Professional Documents
Culture Documents
• Stan świadomości,
• Objawy oponowe,
• nerwy czaszkowe,
• układ ruchu,
• badanie czucia,
• badanie mowy,
• badanie praksji
Ocena stanu świadomości
Ilościowe zaburzenia świadomości Jakościowe zaburzenia
1. Senność patologiczna – pacjent wybudza się na silny bodziec świadomości
dźwiękowy.
2. Sopor (semicoma) – pacjent wybudza się jedynie pod 1. Stan majaczeniowy (deliryjny)
wpływem bodźca bólowego.
3. Śpiączka mózgowa (coma) – brak reakcji na bodźce głosowe 2. Stan splątaniowy (amentywny)
i bólowe, zachowane jedynie podsta-wowe odruchy pniowe,
możliwa reakcja ruchowa na bodziec bólowy, zachowany 3. Stan pomroczny
oddech własny. (zamroczeniowy)
4. Śpiączka głęboka (coma extremum) – zniesione odruchy
pniowe, brak reakcji na ból, zachowany, jednak zwykle 4. Stan snopodobny (onejroidalny)
niewydolny, oddech własny.
5. Śpiączka przekroczona (coma depasse) – brak odruchów
pniowych, brak reakcji bólowej, niewydolny oddech własny lub
jego brak.
Do obiektywnej oceny używamy Glasgow
Objawy oponowe
odpowiedź na toczące się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych bądź w następstwie krwotoku
podpajęczynówkowego
Sztywność karku badanie polega na przygięciu głowy w kierunku mostka – wystąpienie oporu
świadczy o objawie dodatnim
Objaw Kerniga w trakcie badania zginamy kończynę dolną w stawach biodrowym i
kolanowym, a następnie próbujemy prostować w stawie kolanowym – objaw
interpretujemy jako dodatni przy wystąpieniu oporu w obu kończynach
Objaw Brudzińskiego badamy, przyginając kark w kierunku mostka, w przypadku dodatniego
karkowy objawu obserwujemy zgięcie kończyn dolnych
Objaw Brudzińskiego badamy, uciskając na spojenie łonowe, w przypadku objawu dodatniego
łonowy również widzimy u pacjenta zgięcie kończyn dolnych
Objaw Amossa przy próbie sadzania chory podpiera się o wyprostowane kończyny górne,
rozstawione na boki i ku tyłowi (w postaci porażennej choroby Heinego-
Medina )
Opistotonus na sztywnieniu kręgosłupa i wygięciu go łukowato ku tyłowi z głową odgiętą
do tyłu
Objaw Hermana podczas próby badania sztywności karku i zbliżenia brody do klatki piersiowej
dochodzi do odruchowego zgięcia grzbietowego palucha (objaw karkowo-
paluchowy) (częściej w gruźliczym ZOMR)
Objawy Flataua: karkowo-mydriatyczny – podczas badania sztywności karku w wyniku
zgięcia głowy do przodu w kierunku klatki piersiowej dochodzi do
odruchowego rozszerzenia źrenic.
erekcyjny – badanie wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach.
Kilkukrotne uniesienie i przechylenie tułowia ku przodowi wywołuje wzwód
prącia (najczęściej w gruźliczym ZOMR)
Objaw Weila-Edelmana w czasie wywoływania objawu Kerniga (dolnego) stwierdza się grzbietowe
zgięcie palucha (tak jak w objawie Babińskiego)
Bolesność uciskowa gałek jeden z najszybciej pojawiających się objawów oponowych polegający na
ocznych widocznej reakcji bólowej wskutek lekkiego nacisku skierowanego od góry
na gałki oczne przy zamkniętych powiekach
Nadwrażliwość na bodźce
słuchowe
Światłowstręt (photophobia)
Objaw policzkowy naciskając na policzek poniżej kości jarzmowej; jest on pozytywny, jeśli
dojdzie do odruchowego zgięcia ręki i przedramienia
Badanie nerwów czaszkowych
I -nerw węchowy , II-nerw wzrokowy, III-nerw okoruchowy, IV-nerw bloczkowy, V-nerw trójdzielny, VI-nerw
odwodzący, VII-nerw twarzowy, VIII-nerw przedsionkowo-ślimakowy, IX-nerw językowo-gardłowy, X-nerw
błędny, XI-nerw dodatkowy, XII-nerw podjęzykow
NERW TECHNIKA BADANIA WYNIK
Nerw węchowy (I) rozpoznawaniu przez hiposmia lub anosmia (osłabienie lub
pacjenta próbek zapachów całkowite zniesienie węchu) po urazach głowy
(zwykle na poziomie blaszki sitowej) lub guz
okolicy przedniego dołu czaszki i płata
czołowego
parosmia- odczuwanie nieprawidłowych
zapachów, stwierdzana bywa w uszkodzeniu
płata skroniowego.
Nerw wzrokowy (II) ᛫ostrość wzroku (tablic Ocena pola widzenia
Snellena lub orientacyjnie)
Miejsce uszkodzenia Rodzaj
᛫pole widzenia (metoda uszkodzenia
konfrontacyjna lub Nerw wzrokowy całkowite
perymetru) zaniewidzenie
Skrzyżowanie niedowidzenie
wzrokowe połowicze
᛫dno oka (oftalmoskop)
dwuskroniowe –
hemianopsia
᛫reakcję źrenic na światło bitemporalis
Pasmo wzrokowe niedowidzenie
połowicze
jednoimienne –
hemianopsia
homonyma
Promienistość niedowidzenie
wzrokowa kwadrantowe
Odruchy źrenicy na światło
Reakcja Reakcja
bezpośrednia- konsensualna-
zwężenie źrenicy w zwężenie źrenicy w
reakcji na oświetlenie reakcji na
oświetlenie źrenicy
po przeciwnej stronie
Nerwy gałkoruchowe (III- część zewnętrzna: ocena szerokości szpar powiekowych, ustawienia gałek
okoruchowy, IV- bloczkowy, ocznych, osadzenia gałek ocznych oraz ruchów gałek ocznych;
VI-odwodzący) część wewnętrzna: ocena wielkości i kształtu źrenic, reakcji na światło,
zbieżności i akomodacji.
Nerw okoruchowy Oftalmoplegia zewnętrzna- gałka oczna zrotowana do boku i ku dołowi,
powieka górna opadnięta
Oftalmoplegia wewnętrzna- źrenica szeroka, nie reaguje na światło
Oftalmoplegia całkowita- wszystkie ww. objawy
Nerw bloczkowy podwójne widzenie podczas patrzenia w dół
Nerw odwodzący brak odwodzenia gałki ocznej po stronie uszkodzenia, dwojenie obrazu przy
patrzeniu do boku
Korowy ośrodek rotacja gałek ocznych w stronę ogniska uszkodzenia
skojarzonego spojrzenia (w
płacie czołowym przed
okolicą ruchową)
Mostowy ośrodek rotacja gałek ocznych w stronę przeciwną do ogniska uszkodzenia
skojarzonego spojrzenia (w
pobliżu jądra nerwu VI)
Porażenie międzyjądrowe upośledzenie przywodzenia gałki ocznej podczas patrzenia w bok,
(uszkodzenie pęczka zachowana zdolność ruchu zbieżnego, oczopląs w oku odwodzącym
podłużnego przyśrodkowego)
Zespół Hornera zwężenie źrenicy (miosis) opadnięcie powieki (ptosis), zapadnięcie gałki
ocznej (endophtalmus)
Neuron obwodowy
Objawy uszkodzenia:
• niedowład ew. porażenie
wiotkie,
• obniżone napięcie
mięśniowe,
Badanie mowy
W przypadku uszkodzenia na Afazja ruchowa (spowodowana przez uszkodzenie ośrodka Broca w
poziomie korowym pojawia się tylnej części zakrętu czołowego dolnego) – mowa niepłynna, wolna,
afazja, przy uszkodzeniu na „zacinająca”, z wysiłkiem przy zachowanym rozumieniu mowy
niższych piętrach występują
zaburzenia dyzartryczne. Afazja czuciowa (w efekcie uszkodzenia ośrodka Wernickego w
dyzartria – mowa staje się powolna, tylnej części zakrętu skroniowego górnego i środkowego) – mowa
niewyraźna, czasami afoniczna płynna, szybka, chaotyczna, wypowiedzi nielogiczne, brak rozumienia
(czyli bezgłośna), jest wynikiem mowy, często pacjent nie jest świadomy choroby.
dysfunkcji aparatu wykonawczego;
afazja – osłabienie lub utrata
zdolności mowy i rozumienia na
skutek uszkodzenia ośrodków
korowych.
Badanie praksji
Objawy uszkodzenia wyższych czynności korowych: aleksja – utrata zdolności czytania; agrafia – utrata
zdolności pisania;akalkulia – utrata zdolności dokonywania obliczeń; agnozja (dotykowa, wzrokowa,
słuchowa) – brak możliwości czuciowo-percepcyjnego rozpoznawania przedmiotów;apraksja – niemożność
wykonania celowego ruchu dowolnego lub użycia przedmiotów, narzędzi, mimo braku ograniczenia w postaci
niesprawności/niedowładu
Badanie kręgosłupa
zwrócić uwagę na objawy miejscowe:
• bolesność odcinkową kręgosłupa,
• zniesienie krzywizn kręgosłupa,
• wzmożone napięcie mięśni grzbietu,
• reaktywne (czynnościowe) skrzywienie boczne – skoliozę,
• bolesność uciskową i opukową wyrostków kolczystych
zwrócić uwagę na ewentualne objawy uszkodzenia korzeni nerwów rdzeniowych:
• czuciowe: parestezje, niedoczulica,
• ruchowe: niedowład mięśni w zakresie unerwienia odpowiednich korzeni,
• osłabienie lub zniesienie odruchów ścięgnistych,
• zaniki mięśniowe i towarzyszące fascykulacje.
Objawy pozwalające częściowo potwierdzić zgłaszane przez pacjenta subiektywne nasilenie
rozciągowe bólu
(korzeniowe)
Objaw Bikelesa dodatni, jeśli podczas prostowania zgiętego uprzednio przedramienia uniesionej i
(odcinek szyjny) odwiedzionej kończyny górnej pojawia się ból (w przy- padku rwy barkowej)
W odcinku lędźwiowo-krzyżowym:
Objaw Lasegue`a obecność bólu wzdłuż wyprostowanej kończyny dolnej podczas jej biernego unoszenia
(należy zanotować kąt uniesienia w momencie pojawienia się bólu), objaw dodatni
potwierdza rozpoznanie rwy kulszowej
Objaw polega na pojawieniu się bólu w chorej kończynie podczas unoszenia kończyny zdrowej
Fajersztajna-
Krzemickiego
Objaw rozpoznajemy jako dodatni, jeśli u pacjenta leżącego na brzuchu w trakcie biernego
Mackiewicza zginania w stawie kolanowym (przez badającego) wystąpi ból w obrębie uda (świadczy
o rwie udowej)
Najczęstsze zespoły neurologiczne
Zespół piramidowy niedowład/porażenie, napięcie mięśniowe wzmożone (spastyczne),
wygórowane odruchy ścięgniste, objawy patologiczne, obecne klonusy
Zespół móżdżkowy niezborność (ataksja), drżenie zamiarowe, dysmetria, oczopląs, zawroty
gło- wy nieukładowe, nudności, wymioty, mowa skandowana (zwykle po
dłuższym czasie trwania zespołu)
Zespół parkinsonowski wzmożenie napięcia mięśniowego („rura ołowiana” lub „koło zębate”),
spowolnienie ruchowe (bradykinezja), drżenie spoczynkowe
Zespół torebkowy niedowład połowiczy (lub porażenie) o typie piramidowym oraz
tożstronne uszkodzenie ośrodkowe nerwów VII i XII
Zespół wzmożonego ciśnienia obecne bóle głowy, nudności, wymioty, przeczulica ciała, światłowstręt.
śródczaszkowego
Zespoły naprzemienne niedowład lub porażenie spastyczne (piramidowe) po stronie przeciwnej
do uszkodzenia oraz niedowład nerwu czaszkowego po stronie
uszkodzenia
Zespół opuszkowy (uszkodzenie jąder ruchowych nerwów IX, X, XII w rdzeniu
przedłużonym): zaburzenia połykania – dysfagia, mowa dyzartyczna,
brak odruchów gardłowych i podniebiennych, zniesienie odruchu
żuchwowego
Zespół rzekomoopuszkowy (uszkodzenie dróg korowo-opuszkowych): zaburzenia połykania –
dysfagia, mowa dyzartyczna, wygórowanie odruchu żuchwowego,
objawy deliberacyjne
Zespół korzeniowy ból promieniujący wzdłuż toru podrażnionego korzenia, zmiana
konfiguracji kręgosłupa (zniesienie fizjologicznych krzywizn, pojawienie
się czynnościowej skoliozy), obecne objawy rozciągowe, w niektórych
przypadkach również objawy ubytkowe (czuciowe, ruchowe, zniesienie
odruchów ścięgnistych)
Zespoły uszkodzenia rdzenia kręgowego
Zespół poprzecznego porażenie kończyn i zniesienie wszystkich rodzajów czu- cia poniżej
uszkodzenia rdzenia ogniska, zatrzymanie moczu i stolca (zespół Bastiana)
Zespół ogona końskiego bóle krocza, okolicy krzyżowej, zaburzenia czucia „spodenkowe”,
niedowład/porażenie wiotkie kończyn dolnych, zniesienie odruchów
ścięgnistych w kończynach dolnych, zaburzenia zwieraczy
ZABURZENIA CHODU
Hemiparetyczny ",koszący", w postawie Wernickego-Mana