‫دوره آموزش مجازی‬

‫(مقدماتی)‬ ‫دستیارکناردندانپزشک‬
‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫بخش هفتم ‪ :‬ترمیمی (زیبایی)‬

‫ترمیم بدان معناست که یک جسم را به ظاهر طبیعی و فعالیت نرمال آن برگرداند‪.‬‬

‫ترمیم در دندانپزشکی همان پرکردن تاج دندان یا ریشه دندان با انواع مواد مختلف است‪.‬‬

‫انواع مواد ترمیمی در دندانپزشکی‬

‫آمالگام‪ :‬نام کلینیکی ترمیمهای نقره میباشد (این ماده برای اولین بار در سال ‪ 1826‬اختراع شد و در‬
‫سال ‪ 1895‬توسط آقای جی وی بلک کامل گردید)‬

‫رزینهای کامپوزیتی ‪ :‬مواد ترمیمی همرنگ دندان که در حال تبدیل شدن به مقبولترین ماده از نظر‬
‫دندانپزشکان و بیماران به دلیل ظاهر طبیعی و پیشرفتهای اخیر در استحکام آن‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫سمانها ‪ :‬گروهی از مواد دندانی هستند که به منظور ترمیم موقت و یا چسباندن دائم ترمیمهای ریختگی‬
‫به سطح دندان استفاده میشوند‪ ،‬برای کفبندی در کف حفره تراش خرده در دندانها با پوسیدگیهای‬
‫وسیع نیز انواع آن استفاده میشود‪.‬‬

‫مواد سفید کننده دندان ‪ :‬که استفاده از آنها یکی از سریعترین و مقرون به صرفهترین راهها جهت بازیابی‬
‫زیبایی دندانها میباشد‪.‬‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫ویژگی مواد دندانی‬

‫■ نباید برای بدن سمی باشد‬

‫■ بافت های داخل دهان را نباید تحریک کند‬
‫■ شبیه ساختار دندان باشد‬
‫■ به آسانی بتوان با آن کارکرد و داخل دندان قرار داد‬
‫■ با توجه به دسترسی محدود محیط دهان‪ ،‬مرطوب بودن محیط و دید ضعیف‪ ،‬این مواد بتواند‬
‫خود را تطابق داده و کارایی داشته باشند‪.‬‬
‫■ همراه با تغییرات حرارتی داخل دهان‪ ،‬ضریب انقباض و انبساط حرارتی مواد نزدیک به بافت‬
‫دندان باشد‪.‬‬
‫■ مواد دچار خوردگی یا کوروژن نشوند‬
‫■ در محیط حل نشوند‬
‫■ گیر و ثبات در حفره داشته باشند‬

‫آمالگام‬

‫آمالگام محصول نهایی مخلوط کردن جیوه و پودر آلیاژ آمالگام که حاوی نقره‪ ،‬قلع‪ ،‬مس و روی است‬
‫میباشد‪.‬‬

‫آمالگام توسط کارخانه در کپسولهایی قرار داده شده که میزان مناسب از پودر و جیوه در دو قسمت مجزا‬
‫وجود دارند که بین آنها پرده نازکی وجود دارد که آنها را از هم جدا کرده است‪.‬‬

‫این کپسولها در واحدهای مختلف (اندازه های مختلف) بنا به سایز حفره تراشیده شده در دندان موجود‬
‫میباشند‪.‬‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫مخلوط کردن آمالگام (پودر و جیوه) قبل از قرار دادن آن در حفره ضروری میباشد که این عمل توسط‬
‫دستگاهی به نام آمالگاماتور صورت میگیرد‪.‬‬

‫■ قبل از اینکه کپسول را داخل آمالگاماتور قرار دهید باید عمل فعال سازی آن را انجام دهید‪.‬‬
‫■ در باالی کپسول آمالگام دکمه کوچکی وجود دارد که ممبران بین پودر و جیوه را پاره کرده حال میتوان‬
‫آن را در دستگاه آمالگاماتور قرار داد تا پودر و جیوه میکس شوند و ماده خمیری آمالگام پس از چندین‬
‫ثانیه مخلوط شدن‪ ،‬به دست بیاید‪.‬‬
‫■ درب محافظ آمالگاماتور در حین مخلوط کردن باید بسته شود تا از پخش شدن بخارات جیوه‬
‫جلوگیری کند‪.‬‬

‫کامپوزیت‬

‫■ یک ماده همرنگ دندان است‬

‫■ در گذشته خصوصیاتی بدی داشتند که امروزه آنها برطرف گشته و تبدیل به پرمصرفترین ماده‬
‫دندانپزشکی شده است‪.‬‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫■ کامپوزیت میتواند‪ ،‬در مقابل شرایط دهان مقاومت کند‪ ،‬به راحتی به شکل آناتومیک دندان فرم داده‬
‫شود‪ ،‬با رنگ دندان هماهنگ شود و به راحتی به سطح دندان باند (چسبیده) شود‪.‬‬

‫■ یک رزین کامپوزیتی شامل ماتریکس رزینی‪ ،‬فیلرها و کاپلینگ ایجنت است‪.‬‬

‫■ کامپوزیتها بر حسب سایز و انسجام فیلرها به سه دسته کامپوزیت قدامی‪ ،‬خلفی و یونیورسال تقسیم‬
‫می شوند‪.‬‬

‫کاربرد کامپوزیت‬

‫■ رزینهای کامپوزیتی بصورت یک خمیر در سرنگهایی که نور از آنها عبور نمی کند‪ ،‬قرار دارند‪.‬‬
‫■ نور باعث کیور شدن (سخت شدن) کامپوزیت از حالت خمیری به حالت سخت میگردد‪.‬‬
‫■ طیف نور آبی بهترین اثر بر کیور کامپوزیت را دارد‪.‬‬
‫■ کامپوزیت در ناحیه موردنظر تراش خورده قرار داده شده و با دیوارهها و کف حفره تطابق داده میشود‪.‬‬
‫■ سپس کیور (پلیمریزه‪،‬سخت) میشود توسط دستگاه الیت کیور‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫کامپوزیت فلو (مایع)‬

‫■ غلظت آن کم بوده و حالت مایع دارد‬

‫■ جهت فیشور سیلنت استفاده میشود‬
‫■ در زیر کامپوزیت معمولی‪ ،‬در حفرات وسیع برای پر شدن شیارها و خلل و فرج استفاده میشود‬
‫■ شرینکیج باالیی دارد و بهتر اسصت کمتر از آنها استفاده شود‬

‫کفپوش حفره (کف بندی)‬

‫■ موادی هستند که عمیقترین بخش حفره تراشیده شده در دندان را میپوشانند‬

‫■ سبب حفاظت پالپ دندان یا بازسازی عاج میشوند‬
‫■ بسته به نوع ماده ترمیم‪ ،‬الینر و بیسهای مختلفی در زیر آنها استفاده میشوند‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫هیدروکسید کلسیم‬

‫■ نوعی از مواد الینر است که به دلیل خواص منحصر به فردش به طور متداول در دندانپزشکی استفاده‬
‫میشود‬
‫■ این الینر به حفاظت پالپ دندان در مقابل مواد شیمیایی کمک میکند‬
‫■ توانایی تحریک پالپ و ساخته شدن عاج ثانویه را دارد تا پالپ دندان عقبنشینی کرده و به ضخامت‬
‫عاج افزوده شود تا سرما‪ ،‬گرما از دندان عبور نکند و به پالپ برسد‪.‬‬
‫■ نام تجاری آن دایما است‪.‬‬

‫گالس آینومر‬

‫ضخامت آن از الینر بیشتر است‬

‫در کف حفره به عنوان بیس قرار داده میشود و می توان روی الینر قرار بگیرد‬

‫نقش عاج از دست رفته و یا تراشیده شده در دندان را دارد‬

‫از عبور سرما و گرما به پالپ دندان جلوگیری میکند‬

‫پس از کار گذاشتن و ستینگ کامل روی دندان از خود فلوراید تراوش میکند و باعث تقویت عاج‬
‫باقیمانده زیرین میشود‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫مراحل ترمیم کامپوزیت‬

‫■ تراش حفره‬
‫■ استفاده یا عدم استفاده از الینر و بیس‬
‫■ اچ کردن سطوح دندان با اسید اچ‬
‫■ باند زدن به سطح تراش خورده و اچ شده‬
‫■ هوا گرفتن با پو آر آب و هوا روی سطح باند شده‬
‫■ کیور کردن باند‬
‫■ قرار دادن کامپوزیت بر روی سطح دندان باند شده و تطابق آن با دیواره ها‬
‫■ کیور کردن کامپوزیت‬
‫■ گرفتن بلندی ها به کمک کاغذ کاربون‬
‫■ پولیش کامپوزیت‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫اچ کردن‬

‫■ اسید اچکردن‪ ،‬باعث متخلخل کردن سطح دندان و در نتیجه گیر بیشتر ماده ترمیمی کامپوزیت میشود‬
‫■ اسید فسفریک به صورت مایع یا ژل بر سطح دندان گذاشته میشود‬
‫■ اگر حفره تنها به مینا ختم شود باید ‪ ۳۰‬ثانیه اچ شود سپس شسته شود‬
‫■ اگر حفره به عاج ختم شود باید ‪ ۱۵‬ثانیه اچ شود سپس شسته شود‬
‫■ پس از اچ کردن نمای دندان باید چاکی وایت دیده شود تا باند کامل داخل خلل و فرج نفوذ کند‬

‫سیستم باند کردن‬

‫■ سیستمهای باندینگ شامل مواد مایلی هستند که به داخل خلل و فرج سطح اچ شده دندان نفوذ کرده‬
‫و ایجاد گیر میکرو مکانیکال میکنند‬
‫■ باند توسط میکرو براش روی سطح اچ شده دندان گذاشته و پخش میشود‬
‫■ باند ها همان چسب هستند که به الیه نازکی روی دندان گذاشته تا کامپوزیت را به دندان اتصال دهند‬
‫■ ایزوالسیون کامل الزمه استفاده از باند است و کوچکترین رطوبتی باعث دباند شدن کامپوزیت و عدم‬
‫موفقیت درمان ترمیم میشود‬

‫سمانها‬

‫■ سمانها انواع مختلف دارند که به منظور چسباندن ترمیمهای غیر مستقیم کاربرد دارند‬
‫■ اکثر سمانها از پودر و مایع تشکیل شده که دستیار بالینی وظیفه مخلوط کردن پودر و مایع را دارد‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫■ قوام هر نوع سمان پس از مخلوط کردن متفاوت است و میتواند مایع‪،‬نیمه مایع یا حتی سخت باشد‬

‫مخلوط کردن سمان‬

‫■ تمام انواع سمانهای دندانی تقریبا به یک شکل مخلوط میشوند‬

‫■ مقدار پودر و مایع را باید طبق دستورات کارخانه تعیین کرد‬
‫■ پودر را در یک انتهای بلوک شیشه ای یا کاغذ مخصوص قرار داده و مایع را در انتهای دیگر‪،‬از فضای‬
‫باقیمانده بین پودر و مایع برای مخلوط کردن استفاده کنید‬
‫■ قسمت های کمی از پودر را در مایع داخل کرده و سپس مخلوط کنید تا قوام مورد نظر بدست آید‬
‫■ بسته به نوع سمان‪ ،‬ورکینگ تایم و ستینگ تایمها متفاوت است‬

‫انواع سمانها‬

‫■ ‪ZOE‬‬
‫■ زینک اکساید اوژنول‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫■ میتواند پودر و مایع باشد یا به صورت ‪ 2‬خمیر باشد‬

‫■ ‪Temp bond‬‬
‫■ یک نام تجاری است و به عنوان چسب موقت انواع روکشها استفاده میشود‬
‫■ اگر به عنوان بیس روی پالپ استفاده شود اثر آرامبخش و ضد حساسیت پالپی دارد‪.‬‬

‫سمان گالس آینومر‬

‫■ به مینا‪،‬عاج و مواد فلزی باند می شود بدون نیاز به باند‬

‫■ انواع مختلف دارد و کاربرد های مختلف‬
‫■ به عنوان چسب دائم برای روکشهای فلزی‪،‬سرامیک ‪ ،‬زیرکونیا و ترمیم های غیر مستقیم استفاده‬
‫می شود‬
‫■ انواع سلف کیور و الیت کیور دارد و می توان به عنوان بیس در کف حفره آن را استفاده کرد‬
‫■ در پوسیدگی های کالس ‪ ۵‬می توان به عنوان ماده ترمیمی از آن استفاده کرد‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫سمان زینک فسفات‬

‫■ یکی از قدیمیترین سمانهای مورد استفاده در دندانپزشکی است‬

‫■ هم به عنوان بیس و هم به عنوان چسب دائم می توان از آن استفاده کرد‬
‫■ بهتر است برای جلوگیری از ستینگ زود هنگام از بلوک شیشهای سرد استفاده کرد‪،‬زیرا ستینگ این‬
‫سمان گرمازا است‬

‫سمان پلی کربوکسیالت‬

‫■ جهت سمان کردن روکشها و ترمیمهای غیر مستقیم استفاده میشود‬

‫■ واکنش گرمازایی ندارد‬

‫مواد سفید کننده دندان‬

‫■ انواع مختلف دارد‬

‫■ بر پایه پراکساید هستند (هیدروژن پر اکساید) آب اکسیژنه‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫■ بصورت عمقی به داخل دندان نفوذ می کنند و تغییراتی را که در طی سالیان دراز در اثر گذشت سن‬
‫و تجمع مواد رنگی ایجاد شدهاند را حذف میکند‬
‫■ به دو حالت هوم بلیچ و آلیس بلیچ استفاده میشوند‬
‫■ درصدهای مختلف دارد (‪)%22،%16،%10‬‬

‫هوم بلیچ‬

‫■ از دهان بیمار قالب گرفته شده و دو عدد تری بلیچ توسط البراتوار ساخته میشود‬
‫■ یک عدد کیت بلیچ به بیمار داده شده و طبق دستورات کارخانه استفاده میشود‬
‫■ ژل بلیچ داخلتری ریخته شده و در دهان گذاشته میشود‪ ،‬دوبار در هفته تکرار میشود تا به رنگ‬
‫دلخواه برسد ا با درصد ‪ ۲۲٪‬میتواند دندانها را حساس کند و مانند مواد اسیدی‬
‫■ آب اکسیژنه مخصوص خوراکی حساسیت ایجاد کن‬
‫■ بهتر است مواد با درصد پایین استفاده شود‬
‫■ به بیمار اطمینان بدهید که حساسیت دندانها موقت بوده و پس از ‪ ۳-۴‬روز از بین میرود‬
‫■ ژل سفید کننده به لثهها میتواند آسیب جدی وارد کند پس به بیمار گفته شود که از روی لثه در‬
‫حین استفاده پاک شود‬

‫آفیس بلیچ‬

‫■ عمل بلیچینگ در مطب و توسط دندانپزشک انجام میشود‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬
 ‫دوره آموزش مجازی دستیار کنار دندانپزشک مقدماتی‬
‫مرکز آموزش مجازی و‬ ‫الکترونیک‬

‫جهاد دانش‬

‫■ توسط مواد بلیچ با غلظت باالتر که توسط نور خاصیت سفید کنندگی آنها اکتیو میشود‬
‫■ ژل محافظ لثه نیز روی لثهها گذاشته میشود تا از برخورد ماده بلیچ به لثهها جلوگیری کند‬
‫■ این عمل در مطب میتواند تا ‪ ۳‬بار یا طی ‪ ۳‬هفته و هفتهای ‪ ۱‬جلسه تکرار شود تا دندان به رنگ‬
‫دلخواه برسد‬
‫■ حساسیت دندان از هوم بلیچ شدیدتر بوده و قبل از کار باید با رضایت بیمار باشد‬

‫مرکز آموزش مجازی و الکترونیک جهاد دانشگاهی‬

‫‪WWW.EDU.JDSBM.AC.IR‬‬