȱ njohurȱ dheȱ nukȱ paraqetȱ vështirësiȱ nëȱ tëȱ
kuptuarinȱ eȱ mënyrësȱ sëȱ punës.ȱ Eȱ vetmjaȱ vështirësiȱ ështëȱ përȱ ataȱ nxënës,ȱ tëȱ
cilëveȱuȱduhetȱmëȱshumëȱpunëȱnëȱvepriminȱmeȱnumrat.ȱȱ
Nxënësveȱmundȱt’uȱkërkohetȱtëȱkthejnëȱnëȱbarazimeȱtabelatȱeȱushtrimitȱC.ȱNëȱ
këtëȱfazëȱmundȱtëȱshfrytëzohetȱgjithashtuȱedheȱshkrimiȱiȱnumërorëve.ȱ
ȱMundȱ tëȱ kërkohetȱ tëȱ lexohenȱ ushtrimetȱ eȱ plotësuara,ȱ tëȱ shoqëruaraȱ meȱ
përdoriminȱeȱterminologjisëȱpërkatëse.ȱ
Punohetȱ fletaȱ eȱ punësȱ oseȱ ndonjëȱ ushtrimȱ qëȱ kaȱ paraqiturȱ vështirësiȱ gjatëȱ
punësȱnëȱklasë.ȱNëȱushtriminȱeȱfunditȱtëȱfletoresȱsëȱpunësȱkërkohetȱtëȱshkruhetȱ
varguȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱJanëȱnënvizuarȱfjalëtȱmeȱngaȱdhjetë,ȱtëȱcilatȱduhenȱ
përdorurȱsiȱgjatëȱvargutȱtëȱnumrave,ȱashtuȱedheȱnëȱpunënȱmeȱboshtinȱnumerikȱ
përȱ tëȱ bërëȱ dalliminȱ meȱ boshtinȱ numerikȱ tëȱ njësheveȱ (deriȱ nëȱ 10),ȱ siȱ dheȱ meȱ
boshtinȱ qëȱ doȱ tëȱ mësojnëȱ nëȱ kapitujtȱ eȱ mëpastajmëȱ përȱ numratȱ deriȱ nëȱ 100ȱ
(tashmëȱjoȱmëȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota).ȱ
Pasȱ këtijȱ mësimiȱ doȱ tëȱ zhvillohenȱ dyȱ orëȱ punëȱ tëȱ pavarura,ȱ meȱ qëllimȱ qëȱ tëȱ
përforcohenȱfaktetȱeȱmbledhjesȱeȱtëȱzbritjesȱderiȱnëȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota),ȱ
nëȱ mënyrëȱ qëȱ nëȱ kapitullinȱ eȱ ardhshëmȱ tëȱ jenëȱ kapërcyerȱ vështirësitëȱ përȱ
njehsimetȱnëȱkëtëȱdrejtim.ȱ
Nëȱ punënȱ eȱ pavarurȱ 1ȱ vështirësiaȱ mëȱ eȱ madheȱ qëndronȱ nëȱ ushtriminȱ Cȱ meȱ
kërkesë:ȱLidhȱdukeȱngjyrosurȱnjëlloj.ȱDoȱtëȱlidhenȱnumratȱmeȱparaqitjenȱeȱtyreȱtëȱ
ndryshmeȱ (siȱ shumëȱ oseȱ siȱ ndryshesë),ȱ dukeȱ përdorurȱ tëȱ njëjtënȱ ngjyrëȱ qëȱ kaȱ
edheȱnumri.ȱMbiȱshumatȱapoȱndryshesatȱeȱtjeraȱnukȱdoȱtëȱpunohet.ȱ
Situataȱproblemoreȱsynonȱtëȱkërkohetȱprejȱnxënësveȱtëȱkuptojnëȱeȱtëȱpërdorinȱ
terminȱ mëȱ shumëȱ ȱ përȱ tëȱ kryerȱ vepriminȱ eȱ mbledhjes.ȱ Kjoȱ situatëȱ mundȱ tëȱ
modifikohetȱngaȱmësuesjaȱnëȱnjëȱveprimȱkonkretȱmeȱlapsaȱnëȱklasëȱ(sigurishtȱ
meȱ numraȱ njëshifrorë),ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ kuptojnëȱ praktikishtȱ siȱ
veprohet.ȱVihetȱreȱqëȱështëȱpërdorurȱ njëȱskemëȱnëȱ problemë.ȱ Mësuesjaȱ duhetȱ
t’uaȱ shpjegojëȱ skemënȱ nxënësve,ȱ qëȱ ataȱ taȱ kuptojnëȱ atë.ȱ Praȱ Albanaȱ kaȱ aqȱ
fletoreȱsaȱMirela+20ȱmëȱshumë.ȱ
Nëȱpunënȱeȱpavarurȱ2,ȱushtrimiȱBȱështëȱiȱnjëȱnatyreȱjoȱtëȱzakonshme.ȱDuhetȱvënëȱ
reȱmeȱkujdesȱshembulliȱ(iȱciliȱuȱduhetȱshpjeguarȱnxënësveȱnëȱtabelëȱpërȱmënyrënȱ
eȱ tëȱ punuaritȱ tëȱ tij).ȱ Nëȱ petalinȱ eȱ funditȱ tëȱ lulesȱ duhetȱ shënuarȱ shumaȱ oseȱ
ndryshesa,ȱ sipasȱ rastit,ȱ dheȱ poshtëȱ paraqitenȱ veprimetȱ eȱ kryeraȱ nëȱ barazimetȱ eȱ
dhëna.ȱ Kyȱ ushtrimȱ ështëȱ iȱ njëȱ shkalleȱ vështirësieȱ mjaftȱ tëȱ madheȱ dheȱ mësuesjaȱ
mundȱt’iȱjapëȱrëndësiȱvlerësimitȱtëȱnxënësveȱpasȱkryerjesȱsëȱkëtijȱushtrimi.ȱ
Eȱ njëjtaȱ gjëȱ mundȱ tëȱ thuhetȱ edheȱ përȱ ushtriminȱ C,ȱ iȱ ciliȱ synonȱ tëȱ paraqitëȱ
mbledhjenȱ nëȱ boshtinȱ numerik.ȱ Këtuȱ duhetȱ ndaluarȱ nëȱ hapatȱ eȱ hedhurȱ dukeȱ
numëruarȱ çdoȱ hapȱ (dhjetëshe).ȱ Viniȱ reȱ qëȱ poshtëȱ shënohetȱ mbledhoriȱ iȱ dytë.ȱ
Ështëȱ mirëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ mendojnëȱ seȱ ngaȱ kaȱ dalëȱ kyȱ numër.ȱ Tëȱ triaȱ boshtetȱ
numerikeȱparaqitenȱtëȱndryshmeȱnëȱshkallënȱeȱplotësimitȱtëȱtyre.ȱSigurishtȱqëȱiȱ
tretiȱ kaȱ mëȱ shumëȱ punëȱ përȱ tëȱ bërë,ȱ porȱ nxënësit,ȱ dukeȱ pasurȱ modeletȱ eȱ dyȱ
boshteveȱtëȱpara,ȱmundȱtëȱpunojnëȱmëȱmeȱlehtësi.ȱ
ȱ

118
ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ11ȱȱȱȱȱ
Nëȱkapitullinȱeȱnjëmbëdhjetëȱȱështëȱpërfshirëȱȱlinjaȱȱeȱgjeometrisëȱȱmeȱnënlinjatȱ
përkatëseȱtëȱgjeometrisëȬplanȱdheȱshndërrimetȱgjeometrike,ȱsiȱdheȱalgjebra.ȱKyȱ
kapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱdallojnëȱdheȱtëȱemërtojnëȱdisaȱfiguraȱgjeometrike.ȱ
x Tëȱdallojnëȱfiguratȱsimetrikeȱnëȱmjedisinȱrrethues.ȱ
x Tëȱplotësojnëȱsimetrikunȱsipasȱnjëȱdrejtëze.ȱ
x Tëȱplotësojnëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagramȱshigjetor.ȱ
x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱoȱ
x Tëȱpërdorinȱkutizënȱsiȱvendmbajtëseȱnumrash.ȱ
Nëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësitȱduhetȱtëȱjenëȱtëȱaftë:ȱȱȱȱȱȱȱ
x Tëȱemërtojnëȱtrupatȱoseȱ x Tëȱvënëȱnëȱdukjeȱ x Tëȱkombinojnëȱlidhjeȱmidisȱ
figuratȱgjeometrike.ȱ dallimetȱmidisȱtrupaveȱ trupaveȱgjeometrikëȱdheȱ
x Tëȱinterpretojnëȱndrysheȱ apoȱfiguraveȱ figuraveȱgjeometrike.ȱ
numratȱ(siȱshumëȱoseȱsiȱ gjeometrike.ȱ x Tëȱorganizojnëȱkryerjenȱeȱ
ndryshesë).ȱ x Tëȱlidhinȱparaqitjetȱeȱ veprimeveȱtëȱmbledhjesȱnëȱ
x Tëȱdallojnëȱtrupatȱ ndryshmeȱtëȱnumrit.ȱ operatorëȱdheȱnëȱboshtinȱ
gjeometrikëȱnëȱmjedisinȱ x Tëȱdallojnëȱfiguratȱ numerik.ȱ
rrethues.ȱ simetrikeȱnëȱmjedisinȱ x Tëȱinterpretojnëȱmeȱfjalëȱdheȱ
x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱ rrethues.ȱ meȱveprimeȱmbledhjenȱeȱ
nëȱtabelë.ȱ x Tëȱnjehsojnëȱveprimetȱ numraveȱderiȱnëȱ100ȱnëȱboshtinȱ
x Tëȱkrijojnëȱfiguraȱ meȱnumratȱnëȱoperatorë.ȱ numerik.ȱ
simetrikeȱmeȱpalosje.ȱ x Tëȱtregojnëȱlidhjenȱmidisȱ x Tëȱndërtojnëȱfiguraȱsimetrikeȱ
drejtëzësȱsëȱsimetrisëȱ dheȱt’iȱngjyrosinȱȱnëȱlidhjeȱmeȱ
dheȱfigurësȱsimetrike.ȱ drejtëzënȱeȱsimetrisë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ11.1ȱ Trupaȱapoȱfiguraȱgjeometrike?ȱEmërto.ȱ
x Tëȱdallojëȱfiguratȱdheȱtrupatȱgjeometrikë.ȱ
x Tëȱemërtojëȱȱtrupatȱdheȱfiguratȱgjeometrike.ȱ
x Tëȱ kombinojëȱ paraqitjeȱ tëȱ ȱ trupaveȱ apoȱ tëȱ ȱ figuraveȱ gjeometrikeȱ dukeȱ uȱ
nisurȱngaȱtiparetȱeȱtyreȱkarakteristike.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱtrupaȱgjeometrikë,ȱfiguraȱgjeometrike.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Nëȱ punënȱ përgatitoreȱ zhvillohenȱ veprimtariȱ praktikeȱ përȱ dalliminȱ eȱ formaveȱ tëȱ
ndryshmeȱtëȱtrupave.Këtaȱtrupaȱmundȱtëȱparaqitenȱmeȱvizatimȱnëȱtabelë,fletëȱpërȱ
secilinȱnxënësȱapoȱtëȱzgjidhenȱobjekteȱtëȱpërdorimitȱtëȱpërditshëm.ȱEȱrëndësishmeȱ
ështëȱpunaȱnëȱgrupȱpërȱtëȱarriturȱnëȱmendimȱtëȱpërbashkëtȱpërmesȱvëzhgimitȱtëȱ
trupaveȱ nëȱ lidhjeȱ meȱ formënȱ eȱ tyre.Gjithashtuȱ meȱ mjaftȱ efikasitetȱ doȱ tëȱ jetëȱ
krahasimiȱiȱtrupaveȱnisurȱngaȱformaȱeȱtyreȱsiȱdheȱklasifikimiȱnëȱlidhjeȱmeȱtë.ȱ
Punohenȱ ushtrimetȱ eȱ libritȱ sipasȱ kërkesaveȱ dukeȱ synuarȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ
emërtojnëȱ saktëȱ trupat(formënȱ eȱ tyre)ȱ siȱ dheȱ tëȱ dallojnëȱ karakteristikaȱ tëȱ
theshtaȱnëȱkrahasiminȱeȱtyre.ȱ
Përȱ tëȱ vlerësuarȱ seȱ saȱ nxënësitȱ iȱ kanëȱ tëȱ qartaȱ formatȱ eȱ trupaveȱ mundȱ tëȱ
zhvillohenȱveprimtariȱnëȱformëȱlojeȱapoȱkonkursi.MundȱtëȱmendohetȱnjëȱtrupȬ
sekretȱdheȱmeȱanëȱtëȱpyetjeȬpërgjigjeveȱtëȱzbulohetȱformaȱeȱtij.Përȱtëȱlehtësuarȱ
tëȱ kuptuaritȱ eȱ nxënësveȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ krahasojëȱ objekteȱ tëȱ klasësȱ përȱ tëȱ
nxiturȱvëzhgiminȱaktivȱtëȱtyre.ȱ
Punohetȱ fletëȱ puneȱ dheȱ ndërtimiȱ iȱ trupaveȱ meȱ plastelinëȱ përȱ tëȱ krahasuarȱ nëȱ
klasëȱformat(ndoshtaȱdheȱmadhësinëȱeȱtyre).ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ11.2,ȱ11.3ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ +ȱ dheȱ tëȱ –ȱ

brendaȱ100ȱ(meȱdhjetësheȱtëȱplota)ȱ
x Tëȱriprodhojëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ100.ȱ
x Tëȱ lidhëȱ mbledhorëtȱ meȱ vepriminȱ eȱ mbledhjesȱ (eȱ tëȱ zbritjes)ȱ nëȱ tabelatȱ
meȱoperatorë.ȱ
x Tëȱplanifikojëȱzbatimeȱtëȱkëtyreȱveprimeveȱnëȱsituataȱproblemoreȱtëȱjetësȱ
sëȱpërditshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱoperatorë,ȱnumraȱdyshifrorë,ȱmëȱshumë,ȱmëȱpak,ȱndryshesë.ȱ
ȱ

120
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Përȱ tëȱ dyjaȱ këtoȱ mësime,ȱ veprimtaritëȱ eȱ zhvilluaraȱ nëȱ këtëȱ fazëȱ përmbledhinȱ
fakteȱtëȱmbledhjesȱapoȱtëȱzbritjesȱfillimishtȱbrendaȱ10ȱeȱmëȱpasȱbrendaȱ100ȱ(meȱ
dhjetësheȱ tëȱ plota).ȱ Mundȱ tëȱ përdorenȱ formaȱ tëȱ larmishme:ȱ meȱ gojë,ȱ meȱ
shkrim,ȱ situataȱ problemore.ȱ Rikujtohetȱ lidhjaȱ midisȱ numraveȱ njëshifrorëȱ apoȱ
dyshifrorë,ȱp.sh.:ȱ1ȱmeȱ10,ȱ6ȱmeȱ60ȱetj.ȱ
Hapetȱ teksti.ȱ Nëȱ fillimȱ tëȱ çdoȱ mësimiȱ jepenȱ tabelaȱ qëȱ përmbledhinȱ faktetȱ eȱ
mbledhjesȱapoȱtëȱzbritjesȱmeȱkërkesaȱspecifike,ȱsiȱFormoȱnumrinȱsiȱndryshesëȱapoȱ
tabelaȱtëȱtipit:ȱ
MBLEDHORȱ 50ȱ 40ȱ 90ȱ 10ȱ
MBLEDHORȱ 20ȱ 60ȱ 10ȱ 50ȱ
SHUMËȱ ȱ ȱ ȱ ȱ
ȱ
Nëȱ këtoȱ tabelaȱ ështëȱ eȱ rëndësishmeȱ tëȱ bëhetȱ iȱ zakonshëmȱ ngaȱ nxënësitȱ
përdorimiȱiȱtermaveȱmbledhorȱapoȱshumë.ȱKyȱmomentȱdoȱt’iȱpërgatitëȱfëmijëtȱ
përȱtëȱkrijuarȱbazatȱeȱparaȱtëȱnjëȱfjaloriȱaktivȱmatematikor.ȱ
Vendȱ iȱ rëndësishëmȱ uȱ lihetȱ vargjeveȱ tëȱ numraveȱ përȱ tëȱ dalluarȱ mënyrënȱ eȱ tëȱ
punuaritȱmeȱllojeȱ tëȱndryshmeȱtëȱtyre,ȱqoftëȱ meȱ njëshe,ȱ meȱ dhjetësheȱtëȱ plotaȱ
oseȱmeȱvargunȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100,ȱqëȱdoȱtëȱpërdoretȱnëȱkapitullinȱtjetër.ȱ
Ushtrimetȱ Cȱ nëȱ tëȱ dyjaȱ mësimetȱ iȱ përkasinȱ njëȱ kategorieȱ mëȱ tëȱ vështirë.ȱ Nëȱ
ushtriminȱ C,ȱ nëȱ mësiminȱ 11.2ȱ jepenȱ operatorëȱ tëȱ formaveȱ tëȱ ndryshme.ȱ
Operatoriȱmeȱmbledhjeȱtëȱnjëpasnjëshmeȱduhetȱpunuarȱmeȱkujdesȱnëȱçdoȱhap,ȱ
fillimishtȱmeȱndihmënȱeȱmësueses,ȱqëȱnxënësitȱtëȱkuptojnëȱseȱsiȱfunksionon,ȱmëȱ
pasȱmundȱtëȱlihetȱtëȱzgjidhetȱvetëȱngaȱnxënësit.ȱ
EȱnjëjtaȱgjëȱvlenȱedheȱpërȱushtriminȱCȱnëȱmësiminȱ11.3.ȱ
Situatatȱȱproblemoreȱtëȱmësimitȱ11.3ȱpërmbledhinȱzbatiminȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱ
zbritjesȱ dukeȱ përdorurȱ termatȱ mëȱ shumëȱ ȱ përȱ mbledhjenȱ dheȱ ȱ mëȱ pakȱ ȱ përȱ
zbritjen.ȱ Zgjidhjaȱ eȱ tyreȱ doȱ tëȱ kërkohetȱ nëȱ fletore.ȱ Mësuesjaȱ duhetȱ tëȱ ketëȱ
kujdesȱqë,ȱpaȱuȱkuptuarȱmirëȱpërdorimiȱiȱtermitȱmëȱshumëȱ,ȱtëȱmosȱecëȱmëȱtej,ȱ
sepseȱmundȱtëȱketëȱvështirësiȱnëȱtëȱkuptuaritȱeȱtyreȱȱngaȱnxënësȱtëȱveçantë.ȱ
NJËȱ KËSHILLË:ȱ Nëseȱ mësuesjaȱ eȱ shikonȱ tëȱ arsyeshme,ȱ këtoȱ dyȱ situataȱ mundȱ tëȱ
trajtohenȱtëȱndara.ȱPra,ȱsituataȱeȱparëȱtëȱpunohetȱpasȱmësimitȱ11.2ȱdheȱsituataȱtjetërȱ
nëȱ mësiminȱ 11.3ȱ dukeȱ iȱ lidhurȱ meȱ faktetȱ përkatëseȱ tëȱ trajtuaraȱ nëȱ mësim.ȱ Nëȱ
mënyrëȱpraktike,ȱparaȱseȱtëȱpunohenȱkëtoȱsituata,ȱȱnxënësitȱlihenȱtëȱmendojnëȱpërȱ
zgjidhjenȱeȱnjëȱsituateȱkonkrete,ȱqëȱmësuesjaȱmundȱ tëȱ krijojëȱ nëȱklasë:ȱArtaȱ kaȱ 6ȱ
lapsa.ȱMiraȱkaȱ5ȱlapsaȱmëȱshumëȱ(mëȱpak)ȱseȱArta.ȱSaȱlapsaȱkaȱMira?ȱȱȱȱ
ȱNxënësitȱnxitenȱtëȱjapinȱzgjidhjeȱtëȱvetatȱdhe,ȱpërȱçdoȱrast,ȱtëȱdiskutojnëȱdheȱtëȱ
argumentojnëȱpërȱkëtoȱzgjidhje.ȱMëȱpasȱkalohetȱnëȱsituatënȱeȱlibrit.ȱ
Nëȱkëtëȱfazëȱmundȱtëȱpërdorenȱformaȱtëȱlarmishme:ȱbarazimetȱeȱtabelaveȱmundȱtëȱ
shkruhenȱnëȱfletore,ȱpoȱkështuȱedheȱveprimetȱmeȱoperatorë.ȱP.sh.ȱnëȱushtriminȱCȱtëȱtëȱ
dyjaȱmësimeveȱmundȱtëȱparaqitenȱbarazimetȱeȱformaveȱtëȱshkëputuraȱngaȱoperatorët:ȱ
40ȱ+ȱ10ȱ=ȱ50ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ100ȱ–ȱ20ȱ=ȱ80ȱ
50ȱ+ȱ20ȱ=ȱ70ȱȱȱetj.ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ80ȱ–ȱ40ȱ=ȱ40ȱetj.ȱ
Mundȱtëȱjepenȱdisaȱtëȱdhënaȱnëȱtabelëȱdheȱtëȱkërkohetȱqëȱnxënësitȱtëȱzgjidhinȱ
situataȱtëȱndryshmeȱproblemoreȱtëȱimprovizuaraȱatyȱpërȱaty.ȱ
Punohenȱ fletëtȱ eȱ punës,ȱ siȱ dheȱ barazimetȱ përkatëseȱ tëȱ tabelaveȱ meȱ
operatorë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ11.4ȱ Krijimiȱiȱfiguraveȱgjeometrikeȱmeȱpalosjeȱ
x Tëȱdallojëȱdrejtëzënȱeȱsimetrisëȱdheȱfiguratȱsimetrike.ȱ
x Tëȱvizatojëȱdrejtëzënȱeȱsimetrisëȱnëȱfiguratȱeȱdhëna.ȱ
x Tëȱngjyrosëȱfigurënȱeȱdhënëȱnëȱbazëȱtëȱdrejtëzësȱsëȱsimetrisë.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱdrejtëzaȱeȱsimetrisë,ȱfiguraȱsimetrike.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Nxënësitȱ kanëȱ përparaȱ njëȱ pasqyrëȱ (poȱ kështuȱ edheȱ mësuesja).ȱ Ajoȱ tregonȱ
fillimishtȱ vetëȱ seȱ siȱ mundȱ tëȱ duketȱ njëȱ objektȱ kurȱ vendosetȱ nëȱ këndinȱ 90ȱ gradë.ȱ
FiguraȱeȱpasqyruarȱquhetȱSIMETRIKEȱmeȱfigurënȱeȱdhënë.ȱNxënësitȱlihenȱtëȱgjejnëȱ
seȱsiȱjanëȱdyȱfigurat,ȱderiȱkurȱtëȱdalëȱpërgjigjjaȱqëȱatoȱjanëȱtëȱbarabarta.ȱKonceptiȱiȱ
drejtëzësȱsëȱsimetrisëȱmundȱtëȱjepetȱngaȱvendiȱkuȱtakohetȱpasqyraȱmeȱobjektin.ȱ
122
Pasȱkësajȱveprimtarieȱmësuesjaȱorientonȱnxënësit:ȱ
1. tëȱpalosinȱnjëȱletërȱ
2. tëȱvizatojnëȱdiçkaȱmbiȱtëȱ
3. taȱpresinȱsipasȱvizatimitȱ
4. taȱhapinȱletrënȱ
5. tëȱ ngjyrosinȱ meȱ tëȱ kuqeȱ vijënȱ eȱ palosjes,ȱ qëȱ ështëȱ edheȱ VIJAȱ Eȱ
SIMETRISË,ȱeȱcilaȱeȱndanȱfigurënȱnëȱ2ȱPJESËȱTËȱBARABARTA.ȱ
Fillonȱ punaȱ meȱ librin.ȱ Nxënësitȱ doȱ tëȱ bëjnëȱ tëȱ njëjtënȱ veprimtari,ȱ porȱ taniȱ nëȱ
mënyrëȱ tëȱ pavarur,ȱ përȱ tëȱ formuarȱ figurënȱ simetrikeȱ dheȱ përȱ tëȱ dalluarȱ
drejtëzënȱeȱȱsimetrisë.ȱ
NëȱushtriminȱBȱkërkohetȱtëȱvizatohetȱdrejtëzaȱeȱsimetrisëȱ(përȱnjëȱnivelȱmëȱtëȱ
përparuarȱnxënësish).ȱKjoȱveprimtariȱpërgatitȱvazhdiminȱeȱmësimitȱ11.5.ȱ
Ushtrimiȱ Cȱ synonȱ tëȱ dallohetȱ drejtëzaȱ eȱ simetrisëȱ dheȱ ngjyrosjaȱ eȱ figuraveȱ tëȱ
dhënaȱsipasȱsaj.ȱ
Nëȱ këtëȱ momentȱ mundȱ tëȱ kontrollohenȱ dijetȱ eȱ nxënësveȱ nëȱ tabelë:ȱ Mësuesjaȱ
vizatonȱ figuraȱ simetrikeȱ dheȱ fëmijëtȱ gjejnëȱ drejtëzënȱ eȱ simetrisëȱ oseȱ vizatonȱ
drejtëzënȱ eȱ simetrisëȱ dheȱ kërkonȱ qëȱ fëmijëtȱ tëȱ ngjyrosinȱ sipasȱ saj.ȱ Përȱ taȱ bërëȱ
mëȱ tërheqësȱ mësimin,ȱ figuratȱ eȱ vizatuaraȱ duhetȱ tëȱ zgjidhenȱ afërȱ botësȱ sëȱ
fëmijëveȱoseȱfiguraȬenigmë,ȱqëȱplotësohenȱgjatëȱtëȱngjyrosurit.ȱ
Punohetȱfletaȱeȱpunës,ȱkërkohetȱtëȱpërgatitenȱfiguraȱsimetrikeȱmeȱletraȱdheȱ
tëȱvizatohetȱdrejtëzaȱeȱsimetrisëȱpërȱsecilënȱprejȱtyre.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ11.5ȱ Vizatimiȱ iȱ figurësȱ simetrikeȱ nëȱ lidhjeȱ meȱ

drejtëzënȱeȱsimetrisëȱȱ
x Tëȱvizatojëȱsimetrikenȱeȱfigurësȱsipasȱdrejtëzësȱsëȱsimetrisë.ȱ
x Tëȱȱngjyrosëȱfigurënȱsipasȱdrejtëzësȱsëȱsimetrisë.ȱ
x Tëȱvizatojëȱsimetrikenȱeȱnjëȱfigureȱtëȱdhënëȱnëȱlidhjeȱmeȱdrejtëzënȱeȱsimetrisë.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱdrejtëzaȱeȱsimetrisë,ȱfigurëȱsimetrike.ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Rikujtohenȱnjohuritëȱpërȱsimetrinë,ȱdrejtëzënȱeȱsimetrisëȱdheȱfigurënȱsimetrike.ȱ
Shfrytëzohenȱfiguratȱsimetrikeȱqëȱnxënësitȱkanëȱpërgatiturȱnëȱshtëpi.ȱ
Hapetȱ teksti.ȱ Ushtrimiȱ Aȱ synonȱ tëȱ vizatohetȱ figuraȱ simetrikeȱ nëȱ lidhjeȱ meȱ
drejtëzënȱeȱsimetrisë.ȱPërȱnxënësitȱqëȱkanëȱvështirësiȱnëȱtëȱkuptuaritȱeȱsajȱmundȱ
tëȱ shfrytëzohetȱ përsëriȱ pasqyraȱ dukeȱ eȱ vendosurȱ teȱ libri,ȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ
shohinȱtëȱpasqyruarȱfigurënȱqëȱformohet.ȱ
UshtrimiȱBȱsynonȱtëȱngjyrosetȱfiguraȱnëȱlidhjeȱmeȱdrejtëzënȱeȱsimetrisë.ȱ
NdërsaȱushtrimiȱCȱështëȱiȱvështirëȱdheȱdoȱndihmë.ȱKjoȱndihmëȱduhetȱtëȱjepetȱ
individualishtȱpërȱçdoȱnxënës.ȱ
Nëȱ këtëȱ momentȱ mundȱ tëȱ përgatitenȱ përsëriȱ figuraȱ simetrikeȱ meȱ letërȱ tëȱ
vizatuar,ȱ tëȱ prerë,ȱ tëȱ ngjyrosurȱ dheȱ dukeȱ dalluarȱ drejtëzënȱ eȱ simetrisë.ȱ Përȱ
nxënësitȱ qëȱ kanëȱ vështirësiȱ mundȱ tëȱ shfrytëzohenȱ figuratȱ eȱ përgatituraȱ nëȱ
shtëpi,ȱdukeȱkërkuarȱvetëmȱngjyrosjenȱeȱtyre.ȱ
Punohetȱfletaȱeȱpunësȱȱdheȱjepetȱpërsëriȱpërgatitjaȱeȱfiguraveȱsimetrike,ȱkëtëȱ
radhëȱedheȱtëȱngjyrosura.ȱ
ȱ

124
ȱ
Kapitulliȱ12ȱȱȱȱȱ
Nëȱ kapitullinȱ eȱ dymbëdhjetëȱ ështëȱ përfshirëȱ linjaȱ eȱ numritȱ (kuptimiȱ përȱ
numrin).ȱKyȱkapitullȱsynonȱqëȱnxënësitȱnëȱfundȱtëȱtij:ȱ
x Tëȱlexojnë,ȱtëȱ shkruajnëȱ dheȱtëȱnumërojnëȱ numraȱnatyrorëȱ deriȱ nëȱ 100,ȱ
x Tëȱ përdorinȱ kuptiminȱ eȱ numritȱ natyrorȱ përȱ tëȱ krahasuarȱ numratȱ
Nëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësitȱduhetȱtëȱjenëȱtëȱaftë:ȱȱȱȱȱȱȱ
Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱȱ Niveliȱiȱlartëȱ
x Tëȱrishkruajnëȱemërtiminȱ x Tëȱpërdorinȱmbledhjenȱpërȱ x Tëȱhartojnëȱzgjidhjeȱtëȱȱ
eȱnumritȱsiȱshumë.ȱ tëȱemërtuarȱndrysheȱ situataveȱtëȱndryshmeȱ
x Tëȱinterpretojnëȱ numërorinȱeȱplotë,ȱsiȱtëȱ problemoreȱngaȱjetaȱeȱ
numërorinȱeȱplotëȱsiȱ zbërthyer,ȱedheȱanasjelltas.ȱ përditshme.ȱ
numërorȱtëȱzbërthyer.ȱ x Tëȱvënëȱnëȱdukjeȱlidhjenȱ x Tëȱkrahasojnëȱvargjetȱrritëseȱ
midisȱrendeveȱnëȱparaqitjenȱ dheȱatoȱzbritëse.ȱ
eȱnumrit.ȱ
ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ12.1ȱ Kuptimiȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100ȱ
x Tëȱriprodhojëȱemërtimeȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱ zbatojëȱ faktetȱ eȱ emërtimitȱ tëȱ numraveȱ deriȱ nëȱ 100ȱ nëȱ formaȱ tëȱ
ndryshmeȱ(siȱshumë).ȱ
x Tëȱhartojëȱparaqitjeȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱsiȱvargjeȱnumerike.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱshufra,ȱkube,ȱnumraȱnjëȬȱdheȱdyshifrorë,ȱvargȱnumrash.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
meȱdyȱshifra.ȱMësuesjaȱshkruanȱnëȱtabelëȱnumraȱnjëȱȬȱeȱdyshifrorëȱdheȱkërkonȱ
qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ dallojnëȱ dyȱ llojetȱ eȱ bashkësiveȱ tëȱ formuaraȱ dheȱ cilësinëȱ eȱ
tyreȱ tëȱ përbashkët.ȱ Termatȱ njëshifrorëȱ dheȱ dyshifrorëȱ duhenȱ shoqëruarȱ meȱ
kubetȱdheȱshufrat.ȱKryhenȱdisaȱparaqitjeȱtëȱnumraveȱtëȱndryshëm,ȱqëȱnxënësitȱ
tëȱ dallojnëȱ figurativishtȱ ndryshiminȱ eȱ tyre.ȱ Jepenȱ zbërthimeȱ tëȱ ndryshmeȱ tëȱ
numraveȱ oseȱ meȱ shufra+kube,ȱ oseȱ meȱ DH+NJ.ȱ Nxënësitȱ nxitenȱ tëȱ punojnëȱ nëȱ
grupeȱ dysheȱ përȱ tëȱ kontrolluarȱ dheȱ përȱ tëȱ korrigjuarȱ njëriȬtjetrin.ȱ Punaȱ nëȱ
tavolinëȱduhetȱtëȱshoqërohetȱmeȱparaqitjenȱeȱushtrimeveȱnëȱtabelë:ȱ
2ȱshufra+3ȱkube=23ȱkubeȱoseȱ2ȱDH+3ȱNJ=20+3=23ȱetj.ȱ
Mundȱ tëȱ zhvillohenȱ veprimtariȱ edheȱ përȱ vargjetȱ eȱ numraveȱ dukeȱ nisurȱ ngaȱ
brendaȱ 10,ȱ dukeȱ kaluarȱ nëȱ vargjetȱ brendaȱ 100ȱ (meȱ dhjetësheȱ tëȱ plota),ȱ nëȱ
mënyrëȱqëȱklasaȱtëȱjetëȱeȱpërgatiturȱpërȱvargjetȱmeȱnjësheȱbrendaȱ100.ȱ
2ȬȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMITȱȱȱȱȱ
Punaȱ meȱ librinȱ fillonȱ meȱ paraqitjenȱ eȱ shufraveȱ dheȱ tëȱ kubeve.ȱ Nxënësitȱ janëȱ tëȱ
familjarizuarȱ tashmëȱ meȱ këtëȱ punëȱ dheȱ vështirësiaȱ eȱ vetmeȱ ështëȱ përȱ nxënësitȱ eȱ
nivelitȱtëȱtretë,ȱqëȱmundȱtëȱngatërrojnëȱparaqitjenȱeȱnumraveȱsiȱshumëȱmbledhorësh.ȱ
Ushtrimetȱ Bȱ dheȱ Cȱ synojnëȱ tëȱ plotësohenȱ paraqitjetȱ eȱ numraveȱ nëȱ formaȱ tëȱ
ndryshme:ȱ siȱ shumëȱ dyȱ mbledhorëshȱ dheȱ nëȱ triȱ formatȱ përkatëse:ȱ meȱ
shufra+kube;ȱmeȱDH+NJ,ȱsiȱdheȱnëȱformënȱklasikeȱp.sh.:ȱ35=30+5.ȱ
PunaȱmëȱeȱvështirëȱmbetetȱnëȱushtriminȱD,ȱkuȱkërkohetȱqëȱnxënësiȱtëȱplotësojëȱ
vargjetȱeȱnumraveȱȱkuȱjanëȱdhënëȱvetëmȱdisaȱpikaȱorientimi.ȱNxënësitȱqëȱkanëȱ
vështirësi,ȱmundȱtëȱorientohenȱdrejtȱtabelës,ȱkuȱparaqitetȱvarguȱiȱnumraveȱderiȱ
nëȱdhjetë,iȱciliȱmundȱȱtëȱpërdoretȱpërȱplotësiminȱeȱkëtyreȱvargjeve.ȱ
Nëȱkëtëȱmomentȱnxënësveȱmundȱt’uȱjepenȱushtrimeȱrikrijueseȱngaȱushtrimiȱBȱ
përȱtëȱkthyerȱparaqitjetȱeȱshumësȱsëȱnumraveȱnëȱformaȱtëȱndryshme:ȱ
10+3=13ĺȱȱȱ1ȱDH+3ȱNJ=13ȱoseȱ10+3=13ĺ1ȱshufërȱ+3ȱkubeȱ=13ȱkubeȱ
Gjithashtuȱ nxënësveȱ mundȱ t’uȱ jepenȱ vargjeȱ numrashȱ nëȱ tabelëȱ përȱ plotësimȱ
individualȱoseȱnëȱformëȱkonkursi.ȱ
Punohetȱ fletëȱ punaȱ eȱ mësimitȱ ose,ȱ siȱ detyrëȱ plotësueseȱ përȱ nxënësitȱ eȱ nivelitȱ tëȱ
përparuar,ȱmësuesjaȱmundȱtëȱkërkojëȱqëȱvetëȱnxënësitȱtëȱkrijojnëȱvargjeȱnumrashȱ
dheȱtëȱargumentojnëȱseȱçfarëȱ llojeshȱiȱ kanëȱ krijuar.ȱTabelaȱqëȱkërkonȱshkriminȱeȱ
numraveȱnëȱformaȱtëȱndryshme,ȱduhetȱkorrigjuarȱpërȱtëȱparëȱseȱkuȱkanëȱvështirësiȱ
nxënësit:ȱ nëȱ cilënȱ ngaȱ paraqitjetȱ eȱ ndryshmeȱ tëȱ numrit.ȱ Ështëȱ përȱ t’uȱ paturȱ
parasyshȱ qëȱ vështirësiaȱ mëȱ eȱ madheȱ qëndronȱ nëȱ shkriminȱ eȱ numraveȱ meȱ fjalë,ȱ
pasiȱedheȱnëȱshqiptiminȱeȱtyreȱvërehenȱpasaktësi.ȱ
126
MËSIMIȱȱ12.2ȱ Shkrimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
x Tëȱshkruajëȱnumratȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱndajëȱnëȱpjesëtȱpërbërëseȱnumratȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱrishkruajëȱvargjetȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumraȱdyshifrorë,ȱdhjetëshe,ȱnjëshe,ȱmbledhorë,ȱshumë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Shkruanȱnjëȱnumërȱnëȱtabelëȱp.sh.:ȱnumrinȱ25.ȱDrejtonȱpyetjen:ȱ
ȬKushȱeȱemërtonȱkëtëȱnumërȱsiȱshumëȱȱdyȱmbledhorësh?ȱ
Pasȱ emërtimitȱ kërkohetȱ tëȱ paraqitetȱ meȱ shufraȱ dheȱ kubeȱ (sigurishtȱ qëȱ ështëȱ
mësuesjaȱ ajoȱ qëȱ iȱ vizatonȱ shufratȱ dheȱ kubetȱ nëȱ tabelë),ȱ pasiȱ nxënësitȱ
përcaktojnëȱnumrinȱeȱsaktëȱtëȱshufraveȱdheȱtëȱkubeve.ȱ
Mëȱ pasȱ kërkohetȱ qëȱ kyȱ numërȱ tëȱ shkruhetȱ nëȱ fletoreȱ meȱ fjalëȱ dheȱ bëhetȱ
korrigjimiȱngaȱvetëȱnxënësitȱnëȱtabelëȱdheȱfletore.ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ përsëritëȱ veprimtarinë,ȱ por,ȱ këtëȱ radhë,ȱ mundȱ tëȱ përdorëȱ
formënȱeȱtëȱdiktuaritȱpërȱshkriminȱeȱnumraveȱmeȱfjalëȱapoȱmeȱshifra.ȱ
Fillonȱ punaȱ meȱ librinȱ meȱ plotësiminȱ eȱ formaveȱ tëȱ ndryshmeȱ tëȱ paraqitjesȱ sëȱ
numritȱtëȱdhënëȱnëȱlibër.ȱ
Përȱçdoȱnumërȱmundȱtëȱkërkohetȱshkrimiȱiȱtijȱmeȱfjalëȱnëȱfletore,ȱqëȱdoȱtëȱbëhetȱ
mëȱpasȱobjektȱiȱkorrigjimitȱtëȱmësueses.ȱ
Ushtrimiȱ Aȱ synonȱ tëȱ shkruhenȱ numratȱ siȱ shumëȱ dyȱ mbledhorëshȱ dheȱ doȱ tëȱ
punohetȱnëȱmënyrëȱtëȱpavarur.ȱ
Eȱ njëjtaȱ gjëȱ vlenȱ edheȱ përȱ ushtriminȱ B.ȱ Punaȱ eȱ pavarurȱ meȱ tëȱ ështëȱ eȱ njëȱ
rëndësieȱtëȱveçantë,ȱsepseȱperceptimiȱiȱfjalësȱdheȱ“përkthimi”ȱiȱsajȱnëȱshifraȱngaȱ
vetëȱnxënësitȱdoȱtëȱndihmojëȱnëȱdrejtimȱtëȱnjëȱtëȱmenduariȱtëȱpërparuarȱdheȱdoȱ
tëȱshmangëȱtëȱmenduaritȱdheȱtëȱvepruaritȱmekanik.ȱ
Ushtrimiȱ Cȱ synonȱ plotësiminȱ eȱ vargjeveȱ tëȱ numraveȱ dhe,ȱ gjatëȱ kontrollitȱ tëȱ këtijȱ
ushtrimi,ȱ mundȱ tëȱ kërkohetȱ ngaȱ nxënësitȱ tëȱ lexojnëȱ meȱ kujdesȱ dheȱ tëȱ shqiptojnëȱ
sidomosȱëȬtëȱfundore,ȱqëȱmundȱtëȱfshihenȱgjatëȱtëȱlexuarit.ȱKjoȱpunëȱdoȱtaȱlehtësojëȱ
tëȱshkruaritȱeȱkëtyreȱnumraveȱedheȱgjatëȱdetyrësȱsëȱshtëpisëȱnëȱfletëtȱeȱpunës.ȱ
Nëȱ këtëȱ fazëȱ mundȱ tëȱ përdorenȱ formaȱ tëȱ larmishmeȱ njëllojȱ siȱ gjatëȱ evokimit.ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ ripunojëȱ oseȱ mundȱ tëȱ rivlerësojëȱ nxënësȱ tëȱ veçantëȱ përȱ
dobësitëȱqëȱkanëȱhasurȱgjatëȱkësajȱoreȱmësimore.ȱ
Mundȱtëȱkryhetȱedheȱnjëȱminitestȱpërȱtëȱparëȱrezultatinȱeȱarritur,ȱsepseȱshumëȱ
herëȱdukjetȱnëȱtëȱkuptuaritȱeȱkoncepteveȱngaȱnxënësitȱjanëȱtëȱrreme.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ12.3ȱ Zbërthimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
x Tëȱdallojëȱnumërorëtȱeȱplotëȱngaȱnumërorëtȱeȱzbërthyer.ȱ
x Tëȱndajëȱnumërorëtȱeȱplotëȱnëȱnumërorëȱtëȱzbërthyer.ȱ
x Tëȱzgjidhëȱproblemaȱtëȱjetësȱsëȱpërditshmeȱdukeȱpërdorurȱnjohuritëȱpërȱ
zbërthiminȱeȱnumërorëve.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumërorȱiȱplotë,ȱnumërorȱiȱzbërthyer.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Jepenȱ nëȱ tabelëȱ numraȱ tëȱ ndryshëm,ȱ siȱ 25,ȱ 12,ȱ 58,ȱ 41ȱ etj.ȱ Kërkohetȱ tëȱ
përcaktohetȱseȱçfarëȱjanëȱkëta?ȱ(numra),ȱç’llojȱnumrashȱjanëȱkëta?ȱ(dyshifrorë).ȱ
ȬSiȱmundȱt’iȱparaqesimȱsiȱshumëȱdymbledhorësh?ȱ
P.sh.:ȱ 25ȱ =ȱ 20ȱ +ȱ 5.ȱ Nxënësitȱ mundȱ taȱ paraqesinȱ numrinȱ edheȱ tëȱ zbërthyerȱ nëȱ
ndonjëȱ formëȱ tjetërȱ si:ȱ 10ȱ +ȱ 10ȱ +ȱ 5.ȱ Akomaȱ mëȱ mirë.ȱ Kjoȱ doȱ taȱ ndihmojëȱ
mësuesenȱqëȱnxënësitȱt’iȱkuptojnëȱmëȱmirëȱnocionet.ȱ
ȬÇfarëȱ bëmëȱ ne?ȱ (Eȱ paraqitëmȱ numërorinȱ siȱ shumëȱ dyȱ mbledhorësh,ȱ praȱ eȱ
paraqitëmȱ meȱ dyȱ numra,ȱ eȱ zbërthyem.ȱ Praȱ numriȱ 25ȱ quhetȱ numërorȱ iȱ plotë,ȱ
ndërsaȱformaȱtjetërȱeȱtijȱ20+5ȱquhetȱnumërorȱiȱzbërthyer.ȱ
Mësuesjaȱ jepȱ formaȱ tëȱ ndryshmeȱ tëȱ zbërthimitȱ tëȱ numraveȱ dukeȱ kërkuarȱ ngaȱ
nxënësitȱqëȱtëȱtregojnëȱmënyrënȱeȱzbërthimitȱp.sh.:ȱ
2ȱDH+5ȱNJȱ(meȱdhjetësheȱdheȱnjëshe)ȱȱȱ2ȱshufra+5ȱkubeȱ(meȱshufraȱdheȱkube)ȱ
Jepenȱedheȱnumraȱnjëshifrorëȱdukeȱkërkuarȱqëȱtëȱzbërthehenȱ(tëȱparaqitenȱsiȱshumë).ȱ

128
Fillonȱ punaȱ meȱ librin.ȱ Lexohetȱ edheȱ njëȱ herëȱ paraqitjaȱ eȱ numëroritȱ 25ȱ siȱ
numërorȱiȱplotëȱdheȱsiȱnumërorȱiȱzbërthyer.ȱ
Ushtrimetȱ Aȱ dheȱ Bȱ punohenȱ nëȱ mënyrëȱ tëȱ pavarurȱ dukeȱ korrigjuarȱ
individualishtȱnxënësitȱdheȱdukeȱndaluarȱtekȱataȱnxënësȱqëȱkanëȱvështirësi.ȱ
Pasȱpunimitȱdheȱkorrigjimitȱtëȱtyreȱindividualȱdheȱnëȱtabelëȱkalohetȱnëȱpuniminȱeȱ
problemës.ȱ Fillimishtȱ nxënësitȱ lihenȱ taȱ lexojnë,ȱ tëȱ kuptojnëȱ dheȱ tëȱ mendojnëȱ
zgjidhjenȱeȱsaj.ȱ Mëȱpas,ȱpërȱnxënësitȱqëȱ lexojnëȱmeȱvështirësi,ȱpunohetȱnëȱ tabelëȱ
problemaȱdukeȱrenditurȱtëȱdhënatȱdheȱdukeȱnxiturȱtëȱmenduaritȱeȱtyre.ȱJoȱmëȱkotȱ
ështëȱ nënvizuarȱ fjalaȱ gjithsej,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ kuptojnëȱ seȱ çfarëȱ uȱ
kërkohet.ȱPasȱzgjidhjesȱȱindividualeȱȱpunohetȱproblemaȱnëȱtabelë.ȱ
Jepenȱushtrimeȱtëȱndryshmeȱdiktimi:ȱ
ȬȱShkruajȱnumërorinȱ15ȱsiȱnumërorȱtëȱplotë.ȱ
ȬȱShkruajȱnumërorinȱ65ȱsiȱnumërorȱtëȱzbërthyerȱmeȱDHȱdheȱNJ.ȱ
ȬȱShkruajȱnumërorinȱ54ȱsiȱnumërorȱtëȱzbërthyerȱmeȱshufraȱdheȱkube.ȱȱ
Punohetȱfletaȱeȱpunësȱdhe,ȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱparë,ȱmundȱtëȱjepetȱnjëȱ
problemëȱmeȱmbledhje.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ12.4ȱ Krahasimiȱiȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱȱ
x Tëȱriprodhojëȱfaktetȱeȱkrahasimitȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱdallojëȱnumratȱmëȱtëȱmëdhenjȱeȱmëȱtëȱvegjëlȱnëȱnjëȱvargȱnumrash.ȱ
x Tëȱargumentojëȱmënyrënȱeȱkrahasimitȱtëȱnumrave.ȱ
x Tëȱrenditëȱnumratȱparaȱeȱpasȱdukeȱkrijuarȱnjëȱvargȱnumrash.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱmëȱiȱvogël,ȱmëȱiȱmadh,ȱiȱbarabartë,ȱvargȱnumrash.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Nëȱ këtëȱ mësimȱ ështëȱ mjaftȱ eȱ rëndësishmeȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ kuptojnëȱ se,ȱ nëȱ njëȱ
numërȱdyshifror,ȱfillimisht,ȱkrahasohetȱshifraȱeȱdhjetësheveȱdhe,ȱkurȱkjoȱështëȱeȱ
barabartë,ȱatëherëȱkalohetȱnëȱkrahasiminȱeȱnjësheve.ȱ
Jepetȱkrahasimiȱiȱdyȱnumraveȱp.sh.:ȱ26ȱdheȱ28.ȱ
Vërehetȱshifraȱeȱdhjetësheve:ȱȬȱShifraȱeȱdhjetësheveȱështëȱeȱbarabartë.ȱ
ȬȱAtëherëȱsiȱdoȱtëȱveprojmë?ȱ
Nxënësitȱ mundȱ tëȱ japinȱ përgjigjeȱ tëȱ ndryshme.ȱ Doȱ tëȱ pranohenȱ tëȱ gjithaȱ
përgjigjetȱ dheȱ zgjidhjetȱ qëȱ ataȱ japinȱ dukeȱ iȱ provuarȱ mënyratȱ eȱ propozuaraȱ nëȱ
tabelë.ȱ Ështëȱ mirëȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ kuptojnëȱ mënyrënȱ mëȱ praktikeȱ dheȱ tëȱ
saktëȱtëȱtëȱvepruarit.ȱ
Mundȱ tëȱ punohenȱ disaȱ llojeȱ ushtrimeshȱ dukeȱ paturȱ kujdesȱ përȱ nxënësitȱ qëȱ
kanëȱvështirësiȱnëȱpërdoriminȱeȱshenjaveȱpërkatëse.ȱ
Këshillojmëȱedheȱpërdoriminȱeȱvizatimitȱtëȱshufraveȱdheȱtëȱkubeve,ȱqëȱnxënësitȱ
tëȱbëjnëȱmëȱmirëȱkrahasiminȱeȱnumrave.ȱ
Jepetȱnjëȱvargȱnumrashȱdukeȱkërkuarȱngaȱnxënësitȱtëȱdallojnëȱnumërorinȱmëȱtëȱ
vogëlȱdheȱnumërorinȱmëȱtëȱmadh.ȱP.sh.:ȱ
25,ȱ14,ȱ59,ȱ85,ȱ46,ȱ57,ȱ35,ȱ63,ȱ89ȱetj.ȱ
Mundȱ tëȱ merretȱ nëȱ analizëȱ iȱ gjithëȱ procesiȱ iȱ krahasimit,ȱ dukeȱ kërkuarȱ qëȱ
nxënësitȱtëȱdallojnëȱnumratȱmeȱdhjetëshenȱmëȱtëȱmadheȱ(85,ȱ89).ȱ
ȱȬȱSiȱdoȱtaȱgjejmëȱnumrinȱmëȱtëȱmadh?ȱ
ȱȬȱPseȱështëȱ89ȱnumëroriȱmëȱiȱmadh?ȱȱ
Njëllojȱveprohetȱedheȱpërȱtëȱgjeturȱnumërorinȱmëȱtëȱvogël.ȱ
Nëȱfillim,ȱnëȱpunënȱmeȱlibrinȱripunohetȱkrahasimiȱiȱnumraveȱtëȱdhënëȱȱ(njëllojȱ
siçȱuȱpunuaȱnëȱevokim).ȱ
Lihenȱ nxënësitȱ tëȱ punojnëȱ tëȱ pavarurȱ dukeȱ lexuarȱ vetëȱ kërkesënȱ eȱ ushtrimitȱ
dheȱdukeȱuȱvlerësuarȱindividualishtȱpërȱpunënȱeȱbërë.ȱ
Ushtrimiȱ Dȱ ështëȱ mjaftȱ iȱ rëndësishëmȱ dheȱ iȱ vështirë,ȱ pasiȱ nxënësitȱ kanëȱ tëȱ
dhënëȱnumërorëȱtëȱndryshëmȱeȱtëȱpërzier,ȱsiȱmeȱdhjetësheȱtëȱplota,ȱashtuȱedheȱ
dyshifrorëȱbrendaȱdhjetësheve.ȱ
PunohetȱȱnëȱtabelëȱushtrimiȱDȱdukeȱiȱdhënëȱnumratȱsiȱvargjeȱtresheȱtëȱshkruarȱ
ngaȱnxënësit,ȱp.sh.:ȱ34ȱ35ȱ36ȱȱ

130
ȱȬCiliȱështëȱnumriȱparaȱ35?ȱPoȱpasȱ35?ȱ
Gjithashtuȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ japëȱ krahasimeȱ numrashȱ tëȱ tëȱ triaȱ varianteve:ȱ meȱ
dhjetësheȱtëȱplota(30ȱ‹ȱ50ȱ);ȱmeȱdhjetësheȱtëȱnjëjta,ȱporȱmeȱnjësheȱtëȱndryshmeȱ(54ȱ›ȱ
51);ȱ meȱ dhjetësheȱ tëȱ ndryshme,ȱ porȱ meȱ njësheȱ tëȱ njëjtaȱ (25ȱ ‹ȱ 65),ȱ siȱ dheȱ meȱ
dhjetësheȱ tëȱ ndryshmeȱ dheȱ meȱ njësheȱ tëȱ ndryshmeȱ (46ȱ ‹ȱ 58).ȱ Përȱ secilinȱ ngaȱ
krahasimetȱdoȱtëȱkërkohetȱqëȱnxënësitȱtëȱshpjegojnëȱmeȱfjalëȱseȱsiȱkanëȱarsyetuar.ȱ
PunohetȱfletaȱeȱpunësȱȱdheȱjepetȱshkrimiȱiȱushtrimitȱAȱnëȱfletore.ȱ

ȱ
Kapitulliȱȱȱȱ13ȱȱȱ
Nëȱ kapitullinȱ eȱ trembëdhjetëȱ ështëȱ ȱ përfshirëȱ ȱ linjaȱ ȱ eȱ numritȱ (veprimitȱ meȱ
numrat)ȱdheȱalgjebra.ȱNëȱkëtëȱkapitullȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱalgjebrësȱȱdheȱȱ
veprimetȱmeȱnumrin.ȱNëȱfundȱtëȱtijȱmundȱtëȱplanifikohetȱnjëȱorëȱpërsëritjeje.ȱ
x Tëȱ mbledhinȱ meȱ shkrimȱ deriȱ nëȱ 100,ȱ dyȱ mbledhorë,ȱ paȱ kalimȱ tëȱ
dhjetëshesȱdheȱtëȱpaktënȱnjëriȱngaȱmbledhorëtȱtëȱjetëȱmëȱiȱvogëlȱseȱ10.ȱ
x Tëȱzbatojnëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱnjehsimiȱ(meȱmendȱdheȱmeȱshkrim).ȱ
x Tëȱ përdorinȱ kuptiminȱ eȱ mbledhjesȱ dheȱ tëȱ zbritjesȱ (nëȱ bashkësinëȱ
përkatëseȱtëȱnumrave)ȱnëȱsituataȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
x Tëȱplotësojnëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagramȱshigjetor.ȱ
x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱoȱ
x Tëȱpërdorinȱkutizënȱsiȱvendmbajtëseȱnumrash.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ metodënȱ eȱ zgjidhjesȱ meȱ tentativëȱ përȱ ekuacioneȱ dheȱ
inekuacioneȱtëȱthjeshtaȱpaȱkërkuarȱshkathtësiȱtëȱmirëfilltë.ȱ
Nëȱfundȱtëȱkëtijȱkapitulliȱnxënësitȱduhetȱtëȱjenëȱtëȱaftë:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱȱ Niveliȱiȱlartëȱ
x Tëȱ rishkruajnëȱ emërtiminȱ eȱ x Tëȱpërdorinȱmbledhjenȱpërȱtëȱ x Tëȱ hartojnëȱ zgjidhjeȱ tëȱ
numritȱsiȱshumë.ȱ emërtuarȱndrysheȱnumërorinȱ situataveȱ tëȱ ndryshmeȱ
x Tëȱ interpretojnëȱ numërorinȱ eȱ plotë,ȱ siȱ tëȱ zbërthyer,ȱ edheȱ problemoreȱ ngaȱ jetaȱ eȱ
eȱ plotëȱ siȱ numërorȱ tëȱ anasjelltas.ȱ përditshme.ȱ
zbërthyer.ȱ x Tëȱ vënëȱ nëȱ dukjeȱ lidhjenȱ x Tëȱkrahasojnëȱvargjetȱrritëseȱ
x Tëȱ përdorinȱ operatorinȱ eȱ midisȱrendeveȱnëȱparaqitjenȱ dheȱ atoȱ zbritëseȱ tëȱ
mbledhjesȱeȱtëȱzbritjes.ȱ eȱnumrit.ȱ numrave.ȱ
x Tëȱbëjnëȱparaqitjenȱeȱȱnumritȱ x Tëȱ bëjnëȱ paraqitjenȱ eȱ x Tëȱ interpretojnëȱ mbledhjenȱ
nëȱnumërator.ȱ mbledhjesȱnëȱnumërator.ȱ eȱ numraveȱ nëȱ boshtinȱ
x Tëȱ plotësojnëȱ vargjetȱ eȱ x Tëȱ përdorëȱ provënȱ meȱ tëȱ numerik.ȱ
numraveȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ gjithaȱ elementetȱ eȱ bashkësisëȱ x Tëȱgjejëȱpaȱgabimeȱȱzgjidhjenȱ
x Tëȱ vendosëȱ zgjidhjenȱ eȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ gjeturȱ eȱ ekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ
ekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ zgjidhjenȱ eȱ ekuacioneveȱ tëȱ mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ
mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ thjeshtaȱ meȱ mbledhjeȱ oseȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ ȱ brendaȱ
10Ȭsȱ tëȱ gjeturaȱ meȱ provëȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱȱ bashkësisëȱ meȱ numraȱ
brendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱ brendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱ natyrorëȱderiȱnëȱ10ȱqëȱiȱjepetȱ
natyrorëȱderiȱnëȱ10ȱqëȱiȱjepetȱ natyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱȱ x Tëȱ gjejëȱ paȱ gabimeȱ ȱ tëȱ gjithaȱ
meȱintuitë.ȱ x Tëȱ përdorëȱ provënȱ meȱ tëȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ
x Tëȱ vendosëȱ zgjidhjetȱ eȱ gjithaȱ elementetȱ eȱ bashkësisëȱ thjeshtaȱ meȱ mbledhjeȱ oseȱ
inekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ gjeturȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ
mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ brendaȱ njëȱ bashkësieȱ meȱ
10Ȭsȱ tëȱ gjeturaȱ meȱ provëȱ thjeshtaȱ meȱ mbledhjeȱ oseȱ numraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱ
brendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱȱ
natyrorëȱderiȱnëȱ10ȱqëȱiȱjepetȱ brendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱ
meȱintuitë.ȱ natyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱ

132
Këtoȱmësimeȱjanëȱgrupuarȱpërȱshkakȱtëȱtemësȱsëȱnjëjtëȱdheȱtrajtimitȱtëȱpërafërt.ȱ
Atoȱpërmbajnëȱtëȱnjëjtënȱmënyrëȱtëȱtrajtimitȱtëȱmësimit,ȱdukeȱuȱdalluarȱvetëmȱ
nëȱ mënyratȱ eȱ ndryshmeȱ tëȱ paraqitjesȱ sëȱ numraveȱ dheȱ veprimeve,ȱ siȱ dheȱ tëȱ
rritjesȱsëȱshkallësȱsëȱvështirësisë.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ13.1,ȱ13.2,ȱ13.3ȱ Mbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ
Objektivat:ȱNëȱfundȱtëȱkëtyreȱorëveȱȱtëȱmësimitȱnxënësiȱduhetȱtëȱjetëȱiȱaftë:ȱ
x Tëȱriprodhojëȱemërtimeȱtëȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱnëȱformaȱtëȱndryshme.ȱ
x Tëȱparaqesëȱnumratȱnëȱboshtȱdheȱnëȱnumërator.ȱ
x Tëȱzbatojëȱveprimetȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ100ȱnëȱoperator,ȱnumëratorȱdheȱ
boshtȱnumerik.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ faktetȱ eȱ mbledhjesȱ deriȱ nëȱ 100ȱ përȱ tëȱ zgjidhurȱ problemaȱ tëȱ
jetësȱsëȱpërditshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱshufra,ȱkube,ȱNJ,ȱDH,ȱvargȱnumrash,ȱmbledhjeȱnëȱshtyllë,ȱ
mbledhjeȱnëȱrresht.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
meȱdyȱshifra.ȱNxënësitȱnxitenȱtëȱvërejnëȱmënyrënȱeȱmbledhjesȱmidisȱnumraveȱ
p.sh.:ȱ23+4ȱdukeȱparëȱmeȱkujdesȱmbledhjenȱeȱrendeveȱpërkatëse.ȱ
Përȱçdoȱushtrimȱjepetȱsqarimiȱmeȱnjëȱshembull,ȱparaȱseȱtëȱkalohetȱnëȱpunënȱmeȱ
librin.ȱ
Shumëȱeȱrëndësishmeȱështëȱpunaȱmeȱnumëratorinȱdheȱmeȱboshtinȱnumerik.ȱTeȱ
numëratoriȱ nxënësitȱ duhetȱ tëȱ kuptojnëȱ vendinȱ eȱ rendeveȱ dheȱ mbledhjenȱ eȱ
numraveȱ sipasȱ tyre.ȱ Mësuesjaȱ këmbëngulȱ qëȱ nxënësit,ȱ fillimisht,ȱ tëȱ bëjnëȱ
paraqitjeȱtëȱndryshmeȱtëȱnumraveȱnëȱnumëratorȱdukeȱdalluarȱrendetȱDHȱdheȱ
NJ.ȱ Kurȱ çdoȱ gjëȱ ështëȱ eȱ qartë,ȱ atëherëȱ mundȱ tëȱ kalohetȱ nëȱ paraqitjenȱ eȱ
mbledhjesȱsëȱnumraveȱdheȱshkriminȱeȱtyre.ȱ
Eȱnjëjtaȱgjëȱvlenȱedheȱpërȱparaqitjenȱeȱmbledhjesȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱMësuesjaȱ
nëȱ fillimȱ bënȱparaqitjenȱeȱboshtitȱ numerikȱ meȱ njësheȱ (brendaȱ20);ȱmëȱpasȱ bënȱ

paraqitjenȱ eȱ boshtitȱ numerikȱ meȱ dhjetësheȱ tëȱ plotaȱ dheȱ nëȱ fundȱ boshtinȱ
numerikȱ meȱ njësheȱ (kujdes:ȱ gjithmonëȱ brendaȱ njëȱ dhjetësheje),ȱ p.sh.ȱ boshtinȱ
ngaȱ numriȱ 50ȱ deriȱ nëȱ 60ȱ meȱ njëshe.ȱ Përȱ çdoȱ llojȱ boshtiȱ tëȱ paraqitur,ȱ mësuesjaȱ
duhetȱ tëȱ jetëȱ eȱ vëmendshmeȱ përȱ emërtiminȱ eȱ tyreȱ tëȱ saktëȱ dheȱ përdoriminȱ eȱ
fjaloritȱmatematikor,ȱkuȱnxënësitȱkanëȱvështirësi.ȱ
Punaȱmeȱlibrinȱfillonȱmeȱparaqitjenȱeȱshufraveȱdheȱtëȱkubeve.ȱNxënësitȱjanëȱtëȱ
familjarizuarȱtashmëȱmeȱkëtëȱpunëȱdheȱvështirësiaȱeȱvetmeȱështëȱpërȱnxënësitȱeȱ
nivelitȱtëȱtretë,ȱqëȱmundȱtëȱngatërrojnëȱmbledhjenȱeȱkubeveȱmeȱshufrat.ȱ
Nëȱ tëȱ gjithaȱ ushtrimetȱ eȱ librit,ȱ nxënësitȱ lihenȱ tëȱ lexojnëȱ kërkesënȱ dheȱ tëȱ
kuptojnëȱushtrimin.ȱMësuesjaȱndërhynȱvetëmȱnëȱrastetȱkurȱkaȱvështirësiȱnëȱtëȱ
kuptuaritȱ eȱ tipitȱ tëȱ ushtrimit.ȱ Përdorenȱ gjithëȱ kohënȱ termatȱ numërorȱ iȱ plotë,ȱ
numërorȱ iȱ zbërthyer,ȱ nëȱ mënyrëȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ dallojnë,ȱ tëȱ zbërthejnëȱ dheȱ tëȱ
paraqesinȱkëtaȱnumërorëȱnëȱformënȱqëȱkërkohet.ȱ
Problematȱjanëȱpërfundimiȱiȱtëȱkuptuaritȱdheȱiȱzbatimitȱtëȱnjohuriveȱnëȱsituataȱ
konkreteȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱ
Nëȱ këtëȱ momentȱ nxënësveȱ mundȱ t’uȱ jepenȱ ushtrimeȱ rikrijueseȱ ngaȱ ushtrimetȱ
meȱtabelaȱpërȱtëȱparaqiturȱsiȱbarazimeȱoseȱpërȱtëȱkthyerȱparaqitjetȱeȱshumësȱsëȱ
numraveȱnëȱformaȱtëȱndryshme:ȱ
60ȱ+ȱ3ȱ=ȱ63ȱĺȱȱȱ6ȱDHȱ+ȱ3ȱNJȱ=ȱ63ȱȱoseȱȱ60ȱ+ȱ3ȱ=ȱ63ȱĺ 6ȱshufraȱ+ȱ3ȱkubeȱ=ȱ63ȱkubeȱ
Gjithashtuȱ nxënësveȱ mundȱ t’uȱ jepenȱ vargjeȱ numrashȱ nëȱ tabelëȱ përȱ plotësimȱ
individualȱoseȱnëȱformëȱkonkursi.ȱRëndësiȱtëȱmadheȱkaȱplotësimiȱiȱtabelaveȱqëȱ
përmbajnëȱparaqitjeȱtëȱndryshmeȱtëȱnumrit,ȱmeȱshifraȱoseȱmeȱshkronja.ȱ
Punohetȱfletëȱpunaȱeȱmësimitȱose,ȱsiȱdetyrëȱplotësueseȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱ
tëȱ përparuar,ȱ mësuesjaȱ mundȱ tëȱ kërkojëȱ qëȱ vetëȱ nxënësitȱ tëȱ shkruajnëȱȱ
paraqitjeȱ tëȱ ndryshmeȱ ȱ numrashȱ dheȱ tëȱ argumentojnëȱ seȱ siȱ kanëȱ vepruar.ȱ
Tabelaȱ qëȱ kërkonȱ shkriminȱ eȱ numraveȱ nëȱ formaȱ tëȱ ndryshmeȱ duhetȱ
korrigjuarȱpërȱtëȱparëȱseȱkuȱkanëȱvështirësiȱnxënësit,ȱnëȱcilënȱngaȱparaqitjetȱ
eȱ ndryshmeȱ tëȱ numrit.ȱ Ështëȱ përȱ t’uȱ paturȱ parasyshȱ qëȱ vështirësiaȱ mëȱ eȱ
madheȱqëndronȱnëȱshkriminȱeȱnumraveȱmeȱfjalë,ȱpasiȱnëȱshqiptiminȱeȱtyreȱ
vërehenȱpasaktësi.ȱ
ȱ
ȱ

134
MËSIMETȱȱ13.4,ȱ13.5ȱ Zbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱȱ100.ȱ
x Tëȱzbresëȱȱnumratȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱzbatojëȱparaqitjeȱtëȱndryshmeȱpërȱnumratȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱrishkruajëȱfaktetȱeȱzbritjesȱnëȱformaȱtëȱndryshmeȱmeȱoperatorë.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumraȱdyshifrorë,ȱdhjetëshe,ȱnjëshe,ȱndryshesë,ȱveprimeȱ
nëȱrresht,ȱveprimeȱnëȱshtyllë.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Momentiȱ mëȱ iȱ rëndësishëmȱ ështëȱ aiȱ nëȱ mësiminȱ 13.4,ȱ kuȱ duhetȱ shpjeguarȱ
mënyraȱ eȱ zbritjesȱ sëȱ numraveȱ midisȱ tyreȱ (kurȱ njëriȱ ështëȱ dyshifrorȱ dheȱ tjetriȱ
njëshifror).ȱ Ritheksohenȱ rendetȱ eȱ numraveȱ dheȱ siȱ veprojmëȱ (dhjetëshetȱ meȱ
dhjetësheȱdheȱnjëshetȱmeȱnjëshet).ȱShpjegohetȱzbritjaȱeȱnumraveȱmidisȱnjësheveȱ
dheȱ heqjaȱ eȱ tyreȱ meȱ vizëȱ (përȱ tëȱ dalluarȱ vepriminȱ ngaȱ mbledhja,ȱ kuȱ numratȱ
qarkohenȱ sëȱ bashku).ȱ Vështirësiaȱ qëndronȱ nëȱ tëȱ kuptuaritȱ eȱ përdorimitȱ tëȱ
kllapave.ȱP.sh.:ȱ
27ȱ–ȱ5ȱ=ȱ20ȱ+ȱ(7ȱ–ȱ5)ȱȱEmërtojmëȱ27ȱsiȱshumëȱ20ȱ+ȱ7ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ20ȱ+ȱ2ȱȱȱȱȱȱȱȱKryejmëȱveprimetȱbrendaȱkllapësȱ
ȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ2ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱGjejmëȱndryshesënȱ(kujdes:ȱpavarësishtȱveprimitȱtëȱmbledhjes,ȱ
ështëȱgjeturȱndryshesaȱmidisȱnumraveȱ27ȱdheȱ5).ȱ
Mjaftȱ rëndësiȱ kaȱ kuptimiȱ iȱ veprimeveȱ nëȱ çdoȱ hap.ȱ Mësuesjaȱ duhetȱ tëȱ jetëȱ eȱ
bindurȱ qëȱ nxënësitȱ eȱ kanëȱ kuptuarȱ hapinȱ pararendësȱ përȱ tëȱ kaluarȱ pastajȱ nëȱ
vepriminȱtjetër.ȱ
Punohenȱ ushtrimetȱ eȱ libritȱ dukeȱ pasurȱ kujdesȱ nëȱ zbritjenȱ sipasȱ modelitȱ tëȱ
shpjeguarȱ dheȱ nëȱ modelinȱ eȱ shkurtër:ȱ 27ȱ –ȱ 5ȱ =ȱ 22.ȱ Gjithmonëȱ duhetȱ përdorurȱ
qarkimiȱiȱnjësheve,ȱnëȱmënyrëȱqëȱ nxënësitȱtëȱmosȱngatërrojnëȱveprimetȱmidisȱ
rendeve.ȱ
Shumëȱeȱrëndësishmeȱmbetetȱpunaȱmeȱboshtinȱnumerik,ȱparaqitjaȱeȱnumraveȱ
nëȱ të,ȱ siȱ dheȱ paraqitjaȱ eȱ vargjeveȱ tëȱ numraveȱ nëȱ tabelaȱ apoȱ veprimetȱ meȱ
operatorë.ȱ

Nëȱ këtëȱ fazëȱ mundȱ tëȱ përdorenȱ formaȱ tëȱ larmishmeȱ njëllojȱ siȱ gjatëȱ evokimit.ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ ripunojëȱ oseȱ mundȱ tëȱ rivlerësojëȱ nxënësȱ tëȱ veçantëȱ përȱ
dobësitëȱqëȱkanëȱhasurȱgjatëȱkësajȱoreȱmësimore.ȱ
Pasȱmësimitȱ13.5ȱzhvillohetȱnjëȱorëȱpunëȱeȱpavarur.ȱ
ȱ
MËSIMIȱȱ13.6ȱ Problemaȱmeȱ+ȱdheȱ–ȱbrendaȱ100.ȱ
x Tëȱriprodhojëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ100.ȱ
x Tëȱshquajëȱzgjidhjenȱeȱproblemaveȱmidisȱdyȱveprimeveȱ+ȱdheȱȬ.ȱ
x Tëȱ zgjidhëȱ problemaȱ tëȱ jetësȱ sëȱ përditshmeȱ dukeȱ përdorurȱ faktetȱ eȱ
mbledhjeȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ100.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱgjithsej,ȱzgjidhje,ȱpyetjeȬpërgjigje.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ përsëritëȱ faktetȱ eȱ mbledhjesȱ dheȱ tëȱ zbritjesȱ deriȱ nëȱ 100ȱ nëȱ
formaȱtëȱndryshme:ȱ
45ȱ+ȱ3ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ25ȱ+ȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ29ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
48ȱ–ȱ3ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ89ȱȬȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ84ȱ
Meȱ mjeteȱ rrethanoreȱ mundȱ tëȱ krijohenȱ situataȱ tëȱ ndryshmeȱ problemoreȱ ngaȱ
nxënësitȱ dheȱ mësuesja,ȱ dukeȱ dhënëȱ nëȱ tabelëȱ strukturënȱ eȱ zgjidhjesȱ sëȱ njëȱ
problemeȱmeȱhapa:ȱ
¾ Leximiȱiȱtëȱdhënaveȱ
¾ Dallimiȱiȱkërkesësȱsëȱproblemësȱ
¾ ZGJIDHJA:ȱ
¾ Kërkesaȱ
¾ Veprimiȱ
¾ Përgjigjjaȱ

136
Fillonȱ punaȱ meȱ librin.ȱ Lexohenȱ dyȱ ȱ problematȱ Aȱ dheȱ B,ȱ tëȱ cilatȱ synojnëȱ tëȱ
analizohenȱ tëȱ dhënatȱ dheȱ tëȱ mendohetȱ përȱ zgjidhjet.ȱ Jepenȱ dyȱ zgjidhjeȱ
alternativeȱ dheȱ nxënësitȱ nxitenȱ tëȱ mendojnëȱ dheȱ sidomosȱ tëȱ argumentojnëȱ
zgjidhjenȱ eȱ paraqitur.ȱ Situatatȱ janëȱ tëȱ zakonshme,ȱ prandajȱ nxënësitȱ mundȱ tëȱ
gjykojnëȱvetë.ȱ
ProblematȱCȱdheȱDȱȱsynojnëȱzgjidhjenȱeȱtyreȱpaȱdhënëȱalternativëȱzgjidhjeje.ȱ
Nëȱ këtëȱ fazëȱ punohetȱ ushtrimȬproblemaȱ eȱ fundit,ȱ eȱ cilaȱ synonȱ tëȱ plotësohetȱ
numëroriȱ100ȱȱiȱparaqiturȱsiȱshumëȱdyȱmbledhorësh.ȱ
Punohetȱnëȱfletëȱpuneȱdhe,ȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱparë,ȱmundȱtëȱjepetȱnjëȱ
problemëȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritje.ȱ
Pasȱ këtijȱ mësimiȱ zhvillohetȱ njëȱ orëȱ punëȱ eȱ pavarurȱ përȱ zgjidhjenȱ eȱ
problemaveȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱbrendaȱ100.ȱ
ȱ
MËSIMETȱȱ13.7,ȱ13.8ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ +ȱ dheȱ –ȱ

brendaȱ100.ȱ
x Tëȱriprodhojëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱbrendaȱ100ȱmeȱoperator.ȱ
x Tëȱȱshpjegojëȱmënyrënȱeȱveprimitȱmeȱoperatorë.ȱ
x Tëȱinterpretojëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱoperator,ȱnumërorȱiȱplotë,ȱnumërorȱiȱzbërthyer.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱ
Shkruhenȱ disaȱ numraȱ dheȱ kërkohetȱ tëȱ rishkruhenȱ sipasȱ vargjeveȱ rritëseȱ dheȱ
zvogëluese.ȱ
Kujtohenȱtermatȱparaȱdheȱpasȱdukeȱdhënëȱdisaȱshembuj.ȱ
ȬCiliȱnumërȱgjendetȱpasȱnumritȱ45?ȱ

ȬCiliȱnumërȱgjendetȱparaȱnumritȱ25?ȱ
Paraqitetȱ boshtiȱ numerikȱ dheȱ bëhenȱ interpretimeȱ tëȱ mbledhjesȱ dheȱ tëȱ zbritjesȱ
nëȱtëȱ(brendaȱ20,ȱqëȱnxënësitȱtëȱorientohenȱnëȱpunënȱeȱmëpastajmeȱmeȱlibrin).ȱ
Punohenȱ ushtrimetȱ eȱ libritȱ dukeȱ ndaluarȱ pasȱ çdoȱ ushtrimi,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ
përvetësojnëȱfaktetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱnëȱparaqitjenȱeȱtyreȱnëȱoperatorëȱ
dheȱnëȱboshtinȱnumerik.ȱ
Nëȱushtrimetȱmeȱoperatorëȱtëȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱtëȱdhënëȱnëȱvargȱduhetȱ
ndaluarȱ pasȱ çdoȱ mbledhjejeȱ oseȱ zbritjeje,ȱ qëȱ nxënësitȱ tëȱ orientohenȱ drejtȱ njëȱ
zgjidhjejeȱtëȱsaktë.ȱ
Nëȱkëtëȱmomentȱmundȱtëȱpunohenȱ nëȱfletoreȱbarazimeȱ tëȱnxjerraȱ ngaȱ tabelatȱ
oseȱvargjetȱeȱmbledhjesȱdheȱtëȱzbritjesȱsëȱoperatorëveȱtëȱkthehenȱnëȱbarazimeȱtëȱ
njëpasnjëshme.ȱ
Punohetȱnëȱfletëȱpuneȱdhe,ȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱparë,ȱmundȱtëȱjepetȱnjëȱ
problemëȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritje.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ13.ȱ9ȱȱ Zgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionit.ȱȱ
x Tëȱvendosëȱȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
brendaȱ10Ȭsȱtëȱgjeturaȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱ
deriȱnëȱ10ȱqëȱiȱjepetȱmeȱintuitë.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ provënȱ meȱ tëȱ gjithaȱ elementetȱ eȱ bashkësisëȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ
gjeturȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱbrendaȱ
10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱȱ
x Tëȱgjejëȱpaȱgabimeȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱ
zbritjeȱbrendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱnjëȱbashkësieȱtëȱdhënëȱmeȱnumraȱ
natyrorëȱderiȱnëȱ10ȱqëȱiȱjepet.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱçelës,ȱzgjidhje,ȱekuacion,ȱprovë,ȱveprim.ȱȱ
ȱ

138
1Ȭ EVOKIMI:ȱȱ
Veprimeȱnëȱdërrasëȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ10ȱtëȱtipit:ȱ
ȱȱȱȱȱȱ+ȱ7ȱ=ȱ9ȱ;ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱ9ȱ=ȱ9;ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱ8ȱ=ȱ10;ȱȱȱȱ6ȱ+ȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ9…..etj.ȱ
Nxënësȱtëȱndryshëmȱshpjegojnëȱseȱsiȱeȱgjetënȱdheȱeȱdemonstrojnëȱmeȱgishta.ȱ
Mësuesjaȱ shpjegonȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ tëȱ gjeturȱ meȱ provëȱ zgjidhjetȱ eȱ
ekuacionitȱ(praȱdukeȱeȱprovuar,ȱdukeȱkryerȱmbledhjenȱoseȱzbritjenȱnjëȱpërȱnjëȱ
meȱtëȱgjithaȱelementetȱqëȱiȱjepenȱnëȱbashkësi,ȱashtuȱsiçȱveprojmëȱpërȱtëȱgjeturȱ
çelësinȱqëȱhapȱportënȱkurȱkemiȱnjëȱtufëȱmeȱçelësa).ȱ
ȱȱ
{6;ȱ9;ȱ0;ȱ3;ȱ2}
7 = 9 Kjoȱparaqitjeȱquhetȱekuacion.
D.m.th.ȱȱȱ6ȱ+ȱ7ȱƾȱ9ȱȱȱȱȱȱȱ9ȱ+ȱ7ȱƾȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ0ȱ+ȱ7ȱƾȱ9ȱȱȱȱȱȱȱ3ȱ+ȱ7ȱƾȱ9ȱȱȱȱȱȱvetëmȱȱȱȱȱ2ȱ+ȱ7ȱ=ȱ9ȱ
ȱȱȱ2ȱȱȱȱȱȱȱ
Pra,ȱnumriȱ 2ȱqëȱjepetȱnëȱbashkësi,ȱ eȱ zgjidhȱ ekuacioninȱ tonë.ȱ Themiȱ seȱ2ȱ ështëȱ
zgjidhjaȱeȱekuacionit.ȱ
Hapetȱlibri.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱgjatëȱplotësimitȱtëȱtij.ȱMëȱpasȱkalohetȱ
nëȱ puniminȱ dheȱ diskutiminȱ eȱ tyreȱ nëȱ dërrasë.ȱ Njëȱ nxënësȱ eȱ zgjidhȱ atë.ȱ Klasaȱ
korrigjonȱshokunȱoseȱvetveten.ȱ
Lexohenȱdheȱsqarohenȱnjëȱngaȱnjëȱtëȱgjithaȱkërkesatȱpërȱushtrimetȱqëȱmësuesjaȱ
jepȱnëȱdërrasë.ȱKontrollonȱeȱsqaronȱȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱbënȱȱkontrollȱdheȱ
vlerësimȱindividual.ȱ
Mësuesjaȱuȱjepȱnjëȱushtrimȱmeȱparaqitjenȱeȱmëposhtmeȱdukeȱiȱndarëȱnxënësitȱ
nëȱgrupeȱ(nxënësitȱkopjojnëȱngaȱdërrasa)ȱoseȱiȱparapërgatitȱfletëtȱmëȱparë.ȱ
{7;ȱ4;ȱ0;ȱ3;ȱ2}ȱ
+ 5 = 8
fgj
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ushtrimeȱ përȱ tëȱ punuarȱ ngaȱ tekstiȱ oseȱ fletaȱ eȱ
punës.ȱ

Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱ13.ȱ9)ȱ Zgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionitȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ zgjidhjenȱeȱekuacioneveȱ tëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
brendaȱ10Ȭsȱtëȱgjeturaȱmeȱprovëȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱ
gjeturȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱbrendaȱ
10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱȱ
x Tëȱ gjejëȱ paȱgabimeȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱ
zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ ȱ brendaȱ bashkësisëȱ meȱ numraȱ natyrorëȱ
deriȱnëȱ10.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱ
Veprimeȱnëȱdërrasëȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ10ȱtëȱtipit:ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱ+ȱ7ȱ=ȱ9ȱ;ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱ9ȱ=ȱ9;ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱ8ȱ=ȱ10;ȱȱȱȱȱȱ6ȱ+ȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ9…..etj.ȱ
Hapetȱfletaȱeȱpunës.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱpërȱplotësiminȱeȱsaj.ȱLexohenȱ
dheȱ sqarohenȱ njëȱ ngaȱ njëȱ tëȱ gjithaȱ kërkesatȱ përȱ ushtrimetȱ qëȱ mësuesjaȱ jepȱ nëȱ
tabelë.ȱKontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱbënȱȱkontrollȱȱdheȱvlerësimȱ
individual.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Kalohetȱnëȱpuniminȱdheȱdiskutiminȱnëȱdërrasëȱtëȱushtrimeve,ȱkuȱnxënësitȱkanëȱ
gabuarȱ mëȱ tepër.ȱ Mëȱ pasȱ nxënësȱ tëȱ ndryshëmȱ ȱ zgjidhinȱ nëȱ tabelëȱ ushtrimet.ȱ
Mësuesjaȱiȱnxitȱqëȱtëȱshpjegojnëȱseȱsiȱvepruanȱpërȱt’iȱzgjidhurȱato,ȱmeȱgojëȱeȱmeȱ
mjete.ȱKlasaȱiȱpunonȱparalelishtȱushtrimetȱnëȱfletoreȱdheȱkorrigjonȱshokunȱoseȱ
vetveten.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimeȱpërȱtëȱpunuarȱngaȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
ȱ

140
MËSIMIȱ13.ȱ10ȱȱ Zgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionit.ȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ zgjidhjetȱeȱinekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
brendaȱ10Ȭs,ȱtëȱgjeturaȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱ
x Tëȱ përdorëȱ provënȱmeȱtëȱgjithaȱelementetȱeȱbashkësisëȱqëȱiȱjepenȱpërȱtëȱ
gjeturȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ
brendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10ȱ
qëȱiȱjepet.ȱȱ
x Tëȱ gjejëȱ paȱ gabimeȱ ȱ tëȱ gjithaȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ
mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ ȱ brendaȱ njëȱ bashkësieȱ tëȱ
dhënëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱçelës,ȱzgjidhje,ȱinekuacion,ȱprovë,ȱveprim.ȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMI:ȱȱ
Veprimeȱnëȱdërrasëȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ10ȱtëȱtipit:ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
4ȱȱȱ7ȱ;ȱȱ9ȱȱȱ6ȱdheȱȱ ȱ+ȱ7ȱ<ȱ9ȱ;ȱ ȱ+ȱ9ȱ>ȱ9;ȱ ȱ+ȱ8ȱ>10;ȱ6ȱ+ ȱ<ȱ9…..etj.ȱ
Mësuesjaȱ shpjegonȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ tëȱ gjeturȱ meȱ provëȱ zgjidhjetȱ eȱ
inekuacionitȱ (praȱ dukeȱ eȱ provuar,ȱ dukeȱ kryerȱ mbledhjenȱ oseȱ zbritjenȱ njëȱ përȱ
njëȱ meȱ tëȱ gjithaȱ elementetȱ qëȱ iȱ jepenȱ nëȱ bashkësi,ȱ ashtuȱ siçȱ veprojmëȱ përȱ tëȱ
gjeturȱçelësinȱqëȱhapȱportënȱkurȱkemiȱnjëȱtufëȱmeȱçelësa).ȱ
{6;ȱ9;ȱ0;ȱ3;ȱ2}
Kjoȱparaqitjeȱquhetȱinekuacion.
7 > 9
ȱȱȱȱȱ
D.m.th.ȱȱȱ6ȱ+ȱ7ȱ>ȱ9ȱȱȱȱȱȱ9ȱ+ȱ7ȱ>ȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ0ȱ+ȱ7ȱ<ȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ3ȱ+ȱ7ȱ>ȱ9ȱȱȱȱȱvetëmȱȱȱȱȱ2ȱ+ȱ7ȱ=ȱ9ȱ
6;ȱ9;ȱ3ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Praȱnumratȱȱ6;ȱ9;ȱ3ȱqëȱjepenȱnëȱbashkësi,ȱeȱzgjidhinȱinekuacioninȱtonë.ȱThemiȱseȱ
6;ȱ9;ȱ3ȱjanëȱȱzgjidhjetȱeȱinekuacionit.ȱ

Hapetȱlibri.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtij.ȱMëȱpasȱkalohetȱnëȱ
puniminȱ dheȱ diskutiminȱ eȱ tyreȱ nëȱ dërrasë.ȱ Njëȱ nxënësȱ eȱ zgjidhȱ atë.ȱ Klasaȱ
korrigjonȱshokunȱoseȱvetveten.ȱ
Lexohenȱdheȱsqarohenȱnjëȱngaȱnjëȱtëȱgjithaȱkërkesatȱpërȱushtrimetȱqëȱmësuesjaȱ
jepȱnëȱdërrasë.ȱKontrollonȱeȱsqaronȱȱȱçdoȱpaqartësiȱdheȱmëȱpasȱbënȱkontrollȱeȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱminitestȱ
Mësuesjaȱuȱjepȱnjëȱushtrimȱmeȱparaqitjenȱeȱmëposhtmeȱdukeȱiȱndarëȱnxënësitȱ
nëȱgrupeȱ(nxënësitȱkopjojnëȱngaȱdërrasa)ȱoseȱiȱparapërgatitȱfletëtȱmëȱparë.ȱ
{7;ȱ4;ȱ0;ȱ3;ȱ2}ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱȱȱ5ȱȱȱ<ȱȱ8ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
ȱ
ȱ
ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimeȱpërȱtëȱpunuarȱngaȱtekstiȱoseȱfletaȱeȱpunës.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱ13.ȱ10)ȱȱȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱinekuacionit.ȱȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ zgjidhjetȱeȱinekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
brendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱȱ
x Tëȱ gjejëȱ paȱ gabimeȱ tëȱ gjithaȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ
mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ ȱ brendaȱ njëȱ bashkësieȱ tëȱ
Konceptetȱkryesore:ȱçelës,ȱzgjidhje,ȱinekuacion,ȱprovë,ȱveprim.ȱȱ
ȱ
Përȱ ecurinëȱ eȱ kësajȱ oreȱ mundȱ tëȱ shërbejëȱ tema:ȱ Punëȱ eȱ pavarurȱ (pasȱ 13.ȱ 9),ȱ
TEMA:ȱZgjidhjeȱmeȱtentativëȱeȱekuacionitȱȱ
142
ȱ
Kapitulliȱ14ȱ
Kyȱkapitullȱështëȱȱkonceptuarȱpërȱnjëȱrimarrjeȱtëȱkoncepteveȱdheȱnjohuriveȱbazëȱ
qëȱnxënësitȱkanëȱfituarȱgjerȱtani.ȱAiȱsynonȱpërsëritjenȱdheȱpërforciminȱeȱtyre.ȱ
Nëȱ këtëȱ kapitullȱ janëȱ përfshirëȱ nënlinjatȱ eȱ algjebrësȱ dheȱ tëȱ veprimeveȱ meȱ
numrin.ȱNëȱfundȱtëȱtijȱmundȱtëȱplanifikohetȱnjëȱorëȱpërsëritjeje.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ mjeteȱ jostandardeȱ (gishti,ȱ pëllëmba,ȱ hapi…etj.)ȱ përȱ tëȱ maturȱ
gjatësinëȱeȱobjekteveȱtëȱndryshme.ȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ centimetrinȱ siȱ njësiȱ dheȱ vizorenȱ siȱ mjetetȱ standardȱ përȱ tëȱ
maturȱgjatësinëȱȱeȱobjekteveȱtëȱndryshmeȱ(deriȱnëȱ20ȱcm).ȱ
x Tëȱçiftojëȱsende,ȱfigura,ȱnumraȱbrendaȱ100Ȭësȱȱsipasȱnjëȱrregulli.ȱ
x Tëȱplotësojëȱçiftimeȱnëȱtabelaȱoseȱmeȱdiagrameȱpërȱndryshesaȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱ ȱ oȱ ȱ përȱ tëȱ lidhurȱ ndryshesaȱ brendaȱ
100Ȭësȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱzbresëȱmeȱmendȱdyȱnumraȱpërȱndryshesaȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱzbatojëȱmënyraȱtëȱndryshmeȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesaȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱ përdorëȱdheȱtëȱshpjegojëȱradhënȱeȱveprimeveȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱ
përȱtëȱgjeturȱndryshesaȱbrenda20Ȭës.ȱ
x Tëȱzbresëȱmeȱmendȱnjëȱnumërȱnjëshifrorȱngaȱnjëȱnumërȱdyshifrorȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱpërdorëȱkuptiminȱeȱzbritjesȱ(nëȱbashkësinëȱpërkatëseȱtëȱȱnumrave)ȱpërȱ
tëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱproblemoreȱtëȱjetësȱsëȱpërditshme.ȱȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesatȱ brendaȱ x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱȱ x Tëȱ kthejëȱ nëȱ barazimȱ meȱ
100Ȭësȱ qëȱ lidhenȱ ȱ meȱ numraȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ ȱ meȱ zbritjeȱ ndryshesatȱ përȱ
përmesȱ ȱ operatoritȱ shigjetorȱ ndryshesatȱ brendaȱ 100Ȭësȱ zbritjetȱ brendaȱ 100Ȭësȱ
sipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱ sipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱ çiftimetȱ eȱ numraveȱ nëȱ
x Tëȱ vendosëȱ mbledhorëtȱ oseȱ x Tëȱ përdorëȱ figurënȱ përȱ tëȱ tabelaȱoseȱdiagram.ȱ
shumënȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱ mbledhurȱ nëȱ rreshtȱ dukeȱ x Tëȱ ȱ shpjegojëȱ ȱ meȱ gojëȱ
gatshmeȱ përȱ tëȱ gjeturȱ shumaȱ veçuarȱ 10Ȭnȱ sipasȱ modelitȱ qëȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ
brendaȱ 20Ȭësȱ dukeȱ veçuarȱ 10Ȭnȱ iȱjepet.ȱ veprimeveȱ gjatëȱ
sipasȱfigurës.ȱ x Tëȱ përdorëȱ ȱ tëȱ gjithaȱ mënyratȱ mbledhjesȱ ȱ nëȱ rreshtȱ
Oseȱȱ eȱ mësuaraȱ përȱ tëȱ mbledhurȱ brendaȱ 20Ȭësȱ (dukeȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ rreshtȱ brendaȱ100Ȭësȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭ veçuarȱ10Ȭn).ȱ
brendaȱ 20Ȭësȱ dukeȱ numëruarȱ nȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tijȱ
konkretishtȱ elementetȱ eȱ x Tëȱ përdorëȱ ȱ tëȱ gjithaȱ mënyratȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ
paraqituraȱnëȱfigurë.ȱ eȱ mësuaraȱ përȱ tëȱ mbledhurȱ veprimeveȱ gjatëȱ

x Tëȱ vendosëȱ mbledhorëtȱ oseȱ brendaȱ100Ȭësȱdukeȱȱeȱkaluarȱ mbledhjesȱ ȱ nëȱ rreshtȱȱ
shumënȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱ 10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ brendaȱ 100Ȭësȱ meȱ tëȱ
gatshmeȱ përȱ tëȱ gjeturȱ shumaȱ x Tëȱ përdorëȱ zbërthiminȱ eȱ gjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱ
brendaȱ 100Ȭësȱ dukeȱ zbërthyerȱ zbritësitȱ përȱ tëȱ realizuarȱ paȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
njërinȱ mbledhorȱ siȱ shumëȱ dyȱ zbritjenȱ nëȱ rreshtȱ sipasȱ x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tijȱ
mbledhorësh.ȱ modelitȱdheȱudhëzimeveȱqëȱiȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ
Dheȱȱȱ jepenȱ përȱ tëȱ gjeturȱ veprimeveȱ gjatëȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ ndryshesatȱȱbrendaȱ20Ȭësȱ.ȱ mbledhjesȱ ȱ nëȱ rreshtȱ
brendaȱ100Ȭësȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ x Tëȱ përdorëȱ zbërthiminȱ eȱ brendaȱ 100Ȭësȱ meȱ tëȱ
x Tëȱ vendosëȱ mbledhorëtȱ oseȱ zbritësitȱ përȱ tëȱ realizuarȱ gjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱ
shumënȱnëȱbarazimetȱgjysmëȱtëȱ zbritjenȱpjesëȱ–pjesëȱnëȱrreshtȱ dukeȱȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
gatshmeȱ përȱ tëȱ gjeturȱ shumaȱ dheȱ nëȱ shtyllëȱ sipasȱ modelitȱ x Tëȱ zbresëȱ paȱ gabimeȱ
brendaȱ 100Ȭësȱ dukeȱ zbërthyerȱ dheȱ udhëzimeveȱ qëȱ iȱ jepenȱ brendaȱ 20Ȭës,ȱ pjesëȬpjesëȱ
njërinȱ mbledhorȱ siȱ shumëȱ dyȱ përȱ tëȱ gjeturȱ ndryshesatȱȱ nëȱ rreshtȱ meȱ mënyraȱ tëȱ
mbledhorësh.ȱ brendaȱ100Ȭës.ȱ ndryshme.ȱ
Dheȱȱȱ x Tëȱ dallojëȱ vepriminȱ qëȱ duhetȱ tëȱ x Tëȱ zbresëȱ pjesëȬpjesëȱ nëȱ
x Tëȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ përdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱsituataȱ rreshtȱ dheȱ nëȱ shtyllëȱ ȱ paȱ
brendaȱ100Ȭësȱdukeȱȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ tëȱthjeshtaȱproblemoreȱȱmeȱnjëȱ gabimeȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ ȱ nëȱ veprimȱmbledhjejeȱoseȱzbritjejeȱ x Tëȱ zgjidhëȱ situataȱ tëȱ
zbritjetȱ nëȱ shtyllëȱ qëȱ iȱ jepenȱȱ brendaȱ 100Ȭësȱ përmesȱ ȱ fjalëveȱȱ thjeshtaȱ problemoreȱ ȱ meȱ
pasȱ ȱ numërimitȱ konkretȱ tëȱ kyçe:ȱ “ȱ mëȱ shumë”ȱ dheȱ njëȱ veprimȱ mbledhjejeȱȱ
elementeveȱ nëȱ bashkësitëȱ eȱ “gjithsej”,ȱ ”mëȱ pak”,ȱ oseȱ zbritjejeȱ ȱ brendaȱ 20Ȭ
paraqituraȱmeȱshufra.ȱ ”mbetën”.ȱ Tëȱ përdorëȱ palosjenȱ ës,ȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱ nëȱ përȱtëȱkrijuarȱfiguraȱtëȱthjeshtaȱ kyçeȱ “mëȱ shumë”ȱ dheȱ
barazimetȱ qëȱ iȱ jepenȱ pasȱ simetrikeȱ sipasȱ udhëzimeveȱ “gjithsej”,ȱ ”mëȱ pak”,ȱ
numërimitȱkonkretȱtëȱelementeveȱ dheȱdemonstrimitȱtëȱmësuesesȱ ”mbetën”.ȱȱȱ
nëȱ bashkësitëȱ eȱ paraqituraȱ meȱ Oseȱȱ x Tëȱ ȱ plotësojëȱ simetrikenȱ eȱ
shufraȱdheȱkube.ȱȱ x Tëȱ vizatojëȱ drejtëzënȱ eȱ njëȱ figureȱ nëȱ lidhjeȱ meȱ
x Tëȱ vendosëȱ shumënȱ oseȱ ndryshesënȱ simetrisëȱnëȱfiguratȱeȱthjeshtaȱ njëȱdrejtëz.ȱ
nëȱmbledhjetȱshkurtȱnëȱrreshtȱdheȱ simetrike.ȱ
nëȱ shtyllëȱ brendaȱ 100Ȭësȱ paȱ eȱ
kaluarȱ10Ȭnȱaqȱȱrrathëȱmëȱshumëȱ
sipasȱrregullitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱ identifikojëȱ drejtëzënȱ eȱ
simetrisëȱ nëȱ figuratȱ eȱ thjeshtaȱ
simetrikeȱ kuȱ ajoȱ ështëȱ eȱ
vendosurȱ meȱ ngjyrëȱ qartësishtȱ
tëȱdallueshme.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ 14.ȱ 1,ȱ 14.ȱ 2.ȱ ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ zbritjesȱ

brendaȱ100Ȭësȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesatȱ brendaȱ 100Ȭësȱ qëȱ lidhenȱ meȱ numraȱ përmesȱȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
144
x Tëȱ përdorëȱ operatorinȱ shigjetorȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ meȱ ndryshesatȱ
brendaȱ100Ȭësȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱ kthejëȱ nëȱ barazimȱ meȱ zbritjeȱ ȱ ndryshesatȱ përȱ zbritjetȱ brendaȱ 100Ȭësȱ
çiftimetȱeȱnumraveȱȱnëȱȱtabelaȱoseȱdiagram.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ gojëȱ përȱ numëriminȱ 0Ȭ100ȱ (0,ȱ 10,ȱ 20,ȱ 30,ȱ 40,ȱ 50ȱ …ȱ dheȱ
anasjelltas).ȱ
Mësuesjaȱvizatonȱnëȱdërrasëȱboshtinȱȱnumerikȱdheȱuȱkërkonȱnxënësveȱqëȱedheȱ
ata,ȱmeȱmajënȱeȱlapsit,ȱtëȱndjekinȱrrugënȱqëȱbënȱajoȱmeȱshkumësȱdukeȱkaluarȱ
0ȱ+ȱ10ȱ=ȱ10,ȱ10ȱ+ȱ10ȱ=ȱ20,ȱ20ȱ+ȱ10ȱ=ȱ30……etj.ȱderiȱnëȱ90ȱ+ȱ10ȱ=ȱ100ȱ
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱmeȱdisaȱnxënësȱpërȱtëȱȱkaluarȱȱnëȱkahunȱzbritësȱd.m.th.:ȱ
100ȱ–ȱ10ȱ=ȱ90,ȱ90ȱ–ȱ10ȱ=ȱ80……etjȱ
20ȱȱȱ+ȱ30ȱoȱȱ50…..etj.ȱ
diagrame.ȱGjithashtuȱuȱshpjegohetȱseȱsiȱparaqitenȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱȱnëȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱeȱushtrimitȱ2ȱoseȱtabelatȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱtekst.ȱ
Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱȱbarazimetȱȱqëȱdalinȱȱprejȱtyre.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ ȱ përȱ këtoȱ mësimeȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱParaqesinȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱjepenȱmeȱtabelë.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ14.ȱ3,ȱ14.ȱ4.ȱȱMbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
Doȱ tëȱ përsëritenȱ mënyratȱ eȱ ndryshmeȱ tëȱ mbledhjesȱ deriȱ nëȱ 20ȱ dukeȱ uȱ ndalurȱ
mëȱ tepërȱ teȱ mbledhjaȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ brendaȱ 20Ȭës.ȱ Përȱ realiziminȱ eȱ këtyreȱ
orëveȱ mundȱ tëȱ mbështeteniȱ teȱ MËSIMIȱ 8.ȱ 4,ȱ TEMA:ȱ Mbledhjaȱ nëȱ rreshtȱ dukeȱ
veçuarȱ10ȱȱ
tëȱgjeturȱshumaȱbrendaȱ20Ȭësȱdukeȱveçuarȱ10Ȭnȱsipasȱfigurës.ȱ
Oseȱȱ
x Tëȱ ȱ mbledhëȱ shkurtȱ nëȱ rreshtȱ brendaȱ 20Ȭësȱ dukeȱ numëruarȱ konkretishtȱ
x Tëȱ përdorëȱ ȱ figurënȱ përȱ tëȱ mbledhurȱ nëȱ rreshtȱ dukeȱ veçuarȱ 10Ȭnȱ sipasȱ
x Tëȱ ȱ shpjegojëȱ ȱ meȱ gojëȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ veprimeveȱ gjatëȱ mbledhjesȱȱ
nëȱrreshtȱbrendaȱ20Ȭësȱ(dukeȱveçuarȱ10Ȭn).ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱshufra,ȱzbërthim,ȱveçimȱȱiȱ10Ȭs.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱmbledhjeȱbrendaȱ10Ȭs.ȱ
Tipiȱ10ȱ+ȱ4ȱ=ȱ…ȱȱ
ȱȱȱOseȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ19ȱsiȱshumëȱdyȱmbledhorësh,ȱp.sh.:ȱ
ȱ
1 10
2 12ȱ=ȱ10ȱȱ+ȱ2ȱ
2

146
Mësuesjaȱ uȱ kujtonȱ nxënësveȱ nëȱ dërrasëȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ mbledhjenȱ eȱ
numraveȱȱdukeȱveçuarȱ10Ȭnȱmeȱrrathëȱdheȱnëȱboshtȱnumerik.ȱ
ȱ
13ȱ+ȱ4ȱ 10 3 4 ȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
10 7
17
13 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Hapetȱ libri.ȱ Lexohenȱ dheȱ sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ dheȱ punaȱ qëȱȱ
nxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱ
fletësȱsëȱpunës.ȱ
Mësuesjaȱ kontrollonȱ eȱ sqaronȱ çdoȱ paqartësiȱ eȱ mëȱ pasȱ ȱ bënȱ ȱ kontrollȱ ȱ dheȱ
Siȱushtrimȱplotësuesȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartëȱmundȱtëȱjepetȱqëȱtëȱkthejnëȱsiȱ
mbledhjeȱshkurtȱnëȱshtyllëȱveprimetȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱtekst.ȱ
Mësuesjaȱmundȱtëȱbëjëȱnjëȱminitestȱmeȱnjëȱushtrimȱsiȱaiȱiȱushtrimitȱ1ȱnëȱtekst.ȱȱ
Nxënësitȱ paraqesinȱ meȱ rrathëȱ dheȱ gjejnëȱ dukeȱ plotësuarȱ 10Ȭn,ȱ shumatȱ eȱ
paraqituraȱteȱushtrimiȱC.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱpërȱkëtëȱmësimȱsipasȱ
niveleve:ȱ
barazimetȱeȱushtrimitȱCȱnëȱfletorenȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ14.ȱ5.ȱ Mbledhjaȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
Doȱtëȱpërsëritenȱmënyratȱeȱndryshmeȱtëȱmbledhjesȱderiȱnëȱ100ȱdukeȱuȱndalurȱ
mëȱtepërȱteȱmbledhjaȱshkurtȱnëȱshtyllëȱbrenda100Ȭësȱpaȱeȱkaluarȱatë.ȱȱ
tëȱ gjeturȱ shumaȱ brendaȱ 100Ȭësȱ dukeȱ zbërthyerȱ njërinȱ mbledhorȱ siȱ
shumëȱdymbledhorësh.ȱȱȱ
x Tëȱmbledhëȱshkurtȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ100Ȭësȱȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ ȱtëȱgjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱpërȱtëȱmbledhurȱbrendaȱ100Ȭësȱ
paȱeȱkaluarȱ10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱmeȱfjalëtȱeȱtijȱradhënȱeȱkryerjesȱsëȱveprimeveȱgjatëȱmbledhjesȱȱ
nëȱrreshtȱbrendaȱ100Ȭësȱmeȱtëȱgjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱgojëȱpër:ȱ
a)ȱnumëriminȱ0Ȭ100ȱ(0,10,20,30,40,50ȱ…ȱdheȱanasjelltas).ȱ
b)ȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱmeȱ10Ȭsheȱtëȱplota.ȱ
Shkrimȱnëȱfletore.ȱNxënësȱtëȱndryshëmȱeȱbëjnëȱkëtëȱgjëȱnëȱdërrasë.ȱ
Mësuesjaȱuȱkujtonȱnxënësveȱȱnëȱdërrasëȱhapȱpasȱhapiȱpunënȱpërȱmbledhjenȱeȱ
numraveȱȱderiȱnëȱ100.ȱ
54
ȱ54ȱȱȱ+ȱȱȱ25ȱȱȱ=ȱȱ70ȱȱ+ȱȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 25
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ79ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 79
Hapetȱ libri.ȱ Lexohenȱ dheȱ sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ dheȱ punaȱ qëȱ ȱ nxënësitȱ
duhetȱtëȱbëjnë.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱfletësȱsëȱpunës.ȱ
Siȱushtrimȱplotësuesȱpërȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartëȱmundȱtëȱjepetȱqëȱtëȱkthejnëȱsiȱ
mbledhjeȱgjatëȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱveprimetȱeȱushtrimitȱ5ȱnëȱtekst.ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ bëjëȱ njëȱ minitestȱ meȱ njëȱ ushtrimȱ mbledhjejeȱ shkurtȱ nëȱ
shtyllëȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
148
Detyrëȱ shtëpieȱ mundȱ tëȱ jepenȱ ȱ ushtrimetȱ eȱ fletësȱ sëȱ punësȱ ȱ përȱ këtëȱ mësimȱ
sipasȱniveleve:ȱ
Niveliȱ 2ȱ dheȱ 3:ȱ Tëȱ paraqesëȱ siȱ mbledhjeȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ barazimetȱ eȱ
ushtrimeveȱB,ȱCȱnëȱfletorenȱeȱpunës.ȱ
ȱ
MËSIMETȱ14.ȱ6,ȱ14.ȱ7.ȱȱMbledhjeȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
Doȱtëȱpërsëritenȱmënyratȱeȱndryshmeȱtëȱmbledhjesȱderiȱnëȱ100ȱdukeȱuȱndalurȱ
mëȱ tepërȱ teȱ mbledhjaȱ shkurtȱ nëȱ shtyllëȱ brenda100Ȭësȱ paȱ eȱ kaluarȱ atë.ȱ Përȱ
realiziminȱ eȱ këtyreȱ orëveȱ mundȱ tëȱ mbështeteniȱ tekȱ mësimetȱ eȱ mëparshmeȱ
(Mësimiȱ8.2ȱ–ȱ8.7).ȱ
tëȱ gjeturȱ shumaȱ brendaȱ 100Ȭësȱ dukeȱ zbërthyerȱ njërinȱ mbledhorȱ siȱ
shumëȱdyȱmbledhorësh.ȱ
x Tëȱȱmbledhëȱshkurtȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ100Ȭësȱdukeȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ ȱtëȱgjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱpërȱtëȱmbledhurȱbrendaȱ100Ȭësȱ
dukeȱȱeȱkaluarȱ10Ȭnȱsipasȱmodelitȱqëȱiȱjepet.ȱ
x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tijȱ radhënȱ eȱ kryerjesȱ sëȱ veprimeveȱ gjatëȱ
mbledhjesȱnëȱrreshtȱbrendaȱ100Ȭësȱmeȱtëȱgjithaȱmënyratȱeȱmësuaraȱdukeȱ
eȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱȱȱȱȱȱStuhiȱmendimeshȱȱȱȱȱȱ
1ȬȱUshtrimeȱgojoreȱpërȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ20.ȱ
Shkrimȱnëȱfletore.ȱNxënësȱtëȱndryshëmȱeȱbëjnëȱkëtëȱgjëȱnëȱdërrasë.ȱ
Mësuesjaȱuȱkujtonȱnxënësveȱȱnëȱdërrasëȱhapȱpasȱhapiȱpunënȱpërȱmbledhjenȱeȱ
numraveȱȱderiȱnëȱ100.ȱ
ȱ37ȱȱȱ+ȱȱȱȱ29ȱȱȱȱȱȱ=ȱȱ50ȱȱȱ+ȱȱȱȱȱȱ16ȱȱȱȱȱ 1
37
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ=ȱ66ȱȱ
29
66
*Njëȱkujdesȱtëȱveçantëȱmësuesjaȱiȱkushtonȱmbledhjesȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱtëȱ
mëȱshumëȱseȱdyȱmbledhorëve.ȱ
14ȱ+ȱ36ȱ+ȱ22=ȱ72ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ 1
14
ȱ
36
ȱ 22
ȱ 72
Hapetȱ libri.ȱ Lexohenȱ dheȱ sqarohenȱ kërkesatȱ eȱ ushtrimeveȱ dheȱ punaȱ qëȱȱ
nxënësitȱduhetȱtëȱbëjnë.ȱȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtijȱdheȱtëȱ
fletësȱsëȱpunës.ȱ
Siȱ ushtrimȱ plotësuesȱ përȱ nxënësitȱ eȱ nivelitȱ tëȱ lartëȱ mundȱ tëȱ jepetȱ zgjidhjaȱ nëȱ
fletoreȱeȱproblemësȱsëȱushtrimitȱEȱnëȱtekst.ȱ
Mësuesjaȱ mundȱ tëȱ bëjëȱ njëȱ minitestȱ meȱ njëȱ ushtrimȱ mbledhjejeȱ shkurtȱ nëȱ
shtyllëȱdukeȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
P.sh.ȱȱ53ȱ+ȱ28ȱ=ȱ....ȱ Nxënësitȱparaqesinȱneȱshtylleȱdheȱkryejnëȱveprimin.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱushtrimetȱeȱfletësȱsëȱpunësȱȱpërȱkëtëȱmësimȱsipasȱ
niveleve:ȱ
Niveliȱ 2ȱ dheȱ 3:ȱ Tëȱ paraqesëȱ siȱ mbledhjeȱ gjatëȱ meȱ zbërthimȱ barazimetȱ eȱ
ushtrimeveȱB,ȱCȱnëȱtekst.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ1ȱ(pasȱmësimitȱ14.ȱ7).ȱȱ
Veprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱbrendaȱ100.ȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ shumatȱ brendaȱ 100Ȭësȱ qëȱ lidhenȱ meȱ numraȱ përmesȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱȱȱȱȱ
x Tëȱpërdorinȱoperatorinȱshigjetorȱpërȱtëȱlidhurȱnumratȱmeȱshumatȱbrendaȱ
100Ȭësȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ

150
x Tëȱȱkthejëȱnëȱbarazimȱȱ(meȱmbledhjeȱpërȱshumaȱeȱndryshesaȱbrendaȱ100Ȭ
ës)ȱçiftimetȱeȱnumraveȱnëȱȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1ȬȱUshtrimeȱmeȱgojëȱpërȱnumëriminȱ0Ȭ100ȱ(0,ȱ1,ȱ2,ȱ3,ȱ4,ȱ5ȱ…ȱ0;ȱ10;ȱ20…….dheȱ
anasjelltas).ȱ
Gjatëȱȱecjesȱȱataȱtregojnëȱmeȱgojë:ȱ
10ȱ+ȱ10ȱ=ȱ20;ȱ50ȱ+ȱ7ȱ=;ȱ62ȱ+ȱ4ȱ=……etjȱȱ
ȱ52ȱȱȱ+ȱ3ȱȱoȱȱ55…..etj.ȱ
diagramet.ȱ Gjithashtuȱ uȱ shpjegohetȱ seȱ siȱ paraqitenȱ meȱ barazimeȱ veprimetȱ qëȱȱ
nëȱtekstȱjepenȱmeȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱShkrimȱȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱoseȱtabelatȱeȱushtrimitȱ3.4ȱnëȱtekst.ȱ
Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱbarazimetȱȱqëȱdalinȱȱprejȱtyre.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱȱushtrimiȱ6ȱnëȱfletënȱeȱpunësȱdukeȱeȱpërshtaturȱ
sipasȱnivelit.ȱ
Niveliȱ1:ȱT’iȱkopjojëȱsiçȱjanëȱdiagramet.ȱȱ
Niveliȱ 2ȱ dheȱ 3:ȱ Paraqesinȱ meȱ barazimeȱ veprimetȱ qëȱ jepenȱ meȱ tabelëȱ oseȱ meȱ
diagram.ȱ
ȱ

Punëȱeȱpavarurȱ2ȱ(pasȱmësimitȱ14.ȱ7).ȱȱ
Problemaȱmeȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ shumënȱnëȱmbledhjetȱshkurtȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ
100ȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱȱ
x Tëȱdallojëȱvepriminȱqëȱduhetȱtëȱpërdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱ
problemoreȱ ȱ meȱ njëȱ veprimȱ mbledhjejeȱ brendaȱ 100Ȭësȱ përmesȱ ȱ fjalëveȱ
kyçe:ȱ“mëȱshumë”ȱdheȱ“gjithsej”.ȱȱȱ
x Tëȱ zgjidhëȱ situataȱ tëȱ thjeshtaȱ problemoreȱ ȱ meȱ njëȱ veprimȱ mbledhjejeȱȱ
brendaȱ20Ȭësȱkuȱdallohetȱqartëȱfjalaȱkyçeȱ“mëȱshumë”ȱoseȱȱ“gjithsej”.ȱ
Konceptetȱ kryesore:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ shumë”ȱ ,ȱ “gjithsej”,ȱ veprim,ȱ
ȱ
Zhvillimiȱiȱmësimit.ȱ
1ȬȱEVOKIMI:ȱȱ
19
4ȱmëȱshumë
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ19ȱ+ȱ4ȱ=ȱ23ȱȱȱ
fjalët:ȱ“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”ȱnëȱtëȱfolurȱdheȱnëȱtëȱshkruarȱmeȱnjëȱngjyrëȱtjetërȱ
“mëȱshumë”,ȱ“gjithsej”ȱoȱȱmbledhjaȱ(ȱ+ȱ).ȱȱ
dheȱ baraziminȱ përkatësȱ nëȱ dërrasëȱ dukeȱ eȱ shoqëruarȱ ȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tyreȱ oseȱ meȱ
1Ȭȱ Mësuesjaȱ zgjidhȱ dukeȱ eȱ shpjeguarȱ hapȱ pasȱ ȱ hapiȱ problemënȱ eȱ parëȱ oseȱ njëȱ
152
Mëȱpasȱzgjidhenȱproblematȱngaȱnxënësȱtëȱndryshëmȱoseȱngaȱmësuesjaȱnëȱdërrasë.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱ
Oseȱ mundȱ tëȱ paraqesinȱ meȱ bashkësiȱ dheȱ tëȱ plotësojnëȱ (meȱ shufraȱ dheȱ kube)ȱ
barazimeȱpërȱshumaȱȱbrendaȱ100ȱpaȱkalimȱtëȱ10Ȭs.ȱ
34ȱ+ȱ26ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ47ȱ+ȱ32ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ53ȱ+ȱ46ȱ=ȱ……etj.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱȱpërȱtëȱkopjuarȱȱushtrimetȱoseȱnjëȱproblemëȱeȱtekstit.ȱȱ
ȱ
MËSIMIȱ14.ȱ8.ȱ Zbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100.ȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesënȱȱnëȱzbritjetȱnëȱshtyllëȱqëȱiȱjepenȱȱpasȱȱnumërimitȱ
konkretȱtëȱelementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱshufra.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ zbërthiminȱ eȱ zbritësitȱ përȱ tëȱ realizuarȱ zbritjenȱ nëȱ rreshtȱ sipasȱ
modelitȱdheȱudhëzimeveȱqëȱiȱjepenȱpërȱtëȱgjeturȱndryshesatȱȱbrendaȱ20Ȭës.ȱ
x Tëȱ zbresëȱ paȱ gabimeȱ brendaȱ 20Ȭës,ȱ pjesëȬpjesëȱ nëȱ rreshtȱ meȱ mënyraȱ tëȱ
ndryshme.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱȱbrendaȱ10Ȭsȱdheȱparaqitjeȱeȱtyreȱedheȱmeȱboshtȱ
numerik.ȱ
10ȱ–ȱ4=,ȱ10ȱ–ȱ3ȱ=,ȱ10ȱ–ȱ2ȱ=….etj.ȱ
ȱȱȱOseȱȱȱȱȱȱȱ
Ushtrimeȱpërȱzbërthiminȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ9ȱsiȱshumëȱdyȱmbledhorësh.ȱP.sh:ȱ
6
8 ȱ
2
8ȱ=ȱ6ȱ+ȱ2ȱ
MësuesjaȱkujtonȱȱsiȱrealizohetȱzbritjaȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱdukeȱtheksuarȱqëȱtëȱ
kenëȱkujdesȱkurȱbëjnëȱzbërthimin,ȱpasiȱnëȱfillimȱzbresimȱpërȱtëȱnaȱmbeturȱ10,ȱ
pasiȱ eȱ kemiȱ mëȱ tëȱ lehtëȱ ȱ qëȱ ngaȱ 10ȱ tëȱ zbresimȱ pjesënȱ tjetër.ȱ P.sh:ȱ 12ȱ –ȱ 2ȱ =10ȱeȱ
pastajȱ10ȱ–ȱ6ȱ=ȱ4ȱdheȱeȱparaqetȱatëȱnëȱboshtȱnumerik.ȱ
tëȱpavarur.ȱ
Ngaȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱȱ
tëȱ punojnëȱ meȱ zbërthimȱ (siȱ teȱ ushtrimiȱ Dȱ dheȱ barazimetȱ eȱ ushtrimeveȱ tëȱ
fundit).ȱKontrollȱdheȱvlerësimȱindividualȱiȱtyre.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
MinitestȱmeȱnjëȱbarazimȱmeȱfigurëȱsiȱmodeliȱiȱushtrimitȱCȱ
Oseȱȱ
Kopjimȱushtrimeshȱngaȱlibri.ȱ
ushtrimiȱ5ȱnëȱtekstȱmeȱnivele.ȱ
Niveliȱ1:ȱTaȱkopjojëȱsiçȱështëȱushtriminȱE.ȱȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱTëȱzbresëȱshkurtȱdheȱgjatë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ14.9.ȱZbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100Ȭësȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱȱnëȱbarazimetȱqëȱiȱjepenȱȱpasȱȱnumërimitȱkonkretȱ
tëȱelementeveȱnëȱbashkësitëȱeȱparaqituraȱmeȱshufraȱdheȱkube.ȱȱ
x Tëȱ përdorëȱ zbërthiminȱeȱzbritësitȱpërȱtëȱrealizuarȱzbritjenȱpjesë–pjesëȱnëȱ
rreshtȱ dheȱ nëȱ shtyllëȱ sipasȱ modelitȱ dheȱ udhëzimeveȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ
gjeturȱndryshesatȱȱbrendaȱ100Ȭësȱ.ȱ
154
x TëȱzbresëȱȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱȱpaȱgabimeȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱȱbrendaȱ10Ȭsȱdheȱ20Ȭësȱpërmendsh.ȱ
MësuesjaȱkujtonȱmeȱnxënësitȱsiȱbëhetȱhapȱpasȱhapiȱzbritjaȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱ
dheȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ20Ȭës.ȱ
Meȱfigurëȱdheȱbarazim:ȱȱȱ
a) Nëȱrresht:ȱȱ
Meȱfigurëȱdheȱbarazim:ȱȱ
12 8 = 10 6
10 2 6 = 4
b) Nëȱshtyllëȱ
12
2 10 6=4
8 6
4
ȱ
tëȱpavarur.ȱ
Mësuesjaȱȱkontrollon,ȱsqaronȱnxënësitȱpërȱçdoȱpaqartësi.ȱ
Ngaȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱȱ
Minitestȱmeȱnjëȱzbritjeȱmeȱfigurëȱtëȱgatshmeȱnëȱrreshtȱoseȱnëȱshtyllë.ȱ
Kopjimȱushtrimeshȱngaȱlibriȱsipasȱnivelit.ȱ

ushtrimiȱEȱnëȱtekstȱmeȱnivele.ȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱTëȱzbresëȱshkurtȱdheȱgjatëȱnëȱrreshtȱoseȱnëȱshtyllë.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ(pasȱmësimitȱ14.ȱ9).ȱȱ
Veprimeȱmeȱoperatorinȱeȱzbritjesȱbrendaȱ100ȱȬësȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
x Tëȱ vendosëȱ ndryshesatȱ brendaȱ 100Ȭësȱ qëȱ lidhenȱ meȱ numraȱ përmesȱȱ
operatoritȱshigjetorȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱȱ
x Tëȱ përdorinȱ operatorinȱ shigjetorȱ ȱ përȱ tëȱ lidhurȱ numratȱ meȱ ndryshesatȱ
përkatëseȱbrendaȱ100Ȭësȱsipasȱnjëȱrregulliȱtëȱcaktuar.ȱȱȱ
x Tëȱ kthejëȱnëȱbarazimȱȱmeȱȱndryshesaȱbrendaȱ100Ȭësȱȱçiftimetȱeȱnumraveȱȱ
nëȱȱtabelaȱoseȱdiagrame.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱnumër,ȱelement,ȱbashkësi,ȱlidh.ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
1Ȭȱ Ushtrimeȱ meȱ gojëȱ përȱ numëriminȱ 0Ȭ100ȱ (0,ȱ 1,ȱ 2,ȱ 3,ȱ 4,ȱ 5ȱ 0;ȱ 10;ȱ 20…….dheȱ
anasjelltas).ȱ
Mësuesjaȱvizatonȱboshtinȱȱnumerikȱ(meȱndarjetȱ0;ȱ10;ȱ20ȱ....ȱ100)ȱdheȱuȱkërkonȱ
nxënësveȱtëȱkalojnëȱshkumësinȱmeȱradhëȱmbiȱtëȱgjithëȱnumrat.ȱ
10ȱȬȱ10ȱ=ȱ0;ȱ50Ȭȱ10ȱ=ȱ;ȱ60ȱȬȱ10ȱ=ȱ……etjȱȱ
ȱ52ȱ+ȱ3ȱoȱȱȱ55…..etj.ȱ
Hapetȱfletaȱeȱpunës.ȱSqarohenȱkërkesatȱeȱushtrimeveȱmeȱoperatorë,ȱtabelaȱdheȱ
diagramet.ȱ Gjithashtuȱ uȱ shpjegohetȱ seȱ siȱ paraqitenȱ meȱ barazimeȱ veprimetȱ qëȱȱ
nëȱtekstȱjepenȱmeȱtabelëȱoseȱmeȱdiagram.ȱ
156
Nxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarur.ȱ
NxënësitȱkopjojnëȱdiagrametȱoseȱtabelatȱeȱushtrimitȱB,ȱCȱnëȱfletëȱpune.ȱ
Oseȱȱ
Shkruajnëȱedheȱȱbarazimetȱȱqëȱdalinȱȱprejȱtyreȱ
DetyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱushtrimiȱDȱnëȱfletënȱeȱpunësȱdukeȱeȱpërshtaturȱ
sipasȱnivelit.ȱ
Niveliȱ1:ȱTaȱkopjojëȱsiçȱështë.ȱȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱTëȱparaqesinȱmeȱbarazimeȱveprimetȱqëȱjepenȱmeȱoperatorëȱnëȱtë.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ14.ȱ10.ȱ Zbritjaȱeȱnumraveȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
x Tëȱvendosëȱndryshesënȱȱnëȱzbritjetȱshkurtȱnëȱshtyllëȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭnȱ
x Tëȱ përdorëȱ zbërthiminȱeȱzbritësitȱpërȱtëȱrealizuarȱzbritjenȱpjesëȱ–pjesëȱnëȱ
rreshtȱ dheȱ nëȱ shtyllëȱ sipasȱ modelitȱ dheȱ udhëzimeveȱ qëȱ iȱ jepenȱ përȱ tëȱ
gjeturȱndryshesatȱȱbrendaȱ100Ȭësȱ.ȱ
x TëȱzbresëȱȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱshtyllëȱȱpaȱgabimeȱbrendaȱ100Ȭës.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱmeȱgojëȱpërȱzbritjenȱȱbrendaȱ10Ȭsȱdheȱ20Ȭësȱpërmendsh.ȱ
MësuesjaȱkujtonȱmeȱnxënësitȱsiȱbëhetȱhapȱpasȱhapiȱzbritjaȱpjesëȬpjesëȱnëȱrreshtȱ
dheȱnëȱshtyllëȱbrendaȱ20Ȭës.ȱ
Meȱfigurëȱdheȱbarazim:ȱȱȱ
a)ȱNëȱrresht:ȱ
12 8 = 10 6
10 2 6 = 4
ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱb)ȱNëȱshtyllëȱ
12 10
2 6
8 6
4 4
tëȱpavarur.ȱ
Përȱnxënësitȱeȱnivelitȱtëȱlartë,ȱtëȱcilëtȱmbarojnëȱmëȱshpejt,ȱmësuesjaȱkërkonȱqëȱȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Minitestȱmeȱnjëȱzbritjeȱmeȱfigurëȱtëȱgatshmeȱnëȱrreshtȱoseȱnëȱshtyllë.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepenȱpërȱtëȱkopjuarȱushtrimetȱngaȱfletaȱeȱpunësȱoseȱ
ushtrimiȱEȱnëȱtekstȱmeȱnivele.ȱ
Niveliȱ2ȱdheȱ3:ȱTëȱzbresëȱshkurtȱdheȱgjatëȱnëȱrreshtȱoseȱnëȱshtyllë.ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ1ȱ(pasȱmësimitȱ14.ȱ10).ȱ
Problemaȱmeȱmbledhjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ100ȱ
x Tëȱ vendosëȱshumënȱoseȱndryshesënȱ nëȱmbledhjetȱshkurtȱnëȱrreshtȱdheȱnëȱ
shtyllëȱbrendaȱ100ȱpaȱeȱkaluarȱ10Ȭn.ȱ
x Tëȱdallojëȱvepriminȱqëȱduhetȱtëȱpërdorëȱpërȱtëȱzgjidhurȱsituataȱtëȱthjeshtaȱ
problemoreȱ ȱ meȱ njëȱ veprimȱ mbledhjejeȱ oseȱ zbritjejeȱ brendaȱ 100Ȭësȱ
përmesȱȱfjalëveȱȱkyçe:ȱ“mëȱshumë”ȱdheȱ“gjithsej”,ȱ”mëȱpak”,ȱ”mbetën”.ȱȱȱ

158
x Tëȱȱzgjidhëȱsituataȱtëȱthjeshtaȱproblemoreȱȱmeȱnjëȱveprimȱmbledhjejeȱȱoseȱ
zbritjejeȱ ȱ brendaȱ 20Ȭës,ȱ kuȱ dallohetȱ qartëȱ fjalaȱ kyçeȱ “mëȱ shumë”ȱ dheȱ
“gjithsej”,ȱ”mëȱpak”,ȱ”mbetën”.ȱȱȱ
x KONCEPTETȱ KRYESORE:ȱ problem,ȱ fjalaȱ çelës,ȱ “mëȱ shumë”ȱ dheȱ
“gjithsej”,ȱ”mëȱpak”,ȱ”mbetën”,ȱȱveprim,ȱzgjidhje,ȱpërgjigje.ȱȱȱȱ
ȱ
1ȬUshtrimeȱȱmeȱȱmbledhjeȱdheȱzbritjeȱbrendaȱ20Ȭës.ȱ
2ȬLidhȱmeȱshigjetëȱfjalënȱkyçeȱmeȱvepriminȱqëȱtregonȱajo.ȱ
mëȱpakȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ–ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱmëȱshumëȱȱ
gjithsejȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ+ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱmbetënȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Mësuesjaȱngulȱkëmbëȱqëȱnxënësitȱtëȱshpjegojnëȱlidhjetȱqëȱbëjnë.ȱ
2ȬREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱshpjegimȱ
dërrasë.ȱ
ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱpunëȱeȱpavarur.ȱ
Plotësojnëȱȱbarazimeȱpërȱshumaȱeȱndryshesaȱbrendaȱ100ȱȱmeȱkalimȱtëȱ10Ȭs.ȱ
35ȱ+ȱ26ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ47ȱ+ȱ39ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ58ȱ+ȱ46ȱ=ȱ……etj.ȱ
85ȱ–ȱ26ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ97ȱ–ȱ39ȱ=ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ83ȱ–ȱ46ȱ=ȱ……etj.ȱ
ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱpërȱtëȱkopjuarȱnjëȱproblemëȱeȱtekstitȱoseȱngaȱfletaȱ
eȱpunës.ȱ
ȱ
ȱ
Punëȱeȱpavarurȱ2ȱ(pasȱmësimitȱ14.ȱ10).ȱ
Veprimeȱtëȱpërzieraȱmeȱekuacioneȱdheȱinekuacioneȱ
x Tëȱ vendosëȱȱ zgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
Dheȱȱ
x Tëȱvendosëȱȱzgjidhjetȱeȱinekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱzbritjeȱ
gjeturȱ zgjidhjenȱ eȱ ekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ
brendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10ȱȱ
Dheȱȱ
brendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱbrendaȱbashkësisëȱmeȱnumraȱnatyrorëȱderiȱnëȱ10.ȱȱ
x Tëȱ gjejëȱ paȱgabimeȱzgjidhjenȱeȱekuacioneveȱtëȱthjeshtaȱmeȱmbledhjeȱoseȱ
zbritjeȱbrendaȱ10Ȭsȱmeȱprovëȱȱbrendaȱnjëȱbashkësieȱtëȱdhënëȱmeȱnumraȱ
Dheȱȱ
x Tëȱ gjejëȱ paȱ gabimeȱ tëȱ gjithaȱ zgjidhjetȱ eȱ inekuacioneveȱ tëȱ thjeshtaȱ meȱ
mbledhjeȱ oseȱ zbritjeȱ brendaȱ 10Ȭsȱ meȱ provëȱ brendaȱ njëȱ bashkësieȱ tëȱ
ȱ
Veprimeȱnëȱdërrasëȱpërȱmbledhjenȱeȱzbritjenȱeȱnumraveȱderiȱnëȱ10ȱtëȱtipit:ȱ
͚ȱ+ȱ7ȱ=ȱ9ȱ;ȱ͚ȱ+ȱ9ȱ=ȱ9;ȱ͚ȱ+ȱ8ȱ=ȱ10;ȱ6ȱ+͚ȱ=ȱ9…..etj.ȱ
͚ȱȬ1ȱȱ=ȱ9ȱ;ȱ͚ȱȬȱ0ȱ=ȱ9;ȱ͚ȱȬȱ8ȱ=ȱ1;ȱ6ȱȬȱ͚ȱ=ȱ2…..etjȱ
Veprimeȱnëȱdërrasëȱpërȱkrahasiminȱeȱnumraveȱȱderiȱnëȱ10ȱtëȱtipit:ȱ
͚ȱ+ȱ7ȱ<ȱ9ȱ;ȱ͚ȱ+ȱ9ȱ>ȱ9;ȱ͚ȱ+ȱ8ȱ>10;ȱ6ȱ+ȱ͚ȱ<ȱ9…..etj.ȱ
160
Mësuesjaȱ kujtonȱ hapȱ pasȱ hapiȱ punënȱ përȱ tëȱ gjeturȱ meȱ provëȱ zgjidhjetȱ eȱ
ekuacionitȱdheȱtëȱinekuacionitȱ(praȱdukeȱeȱprovuar,ȱdukeȱkryerȱmbledhjenȱoseȱ
zbritjenȱ njëȱ përȱ njëȱ meȱ tëȱ gjithaȱ elementetȱ qëȱ iȱ jepenȱ nëȱ bashkësi,ȱ ashtuȱ siçȱ
veprojmëȱpërȱtëȱgjeturȱçelësinȱqëȱhapȱportënȱkurȱkemiȱnjëȱtufëȱmeȱçelësa).ȱ
Hapetȱfletaȱeȱpunës.ȱNxënësitȱpunojnëȱtëȱpavarurȱnëȱplotësiminȱeȱtij.ȱLexohenȱ
dheȱ sqarohenȱ njëȱ ngaȱ njëȱ tëȱ gjithaȱ kërkesatȱ përȱ ushtrimetȱ qëȱ mësuesjaȱ jepȱ nëȱ
dërrasë.ȱKontrollonȱeȱsqaronȱçdoȱpaqartësiȱeȱmëȱpasȱbënȱȱkontrollȱȱdheȱvlerësimȱ
individual.ȱ
Kalohetȱnëȱpuniminȱdheȱdiskutiminȱnëȱdërrasëȱtëȱushtrimeveȱkuȱnxënësitȱkanëȱ
gabuarȱmëȱtepër.ȱMëȱpasȱnxënësȱtëȱndryshëmȱȱzgjidhinȱnëȱdërrasëȱushtrimet.ȱ
Mësuesjaȱiȱnxitȱqëȱtëȱshpjegojnëȱseȱsiȱvepruanȱpërȱzgjidhjenȱeȱtyre.ȱ
ȱKlasaȱ iȱ punonȱ paralelishtȱ ushtrimetȱ nëȱ fletoreȱ dheȱ korrigjonȱ shokunȱ oseȱ
vetveten.ȱ
ȱ
ȱ
MËSIMIȱ 14.10.ȱ Veprimtariȱ praktike.ȱ Plotësimiȱ iȱ simetrikesȱ

sëȱnjëȱfigureȱnëȱlidhjeȱmeȱnjëȱdrejtëz.ȱ
x Tëȱ identifikojëȱ drejtëzënȱeȱsimetrisëȱnëȱfiguratȱeȱthjeshtaȱsimetrikeȱkuȱajoȱ
ështëȱeȱvendosurȱmeȱngjyrëȱqartësishtȱtëȱdallueshme.ȱ
x Tëȱ përdorëȱ palosjenȱ përȱ tëȱ krijuarȱ figuraȱ tëȱ thjeshtaȱ simetrikeȱ sipasȱ
udhëzimeveȱdheȱdemonstrimitȱtëȱmësueses.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱOseȱȱ
x Tëȱvizatojëȱdrejtëzënȱeȱsimetrisëȱnëȱfiguratȱeȱthjeshtaȱsimetrike.ȱ
x ȱTëȱȱplotësojëȱsimetrikenȱeȱnjëȱfigureȱnëȱlidhjeȱmeȱnjëȱdrejtëz.ȱ
ȱ

1ȬȱEVOKIMIȱ
Ushtrimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ realiziminȱ eȱ figuraveȱ simetrikeȱ meȱ palosjeȱ dheȱ prerjeȱ
sipasȱudhëzimeveȱtëȱmësueses.ȱ
Mësuesjaȱ kujtonȱ meȱ nxënësitȱ seȱ cilaȱ ështëȱ drejtëzaȱ eȱ simetrisëȱ dheȱ çfarëȱ iȱ bënȱ
ajoȱfigurës.ȱ
Kujtonȱ meȱ nxënësitȱ siȱ dallohetȱ drejtëzaȱ eȱ simetrisëȱ nëȱ figuratȱ eȱ thjeshtaȱ
gjeometrikeȱ (trekëndëshiȱ dybrinjënjëshëm,ȱ katrori,ȱ drejtkëndëshiȱ dheȱ trapeziȱ
dybrinjënjëshëm)ȱdheȱnëȱnatyrëȱ(lulja,ȱgjethja,ȱfytyraȱeȱtrupiȱiȱnjeriut…etj.).ȱ
Ajoȱndaletȱnëȱshpjegiminȱseȱsiȱvizatohetȱsimetrikjaȱeȱnjëȱfigureȱnëȱlidhjeȱmeȱnjëȱdrejtëz.ȱ
Mëȱpasȱnxënësitȱplotësojnëȱlibrin.ȱKontrollȱdheȱvlerësimȱiȱtyreȱindividualisht.ȱ
3ȬREFLEKTIMI:ȱȱ
Ministestȱkuȱuȱjepetȱfotokopjeȱeȱ3ȱfigurave,ȱkuȱvetëmȱnjëraȱeȱkaȱtëȱsakteȱdrejtëzënȱ
eȱsimetrise.ȱKërkesaȱështë:ȱshënoȱmeȱXȱdrejtëzënȱeȱsaktëȱsimetrisë,ȱp.sh:ȱ
ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱpërȱtëȱkopjuarȱȱnjëȱushtrimȱngaȱlibri.ȱ

162
ȱ
Kapitulliȱ15ȱ
Nëȱkëtëȱkapitullȱjanëȱpërfshirëȱnënlinjatȱeȱstatistikësȱdheȱtëȱprobabilitetit.ȱȱ
Statistikëȱȱȱ
x Tëȱ grumbullojnë,ȱ tëȱ dallojnëȱ oseȱ tëȱ klasifikojnëȱ grupȱ sendeshȱ apoȱ
figurashȱnëȱbazëȱtëȱnjëȱcilësie.ȱ
x Tëȱmbledhinȱtëȱdhënaȱtëȱthjeshtaȱdukeȱbërëȱvëzhgimeȱtëȱthjeshta.ȱ
Konceptetȱdheȱshprehitëȱkryesoreȱ
Zbulimiȱ iȱ cilësisëȱ sëȱ përbashkëtȱ tëȱ njëȱ grupiȱ sendesh,ȱ klasifikimiȱ iȱ njëȱ grupiȱ
objekteshȱsipasȱcilësiveȱ tëȱpërbashkëta;ȱmbledhjaȱeȱtëȱdhënaveȱngaȱmjediseȱtëȱ
njohuraȱdheȱklasifikimiȱeȱdiskutimiȱrrethȱtyre.ȱ
Probabilitetȱ
x Tëȱ dallojnëȱqëȱnjëȱngjarje,ȱeȱnjohurȱpërȱta,ȱmundȱtëȱndodhëȱoseȱmundȱtëȱ
mosȱndodhë.ȱ
x Tëȱdiskutojnëȱprobabilitetinȱpërȱsituataȱtëȱnjohuraȱprejȱtyre.ȱ
Konceptetȱdheȱshprehitëȱkryesoreȱ
Kuptimiȱ përȱ probabilitetinȱ nëpërmjetȱ diskutimitȱ rrethȱ probabilitetitȱ tëȱ
ngjarjeveȱtëȱthjeshta,ȱtëȱmarraȱngaȱpërvojaȱvetjakeȱeȱnxënësve.ȱȱ
x Tëȱ grumbullojëȱ tëȱ dhënaȱ tëȱ x Tëȱ dallojëȱ tëȱ dhënatȱ nëȱ njëȱ x Tëȱklasifikojëȱgrupȱsendeshȱapoȱ
thjeshtaȱ dukeȱ bërëȱ tekstȱ tëȱ caktuarȱ qëȱ lexonȱ figurashȱnëȱbazëȱtëȱnjëȱcilësie.ȱ
vëzhgimeȱtëȱthjeshta.ȱ oseȱdëgjon.ȱ x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tijȱ
x Tëȱ kopjojëȱ vendosjenȱ eȱ tëȱ x Tëȱ vendosëȱ tëȱ dhënatȱ ȱ nëȱ vendosjenȱ eȱ tëȱ dhënaveȱ nëȱ
dhënaveȱ nëȱ tabelaȱ tëȱ tabelaȱ tëȱ thjeshtaȱ sipasȱ tabelaȱ tëȱ thjeshta,ȱ nëȱ tabelëȱ eȱ
thjeshta,ȱ nëȱ tabelëȱ eȱ udhëzimeveȱ nëȱ tabelëȱ eȱ diagram.ȱȱ
diagram.ȱȱ diagram.ȱȱ x Tëȱ shpjegojëȱ meȱ fjalëtȱ eȱ tijȱ
x Tëȱ kopjojëȱ vendosjenȱ eȱ tëȱ x Tëȱ kalojëȱ tëȱ dhënatȱ ȱ ngaȱȱ kaliminȱeȱtëȱdhënaveȱnëȱtabelaȱ
dhënaveȱ nëȱ tabelaȱ tëȱ tabelatȱ eȱ thjeshtaȱ nëȱ tëȱ thjeshta,ȱ nëȱ tabelëȱ eȱ
thjeshta,ȱ nëȱ tabelëȱ eȱ diagramȱ sipasȱ diagram.ȱȱ
diagram.ȱȱ udhëzimeve.ȱȱ x Tëȱshkruajëȱnjëȱngjarjeȱqëȱlidhetȱ
x Tëȱ përsërisëȱ ngjarjetȱ eȱ x Tëȱlistojëȱtriȱngjarjeȱngaȱjetaȱ meȱfigurënȱqëȱiȱjepet.ȱȱ
thënaȱngaȱshokët.ȱ eȱtijȱeȱpërditshme.ȱ x Tëȱshkruajëȱnjëȱngjarjeȱtëȱsigurtȱ
Tëȱpërsërisëȱngjarjetȱeȱsigurtaȱ Tëȱ listojëȱ triȱ ngjarjeȱ tëȱ sigurtaȱȱ qëȱlidhetȱmeȱfigurënȱqëȱiȱjepet.ȱȱ
tëȱthënaȱngaȱshokët.ȱ ngaȱjetaȱeȱtijȱeȱpërditshme.ȱ x Tëȱ shkruajëȱ njëȱ ngjarjeȱ tëȱ
Tëȱ përsërisëȱ ngjarjetȱ eȱ Tëȱ dallojëȱ ngjarjetȱ eȱ munduraȱ mundurȱ dheȱ njëȱ ngjarjeȱ tëȱ
munduraȱ dheȱ ngjarjetȱ eȱ dheȱ ngjarjetȱ eȱ pamunduraȱ tëȱ pamundurȱ nisurȱ ngaȱ
pamunduraȱ tëȱ thënaȱ ngaȱ thënaȱngaȱshokët.ȱ vëzhgimetȱ nëȱ jetënȱ eȱ
shokët.ȱ përditshme.ȱ
MËSIMIȱ15.ȱ1.ȱGrumbullimiȱiȱtëȱdhënaveȱȱ
x Tëȱgrumbullojëȱtëȱdhënaȱtëȱthjeshtaȱdukeȱbërëȱvëzhgimeȱtëȱthjeshta.ȱ
x Tëȱdallojëȱtëȱdhënatȱnëȱnjëȱtekstȱtëȱcaktuarȱqëȱlexonȱoseȱdëgjon.ȱ
x Tëȱklasifikojëȱgrupȱsendeshȱapoȱfigurashȱnëȱbazëȱtëȱnjëȱcilësie.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱgrumbullim,ȱklasifikim,ȱtëȱdhëna.ȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
ȬSaȱbanka,ȱdollapë,ȱvazoȱmeȱlule…….kemiȱnëȱklasë?ȱȱȱMësuesjaȱpyetȱedheȱpërȱ
mjetetȱeȱkuletës.ȱ
Tëȱgjithaȱpërgjigjetȱmësuesjaȱiȱparaqetȱnëȱdërrasë:ȱ
Bankaȱȱȱoȱȱ Këtoȱ tëȱ dhënaȱ qëȱ grumbulluamȱ ngaȱ vëzhgimiȱ dheȱ
Dollapëȱȱoȱȱȱȱȱ numërimi,ȱneȱmundȱt’iȱparaqesimȱedheȱmeȱmënyraȱ
tëȱtjera
Vazoȱmeȱluleȱȱoȱȱȱȱ.ȱ
a) Dukeȱiȱshkruarȱmeȱfjalëȱnjëȱngaȱnjëȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱb)ȱȱMeȱtabelëȱ
Bankaȱjanëȱȱ18ȱȱ Bankaȱ Dollapȱ Vazoȱmeȱluleȱ
Dollapȱështëȱȱ1ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Vazoȱmeȱluleȱȱjanëȱȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱ18ȱ ȱȱȱȱȱȱȱ1ȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ9ȱ
ȱ
Veprimtariȱtëȱtillaȱmësuesiȱiȱpërsëritȱdisaȱherë.ȱ
Hapetȱdheȱplotësohetȱlibri.ȱMëȱpasȱnxënësȱtëȱndryshëmȱiȱpunojnëȱushtrimetȱnëȱ
dërrasë.ȱKlasaȱkorrigjonȱataȱoseȱvetveten.ȱVlerësohenȱnxënësitȱqëȱaktivizohen.ȱȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱtekst.ȱ
Detyrëȱshtëpieȱmundȱtëȱjepetȱplotësimiȱiȱnjëȱtabeleȱtëȱngjashme:ȱ
Numëroȱdheȱplotëso:ȱ
ȱ
Pjataȱȱ Tenxhereȱ Lugëȱȱ Pirunëȱ Thikaȱȱ Vazoȱmeȱluleȱ
ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

164
MËSIMIȱ15.ȱ2.ȱȱ Kalimiȱiȱtëȱdhënaveȱnëȱdiagram.ȱȱȱ
x Tëȱkopjojëȱvendosjenȱeȱtëȱdhënaveȱnëȱtabelaȱtëȱthjeshta,ȱnëȱtabelëȱeȱdiagram.ȱȱ
x Tëȱvendosëȱtëȱdhënatȱȱnëȱtabelaȱtëȱthjeshtaȱsipasȱudhëzimeve,ȱnëȱtabelëȱeȱ
diagram.ȱȱ
x Tëȱshpjegojëȱ meȱfjalëtȱeȱtijȱvendosjenȱ eȱtëȱdhënaveȱnëȱtabelaȱtëȱthjeshta,ȱ
nëȱtabelëȱeȱdiagram.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱgrumbullim,ȱklasifikim,ȱtëȱdhëna,ȱtabelë,ȱdiagram.ȱ
ȱȱȱȱȱȱȱȱ
1Ȭ EVOKIMI:ȱȱ
Mundȱtëȱveprohetȱsiȱnëȱorënȱeȱshkuar.ȱPra:ȱ
ȬSaȱbanka,ȱdollapë,ȱvazoȱmeȱlule…….kemiȱnëȱklasë?ȱȱ
Vijonȱveprimtariaȱpërȱsendetȱeȱkuletës.ȱ
2.ȱȱREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱȱ
Tëȱgjithaȱpërgjigjetȱeȱetapësȱsëȱparëȱmësuesjaȱiȱparaqetȱnëȱdërrasë:ȱ
Bankaȱȱȱoȱȱ Këtoȱ tëȱ dhënaȱ qëȱ grumbulluamȱ ngaȱ vëzhgimiȱ dheȱ
Dollapëȱȱoȱȱȱȱȱ numërimi,ȱneȱmundȱt’iȱparaqesimȱedheȱmeȱmënyraȱ
tëȱtjera
Vazoȱmeȱluleȱȱoȱȱȱȱ.ȱ
Tëȱdhënatȱeȱgrumbulluaraȱnxënësitȱiȱparaqesin:ȱ
a) meȱfjalëȱnjëȱngaȱnjëȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱb)ȱȱmeȱtabelëȱ
Bankaȱjanëȱȱ18ȱȱ
Bankaȱ Dollapȱ Vazoȱmeȱluleȱ
Dollapȱështëȱȱ1ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ
Vazoȱmeȱluleȱjanëȱȱ9ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱȱȱ18ȱ ȱȱȱȱȱȱȱ1ȱ ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ9ȱ
ȱ
Mësuesjaȱuȱshpjegonȱnxënësveȱseȱç’ështëȱdiagramiȱdheȱseȱsiȱparaqitenȱtëȱdhënatȱnëȱtë.ȱ
Veprimtarinëȱmësuesiȱeȱpërsëritȱdisaȱherë.ȱ
3ȬȱREFLEKTIMI:ȱShkrimȱȱ
NxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱBȱnëȱtekst.ȱ
DetyrëȱshtëpieȱȱNxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱCȱnëȱtekst.ȱ
MËSIMIȱ15.ȱ3.ȱȱȱKalimiȱiȱtëȱdhënaveȱngaȱdiagramiȱnëȱtabelëȱ
x Tëȱ kopjojëȱ vendosjenȱ eȱ tëȱ dhënaveȱ nëȱ tabelaȱ tëȱ thjeshta,ȱ nëȱ tabelëȱ eȱ
diagram.ȱȱ
x Tëȱkalojëȱtëȱdhënatȱȱngaȱȱtabelatȱeȱthjeshtaȱnëȱdiagramȱsipasȱudhëzimeve.ȱȱ
x Tëȱshpjegojëȱ meȱfjalëtȱeȱtijȱkaliminȱeȱtëȱdhënaveȱnëȱtabelaȱtëȱthjeshta,ȱnëȱ
tabelëȱeȱdiagram.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱgrumbullim,ȱklasifikim,ȱtëȱdhëna,ȱtabelë,ȱdiagram.ȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMI:ȱȱ
ȱMundȱtëȱveprohetȱsiȱnëȱorënȱeȱshkuar.ȱPra:ȱ
ȬSaȱ banka,ȱ dollapë,ȱ vazoȱ meȱ lule…….kemiȱ nëȱ klasë?ȱ Mësuesjaȱ pyetȱ edheȱ përȱ
mjetetȱeȱkuletës.ȱ
Nxënësȱtëȱndryshëmȱplotësojnëȱnëȱdërrasëȱtabelënȱpërkatëse.ȱ
Uȱshpjegohetȱnxënësveȱseȱsiȱparaqitenȱtëȱdhënatȱnëȱdiagramȱdheȱseȱsiȱkalohenȱ
tëȱdhënatȱngaȱdiagramiȱnëȱtabelëȱ(leximinȱeȱdiagramit).ȱ
Veprimtarinëȱmësuesjaȱeȱpërsëritȱdisaȱherë.ȱ
Nxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱ2ȱnëȱtekst.ȱ
DetyrëȱshtëpieȱNxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱ3ȱnëȱtekst.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ15.ȱ4.ȱȱ Probabiliteti,ȱngjarjaȱ
x Tëȱpërsërisëȱngjarjetȱeȱthënaȱngaȱshokët.ȱ
x Tëȱlistojëȱtriȱngjarjeȱngaȱjetaȱeȱtijȱeȱpërditshme.ȱ
166
x Tëȱshkruajëȱnjëȱngjarjeȱqëȱlidhetȱmeȱfigurënȱqëȱiȱjepet.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱngjarjeȱȱȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
ȬÇfarëȱkeniȱbërëȱsot?ȱ
Mësuesjaȱshkruanȱnëȱdërrasëȱtëȱgjithaȱveprimet.ȱ
Mësuesjaȱuȱshpjegonȱnxënësveȱseȱç’ështëȱngjarjaȱdheȱlistonȱdisaȱngjarje.ȱHedhjaȱ
eȱzarit,ȱhedhjaȱeȱmonedhësȱjanëȱngjarje.ȱ
Nxitenȱnxënësitȱtëȱthonëȱedheȱataȱngjarjeȱtëȱngjashmeȱmeȱatoȱqëȱlistoiȱmësuesja.ȱ
Hapetȱ dheȱ plotësohetȱ libri.ȱ Punohetȱ nëȱ mënyrëȱ tëȱ pavarur.ȱ Mëȱ pasȱ nxënësȱ tëȱ
ndryshëmȱiȱlexojnëȱatoȱmeȱzëȱpërȱtëȱgjithëȱklasën,ȱeȱcilaȱiȱkorrigjonȱataȱoseȱvetveten.ȱ
Ylliȱndriçonȱnëȱqiell.ȱ(ȱjo:ȱYlliȱështëȱiȱbukur.)…etj.ȱ
Vlerësohenȱnxënësitȱqëȱaktivizohen.ȱȱ
NxënësitȱkopjojnëȱushtriminȱBȱnëȱtekst.ȱ
DetyrëȱshtëpieȱNxënësitȱkopjojnëȱushtriminȱBȱnëȱtekstȱoseȱtëȱshkruajnëȱfjaliȱsiȱ
atoȱtëȱlibritȱmeȱfjalëtȱqëȱuȱjepȱmësuesja.ȱ
ȱ
ȱ
MËSIMIȱ15.ȱ5.ȱ Probabiliteti,ȱngjarjaȱ
x Tëȱpërsërisëȱngjarjetȱeȱsigurtaȱtëȱthënaȱngaȱshokët.ȱ
x Tëȱlistojëȱtriȱngjarjeȱtëȱsigurtaȱȱngaȱjetaȱeȱtijȱeȱpërditshme.ȱ
x Tëȱshkruajëȱnjëȱngjarjeȱtëȱsigurt,ȱqëȱlidhetȱmeȱfigurënȱqëȱiȱjepet.ȱȱ
Konceptetȱkryesore:ȱngjarje,ȱeȱsigurtȱȱȱȱ
ȱ
1Ȭ EVOKIMIȱ
Çfarëȱkuptoniȱmeȱfjalënȱeȱsigurt?ȱȱ
Nxitenȱnxënësitȱtëȱthonëȱlirshëmȱatëȱqëȱmendojnë.ȱ

2ȬREALIZIMIȱIȱKUPTIMIT:ȱȱ
Mësuesjaȱ(oseȱnjëȱnxënës)ȱuȱshpjegonȱnxënësveȱseȱç’ështëȱngjarjaȱeȱsigurtȱdheȱ
listonȱdisaȱngjarjeȱtëȱsigurta:ȱ
lindjaȱ dheȱ perëndimiȱ iȱ diellit,ȱ kalimiȱ ngaȱ ditaȱ teȱ nataȱ dheȱ anasjelltas,ȱ siȱ dheȱ
veprimetȱmatematikore:ȱ2ȱ+ȱ2ȱ=ȱ4,ȱ10ȱ–ȱ5ȱ=ȱ5….etj.ȱ
DetyrëȱshtëpieȱȱNxënësitȱkopjojnëȱtabelatȱeȱushtrimitȱBȱnëȱtekstȱoseȱuȱkërkohetȱ
tëȱshkruajnëȱtriȱngjarjeȱtëȱtjeraȱtëȱsigurta.ȱ
ȱ
MËSIMIȱ15.ȱ6.ȱ Probabiliteti,ȱngjarjaȱ
x Tëȱpërsërisëȱ ngjarjetȱeȱmunduraȱdheȱngjarjetȱeȱpamunduraȱtëȱthënaȱngaȱ
shokët.ȱ
x Tëȱ dallojëȱ ngjarjetȱ eȱ munduraȱ dheȱ ngjarjetȱ eȱ pamunduraȱ tëȱ thënaȱ ngaȱ
shokët.ȱ
x Tëȱshkruajëȱnjëȱngjarjeȱtëȱmundurȱdheȱnjëȱngjarjeȱtëȱpamundurȱnisurȱngaȱ
vëzhgimetȱnëȱjetënȱeȱpërditshme.ȱ
Konceptetȱkryesore:ȱngjarje,ȱeȱsigurtȱȱȱȱ
ȱ
1ȬȱEVOKIMIȱ
Çfarëȱkuptoniȱmeȱfjalët:ȱȱeȱmundur,ȱeȱpamundur?ȱȱ
Nxitenȱnxënësitȱtëȱthonëȱlirshëmȱatëȱqëȱmendojnë.ȱ
Uȱshpjegohetȱnxënësveȱseȱç’ështëȱ ngjarjaȱ eȱ mundurȱ dheȱngjarjaȱ eȱ pamundurȱdheȱ
listonȱdisaȱngjarjeȱpërȱsecilinȱlloj.ȱ
Mëȱpasȱzhvillonȱveprimtarinë:ȱ
Vëzhgoniȱzarin.ȱȱ
168
ȬAȱkaȱ1ȱnëȱtë?ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȬAȱkaȱ2ȱnëȱtë?ȱȱȱȱȱȱȬȱAȱkaȱ3ȱnëȱtë?ȱȱ
ȬAȱkaȱ4ȱnëȱtë?ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȬAȱkaȱ5ȱnëȱtë?ȱȱȱȱȱȱȬAȱkaȱ6ȱnëȱtë?ȱȱ
Nëseȱeȱhedhim,ȱështëȱeȱsigurtȱseȱzariȱdoȱtëȱtregojëȱnjëȱngaȱfaqetȱmeȱnumërȱ1,ȱ2,ȱ
3,ȱ4,ȱ5ȱoseȱ6.ȱ
ȬAȱkaȱ7ȱnëȱtë?ȱ
Kjoȱecuriȱpërsëritetȱedheȱmeȱmonedhën.ȱ
Detyrëȱ shtëpieȱ ȱ Nxënësitȱ kopjojnëȱ tabelatȱ eȱ ushtrimitȱ Bȱ nëȱ tekstȱ oseȱ mundȱ tëȱ
shkruajnëȱngaȱtriȱngjarjeȱtëȱtjeraȱtëȱmunduraȱdheȱtriȱngjarjeȱtëȱpamundura.ȱ

Libër
mësuesi
Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha Matematika 1
Librat e mësuesit dhe planet mësimore për të

gjithë titujt që ne disponojmë, mund t’i gjeni
dhe t’i shkarkoni pa pagesë nga faqja e internetit Çmimi 400 lekë
www.mediaprint.al ISBN: 978-99956-93-61-9
Për më shumë informacion mund të na shkruani
në adresën e emailit: botime@mediaprint.al
ose të na kontaktoni pranë redaksisë në numrin
e telefonit: 04 2256158.
9 789995 693619
www.mediaprint.al

Matematika 1 - Media Print

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Matematika 1 - Media Print

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Libër

Autore: Nevila Haxhimali, Dhurata Hoxha

Drejtoi botimin: Anila Bisha

Redaktore gjuhësore: Sofika Konomi

Design: Mirela Ndrita

© Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Komente dhe sugjerime janë të mirëpritura në email: botime@mediaprint.al

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 7

11ȱ Algjebërȱ1ȱ x Tëȱçiftojnëȱsende,ȱfiguraȱsipasȱnjëȱrregulli.ȱ V.PȱÇiftimiȱsipasȱcilësisëȱsëȱngjyrësȱ ȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 9

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 11

81ȱ V.Nȱ32ȱ 8.6ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱ(dukeȱplotësuarȱ10)ȱ ȱ

82ȱ V.Nȱ33ȱ 8.7ȱȱMbledhjaȱnëȱshtyllëȱȱ ȱ

84ȱ Algjebërȱ7ȱ 8.9ȱȱVeprimeȱmeȱoperatorinȱeȱmbledhjesȱȱbrendaȱ20ȱ ȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 13

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 15

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 17

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 19

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 25

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 27

Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱ Niveliȱiȱlartëȱ

x Tëȱemërtojëȱbashkësitëȱnëȱ x Tëȱdiferencojëȱndryshimetȱ x Tëȱorganizojëȱelementetȱmeȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 33

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 35

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 37

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 41

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 45

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 49

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 51

Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱ Niveliȱiȱlartëȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Niveliȱiȱulëtȱ Niveliȱiȱmesëmȱ Niveliȱiȱlartëȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 57

MËSIMIȱ 5.ȱ 1.ȱ Veprimeȱ meȱ operatorinȱ eȱ mbledhjesȱ dheȱ tëȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 63

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 67

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Veprimtariȱ praktike.ȱ Veprimeȱ meȱ mjeteȱ përȱ mbledhjenȱ dheȱ zbritjenȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 71

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1

ȱȱ ȱȱȱȱȱȱ ȱȱȱ ȱȱȱ ȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 73

VEPRIMTARIȱ PRAKTIKE:ȱ Vizatojmëȱ dheȱ emërtojmëȱ figuraȱ gjeometrike(ȱ meȱ

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1 77

Libri i mësuesit: MATEMATIKA 1