‫ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ و‬

‫اﺳﺎﺳﺎت ﻃﺮح ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‬

‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪Zweck s atz‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪ ذﻫﻨﻲ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ‬ ‫دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮه ي‬

‫دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن‬

‫ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪه ‪ :‬داﻛﺘﺮ ﮔﻴﺮد ﻫﻴﻠﮕﺮ‬

 ‫ﻧﺸﺮ ﺗﻮﺳﻂ ‪:‬‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﻳﺒﺮت‬
‫دﻓﺘﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫ﺷﻬﺮ ﻧﻮ‪ ،‬ﭼﻬﺎرراﻫﻲ اﻧﺼﺎري‬

‫ﻋﻘﺐ ﻫﻮﺗﻞ ﺳﺘﺎره‪ ،‬ﺟﺎده ﻳﻔﺘﻠﻲ‬
‫ﻛﺎﺑﻞ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫‪info@fes.org.af‬‬
‫‪www.fes.org.af‬‬

‫وﻳﺮاﻳﺶ اول‪2007 ،‬‬

‫© ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﻳﺒﺮت‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ‪2007‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻧﻴﺴﺖ‬

‫دﻳﺰاﻳﻦ‪ :‬رﺿﺎ ﺣﻴﺪري‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬

‫ﺎ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﻳﺒﺮت ) اف‪.‬اي‪.‬اس( در ﺳﺎل ‪ 1925‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺮاث ﺳﻴﺎﺳﻲ اوﻟﻴﻦ رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‬
‫ﻣﻨﺘﺨﺐ آﻟﻤﺎن؛ ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﻳﺒﺮت ﭘﺎﻳﻬﮕﺬاري ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻬﺎدي ﻏﻴﺮ اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اف‪ .‬اي‪ .‬اس در ‪ 60‬ﻛﺸﻮر اﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ‪ ،‬آﺳﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و اﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎد در ‪ 33‬ﻛﺸﻮر اروﭘﺎي ﺷﺮﻗﻲ و ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺎي ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ و ﻫﻤﭽﻨﺎن در اﻣﺮﻳﻜﺎ و‬
‫ﺟﺎﭘﺎن داراي دﻓﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اف‪ .‬اي‪ .‬اس در ﻛﺸﻮرﻫﺎي رو ﺑﻪ اﻧﻜﺸﺎف ﻋﺒﺎرت از ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺻﻠﺢ و‬
‫ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﻴﺎن ﻣﺮدﻣﺎن‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن در داﺧﻞ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻫﻤﻜﺎر‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻫﺎي ﺻﻨﻔﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫آزاد‪ ،‬ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻫﻤﻜﺎرﻳﻬﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن دوﻟﺘﻬﺎ و ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ذﻳﻨﻔﻊ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن و‬
‫ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻛﺮدن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﻓﺘﺮ اف‪ .‬اي‪ .‬اس در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

 ‫ﻣﺤﺘﻮا‬

‫‪3‬‬ ‫‪1‬ـ ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ‬

‫‪3‬‬ ‫‪ 1,1‬ﻓﻨﻮن ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ‬

‫‪4‬‬ ‫‪ 1,2‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻓﻨﻮن را ﺑﻜﺎر ﮔﻴﺮﻳﻢ؟‬

‫‪5‬‬ ‫‪ 1,3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﺎن در ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ‬

‫‪6‬‬ ‫‪ 1,4‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ‬

‫‪9‬‬ ‫‪2‬ـ ﭘﻴﺸﻜﺶ‬

‫‪9‬‬ ‫‪ 2,1‬ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه‬

‫‪10‬‬ ‫‪ 2,2‬ﻛﺎر ﻋﻤﻠﻲ‬
‫‪11‬‬ ‫‪ 2,3‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري در ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ‬
‫‪12‬‬ ‫‪ 2,4‬ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 2,5‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺷﻴﻮه‬

‫‪14‬‬ ‫‪3‬ـ ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ‬

‫‪14‬‬ ‫‪ 3,1‬ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد‬

‫‪15‬‬ ‫‪ 3,2‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ زﺑﺎن اﺷﺎره اي‬
‫‪16‬‬ ‫‪ 3,3‬ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮﮔﻔﺘﺎري‬

‫‪1‬‬
‫‪28‬‬ ‫‪4‬ـ ﻃﺮحرﻳﺰي ﺳﺮوي‬

‫‪28‬‬ ‫‪ 4,1‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻳﻚ ﭘﺮوژه ﺳﺮوي‬

‫‪28‬‬ ‫‪ 4,1,1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف‬

‫‪29‬‬ ‫‪ 4,1,2‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫‪31‬‬ ‫‪ 4,1,3‬ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬

‫‪32‬‬ ‫‪ 4,1,3,1‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ‬

‫‪32‬‬ ‫‪ 4,1,3,2‬ﺳﺮوي ﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ‬
‫‪34‬‬ ‫‪ 4,1,3,3‬ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ‬
‫‪35‬‬ ‫‪ 4,1,3,4‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫‪37‬‬ ‫‪ 4,1,3,5‬ﺳﺮوي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‬
‫‪39‬‬ ‫‪ 4,1,3,6‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ‬
‫‪39‬‬ ‫‪ 4,1,3,7‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺘﻮدﻫﺎي ﺳﺮوي‬

‫‪40‬‬ ‫‪ 4,1,4‬ﻃﺮح رﻳﺰي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‬

‫‪44‬‬ ‫‪ 4,1,4,1‬رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣ ﻲ‬

‫‪48‬‬ ‫‪ 4,1,4,2‬رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﺳﺮويﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‬

‫‪50‬‬ ‫‪ 4,1,5‬آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‬

‫‪2‬‬
 ‫‪1‬ـ ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ‪:‬‬

‫ﻓﻨﻮن ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ‬ ‫‪1-1‬‬

‫اﺷﻴﺎ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟‬

‫ﻣﺜﻼً‪ :‬ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﻛﻮدﻛﺎن را‪:‬‬

‫ـ ﭼﺮا ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﻚ اﺳﺖ؟‬
‫ـ ﭼﺮا ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﺮم اﺳﺖ؟‬
‫ـ ﻳﻚ اﺗﻮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬
‫ﮔﺮدآوري ﻣﻮاد ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﭘﺮﺳﺶ زﻳﺮﻳﻦ ﺑﺮ روي ﺗﺨﺘﻪ‪:‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي را ﺷﺮح ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟‬

‫اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻗﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺜ ﻼً‪ :‬ﭼﺮا ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﻚ اﺳﺖ؟‬

‫‪ .1‬ﺑﺨﺎﻃﺮي ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﻧﻤﻲ درﺧﺸﺪ!‬

‫‪ .2‬ﺑﺨﺎﻃﺮي ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ دارد!‬
‫‪ .3‬ﺑﺨﺎري ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺼﻒ زﻣﻴﻦ در آن واﺣﺪ روﺷﻦ اﺳﺖ!‬
‫‪ .4‬ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﻴﻢ!‬
‫‪ .5‬ﺑﺨﺎﻃﺮي ﻛﻪ آﻓﺘﺎب در ﺑﺤﺮ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ !‬

‫در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮدﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ در ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ" وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻣﻠﺘﺰ ) در ﺳﺎل ‪ 30 (1971‬آﻣﻮزﮔﺎر را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ آﻣﻮزش داد‪.‬‬

‫آﻣﻮزﮔﺎران ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮﻳﻦ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ) :‬از ‪ =1‬ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺎ ‪ =5‬ﻋﺎﻟﻲ(‬

‫ﺑﻌﺪ ًا‬ ‫ﻗﺒ ً‬

‫ﻼ‬
‫‪3,62‬‬ ‫‪2,92‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر‪:‬‬
‫‪3,59‬‬ ‫‪2,79‬‬ ‫وﺿﺎﺣﺖ‪:‬‬
‫‪3,68‬‬ ‫‪2,84‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﻮدل ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬

‫‪3‬‬
 ‫‪1‬ـ ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻪ اﺳﺖ؟ ﭘﺮﺳﺶﺗﺎن را ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺴﺎزﻳﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ اﺷﻴﺎ و ﻣﺘﺤﻮلﻫﺎي ﻣﻬﻢ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪3‬ـ راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ اﺷﻴﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫‪4‬ـ ﭘﺮﻧﺴﻴﺐ ) اﺻﻞ( ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﺪام اﺳﺖ؟‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه را ﺑﻜﺎر ﮔﻴﺮﻳﻢ؟‬ ‫‪1,2‬‬

‫ﻣﺎ در اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻳﭽﻪ اي را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺷﻴﻲ را ﻛﻪ از ﻧﮕﺎه ﻓﺰﻳﻜﻲ و ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻧﻪ اي دﻟﭽﺴﺐ‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻣﺎن را ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ .‬از ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ اي ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﺴﺎزد‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ دارﻳﺪ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺎنﺗﺎن ﺑﻪ ﻗﺪرﻛﺎﻓﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم زﻣﺎن داده ﺷﺪه را در ﺑﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ اً در ﻧﺸﺴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺸﻜﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻫﻢ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻜﺶﻫﺎيﺷﺎن را ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻤﺘﺮ‬
‫ﻣﻲﺳﺎزد و ﻫﻢ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ از وﺿﺎﺣﺖ ﭘﻴﺸﻜﺶﺷﺎن ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻳﺪ‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﺗﻼش ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻫﺪف و ﭘﺮﻧﺴﻴﺐ ﻧﻬﻔﺘﻪ در ﺷﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬در ﮔﺮوهﺗﺎن(‬
‫‪2‬ـ ﻳﻜﺠﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ راﻫﻲ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ آن ﺷﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﺗﺎه و ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪3‬ـ آن ﻋﺪه اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻜﺶ را اراﻳﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬در ﺟﻤﻊ از ﺳﻮي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد ‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ در ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ‪:‬‬ ‫‪1,3‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ از "ﻣﻮدل‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ" اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪:‬‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن را از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻓﻬﻤﻴﺪه اﻳﺪ ﻣﻄﻤﻴﻦ ﺑﺴﺎزﻳﺪ‪ .‬در ﻗﺪم ﺑﻌﺪ ﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه؟‬
‫ﭼﻪ را ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺸﺮﻳﺢ داد؟ ﭘﺮﺳﺶ را ﺑﺎ واژهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﺗﺎن ﺑﺴﺎزﻳﺪ و داﻣﻨﻪ اش را ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪي ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ آن ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪:‬‬
‫" اﺷﻴﺎ" را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺤﻮﻟﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و روﻳﺪادﻫﺎ(‪ .‬اﻳﻦ " اﺷﻴﺎ" ﺗﻮﺳﻂ " راﺑﻄﻪ" اي ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮرده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ دارد‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪:‬‬
‫رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن اﺟﺰاي ﻣﺘﺬﻛﺮه را ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺴﺎزﻳﺪ‪ .‬از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻫﺎ و ﺗﺸﺒﻴﻪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ " :‬اﻳﻦ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ...‬اﺳﺖ" ‪ " ،‬ﻫﻤﭽﻮن ‪. " ...‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را واﺿﺢ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ )ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم( ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫وﻳﮋه از راﺑﻄﻪ ‪ /‬ﭘﺮﻧﺴﻴﭗ ﻋﻤﻮﻣﻲﺗﺮ را ﺑﺎزﮔﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫ﻳﻚ ﻣﺜﺎل از ﻋﺮﺻﺔ‪...‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ :‬ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ دوﺑﺎره ﻣﻲﺳﺎزﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬ﻛﺪام ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ :‬ﭼﻪ راﺑﻄﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ؟‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ از ﭼﻪ ﭘﺮﻧﺴﻴﭗ ﻋﻤﻮﻣﻲ اي ﻛﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪه ﺑﺎ آن از ﭘﻴﺶ آﺷﻨﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد؟‬

‫ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ آﻣﻮزش داده ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ‬
‫زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺪل ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻋﺎدي ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻬﻢ در ﭘﻴﺸﻜﺶ در اراﻳﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺒﺪل ﻣﻲﮔﺮدد ‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ 1,4‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ‬

‫" ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ" ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ و‬
‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ ﺗﻮﺳﻂ اِچ‪ .‬ﮔﻴﺴﻨﺮ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ و اﻣﺮوز اﺳﺎس ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺻﻠﻲ آن ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﻛﻼﺳﻴﻚ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﺎي ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ـ ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﻤﻠﻪﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬
‫و ﻳﺎ ﭘﺎراﮔﺮافﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ ـ در ﻗﺎﻟﺒﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﻗﺪم اول‪:‬‬

‫ﭘﺪﻳﺪ آوردن اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ و اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫ﻗﺪمﻫﺎي دوم‪ ،‬ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ‪:‬‬
‫اراﻳﻪ ﻫﺪف‪ ،‬اﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮ ع‬ ‫ﻗﺪم ﭘﻨﺠﻢ‪:‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺷﻴﻮه "ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ" اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮح ذﻫﻨﻲ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ آﺧﺮ آﻏﺎز‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﺟﻤﻠﻪ اول در آﻏﺎز ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺪف )ﺟﻤﻠﻪ اﺧﻴﺮ( دﻗﻴﻘﺎً ﻓﺮﻣﻮﻟﺒﻨﺪي ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ‬
‫ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺮﻛﺰي در ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺸﺮﻳﺤﺎت و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﻳﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ از اﻧﮕﻴﺰه ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻳﺎدآوري ﻣﻲﮔﺮدد و ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪي و راﺑﻄﻪ اي ﺑﺎ اﺳﺘﺪﻻﻻت ﺳﺨﻨﺮان‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻞ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰي اﻳﻦ ﻣﻮدل‪ ،‬ﺷﻴﻮهﻫﺎ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از آن ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺮح ﻣﻘﺎﻟﻪ اي ‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﻼﺳﻴﻚ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻫﻤﻮزن و ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻫﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻﻻت از ﻧﮕﺎه ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪي ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺳﻪ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎﻳﺪ زﻣﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ـ ﻫﻨﮕﺎم اراﻳﻪ ﺷﺪن ـ در ﺑﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬

‫‪6‬‬
 ‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪Zwecksatz‬‬

‫زﻧﺠﻴﺮ‬

‫در ﺷﻜﻞ "زﻧﺠﻴﺮ" اﺳﺘﺪﻻﻻت ﻳﻚ ﺗﺴﻠﺴﻞ ﺟﺪي ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﺗﻴﺐ زﻣﺎﻧﻲ را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺟﻤﻠﻪي " اﮔﺮ ـ در اﻳﻦ ﺻﻮرت" ﻳﺎ رواﺑﻂ و ﺗﺮﺗﻴﺐﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي را ﺗﺎ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺤﺪود ﺳﺎزﻳﻢ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬
‫‪2‬‬

‫‪3‬‬
‫‪Zwecksatz‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺪف‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ)ﻫﺎ (‬

‫اﻳﻦ ﺷﻜﻞ از راه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و ﻧﺸﺎن دادن ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن دو ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻨﻴﺎدي ﻫﺪﻓﺶ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‬
‫ﺗﺎ ﻗﻀﺎوت روي اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺼﺪ اﺻﻠﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﻪ دو‬
‫ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪Zwecksatz‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺪف‬

‫ﺳﺎزش و ﺗﻮاﻓﻖ‬

‫‪7‬‬
 ‫در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ دو ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻫﻢ را دارﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻜﺎت ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‬
‫ﻣﻮﺿﻊ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪Zwecksatz‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺪف‬

‫ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬

‫در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻦ ﻛﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ اراﻳﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲ رﺳﻴﻢ‪ .‬ﺑﺪون‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ‪ ،‬ﻳﻚ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻳﺎ ﻛﻢ اﻫﻤﻴﺖ ـ ﺑﻲ آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﺖ و ﺳﻘﻢ آن ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ ـ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪2‬‬
‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪Zwecksatz‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺪف‬

‫از ﻋﺎم ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﺻﻞ‬
‫در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺎن ﻛﻠﻲ ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم ﻣﺸﺨﺼﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﺮدن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮرد‬
‫ﻫﺪف ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫‪Situationsbezug‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪Zwecksatz‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺪف‬
‫ﻣﺜﺎل‬

‫‪8‬‬
‫ﻣﺜﺎل زﻳﺮﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﺎر ﻛﺮدن در ﻳﻚ‬
‫ﺗﻴﻢ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از "ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ ﺧﻮب ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻤﺎرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺻﻮرت‬
‫ﻛﺎر ﻣﺎ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻤﻠﻪ اول ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎ ر ا ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﻲ رﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن‬
‫ﻳﻚ اﻧﮕﻴﺰه ﺧﻮب ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي ﺳﺎﺧﺘﺎر زﻧﺠﻴﺮي رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪1‬ـ در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎر روزﻣﺮه‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺳﻮي ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ ﺧﻮب ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻫﻤﻜﺎران اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬ـ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﻃﺮز ﻛﺎر دﻳﮕﺮان را ﻣﻲ آﻣﻮزد‪.‬‬
‫‪4‬ـ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان و ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﻛﺮدن ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪5‬ـ ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ ﺧﻮب ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻤﺎرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﺎر ﻣﺎ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪ 2,0‬ﭘﻴﺸﻜﺶ‬

‫ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫‪2,1‬‬

‫ﻫﺪف از ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬آﮔﺎه ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﻤﺎر ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻳﺎ ﺟﻨﺎﺣﻬﺎي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ‬
‫درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮع و ﺣﺎﻻت ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ از رﻫﮕﺬر اﻳﻦ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻧﺒﻮده ﺑﻞ ﻣﺘﻮﺟﻪ ذﻫﻨﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻠﺤﻮظ‬
‫ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺮاي ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮآوردن‪ ،‬ﻗﻨﺎﻋﺖ دادن و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺨﺶ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ اﻃﻼﻋﺎت و ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻴﺼﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه در آن اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻔﻌﻞ ذﻳﺪﺧﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺎزدﻫﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪه و ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﺎ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري زﻳﺮ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد‪:‬‬

‫ƒ رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎ‬
‫ﭼﻮﻛﺎت ) ﻗﺎﻟﺐ (ﻫﺎ‬ ‫ƒ‬
‫ƒ ﭘﻞ )راﺑﻄﻪ (ﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ‬ ‫ƒ‬

‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪه زﻳﺮ ﻫﻢ از اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪:‬‬

‫ƒ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎ‬
‫اﺷﺨﺎص‬ ‫ƒ‬
‫ƒ ﭘﺮﺳﺸﻬﺎ‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻮاﻋﺪ ذﻳﻞ را در ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﺤﺪود ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻳﻲ را ﻗﺎﻳﻞ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ƒ‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪي‪ ،‬داﻧﺶ و ﺗﺠﺎرب ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻗﺎﻳﻞ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ƒ‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن را از ﺗﺮﺗﻴﺐ واﺿﺢ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺗﺎن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺳﺎزﻳﺪ‪.‬‬ ‫ƒ‬
‫ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺗﺎن را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻘﺪﻣﻪ آﻏﺎز ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ اراﻳﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪.‬‬ ‫ƒ‬
‫از ﻣﻴﺘﻮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺷﻜﺎل )ﮔﺮاﻓﻴﻚ ( اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫ƒ‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ 2,2‬ﻛﺎر ﻋﻤﻠﻲ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه در ﻣﻮرد ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت آﻣﻮزﺷﻲ ﺗﺎن آﻣﺎدﮔﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و آن را اﺟﺮا ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ‪ 12‬ﻋﻨﻮان ‪ /‬ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮ روي ﺗﺨﺘﻪ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺎن را در اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺗﺎن ﻟﻄﻔﺎ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي زﻳﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﻦ ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲ داﻧﻨﺪ؟‬
‫آﻧﺎن ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را درك ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ؟‬
‫آﻧﺎن ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺘﻨﺪ؟‬

‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺻﺮﻓﺎً از اﺑﺰار ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن‪ ،‬ﺻﺪا‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ و اﺷﺎرات اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬از ﻧﻤﺎﻳﺶ‬
‫اﺷﻜﺎل ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت زﻳﺮ ﻋﻨﻮان "ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه" را ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﻤﺎ در ﻳﻚ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺛﺒﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻣﺤﻀﺮ ﺟﻤﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه و روي آن ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺸﻜﺶ‪ ،‬ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺷﻤﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﻔﻬﻴﻢ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬و ﻧﻴﺰ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﻔﻬﻴﻢ را ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎ ﺣﺪ اﻋﻈﻤﻲ ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻜﺶ وﻗﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺰﻳﻴﺎت اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺸﻜﺶ را ﻃﻮري ﻋﻴﺎر ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ در ﻛﻤﺘﺮ از وﻗﺖ داده ﺷﺪه ﻫﻢ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻧﻴﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري در ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻜﺶ‬ ‫‪2,3‬‬

‫رﻫﻨﻤﻮد ﺳﺎﺧﺘﺎر از ﭘﻴﺶ ﻃﺮح ﺷﺪه‬ ‫‪1‬ـ‬

‫ﭼﻮﻛﺎت)ﻗﺎﻟﺐ( اﺷﺎرات اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ‬ ‫‪2‬ـ‬

‫ﭘﻠﻬﺎ)راﺑﻄﻪ ﻫﺎ( رﺟﻮع ﺑﻪ ﻋﻘﺐ و ﺟﻠﻮ‬ ‫‪3‬ـ‬

‫ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ رﻋﺎﻳﺖ آﻫﻨﮓ ﺻﺪا‬ ‫‪4‬ـ‬

‫‪12‬‬
 ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‬ ‫‪2,4‬‬

‫‪1‬ـ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻧﻮاﺧﺖ‬

‫‪2‬ـ اراﻳﻪ ﭘﻴﺸﻜﺶ در ﺑﻴﺸﺘﺮ از وﻗﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬

‫‪3‬ـ ﺟﻤﻼت ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ‬

‫‪4‬ـ ﻓﻘﺪان ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬

‫‪5‬ـ ﻓﻘﺪان اﺷﺎرات‬

‫‪6‬ـ ﻋﺪم ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي )ﮔﺮاﻓﻴﻚ (‬

‫‪7‬ـ ﺑﺴﻴﺎر آﻫﺴﺘﻪ‬

‫‪8‬ـ ﺟﻤﻼت ﻧﺎﻣﻜﻤﻞ‬

‫‪9‬ـ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺧﻼﻟﻬﺎ‬

‫‪10‬ـ ﻓﻘﺪان ﺷﻨﻮﻧﺪه ـ ﻣﺤﻮري‬

‫‪11‬ـ ﻋﺪم اراﻳﻪ ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي‬

‫‪12‬ـ ﺧﻮدداري از ذﻛﺮ ﻧﺎم اﺷﺨﺎص‬

‫‪13‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺷﻴﻮه‬ ‫‪2,5‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر واﺿﺢ و روﺷﻨﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮﻳﺪ‬

‫ﻧﺨﺴﺖ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﮔﻔﺖ‪ .‬آن را ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ اﻳﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻧﭽﻪ را ﮔﻔﺘﻴﺪ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫از ﺟﻤﻼت ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫از ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺘﺪاول اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫از ﻓﻌﻠﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﻤﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﻮارد اﻧﺘﺰاﻋﻲ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﻮارد ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﻓﺎﻧﻪ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺨﻴﻠﻲ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ‬ ‫‪3,0‬‬
‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ‬ ‫‪3,1‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع‬

‫اﺣﺴﺎﺳﺎت‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪه‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪه‬

‫ارﺗﺒﺎط‬

‫ﻣﻬﺎرت ﺷﻨﻴﺪن ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﻣﺎ را ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﻮح ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺎم را درﻳﺎﺑﻴﻢ‪ .‬ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺘﺒﺎرز‬
‫ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﻄﻮح را در ﻧﻈﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬او ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺗﻮن ﺻﺪا‪ ،‬ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪي ﺻﺪا‪ ،‬اراﻳﻲ وﺟﻬﻲ‪ ،‬اﺷﺎرات‬
‫و وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ )ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮ ﻟﻔﻈﻲ( ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻮﻧﺪه اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را دارد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ـ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ ـ‬
‫ﺑﮕﻴﺮد و ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ دﻳﮕﺮي ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻋﻼﻗﻤﻨﺪي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪن‪ :‬ﻃﺮف واﻗﻌﺎ از ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻦ)ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن(‪ :‬ﻣﻦ واﻗﻌﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي را ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﮕﻮﻳﻢ؟‬

‫اﺷﺎره ﺗﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺳﺒﺰ‬

‫ﻣﻴﺸﻮد‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي ﺣﻘﻴﻘﻲ‬

‫ﻣﻦ ﻋﺠﻠﻪ دارم‬ ‫"ﮔﻮش ﻛﻦ‪ ،‬ﭼﺮاغ‬ ‫ﭘﺎﻫﺎﻳﺖ را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﮕﺬار‬

‫ﺳﺒﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ"‬
‫اﺣﺴﺎس‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ‬

‫)ﮔﻮﻳﻨﺪه(‬

‫ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻦ ﻧﻴﺎز‬

‫داري‬

‫ارﺗﺒﺎط‬

‫‪15‬‬
 ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ زﺑﺎن اﺷﺎره اي‪:‬‬ ‫‪3,2‬‬

‫وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ آﮔﺎﻫﻲ دﻫﻨﺪه زﺑﺎن اﺷﺎره اي ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ اﻳﺴﺘﺎدن ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت راﺳﺖ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬اﺣﺴﺎس اﻃﻤﻴﻨﺎن و رﺿﺎﻳﺖ از ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﻣﻲ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻻي ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺧﻮد راﺣﺖ اﺳﺘﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ‬
‫ﻣﺮدم ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ ﺷٌﻞ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﻤﻴﺪه ﺑﻪ ﺟﻠﻮ و ﺑﺎ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻓﺘﺎده را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬و ﻳﺎ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺦ و ﺗﺎﺑﺨﻮرده ﺗﻮام ﺑﺎ ﺷﺨﻲ ﮔﺮدن و ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎن اﻓﺘﺎده را اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ وﺿﻴﻌﺖ ﭼﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﻲ دﻫﺪ؟‬

‫‪16‬‬
 ‫ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮ ﻟﻔﻈﻲ‬ ‫‪3,3‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲ داﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %10‬ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﻤﺎ از ﻳﻚ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻟﻔﻈﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد؟ ) از اﻳﻦ ﻛﻪ آن ﻓﺮد ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟( و ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮ ﻟﻔﻈﻲ ﻛﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺗﻤﺎم اﺑﺰار ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻛﻠﻤﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻏﻴﺮ ﻟﻔﻈﻲ در ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻧﻜﺎ ت زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ o‬ﺗﻮن ﺻﺪا‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ‬

‫‪ o‬ﺳﺮﻋﺖ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫‪ o‬اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻠﻤﺎت‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﺎت وﻳﮋه و ﻣﺴﻠﻜﻲ‬
‫‪ o‬ﻧﻔﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬

‫‪ o‬ﻃﺮز ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪن‬

‫‪ o‬وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪن‬
‫‪ o‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ /‬رﻋﺎﻳﺖ و ﺣﻔﻆ ﺣﺮﻳﻢ‬
‫‪ o‬اﺷﺎرات و ﺣﺮﻛﺎت‬
‫‪ o‬اﺷﻴﺎ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي زﻳﻨﺘﻲ‬

‫‪ o‬اﻓﺎده وﺟﻬﻲ‬
‫‪ o‬ﺗﻤﺎس ﭼﺸﻤﻲ‬
‫‪ o‬ﺣﺮﻛﺎت ﭼﺸﻢ‬
‫‪ o‬اﻧﺪازه ﺣﺪﻗﻪ ﻫﺎي ﭼﺸﻢ‬

‫‪17‬‬
 ‫ﻧﻘﺸﻪ ذﻫﻨﻲ‬

‫‪18‬‬
 ‫دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮهي دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن‬
‫ﻳﺎ‬
‫ﭼﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؟‬

‫ﻃﺮز ﻛﺎر ﻣﻨﻄﻘﻲ دﻣﺎغ‬ ‫ﻃﺮز ﻛﺎر ﺗﺨﻴﻠﻲ دﻣﺎغ‬

‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻤﻮدن ﻃﺮز ﻛﺎر د ﻣﺎغ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻤﻠﻪ وﻇﺎﻳﻒ و ﺗﻌﺒﻴﺮات ﻧﻴﻢ ﻛﺮه راﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮه دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن‬
‫ﻳﺎ‬
‫ﭼﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؟‬

‫ﭼﭗ‬ ‫راﺳﺖ‬

‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن در ﻣﻮرد ارﻗﺎم‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن از روي ﻗﻴﺎس‬

‫ﻟﺴﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺶ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺗﺼﻮﻳﺮي‬
‫ﻧﻈﻢ و اﻧﺘﻈﺎم دادن‬ ‫زﺑﺎن اﺷﺎره اي‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫رﻗﺺ ‪ /‬ﺗﻮازن‬
‫رﻳﺎﺿﻴﺎت و ﺣﺴﺎب‬ ‫ﺗﺠﺎرب ﻫﻮﻟﺴﺘﻴﻚ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎت‬
‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺠﺰﻳﻪ‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻏﻴﺮ ﮔﻔﺘﺎري‬
‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻟﻐﺎت و ﻛﻠﻤﺎت و‬ ‫ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ‬
‫زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮاي اﺷﺨﺎص‪ ،‬اﺷﻴﺎء‬
‫و ﺧﺎﻃﺮات ﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻧﻴﻢ ﻛﺮهﻫﺎي دﻣﺎﻏﻲ ﺑﺮاي اﺟﺮاي وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮد ﺗﺨﺼﻴﺺ داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻢ ﻛﺮه‬
‫ﭼﭗ دﻣﺎغ ﻣﺴﻮول آﻣﻮزش زﺑﺎن‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮي‪ ،‬ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن در اﻳﻦ ﻧﻴﻢ ﻛﺮه ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺮوف و ﻟﻐﺎت وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻢ ﻛﺮه راﺳﺖ دﻣﺎغ ﻣﺴﻮول ﺗﺼﻮرات ﻓﻜﺮي اﺳﺖ و ﻳﻚ ﻧﮕﺎه اﺟﻤﺎﻟﻲ از ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﻬﻴﻪ‬
‫ﻧﻤﻮده ﻫﻤﭽﻨﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻻزم را در ﺣﺎدﺛﺎت و واﻗﻌﺎت اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﻢ ﻛﺮه ﻣﺤﺘﻮي ﺣﺎﻓﻈﻪ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﻫﺮ آن ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻴﻢ ﻛﺮه ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎ و اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻓﻮق از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮات و وﻇﺎﻳﻒ ﻧﻴﻢ ﻛﺮه ﭼﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪20‬‬
 ‫ﻧﻘﺸﻪﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ‪) :‬ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم اﺑﺘﺪاﻳﻲ آن(‬

‫ﺗﻮﻧﻲ ﺑﻮزان‪ ،‬ﭘﺮورش دﻫﻨﺪه و ﺗﻜﺎﻣﻞ دﻫﻨﺪه ﻣﻔﻜﻮره ﻧﻘﺸﻪ ذﻫﻨﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻋﺎدي‬
‫ﺑﻴﻦ ‪ 1000‬ﺗﺎ ‪ 10000‬ﺳﺎﻋﺖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﻲ ﺻﺮف ﻛﺮده ﺗﺎ اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬زﺑﺎن‪ ،‬ادﺑﻴﺎت‪،‬‬
‫رﻳﺎﺿﻴﺎت و ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﻣﻲ آﻣﻮزد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﺳﺎﻋﺖ را ﺻﺮف آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻫﻨﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻼﻗﻴﺖ ذﻫﻨﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ «‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ او را واداﺷﺖ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪ ذﻫﻨﻲ را ﭘﺮورش و ﺗﻜﺎﻣﻞ دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد ﻳﻜﻲ از‬
‫ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ در ﭘﺮوﺳﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﺗﻤﺎم دﻣﺎغ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و‬
‫ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﺟﺎﻟﺐ و ﺗﺼﻮﻳﺮي از ‪) outlining‬ﻃﺮح ﻧﻤﻮدن رﺋﻮس ﻣﻄﺎﻟﺐ( را ﻣﻲ ﺳﺎزد‪ ،‬و اﻳﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي اﺟﺒﺎري ‪ outlining‬ر ا ﻧﺪارد‪ .‬ذﻫﻦ‬
‫ﺷﻤﺎ آزاداﻧﻪ داﺷﺘﻪﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻴﺮون ﻣﻲ رﻳﺰد‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ از ذﻫﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺮ روي‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻮﺷﻪ ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺧﻴﺮ روي دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ " ﻣﺪت دﻗﺖ ذﻫﻦ" روي ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮده ﺑﻴﻦ ‪ 7- 5‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻫﻢ ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﻣﻴﺰان ﻋﻼﻗﻤﻨﺪي‬
‫ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬دﻣﺎغ اﻧﺴﺎن در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دوره ﻫﺎي ‪ 7- 5‬دﻗﻴﻘﻪ اي ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺰﻳﺖ را دارد ﻛﻪ از ﻗﺪرت ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ و ﺷﺪﻳﺪ دﻣﺎغ در ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻤﻴﻦ‬
‫دوره ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻓﻜﺎر و داﺷﺘﻪ ﻫﺎي ذﻫﻨﻲ ﺗﺎن را‬
‫ﻓﻘﻂ در ﻇﺮف ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ روي ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﺗﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺳﺎزﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ذﻫﻦ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را ﭘﻲ ﮔﻴﺮي‬
‫ﻛﺮده و ﻛﺸﻒ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻴﻦ ﺑﺎل ‪ pinball‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪:‬‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻓﻮﻻدي در ﻃﻮل ﻣﻴﺪان ﺑﺎزي ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رود ﻗﺴﻤﻲ ﻛﻪ از روي ﻣﻮاﻧﻊ راﺑﺮي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﺮاغ ﻫﺎ‬
‫را روﺷﻦ ﻛﺮده و زﻧﮕﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﺪا آورده از روي ﺳﻮراخ ﻫﺎ ﻣﻲ ﭘﺮد و ﺑﺎ ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﻧﻤﺮه ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﻣﺎﻫﺮ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬آن را دوﺑﺎره وارد‬
‫ﻣﻴﺪان ﻛﺮده و ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺮه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ در ﻣﻴﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه‬
‫ﻧﻤﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﺴﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫دﻣﺎغ ﻧﻴﺰ ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻗﺪر ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت دﻳﺮﺗﺮ در ذﻫﻦ ﻣﺎ ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫اﻧﺎزه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت رواﺑﻂ ﺗﺎزه را ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎﺧﺘﻪ و از روي ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و‬
‫آﮔﺎﻫﻲ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﭘﺪﻳﺪه و ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد دوﺑﺎره ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮده و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﻮﻳﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺎدي در‬
‫ﭘﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪22‬‬
 ‫اﺟﺰاي ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﻗﺮار ذﻳﻞ اﻧﺪ ‪:‬‬

‫• ﻣﺤﻞ اﺻﻠﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از‬

‫ﻣﺸﻜﻞ ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺎﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﺮﻛﺰ ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺎ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• ﺑﻪ ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎ آزاداﻧﻪ اﺟﺎزه داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮ روي ﻛﺎﻏﺬ ﺑﺪون ﻗﻀﺎوت ﺟﺎري‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫• ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﻣﻔﻜﻮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬

‫• در ﻳﻚ ﺳﻄﺮ ﺻﺮﻓﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻛﻠﻴﺪي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي ﺑﺎ داﻳﺮه ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﻲ در ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻄﻮط وﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫• از رﻧﮕﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎﻧﻲ و ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺮدن ﺑﺎﻻي ﻣﻔﻜﻮرهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• از اﺷﻜﺎل و ﺳﻤﺒﻮل ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎ و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﺮدن دﻣﺎغ در ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮدن ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻋﻨﺎوﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﻇﺮه ﺑﺮاي ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ‪:‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪ ذﻫﻨﻲ‪:‬‬

‫• ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻫﺮ دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮه دﻣﺎغ اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﺑﻨﺪد‪.‬‬

‫• ﻳﻚ ﻧﻈﺮ اﺟﻤﺎﻟﻲ از ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻣﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲ دارد‪ ) .‬ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎزي(‬
‫• در ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫• در ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﻔﻜﻮره ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ در ذﻫﻦ ﻣﺎ ﺧﻄﻮر ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫• ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﻮب ﺑﺮاي ﻣﻔﺎﻫﻤﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟﺴﺖ ﻛﺮدن ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﻣﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺑﺘﺪاﻳﻲ از اﺳﻨﺎد را ﺑﻪ دﺳﺖ داده ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻗﺪم ﻫﺎي ﺑﻌﺪي آﻣﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ‪:‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ذﻫﻨﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﭘﺮوﺳﻪ اي ﻛﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و ﻧﻈﻢ و‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ آن ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ذﻫﻨﻲ را ﻳﺎدآور ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪:‬‬

‫ﻧﻮﺷﺘﺎري‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت را ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ راﭘﻮر ﻛﺎري ﺗﺎن ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﻳﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻛﺮﻛﺘﺮ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﺮاي داﺳﺘﺎن ﺗﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬در ﻫﺮ دو ﺻﻮرت ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻤﺎ‬
‫ﻋﻤﻖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻮده‬
‫و از ﻣﻮاﻧﻊ و ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻲ ﻣﻮﻓﻘﺎﻧﻪ ﺑﻪ در آﻳﻴﺪ و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎي روان و ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﭘﺮوژه ﻫﺎ‪ :‬ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﻳﻚ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺮوژه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺑﺘﺪاﻳﻲ از ﻫﺮ ﭘﺮوژه اي را ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ در ﻇﺮف ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﻣﺤﺪود در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮد ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ‪.‬‬

‫ذﻫﻦ اﻧﮕﻴﺰي‪ :‬ذﻫﻦ اﻧﮕﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﻔﺮادي ﻳﺎ ﮔﺮوﭘﻲ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده‬
‫و روان ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎ‪ :‬ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈ ﻢ زﻣﺎن ﻛﺎري ﻣﺎ در ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ‬
‫ذﻫﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ از ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺒﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻟﺴﺖ اﺟﺮاي وﻇﺎﻳﻒ‪ :‬ﻫﺮ ﮔﺎه از ﻟﺴﺖ ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺪردي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در آن وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ ﺗﺎن را‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻣﻴﺘﻮد ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻫﺎ‪ :‬ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻫﺎ‪ ،‬و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻫﺎ‬
‫آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ را ﺧﻮﺑﺘﺮ درك ﻛﺮده و ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮت ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮد دﻟﭽﺴﺐ و زﻧﺪه ﻧﻮت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑ ﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت‬
‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ ،‬آن را ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮده و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺮﺑﻮﻃﺎت را ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده و‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت را در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺗﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﺟﺬب ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫رﺷﺪ ﺷﺨﺼﻲ‪ :‬ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻴﻘﺘﺮﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﺎ در ﺗﻤﺎس ﺷﺪه و آن را ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آورد‬
‫و ﻳﻚ ﻣﻴﺘﻮد ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺧﻮدي ﺑﻮده ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ ذﻫﻨﻲ ﺑﻪ دﻣﺎغ ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ داﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﺶ را آزاداﻧﻪ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در روي ﻛﺎﻏﺬ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ ﺗﻔﻜﺮ در‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي راهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮآﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺨﺶ ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﺑﺤﺮاﻧﻲ "ﻗﻀﺎوت ﻛﺮدن" را در ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻲ اﻧﺪازد‪ .‬ﺑﺎ‬
‫وﺟﻮدي ﻛﻪ ﻗﻀﺎوت ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اﺑﺪاع و ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﺎه ﻗﺒﻞ از وﻗﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﺪه ﻫﺎي ﺧﻼق و ﻣﻮﻟﺪ دﻣﺎغ را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ درﺑﺎره ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ روان و ﭘﺮت و ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ارﺗﺒﺎط و‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲ و ﻗﺎﻟﺐ و ﺷﻜﻞ را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﺪام ﻳﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﺎ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪26‬‬
27
 ‫ﻃﺮح رﻳﺰي ﺳﺮوي ‪:‬‬

‫داﻧﺴﺘﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰي در ﻫﺮ ﻧﻮع ﺣﺮﻓﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﺧﺒﺮي‪ ،‬ﺷﻌﺒﻪ‬
‫دوﻟﺘﻲ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﺰد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺿﺮورت دارد ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي آﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻨﺪ و ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻊ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺧﻮد‬
‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم دادن ﻳﻚ ﺳﺮوي و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت اوﻟﻴﻪ آن ﺑﺮاي آﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﺳﺮوي ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﺎ از ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺤﺚ ﺷﺪه و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ ﺑﺮاي ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻘﺎﻧﻪ ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮوژه ﺳﺮوي ﺗﻬﻴﻪ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻳﻚ ﭘﺮوژه ﺳﺮوي ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه ‪ -‬ﭼﻪ ﻣﻴﺨﻮﻫﻴﺪ ﺑﻴ‪Ĥ‬ﻣﻮزﻳﺪ؟‬

‫‪ .2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ) ‪ (Sample‬ﺧﻮد را ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد ‪ -‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد؟‬
‫‪ .3‬روش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد ‪ -‬ﭼﻄﻮر ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ را اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﻴﺪ داد؟‬
‫‪ .4‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ‪ -‬ﭼﻪ را ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ؟‬
‫‪ .5‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را از ﻗﺒﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎزﻣﺎﻳﻴﺪ – اﮔﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ – ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ را اﻣﺘﺤﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ .1‬ﺗﻌﻴﻦ اﻫﺪاف‪:‬‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺪم در ﻫﺮ ﺳﺮوي ﻓﻬﻤﻴﺪن آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻴ‪Ĥ‬ﻣﻮزﻳﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻫﺪاف ﭘﺮوژه اﻳﻦ را‬
‫واﺿﺢ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮوي ﻛﺮد و از او ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ؟ ﭘﺲ اﮔﺮ اﻫﺪاف‬
‫ﺷﻤﺎ واﺿﺢ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﻀﻲ از اﻫﺪاف ﺷﺎﻣﻞ داﻧﺴﺘﻦ ﻣﻮاردي ﭼﻮن ‪:‬‬

‫•ﺑﺎزار ﭘﺮﺳﻮد ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل و ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺪﻳﺪ ‪.‬‬

‫•ﻧﺮخ ﺑﻨﺪي ﻣﺤﺼﻮل و ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺎت در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪.‬‬
‫•رﻓﺘﺎر ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪.‬‬
‫•ﺳﻄﺢ رﺿﺎﻳﺖﻧﺪي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ‪ /‬ﻣﺮﻳﻀﺎن‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫•ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه‪ /‬ﺑﻴﻨﻨﺪه‪ /‬ﺷﻨﻮﻧﺪه‪.‬‬
‫•ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ‪.‬‬
‫•ﻧﻈﺮﻳﻪ در ﺑﺎره ﻳﻚ ﻧﺎﻣﺰد ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﻴﺎﺳﻲ‪.‬‬
‫•ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﺎري‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻫﺪاف ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻫﺮ اﻧﺪازه ﻛﻪ اﻫﺪاف‬
‫را ﻣﺸﺨﺼﺘﺮ ﺳﺎزﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺟﻮاب ﻛﺎرآﻣﺪ ﺗﺮ را ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬

‫‪ .2‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪ ) ‪(Sample‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﻜﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﺮد دو ﺟ‪‬ﺰ اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ اﺧﺬ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﻪ از ﻛﺪام ﻧﻮع اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ از اﻓﺮاد را ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد‬
‫ﻫﺪف ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺳﺮوي از رﻓﺘﺎر ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﻴﻦ و ﻳﺎ از ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻴﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن در اﻳﻨﺠﺎ واﺿﺢ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺳﺮوي از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺠﺎري را ﻣﻴﺨﻮاﻫﻴﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻤﺘﺮ واﺿﺢ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺑﻄﻮر درﺳﺖ ان ﻳﻚ اﺻﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ‬
‫ﺷﺨﺺ درﺳﺖ را ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻨﻤﺎﻳﻴﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺗﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺟ‪‬ﺰ دوم اﺧﺬ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻋﺒﺎرت از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد اﺷﺨﺎص ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻨﺮا‬
‫ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﻳﻚ ﺟﻤﻊ را ﻛﻪ از آن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ اﻣﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ اﻧﺪازه ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه دﻗﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎﻧﺮا‬
‫اﻧﻌﻜﺎس ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ اﻧﺪازه ﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎ ازدﻳﺎد ﻣﻴﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ارﺗﻘﺎي دﻗﺖ در‬
‫رﻗﻢ ﺷﻤﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي ازدﻳﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎ از ‪ 250‬ﺑﻪ ‪ 1000‬ﺗﻨﻬﺎ دﻗﺖ ﺷﻤﺎ دوﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﭼﻮن ﻣﻘﺪور ﺑﻮدن زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫و درﺟﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز دﻗﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ‪:‬‬

‫‪29‬‬
 ‫اﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﻳﻚ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ دور ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫از ﺟﺎﻧﺐ داري ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻣﺎ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺒﺪاري ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪،‬ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ درك‬
‫درﺳﺖ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲﻫﺎ ﻛﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول زﻳﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺜﺎل ﻫﺎي از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﺪار را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ‬
‫دﻟﻴﻞ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻨﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺘﺮي ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﺮﺳﻨﺪ از ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ‬
‫رﺿﺎﻳﺖ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﺎ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ آﻧﻬﺎ را ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﮕﻪ ﻣﻴﺪارد‪.‬‬
‫اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﻪ ﻣﻴﺒﻮدﻧﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻗﺒﻠﻲ ﻧﻤﻴﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺪم‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي ﻗﺒﻠﻲ‬
‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا آﻧﻬﺎ ﺗﺮك ﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ‬ ‫ﺷﻤﺎ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻋﻼﻗﻪ زﻳﺎد ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ راي ﺷﻤﺎري در ﻳﻚ‬
‫"ﺗﻠﻴﻔﻮن‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺗﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮ ع ) ﺑﻪ راي و ﻳﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف( اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻠﻴﻔﻮن ﺑﺰﻧﻨﺪ ‪ -‬و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ازدﻳﺎد‬
‫ﻛﺮدن"‬
‫راي اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد در روز ﻫﺎي ﻛﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ در ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم روز‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻈﺮ اﻓﺮاد در ﻛﺎر را اﻧﻌﻜﺎس ﻧﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﻳﻜﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ دارﻧﺪ ﻣﺤﺪود ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﮔﺎن اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺼﻮرت ﻛﻞ ﻛﺮده ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺘﻲ‬
‫اﮔﺮ از ﻧﻈﺮ ﺳﻦ ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ‪...‬وﻏﻴﺮه ﺑﺎﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ‬ ‫اﻓﺮاد‬
‫اﻧﺘﺮﻧﺖ‬
‫ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ دارﻧﺪ ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺮوي ﻫﺎ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ دﻳﮕﺮاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد‬
‫ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺳﺮوي را ﺑﺮاي اﻧﺤﺮاف ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻜﻤﻞ ﻧﻤﻮده ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻠﻮ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻲ آﻣﺪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺳﺮوي ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮوي در ﻣﻮرد‬
‫ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻳﻦ در ﺟﺮﻳﺎن روز ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﻳﺎ ﺳﻮ د دار ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬

‫‪30‬‬
‫ﻳﻚ ﺳﺮوي در ﻣﻮرد اﻓﻜﺎر ﻣﺮدم ﻋﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬و ﻳﺎ در ﻳﻚ ﺳﺮوي در ﻣﻮرد ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻄﻤﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﭘﻨﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻤﻴﻪ‪:‬‬
‫ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻋﺒﺎرت از ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻓﺮﻋﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻫﺎي را اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻤﺎ از ﮔﺮوپﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف را دﻗﻴﻘﺘﺮ‬
‫اﻧﻌﻜﺎس دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﻧﻈﺮﻳﺎت زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﻴﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ اﻧﻌﻜﺎس دﻫﻨﺪه ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻋﺎﻣﻪ ﺑﺼﻮرت دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻓﻴﺼﺪي ﻣﺮدان و زﻧﺎن در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻤﺎ اﻧﻌﻜﺎس دﻫﻨﺪه ﻓﻴﺼﺪي اﻓﻜﺎر ﺷﺎن در ﻛﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻳﺎ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻌﻴﻦ دارﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﻣﺎرك ﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ دﻳﮕﺮ را در ﻳﻚ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ اﺳﻬﺎم‬
‫ﺑﺎزار در ﻧﻈﺮ ﮔﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را ﻣﻄﻤﻴﻦ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎﻓﻲ از ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺼﻮل ﻫﺎي ﺗﺠﺎري را ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ آﻧﻬﺎ در ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ دارﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻴﻔﻮن و ﻳﺎ اﻧﺘﺮﻧﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ از ﺑﺨﺶ روش ﻫﺎي ﺳﺮوي‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ وﻳﺎ ﻣﺪل اﻧﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﺑﺮد و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻫﺎي ﺗﺎن ﻛﻤﻚ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻫﺎي ﺷﻤﺎ را ﺑﺼﻮرت اوﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ آن ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد و ﺑﺎز دﻳﺪ آن در‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻤﺎ را ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ‪:‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺎري ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻي ﺷﻴﻮه ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺗﺎن‬
‫ﻧﻴﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ذﻛﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮ روش ﻓﺎﻳﺪه و ﻧﻮاﻗﺺ ﺧﻮد را دارد‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,1‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ‪:‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ) ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ ( ﺳﻮاﻻت را رو در رو‬
‫از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﭘﺮﺳﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در د اﺧﻞ ﻳﻚ اﻃﺎق ‪ ،‬در ﻳﻚ‬

‫‪31‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش و ﻳﺎ در ﺑﺎﻻي ﺟﺎده ‪ ،‬ﺧﺎرج از ﺳﻴﻨﻤﺎ و ﻳﺎ در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ راي دﻫﻲ ﺻﻮرت‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﺴﺎزد ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﺰه ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫• ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻴﺴﺎز ﺗﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن را ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ‬
‫اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻠﻢ را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎده ﮔﻲ در ﺑﻴﺮون از ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻠﻢ را‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶ داده اﺳﺖ درﻳﺎﺑﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت اﺗﻔﺎﻓﻲ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮن را داﻳﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﺗﻼش ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﻃﻮﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻮردي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻗﺒﻼ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﺎن را در ﻣﻨﺰل ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬و ﻣﺮدم دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ رو در رو ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ در ﺗﻠﻴﻔﻮن‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﻣﻴﺪارد‪ .‬و اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ‬
‫در ﻣﻨﺎزل ﺻﺪق ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ زﻣﺎن ﺳﻔﺮ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ آن ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﻫﺮ ﻣﺤﻞ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺧﻮد را دارد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن از ﻳﻚ ﻣﺤﺪوده ﻣﻌﻴﻦ‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﻧﻮاﺣﻲ اﻃﺮاف ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬و ﻧﻮع دﻛﺎنﻫﺎي آن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﺨﺼﻮﺻﺎَ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن ﻓﺮق ﻧﻤﺎﻳﺪ و‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻏﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﮔﺮ ﺑﺮاي ﻫﺪف ﺗﺎن اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,2‬ﺳﺮوي ﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ‪:‬‬

‫ﺳﺮوي ﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ از ﻣﺸﻬﻮر ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه را ﭘﻮﺷﺶ‬
‫وﺳﻴﻊ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮن )ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 96‬در ﺻﺪ ﻣﻨﺎزل دار اي ﺗﻠﻴﻔﻮن ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ( ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ﺑﺎ ﺗﻠﻴﻔﻮن ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از ﻫﺮ روش دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫از)‪ (CATI‬ﻳﺎ )ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ( اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي در‬
‫دﻗﺎﻳﻖ ﺑﻌﺪ از آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪32‬‬
‫• ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ﺗﻤﺎس را ﺑﺼﻮرت ﺑﻲ ﻧﻈﻢ آن در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺎن را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺰﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ‪ CATI‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ‪ Survey System‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﻠﻖ را ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻜﺶ‬
‫ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﺴﺎزد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﮔﺬر از ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ‬
‫و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اﺻﻼح ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ را ﺑﻪ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ اﺟﺮا ﻧﻤﻮده و ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺮﺳﺶ‬
‫ﻫﺎ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ را ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮدن ﻣﺤﺘﻮي آﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻳﻲ آن ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫• ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﻣﺴﻠﻜﻲ ﻏﺎﻟﺒﺎَ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي زﻳﺎد و ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻋﺎم ﻛﻪ در ﺳﺮوي‬
‫ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺴﺖ ﺧﻄﻲ و ﻳﺎ ﺑﺮﻗﻲ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ) .‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫اﺷﺨﺎص ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻳﻞ را در ﺳﺮويﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ اراﻳﻪ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ (.‬و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم واﺿﺢ ﺑﻮدن ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻄﺎ ﻟﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬
‫• ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﭼﻮن ‪ Survey System‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺳﺮوي را ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت از‬
‫ﻗﺒﻞ در ﻣﻮرد اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﻠﺤﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﺮوﺷﻨﺪهﮔﺎن ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﺳﺮويﻫﺎي ﻣﺸﺮوع را ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻟﻴﻼمﻫﺎي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ‬
‫ﺧﻮد ﺑﺪﻧﺎم ﻛﺮد ه اﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺮوي ﻫﺎ ﻛﻢ‬
‫ﻣﻴﻞ ﺷﻮﻧﺪ و از ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﺗﻠﻴﻔﻮنﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﺼﻒ ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ از ﺟﻮاﺑﮕﻮ ﺗﻠﻴﻔﻮن ﻫﺎي ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ؛‬
‫اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ روز ﺑﻪ روز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ازدﻳﺎد روز اﻓﺰون زﻧﺎن ﻣﺸﻐﻮل در ﺑﻴﺮون از ﻣﻨﺰل ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﺟﺮﻳﺎن روز در ﻣﻨﺰل ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ ﺳﺎﻋﺎت ‪ 6‬اﻟﻲ ‪ 9‬ﻳﻚ روزﻧﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﺰاﺣﻢ واﻗﻊ ﺷﺪه ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ‪.‬‬

‫در وﻗﺖ ﺻﺮف ﻧﺎن ﺷﺐ و ﻳﺎ ﭘﺮوﮔﺮام ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬

‫ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻴﻔﻮن ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪.‬‬ ‫•‬

‫‪ 4,1,3,3‬ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ ‪:‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ از ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪33‬‬
‫• در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎم و آدرس ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﺎن را در دﺳﺖ دارﻳﺪ ﻧﻪ ﺷﻤﺎره ﻫﺎي‬
‫ﺗﻠﻴﻔﻮن آﻧﻬﺎ را‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺷﻴﻮه ﺳﺮوي ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮان اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫• در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﺷﻴﻮه ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫• ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ را اﺟﺎزه ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ در ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ و‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي رو در رو ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ در اوﻗﺎت ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﭼﻮن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻳﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻤﺮده‬
‫ﻧﻤﻴﺸﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• زﻣﺎن ! ﺳﺮوي ﻫﺎ ﭘﺴﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﺳﺮوي زﻣﺎن ﮔﻴﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ‬
‫ﺣﺘﻲ ﻣﻄﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺟﻮاﺑﺎت ﺗﺎن را ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﭘﺴﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺎن ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫• در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ ﺷﻤﺎر ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺳﺮوي ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻲ ﻛﻢ ﺑﻮده‬
‫ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت آن ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺳﺒﺐ از ﻧﻈﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزار ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺼﻮل را در ﻫﻤﺎن ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﺪ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﺘﻲ رﻗﻢ ﺟﻮاﺑﺎت در‬
‫ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ از ‪ 3‬اﻟﻲ ‪ 90‬در ﺻﺪ اﻧﺤﺮاف را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ را از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد ﺷﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﺮﻓﺖ ) ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻫﺪف و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﺪار ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪(.‬‬

‫روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺮوي ﭘﺴﺘﻲ ﺷﻤﺎ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ آن ارﺳﺎل‬
‫ﻛﺮدن ﭘﺴﺖ ﻛﺎر ت ﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ارﺳﺎل ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﺴﺖ ﻛﺎرت ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻃﺮف ﺧﻮد‬
‫ذﻛﺮ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺴﺖ ﻛﺎرت دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ‬

‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﻴﺘﻮان ارﺳﺎل ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ روش ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺎزد و ﻫﻤﭽﻨﺎن زﻣﺎن‬
‫ﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ روش دﻳﮕﺮي ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﺗﺎن ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﺤﺮﻳﻚ آﻣﻴﺰ را ارﺳﺎل ﺑﺪارﻳﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﻧﻮت‬
‫ﻳﻚ داﻟﺮي‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﻗﻴﻤﺖ وﻗﺖ ﻃﺮف ﺷﻤﺎ‪ .‬و ﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻧﺎم‬
‫اﺷﺨﺎﺻﻲ را ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﺑﺼﻮرت ﻣﻜﻤﻞ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ در ﻗﺮﻋﻪ ﻛﺸﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺟﺎﻳﺰه در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬

‫‪34‬‬
‫و ﺳﻮم ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺳﺮوي ﺗﺎن را ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻫﺪفﺗﺎن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ در ﻛﻞ اﻳﻦ روش ﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي رﻗﻢ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻲ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,4‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﻧﻮع از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮ ﺗﺮ درج‬
‫ﻣﻴﺪارد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺎزار ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺎه ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻳﺎ در دﻓﺎﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي‬
‫ﭼﻮن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮوي و ﺳﺘﻴﺸﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮ ﺗﺮ ﺑﺴﺎزد‪ .‬و ﺑﻌﻀﻲ‬
‫از ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ازﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ داﺧﻞ ﻛﺮدن ﻣﻮاد و وﻳﺮاﺳﺘﻦ‪.‬‬
‫• ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي دﻗﻴﻘﺘﺮ را ﻣﻴﺘﻮان در ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪﻳﺪ‬
‫اﻓﺮاد ﺧﻮن دﻫﻨﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ HIV‬را ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮﻗﻲ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﺷﺎن ) اﻧﺴﺎن ﻫﺎ( و ﻳﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻻي ﻳﻚ ورق‬
‫ﻛﺎﻏﺬ آﺷﻜﺎر ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻧﺴﺘﺘﻴﻮت ﻣﻠﻲ ﻋﺪﻟﻲ ] اﻣﺮﻳﻜﺎ[ اﺧﻴﺮا اﻋﻼن ﻛﺮد ه اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮوي ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻬﺘﺮي در ﻣﻴﺎن ﻣﻌﺘﺎدﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪره ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺘﺎد داده اﺳﺖ‪ .‬و ﻳﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻼﻗﻪ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺻﺎدق ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﻛﺎﻏﺬ و ﻳﺎ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫• ﺣﺬف ﺟﺎﻧﺒﺪاري ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه‪ .‬اﺷﺨﺎص ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ را ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺪارﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺧﺘﻼف ﺑﻤﻴﺎن ﻣﻲ آورد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﺮ ﺑﺎر ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ را ﻳﻜﺴﺎن ﭘﺮﺳﺎن ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫• ﺗﻌﺪاد ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺷﻤﺎ در ﺳﺮوي ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺎ‬
‫ﺣﺎل ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﻣﺮدم ﺑﻪ آن ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺎل‬
‫ﻛﺪام ﻧﻮع دﻳﮕﺮي از ﺳﺮوي ﻫﺎ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻬﻴﻪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ روش ﺳﺮوي ﭘﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻬﻤﻲ را در ارﻗﺎم ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ در اﻗﺸﺎري ﻛﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫در آن ﻛﻢ اﺳﺖ دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ازدﻳﺎد اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ رﺷﺪ‬ ‫ﺳﻮاد‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫‪35‬‬
 ‫ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ‪Email Survey‬‬
‫ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﻤﺎم ﻣﺸﻮد و ﻫﻢ ﺳﺮﻳﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﻋﻼﻗﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺳﺮوي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ دارﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ دارﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻐﻠﻖ را در ﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ﺳﺮﻋﺖ‪ :‬ﻳﻚ ﺳﺮوي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻫﺰاران ﭘﺎﺳﺦ را در ﻳﻚ و ﻳﺎ دو روز ﺟﻤﻊ‬
‫آوري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫• زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺼﺐ آن ﻣﻜﻤﻞ ﻣﻴﮕﺮدد دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﺪام ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻳﻲ ﺿﺮورت ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫• ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ و آواز را ﻧﻴﺰ ﺿﻤﻴﻤﻪ آن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮدن ﺳﺮوي ﺑﺎ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ واﻛﻨﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺳﺮوي ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﻛﻬﻨﻪ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﺴﺖ ﻳﻚ ﺗﻌﺪاد آدرس ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﻳﺎ ﺧﺮﻳﺪاري‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻌﻀﻲ از اﻓﺮاد ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎ را ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﻳﺎ ﺑﺮ اي دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ارﺳﺎل ﺑﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺮوﮔﺮاﻣﻬﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮرﺳﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ ﺗﺎ اﺷﺨﺎﺻﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺟﻮاب داده اﻧﺪ ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻪ و از اﻧﺤﺮاف ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫• ﺑﻌﻀﻲ از اﺷﺨﺎص ﭘﺴﺖ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮ آﺷﻨﺎ را دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از‬
‫ارﺳﺎل اﻳﻦ را ﻣﻄﻤﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﺷﺨﺎﺻﻲ ارﺳﺎل ﺑﺪارﻳﺪ ﻛﻪ از‬
‫آﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻮﻗﻊ ﻣﻴﺮود‪.‬‬
‫• از ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﺳﺮوي ﻫﺎي ﻣﺮدم ﻋﺎم ﻧﻤﻴﺘﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ‬
‫و ﺳﻦ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺮوﮔﺮامﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﺎري ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻋﺎري از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي و ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‬
‫و ﺻﺮف ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻮﺷﺘﺎري ﻋﻴﺎر ﮔﺮدﻳﺪه اﻣﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را در ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫‪ Survey System‬ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ و آواز ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮدي ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻫﺮ روز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮدد اﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده آن در ﺧﺎرج از اﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﻛﻢ ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ آن ﺑﺮاي اﺷﺨﺎص ﻣﺴﻦ و ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد در آﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺳﺮوي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎري و ﻳﻚ ﮔﺮوپ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,5‬ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ اواﺧﺮ ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺷﻬﺮت ﻛﺴﺐ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮوي ﻣﺰﻳﺖ ﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ‬
‫در ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي دارد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را‬
‫ﻣﺤﺪود ﻣﻴﺴﺎزد‪ .‬ﭘﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮاي اﻳﻦ روش ﺳﺮوي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ارﺳﺎل ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﻴﺘﻮان در ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻫﺰاران ﺟﻮاب را درﺑﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺮوي‬
‫دﻋﻮت ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ در روز اول ﺟﻮاب داده و ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ آﻧﻬﺎ در روز ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺟﻮاب‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﭘﺮوﮔﺮام ﻫﻴﭻ ﻫﺰﻳﻨﻪي دﻳﮕﺮي را ﺑﺮ ﻧﻤﻴﺪارد‪.‬‬
‫• ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻋﻜﺲ را ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﻲ از ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻗﻄﻌﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻓﻠﻢ و ﺻﻮت را ﻧﻴﺰ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ و ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ ‪.‬‬
‫• در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ را ﺗﺮﺗﻴﺐ داده و ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻘﻪ‬
‫از ﭘﺮﺳﺶ در ﻣﻮارد ﻣﻐﻠﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬ ‫ﻓﺮار‬
‫ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎ ﺑﺎﻻي‬
‫• در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻴﺘﻮان از رﻧﮓ ﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺮوف ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬و دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﺷﻜﻞ دﻫﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ اﻧﻮاع ﭘﺴﺖ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫• ﻳﻚ رﻗﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس ﺟﻮاﺑﺎت ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻳﻲ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﺎَ‬
‫در ﻣﻮارد ﺟﻨﺴﻲ و ﻣﻌﺘﺎدﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪره ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺟﻮاب دادن ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮ ﺗﺮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن و ﻳﺎ ﻛﺎﻏﺬ آرام ﺗﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ ﻃﻮر اوﺳﻂ ﻣﺮدم ﺟﻮاﺑﺎت ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺮويﻫﺎ در ﺳﺮويﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫• ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﺳﺮوي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﭼﻮن ‪ Survey System‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ در ﺑﺎره ﻫﺮ ﻓﺮد ﺷﻤﺎ دارﻳﺪ ﻣﻠﺤﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ‪:‬‬
‫• اﺳﺘﻔﺎده ﻓﻌﻠﻲ از اﻧﺘﺮﻧﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻌﻴﺪ از ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن آن ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺳﺮوي ﻫﺎي‬
‫اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ اﻧﻌﻜﺎس دﻫﻨﺪه ﺗﻤﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه آن از ﻧﻈﺮ ﺳﻦ و‬
‫ﺟﻨﺲ و دﻳﮕﺮ اﻣﺎر ﻧﻔﻮس ﺑﺎﻫﻢ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• اﻓﺮاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎده ﮔﻲ در ﻣﻴﺎن ﺳﺮوي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﺗﺮك ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮب اﮔﺮ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻃﻮﻳﻞ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﻞ ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻜﻤﻞ اش ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻫﺮﮔﺎه ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ در ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﻲ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻳﻲ آﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از زﻳﻼﻧﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺎ زاﻧﺰﻳﺒﺎر از ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ دﻳﺪن ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺟﻮاب‬
‫ﺑﺪﻫﺪ ‪.‬‬
‫• ﻣﻌﻤﻮﻻَ ﺑﺎﻻي ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻣﺮدم ﻛﻨﺘﺮوﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي‬
‫را ﻣﻨﺤﺮف ﺳﺎزد اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﻤﺎ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﻌﻠﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺘﺮﻧﺖ در ﺳﺮوي ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد‬
‫ﻫﺪف ﺗﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺣﺎﻻت رﺳﻤﻲ ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‬
‫در ﻣﻮار د درﻳﺎﻓﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﻤﺎ و ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﻓﻠﻢ در ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻛﺎر آﻣﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺳﺮوي ﺗﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ‬
‫ﻣﻄﻤﻴﻦ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﺧﻮب ﺑﺎ در ﺧﻮاﺳﺖ رﻣﺰ ﻋﺒﻮر اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن را ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻴﺪﻫﺪ ‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,6‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ‪:‬‬

‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻳﻚ روش ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ و ﻳﺎ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ رو در رو‪ ،‬ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ و ﻳﺎ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻓﻮاﻳﺪ‪:‬‬
‫• روش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺑﺮاي ﻣﻜﻤﻞ ﻛﺮدن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﻏﺬي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪38‬‬
 ‫• روش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﻗﺺ ‪:‬‬
‫• روش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻣﻌﻮﻻ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﺳﺮوي ﻫﺎي " ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ را ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻛﻨﻴﺪ" ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ رو‬
‫ش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻮد ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و داﺧﻞ ﻛﺮدن‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﻌﻴﻦ ﻧﻴﺎز دارد‪.‬‬
‫• روش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ دارد ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻫﺎي دارد ﻛﻪ ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ 4,1,3,7‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻴﺘﻮد ﻫﺎي ﺳﺮوي ‪:‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب روش ﺳﺮوي ﻣﺮﺑﻮط ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ‪ :‬روش ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ از ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ روش ﻫﺎ در ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬روش ﭘﺴﺖ ﺧﻄﻲ از ﻛﻨﺪ ﺗﺮﻳﻦ روش ﻫﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪ :‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﭘﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮﻳﻦ روش ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧ ﻲ‬
‫و ﭘﺴﺖ ﺧﻄﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ از ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮﻳﻦ روش ﻫﺎي ﺑﺮاي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده اﻧﺘﺮﻧﺖ ‪ :‬ﺑﺎوﺟﻮدي ﻛﻪ ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻓﻮاﻳﺪ زﻳﺎدي را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻣﮕﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ روش ﺳﺮوي ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد ‪ :‬اﺷﺨﺎص ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد ﺷﺎن ﻛﻢ اﺳﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ ﺟﻮاب ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻت ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ‪ :‬ﻣﺮدم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎ ﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ از اﺷﻜﺎل ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺮدﻧﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻓﻠﻢ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﻴﻚ و آواز ‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻪ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺷﻤﺎ را ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﻣﻴﺴﺎزد‪ .‬در ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‬
‫ﻣﻴﺘﻮان از ﻫﺮ ﺳﻪ اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در روش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ از ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و از‬
‫ﻋﻜﺲ در روش ﭘﺴﺖ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪39‬‬
 ‫‪ 4,1,4‬ﻃﺮح رﻳﺰي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‬

‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻗﺎﻋﺪه ﻧﺨﺴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻃﺮح رﻳﺰي ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮ را ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺷﻤﺎ در روش ﭘﺴﺖ و ﻳﺎ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ " دﻗﻴﻘﺎَ اﻳﻦ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻴﺪﻫﺪ؟" اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ را ﻧﻔﻬﻤﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮاﻻت ﺷﺨﺼﻲ‬
‫ﺧﻮﺑﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﻣﻪ و ﻳﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اداره ﻣﻴﺸﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻃﺮف ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺮوي ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﻋﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ را اﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﻠﻴﻔﻮن و ﻳﺎ روش دﻳﮕﺮي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‬
‫ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﻚ ﺳﺮوي ﺑﻌﺪ از ﺳﭙﺮي ﺷﺪن زﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن روش ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﺮ آن ﻣﺠﺒﻮر ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﻳﺪ‪.‬‬

‫)‪:K IS S (Keep it Short and Simple‬‬

‫ﻛﻮﺗﺎه و ﺳﺎده اش دارﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻳﻲ را ﺑﺎ ‪ 20‬ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻓﺮد اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺎن در ﺳﺮوي‬
‫ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪ ،‬ﻳﻘﻴﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ وﺣﺸﺖ زده ﺷﺪه و رﻫﺎﻳﺶ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ از ﻫﺮ ﺳﻮال ﭼﻪ‬
‫ﻧﻴﺎزي دارﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺘﻴﻘﻦ ﻧﺒﻮدﻳﺪ رﻫﺎﻳﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺿﺮورت ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﺘﻮ اﻧﻴﺪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻳﻲ ﺗﺎن‬
‫را‬

‫در ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﺑﺪﻫﻴﺪ؛ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ‪ ،‬ﺿﺮور اﺳﺖ ﺗﺎ داﻧﺴﺖ و ﺧﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ داﻧﺴﺖ‪ .‬از‬
‫ﮔﺮوه ﺳﻮم دﺳﺖ ﺑﺮدارﻳﺪ اﮔﺮ دو ﮔﺮوپ اول ﺗﺎن ﻛﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻏﺎز را ﻫﻤﻴﺶ ﺑﺎ ﺧﻮش آﻣﺪﻳﺪ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬در روش ﭘﺴﺖ و اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﺨ ﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴ ﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در اﺑﺘﺪا اﻳﻦ دو‬
‫ﭘﻴﺎم ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ درﺑﺎره ﺧﻮدﺗﺎن اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﺳﺮوي را اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﻴﺪ‬
‫ﻳﻚ اﻧﺪازه ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮب و ﭘﻴﺎم ﺧﻮش آﻣﺪﻳﺪ ﻃﺮف ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاك و‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ در ﺳﺮوي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪهﺗﺎن اﺟﺎزه اﻧﺘﺨﺎب "ﻣﻦ ﻧﻤﻲ داﻧﻢ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺎﺳﺦ" را در ﺳﻮاﻻتﺗﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﻲ ﺳﻮاﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻄﻤﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﺷﺘﺮاكﻛﻨﻨﺪﮔﺎنﺗﺎن ﺟﻮاﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬در‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﺟﻮاﺑﺎت درﺳﺖ ﺻﺎدﻗﺘﺮﻳﻦ ﺟﻮاﺑﺎت اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه را در ﺳﺮوي ﺗﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از آن ﭘﺮﺳﺶ‬

‫‪40‬‬
‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺮويﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻻي ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ " درآﻣﺪ ﺷﻤﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟" ﺑﺪون ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺟﻤﻠﻪ اي " در ﺣﺎﻟﺖ رﻛﻮد" در‬
‫ﻳﻜﻲ از اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎم ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ را ﺗﺮك ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﻛﻠﻤﺎت ﭼﻮن "ﻫﻴﭽﻜﺪام" و "ﻧﻮع دﻳﮕﺮ" ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮاب ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﺎَ در‬
‫ﺣﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎت ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮي ﻫﺎ ‪ ،‬و ﻳﺎ رﻓﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﺦﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫در ﺳﺮويﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﺎري ﺑﺎﻻي ﻛﺎﻏﺬ ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻳﺎ اﻧﺘﺮﻧﺖ اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ در‬
‫ﺳﺮوي ﻫﺎ ي ﺗﻠﻴﻔﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺎن ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﮔﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ از ﻃﺮف ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﻴﺮدﻧﺪه ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي داده ﻣﻴﺸﻮد ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه آﻧﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺑﺘﺪاﻳﻲ از ﺳﻪ ﻧﻮع ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮاﻻت ﭼﻨﺪ ﺟﻮاﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻮاﻻت ﺑﺎ ﺟﻮاﺑﺎت ﻋﺪدي و ﺳﻮاﻻت ﺑﺎ ﺟﻮاﺑﺎت ﻛﻠﻤﻪ ﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻫﺮﻳﻚ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺳﻮاﻻت ﭼﻨﺪ ﺟﻮاﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺷﻤﺎ در ﻛﺠﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻜﻨﻴﺪ؟‬
‫• ﺷﻤﺎل‬
‫• ﺟﻨﻮب‬
‫• ﺷﺮق‬
‫• ﻏﺮب‬

‫ﺳﻮاﻻت ﺑﺎ ﺟﻮاﺑﺎت ﻋﺪدي ‪:‬‬

‫‪ .2‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل را در دﻛﺎن ﺑﻘﺎﻟﻲ در اﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻮده اﻳﺪ؟ ‪- ----‬‬

‫ﺳﻮاﻻت ﺑﺎ ﺟﻮاﺑﺎت ﻛﻠﻤﻪاي‪:‬‬

‫‪ .3‬ﭼﻄﻮر ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎري ﺧﻮد را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺒﺨﺸﺪ؟‬
‫‪---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- -----‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- ---- --- --- -----‬‬
‫ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺮخ ﺑﻨﺪي و ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻮاﻓﻘﺖ دو ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ‬
‫ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در ﻧﻮع ﺳﻮاﻻت اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ و ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ از آﻧﻬﺎ آﻧﺮا در ﻧﻮع ﺳﻮاﻻت ﺑﺎ ﺟﻮاﺑﺎت ﻋﺪدي‬
‫ﻣﻴﺸﻤﺎرﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻘﻴﺎس ﻧﺮخ ﺑﻨﺪي ‪:‬‬

‫‪ .4‬ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ؟‬
‫• ﻋﺎﻟﻲ‬
‫• ﺧﻮب‬
‫• ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫• ﻛﻢ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫‪ .5‬در ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ رﻗﻢ ‪ 10‬ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪي زﻳﺎد ﺷﻤﺎ اﺳﺖ و رﻗﻢ ‪ 1‬ﺑﻲ ﻣﻴﻠﻲ ﺷﻤﺎ را‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر ﻋﻼﻗﻪﺗﺎن را در ﻣﻮارد زﻳﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؟‬
‫• ﺳﻴﺎﺳﺖ داﺧﻠﻲ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‬
‫• رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‬
‫• ﺻﺤﺖ و ﺳﺎﻳﻨﺲ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ‬
‫• ﺗﺠﺎرت ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ‬

‫ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻮاﻓﻘﺖ‪:‬‬
‫‪ .6‬ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ زﻳﺮ ﻣﻮاﻓﻘﺖ دارﻳﺪ؟‬
‫ﭘﻼن ﺻﺤﻲ ﻣﺎ ﭘﻮﺷﺶ وﺳﻴﻊ ﺻﺤﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻴﺴﺎزد‪.‬‬

‫ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺨﺎﻟﻒ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮاﻓﻖ‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻮال و ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻮال و ﺟﻮاب دو ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻠﻲ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اوﻟﻲ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺳﻮال و ﺟﻮاب را ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﺗﺎ اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه را ﺑﺮاي ﻣﻜﻤﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺮوي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬و دوﻣﻲ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻻي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪42‬‬
‫اﺳﺎﺳﺎَ ‪ ،‬ﺳﻮاﻻت ﻧﺨﺴﺖ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮوي ﺑﺎﻳﺪ آﺳﺎن و ﭘﺎﺳﺦ آن ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺷﺘﺮك‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﺳﺮوي را ﺑﺮاي اداﻣﻪ در ﺳﺮوي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﺗﻠﻴﻔﻮن و ﻳﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ اﻳﻦ ﺳﻮاﻻت‬
‫ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺳﻮﻻت ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰ در آﺧﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻴﻦ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺗﻔﺎﻫﻢ اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد‬
‫در اﺧﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻓﺮاد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ ﺳﺮوي را در ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪ رﻫﺎ‬
‫ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ اﻛﺜﺮ ﺳﻮاﻻت ﺷﻤﺎ را ﭘﺎﺳﺦ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻮ اﺑﺎت ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده و ﻳﺎ ﻣﻐﻠﻖ ﺑﺴﺎزد ‪ .‬ﻣﻌﻮﻻَ ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻃﺒﻌﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻣﻮاﻓﻖ ‪ -‬ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﻣﺜﺒﺖ – ﻣﻨﻔﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ – ﺧﺮاب‪ .‬و در ﻣﻮارد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﺪاد ﺑﺎﻳﺪ از ﻋﺪد ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻋﺪد ﻛﻮﭼﻚ ﺟﻮاب ﺳﻮال ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﭼﻄﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻻي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد؟‬
‫اﻧﺘﺨﺎب در ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻮاﻻت و ﺟﻮاﺑﺎت ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ آن ﺑﺎﻻي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻴﮕﺬارد‪ .‬ﻳﻜﻲ آن‬
‫ذﻛﺮ ﻳﻚ ﺷﻲ و ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ در ﻳﻜﻲ از ﺳﻮاﻻت ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﺮدم را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺬب ﻛﺮده و‬
‫ﺳﻮاﻻت‬

‫دﻳﮕﺮ را ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺑﺎﻻ ي آن ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﻳﺎ‬
‫ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻮاﻻت ﺑﻲ رﺑﻂ ﻣﻴﺘﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺣﺬف ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﻋﺎد ت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع اﻓﺮاد ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﭘﺎ ﺳﺦ ﻫﺎ را ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻋﺎدﺗﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻴﺘﻮان از ﺳﻮاﻻﺗﻲ ﻛﻪ داراي ﻋﻴﻦ ﺟﻮاب ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‬
‫ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬وﺑﺎ اﻳﻦ روش ﻣﺮدم ﻣﻴﻞ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺧﻮد را دﻗﻴﻘﺘﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺷﻤﺎ از ﺗﻠﻴﻔﻮن ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺧﻮب ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻼت ﺷﻤﺎ را ﺣﻞ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫روش دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﻮاﻻت ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻧﻘﺎط ﻣﻌﻴﻦ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‬
‫ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ روش اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﺳﺮوي را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻴﺎﻧﺪازد ‪.‬‬
‫روش دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻐﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺳﻮال ﺑﻪ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬و در اﺻﻞ ﻫﺮ دو ﺳﻮال‬
‫ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ روش زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺑﺮاي داﺧﻞ ﻧﻤﻮدن ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﺑﻤﺼﺮف ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ اﻣﺎ ارزش ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت دﻗﻴﻖ را دارد‪.‬‬
‫ﻧﻮع ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺟﻮاﺑﺎت ﻛﻪ اراﻳﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﺎﻻي ﺟﻮاﺑﺎت داده ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺮدم ﻣﻴﻞ‬
‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﺑﺮاي ﺳﻮال و ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز ﻟﺴﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب‬

‫‪43‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ در روش ﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﻗﺮاري ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ذﻛﺮ‬
‫ﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ اوﻗﺎت ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻃﺒﻴﻌﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آﻧﺮا ﺗﻌﻘﻴﺐ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 4,1,4,1‬رﻫﻨﻤﻮد ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪:‬‬

‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ آن ﻛﻮﺗﺎه ﻧﮕﻬﺪارﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺒﻼَ ذﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻣﮕﺮ‬
‫ارزش ﺗﻜﺮ ار را دارد‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﻞ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ﻳﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﺿﺮوري ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ اش ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را آﻏﺎز ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل" ﺳﺮوي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ" ‪ .‬ﻫﻤﻴ ﺸﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻛﻮﺗﺎه را ﻛﻪ " ﻛﻲ" ﻫﺴﺘﻴﺪ و "ﭼﺮا " اﻳﻦ ﺳﺮوي را ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﺪ ﺷﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در ﺑﺎره‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺎﺻﻲ ﺳﺮوي را اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ اﺳﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻛﻤﭙﻨﻲ اﺻﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎل " ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ‪ ، XYZ‬ﺑﺠﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪي‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ‪ ". X‬ﻛﻪ‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﻛﻤﭙﻨﻲ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻳﻲ را ﺗﺎﺳﻴﺲ‬
‫ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺤﺮاف در ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻣﺮدم ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﻤﻴﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ رو در رو‬
‫اﻧﺘﻘﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻮم ﺑﺎز ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺿﺮورت اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎن را ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮارد ﺳﺮوي ﻫﺎي‬
‫داﺧﻞ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺮاي داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺸﺘﺮي ﻛﺎﻣﭙﻨﻲ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﺳﺎزي‬
‫ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺎن را در ﺳﺮوي ﻣﺘﻴﻘﻦ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻓﺮدي ﺷﺎن را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎن آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻴﻜﻨﻴﺪ و‬
‫اﻳﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در ﻳﻚ ﺟﻤﻊ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت دﻳﮕﺮ اراﻳﻪ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬
‫در ﺗﻤﺎم ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎزﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ ﺧﻮب و ﻳﺎ ﻳﻚ‬
‫دﻋﻮت ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮب ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺷﻤﺎ را زﻳﺎد ﺳﺎزد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ ﺧﺮاب ﻳﺎ اﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ را ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻧﺴﺎزﻳﺪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻌﺪاد اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﺷﻤﺎ را‬
‫ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت را ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ در دو ﭘﺎراﮔﺮاف ﺑﺎ ﻫﺪف ﺳﺮوي ﺗﺎن ذﻛﺮ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﭼﻄﻮر دوﺑﺎره ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺘﻮان " اﺳﻢ" " ادرس" "‬

‫‪44‬‬
‫ﺷﻤﺎره ﺗﻤﺎس" ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ و ﻳﺎ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﺿﺮورت و ﻳﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ و ﻳﺎ دﻋﻮت ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺮوي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻮﺛﺮ داراي اﺟﺰاي زﻳﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ اﺷﺘﺮاك ﺑﺮاي ﺳﺮوي‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺮوي ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﻻي زﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ دارد‪،‬‬
‫اﻟﺘﻤﺎس ﻛﻤﻚ آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ " ﻟﻄﻔﺎَ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ" و در اﺧﻴﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ در ﺳﺮوي‬
‫اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺴﺎﻓﻪ را ﺑﺮاي ﻧﺎم ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺎن ﺑﮕﺬارﻳﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ "‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻦ اﺳﻢ اﺧﺘﻴﺎري اﺳﺖ" زﻳﺮا ﺑﻌﻀﻲ از اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺎن دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ‬
‫‪ .‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻮاﻻت ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاي ذﻛﺮ‬
‫اﺳﻢ ﻣﺴﺎﻓﻪ ﻳﻲ ﻧﮕﺬارﻳﺪ زﻳﺮا ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻮك ﺷﻮد و ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه در ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺎ ﻳﻞ ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﺮدي را ﻛﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﺎن ﺷﺮﻛﺖ و ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ رﻗﻴﺐ ﻛﺎر ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺸﻜﻮك ﺷﺪﻳﺪ‬
‫ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻨﺪي دوﺑﺎره ﺳﻮالﺗﺎ ن اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺳﺮوي را‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ دواﺳﺎزي اﺟﺮا ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ " ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﺮوي ﻣﺎ ﺑﻪ اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ دواﺳﺎزي ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ ،‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻛﺪام ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪي دوا ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟" در‬
‫ﺻﻮرت درﻳﺎﻓﺖ "ﺑﻠﻲ" ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ را ﻗﻄﻊ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و از ﺳﺮوي ﺗﺎن ﺧﺬف ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد‬
‫ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻲ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎيﺗﺎن دو ﭘﺮﺳﺶ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﺠﺎ ﻧﻨﻤﺎﻳﻴﺪ" آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﻳﺦ زده و ﻣﺎﻫﻲ ﻳﺦ زده‬
‫ﻣﻴﺨﺮﻳﺪ؟" ﻛﻪ ﺟﻮاب "ﺑﻠﻲ" ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲ " ﻛﻮﺷﺖ ﻳﺦ زده"‪" ،‬ﻣﺎﻫﻲ ﻳﺦ زده" ﻳﺎ ﻫﺮ دو آﻧﺮا ﻧﺸﺎن‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴ ﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ".‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﮔﺎﻫﻲ آش ﺧﺮﻳﺪه اﻳﺪ؟ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﺶ زﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻣﻜﺎن ‪ ،‬ﻧﻮع آش " آﻳﺎ ﻳﺦ زده و ﻳﺎ ﺗﺎزه" و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي را در ﺑﺮ‬
‫ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ" آﻳﺎ ﺷﻤﺎ در ﺳﻪ ﻣﺎه اﺧﻴﺮ آش ) ﺑﺪون آش‬
‫در رﺳﺘﻮراﻧﺖ( ﺧﺮﻳﺪه اﻳﺪ؟" و اﮔﺮ "ﺑﻠﻲ" " آﻳﺎ آن ﺧﺸﻚ ‪ ،‬در ﻗﻄﻲ و ﻳﺎ ﺳﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد ه اﺳﺖ ؟"‬

‫از ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي رﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮ د داري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬در ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻳﺘﺎن ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﻠﻤﺎت‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ را ﻧﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل " ﺷﻤﺎ درﺑﺎره ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ‪ XYZ‬ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ ؟" و ﻳﺎ " ﺷﻤﺎ در‬
‫ﺑﺎرده ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ‪ XYZ‬ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاﻫﺎن ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ؟" ﻛﻠﻤﻪ "ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاﻫﺎن" را ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻳﻲ ﻧﺪﻫﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ در ﺑﺎره ﺧﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺣﺘﻲ‬
‫ﭼﻴﺰي ﻧﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺮوي اﻧﺤﺮاف را ﺳﺎﺧﺖ و اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺧﻮب دﻳﮕﺮي‬
‫ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺶ ﺑﺮدن ﺳﺮوي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪45‬‬
‫در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﺘﺎن از ﻣﺨﻔﻒ ﻛﻠﻤﺎت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﺨﻔﻒ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ‬
‫در آن رﺷﺘﻪ ﻛﺎر ﻣﻴﻜﻨﺪ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮ ان ﺳﻮال ﺑﺮآﻧﮕﻴﺰ وﮔﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي ﺷﻤﺎ در ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﺑﺎت ﻣﻤﻜﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل در ﭘﺮﺳﺶ "‬
‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ از ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻳﺎ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؟" ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﭘﺎﺳﺦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪه در‬
‫ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد" از ﻛﺪام ﻧﻮع ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؟"‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺟﻮاﺑﺎت اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ زﻳﺮ را ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫• ﭘﻄﺮول ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫• ﭘﻄﺮول ﻋﺎﻟﻲ‬
‫• ﺗﻴﻞ دﻳﺰل‬
‫• ﻧﻮع دﻳﮕﺮ‬
‫• ﻣﻮﺗﺮ ﻧﺪارم‬

‫اﮔﺮ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻴﺪ از ﻫﺮ ﻓﺮد ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬ﻣﺘﻴﻘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺘﻮازن‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫"ﺷﻤﺎ در در ﻛﺪام ﻳﻜﻲ از ﻣﻜﺎن ﻫﺎي زﻳﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ؟"‬

‫• ﺧﺎﻧﻪ‬
‫• اﭘﺎرﺗﻤﺎن‬
‫• ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ‬

‫ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺗﺎن را در ﻣﺴﺎﻓﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ اﻓﻘﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻳﻦ‬
‫آن ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي واﺣﺪ در ﻫﺮ ﺧﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻛﻨﺎر راﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎي ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ در زﻳﺮ ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺪا م ﻧﻮع را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻴﺪﻫﻴﺪ ‪:‬‬

‫• آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬و ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻈﺮي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ دارد ‪:‬‬

‫ﻳﻚ ﭘﺎﻟﺴﻲ ﺧﻮب ﺳﻴﺎﺣﺘﻲ – ﻣﻮاﻓﻖ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻳﻚ روش ﺧﻮب ﺑﺎزدﻫﻲ اداري ‪ -‬ﻣﻮاﻓﻖ ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﻴﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻟﺴﻲ ﺧﻮب ﺑﻴﻤﻪ ﺻﺤﻲ ‪ -‬ﻣﻮاﻓﻖ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﻴﻦ ‪.‬‬
‫ﻣﺰد زﻳﺎد ‪ -‬ﻣﻮاﻓﻖ ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﮔﺰﻳﻨﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬

‫‪46‬‬
 ‫• ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ‪ /‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ‪ /‬و ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻈﺮي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ دارد‪:‬‬

‫ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﻴﻦ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ‬ ‫ﻣﻮﻓﻖ‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻳﻚ ﭘﺎﻟﺴﻲ ﺧﻮب ﺳﻴﺎﺣﺘﻲ‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻳﻚ روش ﺧﻮب ﺑﺎزدﻫﻲ اداري‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﭘﺎﻟﺴﻲ ﺧﻮب ﺑﻴﻤﻪ ﺻﺤﻲ‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻣﺰد زﻳﺎد‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺮدم دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻛﻪ ﺧﻮب ﺟﻠﻮه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﻨﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم زﻳﺎدي ﻗﺒﻞ از‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ راي ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادي ﻛﻪ واﻗﻌﺎَ راي ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﺤﺮاف‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي رو در رو واﻗﻊ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺮدم ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺳﺮوي ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي‬
‫ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬و ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺖ در ﺣﺪ وﺳﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه از ﺧﻮد ﻫﻤﺪردي ﻧﺸﺎن‬
‫ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪهﺗﺎن از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ ‪ ،‬ﻧﮋاد‪ ،‬زﺑﺎن ‪ ،‬ﺳﻦ ‪ ...‬وﻏﻴﺮه ﺧﻮد را ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ ‪ .‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ دو ﻃﺮف ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺎن دوﺳﺖ دارد ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي دﻳﻤﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺗﺎن را در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در آﺧﺮ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ) ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﻋﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺼﻴﻞ‪(...‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪهﺗﺎن راﺑﻄﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺗﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬اﻳﻦ روش را در ﺳﺮوي ﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ و ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ رواﺑﻂﺗﺎن را ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ آراﻳﺶ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻮاﻻتﺗﺎن ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﺳﺎزﻳﺪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺻﻔﺎت‬
‫ﺷﺨﺼﻲﺗﺎن‪.‬‬

‫‪ 4,1,4,2‬رﻫﻨﻤﻮد ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﺳﺮوي ﻫﺎي اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ‪:‬‬

‫ﺳﺮوي ﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ روش ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺗﺎ ﺣﺎل ﻣﻴ‪Ĥ‬ﻣﻮزﻧﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺎر‬
‫آﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺘﻲ ﺳﺮوي ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫از رﻧﮓ ﻫﺎ و اﻗﺴﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺮوف ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻨﻤﺎﻳﻴﺪ زﻳﺮا آﻧﻬﺎ ﻣﺨﺮش اﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ درﺷﺖ ﻛﺮدن‪ ،‬اﻳﺘﺎﻟﻴﻚ ﻛﺮدن و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﺮد ادن ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﻠﻤﺎت ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ آن‬
‫درك ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﺎن را آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﻴﺴﺎزد‪.‬‬

‫‪47‬‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻧﮓ زﻣﻴﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎن را ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ )ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮب‬
‫اﺳﺖ( ‪ .‬رﻧﮓ ﻫﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﺎ وﺟﻮدي ﻛﻪ در دﻳﺪ اول ﺻﻔﺤﻪ ﺷﻤﺎ را ﺟﺬاب ﻣﻴﺴﺎزد‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺘﻦ را‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫آﻓﺮﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻛﻢ ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﺎ ﺣﺎل اﻛﺜﺮ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻫﺎ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﺷﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Modem‬ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺑﺰرگ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ را‬
‫ﻛﺎﻫﺶ داده ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺷﻤﺎ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در آﻏﺎز ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻮش آﻣﺪﻳﺪ و ﻣﻌﺮﻓﻲ را ﻗﺮار ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬دﻻﻳﻞ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﺳﺮوي را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻴﺪﻫ ﻴﺪ ﺑﻴﺎن دارﻳﺪ ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻗﺮار دادن ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت‪ ،‬ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮوﻫﻲ در ﺻﻔﺤﻪ‬
‫اول آﻧﺮا ﻗﺮار ﻧﺪﻫﻴﺪ و ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت را در ﻫﻤﺎن ﻧﻘﺎﻃﻲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آن ﻧﻴﺎز‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻴﻘﻦ ﺳﺎزﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ آراﻳﻲ ﺷﻤﺎ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ را در راﺳﺖ و‬
‫ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺷﺎن را در ﭼﭗ ﻣﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻳﻚ رﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫رﻧﮓ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﺪ از رﻧﮓ ﻫﺎ و ﻳﺎ درﺷﺖ‬
‫ﻛﺮدن ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻤﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي را ﻛﻪ ﺟﻮاب آن ﺑﺎﻋﺚ ازدﻳﺎد اﻓﺮاد ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎ ﻣﻪ را در وﺳﻂ رﻫﺎ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﺮدد‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻴﺎز دارﻳﺪ ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﺘﻴﻘﻦ ﺳﺎزﻳﺪ و ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﻫﺎي ﭼﻮن " ﻧﻤﻲ داﻧﻢ"‪ " ،‬در ﺣﺎﻟﺖ رﻛﻮد" و " ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري" را ﺟﺰَ ﺟﻮاﺑﺎت ﺗﺎن ﺳﺎزﻳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﺟﻮاﺑﺎت ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺎن ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ را در ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎن ﻣﺮاﻋﺎت ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺟﻮاﺑﺎت‬
‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ در ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺮﻧﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻛﺎﻏﺬي ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ و ﻳﺎ‬
‫در ﻳﻚ ﻣﺼﺎ ﺣﺒﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﭘﻴﺸﻜﺶ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﺎن ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻃﻮﻳﻞ ﻧﮕﺮدد ﻛﻪ ﺿﺮورت ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻤﻮدن و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﻛﺮد ن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﺎن در ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻳﻲ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﺮدد‪ .‬ﻓﺎﻳﺪه ﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ روش ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﮔﺮ اﺷﺘﺮاك ﻛﻨﻨﺪه ﺷﻤﺎ ﺳﺮوي را در‬
‫وﺳﻂ ﺗﺮك ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺗﻌﺪاد از ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺷﺎن را ﻣﺘﻮاﻧﻴﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ روش ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺬاب ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪48‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ آﻣﺎده ﮔﺮدﻳﺪ و در اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا اﻣﺘﺤﺎن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﻻي ﻛﺎﻏﺬ ﭼﺎپ ﺷﺪه و ﻳﺎ در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎ در اﻧﺘﺮﻧﺖ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ زﻧﺪه ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺮوي را ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﺧﻮب اﻳﻦ را اﺟﺎزه ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ در‬
‫ﺟﺮﻳﺎن اﺟﺮاﻳﻲ ﺳﺮوي ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ آﻧﺮا ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺗﻼش ﺷﻮد ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ در ﺟﺮﻳﺎن اﻣﺘﺤﺎن‬
‫واﺿﺢ ﻧﮕﺮدﻳﺪه ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫‪ 4,1,5‬آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ‪:‬‬

‫آﺧﺮﻳﻦ ﻗﺪم ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﺒﺎرت از اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮدن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﻻي ﻳﻚ ﮔﺮوپ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﻫﺎ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر اﻳﺪه آل ‪ ،‬ﺷﻤﺎ‬
‫اﻣﺘﺤﺎن ﺳﺮوي ﺗﺎن را ﺑﺎﻻي ﮔﺮوپ اﻓﺮادي اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ ﻛﻪ در ﺳﺮوي اﺻﻠﻲ ﺗﺎن ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺣﺪ اﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﺎن را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬اﻣﺘﺤﺎن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت را در ﻣﻮرد ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻠﻤﺎت ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ و ﺻﻔﺤﻪ آراﻳﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻴﺴﺎزد‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻴﮕﺮدد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﺳﻮاﻻت ﺷﻤﺎ را درك ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻛﺪام ﭘﺮﺳﺸﻲ را ﺑﻌﺪ از اﻣﺘﺤﺎن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ اﻣﺘﺤﺎن را ﺑﺎ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﺗﺎن ﻳﻜﺠﺎ ﺳﺎزﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎوﺟﻮدي ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺮوي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﺮ ﺟﻮ اﺑﺎت ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ درﺳﺖ آن‬
‫ﻣﻴﺪﻫﺪ اﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮاﻻت ﻣﻌﻘﻮل ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺮوي ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻗﻀﺎوت درﺳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﺼﻮرت ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ارﺗﻘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫‪50‬‬
www.fes.de

51
52