Cumhuriyet Dönemi’nde Hikaye
Anadolu halkının durumu ve toplumsal sorunlar gibi
Cumhuriyetimizin ilan edildiği 1923 yılıyla birlikte
“Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı” da başlamıştır. Bu
dönemde birçok türde olduğu gibi hikayede de teknik
olarak önemli bir ilerleme sağlanmıştır. Bu dönem
edebiyatında yıllara göre hikaye geleneğinde belirgin
değişimler gözlenir. Bu yıllarda roman yazarları aynı
zamanda hikaye türünde de eserler vermiştir.
1923-1940 Cumhuriyet Dönemi Hikâyesi
1940-1960 Cumhuriyet Dönemi Hikâyesi
> Toplumcu-Gerçekçi Hikâyeler
> Bireyin İç Dünyasını Ele Alan Hikâyeler
> Milli-Dini Duyarlılıkları Yansıtan Hikâyeler
> Modernist Hikâyeler
Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Hikaye (1923-1940)
• Bu dönemde eser veren sanatçılar, realizmin
etkisiyle gözleme dayalı gerçekçiliğe yönelmişlerdir.
• Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar ve
hikayeye daha fazla önem veren Reşat Nuri Güntekin gibi
isimlerin yanında, Fahri Celalettin Göktulga, Ercüment
Ekrem Talu, Nahit Sırrı Örik, Memduh Şevket Esendal,
Kenan Hulusi Koray, Sadri Ertem, Sait Faik Abasıyanık ve
Sabahattin Ali gibi önemli isimler de bu dönemde hikaye
türünde başarılı örnekler vermiştir.
• Milli Mücadeleyi destekleyen ve bu mücadeleyi
verenlerin yanı başında olan yazarlar ülke gerçeklerini
anlatırlar. Toplumsal konular ve Cumhuriyet devrimlerinin
yanında bireyin iç dünyası da ele alınmıştır.
• Köy ve köylünün, Fabrika işçilerinin sorunları
işlenmiş, daha çok olay hikayesi türünde eser verilmiştir.
1940-1960 Yılları Cumhuriyet Dönemi’nde Hikaye
• Bu dönem hikayelerinde ve romanlarında
“Toplumcu gerçekçi, milli-dini duyarlılık ve bireyin iç
dünyasına ağırlık veren anlayış ve modernist hikaye” etkili
olmuştur.
• Hem Maupassant hem Çehov tarzı hikayeler
yazılmıştır. Varoluşçu ve gerçeküstü hikayeler de yazılmaya
başlanmıştır.
• Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sonrasında
konuların üzerinde durulmuştur.
• Doğu-Batı çatışması, milli mücadele, toplumsal
sorunlar, ahlaki bozukluklar, köylü, kasabalı sorunları, işçi
sorunları, bireysel çıkmazlar, birey toplum çatışması,
Anadolu gibi konular bu dönemde sıkça işlenmiştir.
• Varoluşcu ve gerçeküstü hikayelerde yazılmaya
başlanmıştır.
• Ahmet Hamdi Tanpınar, Tarık Buğra, Peyami Safa,
Oktay Akbal bireyin iç dünyasını esas alan; Yaşar Kemal,
Orhan Kemal, Kemal Tahir Fakir Baykurt, Salim Kocagöz,
Talip Apaydın, Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz, Kemal Bilbaşar
toplumcu gerçekçi hikayeler; Nezihe Meriç, Ferit Edgü,
Yusuf Atılgan, Sait Faik, Haldun Taner modernist hikayeler;
Hüseyin Nihal Atsız, Mustafa Necati Sepetçioğlu, milli ve
dini duyarlılıkları yansıtan hikayeler yazmışlardır. Halikarnas
Balıkçısı, Muzaffer Buyrukçu, Ziya Osman Saba, Sabahattin
Kudret Aksal, İlhan Tarus bu dönemin diğer hikayecileridir.
1960 ve 1980 arasında içerik ve biçim açısından yeni
arayışlar söz konusudur. Bilinçaltı, iç monolog gibi teknikler
kullanılır. Küçürek hikaye türünde bir çok örnek verilmiştir.
Toplumcu-Gerçekçi, Bireyin İç Dünyasını Ele Alan, Milli-Dini
Duyarlılıkları Yansıtan ve Modernist Hikâyeler yazılmaya
devam eder.
İçerik ve biçim açısından yeni arayışlar söz konusudur. Bilinç
akışı, iç monolog gibi teknikler kullanılır. Anadolu bütün
sorunlarıyla sosyo-ekonomik yönleriyle hikayelerde yer
bulur. Daha çok Çehov tarzı hikayeler yazılır. Küçürek hikaye
örnekleri verilir.
Mustafa Kutlu, Orhan Duru, Sevinç Çokum, Füruzan, Ferit
Edgü, Adalet Ağaoğlu, Nezihe Meriç, Pınar Kür, Bilge Karasu,
Tomris Uyar, Leyla Erbil, Sevgi Soysal, Sevim Burak, Nedim
Gürsel, Rasim Özdenören hikaye türünde eser vermiştir.
1980 sonrasında sanatçılar, siyasi ve toplumsal olaylardan
dolayı, bireysel konulara yönelirler.
Anadolu’ya yönelme, dış göç, kent yaşamı içinde burjuva ve
sıradan insanın yaşamı, beklentileri kısaca güncel konular;
İstanbul’a özlem, değişen İstanbul, yalnızlık psikolojisi, kent
yaşamında sıradan insanların hayatı… gibi konular işlenir.
Küçürek hikayenin başarılı örnekleri ortaya konur.  Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını ve Dini Duyarlılığı
Yansıtan Eserler,
Bilinçaltı, iç monolog, pastiş, parodi gibi teknikler denenmiş,
postmodern tarzda bir çok hikaye yazılmıştır. Küçürek  Toplumcu Gerçekçi Eserler
hikayenin başarılı örnekleri verilmiştir.
 Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Eserler,
Murathan Mungan, Cemil Kavukçu, Ayfer Tunç, Murat
 Modernizmi Esas Alan Eserler, Cumhuriyet
Gülsoy, Murat Yalçın, Özcan Karabulut, Nazan Bekiroğlu,
döneminde karşımıza çıkan hikaye anlayışlarıdır.
Müge iplikçi Nazlı Eray, Hüseyin Su konu, kurgu, anlatım
biçimi ve dil açısından farklı eserler yazmıştır. Osman Şahin,
Nursel Duruel, Feyza Hepçilingirler, Özcan Karabulut, Necip
Tosun, Şebnem İşigüzel diğer hikayecilerdir.

Milli-Dini Duyarlılığı Yansıtan Hikayeler

• Milli edebiyatın bir devamı olarak

nitelendirebileceğimiz bu anlayışta Anadolu, Anadolu
insanı, milli mücadele, Kurtuluş Savaşı, toplumsal değişim,
ahlaki bozukluklar, yanlış Batılılaşma, Doğu-Batı çatışması,
halk-aydın çatışması, hurafeler, Atatürk ilke ve inkılapları
gibi konular işlenmiştir.

• Hikaye kişileri Anadolu’dan seçilmiş, realizm

akımının etkisiyle gerçekçi gözlemlerle Anadolu ve Anadolu
insanı anlatılmıştır. Olay hikayesi devam ettirilmiş,
betimlemelerde başarılı hikayeler yazılmıştır.

• Türk mitolojisinden ve destanlarından etkilenen

yazarlar eserlerinde bunun izlerini ortaya koyarlar.Aka
Gündüz, Bahaeddin Özkişi gibi isimler bu anlayışı yansıtan
eserler yazmışlardır.

• Bu anlayışla yazılan roman ve hikayelerde, 1.Dünya

Savaşı ve Milli Mücadele dönemi, Atatürk ilke ve
inkılaplarının Anadolu insanına benimsetilmesi ile ilgili
konular işlenmiştir.

• Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu,

Reşat Nuri Güntekin, Refik Halit Karay, Mehmet Akif Ersoy,
Şuküfe Nihal Başar, Halide Nusret Zorlutuna, Aka Gündüz,
Sevinç Çokum, Bahaeddin Özkişi, Fahri Celalaettin Göktulga,
Mustafa Necati Sepetçioğlu, Hüsyin Nihal Atsız, Rasim
Özdenören, Mustafa Kutlu bu dönemde eser vermiştir.
Mustafa Necati Sepetçioğlu (Abdürrezzak Efendi, Mustafa Kutlu; geleneğe dayalı yeni bir hikaye tarzı arayışı
Menekşeler Ölmemeli, Bir Büyülü Dünya ki) içindedir. A. Mithat Efendi’nin meddah tekniğin ve uzun
hikaye tarzını kullanır.

Hikayelerinde insanın iç gelişmesini ve taşra insanının büyük

Sevinç Çokum (Eğik Ağaçlar, Bölüşmek, Makine, Derin Yara,
Onlardan Kalan, Rozalya Ana, Bir Eski Sokak Sesi, Evlerinin
Önü, Beyaz Bir Kıyı, Gece Kuşu Uzun Öter)
Hüseyin Nihal Atsız (Hikayeler)
şehirdeki sıkıntıları olmak üzere iki temel konuyu işler. Bazı
hikayelerinde tasavvufi çerçevede iman, kaderi ahiret, ölüm
konuları üzerinde durur. Taşra-şehir, gelenek-modernizm
karşıtlığı hikayelerinde değindiği çatışmalardır. Taşra
insanının modern şehirde yaşadığı sıkıntıları ve bunalımları
işler.

Bahaedddin Özkişi (Bir Çınar Vardı, Göç Zamanı) Yokuşa Akan Sular, Yoksulluk İçimizde, Ya tahammül Ya
Sefer, Bu Böyledir, Sır adlı eserleri ‘’Mustafa Kutlu
Beşlemesi’’ olarak Bilinir.

Halide Nusret Zorlutuna (Büyük Anne, Aydınlık Kapı)

Yıdız Tozu adlı çocuk kitabı; Ortadaki Adam, Gönül İşi,

Aka Gündüz (Türk Kalbi, Türk’ün Kitabı, Kurbağacık)
Şıukufe Nihal Başar (Tevekkülün Cezası)
Hüzün ve Tesadüf, Uzun Hikaye, Beyhude Geçti Ömrüm,
Mavi Kuş, Tufandan Önce, Rüzgarlı Pazar, Chef, Menekşeli
Mektup, Huzursuz Bacak, Tahir Sami Bey’in Özel Hayatı,
Zafer yahut Hiç, Anadolu Yakası, Sıradışı Bir Ödül Töreni,
Kapıları Açmak, Nur, Trende Bir Keman hikaye kitapları;
Vatan yahut İnternet, Akasya ve Mandolin, Dem Bu Demdir,
İlmihal yahut Arzuhal… denemeleridir.

Fahri Celalaettin Göktulga (Talak-ı Selase, Kına Gecesi,

Eldebir Mustafendi, Avurzavur Kahvesi)

Rasim Özdenören; hikayelerinde geçmişten kopamayan,

zamanın anaforlarına karşı direnmeye çalışan insanı, aile içi
çatışmaları, parçalanmayı işler. Bireyin yalnızlığını,
yabancılaşmasını, modernlik gelenek gibi konulara yer verir.

Toplumsal ve kültürel değişmelerin yol açtığı yabancılaşma

hikayelerinin ana konusudur. Son dönemde kültür
şokundan tasavvufa sığınma konusunu işlemiştir.
Mutsuzlukların dini telkinlerle ortadan kalkacağına inanır.

Gül Yetiştiren Adam romanı; Hastalar ve Işıklar, Çözülme,

Denize Açılan Kapı, Çarpılmışlar, Çok Sesli Bir Ölüm,
AnsızınYola Çıkmak, Kuyu, Hışırtı, İmkansız Öyküler, Toz,
Acemi Yolcu, Uyumsuzlar hikayeleridir.
Toplumcu-Gerçekçi Hikayeler
• Toplumdaki sorunları dile getirmişlerdir. Edebiyatta
gerçekçilik; gözlemci, eleştirel ve toplumcu gerçekçilik
olarak üç koldan gelişir.
• İşçi, köylü, kasabalı ve varoşlarda yaşayanlarla ilgili
sınıfsal çatışmaları merkeze almışlardır. Gözlemci
gerçekçilikle dış gerçeği olduğu gibi esere yansıtmayı,
eleştirel gerçeklikle gözlemin eleştirel özellikler taşıması
gerektiği, toplumcu gerçekçilik ise, tezli oluşu ve gerçekliğin
Marksizm çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ifade
eder.
• Markszim felsefesinin edebiyattaki iz düşümü
toplumcu gerçekçilerdir.
• Hikayeyi toplumdaki sorunları dile getirmek ve
toplumu yönlendirmek için bir araç olarak görmüşlerdir.
Biçimde çok ne anlatıldığı önemlidir. Gözleme dayalı bir
anlatım söz konusudur.
• Tarık Dursun K., Dursun Akçam, Necati Cumalı,
İlhan Tarus, Bekir Yıldız, Kemal Bilbaşar, Sabahattin Ali, Fakir
Baykurt, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Faik
Baysal, Mehmet Seyda, Sadri Ertem, Samim Kocagöz, Talip
Apaydın , Aziz Nesin, Muzaffer Buyrukçu, Orhan
Hançerlioğlu, gibi sanatçılar bu tarzda hikayeler yazmıştır.
• Sabahattin Ali ve Sadri Ertem’in eserleriyle ortaya
çıkmıştır. Anadolu köy ve kasabalarının sorunlarını
anlatmışlardır. 1930’ların sonunda Kemal Bilbaşar ve
Samim Kocagöz gibi yazarlarla alanını genişletmiştir.
• 1950’den sonra köy enstitüsü çıkışlı yazarlarla
yaygınlaşan köy romanı bu dönemden sonra sosyalist
düşüncenin etkisiyle ideolojik bir yön kazanmıştır. Bu etki
1960’lı ve 1970’li yıllarda da devam etmiştir.
• Yazarlar köylerdeki toprak kavgaları, ağa-köylü,
zengin-fakir, güçlü-güçsüz, öğretmen-imam çatışması,
köyden kente göç ve sonuçları, töreler karşısında çaresizlik,
deniz ve maden işçilerinin hayatları, üretenler ve sermaye
sahipleri, göç sorunu, hapishaneler ve darbeler, Anadolu
coğrafyası ve insanı, dar gelirlinin sorunları ve geçim
mücadelesi, büyük şehirlere göçün doğurduğu sonuçlar gibi
konuları işlemişlerdir. Neden sonuç ilişkisiyle olaylara
bilimsel açıklamalar getirmişlerdir. Biçimden çok ne
anlatıldığı önemlidir.
• Yazarların bir bölümü Köy Enstitülerinde yetişmiş,
tezli hikayelerle toplum sorunları çözme çabasına
girişmişler, neden sonuç ilişkisinde olaylar bilimsel
açıklamalar getirirler. Belirli ölçülerde Atatürk’ün halkçılık
ilkesini benimsemişlerdir.
• Yazarlar realizm ve natüralizm akımlarının
etkisinde kalmışlar, yapıtlarını konuşma diliyle yazmış,
kahramanlarını bölgesel ağızlarına göre konuşturmuşlardır.
• Toplumcu Gerçekçi yazarlar:
• Sadri Ertem, Sabahattin Ali, Fakir Baykurt, Kemal
Tahir, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Kemal Bilbaşar, Samim
Kocagöz, Faik Baysal, Aziz Nesin, Dursun Akçam, Muzaffer
Buyrukçu, Cahit Irgat, Tahsin Yücel, Reşat Enis, İlhan Tarus,
Cevdet Kudret, Halikarnas Balıkçısı, Talip Apaydın, Tarık
Dursun K., İlhan Tarus, Bekir Yıldız, Mehmet Seyda, Sadri
Ertem, Necati Cumalı, Rıfat Ilgaz, Aziz Nesin, Orhan
Hançerlioğlu, Muzaffer İzgü…
√ Marksist ve sosyalist ideolojiden etkilenir.
√ Yazarlar görüşlerini toplumla paylaşabilmek, halkı
aydınlatmak için eserleri araç olarak kullanır.
√ Halkı aydınlatmak düşüncesiyle belirli bölgeler özellikle
konu edilir.
√ Yurt gerçeklerini anlatmak, edebiyatçının sosyal bir
sorumluluğu olarak değerlendirilir.
√ Anadolu coğrafyası, halkın sorunları, köy hayatı, köylülerin
sorunları ele alınır.
√ Büyük şehirlere göçün ortaya çıkardığı problemler ve
sosyalizm üzerinde durulur.
√ Gündemdeki sosyal olaylara ve toplumsal sorunlara
yoğunlaşılır.
√ Konuşma dili kullanılır, kahramanları bölgesel ağızlarına
göre konuşturulur.
√ Kişiler iç ve dış yönleriyle tasvir edilir.
√ Anlatımda yer yer aksaklık görülür.
√ Roman ve hikayelerde sağlam bir kurgu görülmez.
√ Olaylar ve kişiler bir düşünceyi doğrulamak veya haklı
göstermek üzere düzenlenir. (tezli oluşu)
√ Sanat toplumdur içindir, anlayışı egemen olur.
√ Toplum sorunlarına çözüm önerileri sunulur.
Maupassant hikaye tarzını benimseyen Sabahattin Ali,
hikayelerinde seri, düğüm, çözüm bölümlerini kullanır.
Edebiyatımızda köy ve kasaba hikayecisi olarak kabul edilir.
Kağnı, Ses, Sırça Köşk, Değirmen, Yeni Dünya yazarın
hikayeleridir.
Eleştirel gerçekçilik akımının önde isimlerinden olan Sadri
Ertem, güdümlü sanattan yanadır. Resmi ideoloji yararına
masa başında hikayeler üreten bir yazardır.
Silindir Şapka Giyen Köylü, Bacayı İndir Bacayı Kaldır, Korku,
Bay Virgül, Bir Şehrin Ruhu yazarın hikayeleridir.
İlk hikayelerini hapishanede yazan, yer yer belgesel ve tarihi
özellikler taşıyan hikayeleriyle tanınan Kemal Tahir’in
hikayeleri; Zehra’nın Defteri, Dutlar Yetişmedi, Göl İnsanları,
Üstadın Ölümü’dür.
Edebiyatımıza işçi sınıfını getiren özellikle Çukurova’daki
pamuk işçilerini anlatan Orhan Kemal; köyden kente göçen
yoksul mutsuz insanları, toprak ağalarını, memurları, ezilen
köylüleri, hapishanedekileri, işsizleri, sokaktaki adamın
sorunlarını, Adana ve İstanbul’un kenar mahallesindeki
insanların sorunlarını anlatır.
Ekmek Kavgası, 72. Koğuş, Önce Ekmek, Çamaşırcının Kızı,
Grev, Kardeş Payı, Babil Kulesi, Arka Sokak, Küçğkler ve
Büyükler, Yağmur Yüklü Bulutlar, Mahalle Kavgası, Kırmızı
Küpeler, İnci’nin Maceraları, İki Damla Gözyaşı yazarın
hikayeleri; Baba Evi, Avare Yıllar, Murtaza, Bereketli
Topraklar Üzerinde, Hanımın Çiftliği, Gurbet Kuşları,
Arkadaş Islıkları romanlardır.
Sarı Sıcak ve Bütün Hikayeler adlı eserlerin sahibi Yaşar
Kemal; kan davalarına, ağa-ırgat çatışmasına ekonomik
sıkıntılara yer vermiştir.
Köy edebiyatı akımının temsilcilerinden Talip Apaydın,
sosyal konulara, gözlemelerine ve yaşadıklarına
başvurmuştur.
Ateş Düşünce, Öte Yakadaki Cennet, Duvar Yazıları,
Hendekbaşı, Hem Uzak Hem Yakın adlı hikayelerin
yazarıdır.,
Sıradan, basit küçük hayatlardan hikayeler çıkaran N.
Cumalı, daha çok Ege bölgesi olmak üzere kasaba ve kırsal
kesim insanlarının sorunlarını işler. Kırsal yaşamın zorlukları,
Anadolu köylüsünü bütün gerçekliğiyle anlatır. Yalnız Kadın,
Değişik Gözle, Susuz Yaz, Ay Büyürken Uyumam,
Makedonya 1900, Dila Hanım, Yakup’un Koyunları, Aylı
Bıçak (Uzun Bir Gece adıyla-1991) Revizyonist, Kente İnen
Kaplanlar yazrın hikayeleridir.
Mizah yoluyla düşündürmeyi ve toplumdaki bozuklukları
sergilemeyi amaçlayan Aziz Nesin; Geriye Kalan, İt Kuyruğu,
Yedek Parça, Fil Hamdi, Damda Deli Var, Koltuk, Kazan
Töreni, Deliler Boşandı, Hangi Parti Kazanacak, Ölmüş Eşek,
Mahallenin Kısmeti, Bay Düdük, Havadan Sudan, Nazik Alet,
Gıdıgıdı, Aferin, Mahmut ile Nigar, Ah Biz Eşekler, Gözüne
Gözlük, Bir Koltuk Nasıl Devrilir, Yüz Liraya Bir Deli, Biz
Adam Olmayız, Namus Gazı, İhtilali Nasıl Yaptık, Rıfat Bey
Neden Kaşınıyor, Vatan Sağolsun, İnsanlar Uyanıyor, Büyük
Grev, Yetmiş Yaşım Merhaba, Maçinli Kız İçin Ev…
hikayeleridir.
Köy ve kent sorunlarını yer yer mizahi bir anlatımla
okuyucuya sunan Rıfat Ilgaz, Don Kişot İstanbul’da, Kesmeli
Bunları, Radarın Anahtarı, Saksağanın Kuyruğu, Nerde O
Eski Usturalar, Şevket Usta’nın Kedisi, Geçmişe Mazi,
Garibin Horozu, Altın Eskicisi, Palavra, Tuh Sana, Hababam
Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Rüşvetin
Alamancası, Çalış Osman Çiftlik Senin adlı hikayeleri
yazmıştır.
Anadolu köylüsünü anlatan, yazıldığı dönemin toplumsal
renklerini olaylarını anlatan Fakir Baykurt; Çilli, Efendilik
Savaşı, Karın Ağrısı, Cüce Muhammet, Anadolu Garajı, Gece
Vardiyası, İçerdeki Oğul, Can Parası, Barış Çöreği, Sınırdaki
Ölü, Onbinlerce Kağnı… adlı hikayelerin yazarıdır.
Ağırlıklı olarak Söke ve Menderes bölgesinin toprak
problemlerini, toprağa bağlı hayatları, makineleşmeyle
birlikte işsiz kalan insanları, ağalık düzeni karşısında
köylüyü, pamuk ve tütün tarlalarındaki işçileri anlatan
Samim Kocagöz; Yeni İstanbul gazetesi ve New York Herald
Tribune gazetesinin 1950’de düzenlediği Dünya Hikaye
Yarışması’nda Sam Amca hikayesiyle birinci olmuştur.
Telli Kavak, Ahmet’in Kuzuları, Sığınak, Cihan Şoförü, Yolun
Üstündeki Kaya, Yağmurdaki Kız, Alandaki Delikanlı, Simon
Pepeta, Gecenin Soluğu adlı hikayeleri yazmıştır.

Kemal Bilbaşar, konularını Batı Anadolu kasabalarından
almış, R. Halit’in memleket hikayeciliğini devam ettirmiş,
hicve dayalı sert bir gerçekçilik anlayışını benimsemiştir.
Anadolu’dan Hikayeler, Cevizli Bahçe, Pembe Kurt, Üç
Bulutlu Hikayeler, Irgatların Öfkesi, Pazarlık, Köyden
Kentten yazarın öyküleridir.
Muzaffer Buyrukçu; İstanbul’un kenar mahallelerinde
yaşayan dar gelirli insanların hayatlarını gerçekçi bir şekilde
dile getirir. Katran Acı, Korkunun Parmakları, Bulanık
Resimler, Kuyularda, Cehennem, Kavga, Mağara, Şarkılar
Seni Söyler, Günlerden Bir Gün, Hüznün Kar Çiçekleri, Her
Yer Karanlık, Bir Hüzün, Şarkı Gibi, Yüzün Yarısı Gece, Bir Aşk
Daha yazarın hikayeleridir.

Muzaffer İzgü; şehre göçün doğurduğu sıkıntıları mizahi bir

Faik Baysal, konularını Adapazarı’nın köy ve kasabalarından,
İstanbul’un kenar mahallelerinden alır. Fakir ve işsiz
insanları anlatır. Perşembe Adası, Sancı Meydanı, Güller
Kanıyordu, Elleri Sesinin Rengindeydi, Nuni, Tota, Militan,
Ilgaz Teyze Öldü, Terlikler yazarın öyküleridir.
tarzda anlatır. Bando Takımı, Donumdaki Para, Deliye Her
Gün Bayram, Sen Kim Hovardalık Kim, Her Eve Bir Karakol,
Dayak Birincisi, Devlet Babanın Tonton Çocuğu, Lüplük
Makinesi, Çanak Çömlek Patladı, Azrail Nasıl Rüşvet Yedi,
Orta Direği Yıkan Ayı, Devletin Malı Deniz… yazarın
hikayeleridir.

Mehmet Seyda; maden işçilerinin hayat hikayelerini

Zonguldak ve çevresinde gördüğü hayatları anlatır.
Zonguldak Hikayeleri, Beyaz Duvar, Başgöz Etme Zamanı,
Oyuncakçı Dükkanı, Garnizonda Bir Olay, Anahtarcı Salih,
Kör Şeytan, Bana Karşı Ben yazarın hikayeleridir.

Bekir Yıldız; konularını Güneydoğu Anadolu ‘da yaşayan

insanlardan ve Almanya’da yaşayan Türklerin hayatlarından
seçer. Kara Vagon, Kaçakçı Şahan, Sahipsizler, Evlilik Şirketi,
Beyaz Türkü, Alman Ekmeği, Dünyadan Bir Atlı Geçti, İnsan
Postası, Demir Bebek, Mahşerin İnsanları, Bozkırın Gelini
hikayeleridir.

Dursun Akçam; Kars ve çevresinin, Kuzeydoğu Anadolu köy

ve kasaba hayatının sorunlarını anlatır. Maral, Ölü Ekmeği,
Taş Çorbası, Köyden İndim Şehire, Kafkas Kızı, Alaman
Ocağı, Generaller Birleşin… yazarın hikayeleridir.

İlhan Tarus; memurların, yoksul ve dar gelirli insanların

hayatını, çıkmazlarını ve sıkıntılarını ele alır. Doktor
Monro’nun Mektubu, Apartman, Karınca Yuvası, Ekin İti,
Köle Hanı, Orman, İki Ağızlı Bıçak yazarın hikayeleridir.

Tarık Dursun Kakınç; konularını fabrika ve deniz işçilerinden,

esnaf ve küçük memurların yaşam savaşlarından alır.
Hasangiller, Vezir Düşü, Güzel Avrat Otu, Sevmek Diye Bir
Şey, Yabanın Adamları, 36 Kısım Tekmili Birden, Bağrıyanık
Ömer ile Güzel Zeynep, Bahriyeli Çocuk, İmbatla Dol Kalbim,
Ona Sevdiğimi Söyle, Ömrüm Ömrüm, Yaz Öpüşleri yazarın
hikayeleridir.
Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Hikayeler • Bireyin iç dünyasını esas alan eserlerin genel
özellikleri:

• √ İnsan realitesinin psikolojik yönleri ele alınır.

• İç dünyalarında buhranlar yaşayan kahramanlar
etrafında kurgular yapılmış, gözlem ve yaşanmışlıklara bağlı • √ Olay örgüsü insanın iç dünyasını yansıtmak
olarak basite indirgenmiş hayatlar anlatılmıştır. amacıyla kurulur.

• Bunalım, bilinçaltı, bireyin yalnızlaşması ve • √ Çehov tarzı durum hikayelerine yakın eserler
yabancılaşma konularını üzerinde durmuşlardır. yazılmıştır.

• Psikoloji, psikiyatri, psikiyatri yöntemleri edebiyata
girmiş, psikolojik tahliller yani ruh çözümlemeleri eserlerde
yer bulmuştur
• Modern yaşamın bireyler üzerindeki psikolojik
etkisini irdelemiştir. Büyük kalabalıklara yalnız yaşayan
kahramanlar, iletişimsizlik, toplumsal çatışma,
yabancılaşma, yalnızlık ve bireyin bunalımları anlatılmıştır.
Sanatlı bir dil kullanılmış estetiğe önem verilmiştir.
• √ Eserlerde bireysel çözümlemeler önemli bir yer
tutar.
• √ Dil ve anlatım bakımından seçkinci,
mükemmeliyetçi bir anlayış hakimdir.
• √ Zaman, psikolojik problemler, hastalık, bireysel
bunalım, Doğu-Batı problemi, gerçeklerden kaçış, değer
yargıları gibi konular ele alınır.

• Estetiğe önem verilmiş, bilinç akışı ve iç monolog • √ Özellikle iç konuşma, bilinç akımı gibi teknikler
teknikleri kullanılmıştır. kullanılır.

• Olaylardan ve insanlardan hareketle bireyin iç • √ Yalın bir dil kullanılır.

dünyasını anlatmışlardır. Toplumda bireyin
yabancılaşmasını anlatırken bunun sosyo-ekonomik
yönünden çok bireyin ruh durumunu analiz etmeye
çalışmışlardır. Psikolojik roman ve öyküde yazarın dikkati,
bireyin iç dönüşümlerine yönelmiştir. Bu yüzden olay
örgüsüne bağlı merak unsuru ikinci planda kalmış bireyin
ruh hali ve iç çatışmaları gerekçi psikolojik tasvirlerle
verilmiştir. Bireyin iç dünyasını anlatan yazarlar eserlerinde
özellikle iç konuşma, bilinç akışı gibi teknikleri kullanır. Bu
eserlerde çağrışımlara, ruh tahlillerine önem verilir.

• Bunalım, yabancılaşma, bireyin toplumla

hesaplaşması, yalnızlık, sıkıntı, bilinçaltı, bireysel
sorgulamalar, evrenin düzeni gibi konular ele alınır.

• Büyük kalabalıklarda yalnız yaşayan kahramanlar,

(özellikle kadın kahramanlar) Kültür sorunsalının bireyde
yansıması, özgürlük tutkusu, iki kültür arasında bocalama,
iletişimsizlik, bireyin iç sıkıntısı, bilinçaltı, toplumla çatışma,
tedirginlik, yabancılaşma, yalnızlık ve bireyin bunalımları
karşımıza çıkan önemli temalardır.

• Mekan, olay ve zaman bireyin iç dünyasını anlatan

eserlerde birey üzerindeki etkisiyle verilir.

• Bireyin iç dünyasını esas alan yazarlar:

• Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tarık Buğra,

Memduh Şevket Esendal, Samiha Ayverdi, Selim İleri,
Mustafa Kutlu (Milli ve Dini duyarlılığı yansıtan hikayenin de
temsilcisidir), Abdülhak Şinasi Hisar, Oktay Akbal, Halikarnas
Balıkçısı, Tarık Buğra, Kenan Hulusi Koray temsilcileridir.
Olayın ikinci planda olduğu kesit hikayeleri yazan Tarık
Buğra; kişilerin iç dünyasına yönelen, ruh çözümlemelerine
yer veren bir yazardır. Hikayelerinde kasaba yaşamından
orta sınıf insanların ev ve aile yaşamından kesitler sunan
yazar; toplumdaki çatışma ve zıtlıkları, haksızlıkları
sosyolojik açıdan değil psikolojik açıdan ele alır.
Oğlumuz, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, Günaydın, İki Uyku
Arasında, Hikayeler yazarın hikaye kitaplarıdır. Siyah
Kehribar, Küçük Ağa, İbiş’in Rüyası, Küçük Ağa Ankara’da,
Firavun İmami Osmancık romanlarıdır.
Rüya ve gerçek arasındaki eşikteki insanı okuyucuya sunan
A. Hamdi Tanpınar’da rüya alemi hayatın gerçekleri
karşısında insanın ruhsal çöküntülerinin bir sığınağı gibidir.
Abdullah Efendi’nin Rüyaları ile öykücülüğümüzde kişisel
kargaşanın, kişilik yanılsamalarının, yaşamı gerçekliği
dışında da algılamanın çok başarılı örneklerini verir.
Yaz Yağmuru’nda ilk eserinde belirsiz bıraktığı ruhsal
çatışmaları daha somut işler. Bu öykülerde yazarın zamanı
çeşitli yönleriyle kavramak ve açıklamak isteyen bir çabası
vardır.
Peyami Safa’nın hikayeleri romanlarıyla hemen hemen aynı
özellikleri taşır. Bir Mekteplinin Hatıratı, Karanlıklar Kralı,
İstanbul Hikayeleri, Siyah Beyaz Hikayeler, Gençliğimiz,
Süngülerin Gölgesinde, Aşk Oyunları, Ateş Böcekleri yazarın
hikayeleridir.
Edebiyatımızda deniz hikayeleriyle tanınan Halikarnas
Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı), Mavi yolculuk fikrini
savunur. Bodrum çevresinde balıkçıların, süngercilerin
yaşam maceralarını anlatır. Konularını Ege ve Akdeniz’in
denize bağlı olaylarından seçen yazar; Tütün işçilerini,
köylüleri, dalgıçları, kadınları, çocukları ve denizcileri anlatır.
Ege Diplerinde, Ege Kıyılarından, Merhaba Akdeniz, Yaşasın
Deniz, Gülen Ada, Dalgıçlar, Parmak Damgası, Gençlik
Denizlerinde, Çiçeklerin Düğünü adlı hikayeleri yazmıştır.
Öykülerinde psikolojik tahliller ağır basan Sabahattin Kudret
Aksal’ın şiirsel bir anlatımı vardır. Gazoz Ağacı ve Yaralı
Hayvan yazarın hikayeleridir.
Oktay Akbal; şimdiki zaman ile geçmiş zaman arasında gider
gelir, sonunda hatıralarına yaslanır. Kent insanı, geçmiş
tutkusu, içe kapanmışlık, pasiflik ön plandadır. Ben merkezli
bir anlatımı tercih eden yazarın; Önce Ekmekler Bozuldu,
Bulutun Rengi, Bizans Definesi, Aşksız İnsanlar, Yalnızlık
Bana Yasak, Lunapark, Ey Gece Kapının Üstünü Kapat,
Berber Aynası, Tarzan Öldü, İstinye Suları, İki Çocuk, Karşı
Kıyılar, Vapurlar Trenler, Hücremde Carmen hikaye
kitaplarıdır.
Yedi Meşalecilerin hikayecisi olan Kenan Hulusi Koray;
Cumhuriyet Dönemi’nde korku türünde örnekler veren ilk
hikayecidir. Bahar Hikayesi adlı eserinde korku ve esrar
temasını işler.
Yazarın Osmanoflar adlı romanı, Bir Yudum Su, Bahar
Hikayeleri, Bir Otelde Yedi Kişi, Son Öpüş hikayeleridir.
Dostoyevski’nin etkisiyle yazdığı hikayelerle dikkat çeken
Samet Ağaoğlu’na göre hikaye ve romanın bel kemiği insan
ve insan psikolojisidir. Allah, kader, hasta ruhlu insanlar,
kimsesiz çocuklar, aile, kadın-erkek ilişkilerini işler.
Strassburg Hatıraları, Zürriyet, Öğretmen Gafur, Büyük Aile,
Hücredeki Adam, Katırın Ölümü yazarın hikayeleridir.
Edebiyatımızda Çehov tarzı hikayenin (Kesit hikayesi) ilk
temsilcisi olan M. Şevket Esendal; kendisini avam yani
halktan biri saydığı için kişilerini çalışan insanlardan ve
onların gündelik sorunlarından seçer, günlük yaşamın dikkat
çekmeyen yönlerini anlatır. Hoşgörüye dayalı bir mizah
anlayışı vardır. Eserlerinde konuşma dilini kullanmıştır.
Edebiyatsız edebiyat yapmaktan yana olan yazar, hikayeyi
gereksiz süslemelerden kurtarmış, süslü anlatımdan
kaçınmıştır.
Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey, Miras yazarın romanları;
Otlakçı, Mendil Altında, Hava Parası, Temiz Sevgiler, Veysel
Çavuş, Kelepir, Ev Ona Yakıştı, İhtiyar Çilingir, Bir Kucak
Çiçek, Bizim Nesibe, Gödeli Mehmet, Gönül Kaçanı Kovalar,
Sahan Külbastısı, Güllüce Bağları Yolunda yazarın
hikayeleridir.
Modernizmi Esas Alan Eserler:
• Modernizmle birlikte gerçeklerin göründüğü gibi
olmadığı, yerleşik kurallara ve toplumun bayalığına isyan
düşüncesi ağırlık kazanmıştır.
• Gerçeklik karşısında kuşkucu ve tedirgin olan, iç
dünyasına çekilen, yabancılaşan, toplumla çatışan karamsar,
bunalımlı zayıf insanı anlatmışlardır.
• Yalnızlık, bunalım, huzursuzluk, toplumsal
yabancılaşma anlatılır. Modern yaşamdaki bireyin bunalımı,
toplumla çatışması yalnızlığı, huzursuzluğu topluma
yabancılaşması ele alını.
• Sıradan bir zaman akışı kullanılmaz. Kişiler aynı
zaman dilimi içinde değişik zamanlar arasında dolaşırlar.
Kronolojik zamanda geriye dönüşlerle geleneksel anlatım ve
yapıdan uzaklaşılmış, klasik eserlerde temel alınan olay,
karakter, çevre unsurları önemsizleştirilmiş; geriye
dönüşlerle klasik anlatımdan uzaklaşılmış, olay, karakter ve
çevre unsurları önemsizleştirilmiş, imge, ironi, çağrışım
önem kazanmıştır. Bilinç akışı, iç konuşma, geriye dönüş gibi
tekniklerden faydalanılmıştır.
• Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarının insanlık
üzerindeki yıkıcı etkileri modernizmin doğuşunda etkili
olmuştur. İnsan, yaşadığı dünyada hep acılarıyla baş başa
kalmış ve yalnızlıktan kurtulamamıştır. Öyleyse insanın bu
durumunu anlatmak gerekir. Modernist yazar, gerçekten,
düşten, bilinç ve bilinçaltından birer parça alarak hepsini
beraberce yoğurur ve hikayesini biçimlendirir.
• Modernizm akımı bireyin özünü bulması
gerektiğini, hür olmanın son derece önemli olduğunu,
kişinin geleceğini kendisinin verdiği kararların
oluşturduğunu ve bu yüzden bireyin kendini sorgulaması
gerektiğini savunur. Varoluşçuluk akımından etkilenmiştir.
Franz Kafka, Albert Camus ve J.P.Sartre’ın
varoluşçuluğundan etkilenmişlerdir. Burjuva toplumuna
karşı isyancı yaklaşımı destekleyen varoluşçuluk, eserlerde
özellikle küçük burjuva aydınının ruhsal bunalımlarının
işlenmesine neden olmuştur. Modernist edebiyat bu
yüzden bunalım edebiyatı olarak da isimlendirilmiştir.
• Modernist yazarlar, kişilerin iç dünyalarını
romanlarına katmayı ve dün-bugün-yarından oluşan zaman
zincirini kırmayı hedeflerler. Artık yolculukları dışa değil içe
yöneliktir. Karakterlerin anılarını ve bilgilerini, kafalarından
nelerin geçtiğini, dillerinden dökülmeyip kalplerine
gömdüklerini okuyucuya aktarabilmek için bilinç akışı, iç
konuşma ve iç diyalog gibi teknikler kullanırlar.
• Sinemadan aldıkları geriye dönüş tekniğini
kullanırlar. Bu teknikler sayesinde okuyucu, hem karakterler
hakkında daha doğru bilgiler edinir hem de bugünün durup
geçmişin araya girmesiyle iç içe geçmiş zaman ve olaylardan
oluşan bir hikaye okur.
• Modernist romanlarda ve hikayelerde neden-sonuç
ilişkisi ortadan kalkmıştır. Roman ve hikayelerde, en baştan
başlamak veya belirli bir sonla bitmek zorunda değildir.
Sıradan bir zaman akışı kullanılmaz, aynı zaman dilimi
içinde, geriye dönüşlerle, geleneksel anlatımdan
uzaklaşılmış, değişik zaman dilimleri anlatılmış, olay,
karakter, çevre unsurları önemsizleştirilmiş, simge, imge,
bakış açısı, ironi, çağrışım önem kazanmıştır.
• Bilinç akışı,iç konuşma, geriye dönüş gibi anlatım
teknikleri kullanılmıştır.
• Modernizmi esas alan sanatçılar:
• Sait Faik Abasıyanık, Oğuz Atay, Orhan Pamuk,
Haldun Taner, Yusuf Atılgan, Bilge Karasu, Nezihe Meriç,
Attila İlhan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü, Rasim Özdenören,
Füruzan, Vüsat O. Bener, Pınar Kür, Latife Tekin, Nazlı Eray,
İnci Aral, Mustafa Miyasoğlu, Hulki Aktunç, Bilge Karasu,
Murathan Mungan Cemil Kavukçu, Ayfer Tunç, Buket
Uzuner, Tomris Uyar …
1980 sonrasında Murathan Mungan, Cemil Kavukçu, Ayfer
Tunç, Murat Gülsoy, Murat Yalçın, Özcan Karabulut, Müge
İplikçi, Necip Tosun, Nazan Bekiroğlu gibi yazarlar özgün
eserler verirler.
Adalet Ağaoğlu, Tomris uyar, Füruzan gibi yazarlar yer yer
toplumcu gerçekçi anlayışla da hikayeler yazmıştır.
Modernizmi Esas alan eserlerin genel özellikleri:
• √ Geleneksel olanı günün anlayışına uydurma,
yerleşik ve alışılmış olanı yeni olana tabi kılma eğilimi vardır.
• √ Geleneksel anlatım ve yapı reddedilir.
• √ Yerleşik uzlaşımlara, modern toplumun vasatilik
ve bayağılığına isyan vardır.
• √ İnsanın dışındaki toplumsal dünyayı yalın bir
biçimde yansıtmaktan kaçınılır.
• √ Bireyin bunalımları ve toplumla olan çatışmaları
anlatılır.
• √ Çağrışıma çok yer verilir.
• √ Anlatımda şiire has bir söyleyiş söz konusudur.
• √ Kişilerin toplum içindeki yer ve değerinden çok
psikolojik özellikleri öne çıkarılır.
• √ Diyalog ve hikaye etme yerine bilinç akışı tekniği
kullanılır.
Yusuf Atılgan; köy konulu öykülerinde kırsal kesimin
geleneksel yaşamını, şehri anlatan öykülerinde bıkkınlık ve
düzene uyumsuzluğu anlatır. Bodur Minareden Öte, Eylemci
yazarın öyküleridir.
Oğuz Atay, öykülerinde hayatın anlamsızlığı, yalnızlık, isyan,
intihar, iletişimsizlik, yabancılaşma, toplum be aydın
eleştirisini işler. Korkuyu Beklerken tek öykü kitabıdır.
Pınar Kür; kadınların iç dünyalarını, zamandan ve mekandan
şikayet eden kişilerin iç dünyalarındaki huzursuzlukları,
birtakım açmazları, yalnızlıkları birey-toplum değerleri
uyuşmazlığında ele alır.
Bir Deli Ağaç, Akışı Olmayan Sular, Hayalet hikayeleri
yazarın öyküleridir.
Vüs’at O Bener; ilk öykülerinde küçük kentlerin insanlarının
sıradan yaşamını anlatır. Daha sonra soyut bir tutuma
yönelen yazar, Çehov tarzı öyküler yazmış, titiz bir işçilikle
kapalı nitelikler taşıyan öyküye yönelmiştir. Dost;
Yaşamasız, Siyah-Beyaz, Kara Tren, Mızıkalı Yürüyüş yazarın
öyküleridir.
Bilge Karasu, öykülerinde sevgi, dostluk, tutku, korku, ölüm,
bireyin ezilmesi, inanç ve baskı çatışması, başkaldırma ve
buyun eğme gibi temaları farklı bir söz dizimiyle yansıtır.
Öykülerindeki temel izlek korku ve ölüm korkusudur.
Troya’da Ölüm Vardı, Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı,
Göçmüş Kediler Bahçesi, Kısmet Büfesi, Susanlar yazarın
öyküleridir.
Adalet Ağaoğlu; korku, ölüm, kadın-erkek ilişkileri, özveri,
aşk, yaşlılık, gençlik, başkaldırı, özgürlük gibi temaları güncel
kaygılarla, dünyaya bakışıyla, toplumsal gelişmelerle iç içe
verir.
Yüksek Gerilim, Sessizliğin İlk sesi, Hadi Gidelim, Hayatı
Savunma Biçimleri yazarın öyküleridir.
Nezihe Meriç; Kadınların yalnızlıklarını, örf ve adetlerin,
alışkanlıkların rahatsız ettiği kadınları anlatır. Bozbulanık,
Topal Koşma, Menekşeli Bilinç, Dumanaltı, Bir Kara Derin
Kuyu, Yandırma yazarın öyküleridir.
Sait Faik Abasıyanık; olay tarzı olan ilk öyküsünü İpekli
Mendil adıyla Varlık dergisinde yayımlar. Olaya, entrikaya,
kişiye, başlangıç ve sonuca dayanan klasik vak’a öyküsü
anlayışını kırmış ve modern tarz hikayeciğe yönelmiştir.
Çehov tarzı öykünün yaygınlaşmasını sağlamıştır.
İstanbul Hikayecisi olarak tanınır. İstanbul’un kenar
mahallerinde, deniz kıyılarında, balıkçıların arasında, köprü
altında, tünelde dolaşan sanatçı burada karşılaştığı insanları
anlatır.
Yoksul insanların, dar gelirlilerin, küçük esnafın ve
zanaatkarın öykücüsüdür. Küçük insanlar; gazete satıcıları,
bakkallar, kitapçılar, sucular, simitçiler, yoğurtçular,
balıkçılar, tütüncüler, ayakkabı boyacıları, öğrenciler
eserlerinin konusudur. İstanbul’un kenar semtleri, yoksul
insanları, çamlıklar, kıraathaneler, meyhaneler, Burgaz
adasındaki balıkçı kahvehaneleri ve balıkçıları anlatır.
Dünyay bakış açısını Alemdağ’da Var Bir Yılan hikayesinde
yer alan ‘’Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey’’
sözüyle özetler. Son Kuşlar ve Alemdağ’da Var Bir Yılan
hikayelerinde gerçeküstücülüğe yaklaşmış, bireysel
psikolojiyi öne çıkarmıştır. Hişt Hişt, Sinağrit Baba, Semaver,
Dülger Balığının Ölümü adlı hikayeleri ünlüdür. İyi bir
gözlemci olan yazar, sanat kaygısı taşımaz, şiirsel bir
anlatımı vardır.
Kayıp Aranıyor, Medar-ı Maişet Motoru romanları; Sarnıç,
Şahmerdan, Lüzümsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada
Bulut, Kumpanya, Havuz Başı, Son Kuşlar, Az Şekerli,
Tüneldeki çocuk, Mahkeme Kapısı hikayeleri, Şimdi Sevişme
Vakti şiir kitabıdır.
Füruzan; kırık yaşamları anlatan yazar, göçmenler, kadınlar
ve çocuklar üzerinde durur. Yurt özlemi çeken göçmenlerin
dramlarını, İstanbul’un kenar mahallelerindeki fakir
insanların yaşamlarını, kötü yola düşmüş kadınları, çöken
burjuva aileleri, kuşak çatışmalarını, aile ilişkilerini ele alır.
Olay anlatımından çok betimleme ve çözümlemelerle iç içe
geliştirilen anlatım ön plandadır.
Parasız Yatılı hikayesiyle 1972’de Sait Faik Hikaye
Armağanı’nı almıştır.
Kırk Yedililer, Berlin’in Nar Çiçeği romanları; Kuşatma,
Benim Sinemalarım, Gecenin Öteki Yüzü, Gül Mevsimidir
hikayeleri; Lodoslar Kenti şiir kitabı, Yeni Konuklar, Balkan
Yolcusu, Ev Sahipleri gezi-röportaj türünde eserleridir.
Tomris Uyar; hikaye yazarlığını meslek edinmiş, evlilik ve
aile yapısı ile ilgili konuları anlatmıştır. Yürekte Bukağı ile
1980’de, Yaza Yolculuk ile 1987’de Sait Faik Hikaye
Armağanı’nı almıştır. 1980’e kadar sıradan insanların
yaşanan değerler karşısında bir seçim yapmaya zorlandıkları
koşulları ele alırken, 1980’den sonra gündelik yaşamın
kıstırılmışlığını postmodern eğilimlerle ortaya koymuştur.
İpek ve Bakır, Ödeşmeler, Dizboyu Papatyalar, Yaz Düşleri-
Düş Kışları, Gecegezen Kızlar, Rus Ruleti- Dön Geri Bak,
Sekizinci Günah, Otuzların Kadını, Aramızdaki Şey, İki Yaka
İki Uç, Güzel Yazı Defteri hikayeleri; Günlerin Tortusu,
Gündökümü, Yazılı Günler günlükleridir.
Haldun Taner; gücünü mizah, gözlem ve yergiden alan
hikayelerinde; büyük kentlerde topluma uyum
sağlayamayan kişilerin davranışlarını, düşünüş biçimlerinin
eksikliklerini, bilgisiz, kaba kimseleri, kişilerin yaratılıştan
gelen ruhsal bozukluklarını alaycı bir dille eleştirir. İyi bir
gözlemci ve güçlü bir belleğe sahip yazar; Batılılaşmanın
yanlış anlaşılmasının ürünü olan züppe tipin son örneğini
vermiştir. 1953’te New York Herald Tribune gazetesi adına
Yeni İstanbul gazetesinin açtığı yarışmada Şişhane’ye
Yağmur Yağıyordu hikayesiyle birinci olur.
On İkiye Bir Var ile 1955 Sait Faik Hikaye Armağanı’nı;
Sersem Kocanın Kurnaz Karısı ile 1972 Türk Dil Kurumu
Tiyatro ödülünü almıştır.
Yaşasın Demokrasi, Tuş, Ayışığında Çalışkur, Konçinalar,
Sancho’nun Sabah Yürüyüşü, Yalıda Sabah, Kızıl Saçlı
Amazon yazarın hikaye kitaplarıdır.
Leyla Erbil; söz dizimini bozan, sözcükleri değiştiren, yazım
kurallarını dilediğince kullanan dil tutumuyla farklı bir
anlatım tarzı geliştirmiştir. Varoluşçu temalara bağlı kalmış,
bazı hikayelerinde akıl dışı inandırıcılığı tartışılır kişileri
anlatmıştır.
Hallaç, Gecede, Eski Sevgili yazarın hikayeleridir.
Orhan Duru; öykülerinde bunalım, bırakılmışlık, yalnızlık,
yabancılaşma, karamsarlık, fantastik durumlar ve mitololoji
gibi konuları işlemiştir.
Bırakılmış Biri, Denge Uzmanı, Ağır İşçiler, Yoksullar Geliyor,
Şişe, Fırtına, Yeni ve Sert Öyküler, Düşümde ve Dışımda,
Kazı, Küp yazarın öyküleridir.
Necati Tosuner; aşkı ve sevgiyi arayan yalnız ve çaresiz
insanların iç dünyalarını ve hayatla mücadelelerini anlatır.
Çocukken yaşadığı ağır bir kazanın izleri, kurguladığı
kahramanlar aracılığıyla öykülerine yansır. Küçürek öykünün
önemli örneklerini vermiştir.
Sancı Sancı, Yalnızlıktan Devren Kiralık, Bana Sen Söyle
romanları; Özgürlük Masalı, Çıkmazda, Kambur, Sisli, Necati
Tosuner Sokağı, Bir Tutkunun Dile Getirilme Biçimi,
Yakamoz Avına Çıkmak, Dayım Balon Olmuş yazarın
hikayeleridir.
Ferit Edgü; dil arayışları ve varoluşsal sorunlar etrafında
gelişen simgesel, düşsel bir hikaye evreni oluşturmuştur.
Yalınlığa, hiçbir fazlalığın bulunmadığı yapıya ulaşmayı
hedefleyen yazarın bu arayışı onu minimal öyküye, yani
küçürek öykü yazmaya götürmüştür. Bu öykü türünün
edebiyatımızdaki en önemli temsilcisidir. Çığlık öyküsünde iç
ses yöntemini kullanarak okurun kafasında birbirini
çağrıştıran kimi sorular uyandırmaya çalışır.
Bir Gemide adlı öykü kitabıyla 1979 Sait Faik Hikaye
Armağanı’nı almıştır.
Kaçkınlar, Bozgun, Av, Binbir Hece, Doğu Öyküleri, İşte
Deniz Maria, Do Sesi, Avara Kasnak, Nijinski Öyküleri, Yaralı
Zaman, Leş (Toplu Öyküler) hikaye kitaplarıdır.
Demir Özlü; Varoluşçuluğun izlerini taşıyan öykülerinde
büyük kentin olanaklarından yararlanan bir kuşağın yaşam
biçimini, kişisel sorunlarını, düşüncelerini anlatır.
Bunaltı, Soluma, Boğuntulu Sokaklar, Aşk ve Poster,
Stockhlom Öyküleri, İstanbul Büyüsü, Geçen Yaz Kentte
Kızlar öyküleridir.
Hüseyin Su; Tüneller, Gülşefdeli Yemeni, Ana Üşümesi,
Aşkın Halleri, Kırklar Cemi,
Tarık Günersel; Bir Geçiş Toplumu, Bedenler İnanır mısınız?,
300 Yaş Konuşması
Sevim Burak; Yanık Saraylar, Afrika Dansı

Sevgi Soysal; Tutkulu Perçem, Tante Rosa, Barış Adlı Çocuk

Murathan Mungan; Son İstanbul, Cenk Hikayeleri, Kırk Oda,

Lal Masallar, Kaf Dağının Önü, Üç Aynalı Kırk Oda, Yedi
Kapılı Kırk Oda, Kadından Kentler, Eldivenleri Kibrit Çöpleri

Cemil Kavukçu; Pazar Güneşi, Patika, Temmuz Suçlu, Yalnız

Uyuyanlar İçin, Uzak Noktalara Doğru, Bilinen Bir Sokakta
Kaybolmak, Dört Duvar Beş Pencere, Fırat’a Kavuşan
Öyküler, Gemiler de Ağlarmış, Başkasının Rüyaları, Suda
Bulanık Oyunlar.

Ayfer Tunç; Saklı, Mağara Arkadaşları, Aziz Bey Hadisesi, Taş

Kağıt Makas, Evvel Hotel

Murat Gülsoy; Oysa Herkes Kendisiyle Meşgul, Bu Kitabı

Çalın, Belki de Gerçekten İstiyorsun, Alemlerin Sürekliliği ve
Diğer Hikayeler, Binbir Gece Mektupları, Bu An’ı Daha Önce
Yaşamıştım

Murat Yalçın; Aşkımumya, İmakılavuzu

Özcan Karabulut; Karşı Öyküler, Hüzünle Bazı Günler,

Baştan Sona Yalnızlık, Belki de Kaybeden Zaman, Aşkın
Halleri, Muhteşem Tutkularımızın Bir Sonraki Saati

Müge İplikçi; Perende, Arkası Yarın, Furat’a Karışan Öyküler,

Transit Yolcular, Çok Özel İsimler Sözlüğü, Colombus’ub
Kadınları

Nazan Bekiroğlu; Nun Masalları, Cam Irmağı Taş Gemi

Sadık Yalsızuçanlar; Şehirleri Süsleyen Yolcu, Gerçeği İnciten

Papağan, Kuş Uykusu, Güzeran, Varlığın Evi, Sırlı Tuğlalar,
Hiç, Ayan Beyan, Vadideki Balzac, Garip