26 listopada 2021

103 lata polskiej Marynarki Wojennej

28 listopada 1918 roku, Naczelnik Państwa Polskiego Józef Piłsudski, wydał rozkaz nakazujący utworzenie
Marynarki Polskiej. W niedzielę 28 listopada, marynarze na całym polskim wybrzeżu świętować będą 103.
rocznicę powstania polskiej Marynarki Wojennej.

Obchody 103. rocznicy utworzenia Marynarki Wojennej w Świnoujściu rozpoczęły się w piątek, 26 listopada
od złożenia kwiatów pod pomnikiem ”Tym, Którzy Przywrócili Pomorze Macierzy” przez Dowódcę 8. Flotylli
Obrony Wybrzeża kmdr Włodzimierza Kułagina, któremu towarzyszyli dowódcy jednostek wojskowych
wchodzących w skład Flotylli.

Następnie przeprowadzono uroczystą zbiórkę pododdziałów jednostek flotylli do podniesienia flagi

państwowej. Wzięły w niej udział stany osobowe jednostek flotylli, orkiestra wojskowa, kompania honorowa i
poczet sztandarowy Komendy Portu Wojennego Świnoujście. Odczytano rozkazy okolicznościowe, wręczono
patenty dowódcze oraz wyróżnienia.

Dla podkreślenia rangi obchodów 103. rocznicy utworzenia morskiego rodzaju Sił Zbrojnych 28 listopada, na
wszystkich okrętach Marynarki Wojennej stacjonujących w Portach Wojennych w Świnoujściu i Gdyni
podniesiona zostanie wielka gala banderowa, a po zachodzie rozpocznie się iluminacja gali świetlnej. W ten
sposób, zgodnie z tradycją morską, marynarze podkreślają uroczysty charakter święta.

Historia Marynarki Wojennej

Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota kaperska, podczas Wojny
Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do Królewca,
pokonując flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym (1463). Około 100 lat później, w 1568 roku Sejm

Strona 1
powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy
państwa na morzu. Następnie, z początkiem XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty
wojennej. Okręty były budowane w Gdańsku i Pucku. Decyzja ta była pierwszym programem budowy okrętów
wojennych. W 1625 roku król powołał do życia Komisję Okrętów Królewskich. Dwa lata później, 28 listopada
1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką. Niestety
kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej. Brak decyzji Sejmu o dalszym finansowaniu floty wymusił
sprzedaż okrętów, a niedługo potem doszło do rozbiorów Polski. Próby odrodzenia floty podejmowano
podczas powstań narodowych. Niestety, upadek powstań zamknął okres nadziei na utworzenie sił morskich,
chociażby na obczyźnie. Marynarka Wojenna została odtworzona 28 listopada 1918 roku przez marszałka
Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Polska czekała jeszcze prawie
półtora roku na uzyskanie formalnego dostępu do morza. Rozwój floty przerwał na krótko wybuch II wojny
światowej. Polska MW uczestniczyła w wojnie obronnej, a następnie przeniosła i odbudowała swoje struktury
w Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny
hitlerowskim Niemcom. Podczas działań wojennych polskie okręty walczyły nieprzerwanie od pierwszego do
ostatniego dnia wojny, wnosząc znaczny wkład w ostateczne zwycięstwo. Były jedynym niepodległym
terytorium Polski i stanowiły o ciągłości istnienia państwa i jego oręża na morzu. Na morskim teatrze II wojny
światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów,
przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów.
Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym stopniu
oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu aliantów, rozbudowywała flotę
w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy. Po przemianach przełomu lat 80-tych i 90-tych i zmianie polityki
obronnej kraju Marynarka Wojenna zintensyfikowała współdziałanie z flotami państw Sojuszu
Północnoatlantyckiego. Pierwszym sprawdzianem polskich sił morskich był udział dwóch okrętów w operacji
„Pustynna Burza”. Okręt szpitalno-ewakuacyjny ORP „Wodnik” i okręt ratowniczy ORP „Piast” jako pierwsze
polskie okręty w powojennej historii Polski uczestniczyły w działaniach z państwami Sojuszu
Północnoatlantyckiego. Najnowsza historia MW to okres transformacji, modernizacji i zwiększania mobilności.
W 1993 roku Marynarka Wojenna zainicjowała obecność polskich sił zbrojnych w ćwiczeniach z państwami
NATO biorąc udział w największym na Bałtyku ćwiczeniu „Baltops”. Od tego czasu siły MW uczestniczyły w
kilkuset manewrach państw NATO i Partnerstwa dla Pokoju. Od marca 1999 roku, kiedy Polska weszła w skład
Sojuszu Północnoatlantyckiego, polskie okręty obecne były we wszystkich manewrach NATO na Bałtyku, a
także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na
Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej na
Zatoce Perskiej (2002 – 2003). Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych
Siłach Odpowiedzi NATO.

Marynarka Wojenna prowadzi działania we wszystkich środowiskach – morskim, lądowym i powietrznym.

Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, trzy okręty podwodne, trzy okręty rakietowe, pięć
okrętów transportowo-minowych, cztery niszczyciele min, kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i
zabezpieczenia. Operują one z baz morskich w Gdyni i Świnoujściu, a także z Punktów Bazowania w Helu i
Kołobrzegu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim operującym z lotnisk w Gdyni Babich Dołach,
Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem pokładowym startującym z pokładów fregat rakietowych.
Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce
zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża
rozlokowane są specjalistyczne jednostki brzegowe w tym m.in. dywizjony przeciwlotnicze i bataliony saperów
oraz Morska Jednostka Rakietowa. Głównym ośrodkiem szkoleniowym jest Centrum Szkolenia MW w Ustce.
Rocznie siły Marynarki Wojennej uczestniczą w kilkudziesięciu ćwiczeniach i operacjach NATO na różnych
akwenach morskich.

Strona 2
Zadania i rola Marynarki Wojennej

Zadania Marynarki Wojennej wiążą się głównie z zapewnieniem bezpieczeństwa polskich interesów na morzu
oraz z naszym wkładem w bezpieczeństwo Europy w ramach NATO, UE i innych porozumień
międzynarodowych. Chodzi tutaj o konieczność działań zarówno narodowych, jak i sojuszniczych, przede
wszystkim w zakresie osłony morskich szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza tych, którymi transportowane są
surowce strategiczne i towary, monitoringu bezpieczeństwa żeglugi, operacji pokojowych, zwalczania
terroryzmu oraz wczesnego wykrywania symptomów zagrożeń od strony morza. Inaczej mówiąc MW operuje
na akwenach morskich na rzecz systemu obrony państwa jak i jego bezpieczeństwa gospodarczego. Poprzez
ciągłe szkolenie utrzymuje gotowość do reagowania wobec zagrożeń mogących wystąpić na wodach
terytorialnych, wyłącznej strefy ekonomicznej, czy wszędzie tam, gdzie poruszają się jednostki transportu
morskiego. MW jest także kluczową częścią krajowego systemu ratowania życia na morzu SAR. Bez Marynarki
Wojennej nie byłoby polskich map morskich, czy innych pomocy nawigacyjnych, które opracowuje Biuro
Hydrograficzne MW. Siły Marynarki Wojennej pomagają także w ciągłym monitoringu ekologicznym wód
Bałtyku oraz wspierają akcje usuwania skutków klęsk żywiołowych. Specjalistyczne okręty, nurkowie-minerzy
oraz saperzy unieszkodliwiają niebezpieczne obiekty zalegające od II wojny światowej na dnie Bałtyku oraz w
strefie brzegowej. MW prowadzi także akcje saperskie na akwenach śródlądowych, niejednokrotnie z dala od
wybrzeża.

Fot. 8.FOW

26.11.2021 r.

Strona 3