WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW

ćwiczenia laboratoryjne

ĆWICZENIE
Temat: ŚCISKANIE DREWNA
1. Wprowadzenie

Próbę ściskania drewna przeprowadzamy na próbkach normowych

przedstawionych na rysunku nr 1. Próbki te służą do określenia poprzecznej
wytrzymałości na ściskanie drewna w kierunku promieniowym i stycznym. Próbę tę
można przeprowadzić w dwojaki sposób wyznaczając „umowną wytrzymałość drewna
na ściskanie poprzeczne całego przekroju próbki” (rys. 1 a) lub określając „umowną
wytrzymałość drewna na ściskanie poprzeczne podkładowe” (rys. 1 b).

Wyznaczenie umownych wytrzymałości na ściskanie poprzeczne wymaga ustalenia

wartości siły ściskającej na granicy proporcjonalności. Dla określenia tej siły P należy
sporządzić wykres zależności pomiędzy siłą ściskającą a odkształceniem drewna (rys.
2). Wartość siły na granicy proporcjonalności (P) należy odczytać z wykresu przez
określenie na nim punktu w którym wartość tgγ kąta utworzonego przez styczną do
krzywej i osią rzędnych będzie o 50% większa od wartości tgβ, kąta utworzonego przez
prostoliniowy (proporcjonalny) odcinek krzywej i osią rzędnych.

Podstawowe określenia
Umowna wytrzymałość na ściskanie poprzeczne całego przekroju próbki w chwili

badania σyw. Wytrzymałość tę oblicza się z dokładnością do 0,1 MPa wg wzoru:

𝑡 = 𝑃 𝑟 = 𝑃
𝜎𝑦𝑤 lub 𝜎𝑦𝑤
𝑎∙𝑙 𝑎∙𝑙

gdzie: P – siła zgniatająca na granicy proporcjonalności działająca w kierunku

stycznym (t) lub promieniowym (r) [N],
a – szerokość próbki [mm],
l – długość próbki [mm].
 Umowna wytrzymałość na ściskanie podkładowe przy wilgotności (W) w chwili

badania σyw. Wytrzymałość tę oblicza się z dokładnością do 0,1 MPa wg wzoru:

𝑡 𝑃 𝑟 𝑃
𝜎𝑦𝑤 = lub 𝜎𝑦𝑤 =
𝑎∙𝑏 𝑎∙𝑏

gdzie: b – szerokość roboczej części przycisku, przyjmuje się b = 18 mm.

2. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wytrzymałości na ściskanie poprzeczne.

3. Przebieg ćwiczenia
- zmierzyć próbkę z dokładnością do 0,1 mm,
- umieścić próbkę w maszynie wytrzymałościowej w taki sposób, aby kierunek
działania siły ściskającej był promieniowy lub styczny,
- obciążyć próbkę równomiernie ze stałą prędkością tak dobraną aby naprężenie na
granicy proporcjonalności nastąpiło po 90 ± 30 sek od chwili rozpoczęcia
obciążenia (jeżeli nie dysponujemy taką maszyną należy wykonać pomiar z
dokładnością do 0,001 mm w jednakowych, min 10 interwałach wzrostu obciążenia
aż do osiągnięcia granicy proporcjonalności).

4. Opracowanie wyników

W sprawozdaniu należy podać:

- cel przeprowadzanych badań,
- rodzaj badanej wytrzymałości,
- wykres ściskania,
- wyniki pomiarów (obliczenie średniej wytrzymałości umownej z dokładnością
do 0,1 MPa),
- wnioski (np. określenie klasy drewna biorąc pod uwagę wartości wytrzymałości na
ściskanie).