CC D„NG B€I TON THÜC T˜

1. íi sèng.

2. Vªt lþ.

3. Kÿ thuªt.

4. Y t¸, sinh håc.

5. Mæi tr÷íng.

6. Kinh doanh, kinh t¸.

1
Ch֓ng 1

D‚Y SÈ THÜC
1.1 T½nh ch§t d¢y sè
1. Kh£o s¡t t½nh ìn i»u cõa c¡c d¢y sè {an } sau khi n õ lîn.

    
a. an = 2n2 + 1 1 1 1
c. an = 1− 1− ... 1 −
n 2 3 n
b. an =
n+2

2. Chùng minh c¡c d¢y sè sau bà ch°n

n−1
    
1 1 1
(a) an = (b) an = 1 − 1− ... 1 −
n+2 2 3 n

1.2 Giîi h¤n d¢y sè

T½nh giîi h¤n c¡c d¢y sè {an } sau:

3n2 + 2n + 1 1 1 1
1. an = 2. an = + + ... +
n2 − 4n + 2 1.2 2.3 n(n + 1)

1.3 D¢y con

1.3.1 X¡c ành cæng thùc d¢y con
n+1
Cho an = , x¡c ành cæng thùc a2k , a2k−1 , a3k+2 , ak2 .
n2

1.3.2 D¢y con v giîi h¤n

n2 − 2n + 1
1. Cho an = , x¡c ành giîi h¤n cõa c¡c d¢y con ak+1 , a2k−1 , a2k , ak2 .
n2
(−1)k k2
2. Cho {an } x¡c ành bði: a2k = , a2k+1 = 3 . T¼m giîi h¤n cõa an .
k−2 k +1

2
Ch֓ng 2

H€M SÈ
2.1 Th nh lªp h m sè, þ ngh¾a h m sè v ç thà
1. (Þ ngh¾a h m sè)Theo mët nghi¶n cùu ð Mÿ tø n«m 1997, ÷îc t½nh ph¦n tr«m d¥n sè cõa Mÿ theo

ë tuêi bà m­c b»nh Alzheimer cho bði h m sè

P (x) = 0.0726x2 + 0.7902x + 4.9623, 0 ≤ x ≤ 25.

trong â x l sè n«m v x=0 l mèc 65 tuêi. Häi

a. T½nh gi¡ trà cõa P (8), gi¡ trà n y nâi l¶n i·u g¼?

b. Câ bao nhi¶u ph¦n tr«m d¥n sè ð ë tuêi 90 bà m­c b»nh n y.

2. B i to¡n v· chi ph½, doanh thu, lñi nhuªn (Þ ngh¾a h m sè).

Mët nh s£n xu§t thi¸t bà låc n÷îc câ chi ph½ cè ành h ng th¡ng l 10.000USD, v chi ph½ l÷u ëng

º s£n xu§t x thi¸t bà l

C(x) = −0.0001x2 + 10x, (0 ≤ x ≤ 40.000).

N¸u gi¡ b¡n méi thi¸t bà l p(x) = −0.0005x + 20, (0 ≤ x ≤ 40.000), t¼m h m doanh thu R(x) v

h m lñi nhuªn P (x) h ng th¡ng cõa cæng ty. ¸n lóc n o th¼ lñi nhuªn cõa cæng ty ¤t 10.000 USD.

3. (ç thà):

Sau khi h½t khâi thuèc l¡, nicotine nhanh châng x¥m nhªp v o

m¡u.Trong mët tr÷íng hñp cö thº, qu¡ tr¼nh  o th£i nicotine

di¹n ra nh÷ ç thà ð h¼nh b¶n c¤nh.Häi sau m§y gií l÷ñng nicotine

gi£m cán mët nûa? N¸u ç thà c­t tröc ho nh th¼ i·u n y câ þ

ngh¾a g¼?

4. (H m tuy¸n t½nh) L÷ñng adrenaline trong cì thº thay êi r§t nhanh. Gi£ sû ban ¦u cì thº câ 15mg

adrenaline, lªp h m sè mæ t£ l÷ñng adrenaline A= f(t) trong cì thº theo thíi gian t (phót) vîi c¡c

tr÷íng hñp sau:

a. A t«ng 0.4mg méi phót.

b. A gi£m 0.4mg méi phót.

3
 H€M SÈ 2.2 Mi·n x¡c ành, mi·n gi¡ trà cõa h m sè.
5. (H m tuy¸n t½nh) Trong nhúng ký Olympic ¦u ti¶n, ð mæn nh£y s o, mùc s o cao nh§t m ng÷íi væ

àch ¤t ÷ñc cho bði h m sè h(t) = 130 + 2t, trong â h t½nh b¬ng inches v t t½nh theo n«m, t=0
t÷ìng ùng n«m 1990.

a. H¢y cho bi¸t þ ngh¾a giao iºm cõa ç thà h m sè tr¶n vîi tröc tung.

b. H¢y cho bi¸t þ ngh¾a h» sè gâc a=2 cõa ç thà h m sè h(t).

6. (H m mô) D¥n sè cõa mët th nh phè A v o n«m 2008 l 50.000. Méi n«m t l» gia t«ng l 4,5

a. Lªp mët h m sè mæ t£ d¥n sè tø n«m 2008 cõa th nh phè n y.

b. D¥n sè v o n«m 2018 l bao nhi¶u?

c. Khi n o th¼ d¥n sè ¤t 100.000?

7. (H m nhi·u biºu thùc) Mët cûa h ng photo copy ni¶m y¸t gi¡ nh÷ sau: 200 çng cho méi b£n copy

cho 100 b£n ¦u ti¶n (cï gi§y A4), 170 çng méi b£n v÷ñt mèc 100. Vi¸t h m sè mæ t£ têng sè ti·n

photo copy x b£n, bi¸t r¬ng câ mët kho£n ph½ cè ành cho méi l¦n photo copy ð cûa h ng n y l 5000

çng.

2.2 Mi·n x¡c ành, mi·n gi¡ trà cõa h m sè.

1. T¼m mi·n x¡c ành, mi·n gi¡ trà cõa c¡c h m sè sau: f (x) = ln(1 − x − 2x2 ).

2. Mët gia ¼nh dü ành tê chùc ti»c ð mët nh h ng. Mùc phöc vö chung cho búa ti»c (m°t b¬ng, trang

tr½,. . . ) l 5 tri»u çng. Nh h ng nhªn tèi thiºu 2 b n, méi b n 10 ng÷íi. Gi¡ cho méi kh¡ch «n l

250 ng n çng. Gia ¼nh dü t½nh chi tèi a 25 tri»u. N¸u gåi x l sè kh¡ch míi, C(x) l chi ph½ cho

búa ti»c. T¼m mi·n x¡c ành D v mi·n gi¡ trà R cõa C.

2.3 H m sè hñp
1. Cho 2 h m sè

f : R → [−1, 1], f (x) = sin(x),

g : (0, +∞) → R, g(x) = ln(x).
T¼m c¡c biºu thùc g ◦ f (x) v f ◦ g(x) (n¸u tçn t¤i).

x+1
2. Cho 2 h m sè f (x) = , g(x) = x3 + x. T¼m g ◦ f (x), f ◦ g(x) v i·u ki»n x¡c ành cõa 2 biºu
x−2
thùc n y.

3. Mët nghi¶n cùu cho th§y mùc ë kh½ CO trung b¼nh h ng ng y trong khæng kh½ t¤i 1 khu vüc X câ p
ngh¼n d¥n l

C(p) = 0.5p + 1 (%).

Ng÷íi ta công ÷îc t½nh r¬ng, sau t n«m kº tø thíi iºm hi»n t¤i, d¥n sè ð khu vüc n y s³ l

p(t) = 10 + 0.1t2 (ngh¼n).

T¼m mùc CO trung b¼nh h ng ng y theo sè n«m kº tø thíi iºm hi»n t¤i v cho bi¸t ¸n khi n o th¼

mùc CO trung b¼nh h ng ng y s³ ¤t 6.8 %.

4
H€M SÈ 2.4 H m sè ng÷ñc

2.4 H m sè ng÷ñc
x+1
1. Cho f : (2, +∞) → (1, +∞) , f (x) = .
x−2
Chùng minh f l mët song ¡nh. T¼m f −1 (x).

2. P = f (t), trong â P l sè l÷ñng lo i chim tr¶n mët hán £o (ìn và ngh¼n), t l sè n«m t½nh tø n«m

2007. H¢y cho bi¸t

a. f (4) þ ngh¾a l g¼?

b. f −1 (4) þ ngh¾a l g¼?

3. Cho h m sè y = f (x) câ ç thà nh÷ h¼nh v³ v 3 ç thà A, B, C.

H¢y cho bi¸t ç thà n o l cõa f −1 .

5
Ch֓ng 3

GIÎI H„N V€ LI–N TÖC

3.1 Giîi h¤n h m sè
ex − cos(x)
1. T¼m giîi h¤n sau (n¸u câ): lim
x→0 x

2. Mët ng÷íi kinh doanh b§t ëng s£n ÷îc t½nh r¬ng sau t n«m kº tø thíi iºm hi»n t¤i, sè thûa §t m

æng ta b¡n i ÷ñc cho d÷îi d¤ng h m sè

−2t3 + 19t2 − 8t − 9
S(t) = .
−t2 + 8t − 7

Häi sau 1 n«m, sè thûa §t æng b¡n ÷ñc l bao nhi¶u?

3.2 Væ còng lîn, væ còng b²

1. T¼m mët h m sè t÷ìng ÷ìng d¤ng axα khi x→0 cõa f (x) = x ln(1 + 2x)

2. T¼m mët h m sè t÷ìng ÷ìng d¤ng axα khi x → +∞ cõa f (x) = x + 2 ln(x)

3. So s¡nh bªc c¡c væ còng b² ho°c væ còng lîn sau:

a. f (x) = x2 − 2 sin(x), g(x) = x cos(x), x → 0

b. f (x) = ln(1 − 2x2 + x3 ), g(x) = x − 2x , x → +∞

4. Mët cèc c ph¶ chùa 100mg caffeine ÷ñc  o th£i li¶n töc ra khäi cì thº vîi tèc ë 17% méi gií.

a. Chùng minh l÷ñng caffein cán l¤i trong cì thº sau t gií ÷ñc t½nh bði cæng thùc

P (t) = 100e−0.17t .

b. K¸t luªn g¼ khi t õ lîn.

3.3 T¼m ti»m cªn cõa ÷íng cong y = f (x)

√ 2
x2 + 4 2. f (x) = (x + 2)e− x
1. f (x) =
3x − 2

6
GIÎI H„N V€ LI–N TÖC 3.4 H m sè li¶n töc

3.4 H m sè li¶n töc

1. X²t t½nh li¶n töc tr¡i, li¶n töc ph£i, li¶n töc cõa c¡c h m sè sau

sin(x)


 , x 6= 0,
f (x) = |x| t¤i x = 0, x = 1.

1, x = 0,

2. Mët cæng ty t½nh ph½ 7.5/l½t cho mët lo¤i sìn cho t§t c£ c¡c ìn °t h ng 50 l½t trð xuèng v 6.75

/l½t cho c¡c ìn h ng tr¶n 50 l½t. °t P (x) l chi ph½ º cæng ty mua x l½t sìn.

a. T¼m chi ph½ mua 40 l½t, 50 l½t, 60 l½t.

b. P khæng li¶n töc t¤i ¥u?

7
Ch֓ng 4

„O H€M V€ VI PH N
4.1 ¤o h m cõa h m sè y = f (x)
4.1.1 T½nh ¤o h m t¤i c¡c iºm ÷ñc ch¿ ra
2
1. f (x) = x.2x−x , x0 = −1

2. f (x) = (x − 2) |x| , x0 = 1, x0 = 0

4.1.2 Þ ngh¾a thüc t¸ cõa ¤o h m

1. Mët thòng h¼nh trö chùa 1000 l½t n÷îc. Thòng bà thõng ð ¡y v n÷îc tho¡t ra ngo i. Thº t½ch n÷îc

cán l¤i sau t gi¥y ÷ñc cho bði ph÷ìng tr¼nh :

 
t
V (t) = 1000 1 − , 0 ≤ t ≤ 60
60

a. T¼m tèc ë n÷îc tho¡t ra ngo i theo thíi gian t.

b. T¤i c¡c thíi iºm 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, x¡c ành vªn tèc dáng n÷îc tho¡t v l÷ñng n÷îc cán l¤i.

2. Mët nh s£n xu§t cho bi¸t têng chi ph½ (t½nh b¬ng ng n USD) º s£n xu§t x ìn và s£n ph©m A l

C(x) = 6x2 + 2x + 10.

T¼m chi ph½ cªn bi¶n khi s£n xu§t 10 ìn và s£n ph©m A.

4.1.3 Þ ngh¾a h¼nh håc cõa ¤o h m

1
1. T¼m h» sè gâc ti¸p tuy¸n cõa ç thà h m sè f (x) = x2 + t¤i x0 = −1.
x
2. T¼m t§t c£ c¡c iºm tr¶n ÷íng cong y = f (x) = 2x3 − x2 − 7x − 1 m t¤i â ti¸p tuy¸n song song vîi

÷íng th¯ng y = 3x − 2.

4.1.4 C¡c ph²p to¡n ¤o h m

A. Bèn ph²p to¡n
1. Vîi 1 mol kh½ lþ t÷ðng, ph÷ìng tr¼nh tr¤ng th¡i cho bði P V = 8.31T , trong â P (KP ascal), V (Lit), T (Kenvin).
T¤i thíi iºm nhi»t ë ¤t ÷ñc 300K v thº t½ch kh½ ¤t 100L , vªn tèc t«ng nhi»t l 0.1K/s v vªn

tèc t«ng thº t½ch l 0.2L/s , t½nh tèc ë thay êi cõa ¡p su§t P.

8
„O H€M V€ VI PH N 4.2 ¤o h m c§p cao cõa h m sè y = f (x)
B. ¤o h m h m hñp
1. Cho f (x) v g(x) câ ¤o h m t¤i måi iºm v f 0 (0) = 2, g 0 (−2) = 1. °t h(x) = x.f (x2 − 1),
k(x) = f (x) + g(3x − 2), t½nh h0 (1) v k 0 (0).

2. Mët gi¸ng d¦u bà rá r¿ ngo i khìi, l m tr£i mët m ng d¦u h¼nh trán tr¶n m°t n÷îc. T¤i thíi iºm

t (t½nh b¬ng phót) sau khi b­t ¦u rá r¿, b¡n k½nh cõa v¸t d¦u trán (t½nh b¬ng m²t) ÷ñc cho bði

R(t) = 4t. T¼m tèc ë thay êi di»n t½ch cõa v¸t d¦u loang theo thíi gian.

C. ¤o h m h m ng÷ñc

0
1. Cho f : R → R, f (x) = sinh(x). T¼m f −1 (0).

2. Trong mët ñt dàch b»nh lan truy·n m¤nh, sè ca m­c mîi ð ng y thù t (t½nh tø ng y thèng k¶ ¦u

0 1
ti¶n) l h m sè S(t). H¢y n¶u þ ngh¾a cõa S −1 (20) = .
9

4.2 ¤o h m c§p cao cõa h m sè y = f (x)

4.2.1 T½nh gi¡ trà ¤o h m c§p cao t¤i iºm cö thº
√
 
1
00
1. T½nh f vîi f (x) = arcsin( 1 − x2 ).
2

x+1
2. T½nh f (5) (1) vîi f (x) = √ .
x

4.2.2 Þ ngh¾a cõa ¤o h m c§p 2

1. C¡c ç thà d÷îi ¥y mæ t£ qu¢ng ÷íng, vªn tèc v gia tèc cõa mët chuyºn ëng. H¢y ph¥n bi»t ç

thà cõa 3 ¤i l÷ñng n y.

2. Gi£ sû f (t) l nhi»t ë trung b¼nh cõa th nh phè A v o th¡ng thù t cõa n«m. V o thíi iºm t0 ∈ (2, 3),
f 0 (t0 ) = 2, f 00 (t0 ) < 0, i·u n y câ þ ngh¾a g¼?

4.3 Sü kh£ vi v vi ph¥n

4.3.1 Sè gia cõa h m sè v vi ph¥n c§p 1
1. Cho f (x) = x2 − 3x + 2, t½nh ∆f (−1) v df (−1) n¸u ∆x = 0.01.

2. ×îc l÷ñng sü thay êi thº t½ch cõa mët h¼nh nân câ b¡n k½nh R = 20cm khi chi·u cao t«ng/gi£m 1cm.

9
 „O H€M V€ VI PH N 4.4 Khai triºn Taylor

4.3.2 X§p x¿ tuy¸n t½nh

1. Dòng x§p x¿ tuy¸n t½nh º t½nh g¦n óng ln(1.02).

2. Ph¥n bân câ thº l m thay êi s£n l÷ñng c¥y trçng. Mët nghi¶n cùu ð Kenya tr¶n ngæ cho bi¸t s£n

l÷ñng cõa ngæ (t¤i 1 àa ph÷ìng cö thº) theo sè kg ph¥n bân (x) ÷ñc biºu di¹n d¤ng y = f (x), trong

â f t½nh theo shilling. Gi£ sû f câ ¤o h m t¤i måi x > 0.

a. N¶u þ ngh¾a f (5) = 11500 v f 0 (5) = 350

b. ×îc t½nh s£n l÷ñng ngæ theo c¡c gi¡ trà ¢ cho ð c¥u tr¶n n¸u sû döng 5.2kg ph¥n bân.

4.4 Khai triºn Taylor

4.4.1 T¼m khai triºn Taylor/Maclaurin
1. T¼m khai triºn Maclaurin c§p 3 cõa f (x) = ln(2 + x).

2. T¼m khai triºn Taylor c§p 3 cõa f (x) = x ln(x) trong l¥n cªn x = 1.

4.5 Kh£o s¡t h m sè y = f (x)

4.5.1 B i to¡n v· chi·u bi¸n thi¶n v cüc trà
√
1. T¼m c¡c kho£ng t«ng/gi£m cõa h m sè f (x) = x (1 + x)
p
2. T¼m cüc trà cõa c¡c h m sè sau f (x) = 3
(x − 1)(x + 2)2 .

3. Gi£ sû f (x) li¶n töc v câ ç thà cõa f 0 (x) nh÷ h¼nh b¶n d÷îi, h¢y ch¿ ra c¡c iºm cüc trà cõa f (x).

4.5.2 B i to¡n v· t½nh lçi lãm v iºm uèn

1. T¼m t§t c£ c¡c iºm uèn cõa ÷íng cong y = x2 ln(x).

2. Cho h m sè f (x) câ ç thà nh÷ h¼nh v³. H¢y cho bi¸t

a. f 00 (xA ) d÷ìng hay ¥m?

b. T¼m c¡c kho£ng t«ng/gi£m cõa f 0 (x).

c. f 0 (x) câ bao nhi¶u iºm cüc ¤i, bao nhi¶u iºm cüc tiºu,

trong c¡c kho£ng n o?

4.5.3 V³ ç thà h m sè y = f (x)

10
„O H€M V€ VI PH N 4.6 H m sè cho bði ph÷ìng tr¼nh tham sè
x+1 √
3
1. f (x) = √ 2. f (x) = x3 − 2x2 + 1
x2 − 4

4.5.4 B i to¡n t¼m min-max

1. T¼m gi¡ trà lîn nh§t gi¡ trà nhä nh§t cõa c¡c h m sè sau

x2
 
a. f (x) = xe− 2 , x∈R 1−x
b. f (x) = arctan , x ∈ [0, 1]
1+x

2.

Ng÷íi ta muèn treo ph½a tr¶n v ch½nh giúa mët bçn cä h¼nh trán
√
câ b¡n k½nh 2m. Bi¸t r¬ng c÷íng ë ¡nh s¡ng i ¸n m²p bçn
sin α
cho bði C = c (c l h¬ng sè phö thuëc nguçn s¡ng, α v l
l2
nh÷ h¼nh v³). T¼m l º C ¤t gi¡ trà lîn nh§t.

4.6 H m sè cho bði ph÷ìng tr¼nh tham sè

4.6.1 Þ ngh¾a cõa ÷íng cong tham sè
1. X¡c ành chi·u ÷íng i tr¶n quÿ ¤o n¸u chuyºn ëng cõa vªt cho bði ph÷ìng tr¼nh tham sè vîi t l

thíi gian.

x(t) = sin(t)

t ∈ [0, π]
y(t) = sin2 (t) cos(t)



x = x(t)

2. H¼nh b¶n d÷îi l ç thà cõa 4 h m sè cho bði c¡c ph÷ìng tr¼nh tham sè , t ∈ [a, b], a < b.
y = y(t)


H¢y x¡c ành c¡c ç thà tr¶n t÷ìng ùng vîi t½nh ch§t n o cõa x(y), y(t), ∀t ∈ (a, b) d÷îi ¥y:

   
x0 (t) > 0
 x0 (t) < 0
 x0 (t) > 0
 x0 (t) < 0

(I) (II) (III) (IV)
y 0 (t) > 0
 y 0 (t) > 0
 y 0 (t) < 0
 y 0 (t) < 0


11
 „O H€M V€ VI PH N 4.6 H m sè cho bði ph÷ìng tr¼nh tham sè

4.6.2 ¤o h m cõa h m sè y = y(x) x¡c ành bði ph÷ìng tr¼nh tham sè
1. T½nh y 0 (x) n¸u y(x) x¡c ành bði c¡c ph÷ìng tr¼nh tham sè

x(t) = t2 + t

t¤ix = 1.
y(t) = 0.3t − ln(t)


2. T¼m h» sè gâc ti¸p tuy¸n cõa ÷íng cong tham sè sau t¤i x=0

x(t) = tet


y(t) = te−t


3. Vi¸t ph÷ìng tr¼nh ti¸p tuy¸n vîi ÷íng cong tham sè khi t=π

x(t) = t − 3 sin(t)


y(t) = 4 − 3 cos(t)


4.6.3 T¼m cüc trà cõa c¡c h m sè y = y(x) cho bði ph÷ìng tr¼nh tham sè

x(t) = 3t − t3

1. t ∈ [0, 1]
y(t) = 4t − t4


4.6.4 T¼m ti»m cªn cõa c¡c ÷íng cong tham sè


x(t) = t − 2

t
y(t) = t2 + 1 + 1

t

4.6.5 V³ ÷íng cong tham sè


x(t) = t − 3 sin(t)

t ∈ [−π, π]
y(t) = 4 − 3 cos(t)


12
Ch֓ng 5

TCH PH N
5.1 T½ch ph¥n b§t ành
5.1.1 T½nh t½ch ph¥n
1. Dòng c¡c ph÷ìng ph¡p êi bi¸n sè v t½ch ph¥n tøng ph¦n º t½nh c¡c t½ch ph¥n sau

Z Z
3
a. x2 e−x dx b. x arctan(x)dx

2. T½nh t½ch ph¥n c¡c h m húu t sau

3x − 2 dx
Z Z
a. dx b.
2
x + 2x − 3 x2 + 2x + 1

3. T½nh t½ch ph¥n c¡c h m væ t sau

dx xdx dx
Z Z Z
a. √ b. √ c. √
x+ x x2 + 1 x x2 − 2

5.1.2 Þ ngh¾a nguy¶n h m

1. N¸u gåi C(t) l mùc CO2 b¼nh qu¥n trong khæng kh½ t½nh theo t l» ph¦n tri»u (%) v t l thíi gian

t½nh theo n«m th¼ mæ h¼nh kh½ th£i n y tø n«m 1950 (t¤i mët khu vüc n o â) cho bði cæng thùc:

0
C (t) = 0.5 + 0.03t, t=0 t÷ìng ùng n«m 1950.

N¸u C v o n«m 1950 l 311%, t¼m C(t).

2. T¼m mët h m sè f bi¸t r¬ng h» sè gâc ti¸p tuy¸n t¤i iºm (x, f (x)) b§t ký cõa ç thà l x2 − x + 2 v

ç thà i qua iºm (−1, 1).

5.2 T½ch ph¥n x¡c ành

5.2.1 B i to¡n d¨n v· t½ch ph¥n
1. Nghi¶n cùu v· mët chõng vi rót trong pháng th½ nghi»m cho th§y tèc ë gia t«ng sè l÷ñng cõa lo i

n y sau t gií kº tø thíi iºm hi»n t¤i l

v(t) = 3 + 0.1t2 .

T½nh têng sè vi khu©n trong 20 gií ¦u ti¶n kº tø thíi iºm hi»n t¤i.

13
 TCH PH N 5.2 T½ch ph¥n x¡c ành

5.2.2 T½nh g¦n óng nhí têng t½ch ph¥n

1. ×îc t½nh gi¡ trà cõa c¡c t½ch ph¥n sau b¬ng têng Riemnn vîi ph¥n ho¤ch ·u 10 o¤n chia v dòng 3

c¡ch: têng tr¡i, têng ph£i, têng trung t¥m.

Z1
x2 d x
0

2. ×îc t½nh mùc ti¶u thö d¦u thæ tr¶n th¸ giîi trong 25 n«m tø 1985 ¸n 2010 düa v o b£ng thèng k¶

sau, sû döng têng Riemann tr¡i.

N«m 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Mùc ti¶u thö (t thòng/n«m) 20.9 23.3 25.6 28.0 30.7 31.7

5.2.3 T½ch ph¥n x¡c ành v di»n t½ch mi·n ph¯ng

1. H m sè f câ ç thà f0 nh÷ h¼nh v³, bi¸t f (0) = 2, i·n c¡c gi¡ trà v o b£ng sau

x 0 1 2 3 4 5 6

f (x)

2. H m sè f câ ç thà f0 nh÷ h¼nh v³, bi¸t f (0) = 10 ph¡c håa ç thà cõa f çng thíi ch¿ rã c¡c kho£ng

t«ng gi£m v c¡c iºm cüc trà cõa f.

5.2.4 Gi¡ trà trung b¼nh

1. T½nh gi¡ trà trung b¼nh cõa f (x) = x2 + x + 1, x ∈ [0, 2], t¼m t§t c£ c¡c gi¡ trà x0 ∈ [0, 1] m t¤i â

f ¤t gi¡ trà trung b¼nh.

5.2.5 ành lþ cì b£n cõa vi t½ch ph¥n

Zx
1. T½nh ¤o h m cõa f (x) = t2 e−3t+1 dt t¤i x0 = 1.
0

5.2.6 C¡c ùng döng h¼nh håc cõa t½ch ph¥n x¡c ành
1. T½nh di»n t½ch c¡c mi·n ph¯ng D cho bði c¡c i·u ki»n giîi h¤n nh÷ b¶n d÷îi

a. y = 2x , y = 3x , 0 ≤ x ≤ 1 (f1 , f2 , [a, b]) c. y = 4 − 2x2 , y = 2x (f1 , f2 )

√
b. x + y = 2, x = y, y = 0 (f1 , f2 , f3 ) d. x2 + y 2 ≤ 2, y ≥ x2 , x ≤ 0 (≤, ≥)

√
2. T½nh thº t½ch trán xoay khi mi·n ph¯ng sau quay quanh tröc Ox, Oy : x + y = 2, x = y, y = 0

14
TCH PH N 5.3 T½ch ph¥n suy rëng
√
x
3. Cho ÷íng cong (C): y= (12 − x), 0 ≤ x ≤ 1. T½nh ë d i cung v di»n t½ch m°t trán xoay ÷ñc
6
t¤o ra khi (C) quay quanh c¡c tröc Ox, Oy .

5.3 T½ch ph¥n suy rëng

5.3.1 T½nh t½ch ph¥n suy rëng
+∞ +∞
dx
Z Z
2
1. 2. xe−x dx
x2 + 1
1 0

1 − 12
3. T½nh di»n t½ch mi·n ph¯ng giîi h¤n bði ÷íng cong y= e x v tröc Ox tr¶n mi·n x ≥ 1.
x3

5.3.2 Kh£o s¡t sü hëi tö

+∞
Z +∞ 
Z  Z1
x+1 1 dx
1. dx 2. x 1 − cos dx 3. √
x + 3x2 + 1
3 x x − x2
1 1 0

15
Ch֓ng 6

PH×ÌNG TRœNH VI PH N
6.1 Ph÷ìng tr¼nh vi ph¥n c§p 1
6.1.1 T¼m nghi»m têng qu¡t
1. Ph÷ìng tr¼nh t¡ch bi¸n: 3y 2 y 0 = 2x + 1

2. Ph÷ìng tr¼nh ÷a v· t¡ch bi¸n: y 0 = (2x − 3y + 1)2

x−y
3. Ph÷ìng tr¼nh thu¦n nh§t (¯ng c§p): y0 =
x+y
2
4. Ph÷ìng tr¼nh tuy¸n t½nh: y 0 + 2xy = xe−x

y 1
5. Ph÷ìng tr¼nh Bernoulli: y0 − =−
2x 2y

6.1.2 T¼m nghi»m b i to¡n Cauchy

(1 + y 2 ) − xyy 0 = 0; y(1) = 0

6.1.3 B i to¡n thüc t¸

1. D¤ng tü th nh lªp b i to¡n

a. B i to¡n h¼nh håc

i. B i to¡n li¶n quan ¸n ti¸p tuy¸n, ph¡p tuy¸n(ìn gi£n)

T¼m mët ÷íng cong y = f (x) i qua iºm (3,2). Bi¸t r¬ng o¤n ch­n cõa ti¸p tuy¸n (vîi ÷íng
cong t¤i 1 iºm b§t ký) tr¶n hai tröc tåa ë luæn bà chia æi bði ti¸p iºm.

ii. B i to¡n v· quÿ ¤o trüc giao (mîi)

T¼m quÿ ¤o trüc giao cõa hå ÷íng cong (P) câ ph÷ìng tr¼nh y = k x2 .

b. B i to¡n d¥n sè

i. Mæ h¼nh t«ng tr÷ðng tü nhi¶n P 0 (t) = kP (t) (D¤ng n y sinh vi¶n câ thº lªp tø h m mô m

khæng c¦n qua ptvp.)

Mët th nh phè câ 226 ng n d¥n v o n«m 1996. Tèc ë gia t«ng d¥n sè tü nhi¶n cõa th nh phè

n y l 0.08%/n«m. T¼m ph÷ìng tr¼nh vi ph¥n mæ t£ d¥n sè cõa th nh phè n y. H¢y cho bi¶t

sau bao l¥u th¼ d¥n sè ¤t 228 ng n d¥n.

16
PH×ÌNG TRœNH VI PH N 6.2 Ph÷ìng tr¼nh vi ph¥n tuy¸n t½nh c§p 2 h» sè h¬ng
 
0 P (t)
ii. Ph÷ìng tr¼nh Logistic P (t) = k 1 − Trong mët hç n÷îc thi¶n nhi¶n ban ¦u câ 400
L
con c¡. Sè c¡ tèi a câ thº sinh sèng trong hç l 10.000 con. Bi¸t sau 1 n«m sè c¡ t«ng g§p 3

l¦n. T¼m sè c¡ sau t n«m. Sau bao nhi¶u n«m, cè c¡ trong hç s³ ¤t 5000 con.

c. B i to¡n háa tan (t¡ch bi¸n/tuy¸n t½nh)

i. Trong thòng chùa 100 l½t n÷îc. Ng÷íi ta bìm v o thòng n÷îc muèi câ nçng ë 0.4kg/l vîi tèc

ë 5l/phót, hén hñp ÷ñc bìm ra công vîi tèc ë 5l/phót. Sü çng ch§t cõa hén hñp ÷ñc
£m b£o b¬ng c¡ch khu§y ·u. T¼m l÷ñng muèi trong thòng sau 20 phót.

ii. Trong thòng chùa 100 l½t n÷îc muèi nçng ë 0.5kg/l. Ng÷íi ta bìm n÷îc v o thòng vîi tèc
ë 5l/phót, hén hñp ch£y ra vîi tèc ë 3l/phót. Sü çng ch§t cõa hén hñp ÷ñc £m b£o b¬ng

c¡ch khu§y ·u. T¼m l÷ñng muèi trong thòng sau 20 phót.

iii. Trong thòng chùa 100 l½t n÷îc. Ng÷íi ta bìm v o thòng hén hñp n÷îc muèi câ nçng ë 0.4kg/l

vîi tèc ë 5l/phót, hén hñp ÷ñc bìm ra vîi tèc ë 3l/phót. Sü çng ch§t cõa hén hñp ÷ñc

£m b£o b¬ng c¡ch khu§y ·u. T¼m l÷ñng muèi trong thòng sau 20 phót.

Gåi y(t) l l÷ñng muèi cán l¤i trong thòng sau t phót. T¼m l÷ñng muèi cán l¤i trong thòng sau 20

phót.

d. B i to¡n v· quy luªt gi£m nhi»t (ph¡t biºu l¤i quy luªt)

Vªn tèc nguëi l¤nh cõa mët vªt trong khæng kh½ t l» vîi hi»u giúa nhi»t ë cõa vªt v nhi»t ë

khæng kh½. T¼m quy luªt gi£m nhi»t cõa vªt n¸u nhi»t ë cõa khæng kh½ l 20◦ C, nhi»t ë ban ¦u

cõa vªt l 100◦ C, sau 10 phót nhi»t ë cõa vªt cán 60◦ C .

2. D¤ng cho s®n ph÷ìng tr¼nh (tòy þ)

a. C÷íng ë dáng i»n I trong m¤ch câ cuën c£m vîi tø dung L (Henry), i»n trð R (Ohm), hi»u i»n

th¸ V (volt) thäa m¢n ph÷ìng tr¼nh

dI
L + RI = U
dt

T¼m c÷íng ë dáng i»n sau 10 gi¥y, n¸u U = 4(v), R = 10(Ω), L = 2(H), I(0) = 0.

b. Mët lo¤i thuèc truy·n qua ÷íng t¾nh m¤ch cho b»nh nh¥n vîi tèc ë v1 (t) = 1+sin(t)(mg/ml)/gií.
Thuèc ÷ñc chuyºn hâa vîi tèc ë v2 (t) = y(t)(mg/ml)/gií, vîi y(t) l nçng ë thuèc trong m¡u

sau t gií kº tø lóc thuèc ÷ñc ÷a v o t¾nh m¤ch, t½nh b¬ng mg/ml. Tèc ë thay êi nçng ë thuèc

trong m¡u sau t gií l y 0 (t) = v1 (t) − v2 (t). X¡c ành nçng ë thuèc trong m¡u sau 2 gií.

6.2 Ph÷ìng tr¼nh vi ph¥n tuy¸n t½nh c§p 2 h» sè h¬ng

6.2.1 T¼m nghi»m ph÷ìng tr¼nh thu¦n nh§t
1. y 00 − 3y 0 + 2y = 0 3. y 00 − 2y 0 + 2y = 0

2. y 00 − 2y 0 + y = 0 4. y 00 − 3y 0 − 4y = 0, y(0) = 1, y 0 (0) = −2

6.2.2 T¼m nghi»m ri¶ng b¬ng ph÷ìng ph¡p bi¸n thi¶n h¬ng sè
y 00 + 4y 0 + 4y = e−2x ln(x)

17
 PH×ÌNG TRœNH VI PH N 6.3 H» ptvp tuy¸n t½nh c§p 2 h» sè h¬ng

6.2.3 T¼m nghi»m ri¶ng b¬ng ph÷ìng ph¡p h» sè b§t ành

1. y 00 − 5y 0 + 6y = x + 1 (T) 5. y 00 + 3y 0 = x cos(x) − 2 sin(x) (T*SC)

2. y 00 − 2y 0 + 5y = 3e2x (M) 6. y 00 − y = ex [2 cos(x) + sin(x)] (M*SC)

3. y 00 − y 0 = 3 cos(x) − 2 sin(x) (SC) 7. y 00 − y 0 = 2x − 3 (*x1 )

4. y 00 + 3y 0 − 4y = (2x + 1)e−x (T*M) 8. y 00 − 2y 0 + y = 3ex (∗x2 )

6.2.4 Nguy¶n lþ chçng ch§t nghi»m

1. y 00 + y 0 = 2x + 3ex 3. y 00 + 5y 0 + 6y = ex + 3 sin(2x)

2. y 00 − 2y 0 = x + 2 cos(x)

6.2.5 T¼m nghi»m b i to¡n Cauchy

y 00 + 7y 0 + 10y = x + 2, y(0) = 0, y 0 (0) = 1

6.3 H» ptvp tuy¸n t½nh c§p 2 h» sè h¬ng

1. Dòng ph÷ìng ph¡p khû t¼m nghi»m têng qu¡t cõa h» ph÷ìng tr¼nh:

x0 (t) = 3x(t) + y(t) − 2t


y 0 (t) = 2x(t) + 4y(t) + t − 1



2. T¼m nghi»m cõa h» ph÷ìng tr¼nh


x0 (t) = 3x(t) + y(t) − 2t

thäa i·u ki»n x(0) = 1, y(0) = −2.
y 0 (t) = 2x(t) + 4y(t) + t − 1


18