‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
2‬‬

‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ‬

‫اﻧﺘﺸﺎرات ﺟﺎوﻳﺪان ‪1312‬‬

‫ﻧﺸﺮ ﻧﺴﺨﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪1390‬‬

‫ﻃﺮاح ﺟﻠﺪ‪:‬‬
‫ﻓﺮزاد ت‪.‬‬

‫ﺣﺮوﻓﭽﻴﻨﻲ و آﻣﺎدهﺳﺎزي‪:‬‬
‫ﻓﺮﻫﺎد اﻟﻒ‪.‬‬

‫‪BertrandRussell.mihanblog.com‬‬
‫‪http://‬‬

‫‪farhad_1984@ymail.com‬‬

‫‪Ketabnak.com‬‬
‫‪http://‬‬
‫‪3‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬

‫ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ‪:‬‬

‫ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ‪ ،‬اﻓﻜﺎر‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺎت و آﺛﺎرش ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهﺗﺮ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ دوﺑﺎره از آﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﻲﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﻢ‪ ،‬را ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﺧﻮد ﻫﺪاﻳﺖ در دﻳﺒﺎﭼﻪ آن آورده‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻜﺎت اﻳﻦ اﺛﺮ‬
‫را ﻧﻴﺰ‪ ،‬در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺷﺎﻳﺪ ذﻛﺮ ﭼﻨـﺪ ﻧﻜﺘـﻪ ﻻزم‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺎم ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه در ادﺑﻴﺎت ﭘﻬﻠﻮي و ﭘﺎزﻧﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﻫﺴﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن« ﻛﻪ ﭘﺎرهاي از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي اوﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﮔﺰارش و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﭘﻬﻠﻮي آن ﮔﺮدآﻣﺪه اﺳﺖ‪» .‬ﻧﻴﺮﻧـﮓ‬
‫واژه ﭘﻬﻠﻮي اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ آﻳﻴﻦ دﻳﻨﻲ و ﻧﻴﺎﻳﺶ و دﻋﺎ‪ .‬ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ واژه‪ ،‬ﻛﻠﻤﻪ ﮔﺠﺮاﺗـﻲ »ﻛﻴﺮﻳـﺎ« )در‬
‫ﺳﻨﺴﻜﺮﻳﺖ »ﻛ‪‬ﺮﻳﺎ«( را ﺑﻜﺎر ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻋﺮﺑﻲ »ﻧﻴﺮﻧﺞ« )ﺟﻤﻊ آن »ﻧﻴﺮﻧﺠﻴـﺎت«( ﻣﻌـﺮب ﻫﻤـﻴﻦ واژه ﭘﻬﻠـﻮي‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺎﻳﺶﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه دﻳﻦ ﻣﺰداﭘﺮﺳﺘﻲ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد؛ ﭼﻨـﺎن ﻛـﻪ ﻧﻴﺮﻧـﮓ آﺗـﺶ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧـﮓ‬
‫ﻛﺸﺘﻲ ﺑﺴﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ دﺳﺖ ﺷﻮ و ﺟﺰ آن‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺎﻳﺶﻫﺎ را داراي ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﻮق ﻋﺎدﺗﻲ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮده و ﺑﺮاي رﻓـﻊ‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ و زﺷﺖ و ﮔﺰﻧﺪ روﻳﺪادﻫﺎ در ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ وﻳﮋهاي داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴـﻴﺎري از آﻧﻬـﺎ در‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي رواﻳﺖ )رواﻳﺎت داراب ﻫﺮﻣﺰدﻳﺎر و ﺟﺰ آن( ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬از آن ﺟﻤﻠـﻪ اﺳـﺖ ﻧﻴﺮﻧـﮓ ﺣﺎﺟـﺖ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻧﺎﺧﻮﺷﻲِ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺳﺮ درد‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺗﺐ ﺑﺴﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺮاي دﻓـﻊ ﺷـﺮّ‬
‫دزد و ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺮاي آﺳﺎن ﻛﺮدن زاﻳﻤﺎن زن دﺷﻮار زاي‪ .‬در ﺳﻨﺖ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓ از ﻧﻴﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﺸـﻜﻞﮔﺸـﺎي‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻬﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻴﺮﻧﮓ از ﺟﻤﻠﻪ واژهﻫﺎي دﻳﻨﻲ زرﺗﺸﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از اﺳﻼم ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ داده و از آن‬
‫ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو و ﻃﻠﺴﻢ و ﺷﻌﺒﺪه و اﻓﺴﻮن و ﺣﻴﻠﻪ اراده ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺑﻄﻮر ﻋﺎم اﻳﻦ واژه و ﺗﺮﻛﻴﺐﻫـﺎي آن ﻣﺎﻧﻨـﺪه‬
‫ﻧﻴﺮﻧﮓﺑﺎز‪ ،‬ﻧﻴﺮﻧﮓﺑﺎزي و ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﻜﺎر ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻴﻠﻪ‪ ،‬ﺣﻴﻠﻪﮔﺮ‪ ،‬ﺣﻴﻠﻪﮔﺮي و ﺣﻴﻠﻪ در ﻛﺎر آوردن اﺳﺖ‪«.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل از ﻧﺸﺮ ﻧﺨﺴﺖ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣـﻲﮔـﺬرد‪ ،‬در ﭘـﻲ آن زﻧـﺪهﻳـﺎد اﺣﻤـﺪ‬
‫ﻛﺴﺮوي ﻧﻴﺰ در دﻓﺘﺮ ﭘﻨﺪارﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻓﻜﺎر و ﺧﺮاﻓﺎت ﺗﺎﺧﺘـﻪ و ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺒـﺎرزه ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﺳـﺖ؛ وﻟـﻲ‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﺧﺮاﻓﺎت و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻴﺶ از آن دوره ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺎ رواج دارد و‬
‫ﻫﻨﻮز رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ؛ و ﻫﺮ روزه ﺷﺎﻫﺪ اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﻧﻮاع ﻃﺎﻟﻊﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺎلﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴـﺮ ﺧـﻮاب‬
‫و‪ ...‬در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎر دوﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﮔﺎﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻟﻐﺎت را ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻛﺎرﺑﺮد ﻛﻤﺘﺮي دارد‪ ،‬ﺷﺮح ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ * از ﺣﻮاﺷﻲ اﺻﻠﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﺠﺰا ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ ﺑﺨـﺶﻫـﺎ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ در ﭘﺎﻧﻮﻳﺲﻫﺎ آﻣﺪه و ﻣﺄﺧﺬ آن ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
4‬‬
‫در ﭘﺎﻳﺎن از دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ و ﻋﻀﻮ ﮔﺮاﻣﻲ ﺳﺎﻳﺖ ﻛﺘﺎﺑﻨﺎك آﻗﺎي ﺣﺴﻴﻦ ن‪ .‬ﻛﻪ اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺸﺎر دوﺑﺎره اﻳﻦ اﺛـﺮ‬
‫را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻤﺎل ﺗﺸﻜﺮ و اﻣﺘﻨﺎن را دارم‪.‬‬

‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از دوﺳﺘﺎن ﻛﺘﺎﺑﻨﺎﻛﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻦ‬
‫از ﻫﺪاﻳﺖ ﭘـﺲ از‪ :‬اﻧﺴﺎن و ﺣﻴﻮان‪ ،‬ﻣﺎزﻳﺎر‪ ،‬وغوغ ﺳﺎﻫﺎب‪ ،‬اﺻﻔﻬﺎن ﻧﺼﻒ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻣﺴﺦ و ﮔﺰارش ﮔﻤﺎن‬
‫ﺷﻜﻦ در روز ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﺸﺘﻢ )زاﻣﻴﺎد روز( ﻣﺎه ﺑﻬﻤﻦ ‪ 1390‬ﻛﻪ ﻣﺼﺎدف اﺳﺖ ﺑﺎ ﻳﻜﺼﺪ و ﻧﻬﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﺮوز ﻣﻴﻼد‬
‫ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﻧﻜﻮﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻴﺮد ﻫﺮﮔﺰ؛ اﻧﺘﺸﺎر دوﺑﺎره ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دوﺳـﺘﺪاران و‬
‫ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮات ﺷﻤﺎ دوﺳﺘﺎن ﺑﻲﺷﻚ در ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎرﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﻳﺎريﮔﺮ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪farhad_1984@ymail.com‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺎﺷﻴﻪﻫﺎي اﻓﺰوده ﺷﺪه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ‪:‬‬

‫‪ o‬آﻓﺮﻳﻨﺶ و ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﺷﻔﻴﻌﻲ ﻛﺪﻛﻨﻲ‬
‫‪ o‬اﺣﺘﺠﺎج‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﻬﺰاد ﺟﻌﻔﺮي‬
‫‪ o‬اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﺪ ﺟﻮاد ﻣﺼﻄﻔﻮي‬
‫‪ o‬اوﺳﺘﺎ‪ ،‬ﮔﺰارش و ﭘﮋوﻫﺶ ﺟﻠﻴﻞ دوﺳﺘﺨﻮاه‪.‬‬
‫‪ o‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﭘﺎﻳﻨﺪه‬
‫‪ o‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻃﺒﺮي‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي‬
‫‪ o‬ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺤﻤﺪ آﻳﺘﻲ‬
‫‪ o‬ﻋﻴﻮن اﻻﺧﺒﺎر اﻟﺮﺿﺎ ع‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ آﻗﺎ ﻧﺠﻔﻲ‬
‫‪ o‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺎرﺳﻲ ﻋﻤﻴﺪ‬
‫‪ o‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﻏﻔﺎري‬

‫‪Ketabnak.com‬‬
‫‪http://‬‬
‫‪5‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫دﻳﺒﺎﭼﻪ ‪6 .........................................................................................................‬‬
‫آداب و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ‪16......................................................................‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ‪18..................................................................................................‬‬
‫ﺑﭽﻪ ‪21..............................................................................................................‬‬
‫اﻋﺘﻘﺎدات و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪26...............................................................‬‬
‫آداب ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎ ‪30.......................................................................................‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖﻫﺎ ‪32............................................................................‬‬
‫ﺧﻮاب ‪36..........................................................................................................‬‬
‫ﻣﺮگ ‪37...........................................................................................................‬‬
‫ﺗﻔﺄل ﻧﺎﺷﻲ از اﻋﻀﺎي ﺑﺪن ‪40.......................................................................‬‬
‫ﺗﻔﺄل‪ ،‬ﻧﻔﻮس‪ ،‬ﻣﺮوا‪ ،‬ﻣﺮﻏﻮا ‪43........................................................................‬‬
‫ﺳﺎﻋﺎت‪ ،‬وﻗﺖ‪ ،‬روز ‪47.....................................................................................‬‬
‫اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪51...........................................................................................‬‬
‫دﺳﺘﻮرﻫﺎ و اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻠﻲ ‪55..........................................................................‬‬
‫ﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح و ﻣﺜﻞ ‪59................................................................................‬‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ و ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﻬﺎ ‪63..............................................................................‬‬
‫ﮔﻴﺎهﻫﺎ و داﻧﻪﻫﺎ ‪68..........................................................................................‬‬
‫ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﮔﺰﻧﺪﮔﺎن ‪72...............................................................................‬‬
‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎﻛﻴﺎن ‪75....................................................................................‬‬
‫دام و دد ‪80.....................................................................................................‬‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪84....................................................................‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ‪90..........................................................................‬‬
‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪99....................................................................................‬‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪110...................................................................................................‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
6‬‬
‫»ﺑﮕﻴﺮ ﻃﺮه ﻣﻪ ﻃﻠﻌﺘﻲ و ﻗﺼﻪ ﻣﮕﻮي‬
‫ﻛﻪ ﺳﻌﺪ و ﻧﺤﺲ ز ﺗﺄﺛﻴﺮ زﻫﺮه و زﺣﻞ اﺳﺖ«‬
‫ﺣﺎﻓﻆ‬

‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬

‫ﮔﻮﻳﺎ ﻣﺮدﻣﺎن ﻛﻬﻨﻪ و ﻣﻠﺖﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻴﺶ از ﻣﻠﺖﻫـﺎي ﺟـﻮان و ﺗـﺎزه ﺑـﻪ دوران رﺳـﻴﺪه اﻋﺘﻘـﺎدات و‬
‫ﺧﺮاﻓﺎت ﻋﻮاﻣﺎﻧﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮋادﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺻﻄﻜﺎك ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ آﻣﻴـﺰش و‬
‫ﺗﻤﺎس ﻋﺎدات‪ ،‬اﺧﻼق و آﻳﻴﻨﺸﺎن اﻓﻜﺎر و ﺧﺮاﻓﺎت ﺗﺎزهﺗﺮي ﺗﺮاوش ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﭘﺸﺖ در ﭘﺸـﺖ ﺳـﺮ زﺑﺎﻧﻬـﺎ ﻣﺎﻧـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻳﺮان ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗﺮن ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺸﺖ ﺑﺴﺮ دارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻛﺎرواﻧﺴـﺮاﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﻗﺎﻓﻠﻪﻫﺎي ﺑﺸﺮ از ﻣﻠﻞ ﻣﺘﻤﺪن و وﺣﺸﻲ دﻧﻴﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﺪاﻧﻲ‪ ،‬آﺷﻮري‪ ،‬ﻳﻮﻧـﺎﻧﻲ‪ ،‬روﻣـﻲ‪ ،‬ﻳﻬـﻮدي‪ ،‬ﺗـﺮك‪،‬‬
‫ﻋﺮب و ﻣﻐﻮل ﭘﻲ در ﭘﻲ در آن ﺑﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻤﺎس و آﻣﻴﺰش داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬از اﻳـﻦ رو ﻛـﺎوش و ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫درﺑﺎره اﻋﺘﻘﺎدات ﻋﻮام آن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻠﻤﻲ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳـﺖ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ از ﻧﻜـﺎت ﺗﺎرﻳـﻚ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻲ و ﺗﺎرﻳﺨﻲ را ﺑﺮاﻳﻤﺎن روﺷﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﭘﺲ از ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻳﻦ ﺧﺮاﻓﺎت ﺑﺎ ﺧﺮاﻓـﺎت ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻠـﻞ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ رﻳﺸﻪ و ﻣﺒﺪأ آداب و رﺳﻮم‪ ،‬ادﻳﺎن‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ و اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻲ ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ .‬زﻳﺮا ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻓﻜﺎر‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺬاﻫﺐ را ﭘﺮوراﻧﻴﺪه‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮده و از آﻧﻬﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻫﻤـﻴﻦ ﺧﺮاﻓـﺎت اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻛﻠـﻪ‬
‫آدﻣﻴﺰاد را در دورهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﺪم ﺑﻪ ﻗﺪم راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮده‪ ،‬ﺗﻌﺼﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺪاﻛﺎريﻫﺎ‪ ،‬اﻣﻴﺪﻫﺎ و ﺗﺮﺳﻬﺎ را‬
‫در ﺑﺸﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ دﻟﺪاري دﻫﻨﺪه آدﻣﻴﺰاد ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در ﻧـﺰد‬
‫ﻣﺮدﻣﺎن وﺣﺸﻲ و ﻣﺘﻤﺪن در اﻏﻠﺐ وﻇﺎﻳﻒ زﻧﺪﮔﻲ دﺧﺎﻟﺖ ﺗﺎم دارد ‪ -‬ﭼﻮن ﺑﺸﺮ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﭼﺸـﻢ‬
‫ﺑﭙﻮﺷﺪ ﻣﮕﺮ از ﺧﺮاﻓﺎت و اﻋﺘﻘﺎدات ﺧﻮدش‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻳﻜﻲ از داﻧﺸـﻤﻨﺪان‪» :‬اﻧﺴـﺎن ﻳـﻚ ﺟـﺎﻧﻮر ﺧﺮاﻓـﺎتﭘﺮﺳـﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ «.‬و ﻫﺮﮔﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻛﺎوش ﻣﻔﺼﻞﺗﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻓﻜﺎر ﺑﻨﻤﺎﻳﻴﻢ ﺑـﻪ ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻳـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ ﭘـﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر از ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎ ﺧﺎرج اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﻮﺿﻮع اﻋﺘﻘﺎدات‪ ،‬ﺑﺸﺮ ﺑﺮاي راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻋﻘﻞ اﺗﻜﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﻴـﻞ و اﺣﺘﻴـﺎﺟﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ داﻧﺴﺘﻦ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد اﺷﻴﺎ دارد ﺑﻪ ﻗﻠﺐ و اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻗـﻮه ﺗﺼـﻮر ﺧـﻮدش ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻓﻴﻠﺴـﻮف‬
‫ﺳﺮﺷﻨﺎس ارﻧﺴﺖ ﻫﮕﻞ در ﺧﺼﻮص ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﺮاﻓﺎت و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﺰد اﻗﻮام اوﻟﻴﻪ ﺑﺸﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﺒـﺪأ و‬
‫اﺻﻮل آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ از ﻳﻚ اﺣﺘﻴﺎج ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺻﻞ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﺑـﺮوز‬
‫ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﺧﺮاﻓﺎت در اﺛﺮ ﺣﻮادث ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻋﺪ و ﺑﺮق‪ ،‬زﻣﻴﻦﻟﺮزه‪ ،‬ﺧﺴﻮف و ﻛﺴﻮف و ﻏﻴـﺮه‬
‫‪7‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮس ﻳﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺧﻄﺮي را ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻟﺰوم وﺟﻮد اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل اﺳﺖ ﻧﺰد ﻣﺮدﻣﺎن اوﻟﻴﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه و ﻣﻲرﺳـﺎﻧﺪ ﻛـﻪ آﻧﻬـﺎ اﻳـﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ را از ﻧﻴﺎﻛـﺎن ﺧﻮدﺷـﺎن‪،‬‬
‫ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﻪ ارث ﺑﺮدهاﻧﺪ؛ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻧﺰد ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻧﻮران ذوﻓﻘﺎر* ﻧﻴﺰ دﻳﺪه ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﻳـﻚ ﺳـﮓ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ در ﻣﻬﺘﺎب ﻋﻮﻋﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺻﺪاي زﻧﮕﻲ را ﻣﻲﺷﻨﻮد و ﺗﻜﺎن ﺧﻮردن ﭼﻜﺶ ﻣﻴﺎن آﻧﺮا ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‬
‫و ﻳﺎ اﻫﺘﺰاز ﺑﻴﺮﻗﻲ را در اﺛﺮ وزش ﺑﺎد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ از اﻳﻦ آﺛﺎر ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺲ ﺗﺮس ﺑﻪ او دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﻳﻚ اﺣﺘﻴﺎج ﻣﺒﻬﻤﻲ در او ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﺣﻮادث و آﺛﺎر ﻣﺠﻬﻮل را ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ ‪ -‬ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﻣﺬﻫﺐ را در ﻧﺰد ﻣﺮدﻣﺎن اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً درﻳﻦ ﺧﺮاﻓﺎت ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه اﻓﻜﺎر ﻣﻮروﺛﻲ اﺟﺪاد ﻣﻴﻤﻮن آﻧﻬﺎﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮد و ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮش ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﻴﺎﻳﺶ اﺟﺪاد و اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ روح و آداب و رﺳﻮﻣﻲ ﻛﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻮي ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺮاﻓﺎت و اﻋﺘﻘﺎدات و اﻓﻜﺎر ﻣﻠﻞ وﺣﺸﻲ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﻤﺪن و ﻣﺘﻤﺪن را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻜﻨـﻴﻢ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ از ﻳﻚ اﺻﻞ و ﭼﺸﻤﻪ ﺟﺎري ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرتﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮوز ﻛﺮده‪،‬‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺰرگ ادوارد ﺗﻴﻠﺮ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻔﺼـﻠﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ آداب و رﺳـﻮم و ﺧﺮاﻓـﺎت ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﻨﻮﻋـﻪ ﻛـﺮده‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫»وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ )ﻋﺎدات و اﻋﺘﻘﺎدات( ﭼﺎدرﻧﺸﻴﻨﺎن وﺣﺸﻲ را ﺑﺎ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻣﺘﻤﺪن ﺑﺴﻨﺠﻴﻢ ﺗﻌﺠﺐ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ ﭼﻘﺪر از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺗﻤﺪن ﭘﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺰﺋﻲ در ﺗﻤﺪن ﻋﺎﻟﻲ دﻳـﺪه و ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﮔـﺎﻫﻲ ﻫـﻢ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﺗﺎم دارﻧﺪ‪«.‬‬

‫وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﻓﻜﺎر ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ و ﻣﺘﻀﺎد ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻨﺪهآور و زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺮاﻓﺎت و ﺷﻬﺮت دارد آﻳﺎ در اﺛﺮ ﺗﺮاوش ﻓﻜﺮ ﻣﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪه ﻳﺎ ﻧﻪ و راﺑﻄﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮده ﻣﻠﺖ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎي دﻧﻴﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ و ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﭼﻴﺰي را اﺧﺘﺮاع ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫وﻟﻲ در ﻫﺮ زﻣﺎن ﺣﺘﻲ در ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪوي و اوﻟﻴﻪ در ﻣﻴﺎن ﺗﻮده ﻣﻨﻔﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻛﺜﺮﻳﺖ را ﻣﻲدﻫـﺪ‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﺧﺘﺮاع ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗـﻮده ﻣـﺮدم را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻤﻠﻪﻫﺎي اﺣﻜﺎم آﻣﻴﺰ در ﻣﻲآورﻧﺪ و از ﻫﻤﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮده ﻋـﻮام داﻧـﺶ و اﻋﺘﻘـﺎدات‬
‫ﺧﻮدش را ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ اﻳﻦ ﻋﺎدات و ﺧﺮاﻓﺎت ﻛﻪ اﻣﺮوزه در ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ زﺷـﺖ و‬

‫* ﻣﻬﺮهدار‪.‬‬
‫‪1. Haeckel: Les Enigmes de I, Univers p. 300-301.‬‬
‫‪2. E. Tylor, Civilization Primitive, vol, I. p. 8.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
8‬‬
‫ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻣﻴﺎﻳﺪ ﺑﻲﺷﻚ ﻓﻜﺮ اﻳﺮاﻧﻲ آﻧﻬﺎ را اﻳﺠﺎد ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻌﺎﺷﺮت ﺑﺎ ﻧﮋادﻫﺎي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﺑﻮاﺳﻄﻪ‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻳﻨﻚ ﺑﻄﻮر اﺧﺘﺼﺎر اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻨﻤﺎﻳﻴﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺮﺣﺴـﺐ اﺻـﻞ و ﻣﺒـﺪأ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﻓﻜﺎر را ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻧﻤﻲﮔﻨﺠـﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻋﻤﺪه ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ در ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬـﺎ در ﺟـﺎي ﺧـﻮد ﻣﻮﺿـﻮع ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ و‬
‫ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬اﻓﻜﺎر و اﻋﺘﻘﺎدات ﺑﻮﻣﻲ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ روزاﻧﻪ‪ ،‬ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ ،‬ﻣـﺬﻫﺒﻲ و اﻧﻔـﺮادي و ﻳـﺎ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﻳﺎدﮔﺎرﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﮋاد ﻫﻨﺪ و اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﺑﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﺎدات و اﻓﻜﺎر را ﻣﻲﺗﻮان اﻳﺮاﻧﻲ داﻧﺴﺖ و ﺗﺤﻘﻴﻖ درﺑﺎره آن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﭼﻪ ﺑﻌﻀـﻲ از‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي آن ﺑﻲاﻧﺪازه ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﻳﺎدﮔﺎرﻫﺎي دوره اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﺸﺮ و ﺑﻪ زﻣﺎن ﻛﻮچ ﺧـﺎﻧﻮاده آرﻳـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻓﻼت اﻳﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﺘﻘﺎدات و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣـﺎه ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬اژدﻫـﺎ‪ ،‬ﺻـﺤﺒﺖ ﻛـﺮدن ﺑـﺎ‬
‫ﺟﺎﻧﻮران‪ ،‬ﮔﻴﺎهﻫﺎ و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺒﺪأ و اﺻﻞ آن ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﺻـﺤﺒﺖ ﻛـﺮدن ﺑـﺎ‬
‫درﺧﺖ‪ 3‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﮔﻴﺎهﻫﺎ روح و زﻧﺪﮔﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ آﻧﻬﺎ را داراي ﻫﻮش‬
‫و ذﻛﺎوت ﻧﻴﺰ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ زﺑﺎن آدﻣﻴﺰاد را ﻣﻲﻓﻬﻤﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻓﻠﺴﻔﻪ دﻳـﻦ زرﺗﺸـﺘﻲ‬
‫روح ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ درﺟﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺘﻲﻫﺎ داري ﻓﺮوﻫﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻗﻮه ﻫﻮش و ذﻛﺎوت ﺑﺮاي ﮔﻴﺎه‬
‫ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ و از اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر دﻳﻦ زرﺗﺸﺘﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ از ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺣـﺮف‬
‫زدن ﺑﺎ ﺟﺎﻧﻮران‪ 4،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ درﺧﺘﻬﺎ‪ 5،‬و ﭼﻴﺰﻫﺎ و ﻏﻴﺮه‪ ...‬ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﻈﻬﺮ ﺣﻠﻮل ارواح داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﺗﻔﺄل و ﺗﻄﻴﺮ* زدن ﻋﻮام اﺳﺖ از آواز ﺟـﺎﻧﻮران و ﺑﻌﻀـﻲ اﺗﻔﺎﻗـﺎت و ﺗﺼـﺎدﻓﺎت و اﺷـﻜﺎل ﭼﻴﺰﻫـﺎ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺷﮕﻮن و ﺧﻮشﺷﮕﻮن و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﻗﺴـﻤﺖ اﺳـﺖ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﺗﺼﺎدف و آزﻣﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ ﻋﻮام اﻋﺘﺒﺎر داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ اﻓﺘﺎده‪ .‬اﻳﻨﮕﻮﻧـﻪ ﺗﻔـﺄل در ﻧـﺰد‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻠﻞ دﻧﻴﺎ وﺟﻮد دارد و ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ و ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬رﺟﻮع ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ‪.27‬‬

‫‪ .4‬در اﺻﻄﻼح ﻋﻮام ﺟﺎﻧﻮران را »زﺑﺎن ﺑﺴﺘﻪ« ﺧﻄﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ ﻛـﻪ آﻧﻬـﺎ را داراي ﻫـﻮش و ﻓﻬـﻢ ﻣـﻲ‬
‫داﻧﻨﺪ و ﻋﻠﺖ ﺳﻜﻮﺗﺸﺎن را ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﺺ ﻧﻄﻖ و زﺑﺎﻧﺸﺎن ﺗﺼﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﺎي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺦ ﺟﺎﻧﻮران اﻳﻦ ﻣﻄﻠـﺐ را ﺗﺄﻳﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﻣﻴﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﻤﻮﻧﻬﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺟﻠﻮ آدﻣﻴﺰاد ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ ﻧـﺎداﻧﻲ‬
‫و ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﻜﺎر ﻧﮕﺎرﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬درﺧﺖ ﻣﺮاد در اﻏﻠﺐ ﺷﻬﺮﻫﺎ و دﻫﻜﺪه ﻫﺎي اﻳﺮان وﺟﻮد دارد رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺎﻫﺎ و ﺧﺒﺮﻫﺎي ﻣﻌﺮوف‪.‬‬
‫* ﺗﻔﺄل‪ :‬ﻓﺎل ﻧﻴﻚ‪ .‬ﺗﻄﻴﺮ‪ :‬ﻓﺎل ﺑﺪ‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬
‫ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ دﻳﻦ زرﺗﺸﺘﻲ در اﺑﺘﺪا ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺧﺮاﻓﺎت اﺳﺖ و اوﺳﺘﺎ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ دﻓﺎﻋﻲ ﺑـﻪ ﺧـﻮدش‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺟﺎدوﮔﺮان و ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛﻪ در اﺛـﺮ ﺗﻮراﻧﻴـﺎن در اﻳـﺮان رواج ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮده ﺑـﻮد ﺣﻤﻠـﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎدوﮔﺮان را دﻳﻮ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ و ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻛﺎرﻫﺎي زﺷﺖ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲدﻫـﺪ‪ 6.‬از آن ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن دﻧﺪان‪ ،‬ﻧﺎﺧﻦ و ﻣﻮي ﺳﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺟﺎدوﮔﺮان ﻧﻴﻔﺘـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠـﻮم ﻧﻴﺴـﺖ در زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫‪8‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ از اوﺳﺘﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ 7‬ﺟﺎدوﮔﺮان ﻧﻔﻮذ زﻳﺎد داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ آﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺻﺎدر ﺷﺪه‪.‬‬

‫از زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺎﻧﺪه ﻛﻪ وﺟﻮد ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدات را در آن دوره ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬
‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ »اردا وﻳﺮاژﻧﺎﻣﻪ«‪» ،‬ﺷﺎﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎﻳﺴﺖ«‪» ،‬دﻳﻨﻜﺮت«‪» ،‬ﺑﻨﺪﻫﺸـﻦ« و ﻛﺘـﺎب »ﻧﻴﺮﻧﮕﺴـﺘﺎن«‬
‫ﭘﻬﻠﻮي ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎب دﻋﺎﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ ادﻋﻴﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ 9‬و دﻳﮕﺮ‬
‫ﻛﺘﺎب »ﺻﺪر در ﺑﻮﻧﺪﻫﺶ« ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ در ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﭼﺎپ ﺷﺪه و از ﻛﺘﺐ ﻓﻮق ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ اﺳـﺖ و‬
‫در ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻳﺎدداﺷﺘﻬﺎي زﻳﺎدي از آن ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ اﻋﺘﻘـﺎدات‬
‫‪10‬‬
‫ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻢ رواج دارد ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﭼﺮاغ‪ ،‬اﺣﺘـﺮام ﺑـﻪ ﻧـﺎن‪ ،‬ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﭼﺸـﻢزﺧـﻢ‪،‬‬
‫ﭼﺸﻢﺷﻮر‪ ،‬آداب ﻧﻮروز‪ ،‬ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ در ذﻳﻞ ﻛﺘﺎب اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -2‬اﻋﺘﻘﺎدات و ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﻣﻠﻞ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎرتﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬روﻣﻴﺎن ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻠﻞ ﺳﺎﻣﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن‪ ،‬ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻋﺮبﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺳﺮازﻳﺮ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻳﺎ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻣـﺬﻫﺒﻲ ﺑـﻪ ﻣـﺮدم‬
‫ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒ و دﺧﻞ و ﺗﺼﺮف در آداب ﺑﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ درآوردهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ داﺧﻞ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺸﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ از زﻣـﺎن ﻫﺨﺎﻣﻨﺸـﻴﺎن و ﻧﻔـﻮذ ﻣـﻎﻫـﺎ در دﻳـﻦ‬
‫زرﺗﺸﺘﻲ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ از ﻧﮋاد ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺳﻴﺖﻫﺎ و ﭘﺎرتﻫﺎ و ﺳﺎﻣﻲﻫﺎ و ﻛﺎر‬
‫آﻧﺎن اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻃﺎﻟﻊﺑﻴﻨﻲ و ﺟﺎدوﮔﺮي ﺑﻮده و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻤﺎﻧﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ دﻳـﻦ زرﺗﺸـﺘﻲ را ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ‬
‫ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ اﻳـﻦ ﻗﺴـﻤﺖ را از ﻛﺘـﺎب ﺗﻔﺎﺋـﻞ ﻧـﺰد ﻛﻠـﺪاﻧﻴﺎن ﺗـﺄﻟﻴﻒ‬
‫ﻟﻮﻧﻮرﻣﺎن‪ 11‬را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪ .6‬اوﺳﺘﺎ ﻓﺮﮔﺮد ‪ 17‬و ﻳﺎدداﺷﺖ ذﻳﻞ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻔﺄل ﻧﺎﺷﻲ از اﻋﻀﺎي ﺑﺪن‪.‬‬
‫‪ .7‬ﻗﺪﻳﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ اوﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه داﻧﺸﻤﻨﺪان ﮔﺎﺗﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آن ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺣﺘﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﺮاﻓﺎت ﻣﺼﺮي از زﻣﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺪﻳﻢ در اﻳﺮان ﺑﻮده‪ ،‬در ﻣﻮزه ﻣﻌﺎرف ﺗﻬﺮان از ﺟﻤﻠﻪ اﺷﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎوﺷﻬﺎي‬
‫ﺷﻮش ﻣﺘﻌﺪد ﭘﻴﺪا ﺷﺪه ﻃﻠﺴﻢ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻣﺼﺮي‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻣﻘﺪس اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭼﻴﻨﻲ ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﻟﻌﺎب آﺑﻲ دارد‪.‬‬
‫‪ .9‬ﭼﻮن از ﺣﻴﺚ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻲﺗﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮده ﻋﻨﻮان اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را از ﻛﺘﺎب ﭘﻬﻠﻮي ﻓﻮق ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ .10‬در اوﺳﺘﺎ دﻳﻮ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ »اﻏﺸﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد و در ﺑﻨﺪﻫﺸﻦ ﻫﻤﺎن دﻳﻮ »ﻏﺶ« ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪11. F. Lonormand Divination p. 22, 23.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
10‬‬
‫»ﭼﻮبﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﺪاﻧﻴﺎن و ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﻋﺮبﻫﺎ ﺑﺮاي ﻃﺎﻟﻊﺑﻴﻨﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﻪﻫﺎي ﮔـﺰ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻐﺎن ﻣﺪي ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻴﺖ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ...‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ در دﻳﻦ زرﺗﺸﺘﻲ ﻣﺘﻨﻔﺬ ﺷﺪﻧﺪ اﺳﺘﻌﻤﺎل ‪‬ﺑﺮﺳ‪‬ـﻢ‬
‫را در آن داﺧﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ روﺣﻴﻪ دﻳﻦ زرﺗﺸﺖ از ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ و ﺧﺮاﻓﺎت ﻣﺘﻨﻔﺮ و ﮔﺮﻳﺰان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺳﻢ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻟﻮازم آداب ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻣﺬﻫﺒﻲ ﮔﺒﺮﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻴﺶ ﭘﺪراﻧﺸﺎن وﻓﺎدار ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪«...‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ ﻛﻪ در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ اوﺳﺘﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﺮﺳﻢ‪ 12‬و اﺳﺘﻌﻤﺎل آن ﻧﺸﺪه‪.‬‬

‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﺪه و آﺷﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﻣﺎدر ﺧﺮاﻓﺎت و ﺟﺎدو ﻧﺎﻣﻴﺪ ﺑـﺎ ﺧـﺪاﻫﺎي‬
‫ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺸﺎن‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻌﺪ و ﻧﺤﺲ روزﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﺘﺎرهﻫﺎ در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻧﺴﺎن و ﻏﻴﺮه اﮔﺮ ﭼﻪ اﻳﺮاﻧﻴـﺎن‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن اﺳﺘﻌﺪاد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺮاﻓﺎت را داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ اﻓﻜﺎر آﻧﺎن در اﻳﺮان ﺑﺪون ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺒﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﮕﺬرﻳﻢ ﻫﺠﻮم ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ﺑﺎ ﭘﻴﺸﮕﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺪاﻫﺎ و ﻧﻴﻤﻪﺧﺪاﻫﺎﻳﺸـﺎن‪ ،‬ﺑﻌـﺪ ﻣﺠـﺎورت ﺑـﺎ روﻣﻴـﺎن‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻨﺠﻢﺑﺎﺷﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺒﺮﻳﻦ و اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﺎن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛـﻪ از ﻣﺼـﺮ و ﺑﻴﺎﺑـﺎنﻫـﺎي‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﻮﻏﺎت آوردﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮبﻫﺎ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﺧﺮاﻓﺎت را در اﻳﺮان ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﺧﻮن و ﻧﮋاد ﺑﺎ ﻋﺮبﻫﺎ ﻣﻮﻗﻊ را ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮده ﻛﻤـﻚ ﺑﺰرﮔـﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮع‬
‫*‬
‫ﺧﺮاﻓﺎت ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪﻳﺚﻧﻮﻳﺲ و اﺧﺒﺎرﻧﻮﻳﺲ و ﻳﻚدﺳﺘﻪ ﺧﺮاﻓﺎتﺗﺮاش دﻳﮕﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻠﺤـﻖ ﺷـﺪﻧﺪ و در اﻓـﻮاه‬
‫ﻋﻮام اﻓﻜﺎر ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﺧﺮاﻓﺎتاﻧﮕﻴﺰ را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﺮدﻧﺪ‪ 13.‬از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻓﻜﺎر ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري در دﺳـﺖ ﻫﺴـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎزار ﺣﻠﺒﻲﺳﺎزﻫﺎ را ﭘﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﺿﻊ اﻓﻜﺎر و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮم و ﺑﺨﺼﻮص وﺿﻌﻴﺖ زن ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛـﺮد ﭼـﻮن اﺳـﻴﺮ ﻣـﺮد و‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت‪ ،‬ﺗﺮزﻳﻖ اﻓﻜﺎر ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر‪ ،‬ﺳﻮﮔﻮاري‪ ،‬ﻏﻢ و ﻏﺼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﺮدم را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺟﺎدو‪ ،‬ﻃﻠﺴﻢ‪،‬‬
‫دﻋﺎ و ﺟﻦ ﻧﻤﻮد و از ﻛﺎر و ﺟﺪﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﺧﺮاﻓﺎت ﺟﺪﻳﺪ ازﻳﻦ راه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺬرﻫﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻋﺎدات وﺣﺸﻲ از ﭘﺮﺳﺘﺶ ارﺑﺎب و اﻧﻮاع ﻧﺎﺷﻲ‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻄﻮر ﻳﻘﻴﻦ اﺛﺮ ﻓﻜﺮ ﻣﻠﻞ ﺳﺎﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻧﺴﺎن ﻧﺎدان و اوﻟﻴﻪ از ﻗﻮاي ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪه و ﺧﻮدش‬
‫را ﻣﻘﻬﻮر آن ﻣﻲداﻧﺴﺘﻪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام ازﻳﻦ ﻗﻮا را ﺧﺪاﻳﻲ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻪ ﺧﻮن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي ﻓﺮوﻧﺸﺎﻧﺪن ﺧﺸﻢ و ﺣﺮص‬

‫‪» .12‬ﺑﺮﺳﻢ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ ﭘﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ درازي ﻳﻚ وﺟﺐ ﻛﻪ از درﺧﺖ ﮔﺰ و ﻫﻮم و اﮔﺮ درﺧﺖ ﮔﺰ و ﻫﻮم ﻧﺒﺎﺷـﺪ از‬
‫درﺧﺖ اﻧﺎر ﺑﺒﺮﻧﺪ و رﺳﻢ ﺑﺮﻳﺪﻧﺶ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ اول ﺑﺮﺳﻢﭼﻴﻦ را ﻛﻪ ﻛﺎردي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﻪ آن ﻫﻢ آﻫـﻦ ﺑـﻮد ﭘﺎدﻳـﺎري ﻛﻨـﺪ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﺸﻮﻳﻨﺪ ﭘﺲ زﻣﺰﻣﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ...‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﺴﻜﻲ از ﻧﺴﻜﻬﺎي زﻧﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﻋﺒﺎدت ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑـﺪن ﺑﺸـﻮﻳﻨﺪ ﻳـﺎ ﺧـﻮردﻧﻲ ﺑﺨﻮرﻧـﺪ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺑﺮﺳﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮردﻧﻲ ﭘﻨﺞ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و از ﺷﺮوط ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﺪن ﺷﺴـﺘﻦ و ﺟﺎﻣـﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﻴﺰه ﭘﻮﺷﻴﺪن ﺑﻮد‪ «.‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮي‪.‬‬
‫* اَﻓﻮاه‪ :‬دﻫﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻓﻮه‪.‬‬
‫‪ .13‬ﻳﻜﻲ از راوﻳﺎن ﻣﻬﻢ اﺧﺒﺎر اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻌﺐ اﻟﺤﺒﺮ )ﻛﻌﺐ اﻻﺧﺒﺎر( ﻳﻬﻮدي ﺑﻮده اﺳﺖ‪) .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي(‪.‬‬
‫‪11‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬
‫آﻧﺎن اﻳﻦ ﻣﻌﺎرﺿﻪ و ﺗﺎﺧﺖ زدن را ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﺟﺎن ﺧﻮدش ﺗﺼﻮر ﻛﺮده ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮا ﻧﻜﺶ و اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮر را ﺑﺨـﻮر‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﺎﻫﻜﺎر ﻓﻜﺮ ﺳﺎﻣﻲ و ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻛﻠﺪاﻧﻴﺎن و ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻋﺮبﻫﺎ و در ﻣـﺬاﻫﺐ آرﻳـﻦ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﺧـﻮﻧﻴﻦ ﺳـﺎﺑﻘﻪ‬
‫‪14‬‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻠﻞ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﺮاﻓﺎت زﻳﺎدي ﺑﺮاي اﻳﺮان آوردﻧـﺪ ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن آﺛﺎر اﻳﺮان ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮدﻧﺪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﺻﻞ و رﻳﺸﻪ اﻳﺮاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺟﻨﺒـﻲ درآوردﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً اﺳﻜﻨﺪر ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ادﺑﻴﺎت اﻳﺮان ﺷﻬﺮت ﺑﻴﺠﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﻫﻤﺎن ﻛﺴـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳﺮاﻧﻴـﺎن او را ﻣﻠﻌـﻮن‬
‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ﺻﻮرت ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه اﺳﻜﻨﺪر و رﺳﺘﻢ را ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻜﻨﻴﻢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﻲﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑـﻪ داﺳـﺘﺎن‬
‫‪15‬‬
‫رﺳﺘﻢ ﻧﺎﻣﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﺳﺘﻢ ﻛﻠﻪ دﻳﻮ ﺳﻔﻴﺪ ﺧﻮدش ﺑﻮده و اﺳﻜﻨﺪر را ﻋﺮﺑﻬـﺎ ذواﻟﻘـﺮﻧﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺴﺎﻧﻪ آب ﺣﻴﻮان و ﻣﺴﺎﻓﺮت اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻪ ﻇﻠﻤﺎت ﺑﻲﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﺧﻮان رﺳـﺘﻢ ﻧﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ از اﻓﺴـﺎﻧﻪﻫـﺎي‬
‫‪16‬‬
‫اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﻮس ﻗﺰح ﻳﺎ ﻛﻤﺎن در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﺎن رﺳﺘﻢ ﺷﻬﺮت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ 17‬و از اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ دﺧﻞ و ﺗﺼﺮﻓﻬﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻳﺎدﮔﺎرﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮاﻧﻲ را ﻣﻨﺤﺮف ﻛﺮده رﻧﮓ و روي اﺟﻨﺒﻲ ﺑﻪ آن ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﺒـﺮ‬
‫ﻣﺎدر ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﺒﺮ ﻛﻮروش در ﻣﺮﻏﺎب و دادن ﻟﻘﺐ دﻳﻮﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﻗﺮاﻳﻨـﻲ ﻛـﻪ در‬
‫دﺳﺖ اﺳﺖ ﺗﻬﻤﻮرث ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ دﻳﻮﺑﻨﺪ ﺑﻮده و ﻧﺴﺒﺖ اﻳﻦ ﻗﺪرت ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺟﻌﻠﻲ و ﻣﻐﻠﻄﻪ ﻣﺤﺾ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ اﺑﺼﺎل و ﺳﻼﻣﺎن )ﺳﻼﻣﺎن و اﺑﺴﺎل!( ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪» :‬ﺳﻠﻴﻤﺎن اﺑﻦ داود از اﻧﺒﻴﺎي ﺑﻨﻲاﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌـﺪ‬
‫از ﻣﻮﺳﻲ و ﻗﺒﻞ از ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻪ در ﺗﻮرات و ﻧﻪ در اﻧﺠﻴﻞ ﺧﺒﺮي از دﻳﻮ و از اﻧﮕﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺳـﻠﻴﻤﺎن ﻟﻐـﺖ ﻓـﺮس‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻼﻣﺎن ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﺸﻴﺪ را ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻓﻬﻤﻴﺪهاﻧﺪ و ﻣﻮرﺧﻴﻦ آن اﺳﺎس ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ از ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺄﻟﻴﻒ و ﺗﺼﻨﻴﻒ اﺳﺖ و ﭼﻨـﺪ ﻛﺘـﺎب از اﺣﻜـﺎم او در‬

‫‪ .14‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ آزار ﺟﺎﻧﻮران و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﻤﻮدن آﻧﻬﺎ از ﻋﺎدات اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺒﻮده و از ﺧﺎرج ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪه‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺟﺎﻧﻮران زﻧﺪﺑﺎر‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ﻛﺸﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺘﺤﺴﻦ ﺑﻮده ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻠﺦ‪ ،‬ﻣﺎر و ﻣﻮرﭼﻪ اﺧﺘﺮاع ﻣﻎﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠـﺐ از ﻧـﮋاد ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ‬
‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﻓﺮدوﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ و روﺣﻴﻪ و ﻋﺎدات اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ آﺷﻨﺎ ﺑﻮده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻛﻪ ﺟﺎن دارد و ﺟﺎن ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺧﻮش اﺳﺖ‬ ‫ﻣﻴﺎزار ﻣﻮري ﻛﻪ داﻧﻪﻛﺶ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻮري ﺷﻮد ﺗﻨﮕﺪل‬ ‫ﺳﻴﺎه اﻧﺪرون ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻨﮕﺪل‬
‫ﻛﻪ ﺟﺎن داري و ﺟﺎﻧﺴﺘﺎﻧﻲ ﻛﻨﻲ؟‬ ‫ﭘﺴﻨﺪي و ﻫﻤﺪاﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻨﻲ‬
‫‪ .15‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را آﻗﺎي ذ‪ .‬ﺑﻬﺮوز ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .16‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ و ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ و ﮔﻨﮓ دز‪.‬‬
‫‪ .17‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
12‬‬
‫دﺳﺖ ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎرا و اﺳﻼم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﺧﺒﺎر ﻧﻪ در ﻛﺘﺐ ﺧﻮد او و ﻧﻪ در ﺗـﻮارﻳﺦ ﻳﻬـﻮد و ﻧﺼـﺎرا ﻧﻴﺴـﺖ‬
‫‪18‬‬
‫ﭼﻮن اﺳﻢ ﭘﺴﺮ ﺟﻢ ﺳﻼﻣﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ...» :‬در اﺧﺒﺎر اﺻﺤﺎب اﺣﺎدﻳﺚ ﭼﻨﺎﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﺨﺮه ﺟﻨﻲ ﺻﺎﺣﺐ اﻧﮕﺸﺘﺮي‬
‫ﺳــﻠﻴﻤﺎن ﻧﺒــﻲ ﭼــﻮن ﺣﻀــﺮت ﺳــﻠﻴﻤﺎن او را ﺑﮕﺮﻓــﺖ آﻧﺠــﺎ )در ﻛــﻮه دﻣﺎوﻧــﺪ( ﻣﺤﺒــﻮس ﻛــﺮد‪ «.‬ﺻــﺎﺣﺐ‬
‫ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺒﺮ را ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻤﻪ اﺳﻨﺎد و رواﻳﺘﻲ ﻛﻪ از ﻗـﺪﻳﻢ ﻣﺎﻧـﺪه‬
‫ﻓﺮﻳﺪون ﺿﺤﺎك را در دﻣﺎوﻧﺪ ﻣﺤﺒﻮس ﻛﺮده‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ و اﺧﺘﺮاع ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻗﺎﺋﻢﻣﻘـﺎم و‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻫﻤﻪ اﺳﻤﻬﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﺮار ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺗـﺎ ﻳﺎدﮔﺎرﻫـﺎي ﭘﻴﺸـﻴﻦ را از‬
‫‪19‬‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮدم ﻣﺤﻮ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺖ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از اﻳﺮان ﺑﻪ ﺧﺎرج رﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﺎزهاي‬
‫درآﻣﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎب »اﻟﻒ ﻟﻴﻠﺔ و ﻟﻴﻠﻪ« ﻛﻪ ﻫﻤﺎن »ﻫﺰار اﻓﺴﺎن« زﻣﺎن ﺳﺎﺳـﺎﻧﻴﺎن ﺑـﻮده و از ﭘﻬﻠـﻮي ﺑـﻪ ﻋﺮﺑـﻲ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه و ﻋﺮبﻫﺎ در آن دﺧﻞ و ﺗﺼﺮف زﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ دﺳﺘﻪاي از ﺧﺮاﻓﺎت در اﺛﺮ اﺧﺘﺮاع و ﺗﺤﻤﻴﻞ اﻓﺴﺎﻧﻪﺳـﺮا‪ ،‬ﺣـﺪﻳﺚ و اﺧﺒـﺎرﻧﻮﻳﺲ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺠﻢ ﭘﻴﺶﮔﻮ‪ ،‬ﺟﺎدوﮔﺮ و دﻋﺎﻧﻮﻳﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻋﻮام داراي ﻗﺪر و ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده ﺧﻮدﺷـﺎن و‬
‫ﮔﻮل زدن ﻣﺮدم درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮهاﻧﺪ و روي آن ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻳﺎ اﺷﺨﺎص زرﻧﮓ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺨﺼﻲ و‬
‫ﻳﺎ ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﻳﺎ از ﺟﻬﺎﻟﺖ و ﻧﺎداﻧﻲ ﺧﺮاﻓﺎت را وﺿﻊ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻲ از ﺧﺮاﻓﺎت اروﭘﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ وﺿﻊ ﺷﺪ و اﻛﻨﻮن در ﻃﺒﻘﻪ ﻓﺮﻧﮕﻲ ﻣ‪Ĥ‬بﻫﺎي ﺗﻬﺮان ﻫﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺮده اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺳـﻪ ﺳـﻴﮕﺎر را‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺒﺮﻳﺖ آﺗﺶ زد‪ ،‬ﭼﻮن ﺳﻮﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺮد‪ .‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺑﺎز ﺳﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ‬
‫ﺳﻴﮕﺎر ﺧﻮدش را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺒﺮﻳﺖ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮده ﻫﺪف ﮔﻠﻮﻟﻪ دﺷﻤﻦ ﻣﻲﺷﺪه و ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ »ﻛﺮوﻛﺮ« ﺗـﺎﺟﺮ‬
‫ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻓﺮوش اﻳﻦ ﻓﻜﺮ را ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺷﻬﺮت داد ﺗﺎ ﻣﺎلاﻟﺘﺠﺎره ﺧﻮدش را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺲ از ﭼﻨـﺪي‬

‫‪ .18‬در دﻳﻨﻜﺮت ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﻛﻴﻜﺎوس ﺑﺮ ﻫﻔﺖ ﻛﺸﻮر ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ داﺷﺘﻪ و ﻫﻤﻪ آدﻣﻴﺎن و دﻳـﻮان و ﭘﺮﻳـﺎن ﻓﺮﻣـﺎﻧﺒﺮدار او‬
‫ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﺑﻪ ﻳﻚ اﺷﺎره او اﺣﻜﺎﻣﺶ را ﻣﺠﺮا ﻣﻲداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻨﺎﺑﻴﻊاﻻﺳﻼم ص ‪ 215‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‪...» :‬و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﭼﻮن درﻳﻦ ﺳﻔﺮ زرﺗﺸﺘﻲ‪) :‬ﻳﺸﺖ ‪ 19‬آﻳﻪ ‪ (31-30‬در ﺧﺼﻮص ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ او ﺑﺮ اﻧﺲ و ﺟﻦ و ﻋﻔﺮﻳﺘﻬﺎ و ﻏﻴـﺮه‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮد و اﻟﺒﺘﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﻫﻞ ﻳﻬﻮد ازﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ از ﻫﻤـﻴﻦ ﻳﻨﺒـﻮع ﺟـﺎري ﺷـﺪه اﺳـﺖ و‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻤﺎن ﻗﺼﻪ را از اﻳﺸﺎن اﺧﺬ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪«.‬‬
‫‪ .19‬ﻣﺴﻌﻮدي در ﻣﺮوج ص ‪ -118‬ج ‪ 2‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺮح وﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳـﺮان و اﻓﺴـﺎﻧﻪﻫـﺎﻳﺶ از ﻗﺒﻴـﻞ رﺳـﺘﻢ داﺳـﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎوش و ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻔﺼﻼً در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اﻧﻜﻴﺴﺮان )ﺳﻜﻴﺴﺮان ﻳﺎ ﺳﺮان ﺳﻴﺴﺘﺎن( ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ از زﺑﺎن ﻗﺪﻳﻢ اﻳﺮاﻧﻲ اﺑـﻦ‬
‫ﻣﻘﻔﻊ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻮرﺧﻴﻦ و اﺧﺒﺎر ﻧﻮﻳﺴﺎن اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺮان از اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺧﻴﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪13‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬
‫‪20‬‬
‫ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻋﺘﻘﺎد و ﻳﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﺧﻮد آن ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻣﺮض ﺟﻮع‬
‫و ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻓﻴﻞ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻮده‪ 21‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﺮاﻓﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ اﻓﻜﺎر ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ ﺑﻪ اﻣﺜﺎل و اﺣﻜﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻮام ﺑﺮ ﺿﺪ اﻓﻜﺎر ﺧﺮاﻓـﺎت آﻣﻴـﺰ‬
‫وﺿﻊ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻫﺮ روز ﻛﺰ آن ﺑﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺘﺮاش ﺳﺮ و ﺑﮕﻴﺮ ﻧﺎﺧﻦ‬

‫ﻳﻜﻲ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﭘﻮل ﮔﻢ ﻛﺮده‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﭘﻮل ﭘﻴﺪا ﻛﺮده‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﻣﺎهﻫﺎ ﺧﻄﺮ دارد ﺑﺪ ﻧﺎﻣﻴﺶ ﺻﻔﺮ دارد‪.‬‬

‫ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ درﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﻨﻬﺎ آﻧﭽﻪ از اﻋﺘﻘﺎدات و ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛـﻪ در اﻓـﻮاه ﺷـﻬﺮت دارد )ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﺎن زﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻋﻮام ﻳﺎدداﺷﺖ ﺷﺪه( ﻣﻲﻧﮕﺎرم و ﻛﺎري ﺑـﻪ ﻛﺘـﺎبﻫـﺎي ﮔـﺮانﺑﻬـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ‬
‫ﺧﺼﻮص ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺪارﻳﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺧﻮاب و ﻳﺎ ﺧﻮاص ﺟﺎﻧﻮران و ﭼﻴﺰﻫﺎ و ادوﻳﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺐ ﻗﺪﻳﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ 22‬و ﻳﺎ رﺳﺎﻟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻋﻠﻮم ﻣﺨﻔﻴﻪ وﺟﻮد دارد ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﻮﻫﻮﻣﺎت و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ آن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ رﺟﻮع ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻔﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ آداب و رﺳﻮم ﻋﻮام ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎب ﻣﻌـﺮوف ﻛﻠﺜـﻮم ﻧﻨـﻪ‬
‫ﺗﺄﻟﻴﻒ آﻗﺎ ﺟﻤﺎل ﺧﻮﻧﺴﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻬـﺎي ﺧﺎرﺟـﻪ ﻫـﻢ ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﺷـﺪه و ﻓﺎرﺳـﻲ آن در دﺳـﺘﺮس ﻫﻤـﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻄﺎﻟﺐ آن اﻏﺮاقآﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ زﻳﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻋﺎدات و‬
‫ﺧﺮاﻓﺎت اﻣﺮوزه ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺮزنﻫﺎ ﻫﻢ آﻧـﺮا ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺮاﻓﺎت ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ و اﻓﻜﺎر زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺨﺼـﻮص دارد‪ ،‬ﮔـﺎﻫﻲ ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﻲآﻳـﺪ و ﺟﺎﻧﺸـﻴﻦ‬
‫ﺧﺮاﻓﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺷﻮد و زﻣﺎﻧﻲ ﻫﻢ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرود‪ .‬ﺗﺮﻗﻲ ﻋﻠﻮم‪ ،‬اﻓﻜﺎر و زﻣﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﻜﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻳﺎ‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻳﻚدﺳﺘﻪ از آﻧﻬﺎ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮد در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻳﻚدﺳﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﺗـﺮ ﺟـﺎي آﻧﻬـﺎ‬

‫‪ .20‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ آداب ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎ‪.‬‬

‫‪ .21‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اواﺧﺮ ﻗﺴﻤﺖ دام و دد‪.‬‬
‫‪ .22‬در ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت ﻧﻮﺷﺘﻪ‪» :‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﮔﻮﺷﺖ ﻃﻮﻃﻲ ﺑﺨﻮرد ﻓﺼﻴﺢ ﻣﻲﺷـﻮد« ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ﻣـﻲﺷـﻮد از ﻫﻤـﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﺧﻮاص ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻗﺪﻳﻢ روي ﻫﺴﺘﻲﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺮد ﭼﻮن ﻃﻮﻃﻲ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن را ﻣﻲﻛﻨـﺪ‬
‫ﮔﻤﺎن ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ از ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ او ﻓﺼﻴﺢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ وﺣﺸﻲﻫﺎي اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺲ ﻗﻠﺐ ﺑﺒﺮ را ﺑﺨﻮرد دﻟﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﺎﺳﺐ دل ﺑﺒﺮ ﺑﺎ ﺷﺠﺎع ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﻃﻮﻃﻲ ﺑﺎ ﻓﺼﺎﺣﺖ و ازﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫اﺧﺘﺮاﻋﻲ و از اﻓﻜﺎر ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
14‬‬
‫ﻣﻲآورد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪ اﻟﻮﻫﻴﺖ ﺧﻮد را ﺗﺎ دﻳﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد ﭼﻮن ﻣﺮدم ﻋﻮام‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻜﺎﺷﻔﺎت و وﺣﻲ اﻟﻬﻲ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﻫﻮﻣـﺎت‬
‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮ از آن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺎپ ﺑﺸﻮد ﺗﺎ از اﻫﻤﻴﺖ و اﻋﺘﺒﺎر آن ﻛﺎﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺴﺘﻲ آﻧﺮا واﺿﺢ و آﺷﻜﺎر ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺸﻮد زﻳﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳـﻦ اﻓﻜـﺎر ﭘﻮﺳـﻴﺪه ﻫﻴﭽﻮﻗـﺖ‬
‫ﺧﻮدﺑﺨﻮد ﻧﺎﺑﻮد ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﻜﺮ و ﻋﻘﻴﺪهاي ﻧﻤـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ وﻟـﻲ در ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫ﺧﺮاﻓﺎت ﺧﻮﻧﺴﺮدي ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و اﻳﻦ از آﻧﺠﺎ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ زن ﻋﻮام اﻳﻦ اﻓﻜـﺎر را ﺑـﻪ ﮔـﻮش‬
‫ﺑﭽﻪ ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﻜﺮ و ﻋﻘﻴﺪهاي را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻨﺠﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻮل و ﻳﺎ رد ﺑﻜﻨـﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ ﺧﺮاﻓﺎت را‪ .‬ﭼﻮن از ﺑﭽﮕﻲ ﺑﻪ او ﺗﻠﻘﻴﻦ ﺷﺪه و ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ آﻧﺮا اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﻨـﺪ‪ ،‬ازﻳـﻦ ﺟﻬـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺧﻮدش را ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻗﻮيﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬و در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ »اﻟﻨﻔـﻮس‬
‫ﻛﺎﻟﻨﺼﻮص‪«.‬‬

‫ﺗﻴﻠﺮ از ﻛﺘﺎب ﻣﻔﺼﻞ ﺧﻮدش اﻳﻨﻄﻮر ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ...» :‬وﻟﻲ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻃﺒﻘﺎت اﻣﻢ وﻇﻴﻔـﻪ دﻳﮕـﺮي را ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻬﺪه دارد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و دﺷﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و آن ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺗﻤﺪنﻫﺎي ﭘﺴـﺖ و‬
‫ﺧﺸﻦ ﻗﺪﻳﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﺼﻮرت ﺧﺮاﻓﺎت اﺳﻒآور ﺑﺎﻗﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺮده از روﻳﺶ ﺑـﺮدارد و آﻧﻬـﺎ را ﻳﻜﺴـﺮه‬
‫ﻧﺎﺑﻮد و رﻳﺸﻪﻛﻦ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻨﻜﺎر اﮔﺮ ﭼﻪ ﭼﻨﺪان ﮔﻮارا ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﺑـﺮاي آﺳـﺎﻳﺶ و آراﻣـﺶ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺑﺸـﺮ ﻻزم و‬
‫واﺟﺐ اﺳﺖ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮز ﻋﻠﻢ ﺗﻤﺪن ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﺪاً ﻛﻮﺷﻴﺪه و ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑـﺮاي‬
‫از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻦ و ﺷﻜﺴﺘﻦ زﻧﺠﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ او را ﻣﻘﻴﺪ ﻛﺮده ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ اﻗﺪام ﺑﻜﻨـﺪ و ﺑﺨﺼـﻮص اﻳـﻦ ﻋﻠـﻢ ﺑـﺮاي‬
‫‪23‬‬
‫ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ اﺻﻼح و ﺗﺠﺪد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﺮ ﻣﺠﺎﻫﺪت ﺑﺮ ﻣﻴﺎن ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ‪«.‬‬

‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺟﺎي ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ اﻓﻜﺎر ﺑﻪ اﺳﻢ اوﻫﺎم و ﺧﺮاﻓﺎت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﺸﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن‬
‫اﻳﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﺨﻴﻔﻪ را ﺟﺰو ﻋﺎدات ﻣﻠﻲ ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻤﺎرﻧﺪ و ﺣﺎل آﻧﻜـﻪ ﺗـﺪوﻳﻦ آن ﺑﻨـﺎم ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﻣﻨﺴـﻮﺧﻪ ﻗـﺪﻣﺖ و‬
‫ﺑﻲاﻫﻤﻴﺘﻲ آﻧﺮا ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫وﻟﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد ﻛﻪ دﺳـﺘﻪاي ازﻳـﻦ آداب و رﺳـﻮم ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺧـﻮب و ﭘﺴـﻨﺪﻳﺪه اﺳـﺖ ﺑﻠﻜـﻪ از‬
‫ﻳﺎدﮔﺎرﻫﺎي روزﻫﺎي ﭘﺮ اﻓﺘﺨﺎر اﻳﺮان اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺸﻦ ﻣﻬﺮﮔﺎن‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﻧﻮروز‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﺳﺪه‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺷـﻨﺒﻪﺳـﻮري و‬
‫ﻏﻴﺮه‪ ...‬ﻛﻪ زﻧﺪه ﻛﺮدن و ﻧﮕﺎﻫﺪاري آﻧﻬﺎ از وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻠﻲ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﺮاي آن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎم ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً آﺗﺶ اﻓﺮوزي در زﻣﺎن ﻗﺪﻳﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ »ﻛﺎرﻧﺎوال« وﺟﻮد داﺷـﺘﻪ ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ اﻣـﺮوزه ﻫـﻢ در ﻧـﺰد اروﭘﺎﻳﻴـﺎن‬
‫ﻣﺮﺳﻮم و ﻃﺮف ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬آداب ﻋﻘﺪ‪ ،‬ﻋﺮوﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺎدي‪ ،‬ﺗﻤﻴﺰي و ﻳﺎ اﻓﻜـﺎر ﺑـﻲزﻳـﺎن ﺧﻨـﺪهآور و اﻓﺴـﺎﻧﻪﻫـﺎي‬
‫ﻗﺸﻨﮓ ادﺑﻲ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮﺑﻲ در زﻧﺪﮔﻲ دارد و ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪﻣﺖ ﻣﻠﺘﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ زﻳﺎد ﭘﻴـﺮ ﺷـﺪه‪،‬‬

‫‪23. E. Tylor. Civilization Primitive. II. p: 681.‬‬

‫‪15‬‬ ‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬
‫زﻳﺎد ﻓﻜﺮ ﻛﺮده و زﻳﺎد اﻓﻜﺎر ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﺧﺎرج ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪه زﻧـﺪﮔﻲ را ﻣﺸـﻜﻞ و‬
‫زﻫﺮآﻟﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮب و ﺑﺪ‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻌﺪ و ﻧﺤﺲ ﺳﺘﺎرﮔﺎن‪ ،‬ﺗﻘﺪﻳﺮ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫اﻣﺮوزه در ﻫﻤﻪ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻣﺘﻤﺪن دﺳﺘﻪاي از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺧﺮاﻓﺎت ﻫﻤﻪ ﻣﻠﻞ دﻧﻴﺎ را از ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻣﺘﻤﺪن ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﺎ ﻗﺒﺎﻳﻞ وﺣﺸﻲ اﻓﺮﻳﻘﺎ و اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺻﺪﻫﺎ ﻛﺘﺎب را ﻣﻲدﻫﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﺲ از ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ‬
‫و ﺗﻄﺒﻴﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻢ ﺗﺎزهاي ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﻛﻪ داﻧﺶ ﻋﻮام ﻳﺎ »ﻓﻠﻜﻠﺮ«‪ 24‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ در اﻏﻠـﺐ‬
‫ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً روانﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺗﺠﺰﻳﻪ روح‪ 25‬و ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن و ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاﻫﺐ و ﻏﻴﺮه ﺧﻴﻠـﻲ ﻃـﺮف ﺗﻮﺟـﻪ ﻋﻠﻤـﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺟﺎي ﺗﻌﺠﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن آداب‪ ،‬رﺳﻮم و اﻋﺘﻘﺎدات ﻋﻮام اﻳﺮان ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊآوري ﻧﺸـﺪه ﺑـﻮد‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﺨﺘﺼﺮي در ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ و آﻧﭽﻪ در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻋﺒﺎرت از ﺑﻌﻀﻲ ﺧﺮاﻓﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮان‬
‫اروﭘﺎﻳﻲ دروغ ﻳﺎ راﺳﺖ در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﺿﺒﻂ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺠﺎﻟﺘﺎً در اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﻛﻪ ﻣﺘﻤﻢ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪاي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻗـﺒﻼً در ﺟـﺰو ﻫﻤـﻴﻦ ﻛـﻮده ﺑﻨـﺎم‬
‫»اوﺳﺎﻧﻪ« ﭼﺎپ ﺷﺪ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲدارﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺨﺘﺼﺮي از داﻧﺶ ﻋﻮام اﻳﺮان را ﻣﻲدﻫﺪ و اﻣﻴـﺪوارﻳﻢ ﻛـﻪ در‬
‫آﻳﻨﺪه آﻧﺮا ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮده و ﻧﻴﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻗﺼﻪﻫﺎي ﻋﻮاﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪ .‬در ﺿﻤﻦ از آﻗﺎﻳﺎن دﻛﺘﺮ ﭘﺮﺗـﻮ‪،‬‬
‫ﺟﻮاد ﻛﻤﺎﻟﻴﺎن‪ ،‬ع‪ .‬ﻣﻘﺪم‪ ،‬ﻣﻴﺮزا ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎن ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻛﺮﻣـﺎﻧﻲ‪ ،‬ح‪ .‬ﻳﻐﻤـﺎﻳﻲ‪ ،‬ب‪ .‬ﻋﻠـﻮي‪ ،‬ض‪ .‬ﻫﺸـﺘﺮودي و آﻗـﺎي‬
‫»پ« از ﺧﺮاﺳﺎن و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑـﻪ ﻧﻮﺑـﻪ ﺧـﻮد از ﻛﻤـﻚ درﻳـﻎ ﻧﺪاﺷـﺘﻨﺪ ﺑـﻲﻧﻬﺎﻳـﺖ ﻣﺘﺸـﻜﺮم‪.‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً آﻗﺎي ﻣﺠﺘﺒﻲ ﻣﻴﻨﻮي ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﻤﻚﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﮔﺮانﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﻧـﺐ دادﻧـﺪ و‬
‫رﻫﻴﻦ ﻣﻨﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫ﭼﻮن ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻄﻠﻖ ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد اﻏﻠـﺐ اﻳـﻦ اﻓﻜـﺎر در‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﺗﻜﺮار ﺑﺸﻮد از اﻳﻦ رو ﺑﺮاي اﺣﺘﺮاز از ﺗﻜﺮار در آﺧﺮ ﻛﺘﺎب ﻳﻚ ﺟﺪول راﻫﻨﻤﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻛﺮدن ﻣﻄﺎﻟﺐ آن آﺳﺎن ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻬﺮان ‪ 16 -‬ﻓﺮوردﻳﻦ ‪1311‬‬

‫ص‪ .‬ﻫﺪاﻳﺖ‬

‫‪24. Folklore.‬‬
‫‪25. Psychoanalyze.‬‬
 ‫آداب و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ‬

‫آداب ﻋﻘﺪ‪ -‬اﻃﺎﻗﻲ ﻛﻪ در آن آداب ﻋﻘﺪ را ﺑﺠﺎ ﻣﻲآورﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺮش ﭘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻋﻘﺪ در‬
‫آن اﻃﺎق ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﺨﺘﻪ و ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺨﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﺳﻔﺮه ﺳﻔﻴﺪي ﭘﻬﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻳﻨﻪاي ﻛﻪ‬
‫داﻣﺎد ﻓﺮﺳﺘﺎده »آﻳﻨﻪ ﺑﺨﺖ« ﺑﺎﻻي ﺳﻔﺮه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ دو ﺟﺎر* دو ﻃﺮف آﻳﻨﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﻤﻊ ﺑﻪ‬
‫اﺳﻢ ﻋﺮوس و ﻳﻚ ﺷﻤﻊ ﺑﻪ اﺳﻢ داﻣﺎد روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﻠﻮ آﻳﻨﻪ ﻣﺸﺘﻲ ﮔﻨـﺪم ﭘﺎﺷـﻴﺪه روﻳـﺶ ﺳـﻮزﻧﻲ ﺗﺮﻣـﻪ‬
‫ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﭘﻴﻪ ﺳﻮزي از ﻋﺴﻞ و روﻏﻦ روﺷﻦ ﻛﺮده روﻳﺶ ﻳﻚ ﺗﺸﺖ واژﮔﻮن ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬روي ﺗﺸـﺖ ﻳـﻚ‬
‫زﻳﻦ اﺳﺐ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و ﻋﺮوس روي اﻳﻦ زﻳﻦ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮوس در ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻘﺪ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻟﺒﺎسﻫﺎي او ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﺮه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻟﺒﺎس او‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﮔﺮه در ﻛﺎرش ﻧﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎي ذﻳﻞ در ﺳﻔﺮه ﺳﺮ ﻋﻘﺪ ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻗﺮآن‪ -‬ﺟﺎﻧﻤﺎز‪ -‬ﻗﺪح ﺷﺮﺑﺖ‪ -‬ﻧﺎن ﺳﻨﮕﻚ ﺑﺰرگ‪ -‬ﺧﻮاﻧﭽﻪ** اﺳﻔﻨﺪ‪ -‬ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ و ﺳﺒﺰي‪ -‬ﮔﺮدو‪ -‬ﺟﻴـﻮه‪-‬‬
‫ﻛﺎﺳﻪ آب ﻛﻪ روﻳﺶ ﻳﻚ ﺑﺮگ ﺳﺒﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬دو ﻛﻠﻪ ﻗﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاﻧﺪن ﺧﻄﺒﻪ آدم‪ 1‬ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻋـﺮوس ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎﻳﻨﺪ‪ -‬ﻣﻴﻮه و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﺟﻮاﻫﺮ ﻛﻪ در ﻫﺎون ﻣﻲ ﺳﺎﻳﻨﺪ‪ -‬در ﻳﻚ ﻗﻬﻮه ﺟﻮش ﻗﻠﻴﺎب ﺳﺮﻛﻪ و ﻓﻠﻔﻞ‬
‫ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﺟﻮﺷﺎﻧﻨﺪ و در ﻗﻬﻮه ﺟﻮش دﻳﮕﺮ روي ﻣﻨﻘﻞ دو ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ در ﻫﻔﺖ ادوﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ اوﻻد ﻣـﻲﺟﻮﺷـﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را ﻋﺮوس ﻣﻲﺧﻮرد و دﻳﮕﺮي را داﻣﺎد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻋﺮوس ﺑـﺎ ﻧـﺦ ﻫﻔـﺖ رﻧـﮓ زﺑـﺎن‬
‫ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮ و ﺧﻮاﻫﺮ ﺷﻮﻫﺮ را ﻣﻲدوزد و ﺑﺎ ﻳﻚ زﺑﺎن از ﺷﻠﻪ ﺳﺮخ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و آﻧﺮا زﻳﺮ ﻋـﺮوس ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﻣﻴﺨﻜﻮب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬زﺑﺎن ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ ﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﺟﺎري و ﭘﺪر ﺷﻮﻫﺮ را ﺑﺴﺘﻢ‪«.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ وﻗﺖ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻗﻔﻠﻲ را داﺋﻤﺎً ﻣﻲﺑﻨﺪد و ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻤـﻴﻦ ﻛـﻪ ﺧﻄﺒـﻪ ﺗﻤـﺎم ﺷـﺪ آﻧـﺮا ﻗﻔـﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن ﻗﻔﻞ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺷﺐ ﻋﺮوﺳﻲ ﺑﺎز ﺑﺸﻮد ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ داﻣﺎد ﺑﺎ زن دﻳﮕﺮي آﺷﻨﺎ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻐﺰ ﻳﻚ ﻓﻨﺪق را درآورده در آن ﺟﻴﻮه ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ و ﺳﻮراخ آﻧﺮا ﺑﺎ ﻣﻮم ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ و آﻧـﺮا ﻫﻤـﺮاه ﻋـﺮوس‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﺟﻴﻮه در ﻓﻨﺪق ﻣﻲﻟﻐﺰد دل داﻣﺎد ﺑﺮاي ﻋﺮوس ﺑﺘﭙﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﻘﺪ ﻛﺎﺳﻪ آب را ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ ﺑﺴﺮ ﻋﺮوس و ﺑﺎ ﻛﻔﺶﻫﺎي او ﺷﻤﻊ را ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﺟﻮاﻫﺮ و ﺟﻴﻮه ﺑﺮاي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺨﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬آب روﺷﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﺮگ ﺳـﺒﺰ ﺧﺮﻣـﻲ اﺳـﺖ‪ ،‬روي زﻳـﻦ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻋﺮوس ﺑﺮاي اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﺮ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺴﻞ و روﻏﻦ ﺑﺮاي اﻳﻨﺴـﺖ ﻛـﻪ ﭼـﺮب و ﺷـﻴﺮﻳﻦ‬

‫* ﺟﺎر‪ :‬ﭼﻠﭽﺮاغ‪ ،‬ﻻﻟﻪ ﭼﻨﺪ ﺷﻤﻌﻲ‪.‬‬

‫** ﺧﻮاﻧﭽﻪ‪ :‬ﻣﺼﻐﺮ ﺧﻮان‪ ،‬ﺧﻮان ﻛﻮﭼﻚ | ﻃﺒﻖ ﭼﻮﺑﻲ ﭼﻬﺎر ﮔﻮش ﻛﻪ در آن ﻣﻴﻮه ﻳﺎ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻳﺎ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﺑﮕﺬراﻧـﺪ و در‬
‫روي ﺳﺮ از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬دﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﻋﻘﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫آداب و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ
‪17‬‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﭙﻨﺪ ﺷﮕﻮن دارد‪ .‬ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ و ﺳﺒﺰي ﺑﺮﻛﺖ دارد و ﻫﺮﮔﺎه اﻫﻞ ﻣﺠﻠﺲ از آن ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ دﻧﺪان‬
‫درد ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮوﺳﻲ‪ -‬ﺟﻬﺎز ﻋﺮوس را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ داﻣﺎد ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ اول آﻳﻨﻪ و ﻗﺮآن و ﻻﻟﻪ را وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ و‬
‫ﺑﺮاي ﺷﮕﻮن اﺳﻔﻨﺪ دود ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫در ﺷﺐ ﻋﺮوﺳﻲ اﺷﻌﺎر ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﺮوس را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ داﻣﺎد ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺑﺎﻟﻐﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﺮش ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ و ﺑـﺮاي ﺳـﻔﻴﺪ‬
‫ﺑﺨﺘﻲ ﻳﻚ ﻟﻨﮕﻪ ﻛﻔﺶ ﻛﻬﻨﻪ ﻋﺮوس را در درﺷﻜﻪ ﭘﻬﻠﻮﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻋـﺮوس را ﻛـﻪ ﻣـﻲآوردﻧـﺪ داﻣـﺎد ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﭘﻴﺸﺒﺎز ﺑﺮود‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻴﺸﺒﺎز داﻣﺎد ﺑﻪ ﻃﺮف ﻋﺮوس ﻧﺎرﻧﺞ ﻣﻲاﻧﺪازد و ﻫﺮﮔﺎه ﻋﺮوس آﻧﺮا ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮ داﻣﺎد ﻣﺴﻠﻂ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﺮوس ﻛﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻳﺎ ﻋﺰﻳﺰاﷲ« ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺸﻮد‪ .‬داﻣـﺎد ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮود‬
‫ﺳﺮد‪‬ر ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻋﺮوس از زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ رد ﺑﺸﻮد ﺗﺎ ﺑﺮ او ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺸـﻮد‪ .‬ﻣﻮﻗـﻊ ورود داﻣـﺎد در اﻃـﺎق ﻋـﺮوس‬
‫ﺑﺎﻻي ‪‬‬
‫ﻛﻔﺶﻫﺎي ﻋﺮوس را ﺑﺎﻻي در ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ داﻣﺎد از زﻳﺮ آن رد ﺑﺸﻮد‪ .‬درﻳﻦ ﺷﺐ داﻣﺎد ﺑﻪ ﻫﻤﻪ زنﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در‬
‫آن ﺧﺎﻧﻪ ﺟﻤﻌﻨﺪ ﻣﺤﺮم اﺳﺖ و ﻧﻘﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻋﺮوس و داﻣﺎد ﺷﺒﺎش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺮدارد و ﺑﺨـﻮرد اﺳـﺒﺎب‬
‫ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻛﺎرش ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮﻗﻊ دﺳﺖ ﺑﺪﺳﺖ دادن ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻋﺮوس و داﻣﺎد ﻛﻪ در ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﺎﻳﺶ روي ﭘﺎي‬
‫دﻳﮕﺮي ﺳﺒﻘﺖ ﺑﮕﻴﺮد زﺑﺎﻧﺶ ﺑﺮ او دراز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از دﺳﺖ ﺑﺪﺳﺖ دادن ﺷﺴﺖ ﭘﺎي ﻋﺮوس و داﻣﺎد را ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ و ﺑﺎ ﮔﻼب ﻣﻲﺷﻮﻳﻨﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺮدﺳﺘﻲ ﻻزم دارد ﭼﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺴﺖ ﻳﻜـﻲ از آﻧﻬـﺎ روي‬
‫ﺷﺴﺖ دﻳﮕﺮي ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺮ ﺳﺮ او ﻣﺴﻠﻂ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ داﻣﺎد ﭘﻮل ﻃﻼ در آن ﻟﮕﻦ ﻣﻲاﻧﺪازد و ﻳﻚ روﻧﻤﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﺮوس ﻣﻲدﻫﺪ و آن ﮔﻼب را ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲﭘﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫رﺧﺘﺨﻮاب ﻋﺮوس و داﻣﺎد را ﺑﺎﻳﺪ زن ﻳﻚ ﺑﺨﺘﻪ ﺑﻴﻨﺪازد ﻛﻪ ﻫﻮو ﻧﺪاﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺻـﺒﺢ ﭘـﺎﺗﺨﺘﻲ از ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫ﻋﺮوس ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﺎﭼﻲ ﻏﻴﻐﻨﺎغ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﺐ زﻓﺎف ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ زن از ﻃﺮف ﺧﺎﻧﻮاده ﻋﺮوس ﭘﺸﺖ در اﻃﺎق ﺣﺠﻠﻪ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪.‬‬
‫داﻣﺎد را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﻨﮕﻪ )ﻳﺎ ﻟﻨﮕﻪ( از اﻗﻮام ﻣﻌﺘﺒﺮ او ﻛـﻪ ﻫﻨـﻮز زن ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫دوش ﺑﻪ دوش او ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮود و ﺑﻴﺎﻳﺪ و آن ﺷﺨﺺ زود زن ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﺮوس ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻨﮕـﻪ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻨﮕﻪ ﺷﺪن ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻔﻴﺪﺑﺨﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .2‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ »اوﺳﺎﻧﻪ« ﺻﻔﺤﻪ ‪ 25-24‬ﭼﺎپ اول‪.‬‬

 ‫زن آﺑﺴﺘﻦ‬

‫ﭼﻠﻪﺑﺮي‪ -‬ﺑﺮاي آﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪن آب ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ ﺣﻤﺎم را ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﺑﺴﺮﺷـﺎن‬
‫ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻳﺎ ﻣﺎه زن آﺑﺴﺘﻦ ﻫﺮ ﺟﺎي ﺗـﻦ ﺧـﻮد را ﺑﺨﺎراﻧـﺪ ﻫﻤـﺎن ﻧﻘﻄـﻪ ﺗـﻦ ﺑﭽـﻪ را ﻣـﺎه‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﺐ را ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪاش ﮔﺎز ﺑﺰﻧﺪ روي ﻟﭗ ﺑﭽﻪاش ﭼﺎل ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺧﻮراك ﺧﻮﺷﺒﻮ ﺑﭙﺰﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻤﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﭽﻪ زاغ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺸﻐﻮل ذﻣﻪ او‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه زن آﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﺪ و در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﭽﻪ در زﻫﺪاﻧﺶ ﺗﻜﺎن ﺑﺨـﻮرد )رو ﺑـﻪ آن ﻛـﺲ‬
‫ﺑﺠﻨﺒﺪ( ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آن ﻛﺲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه زن آﺑﺴﺘﻦ ﺧﻮراﻛﻲ از ﻛﺴﻲ ﺑﮕﻴﺮد ﺑﭽﻪاش ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آن ﻛـﺲ ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺷﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮراﻛﻲ از اﺷﺨﺎص ﻧﺎﺷﻨﺎس ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫زن ﻧﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﻛﻪ از زﻳﺮ ﻗﻄﺎر ﺷﺘﺮ رد ﺑﺸﻮد ﺳﺮ ده ﻣﺎه ﺧﻮاﻫﺪ زاﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﻮد ﺟﺎروب ﭘﺸﺖ در اﻃﺎق او ﺑﻪ ﻟﺮزه ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﻘﻴﻦ‬
‫‪1‬‬
‫اﻣﺮوز ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﺻﻮرﺗﺶ ﻟﻚ و ﭘﻴﺲ ﺑﺸﻮد ﺑﭽﻪاش دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ در ﻛﻮﭼﻪ ﺳﻨﺠﺎق ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ ﺑﭽﻪاش دﺧﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ ﺳﻮزن ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ ﭘﺴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ روي ﺳﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ ﻧﻤﻚ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠﺘﻔﺖ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ دﺳـﺘﺶ را ﺑﺒـﺮد ﺑـﻪ ﭘﺸـﺖ ﻟـﺒﺶ‬
‫ﺑﭽﻪاش ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اﮔﺮ ﺑﻪ زﻟﻔﺶ دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ ﺑﭽﻪ دﺧﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ را در آب ﺑﺪوﺷﻨﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﺗﻪﻧﺸﻴﻦ ﻛﺮد ﺑﭽﻪاش ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد و اﮔـﺮ روي آب ﺑﻤﺎﻧـﺪ‬
‫‪2‬‬
‫دﺧﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ زﻳﺎد ﺳﻴﺐ ﺑﺨﻮرد ﺑﭽﻪاش ﭘﺴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ وﻳﺎر او ﺗﺮﺷﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﭽﻪ دﺧﺘﺮ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﭽﻪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﺧﺮ ﻏﺬا و ﺗﻪ ﺳﻔﺮه ﺑﻪ ﻫﺮ زﻧﻲ ﺑﺮﺳﺪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ زاﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ .1‬زن آﺑﺴﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺎد ﭼﻴﺰ ﺑﺨﻮرد‪.‬‬

‫‪» .2‬اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ در ﺷﻜﻢ ﺣﺎﻣﻠﻪ دﺧﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﺷﻴﺮ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﺮ ﻛـﻒ دوﺷـﻨﺪ و ﺷـﭙﺶ درو ﻓﻜﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﺑﻴﺮون رود ﺑﭽﻪ دﺧﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﭘﺴﺮ زﻳﺮا ﺷﻴﺮ دﺧﺘﺮ ﺗﻨﻚ ﺑﻮد از آن ﻋﺒﻮر ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺮد و ﺷﻴﺮ ﭘﺴﺮ زاي ﻏﻠﻴﻆ ﺑﻮد ﮔـﺬر ﻧﺪﻫـﺪ و‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﻗﻴﺎﺳﻲ اﺳﺖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ آن ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ داﻧﺪ‪ «.‬ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب‪.‬‬
‫)* ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎره ‪ 3249‬از ﺟﻠﺪ ﭼﻬﺎرم ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ص ‪(.22‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ‪19 6‬‬

‫ﺟﻠﻮ زن آﺑﺴﺘﻦ ﻗﻴﭽﻲ و ﭼﺎﻗﻮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﭼﺸﻤﺶ را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ اﮔﺮ ﻗﻴﭽﻲ را ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﭽﻪاش دﺧﺘﺮ اﺳـﺖ و‬
‫اﮔﺮ ﭼﺎﻗﻮ را ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﭽﻪاش ﭘﺴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ زﻳﺎد ﻛﺎر ﺑﻜﻨﺪ و راه ﺑﺮود ﺑﭽﻪاش ﭘﺴﺮ اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺨﻮرد و ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺑﭽﻪاش دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه زﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻜﻢ ﺳﻪ دﺧﺘﺮ زاﻳﻴﺪ ﺑﺮاي ﭘﺎدﺷﺎه وﻗﺖ ﺧﻮشآﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دور دﮔﻤﻪ ﭘﺴﺘﺎن زن ﻫﺮ ﻗﺪر ﻏﺪه دارد ﺑﻪ ﺷﻤﺎره آﻧﻬﺎ ﺑﭽﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺟﻠﻮ زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ دارد ﺗﺨﻢﻣﺮغ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪري ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺸﻐﻮل ذﻣﻪ او ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫»اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻲ زن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﭘﺴﺮ دارد ﻳﺎ دﺧﺘﺮ او را ﻧﺰد ﺧﻮد ﻃﻠﺐ ﻛﻦ‪ ،‬اﮔـﺮ ﻧﺨﺴـﺖ ﭘـﺎي راﺳـﺖ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻬﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﭘﺎي ﭼﭗ ﭘﻴﺶ ﻣﺎﻧﺪ دﺧﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮع دﻳﮕﺮ‪ :‬اﮔﺮ اول ﺳﻴﻨﻪ راﺳﺖ زن ﺑﺰرگ ﺷـﻮد‬
‫ﭘﺴﺮ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﭼﭗ ﺑﺰرگ ﺷﻮد دﺧﺘﺮ و اﮔﺮ ﺳﺮ ﭘﺴﺘﺎن زن ﺳﺮخ ﺑﻮد ﭘﺴﺮ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﺳﻴﺎه ﺑﻮد دﺧﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮ‪ :‬اﮔﺮ زن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﭼﺴﺖ و ﻧﻴﻜﻮ روي و ﺧﻨـﺪان و ﺧﻮﺷـﺨﻮي ﺑـﻮد ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺴـﺮ ﺑـﻮد و اﮔـﺮ ﻣﻘﺒـﻮض و‬
‫‪3‬‬
‫ﺗﺮﺷﺮوي و ﻛﺎﻫﻞ و ﺑﺪﺧﻮي ﺑﻮد ﻓﺮزﻧﺪ دﺧﺘﺮ ﺑﻮد و اﷲ اﻋﻠﻢ‪«.‬‬
‫»و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﭼﻮن ﺑﺎ زﻧﻲ ﻳﺎ ﻛﻨﻴﺰﻛﻲ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪي ﻛﺮدن ﻛﻤﺮ زرﻳﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﺎن ﺑﺴﺘﻨﺪي‪ ،‬و‬
‫زن را ﻓﺮﻣﻮﻧﺪﻧﻲ ﺗﺎ ﭘﻴﺮاﻳﻪ* ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻛﺮدي‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪي ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻲ ﻓﺮزﻧـﺪ دﻻور آﻳـﺪ و ﺗﻤـﺎم ﺻـﻮرت و‬
‫ﻧﻴﻜﻮ روي و ﺧﺮدﻣﻨﺪ و ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﺑـﻮد در دل ﻣﺮدﻣـﺎن‪ ،‬و ﭼـﻮن ﭘﺴـﺮ زادي درﺳـﺘﻲ زر و ﺳـﻴﻢ ﺑـﺮ ﮔﻬـﻮاره او‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺠﻨﺒﻴﺪي‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪي ﻛﻪ ﺧﺪاي ﻣﺮدﻣﺎن اﻳﻦ ﻫﺮ دو دواﻧﺪ«‬
‫ﻗﻔﻞ ﻛﺮدن ﺷﻜﻢ‪ -‬زن آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﻟﻚ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻄﺮي ﻣﺘﻮﺟﻪ او ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﻛﻤﺮش ﻧﺦ ﺑﺴﺘﻪ ﺳﺮ آﻧﺮا ﻗﻔﻞ‬
‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﻳﺎﺳﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﻫﻔﺖ ﻣﺒﻴﻦ آﻧﺮا ﺑﻪ آن ﻗﻔﻞ ﻓﻮت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و آن را ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ و ﺳﺮ ﻧﻪ ﻣـﺎه آﻧـﺮا‬
‫ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ زﻳﺎد درد ﺑﻜﺸﺪ ﺑﺮﻛﺖ )ﺳﻔﺮه( ﺑﻪ دل او ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ دردش آرام ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬و ﻳﺎ ﻣﺎﻣﺎ از ﺑﻴﺮون ﺑﻪ‬
‫ﺑﭽﻪ ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﺑﻴﺎ ﺑﻴﺮون‪ ،‬زود ﺑﺎش‪ ،‬آب ﮔﺮم ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﺸﻮﻳﺖ درﺳﺖ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬رﺧﺖ ﻧﻮ ﺑﺮاﻳﺖ‬
‫دوﺧﺘﻪاﻳﻢ ﭼﺮا ﻣﻌﻄﻞ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟« ﻳﺎ ﭼﺎدر ﺳﻴﺎه زن زاﺋﻮ را ﮔﺮو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻣﻲﺧﺮﻧﺪ و ﺧﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ -‬ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﻣﺮﻳﻢ در آب ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬اذان ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺷﻮﻫﺮش در داﻣﺎن ﻟﺒﺎس ﺧﻮد آب رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻪ او ﻣﻲﻧﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻌـﺪ‬
‫از آﻧﻜﻪ ﻓﺎرغ ﺷﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ روز او را ﺳﻔﻴﺪاب ﻣﻲﻣﺎﻟﻨﺪ و ﺧﺎل ﺑﺮ او ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪاش ﻣﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ داﺧﻞ اﻃﺎق زاﺋﻮ ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ .3‬ﻫﺰار اﺳﺮار ﻳﺎ راﻫﻨﻤﺎي ﻋﺸﺮت‪ .‬ص ‪.6‬‬

‫* ﭘﻴﺮاﻳﻪ‪ :‬زﻳﺐ‪ ،‬زﻳﻨﺖ‪ ،‬زﻳﻮر‪ ،‬آراﻳﺶ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﻬﻤﺖ و اﻓﺘﺮا ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.25‬‬
 ‫‪ 6 20‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫آل‪ -‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﻬﺎ و ﭘﺎﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻻﻏﺮ دارد‪ ،‬رﻧﮓ ﭼﻬﺮهاش ﺳﺮخ و ﺑﻴﻨـﻲ او از ﮔـﻞ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫رﻧﮓ ﺗﻮ ﺳﺮخ و ﺑﻴﻨﻲاش از ﮔﻞ‬
‫ﻫﺮﺟﺎ دﻳﺪي زود ﺑﮕﻴﺮش ﺗﺎ زاﺋﻮ ﺟﮕﺮ ﻧﺪزدد و دل‪.‬‬
‫ﻛﺎر او آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﮕﺮ زن ﺗﺎزه زا را در زﻧﺒﻴﻞ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﮕـﺮ زاﺋـﻮ ﺗـﺎ از آب ﻧﮕـﺬرد ﻣﻌﺎﻟﺠـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ از ﺧﻄﺮ آل‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺦ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺳﻪ ﭘﻴﺎز ﻛﺸﻴﺪه ﮔﻮﺷﻪ اﻃـﺎق ﻣـﻲﮔﺬارﻧـﺪ‪ .‬ﺗﻔﻨـﮓ و‬
‫ﺷﻤﺸﻴﺮ در اﻃﺎق زاﺋﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪ 5.‬دور رﺧﺘﺨﻮاب او ﻃﻨﺎب ﭘﺸﻤﻲ ﺳﻴﺎه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و دوازده ﻓﺘﻴﻠـﻪ ﭘﻨﺒـﻪاي‬
‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﺶ ﺳﻔﻴﺪ و ﻃﺮف دﻳﮕﺮش را ﺑﺎ ﭘﺸﺖ دﻳﮓ ﺳﻴﺎه ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ دور اﻃﺎق ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪ ﺑـﺮاي اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫آل ﺑﺘﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ‪ :‬رﺧﺘﺨﻮاب زاﺋﻮ ﻧﺒﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺮخ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در داﻣﻦ زاﺋﻮ ﺟﻮ ﺑﺮﻳﺰﻧـﺪ و اﺳـﺐ ﺑﻴﺎﻳـﺪ آﻧـﺮا ﺑﺨـﻮرد‪ .‬دور‬
‫رﺧﺘﺨﻮاب او ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺧﻂ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺣﺼﺎر ﻣﻲﻛﺸﻢ ﺑﺮاي ﻛﻲ؟ ﺑـﺮاي ﻣـﺮﻳﻢ و ﺑﭽـﻪاش ‪-‬‬
‫ﺑﻜﺶ ﻣﺒﺎرك ﺑﺎﺷﺪ‪ 6‬و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ را ﺑﺎﻻي ﺳﺮ زاﺋﻮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﻣﻲرود‪.‬‬
‫روز ده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﻣﻲرود ﺳﻴﺦ ﭘﻴﺎز را ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و روي ﭘﻠﻪ ﺣﻤﺎم ﭘﻴﺎزﻫﺎ را درآورده زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ‬
‫ﻟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﮔﺮدو زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﭘﻴﺎزﻫﺎ را ﺑﻪ آب روان ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺎ ﺟﺎم ﭼﻬﻞ ﻛﻠﻴﺪ آب ﺑﺴﺮش‬
‫ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﺎم ﻫﺮﮔﺎه زاﺋﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ دﻳﮕﺮ آل ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ او آزار ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .5‬ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺟﻦ از آﻫﻦ و ﺑﺴﻢ اﷲ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ آﻻت آﻫﻨﻲ و ﺑﺮﻧﺪه ﺑﺮاي راﻧﺪن ﺟﻨﻴﺎن ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .6‬در ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻧﻮﺷﺘﻪ‪» :‬ﺧﺶ ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ ،‬ﺧﺶ ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ ،‬ﺧﺶﻫﺎي ﺧﺸﺨﺶ ﻣﻲﻛﺸﻢ‪«.‬‬
 ‫ﺑﭽﻪ‬

‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﺪ ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﭼﻠﻮار* را ﭼﺎك زده ﺑﻪ ﺗﻦ او ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ اﻳـﻦ ﻟﺒـﺎس را‬
‫ﭘﻴﺮﻫﻦ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺷﺐ و ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﭽﻪ را در ﻗﻨﺪاق ﺳﻔﻴﺪ ﻣـﻲﭘﻴﭽﻨـﺪ و‬
‫در ﻧﻨﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺑﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻧﻨﻮي او را روي ﺗﻨﻮر آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﺪ و در آن ﻗﺪري ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﮔﺪا ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫روز ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﭽﻪ را ﻣﻲﭼﻴﻨﺪ اﻧﻌﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه ﺗﺎ ده ﺷﺐ ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﺷﻤﻊ ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ روز دﻫﻢ ﺑﺎ ﺟﺎم ﭼﻬﻞ ﻛﻠﻴـﺪ‬
‫‪1‬‬
‫ده ﺑﺴﺮش ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫»ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ ﺷﺶ ﺷﺐ ﺑﺎﻳﺪ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮاﺑﺪ و ﺷﺐ ﻫﻔﺘﻢ ﺧﻮد زاﺋﻮ او را در ﮔﻬﻮاره ﺑﮕـﺬارد و‬
‫آن ﺷﺐ را ﺷﺐ ﺧﻴﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ و ﺧﺸﻜﻪﺑﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻣﺎﻣﺎ دﺳﺖ ﺑﭽﻪ را ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺶ‬
‫ﺑﺒﻨﺪد و از آن اﺷﻴﺎء ﻣﺬﻛﻮر اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﺨﻮراﻧﺪ و اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت را ﺑﻪ ﺣﻀﺎر ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺑﮕﻴـﺮ ﺑﭽـﻪ را )ﻳﻜـﻲ از او‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬او ﻫﻢ ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﺑﺪﻫﺪ( و آﺧﺮي ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺧﺪا ﻧﮕﻬﺪارد‪«.‬‬
‫ﺷﺐِ ﺷﺶِ ﺑﭽﻪ ﻛﻪ اﺳﻢ او را ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺖ و در آن ﺷﺐ ﺷﺶاﻧﺪاز ﻫـﻢ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫‪3‬‬
‫درﺳﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﻢ اﺋﻤﻪ روي ﺑﭽﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬روز ﻣﺤﺸﺮ اﻣﺎم ﻫﻢ اﺳﻢ او آﻣﺪه ﺷﻔﺎﻋﺘﺶ را ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻳﻚ ﻣﻬﺮه »ﭼﺎق« اﮔﺮ ﻣﻬﺮه ﭘﺸﺖ او را ﺑﺸﻤﺮﻧﺪ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ دﻋﺎ ﻫﻤﺮاه دارد ﻧﺒﺎﻳﺪ وارد اﻃﺎق ﺑﭽﻪ ﺑﺸﻮد ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ دﻋﺎي ﺧﻮد را در ﺧﺎرج ﺑﮕﺬارد‪.‬‬
‫ﻗﺒﺎﭼﻪ ﺑﭽﻪ اول در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﮕﻮن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﭽﻪ روز ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢ وزن او ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺼـﺪق ﺑﺪﻫﻨـﺪ و اﻻ ﺑـﺰرگ ﺧـﺎﻧﻮاده‬
‫ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ دﺧﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺪ ﺷﮕﻮن اﺳﺖ‪.‬‬

‫*ﭼﻠﻮار‪ :‬ﭼﻠﻮاري‪ :‬ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺎرﭼﻪ ﻧﺨﻲ ﻧﺎزك ﺳﻔﻴﺪ و آﻫﺎردار‪.‬‬

‫‪ (1) .1‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن زن آﺑﺴﺘﻦ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻬﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮدن در آن ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ آﺗﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﻚ ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺘﻦ )‪ (2‬ﭼﻮن‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ از ﻣﺎدر ﺟﺪا ﺑﺸﻮد ﺳﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﭼﺮاغ ﺑﺎﻳﺪ اﻓﺮوﺧﺖ اﮔﺮ آﺗﺶ ﻣﻲﺳﻮزد ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد دﻳﻮان و دد و ﺟﺎن ﮔﺰﻧﺪي و زﻳﺎﻧﻲ ﻧﺘﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻛﺮدن ﭼﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﻧﺎزك ﻣﻲﺑﺎد آن ﺳﻪ روز ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ زاﻳﺪ )‪ (3‬ﻛﻪ در دﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ زرﺗﺸﺖ اﺳﻔﻨﺘﻤﺎن از ﻣﺎدر ﺟﺪا ﺷـﺪ ﺳـﻪ‬
‫ﺷﺐ ﻫﺮ ﺷﺒﻲ دﻳﻮي ﺑﺎ ‪ 150‬دﻳﻮ ﺑﻴﺎﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ زرﺗﺸﺖ را ﻫﻼك ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن روﺷﻨﺎﻳﻲ آﺗﺶ ﺑﺪﻳﺪﻧﺪ ﺑﮕﺮﻳﺨﺘﻨﺪي و ﻫﻴﭻ ﮔﺰﻧـﺪ و زﻳـﺎن‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪي ﻛﺮدن )‪ (4‬ﺗﺎ ﭼﻬﻞ روز ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدر ﺑﭽﻪ ﭘﺎي ﺑﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪ در ﺳﺮاي ﻧﻬﺪ ﻳﺎ ﭼﺸـﻢ‬
‫ﺑﺮ ﻛﻮه اﻓﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺪﺷﺘﺎن )ﺑﺪﻳﺸﺎن( ﺑﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺻﺪ در ص ‪ 15‬در ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ ص ‪ 14‬ﭼﺎپ ﺑﻤﺒﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ .3‬در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻳﻜﻲ از ﮔﻨﺎﻫﺎن ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﺑﭽﻪ اﺳﻢ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﮕﺬارﻧـﺪ »دﻳﻨﻜـﺮت‬
‫‪ «8-31-15‬ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم اﺳﻢ ﻓﺎرﺳﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺪون اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻌﺪ‪ ،‬ﻓﻴﺮوز‪ ،‬ﺑﻬﻤﻦ‪ ،‬ﺣﺴﻦ‪ ،‬ﻋﻤﺮ و ﻏﻴـﺮه‪ .‬ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن از زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪ x 22‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫زنِ ﺑﭽﻪ ﺷﻴﺮده اﮔﺮ ﺟﻮش ﺑﺰﻧﺪ و اوﻗﺎﺗﺶ ﺗﻠﺦ ﺑﺸﻮد ﺷﻴﺮش اﻋﺮاض* ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي ﺑﭽﻪ زﻳﺎن دارد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ روز ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺣﺎﺟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ زﻳﺎد ﮔﺮﻳﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺧﻮش آواز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ زﺑﺎن ﺧﻮد را زﻳﺎد ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد دﻟﻴﻞ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎدرش وﻗﺘـﻲ او را آﺑﺴـﺘﻦ ﺑـﻮده ﻣـﺎر دﻳـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدري ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﭽﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ زود ﺑﻤﻴﺮد و ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﺎن ﭘﺎ ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ اﺳﻢ ﺑﭽﻪ آﺧﺮي را اﮔـﺮ دﺧﺘـﺮ‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻤﺎﻧﻲ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و اﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ او را آﻗﺎﻣﺎﻧﺪي ﻳﺎ ﺧﺪا ﺑﮕﺬار و ﻳﺎ ﻣﺎﻧﺪهﻋﻠﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن وﻗﺘﻲ در ﺧﺎﻧﻮادهاي اوﻻد دﺧﺘﺮ زﻳﺎد اﺳﺖ اﺳﻢ ﻫﻔﺘﻤﻲ آﻧﻬﺎ را »ﻗﺰ ﺑﺲ« ﻳﻌﻨﻲ دﺧﺘﺮ ﺑـﺲ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ او اوﻻد ﭘﺴﺮ ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ را ﺑﺎﻳﺪ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻤﺸﺎن ﺷﻮر اﺳﺖ و ﻧﻈﺮ ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ دﻣﺮ ﺑﺨﻮاﺑﺪ و ﭘﺎ را از ﭘﺸﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ ﭘﺪر ﻳﺎ ﻣﺎدرش ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻳﻜﻲ از ﺧﻮﻳﺸﺎﻧﺶ ﺑﻤﻴﺮد ﺑﺪ ﻗﺪم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي راه رﻓﺘﻦ ﻛﻮﻧﺨﻴﺰه ﺑﻜﻨﺪ ﭘﺸﺘﺶ دﺧﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ در ﺷﺮوع راه رﻓﺘﻦ دﻣﺮ راه ﺑﺮود ﭘﺸﺖ او ﭘﺴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﭽﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺴﺖ ﭘﺎﻳﺶ را در دﻫﻨﺶ ﺑﻜﻨﺪ ﭘﺸﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺘﻨﻪ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻛﺒﺎب ﻛﺮده ﺑﺎ ﻏﺬا ﺑﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﺨﻮراﻧﻨﺪ ﺗﺎ از ﺑـﺪﻧﺶ ﭼﻴـﺰي‬
‫‪5‬‬
‫ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﭽﻪ دﺳﺖ ﭼﺮب ﺑﻪ ﺳﺮش ﺑﻤﺎﻟﺪ ﻛﭽﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺖ در ﺑﻴﻨﻲاش ﺑﻜﻨﺪ ﻛﭽﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ دروازه ﺑﺎز ﺑﻜﻨﺪ )ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را ﮔﺸﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺳﺮش را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ( ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻧﻪ را ﺟﺎروب ﺑﺰﻧﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ اﮔﺮ ﻣﻴﻮه ﻳﺎ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ و دﻟﺶ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ او داد وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺸﻐﻮل‬
‫ذﻣﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎي دﻳﮓ ﺳﻤﻨﻮ ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ زﻳﺮا ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ آﻧﺠﺎ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ آﺗﺸﺒﺎزي ﺑﻜﻨﺪ ﺷﺐ در رﺧﺘﺨﻮاﺑﺶ ﻣﻲﺷﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫* ﺟﻤﻊ ﻋﺮض‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري و ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻋﺎرض ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .4‬اﺳﻢ ﺑﺰﻳﺴﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮده ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ روز ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺳﺎل وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎد ذرات ﺑﺪن را ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آدﻣﻬﺎ دوﺑﺎره درﺳـﺖ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ ﭼﻴـﺰي از‬
‫ﺑﺪن او ﻛﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ‪23 ‬‬

‫ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﺑﻪ او ﻧﺪﻫﻨﺪ ﻧﺮياش ﻣﻲﺗﺮﻛﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﭼﭙﻖ ﺑﻜﺸﺪ در ﺑﺰرﮔﻲ رﻳﺶ در ﻧﻤﻲآورد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲ آﻳﺪ روزياش را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺞ ﺧﺎم ﺑﺠﻮد ﻛﻮﺳﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫آوردهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺧﺮد را ﭼﻮن ﺑﻪ دارودان زرش ﺷﻴﺮ دﻫﻨﺪ آراﺳﺘﻪ ﺳﺨﻦ آﻳﺪ و ﺑﺮ دل ﻣـﺮدم ﺷـﻴﺮﻳﻦ‬
‫‪6‬‬
‫آﻳﺪ و ﺑﻪ ﺗﻦ ﻣﺮداﻧﻪ و اﻳﻤﻦ ﺑﻮد از ﺑﻴﻤﺎري ﺻﺮع و در ﺧﻮاب ﻧﺘﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫»و ﭼﻮن ﺗﻴﻎ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﭘﻴﺶ ﻛﻮدك ﻫﻔﺖ روزه ﺑﻨﻬﻨﺪ آن ﻛﻮدك دﻻور ﺑﺮآﻳﺪ‪«.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﻧﺤﺲ ﺑﺎﺷﺪ و زﻳﺎد ﮔﺮﻳﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺳﻮري ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ او را از زﻳﺮ ﻧﻘﺎره ﺧﺎﻧﻪ‪ 8‬رد ﺑﻜﻨﻨﺪ‬
‫و در ﻏُﻠﻜﻲ ﮔﻨﺪم رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺗﺎ داﻧﻪﻫﺎي ﮔﻨﺪم را ﻛﺒﻮﺗﺮان ﺑﺮ ﭼﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻻﻣﭽﻪ‪ -‬ﭼﻴﺰي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ از ﻣﺸﻚ و ﻋﻨﺒﺮ و ﺳﭙﻨﺪ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ و ﻋﺎرض* اﻃﻔﺎل‬
‫‪9‬‬
‫ﻛﺸﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﻣﺎدر ﻧﺒﺾ ﺑﭽﻪاش را ﻣﻲﮔﻴﺮد دﺳﺘﺶ را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲزﻧﺪ ﺗﺎ درد و ﺑﻼي ﺑﭽﻪ ﺑﺮود ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺰاد‪ -‬ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻓﺮزﻧﺪي ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﻮد ﺟﻨﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ او ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﺎ آن ﺷـﺨﺺ ﻫﻤـﺮاه‬
‫‪10‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و آن ﺟﻦ را ﻫﻤﺰاد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺨﻢﺷﻜﺴﺘﻦ‪ -‬ﺑﺮاي دﻓﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﺑﺎ ذﻏﺎل ﺳﺮ ﺗﺨﻢﻣﺮغ را ﺑﻪ اﺳﻢ و ﺗـﻪ آﻧـﺮا ﺑـﺎ اﺳـﻢ ﭘـﺪر ﺑﭽـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﺎﺧﻮش ﻧﺸﺎن ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ را دﻳﺪهاﻧﺪ اﺳﻢ ﺑﺮده روي ﺗﺨﻢ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺑﻌﺪ در‬
‫ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﭼﺮك ﺑﭽﻪ ﺗﺨﻢ را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﺎﻫﻲ ﭘﻮل و ﻗﺪري ﻧﻤﻚ و ذﻏﺎل ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ او از ﻧﻮ اﺳـﻢ‬
‫ﻫﻤﺎن اﺷﺨﺎص را ﺗﻜﺮار ﻛﺮده ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ را ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻢ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛـﻪ ﺷﻜﺴـﺖ او ﺑﭽـﻪ را ﭼﺸـﻢ زده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻤﻲ از زرده آﻧﺮا ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺎ و ﻣﻐﺰ ﺳﺮ ﺑﭽﻪ ﻣﻲﻣﺎﻟﻨﺪ و آن ﻳﻚ ﺷﺎﻫﻲ را ﺑﻪ ﮔﺪا ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻔﻨﺪ دود ﻛﺮدن‪ -‬ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ را وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺣﻀﺎر ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﻧﺦ ﻟﺒﺎﺳﺸﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﺮا ﺑﺎ اﺳﻔﻨﺪ دود ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رﻓﻊ ﺑﻴﻤﺎري ﭼﺸﻢ زﺧﻢ‪ 11‬اﺳﻔﻨﺪ دود ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ 12.‬اﮔﺮ اﻳﻨﻜﺎر را ﻧﺰدﻳﻚ ﻏﺮوب ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺗﻜﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ﻳﺎ ﻧﺦ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺎر از ﺑﻨﺪ ﺗﻨﺒﺎن و ﻳﺎ ﺧﺎك ﺗﻪ ﻛﻔﺶ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او ﺑﺪ ﮔﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑـﺎ ﻗـﺪري‬
‫اﺳﻔﻨﺪ دور ﺳﺮ ﺑﭽﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ .6‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.21‬‬
‫‪ .7‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.38‬‬
‫‪ .8‬ﻧﻘﺎرهﺧﺎﻧﻪ ﺳﺮ در ارك ﺑﻮده و ﺧﺮاب ده‪.‬‬
‫*ﻋﺎرض‪ :‬ﺻﻔﺤﻪ رﺧﺴﺎر‪ ،‬ﭼﻬﺮه‪ ،‬روي‪.‬‬
‫‪ .9‬ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ‪.‬‬
 ‫‪ x 24‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫اﺳﻔﻨﺪ ﺳﻲ و ﺳﻪ دوﻧﻪ‬ ‫اﺳﻔﻨﺪ و اﺳﻔﻨﺪ دوﻧﻪ‬

‫از ﺧﻮﻳﺶ و ﻗﻮم و ﺑﻴﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ از دروازه ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‬ ‫ﻫﺮ ﻛﻪ از دروازه ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‬
‫ﻛﻮر ﺷﻮد ﭼﺸﻢ ﺣﺴﻮد و ﺑﺨﻴﻞ‬
‫ﺷﻨﺒﻪزا‪ ،‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪزا‪ ،‬دوﺷﻨﺒﻪزا‪ ...‬ﺟﻤﻌﻪزا‪.‬‬
‫ﻛﻲ ﻛﺎﺷﺖ؟ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‪ ،‬ﻛﻲ ﭼﻴﺪ؟ ﻓﺎﻃﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻪ دود ﻛﺮدﻧﺪ؟ ﺑﺮاي اﻣﺎم ﺣﺴﻦ و اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ‪.‬‬
‫درد و ﺑﻼ رو دور ﮔﺮدون‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺣﻖ ﺷﺎه ﻣﺮدون‬
‫و ﻳﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺎ ﻛﺮد ﭘﺴﻨﺪ‬ ‫اﺳﻔﻨﺪ و ﺳﭙﻨﺪ‬
‫ﺑﻬﺮ ﺣﺴﻴﻦ و ﺣﺴﻦ‬ ‫ﻋﻠﻲ ﻛﺎﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﭼﻴﺪ‬
‫ﺷﻨﺒﻪزا‪ ،‬ﻳﻜﺸﻨﺒﻪزا‪ ،‬دوﺷﻨﺒﻪزا‪ ...‬ﺟﻤﻌﻪزا‪ ،‬زﻳـﺮ زﻣـﻴﻦ‪ ،‬روي زﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﺳـﻴﺎهﭼﺸـﻢ‪ ،‬ازرقﭼﺸـﻢ‪ ،‬زاغﭼﺸـﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻴﺶﭼﺸﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻪ دﻳﺪه ﻫﺮ ﻛﻪ ﻧﺪﻳﺪه‪ .‬ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ دﺳﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ دﺳﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺶرو‪ ،‬ﭘﺸـﺖﺳـﺮ‪ ،‬ﺑﺘﺮﻛـﺪ‬
‫ﭼ‪‬ﺸﻢ ﺣﺴﻮد و ﺣﺴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻏﺸﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﻪ زده‪ 13‬را ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪ از ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮون ﻋﻮض ﺷـﺪه او را ﺑـﺰك ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﻛـﻨﺞ‬
‫وﻳﺮاﻧﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ از ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮان ﺑﭽﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮده و ﺑﭽﻪ ﻋﻮض ﻛﺮده را ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ دﻧﺪاﻧﺶ از ﺑﺎﻻ در ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺪ ﻗﺪم اﺳﺖ ﺑﺮاي رﻓﻊ آن او را از ﺑﺎﻻي ﺑﺎم ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﭼﺎدر ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫داﻳﻪ ﻛﻪ ﺷﻴﺮش ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ آش رﺷﺘﻪ را ﺑﺎ ﺻﺪ دﻳﻨﺎر ﺷﻴﺮ در ﻫﺎون ﻣﻲﻛﻮﺑﻨﺪ و ﺑﻪ او‬
‫ﻣﻲﺧﻮراﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫در رﺷﺖ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺘﻨﻪ را ﺑﻪ ﺷﺎخ درﺧﺖ اﻧﺎر ﺳﻴﺦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺗـﺎ ﻫﻔـﺖ روز ﺑـﺎﻻي ﺳـﺮ‬
‫ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .11‬ﺑﭽﻪ ﻧﻮزاد را ﺑﺎﻳﺪ از ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻣﺮدم ﻧﺎﭘﺎك ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪.‬‬

‫)دﻳﻨﻜﺮت ‪(8-31-22‬‬
‫*‬
‫‪ (7)» .12‬و ﭼﻮن ﺑﻮي ﺑﺮ آﺗﺶ ﻧﻬﻨﺪ و ﺑﺎد ﺑﻮي آن ﻣﻲﺑﺮد ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ آن ﺑﻮي ﺑﺮﺳﺪ ﻫﺰار ﺑﺎر دﻳﻮ و د‪‬روج ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺒﺎﺷﻨﺪ و‬
‫ﻛﻢ ﺷﻮﻧﺪ و ﭼﻨﺪان ﺟﺎدو و دﻳﻮ و ﭘﺮي )‪ (8‬و آﺗﺶ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺮاﻓﺮوزﻧﺪ ﻫﺰار دﻳﻮ ﻧﻴﺴـﺖ ﺷـﻮﻧﺪ و دو ﭼﻨـﺪان‬
‫ﺟﺎدو و ﭘﺮي‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ﺑﻨﺪﻫﺸﻦ ص ‪.84‬‬
‫* د‪‬روج‪ :‬ﻧﺎم ﻣﺎده دﻳﻮ دروغ و ﻧﺎدرﺳﺘﻲ و ﭘﻴﻤﺎن ﺷﻜﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭘـﺎره از ﭘﮋوﻫﺸـﮕﺮان ﺑـﺎ اﺳـﺘﻨﺎد ﺑـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ از ﻛﺎرﺑﺮدﻫـﺎي‬
‫»دروج« در اوﺳﺘﺎ و ﻣﺘﻦﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮي‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﻄﻠﻖ »دﻳﻮ« داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪» .13‬ﺳﺎﻳﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻧﺎم دﻳﻮي اﺳﺖ و ﺟﻦ را ﻧﻴﺰ ﺳﺎﻳﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺳﺒﺐ اﻳﻦ ﻧﺎم اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺲ ﻛـﻪ دﻳﻮاﻧـﻪ ﻣـﻲﺷـﺪه‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻦ ﺑﺮ او ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در او ﺗﺼﺮﻓﻲ ﻛﺮد و او را ﺳﺎﻳﻪ زده ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﻪدار ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪«...‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ‪25 ‬‬

‫ﺑﺮاي ﭼﺸﻢ درد‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻃﻼ ﻳﺎ ﻧﻘﺮه درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺰادهاي ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺬر ﭘﺴﺮ‪ -‬ﻧﺬر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﮔﺮ ﺑﭽﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﺸﻮد ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﻣﻮي ﺳﺮ او را ﻧﺰﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻀﺎي اﻳﻦ ﻣـﺪت‬
‫ﻣﻮي او را ﭼﻴﺪه ﺑﻪ وزﻧﺶ ﻃﻼ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و آن ﻃﻼ را ﻃﻮق ﻳﺎ ﻛﺸﻜﻮل* درﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺰادهاي ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻘﻴﻘﻪ‪ -‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﺴﺮش ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﻧﺬر ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪ ﻋﻘﻴﻘـﻪ ﺑﻜﻨـﺪ و آن ﻋﺒﺎرﺗﺴـﺖ از اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ دو ﺳﺎﻟﻪاي را در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺗﺎ آﺳﻤﺎن ﻧﺒﻴﻨﺪ ﺑﻌﺪ آﻧﺮا درﺳﺘﻪ در دﻳﮓ ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺑﻪ آن ﭼﺎﺷﻨﻲ و ﻧﻤﻚ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﺷﺖ آﻧﺮا اﺷﺨﺎص ﭘﺎك ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮرﻧﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎﻳﺶ را ﻧﺒﺎﻳﺪ دور ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬آن‬
‫‪14‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ را ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﻫﻤﺎن زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﭼﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ اﮔﺮ ﺑﻲوﻗﺘﻲاش ﺑﺸﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎدرش ﺑﺎ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﭘﺸﺘﺸﺎن را ﺑﻪ ﻫﻢ داده و ﺑﭽﻪ را از ﻣﻴﺎن ﭘـﺎي آﻧﻬـﺎ‬
‫رد ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﻪ ﺑﺎر او را از ﻣﻴﺎن ﺑﻨﺪ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮر زا‪ -‬ﺑﭽﻪاي را ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدرش آﺑﺴﺘﻦ ﻣﺮده ﺑﺎﺷﺪ و آن ﺑﭽﻪ در ﻗﺒﺮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫آﺑﺴﺘﻦ را ﻛﻪ ﻣﻲﻣﻴﺮد در ﻗﺒﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﺮاي راه ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻨﺒﻮﺷﻪ** در ﻗﺒﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج راه‬
‫دارد ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺻﺪاﻳﺶ را ﺑﺸﻮﻧﺪ ﺑﻌﺪ او را در ﻣﻲآورﻧﺪ و ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺎزﻧﺪران ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﮔﻠﻮي ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﺳﻦ ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﻣـﺎه اﺳـﺘﺨﻮان در ﻣـﻲآورد‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﻴﺮون آوردن آن ﭘﻴﺮزنﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﺎزار ﺑﺎ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺮدﺳﺘﻲ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ را ﻻي اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺧـﻮد‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده و ﭼﻨﺎن واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺮا از دﻫﻦ ﺑﭽﻪ در ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﻣﻮﺟﻮد‪ -‬ﺑﺮاي ﭘﺎ ﺗﺮﺳﻮﻧﻪ ﺑﭽﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻲدﻫﻴﻤﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻋﻠﻲ ﻣﻮﺟﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻠﻲ ﻣﻮﺟﻮد دروﻳﺸﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ را ﺑﺮده ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﺦ ﻣﻲﻛﺸﺪ و زﻳﺮش ﻳﻚ ﭼﺮاغ ﻣﻮﺷﻲ ﻣﻲﮔﺬارد ﺗﺎ روﻏﻦ آدم ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫* ﻃﻮق‪ :‬ﮔﺮدن ﺑﻨﺪ‪ .‬ﻛﺸﻜﻮل‪ :‬ﻇﺮﻓﻲ ﻛﻪ دروﻳﺸﺎن دوره ﮔﺮد ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺎق دﺳﺖ ﺧﻮد آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .14‬ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن و ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ در ﻗﺼﻪﻫﺎي ﻋﻮام دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺴﺮي ﻛﻪ ﻣﺎدرش او را ﻛﺸﺖ و ﮔﻮﺷـﺘﺶ‬
‫را ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش داد و ﺧﻮاﻫﺮ او اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎﻳﺶ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﭘﺴﺮ ﺑﻠﺒﻞ ﺷﺪ )ﻣﻨﻢ ﻣﻨﻢ ﺑﻠﺒﻞ ﺳﺮﮔﺸﺘﻪ از ﻛﻮه و ﻛﻤـﺮ ﺑﺮﮔﺸـﺘﻪ( و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﻳﻦ اﺻﻄﻼح‪ :‬ﮔﻮﺷﺖ ﻫﻢ را ﺑﺨﻮرﻧﺪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﻢ را دور ﻧﻤﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫** ﺗَﻨﺒ‪‬ﻮﺷَﻪ‪ :‬ﻟﻮﻟﻪ ﺳﻔﺎﻟﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﻣﻴﺎن دﻳﻮار ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ راه آب ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
 ‫اﻋﺘﻘﺎدات و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫ﻣﺴﺎﻓﺮت‪ -‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮ در ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻲ آﻳﻨﻪ ﻳﻚ ﺑﺸﻘﺎب آرد ﻳﻚ ﻛﺎﺳﻪ ﺳﺒﺰ آب ﻛـﻪ روﻳـﺶ‬
‫ﺑﺮگ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮ را از ﺣﻠﻘﻪ ﻳﺎﺳﻴﻦ رد ﻛﺮدﻧﺪ و از زﻳﺮ ﻗﺮآن ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ در آﻳﻨـﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﻨﺪ و اﻧﮕﺸﺘﺶ را در آرد ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺶ ﺑﮕﺬارد و ﭘﺸﺖ ﭘﺎﻳﺶ آن آب را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫آب و آﻳﻨﻪ روﺷﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ و آرد ﺑﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻪ روز و ﻳﺎ ﻫﻔﺖ روز ﺑﻌﺪ از ﺣﺮﻛﺘﺶ »آش ﭘﺸﺖﭘﺎ« ﻛﻪ آش رﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﺴﺎﻓﺮ دارد و از او ﺧﺒﺮ ﻧﺪارد ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺮود ﺑﻴﺮون ﺷﻬﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ ﭼﺎه ﻛﻬﻨﻪ او را ﺑﻪ اﺳﻢ ﺻﺪا‬
‫ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺻﺪاي ﺧﻨﺪه از ﭼﺎه ﺑﻴﺮون آﻣﺪ زﻧﺪه اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺻﺪاي ﮔﺮﻳﻪ آﻣﺪ ﻣﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻛﻪ از ﺳﻔﺮ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﺟﻠﻮ ﭘﺎﻳﺶ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮ ﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ‪» -‬ﻫﺮﮔﺎه دو زن ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻳﻚ‬
‫زن ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻛﻪ ﻃﺮف اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻫﺮ دو ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح زﻧﺎن »ﭘﺎ ﺳﺒﺰ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻋﺮوﺳﻜﻲ از ﻣﻮم ﺑﺴـﺎزد‬
‫در ﻣﻴﺎن ﺳﻴﻨﻲ ﭘﺮ از ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺑﮕﺬارد و آن زﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﺸﻮد ﺑﺮاي ﻃﺮﻓﺶ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻃﺮف ﭼﺎدر ﺳﻴﺎه ﺳﺮ ﻋﺮوﺳﻚ اﻧﺪاﺧﺖ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ رد اﺳﺖ و اﮔﺮ ﮔﻠﻮﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﺮوﺳﻚ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪ ﻗﺎﺻﺪ اﻧﻌـﺎم داد‬
‫ﻫﺮ دو ﻃﺮف راﺿﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫»اﺟﺮاء ﺻﻴﻐﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻳﺪ روز ﻋﻴﺪ ﻏﺪﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻳﻜﻲ از اﻣﺎﻣﺰادهﻫﺎ اﺗﻔـﺎق ﻣـﻲاﻓﺘـﺪ‪ .‬ﺻـﺮف‬
‫ﺷﺮﺑﺖ و زدن داﻳﺮه واﺟﺐ اﺳﺖ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫»‪ :-‬ﺑﻪ ﺣﻖ ﺷﺎه ﺧﻴﺒﺮ ﮔﻴﺮ‪«.‬‬
‫دﻳﮕﺮي ﺟﻮاب ﻣﻲ دﻫﺪ‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﺎ را ﺑﺮآورده ﺑﭙﺬﻳﺮ‪«.‬‬
‫ﺑﻌﺪ اﺳﻢ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮده ﺷﻬﺎدت ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻟﻮازم آن دوازده دﺳﺘﻤﺎل اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ اﻗﺴـﺎم ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن‬
‫ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ اﺳﻤﻲ ﺑﺨﺼﻮص دارد ﺑﻌﺪ ﺑﺮاي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺪﻳﻪ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ در ﻛﺘـﺎب‬
‫‪2‬‬
‫ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮان اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎﻫﺎي آدﻣﻬﺎ دارﻧﺪ و آﻧﻬﺎ را ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و در ﻣﺮاﺟﻌـﺖ‬
‫ﺑﺠﺎي ﭘﻮل ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﭘﻮﺳﺖ ﭘﻴﺎز ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آن ﭘﻮﺳﺘﻬﺎ را زﻳﺮ ﻗﺎﻟﻲ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ ﻳـﻚ ﺳـﻜﻪ‬
‫ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﺑﺮاز ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺧﺎﺻﻴﺘﺶ ﻣﻲرود‪.‬‬

‫‪ (1)» .1‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن در روزﮔﺎر ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺳﻔﺮي ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪي ﺷﺪن ﻛﻪ ﻛﻤﺘـﺮ از دوازده ﻓﺮﺳـﻨﮓ ﺑـﻮدي اﻳـﻦ ﻳـﻚ‬
‫درون )ﺧﺸﻨﻮﻣﻦ( ﺑﻴﺸﺘﻨﺪي ﺗﺎ اﻧﺪران ﺳﻔﺮ رﻧﺠﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪ و ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺮاد ﺑﻮدي و ﺷﻐﻠﻬﺎ ﮔﺸﺎده ﺷﺪي )‪ (2‬و ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻛـﺲ ﻓﺮﻳﻀـﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺳﻔﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪن اﻳﻦ درون ﻳﺸﺘﻦ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ص ‪ 38‬در ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ ص ‪.26-25-24‬‬
‫‪27‬‬ ‫اﻋﺘﻘﺎدات و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪‬‬
‫روز ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻛﻪ ﻗﺘﻞ اﺑﻦﻣﻠﺠﻢ اﺳﺖ زﻧﻬﺎ ﺳﺮﺧﺎب و ﺳﻔﻴﺪآب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﭘﻮل ﮔﺪاﻳﻲ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﻴﺎن دو ﻧﻤﺎز در ﻣﺴﺠﺪ ﭘﻴﺮﻫﻦ ﻣﺮاد ﻣﻲدوزﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﭘﻴـﺮﻫﻦ را ﻫﺮﮔـﺎه ﺑـﻪ ﻧﻴـﺖ ﺳـﻼﻣﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺖﮔﺸﺎﻳﻲ و ﻳﺎ اوﻻد ﺑﺪوزﻧﺪ ﻣﺮاد ﺑﺮآورده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺖ دﺧﺘﺮ ﺑﺎز ﺷﻮد و ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻜﻨﺪ او را ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﺟﻬﻮدﻫﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﻘﺪ اﮔﺮ دﺧﺘﺮي را ﺳﺮ ﺟﺎي ﻋـﺮوس ﺑﻨﺸـﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨـﺘﺶ ﺑـﺎز ﻣـﻲﺷـﻮد و زود ﺷـﻮﻫﺮ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺨﺖ ﮔﺸﺎﻳﻲ ﭼﺎدر ﻧﻤﺎز دﺧﺘﺮ را از ﺗﻮي روده ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻢ ﻛﺮﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮده ﺷﺨﺺ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ وارد ﺷﻬﺮ ﻣﻲﺷﺪه ﺑﺮاﻳﺶ ﻳﻚ درﺧﺖ ﺧﻨﻚ* ﺧﺮﻣﺎي ﻧـﺮ را‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﺳﺮ درﺧﺖ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪﻧﺪ و ﭘﻨﻴﺮ ﺧﺮﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺷـﻴﺮﻳﻦ اﺳـﺖ و در‬
‫ﮔﻠﻮي درﺧﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻲآوردﻧﺪ و ﭘﻴﺸﻜﺶ ﺑﺮاي آن ﺷﺨﺺ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ -‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﻲﻧﻘﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ **.‬واﺟﺒﺴﺖ ﻛﻪ او را رو‬
‫ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﺑﺨﻮاﺑﺎﻧﻨﺪ و در دﻫﻦ او ﻧﺒﺎت ﻛﺮده در ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﭼﻮن ﻧﺒﺎت ﺗﺒﺮك اﺳﺖ ﺧﻮﻧﺶ و ﺟﮕﺮش را ﻛﻪ ﺑـﺎ ﻛﻬﻨـﻪ‬
‫ﺳﻴﺎه درآوردﻧﺪ ﺗﺎ آﺳﻤﺎن را ﻧﺒﻴﻨﺪ ﺧﻮاص ﺑﺴﻴﺎر دارد ﭼﺸﻤﺶ را ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ در روز ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺳﺎل ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ داوﻃﻠﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ﺧﻮد را ﺳﻮار ﻛﺮده از روي ﭘـﻞ ﺻـﺮاط‬
‫***‬
‫ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎه دﻳﺪن‪ -‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺎه ﭼﻴﺰ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ را ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫رﺑﻴﻊ ﻧﺨﺴﺖ آب دﻳﮕﺮ ﻏﻨﻢ‬ ‫ﻣﺤﺮم زر اﺳﺖ و ﺻﻔﺮ آﻳﻨﻪ‬
‫ﺟﻤﺎدي دﮔﺮ ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﺤﺘﺮم‬ ‫ﺟﻤﺎدي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﻢ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫ﻣﻪ روزه ﺗﻴﻎ ﺟﻬﺎﻧﺪار ﺟﻢ‬ ‫رﺟﺐ ﻣﺼﺤﻒ و ﻣﺎه ﺷﻌﺒﺎن ﺑﻪ ﮔﻞ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻪ ذﻳﺤﺠﻪ دﻳــﺪار ﺻﻨﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻮال ﺳﺒﺰه ﺑﻪ ذﻳﻘﻌﺪه ﻃﻔﻞ‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ روﻳﺖ ﻫﻼل ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﻴﺮﻣﺮد‪ ،‬آب‪ ،‬اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺒﺰه‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﻓﻴﺮوزه ﺧﻮﺑﺴﺖ و اﻳﻦ ﺷﻌﺮ را‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺷﺶ ﭼﻴﺰ ﻣﺮا ﻣﺪد ﻓﺮﺳﺘﻲ‬ ‫اي ﺑﺎر ﺧﺪاي ﻋﺮش و ﻛﺮﺳﻲ‬
‫اﻳﻤﺎن و اﻣﺎن و ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ‬ ‫ﻋﻠﻢ و ﻋﻤﻞ و ﮔﺸﺎده دﺳﺘﻲ‬

‫ﺧﻨُﻚ‪ :‬ﺧﻮب و ﺧﻮش‪ ،‬ﺧﺠﺴﺘﻪ‪.‬‬ ‫* ُ‬

‫** ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ ﺟﻠﺪ دوم‪ ،‬ص ‪.232‬‬
‫*** ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ ﺟﻠﺪ ﺳﻮم‪ ،‬ص ‪ ،44‬ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎره ‪.2190‬‬
‫‪ .3‬ﻧﺼﺎب ﭼﺎپ ﺑﺮﻟﻴﻦ ص ‪.56‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
28‬‬
‫ﺑﺮاي آﻣﺪن ﺑﺎران در دﻫﺎت ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﺳﺮ ﭼﻮﺑﻲ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻋﺮوﺳـﻚ درﺳـﺖ ﻛـﺮده رﺧـﺖ‬
‫ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ و دﻧﺒﺎل آن ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺎرون ﺑﻲ ﭘﺎﻳﻮن ﻛﻦ‬ ‫ﭼﻮﻟﻲ ﻗﺰك ﺑﺎرون ﻛﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻨﺪ آﻣﺪن رﮔﺒﺎر ﻫﻔﺖ ﻛﭽﻞ زﻧﺪه را اﺳﻢ ﺑﺮده ﻳﻚ ﻧﺦ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻳﻚ ﮔﺮه ﻣﻲزﻧﻨﺪ و رو ﺑﻪ‬
‫ﻗﺒﻠﻪ در ﺣﻴﺎط آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ روي آﺳﻤﺎن ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳـﺎ ﻗﺎﺷـﻖ ارﺛـﻲ را زﻳـﺮ‬
‫آﺳﻤﺎن ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﻲآوﻳﺰﻧﺪ و ﻳﺎ ﭼﻬﻞ »ق« روي ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻮﺷﺘﻪ رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺮهﻣﺎر‪ -‬ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻬﺮهﻣﺎر وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺎرﻫﺎ ﺟﻔﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ داوﻃﻠﺐ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻣﻬـﺮه اﺳـﺖ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﺒﺎن آﺑﻲ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ دﻳﺪن ﻣﺎرﻫﺎ ﺗﻨﺒﺎن ﺧﻮد را ﻛﻨﺪه روي آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻨﺪازد و آن ﻗﺪر ﺑـﺪود ﺗـﺎ از‬
‫روي ﻫﻔﺖ ﺟﻮي آب ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﻣﻬﺮهﻫﺎ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن آن ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻣﻬﺮه اﺻﻞ‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﺑﺎﺷﺪ و در دﻛﺎن ﻧﺎﻧﻮاﻳﻲ ﺑﺮود ﻧﺎنﻫﺎ از ﺟﺪار ﺗﻨﻮر ﻛﻨﺪه ﺷﺪه ﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن دزد‪ -‬ﺷﻤﻌﺪان ﻳﺎ ﻗﻠﻴﺎن و ﻳﺎ ﺳﺮﭘﻮﺷﻲ را آورده روي آن اﺳـﻢ ﭼﻬـﺎر ﻣﻠـﻚ ﻣﻘـﺮب را‬
‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﺑﻌﺪ اﺳﻢ اﺷﺨﺎص ﻣﻈﻨﻮن را ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ روي ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺪام از آﻧﻬـﺎ را ﺑـﻪ ﻧﻮﺑـﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ روي ﺳﺮﭘﻮش و ﻧﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪ دو ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮه ﺳﺮﭘﻮش را ﺑﺎ ﺳﺮ اﻧﮕﺸـﺘﺎن ﺑﻠﻨـﺪ ﻛـﺮده ﻳﺎﺳـﻴﻦ‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ اﮔﺮ ﺳﺮﭘﻮش ﭼﺮﺧﻴﺪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺳﻤﺶ را روي ﺳﺮﭘﻮش ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ دزد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻠﻪﻧﺸﺴﺘﻦ‪ -‬در ﻣﺴﺠﺪﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ ﺟﺎﺋﻴﺴﺖ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﭼﻠﺨﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻏﺮﻓﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼـﻚ ﺗـﻮ‬
‫در ﺗﻮي ﺗﺎرﻳﻚ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭼﻠﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺟﻦﻫﺎ و ﭘﺮﻳﺎن راﺑﻄﻪ ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ رﻳﺎﺿﺖ ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻛﻪ در ﭼﻠﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ دور ﺧﻮدش ﺧﻴﻂ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﻣﻴﺎن آن داﻳﺮه ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﺧـﻮراك‬
‫ﺧﻮدش ﻛﻪ ﻣﻐﺰ ﺑﺎدام ﻳﺎ ﮔﺮدوﺳﺖ ﻣﻲﻛﺎﻫﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ روز اول ﭼﻬﻞ ﺑﺎدام ﻣـﻲﺧـﻮرد روز دوم ‪ 39‬ﺗـﺎ روز‬
‫ﺳﻮم ‪ 38‬ﺗﺎ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺎ روز آﺧﺮ ﺧﻮراﻛﺶ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎدام ﺗـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ روز ﭼﻬﻠـﻢ ارواح و‬
‫ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺑﻪ او ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي آوردن ﺷﺨﺺ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫)ﻓﻼﻧﻲ( را ﺑﺮﺳﻮن‬ ‫اﻟﺴـﻮن و ﺑﻠﺴـﻮن‬
‫اﮔﺮ ﭘﺎﺷﺪه ﺑﺪووﻧﺶ‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﭘﺎﺷﻮﻧﺶ‬
‫زود ﺑﺮﺳﻮﻧﺶ ﺗﻮ ﺧﻮﻧﻪ‬ ‫ﻓﻠﻔﻞ و ﻓﻠﻔﻞ دوﻧﻪ‬

‫‪ .4‬در ﻛﺘﺎب ﺣﺎﺟﻲ ﺑﺎﺑﺎ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ از ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﭘﻮل ارﺛﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﺎدو ﺟﻨﺒﻞ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫* ﺣﺎﺟﻲ ﺑﺎﺑﺎي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺟﻴﻤﺰ ﻣﻮرﻳﻪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ از آن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﺮزا اﺳﺪاﷲ ﺧﺎن ﺷﻮﻛﺖ اﻟﻮزاره ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫و ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1323‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي در ﺑﻤﺒﺌﻲ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه‪ .‬ﻣﻴﺮزا ﺣﺒﻴﺐ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻳﮕﺮي از آن ﻛﺮده ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪1905‬‬
‫ﻣﻴﻼدي در ﻛﻠﻜﺘﻪ ﭼﺎپ ﺷﺪه‪ .‬آﻗﺎﻳﺎن ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺟﻤﺎلزاده و ﻣﻬﺪي اﻓﺸﺎر ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪29‬‬ ‫اﻋﺘﻘﺎدات و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ ﮔﺮﻓﺘﻦ روﻏﻦ ﺑﺎدام ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ روﻏﻦ ﺑﺎدام زﻳﺎد ﺑﺸﻮد زﻧﻬﺎ از ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺳـﻴﻼن ﻣـﺎﻳﻊﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﻛﺸﺘﻨﺪ ﺧﻮن آﻣﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻳﺎ ﺳﻴﻞ آﻣﺪ ﺑـﻪ ﻗـﺪري آﺑـﺶ‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺧﺮاب ﻛﺮد و ﻫﺮ دﻓﻌﻪ آﻧﺮا ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﻮد آن ﺷﺨﺺ ﻛﻨﺎر دﻳﻮار اﻳﺴـﺘﺎده و ﻳـﻚ ﻧﻔـﺮ ﺣـﺎﺟﻲ از آب ﮔﺬﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﺮ او ﻣﻴﺦ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻟﻚ را ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺰرگ ﻧﺸﻮد دور آن را ﺣﺎﺟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻂ ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آﺧﺮ ﺻﻔﺮ در ﺟﻨﺪق ﺗﻴﺮ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺳﺒﻮي آب آورده و ﻛﻤﻲ ﺑﺘﻪ آﺗﺶ ﻣﻲزﻧﻨﺪ و‬
‫ﺑﺎﻻي ﺑﺎم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫از ﺧﺎﻧﻤﺎن ﻣﺎ ﺑﺪر‬ ‫ﺑﻼ ﺑﺪر ﻗﻀﺎ ﺑﺪر‬
‫ﺳﭙﺲ آﺗﺶ و ﻛﻮزه آب را از ﺑﺎﻻي ﺑﺎم ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﺖ ﻳﺎ ﻛﻴﻨﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ در دل ﻛﺴﻲ در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﻣﻌﻤﻮل اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺎﺳـﺖ و ﻛـﺎﻓﻮر را ﺑـﺎ ﻫـﻢ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن و آﻧﺮا روي ﺗﺎﺑﻮت ﻣﻲرﻳﺰﻧـﺪ و ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪» :‬ﻣﺤﺒـﺖ ﻣـﺮا در دل ﻓﻼﻧـﻲ‬
‫ﺑﻴﻨﺪاز« و ﻳﺎ‪» :‬ﻓﻼﻧﻲ را ﭘﻴﺶ ﻓﻼﻧﻲ ﺳﻴﺎه ﺑﺨﺖ ﻛﻦ‪«.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻴﺎه ﺑﺨﺖ ﻛﺮدن ﻛﺴﻲ ﭘﺸﺖ دو ﺗﺎ ﺳﻮﺳﻚ را ﺑﺎ ﻧﺦ آﺑﻲ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ ﺳﻪ دﻓﻌﻪ دﻋﺎ ﺑﻪ آن ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ و‬
‫ﭼﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎي ﺑﺰ اﻓﻜﻨﺪن‪» -‬اﻓﺴﻮﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺎي ﺑﺰ دﻣﻨﺪ و در ﺟﺎي ﻛﻮه ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺰان آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﻗﺼﺎﺑﺎن‬
‫‪5‬‬
‫آﻧﻬﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﻟﺒﺎس ﻧﻮ ﻛﻪ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ ﺑﺮاي ﺷﮕﻮن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺑﭙﻮﺷﻲ ﺑﺮي ﻋﺮوﺳﻲ‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺗﻦ درﺳﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺟﻦ و ﭘﺮي و ﻣﺮاوده ﺑﺎ روﺣﺎﻧﻴﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ آﻳﻪ ﻗﻞ اوﺣﻲ* را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺣﻀﺎر ﺧﻮاﺟﻪ ﺧﻀﺮ‪ -‬زﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎﺋﺴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﺪت ﭼﻬﻞ روز ﺻﺒﺢ‬
‫زود ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺧﻮاب ﻫﺴﺘﻨﺪ دم در ﻛﻮﭼﻪ را آب و ﺟﺎرو ﺑﻜﻨﺪ و ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ روز ﺑﺎﻳﺪ روزي دو رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺣﺎﺟـﺖ‬
‫دم در ﺑﺨﻮاﻧﺪ روز ﭼﻬﻠﻢ ﺳﺮ ﺗﻴﻐﻪ آﻓﺘﺎب ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرود و ﺑﻪ دﻋﺎ ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ ﻧﺎﮔﻬـﺎن ﺧﻀـﺮ را ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﭼﻮﭘﺎن ﻳﺎ ﺧﺮده ﻓﺮوش و ﻳﺎ ﻟﺤﺎف دوز ﻳﺎ ﻣﺮد ﺳﻴﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺮﻣﺮد رﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و درﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑـﻪ‬
‫او ﻣﻲﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ و در ﺧﻮاب ﺑﻪ او اﻟﻬﺎم ﻣﻲرﺳﺪ و ﺣﺎﺟﺘﺶ را ﺑﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫‪ .5‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫* اﺷﺎره ﺑﻪ ‪.1 :72‬‬
 ‫آداب ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎ‬

‫ﻣﺮض ﺟﻮع‪ -‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺮض ﺟﻮع دارد ﻳﻚ ﺟﻐﺪ در ﺷﻜﻤﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼـﻪ ﻣـﻲﺧـﻮرد ﺧـﻮراك آن‬
‫ﺟﻐﺪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش وﺻﻠﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ آن ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨـﺪ روز ﺑـﻪ ﻧـﺎﺧﻮش ﮔﺮﺳـﻨﮕﻲ داد و ﺑﻌـﺪ‬
‫دﺳﺘﻬﺎ و ﭘﺎﻫﺎي او را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺖ آن وﻗﺖ ﺧﻮراﻛﻬﺎي ﺧﻮﺷﺒﻮ و ﺧﻮﺷﻤﺰه در اﻃﺎق او ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ آن ﺟﻐﺪ ﺑـﻮي‬
‫‪1‬‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﺸﻨﻮد و از ﺷﻜﻢ ﻧﺎﺧﻮش ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ دﭼﺎر ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﻲ و زﻛﺎم ﺷﻮد ﺑﺮاي رﻓﻊ آن ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎز را ﮔﺎز زده روي ﺑﺎم ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﻴﻨﺪازد‬
‫و ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﺑﭙﺮﺳﺪ‪» :‬ﺑﺰ از ﻛﻮه ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود ﻳـﺎ دزد؟« ﻃـﺮف ﺧـﻮاه ﺑﮕﻮﻳـﺪ ﺑـﺰ ﻳـﺎ دزد در ﺟـﻮاب‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬زﻛﺎﻣﻢ را ﺑﺪزد‪«.‬‬
‫ﺗﻮي ﭼﺸﻢ ﻛﻪ ﺗﻮرك ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺞ دﻋﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ و در آب ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﭼﺸﻢ ﺻﺒﺢ زود ﺑﻪ ﻛﻨﺎر آب رﻓﺘﻪ اﺷﻌﺎر ذﻳﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺧﻮدم و ﻏﻼﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﺳﻨﺪه ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬
‫ﻫﭙﻮل ﻫﭙﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬ ‫اﮔﺮ ﭼﺸﻤﻢ و ﺧﻮب ﻧﻜﻨﻲ‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮض ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﺪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ زن ﻛﻪ ﺷﻮﻫﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻔﺖ ﺧﺎﻧﻪ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ‬
‫اﺳﻢ زن ﻳﺎ دﺧﺘﺮي ﻛﻪ در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ دو ﺳﻪ ﻣﺜﻘﺎل آرد ﮔﻨﺪم ﻣﻲﮔﻴﺮد ﭘـﺲ از‬
‫آن ﻗﺪري روﻏﻦ ﻛﺮﭼﻚ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻲرود ﺳﺮ ﭼﻬﺎر راه اﻳﻦ آرد ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ ﺑﻪ آرد ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨـﺪ و‬
‫آﺗﺶ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﺧﻤﻴﺮﻫﺎ را ﮔﻠﻮﻟﻪ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و روﻏـﻦ را در ﻇـﺮف روي آﺗـﺶ داغ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ و‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي آرد را در روﻏﻦ ﺳﺮخ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭘﺲ از آن اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻧﺦ ﻣﻲﻛﺸﺪ و در ﻗﻠﺒﺶ ﻧﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﺎ ﻣﺮﻳﺾ ﻣﻦ ﺧﻮب ﻧﺸﻮد اﻳﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ را از ﻧﺦ ﺑﻴﺮون ﻧﺨﻮاﻫﻢ آورد‪ .‬آن وﻗﺖ ﺧﺸﺘﻲ ﻣﻲآورد و ﺳﻪ ﮔﻮﺷﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺧﺸﺖ را ﻗﺪري ﻧﻤﻚ ﻣﻲرﻳﺰد ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ اﻳﻦ ﺧﺸﺖ را ﻫﻢ ﺳﻪ داﻧﻪ از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ را ﻣﻲﮔﺬارد و ﻣﻴـﺎن ﺧﺸـﺖ را‬
‫ﻫﻢ ﻗﺪري اﺳﻔﻨﺪ دود ﻛﺮده ﺳﺮ ﭼﻬﺎر راه ﻣﻲﮔﺬارد و ﺑﺎﻻي آن ﻣﻴﺨﻲ ﻛﻮﺑﻴﺪه آن ﮔﻠﻮﻟﻪﻫـﺎ را ﺑـﻪ ﻣـﻴﺦ آوﻳـﺰان‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ در ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺸﺖ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺳﻮري‪ -‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺧﻮش ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﺧﺸﺖ را آورده ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ آن ﻧﻪ ﺷﻤﻊ‬
‫ﻳﺎ ﻓﺘﻴﻠﻪ روﻏﻦ زده روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﭘﻮل ﺳﻴﺎه ﻛﻤﻲ زﻏﺎل اﺳﻔﻨﺪ و ادوﻳﻪ روي آن ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ آﻧﺮا‬
‫ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺳﺮ ﭼﻬﺎر راه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ وﻟﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ آﻧﺴﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺮدد و ﭘﺸﺖ ﺳﺮش را ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﻊ و ﻣﺸﻚ و زﻋﻔﺮان ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻧﺎﺧﻮش روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﭘﺸﺖ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲزﻧﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬درد‬
‫و ﺑﻼت ﺑﺮود ﺗﻮ ﺻﺤﺮا‪ ،‬ﺑﺮود ﺗﻮ درﻳﺎ‪«.‬‬

‫‪ .1‬اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪاش از اﺷﺘﺒﺎه ﺗﻠﻔﻆ ﻋﻮام ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺟﻮع را ﺟﻮغ ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺟﻐﺪ را ﻫﻢ ﺟﻮغ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‬
‫و از اﻳﻨﺮو اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﺮاي ﻧﺎﺧﻮش ﺑﻴﭽﺎره وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪31‬‬ ‫آداب ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎ‪‬‬
‫ﺑﺮاي رﻓﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻧﺎﺧﻮش را از دروازه ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﻨﺪق ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻧﺎﺧﻮش ﺳﺨﺖ ﺑﺸﻮد ﻳﻚ ﻧﻔﺮ زن ﻟﺒﺎس ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﭘﻮﺷﺪ و ﻳـﻚ داﻧـﻪ ﭼﺸـﻤﭽﻴﻦ‬
‫)ﻛﺎرد ﻣﺨﺼﻮص( ﺑﻪ ﻳﻚ دﺳﺖ ﻣﻲﮔﻴﺮد و زﻧﺒﻴﻠﻲ ﺑﺪﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﺮدم ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻼه او را ﺑـﻪ ﺳـﺮش‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد و اﮔﺮ زن ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺒﺎﺳﺶ را ﻣﻲﭘﻮﺷﺪ و در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲرود‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ از دوا و ﺧﻮراﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻨـﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺟﻮﺷﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲدﻫﺪ و اﮔﺮ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻟﺒﺎس ﭼﻬﻞ ﺗﻜﻪ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻦ ﺑﭽﻪ ﻧﺎﺧﻮش‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻧﻮﺑﻪ ﺳﺒﻚ )ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻪ روز ﻳﻚ روز ﺗﺐ ﻛﻨﺪ( ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻧﻲ ﺷﻮﻫﺮدار ﺳـﻪ ﺧﺎﻧـﻪ را در‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺮد آن ﺧﺎﻧﻪ زﻧﺶ ﻣﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻜﻲ را ﻃﻼق داده ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳـﻚ‬
‫ﻏﺮوب آن زن ﻣﻲرود و در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬زن ﻣﺮده و زن ﻃـﻼق و زن ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫ﻧﻮﺑﻪ ﺳﺒﻜﻲ ﺑﮕﻮ ﭼﻴﺶ درﻣﺎﻧﻪ؟ آن ﻣﺮد ﺑﻲاراده ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ را ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺷﺪ آن زن ﻣـﻲرود و‬
‫ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ آن ﻣﺮد ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺗﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ زﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻗﺴﻢ ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب ﭘـﻨﺞ ﺧﺎﻧـﻪ را در ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺮدش دو زن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲرود و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮد دو زﻧﻲ ﺗﺐ ﺷﺐ را ﭼﻪ دوا؟ آن ﻣـﺮد ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻲاراده ﺟـﻮاب‬
‫ﺑﺪﻫﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻫﻤﺎن را ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻟﺮز ﺳﺨﺖ ﺑﻜﻨﺪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎي ﻟﺮز را ﻣـﻲﮔـﺬارد ﭘـﺎﻻن اﻻغ ﺳـﻴﺎﻫﻲ را ﻣـﻲآورﻧـﺪ و روي‬
‫رﺧﺘﺨﻮاب او ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻟﺮز اﻳﻦ آدم ﺑﻪ آن ﺧﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻳﺪن ﻧﻮﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش را ﻟﺐ ﭘﻠﻪ ﻣﻲﻧﺸﺎﻧﻨﺪ و از ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﺑﻲﻫﻮا ﻛـﻮزه ﭘـﺮت ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ از ﺻـﺪاي‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ آن ﻧﻮﺑﻪ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ و ﻣﻲ ﭘﺮد و ﻳﺎ ﺑﻲﻫﻮا ﺑﻪ او ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪﻫﻨﺪ در اﺛﺮ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻧﺎﺧﻮش ﺷﺪه ﻗﺪري اﺳﻔﻨﺪ و زاج ﺳﻔﻴﺪ را ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﭼﺸـﻢ‬
‫زﺧﻢ دود ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭘﺲ از آن از ﺳﻮﺧﺘﻪ آن ﻫﻔﺖ ﺟﺎي ﺑﺪن ﻧﺎﺧﻮش را ﺧﺎل ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖﻫﺎ‬

‫در ﻛﺮﻣﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﻫﻤﺰاد ﻳﺎ ﺳﺎﻳﻪ ﻧﺎﺧﻮش‪ ،‬و ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﮔﺮه در ﻛﺎرش اﻓﺘﺎده ﻛﻤﻚ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭼـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻫﺎي ﺑﺪ را در اﺛﺮ ﻧﺎﭘﺮﻫﻴﺰي و آزار رﺳﺎﻧﻴﺪن ﺑﻪ از ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮان ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺎﺧﻮش دوﻟﺘﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ او ﺳﻔﺮه ﺳﺒﺰي ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ و ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﻓﻘﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﻮي ﺧﻮش او را ﻣـﺪاوا ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻟـﺰوم‬
‫ﺳﻔﺮه را ﻓﺎﻟﮕﻴﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮﺧﻮش‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻏﺮوب ﭘﻴﺮزﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺮب و ﻃﺮف اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ اﺳﻔﻨﺪ و ﻛﻨﺪر دود ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺘﻪ آﺗﺶ‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ آن وﻗﺖ ﻧﺎﺧﻮش از روي آن ﻣﻲﭘﺮد و اﮔﺮ ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ اﺳﺖ او را از روي آﺗﺶ رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺮه ﺳﺒﺰي‪ -‬در ﻛﺮﻣﺎن ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ »ﺗﻨﺪرﺳﺘﺎن« ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ و ﻋﻘﻴﺪه ﻋـﻮام اﻳﻨﺴـﺖ ﻛـﻪ از ﻣـﺎ‬
‫ﺑﻬﺘﺮان در آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮزﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺮب ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زرﺗﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺳـﺎﻳﺮ‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﻨﺎر ﺟﻮي آب ﻣﺠﺮا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺷﺮﻃﺶ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ در آن اﻃﺮاف ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻲ ﺳﻔﺮه ﺳﺒﺰي اﺳﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻴﻊ اواﻣﺮ آن ﭘﻴﺮزن اﺳﺖ و درﻳﻦ ﺳـﻔﺮه آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ در ﻫﻔـﺖ‬
‫ﺳﻴﻦ اﺳﺖ وﺟﻮد دارد ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮراكﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬـﺎ ﭘـﺎﻛﻴﺰه و ﺧـﻮب ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﺑﺨﺼﻮص ﻛﻤﺎج‪ ،‬ﺳﻤﻨﻮ‪ ،‬ﻧﻤﻜﺪان‪ ،‬ﭼﺮاغ روﻏﻨﻲ و ﻳﺎ ﺷﻤﻊ در آن ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫آن ﭘﻴﺮزن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ و از دﺧﺘﺮ ﺷﺎه ﭘﺮﻳﺎن ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﺎﺧﻮش ﺷـﻔﺎ ﺑﻴﺎﺑـﺪ و‬
‫ﻳﺎ ﻣﺮاد آن ﻛﺲ ﺑﺮآورده ﺷﻮد و ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم آداب ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻫﺮﮔﺎه ﮔﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﻛﺒـﻮﺗﺮ ﺳـﻴﺎه ﺳـﺮ ﺳـﻔﺮه ﺑﻴﺎﻳﻨـﺪ‬
‫ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ ﭼﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﺧﺘﺮ ﺷﺎه ﭘﺮﻳﺎن ﺑﻪ آن ﺷﻜﻞ در ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﺧﺘﺮ ﺷﺎه ﭘﺮﻳﺎن‬
‫ﭼﻴﺰي از ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﻣﻲﺧﻮرد و اﻧﮕﺸﺘﺶ را در ﻧﻤﻚ ﻣﻲزﻧﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ‪ -‬ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖ ﻫﺎ و دﻓﻊ ﺑﻼﻫﺎ ﻣﺎﻫﻲ ﻳﻜﺒﺎر ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸـﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺼﻪاش را ﻫﻢ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎه اول ﺑﺎﻳﺪ روز ﺟﻤﻌﻪ ﺻﺪ دﻳﻨﺎر ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ ﮔﻮﺷﻪ دﺳـﺘﻤﺎل و ﺑﺪﻫﻨـﺪ ﺑـﻪ‬
‫آﺟﻴﻞﻓﺮوش ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ آﺟﻴﻞﻓﺮوش ﺧﻮدش ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ و آﺟﻴﻞ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬آﺟﻴـﻞ ﻣﺸـﻜﻞﮔﺸـﺎ‬
‫ﻫﻔﺖ اﺳﺖ‪ :‬ﺧﺮﻣﺎ‪ ،‬ﭘﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻓﻨﺪق‪ ،‬ﻣﻐﺰ ﺑﺎدام‪ ،‬ﻧﺨﻮدﭼﻲ‪ ،‬ﻛﺸﻤﺶ‪ ،‬ﺗﻮت ﺧﺸﻜﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎن ﻫﻔـﺖ ﻧﻔـﺮ ﺗﻘﺴـﻴﻢ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺼﻪ آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ‪:‬‬
‫»ﺟﻮﻧﻢ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬آﻗﺎم ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ...‬ﻳﻜﻲ ﺑﻮد ﻳﻜﻲ ﻧﺒﻮد ﻏﻴﺮ از ﺧﺪا ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺧﺎرﻛﻨﻲ‬
‫ﺑﻮد اﻳﻦ ﺑﻴﭽﺎره ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺑﻮد و ﻫﻴﭽﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ روز رﻓﺖ ﺻﺤﺮا ﺧﺎر ﺑﻜﻨـﺪ ﻳـﻚ ﺳـﻮاري دﻳـﺪ‪ ،‬ﺳـﻮار‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ اﺳﺐ ﻣﺮا ﻧﮕﻬﺪار ﻣﻦ ﺑﺮوم ﺑﻴﺮون و ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ رﻳﮓ از رﻳﮓﻫﺎي ﺑﻴﺎﺑـﺎن داد‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ اﺳﺒﺶ را ﺳﻮار ﺷﺪ و رﻓﺖ‪ .‬ﻏﺮوب ﻛﻪ ﺧﺎرﻛﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﻏﺼﻪدار ﺑﻮد‪ ،‬رﻳـﮓﻫـﺎ را‬
‫رﻳﺨﺖ ﮔﻮﺷﻪ ﺻﻨﺪوقﺧﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﻫﺎش ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ ﺧﻮدش رﻓﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﺷﺐ زﻧﺶ ﭘـﺎ ﺷـﺪ‬
‫‪33‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖﻫﺎ‪‬‬
‫رﻓﺖ ﭘﺎي ﮔﻬﻮاره ﺑﭽﻪ ﺷﻴﺮ ﺑﺪﻫﺪ دﻳﺪ ﺗﻮي ﺻﻨﺪوقﺧﺎﻧﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ ﺷﻮﻫﺮش را ﺻﺪا ﻛﺮد ﮔﻔﺖ اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻴﻪ؟ ﺑﻌﺪ‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻗﻴﻤﺘﻴﻪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﭼﻨﺪﺗﺎش را ﺑﺮد ﺑﺎزار ﻓﺮوﺧﺖ و ﺧﺮج ﻛﺮد ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ را ﻧﻮ ﻧﻮار ﻛﺮد ﻛﺎر و ﺑﺎرش‬
‫ﺧﻮب ﺷﺪ‪ 1‬ﻛﻢﻛﻢ ﺗﺎﺟﺮﺑﺎﺷﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮل ﺑﺮداﺷﺖ رﻓﺖ ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺶ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻲروم ﻣـﺎﻫﻲ ﺻـﺪ دﻳﻨـﺎر‬
‫آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﺑﮕﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﻛﻦ اﻳﻦ رﻓﺖ‪ .‬زﻧﺶ ﺑﺎ زن ﭘﺎدﺷﺎه دوﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺣﻤـﺎم ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﻤﺎم ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺎه آﺟﻴﻞ را ﻳﺎدش رﻓﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ زن ﭘﺎدﺷـﺎه رﻓـﺖ ﺗـﻮي‬
‫ﺣﻤﺎم ﻋﻨﺒﺮﭼﻪ زن ﭘﺎدﺷﺎه ﮔﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻲ دزدﻳﺪه ﻛﻲ ﻧﺪزدﻳﺪه‪ ،‬اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﺮدن اﻳﻦ زن و ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪش و‬
‫ﻫﺮﭼﻪ داﺷﺖ و ﻧﺪاﺷﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ آوردﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺎه؛ زﻧﻴﻜﻪ را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺣﺒﺲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﺟﺮﺑﺎﺷﻲ از ﺳﻔﺮ ﻛﻪ آﻣﺪ‬
‫رﻓﺖ ﺧﺎﻧﻪاش؛ دﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪاش ﺧﺮاب اﺳﺖ و زن و ﺑﭽﻪاش ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ اﻧﺪرون ﺷﺎه ﻛﻪ ﺗﺎﺟﺮﺑﺎﺷـﻲ‬
‫آﻣﺪه او را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺣﺒﺲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﺧﻮاﺑﻴﺪ ﺧﻮاﺑﺶ ﺑﺮد ﻫﻤﺎن اﺳﺐ ﺳـﻮار آﻣـﺪ ﻳـﻚ ﺗـﻚﭘـﺎ زد‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اي ﻛﻮر ﺑﺎﻃﻦ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺘﻢ ﻣﺎﻫﻲ ﺻﺪ دﻳﻨﺎر آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﺑﮕﻴﺮ؟ ﺻﺪ دﻳﻨﺎر زﻳـﺮ ﻛﻨـﺪ* ﻫﺴـﺖ ﺑـﺮدار‬
‫آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﺑﮕﻴﺮ‪ «.‬آن ﺳﻮار ﻏﻴﺐ ﺷﺪ او ﻫﻢ از ﺧﻮاب ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﭘﺎ ﺷﺪ آﻣﺪ دم زﻧﺪان ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻮاﻧﻲ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ‬
‫ﺻﺪ دﻳﻨﺎر را ﺑﺮاﻳﻢ آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬او ﮔﻔﺖ ﺑﺮو ﻣﻦ ﻋﺮوﺳﻲ دارم ﻓﺮﺻﺖ ﻧﺪارم آﺟﻴﻞ ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﺑـﺮو‬
‫اي ﺟﻮان ﻛﻪ ﻋﺮوﺳﻴﺖ ﻋﺰا ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮان دﻳﮕﺮ آﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﺻﺪ دﻳﻨﺎر را آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺎﺧﻮش دارم دم ﻣﺮگ اﺳﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم ﺳﺪر و ﻛﺎﻓﻮر ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﮔﻔﺖ اﻟﻬﻲ ﻧﺎﺧﻮﺷﺖ ﺧﻮب ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﺟﻮان رﻓـﺖ‬
‫آﺟﻴﻞ ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﺮﻓﺖ و آورد‪ .‬ﻫﻴﭽﻲ اﻳﻦ را آورد و ﺑﺨﺶ ﻛﺮد‪ ،‬ﻗﺼﻪاش را ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﺑﺸﻨﻮ ﻛﻪ زن ﭘﺎدﺷﺎه‬
‫رﺧﺘﺶ را ﻛﻨﺪ رﻓﺖ ﺗﻮي ﺣﻮض آب ﺗﻨﻲ ﺑﻜﻨﺪ ﻳﻚ وﻗﺖ دﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﻼﻏﻲ ﻋﻨﺒﺮﭼﻪاش را دم ﺗُﻜﺶ ﮔﺮﻓﺘـﻪ آورد‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ روي رﺧﺖﻫﺎﻳﺶ‪ .‬زن ﭘﺎدﺷﺎه ﮔﻔﺖ اي داد ﺑﻲداد اﻳﻦ ﭼﻪ ﻛﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣـﻦ ﻛـﺮدم اﻳﻨﻬـﺎ را ﺑـﻲﺧـﻮد‬
‫ﺣﺒﺲ ﻛﺮدم؟ آﻧﻬﺎ را از ﺣﺒﺲ ﻣﺮﺧﺺ ﻛﺮدﻧﺪ و اﺳﺒﺎب زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن را ﭘﺲ دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ ﭘﻲ ﻛﺎر ﺧﻮدﺷـﺎن‬
‫اون دو ﺗﺎ ﺟﻮان ﻛﻪ دم زﻧﺪان رد ﺷﺪﻧﺪ اوﻟﻲ رﻓﺖ ﺧﺎﻧﻪ دﻳﺪ ﻋﺮوس ﻣﺮده؛ دوﻣﻲ رﻓﺖ دﻳﺪ ﻣﺮدهﺷﺎن زﻧﺪه ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺧﺪا ﻫﻤﭽﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ از ﻛﺎر آﻧﻬﺎ وا ﻛﺮد از ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﻫﻢ وا ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﺳﻔﺮه ﺑﻲ ﺑﻲ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ‪ -‬اﻳﻦ ﺳﻔﺮه در روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ آﺧﺮ ﺷﻌﺒﺎن ﭘﻬﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن اﺳﺖ‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻛﺎﭼﻲ** آﺳﻤﺎن ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻲﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ آﻧﺮا ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧـﺪ‪ ،‬ﻓﻄﻴـﺮ‪ ،‬ﺧﺮﺑـﺰه و اﮔـﺮ‬

‫‪ .1‬ﺑﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪه و ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺳﻮار ﻋﻠﻲ ﺑﻮده و آن رﻳﮓﻫﺎ از ﺑﺮﻛﺖ دﺳﺖ او ﮔـﻮﻫﺮ ﺷـﺐﭼـﺮاغ ﺷـﺪه ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎﻳﻲ از ﺻﻔﺎت ﻣﺨﺼﻮص ﻋﻠﻲ و دﺳﺖ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎي او ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺮا دﺳﺖ دﮔﺮ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫اﮔﺮ دﺳﺖ ﻋﻠﻲ دﺳﺖ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ‬
‫* ﻛُﻨﺪ‪ :‬ﺗﻜﻪ ﭼﻮب ﺳﺘﺒﺮ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ آﻫﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎي زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫** ﻛﺎﭼﻲ‪ :‬ﺧﻮراك رﻗﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آرد و روﻏﻦ و ﺷﻜﺮ و زﻋﻔﺮان درﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻄﻴﺮ‪ :‬ﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻤﻴﺮ آن ور ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎووت‪ -‬ﻗﺎوت‪» :‬ﻣﺄﺧﻮذ از ﺗﺮﻛﻲ« آرد ﻧﺨﻮدﭼﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻗﻬـﻮه و ﺷـﻜﺮ ﻳـﺎ ﻗﻨـﺪ ﻛﻮﺑﻴـﺪه ﻣﺨﻠـﻮط ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑﻴﺸـﺘﺮ در‬
‫ﺳﻮﮔﻮاريﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 34‬‬
‫ﻓﺼﻠﺶ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﺨﻢ ﺧﺮﺑﺰه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻗﺎوت‪ ،‬آﺟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻞﮔﺸﺎ‪ ،‬آش رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻮزه‪ ،‬ﭘﻨﻴﺮ و ﺳﺒﺰي و ﻏﻴﺮه و‬
‫ﻣﺨﻠﻔﺎت آن ﺑﺎ ﭘﻮل ﮔﺪاﻳﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ روزه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬زنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دور ﺳﻔﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪ اﻧﮕﺸﺘﺎن را در ﻛﺎﭼﻲ زده دﺳﺘﺸﺎن را ﺑـﺎﻻ‬
‫ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻗﺼﻪ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ آن از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪:‬‬
‫»ﻳﻚ دﺧﺘﺮي ﺑﻮد زنﺑﺎﺑﺎ داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ زن ﺑﺎﺑﺎ ﺧﻴﻠﻲ او را اذﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﺮ روز ﺑﻪ او ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﻲداد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺒﺮد ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﭽﺮاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﮔﻮﺳﻔﻨﺪش ﮔﻢ ﺷﺪ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ از ﺗﺮس زنﺑﺎﺑﺎ ﺑﻌﺪ از ﮔﺮﻳﻪ و زاري ﻧﺬر ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔـﺮ‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪش ﭘﻴﺪا ﺑﺸﻮد ﺑﺎ ﭘﻮل ﮔﺪاﻳﻲ ﺳﻔﺮه ﺑﻲﺑﻲ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬دﺳﺖ ﺑﺮ ﻗﻀﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪش ﭘﻴـﺪا ﺷـﺪ‪ .‬اﺗﻔﺎﻗـﺎً‬
‫ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎه آﻣﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر او را دﻳﺪ و ﻳﻚ دل ﻧﻪ ﺻﺪ دل ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪ و او را ﺑﺎ ﺧـﻮدش ﺑـﺮد‪ .‬دﺧﺘـﺮ ﭼـﻮن در‬
‫اﻧﺪرون ﺷﺎه ﺑﻮد و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﭘﻮل ﮔﺪاﻳﻲ ﺳﻔﺮه ﺑﻴﻨﺪازد درﻫﺎي اﻃﺎق را ﺑﺴﺖ و آرد و روﻏـﻦ را در ﻃﺎﻗﭽـﻪ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و از ﻃﺎﻗﭽﻪ ﮔﺪاﻳﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺎﻗﭽﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻪ ﺧﻴﺮ ﻧﺪه ﻣﺤﺾ رﺿﺎي ﺧﺪا آرد ﺑﺪه‪ ،‬روﻏﻦ ﺑﺪه و ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺮد در ﺻﻨﺪوقﺧﺎﻧﻪ ﻛﺎﭼﻲ ﺑﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎدرﺷﻮﻫﺮش اﺗﻔﺎﻗﺎً او را دﻳﺪ‪ .‬رﻓﺖ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻮ دﺧﺘﺮ ﮔﺪا را ﮔﺮﻓﺘﻲ و آﺑﺮوي ﻣﺎ را ﺑﺮدي اﺻﻼً ﭘﺴﺖﻓﻄﺮت اﺳﺖ و ﻋﺎدت ﺑﻪ ﮔﺪاﻳﻲ دارد‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫وﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺧﻮراكﻫﺎي ﺧﻮب ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ از ﺗﻮي ﻃﺎﻗﭽﻪ ﮔﺪاﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎه اوﻗﺎﺗﺶ ﺗﻠﺦ ﺷﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ زﻧﺶ را ﭘﺎي دﻳﮓ دﻳﺪ ﻟﮕﺪ زد ﺑﻪ دﻳﮓ ﻛﺎﭼﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻫﻤﻪ‬
‫ﻛﺎﭼﻲﻫﺎ رﻳﺨﺖ و دو ﭼﻜﻪ از آن روي ﻣﻠﻜﻲ * او ﭼﻜﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ از ﭘﺴـﺮﻫﺎي وزﻳـﺮ ﺑـﻪ ﺷـﻜﺎر‬
‫‪2‬‬

‫رﻓﺖ و در ﺧﻮرﺟﻴﻨﺶ دو ﺗﺎ ﺧﺮﺑﺰه ﮔﺬاﺷﺖ در راه ﭘﺴﺮﻫﺎي وزﻳﺮ ﮔﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻗﺖ ﻧﺎﻫﺎر ﻫﻤﻴﻦ ﻛـﻪ ﺧـﻮرﺟﻴﻦ را‬
‫ﺑﺎز ﻛﺮد دﻳﺪ ﺧﺮﺑﺰهﻫﺎ دو ﺳﺮ ﭘﺴﺮﻫﺎي وزﻳﺮ ﺷﺪه و دو ﻟﻜﻪ ﻛﺎﭼﻲ ﻛﻪ روي ﻣﻠﻜﻲ او ﺑﻮد دو ﻟﻜﻪ ﺧﻮن ﺷﺪه ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺪرش ﻳﻘﻴﻦ ﻛﺮد ﻛﻪ او ﭘﺴﺮﻫﺎي وزﻳﺮ را ﻛﺸﺘﻪ و او را ﺣﺒﺲ ﻛﺮد‪ .‬در ﺣﺒﺲ ﭘﺴﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﭘﻴﻐـﺎم داد‬
‫ﺗﺎ از دﺧﺘﺮ ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﭼﻲ ﭼﻪ ﺑﻮده‪ ،‬آن دﺧﺘﺮ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻧﺬر را ﻧﻘﻞ ﻛﺮد و دوﺑﺎره ﻛﺎﭼﻲ را ﭘﺨﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮﻫﺎي‬
‫وزﻳﺮ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻧﺪ و ﺷﺎه ﻫﻢ ﭘﺴﺮش را رﻫﺎ ﻛﺮد‪«.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺣﻀﺎر اﻧﮕﺸﺘﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎﭼﻲ زده ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲﻣﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺮه ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا‪ -‬زﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻦ ﺧﺘﻢ را ﺑﺮدارد ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎك ﺑﺎﺷـﺪ و اﻳـﻦ ﺳـﻔﺮه را ﺑـﺮاي رﻓـﻊ‬
‫ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻗﺮض ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ و ﻳﺎ ﻧﻴﺖ زﻳﺎرت و ﻳﺎ ﻋﻠﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ آن زن اﺑﺘﺪا ﻧﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫـﺮا‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺧﻼص ﺑﺸﻮم ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﺷﻮم و ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲآورم‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﻔﺮه را ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﻧﺪاﺧﺖ و در ﺳﻪ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻜـﺮار ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫دﻓﻌﻪ اول ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ﻫﻔﺖ ﺳﻴﺮ و ﻧﻴﻢ آرد ﺧﺎﻟﺺ ﭘﺎك را در ﻛﻴﺴﻪ ﺳﺒﺰ ﻛﺮده ﺑﻪ ﭼﻔﺖ در اﻃﺎق ﺑـﻲآوﻳﺰﻧـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺬر از زﻳﺮ آرد رد ﺑﺸﻮد )دﻓﻌﻪ دوم ‪ 8‬ﺳﻴﺮ و دﻓﻌﻪ ﺳـﻮم ده ﺳـﻴﺮ و ﻧـﻴﻢ( و ﺻـﺒﺢ آن آرد را در ﺟـﺎي‬

‫* ﻣﻠﻜﻲ‪ :‬در ﻓﺎرﺳﻲ ﻧﻮﻋﻲ از ﮔﻴﻮه را ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ روﻳﻪ آن ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﮔﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ و ﭘﺸﺖ ﭘﺎﺷﻨﻪ آن را ﻧﻴﺰ ﭼﺮم‬
‫ﻣﻲ دوزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪35‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺖﻫﺎ‪‬‬
‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻛﻪ آﺳﻤﺎن ﻧﺒﻴﻨﺪ ﺑﺎ روﻏﻦ و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻛﻢ ﻛﺎﭼﻲ درﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪ آن را در ﻛﺎﺳﻪ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ روﻳﺶ را‬
‫ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و دﺳﺖ ﺑﻪ آن ﻧﻤﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﻠﻔﺎت دﻳﮕﺮ ﺳﻔﺮه از اﻳﻦ ﻗـﺮار اﺳـﺖ‪ :‬ﺷـﻴﺮﻳﻨﻲ‪ -‬آﺟﻴـﻞ ﺷـﻴﺮﻳﻦ‪-‬‬
‫ﻓﻄﻴﺮ‪ -‬ﻧﺎن‪ -‬ﺳﺒﺰي‪ -‬ﻣﻴﻮه و ﻳﻚ ﻣﻴﻮه درﺑﺴﺘﻪ )ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﻳﺎ ﺧﺮﺑﺰه( و ﻏﻴﺮه و ﻣﻮﻗﻊ ﻇﻬﺮ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻋـﻮت‬
‫دارﻧﺪ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻌﺪ روﺿﻪﺧﻮان روﺿﻪ ﭘﻨﺞﺗﻦ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﺑﻌﺪ روي ﻛﺎﭼﻲ را ﭘـﺲ ﻣـﻲزﻧﻨـﺪ و‬
‫ﺟﺎي اﻧﮕﺸﺖ ﻓﺎﻃﻤﻪ روي آﻧﺴﺖ و ﻫﻤﻪ ﺣﻀﺎر ﺑﺮاي ﺗﺒﺮك از آن ﻛﺎﭼﻲ ﻣـﻲﺧﻮرﻧـﺪ و ﺗـﻨﻘﻼت دﻳﮕـﺮ را ﻣﻴـﺎن‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ از اﻳﻦ ﻛﺎﭼﻲ ﻣﺮد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮرد و ﻫﺮ زﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرد ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎك ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳـﻔﺮه دوم را‬
‫‪32‬‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ وﻟﻲ ﺳﻔﺮه ﺳﻮم را ﮔﺮو ﺑﺮ ﻣﻲدارﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺎﺟﺘﺸﺎن ﺑﺮآورده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺘﻢ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ‪ -‬اﻳﻦ ﺧﺘﻢ داراي ﻧﻤﺎز ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭼﻬﺎر ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﻗﺒﻞ از‬
‫ﻧﻤﺎز اﻳﻦ ﺷﻌﺮ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻳﺎ اﻟﻪاﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ در ﺑﺎز ﻛﻦ‪،‬‬
‫ﻳﺎ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎ دو اﻧﮕﺸﺖ ﻳﺪاﷲ ﺑﺎز ﻛﻦ‬ ‫ﻣﺸﻜﻠﻲ اﻓﺘﺎده اﻧﺪر ﻛﺎر ﻣﻦ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻤﺎز دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﭘﺲ از ادﻋﻴـﻪ و وردﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺣﺎﻟـﺖ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺧـﺎرج‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﻴﺎل ﺧﻮدﺷﺎن در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﺷـﺐ ﺟﻤﻌـﻪ ﭼﻬـﺎرم ﻛـﻪ دﺳـﺖ ﺑـﻪ داﻣـﺎن ﺣﻀـﺮت‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﻳﻚ اﺳﺐ و ﺷﻤﺸﻴﺮ در ﻧﻈﺮ آن ﺷﺨﺺ ﻣﺠﺴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ او ﺑﺪون اراده روي اﻧﮕﺸﺖﻫﺎي‬
‫ﭘﺎي ﺧﻮدش در ﺣﺎﻟﺖ ﻗﻴﺎم ﭼﺮخ ﻣﻲﺧﻮرد و ﺟﻠﻮ ﺣﻀﺮت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻲﮔﻮﻳـﺪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮرد و ﺑﻲﻫﻮش ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺧﻮاب ﺑﻪ او آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .2‬ﺳﻔﺮهﻫﺎي دﻳﮕﺮ از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﻔﺮه ﺑﻲﺑﻲ ﺣﻮر و ﺑﻲﺑﻲ ﻧﻮر و ﻏﻴﺮه ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ از ﺷﺮح آن ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪﻳﻢ و ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ﻫﻤـﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﺧﻮاب‬

‫ﺷﺐ ﺟﻮراب ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮاب آﺷﻔﺘﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻣﺮده اﺳﺖ ﻋﻤﺮش زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﺪا را در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﺎﻓﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺷﻠﻮار ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻮاب ﺑﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﻗﺮآن ﻫﺪﻳﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮي داده ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺻﺎﺣﺐ اوﻻد ﭘﺴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻮاب زن ﭼﭗ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رو ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ ﺧﻮاب ﺳﻨﮕﻴﻦ و آﺷﻔﺘﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ زاﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫زن آﺑﺴﺘﻦ ﻣﺮوارﻳﺪ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺑﭽﻪاش دﺧﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب اﺳﺐ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب ﺣﻤﺎم ﺑﺮوﻧﺪ زﻳﺎرت ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮده در ﺧﻮاب ﭼﻴﺰ ﺑﺪﻫﺪ دﻟﻴﻞ زﻳﺎدي ﻋﻤﺮ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎچ ﻛﺮدن در ﺧﻮاب ﻣﻔﺎرﻗﺖ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺮغ و ﻣﺎﻫﻲ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب ﺗﻮي ﭼﺎه ﺑﻲاﻓﺘﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺮد‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب ﺑﺎﻻي ﺑﻠﻨﺪي ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﺎر آدم ﺧﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺧﻮاب ﺗﻮي ﺧﻼ ﺑﻲاﻓﺘﻨﺪ ﭘﻮل زﻳﺎد ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎر در ﺧﻮاب دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ دﻧﺪانﻫﺎﻳﺶ اﻓﺘﺎده ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺎو و ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ در ﺧﻮاب دﺷﻤﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎه را در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﺧﻮش ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻓﺮوﻳﺪ ‪ S. Freud‬ﺻﺪق ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫)* ﻓﺮوﻳﺪ در ﻛﺘﺎب ﺗﻔﺴﻴﺮ روﻳﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﺮگ ﻳﻜﻲ از آﺷﻨﺎﻳﺎن را در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻧﺸﺎندﻫﻨـﺪه اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ در زﻣﺎﻧﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ آﺷﻨﺎ ﺑﻤﻴﺮد! اﻣﺎ در ﻣﻮرد زﻳﺎد ﺷﺪن ﻋﻤﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪(.‬‬
‫ﻧﻤﻴﺮي ﺗﺎ رﺳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ‪.‬‬ ‫‪ .2‬اﮔﺮ در ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﻲ ﻣﺮغ و ﻣﺎﻫﻲ‬
 ‫ﻣﺮگ‬

‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺮدهﻫﺎ آزادﻧﺪ و ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﺑﺎﻻي ﺑﺎم ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ از آﻧﻬﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺮد و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻋﺎي‬
‫‪1‬‬
‫ﺧﻴﺮ آﻧﻬﺎ را ﻳﺎد ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﺳﺘﺎره روي آﺳﻤﺎن دارد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲﻣﻴﺮد ﺳﺘﺎرهاش ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه در ﺧﻮاب ﻣﺮدهاي ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺴﺖ ﭘﺎي او را ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ از آن دﻧﻴﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺑﺪﺧﻮاب ﺑﺸﻮد و ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻧﺸﺎن اﻳﻨﺴﺖ ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻣـﺮدهﻫـﺎﻳﺶ را ﺷـﻜﻨﺠﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ زود ﻛﻪ ﺳﮕﻬﺎ زوزه ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﺰراﺋﻴﻞ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺰراﺋﻴﻞ ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻨﮕﻪ ﻛﻔﺶ را دﻣﺮ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﻗﺪم دﻧﺒﺎل ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺮوﻧﺪ ﺛﻮاب دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺛﻮاب ﻫﺮ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮت را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ زﻳﺮ آن ﺑﺮود ﻫﻔﺖ ﻗﺪم آﻧﺮا ﺑﻪ دوش ﺑﺒﺮد و ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﻲرود ﺑﺮﮔﺮدد و ﻫﻔﺖ ﻗﺪم از راه ﺳﻴﺮ ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺮدارد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺑﻤﻴﺮد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﺷﻤﻊ ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻣﺮده ﺳﻨﮓ ﻟﺤﺪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻜﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮ ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ ﺳﺮش ﺑـﻪ آن ﺳـﻨﮓ‬
‫ﺑﺨﻮرد ﻋﻄﺴﻪ ﺑﻜﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬اﻟﺤﻤﺪﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﺲ از‬
‫ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬ﻋﺎدت ﻛﺮد ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺎ ﻣﻠﻜﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮده را از اﻃﺎق ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﺧﺸﺖ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ روﻳﺶ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﮔﻮﺷﺖ و ﺷﺐ‬
‫ﻳﻚ ﻛﺎﺳﻪ ﺷﺮﺑﺖ و ﻳﻚ ﺑﺸﻘﺎب ﺣﻠﻮا و ﭼﺮاغ روﺷﻦ‪ 3‬در آن اﻃﺎق ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺻﺒﺢ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺳﺮ ﻗﺒﺮش‪.‬‬

‫‪ (1) .1‬اﻧﺪر دﻳﻦ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ روزﮔﺎر ﭘﺪر و ﻣﺎدر و ﻓﺮزﻧﺪان ﻳـﺎ ﺧﻮﻳﺸـﺎوﻧﺪان ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬روان اﻳﺸـﺎن ﺑﻴﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ ﺳـﺮاي‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و ﮔﻮش ﻣﻲدارﻧﺪ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﮕﺎن اﻳﺸﺎن ﮔﻮﻳﻨﺪ )‪ (2‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﻣﻴﺰد و آﻓﺮﻳﻨﮕﺎن ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ آﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬راﺣﺖ و ﺷـﺎدي و ﺧﺮﻣـﻲ ﺑـﺮ‬
‫اﻳﺸﺎن ﻣﻲرﺳﺪ )‪ (3‬و ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﻧﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز ﺷﺎم ﮔﻮش ﻣﻲدارﻧﺪ )‪ (4‬و ﭼﻮن ﻧﻤﺎز ﺷﺎم ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﻢ ﺷﺐ اﻣﻴﺪ ﻣـﻲدارﻧـﺪ‬
‫)‪ (5‬و ﭼﻮن ﻣﻴﺰد و آﻓﺮﻳﻨﮕﺎن ﻧﻜﻨﻨﺪ اﻳﺸﺎن ﻧﻮﻣﻴﺪ ﺑﮕﺮدﻧﺪ و ﮔﻮﻳﻨﺪ اي دادار )اورﻣﺰد( وه اﻓﺰوﻧﺘﺮ اﻳﺸﺎن ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﻛـﻪ از آن ﺟﻬـﺎن‬
‫ﺑﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺪن ﻫﻢ ﭼﻮن ﻣﺎ ﻣﻴﻨﻮ را ﻳﺸﺖ ﺑﺮدن ﺑﺮ اﻳﺸﺎن )را( ﻧﻴﺰ ﺑﺮ درون و ﻣﻴﺰد آﻓﺮﻳﻨﮕﺎن دﻳﮕﺮ ﻛﺴﺎن ﺣﺎﺟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﻣـﺎ‬
‫را ﺑﺪﻳﺸﺎن ﺣﺎﺟﺘﻲ ﻫﺴﺖ ﻟﻴﻜﻦ ﭼﻮن ﻣﻴﺰد ﻣﺎ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﮕﺎن ﻣﺎ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺪان ﺑﻼ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﺸـﺎن ﺧﻮاﻫـﺪ رﺳـﻴﺪن ﺑـﺎز ﻧﺘـﻮاﻧﻴﻢ‬
‫داﺷﺖ )‪ (6‬اﻳﻦ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺑﺎز ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻮﻧﺪ‪ «.‬ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.161‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺻﺪ در ﻧﺜﺮ در ‪ 13‬ص ‪ 12‬در ‪ 37‬ص ‪ 28‬ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.124‬‬
‫‪» .2‬و ﭼﻨﺪان ﻛﻪ از ﭘﺲ ﺗﺎﺑﻮت ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻫﺮ ﮔﺎﻣﻲ را ﻛﻪ از ﭘﺲ ﺗﺎ ﺷﻮﻧﺪ ﺳﻴﺼﺪ اﺳﺘﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻮد و ﻫـﺮ‬
‫اﺳﺘﻴﺮ ﭼﻬﺎر درم ﺑﻮد ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺳﻴﺼﺪ اﺳﺘﻴﺮ ﻫﺰار و دوﻳﺴﺖ درم ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﺎﻣﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺮﻓﻪ ﺑﻮد‪ «.‬ﺻﺪ در ﻧﺜﺮ ص ‪.12‬‬
‫‪ (10) .3‬و ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﺐ ﻫﻢ ﺟﺎﻳﮕﻪ ﻛﻪ روان ازﻳﻦ ﺟﺪا ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ آن ﺳﻪ روز روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﻬﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻨـﺪﻫﺶ ص‬
‫‪.110‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪
38‬‬
‫ﻣﺮده را ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ آرد ﺳﺮخ ﻛﺮده )ﺣﻠﻮاي ﭘﻴﺶ ﺟﻨﺎزه( ﺑﺎ ﻳﻚ ران ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺟﻠﻮ ﺗـﺎﺑﻮت‬
‫ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﻬﺎي ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺮاي ﺧﻴﺮ اﻣﻮات ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺪا داد‪.‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ و ﭼﺎﻧﻪ ﻣﺮده را ﺑﺴﺖ اﮔﺮ ﭼﺸﻢ ﻣﺮده ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ از دﻧﻴـﺎ دل‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺮده ﺑﺨﻨﺪد ﺑﻬﺸﺘﻲ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺑﺪ ﻗﻴﺎﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﺮده اﮔﺮ ﺛﻮاب ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ او را زود ﺑﻪ ﺧﺎك ﻣﻲﺳﭙﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺑﻮت اﮔﺮ ﺻﺎف ﺑﺮود و ﺳﺒﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮده ﺛﻮابﻛﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﺎﺧﻮش از ﺗﺐ ﺑﻤﻴﺮد ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺶ آﻣﺮزﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫آي ]آب[* روي ﻣﺮده را در ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫آدم زﻧﺪه در ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺗﺎﺑﻮت او را ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ ﺳﺎل دارد اﮔﺮ ﺑﻤﻴﺮد ﻣﻲرود ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮده اﮔﺮ زن ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ در ﻗﺒﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﺧﻮﻳﺸﺎن ﻣﺤﺮم ﺑﺎﻳﺪ روﻳﺶ را ﺑﺎز ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮده را ﻛﻪ ﭼﺎل ﻛﺮدﻧﺪ ﻫﻔﺖ ﻗﺪم دور ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ دوﺑﺎره ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ از ﺣﻠﻮاي ﻋﺰاي آدم ﭘﻴﺮ ﺑﺨﻮرد ﻋﻤﺮش دراز ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ از ﺣﻠﻮاي آدم ﺟﻮان ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻋﺎدت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻦ ﺧﻮد ﺑﺒﻨﺪد ﺷﺐ اول ﻗﺒﺮ از او ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫روي ﺳﻴﻨﻪ ﻣﺮده ﻗﺮآن ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و اﮔﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺷﻴﻄﺎن در ﺟﺴﻤﺶ ﺣﻠﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﻮدﻫﺎ ﺗﻮي ﻣﺸﺖ ﻣﺮده ﻧﺨﻮدﭼﻲ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ و در دﻫﻨﺶ آرد ﭘﺮ ﻛﺮده و اﻳﻦ ﺳﻔﺎرش را‬
‫ﺑﻪ او ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ .4‬و ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ در دﻓﻦ اﻣﻮات ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد از اﻳﻦ رو ﺑﺴﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﻏﺶ ﻳﺎ ﺳﻜﺘﻪ ﻧﺎﺧﻮش را در ﻗﺒـﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻫﻮش ﻣﻲآﻳﺪ و ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره در ﻗﺒﺮ ﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ (1) .5‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن ﻛﻮدك ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻤﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﺸﺖ ﺳﺮوش از ﺑﻬﺮ وي ﺑﺒﺎﻳﺪ ﻛﺮدن و درون ﺷﺐ ﭼﻬـﺎردﻫﻢ ﻳﺸـﺘﻦ‬
‫)‪ (2‬ﭼﻪ در دﻳﻦ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ روان ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ روان ﭘﺪر و ﻣﺎدر رود و اﮔﺮ ﭘﺪر ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ وي ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺷﻮد و اﮔﺮ دوزﺧﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﺑﻪ دوزخ رﺳﺪ اﮔﺮ ﻣﺎدر ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ وي ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ رﺳﺪ و اﮔﺮ دوزﺧﻲ ﺑﻮد ﺑـﺎ وي ﺑـﻪ دوزخ رﺳـﺪ )‪ (3‬ﭘـﺲ ﻫﺮﮔـﺎه ﻛـﻪ ﻳﺸـﺖ‬
‫ﺳﺮوش ﺑﻜﺮدﻧﺪ روان ﻛﻮدك از روان ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺷﻮد و در ﭘﻴﺶ ﻳﺰدان ﭘﺪر و ﻣﺎدر را ﺷﻔﺎﻋﺖ ﺧﻮاه ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﺑﺪان ﺟﻬﺎن‪ «.‬ﺻﺪ در ص ‪ 36‬در ‪.47‬‬
‫‪ .6‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺎﻳﺐ اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻣﺮدهاي را ﺷﺐ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و آﺧﻮﻧﺪ ﺷﻠﻲ ﻛـﻪ ﺧـﺎدم ﻣﺴـﺠﺪ ﺑـﻮده‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ او ﻗﺮآن ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮده در ﺗﺎﺑﻮت ﺑﻪ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬او ﻫﺮاﺳﺎن ﺑﺎ ﭘـﺎي ﺷـﻞ ﺑﻠﻨـﺪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺸﻮ در را ﻣﻲﻛﺸﺪ و از اﻃﺎق ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮده ﻧﻴﺰ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه او را دﻧﺒـﺎل ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬آﺷـﻴﺦ ﻗﺮآﻧـﻲ ﻛـﻪ دم دﺳـﺘﺶ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﺮده ﻣﻲزﻧﺪ و ﺑﺴﻢ اﷲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ آن وﻗﺖ ﻣﺮده ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬از اﺧﺘﺼﺎص اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺮدهﻫﺎ‬
‫ﻛﻪ ﺟﻦ در ﺟﺴﻤﺸﺎن ﻣﻲرود اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺮف ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﻛﺎر از دﺳﺘﺸﺎن ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑـﻪ ﻣﺤـﺾ اﻳﻨﻜـﻪ ﺳـﻔﻴﺪه‬
‫ﺻﺒﺢ ﺑﺰﻧﺪ دوﺑﺎره ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ اﺧﻴﺮ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﻏﻮل )واﻣﭙﻴﺮ ‪ (Vampire‬اروﭘﺎﻳﻲﻫﺎ در ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﺑﻲﺷﺒﺎﻫﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪39‬‬ ‫ﻣﺮگ
‬
‫اﻧﻜﺮ و ﻣﻨﻜﺮ ﻛﻪ آﻣﺪ ﻓﻮﺗﻲ ﺗﻮ ﭼﺸﺶ ﻛﻦ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻪ آﻣﺪ ﻧﺨﻮدﭼﻲ ﺟﻴﺒﺶ ﻛﻦ‬
‫ﻛﻠﻴﺪ در ﺑﻬﺸﺖ را ﺑﮕﻴﺮ و ﺑﭙﺮ ﺗﻮ ﺑﻬﺸﺖ‬
‫‪7‬‬
‫ﺟﺮﻳﺪﺗﻴﻦ‪ -‬زﻳﺮ ﺑﻐﻞ ﻣﺮده دو ﺗﺎ ﺗﺮﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺆال در ﻗﺒﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎﺳﺔاﻟﻌﻔﻮ‪ -‬آﺧﺮﻳﻦ آﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﺮ ﻣﺮده ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ از ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮده ﺷﻮر اﻟﻌﻔﻮ ﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ و ﺑـﻪ آن‬
‫ﻣﻲدﻣﺪ و ﺑﺴﺮ ﻣﺮده ﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬
‫ﻗﺒﺮ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﺪ اﻧﺴﺎن ﻫﺮﭼﻪ ﺷﻴﺮ از ﻣﺎدرش ﺧﻮرده از دﻣﺎﻏﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ .7‬ﺟﺮﻳﺪﺗﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﺎﺧﻪ درﺧﺘﻬﺎي ﺗﺮ ﻣﺜﻞ ﺑﻴﺪ و اﻧﺎر و اﻧﺠﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧـﺪازه ﻣﻌـﻴﻦ ﻗﻄـﻊ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ﺑﺮﺳﻢﻫﺎي زرﺗﺸﺘﻴﺎن را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫)* ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪ 203‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴـﺎت ﺑﻴﺸـﺘﺮي اﺷـﺎره‬
‫ﺷﺪه‪(.‬‬
 ‫ﺗﻔﺄل ﻧﺎﺷﻲ از اﻋﻀﺎي ﺑﺪن‬
‫‪1‬‬
‫ﺳﺮ ﺑﺰرگ ﻧﺸﺎن ﻋﻘﻞ و ﻛﻴﺎﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻋﻼﻣﺖ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ و زﺑﻮﻧﻲ‪.‬‬
‫رﻳﺶ دراز ﻋﻼﻣﺖ ﺣﻤﺎﻗﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﻳﺶ ﻛﻮﺳﻪ و ﭼﺸﻢ زاغ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﺟﻨﺴﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺎن ﺣﻤﺎﻗﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻗﺪ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﺸﺎن زﻳﺮﻛﻲ و داﻧﺎﻳﻲ و زرﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻒ دﺳﺖ را ﻧﻴﺸﮕﻮن ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻋﻼﻣﺖ وﻋﺪه دادن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﻛﻪ رك ﺑﺸﻮد )راه ﺑﺎز ﻛﻨﺪ( ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺳﻘﺶ ﺳﻴﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻔﺮﻳﻨﺶ ﮔﻴﺮاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﭼﭗ ﻧﺎﺧﻦ دﺳﺖ راﺳﺘﺶ را ﺑﮕﻴﺮد ﻧﺎن ﺧﻮدش را در ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه را اﮔﺮ زﻳﺮ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﻓﻘﺮ ﻣﻲآورد ﺑﻠﻜﻪ آﻧﺮا ﺑﺎﻳﺪ در ﭘﺎﺷﻨﻪ در ﮔﺬاﺷﺖ ﺗـﺎ روزي‬
‫ﻛﻪ دﺟﺎل ﻇﻬﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎر روﻳﻴﺪه ﻧﮕﺬارد اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺑﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﻣﻮي ﺳﺮ را اﮔﺮ ﺳﺮ راه ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﮔﻨﺠﺸﻚ ﺑﺮده و ﺑﺎ آن ﻻﻧﻪ ﻣﻲﺳﺎزد و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻮ ﺳﺮ ﮔﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺘﻪ ﺳﺮ ﺳﻠﻄﻮن‪.‬‬ ‫‪ .1‬ﻣﺜﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ‪ :‬ﮔﺘﻪ ﭘﺎ ﭼﻮﺑﻮن‬

‫‪» .2‬ﺣﻜﻤﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻓﺮاخ ﻛﻪ ﺑﺮ وي ﺧﻄﻮط ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻴﻦ و ﺷـﻜﻨﺞ ﻧﺒﺎﺷـﺪ ﻧﺸـﺎن ﺧﺼـﻮﻣﺖ و ﺑﻼﻏـﺖ‪ ...‬و ﻻف و‬
‫ﮔﺰاف ﺑﻮد و ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻧﺤﻴﻒ و ﺑﺎرﻳﻚ ﻧﺸﺎن ﻓﺮوﻣﺎﻳﮕﻲ و ﺧﺴﺎﺳﺖ و ﻋﺎﺟﺰي ﺑﻮد و ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺸﺎن ﻓﻬـﻢ و ﻋﻠـﻢ و ﻫﺸـﻴﺎري و‬
‫ﺗﺪﺑﻴﺮ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫اﺧﻼق ﻣﺤﺴﻨﻲ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺑﺰرﮔﺎن ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻛﻮﺗﺎه ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺑﻪ از ﻧﺎدان ﺑﻠﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻪ آدم ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻢ ﻋﻘﻞ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از رﺳﻮل ﺧﺪا ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ اﺳﺖ‬ ‫ﺷﻌﺮ‪:‬‬
‫» در ﺗﻮارﻳﺦ ﻣﺬﻛﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﻛﻮﺗﺎه ﻗﺎﻣﺖ در ﭘﻴﺶ ﻧﻮﺷﻴﺮوان دادﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻲ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺳﺘﻢ ﻛﺮده اﺳـﺖ‬
‫ﻧﻮﺷﻴﺮوان ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﺑﺮ ﻣﺮد ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺎﻻ ﺳﺘﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ او ﺳﺘﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﻮ ﻛﻮﺗﺎه ﻗﺪي‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﺷﺎه آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻦ‬
‫ﺳﺘﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ از ﻣﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺷﻴﺮوان ﺗﺒﺴﻢ ﻓﺮﻣﻮد و داد او ﺑﺪاد‪«.‬‬
‫اﺧﻼق ﻣﺤﺴﻨﻲ ص ‪188‬‬
‫‪ .4‬زاغ زﺑﺎن ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﻣﺮدم ﺳﻴﺎه زﺑﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ اﻳﺸﺎن را اﺛﺮي ﻫﺴﺖ‪) .‬ﺑﺮﻫﺎن(‪.‬‬
‫»آﺳﻤﺎن دﻫﻦ از ﺑﺎﻻ اﮔﺮ ﭘﺸﺖ دﻧﺪانﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻧﻴﻢ ﮔﺮه ﺳﻴﺎه ﺑﺎﺷﺪ او را ﺳﻖﺳﻴﺎه ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪ اﺳﺖ ﺧﺼـﻮص از ﺑـﺮاي‬
‫ﺻﺎﺣﺒﺶ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ رگ ﺳﻔﻴﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﻓﺮﺳﻨﺎﻣﻪ اﺳﺪاﷲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري‬
‫‪ (10)» .5‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺎر ﻣﻮي ﺑﻴﻔﻜﻨﺪ و در دل دارد ﻛﻪ ﻧﮕﻴﺮد و ﻧﭙﺮﻫﻴﺰد ﻓﺮﻣﺎن ﮔﻨﺎه ﺑﺎﺷﺪ اﮔـﺮ ﻛﻮﭼـﻚ ﺑﺎﺷـﺪ و اﮔـﺮ‬
‫ﺑﺰرگ‪ «.‬ﺻﺪ در ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.81‬‬
‫ﺗﻔﺄل ﻧﺎﺷﻲ از اﻋﻀﺎي ﺑﺪن
‪41‬‬

‫‪6‬‬
‫دﻧﺪان اﻓﺘﺎده را ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻪ ﺑﺎر ﻛﺮ داد و ﺳﭙﺲ دﻓﻦ و ﻛﻔﻦ ﻛﺮده در ﺳﻮراخ دﻳﻮار ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻴﻨﻪ ﻣﺮد ﻛﻪ زﻳﺎد ﭘﺸﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻬﺮ ﻋﻠﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳﻲ ﻛﺮد ﭼﻮن ﺧﺪا آﻧﺮا ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮدش درﺳﺖ ﻛﺮده‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺳﻔﺖ ﺑﺸﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺨﺎرد ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻒ ﭘﺎ ﻛﻪ ﺑﺨﺎرد راه دور ﻣﻲروﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻒ دﺳﺖ راﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺎرد ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا روي ﺳﺮ ﭘﺴﺮ اول ﻣﺎﻟﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﻮل ﮔﻴﺮﺷﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻒ دﺳﺖ ﭼﭗ ﻛﻪ ﺑﺨﺎرد ﺧﺮج زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻋﻄﺴﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺻﺒﺮ اﺳﺖ در ﺟﻮاﺑﺶ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻋﺎﻓﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺻﺒﺮ ﻫﻔﺖ ﺻﻠﻮات ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬دو ﻋﻄﺴﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺟﺨﺪ )ﺟﻬﺪ( اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻢ و ﭼﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻫﺮ ﻛﺲ ﻋﻄﺴـﻪ ﺑﻜﻨـﺪ‬
‫‪7‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺗﺎ ﺳﻪ روز زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﻜﺴﻜﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﻪ او ﺗﻬﻤﺖ ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي دزدﻳﺪه اﺳﺖ ﺗـﺎ از ﺗـﺮس ﺑﺎﻋـﺚ ﺑﺮﻃـﺮف ﺷـﺪن‬
‫ﺳﻜﺴﻜﻪ او ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ .6‬ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن ﻧﺎﺧﻦ‪ ،‬ﻣﻮي ﺳﺮ و دﻧﺪان ﺑﺮاي آﻧﺴﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺪﺳﺖ دﺷﻤﻦ ﻧﻴﻔﺘﺪ زﻳﺮا ﻳﻜـﻲ از ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺟـﺎدوﮔﺮي ﻛـﻪ‬
‫اﻣﺮوزه ﻫﻢ در ﻣﺤﻠﻪ ﺟﻬﻮدﻫﺎ رواج دارد دﻧﺒﻪ ﮔﺪاز ‪ Envoûtement‬اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﺎر ﺟﺎدوﮔﺮ آدﻣـﻚ ﻛـﻮﭼﻜﻲ از ﻣـﻮم درﺳـﺖ‬
‫ﻛﺮده دﻧﺪان ﻳﺎ ﻣﻮي ﺳﺮ و ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻦ دﺷﻤﻦ را در آن ﻋﺮوﺳﻚ ﻣﻮﻣﻲ ﻣﻲﮔﺬارد و ﭘﺲ از ﺑﺠﺎ آوردن ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻫـﺮ ﻧﻘﻄـﻪ از‬
‫ﺗﻦ آدﻣﻚ ﻣﻮﻣﻲ را ﻛﻪ زﺧﻢ ﺑﺰﻧﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺎﺧﻦ ﻳﺎ ﻣﻮي ﺳﺮ از ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪ رﻧﺠﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﺑﺎ ﻣﻮش زﻧﺪه و ﭼﺎل ﻛـﺮدن‬
‫ﺷﻤﻊ در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻗﺼﺺ اﻟﻌﻠﻤﺎ ص ‪ 132‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪ اﺧﺒﺎري ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﮔﺪاز ﺳﺮاﺷﭙﺨﺘﺮ )ﺳﻴﺘﺴـﺎﻧﻮف( ﺳـﺮدار روﺳـﻲ را ﺑـﺮاي‬
‫ﻓﺘﺤﻌﻠﻲﺷﺎه آورده در ﻣﺜﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﮕﺮ ﺳﺮاﺷﭙﺨﺘﺮ را آوردي؟‬
‫در اوﺳﺘﺎ )ﻓﺮﮔﺮد ‪ (17‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﻣﻮي ﺳﺮ و ﺧﺮده ﻧﺎﺧﻦ ﺑﻜﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﺳﺖ )ﻳﺎدوك( ﺟﺎدو ﻧﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬
‫»)‪ (1‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن ﻧﺎﺧﻦ ﺧﻼل ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ در ﻛﺎﻏﺬي ﻛﻨﻨﺪ )‪ (2‬ﺑﺎژ ﺳﺮوش ﻓﺮاز ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺳﻪ اﻳﺘﺎ اﻫﻮوﻳﺮﻳـﻮ ﮔﻔـﺘﻦ‪.‬‬
‫)‪ (10‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ )ﻧﺎﺧﻦ( ﻧﺎﺳﻮده ﻧﮕﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻼح ﺟﺎدوان ﺑﻜﺎر آﻳﺪ‪ :‬ﺻﺪ در ﻧﺜﺮ ص ‪ 13‬در ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﺧﺒﺮ‪ :‬اﻋﻄﺎس اﻣﺎن ﻣﻦ اﻟﻤﻮت اﻟﻲ ﺛﻠﺜﺔ اﻳﺎم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻌﺪ از ﻋﻄﺴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﺮ ﺧﺪا را ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻟﺤﻤـﺪﷲ رب‬
‫اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ‪ .‬ﺧﺎﺻﻴﺖ آن اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ در ﻗﺒﺮ وﻗﺘﻲ ﻧﻜﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ آدم ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺳﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﻟﺤﺪ ﻣﻲﺧـﻮرد و ﻋﻄﺴـﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻋﺎدت دارد اﻟﺤﻤﺪﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ را ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ او ﺑﺮ ﻧﻜﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮ واﺿﺢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫»)‪ (1‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن از ﻛﺴﻲ ﻋﻄﺴﻪ ﻓﺮاز آﻳﺪ ﻳﻚ اﻳﺘﻬﺎ اﻫﻮوﻳﺮﻳﻮوﻳﻚ اﺷﻢ و ﻫﻮ ﺑﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺮا در ﺗﻦ ﻣﺎ دروﺟﻲ اﺳـﺖ و‬
‫ﭘﺘﻴﺎرهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﺘﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮ ﻣﺮدن ﻣﺴﺘﻮﻟﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺗﻦﻫﺎ آﺗﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﭼﻬـﺮه ﺧﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﺑﺎ آن دروج ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻛﺎرزار ﻣﻲﻛﻨﺪ او را از ﺗﻦ ﻣﺮدم ﺑﺎز ﻣﻲدارد‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮن آﺗﺶ ﺑﺮ آن دروج ﭼﻴﺮه ﺷﻮد او را ﻫﺰﻳﻤﺖ ﻛﻨﺪ ﻋﻄﺴـﻪ‬
‫از ﺑﻬﺮ آن آﻳﺪ ﻛﻪ آن دروج ﺑﻴﺮون آﻳﺪ )‪ (2‬ﭘﺲ ﭼﻨﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎ ژﺑﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪ و آن آﺗﺶ را آﻓﺮﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﺮﮔﺎه ﺑﻤﺎﻧﺎد ﺗﺎ اﻳﻦ‬
‫دروج را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﭼﻮن ﻋﻄﺴﻪ از ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﺷﻨﻮد ﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﺎز ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺒﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻦ و اﻳﻦ آﻓﺮﻳﻦ ﻣﻴﻨﻮ ﺑﻜﺮدن‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ص ‪ 7‬در ﻫﻔﺘﻢ‪.‬‬
 ‫‪  42‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫روﺑﺮوي ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻤﻴﺎزه ﻛﺸﻴﺪ ﭼﻮن ﺑﺮاي آن ﺷﺨﺺ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻣﻲآورد ﺑﺮاي رﻓﻊ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﭘﺸـﺖ‬
‫*‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻤﻴﺎزه ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﻤﻴﺎزه ﺑﻜﺸﺪ ﺣﺘﻤﺎً دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ در ﻫﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺎزه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻠﻚ ﭼﺸﻢ ﭼﭗ ﺑﭙﺮد ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫ﭘﻠﻚ ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﺑﭙﺮد ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﮋه ﭼﺸﻢ روي ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ اﺟﻞ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ زﺑﺎﻧﺶ را ﮔﺎز ﺑﮕﻴﺮد در آن ﺳﺎﻋﺖ ﻏﻴﺒﺖ او را ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻲاراده اﺳﻢ ﻛﺴﻲ را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد آن ﺷـﺨﺺ در ﻫﻤـﺎن ﺳـﺎﻋﺖ ﻳـﺎد او ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﭼﺸﻤﺶ را ﺑﻪ ﻛﺲ دﻳﮕﺮ ﭼﭗ ﺑﻜﻨﺪ و ﻣﻮﺷﻲ از ﺳﻮراﺧﻲ ﺑﻪ ﺳﻮراخ دﻳﮕﺮ ﺑﺮود ﭼﺸﻢ او ﭼﭗ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﮔﺮدن ﻳﺎ روي ﭼﺸﻢ ﻛﺴﻲ را ﻣﺎچ ﺑﻜﻨﻨﺪ از ﭼﺸﻢ آن ﻛﺲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﺎﺧﻦ ﻳﻚ دﺳﺖ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و دﻳﮕﺮي را ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ ﺳﮓ ﺑﻪ آن ﺷﺨﺺ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آن ﻧﺸﺎن ﻣﺸﻬﺪ اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮﻛﻪ دارد ﺧﺎل دﺳﺖ‬
‫آن ﻧﺸﺎن ﻛﺮﺑﻼ اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮ ﻛﻪ دارد ﺧﺎل ﭘﺎ‬
‫آن ﻧﺸﺎن وﺻﻠﻪ ﭘﻴﻨﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﻛﻪ دارد ﺧﺎل ﺳﻴﻨﻪ‬
‫آن ﻧﺸﺎن آﺑﺮوﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮ ﻛﻪ دارد ﺧﺎل رو‬
‫ﺳﺒﻴﻞ در ﻧﺰد ﻋﻮام ﺑﺨﺼﻮص داﺷﻬﺎ داراي اﻫﻤﻴﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺑﻮده‪ .‬ﻧﺸـﺎن ﻣـﺮدي و ﻣﺮداﻧﮕـﻲ و‬
‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ آن واﺟﺐ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫* در ﺟﻠﺪ ﭼﻬﺎرم اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ص ‪ 472‬آﻣﺪه ﻛﻪ دﻫﻦدره از ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ و ﻋﻄﺴﻪ از ﻃﺮف ﺧﺪا‪.‬‬
‫‪ .8‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﺧﻤﻴﺎزه ﻛﺸﻴﺪ زﻧﺶ ﻫﻢ ﺑﺎ او ﺧﻤﻴﺎزه ﻛﺸﻴﺪ ﭼﻮن ﻛﺲ دﻳﮕﺮي در آن ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒـﻮد آن ﻣـﺮد ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺷﺨﺺ ﺳﻮم رﻓﺖ و ﻓﺎﺳﻖ زﻧﺶ را در ﮔﻨﺠﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪» .9‬ﺟﺴﺘﻦ ﭘﻠﻚ ﺑﺎﻻي ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﻨﮕﻲ و از ﭼﭗ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﺳﻴﺪن ﻏﺎﻳﺒﻲ اﺳﺖ و )ﺟﺴﺘﻦ ﭘﻠـﻚ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ( از راﺳﺖ ﻏﻢ و از ﭼﭗ رﺳﻴﺪن ﺧﺒﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در آرزوي آن ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ از راﺳﺖ ﺑﻴﻤﺎري و از ﭼﭗ ﺧﻮﺷﺪﻟﻲ ﻋﺎﻳﺪ ﮔﺮدد‪«.‬‬
‫ﺟﻨﺎتاﻟﺨﻠﻮد‪.‬‬
 ‫ﺗﻔﺄل‪ ،‬ﻧﻔﻮس‪ ،‬ﻣﺮوا‪ ،‬ﻣﺮﻏﻮا‬

‫ﭘﺎﺷﻨﻪﻫﺎي ﻛﻔﺶ ﻛﻪ ﺟﻠﻮ ﻫﻢ ﺟﻔﺖ ﺑﺸﻮد ﺻﺎﺣﺒﺶ ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫دود ﺑﺴﻮي ﻛﺴﻲ ﺑﺮود ﭘﻮﻟﺪار اﺳﺖ‪.‬‬
‫اول روز ﻳﺎ اول ﻣﺎه ﻳﺎ اول ﺳﺎل از ﻛﺴﻲ ﭘﻮل دﺷﺖ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺶ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﭘﻮﻟﺪار ﺧﻮاﻫﻨـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻴﻼب ﻗﻠﻴﺎن ﺑﻴﻔﺘﺪ ﭘﻮل ﮔﻴﺮ ﻛﺸﻨﺪه ﻗﻠﻴﺎن ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﻣﻴﻼب را از ﻛﻮزه ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﺳـﺮش‬
‫را ﺑﺒﻮﺳﺪ و دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ ﻟﺒﺎس واروﻧﻪ ﺑﭙﻮﺷﺪ ﭘﻮل ﮔﻴﺮش ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﻟﺒﺎس ﻣﺮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﺨﻮرد ﭘﻮل ﮔﻴﺮش ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﻣﺮد ﻛﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﮔﺮد ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺸﻮد ﻧﺎن ﺧﻮدش را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﺎورد‪.‬‬
‫ﺑﺸﻘﺎب ﻛﻪ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻗﻄﺎر ﺑﺸﻮد ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻇﺮف ﻛﻮﭼﻜﻲ ﭘﻬﻠﻮﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﭽﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه دارد‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎﻟﻪ ﭼﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﺳﺘﻜﺎن راﺳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻜﻪ ﻛﻪ از دﻫﺎن ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻗﻠﻴﺎن ﻛﻪ ﺻﺪا ﺑﺪﻫﺪ و ﺟﺮﻗﻪ ﺑﭙﺮاﻧﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫آب ﺳﻼم ﺑﻜﻨﺪ )در ﻫﻨﮕﺎم رﻳﺨﺘﻦ روي ﺧﻮدش ﺑﺮﮔﺮدد و ﺻﺪا ﺑﺪﻫﺪ( ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫روي ﻛﻮزه ﻛﻪ ﻋﺮق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫آب ﻳﺎ ﻟﻘﻤﻪ ﺑﻴﺦ ﮔﻠﻮ ﺑﺠﻬﺪ ﺳﻮﻏﺎﺗﻲ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻴﻮان آب ﺑﺮﮔﺮدد روﺷﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻴﮕﺎر ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻃﺮف آﺗﺶ ﺑﮕﻴﺮد زن ﺧﻮب ﮔﻴﺮ ﻛﺸﻨﺪه آن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫آﻳﻨﻪ ﺑﺨﺖ ﻋﺮوس ﺑﺸﻜﻨﺪ ﻳﻜﻲ از ﻋﺮوس ﻳﺎ داﻣﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺮد‪.‬‬
‫زن و ﺧﺎﻧﻪ و اﺳﺐ ﺧﻮش ﻗﺪم و ﺑﺪ ﻗﺪم دارد‪.‬‬
‫از ﻣﻴﺎن دو ﻧﻔﺮ زن رد ﺑﺸﻮﻧﺪ ﻛﺎر آدم ﮔﺮاﺗﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫زن ﺷﻮﻫﺮدار اﮔﺮ ﺳﻔﺮه ﺑﺪزدد ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫زن اﮔﺮ ﺗﻮ ﺧﺰاﻧﻪ ﺣﻤﺎم ﺳﺮش را ﺑﺒﺎﻓﺪ ﻫﻮو ﺳﺮش ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮ ﭼﺎدر ﺳﻴﺎﻫﺶ را واروﻧﻪ ﺳﺮش ﻛﻨﺪ ﺑﺨﺘﺶ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮي ﻛﻪ ﭘﺪر دارد اﮔﺮ ﮔﻴﺴﺶ را ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻣﻴﺎن ﮔﻠـﻪ ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪ ﻳـﺎ از زﻳـﺮ‬
‫ﻃﻨﺎب ﻗﻄﺎر ﺷﺘﺮ رد ﺷﻮﻧﺪ ﻓﻘﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪ ﻗﺪم ﻣﻨﺰل ﺑﻜﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮش و ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻧﺎﭘﺎك در اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﺮاب ﻣﻲﺷﻮد »ﭘﻨﭽﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬
 ‫‪
44‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫اﻳﺴﺘﺎده ﺷﻠﻮار ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ ﻓﻘﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه اﺑﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺷﺘﺮ ﺑﺸﻮد در آن ﺳﺎل وﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮه ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺧﻮ ﺑﺨﻮد ﺑﺎز ﺑﺸﻮد ﺧﻮب اﺳﺖ و اﺳﺒﺎب ﻛﺎر ﮔﺸﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮت ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻧﺦ ﺻﺎف ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼﻣﺖ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻔﺮي ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرود اﮔﺮ ﭘﻴﺮزن ﻣﻮ ﺳﺮخ ﺟﻠﻮ او در آﻳﺪ ﺑﺪ آﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﺗﺸﺘﺎزي ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ در آﻧﺠﺎ ﻋﺮوﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎره دﻧﺒﺎﻟﻪدار آﻣﺪ و ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻮش ﻳﻤﻦ و ﻳﺎ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺒﺎﺗﻤﻪ ﺗﻮي درﮔﺎه ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﺑﻬﺘﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮرد ﺑﺮاي رﻓﻊ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ در ﻃﺮف ﺧﻮد ﺗﻒ اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮد ﻛﻪ ﺑﺰك ﺑﻜﻨﺪ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫اﺑﺮ ﺳﻴﺎه رﮔﺒﺎر ﻣﻲآورد و زود ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺑﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺑﺎراﻧﺶ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺗﻴﻐﻪﻫﺎي ﻗﻴﭽﻲ ﻛﻪ ﺑﺎز ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮل ﻳﺎ دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻴﭽﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺑﺎ آن ﺷﺨﺺ ﺑﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫دو ﺗﺎ ﻛﻔﺶ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﺑﺸﻮد ﺻﺎﺣﺒﺶ راه دور ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ ﻛﺲ ﻫﺪﻳﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ رﺷﺘﻪ دوﺳﺘﻲ را ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻛﻼه را ﻧﺒﺎﻳﺪ واروﻧﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺖ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺧﺮد ﻛﺮدن ﻛﺎﻏﺬ و ﻛﻬﻨﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﭽﻲ ﻓﻘﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻇﺮف ﺑﻠﻮر ﻳﺎ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺸﻜﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دل ﭼﺮﻛﻴﻦ ﺷﺪ ﭼﻮن ﻗﻀﺎ ﺑﻼ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫دﻣﺮ آب ﺧﻮردن ﻋﻘﻞ را ﻛﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دور ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﺮﺷﻤﺎري ﻛﺮد از ﻋﺪه آﻧﻬﺎ ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﺒﺎل آواز ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ در ﻣﺒﺎل ﺑﺮوﻧﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺗﻮي ﺧﻤﺮه آواز ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺎزي ﺗﺨﺘﻪ ﻧﺮد ﻃﺎس ﻛﻪ از دﺳﺖ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻧﺸﺎن ﺑﺎﺧﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻓﺘﺎدن ﺷﺎه در ﺷﻄﺮﻧﺞ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺎت ﺷﺪن اﺳﺖ‪.‬‬

‫از اﺑﺮ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺘﺮس و ﻣﺮد ﻛﻮﺳﻪ رﻳﺶ‪.‬‬ ‫‪ .1‬از اﺑﺮ ﺳﻴﺎه ﻣﺘﺮس و ﻣﺮد ﺗﭙﻪ رﻳﺶ‬
‫‪ .2‬ﻣﺜﻞ‪ :‬ﺷﺨﺼﻲ دﻣﺮو از ﺟﻮي آب ﻣﻲﺧﻮرد ﻛﺴﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻃﻮر آب ﻧﺨﻮر ﻋﻘﻠـﺖ ﻛـﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد او ﭘﺮﺳـﻴﺪ ﻋﻘـﻞ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟ آن ﻣﺮد در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﺒﻮدم‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺧﻤﺮه ﺻﺪا را ﺧﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﺻﻄﻼح‪ :‬ﻳﺎرو ﺗﻮ ﺧﻤﺮه ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺄل‪ ،‬ﻧﻔﻮس‪ ،‬ﻣﺮوا‪ ،‬ﻣﺮﻏﻮا ‪45 ‬‬

‫*‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﭼﻬﻞ روز ﮔﻮﺷﺖ ﻧﺨﻮرد دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫آﺷﭙﺰ ﻛﻪ ﻏﺬا را ﺷﻮر ﺑﻜﻨﺪ دﻟﺶ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮ ﻏﺬا ﺟﻠﻮي ﻛﺴﻲ ﺗﻮاﺿﻊ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻗﺮﺿﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه زﻳﺎد ﻧﺎن ﺧﺮد ﺑﻜﻨﺪ ﺑﭽﻪ زﻳﺎد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫رﺧﺖ زرد آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد وﻟﻲ ﻟﺒﺎس ﺳﻔﻴﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺧﺘﺪان‪ ،‬ﻣﻴﺰ و ‪‬ﻣﺠﺮي** وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد و ﺻﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻛﻴﺴﻪ ﺣﻤﺎم را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻜﺸﻨﺪ آﺑﺮو ﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺷﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ ﺳﺮش ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺳﺮدي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد و از ﭼﺸﻢ او ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫از آدم ﺧﺴﻴﺲ ﭼﻴﺰ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﺪزدﻧﺪ و ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺎﺧﻮش ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺗﻮﺷﻪ راه ﻣﺴﺎﻓﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺪزدﻧﺪ زود ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫از آدم ﺧﺴﻴﺲ ﻛﻪ ﭘﻮل ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﻣﺎﻳﻪ ﺗﻪ ﻛﻴﺴﻪ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻮﻟﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻧﺮا ﻧﭽﻴﻨﻨﺪ زﻧﺶ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺎروب ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺰﻧﻨﺪ از ﻋﻤﺮش ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺮ آن ﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻧﻲ ﻗﻠﻴﺎن ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻻﻏﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎ ﻛﻪ اﺟﺎق ﺑﺴﺎزد آواره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻔﺶدوز اﮔﺮ دو ﻛﻔﺶ را ﻳﻚ اﻧﺪازه درﺳﺖ ﺑﻜﻨﺪ زﻧﺶ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﺘﺎب اﻣﻴﺮ ارﺳﻼن و اﻟﻒ ﻟﻴﻞ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ اﻻﺧﻮن وﻻﺧﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺖ زﻳﺮ ﺗﺨﺘﻪ ﻛﺮﺳﻲ ﺑﺰﻧﻨﺪ )رﻧﮓ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ( ﺑﺎران ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﻜﺎرﭼﻲ از ﺟﮕﺮ ﺷﻜﺎري ﻛﻪ زده ﺑﻪ زن آﺑﺴﺘﻦ ﺑﺪﻫﺪ دﺳﺘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷـﻜﺎر‬
‫ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫»‪ ...‬و ﺑﻪ ﺳﻼﺣﻨﺎﻣﻪ ﺑﻬﺮام اﻧﺪر ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺗﻴﻎ از ﻧﻴﺎم ﺑﺮﻛﺸـﻨﺪ از وي ﻧﺎﻟـﻪ آﻳـﺪ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﺧﻮن رﻳﺨﺘﻦ ﺑﻮد و ﭼﻮن ﺗﻴﻎ ﺧﻮد از ﻧﻴﺎم ﺑﺮآﻳﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺟﻨﮓ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺗﻴﻎ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﭘﻴﺶ ﻛﻮدك ﻫﻔﺖ روز ﺑﻨﻬﻨﺪ‬
‫‪5‬‬
‫آن ﻛﻮدك دﻻور ﺑﺮآﻳﺪ‪«.‬‬

‫* ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻴﻮن اﻻﺧﺒﺎر اﻟﺮﺿﺎ ع‪ ،‬ﺟﻠﺪ دوم‪ ،‬ص ‪ 278‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪.458‬‬
‫** ﻣﺠﺮي‪ :‬ﺻﻨﺪوﻗﭽﻪ‪ ،‬ﺻﻨﺪوق ﻛﻮﭼﻚ ﻓﻠﺰي ﻳﺎ ﭼﻮﺑﻲ‪.‬‬
‫‪ .4‬اﺻﻄﻼح‪ :‬آن ﻗﺪر ﻻﻏﺮ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻧﻲ ﻗﻠﻴﺎن‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.38‬‬
 ‫‪
46‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫»و ﻣﺮده دﻳﺪار ﻧﻴﻜﻮ را ﭼﻬﺎر ﺧﺎﺻﻴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ آﻧﻚ روز ﺧﺠﺴﺘﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪه‪ ،‬و دﻳﮕﺮ آﻧـﻚ ﻋـﻴﺶ‬
‫‪6‬‬
‫ﺧﻮش ﮔﺮداﻧﺪ و ﺳﻪ دﻳﮕﺮ آﻧﻚ ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻤﺮدي و ﻣﺮوت را‪ ،‬دﻫﺪ ﭼﻬﺎرم آﻧﻚ ﺑﻪ ﻣﺎل و ﺟﺎه زﻳﺎدت ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻗﺒﺮ ﺧﻮدش را دﺳﺘﻮر ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﺎزد ﻋﻤﺮش زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪي ﺑﺸﻮد و آﻧﺮا ﺗﻤﺎم ﺑﻜﻨﺪ زود ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ .6‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.71-72‬‬
‫‪ .7‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪي ﻣﻲﺳﺎزد ﮔﻮﺷﻪاي از آن را ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬
 ‫ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬وﻗﺖ‪ ،‬روز‬

‫ﺻﺒﺢ زود ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻋﺮوس را ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻣﺎدر ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن روز ﺟﻤﻌﻪ ﭘﺸﺖ ﻫﻢ ﺑﻨﺪ ﺑﻲاﻧﺪازد ﺷﻮﻫﺮش او را ﻃﻼق ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ اﮔﺮ ﺳﻮت ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺟﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ دوﺧﺘﻦ ﻟﺒﺎس ﻛﺴﻲ راه ﺑﺮود اﮔﺮ ﻗﺪﻣﺶ ﺳﺒﻚ ﺑﺎﺷﺪ زود ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷـﻮد و اﮔـﺮ ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫دوﺧﺘﻦ آن ﻟﺒﺎس ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺳﻢ ﺣﻠﻮا را آورد‪.‬‬
‫اﮔﺮ روز ﺷﻨﺒﻪ ﻧﺎﺧﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻗﺮض ادا ﻣﻲﺷﻮد روز دوﺷﻨﺒﻪ ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬روز ﺟﻤﻌـﻪ ﺛـﻮاب دارد‪ *،‬روز‬
‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ارث اوﻻد ﻣﻲرﺳﺪ‪ 1.‬ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺐ ﻧﺎﺧﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻋﺮوﺳﻲ و ﻣﺮگ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻋﺎﺷﻮرا اﮔﺮ در ‪ 40‬ﻣﻨﺒﺮ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻣﺮادي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮآورده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﮔﺮ ﻣﻬﻤﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺧﻴﺮ و ﺑﺮﻛﺖ ﻣﻲآورد و اﮔﺮ ﺑﺮود ﺧﻴﺮ و ﺑﺮﻛﺖ را ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫در اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻋﺎﺷﻮرا ﻫﻮا ﻏﺒﺎر آﻟﻮده و ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎه ﺻﻔﺮ ﻧﺤﺲ اﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص ﺳﻴﺰده آن ﻛﻪ از ﻧﺤﺲﺗﺮﻳﻦ روزﻫﺎ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎه ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻗﺪري ﻧﺤﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﻫﺰارﺷﺎن درﻳﻦ ﻣـﺎه‬
‫ﻣﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺷﺐ اول ﻛﻪ در ﺣﻴﺎط ﻣﻲﺧﻮاﺑﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ روز ﺟﻔﺖ ﺑﺎﺷﺪ و روز ﻃﺎق ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺷﺐ در ﮔﺮﻣﺎﺑﻪ ﻳﺎ زﻳﺮ درﺧﺖ ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺑﻲوﻗﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺣﻤﺎم رﻓﺘﻦ ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ‪ 23‬ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻫﺮ ﻛﺲ ﻋﻄﺴﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺮاﺗﺶ ﻧﻮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ زﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢﻫﻢ ﺑﻴﻔﺘﺪ زود ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد )ﻧﻬﻢ‪ ،‬دﻫﻢ(‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺴﻲ رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻣﺎل ﻋﺎﻳﺸﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫* ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ 170‬و ﺑﻌﺪ از آن‪.‬‬
‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ و ﺷﻨﺒﻪ و ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ‪.‬‬ ‫‪ .1‬ﻣﺘﺮاش ﺳﺮ و ﻣﮕﻴﺮ ﻧﺎﺧﻦ‬
‫‪ .2‬ﻣﺜﻞ‪ :‬روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻳﻜﻲ ﭘﻮل ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﻳﻜﻲ ﭘﻮل ﮔﻢ ﻛﺮده‪.‬‬
‫* درﺑﺎره ﻋﻠﺖ ﻧﺤﻮﺳﺖ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﺟﻠﺪ اول ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻓﺎرﺳـﻲ ﻋﻴـﻮن اﻻﺧﺒـﺎر اﻟﺮﺿـﺎ ع‪ ،‬ﺑـﺎب ﺑﻴﺴـﺖ و‬
‫ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ص ‪ 187‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻠﻘﺖ آﺗﺶ را ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ روز ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪) .‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻠـﺪ دوم‪ ،‬ﺣـﺪﻳﺚ‬
‫‪ 1790‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻴﻮن اﻻﺧﺒﺎر اﻟﺮﺿﺎ ع‪ ،‬ﺟﻠﺪ دوم‪ ،‬ص ‪(.355‬‬
 ‫‪
48‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺐ آب داغ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ آﺗﺶ ﺑﻲاﻧﺪازﻧﺪ و اﺳﻢ ﺧﺪا را ﻧﺒﺮﻧﺪ ﻏﺸﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي از ﻣﺎ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮان ﻛﻪ ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪاش ﺑﻪ دﻳﻮار ﺳﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻏﺮوب ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺎروب ﻛﺮد ﭼﻮن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﭼﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫روز ﺟﻤﻌﻪ رﺧﺖ ﻣﺮد را ﺑﺸﻮﻳﻨﺪ ﮔﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺪاي زن ﻛﻪ ﻇﻬﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ و ﮔﺪاي ﻣﺮد ﻓﺮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻴﺪ ﻏﺪﻳﺮ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﻮزن ﺑﺰﻧﺪ اﻧﮕﺸﺘﺶ ﻋﻘﺮﺑﻚ* ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫روز ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺴﻲ ﺧﻴﺎﻃﻲ ﺑﻜﻨﺪ در ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﭘﺎي ﺣﺎﺟﻲﻫﺎ ﺗﻴﻎ ﻓﺮو ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮاي ﺳﻔﺮ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ و ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ در ﻣﻮﻗﻊ آﻓﺘﺎب زردي ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻳﺪن ﻧﺎﺧﻮش رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ اﮔﺮ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺻﺪاﻳﻲ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﺻﺪاي ﻫﻤﺰاد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ اول ﻣﺎه و اول ﺳﺎل )ﻧﻮروز( ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ اﻃﺎقﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻋﻴﺪ ﻧﻮروز رﺷﺘﻪ ﭘﻠﻮ ﺑﺨﻮرﻧﺪ رﺷﺘﻪ ﻛﺎر ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﻞ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺣﻤﺎم ﺑﺮوﻧﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﺗﺎرﻳﻚ ﻳﺎ داﻻن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﻢ اﷲ ﮔﻔﺖ وﮔﺮﻧﻪ ﺟﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺧﺖ ﻧﻮ ﻛﻪ روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﺑﺸﻮد ﻳﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﺸﻮد آﺧﺮش ﻣﻲﺳﻮزد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺷﺐ ﺷﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﻣﻮ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن ﺷﺐ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ ﻫﻮو ﺳﺮش ﻣﻲآﻳﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ آﻳﻨﻪ را ﺳﻪ ﺑﺎر دور ﭼﺮاغ ﺑﮕﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫اول دﺷﺖ ﻛﺎﺳﺐ ﻧﺴﻴﻪ ﻧﻤﻲدﻫﺪ وﻟﻲ ارزان ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﭼﺮاغ ﻣﺸﺘﺮي ﻧﺒﺎﻳﺪ رد ﻛﺮد و ﻗﺮض را ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ داد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺧﻮش دار ﺷﺐ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺐ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﻫﻢ ﺑﻤﺎﻧـﺪ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺳـﺖ ﺷـﺐ‬
‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ و ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ‪.‬‬

‫‪» .3‬ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺐ ﻣﻲ واﺳﭙﺮم )داروﻫﺎي ﺑﻪ آب ﺟﻮﺷﺎﻧﻴﺪه( و ﻫﻴﭻ ﺧﻮرﺷﻲ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ اﭘﺎﺧﺘﺮ )ﺷـﻤﺎل( ﺑﻴـﺮون ﻧﺮﻳﺰﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﭼﻪ دروژ آﺑﺴﺘﻦ ﻣﻲﺷﻮد و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺰد ﺑﺎﻳﺪ »اﻳﺘﻬﺎ اﻫﻮوﻳﺮﻳﻮ« ﺑﺨﻮاﻧﺪ« ﺷﺎﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎﻳﺴﺖ ‪ 7‬ص ‪ 128‬ﭼﺎپ ﺗﺎوادﻳﺎ‪.‬‬
‫* ﻋﻘﺮﺑﻚ‪ :‬زﺧﻢ و ورم دردﻧﺎك ﻛﻪ در ﺳﺮاﻧﮕﺸﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (1)» .4‬اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺐ ﻧﺸﺎﻳﺪ رﻳﺨﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﺻﻪ از ﺟﺎﻧﺐ اواﺧﺘﺮ ﻛﻪ ﺑﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺿﺮورت رﻳﺨﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﺘﺎ اﻫـﻮ وﻳﺮﻳـﻮ‬
‫ﺑﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮاﻧﺪن و آب را آﻫﺴﺘﻪ رﻳﺨﺘﻦ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ص ‪ 24‬در ﺳﻲام‪.‬‬
‫روز ﺧﻮد ﻫﻤﭽﻮ ﺷﺐ ﺳﻴﺎه ﻣﻜﻦ‪.‬‬ ‫‪ .5‬ﺷﺐ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻜﻦ‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺐ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﻔﺖ ﺳﺎل در زﻧﺪان ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬وﻗﺖ‪ ،‬روز
‪49‬‬

‫روز اول ﻣﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ دوا ﺧﻮرد و ﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻴﻢ رﻓﺖ و ﻧﻪ ﺑﻪ دﻳﺪن ﻧﺎﺧﻮش ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬
‫»روز ﻋﻴﺪ ﺑﺎﺑﺎ ﺷﺠﺎعاﻟﺪﻳﻦ ﻫﺮﮔﺎه روز ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ و ﻳﺎ آدﻳﻨﻪ اول ﻣﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﻛـﻪ در آن ﻣـﺎه‬
‫‪6‬‬
‫ﺑﻤﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻟﻨﮕﻪ ﻛﻔﺶ او را ﺑﺎ ﺧﻮدش در ﻗﺒﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻛﻪ در آن ﻣﺎه ﻛﺴﻲ از ﺧﻮﻳﺸﺎﻧﺶ ﻧﻤﻴﺮد‪«.‬‬
‫‪7‬‬
‫»در ﺷﺐ ﻳﺎ روز ‪ 27‬ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺘﻬﺎ دوازده ﻓﺘﻴﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ روﺷﻦ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪«.‬‬
‫روز ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ و ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺎروب ﻛﺮد‪.‬‬
‫روز اول ﻣﺎه ﺟﺎروب ﻛﺮدن ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در آﻧﺠﺎ ﺑﻤﻴﺮد و ﺷﺐ را در آﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻔﺖ ﺷﺐ ﻣﺘـﻮاﻟﻲ در‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻳﻠﺪا ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺐ زﻣﺴﺘﺎن اﺳﺖ در آن ﺷﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺴﻲ آب ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤـﻲ آب ﺑـﺮده درآن ﺧﺎﻧـﻪ ﺑﭙﺎﺷـﻨﺪ و ﺑﻌـﺪ آب‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻏﺮوب ﻛﻪ ﺳﺮ ﭼﺎه ﻳﺎ ﻗﻨﺎت ﺑﺮوﻧﺪ ﺑﻲوﻗﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﭘﻴﺶ از ﻧﻮروز ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﻛﻮ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از ﻧﻮروز ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻮﻛﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن اﺳﻤﺶ را ﻛﻪ‬
‫‪9‬‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻓﻘﺮ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ زود ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﻨﺪ اﮔﺮ ﻇﺮف ﺧﺎﻟﻲ در دﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﺑﺒﻴﻨﺪ ]ﺑﺪ[* اﺳﺖ )ﺑﻲ ﺑﺮﻛﺖ(‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻛﻪ ﺷﺎم ﻏﺮﻳﺒﺎن اﺳﺖ اﺟﺎق ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺎه ﺻﻔﺮ ﺳﻔﺮ ﻛﺮدن ﺧﻄﺮ دارد‪.‬‬
‫ﭼﻠﻪ ﻛﻮﭼﻚ زﻣﺴﺘﺎن اﻫﻤﻦ و ﺑﻬﻤﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻋﻬﺪه ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻮاي روز ﺑﻌﺪ را ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﺷﺐ ﺟﻠﻮ ﭼﺮاغ ﺑﺎ دﻫﻦ ﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﮔﺮ ﺳﺮخ رﻧﮓ ﺑﻮد آﻓﺘﺎب ﻣﻲﺷﻮد‬
‫و اﮔﺮ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد ﻣﻲﺑﺎرد‪.‬‬
‫»‪ ...‬و ﻣﻦ ﺑﻌﻀﻲ از آﺛﺎر اﻧﻘﻼﺑﺎت را از ﻛﺘﺐ اﻫﻞ اﻳﺮان و ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮده؛ ﭼﻮن ﻗﻤﺮ در ﺷﺐ ﺳـﻴﻢ ﻳـﺎ‬
‫ﭼﻬﺎرم رﻗﻴﻖ و ﺻﺎﻓﻲ ﺑﻮد روز دﻳﮕﺮ ﻫﻮا ﺻﺎف ﺑﻮد و اﮔﺮ در ﺷﺐ ﻣﻨﺘﺼﻒ ﻣﺎه ﻗﻤﺮ ﺻﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻫﻮا ﺻـﺎف ﺷـﻮد و‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮخ ﺑﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﻛﺜﺮت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﺳﻴﺎه رﻧﮓ ﺑﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮده و اﮔﺮ آﻓﺘﺎب در وﻗـﺖ ﺑﺮآﻣـﺪن‬
‫ﺻﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻳﺎ آﻧﻜﻪ در وﻗﺖ ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب اﺑﺮ ﻧﺒﻮد و ﺑﻌﺪ از ﻏﺮوب ﻳﺎ ﻗﺒﻞ از آن اﺑﺮ ﺷﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗـﺄﺧﻴﺮ‬
‫ﺑﺎران اﺳﺖ‪ ...‬ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮدن زﻳﺎد ﮔﻨﺠﺸﻚ ﺑﺮ درﺧﺘﺎن ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎران ﺑﻮد‪ ...‬ﭼﻮن دﻳـﮓ از ﺑـﺎﻻي دﻳـﮓ ﭘﺎﻳـﻪ ﻓـﺮو‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﻃﻌﺎم ﭘﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در اﺳﻔﻞ او ﺷﺮارﻫﺎي آﺗﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻮد ﺑـﺎ آﻧﻜـﻪ ﻣـﺮغ ﺧـﺎﻧﮕﻲ را ﺑﺴـﻴﺎر‬

‫‪ 6‬و ‪ .7‬ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ‪.‬‬

‫‪ .8‬آﺑﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﮓ ﻏﺮوب ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻧﺎﺧﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎﻳﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻛﻮﻛﻮ ﻃﻠﺐ ﻛﺮدن آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
 ‫‪
50‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﻣﻲﺧﺎرد و ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﭘﺮﺳﺘﻮ ﺑﺮ ﮔﺮداب ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﮔﺎو ﻣﻴﺶ روي‬
‫ﺑﻪ ﻣﻐﺮب ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و ﻳﻚ ﭘﺎي را ﺗﻤﺎم ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﻨﻬﺪ ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﮔﺮگ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ آﺑﺎداﻧﻲ درآﻳﺪ ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻮش از ﺳﻮراخ‬
‫ﺧﻮد ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ذﺧﻴﺮه ﻧﻬﺎده ﺑﻴﺮون ﻣﻲاﻧﺪازد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﺧﺎﺻﻪ در اول ﻣﺎه و در آﺧﺮ‬
‫ﻣﺎه ﭼﻮن ﺑﺮ ﮔﺮد ﻗﻤﺮ ﺳﺮﺧﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻮد و اﮔﺮ دو داﻳﺮه ﻳﺎ ﺳﻪ داﻳﺮه زرد ﻳﺎ ﺳﺮخ ﺑﺮ ﮔﺮد‬
‫ﻗﻤﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮدد ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮﻣﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﻮد و ﺑﺎﻧﮓ ﻣﮕﺲﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر در درون ﺧﺎﻧﻪ و ﺑﺮﺟﺴـﺘﻦ ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪﻫﺎ در‬
‫ﭼﺮاﮔﺎه از زﻣﻴﻦ و ﻧﻤﻮدن روﺷﻨﺎﻳﻲ ﭼﺮاغ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻇﻠﻤﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮﻣﺎﺳﺖ و ﭼﻮن ﻣﺮﻏـﺎن درﺧﺘـﺎن ﺑـﻪ‬
‫زﻳﺮ آﻳﻨﺪ و در آب ﻏﻮﻃﻪ ﺧﻮرﻧﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮﻣﺎ و ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ و در ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ درﺧﺖ ﺑﻠﻮط و ﻓﻠﻔـﻞ ﺑـﺎر ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫آورد زﻣﺴﺘﺎن آن ﺳﺎل دراز ﮔﺬرد و ﭼﻮن دراز ﮔﻮش رو ﺑﻪ ﻣﻐﺮب ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و زﻣﻴﻦ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﻲﻛﺎود و در آﺳﻤﺎن‬
‫‪10‬‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻋﻼﻣﺖ درازي زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪«...‬‬
‫آﻧﺠـﺎ ﻛﻪ ﮔـﺮد ﻣـﺎه ﺑـﻮد ﺧﺮﻣــﻦ‬
‫آري دﻟﻴــﻞ ﻗــﻮت ﺑﺎراﻧــﺴﺖ‬
‫رخ ﺗﻮ ﻫﺮ ﻛﻪ در آﻳﻴﻨﻪ دﻳﺪ ﮔﺮﻳﺎﻧﺴﺖ‬
‫ﭼﻮ ﻣﺎه ﻫﺎﻟﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎراﻧﺴﺖ‬
‫ﻛﻠﻮخاﻧﺪازان‪ -‬ﺟﺸﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮارﮔﺎن در آﺧﺮ ﻣﺎه ﺷﻌﺒﺎن ﻛﻨﻨﺪ و در آن ﺑﻪ اﻓﺮاط ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ و آﻧﺮا‬
‫‪11‬‬
‫ﺳﻨﮓاﻧﺪازان ﻧﻴﺰ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .10‬ﻓﻠﻚ اﻟﺴﻌﺎده ص ‪.74‬‬

‫‪ .11‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
 ‫اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫آب و ﻧﻤﻚ ﻣﻬﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا اﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ آﻧﺮا آﻟﻮده ﻛﺮد‪ 1‬و از ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ درﻳﻎ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آب دﻫﻦ ﭘﻴﺮزن ﺗﻴﺰاب* اﺳﺖ‪.‬‬
‫آب ﺧﻮردن را اول ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ داد اﮔﺮ ﺑﺮﺧﻼف آن ﺑﻜﻨﻨﺪ روز ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺳﺎل ﺑﺎﻳﺪ او را ﻛﻮل ﺑﻜﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ اﮔﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ اول آب ﻧﺨﻮرد آب از ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎده ﻧﺒﺎﻳﺪ آب ﺧﻮرد ﭼﻮن در رگ و رﻳﺸﻪﻫﺎي ﭘﺎ ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫آب در ﺳﻔﺮه ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺷﻤﺮ ﺑﻪ آب ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬
‫در آب ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﺎﺷﻴﺪ** ﭼﻮن ﻣﻬﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آب ﻧﻴﻢ ﺧﻮرده را روي دﺳﺖ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﮔﻮﺷﻪ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎ رﻳﺸﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑـﺮاي رﻓـﻊ آن ﺑﺎﻳـﺪ آبدﻫـﻦ را ﺑـﻪ‬
‫ﭼﻔﺖ در زد و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻣﺎﻟﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮﺷﻴﺪن ﻳﻚ ﻣﺸﺖ از آب ﺧﺰاﻧﻪ ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آب ﭘﺎﺷﻴﺪن ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮدي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﺎن ﺑﺮﻛﺖ ﺧﺪاﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻴﻔﺘﺪ اﮔﺮ اﻓﺘﺎد ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﺑﺮداﺷﺖ و در ﺷﻜﺎف دﻳﻮار ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آﺗﺶ ﭘﻴﻪ ﭼﺸﻢ ﮔﺮگ را آب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻋﻤﺮ را دراز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫آدم ﭘﻴﺮ ﺑﺮﻛﺖ ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زن ﭘﻴﺶ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻲادﺑﻲ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ او ﺣﺮام ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮد ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻃﺎق ﺳﻔﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﺘﺎرهاي ﻛﻪ ﻣﻲﭘﺮد ﻋﻤﺮ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺎدو ﺑﻜﻨﺪ ﺷﺮش ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﺎدو ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد و او را ﻧﻜﺒﺖ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ (16)» .1‬و اﮔﺮ ﻗﻲ در آب ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ آب ﺗﺎﺧﺘﻦ ﮔﻨﺎه ﺑﺎﺷﺪ )‪ (17‬اﮔﺮ ﺧﻴﻮي )ﺗـﻒ( در آب روان اﻓﻜﻨـﺪ ﺧـﻮري ﮔﻨـﺎه ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫)‪ (18‬و اﮔﺮ ﻗﻲ در آﺗﺶ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ آب ﺗﻨﺎﻓﻮري ﮔﻨﺎه ﺑﺎﺷﺪ )‪ (19‬و اﮔﺮ ﻧﺎ )ﻣﺮدار( در آب ﻳﺎ آﺗﺶ اﻓﻜﻨﺪ ﻣﺮﻛﺮزان ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ﺑﻨﺪﻫﺶ ﺻﻔﺤﻪ ‪ 82‬و ﺻﻔﺤﻪ ‪.148‬‬
‫* ﺗﻴﺰاب‪ :‬ﺗﻴﺰآب‪ :‬ﺗﻨﺪآب‪ ،‬اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮﻳﻚ‪ ،‬اﺳﻴﺪ ازﺗﻴﻚ‪ ،‬ﺟﻮﻫﺮ ﺷﻮره‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﻲرﻧﮓ و ﺗﻨﺪﺑﻮ‪ ،‬ﻓﻠـﺰات را ﻏﻴـﺮ از ﻃـﻼ و‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻠﺰات ﻛﻤﻴﺎب دﻳﮕﺮ ﺣﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺷﻤﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭼﻬﺎر ﭼﺸﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ دﻧﺒﺎل آب ﻣﻲدود و از دور ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﺳﺮاب ﻣﻲآﻳﺪ وﻟﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲدود ﺑﻪ‬
‫آب ﻧﻤﻲرﺳﺪ ﭼﻮن در ﻛﺮﺑﻼ آب را ﻣﻀﺎﻳﻘﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫** ﺑﻮل ﻛﺮدن در آب راﻛﺪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در آب ﺟﺎري ﺣﺮام ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﺑﻴﻢ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ آورد و ﻳﺎ ﺷـﻴﻄﺎن ﺑـﺮ‬
‫او ﻏﺎﻟﺐ ﺷﻮد‪) .‬ص ‪ ،44‬ﺣﺪﻳﺚ ‪ ،35‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻠﺪ ‪ ،6‬ص ‪(280‬‬
‫‪ .3‬ﺷﺒﻴﻪ اﻓﻜﺎر زرﺗﺸﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ - 52‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﻛﻴﻤﻴﺎﮔﺮي ﻧﻜﺒﺖ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮردن و ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻔﺮ ﻛﺮدن ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻄﻠﺒﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺎروب ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ درﺧﺖ ﺳﺒﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ درﺧﺖ ﺳﺒﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻨﮓ اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫روز ﻋﻴﺪ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﺎل ﺑﮕﺬارﻧﺪ در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢ درد ﻣﺎل ﻋﻠﻲ و دﻧﺪان درد ﻣﺎل ﻋﻤﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺎوﻳﺖ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺑﻲﺑﻲ ﺣﻮر و ﺑﻲﺑﻲ ﻧﻮر را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺮد ﺑﺨﻮرد‪.‬‬
‫از ﺑﻴﺎض* ﮔﺮدن دﺧﺘﺮ ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﺗﻮپ اﻓﻄﺎر ﻣﺪﺗﻲ ﺑﮕﺬرد و اﻓﻄﺎر ﻧﻜﻨﻨﺪ آن روزه را ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫ﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺻﺪا ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺦ ﮔﻔﺖ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺻﺪاي ﺳﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﻬﻨﻢ ﻣـﻲآﻳـﺪ‬
‫آﺗﺶ ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺮآن را ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺖ ﭼﻮن ﺷﻴﻄﺎن آن را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺶ را زﻳﺎد ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺷﻬﻮت زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﻳﺴﺘﺎده ﺷﻠﻮار ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻪ روز دﻋﺎ ﻣﺴﺘﺠﺎب ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻟﻘﻤﻪ ﻣﻬﻤﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮرﺷﺖ را در ﭘﻠﻮ ﻓﺮو ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻓﺤﺶ ﺑﻪ آﺷﭙﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻮﺷﺖ و ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺷﺎم را ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮرد ﺗﺎ رگ ﻋﺸﺎء را ﺑﺸﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﻼﺋﻜﻪ روي دوش راﺳﺘﺶ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴـﺪ و ﻛـﺎر ﺑـﺪ را ﻣﻼﺋﻜـﻪ روي دوش‬
‫**‬
‫ﭼﭙﺶ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺎي ﺗﺎزهاي را ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺮغ ﺳﻴﺎه ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫***‬
‫ﻋﺪد ‪ 13‬ﻧﺤﺲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (2)» .4‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻧﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮردن اول ﺳﭙﺎس اﻳﺰد ﻋﺰ و ﺟﻞ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺷﻜﺮ ﻧﻌﻤﺘﻬـﺎ ﺑﮕﺬارﻧـﺪ و در‬
‫ﻧﺎن ﺧﻮردن ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻜﻨﻨﺪ )‪ (3‬ﭼﻮن ﻧﺎن ﺑﺨﻮرﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﺳﭙﺎس اﻳﺰد ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.131‬‬
‫)* ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ‪ :‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،6‬ص ‪(286‬‬
‫* ﺑﻴﺎض‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪي‪.‬‬
‫** در اﻳﻦﺑﺎره رواﻳﺖ ﻓﺮاوان اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺎل ﻳﺎد ﻛﺮدن ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫←‬
‫اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻮﻣﻲ _ ‪53‬‬

‫ﻫﺮ ﻛﺲ دور ﻧﺎن را ﺑﭽﻴﻨﺪ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﻨﺎرهﻫﺎي ﻧﺎن ﻣﺎر ﺷﺪه ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﺶ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻳﺪن ﻧﺎن ﺑﺎ ﻛﺎرد ﮔﻨﺎه دارد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺮﺑﺰه را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻮزاﻧﺪ ﭼﻮن روﻳﺶ ﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻴﺐ ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻴﺎدت ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲآﻳﺪ اﮔﺮ ﻗﺪﻣﺶ ﺳﺒﻚ ﻳﺎ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺎﺧﻮش زود ﺧﻮب ﻣﻲﺷﻮد‬
‫و اﮔﺮ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻔﻨﮓ ﺧﺎﻟﻲ را ﻧﺒﺎﻳﺪ رو ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﻴﻄﺎن آﻧﺮا ﭘﺮ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺎﻗﻮي ﺑﺎز را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺴﻲ داد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺑﺴﻢ اﷲ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺟﻦ و ﻏﻮل و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻪ ﻇﺮف ﻏﺬا را اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻧﻜﻨﻨﺪ و ﭘﺲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﮔﻨﺎه دارد‪.‬‬
‫زن ﺗﺎ ﺑﭽﻪدار ﻧﺸﻮد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‪.‬‬
‫زن ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺮاغ ﺧﺎﻧﻪاش را ﻏﺮوب ﺧﻮدش روﺷﻦ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﮔﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻼم ﻛﺮد ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻮاﺟﻪ ﺧﻀﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺪا درآﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫*‬
‫اﺳﺘﺨﻮان را روي ﺑﺎم ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ ﺛﻮاب دارد‪.‬‬
‫روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻣﻲرود ﻛﺎﺳﻪ ﺳﺮ‪ ،‬و ﭘﺪر ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﮋاد اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻗﺪري ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺮزن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﻲ ﻗﻠﻴﺎن ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‬
‫و زﻧﺒﻴﻞ ﺑﺒﺎﻓﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻞ ﺻﺮاط از ﻣﻮ ﺑﺎرﻳﻜﺘﺮ و از ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺗﻴﺰﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻨﺠﺮ ﺷﻤﺮ در زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ و در روزﻫﺎي ﻋﺎﺷﻮرا از آن ﺧﻮن ﻣﻲﭼﻜﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺖ در درﻳﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ را در ﭘﻮﺳﺖ ﻳﻚ ﺗﺨﻢﻣﺮغ ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ﺑﺰرگ ﺷﻮد ﻳﺎ از ﻣﻘـﺪار‬
‫**‬
‫آن ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻜﺎﻫﺪ‪.‬‬

‫→ *** ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻴﺶ از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ ﺑﻪ ﻧﺤﺴﻲ ﻋﺪد ‪ 13‬اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ و ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻧﺤﺴﻲ ‪ 13‬در دﻳـﻦ ﻣﺴـﻴﺢ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺷﺮح اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ »ﻳﻬﻮدا اﺳﺨﺮﻳﻮﺗﻲ« ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ‪ 12‬ﻧﻔﺮ ﺣﻮارﻳﻮن و ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻮد‪ ،‬او را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻧﺎﭼﻴﺰي ﭘﻮل ﺑﻪ ﺷﻴﻮخ ﻛﻠﻴﻤﻲ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻣﺴﻴﺢ و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت او را ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﺸﺮوع ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ داد و آﻧﻬﺎ وي را‬
‫ﻣﺼﻠﻮب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ »ﻳﻬﻮدا اﺳﺨﺮﻳﻮﺗﻲ« ﻣﺴﻴﺢ را ﺑﻪ ﺷﻴﻮخ ﻛﻠﻴﻤﻲ ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺢ و ‪ 12‬ﻧﻔـﺮ ﺷـﺎﮔﺮد‬
‫در ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺟﻤﻊ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻮن ﻣﺴﻴﺢ اوﻟﻴﻦ و ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺳﻴﺰدﻫﻤﻴﻦ ﻧﻔﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﺟﻠﺴﻪ را ﺗﺮك ﮔﻔﺖ و ﺑﻌـﺪ از آن ﻣﺼـﻠﻮب‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬از اﻳﻨﺮو ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ رﻗﻢ ‪ 13‬را ﻧﺤﺲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻣﺜﻞ‪ :‬ﭘﻮل ﻏﻮل اﺳﺖ و ﻣﺎ ﺑﺴﻢ اﷲ‪.‬‬
‫* ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﺟﻨﻪ در آن ﺳﻬﻢ دارﻧﺪ‪) .‬ﻣﻦ ﻻ‪ ،...‬ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ص ‪(479‬‬
‫** در اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻠﺪ ‪ ،1‬ص ‪ 102‬ﺣﺪﻳﺜﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ - 54‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫دﻧﻴﺎ ﻛﻪ آﺧﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺜﻞ ﻛﻒ دﺳﺖ ﺻﺎف ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻄﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﺮف دﻧﻴﺎ ﻳﻚ ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‬
‫از آن ﻃﺮف دﻧﻴﺎ ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫دﻧﻴﺎ را ﻣﺤﺾ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﻨﺞ ﺗﻦ آﻓﺮﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﻜﻨﺪ ﻧﻤﻲﻣﻴﺮد در آن دﻧﻴﺎ او را ﭼﻬﺎر ﻣﻴﺦ ﻣـﻲﻛﺸـﻨﺪ و در ﻣﻴـﺎن زﻣـﻴﻦ و آﺳـﻤﺎن‬
‫ﻫﺴﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺮگ ﻃﺒﻴﻌﻲاش ﺑﺮﺳﺪ ﭼﻮن زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاﺳﺖ و ﺑﺪﺳﺖ ﺑﺸﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫ﺳﻴﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮ )ﺑﻨﻲﻋﻢ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪﻧﺪ ﻋﻼﻣﺖ اﻳﻨﺴﺖ ﻛـﻪ در آن ﻟﺤﻈـﻪ از زﻳـﺮ‬
‫زﻣﻴﻦ ﮔﻨﺞ رد ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻋﺰراﺋﻴﻞ ﻣﻲﮔﺬرد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺷﻜﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺧﺪا را ﺑﺠﺎي آورد و ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺪا اﻳﺮاد ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻧﻌﻤﺘﺶ زﻳﺎدﺗﺮ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻔﺮ ﻧﻌﻤﺖ از ﻛﻔﺖ ﺑﻴﺮون ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻜﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﻧﻌﻤﺘﺖ اﻓﺰون ﻛﻨﺪ‬
‫در ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺰاﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺎق رﻓﺖ ﺟﻔﺖ ﻧﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ و ﻗﻠﻴﺎن را ﻫﻢ در اﻳﻦ ﺟﻮر ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺗﻚ ﺑﻴﺎورﻧﺪ اﮔﺮ ﺟﻔﺖ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺴﺎط ﺧﺘﻢ را درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش ﻫﻢ آن را ﺑﺮﭼﻴﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﺪ آﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺎق واﻟﺪﻳﻦ‪ -‬ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﺷﺎن ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻤﻴﺮد از ﮔﻮرش آﺗﺶ ﻣﻲﺑـﺎرد و‬
‫ﮔﻨﺎﻫﺶ ﭘﻮزش ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ آﺗﺶ دوزخ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮن زن ﺷﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮن ﺳﻴﺪ ﺷﻮم اﺳﺖ )ﻳﻌﻨﻲ او را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ(‪.‬‬
‫رﻓﺘﻦ ﭘﺎي ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺷﺎه ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﻴﻢ و ﮔﺮداﻧﻴﺪن ﺳﻪ دور ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺻﻠﻮات ﺛﻮاب زﻳﺎد دارد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺣﺮاﻣﺰاده ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺑﻲﺑﻲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﺑﺮود دﻣﺎﻏﺶ ﺧﻮن ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ ﻣﺮد ﻧﺎﭘﺎك ﺑﻪ ﻗﻨـﺎت آن ﻧﮕـﺎه‬
‫ﺑﻜﻨﺪ آﺑﺶ ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫»ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ درو ﮔﻨﺠﻲ ﻳﺎ دﻓﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮف ﭘﺎي ﻧﮕﻴﺮد و ﺑﮕﺪازد و از ﻋﻼﻣﺘﻬﺎء دﻓﻴﻦ ﻳﻜﻲ آﻧﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ ﭼﻮن زﻣﻴﻨﻲ ﺧﺮاب ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻲ ﮔﺸﺘﻤﻨﺪ و اﻧﺪران ﺳﭙﺮ ﻏﻤﻲ رﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ دﻓﻴﻦ ﺑﻮده و ﭼﻮن ﺷﺎخ‬
‫ﻛﻨﺠﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺷﺎخ ﺑﺎدﻧﺠﺎن ﺑﻪ داﻣﻦ ﻛﻮه ﻛﻪ از آﺑﺎداﻧﻲ دور ﺑﻮد ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ دﻓﻴﻦ اﺳﺖ و ﭼﻮن زﻣﻴﻨﻲ‬
‫ﺷﻮرﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ آن ﺑﻪ ﻗﺪر ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺎو ﺧﻔﺘﻦ ﺧﺎك ﺧﻮش ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﮔﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﺮ را ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺠـﺎ‬

‫‪ (2) » .6‬ﭼﻪ در دﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ دادار اورﻣﺰد زرﺗﺸﺖ را ﮔﻔﺖ اي زرﺗﺸﺖ ﺑﻪ از ﺗﻮ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪم و ﭘﺲ از ﺗﻮ‬
‫ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﻨﻢ ﺗﻮ ﮔﺰﻳﺪه ﻣﻨﻲ و اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ از ﺑﻬﺮ ﺗﻮ ﭘﺪﻳﺪار ﻛﺮدم‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ص ‪ 56‬در ﻫﺸﺘﺎد و ﻳﻜﻢ‪.‬‬
‫آدﻣﻴﺖ ز ﺳﻴﺪان دور اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .7‬آدم از ﺧﺎك و ﺳﻴﺪ از ﻧﻮر اﺳﺖ‬
‫* ﺗﺬرو‪ :‬ﺧﺮوس ﺻﺤﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻗﺮﻗﺎول‪.‬‬
‫** د‪‬ر‪‬اج‪ :‬ﭘﺮﻧﺪهاي اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﺒﻚ‪ ،‬ﭘﺮﻫﺎﻳﺶ داراي ﺧﺎلﻫﺎي ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ‪ ...،‬در ﻓﺎرﺳﻲ ﭘﻮر و ﺟﺮب ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻮﻣﻲ _ ‪55‬‬

‫دﻓﻴﻨﺴﺖ‪ ،‬و ﭼﻮن اﻧﺒﻮﻫﻲ ﮔﺮﮔﺎن ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و آﻧﺠﺎ ﻣﺮدار ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ دﻓﻴﻨﺴﺖ و ﭼﻮن ﺑـﺎراﻧﻲ آﻳـﺪ و ﺑـﺮ‬
‫رو* را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و دراج** را‬
‫ﭘﺎرهاي زﻣﻴﻦ آب ﮔﺮد آﻳﺪ ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﻣﻐﺎﻛﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ دﻓﻴﻨﺴﺖ ‪ ...‬و ﭼﻮن َﺗﺬَ ‪‬‬
‫ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻳﻚ ﺟﺎ ﻓﺮود ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﻧﺸﺎط و ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﮕﺲ اﻧﮕﺒﻴﻦ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺑﻲوﻗﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻮﺿـﻌﻲ‬
‫ﮔﺮد آﻳﻨﺪ ﻳﺎ درﺧﺘﻲ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي او ﻳﻚ ﺷﺎخ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ روي ﺳﻮي ﺟـﺎﻳﻲ ﻧﻬـﺎده از‬
‫‪8‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺷﺎﺧﻬﺎ اﻓﺰون ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ دﻓﻴﻨﺴﺖ‪«.‬‬

‫‪ .8‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.23-22‬‬
 ‫دﺳﺘﻮرﻫﺎ و اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻠﻲ‬

‫ﻫﺮﮔﺎه از روي ﺷﻮﺧﻲ ﺑﻪ روي ﻛﺴﻲ ﻛﺎرد ﻳﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮ آن را ﺳﻪ ﺑـﺎر ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ زد ﺗـﺎ ﺧـﻮن‬
‫ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻢ ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎي ﺑﺪ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﻴﺎورﻧﺪ )وﺑﺎ‪ ...‬ﻃﺎﻋﻮن( ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺷﺴـﺖ و اﻧﮕﺸـﺖ ﺳـﺒﺎﺑﻪ را ﺑـﺎ دﻧـﺪان‬
‫ﮔﺰﻳﺪ‪.‬‬
‫زنﻫﺎ ﻛﻪ از ﭼﻴﺰي ﺗﻌﺠﺐ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬رو ﺑﻪ ﻛﻮه ﺳﻴﺎه‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم آب ﻧﻮﺷﻴﺪن زن ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺎدر و ﻣﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻼه ﺳﺮش ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﻧﺒﻮد ﺑﺎﻳـﺪ دﺳـﺖ را روي ﺳﺮﺷـﺎن‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﻣﺤﺘﻠﻢ ﺑﺸﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻼﻳﻚ ﭘﺮده از ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و ﻳﺎ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻛﻪ‪ :‬ﺧﺎك ﻧﻔﺮﻳﻨﺶ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﻴﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﺷﻮد در روﺿﻪﺧﻮاﻧﻲ ﻳﻚ اﺳﺘﻜﺎن ﺑﺪزدﻧﺪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﺷﺪ‬
‫ﺷﺶ ﻓﻨﺠﺎن ﺧﺮﻳﺪه و ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ روﺿﻪ رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻤﺶ ﺷﻮر اﺳﺖ از ﻛﺴﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﻪ آﻧﻜـﺲ ﺻـﺪﻣﻪ ﻧﺮﺳـﺪ ﺟـﺎي‬
‫ﻗﺪمﻫﺎي او را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﺎرد روﻳﺶ ﺧﻂ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﺑﻨﺪ ﺷﻠﻮار ﻳﺎ ﻟﺒﺎس ﻧﻈﺮ زﻧﻨﺪه ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ و‬
‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ آﻧﺮا ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﻣﻲﻣﺎﻟﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻛﺴﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﺨﻮرد ﺑﺎﻳﺪ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎك ﺗﻪ ﻛﻔﺶ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻛﻨﻨـﺪه زده روي‬
‫ﻧﺎﻓﺶ ﺑﻤﺎﻟﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ دوﻳﺪن ﻳﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎري را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻨﺪ در آﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﻮت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﺑﺮود ﻳﺎ ﺳﺮ آﻓﺘﺎﺑﻪ رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ زﻳﺮ ﻧﺎودان ﻋﺮﻗﭽﻴﻦ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻳﺎ دﺳـﺘﻪ ﻫـﺎون‬
‫در اﺟﺎق راﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﻧﻤﻚ در ﻛﻔﺶ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻻي ﻛﺘﺎب ﻳﺎ ﻗﺮآن اﮔﺮ ﭘﺮ ﻃﺎوس ﺑﮕﺬارﻧـﺪ و ﻛﻤـﻲ ﺧـﺎك ﻗﻨـﺪ ﺑﭙﺎﺷـﺪ آن ﭘـﺮ ﺑﭽـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .1‬ﺷﺒﻴﻪ اﻓﻜﺎر زرﺗﺸﺘﻲ اﺳﺖ ﭼﻮن در اوﺳﺘﺎ ﻧﻄﻔﻪ ﻣﺮد )ﺳﻤﻦ( ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﺪر ﺑﺮود و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭽﻪ ﺑﺸـﻮد و ﻫـﺮ آﻳﻨـﻪ ﺑـﻪ ﻫـﺪر‬
‫رﻓﺖ ﮔﻨﺎه ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﺪﻳﻮداد ﻓﻘﺮه ‪ 74-76‬و ‪.102-107‬‬
‫»)‪ (2‬ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮدن )از آﺳﻤﺎن( آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺨﻢ و آب ﭘﺸﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ زﻳﺎن ﻧﻴﺎورد و ﺑﻨﺎﺳﺰا ﻣﺮدم ﻧﺪﻫﻨـﺪ‪ (3) :‬ﭼـﻪ ﻫﺮﮔـﺎه‬
‫ﻛﻪ ﻣﻨﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻪ ﻧﻴﻚ دارﻧﺪ ﻣﻴﻨﻮ آﺳﻤﺎن آن ﻛﺲ را ﺑﻴﺎزارد و ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ دادار اورﻣﺰد ﺧﺼﻤﻲ آن روان ﻛﻨﺪ و ﻧﮕـﺬارد ﻛـﻪ روان‬
‫او ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.146‬‬

‫←‬
‫دﺳﺘﻮرﻫﺎ و اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻠﻲ ‪57 ‬‬

‫‪3‬‬
‫ﻓﺘﻴﻠﻪ ﭼﺮاغ را ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدش ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺸﻮد ﻫﺮﮔﺎه ﭘﻒ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻋﻤﺮ را ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه زﻳﺎد ﺑﺨﻨﺪﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻦ ﺷﺴﺖ و ﻳﺎ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺷﺴﺖ و اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ را ﻧﮕﺎه ﻛـﺮده ﺑﮕﻮﻳﻨـﺪ‪ :‬اﻟﻠﻬـﻢ‬
‫ﻻﺗﻤﻘﺘﻨﻲ )ﺧﺪاﻳﺎ ﻣﺮا ﻏﻀﺐ ﻧﻜﻦ!(‬
‫‪4‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺗﻦ ﺧﻮد را ﺑﺪوزد ﺑﺎﻳﺪ در آن ﻣﺪت ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﻟﺒﺎﺳﺶ را ﺑﻪ دﻧﺪان ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫از ﺣﻤﺎم ﻛﻪ در ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺻﺤﺖ آب ﮔﺮم‪ .‬و ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﺐ ﮔﺮگ ﺑﻪ آدم ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﺒﺮﻳﺖ آﺗﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﭘﻴﻪ ﭼﺸﻤﺶ آب ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ ﺳﮓ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑﻜﻨـﺪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪.‬‬
‫واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻲ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻮد ﺣﻤﺎم و ﺣﻮض ﻛﻪ ﻛﻨﺪه ﺷﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮن ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫در ﺧﺎﻧﻪ را ﻛﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺼﺎب دﺳﺘﺶ را ﺑﻪ ﺧﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ آﻟﻮده ﻛﺮده ﺑﻪ در ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺎن ﺣﺮف ﻧﺸﻨﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﻟﻨﮕﻪ ﭼﺎﻗﭽﻮر ﺑﻪ ﺳﺮﺷﺎن ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﭼﻴﺰ ﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﻣﺜﻞ ﻣﺮگ‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ و ﻳﺎ ﺟﺎﻧﻮران ﻣﻮذي ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ زﻳﺎد ﻇﺮف و ﭼﻴﺰ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺎدت از ﺳﺮش ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮراﻛﻲ ﺑـﺪزد و ﺑـﺮود‬
‫در ﻛﻨﺎر آب رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎزه ﻛﻪ ﺑﺨﺮﻧﺪ اول ﺑﺎﻳﺪ آﻳﻨﻪ و ﻗﺮآن در آﻧﺠﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺗﺒﺮﻳﻚ و ﻣﺒﺎرﻛﺒﺎد ﮔﻔﺖ و ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ ﺷـﻴﻄﺎن‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ دﺷﻤﻦ ﺧﻮﺷﻲ و آﺳﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻧﻴﺖ ﺑﻜﻨﻨﺪ و از ﺳﻪ ﭘﺸﺘﻪ ﺳﻮار ﭼﻴﺰي ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺮف او رﻓﺘﺎر ﻛﺮد‪.‬‬
‫آﻓﺘﺎب زردي ﻛﻪ آب ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ از آن ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺮده ﺗﺸﻨﻪ اﺳﺖ!‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻛﺖ زود ﺑـﻪ ﻣﻘﺼـﺪ ﺑﺮﺳـﺪ روي ﻣـﻲﻧﻮﻳﺴـﻨﺪ ‪2) 8642‬ب ‪4‬د ‪ 6‬و ‪8‬ح( ﺑـﺪوح و اﻳـﻦ ﻧـﺎم‬
‫‪6‬‬
‫ﻓﺮﺷﺘﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﺳﻼت را ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﻛﺴﻲ ﺑﺒﺮﻧﺪ و آن ﺷﺨﺺ وارد ﺑﺸﻮد ﺑﻄﻮر ﻳﻘﻴﻦ ﺣﻼلزاده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺻﺒﺢ زو ﺑﻴﺪار ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﻣﺘﻜﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬دﻳﻦ آﺳﻴﺎﺑﺎن و ﮔﻤﺮﻛﭽـﻲ و ﻣـﺮده ﺷـﻮر ﺑـﻪ‬
‫‪7‬‬
‫ﮔﺮدﻧﺖ اﮔﺮ ﻣﺮا دﻳﺮ ﺑﻴﺪار ﻛﻨﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻧﺤﻮﺳﺖ ﻋﺪد ﺳﻴﺰده در ﻣﻮﻗﻊ ﺷﻤﺮدن ﺑﺠﺎي ﺳﻴﺰده ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬زﻳﺎده‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﻨﺰﻟﺖ ز ﻗﺪر ﺗﻮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﺑﻴﺶ‬ ‫‪ .2‬ﭘﺮ ﻃﺎوس ﺑﺮ اوراق ﻣﺼﺎﺣﻒ دﻳﺪم‬
‫)ﺳﻌﺪي(‬ ‫ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﭘﺎي ﻧﻬﺪ دﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪش ﺑﻴﺶ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﺟﻤﺎﻟﻲ دارد‬
‫‪ .3‬ﺑﺴﺘﻦ ﺟﻠﻮ دﻫﺎن را در آﺗﺸﻜﺪه ﺑﻴﺎد ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ آﺗﺶ آﻟﻮده ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ .4‬ﭼﻮن ﻣﺮده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻴﺰي را ﺑﻪ دﻧﺪان ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ .5‬اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﺨﺼﻮص اﻗﻮام ﺳﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻋﺮﺑﻬﺎ و ﺟﻬﻮدﻫﺎﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﻧﺰد ﻛﻠﻴﻤﻲﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻴﻮع دارد‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻣﻴﺮزا آﻗﺎﺧﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ در ﺳﻪ ﻣﻜﺘﻮب ﮔﻤﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪوح از »ﺑﺪو« ارﺳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .7‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻮع اﻟﻘﺎء ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ‪ Auto - Suggestion‬اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪  58‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ زﺧﻢ ﺳﺎﻟﻚ زودﺗﺮ از ﻳﻚ ﺳﺎل ﺧﻮب ﺑﺸﻮد ﻋﻮض ﺳﺎﻟﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﺎﻫﻚ‪.‬‬
‫ﺗﻮپ ﻇﻬﺮ ﻛﻪ در ﻣﻲرود ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮ اﻧﮕﺸﺖ را ﺑﻮﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺰاﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺸﺎن را اﻳﻦ ﭘﺎ آن ﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ زﻧﻲ ﭼﺎدرش در ﻣﺠﻠﺲ ﻋﺰاﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﻮزد ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺎدرش را ﮔﺮو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻫﻢ وزن آن ﺧﺮﻣﺎ ﺑﺨﺮد و ﺧﻴـﺮ‬
‫ﻛﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﭼﺎدرش را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮد وﮔﺮﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫دﻧﺪان ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل را ﻫﺮ ﻛﺲ در ﺑﻴﺎورد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺲ دﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﺪ اﮔﺮ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫـﺪ ﺧـﻮدش‬
‫ﻣﻲﻣﻴﺮد و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا دﻳﺪه ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﮔﻮش ﺻﺪا ﺑﺪﻫﺪ ﻋﻼﻣﺖ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻳﺎد آن ﺷﺨﺺ را ﻛﺮده ﺑﺎﻳﺪ دوﺳﺘﺎن و آﺷﻨﺎﻳﺎن را ﻳـﻚ‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﺎد آورد ﺻﺪاي ﮔﻮش ﺑﻪ اﺳﻢ ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ اﻳﺴﺘﺎد آن ﺷﺨﺺ ﻳﺎد او را ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ در ﺑﻴﻦ راه دو ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﺸﺖ ﭘﺎ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻗﻔﻞ ﻛﻨﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ‬
‫دﻋﻮاﻳﺸﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫دور ﻛﺴﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﺸﺖ ﭼﻮن ﺑﻼ ﮔﺮدان آن ﺷﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﺮاي دﻓﻊ ﺷﺮ ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﻤﺎن راه‬
‫*‬
‫دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻴﺲ زن را ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻤﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﺧﺮﻣﺎ دو ﺧﺮﻣﺎ‪ ...‬وﮔﺮﻧﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد و ﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰي ﮔﻢ ﺑﺸﻮد ﮔﻮﺷﻪاي از ﻟﺒﺎس را ﮔﺮه زده ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﺴﺘﻢ ﺑﺨﺖ دﺧﺘـﺮ ﺷـﺎه ﭘﺮﻳـﺎن را‪ .‬و ﻳـﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨـﺪ‪:‬‬
‫ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺎﻟﻢ را ﺑﺪه ﻣﺎﻟﺖ را ﻣﻲدﻫﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺦ ﻧﺎزك ﻳﺎ اﺑﺮﻳﺸﻢ را ﻛﻪ ﮔﺮه ﺑﺨﻮرد اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎز ﺑﺸﻮد ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬واﺷـﻮ وﮔﺮﻧـﻪ ﻣـﻲدﻫﻤـﺖ‬
‫دﺳﺖ ﺟﻬﻮده‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶآﻣﺪ ﻧﺎﮔﻮار ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ رخ ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮﺷﻲ ﺑﮕﺬرد ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد آن ﺷﺨﺺ ﻗـﺮآن داﺷـﺘﻪ ﺑـﺮاي‬
‫دﻓﻊ ﺷﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺐ زﻳﺮ ﺳﺮش ﭘﻮل ﺑﮕﺬارد و ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﮔﺪا ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ روﺷﻦ ﻛﺮدن ﭼﺮاغ دﻋﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﺒﺰه ﻳﺎ آﻳﻨﻪ ﻳﺎ اﺳﺐ و ﻳﺎ روي ﺧﻮش ﻧﮕـﺎه‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن ﻋﺎدت ﺑﻜﻨﺪ ﻛﻪ آﺧﺮ ﻏﺬا ﻳﻚ ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ ﺑﺨﻮرد ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﻫﻮو ﺳﺮش ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎن ﺑﺮﻛﺖ ﺧﺪاﺳﺖ اﮔﺮ زﻳﺮ ﭘﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﻮﺳﻴﺪ و در ﺳﻮراخ دﻳﻮار ﮔﺬاﺷـﺖ وﮔﺮﻧـﻪ ﻗﺤﻄـﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ﮔﻢ ﺑﺸﻮد اﻟﺤﻤﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﮔﻮﺷﻪ ﭼﺎدر را ﮔﺮه ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ ﻗﻞ ﻫﻮاﷲ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و‬
‫ﮔﺮه را ﺑﺎز ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫* اﺻﻄﻼح‪ :‬دورت ﺑﮕﺮدم‪.‬‬

‫‪ .8‬اﻳﻦ ﻋﺎدت در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮده اﺳﺖ‪) .‬دﻳﻨﻜﺮت ‪.(8-20-44‬‬
‫دﺳﺘﻮرﻫﺎ و اﺣﻜﺎم ﻋﻤﻠﻲ ‪59 ‬‬

‫در ﻣﻮﻗﻊ ﻟﺒﺎس ﺑﺮﻳﺪن ﻳﺎ واﻗﻌﻪ ﺧﻮش ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﭼﺸﻢ ﺷﻴﻄﺎن ﻛﻮر‪ ،‬ﮔﻮش ﺷﻴﻄﺎن ﻛﺮ‪.‬‬
‫زﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﻴﺾ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻠﻪ ﺑﺰﻧﺪ ﮔﻞ ﭘﮋﻣﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫از ﺧﻮﺷﮕﻠﻲ ﻛﺴﻲ ﺣﺮف ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ او را ﭼﺸﻢ ﻧﺰﻧﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻚ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﺳﺮ‬
‫اﻧﮕﺸﺖ آﻧﺮا ﻟﻤﺲ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫آدم ﻳﺎ ﺣﻴﻮان و ﻳﺎ ﭼﻴﺰ ﻗﺸﻨﮕﻲ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎﺷﺎاﷲ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ آﻧـﺮا ﭼﺸـﻢ ﺑﺰﻧﻨـﺪ و‬
‫‪9‬‬
‫ﺑﻼﻳﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫‪» .9‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻴﻜﻮ آﻳﺪ ﺑﻨﺎم اﻳﺰد ﺑﺒﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻦ )‪ (2‬ﭼﻪ اﮔﺮ ﺑﻨﺎم اﻳﺰد ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ آن ﭼﻴﺰ را زﻳـﺎﻧﻲ اﻓﺘـﺪ‬
‫ﻳﺎ ﮔﺰﻧﺪي رﺳﺪ ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ص ‪ 14‬در ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪.‬‬
 ‫ﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح و ﻣﺜﻞ‬

‫اﺻﻄﻼﺣﺎت و اﻣﺜﺎل و رﻣﺰﻫﺎي ﻟﻐﺎت راﺑﻄﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ روﺣﻴﻪ ﻋﻮام دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻮام ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪات و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮدﺷﺎن اﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ اﺷﺘﻘﺎق ﻟﻐﺎت و ﺗﺘﺒﻊ ﻣﻨﻄﻘﻲ آن ﻧﺪارﻧﺪ و آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﺗﺸﺒﻴﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻐﺎت ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺘـﺮ‬
‫ﺑﺎ روﺣﻴﻪ ﻋﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﻗﻮيﺗﺮ و زﻧﺪهﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﭘﻴﺪاﻳﺶ زﺑﺎن واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻟﻐـﺎت و اﺻـﻄﻼﺣﺎت‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻟﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﺗﻘﻠﻴﺪ آواز ﺟﺎﻧﻮران و ﺻﺪاي اﺷـﻴﺎء ﭘﻴـﺪا ﺷـﺪه‪ 1‬ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﻛﻠﻤـﺎت و ﻟﻐـﺎت‬
‫اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﭽﻪ ﻧﻴﺰ از ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺑﻪﺑﻪﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻮﻓﻪ‪ ،‬ﺟﻮﺟﻮ‪ ...‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻤـﻴﻦ ﻟﻐـﺎت در زﺑـﺎن ﻣﻌﻨـﻲ‬
‫ﺧﺎص ﺑﻪ ﺧﻮدش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬ﻏﻮﻏﺎ‪ ،‬ﻛﻮﻛﻮ‪ ،‬ﻗﻬﻘﻪ‪ ،‬ور زدن‪ ،‬ﻫﺮت ﻛﺸﻴﺪن‪ ،‬وﻧﮓ‪ ،‬ﻓﻴـﻒ‪ ،‬ﺗـﻒ‪ ،‬ﻣﻴﻮﻣﻴـﻮ‪،‬‬
‫ﺧﺮﺧﺮ‪ ،‬ﻫﻦﻫﻦ‪ ،‬واقواق‪ ،‬ﻏﺎرﻏﺎر‪ ،‬ﺟﻴﻚﺟﻴﻚ‪ ،‬ﭼﻬﭽﻪ‪ ،‬ﻋﺮﻋﺮ‪ ،‬دﻧﮓ دﻧﮓ‪ ،‬ﺑـﺎمﺑـﺎم‪ ،‬ﻏـﻪﻏـﻪ‪ ،‬ﻏﻠﻐـﻞ‪ ،‬ﭼـﻚﭼـﻚ‪،‬‬
‫ﻗﺮچﻗﺮچ‪ ،‬وز وز‪ ،‬ﭼﻠﺐﭼﻠﺐ‪ ،‬ﺷﻠﺐﺷﻠﺐ‪ ،‬ﺷﺮبﺷﺮب‪ ،‬ﻛﻪﻛﻪ‪ ،‬ﻣﻠﭻﻣﻠﭻ‪ ،‬ﻫﺎفﻫﺎف‪ ،‬ﻟﻒﻟﻒ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺮ‪ ،‬ﺗﭗﺗﭗ‪ ،‬ﺟﻠﺰ وﻟـﺰ‪،‬‬
‫ﻧﭻﻧﭻ‪ ،‬ﺷﺮ ﺷﺮ‪ ،‬ﻛﺮوچﻛﺮوچ‪ ،‬دقدق‪ ،‬ﺧﺶ و ﻓﺶ‪...‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﻛﻨﺎﻳﺎت ﻛﻪ در زﺑﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺠﺎزي ﺑﺨﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻄﻮر اﺳﺘﻌﺎره ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻣـﺜﻼً‬
‫اﺳﻢ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻮزه از اﻋﻀﺎي ﺑﺪن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ :‬دﻫﻨﻪ‪ ،‬ﻟﺒﻪ‪ ،‬ﮔﺮدﻧﻪ‪ ،‬دﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺷﻜﻢ ﻛﻮزه‪ ،‬ﻛﻤـﺮ ﻛـﻮزه و‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻮزه ﻳﺎ ﺗﻪ ﻛﻮزه‪ 2‬و ﻳﺎ اﺻﻄﻼح‪ :‬آب زﻳﺮ ﻛﺎه ﻛﻪ ﺑﺮاي آدم دو رو اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬دﻣﺎﻏﺶ ﭼـﺎق اﺳـﺖ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﺎﻧﺶ ﺗﻮي روﻏﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي دوﻟﺘﻤﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﺶ ﺑﻪ دﻫﻨﺶ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﺳﻂ و دﺳﺘﺶ ﻛﺞ اﺳﺖ ﺑـﺮاي دﻟـﻪ‬
‫دزد و ﻏﻴﺮه‪...‬‬
‫ازﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻣﺜﺎل در اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﻲﺷﻤﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎ ﺧـﺎرج ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و در اﻳﻨﺠـﺎ ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎﺗﻲ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎدات ﻋﻮام اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻼم ﺳﻼﻣﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻼم ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ و ﺟﻮاﺑﺶ واﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﻴﻎ آﻓﺘﺎب ﻗﺴﻢ‪.‬‬

‫‪1. Onomatopée.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺷﺒﺎﻫﺖ اﻋﻀﺎي ﺗﻦ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻛﻮزه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺎم در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺎدي ﺧﻮدش ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ذرات ﺗﻦ آدﻣﻴﺰاد‬
‫را در ﻛﻮزه ﺷﺮاب ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻛﺎرﮔﺎه ﻛﻮزهﮔﺮ ﺑﺎ ﻛﻮزهﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و زﻧـﺪﮔﻲ ﭘﻴﺸـﻴﻦ آﻧﻬـﺎ را روي زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ ﻳـﺎد‬
‫ﻣﻲآورد‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﻮزه ﭼﻮ ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ زاري ﺑﻮده اﺳﺖ‬
‫در ﺑﻨﺪ ﺧﻢ زﻟﻒ ﻧﮕﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ‬
‫اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﮔﺮدن او ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ‪:‬‬
‫دﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﮔﺮدن ﻳﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬
‫‪ .3‬اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻓﺮوغ و ﺳﻼم ﻛﺮدن ﺑﻪ ﭼﺮاغ از ﻋﺎدات ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮدوﺳﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫←‬
‫ﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح و ﻣﺜﻞ ‪61 p‬‬

‫ﺑﺴﻮي ﺳﻠﻤﺎن ﻗﺴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﺟﺎق ﭘﺪرت ﻗﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﺎه ﭼﺮاغ ﻗﺴﻢ‪.‬‬
‫ﺻﺪﻗﻪ رﻓﻊ ﺑﻼﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﺣﺒﻴﺐ ﺧﺪاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺎﺳﺐ ﺣﺒﻴﺐ ﺧﺪاﺳﺖ‪.‬‬
‫دل ﺑﻪ دل راه دارد‪.‬‬
‫ﻛﻲ ﻛﺎر ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺮو ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺖ را ﻋﻮض ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ ﺧﺎك اوﺳﺖ ﻋﻤﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ! و ﻳﺎ ﻓﻼﻧﻲ ﻋﻤﺮش را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داد‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﺣﻼل اﺳﺖ )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮ دﺧﺘﺮي ﻳﺎ زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻗﺼﺪ ازدواج دارﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺗـﺎ ﺷـﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﭙﺴﻨﺪﻧﺪ(‪.‬‬
‫از آﺗﺶ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآﻳﺪ )ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻮروﺛﻲ ﺑﺮﻋﻜﺲ(‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺑﺮود اﺳﺘﺨﻮاﻧﺶ ﺳﺒﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺎك ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﺒﺮ ﻧﺒﺮد‪) .‬در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ از ﺷﺨﺺ ﻣﺮده ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪(.‬‬
‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﺮدهﻫﺎ آزادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ دﻧﺪه از اﺻﻔﻬﺎﻧﻲﻫﺎ ﻧﺠﺲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از دﻧﺪه ﭼﭗ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻣﺎل ﻋﺎﻳﺸﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﭼﭙﺶ ﺑﻪ ﻓﻼﻧﻲ اﻓﺘﺎده‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺳﻴﺐ ﺳﻴﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫درد و ﺑﻼي )ﻓﻼﻧﻲ( ﺑﺨﻮرد ﺑﺠﺎن )ﻓﻼﻧﻲ(‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻬﺎي روﺷﻦ ﺑﻪ دﻟﻬﺎي ﭘﺎك‬ ‫ﺑﻪ رﺧﺸﻨﺪه اﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﻚ ﺧﺎك‬
‫ﻫﻤﻪ آرزو دﻳﺪن ﭼﻬﺮ ﺗﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻫﻤﻪ دل ﭘﺮ از ﻣﻬﺮ ﺗﺴﺖ‬
‫از ﻛﺘﺎب وﻳﺲ و راﻣﻴﻦ‪:‬‬
‫ﺑﺮو ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻚ و ﻋﻮد ﺳﻮزم‬ ‫ﻛﻨﻮن ﻣﻦ آﺗﺶ ﺳﻮزان ﻓﺮوزم‬
‫ﺑﺪان آﺗﺶ ﺑﺨﻮر ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﺤﻜﻢ‬ ‫ﺗﻮ اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻴﺶ دﻳﻨﺪاران ﻋﺎﻟﻢ‬
‫‪ .4‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﻼم آﻳﻨﺪه ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻗﺒﻼً ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه و روي ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻳﻦ اﺻﻄﻼح را ﺑﻪ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ را ﻧﻤﻲﺷﻮد ﭼﺎره ﻛﺮد )رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺼﻪ ﻣﺎه ﭘﻴﺸﻮﻧﻲ(‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺪﺳﺘﻢ ﺑﺪه اﮔﺮ ﻣﺮدي‪.‬‬ ‫ﺳﻴﺐ ﺳﻴﺮي اﺳﺖ ﻧﺎر ﻧﺎﻣﺮدي‬ ‫‪.5‬‬
 ‫‪ p 62‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫دﺳﺘﺶ زﻳﺮ ﺳﺮ )ﻓﻼﻧﻲ( اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻼغ زاﻏﻴﺶ را ﭼﻮب زد‪.‬‬
‫ﺗﺮه ﺑﻪ ﺗﺨﻤﺶ ﻣﻲرود ﺣﺴﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﺎش‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ دﻳﺪن ﭼﺮاغ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺳﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ﺷﺎه ﭼﺮاغ‪.‬‬
‫ﭼﻮ ﻧﺎم ﺳﮓ ﺑﺮي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺪﺳﺖ آر‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫ﻣﻮﻳﺶ را آﺗﺶ زدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﻮ از ﺗﻦ )ﻓﻼﻧﻲ( ﺑﻪ ﺗﻦ او ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫ﻫﻴﭻ دو ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﭘﺴﺮ‪ ،‬اﺟﺎق ﻣﺮد را روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻫﻦ ﺑﺎز ﺑﻲ روزي ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫وﺻﻴﺖ ﻣﺒﺎرﻛﺴﺖ )ﻋﻤﺮ را زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻒ ﭘﺎت )ﺑﺮاي ﻧﻈﺮ ﻧﺰدن(‪.‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﻗﺮآن در ﻣﻴﺎن‪.‬‬
‫اﻧﺪر ﭘﺲ ﻫﺮ ﺧﻨﺪه دو ﺻﺪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻬﻴﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮدار ﺷﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻢ ﺗﻜﺎن ﺧﻮرد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﻴﺎن ﺣﻼل و ﻫﻤﺴﺮ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ زد‪.‬‬
‫ﻋﻘﺪ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮ و دﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮ در ﻋﺮش ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫آب ﻧﻄﻠﺒﻴﺪه ﻣﺮاد اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ )آﻳﻨﺪ و روﻧﺪ ﻧﺪارد و ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﮔﺶ ﭘﺴﺮ ﻧﺪارد‪(.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪ در ﺧﺎﻧﻪاش روي ﺑﺎم اﻓﺘﺎد )وارث ﻧﺪاﺷﺖ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺷﺪ(‪.‬‬
‫ﮔﻮﺷﺶ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ ﻳﺎ ﺻﺪا ﺑﻜﻨﺪ )از ﻏﺎﻳﺐ ﻛﻪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻣﺮگ را ﻛﺴﻲ در ﺧﺎﻧﻪاش ﻧﻤﻲﺧﻮاﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻌﻞ در آﺗﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻃﻠﺴﻤﺶ را ﺟﻬﻮد آورد‪.‬‬

‫‪ .6‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﺼﻪ ﺳﻴﻤﺮغ و اژدﻫﺎ و داﺳﺘﺎن زال ﻛﻪ ﺳﻴﻤﺮغ او را ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻣـﻮﻗﻌﻲ ﻛـﻪ ﭘـﺪرش او را از ﺳـﻴﻤﺮغ‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺳﻴﻤﺮغ ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ او ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮﻗﻊ اﺣﺘﻴﺎج آن ﭘﺮ را ﺑﺴﻮزاﻧﺪ و ﺳﻴﻤﺮغ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﻮم دﻓﺘﺮ ﻛﻪ ﺳﻨﺖ ﺷﺪ ﺳﻪ ﺑﺎر‬ ‫اي ﺿﻴﺎءاﻟﺤﻖ ﺣﺴﺎم اﻟﺪﻳﻦ ﺑﻴﺎر‬ ‫‪.7‬‬
‫ﻣﻮﻟﻮي‬
‫‪ .8‬ﻣﻼﺋﻜﻪ از ﺑﻮي دﻫﻦ ﻃﻼق دﻫﻨﺪه ﺑﺪﺷﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ اﺻﻄﻼح و ﻣﺜﻞ ‪63 p‬‬

‫)ﻓﻼﻧﻲ( ﺑﻮي ﺣﻠﻮا ﻣﻲدﻫﺪ )ﭘﻴﺮ ﺷﺪه و ﻣﺮدﻧﻲ اﺳﺖ‪(.‬‬

‫ﺧﺎك )ﻓﻼن ﺟﺎ( داﻣﻦ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻼﻫﻤﺎن ﺗﻮي ﻫﻢ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎ ﺗﻮي ﻛﻔﺶ ﻛﺴﻲ ﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﭘﺸﺖ در ﻧﺸﺴﺘﻪ‪.‬‬
‫دور از ﺣﺎﻻ )در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ از راﺑﻄﻪ ﻣﺮده ﺑﺎ ﺷﺨﺺ زﻧﺪهاي ﺣﺮف ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ(‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫ﻣﮕﺮ ﻛﻠﻪ ﮔﻨﺠﺸﻚ ﺧﻮردي‪.‬‬
‫ﮔﻮﻫﺮ ﺷﻜﻢ‪ -‬ﺑﻪ زﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎك ﻣﺮده دورش ﭘﺎﺷﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺴﻲ آب ﻗﻠﺒﺶ را ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬
‫در ﻫﻔﺖ آﺳﻤﺎن ﻳﻚ ﺳﺘﺎره ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ .9‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﭘﺮﻧﺪه زﻳﺎد ﺻﺪا ﻣﻲدﻫﺪ و ﺟﻴﻚﺟﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺜﻞ را ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻣﻲآورﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺣﺮف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ و ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﻬﺎ‬
‫‪1‬‬
‫ﻓﻴﺮوزه ﻓﻴﺮوزﺑﺨﺘﻲ ﻣﻲآورد و ﻫﺮ ﻛﺲ اﻧﮕﺸﺘﺮ ﻓﻴﺮوزه ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺒﺐ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻛﺎرش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﻬﺮهﻣﺎر ﺑﺮاي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺨﺘﻲ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ )ﭼﺸﻢ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ روز ﻋﻴـﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻛﺸـﺎن ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﭼﺸـﻢ او را ﺧﺸـﻚ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( ﺑﺮاي دﻓﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ )ﺑﺨﺼﻮص اﮔﺮ آﻧﺮا ﺑﺪزدﻧﺪ( و ﺑﺎ ﺗﻜﻪ اي ﻧﻤﻚ و ﺧﺮﻣﻬﺮه ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻧـﺦ‬
‫ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻛﻼه ﺑﭽﻪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺷﺎﻧﻪاش ﻣﻲآوﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺒﻴﻦ و ﺑﺘﺮك‪ -‬ﻛﺠﻲ آﺑﻲ‪ -‬ﻫﻔﺖ ﻣﻬﺮه‪ -‬دﻧﺪان ﺑﺒﺮ‪ -‬ﺳﻢ آﻫﻮ‪ -‬ﻧﺎﺧﻦ ﮔﺮگ‪ -‬ﭼﺸﻢ ﺑﺎﺑﺎﻗﻮري و ﭘﺎرﭼﻪ ﻛﺒﻮد‬
‫ﺑﺮاي رﻓﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻛﻪ زﻳﺎد در ﻣﺠﺎورت آﻓﺘﺎب ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻌﻞ ﻣﻲﺷﻮد؛‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺳﻨﮓ ﻟﻌﻞ ﺷﻮد در ﻣﻘﺎم ﺻﺒﺮ‬
‫آري ﺷﻮد وﻟﻴﻚ ﺑﺨﻮن ﺟﮕﺮ ﺷﻮد‬
‫ﻗﻠﻴﺎب ﺳﺮﻛﻪ را ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﺑﺎﻛﺮه زﻳﺮ ﻧﺎودان رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﺑﻜﻮﺑﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎﻃﻞ ﻛﺮدن ﺳﺤﺮ و ﺟﺎدو ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻓﻨﺪق )ﻳﺎ ﺑﺎدام ﻳﺎ ﮔﺮدوي( ﺗﻮي ﺳﻤﻨﻮ را ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻫﻤﻪ ﺑﻼﻫﺎ اﻳﻤﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﻪ ﮔﺮگ از ﻧﻈﺮ ﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺧﻮردن ﻣﺎﻫﻲ و ﻣﺎﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺷﺎش ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ ﺟﺎدو را ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎش زﺧﻢ را ﺧﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﺷﻴﺪن ﭘﺸﺖ دﻳﻮار ﻧﻜﺒﺖ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺷﺎﺷﻴﺪن در آب ﺧﺰﻳﻨﻪ ﻧﺴﻴﺎن ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫در ﺣﻤﺎم ﻛﺴﻲ ﺑﺸﺎﺷﺪ ﻛﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎﻃﻞ ﻛﺮدن ﺳﺤﺮ در ﺣﻤﺎم روي ﺷﺴﺖ ﭘﺎ ﺑﺸﺎﺷﻨﺪ ﻣﺠﺮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺸﺎﺷﺪ ﺗﺐ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﭘﻴﺎز و ﺗﺨﻢﻣﺮغ را ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ آدم ﺟﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪» .1‬ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺑﺮ آن روﺷﻨﺎﻳﻲ ﭼﺸﻢ ﻣﻲآورد‪ «.‬ﺑﺮ ﺟـﺎن »ﭘﻴـﺮوزه از ﺑﻬـﺮ ﻧـﺎﻣﺶ را و از ﺑﻬـﺮ ﻋﺰﻳـﺰي و ﺷـﻴﺮﻳﻨﻲ‬
‫ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.28‬‬ ‫دﻳﺪارش‪ ،‬و ﺧﺎﺻﻴﺘﺶ آﻧﻚ ﭼﺸﻢ زدﮔﻲ ﺑﺎز دارد‪ ،‬و ﻣﻀﺮت ﻧﺮﺳﻴﺪن در ﺧﻮاب«‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن آن ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪) .‬ص ‪.(28‬‬
‫‪ .3‬ﻛﻠﺜﻮم ﻧﻨﻪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻣﺜﻞ‪ :‬ﻣﺎﻫﻲ و ﻣﺎﺳﺖ؟ ﻋﺰراﺋﻴﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﮕﺮ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﺎﺳﺖ؟‬
‫‪ .5‬ﺑﺮاي ﻛﭽﻠﻲ ﻫﻢ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫‪65‬‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ و ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﻬﺎ ‪‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﺮﺳﺪ ﻧﻤﻚ در دﻫﻨﺶ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺸﻢ ﺷﺘﺮ را ﺑﺎ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﺐ و ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻬﻤﺎن ﺑﺮود ﻧﻤﻚ در ﻛﻔﺸﺶ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺘﺎﻳﺶ و اﺣﺘﺮام اﺳﺖ‪ ،‬در ﻧﺰد ﻋﻮام ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺎن و ﻧﻤـﻚ ﻛﺴـﻲ را ﺑﺨـﻮرد رﻫـﻴﻦ ﻣﻨـﺖ او‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ 6‬و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف آن رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ ﻧﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﺮام و ﻧﻤﻚ ﻧﺸﻨﺎس ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﺑﻲﻧﻤﻚ دﺳﺖ ﺑﻲﺧﻴﺮ و ﺑﺮﻛﺖ اﺳﺖ و در اﺻﻄﻼح ﻫﺮﭼﻪ ﻧﻤﻚ ﻧﺪارد ﻟﻮس و ﺑﻲﻣـﺰه اﺳـﺖ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺻﻮرت ﺑﻲﻧﻤﻚ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺪﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻤﻚ ﻗﺴﻢ ﻣﻲﺧﻮرد و ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪ :‬ﻧﻤﻜـﻢ‬
‫‪7‬‬
‫ﺑﮕﻴﺮدت ﻳﺎ ﻧﻤﻜﻢ ﺑﺰﻧﺪت‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻴﻮﻣﺮث ﻳﺎ ﻳﻜﻲ از ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻗﺪﻳﻢ اﻳﺮان ﻧﻤﻚ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺠـﺎي‬
‫ﻇﺮف‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ﺷﻜﺎر را روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺮاﻳﺶ آوردﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭼﺸﻴﺪ آﻧﺮا ﺧﻮﺷﻤﺰهﺗﺮ از ﻣﻌﻤﻮل ﻳﺎﻓﺖ و ﭘﻲﺑﺮد‬
‫ﻛﻪ آن ﺳﻨﮓ از ﻧﻤﻚ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺧﻮراك را روي آن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و از آن زﻣﺎن اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﻤﻚ در ﺧـﻮراﻛﻲﻫـﺎ‬
‫ﻣﺮﺳﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺶآﻣﺪ را ﮔﻤﺎن ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده ﺗﺎ ﺑﻨﺪهﻫﺎﻳﺶ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﻤﻚ را ﻓﺮا ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺣﺴﺎب اﺑﺠﺪ ﻧﻤﻚ و ﻋﻠﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام »‪ «110‬ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﻚ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻣﻘﺪس ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺳﺮﻛﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺑﺎران ﻧﻴﺴﺎن ﻛﻪ ﻫﻔﺘﺎد روز ﺑﻌﺪ از ﻧﻮروز ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬روي ﺳﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺒﺎرد ﻣﻮي ﺳﺮ را ﭘﺮ ﭘﺸﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﮔـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺷﻔﺎ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻏﺪد ﮔﻮﺷﺖ را ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮرد ﻏﺪد در ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻣﺎﺳﺖ و ﻛﺎﻫﻮ ﻋﻤﺮ را زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺮم ﭼﭙﻖ ﻣﺎر را ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫آب دﻫﻦ ﺑﺮاي زﺧﻢ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ .6‬اﺻﻄﻼح ﻧﻤﻜﺶ را ﺧﻮرد و ﻧﻤﻜﺪاﻧﺶ را ﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻳﺰداﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻴﺘﻲ را ﺧﺪواﻧﺪ‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ آزاده راﻣﻴﻦ ﺧﻮرد ﺳﻮﮔﻨﺪ‬ ‫‪.7‬‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮخ ﻣﺸﺘﺮي و ﭘﺎك ﻧﺎﻫﻴﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎه روﺷﻦ و ﺗﺎﺑﻨﺪه ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬
‫ﺑﻪ روﺷﻦ آﺗﺶ و ﺟﺎن ﺳﺨﻦ دان‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎن و ﺑﻪ ﻧﻤﻚ ﺑﻪ دﻳﻦ ﻳﺰدان‬
‫)وﻳﺲ و راﻣﻴﻦ(‬
‫‪ .8‬ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ داﻣﻨﻪ وﺳﻴﻊ دارد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻛﺎﺷﺘﻦ ﮔﻴﺎهﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﮕﺎﻫﺪاري ﺟﺎﻧﻮران و ﻳﺎ اﺷـﺨﺎص و ﻫـﺮ ﻛـﺎري‬
‫ﻛﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ او »ﺑﻴﺎﻳﺪ« و ﺑﺮاي دﻳﮕﺮي ﺑﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ او »ﻧﻴﺎﻳـﺪ« و آن ﻫـﻢ ﭘـﺲ از آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪» .9‬اﮔﺮ ﻟﻌﺎب دﻫﻦ آدﻣﻲ ﺑﺮ ﺟﺮاﺣﺘﻬﺎ ﻣﺎﻟﻨﺪ ﺳﻮد دارد و ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻫﻮام)* ﺣﺸﺮات زﻫـﺮدار و ﻣـﻮذي( و آدﻣـﻲ را ﻣﻨﻔﻌـﺖ‬
‫دﻫﺪ و ﭘﺎزﻫﺮ )ﭘﺎدزﻫﺮ( ﻫﻤﻪ ﺧﺎﺻﻪ اﮔﺮ آدﻣﻲ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻳﺎ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮد و آب دﻫﻦ آدﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻫﺎر ﺑﺮد ﻛﺸﻨﺪه ﺟﻤﻴﻊ ﺟﻨﺒﻨـﺪهﻫـﺎ ﺑـﻮد‪«.‬‬
‫ﻫﺰار اﺳﺮار‪.‬‬
‫←‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 66‬‬
‫دود ﻛﺮدن ﭘﺸﻜﻞ ﻣﺎﭼﻪ اﻻغ )ﻋﻨﺒﺮ ﻧﺼﺎرا( ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺎدﻫﺎ و ﻧﺎﺧﻮﺷﻲﻫﺎ ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ ﻧﺎﻓﻊ اﺳﺖ و ﺧﻮن را ﺑﻨﺪ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺗﺮﺑﺖ ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪا را روز اول ﻣﺎه ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺛﻮاب دارد‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫ﻣﺎﺳﺖ را ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮرد و ﻛﺎﺳﻪاش را زﻳﺮ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪.‬‬
‫از ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻋﺮوس ﺷﺎﺑﺎش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﺮ دﺧﺘﺮي ﺑﺨﻮرد ﺑﺨﺘﺶ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻠﻮي ﻛﺴﻲ درد ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﻧﺠﺲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺧﻮب ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺻﺪﻣﻪ ﻧﺮﺳﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ و ﻛﺠﻲ آﺑﻲ ﺟﻠﻮ آن آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﻌﻞ در آﺗﺶ ﻣﻲﮔﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫دود ﻛﺮدن ﻛﻨﺪر و اﺳﻔﻨﺪ ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻛﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻛﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﻛﺸﻤﺶ درﺳﺖ ﻛﺮدن آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻣﺎدﻳﺎن ﺑﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺳﻴﺎه ﺳﺮﻓﻪ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻮل ﺑﻜﻨﺪ اﻟﻤﺎس ﻳﺎ ﭼﻔﺖ در را ﺳﻪ ﺑﺎر در آب زده آﻧﺮا ﺑﻪ او ﻣﻲﻧﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﻟﺐ ﻛﻪ زﺧﻢ ﺑﺸﻮد و ﻳﺎ ﺗﺐ ﺧﺎل ﺑﺰﻧﺪ ﻧﺸﺎن اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻄﺎن دﻫﻨﻪ زده ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻔﺖ در را ﺑـﻪ آن‬
‫ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮب ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش دﻳﺰي از ﻛﺎر درآﻣﺪه ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ دﻧﺪان ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻋﻤﺮش زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮﻛﻪ در ﺧﻢ ﺑﺮﮔﺮدد )ﺷﺮاب ﺷﻮد ﻳﺎ ﺑﻲﻣﺰه ﺷﻮد( ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻗﻨﺪرون ﺟﻮﻳﺪن رﻳﺶ را ﻛﻮﺳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﻓﺮو ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺷﺎشﺑﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﮓ ﻫﺎر ﻛﺴﻲ را ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻮﻳﺶ ﺳﻮزاﻧﻴﺪه روي زﺧﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫داﻧﻪ ﻛﺮﭼﻚ ﻣﺎﻧﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻧﺎﺧﻦ ﺑﺨﻮرد ﺟﻮع ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻮي ﮔﺮﺑﻪ را ﺑﺨﻮرد آزار ﻣﺮاق ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫ﭘﻨﻴﺮ ذﻫﻦ را ﻛﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎل ﻗﻠﻢﻧﻲ )رگ ﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻗﻠﻢ اﺳﺖ( اﮔﺮ آﺳﻤﺎن ﻧﺪﻳﺪه ﺑﺨﻮرﻧﺪ ذﻫﻦ را زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫آب دﻫﻦ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﺎدوﮔﺮي و ﺑﺮاي دﻓﻊ ﭼﺸﻢ زﺧﻢ و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪» .10‬ﺗﻨﻴﺪه ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﺮ ﺟﺎي ﺧﻮن ﺑﺮآﻣﺪن ﻧﻬﻨﺪ اﻣﺴﺎك ﭘﺬﻳﺮد‪ «.‬ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب‪.‬‬
‫‪ .11‬ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻣﺎﺳﺖ ﺧﻮاب ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫‪ .12‬ﭘﻨﻴﺮ و ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺮ ﺷﺮﻋﺎً ﻣﻜﺮوه اﺳﺖ‪.‬‬
‫* ﺧﻮردن ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺒﺎن و ﺧﺮان و اﺳﺘﺮان و ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن اﻫﻠﻲ ﺣﻼل اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺮدم آن را ﻧﺎﺧﻮش دارﻧﺪ‪) .‬ﺣﺪﻳﺚ ‪،4197‬‬
‫ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ(‬
‫‪67‬‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ و ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﻬﺎ ‪‬‬
‫ﺷﻠﻐﻢ ﺷﻌﺮ را زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎو دارو ﺑﺮاي ﭼﺎﻗﻲ ﺧﻮب اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺐ ﻣﻬﺘﺎب روي ﺑﺎم ﻟﺨﺖ ﺑﺸﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻦ ﺑﻤﺎﻟﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﭼﻮن آن را ﻫﻢ ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮرﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻮرد ﻛﺴﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺻﻮاﻳﺶ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ زﻧﻲ ﭘﻮﺳﺖ زاﺋﺪ ﺧﺘﻨﻪ را ﮔﺮم ﮔﺮم ﻓﺮو ﺑﺪﻫﺪ ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ زاﺋﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻓﺮه ﺻﺪادار ﻳﺎ ﻏﺎرﻏﺎرك ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫از آﺟﻴﻞ ﺗﻮي ﺳﻤﻨﻮ زﺑﺎن ﻧﺰده ﺑﺮدارﻧﺪ و ﻣﺎﻳﻪ ﺗﻪ ﻛﻴﺴﻪ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻮﻟﺪار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫آب ﭼﺎﻟﻪ ﻣﻴﺪان ﺗﻬﺮان را ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮرد ﺳﺎﻟﻚ در ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎ و داروﻫﺎ ﻳﺎ ﮔﺮﻣﻨﺪ و ﻳﺎ ﺳﺮد و ﻣﺰاج اﺷﺨﺎص ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻃـﺐ ﻋـﻮام ﺑـﺮ ﭼﻬـﺎر ﮔﻮﻧـﻪ اﺳـﺖ‪:‬‬
‫ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺘﻲ‪ ،‬ﺧﻨﻚ و ﺳﺮد و ﺑﺮاي اﻋﺘﺪال ﻣﺰاج ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮراك ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﻃﺒـﻊ و ﻣـﺰاج ﺧﻮدﺷـﺎن را اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ اﻣﺰﺟﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد ﺧﻮراك ﺿﺪ آﻧﺮا ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺗﺎ اﻋﺘﺪال از دﺳﺖ ﻧﺮود‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ آدم ﺧﻮب و ﺑﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮدش را در اﺧﻼق و ﺻﻔﺎت و ﻋﺎدات ﺑﭽﻪ اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﺑﻄـﻮر‬
‫ﻧﻔﺮﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﺗﻒ ﺑﻪ ﺷﻴﺮت ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺘﺎﻧﺶ ﺑﺴـﻮزد ﻛـﻪ ﺷـﻴﺮ دﻫﻨـﺖ ﮔﺬاﺷـﺖ و ﻳـﺎ در ﻣﻮﻗـﻊ آﻓـﺮﻳﻦ‬
‫‪13‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬آﻓﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻴﺮ ﭘﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﺧﻮرده‪.‬‬
‫ﺗﺨﻢ ﻻكﭘﺸﺖ و ﻣﻐﺰ ﺳﺮ ﺳﮓ ﺗﻮﻟﻪ ﻧﻮزاد ﺑﺮاي ﺟﺎدو ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﻣﺨﻤﻞ ﻣﺸﻜﻲ آب ﻧﺪﻳﺪه ﺑﺮاي ﺳﻴﺎه ﺳﺮﻓﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮن ﺧﺮﮔﻮش ﺑﺮاي ﺳﻞ ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻋﺮوﺳﻚ ﺗﻮي ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺎم را ﺑﺰك ﻛﻨﻨﺪ و ﻻي ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﺧﺎﻧﻪاي ﭼﺎل ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ روي ﺑﺎم‬
‫ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ در آن ﺧﺎﻧﻪ دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮك ﺑﺨﻮرد ﺟﺎدو ﺑﻪ او ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫»و از ﺧﺎﺻﻴﺘﻬﺎء زر ﻳﻜﻲ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﺪار وي ﭼﺸﻢ را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و دل را ﺷﺎدﻣﺎن ﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬و دﻳﮕﺮ آﻧﻚ‬
‫ﻣﺮد را دﻻور ﻛﻨﺪ‪ ،‬و داﻧﺶ را ﻗﻮت دﻫﺪ‪ .‬و ﺳﻪ دﻳﮕﺮ آﻧﻚ ﻧﻴﻜﻮﻳﻲ ﺻـﻮرت اﻓـﺰون ﻛﻨـﺪ‪ ،‬و ﺟـﻮاﻧﻲ ﺗـﺎزه دارد‪ .‬و‬
‫‪14‬‬
‫ﭘﻴﺮي دﻳﺮ رﺳﺎﻧﺪ و ﭼﻬﺎرم ﻋﻴﺶ را ﺑﻴﻔﺰاﻳﺪ و ﺑﻪ ﭼﻢ ﻣﺮدم ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫»ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻴﻞ زرﻳﻦ ﭼﺸﻢ ﺳﺮﻣﻪ ﻛﻨﻨﺪ از ﺷﺐ ﻛﻮري و آب دوﻳﺪن ﭼﺸـﻢ اﻳﻤـﻦ ﺑـﻮد‪ ،‬و در ﻗـﻮت ﺑﺼـﺮ‬
‫زﻳﺎدت ﻛﻨﺪ و ﺧﻼﺧﻞ زرﻳﻦ ﭼﻮن ﺑﺮ ﭘﺎي ﺑﺎز ﺑﻨﺪﻧﺪ ﺑﺮ ﺷﻜﺎر دﻟﻴﺮﺗﺮ و ﺧﺮمﺗﺮ رود‪ ،‬و ﻫﺮ ﺟﺮاﺣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زر اﻓﺘـﺪ‬
‫‪15‬‬
‫زود ﺑﻪ ﺷﻮد‪ ...‬و ﺑﻪ ﻛﻮزه زرﻳﻦ آب ﺧﻮردن از اﺳﺘﺴﻘﺎ اﻳﻤﻦ ﺑﻮد و دل را ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ دارد‪«.‬‬

‫‪ .13‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﮕﻴﺰ از ﻣﺎده ﮔﺮگ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻮﻧﺨﻮار ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .14‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.21-20‬‬
‫‪ .15‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ﺧﻴﺎم ص ‪.21‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 68‬‬
‫»‪ ...‬و ﻫﺮ ﻛﻪ زر را ﺑﻲآﻧﻚ در ﺧﻨﺒﺮه ﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﺴﻴﻦ ﻳﺎ آﺑﮕﻴﻨﻪ ﻧﻬﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﺎن در زﻳـﺮزﻣﻴﻦ دﻓـﻦ ﻛﻨـﺪ‬
‫ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ آن رود زر را ﺑﺎز ﻧﻴﺎﺑﺪ ﭘﻨﺪارد ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺮده اﺳﺖ ﻛﺎﻧﺪزدﻳﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ‬
‫‪16‬‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺑﻬﺮ آﻧﻚ زرﮔﺮان ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ روز ﻓﺮوﺗﺮ ﻫﻤﻲ رود ﺗﺎ ﺑﻪ آب رﺳﺪ‪«.‬‬
‫»ﻳﻜﻲ ﻳﺎﻗﻮت ﻛﻪ از ﮔﻮﻫﺮﻫﺎ ﻗﺴﻤﺖ آﻓﺘﺎب اﺳﺖ و ﺷﺎه ﮔﻮﻫﺮﻫﺎ ﻧﺎﮔﺪازﻧﺪه اﺳـﺖ‪ .‬و ﻫﻨـﺮ وي آﻧـﻚ ﺷـﻌﺎع‬
‫دارد و آﺗﺶ ﺑﺮ وي ﻛﺎر ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﺑﺒﺮد ﻣﮕﺮ اﻟﻤﺎس را و ﻧﻴﺰ ﺧﺎﺻﻴﺘﺶ آﻧﻚ وﺑﺎ و ﻣﻀﺮت ﺗﺸﻨﮕﻲ ﺑﺎز‬
‫‪17‬‬
‫دارد‪«.‬‬
‫زرده ﺗﺨﻢﻣﺮغ ﺑﺮاي ﻗﻮت ﻛﻤﺮ و ﭼﺎﻧﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ‪18.‬ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺨﻢﻣـﺮغ را اﮔـﺮ در رﻫﮕـﺬر ﺑﺮﻳﺰﻧـﺪ ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﺟﻨﮓ و ﻧﺰاع ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ اژدﻫﺎ را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺳﻴﺮ و ﭘﻴﺎز ﻛﻪ آﺗﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﺳﻮزاﻧﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ .16‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.23‬‬
‫‪ .17‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.27‬‬
‫‪ .18‬اﺻﻄﻼح ﭼﺎﻧﻪاش را زده ﺗﺨﻢﻣﺮغ اﻧﺪاﺧﺘﻪ‪.‬‬
 ‫ﮔﻴﺎهﻫﺎ و داﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺧﺮﺑﺰه و ﻋﺴﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺷﻲ ﮔﺮدو آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺞ ﺧﺸﻚ را ﺑﺠﻮﻧﺪ رﻳﺶ ﻛﻮﺳﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺞ زﻳﺮ رﺧﺘﺨﻮاب ﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺎﭘﺎك ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺒﻞاﻟﻄﻴﺐ را ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻣﺴﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺨﻢ دﺳﺘﻨﺒﻮ* آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﭼﻬﻞ روز ﺻﺒﺢ ﺷﺒﻨﻢ ﻧﺨﻮد ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺻﺪا را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺨﻢ ﺟﺎروب در اﻃﺎق ﺑﺮﻳﺰد دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻮﻧﻪ ﺧﺮﻣﺎ را ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮرد ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﺶ ﺟﻮش ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫وﺳﻤﻪ ﺑﻪ اﺑﺮو ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻗﻮت ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻨﺎ ﻣﻮ ﺧﻮره را ﻣﻲرﻳﺰاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮﺑﺰه ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدﺷﺎن را در آﻳﻴﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻘـﺪر ﭼـﺎق ﺷـﺪهاﻧـﺪ و ﻫﺮﮔـﺎه‬
‫ﭘﺸﺖ دﺳﺘﺸﺎن را ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﺮﺑﺰه ﭼﺎق و ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎهداﻧﻪ در اﻃﺎق ﺑﺮﻳﺰد دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺎﺷﺘﻦ ﺑﺎدﻧﺠﺎن‪ ،‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺒﺪر و ﺟﻮ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺑﺘﻪ ﺧﺮزﻫﺮه آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫درﺧﺖ ﭘﺴﺘﻪ و ﮔﺮدو آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ ﻛﺪو ﺑﻜﺎرد ﺑﺘﻪ ﻛﺪو ﻛﻪ راه اﻓﺘﺎد او ﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻪاش آواره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫روي ﻫﺮ داﻧﻪ ﺑﺮﻧﺞ ﻳﻚ ﻗﻞﻫﻮاﷲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ زﻳﺮ ﭘﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬
‫زﻳﺮ درﺧﺖ ﮔﺮدو ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺟﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﮔﺎز ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﭽﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺧﻮردن ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﺗﺨﻤﻪاش را ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ ﺧﺎﺻﻴﺘﺶ ﻣﻲرود‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻴﻮهاي ﻛﻪ ﺧﺪا آﻓﺮﻳﺪ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺳﺮ آن اﺳﺘﺎد ﺷﺪ ﺗﺨﻤﻪ ﻣﻴﻮهﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و‬
‫‪1‬‬
‫ﻳﺎ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺧﻮردﻧﺶ آﺳﺎﻧﺘﺮ ﺑﺸﻮد‪.‬‬

‫* د‪‬ﺳﺘَﻨﺒﻮ‪ -‬دﺳﺘﻨﺒﻮي‪ .‬دﺳﺖ اﻧﺒﻮي‪ .‬دﺳﺖ اﻧﺒﻮﻳﻪ‪ .‬دﺳﺘﻨﺒﻮﻳﻪ‪ :‬ﻣﻴﻮه و ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻮﻳﻴﺪن در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﻣﻴﻮهاي ﺧﻮﺷﺒﻮ و زرد رﻧﮓ ﺷﺒﻴﻪ ﮔﺮﻣﻚ ﻛﻪ ﺧﻂ ﻫﺎي ﺳﺒﺰ و ﺳﻔﻴﺪ دارد‪.‬‬
‫‪ .1‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﺮض داروﻳﻦ ‪ Darwin‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪  70‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫دو ﺳﺮ ﺧﺮﺑﺰه را ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮرد اﮔﺮ دو ﻧﻔﺮ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ دﻋﻮاﻳﺸﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي از ﻋﺮق روي ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭼﻜﻴﺪه ﺳﺒﺰ ﺷﺪه‪.‬‬
‫درﺧﺖ ﻣﻴﻮه ﻛﻪ ﺑﺎر ﻧﺪﻫﺪ دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ و ﺗﺒﺮ و ﺗﻴﺸﻪ ﻣﻲروﻧﺪ ﭘﺎي آن ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺗﺸﺮ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ درﺧﺖ‬
‫و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ درﺧﺖ را ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻨﺪ ﻣﻴﻮه ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬و ﭘﺎي درﺧﺖ را ﺑﻴﻞ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺿﺎﻣﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻠﻮ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ و دﺳﺖ او را ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ را ﺑﺒﺨﺶ اﮔﺮ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻴﻮه ﻧﺪاد آن وﻗﺖ ﺑﺒﺮ‪ .‬درﺧﺖ‬
‫ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ و ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه زن آﺑﺴﺘﻦ ﺳﻴﺐ و ﮔﻼﺑﻲ ﺑﺨﻮرد ﺑﭽﻪاش ﺧﻮﺷﮕﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻳﺒﺎس )رﻳﻮاس( در اﺛﺮ رﻋﺪ و ﺑﺮق ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﻛﻮه ﻣﻲروﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮردن ﻣﻮﻳﺰ ذﻫﻦ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از داﻧﻪﻫﺎي اﻧﺎر ﻣﺎل ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮردن اﻧﺎر ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻛﺮد ﻫﻤـﻪ داﻧـﻪﻫـﺎي‬
‫آﻧﺮا ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺳﻴﺐ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﺮ اﻧﮕﺸﺖ روي آﻧﺮا ﻓﺸﺎر ﺑﺪﻫﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻲﻣﻬﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺠﻴﺮ و ﺳﻴﺐ و اﻧﮕﻮر ﻣﻴﻮه ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎز در ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻞ ﺑﺪﻫﺪ آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫روز ﺟﻤﻌﻪ ﭘﻴﺎز ﺧﺎم ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮرد‪.‬‬

‫ﻗﺪﻣﮕﺎه ﻋﻠﻲ ﺑﺎ ﺳﻢ دﻟﺪل‬ ‫ﺷﺐ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮﻓﺘﻢ ﺳﺮ ﭘﻞ‬ ‫‪.2‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﮔﻞ‪.‬‬ ‫ﻋﺮق از ﺳﻴﻨﻪ ﭘﺎك ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﺗﺮاﻧﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻗﺪﻳﻢ ﮔﻞ ﺳﺮﺧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺧﻮن ﺳﻴﺎوﺷﺎن« اﺳﺖ از ﺧﻮن ﺳﻴﺎوش ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭼﻜﻴـﺪه روﺋﻴـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻫﻤﻲ رﻓﺖ در ﺗﺸﺖ ﺧﻮن از ﺑﺮش‬ ‫ﺟﺪا ﻛﺮد از ﺳﺮو ﺳﻴﻤﻴﻦ ﺳﺮش‬
‫ﮔﺮوي زره ﺑﺮدو ﻛﺮدش ﻧﮕﻮن‬ ‫ﻛﺠﺎ آﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﻮده ﺑﺪ ﺗﺸﺖ ﺧﻮن‬
‫ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﻛﻪ آن ﺗﺸﺖ ﺷﺪ ﺳﺮﻧﮕﻮن‬ ‫ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮآﻣﺪ ﻫﻤﺎﻧﮕﻪ ز ﺧﻮن‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻲ ﻫﻤﻲ ﺧﻮن اﺳﻴﺎوﺷﺎن‬ ‫ﮔﻴﺎه را دﻫﻢ ﻣﻦ ﻛﻨﻮﻧﺖ ﻧﺸﺎن‬
‫در ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ از ﺧﻮن ﻟﺐ ﻳﺎر دﺳﺘﻪ ﮔﻞ ﻣﻲروﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻳﺎرم ﻟﺐ ﺑﻮم اوﻣﺪ‬ ‫دﻳﺸﺐ ﻛﻪ ﺑﺎرون اوﻣﺪ‬
‫ﻧﺎزك ﺑﻮد و ﺧﻮن اوﻣﺪ‬ ‫رﻓﺘﻢ ﻟﺒﺶ ﺑﺒﻮﺳﻢ‬
‫ﻳﻪ دﺳﺘﻪ ﮔﻞ در اوﻣﺪ‪...‬‬ ‫ﺧﻮﻧﺶ ﭼﻜﻴﺪ ﺗﻮ ﺑﺎﻏﭽﻪ‬
‫اوﺳﺎﻧﻪ ص ‪ 32‬ﭼﺎپ اول‪.‬‬
‫در ﻗﺼﻪ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻲ از ﺧﻮن ﻣﻲروﻳﺪ و در اﻳﻦ ﺗﺮاﻧﻪ ﺟﻨﺪﻗﻲ‪:‬‬
‫ﭼﻴﺪم اﻧﺎر ﻛــﺎﻛــﺎ‬ ‫رﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺑﺎغ ﻛﺎﻛﺎ‬
‫ﺧﻮﻧﻢ ﺑﻪ ﮔﻮداﻟﻮ ﭼﻜﻴﺪ‬ ‫ﻛﺎﻛﺎ آﻣﺪ ﺳﺮ ﻣﻮ ﺑﺮﻳﺪ‬
‫ﮔﻮداﻟﻮ ﻋﻠﻔﻢ داد‪...‬‬
‫ﮔﻴﺎهﻫﺎ و داﻧﻪﻫﺎ ‪71 ‬‬

‫ﻣﻬﺮ ﮔﻴﺎه‪» -‬ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺒﻴﻪ آدﻣﻲ و در زﻣﻴﻦ ﭼﻴﻦ روﻳﺪ و آن ﺳﺮازﻳﺮ و ﻧﮕﻮﻧﺴﺎر ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ‬
‫رﻳﺸﻪ آن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻣﻮي ﺳﺮ اوﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺮ و ﻣﺎده در ﮔﺮدن ﻫﻢ ﻛﺮده و ﭘﺎيﻫﺎ در ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﺮ‬
‫آﻧﻜﻪ آﻧﺮا ﺑﻜﻨﺪ در اﻧﺪك روزي ﺑﻤﻴﺮد و ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻨﺪن آن ﭼﻨﺎﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻃﺮاف آﻧﺮا ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻪ اﻧـﺪك‬
‫روزي ﻛﻨﺪه ﺷﻮد و رﻳﺴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮ آن ﺑﻨﺪﻧﺪ و ﺳﺮ رﻳﺴﻤﺎن را ﺑﺮ ﻛﻤﺮ ﺳﮓ ﺗﺎزي ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺎزﻧﺪ و ﺷﻜﺎري در ﭘﻴﺶ‬
‫آن ﺳﮓ رﻫﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺳﮓ از ﻋﻘﺐ ﺷﻜﺎر ﺑﺪود آن ﮔﻴﺎه از ﺑﻴﺦ و رﻳﺸﻪ ﻛﻨﺪه ﺷﻮد و ﺳﮓ ﻛﻦ ﺑـﻪ اﻋﺘﺒـﺎرش‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺳﮓ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﺑﻤﻴﺮد و آﻧﺮا »ﻣﺮدم ﮔﻴﺎه« و »ﻣﺮدم ﮔﻴﻪ« ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻧﻨـﺪ و ﻧـﺮ و ﻣـﺎده آﻧـﺮا از ﻫـﻢ‬
‫ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺗﻮان ﻛﺮد و اﮔﺮ ﻗﺪري از آن ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﮔﺎو ﺑﺨﻮرد زﻧﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫‪3‬‬
‫از ﻧﺮ ﺑﺨﻮرد ﻓﺮزﻧﺪش ﻧﺮ و اﮔﺮ از ﻣﺎده ﺑﺨﻮرد ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺎده‪«.‬‬
‫ﮔﻞ زﺑﺎن ﭘﺲ ﻗﻔﺎ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎق واﻟﺪﻳﻦ ﺷﺪه‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﺑﻮده ﻣﺎدرش او را ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ و زﺑﺎﻧﺶ از‬
‫ﻋﻘﺐ در ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺸﻪ درﺧﺖ ﻣﻮ ﺳﺒﺰ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻜﻨﺪ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫درﺧﺖ ﺗﻮت و درﺧﺖ ﻛﺎج را ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺪاﺧﺖ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺮﻳﺪن درﺧﺖﻫﺎي ﻛﻬﻦ ﮔﻨﺎه دارد‪.‬‬
‫»و ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ از ﺧﻮردن ﺟﻮ ﺧﻮن ﻛﺜﻴﻒ و ﻓﺎﺳﺪ ﻧﺨﻴﺰد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳـﺘﻔﺮاغ ﺣﺎﺟـﺖ اﻓﺘـﺪ و ﻧﻴـﺰ از‬
‫ﺑﻴﻤﺎري دﻣﻮي* و ﺻﻔﺮاوي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻤﻦ ﺑﻮد و اﻃﺒﺎء ﻋﺮق وي را ﻣـﺎه ﻣﺒـﺎرك ﺧﻮاﻧﻨـﺪ و وي آن ﭼﻴﺰﻳﺴـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﮔﻮن ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻌﺮوف را ﺳﻮد دارد‪ ...‬و روﻏﻦ ﺟﻮ ﻗﻮﺑﺎي ﺻﻔﺮا ﺑﺒﺮد و روﻏﻦ ﮔﻨﺪم ﻗﻮﺑﺎي ﺳـﻮدا را‬
‫ﺑﺒﺮد و ﺳﺒﻮس ﺟﻮ در دﻳﮓ ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻴﻚ ﺑﺠﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﭘﻲﻫﺎي ﭘﺎي ﺳﺴﺖ ﺷﻮد و ﺑﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺧﺎﺳـﺖ و‬
‫ﺑﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﭘﺎي و زاﻧﻮ ﺑﮕﻴﺮد و ﭘﺎي را در ﻣﻴﺎن آب ﺟﻮ ﺑﻨﻬﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻼح ﺑﺎز آﻳﺪ و ﺳﺒﻮس ﮔﻨﺪم ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻌﻨﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ...‬و ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﺷﺐ ﺧﺴﻮف ﻣﺎه ﺟﻮ ﺗﻮان ﻛﺎﺷﺖ ﺟﻮ ﺑﻜﺎرﻧﺪ و ﻧﺎن وي دﻳﻮاﻧﮕﺎن را دﻫﻨﺪ ﺳﻮد دارد‪،‬‬
‫و ﭼﻮن ﺑﻪ زﻳﺎدت ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺰﻫﺮه ﻧﮕﺮان ﺑﺪان وﻗﺖ ﺟﻮ ﻛﺎرﻧﺪ ﻫﺮ اﺳﺐ ﻻﻏﺮ ﻛﻪ از ﺟﻮ ﺑﺨﻮرد ﻓﺮﺑﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻧﻴﻜﻲ و‬
‫ﺑﺪي ﺳﺎل اﻧﺪر ﺟﻮ ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺟﻮ راﺳﺖ ﺑﺮآﻳﺪ و ﻫﻤﻮار‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ آن ﺳﺎل ﻓﺮاخ ﺳﺎل ﺑﻮد‪ ،‬و ﭼـﻮن‬
‫‪5‬‬
‫ﭘﻴﭽﻨﺪه و ﻧﺎﻫﻤﻮار ﺑﺮآﻳﺪ ﺗﻨﮓ ﺳﺎل ﺑﻮد‪«.‬‬
‫»‪ ...‬و آب ﻛﻪ از ﺧﻮﻳﺪزار* ﮔﺬرد و از وي ﺑﻴﺮون آﻳﺪ ﻣﺎﻧﺪﮔﻲ را ﻛﻢ ﻛﻨﺪ و ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺪه ﺑﺮدارد‪ ،‬و اﻳﻤـﻦ‬
‫‪6‬‬
‫ﺑﻮد ﺗﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺟﻮ رﺳﺪ از رﻧﺞ ﺗﺸﻨﮕﻲ و ﺑﻴﻤﺎري‪«.‬‬

‫‪ .3‬اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮي و ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﻋﻮام ﻣﻬﺮ ﮔﻴﺎه ﺑﺮاي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺨﺘﻲ ﺧﻮﺑﺴـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﺒﻴﻪ اﻓﻜﺎر زرﺗﺸﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﺷﺘﻦ درﺧﺖ و آﺑﺎدي از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫* د‪ ‬ﻣﻮِي‪ :‬ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ دم‪ ،‬ﺧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺧﻮن‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ص ‪.31-30‬‬
‫* ﺧَﻮﻳﺪ‪ :‬ﮔﻴﺎه ﺗﺎزه‪ ،‬ﺑﻮﺗﻪ ﺟﻮ ﻳﺎ ﮔﻨﺪم ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﻮﺷﻪ ﻧﺒﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻮ ﻧﺎرس‪ ،‬ﺧﻴﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.32‬‬
 ‫‪  72‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫اﻣﺮوزه ﻧﻴﺰ در اﻳﺮان در ﻣﻴﺎن ﻋﺎﻣﻪ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺪد زﮔﻴﻞﻫﺎي ﺑﺪن داﻧﻪﻫﺎي ﺟﻮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﺮ ﻳـﻚ‬
‫ﻳﻚ آﻧﻬﺎ ﺳﻮره اﻟﻢ ﻧﺸﺮح را ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲدﻣﻨﺪ و ﻫﺮ ﻳﻚ را ﺑﺮ ﻳﻚ زﮔﻴﻞ آﺷﻨﺎ ﻛﺮده ﺑﻌـﺪ ﻣﺠﻤـﻮع اﻳـﻦ ﺟﻮﻫـﺎي‬
‫اﻓﺴﻮن ﻛﺮده را ﻣﻲﻛﺎرﻧﺪ و ﻳﺎ در آب ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺟﻮ در ﺧﺎك ﺳﺒﺰ ﺷﻮد ﻳﺎ در آب ﺑﮕﻨﺪد‬
‫‪7‬‬
‫آن زﮔﻴﻞﻫﺎ ﻓﺮو ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ‪.‬‬

‫‪ .7‬ﺣﻮاﺷﻲ ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.100‬‬

 ‫ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﮔﺰﻧﺪﮔﺎن‬

‫ﺧﻮن ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ و ﻣﺎرﻣﻮﻟﻚ ﺷﻮم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺐ اﺳﻢ ﺣﺸﺮات و ﺟﺎﻧﻮران ﻣﻮذي را ﻧﺒﺎﻳﺪ آورد ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﺑﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺟﺎﻧﻮران را ﺷﺐ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ »ﺟﻔﺘﺖ در ﺑﻐﺪاد« ﻳﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ »ﺑﺎ ﺟﻔﺘﺶ« ﺗﺎ ﺟﻔﺖ او ﭘﻴﺪا ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ زﻧﺒﻮر ﺳﺮﺧﻲ را ﺑﻜﺸﻨﺪ در آن دﻧﻴﺎ ﻳﻚ ﺧﺮﻣﺎ ﭘﺎداش دارد‪.‬‬
‫رﺗﻴﻞ ﻛﺴﻲ را ﺑﺰﻧﺪ ﺟﻔﺖ او ﻣﻲرود ﺑﺎﻻي در ﺧﺎﻧﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛـﻪ ﻧﻌـﺶ آن ﻛـﺲ را از در‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺧﻮدش را روي ﺗﺎﺑﻮت ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬
‫زﻧﺒﻮر ﺳﺮخ ﻛﺎﻓﺮ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎه زﻧﺒﻮران ﻳﻌﻮب ﻧﺎم داﺷﺖ ﭘﻴﺶ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ اﻳﻤـﺎن آورده ﺑـﻮد و از‬
‫آن ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ را اﻣﻴﺮ ﻧﺤﻞ و ﻳﻌﻮباﻟﺪﻳﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ اول ﻧﻔﺲ ﭼﻮن زﻧﺒﻮر ﻛﺎﻓﺮ داﺷﺘﻢ ﻟﻴﻜﻦ‪،‬‬
‫ﺑﻪ آﺧﺮ ﻳﺎﻓﺘﻢ ﭼﻮن ﺷﺎه زﻧﺒﻮران ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺳﺎس ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺴﻮزاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﺳﺎسﻫﺎ ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ و ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫از ﺳﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪات ﻛﺠﺎﺳﺖ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﻠﺒﻪ ﺧﺮاﺑﻪ ﺑﻬﻨﺎم ﺳﻮﺧﺘﻪ‪.‬‬
‫آدم ﻛﻪ ﺷﭙﺶ ﺑﺨﻮرد ﻣﻴﻤﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻠﻮ ﻣﺎر و ﻫﺰارﭘﺎ و ﭼﻠﭙﺎﺳﻪ* دﻫﻦ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎز ﻛﺮد ﭼﻮن ﻫﺮﮔﺎه دﻧـﺪانﻫـﺎي آدم را ﺑﺸـﻤﺮﻧﺪ آن ﺷـﺨﺺ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺮد‪.‬‬
‫اﻓﻌﻲ را ﺑﺎ دﺳﺖ ﭼﭗ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻮروز ﺧﺮ ﺧﺎﻛﻲ در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺧﻮش آﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺷﭙﺸﻪ ﺑﮕﻴﺮد ﺑﺮاﻳﺶ آﻣﺪ و ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﺷﭙﺶ ﻧﺪارد ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ دو آﺟﺮ آب ﻧﺪﻳﺪه را در ﺟﺎي ﻧﻤﻨﺎك روي ﻫﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ از آن ﻋﻘﺮب ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺟﻠﻮ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺎردوﻧﻚ ﻛﻪ در اﻃﺎق ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ‪.‬‬

‫‪ .1‬ﻗﺮﻳﻪاي اﺳﺖ در وراﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺳﻦ زﻳﺎد دارد‪.‬‬

‫* ﭼﻠﭙﺎﺳﻪ‪ -‬ﻛﻠﭙﺎﺳﻪ‪ .‬ﻛﻠﺒﺎﺳﻪ‪ :‬ﺳﻮﺳﻤﺎر ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﺎرﻣﻮﻟﻚ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﭙﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻧﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺳﻼم داراي اﻫﻤﻴﺖ و اﺣﺘﺮام اﺳﺖ زﻳﺮا در روز ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن‬
‫در ﻣﻜﻪ ﺣﺎﺟﻲﻫﺎ ﻫﺮ ﺷﭙﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﺒﻬﺎي آن ﻳﻚ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ در راه ﺧﺪا ﺳﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻓﻠﺴـﻔﻪ دﻳﮕـﺮ دارد و‬
‫آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻮد وﮔﺮﻧﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪.‬‬
‫* ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎره ‪ 2704‬در ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 74‬‬
‫ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﮕﺲ و ﮔﻨﺠﺸﻚ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ در آن ﺳﺎل ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻋﻘﺮب را ﻟﻪ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎي ﻧﻴﺸﺶ زﺧﻢ را ﺧﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ وﺟﺐ از ﺳﺮ ﻣﺎر و ﻳﻚ وﺟﺐ از دم ﻣﺎر را ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻣﻴﺎﻧﺶ را ﭘﺨﺘﻪ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺑﺮاي ﻗﻮت ﻛﻤﺮ ﺧﻮﺑﺴﺖ و‬
‫زﻫﺮ ﻣﺎر ﺑﻪ آن ﻛﺲ ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﻣﺎر و ﻋﻘﺮب و رﺗﻴﻞ را دور ﻛﻨﻨﺪ اﻳﻦ اﻓﺴﻮن را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻦ ﺷﺮ ﻛﻞ ﻋﻘﺮب و رﺗﻴﻼ و ﺣﻴﺔ‬ ‫اﻋﻮذ ﺑﺮب اﻟﻴﻬﺎ و اﻟﻬﻴﻪ‬
‫ﺷﺠﺎً ﺷﺠﺎً ﻗﺮﻧﻴﺎً ﻗﺮﻧﻴﺎً ﻳﺎ ﻧﻮح‬
‫و ﺳﻪ ﺑﺎر دو دﺳﺖ را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﻨﺪ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻫﺮ ﺟﺎ ﺻﺪاي دﺳﺖ ﺑـﺮود ﻣـﺎر و ﻋﻘـﺮب از‬
‫‪4‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﮕﺬرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎل ﻣﮕﺲ درد اﺳﺖ و ﻳﻜﻲاش ﺷﻔﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ در ﺧﻮراك ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﺎل ﺷﻔﺎ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺎل‬
‫‪5‬‬
‫ﺷﻔﺎ را ﻧﻴﺰ در آن ﻏﺬا ﻓﺮو ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻏﺬا را ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﺮري ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ را ﺑﻜﺸﺪ دﺳﺘﺶ ﺑﻲﻧﻤﻚ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره ﻛﺴﻲ ﺑﻜﻨﺪ از او ﻗﺪر داﻧﻲ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎر ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﺴﻲ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ آن ﻛﺲ از ﻫﻔﺖ ﺟﻮي آب ﺑﮕﺬرد‪.‬‬
‫ﻣﺎر ﺳﻔﻴﺪ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺘﻴﺎري ﻣﺎر را ﻧﻤﻲﻛﺸﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ از دروﻳﺶ اﺟﺎزه ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬
‫زﻧﺒﻮر را ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ از اﻃﺎق ﺑﻴﺮون ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺳﻴﺮ و ﺳﺮﻛﻪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺮﺳﻴﺮك* ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻫﻮا ﮔﺮم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺮﭼﻨﮓ ﻫﺮ ﻛﺲ را ﺑﮕﻴﺮد ول ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺮ ﻣﺼﺮي ﻋﺮﻋﺮ ﺑﻜﻨﺪ و ﻳـﺎ ﺧـﺮ ﺳـﻴﺎﻫﻲ را ﺑـﺎﻻي ﺑـﺎم‬
‫ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﺮﻋﺮ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪» .3‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﻋﻘﺮب او را ﺑﺰﻧﺪ اﮔﺮ ﻋﻘﺮب را ﺑﻜﺸﺪ و ﺑﺮ ﺟﺎي ﻟﻤﻊ او ﻧﻬﺪ اﻟﻢ ﺳﺎﻛﻦ ﺷﻮد‪ «.‬ﻋﺠﺎﻳﺐ اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫ﻧﻴﺶ و دﻣﺘﺎن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻢ‬ ‫ﺑﺴﺘﻢ دم ﻣﺎر و ﻧﻴﺶ ﻋﻘﺮب‬ ‫‪.4‬‬
‫ﺷﺠـــﺎً ﻗﺮﻧﻴـــﺎً ﻗﺮﻧﻴـــﺎً ﻗﺮﻧـﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﻧﻮح ﻧﺒﻲ ﺳﻼم ﻛﺮدم رﺳﺘﻢ‬
‫»ﺧﻮاﺟﻪ ﻋﺒﺪاﷲ اﻧﺼﺎري«‬
‫»)‪ (3‬ﭘﺲ ﻓﺮﻳﻀﻪ اﺳﺖ ﺳﺮوش ﻳﺸﺖ ﺑﺮ ﺧﻮاﻧﺪن ﺗﺎ )آن( ﺷﺐ از ﻫﻤﻪ آﻓﺘﻬﺎ اﻳﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﺮﻓﺴﺘﺮ )* ﺟﺎﻧﻮر ﻣﻮذي ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻣﺎر‪ ،‬ﻋﻘﺮب‪ .‬زﻧﺒﻮر‪ .‬ﻣﻠﺦ( و ﻣﺎر و ﻛﮋدم ﺑﺮ وي ﮔﺰﻧﺪي ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺮدن )‪ (4‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺳﺮوش ﻳﺸﺖ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ﺑـﺎد ﺑـﺪان ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫دﻣﺪ ﺷﺐ در آن ﺧﺎﻧﻪ از دزدان و ﺑﺪان و دﻳﻮان ﭼﻴﺰي ﺑﺪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺮدن )‪ (5‬ﺳﺮوش ﺗﺎ آن روز آن ﺧﺎﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارد‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ﺑﻨﺪ ﻫﺶ ص ‪.131‬‬
‫‪ .5‬ﺧﺒﺮ‪» :‬اذا رﻓﻊ اﻟﺬﺑﺎب ﻓﻲ اﻟﻄﻌﺎم ﻓﺎﻣﻘﻠﻮه ﻓﺎن ﻓﻲ اﺣﺪ ﺟﻨﺎﺣﻴﻪ ﺷـﻤﺎً و ﻓـﻲ اﻵﺧـﺮ اﻟﺸـﻔﺎء ئ اﻧـﻪ ﻳﻘـﺪم اﻟﺴـﻢ ﻳـﺆﺧﺮ‬
‫اﻟﺸﻔﺎء‪«.‬‬
‫* ﺳﻴﺮﺳﻴﺮك‪ :‬ﺣﺸﺮهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﺑﺎل ﻧﺎزك و ﺷﻔﺎف دارد و در ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﺮ روي درﺧﺘﺎن ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫‪75‬‬ ‫ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﮔﺰﻧﺪﮔﺎن ‪‬‬
‫ﮔﻮش ﻛﺮﻛﻨﻚ )ﺳﻮﺳﻚ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ زﻳﺮ ﭘﻮﺳﺖ درﺧﺖ ﭼﻨﺎر اﺳﺖ( اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﺮود در‬
‫ﮔﻮﺷﺶ ﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻻك ﭘﺸﺖ‪ -‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ را دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ وﻋﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻻي ﭘﻠﻮ ﺳﮓ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ از در وارد ﻣﻲﺷﻮد‬
‫*‬
‫‪6‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﺨﻪ! و ﺳﮓ ﻻي ﭘﻠﻮ زﻧﺪه ﺷﺪه ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ از زور ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲرود ﺧﻮدش را زﻳﺮ ﻻوك‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲروﻧﺪ او را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ﻻوك ﺑﻪ ﭘﺸﺖ او ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮده‪.‬‬
‫رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﻻكﭘﺸﺖ ﭘﻴﺮزن ﺑﻮده ﻻوك ﺑﻪ ﭘﺸﺖ او ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑـﻮده و در آن ﭼﻨـﺪ ﺧﻤﻴـﺮ ﻧـﺎن ﭼﻮﻧـﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻳﺘﻴﻤﻲ از او ﻧﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ و او ﻧﻤﻲدﻫﺪ و ﻻوك ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺶ ﻣﻲﭼﺴﺒﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺒﺮ ﺑﻨﺪهﻫﺎﻳﺶ را اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﻨﺪ ﺟﻔﺖ ﻻك ﭘﺸﺖ را ﻛﺸﺖ و ﻻك ﭘﺸﺖ آن ﻗﺪر ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺟﻔﺖ ﻳﻚ ﭘﻴﺮزن را ﻫﻢ ﻛﺸﺖ آن ﭘﻴﺮزن ﮔﺮﻳﻪ ﻛـﺮد و ﺑﻌـﺪ ﻳـﺎدش رﻓـﺖ‪ .‬از اﻳـﻦ ﺟﻬـﺖ ﺧـﺪا ﻋﻤـﺮ‬
‫ﻻكﭘﺸﺖ را ﻫﺰار ﺳﺎل ﻛﺮد و آدﻣﻬﺎ را زود ﻛﺸﺖ‪.‬‬

‫* ﻻو‪‬ك‪ :‬ﺗﻐﺎر‪ ،‬ﻇﺮف ﺑﺰرگ ﻛﻪ در آن ﺧﻤﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

 ‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎﻛﻴﺎن‬

‫ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻳﺎﻛﺮﻳﻢ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺻﺒﺢ دﻳﺪن ﻫﺪﻫﺪ و روﺑﺎه ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ دﻳﺪن ﻛﻼغ و ﻛﺒﻚ ﺑﺪ اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺎه دو ﻛﻼغ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺷﮕﻮن دارد‪.‬‬
‫ﺟﻐﺪ را ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻴﻤﻨﺖ ﺧﺎﻧﻢ ﺧﻮش آﻣﺪي ﻋﺮوﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮن ﭼﻠﭽﻠﻪ و ﻫﺪﻫﺪ و ﺳﺒﺰﻗﺒﺎ ﺷﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻐﺪ ﮔﺮﻳﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺧﻮش ﻳﻤﻦ اﺳﺖ و ﺧﻨﺪه ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮغ ﺧﻮاﺑﺎﻧﻴﺪن آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪ .‬ﻛﺒﻚ ﺧﻮاﺑﺎﻧﻴﺪن ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮﻏﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﻢ دو زرده ﺑﻜﻨﺪ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺧﺮوس ﻛﻪ ﺑﻲوﻗﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ و ﺑﺨﺸﻴﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﻨﺪه آزاد ﻛـﻦ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫*‬
‫ﺧﺮوس ﺳﻔﻴﺪ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ ﻓﺮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺮوس ﭘﻴﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﺳﺎل ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮده ﭘﺎرﺳﺎل‪ ،‬ﺧﺮوسﻫﺎي ﺟﻮان ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ‬
‫ﻣﺎ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺮغ ﭘﺮ ﺗﻜﺎن ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺎد ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮغ ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ ﺗﺨﻢ ﻣﻲﮔﺬارد ﻳﻚ ﺗﺨﻢ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﻃﻮﻃﻲ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﻛﻼغ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ زود ﻏﺎرﻏﺎر ﺑﻜﻨﺪ ﺧﺒﺮ از راه دور ﻣﻲرﺳﺪ و ﻳﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺧﻮش ﺧﺒﺮ ﺑﺎﺷﻲ‬
‫ﻛﺎﻏﺬ از ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮغ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺧﺮوس ﺑﺨﻮاﻧﺪ دوﺷﻨﺒﻪ و ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﺧﻮﺑﺴﺖ روزﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺪ اﺳـﺖ ﺑﺎﻳـﺪ او را ﺑﻴـﺮون‬
‫‪1‬‬
‫ﻛﺮد ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪.‬‬

‫* در اﻳﻦﺑﺎره رواﻳﺖ ﻓﺮاوان اﺳـﺖ از ﺟﻤﻠـﻪ‪ :‬ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻃﺒـﺮي‪ ،‬ﺟﻠـﺪ ‪ ،4‬ص ‪ .913‬آﻓـﺮﻳﻨﺶ و ﺗـﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺟﻠـﺪ اول‪ ،‬ص ‪.283‬‬
‫اﺣﺘﺠﺎج‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ص ‪ .510‬ﻋﻴﻮن اﻻﺧﺒﺎر اﻟﺮﺿﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ .306‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪.175‬‬
‫‪ (1)» .1‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻮن ﻣﺮغ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺧﺮوس ﺑﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺸﻨﺪش و ﺑﺪ ﻓﺎل ﻧﺪارﻧﺪ )‪ (2‬زﻳﺮا‬
‫ﻛﻪ از ﺳﺒﺐ آن ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آن ﺧﺎﻧﻪ دروﺟﻲ راه ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﺮغ ﻳﺎ ﺧـﺮوس ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ آن ﻧﻤـﻲدارد ﻛـﻪ آن دروج از آن‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎز دارد و ﻣﺮغ ﺑﻪ ﻳﺎري ﺧﺮوس ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲﻛﻨﺪ )‪ (3‬ﭘﺲ اﮔﺮ وﻗﺘﻲ ﭼﻨﺎن اﺗﻔﺎقاﻓﺘﺪ ﺧﺮوس دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺎﻳﺪ آوردن ﺗـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻳﺎري ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ آن دروج را ﺑﺰﻧﻨﺪ )‪ (4‬و اﮔﺮ ﺧﺮوس ﺑﻲوﻗﺖ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﻦ ﺑﻮده ﻛﻪ ﮔﻔـﺘﻢ )‪ (5‬ﭼـﻪ در دﻳـﻦ‬
‫ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ دروﺟﻲ اﺳﺖ آﻧﺮا ﺳﻴﺞ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﻮد آن ﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﮔﺰﻧﺪي ﺑﺪان ﺧﺎﻧﻪ رﺳﺎﻧﺪ )‪ (6‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛـﻪ ﻣـﺮغ و‬
‫ﺧﺮوس ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارﻧﺪ ﺗﺎ آن دروج را ﺑﺰﻧﺪ و در آن ﺧﺎﻧﻪ او را راه ﻧﺪﻫﺪ‪ «.‬ﺻﺪ در ﺳﻲ و دوم‪.‬‬

‫←‬
‫‪77‬‬ ‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎﻛﻴﺎن ‪‬‬
‫ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻛﻼغ ﺑﺰﻧﺪ دﺳﺘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺎ ﺷﺐ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺮغ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻏﺮوب ﻛﺸﺖ ﭼﻮن آﻫﺸﺎن ﮔﻴﺮاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن و ﻣﺤﺮم ﺗﺨﻢ ﻧﻤﻲﮔﺬارد و ﺑﭽﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻠﺒﻞ در ﺳﺎل ﻫﻔﺖ ﺑﭽﻪ ﻣﻲﮔﺬارد ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻠﺒﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻗﻲ دﻳﮕﺮ ﺳﺴﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻚﻟﻚ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﺒﺎر ﻣﻲرود ﺑﻪ ﻣﻜﻪ و ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ او را ﺣﺎﺟﻲ ﻟﻚﻟﻚ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮغ ﻛﻪ ﻛﺮچ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ ﭘﺮ او را از ﺳﻮراخ ﺑﻴﻨﻲاش ﻣﻲﮔﺬارﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎز »ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎه ﺟﺎﻧﻮران ﮔﻮﺷﺘﺨﻮار‪ ،‬ﺑﺎز اﺳـﺖ و ﺷـﺎه ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳـﺎن ﮔﻴـﺎهﺧـﻮار‪ ،‬اﺳـﺐ و ﺷـﺎه‬
‫ﮔﻮﻫﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺪازﻧﺪه ﻳﺎﻗﻮت و ﺷﺎه ﮔﻮﻫﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺪازﻧﺪه زر‪ ...‬و ﻣﺮ ﺑﺎز را ﺣﺸﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺴﺖ‪ ...‬و‬
‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن دﻳﺪار وي را ﺑﻪ ﻓﺎل دارﻧﺪ و ﭼﻮن ﺑﺎز ﺑﻲﺗﻌﺒﻲ ﺳﺒﻚ ﺑﺮ دﺳﺖ ﻧﺸﻴﻨﺪ و رو ﺑﺴﻮي ﭘﺎدﺷﺎه ﻛﻨـﺪ دﻟﻴـﻞ‬
‫‪3‬‬
‫آن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ وي را وﻻﻳﺘﻲ ﻧﻮ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪«.‬‬
‫ﻻﻧﻪ ﺳﺒﺰﻗﺒﺎ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﺮاب ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺟﻐﺪ ﺳﺮ راه ﻛﺴﻲ ﺑﭙﺮد ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫»در ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﺟﺎﻧﻮران ﻛﻪ ﮔﺎﻫﮕﺎه ﺑﻄﻮر ﺧﻨﺪه آواز ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آواز ﻣﺮدم ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳـﺖ و ﻧﺤـﺲ و ﺷـﻮم داﻧﻨـﺪ و‬
‫ﻓﻲاﻟﻮاﻗﻊ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺖ در ﺑﺎزﻧﺎﻣﻪ ﻛﺴﺮي ﻧﻮﺷﻴﺮوان آﻣﺪه ﻛﻪ ﭼﻮن ﺟﺎﻧﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻨﺪ او را ﭼﻮن از ﻏﺮه ﻣﺎه ﭘﺎﻧﺰده روز اوﻟـﻲ‬
‫ﺑﮕﺬرد در ﭘﺎﻧﺰده آﺧﺮ ﺳﺒﺰهﻫﺎ ﻛﻪ در ﺑﺴﺘﺎﻧﻬﺎ و ﺗﺮهزارﻫﺎ روﻳﺪ از ﻫﺮ ﻗﺴﻢ آﻧﻬﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮراﻧﺪ و ﺗﺎ ﻧﻴﻢ روز ﮔﺮﺳﻨﻪ دارد و ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺮ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻢ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻟﺼﻴﺎد ﺑﺎب ‪.35‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﺧﺮوس آﻳﺪ از ﻣﺎﻛﻴﺎن‪.‬‬ ‫ﺳﻌﺎدت ﻧﻤﺎﻧﺪ در آن ﺧﺎﻧﺪان‬ ‫ﺳﻌﺪي‪:‬‬
‫‪» .2‬ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﮕﻔﺖ ﭘﺮﻫﻴﺰش از ﻛﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻴﺪادي ﮔﻮﺳﭙﻨﺪان ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ در اﺳـﺘﻮت ﻛـﺮ« ﺑـﺮاي آﻧﺎﻧﻜـﻪ ﮔﻮﺳـﭙﻨﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻴﺪادي ﻛﺸﻨﺪ ﺑﺎداﻓﺮه اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮي آن ﮔﻮﺳﭙﻨﺪان ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺗﻴﻎ ﺗﻴﺰ ﺑﺸﻮد و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺑﻴـﺪاري ﻛﺸـﺘﺎر ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ ﺑﺪان ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪«.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎﻳﺴﺖ ‪ 8‬ص ‪ 128‬ﭼﺎپ ﻧﺎوادﻳﺎ‬
‫»)‪ (1‬اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺒﺎﻳﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰﻳﺪن از ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺸﺘﻦ ﺣﻴﻮان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان )‪ (2‬ﭼﻪ در دﻳﻦ ﮔﻮﻳـﺪ ﻫـﺮ ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ ﺣﻴـﻮان و‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺸﺪ ﺑﺪان ﺟﻬﺎن ﻫﺮ ﺗﺎر ﻣﻮي ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻎ ﺗﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ روان آن ﻛﺲ آوﻳﺰد )‪ (3‬و ﭼﻨـﺪ ﭼﻴـﺰ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻛﺸﺘﻦ اﻳﺸﺎن ﺑﺘﺮ اﺳﺖ و ﮔﻨﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ :‬ﺑﺮه و ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ و ﮔﺎو ورزا و اﺳﭗ ﻛﺎرزاري و ﻣﺮغ ﻛﺎﺷﻜﻴﻨﻪ ﻛـﻪ ﻣﻠـﺦ ﮔﻴـﺮد و ﺧـﺮوس و ازﻳـﻦ‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻨﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ )‪ (4‬و اﮔﺮ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺮوﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﮓ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺸﺘﻦ و ﺳﺮاﻳﺸﺎن ﺑﺒﺎﻳﺪ ﻳﺸﺘﻦ )‪ (5‬و ﻫـﻴﭻ ﺳـﺮ‬
‫ﺣﻴﻮان ﻧﺎﻳﺸﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮردن ﻛﻪ ﻧﺎ اﺷﻮداد ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﺻﺪ در ‪.34‬‬
‫»)‪ (1‬ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮدن ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان و دﻳﮕﺮ ﺣﻴﻮان آﻧﺴﺖ ﻛﻪ از ﺳﺮﻣﺎ و ﮔﺮﻣﺎ و دﻳﮕـﺮ آﻓـﺖﻫـﺎ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻧـﺪ و از آب و ﮔﻴـﺎه ﺳـﻴﺮ‬
‫داﺷﺘﻦ )‪ (2‬ﭼﻪ اﻧﺪر دﻳﻦ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺷﺎم ﺳﺮوش اﺷﻮﻓﻴﺮوز ﮔﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن و ﺣﻴﻮان و ﻣﺮﻏـﺎن ﺑﺸـﻮد و ﺑﻨﮕـﺮد ﺗـﺎ‬
‫ﺳﻴﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ آن ﻛﺪﺧﺪا و ﻛﺪﺑﺎﻧﻮي آﻓﺮﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺮ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎز ﮔﺮدد )‪ (3‬ﻫﻴﭻ ﻛﺮﻓﻪ )* ﻛـﺎر ﻧﻴـﻚ( ﺑﻬﺘـﺮ از‬
‫آن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن و ﻣﺮﻏﺎن ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﻴﺮ ﺑﻮده و ﺧﺎﺻﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﺟﻮان ﻣـﺎده و ﺑﻨﺸـﺎﻳﺪ ﻛﺸـﺘﻦ اﻻ ﭘﻴـﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‬
‫‪ 83‬ﺑﻨﺪﻫﺶ ص ‪.152‬‬ ‫ﺳﺘﺮون ﻛﻪ ﺷﻴﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪«.‬‬
‫‪ . 3‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.56‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 78‬‬
‫ﻳﻠﻮه ﻣﺮغ ﻛﻮﭼﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﻜﺎرﭼﻴﺎن در اﺛﺮ ﺑﺎران ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﮔﻨﺠﺸﻚ را زﻳﺎد ﭼﻨﮓ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﺑﻪ آن دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻳﺎ ﻣﺎچ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﮔﺮﺑﻪ او را ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﭼﻠﭽﻠﻪ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﻴﺎﻳﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻻﻧﻪ ﺑﮕﺬارد ﺧﻮشآﻳﻨﺪ اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ او آزار ﻛﺮد‪.‬‬
‫زاغ ﺧﻮاﺳﺖ روش ﻛﺒﻚ را ﺑﻴﺎﻣﻮزد ﻣﺎل ﺧﻮدش را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد و ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺟﻬـﺖ در راه رﻓـﺘﻦ ﺟﺴـﺖ‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫»ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺧﺮوس در ﻣﺪت ﻋﻤﺮ ﻳﻚ ﺑﻴﻀﻪ ﻧﻬﺪ و او را ﺑﻴﻀﺔاﻟﻔﻘﺮا ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫اﻧﻌﺎم ﺧﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺴﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﻳﺶ‬
‫ﭼﻮن ﺑﻴﻀﻪ ﺧﺮوس ﻳﻜﻲ ﺑﺎر ﺑﻮد و ﺑﺲ‬
‫و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺮوس ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد ﺷﻴﻄﺎن در آن ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺮود‪«.‬‬
‫ﻋﺠﺎﻳﺐ اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‬
‫ﻣﺮغ و ﻣﺎﻛﻴﺎن ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ ﭼﻮن ﻫﺮﮔﺎه ﻗﻀﺎ ﺑﻼ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﺟﺎن‬
‫‪4‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮرد و ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ آﻧﻬﺎ را ﺳﻴﺮ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻛﭽﻞ ﻛﺮﻛﺲ ﭘﺮﻧﺪه ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻي ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﺮواز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﺑﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ را ﺗﻨﻬـﺎ ﺑﺒﻴﻨـﺪ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻲﺑﺮد اﮔﺮ ﺳﺎﻳﻪاش ﺑﺴﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻣﺒﺎرك اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﺎﺑﻴﻞ ﺧﻮراﻛﺶ ﺑﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻﻧﻪ ﭼﻠﭽﻠﻪ را ﻫﺮ ﻛﺲ ﺧﺮاب ﺑﻜﻨﺪ ﺳﺮ ﺳﺎل ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻛﺒﻮﺗﺮ در ﺷﻴﺮواﻧﻲ و ﺳﻘﻒ ﻻﻧﻪ ﺑﮕﺬارد ﺛﻮاب دارد‪.‬‬
‫ﻫﺪﻫﺪ ﻳﺎ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺴﺮ ﺗﺎزه ﻋﺮوس ﺑﻮده ﺟﻠﻮ آﻳﻨﻪ ﺳﺮش را ﺷﺎﻧﻪ ﻣﻲ زده ﭘﺪر ﺷﻮﻫﺮش ﺳﺮ ﻣﻲرﺳـﺪ و از زور‬
‫ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺷﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺴﺮش ]ﺑﺴﺮش[* ﺑﻮده ﭘﺮ ﻣﻲزﻧﺪ و ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎر ﺑﻠﻘﻴﺲ ﺑﻮده ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ او را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷـﺘﻪ ﺗـﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه دﻳﻮ ﺑﺮاﻳﺶ ﺟﺎدو ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻫﺪﻫﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫ﻣﻌﺮوﻓﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻫﺪﻫﺪ را ﺑﺎ اﺷﺮﻓﻲ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﺮاي ﺟﺎدوﮔﺮي ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬

‫‪» .4‬اﻧﺪر دﻳﻦ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﻘﺘﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺮدﻣﺎن در ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨـﺪ ﻫـﻴﭻ ﻓﺮﻳﻀـﻪﺗـﺮ از آن ﻧﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ ﮔـﺎو ﻳـﺎ ﻣﺮﻏـﻲ ﻳـﺎ‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي از ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺧﺎﻧﻪ دارﻧﺪ و اﻳﺸﺎن را ﺳﻴﺮ ﮔﺮداﻧﻨﺪ و ﭘﺲ ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ )‪ (2‬ﭼـﻪ اﮔـﺮ ﺷـﺐ درآﻳـﺪ‬
‫ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﺨﺴﺒﻨﺪ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺪﺧﺪاي ﺧﺎﻧﻪ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ )‪ (3‬و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺪﺧـﺪا را روزي ﭼﻨـﺪان‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ و زن و ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻧﺸﺎن ﺑﻨﺎن ﻣﺮﺳﺎد اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان ازﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣـﺮگ و ﭼـﻮن‬
‫ﺻﺪ در ص ‪.95‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮ آن ﭼﻴﺰ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪«.‬‬
‫‪... .5‬ﺑﮕﻴﺮد ﺑﻪ اﺳﻢ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ و ﺑﺮﻛﺔ و رﺣﻤﺔ ﻫﺪﻫﺪ را و ‪ 24‬روز ﺑـﻪ رﻳﺎﺿـﺖ وي ﻗﻴـﺎم ﻧﻤﺎﻳـﺪ و او را در ﻗﻔـﺲ ﻣﺤﺒـﻮس‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻃﻌﻤﻪ از ﺣﺐ اﻟﺴﻮس ﺧﻮراﻧﺪ و ﺑﺠﺎي آب ﮔﻼب ﺧﻮﺷﺒﻮي ﺑﺪوي ﻧﻮﺷﺎﻧﺪ و در روز ‪ 25‬ﻛـﺎردي ﺗﻴـﺰ ﻛـﻪ از ﻧﺤـﺎس اﺣﻤـﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺴﺘﺎﻧﺪ و اﺳﻢ اﻋﻈﻢ را ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻃﻠﺴﻤﺎت‪ ...‬ﺑﺮ آن ﻧﻮﻳﺴﺪ و اﻳﻦ وﻗﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﻤﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻃـﺎﻟﻊ اﻳـﻦ‬

‫←‬
‫‪79‬‬ ‫ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎﻛﻴﺎن ‪‬‬
‫ﻣﺮغ ﺣﻖ‪ -‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮش ﺳﺮ ارث دﻋﻮاﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻮن او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ دو ﺑﻬﺮه ﺑﺒـﺮد و ﻳﻜـﻲ ﺑﺪﻫـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮش وﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺮش ﻗﻬﺮ ﻛﺮده ﻓﺮار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺮادرش ﻣﺮغ ﺣﻖ ﻣﻲﺷﻮد و از آن وﻗﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺧـﻮاﻫﺮش‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻲﺑﻲ ﺟﻮن دو ﺗﺎ ﺗﻮ ﻳﻜﻲ ﻣﻦ‪.‬‬
‫رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﻳﻜﺪاﻧﻪ ﮔﻨﺪم از ﻣﺎل ﺻﻐﻴﺮ ﺧﻮرده و در ﮔﻠﻮﻳﺶ ﮔﻴﺮ ﻛﺮده آن ﻗﺪر ﺣﻖ ﺣﻖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺗـﺎ از‬
‫‪6‬‬
‫ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺳﻪ ﭼﻜﻪ ﺧﻮن ﺑﭽﻜﺪ‪.‬‬
‫*‬
‫ﮔﻨﺠﺸﻚ‪ -‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻴﻚﺟﻴﻚ اﻳﻦ ﺣﻴﻮان ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺴﺘﺤﺴـﻦ‬
‫‪7‬‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻨﺠﺸﻚ را آزار ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﻻﻧﻪاش را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺑﭽﻪاش را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺪﺳﺖ اﻃﻔﺎل ﺑﺴﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻛﺎﻓﺮ اﺳﺖ ﭼﻮن ﺷﺒﻬﺎ ﻃﺎقواز ﻣﻲﺧﻮاﺑﺪ و ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ ﻛﻪ آﺳـﻤﺎن روﻳـﺶ ﺧـﺮاب‬
‫ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺎرد را ﺑﻪ روي ﻣﺮغ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺣﺮام ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اوﻳﻦ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺖ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﺸﻨﺪ آن وﻗﺖ ﻫﺮﮔﺎه‬
‫ﻗﻀﺎ ﺑﻼﻳﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻜﻲ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﺟﺎن آن ﻣﺮغ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬
‫زﻳﺮ دم ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻣﺮدﻧﻲ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺟﺎﻧﺶ در ﻧﻤﻲرود‪.‬‬
‫ﺧﺮوس و ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺪا ﻣﻨﺎﺟﺎت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎي »ﻧﺎم ﻣﺮﻏﻴﺴﺖ ﻣﺸﻬﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮردن ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺳﻌﺪي ﮔﻔﺘﻪ‪:‬‬
‫ﻫﻤﺎي ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺮﻏﺎن از آن ﺷﺮف دارد‬
‫‪8‬‬
‫ﻛﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮرد و ﺟﺎﻧﻮر ﻧﻴﺎزارد‬
‫و ﺟﻤﻌﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ آن ﻛﺮﻛﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدار ﺧﻮرد و از آن ﺟﻨﺲ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ و ﻫﻤـﺎي ﺑـﻪ ﺳـﻌﺎدت‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺳﺎﻳﻪ آن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻛﺲ اﻓﺘﺪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ و دوﻟﺖ ﻳﺎﺑﺪ و ﻟﻐﺖ ﻫﻤـﺎﻳﻮن ﻛﻨﺎﻳـﻪ ازﻳـﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ‪ ...‬در ﺗﺎرﻳﺨﻲ دﻳـﺪه ﺷـﺪه ﻛـﻪ در ﺟﺰاﻳـﺮ ﻗﺮﻳـﺐ ﺑﭽـﻴﻦ وار ﺧﻨـﻚ ﻃﻴـﻮر ﻏﺮﻳـﺐ‬
‫ﺑﻬﻤﺮﺳﻨﺪ‪ ...‬و در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎ ﻣﺮﻏﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺜﻪ ﻛﺒﻮﺗﺮ و ﻣﻨﻘﺎر زرد و ﺑﺎل آن ﺳـﺒﺰ و زﻣـﺮدي و‬
‫اﻧﺪك ﺳﭙﻴﺪي دارد و دم آن ﻣﻠﻪ رﻧﮕﺴﺖ و در آن ﺟﺰﻳﺮه ﺑﺮ ﻫﻴﭻ زﻣـﻴﻦ و ﺷـﺎخ ﺳـﺎﻛﻦ ﻧﮕـﺮدد و ﻫﻤﻴﺸـﻪ در‬

‫ﻛﺲ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ ...‬او را ﺑﺪان ﻛﺮد ذﺑﺢ ﻛﻨﺪ‪ ...‬و ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﻄﺮه ﺧﻮن او ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﭽﻜﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻓﺴﺎد‬
‫آﻳﺪ ﭘﺲ ﺳﺮش را از ﺗﻦ ﺟﺪا ﻛﻨﺪ و دﻟﺶ را از ﻣﻴﺎن دو ﻛﺘﻒ ﺑﻴﺮون آرد‪«...‬‬
‫ﺑﻌﺪ آﻧﺮا ﺷﻮرﺑﺎ درﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﺨﻮرد و ﭼﻬﺎر ﺻﻔﺤﻪ در ﻛﺘﺎب اﺳﺮار ﻗﺎﺳﻤﻲ وﺻﻒ ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻛﺎريﻫﺎ را ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻣﺮغ ﺷﺒﺎوﻳﺰ ﻫﻤﻪ ﺷﺐ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺎي از ﺷﺎخ درﺧﺖ آوﻳﺰد و ﺣﻖ ﺣﻖ ﮔﻮﻳﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻗﻄـﺮهاي ﺧـﻮن از ﮔﻠـﻮي او‬
‫ﺑﭽﻜﺪ‪ «.‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮي‪.‬‬
‫* ﻣ‪‬ﺴﺘَﺤﺴ‪‬ﻦ‪ :‬ﻧﻴﻜﻮ و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‪ ،‬ﻧﻴﻜﻮ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ .7‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳـﻦ ﺑﻠـﻮغ ﺑـﺎ آﻧﻜـﻪ ﻣﺠﺘﻬـﺪ اﻋﻠـﻢ ﺑـﻮد »ﺑـﻪ اﻗﺘﻀـﺎي ﺳـﻦ« ﻧﺮدﺑـﺎن‬
‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و از دﻳﻮار ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﻨﺠﺸﻜﺎن را ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫‪ .8‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮردن ﻣﺮغ و اﺳﺘﺨﻮان را در ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎورﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣـﺮگ او‬
‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮ آزار ﺟﺎﻧﻮران ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 80‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪاي اﺿﻄﺮاب و ﺟﻨﺒﺶ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎده آن ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﻧﺮ ﺑﻴﻀﻪ ﮔﺬارد و ﻣﺘﻌﺪد ﻧﻴﺰ ﻧﮕﺮدﻧﺪ و‬
‫‪9‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻋﻤﺮ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪ .9‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪:‬‬
‫ﺑﺮآن دﻳﺎر ﻛﻪ ﻃﻮﻃﻲ ﻛﻢ از زﻏﻦ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻫﻤﺎي ﮔﻮ ﻣﻔﻜﻦ ﺳﺎﻳﻪ ﺷﺮف ﻫﺮﮔﺰ‬
‫ﺣﺎﻓﻆ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﭘﺸﺖ ﺑﻴﻨﻢ از ﻫﻤﻪ ﻣﺮﻏﺎن درﻳﻦ ﺣﺼﺎر ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺳﺮم ﻫﻤﺎي؟‬
‫ﻣﺴﻌﻮد ﺳﻌﺪ ﺳﻠﻤﺎن‪.‬‬
‫ﻋﻮام ﮔﻮﻳﻨﺪ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺧﺪا ﺳﺎﻳﻪ ﺷﻤﺎ را از ﺳﺮ ﻣﺎ ﻛﻢ ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
 ‫دام و دد‬

‫دﻳﺪن اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺮاد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﮔﻮرﺧﺮ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ زود دﻳﺪن روﺑﺎه ﻣﺒﺎرﻛﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻤﻮن ﻣﻴﻤﻨﺖ دارد روز اول ﺳﺎل دﻳﺪﻧﺶ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮن ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ﺷﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺮﮔﻮش در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد‪.‬‬
‫ﺳﮓ ﻫﻔﺖ ﺟﺎن دارد‪.‬‬
‫ﺳﮓ ﻛﻪ ﺷﺐ زوزه ﺑﻜﺸﺪ ﺑﺪ ﺷﮕﻮن اﺳﺖ و ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺮد اﮔﺮ ﭘﺸﺖ در ﺧﺎﻧﻪ زوزه ﺑﻜﺸﺪ اﻫـﻞ ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫اﺳﺐ ﭼﭗ ﻳﻤﻦ ﻧﺪارد )ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻪ ﭘﺎي او ﺳﻔﻴﺪ و ﻳﻜﻲ ﺳﻴﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪(.‬‬
‫‪2‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺳﮓ ﺑﻪ دﻫﻦ آدم ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ و ﭼﻴﺰي ﺑﻪ او ﻧﺪﻫﻨﺪ آن ﻛﺲ ﻣﺮض ﺟﻮع ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮراك اﮔﺮ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺑﺪﺳﺖ آدم ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻪ ﻟﻘﻤﻪ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرد ﺑـﻪ او ﺑﺪﻫﻨـﺪ‬
‫وﮔﺮﻧﻪ درد ﺑﻲدرﻣﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺳﮓ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻼﺋﻜﻪ از آﻧﺠﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻂٌ ذ‪‬ر‪‬ا ‪‬ﻋ ‪‬ﻴﻪ‪ ‬ﺑِﺎ ْﻟﻮ‪‬ﺻ‪‬ﻴﺪ‪ (18 :18 ‬اﻳﻦ آﻳـﻪ راﺟـﻊ‬
‫ﻫﺮﮔﺎه از ﺳﮕﻲ ﺑﺘﺮﺳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪) :‬و‪َ ‬ﻛ ْﻠ ‪‬ﺒ ‪‬ﻬﻢ‪ ‬ﺑ‪‬ﺎ ‪‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﮓ اﺻﺤﺎب اﺳﺖ ﭼﻮن او در دم ﻏﺎر ﺳﺮش را روي دو دﺳﺘﺶ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ و ﺧﻔﺘـﻪ ﺑـﻮد از اﻳـﻦ ﺟﻬـﺖ ﻫـﺮ‬
‫ﺳﮕﺶ ﻛﻪ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺑﺸﻨﻮد آرام و ﺑﻲآزار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫»ﺧﻄﻲ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻨﻲ اﺳﭗ واﻗﻊ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻄﻬﺎي ﻛﻒ دﺳﺖ آدﻣﻲ ﭼﻨـﻴﻦ آوردهاﻧـﺪ ﻛـﻪ اﮔـﺮ آن‬
‫ﺧﻄﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺎﻫﻲ واﻗﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻤﺎن ﺑﻮد آن اﺳﭗ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺒﺎرك اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺻـﺎﺣﺐ او‬

‫ﺳﻮاري ﺑﺮ آن اﺳﺐ ﻛﺮدن ﺧﻄﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫دو دﺳﺖ ﺳﻔﻴﺪ و ﻳﻜﻲ ﭘﺎي راﺳﺖ‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .2‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه اﺣﺘﺮام و ﺗﻮﺟﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﭘﺎس وﻓﺎداري‪ ،‬ﭘﺎﺳـﺒﺎﻧﻲ و اﺣﺘﻴـﺎج ﺧﻮدﺷـﺎن ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻴﻮان ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم اﻳﻦ ﺣﻴﻮان ﻧﺠﺲ ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آزار ﻛﺮدن او ﻣﺴﺘﺤﺴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﺪ در ص‬
‫‪ 25‬در ‪ 31‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‪:‬‬
‫»)‪ (1‬اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ ﻧﺎن ﺧﻮرﻧﺪ ﻟﻘﻤﻪ از ﺗﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎز ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺑﻪ ﺳﮓ دﻫﻨـﺪ )‪ (2‬و ﺳـﮓ ﻧﺒﺎﻳـﺪ زدن )‪ (3‬ﭼـﻪ از‬
‫دروﻳﺸﺎن ﻫﻴﭽﻜﺲ دروﻳﺸﺘﺮ از ﺳﮓ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺎن ﺑﺎﻳـﺪ دادن ﭼـﻪ ﻛﺮﻓـﻪ ﻋﻈـﻴﻢ ﺑﺎﺷـﺪ )‪ (6‬ﺑـﻪ ﮔﻴﺘـﻲ ﭘﺎﺳـﺒﺎن ﻣﺮدﻣـﺎن و‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺴﺖ )‪ (7‬اﮔﺮ ﺳﮓ ﻧﺒﻮدي ﻳﻚ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪي داﺷﺖ )‪ (8‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻪ او ﺑﺎﻧﮓ ﻛﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﺑﺎﻧـﮓ او ﻧﺸـﻨﻮد دﻳـﻮ و‬
‫دروج ﺑﺪ وارد از ﺟﺎي ﻫﺎ ﺑﮕﺮﻳﺰد‪«.‬‬
‫‪ .3‬در ﺣﺪﻳﺚ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﻟﻮﻻ اﻧﻪ رﻫﻂ ﻻﻣﺮت ﺑﻬﺪﻣﻪ ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﺳﮓ ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﻧﺒﻮد ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدم ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﻛﻠﻲ از ﻣﻴﺎن‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪‬‬ ‫‪82‬‬
‫را روز ﺑﺮوز دوﻟﺖ زﻳﺎده ﮔﺮدد و اﺳﭗﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﺧﻴﺮ و ﺑﺮﻛﺖ او ﺑﻴﻔﺰاﻳﺪ و اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺎف رود اﻟﺒﺘﻪ‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺮ اﻋﺪا ﻇﻔﺮ ﻳﺎﺑﺪ‪«.‬‬
‫اﺳﺒﻲ ﻛﻪ دﻣﺶ اﻓﺸﺎن ﺑﺸﻮد ﺻﺎﺣﺐ آن ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻮر‪ -‬اﺳﺐ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي رﻧﮓ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﻛﻪ ﺧﻂ ﺳﻴﺎه از ﻛﺎﻛﻞ ﺗﺎ دم او ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ و آﻧـﺮا ﺳـﻮل‬
‫‪5‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﮔﻮﻳﻨﺪ و داﺷﺘﻦ ﭼﻨﺎن اﺳﺐ را ﻧﺎﻣﺒﺎرك داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﺳﻮر از ﮔﻠﻪ دور‪.‬‬
‫»‪ ...‬ﺳﻴﺎه ﭼﺮﻣﻪ ﺧﺠﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ...‬ﺷﺒﺪﻳﺰ روزيﻣﻨﺪ و ﻣﺒﺎرك ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ آﻫﺴﺘﻪ و ﺧﺠﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ...‬و ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﻫﺮ اﺳﭙﻲ ﻛﻪ رﻧﮓ او رﻧﮓ ﻣﺮﻏﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎﺻﻪ ﺳﭙﻴﺪ آن ﺑﻬﺘﺮ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﺗﺮ ﺑﻮده و ﺧﺪاوﻧﺪش ﺑـﻪ ﺣـﺮب ﻫﻤﻴﺸـﻪ‬
‫ﭘﻴﺮوزي‪ ...‬زرده زاغ ﭼﺸﻢ و ﻋﻨﺒﺮ رﻧﮓ ﻛﻪ رﻧﮓ ﭼﺸﻢ او ﺑﻪ زردي زﻧﺪ و آن اﺳﭙﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﻧـﺪام او ﻧﻘﻄـﻪﻫـﺎي‬
‫ﺳﭙﻴﺪ ﺑﻮد ﻳﺎ زرد و ﭼﻮن ﺧﻨﮓ ﻋﻘﺎب ﺑﺎ ﺳﺮخ ﺧﻨﮓ ﭘﺎء او ﺑﺲ ﺳﭙﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺖ رﻧﮓ ﺑﺎ روي ﺳﭙﻴﺪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر‬
‫‪6‬‬
‫دﺳﺖ و ﭘﺎي او ﺳﭙﻴﺪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﺮخ و ﺧﺠﺴﺘﻪ )ﺑﻮد(‪«.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮ در دﺳﺖ و رو ﺑﺸﻮﻳﺪ ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﻛﻪ دﺳﺖ و رو ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮم دﺳﺘﺖ را ﺑﺒﺮ ﭘﺸـﺖ ﮔﻮﺷـﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔـﺎه ﺑـﺮد‬
‫ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﻛﻪ رو ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺨﺎراﻧﺪ ﻏﻢ ﺑﻪ دل آن ﻛﺲ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﻣﺮده را ﺑﺎﻳﺪ از دﻳﻮار ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫آب ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ ﭘﺸﺖ دﺳﺖ زﮔﻴﻞ در ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻛﻪ ﻋﻄﺴﻪ ﻛﺮده ﮔﺮﺑﻪ از دﻣﺎﻏﺶ اﻓﺘﺎده ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺘﻜﺒﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﻓﺮﺳﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ ،‬اﺳﺐ ﻳﻜﻲ از آن ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻣﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪ دارد و ﻧﺸﺎﻧﻲﻫﺎي در اﻋﻀﺎي اوﺳﺖ از رﻧـﮓ ﭘﻴﭽﻬـﺎ و‬
‫ﻏﻴﺮه ﻛﻪ از روي آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد‪ .‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻮسﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ و ﻓﺮسﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦ آرا‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.54‬‬
‫ﭼﺮخ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﺎن ﻛﻪ ﻫﺴﺖ زاده ﺗﻘﺪﻳﺮ اوﺳﺖ‬ ‫‪.7‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﺴﺖ ﻋﻄﺴﻪ ﺷﻴﺮ ﻋﺮﻳﻦ‬
‫ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ‪.‬‬
‫و اﺻﻄﻼح‪ :‬ﻣﮕﺮ از دﻣﺎغ ﺷﻴﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺘﺎدهاي؟‬
‫*»ﺧﺪاى ﻋﺰّ و ﺟﻞّ ﻣﺮﻳﻦ دو ﺧﻠﻖ اﻧﺪر ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از آن ﻳﻜﻲ ﺧﻮك اﺳﺖ و ﻳﻜﻲ ﮔﺮﺑﻪ‪ .‬و ﺳﺒﺐ آﻓﺮﻳـﺪن اﻳﺸـﺎن آن‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻮح ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻜﺸﺘﻰ اﻧﺪر ﺑﻮد و ﻣﻴﺎن ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﺎن و ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﺮﮔﻴﻨﻬﺎ ﺑﻮد و ﮔﻨﺪ ﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻜﺸﺘﻰ اﻧﺪر ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و‬
‫ﺑﻨﻮح ﺑﻨﺎﻟﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ را از اﻳﻦ ﮔﻨﺪ ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻧﻮح دﺳﺖ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﭘﻴﻞ ﺑﺮﻣﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮك از دﺑﺮ ﭘﻴﻞ ﺑﻴـﺮون آﻣـﺪ و‬
‫آن ﭘﻠﻴﺪﻳﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﺘﻰ اﻧﺪر ﺑﻮد ﻫﻤﻪ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬و آن ﮔﻨﺪ ﺑﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻮش ﭘﻴﺪا آﻣﺪ ﺑﺪان ﻛﺸﺘﻰ اﻧﺪرون‪ ،‬و از دﺳﺖ ﻣﻮش ﻫﻴﭻ ﭼﻴـﺰ‬
‫ﺧﻮردﻧﻰ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻧﻬﺎدن ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺨﻮردى‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﻮى ﻧﻮح رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎﻟﻴﺪﻧﺪ از دﺳﺖ ﻣﻮش و ﻋﺬاب اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﺧـﺪاى‬
‫ﻋﺰّ و ﺟﻞّ ﻣﺮ ﻧﻮح را ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ دﺳﺖ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺷﻴﺮ ﺑﺮﻣﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﺮﺑﻪ از ﺑﻴﻨﻰ ﺷﻴﺮ ﺑﻴﺮون اﻓﺘﺎد‪ ،‬آن ﻣﻮﺷﺎن را ﻫﻤﻪ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﭘـﺲ‬
‫اﻳﻦ دو ﺧﻠﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاى ﻋﺰّ و ﺟﻞّ اﻳﺸﺎن را اﻧﺪر ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻮح آﻓﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻃﺒﺮي‪ ،‬ج ‪ ،3‬ص ‪ 734‬و ‪«735‬‬
‫‪83‬‬ ‫‪‬‬ ‫دام و دد‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﺳﻴﺎه ﺟﻦ اﺳﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ او آزار ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻏﺸﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ ﻛﻪ ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﻢ اﷲ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﺗﺎ در آن دﻧﻴﺎ ﺑﺴﻢ اﷲ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺎدت ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺳﮓ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﺑﻪ آدم ﻣﻮﻣﻦ ﻛﺎري ﻧﺪارد و ﮔﻮﺷﺖ او را ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺟﺎﻧﻮران اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻮا ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎران ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻧﺸﺎن اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﺮگ ﻣﻲزاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮگ از آدم ﻟﺨﺖ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ را ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻋﻠﻲ ﻧﻮازش ﻛﺮده و دﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺶ ﻛﺸﻴﺪه از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﭘﺸـﺘﺶ ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ زود ﻛﻪ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﺧﺮﮔﻮش ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺐ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي را ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮﮔﻮش ﻛﻪ ﻣﻲدود اﮔﺮ از ﻃﺮف ﭼﭗ او را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ و اﮔﺮ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫ﺷﺘﺮ در ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻛﻴﻨﻪ ﺷﺘﺮي ﺗﺎ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻔﺘﺎر‪» -‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺻﻴﺪ ﻛﻔﺘﺎر دﻓﻲ و ﺳﺎزي ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻮراخ آن ﺑﺮﻧﺪ و ﻳﺎ دو ﺳﻨﮓ ﺑـﺮ ﻫـﻢ‬
‫زﻧﺪ و ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻣﻄﺮب ﻫﻤﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻛﻔﺘﺎر در ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ؟ و دﻳﮕﺮي ﺟﻮاب دﻫﺪ‪ :‬ﻛﻔﺘـﺎر در ﺧﺎﻧـﻪ ﻧﻴﺴـﺖ و‬
‫‪10‬‬
‫ﻛﻢﻛﻢ ﺳﻮراخ را ﻓﺮاخ ﻛﺮده دﺳﺖ و ﭘﺎي ﻛﻔﺘﺎر ﺑﺮﺑﻨﺪﻧﺪ‪«.‬‬
‫ﻓﻴﻞ ﭘﺎدﺷﺎه ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻮده‪ ،‬ﺣﻀﺮت او را اﺣﻀﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﻣﻦ دﻣـﺎغ ﻧـﺪارم‪ .‬ﺣﻀـﺮت‬
‫‪11‬‬
‫ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﻚ دﻣﺎﻏﻲ ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺟﻤﻊ آوري ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬و ﺧﺮﻃﻮم در ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫‪ .8‬ﭼﻮن ﮔﺮﺑﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮردن ﻋﻀﻼت ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻋـﻮام ﮔﻤـﺎن ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﻧﻤـﻚﻧﺸـﻨﺎس اﺳـﺖ و‬
‫ﭼﺸﻤﺶ را ﻋﻤﺪاً ﻣﻲﺑﻨﺪد ﻳﻌﻨﻲ اﺣﺴﺎن ﺗﻮ را ﻧﺪﻳﺪم‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻣﺜﻞ‪ :‬اﻳﻦ ﺷﺘﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺲ ﻣﻲﺧﻮاﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺴﺮو ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻫﻤﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻔﺘﺎر‪.‬‬ ‫ﭼﻮ ﻛﻔﺘﺎري ﻛﻪ ﺑﻨﺪﻧﺪش ﺑﻌﻤﺪا‬
‫ﻣﻮﻟﻮي ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺰ آن دل ﺑﺮﻛﻨﻲ‬ ‫در وﺣﻞ ﺗﺄوﻳﻞ رﺧﺼﺖ ﻣﻲﻛﻨﻲ‬
‫ﺣﻖ ﻧﮕﻴﺮد ﻋﺎﺟﺰي را از ﻛﺮم‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ روا ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮا ﻣﻦ ﻣﻀﻄﺮم‬
‫اﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ را ﻧﺒﻴﻨﻲ از ﻏﺮور‪،‬‬ ‫ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﺴﺖ و ﺗﻮ ﭼﻮن ﻛﻔﺘﺎر ﻛﻮر‬
‫از ﺑﺮون ﺟﻮﻳﻴﺪ ﻛﺎﻧﺪر ﻏﺎر ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ اﻧﺪرون ﻛﻔﺘﺎر ﻧﻴﺴﺖ‬
‫رﻓﺖ ﺗﺎ زان او ﺑﺴﻮي آﺑﺨﻮر‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ در ﺳﻮراخ ﻛﻔﺘﺎر اي ﭘﺴﺮ‬
‫او ﻫﻤﻲ ﮔﻮﻳﺪ ز ﻣﻦ ﻛﻲ آﮔﻬﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺑﻨﺪش ﻣﻲﻧﻬﻨﺪ‬
‫ﺣﻮاﺷﻲ دﻳﻮان ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺴﺮو ص ‪.676‬‬

‫←‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪‬‬ ‫‪84‬‬
‫ﻓﻴﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﺎد ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن را ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎدام ﭼﻜﺶ ﻳﺎ ﻛﻠﻨﮓ ﺑﺴﺮ او ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ دﺳﺘﺶ آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﻮن ﺷﭙﺶ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﻧﺎن ﺑﺰﻧﺪ ﻣﻴﻤﻮن ﻣﻲﺷﻮد و ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻴﻤﻮن ﺑـﻪ‬
‫‪12‬‬
‫رواﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻮده‪.‬‬
‫رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﻛﻔﺎري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻲ ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻚ ﺷﺐ در ﻗﻠﻌﻪ را ﺑﻪ روي ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﺑﻨﺪﻧـﺪ ﺻـﺒﺢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﻮزﻳﻨﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻴﻤﻮن اول رﻧﮕﺮز ﺑﻮده و دﺳﺘﺶ ﺗﻮي ﺧﻤﺮه رﻧﮕﺮزي‬
‫ﺑﻮده ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻛﻒ آن آﺑﻲ رﻧﮓ اﺳﺖ و ﻳﻜﻲ از اﺋﻤﻪ ﺑﻪ او ﻛﺎر رﺟﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫ﺧﺮس‪ -‬ﺧﻤﻴﺮ ﮔﻴﺮ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﺎن ﻣﻲﭘﺰد در ﺗﻨﻮر ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﺣﻀﺮت درﻳﻎ ﻣﻲدارد ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺎﻃﺮ‪ -‬ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮ در ﺟﻨﮓ ﺧﻴﺒﺮ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد ﻳﻜﻲ از درﻫﺎي ﻗﻠﻌﻪ را ﻛﻨﺪ و ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را دو ﻃﺮف‬
‫ﺧﻨﺪق ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻗﺸﻮن روي در ﻣﻲآﻣﺪه و ﺣﻀﺮت آﻧﺮا ﺑـﻪ ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ ﭘﻴـﺎده ﻣـﻲﻛـﺮده؛ دﺷـﻤﻨﺎن ﺣﻀـﺮت‬
‫ﭼﺎرﭘﺎﻳﺎن را ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن ﺧﺴﺘﻪ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻫـﻴﭻ ﺣﻴـﻮاﻧﻲ روي در ﻧﻤـﻲرود ﻣﮕـﺮ‬
‫ﻗﺎﻃﺮ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﺴﻞ او ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺘﺮ‪ -‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ از او ﻣﻲرﻧﺠﺪ‪ .‬از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﻧـﺪا ﻣـﻲرﺳـﺪ ﻛـﻪ ﭼـﺮا ﻣﻬﻤـﺎن را‬
‫رﻧﺠﺎﻧﻴﺪي؟ ﺣﻀﺮت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲرود و او را ﺳﻮار ﺷﺘﺮ ﻣـﻲﺑﻴﻨـﺪ ﺑـﺎ ﺷـﺘﺮ او را ﺑﻠﻨـﺪ ﻛـﺮده روي‬
‫دوﺷﺶ ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬در ﻣﻴﺎن راه ﺷﺘﺮ ادرارش ﻣﻲﮔﻴﺮد در اﻳﻦ وﻗﺖ ﻣﻠﻜﻲ آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳـﻞ او را ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ ﻣﻨﺤـﺮف‬
‫‪14‬‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﻀﺮت آﻟﻮده ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ .11‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ در اﺛﺮ اﺷﺘﺒﺎه دﻣﺎغ و ﺑﻴﻨﻲ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪه ﭼﻮن در اﺻﻄﻼح ﻋﻮام‪ :‬دﻣﺎغ ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر‬
‫اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺎﻟﺖ روﺣﻴﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر اﺳﺖ را ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺼﻮر ﻛﺮده و ﺑﺮاي ﺧﺮﻃﻮم ﻓﻴﻞ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ را ﺟﻌﻞ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .12‬از اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﭙﺶ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﻨﻔﻮر و ﻛﺜﻴﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ‪ 72‬ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﮔﺰﻧﺪﮔﺎن رﺟـﻮع‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .13‬ﻣﻴﻤﻮن‪ ،‬ﺧﺮس و ﺳﻴﺎهﭘﻮﺳﺘﺎن از ﻧﮋادﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ آدﻣﻴﺰاد و ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ آدﻣﻬﺎ و دﻳﻮ و دروج و ﭘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻮﻧﺪ ﻫﺸﻦ(‪.‬‬
‫‪ .14‬ﻣﺜﻞ‪ :‬ﺑﻪ ﺷﺘﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﺮا ﺷﺎﺷﺖ از ﭘﺲ اﺳﺖ‬
‫ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰم ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﻛﺲ اﺳﺖ؟‬
 ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن‬

‫ﻣﻬﺮﮔﺎن‪» -‬ﺟﺸﻨﻲ ازﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻌﺪ از ﻧﻮروز ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎنﻛﻪ ﻧﻮروز ﻋﺎﻣﻪ و ﻧﻮروز ﺧﺎﺻﻪ ﺑـﻮد ﻣﻬﺮﮔـﺎن‬
‫ﻧﻴﺰ ﻋﺎﻣﻪ و ﺧﺎﺻﻪ ﺑﻮد و ﺗﻌﻈﻴﻢ اﻳﻦ ﺟﺸﻦ ﺗﺎ ﺷﺶ روز ﻛﻨﻨﺪ‪ ...‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن درﻳﻦ روز ﺗﺎج زرﻳﻨﻲ ﻛـﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺮ ﻧﻴـﺮ‬
‫اﻋﻈﻢ ﺑﺮ آن ﺑﻮدي ﺑﻪ ﺳﺮ ﺧﻮد و ﺑﺮ ﺳﺮ اوﻻد ﺧﻮد ﻧﻬﺎدﻧﺪي و روﻏﻦﺑﺎن را ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺮك ﺑﺮ ﺑـﺪن ﻣﺎﻟﻴﺪﻧـﺪي و‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﻳﻦ روز ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺰد ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﺟﻢ آﻣﺪﻧﺪي ﻣﻮﺑﺪان ﺑﻮدﻧﺪي و ﻫﻔﺘﺨﻮان را ﻛﻪ ﺷﻜﺮ و ﺗﺮﻧﺞ و ﺳﻴﺐ‬
‫و ﺑﻬﻲ و اﻧﺎر و ﻋﻨﺎب و اﻧﮕﻮر ﺳﭙﻴﺪ و ﻛﻨﺎر در آن ﺑﻮدي ﺑﺎ ﺧﻮد آورﻧﺪي ﭼﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﭘﺎرﺳﺎﻳﺎن آﻧﺴﺖ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ‬
‫روز ﻫﺮ ﻛﺲ از ﻣﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺨﻮرد و روﻏﻦﺑﺎن ﺑﺮ ﺑﺪن ﺑﻤﺎﻟﺪ و ﮔﻼب ﺑﭙﺎﺷﺪ و ﺑﺮ ﺧﻮد و ﺑـﺮ دوﺳـﺘﺎن ﺧـﻮد‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﭙﺎﺷﺪ در آن ﺳﺎل آﻓﺎت و ﺑﻠﻴﺎت ﺑﺴﻴﺎري از وي ﻣﻨﺪﻓﻊ ﮔﺮدد‪«...‬‬
‫ﺟﺸﻦ ﺳﺪه‪» -‬ﺑﻪ ﻓﺘﺢ اول و دوم ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ آﺗﺶ ﺷﻌﻠﻪ ﻛﺸﻨﺪه و آﺗﺶ ﺷﻌﻠﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧـﺎم روز دﻫـﻢ‬
‫ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه اﺳﺖ و درﻳﻦ روز ﻓﺎرﺳﻴﺎن ﻋﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ و ﺟﺸﻦ ﺳﺎزﻧﺪ و آﺗﺶ ﺑﺴﻴﺎر اﻓﺮوزﻧﺪ‪ ...‬و آﺗﺶ در ﻛﻮه و ﺻﺤﺮا‬
‫‪2‬‬
‫زﻧﻨﺪ؛ ﮔﻮﻳﻨﺪ واﺿﻊ اﻳﻦ ﺟﺸﻦ ﻛﻴﻮﻣﺮث ﺑﻮده‪«.‬‬
‫ﺳﺪه ﺳﻮزي‪ -‬ﺟﺸﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز زرﺗﺸـﺘﻴﺎن ﻛﺮﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻳﺎدﮔـﺎر ﺟﻤﺸـﻴﺪ و ﻋـﺎدات اﻳـﺮان ﺑﺎﺳـﺘﺎن‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮﻗﻮﻓﺎﺗﻲ در ﻛﺮﻣﺎن اﺧﺘﺼﺎص دادهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎه روز ﭘﻴﺶ از ﺟﺸﻦ ﻧﻮروز ﺧﺮوارﻫﺎ ﺑﺘﻪ و‬
‫ﻫﻴﺰم )درﻣﻨﻪ( در ﮔﺒﺮ ﻣﺤﻠﻪ )ﺑﺎﻏﭽﻪ ﺑﻮداغ آﺑﺎد( ﮔﺮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﺐ اﻳﻦ ﺑﺎﻏﭽﻪ ﺧﺎﻧﻪاي اﺳﺖ ﻣﺴـﺠﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ و‬
‫ﻣﻮﺑﺪان ﻣﻮﺑﺪ از اﻋﻴﺎن ﺷﻬﺮ و ﺣﺘﻲ از ﺧﺎرﺟﻪﻫﺎ دﻋﻮت ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬درﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺮاب و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ و ﻣﻴـﻮه‬
‫زﻳﺎد ﭼﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد اول ﻏﺮوب دو ﻧﻔﺮ ﻣﻮﺑﺪ دو ﻻﻟﻪ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺘﻪﻫﺎ را ﺑـﺎ آن آﺗـﺶ ﻣـﻲزﻧﻨـﺪ و ﺳـﺮود‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﺗﺶ ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻲزﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺷﺎدي دور آﺗﺶ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﺗﺮاﻧﻪ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭘﻨﺠﺎه ﺑﻪ ﻧﻮروز ﻫﺎ ﺑﻠﻪ‬ ‫ﺻـﺪ ﺑﺴﺪه ﺳﻲ ﺑﮕﻠﻪ‪.‬‬
‫ﺷﺮاب ﻣﻲﻧﻮﺷﻨﺪ و ﻣﻴﺎن ﻫﻠﻬﻠﻪ ﺷﺎدي ﺟﺸﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻛﺮﻣﺎن ﻫﻤﻪ ﻣـﺮدم ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﺳـﺪه ﺳـﻮزي‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻼﺣﺘﻲ ﺑﺮاﻳﺸﺎن دارد ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از آن اول ﺑﺬر اﻓﺸﺎﻧﻲ و ﻛﺸـﺖ و ﻛـﺎر ﺑﺮزﮔـﺮان اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻋﺎدت در ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺧﺮاﺳﺎن ﻫﻢ ﻫﻨﻮز وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫دي ﺑﻤﻬﺮ‪» -‬روز ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ از ﻫﺮ ﻣﺎه ﺷﻤﺴﻲ و اﻳﻦ روز از ﻣﺎه دي روز ﻋﻴﺪ و ﺟﺸﻦ ﻣﻐـﺎن اﺳـﺖ‪ .‬و اﻳـﻦ‬
‫روز ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﻣﺒﺎرك ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺻﻮرﺗﻲ از ﺧﻤﻴﺮ آرد ﺳﺎزﻧﺪ ﻳﺎ از ﮔﻞ و آﻧﺮا در راه ﮔـﺬار ﺑﻨﻬﻨـﺪ و ﺧـﺪﻣﺖ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻠﻮك و ﺳﻼﻃﻴﻦ را‪ .‬آﻧﮕﻪ ﺑﻪ آﺗﺶ ﺑﺴﻮزد‪ .‬آوردهاﻧﺪ ﻛﻪ درﻳـﻦ روز ﻓﻄـﺎم* ﻓﺮﻳـﺪون ﺑـﻮده و او ﺑـﺮ ﮔـﺎو‬

‫‪ .1‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮي‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫* ﻓ‪‬ﻄﺎم‪ :‬ﻫﻨﮕﺎم از ﺷﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻮدك‪.‬‬
 ‫‪ a 86‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﺪاد اﻳﻦ روز ﺳﻴﺐ ﺑﺨﻮرد و ﻧـﺮﮔﺲ ﺑﺒﻮﻳـﺪ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺳـﺎل ﺑﺨﻴـﺮ و راﺣـﺖ‬
‫ﺑﮕﺬراﻧﺪ و دود ﻛﺮدن درﻳﻦ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺎل اﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ از ﻗﺤﻄﻲ و دروﻳﺸﻲ‪ ،‬و درﻳـﻦ روز ﻧﻴﻜﺴـﺖ‬
‫ﺻﺪﻗﻪ دادن و ﻧﺰد ﺑﺰرﮔﺎن و ﻣﻬﺘﺮان ﺷﺪن و ﮔﻮﻳﻨﺪ درﻳﻦ روز زردﺷﺖ از اﻳـﺮان ﺑﻴـﺮون رﻓﺘـﻪ‪ .‬زراﺗﺸـﺖ ﺑﻬـﺮام‬
‫ﮔﻔﺘﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺮان ﻛﻪ ﺑﻨﻤﻮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭼﻬﺮ‬
‫ﺑﻪ روزي ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻲ ورا دﻳﻤﻬﺮ‬
‫ز اﻳﺮان ﺑﺮون ﺷﺪ زراﺗﺸﺖ ﭘﺎك‬
‫‪3‬‬
‫ﻫﻤﻲ رﻓﺖ ﮔﺮﻳﺎن ﭼﻮ اﺑﺮ ﺳﻔﺎك‪«.‬‬
‫ﻛﻮﺳﻪ ﺑﺮ ﻧﺸﻴﻦ‪» -‬ﻧﺎم ﺟﺸﻨﻲ ﺑﻮده در ﻣﻴﺎن ﭘﺎرﺳﺎﻳﺎن ﻛﻪ اول ﻣﺎه آذر ﻣﺮدي ﻛﻮﺳﻪ را ﺳـﻮار ﻛـﺮده ﺑـﺮ‬
‫ﺑﺪن او داروﻫﺎي ﮔﺮم ﻃﻼ ﻛﺮده و ﻃﻌﺎﻣﻬﺎي ﮔﺮم ﺑﻪ وي ﺧﻮراﻧﻴﺪه ﺑﺎدزﻧﻲ در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎد ﻣـﻲزده و‬
‫از ﮔﺮﻣﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮده و ﻣﺮدم از اﻃﺮاف ﺑﺮف و ﻳﺦ ﺑﺮ روي ﺑﺪن او ﻣﻲزدﻧﺪ و ﺑﻪ او ﭼﻴﺰي ﻣـﻲدادﻧـﺪ و اﮔـﺮ‬
‫ﻛﺴﻲ ﺑﻪ او ﭼﻴﺰي ﻧﺪادي ﻣﺮﻛﺐ ﻳﺎ ﮔﻞ ﺗﻴﺮه ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد داﺷﺘﻲ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻪﻫﺎي او ﭘﺎﺷﻴﺪي و ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻪ اذن‬
‫و اﺟﺎزه ﭘﻴﺸﻜﺎران ﺷﻬﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدي و اﮔﺮ زﻳﺎده ﻛﺮدي ﻣﻮاﺧﺬت ﻳﺎﻓﺘﻲ‪ .‬ﭘﺎرﺳﺎﻳﺎن اﻳﻦ روز را ﮔﺮاﻣﻲ و ﻋﺰﻳﺰ‬
‫‪4‬‬
‫داﺷﺘﻨﺪي‪«.‬‬
‫ﻣﺮدﮔﻴﺮان‪» -‬ﺟﺸﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻐﺎن در ﭘﻨﺞ روز آﺧﺮ ﻣﺎه اﺳﻔﻨﺪارﻣﺬ ﻛﻨﻨﺪ و درﻳـﻦ ﭘـﻨﺞ روز زﻧـﺎن ﺑـﺮ‬
‫ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ از ﻣﺮدان ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺷﻮﻫﺮان ﻣﺤﻜﻮم اﻳﺸﺎﻧﻨﺪ و در روز اول اﻳﻦ ﭘﻨﺞ روز ﺑﻪ‬
‫‪5‬‬
‫ﺟﻬﺖ دﻓﻊ ﻋﻘﺮب رﻗﻌﻪ ﻛﮋدم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻗﻌﻪ ﻛﮋدم‪ -‬ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت آورده ﻛﻪ ﻣﻐﺎن روز ﻧﺨﺴﺖ از ﭘﻨﺞ روزي ﻛﻪ در آﺧﺮ اﺳﻔﻨﺪارﻣﺬ‬
‫ﻣﺎه اﺳﺖ و روز ﺟﺸﻨﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا ﺟﺸﻦ ﻣﺮدﮔﻴﺮان ﺧﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﻠﻮع ﺳﭙﻴﺪه ﺗﺎ ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎب ﺑﻪ ﺟﻬﺖ دﻓﻊ ﻫﻮام ﺳﻪ‬
‫رﻗﻌﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ و آﻧﺮا ﺑﺮ ﺳﻪ دﻳﻮار ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪ و دﻳﻮار ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﺻﺪرﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫در اﻳﻦ روز ﻧﻴﻮ آﻓﺮﻳﺪون ﻃﻠﺴﻤﻲ ﻓﺮﻣﻮدي و ﺳﻤﻮم ﻫﻮام و ﺣﻴﻮاﻧﺎت را ﺑﺴﺘﻲ و ﻣﻮﺑﺪ آﻧﻜﻪ واﺿﻊ ﻧﻮﺷـﺘﻦ رﻗﻌـﻪ‬
‫ﻛﮋدم ﺑﻮده اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺎرﺳﻴﺎن ﺑﺪان رﻗﻌﻪ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم اﻳﺰد و ﺑﻨﺎم آﻓﺮﻳﺪون و ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮآﻧﻨﺪ از ﭘﺎرﺳﻴﺎن ﻛﻪ‬
‫‪6‬‬
‫ﻓﺮﻳﺪون ﻧﻮح اﺳﺖ و ازﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺮﺑﺎن در آن رﻗﻌﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﺳﻼم ﻋﻠﻲ ﻧﻮح ﻓﻲ اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ‪«.‬‬
‫اﺑﻮرﻳﺤﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ در اﻵﺛﺎر اﻟﺒﺎﻗﻴﻪ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻮام ﺑﺮاي دﻓﻊ زﻳﺎن ﻛﮋدم در روز اﺳﻔﻨﺪار ﻣﺬ از ﻣﺎه اﺳـﻔﻨﺪار‬
‫ﻣﺬ ﻣﻴﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﺳﭙﻴﺪه ﺗﺎ ﺑﺮآﻣﺪن آﻓﺘﺎب اﻳﻦ اﻓﺴﻮن را ﺑﺮ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ :‬ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟـﺮﺣﻤﻦ‬

‫‪ .3‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮي‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪87 ‬‬

‫اﻟﺮﺣﻴﻢ اﺳﻔﻨﺪار ﻣﺬ ﻣﺎه اﺳﻔﻨﺪار ﻣﺬ روز ﺑﺴﺘﻢ رم و رﻓﺖ)؟( زﻳﺮ و زﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺟﺰ ﺳﺘﻮران ﺑﻨﺎم ﻳﺰدان و ﺑﻨﺎم ﺟﻢ و‬
‫آﻓﺮﻳﺪون ﺑﺴﻢ اﷲ آدم و ﺣﻮا ﺣﺴﺒﻲ اﷲ وﺣﺪه و ﻛﻔﻲ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎي از آﻧﻬﺎ را ﺑﺮ ﺳﻪ دﻳﻮار اﻃﺎق ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪ و دﻳﻮار‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺻﺪر ﺣﺠﺮه را آزاد ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺸﺮات از آن راه ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﮔﺮ ﺑﺮ دﻳـﻮار ﭼﻬـﺎرم ﻫـﻢ از‬
‫اﻳﻦ ﻃﻠﺴﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺷﻮد از اﺛﺮ و ﺧﺎﺻﻴﺖ اﻳﻦ ﻃﻠﺴﻢ ﺣﺸﺮات ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و راه ﻓﺮار ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﺳﺮﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﻨﺠﺮه ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﮕﺮ از آن راه ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺸﻦ ﭘﻴﺶ از ﻧﻮروز‪ -‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻪ ﻧﻮروز ﻣﺎﻧﺪه در ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ آﺗﺶ اﻓﺮوز ﻣﻲﮔﺮدد و آن ﻋﺒﺎرﺗﺴـﺖ از دو‬
‫ﻳﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ رﺧﺖ رﻧﮓ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻣﻲﭘﻮﺷﺪ و ﺑﻪ ﻛﻼه دراز و ﻟﺒﺎﺳﺸﺎن زﻧﮕﻮﻟﻪ آوﻳﺰان ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ روﻳﺸـﺎن‬
‫ﺻﻮرﺗﻚ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ دو ﺗﺨﺘﻪ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﺪ و اﺷﻌﺎري ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﺮوز آﻣﺪه‪.‬‬ ‫آﺗﺶ اﻓﺮوز آﻣﺪه‪،‬‬
‫ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﺮوز ﻓﻘﻴﺮم‪.‬‬ ‫آﺗﺶ اﻓﺮوز ﺻﻐﻴﺮم‪،‬‬
‫ﻫﺮﭼﻲ ﻧﺒﻮده آﻣﺪه‪.‬‬ ‫روده و ﭘﻮده* آﻣﺪه‪،‬‬
‫‪7‬‬

‫و دﻳﮕﺮ ﻣﻲرﻗﺼﺪ و ﺑﺎزي در ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ وﻗﺖ ﻣﻴﻤﻮن ﺑﺎز‪ ،‬ﺑﻨﺪﺑﺎز‪ ،‬ﻟﻮﻃﻲ‪ ،‬ﺧﺮس ﺑﺮﻗﺺ و ﻏﻴﺮه ﻛﺎرﺷﺎن رواج دارد و ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي ذﻳﻞ ﺧﻮاﻧـﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻧﻤﺮده‪،‬‬ ‫ﻓﻠﻔﻠﻲ ﻣﺮده؟‬
‫ﺗﺨﻢ ﮔﺮازه‪.‬‬ ‫ﭼﺸﻤﺎش ﻛﻪ وازه‬
‫دﺳﺘﺶ اﺳﺘﺨﻮن ﻧﺪاره‬ ‫ﻧﻮن ﺧﻮرده و ﺟﻮن ﻧﺪاره‬
‫ﻣﻴﻞ ﭘﺸﺖ ﺑﻮن ﻧﺪاره‬
‫ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﻛﺸﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎم‬ ‫اﻣﺎن از آش رﺷﺘﻪ‬
‫داﺋﻴﻢ ﻗﺎﺷﻖ ﺗﺮاﺷﻪ‬ ‫ﻧﻨﻢ ﺳﺮ ﻛﺎر آﺷﻪ‬
‫ﺧﺎﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮره ﻣﻲﺷﺎﺷﻪ‬
‫ﺳﻮار ﭘـﻮس ﻫﻨﺪوﻧـﻪ‬ ‫ﻳــﻪ دﻧﺪوﻧـﻪ‬ ‫دﺧﺘﺮ‬
‫در ﺧﻮﻧﻪ داروﻏﻪ ﻣﻲره‬ ‫ﻫﻨﺪوﻧــﻪ ﻳﺮﻏــﻪ ﻣﻲره‬
‫دل ﭘــﺮ دردي دارم‬ ‫داروﻏﻪﺟﻮن ﻋﺮﺿﻲ دارم‬
‫ﭘﺸﺘﺸﻮ ﺑــﺮ ﻣﻦ ﻛــﺮده‬ ‫ﺷﻮورم زن ﻛــﺮده‬
‫ﻳﻪ ﻧﻮن ازم ﻛﻢ ﻛﺮده‬
‫ﻣﻦ ﺑﺨﻮرم ﻳــﺎ اﻛﺒﺮي؟‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻪ دوﻧﻪ ﻧﻮن ﭘﺮﭘﺮي‬

‫* ﭘﻮده‪ :‬ﻛﻬﻨﻪ و ﭘﻮﺳﻴﺪه‪.‬‬

 ‫‪ a 88‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﺳﻮري‪ - 7‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آﺧﺮ ﺳﺎل ﺑﻪ رواﻳﺖ آﺧﻮﻧﺪي درﻳﻦ روز ﭘﺲ از ﻗﻀﺎﻳﺎي ﻛﺮﺑﻼ ﻣﺨﺘﺎر ﺑـﺮاي‬ ‫‪8‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ را از ﻫﻢ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺪﻫﺪ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺖ ﺷـﺒﻬﺎي ﭼﻬﺎرﺷـﻨﺒﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺲ ﺷـﻴﻌﻪ اﺳـﺖ ﺑـﺎﻻي ﺑـﺎم‬
‫ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺘﻪ روﺷﻦ ﺑﻜﻨﺪ و از آن وﻗﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮﺳﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺨﺖﮔﺸﺎﻳﻲ دﺧﺘﺮﻫﺎ را از زﻳﺮ ﺗﻮپ ﻣﺮوارﻳﺪ رد‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﻮزه ﭘﻮل ﺳﻴﺎه اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب آن را از ﺑﺎﻻي ﺑﺎم ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪ :‬درد و‬
‫ﺑﻼم ﺑﺮه ﺗﻮ ﻛﻮزه ﺑﺮه ﺗﻮ ﻛﻮﭼﻪ! و ﻳﺎ ﺳﺒﻮﻳﻲ را ﭘﺮ از آب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب آن ر از ﺑﺎم ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‬
‫و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎن ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺑﻼ ﺑﺮﮔﺮدد و ﺑﻌﺪ روي آن آﺗﺶ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﺳﻮري‬
‫دﺧﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﺘﺸﺎن ﺑﺴﺘﻪ )ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻮﻫﺮ ﮔﻴﺮﺷﺎن ﻧﻤﻲآﻳﺪ( ﻗﻔﻠﻲ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮي آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺧـﻮد‬
‫ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﻔﻞ روي ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻴﺎن دو ﭘﺴﺘﺎﻧﺸﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﻌﺪ وﻗﺖ ﻏﺮوب ﻣﻲروﻧﺪ ﺳﺮ ﭼﻬﺎر راه‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫رد ﻣﻲﺷﻮد ﺻﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻗﻔﻞ را ﺑﺎز ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎز ﺷﻮد )ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺷﻮﻫﺮ ﺳﻴﺪ ﮔﻴﺮﺷﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ‪(.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺐ و ﻳﺎ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آﺧﺮ ﺻﻔﺮ ﻫﺮﮔﺎه ﻧﻴﺖ ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﻛﻠﻴﺪ دو دﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﭘﺸـﺖ در‬
‫اﻃﺎق ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﮔﻮش ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ اﮔﺮ ﺻﺤﺒﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﻧﻴﺘﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺮاد ﻣﻲرﺳﻨﺪ و اﮔﺮ ﺑـﺮﺧﻼف آن ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻣﺮادﺷﺎن ﺑﺮآورده ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺷﻖزﻧﻲ‪ -‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﺎﺧﻮش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﺳﻼﻣﺘﻲ او در ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﺳﻮري ﻇﺮﻓﻲ ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻲرود در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ در را ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ و ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﺷﻖ ﺑﻪ آن ﻇﺮف ﻣﻲزﻧﺪ ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻳﺎ ﺧﻮراﻛﻲ و ﻳﺎ ﭘﻮل در ﻇﺮف او ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬آن ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎ را ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺎ آن ﭘﻮل ﭼﻴﺰي ﻣـﻲﺧـﺮد و‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲﺧﻮراﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻔﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺖ‪ -‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺐ ﻛﻮزه آﺑﻲ زﻳﺮ ﻧﺎودان رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺴﻲ از اﻫـﻞ ﺧﺎﻧـﻪ ﻧﻴـﺖ ﻛـﺮده‬
‫ﭼﻴﺰي در آن ﻛﻮزه ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬ﺻﺒﺢ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻓﺎل از ﺣﺎﻓﻆ ﻣﻲﮔﻴﺮد و دﺧﺘﺮ ﻧﺎﺑـﺎﻟﻐﻲ دﺳـﺖ ﻛـﺮده از‬
‫ﻛﻮزه آب ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد و ﺑﺎ ﻓﺎل ﻣﻄﺎﺑﻘﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﺘﻪ ﺧﺸﻚ و ﻳﺎ ﮔﻮن ﺑﻴﺎﺑﺎن در ﻫﻔﺖ ﻛﭙﻪ و ﻳﺎ ﺳﻪ ﻛﭙﻪ روي زﻣﻴﻦ آﺗﺶ ﻣﻲزﻧﻨﺪ و ﻫﻤـﻪ‬
‫اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ از ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ از روي آن ﻣﻲﭘﺮﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺳﺮﺧﻲ و ﺧﺮﻣﻲ ﺗﻮ از ﻣﻦ‬ ‫زردي و رﻧﺠﻮري ﻣﻦ از ﺗﻮ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ آﺗﺶ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻮت ﻛﺮد و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮش را ﺳﺮ ﭼﻬﺎر راه ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮروز‪ -‬ﭘﺎﻧﺰده روز ﭘﻴﺶ از ﻧﻮروز ﮔﻨﺪم ﻳﺎ ﻋﺪس ﺳﺒﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺷﺐ ﺟﺸـﻦ‬
‫‪8‬‬
‫‪9‬‬
‫ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﻟﺒﺎس ﻧﻮ ﻣﻲﭘﻮﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .7‬در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺟﺸﻦ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﺳﻮري از ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻫﺎي اﻳﺮان ﻣﻔﺼﻞﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻴﺰ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺨﺎراي ﻧﺮﺷﺤﻲ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﻣﺜﻞ رﺧﺖ ﺑﻌﺪ از ﻋﻴﺪ ﺑﺮاي ﮔﻞ ﻣﻨﺎر ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﻬﻨﻪ ﻗﺒﺎ ﺻﻔﺎ ﻧﺪارﻳﻢ‬ ‫ﻋﻴﺪ آﻣﺪ و ﻣﺎ ﻗﺒﺎ ﻧﺪارﻳﻢ‬ ‫ﻓﻘﺮا ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫←‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ‪89 ‬‬

‫ﺷﺐ اول ﺳﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ اﻃﺎقﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺎﻧﺪه ﺳﻔﺮه ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ ﭘﻬـﻦ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ‪ -‬ﺑﺎﻻي ﺳﻔﺮه ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ ﻳﻚ آﻳﻨﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و دو ﻃﺮﻓﺶ ﺟﺎر ﺑﺎ ﺷﻤﻌﺪان ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﺪه‬
‫اوﻻد ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ -‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﻔﺮه ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ :‬ﻗﺮآن‪ ،‬ﻧـﺎن ﺑـﺰرگ‪،‬‬
‫ﻳﻚ ﻛﺎﺳﻪ آب ﻛﻪ روﻳﺶ ﺑﺮگ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻴﺸﻪ ﮔﻼب‪ ،‬ﺳﺒﺰه ﻋﻼوه ﺑﺮ آﺟﻴﻞ ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﻣﻴﻮه و ﺷـﻴﺮﻳﻨﻲ و‬
‫ﺧﺮوس و ﻣﺎﻫﻲ‪ .‬در ﺧﻮاﻧﭽﻪ ﻫﻔﺖ ﭼﻴﺰ ﻛﻪ اﺳﻤﺸﺎن ﺑﺎ ﺳﻴﻦ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺳﭙﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺐ‪ ،‬ﺳﻴﻪ داﻧـﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺠﺪ‪ ،‬ﺳﻤﺎق‪ ،‬ﺳﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻛﻪ‪ ،‬ﺳﻤﻨﻮ‪ ،‬ﺳﺒﺰي‪ ،‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﭘﻨﻴﺮ و ﺗﺨﻢﻣﺮغ رﻧﮓ ﻛﺮده‪...‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻫﻤﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮ ﻫﻔﺖ ﺳﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﻮل ﻳﺎ ﺧﺮﺧـﺎﻛﻲ در دﺳﺘﺸـﺎن ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‬
‫ﭼﻮن ﺷﮕﻮن دارد اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺤﻮﻳﻞ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮدش ﭘﺎي ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل دﻳﮕـﺮ از ﺧﺎﻧـﻪاش‬
‫آواره ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺰاﺟﺶ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺳﺮ ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﺎﺳﺖ ﻣـﻲﺧـﻮرد و‬
‫اﺷﺨﺎص رﻃﻮﺑﺘﻲ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻴﺮه ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺰاﺟﺸﺎن ﻣﻌﺘﺪل ﺑﺸﻮد‪ .‬در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺤﻮﻳﻞ زﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻨﺠﺎق زﻳﺮ‬
‫ﮔﻠﻮﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ رﺷﺘﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺗﻜﺎن ﺧﻮردن ﺑﺮگ ﺳﺒﺰ روي آب اﺳﺖ و ﻳﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﺗﺨﻢﻣﺮغ روي آﻳﻨﻪ‪ .‬ﺷﻤﻌﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻴﺖ ﺳﻼﻣﺘﻲ در ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ روﺷﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ آﺧﺮش ﺑﺴﻮزد و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﻓﻮت ﻛـﺮد ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﻋﻤـﺮ را ﻛﻮﺗـﺎه‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺻﻮرت اﺟﺒﺎر ﺑﺎ دو ﺑﺮگ ﺳﺒﺰ آﻧﺮا ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻋﻴﺪ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﮔﺮ زن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻣﺮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺧﻮﺑﺴﺖ ﺑﻄﻮر ﻛﻠـﻲ اوﻟـﻴﻦ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮشﻗﺪم ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺻﺪ ﺳﺎل ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺮﺳﻴﺪ! در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﺧـﻮد‬
‫ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﺧﻮﺷﻘﺪم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ از در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود و ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ درﻳﻦ روز ﺷﺎدي و ﺧﺮﻣﻲ ﺑﻜﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﻪ او ﺧﻮش ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺮه ﺧﻮاﺟﻪ ﺧﻀﺮ‪ -‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﻫﻔﺖﺳﻴﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﻗﻲ ﻛﻪ دارد اﻳﻦ ﺳﻔﺮه از ﺷـﺐ ﺟﻤﻌـﻪ‬
‫آﺧﺮ ﺳﺎل ﭼﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﺿﺎﻓﻪ دارد ﺷﻴﺮ ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻲﻧﻤﻚ‪ ،‬اﺳـﻔﻨﺎج ﭘﺨﺘـﻪ و ﻗﺎوﻳـﺖ‬
‫آرد ﻧﺨﻮدﭼﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼﻣﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮاﺟﻪ ﺧﻀﺮ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺑﻴﺎﻳﺪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻮدش را ﻣﻲزﻧﺪ در ﻗﺎوﻳـﺖ‬
‫آرد ﻧﺨﻮدﭼﻲ‪.‬‬

‫»زرﺗﺸﺖ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ روان ﻣﺮدﮔﺎن در اﻳﺎم ﻓﺮوردﮔﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺸﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و اﻣﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن اﻳـﺎم ﺧﺎﻧـﻪﻫـﺎ را‬
‫ﭘﺎك ﻛﻨﻨﺪ و ﻓﺮشﻫﺎي ﭘﺎك ﺑﮕﺴﺘﺮﻧﺪ و آﻧﺠﺎ ﺧﻮردﻧﻲﻫﺎي ﺧﻮﺷﻤﺰه و اﺷﺘﻬﺎ آور ﺑﻨﻬﻨﺪ و ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺗﺎ روان ﻣﺮدﮔﺎن ﺑـﻪ ﺑـﻮ و ﻧﻴـﺮوي‬
‫آن ﻗﻮت ﮔﻴﺮﻧﺪ‪«.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ از ﻏﺮر اﺧﺒﺎر ﻣﻠﻮك ﻓﺮس ﺛﻌﺎﻟﺒﻲ‪.‬‬
‫‪» .9‬ﻫﺮ ﻛﻪ روز ﻧﻮروز ﺟﺸﻦ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﺮﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪد ﺗﺎ ﻧﻮروز ﻋﻤﺮ در ﺷﺎدي و ﺧﺮﻣﻲ ﮔﺬارد‪ «.‬ص ‪ 5‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ‪.‬‬
 ‫‪ a 90‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﺳﻴﺰدهﺑﺪر‪ -‬ﺳﻴﺰدﻫﻤﻴﻦ روز ﺑﻌﺪ از ﻧﻮروز اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم درﻳﻦ روز ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻬﺮ و ﺧﺎﻧﻪ ﺧـﺎرج ﺑﺸـﻮﻧﺪ‬
‫ﺧﻮش ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ و ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﮔﺮدش ﺑﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺤﻮﺳﺖ ﺳﻴﺰده را ﺑـﻪ ﺻـﺤﺮا ﺑﺒﺮﻧـﺪ‪ .‬دﺧﺘـﺮان ﺑـﺮاي اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺑﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎز ﺑﺸﻮد ﺳﺒﺰهﻫﺎ را ﮔﺮه ﻣﻲزﻧﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺳـﺎل دﮔﺮ‬ ‫ﺳﻴﺰده ﺑﺪر‬
‫ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺑﻐﻞ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮ‬
 ‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف‬

‫ﺳﺮو ﻛﺎﺷﻤﺮ‪ -‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ زرﺗﺸﺖ دو ﺷﺎﺧﻪ ﻛﺎج از ﺑﻬﺸﺖ آورد و ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮدش ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را در‬
‫ﻛﺎﺷﻤﺮ و دﻳﮕﺮي را در ﻓﺎرﻣﺪ از ﻗﺮاي ﻃﻮس ﻛﺎﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ دو ﻗﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺑﻲاﻧﺪازه ﺑﺰرگ و ﻛﻬﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬
‫و ﻣﺮدم ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﻏﺎن ﺑﻴﺸﻤﺎر ﺑﺮ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي آن آﺷﻴﺎﻧﻪ داﺷـﺘﻪاﻧـﺪ و در ﺳـﺎﻳﻪ آن‬
‫ﺟﺎﻧﻮران ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲﭼﺮﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮت اﻳﻦ درﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﺘﻮﻛﻞ ﻣـﻲرﺳـﺪ ﺣﻜﻤـﻲ ﺑـﻪ ﻃـﺎﻫﺮ ﺑـﻦ‬
‫ﻋﺒﺪاﷲ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺣﺎﻛﻢ ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﻮده ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ درﺧﺖ ﺳﺮو ﻛﺎﺷﻤﺮ را ﻛـﻪ در ﺑﺴـﺖ ﻧﻴﺸـﺎﺑﻮر ﺑـﻮده‬
‫ﺑﺮﻳﺪه ﺑﺮ ﮔﺮدوﻧﻪﻫﺎ ﺑﻨﻬﺪ و ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي آن را در ﻧﻤﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﺘﺮان ﺑﺎر ﻛﺮده ﺑﻪ ﺑﻐـﺪاد ﺑﻔﺮﺳـﺘﻨﺪ‪ .‬دﺳـﺘﻪاي از‬
‫زرﺗﺸﺘﻴﺎن ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار دﻳﻨﺎر ﺑﻪ ﻃﺎﻫﺮ وﻋﺪه ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ درﺧﺖ را ﻧﺒﺮد وﻟﻲ ﻃـﺎﻫﺮ‬
‫درﺧﺖ را ﻣﻲاﻧﺪازد و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎنﻧﻤﺎي از ﻣﺪت ﻋﻤﺮ آن درﺧﺖ ﺗﺎ ﺳـﻨﻪ دوﻳﺴـﺖ و ﺳـﻲ و دو‬
‫)‪ 232‬ﻫﺠﺮي( ﻫﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ 1...‬و ﭼـﻮن آن درﺧـﺖ ﺑﻴﻔﺘـﺎد در آن ﺣـﺪود زﻣـﻴﻦ‬
‫ﺑﻠﺮزﻳﺪ و ﺑﻪ ﻛﺎرﻳﺰﻫﺎ و ﺑﻨﺎﻫﺎ ﺧﻠﻞ راه ﻳﺎﻓﺖ و اﺻﻨﺎف ﻣﺮﻏﺎن ﺑﻴﺮون از ﺣﺪ و ﺣﺼﺮ از ﺷﺎﺧﺴﺎر آن درﺧﺖ ﭘﺮﻳـﺪن‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻫﻮا ﭘﻮﺷﻴﺪه ﮔﺸﺖ و ﻣﺮﻏﺎن ﺑﻪ اﻧﻮاع اﺻﻮات ﺧﻮش‪ ،‬ﻧﻮﺣﻪ و زاري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ...‬و ﭼﻮن اﻳﻦ درﺧﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺰﻟﻲ ﻣﻘﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪ رﺳﻴﺪ ﻏﻼﻣﺎن ﺗﺮك ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺘﻮﻛﻞ ﻋﻠﻴﻪاﻟﻠﻌﻨﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﺗـﻦ او را ﭘـﺎره ﭘـﺎره‬
‫‪2‬‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎه ﺳﻨﮓ‪ -‬ﻧﺎم ﻣﻮﺿﻌﻲ اﺳﺖ در ﮔﺮﮔﺎن و در آﻧﺠﺎ ﭼﺸﻤﻪاي ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم اﺳﺖ ﻛـﻪ اﮔـﺮ ﺟﻤﻌـﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻬﺖ آوردن آب ﺑﺎ ﻛﻮزهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮ ﺳﺮ آن ﭼﺸﻤﻪ روﻧﺪ و آب ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ و ﻳﻚ ﺗﻦ از آﻧﻬﺎ ﭘـﺎي ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺮ ﻛﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ راه آﻧﻬﺎﺳﺖ ﻧﻬﺪ آب آن ﻣﺮدم در ﻛﻮزهﻫﺎ ﺗﻠﺦ ﻣـﻲﺷـﻮد ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺮﻳﺰﻧـﺪ و دوﺑـﺎره رﻓﺘـﻪ آب‬
‫ﺑﺮدارﻧﺪ و ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ اﻳﻨﺎن ﻳﻚ ﺗﻦ رﻓﺘﻪ آن ﻛﺮﻣﻬﺎ را از ﭘﻴﺶ ﭘﺎي اﻳﺸﺎن دور ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﺸﺎن ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨـﺰل‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺎه ﺑﺎران‪ -‬ﺑﻮﻧﺪاد ﻫﺮﻣﺰد ﻛﻮه ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ درو ﭼﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﭼﻮن اﻣﺴـﺎك ﺑـﺎران ﺑﺎﺷـﺪ و ﺳـﺎﻟﻬﺎ‬
‫ﺑﻲآب اﻫﻞ آن ﻧﺎﺣﻴﺖ ﺳﻴﺮ ﺑﺴﺎﻳﻨﺪ و در آن ﭼﺎه اﻓﻜﻨﻨﺪ از آﺳﻤﺎن ﺑﺎران آﻳﺪ و آزﻣﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﻪ ﺳـﻴﺮ ﺑﺴـﺎﻳﺪ‬
‫‪4‬‬
‫در آن ﺳﺎل ﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ .1‬اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ زﻳﺮا ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻨﺖ زرﺗﺸﺘﻴﺎن از ﻇﻬﻮر زرﺗﺸﺖ ﺗـﺎ ﻣـﺮگ ﻳﺰدﮔـﺮد‬
‫)‪ 652‬ﻣﻴﻼدي( ‪ 1230‬ﺳﺎل ﺷﻤﺴﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ )ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﺴﺮ ص ‪ 70‬دﻳﺪه ﺷﻮد( و ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻇﻬـﻮر زرﺗﺸـﺖ ﺗـﺎ ﺳـﺎل ﻫﺠـﺮت‬
‫‪ 1200‬ﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻋﻼوه ‪ 232‬ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻫﻔـﺖ ﺳـﺎل اﺧـﺘﻼف ﻗﻤـﺮي و ﺷﻤﺴـﻲ را از آن ﺣـﺬف ﻛﻨـﻴﻢ ‪ 1425‬ﺳـﺎل‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺪد ﻣﺬﻛﻮر ﻓﻘﻂ ‪ 25‬ﺳﺎل ﺗﻔﺎوت دارد‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻗﺎﺑﻮسﻧﺎﻣﻪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن‪.‬‬
 ‫‪  92‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫آب ﻣﺮﻏﺎن‪ -‬ﻧﺎم ﭼﺸﻤﻪاﻳﺴﺖ از ﻛﻮﻫﺴﺎر ﺳﻤﻴﺮم و ﻗﻤﺸﻪ و آب آن ﭼﺸﻤﻪ را ﺑﺮاي دﻓﻊ ﻣﻠﺦ ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺟـﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﻫﺮ وﻻﻳﺖ ﻛﻪ آن آب را ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﺸﻮد و ﺑﺎ ﻛﻮزه ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮﻧﺪ ﻣﺮغﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺳﺎر ﮔﻮﻳﻨـﺪ از‬
‫ﻗﻔﺎي آن آب روﻧﺪ و ﭼﻮن ﺑﺪان ﻣﻜﺎن رﺳﻨﺪ ﻛﻪ آب را در آن ﭘﺎﺷﻴﺪهاﻧﺪ ﺳﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﮔـﺮد آﻳﻨـﺪ و ﻣﻠﺨـﺎن را ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻘﺎر ﺑﻪ دو ﻧﻴﻢ زﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و آن ﻣﺰارع اﻳﻤﻨﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ...‬و ﺧﻮد در زﻣﺎن ﺗﻮﻗﻒ ﻓﺎرس دﻳﺪم ﻛـﻪ از‬
‫ﺷﻴﺮوان ﺑﻪ ﻃﻠﺐ آن آب ﺑﻪ ﻓﺎرس آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺷﺮط ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ آب را ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﮕﺬارﻧﺪ و ﺑـﺮ ﺳـﻪ‬
‫‪5‬‬
‫ﭘﺎﻳﻪ آوﻧﮓ ﻛﻨﻨﺪ و ﮔﺎه ﺑﺮداﺷﺘﻦ از ﭼﺸﻤﻪ ﺑﻪ ﻗﻔﺎ ﻧﻨﮕﺮﻧﺪ واﷲ اﻋﻠﻢ‪.‬‬
‫ﮔﺮز رﺳﺘﻢ‪ -‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ رﺳﺘﻢ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان آﻣﺪ از ﺑﻲﭘﻮﻟﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﮔﺮز ﺧﻮدش را ﺑـﻪ ﻫﻔﺘﺼـﺪ‬
‫دﻳﻨﺎر ﮔﺮو ﮔﺬاﺷﺖ و ﻧﺎن ﺧﺮﻳﺪ و در ﭼﻬﺎر ﺳﻮق ﺑﺰرگ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ دﻳﻮار اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮز رﺳـﺘﻢ ﻣـﻲﻧﺎﻣﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫اﺻﻄﻼح ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻬﺮان اﺳﺖ و ﮔﺮز رﺳﺘﻢ ﮔﺮو ﻧﺎن‪.‬‬
‫ﻣﻠﻚ ري ﺧﺎﻛﺶ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ري ﺑﻪ اﺑﻦ ﺳـﻌﺪ دادﻧـﺪ ﺗـﺎ اﻣـﺎم ﺣﺴـﻴﻦ را‬
‫ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻤﻪﻋﻠﻲ‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺎه ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﻴﻢ را ﻋﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﻪ ﻋﺼﺎﻳﺶ ﭘﺎي ﻛﻮه زده و ﭼﺸﻤﻪ ﺟﺎري ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺗﻮپ ﻣﺮوارﻳﺪ‪ -‬در ﻣﻴﺪان ارك ﺟﻠﻮ ﻧﻘﺎرهﺧﺎﻧﻪ ﻗﺪﻳﻢ ﺗﻮﭘﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗـﻮپ ﻣﺮوارﻳـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺸﻒ ﻛﺮاﻣﺎت ﺑﻮد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺑﺨﺖ‪ ،‬دﺧﺘﺮﻫﺎ را از زﻳﺮ آن رد ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ و ﻋﻘﻴـﺪه ﻋـﻮام‬
‫*‬
‫ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻮپ ﺧﻮدش از ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺗﺎ ﺗﻬﺮان آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در رﺷﺖ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺖ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎز ﺑﺸﻮد آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﺑﺎﻏﺨﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲآﻳﺪ دﮔﻤﻪ ﺗﻨﻜﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﻗﺪري از آب دﺑﺎﻏﺨﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﻲدارﻧﺪ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻣﻨﺰل و ﺳﺮﺷﺎن ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎر ﺑﺮﻧﺠﻲ‪ -‬ﺑﺮاي ﺑﺨﺖ ﮔﺸﺎﻳﻲ دﺧﺘﺮان در اﺻﻔﻬﺎن دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻣﻲروﻧﺪ ﺑـﺎﻻي اﻳـﻦ ﻣﻨـﺎر ﻛـﻪ در ﻣﺤﻠـﻪ‬
‫ﺟﻮﺑﺎره واﻗﻊ ﺷﺪه روي ﭘﻠﻪ آن ﮔﺮدو ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و اﻳﻦ اﺑﻴﺎت را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻳﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﻢ ﻧﺮﻧﺠﻲ‬ ‫ﺑـﺮﻧﺠﻲ‬ ‫ﻣﻨﺎر ﺳــﺮ‬
‫ﻣﺮد ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺧﻮاد‬ ‫ﻣﻴﺎن ﻣﻦ دﺳﺘﻪ ﻣﻲﺧﻮاد‬
‫‪6‬‬
‫و در ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﮔﺮدو را ﻣﻲﺷﻜﻨﻨﺪ اﻳﻨﻜﺎر ﺑﺮاي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺨﺘﻲ ﻫﻢ ﺧﻮﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎﺗﻮن ﻗﻴﺎﻣﺖ‪ -‬در ﺷﻴﺮاز دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎز ﺷﻮد ﻣﻲروﻧﺪ در ﺧﺎﺗﻮن ﻗﻴﺎﻣﺖ و دور ﻫـﺎون‬
‫ﺳﻨﮕﻲ )ﺟﻮﻏﻦ( ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آن ﺑﻨﺎﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .5‬اﻧﺠﻤﻦآرا‪ .‬ﭼﺸﻤﻪ ﺳﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﻗﺰوﻳﻦ ﻫﻤﻴﻦ اﺷﺘﻬﺎر را دارد‪.‬‬

‫* ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻌﺪﻫﺎ از اﻳﻦ ﺗﻮپ داﺳﺘﺎن ﻃﻨﺰي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺗﻮپ ﻣﺮواري« ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1327‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬اﺻﻄﻼح ﺑﺎ دﻣﺶ ﮔﺮدو ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﻣﻨﺎر ﺗﻬﺮان ﻧﻴﺰ داراي ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ اﺳﺖ و در آﻧﺠﺎ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻧﺬر و‬
‫ﻧﻴﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ‪93 ‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﻳﻲ‪ -‬در اﺻﻔﻬﺎن ﺣﻤﺎﻣﻲ ﻣﻌﺮوﻓﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﻳﻲ آﻧﺮا ﻃﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳـﻚ ﺷـﻤﻊ ﮔـﺮم‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎز ﺑﺸﻮد و زﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﻔﻴﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﺎ ﺟﺎم ﭼﻬﻞ ﻛﻠﻴـﺪ آب‬
‫آﻧﺮا روي ﺳﺮﺷﺎن ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻤﺎم ﭘﻨﺠﻪﻋﻠﻲ‪ -‬در ﻳﺰد ﺣﻤﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﻢ و ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻋﻠـﻲ دﺳـﺘﺶ ﺣﻨـﺎﻳﻲ ﺑـﻮده‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺮود ﺑﻪ ﺣﻤﺎم دﺳﺘﺶ را زده ﺑﻪ ﺟـﺮز ﭘﻬﻠـﻮي ﺣﻤـﺎم و ﭘﻨﺠـﻪاي از ﺳـﻨﮓ در دﻳـﻮار ﮔﺬاﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﺣﻤﺎم اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻗﺒﺮ ﭘﻴﺮ ﭘﺎرهدوز‪ -‬در اﺻﻔﻬﺎن اﺳﺖ و ﺑﻪ دﻳﻮار واﻗﻊ ﺷﺪه ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاد ﻣﻲﻃﻠﺒﻨﺪ ﺳﻨﮕﻬﺎﻳﻲ آﻧﺠﺎﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ روي ﻗﺒﺮ ﻣﻲﺳﺎﻳﻨﺪ اﮔﺮ آن ﺳﻨﮕﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮ ﭼﺴﺒﻴﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﮔﺮه از ﻛﺎرﺷﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻛﻮه ﺳﻬﻨﺪ در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺳﻘﺎﺧﺎﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ دو ﻇﺮف ﻳﻜﻲ ﻃﻼ و ﻳﻜﻲ ﻧﻘﺮه در آﻧﺠﺎﺳﺖ؛ ﻣﻌﺮوﻓﺴﺖ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺪزدد دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺟﺎي ﺧﻮدش ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻓﻮﻣﻦ ﮔﻴﻼن ﻧﺰدﻳﻚ اﻣﺎﻣﺰاده اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻛﻮه ﻛﻮﭼﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ در زﻣﺎن ﻣﺄﻣﻮن ﺳﺮﺧﺎب ﻧﺎم‬
‫ﺣﺎﻛﻢ ﮔﻴﻼن ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ ﻗﺘﻞ اﻣﺎﻣﺰاده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺠﺰه اﻣﺎﻣﺰاده آن ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛـﻮﻫﻲ ﺳـﻨﮓ‬
‫ﺷﺪه و ﺣﺎﻻ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎﻣﺰاده ﻣﻲروﻧﺪ در ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﺮاي ﺛﻮاب ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﺳـﻨﮓ ﺑـﻪ آن ﻛـﻮه ﭘﺮﺗـﺎب‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﺷﻴﺮ‪ -‬در ﻫﻤﺪان ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺖ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎز ﺑﺸﻮد روﻏﻦ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و روي ﺳﻨﮓ ﻣـﻲرﻳﺰﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻴﺮ اﺳﺖ و از ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻮده‪.‬‬
‫اﺑﻮدردا‪ -‬ﺑﻨﺎي ﮔﻠﻲ و ﮔﻨﺒﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮ راه ﻣﻨﺎرﺟﻨﺒﺎن واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻣـﺮدم ﻫـﺮ ﺣـﺎﺟﺘﻲ ﻛـﻪ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲروﻧﺪ و آش رﺷﺘﻪ و آش ﺑﺮگ ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ و ﻳﻚ آدﻣﻚ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﺮ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در آن‬
‫آش ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ آﻧﺮا ﺑﻪ آب روان ﻣﻲدﻫﻨﺪ اﻳﻦ آش در ﺧﺮاﺳﺎن و ﺷﻴﺮاز ﻫﻢ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ در اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎﺑﺎ‬
‫‪7‬‬
‫ﻗﺎﺳﻢ و ﻛﺎﻏﺬﮔﺮﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ را دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻨﺒﺪ ﺧﺸﺘﻲ‪ -‬ﻣﻘﺒﺮهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻣﺎﻣﺰاده ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎﻣﻲ در آﻧﺠﺎ ﻣﺪﻓﻮن اﺳـﺖ اﻳـﻦ ﮔﻨﺒـﺪ در‬
‫ﻣﺤﻠﻪ ﻧﻮﻏﺎن ﻣﺸﻬﺪ واﻗﻊ و در ﻋﻬﺪ ﺷﺎه ﻋﺒﺎس ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﺮآﻣﺪن ﺣﺎﺟﺘﻬﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﻣـﻦ ﻧـﺎن و ﺳـﻲ‬
‫ﺳﻴﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﻧﺬر ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﻧﺬر ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ﭘﻴـﺮزنﻫـﺎي ﻛﻬﻨـﻪﮔـﺪا ﻣﻴـﺎن ﻓﻘـﺮا ﺗﻘﺴـﻴﻢ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .7‬ﻳﻚ اﺑﻮدردا ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ در ﻛﺎﺷﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

 ‫‪  94‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫در ﻣﺤﻠﻪ ﭼﻬﺎرﺑﺎغ ﻣﺸﻬﺪ ﺳﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﭘﻨﺠﻪ اﻣﺎم ﺑـﺮ آن ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و ﻛﻮﭼـﻪاي ﻛـﻪ‬
‫ﺳﻨﮓ در آن ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﻛﻮﭼﻪ ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم در آﻧﺠﺎ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺻـﻮرت و ﺳـﺎﻳﺮ اﻋﻀـﺎي‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ آن ﻣﻲﻣﺎﻟﻨﺪ و از آن ﺑﻬﺒﻮدي ﻣﻲﺟﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺮ ﭘﺎﻻندوز‪ -‬در ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺒﺮهاي اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤـﺪ ﺧﺪاﺑﻨـﺪه ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪه و در ﺧﻴﺎﺑـﺎن‬
‫ﺻﻔﻮي در ﻛﻮﭼﻪ ﺷﻮر واﻗﻊ اﺳﺖ و در ﻧﺰد اﻫﺎﻟﻲ ﻣﺠﺮب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎه ﻏﻴﺲ‪ -‬از ﺷﻨﺒﻪ اول ﺳﺎل ﺗﺎ ﺳﻴﺰده ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺑﺮوﻧﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻓﺎرس ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ روي ﺳﻨﮓ ﮔﻮر ﺟﻮاﻧﻤﺮدان ﻫﻴﻜﻞ ﺷﻴﺮ در ﺳﻨﮓ ﻣﻲﺗﺮاﺷﻨﺪ ﭼﻮن ﺷـﻴﺮ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫زور و ﻧﻴﺮوﺳﺖ‪.‬‬
‫در زﻣﺎن ﺑﺮوز وﺑﺎ در ﻛﺮﻣﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن آش ﻗﻞﻫﻮاﷲ ﺑﺮاي ﻣﺎدر وﺑﺎ ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ و ﻳﻚ ﻣﻦ روﻏﻦ ﺑﻴﺪ اﻧﺠﻴﺮ‬
‫‪8‬‬
‫ﻧﺬر درﺧﺖ ﻛﻬﻮر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻤﻪ ﻏﻼدوش‪ -‬ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺴﺖ ذرع در آﻧﺠﺎ ﻃﺎقﻧﻤﺎ و ﺣﻮﺿﺨﺎﻧﻪ و آﺛﺎر ﺧﺮاﺑﻪ دارد ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻗﺼﺮ ﺿﺤﺎك ﺑﻮده‪.‬‬
‫ﻧﻴﺎك‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻋﺴﻚ* و آب ﮔﺮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ دﻳﻮاري در ﻛﻮه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ دور آن اﻃﺎﻗﻬﺎي ﺷـﺒﻜﻪدار‬
‫اﺳﺖ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي دﻳﻮ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﻪ در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺎ رﺳﺘﻢ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪه و ﻣﺪﺧﻞ آن ﭼﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻨـﺎر‬
‫ﻛﻮه واﻗﻊ ﺷﺪه‪.‬‬
‫در اﻣﺎﻣﺰاده ﺷﺎه ﻳﻠﻤﻮن ﻛﺎﺷﺎن ﭼﺎﻫﻲ در ﺑﻐﻞ ﺿﺮﻳﺢ واﻗﻊ اﺳـﺖ ﻛـﻪ زﻧﻬـﺎ ﺑـﺮاي ﺧﺒـﺮ ﺷـﺪن از ﻣﺴـﺎﻓﺮ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺮ آن ﭼﺎه ﻣﻲروﻧﺪ و در آن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻮت ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن رﺳـﻴﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺷـﺎن‬
‫ﻣﺮده اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺻﻮرت ﺧﻨﺪان دﻳﺪﻧﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮ زﻧﺪه اﺳﺖ و آب آن ﭼﺎه ﺷﻔﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﭼﻬﺎر ﻓﺮﺳﻨﮕﻲ ﻛﺎﺷﺎن در ﻛﻮه ﺳﺮك و ﺟﻮﺷﻘﺎن ﻗﻠﻪ ﻛﻮه درﺧﺖ اﻧﺠﻴﺮ ﻛﻬﻨﻲ روﻳﻴﺪه ﻛﻪ آﺳﻤﺎن ﮔﺬار‬
‫اﺳﺖ و اﻳﻦ درﺧﺖ ﻃﺮف ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﻟﻲ ﻣﺨﺼﻮص دارد و ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ آن ﭼﺮاغ ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ آن ﻧﺬر و ﻧﻴﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺑﻮﻟﺆﻟﺆ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺎﺷﺎن ﻓـﺮار ﻣـﻲﻛـﺮده ﭘـﺎي اﻳـﻦ ﻛـﻮه ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ ﮔﺮﺳﻨﻪاش ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻮن ﻛﻔﺎر او را دﻧﺒﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮده ﻛـﻪ در ده ﺑـﺮود و ﺑـﻪ ﺧـﺪا‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﻮد در آن ﺳﺎﻋﺖ اﻳﻦ درﺧﺖ ﭘﺮ از اﻧﺠﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و او ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺪ ﺟﻮع ﻣﻲﻛﻨـﺪ و ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎﺷﺎن ﻣﻲرود‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺠﻴﺮ اﻳﻦ درﺧﺖ ﺳﺮ و دﺳﺖ ﻣﻲﺷﻜﻨﻨﺪ و ﺧﻮاص ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﭼﻮب آﻧﺮا ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺑﭽﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻴﻮه آﻧﺮا ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن اوﻻد‪ ،‬زن و ﻣﺮد ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻣﺠﺮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻌﻪ ﻛﺎﺷﺎن ﭼﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ از آن ﭼﺎه ﺑـﻪ ﻣﻜـﻪ راه دارد و دو روز‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ راه ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎً آن ﭼﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ روز ﻣﺮدي آﻣﺪ از آن ﭼﺎه ﺑﮕﺬرد دﻳﺪ زﻧﻲ‬

‫‪ .8‬ﻣﻴﺮزا آﻗﺎﺧﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ‪.‬‬

‫* اَﺳﻚ و آﺑﮕﺮم‪ :‬از روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻻرﻳﺠﺎن آﻣﻞ واﻗﻊ در ﺟﺎده ﻫﺮاز‪.‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ‪95 ‬‬

‫ﻣﺸﻐﻮل رﺧﺖﺷﻮﻳﻲ اﺳﺖ آن زن ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﻣﺮد ﻧﺎﻣﺤﺮم ﺑﻲﺧﺒﺮ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻣﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ازﻳﻦ‬
‫ﭼﺎه ﻛﺴﻲ ﻧﺮود‪ .‬آن زن ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺑﻮده‪.‬‬
‫در ﻋﺒﺎس آﺑﺎد ﻛﺎﺷﺎن ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﺸﻬﺪ واﻗﻊ اﺳﺖ اﻣﺎﻣﺰادهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ دو‬
‫ﻧﻔﺮ زن در آﻧﺠﺎ ﮔﻮﺷﻮارهﺷﺎن ﮔﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﻗﺴﻢ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﺳـﺎﻋﺖ ﺻـﺪاي ﺷـﺮق ﺳـﻴﻠﻲ ﻣـﻲﺷـﻨﻮﻧﺪ و‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ زﺑﺎن آن زن ﺑﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺳﻴﺎه ﻣﻲﺷﻮد و از دﻫﻨﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ و ﻣﻲﻣﻴـﺮد‪ .‬ﭼـﻮن در آن ﻣﻜـﺎن‬
‫ﻣﻌﺠﺰه ﺷﺪه آن ﻣﺤﻞ را ﻣﻲﺧﺮﻧﺪ و اﻣﺎﻣﺰاده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دﻳﻮار ﻳﻚ ﻃﺮف ﻋﻜﺲ ﺣﻀﺮت ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه و ﻃﺮف‬
‫دﻳﮕﺮش ﺻﻮرت آن زن ﺑﺎ زﺑﺎن ﺑﺎد ﻛﺮدهاش ﺑﻪ دﻳﻮار ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه‪.‬‬
‫اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻫﻔﺘﻮاد‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻛﺮﻣﺎن ﻗﻠﻌﻪاي اﺳﺖ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻫﻔﺖ دﺧﺘﺮان و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ ﻛـﻪ در زﻣـﺎن‬
‫اردﺷﻴﺮ ﭘﺎﭘﻜﺎن ﺷﺨﺼﻲ در آﻧﺠﺎ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻫﻔﺖ دﺧﺘﺮ داﺷﺘﻪ و ﻛﺎر آﻧﺎن ﭼـﺮخ رﻳﺴـﻲ ﺑـﻮده‪ .‬روزي ﻳﻜـﻲ از آن‬
‫دﺧﺘﺮان ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻲرود ﻛﻪ ﭘﺸﻢ ﺑﺨﺮد در ﺑﻴﻦ راه درﺧﺖ ﺳﻴﺒﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎد ﺳـﻴﺐﻫـﺎي آﻧـﺮا ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻳﻜﻲ از ﺳﻴﺒﻬﺎ را ﺑﺮ ﻣﻲدارد و در ﺟﻴﺒﺶ ﻣﻲﮔﺬارد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻲﮔـﺮدد و ﻣﺸـﻐﻮل دوكرﻳﺴـﻲ‬
‫ﺑﻮده آن ﺳﻴﺐ در ﻣﺎﺳﻮره ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬از آن روز ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر او روز ﺑﻪ روز ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺷـﻮد و‬
‫از ﻓﺮوش آن در زﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻠﺘﻔﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺮﻣﻲ در ﻣﺎﺳﻮره‬
‫ﭼﺮخ او ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﺪه ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ از دوﻟﺖ ﺳﺮ آن ﻛﺮم ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ داراﻳﻲ و ﻓﺮاواﻧﻲ رﺳـﻴﺪهاﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺲ آن ﻛﺮم را در ﺻﻨﺪوﻗﻲ ﻣﻲﮔﺬارد و ﺑﻪ ﻧﺎز و ﻧﻌﻤﺖ ﻣﻲﭘﺮوراﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﺪر دﺧﺘـﺮ از زﻳـﺎدي‬
‫ﻣﺎل و دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺧﻴﺎل ﻳﺎﻏﻲﮔﺮي ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﻗﻠﻌﻪاي ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز آﺛﺎر آن ﺑﺎﻗﻲ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻗﻠﻌـﻪ دﺧﺘـﺮ‪.‬‬
‫اردﺷﻴﺮ ﭘﺎﭘﻜﺎن ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ او از ﭘﺎرس ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﻠﻌﻪ دﺧﺘﺮ ﻗﺸﻮن ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺟﻨﮓ ﺳﺨﺘﻲ در ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟﻲ‬
‫اردﺷﻴﺮ در ﻫﻤﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد و ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺴﺖ آن ﺑﻮده ﻛﻪ ﺻﻨﺪوق ﻛﺮم را ﭘﺪر دﺧﺘـﺮ ﺟﻠـﻮ ﻟﺸـﻜﺮ‬
‫دﺷﻤﻦ ﻣﻲآورده و از ﺑﺮﻛﺖ آن ﺑﺮ دﺷﻤﻦ ﭼﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪه‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اردﺷﻴﺮ ﻧﻴﺮﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﻓﻜﺮش ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪاري‬
‫ﺷﺮاب ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺮ ﻣﻲدارد و ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﭼﻮﭘﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻗﻠﻌﻪ ﻣﻲرود و ﻧﻲ ﻣﻲزﻧـﺪ و ﺑـﻪ ﭘﺎﺳـﺒﺎﻧﺎن ﻗﻠﻌـﻪ ﺷـﺮاب‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ و در ﺿﻤﻦ از آﻧﻬﺎ ﻣﻜﺎن ﺻﻨﺪوﻗﻲ ﻛﻪ در آن ﻛﺮم ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺖ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬اردﺷﻴﺮ ﺳﺮ ﺻﻨﺪوق ﻣﻲرود و ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮش ﻛﺮم را ﻣﻲﻛﺸﺪ و روز ﺑﻌﺪ ﻗﻠﻌﻪ را ﻓﺘﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬
‫‪9‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ آن ﻛﺮم ﺷﻬﺮي ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮﻣﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎر اﻣﺎﻣﺰاده ﺻﺎﻟﺢ‪ -‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ در ﻗﺪﻳﻢ ﺗﺠﺮﻳﺶ ده ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻮده و ﭘﻴﺮزن ﻓﻘﻴﺮي از اﻫـﺎﻟﻲ آﻧﺠـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎي زﻳﺎد زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺐ ﻋﻴﺪ ﻧﻮروز ﻫﻤﻪ ده ﭼﺮاﻏﺎﻧﻲ ﺑﻮده و ﻫﻤﻪ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻟﺒـﺎس ﻧـﻮ ﭘﻮﺷـﻴﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎي ﺧﻮب داﺷﺘﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺧﺎﻧﻪ آن ﭘﻴﺮزن ﻛﻪ ﺳﻮت و ﻛﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آن ﺑﭽﻪﻫﺎ از ﭘﻴﺮزن ﻟﺒﺎس‬
‫ﻧﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭘﻴﺮزن ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ دﻟﺶ ﻧﺸﻜﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻏﺼﻪ ﻧﺨﻮر ﻓﺮدا ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﺑـﺮ ﻗﻀـﺎ‬

‫‪ .9‬ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪ اردﺷﻴﺮ ﭘﺎﭘﻜﺎن ص ‪ 44-32‬ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﻲ ﭼﺎپ ﺧﺎور ج ‪ 4‬ص ‪.114-104‬‬

 ‫‪  96‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﺷﺎن از روي ﺑﺎم ﻣﻲﺷﻨﻮد‪ ،‬دﻟﺶ ﻣﻲﺳﻮزد و ﻣﻲرود ﻣﻘﺪاري ﺷـﻴﺮﻳﻨﻲ و ﭘﺎرﭼـﻪ ﻣـﻲآورد و در‬
‫داﻻن ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺮزن ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺮزن آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ دﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺸﺎءاﷲ ﻫـﺮ ﻛـﺲ اﻳﻨﻬـﺎ را آورد‬
‫ﻫﺰار ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬آن ﭘﻴﺮﻣﺮد در ﻫﻤﺎن روز ﻳﻚ ﻗﻠﻤﻪ ﭼﻨﺎر در ﺧﺎﻧﻪاش ﻛﺎﺷﺘﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺳـﺎﻟﻬﺎ ﻣـﻲﮔـﺬرد و آن‬
‫ﻗﻠﻤﻪ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺧﻮد آن ﻣﺮد ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﻲرود‪ .‬روزي ﻳﻜﻲ از اﻫﺎﻟﻲ ﺗﻬﺮان در ﺧﺎﻧﻪ او ﻣﻬﻤـﺎن‬
‫ﺑﻮده از ﺗﺠﺮﻳﺶ و ﭼﻨﺎر ﺑﺰرگ آﻧﺠﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻲآﻳﺪ آن ﭘﻴﺮﻣﺮد اﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آن ﭼﻨـﺎر را او ﻛﺎﺷـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ و از دﻋﺎي ﭘﻴﺮزن او و درﺧﺖ ﻫﺰار ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎه ﮔﺎﻟﺶ‪ -‬ﻧﺎم ﭼﻮﭘﺎن ﺟﻨﮕﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻪوﺣﺸﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮدم آﻣﻴﺰش ﻧـﺪارد و ﮔﻠـﻪ ﮔـﺎو‬
‫وﺣﺸﻲ دارد و ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ او زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﻢ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺟﺎﻧﻮران ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و در آﻧﺠـﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﻲ آزار ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ و ﻳﺎ ﺷﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺮﺋﺖ اﻳﻦ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ را ﺑﻜﻨﺪ ﺳﻴﺎه ﮔﺎﻟﺶ ﭘﺎداش او را‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر دﻳﺪ ﺷﺪه ﺷﻜﺎرﭼﻴﺎن ﺑﻲاﻋﺘﻘﺎد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﺎﻧﻮران در آﻧﺠﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﺻﺒﺢ ﻣﺮده آﻧﻬﺎ ﭘﻴـﺪا‬
‫ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮري آزار رﺳﺎﻧﻴﺪه و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ داﻣﻦﮔﻴﺮﺷﺎن ﮔﺸﺘﻪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ روز ﺟﻤﻌـﻪﺑـﺎزار‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎه ﮔﺎﻟﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺮﻣﺮدي آﻣﺪه و ﻛﺮه ﻣﻲﻓﺮوﺷﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ از او ﻛﺮه ﺑﺨﺮد ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻤﺎم ﻧﻤﻲﺷـﻮد و ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ‬
‫آن ﻛﺮده ري ﻣﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﺑﺮاز ﺑﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺮه او ري ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺎل ﺳﻴﺎه ﮔﺎﻟﺶ اﺳـﺖ‬
‫ﻓﻮراً دﺑﻪ ﻛﺮه او ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺮﻳﺰ‪ -‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮدان اﻓﻼﻃﻮن از او ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ آﻳﺎ داروﻳـﻲ ﻫﺴـﺖ ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﻣـﺮگ‬
‫اﻧﺴﺎن دوﺑﺎره زﻧﺪه ﺑﺸﻮد‪ .‬اﻓﻼﻃﻮن دﺳﺘﻮري ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣـﺮﮔﺶ آن داروﻫـﺎ را ﺑـﻪ ﻫـﻢ آﻣﻴﺨﺘـﻪ‬
‫روﻏﻨﺶ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﻧﻌﺶ او را در ﺣﻤﺎم ﺑﺒﺮﻧﺪ و آن روﻏﻦ را ﺑﻪ ﺗﻦ او ﺑﻤﺎﻟﻨﺪ ﺗﺎ زﻧﺪه ﺑﺸـﻮد‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺮﮔﺶ‬
‫اﻓﻼﻃﻮن را ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ در ﺣﻤﺎم و ﻣﻄﺎﺑﻖ دﺳﺘﻮر او رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در آن ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ داﺷـﺘﻪ دوﺑـﺎره‬
‫ﺟﺎن ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺪاﻳﻲ از ﻏﻴﺐ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺮﻳﺰ وﻟﻲ ﺧﻮد اﻓﻼﻃﻮن ﻣﻲﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﻳﺰ درﻳﻦ ﺑـﻴﻦ ﻃـﺎق ﺣﻤـﺎم ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ و ﺧﺮاﺑﻪ آن ﺣﻤﺎم در ﻧﻴﺮﻳﺰ واﻗﻊ اﺳﺖ و ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر از آﻧﺠﺎ ﻧﺪا ﻣﻲآﻳﺪ‪ :‬ﻧﺮﻳﺰ ﺑﺮﻳﺰ‪.‬‬
‫ﻣﻮرﭼﻪﺧﻮر‪ -‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ وﻗﺘﻲﻛﻪ ﻗﺸﻮن اﺳﻼم ﺑﻪ ﻣﻮرﭼﻪﺧﻮر ﻣﻲرﺳﺪ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﻣﻮرﭼﻪﻫـﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫‪10‬‬
‫ﻗﺸﻮن ﻛﻔﺎر را ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎزﻧﺪران‪ -‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻏﺬا ﺧﻮرده و ﺳﻔﺮه ﺧﻮدش را در ﻣﺎزﻧﺪران ﺗﻜﺎن داده از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺎزﻧﺪران ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺎﺷﺎن‪ -‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ اﺷﺘﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺴﺎزد اﻋﻼن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ دﻧﻴﺎ را‬
‫ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﺎﺷﺎن را ﺑﻪ او ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻋﺬاب ﻣﺮدم ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﻋﻘﺮﺑﻬﺎ و ﻣﺎرﻫﺎي دﻧﻴﺎ را‬
‫در آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﻋﻤﺮش ﻛﻔﺎف ﻧﻤﻲدﻫﺪ و از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﻘﺮب و ﻣﺎر در ﻛﺎﺷﺎن زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .10‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻳﻜﻲ از رﻓﻘﺎ ‪ Inferiority Complex‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن ﻧﺼﻒ ﺟﻬﺎن ص ‪ 15‬ﭼﺎپ ﻧﺨﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ‪97 ‬‬

‫ﻛﻴﮕﺎ‪ -‬اﻫﺎﻟﻲ ﻛﻴﮕﺎ )دﻫﻲ اﺳﺖ ﺳﺮ راه ﻓﺮخزاد ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺰاده داود( ﭼﭗ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻠﺘﺶ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ وﻗﺘـﻲ‬
‫اﻣﺎﻣﺰاده داود ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﭙﺮده ﻛﻪ ﻣﻜﺎن او را ﺑﻪ دﺷﻤﻦ ﻧﺸﺎن ﻧﺪﻫﻨﺪ ﻛﻔﺎر ﻛﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ از آﻧﻬﺎ ﭘﺮﺳﺶ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻫﺎﻟﻲ ﻛﻴﮕﺎ ﻧﺸﺎﻧﻲ اﻣﺎﻣﺰاده داود را ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ وﻟﻲ ﭼﺸﻤﺸﺎن را ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﭼـﭗ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و از آن‬
‫وﻗﺖ ﭼﺸﻤﺸﺎن ﭼﭗ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ‪ -‬ﺑﻲﺑﻲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از دﺳﺖ ﻛﻔﺎر ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻪ ﺧﺎك ري رﺳﻴﺪه ﺧـﻮد او ﺳـﻮار‬
‫ذوﻟﺠﻨﺎح ﺑﻮده و دﺧﺘﺮش ﺑﻲﺑﻲ زﺑﻴﺪه ﭘﺸﺖ او ﺗﺮك اﺳﺐ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮده و آﺑﺴﺘﻦ ﺑﻮده اﺳـﺖ در ﻣﻴـﺎن راه اﻳـﻦ‬
‫ﺷﻌﺮ را ﻣﺮدم از ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ‪:‬‬
‫اي ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎﻧﺪهام در ﻓﻜﺮ‬
‫دﺧﺘﺮش ﺣﺎﻣﻠﻪ و ﻣﺎدر ﺑﻜﺮ‪.‬‬
‫ﻛﻔﺎر ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﺑﻪ زﺑﻴﺪه ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺗـﻮ اﻫـﻞ ﺑﻴـﺖ ﻋﺼـﻤﺘﻲ دﺳـﺖ ﻛﻔـﺎر ﺑـﻪ ﺗـﻮ دراز‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺗﻮ ﭘﻴﺎده ﺷﻮ ﺗﺎ ذوﻟﺠﻨﺎح ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮود او ﭘﻴﺎده ﻣﻲﺷﻮد و ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﻮه ﻣﻲرﺳﺪ و‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮده ﺑﺪﺳﺖ دﺷﻤﻦ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺷﻮﻫﺮش را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻛﻔـﺎر‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﮕﻮ ﻳﺎ ﻫﻮ‪ ،‬ﻣﺮا درﻳﺎب‪ .‬وﻟﻲ از ﺗﺮس اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﺎ ﻛﻮه ﻣﺮا درﻳﺎب‪ .‬در ﻫﻤﺎﻧﺪم ﻛـﻮه‬
‫دﻫﻦ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﺑﺎ اﺳﺐ ﻣﻲرود در ﻛﻮه‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﭼﺎرﻗﺪش از ﻛﻮه‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﻔﺎر ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲرﺳﻨﺪ آﻧﺮا ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﭼﻮن ﺗﻨﮓ ﻏﺮوب ﺑﻮده ﺳﻪ ﺗﺎ ﺳـﻨﮓ روي آن ﺗﻜـﻪ ﭼﺎرﻗـﺪ ﻧﺸـﺎﻧﻪ ﻣـﻲﮔﺬارﻧـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﻓﺮداﻳﺶ ﻛﻮه را ﺑﺸﻜﺎﻓﻨﺪ وﻟﻲ روز دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﻛﻮه ﺳﻪ ﺳﻨﮓ ﺳﻪ ﺳﻨﮓ روي ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮده ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻛﻔﺎر ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را ﮔﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ زوار ﻛﻪ ﻣﻲروﻧﺪ ﺑﻪ ﺑـﻲﺑـﻲ ﺷـﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﻧﻴـﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺳﻨﮓ را روي ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻛﻔﺎر ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻳﻚ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﺳﺮ ﻏﻴﺒﮕﺎه ﺑﻲﺑﻲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ زن ﻣﺘـﻮﻟﻲ از‬
‫ﻏﻴﺐ وﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻳﻚ دﻳﮓ آب ﺗﻤﻴﺰ و ﻳﻚ ﻗﻄﻴﻔﻪ* و ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ‬
‫‪11‬‬

‫ﺑﺪاﻧﺪ ﭘﺸﺖ در ﻣﻘﺒﺮه ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬آن زن اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺻﺒﺢ ﻣﻲﺑﻴﻨـﺪ روي ﺣﻮﻟـﻪ ﻳـﻚ ﻣﺸـﺖ ﭘـﻮل ﻧﻘـﺮه‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬آن زن ﭘﻮﻟﻬﺎ را ﺑﺮ ﻣﻲدارد و ﻫﺮ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﻳﻨﻜﺎر ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻮل زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ زن ﻳﻚ ﭘﺴﺮ داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻋﺮوﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺑﻪ ﻋﺮوﺳﺶ وﺻﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷـﺐ‬
‫ﺟﻤﻌﻪ دﻳﮓ آب و ﻗﻄﻴﻔﻪ را ﭘﺸﺖ ﻣﻘﺒﺮه ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻋﺮوﺳﺶ اﻳﻦ ﻛﺎر را اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ وﻟﻲ ﻳﻚ ﺷﺐ‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﺳﺮ ﻣﻲرﺳﺪ و از اﻳﻦ ﻛﺎر آﮔﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﺼﻒ ﺷﺐ دﺧﺘﺮ ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش ﭘﺸﺖ در ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ وﻗﺘـﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻲﺑﻲ ﻣﺸﻐﻮل آب ﺗﻨﻲ ﺑﻮده ﻣﻠﺘﻔﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺸﺖ در ﻣﺮد اﺳﺖ ﻧﺪا ﻣﻲآﻳﺪ‪ :‬آدﻣﻴﺰاد ﻛﻮر ﺷﻮ و ﻣﺮا ﻧﺒﻴﻦ‪.‬‬

‫* ﻗَﻄﻴﻔﻪ‪ :‬ﺟﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﺮزدار‪ ،‬ﺣﻮﻟﻪ ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﭘﺲ از آب ﺗﻨﻲ روي دوش ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ و ﺑﺪن را ﺑﺎ آن ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪  98‬ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬

‫آن ﻣﺮد ﻓﻮراً ﻛﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ازﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ آن زن اﻳﻦ ﻛﺎر را اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ و از ﻗﺮار ﻣﻌﺮوف ﻫﻨﻮز زﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬از‬
‫اﻳﻦ رو ﻣﺮد ﻧﺒﺎﻳﺪ وارد ﺿﺮﻳﺢ ﺑﻲﺑﻲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻨﺒﺪ ﺳﺒﺰ‪ -‬ﻣﻘﺒﺮهاي اﺳﺖ واﻗﻊ در ﻣﺤﻠﻪ ارك ﻣﺸﻬﺪ ﻛﻪ ﺣﻠﻘﻪ دروﻳﺶﻫﺎ و ﺗﺮﻳﺎﻛﻴﺎن و ﺣﺸﻴﺸﻲﻫـﺎ در‬
‫آﻧﺠﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ )ﻣﺆﻣﻦ( ﻧﺎﻣﻲ در آﻧﺠﺎ ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ و دروﻳﺸﻬﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﻛﺎﻣـﻞ ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺣﺸﻴﺸﻲﻫﺎ در وﺻﻒ اﻳﻦ ﻣﻜﺎن ﻻﻫﻮﺗﻲ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫)ﺣﺸﻴﺸﺴﺘﺎن ﻣﺸﻬﺪ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ‪ ،‬اي ﻣﺆﻣﻦ!(‬
‫ﻫﺎرون وﻻﻳﺖ‪ -‬ﻣﻘﺒﺮه ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺻﻔﻬﺎن ﻛﻪ از ﻗﺮار ﻣﻌﻠﻮم ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﻬﻮدي در آن دﻓﻦ اﺳﺖ و‬
‫ﻣﺤﻞ اﻋﺘﻘﺎد ﻋﻮام ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻜﺮم اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ اﺷﻌﺎري راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺖ آن اﻳﻨﺴﺖ‪:‬‬
‫ﻳﺎ ﻫﺎرون وﻻﻳﺖ ﻣﻌﺠﺰه را ﮔﺮوﮔﺮش ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﺧﺸﺖ و ﻟﺤﺪ ﻣﻼ ﻧﺼﻴﺮ را آﺟﺮش ﻛﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦ رودﺧﻮﻧﻪ ﻳﻪ ﻣﻌﺪن رﻳﮕﺲ درش ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻟﻮﻃﻲ وﻻﺗﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺎرون وﻻﻳﺘﻢ‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫آن ﺑﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻗﻠﻌﻪ ﺑﺴﻲ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ ﻛﺮد‪.‬‬
‫اي ﻫﺎرون وﻻت آن ﺑﺰﭼﻲ را ﺷﺘﺮش ﻛﻦ‪.‬‬
‫آن زن ﻛﻪ ﺑﻪ دور ﺣﺮم ﺗﻮ ﻣﻲزﻧﺪ ﻻس‪.‬‬
‫از ﺗﻮي ﺣﺮم ﻣﺶ ﻧﺨﻮدﭼﻲ ﭘﺮ ﭼﺎدرش ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻟﻮﻃﻲ وﻻﺗﻢ‪..‬‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺎرون وﻻﺗﻢ‬
‫ﻃﺎق ﻋﻠﻲ‪ -‬ﻣﺤﻠﻲ اﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺮﻣﺎن در ﺑﺎﻻي ﻛﻮه ﻛﻪ ﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﺑﺰرگ در ﺳﻨﮓ ﺣﻚ ﺷﺪه‪ .‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛـﻮه‬
‫ﭼﺸﻤﻪاي اﺳﺖ و درﺧﺖ ﻛﻬﻨﻲ در آﻧﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻗﻨﺪﻳﻞ آوﻳﺰان ﻛﺮدهاﻧﺪ و دﺧﻴﻞ ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻠﻲ آﻣﺪه از آﻧﺠﺎ ﺑﮕﺬرد ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮش ﻛﻮه را از ﻣﻴﺎن دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮده‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓﺳﻴﺎه‪ -‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮاﻏﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﻢ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﭽﻪﺷﺎن ﺑﺸـﻮد از زﻳـﺮ‬
‫آن رد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺮادﺷﺎن ﺑﺮآورده ﺷﻮد آن ﺳﻨﮓ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻣﻲﻟﺮزد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺮﻳﺰ در ﻣﺤﻠﻪ ﭼﺮﻧﺪاب در اﻣـﺎﻣﺰادهاي زﻧﺠﻴـﺮي آوﻳـﺰان اﺳـﺖ‪ ،‬زﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺖ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و آن زﻧﺠﻴـﺮ را‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻨﻨﺪ ﻫﺮﮔﺎه در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ دور ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﮕﺮدﻧﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﺮﮔﺎه اﻫﻞ ﺷﻴﺮاز اﺳﺖ و در آﻧﺠﺎ ﻗﻨﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ آب آن ﺧـﻮاص ﺑﺴـﻴﺎر دارد‪،‬‬
‫آبﻣﺎﻫﻲ‪ -‬ﻗﺒﺮ ﺳﻌﺪي ‪‬‬
‫ﺑﺎﻃﻞ ﺳﺤﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و آبﺗﻨﻲ ﻛﺮدن در آن ﻃﺮف ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺎﻣﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .11‬ﺑﺰ ﭘﺎﻗﻠﻌﻪ ﺑﺰي ﺑﻮده ﻛﻪ در اﺻﻔﻬﺎن ﺷﺎخ او را ﻃﻼ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ آن ﺧﻴﻠﻲ اﺣﺘﺮام ﻣﻲﮔﺬاﺷـﺘﻪاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ‬
‫آزاداﻧﻪ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺰ ﺑﺴﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮده‪.‬‬
‫ﺟﺎﻫﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ‪99 ‬‬

‫دروازه ﺗﻨﮓ اﷲاﻛﺒﺮ‪ -‬ﻣﺤﻞ اﻋﺘﻘﺎد اﻫﺎﻟﻲ ﺷﻴﺮاز اﺳﺖ و روز اول ﻣـﺎه ﻫﻤـﻪ ﻣـﺮدم ﺑﺎﻳـﺪ از زﻳـﺮ آن رد‬
‫ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺎﻻي آن ﻗﺮآﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﺧﻮد آن ‪ 17‬ﻣﻦ وزن دارد و ﻫﺮ ورق آن ﻧﻴﺰ ‪ 17‬ﻣﻦ وزﻧـﺶ‬
‫‪12‬‬
‫‪13‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﺎه ﻣﺮﺗﺎضﻋﻠﻲ‪ -‬در ﺷﻴﺮاز ﻗﺒﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﮔﻮدال واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺮاد و ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷـﻨﺒﻪ‬
‫در آﻧﺠﺎ دﻳﮓﺟﻮش* ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ و ﺳﻨﮕﻲ ﺑﻐﻞ دﻳﻮار اﺳﺖ ﻛﻪ روي آن ﻣﻬﺮ ﻧﻤﺎز ﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ اﮔﺮ ﻣﻬﺮ روي ﺳﻨﮓ‬
‫ﭼﺴﺒﻴﺪ ﻣﺮادﺷﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﺑﺎﻛﻮﻫﻲ‪ -‬در ﺷﻴﺮاز واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ آﻧﺠﺎ ﺳﺎز ﺑﺰﻧﺪ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .12‬ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻣﺰﺑﻮر را دﻳﺪه ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺣﺴﻦﺑﻦﺑﻮﻳﻪ اﺳـﺖ )ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺳـﺒﺐ ﺑـﻪ اﺳـﻢ اﻣـﺎم ﺣﺴـﻦ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ( و ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ وزن آن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫* دﻳﮕﺠﻮش‪ :‬ﺧﻮراك ﺳﺎدهاي ﻛﻪ در دﻳﮓ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪه و ﭘﺨﺘﻪ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آﺷﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻘﺎه ﻃﺒﺦ ﻛﻨﻨـﺪ و ﻣﻴـﺎن‬
‫ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن ﻳﺎ دروﻳﺸﺎن ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮓ ﭘﺨﺖ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
 ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ‬

‫ﮔﺎو زﻣﻴﻦ‪ -‬زﻣﻴﻦ روي ﺷﺎخ ﮔﺎو اﺳﺖ‪ 1.‬ﮔﺎو روي ﻣﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﺎو ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد زﻣﻴﻦ را از‬
‫روي ﻳﻚ ﺷﺎﺧﺶ روي دﻳﮕﺮي ﻣﻲﻟﻐﺰاﻧﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ زﻣﻴﻦﻟﺮزه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫»‪ ...‬ﺑﻌﻀﻲ ذﻛﺮ ﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﺷﺎخ ﮔﺎو اﺳﺖ ﻫﺮ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ آن ﺷﺎخ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد آن‬
‫ﮔﺎو ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﻲﺟﻨﺒﺎﻧﺪ و زﻣﻴﻦ را ﻣﻲاﻧﺪازد روي ﺷﺎخ دﻳﮕﺮ و ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻊ از زﻣﻴﻦ ﻛـﻪ ﺑـﺮ‬
‫‪2‬‬
‫روي ﺷﺎخ ﮔﺎو ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد آن ﻗﻄﻌﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬
‫ﮔﺎوﻳﺴﺖ ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﻗﺮﻳﻦ ﭘﺮوﻳﻦ‬
‫ﻳﻚ ﮔﺎو دﮔﺮ ﻧﻬﻔﺘﻪ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ‬
‫ﮔﺮ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﭼﺸﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﮕﺸﺎ‪:‬‬
‫زﻳﺮ و زﺑﺮ دو ﮔﺎو ﻣﺸﺘﻲ ﺧﺮ ﺑﻴﻦ‬
‫ﺧﻴﺎم‬
‫ﻓﺮو ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻲ و ﺑﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺎه‬
‫ﺑــﻦ ﻧﻴـﺰه و ﻗﺒـﻪ ﺑــﺎرﮔــﺎه‬
‫ﻓﺮدوﺳﻲ‬
‫ﻣﻦ ﮔﺎو زﻣﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺮدارم؟‬
‫ﻳﺎ ﭼﺮخ ﭼﻬﺎرﻣﻢ ﻛﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﺸﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺰي‬
‫‪3‬‬
‫ﻛﻬﻜﺸﺎن راه ﻣﻜﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻮس ﻗﺰح‪ -‬ﻧﻮﺳﻪ ﻳﺎ رﻧﮕﻴﻦﻛﻤﺎن ﻳﺎ ﻛﻤﺎن اژﻓﻨﺪاك ﺗﻴﺮ ﻛﻤﺎن ﻋﻠﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﺑﻮرﻳﺤـﺎن ﺑﻴﺮوﻧـﻲ در ﻛﺘـﺎب‬
‫اﻟﻬﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻨﺪﻳﺎن ﻗﻮس ﻗﺰح را ﻛﻤﺎن »اﻧﺪرا ‪ «Indra‬رﺋﻴﺲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﻛـﻪ ﻋـﻮام آﻧـﺮا ﻛﻤـﺎن‬
‫رﺳﺘﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪«.‬‬
‫اﺑﻮﻟﻔﺮج روﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن زﻣﻴﻦ روي دوش اﻃﻠﺲ ‪ Atlas‬اﺳﺖ‪ .‬در اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي آرﻳﺎﻳﻲ ﮔﺎو ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻗﻮت و ﻧﻴﺮو اﺳﺖ و ﻣﻘﺪس‬
‫ﺷﻤﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫* در ﺗﻮارﻳﺦ و ﻛﺘﺐ ﺣﺪﻳﺚ ﻫﻢ ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺎدي در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻣﺠﻤﻊ اﻟﻨﻮرﻳﻦ ص ‪.250‬‬
‫‪ .3‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻂ ﻛﺎه ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ اﺳﻢ ﻛﻬﻜﺸـﺎن ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ اﻓﺴـﺎﻧﻪ‬
‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ‪ Calaxie‬راﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﻚ ژوﭘﻴﺘﺮ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدﻣﺎن ﺳـﻴﺎم ﻛﻬﻜﺸـﺎن را »ﺟـﺎده ﻓﻴـﻞ ﺳـﻔﻴﺪ« ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﺳﭙﺎﻧﻴﻮﻟﻲﻫﺎ »ﺟﺎده ﺳﺎﻧﺘﻴﺎﮔﻮ« و ﺗﺮكﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ »راه زوار« اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪101‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﮕﺮﻳﺪ ﻛﻤﺎن رﺳﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﺗﻴﻎ زﻧﺪ آﻓﺘﺎب راﻳﺖ‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺳﺮﺧﻲ ﻗﻮس ﻗﺰح زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺒﺰي آن زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺮﻣﻲ اﺳﺖ و‬
‫زردي آن ﻛﻪ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه در ﻫﻨﮕﺎم روﻳﺖ آن ﺳﺮﺷﺎن را ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻮي ﺳـﺮ را ﭘـﺮ‬
‫‪4‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎران‪ -‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﻄﺮه ﺑﺎران ﻳﻚ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ* ﻣﻠﻜﻲ در آﺳـﻤﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺰار دﺳـﺖ دارد و ﻫـﺮ‬
‫‪5‬‬
‫دﺳﺘﻲ ﻫﺰار ﻫﺰار اﻧﮕﺸﺖ دارد و آن ﻣﻠﻚ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﻤﺮدن ﭼﻜﻪﻫﺎي ﺑﺎران اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﺳﻤﺎن ﻏﺮه‪ -‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪﻫﺎ اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎ را ﺑﺮاﻧﻴﺪ و آﻧﻬﺎ ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﺑﺮﻫﺎ ﻣﻲزﻧﻨﺪ و اﺑﺮﻫﺎ ﻧﻌـﺮه‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و در ﻣﻮﻗﻊ آﺳﻤﺎن ﻏﺮه ﺑﺮق ﻛﻪ ﻣﻲزﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪﻫﺎﺳﺖ و ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺪا ﻓﺮﺷﺘﻪﻫـﺎ را‬
‫**‬
‫ﺷﻼق ﻣﻲزﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﺑﻪ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺷﺘﻪﻫﺎ روي اﺑﺮ اراﺑﻪ ﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻴﺮ ﺷﻬﺎب‪ -‬ﺷﻴﻄﺎن ﻛﻪ ﻛﻮﻧﻪﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﻣﺎﻟﺪ اﻟﺨﻨـﺎس ﻣـﻲرﻳـﺰد‪ .‬اﻳـﻦ اﻟﺨﻨﺎﺳـﻬﺎ روي دوش‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﻮار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻲروﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪا اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را ﺗﻴﺮ‬
‫ﺑﺰﻧﻨﺪ آن وﻗﺖ ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎره زﻫﺮه‪» -‬زﻧﻲ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻧﺰد ﻫﺎروت و ﻣﺎروت ﺳﺤﺮ آﻣﻮﺧﺘـﻪ و ﺑـﻪ ﻗـﻮه ﺳـﺤﺮ و ﺟـﺎدو ﺑـﻪ‬
‫‪6‬‬
‫آﺳﻤﺎن ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و در آﻧﺠﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻫﺮه ﻣﺴﺦ ﻛﺮده‪«.‬‬
‫ﻧﻮر ﺑﺎران‪ -‬ﺷﻬﺎب ﺛﺎﻗﺐ اﻣﺎمزادهﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﺪن ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬در آن وﻗﺖ ﻫﺮ ﻧﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻜﻨﻨﺪ‬
‫ﺑﺮآورده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎه و ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ -‬ﻣﺎه ﻣﺮد اﺳﺖ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ زن‪ 7.‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﺗﻮ ﺷﺐ در ﺑﻴﺎ ﻧﺎﻣﺤﺮم ﺗﺮا ﻧﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﺮا ﻧﮕﺎه ﺑﻜﻨﺪ ﮔﻴﺴﻢ را ﻣﻲزﻧﻢ ﺗـﻮي ﭼﺸـﻤﺶ‪ .‬ﻳـﻚ روز دﺳـﺖ ﻣـﺎه ﺳـﻮزن ﺑـﻮده و‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻌﺎﺷﻘﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﻴﺴﺶ را ﻣﻲزﻧﺪ در ﭼﺸـﻢ ﻣـﺎه و او ﻛـﻮر ﻣـﻲﺷـﻮد ﻣـﺎه ﻫـﻢ‬
‫ﺳﻮزنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در دﺳﺘﺶ ﺑﻮده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭘﺎﺷﺪ و از آن وﻗﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد ﭼﻮن‬
‫ﺳﻮزن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪» .4‬ﻋﻜﺲ ﻛﻮه ﻗﺎﻓﺴﺖ ﻛﻪ آن ﻫﻔﺖ ﻗﻠﻪ اﺳﺖ ﻫﺮ ﻗﻠﻪ از ﻳﻜﻲ از ﺟﻮاﻫﺮان ﺑﻪ رﻧﮓ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔـﺮ ﺳـﺮﺧﻲ اﻳـﻦ ﻗـﻮس‬
‫ﺟﻨﺎت اﻟﺨﻠﻮد‪.‬‬ ‫ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ دال ﺑﺮ ﻗﺘﻞ و ﺟﻨﮓ ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﺳﺒﺰي ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ارزاﻧﻲ و اﮔﺮ زردي ﺑﻴﻤﺎري ﺣﻜﻢ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫* ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺳﻮم‪ .‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻴﻘﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ دوم‪ ،‬ص ‪.239‬‬
‫‪ .5‬اﺑﻮﻧﻮاس ﺷﺎﻋﺮ ﻋﺮﺑﻲ زﺑﺎن اﻳﺮاﻧﻲ را ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه را ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ ﻋـﺮب ﻫـﺎ ﺗﻜﻔﻴـﺮ ﻛﺮدﻧـﺪ ﭼـﻮن در ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﺷﺮاب ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺳﺎﻏﺮ ﺧﻮد را زﻳﺮ ﺑﺎران ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺘﻪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﻼﺋﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاب ﻣﻦ داﺧﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫** ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﺟﻠﺪ دوم ﻣﻦ ﻻﻳﺤﺼﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ ص ‪ 240‬و ‪ 241‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .6‬ﺳﻪ ﻣﻜﺘﻮب ﻳﺎ ﺻﺪ ﺧﻄﺎﺑﻪ ﻣﻴﺮزا آﻗﺎﺧﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ‪.‬‬
‫‪ .7‬در ﺗﺮاﻧﻪ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺻﻔﺖ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ داده ﺷﺪه‪.‬‬
‫اوﺳﺎﻧﻪ ص ‪ 3‬ﭼﺎپ ﻧﺨﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ »ﺧﺎﻧﻢ« آﻓﺘﻮ ﻛﻦ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 102‬‬
‫ﺧﺴﻮف و ﻛﺴﻮف‪ -‬ﻣﺎه ﻳﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻴـﺮد ﺑـﺮاي اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اژدﻫـﺎ آﻧـﺮا در دﻫـﻦ ﺧـﻮدش‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ 8‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اژدﻫﺎ ﺑﺘﺮﺳﺪ و آن را ﻗﻲ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ آﺗﺸﺒﺎزي ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎز ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮ ﺧـﺎﻟﻲ ﺑﻜﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺗﺸـﺖ‬
‫ﺑﺰﻧﻨﺪ آن وﻗﺖ اژدﻫﺎ ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ و آﻧﺮا رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺴﻮف ﻳﺎ ﻛﺴـﻮف ﻣـﺎه ﻳـﺎ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺳـﺮخ ﻳـﺎ‬
‫ارﻏﻮاﻧﻲ ﺑﺸﻮد در آن ﺳﺎل ﺧﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮﻫﺮ ﺷﺒﭽﺮاغ‪ -‬ﺟﻮاﻫﺮ ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻣﻲدرﺧﺸﺪ و آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﺨﻢﻣﺮغ‬
‫در ﺑﻴﻨﻲ ﮔﺎوي اﺳﺖ ﻛﻪ در درﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﺒﻬﺎ در ﺧﺸﻜﻲ ﻣﻲآﻳﺪ ﻓﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﮔﻮﻫﺮ ﺷﺒﭽﺮاغ از ﺑﻴﻨﻲ‬
‫او اﻓﺘﺎده در روﺷﻨﺎﻳﻲ آن ﭼﺮا ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺻﺒﺢ دوﺑﺎره ﮔﻮﻫﺮ ﺷﺒﭽﺮاغ را در ﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮدش ﺑﺎﻻ ﻛﺸﻴﺪه و در‬
‫درﻳﺎ ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﺑﺨﺘﻚ‪ -‬ﺑﺨﺘﻚ ﻳﺎ ﻓﺮﻧﺠﻚ ﻛﻨﻴﺰ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻮده وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻼغ ﻧﻚ زد ﺑﻪ ﻣﺸﻚ آب زﻧـﺪﮔﻲ و ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ‬
‫رﻳﺨﺖ‪ 9‬ﺑﺨﺘﻚ ﺳﺮ رﺳﻴﺪ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ از آن آب ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺧﻮرد اﺳﻜﻨﺪر ﺧﺸﻤﻨﺎك ﺷﺪ ﻓﺮﻣﺎن داد ﺑﻴﻨـﻲ او را‬
‫ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ و ﺑﻴﻨﻲ از ﮔﻞ ﺑﺮاﻳﺶ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﺨﺘﻚ ﮔﻨﺞ ﺳﺮاغ دارد و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺧﻮاب ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻛـﺎﺑﻮس‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺨﺘﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدش را روي آن ﺷﺨﺺ ﻣﻲاﻧﺪازد و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺷﺶ ﺑﻜﻨﺪ ﺗـﺎ‬
‫‪10‬‬
‫در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺑﻴﻨﻲ او را ﺑﮕﻴﺮد آن وﻗﺖ ﺑﺨﺘﻚ از ﺗﺮس اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺒﺎدا ﺑﻴﻨﻴﺶ ﻛﻨﺪه ﺷﻮد ﻧﺸﺎﻧﻲ ﮔﻨﺞ را ﺧﻮاﻫﺪ داد‬
‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮ اﻧﮕﺸﺖ را ﺗﻜﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﺎﺑﻮس ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺨﺘﻚ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻮل ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ*‪ -‬دﻳﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ دور از آﺑﺎدي در ﻛﻮه ﻫﺎ و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺷـﻜﻠﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ در ﻣﻲآﻳﺪ و ﻣﺮدم را از راه در ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﻛﻒ ﭘﺎي او را آن ﻗﺪر ﻣﻲﻟﻴﺴﺪ و‬
‫ﺧﻮﻧﺶ را ﻣﻲ ﺧﻮرد ﺗﺎ ﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬
‫ذﻛﺮ ﺑﻌﻀﻲ ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ‪ -‬و ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ اﻳﺸﺎن ﻏﻮل اﺳﺖ و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ و ﺷـﺒﻬﺎ در ﺑﻴﺎﺑـﺎن‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺘﻌﺮض او ﺷﻮد و ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ او را ﻫﻼك ﻛﻨﺪ و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ ﻛﻨﻨـﺪ ﺑـﺎري‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ اﻳﺸﺎن را دﻓﻊ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺐ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺴﻮزﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻪ درﻳﺎ اﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻬﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻏﻮل‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ...‬و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻏﻮل دﻳﺪهاﻧﺪ از ﺳﺮ ﺗﺎ ﻧﺎف ﺑﺮ ﺷﻜﻞ اﻧﺴﺎن و از ﻧﺎف ﺗﺎ آﺧﺮ ﺑـﺮ ﺷـﻜﻞ اﺳـﺐ و ﺳـﻤﻬﺎي او‬
‫ﭼﻮن ﺳﻢ ﺧﺮ و ﺑﻌﻀﻲ از ﺻﺤﺎﺑﻪ رﺳﻮل ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻏﻮل را دﻳﺪم در ﺳﻔﺮه ﺷﺎم و در اﺧﺒـﺎر وارد اﺳـﺖ و ﻣﺸـﻬﻮر‬

‫وﻳﺲ و راﻣﻴﻦ‬ ‫ﻛﻪ رﺳﺘﻪ ﺷﺪ ز دﺳﺖ اژدﻫﺎ ﻣﺎه‬ ‫‪ .8‬ﻫﻤﻴﺪون ﻣﺎدرم را ﻣﮋدﮔﺎن ﺧﻮاه‬
‫ﺻﺪاي ﻣﺲ ﺑﻪ ﻓﻠﻚ ﻣﻲ رود ﻛﻪ ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ روي ﺑﭽﻪ ﻣﺴﮕﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﮔﺮد زﻏﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺘﺤﻌﻠﻲ ﺷﺎه‬
‫‪ .9‬اﺷﺎره ﺑﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ رﻓﺘﻦ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻪ ﻇﻠﻤﺎت و آوردن آب ﺣﻴﻮان‪.‬‬
‫‪ .10‬اﺻﻄﻼح‪ :‬دﻣﺎﻏﺶ را ﺑﮕﻴﺮي ﺟﺎﻧﺶ در ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫* ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎره ‪.910‬‬
‫‪103‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪‬‬
‫اﺳﺖ و او دﻳﻮﺳﺖ ﺑﺮ ﺷﻜﻞ زﻧﺎن و در ﺑﻴﺸﻪﻫﺎ از آن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﻇﻔﺮ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﺎ او ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ‬
‫‪11‬‬
‫ﮔﺮﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﻮش و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ را ﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮب دارد ﺑﺮ وي ﻣﻔﺘﻮن ﺷﻮد و او را زﺣﻤﺖ دﻫﺪ‪«.‬‬
‫دواﻟﭙﺎ‪ -‬دوالﭘﺎ ﭘﻴﺮﻣﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ دم ﺟﺎده ﻧﺸﺴﺘﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫـﺮ رﻫﮕـﺬري ﻛـﻪ ﻣـﻲرﺳـﺪ ﺑـﻪ او‬
‫اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﺮا ﻛﻮل ﺑﮕﻴﺮ از روي ﻧﻬﺮ آب رد ﻛﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ او را ﻛﻮل ﺑﻜﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒـﻪ ﺳـﻪ ذرع ﭘـﺎ‬
‫ﻣﺜﻞ ﻣﺎر از ﺷﻜﻤﺶ درآﻣﺪه دور آن ﻛﺲ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ و ﺑﺎ دﺳﺘﻬﺎﻳﺶ ﻣﺤﻜﻢ او را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﻛﺎر ﺑﻜـﻦ‬
‫‪12‬‬
‫ﺑﺪه ﻣﻦ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ از ﺷﺮ او آﺳﻮده ﺑﺸﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ او را ﻣﺴﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫»در ﻛﺘﺎب ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﺒﺤﺎر ﻧﻘﻞ از ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻦ اﺳﺤﻖ ﻛﺮده ﻛﻪ در ﺟﺰﻳﺮه ﺳﮕﺴﺎران ﻣﻲرﻓﺘﻢ درﺧﺘﺎن ﺑﺴﻴﺎر‬
‫دﻳﺪم ﻧﺰدﻳﻚ رﻓﺘﻢ در زﻳﺮ آن درﺧﺘﻬﺎ ﻣﺮدﻣﻲ را دﻳﺪم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮب ؛ﻧﺰدﻳﻚ اﻳﻨﺎن ﻧﺸﺴـﺘﻢ و زﺑـﺎن‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ ﻳﻜﻲ از اﻳﺸﺎن دﺳﺖ ﺑﺮ ﮔﺮدن ﻣﻦ ﻧﻬﺎده ﺗﺎ ﻣﺮا ﺧﺒﺮ ﺑﻮد ﺑﺮ ﮔـﺮدن ﻣـﻦ ﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑـﻮد و‬
‫ﭘﺎيﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻣﺮا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و ﻣﻦ ﻗﺼﺪ ﻛﺮدم او را از ﮔﺮدن ﺑﻴﻨﺪازم روي ﻣﺮا ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻦ ﺑﺨﺮاﺷﻴﺪ ﮔﻔﺖ‬
‫او را ﻣﻲﮔﺮداﻧﻴﺪم و ﺛﻤﺮه آن درﺧﺘﻬﺎ ﻣﻲﭼﻴﺪم و ﻣﻲﺧﻮردم و آن ﻫﻢ ﭼﻴﺰي از ﺛﻤﺮه درﺧﺘﻬـﺎ ﻣـﻲﺧـﻮرد و ﺑـﺎ‬
‫اﺻﺤﺎب ﺧﻮد ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ ﺗﺎ اﻳﺸﺎن ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ و او را ﺑﻪ زﻳﺮ درﺧﺘﻬﺎ ﮔﺮداﻧﻴﺪم ﭼﻮﺑﻲ از ﺷﺎخ درﺧﺖ در ﭼﺸﻢ او‬
‫ﺑﮕﺮﻓﺖ و ﻛﻮر ﻛﺮد ﻗﺪري اﻧﮕﻮر ﺑﮕﺮﻓﺘﻢ و ﺳﻨﮕﻲ ﻳﺎﻓﺘﻢ در او ﺣﻔﺮه ﺑﻮد در آﻧﺠﺎ ﻋﺼﻴﺮ* ﻛﺮدم ﭘﺲ ﺑـﺪو اﺷـﺎرت‬
‫‪13‬‬
‫ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺨﻮر آﻧﺮا ﺑﻴﺎﺷﺎﻣﻴﺪ و ﻣﺴﺖ ﺷﺪ و ﭘﺎيﻫﺎﻳﺶ ﺳﺴﺖ ﺷﺪ و ﺑﻴﻨﺪاﺧﺘﻤﺶ و از آﻧﺠﺎ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻢ‪«.‬‬
‫ﻫﺎروت و ﻣﺎروت‪» -14‬ﭼﻨﻴﻦ رواﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ از رﺳﻮل ﺧﺪا ﻛﻪ ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻋﺼﻴﺎن ﺑﻨـﻲآدم ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻧـﺪ و‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ اﻗﻞ ﻣﻌﺮﻓﺔ ﻫﻮﻻء ﺑﻌﻈﻤﺖ اﷲ ﺑﺎري ﺗﻌﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑﺎﺷـﻴﺪ ﻛـﻪ اﻳﺸـﺎن ﻫﺴـﺘﻨﺪ‬

‫‪ .11‬ﻋﺠﺎﻳﺐ اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت ص ‪.76‬‬

‫‪ .12‬ﺑﻪ ﻗﺼﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎي ﺳﻨﺪﺑﺎد ﺑﺤﺮي در ﻛﺘﺎب اﻟﻒ ﻟﻴﻠﻪ و ﻟﻴﻠﻪ رﺟﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﻋ‪‬ﺼﻴﺮ‪ :‬ﺷﻴﺮه و ﭼﻜﻴﺪه ﭼﻴﺰي‪ ،‬آب اﻧﮕﻮر ﻳﺎ ﻣﻴﻮه دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .13‬ﻋﺠﺎﻳﺐ اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫‪ .14‬ﻫﺎروت و ﻣﺎروت اﺳﺎﻣﻲ دو ﺑﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺪﻳﻢاﻻﻳﺎم اﻫﻞ ارﻣﻨﺴﺘﺎن آﻧﻬـﺎ را ﭘﺮﺳـﺘﺶ ﻣـﻲﻧﻤﻮدﻧـﺪ زﻳـﺮا در‬
‫ﺗﺼﻨﻴﻔﺎت ﻣﻮرﺧﻴﻦ ذﻛﺮ اﻳﻦ دو ﻣﻌﺒﻮد ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻆ ارﻣﻨﻲ ﻫﻮروت و ﻣﻮروت ﻧﺎﻣﻴﺪهاﻧﺪ ﭼـﻮن ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻣﺼـﻨﻔﻴﻦ‬
‫ارﻣﻨﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫»اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻮروت و ﻣﻮروت دﻻوران اﻏﺮي ﻃﺎغ و آﻣﻴﻨﺎﺑﻴﻎ و ﺷﺎﻳﺪ اﻟﻬﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻫﻨـﻮز ﺑـﺮ ﻣـﺎ ﻣﻌﻠـﻮم ﻧﻴﺴـﺖ ﻣـﺪدﻛﺎران‬
‫اﺳﭙﺎﻧﺪاراﻣﻴﺖ ﺧﺪاي ﻣﺎده ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ‪ -‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﺑﺮوﻣﻨﺪي و ﻣﻮﺟﺪان ﻣﺤﺴﻨﻴﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬و در ﺑﻴﺎﺑﺎن اﻳـﻦ ﻓﻘـﺮه ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﻌﻠـﻮم‬
‫ﮔﺮدد ﻛﻪ اﺳﭙﺎﻧﺪاراﻣﻴﺖ آن ﺧﺪاي ﻣﺎده ﺑﻮده ﻛﻪ در اﻳﺎم ﻗﺪﻳﻢ در اﻳﺮان ﻧﻴـﺰ ﭘﺮﺳـﺘﻴﺪه ﻣـﻲﺷـﺪ زﻳـﺮا زرﺗﺸـﺘﻴﺎن او را روان زﻣـﻴﻦ‬
‫ﻣﻲاﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺪ و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻴﻜﻮ را از ﺧﺎك ﻣﻲروﻳﺎﻧﺪ‪ -‬و اﻫﻞ ارﻣﻨﺴﺘﺎن آﻣﻴﻨﺎﺑﻴﻎ را ﺧﺪاي ﺗﺎﻛﺴﺘﺎنﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ و ﻫﻮروت و ﻣﻮروت را ﻣﺪدﻛﺎران روان زﻣﻴﻦ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ زﻳﺮا ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ارواﺣﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﺑﺎدﻫـﺎ ﻣﻄﻠﻌﻨـﺪ و‬
‫ﺑﺎدﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي آورﻧﺪه ﺑﺎران را ﻓﺮاﻫﻢ آورده و ﺑﺮ ﺳﺮ آن ﻛﻮه ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ اﻏـﺮي ﻃـﺎغ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ زده ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﺑﺎراﻧﺪ‪ ...‬در ﻛﺘﺐ ﻗﺪﻳﻤﻪ اﻫﻞ ﻫﻨـﻮد ﻧﻴـﺰ ﻣـﺮتﻫـﺎ اﻛﺜـﺮ اوﻗـﺎت ﻣﺬﻛﻮرﻧـﺪ و ﻫﻨـﻮد آﻧﻬـﺎ را ﺧـﺪاﻳﺎن ﻃﻮﻓـﺎنﻫـﺎ و ﺑﺎدﻫـﺎي ﺷـﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ‪ «..‬ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ اﻻﺳﻼم ص ‪.88-87-86‬‬
‫* )در ﻗﺮآن ‪ 102 :2‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا اﺷﺎرهاي ﺷﺪه‪(.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 104‬‬
‫ﻣﻌﺼﻴﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻛﻴﻒ ﻫﺬا و ﻧﺤﻦ ﻧﺴﺒﺢ ﺑﺤﻤﺪك‪ .‬ﺑﺎري ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﻣﻮد ﻛـﻪ دو ﻣﻠـﻚ اﺧﺘﻴـﺎر ﻛﻨﻴـﺪ‬
‫اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺎد و ﺷﻬﻮت ﺑﻨﻲآدم در اﻳﺸﺎن آﻓﺮﻳﺪ و ﻣﻌﺼﻴﺖ از اﻳﺸـﺎن ﻇـﺎﻫﺮ ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ اﻳﺸـﺎن را‬
‫ﻣﺨﻴﺮ ﮔﺮداﻧﻴﺪ ﻣﻴﺎن ﻋﺬاب دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺑﺎ آن دﮔﺮ ﻧﻈﺮ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ؟ او ﮔﻔﺖ ﻋـﺬاب دﻧﻴـﺎ‬
‫ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺷﻮد و ﻋﺬاب آﺧﺮت ﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻋﺬاب دﻧﻴﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮدﻧﺪ و در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ آﻣﺪه اﺳـﺖ از اﺑـﻦﻋﺒـﺎس ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺎروت و ﻣﺎروت ﻫﺮ دو ﻣﺴﻠﺴﻞ و ﻣﻌﻜﻮس آوﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ در ﭼﺎﻫﻲ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺑﻞ ﺗﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ و در رواﻳـﺖ آﻣـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎري ﺗﻌﺎﻟﻲ اﻳﺸﺎﻧﺮا ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻧﻲ ارﺳﻞ ﺑﻜﻤﺎ رﺳﻮﻻن اﻟﻲ اﻟﻨﺎس و ﻟﻴﺲ ﻣﻨﻲ‪ .‬اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد و‬
‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﺮاز ﻛﻨﻴﺪ از ﺷﺮك و ﻗﺘﻞ و ﺳﺮﻗﺖ و زﻧﺎ‪ .‬ﻛﻌﺐاﻻﺧﺒﺎر ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ روز ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻣﻌﺼﻴﺖ از اﻳﺸﺎن ﺻﺎدر ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮ دﺟﺎل‪ -‬دﺟﺎل ﭘﺎﻻﻧﻲ دارد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﻣﻲدوزد و ﺻﺒﺢ ﭘﺎره ﻣﻲﺷﻮد روزي ﻛﻪ دﻧﻴﺎ آﺧﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺧﺮ‬
‫دﺟﺎل از ﭼﺎﻫﻲ ﻛﻪ در اﺻﻔﻬﺎن اﺳﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ ﻫﺮ ﻣﻮﻳﺶ ﻳﻚ ﺟﻮر ﺳـﺎز ﻣـﻲزﻧـﺪ‪ ،‬از ﮔﻮﺷـﺶ ﻧـﺎن ﻳﻮﺧـﻪ‬
‫‪15‬‬
‫ﻣﻲرﻳﺰد و ﺑﺠﺎي ﭘﺸﮕﻞ ﺧﺮﻣﺎ ﻣﻲاﻧﺪازد ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل او ﺑﺮود ﺑﻪ دوزخ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫»از ﻫﻤﻪ اﻻﻏﻬﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺧﺮ دﺟﺎﻟﺴﺖ ﻛﻪ آن ﻣﻠﻌﻮن روز ﺧﺮوﺟﺶ ﺑﺮ آن ﺧﺮ ﺳﻮار ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬رﻧـﮓ آن ﺧـﺮ‬
‫ﺳﺮخ اﺳﺖ ﭼﻬﺎر دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﺶ ازرق اﺳﺖ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ او ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﻮه ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﭘﺸﺖ او ﻣﻮاﻓﻖ ﺳﺮ اوﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻲدارد ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺶ ﻓﺮﺳﺦ راه ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ رواﻳﺖ زﺑﺪةاﻟﻤﻌﺎرف ﺑﻮد‪ .‬از ﻣـﻮي ﺣﻤـﺎر ﺻـﺪاي‬
‫ﺳﺎز ﺑﻪ ﮔﻮش ﻫﺎي ﻣﺮدم ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺳﺮﮔﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻲاﻧﺪازد اﻧﺠﻴﺮ و ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻗـﺪ ﺧـﻮد دﺟـﺎل ﺑﻴﺴـﺖ‬
‫ذرع اﺳﺖ‪ ،‬در ﻓﺮق ﺳﺮ دو ﭼﺸﻢ دارد و ﺷﻜﺎف ﭼﺸﻤﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮل و درازاي اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﺸﻢ او ﻛﻮر اﺳـﺖ‬
‫‪16‬‬
‫ﺻﻮرت دراز و آﺑﻠﻪ ﺑﺮ ﺻﻮرت دارد‪«.‬‬
‫ﻧﺴﻨﺎس‪ -‬دﻳﻮﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آدﻣﻴﺰاد ﻛﻪ ﻧﺼﻒ ﺗﻨﻪ از ﻃﻮل ﺑـﺪن دارﻧـﺪ و ﺑـﺮ ﻳـﻚ ﭘـﺎي ﺟﺴـﺖ‬
‫‪17‬‬
‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ و زﺑﺎﻧﺸﺎن زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫»ﻧﺴﻨﺎس در ﻧﻮاﺣﻲ ﻋﺪن و ﻋﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ و آن ﺟﺎﻧﻮري اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺼﻒ اﻧﺴﺎن ﻛﻪ ﻳﻚ دﺳﺖ و ﻳﻚ‬
‫ﭘﺎ و ﻳﻚ ﭼﺸﻢ دارد و دﺳﺖ او ﺑﺮ ﺳـﻴﻨﻪ او ﺑﺎﺷـﺪ و زﺑـﺎن ﻋﺮﺑـﻲ ﺗﻜﻠـﻢ ﻛﻨـﺪ و ﻣـﺮدم آﻧﺠـﺎ او را ﺻـﻴﺪ ﻛـﺮده‬
‫ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ 18.‬ﻣﺆﻳﺪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ اﺳﺖ آﻧﭽﻪ اﻣﺎم ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ زﻛﺮﻳﺎ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﺤﻤﻮد ﻗﺰوﻳﻨﻲ در آﺛﺎر اﻟﺒﻼد در‬
‫ﺧﺼﻮص ﻧﺴﻨﺎس ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ :‬ﺷﺤﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪاﻳﺴﺖ ﻣﻴﺎن ﻋﺪن و ﻋﻤﺎن ﺑﺮ ﺳﺎﺣﻞ درﻳـﺎ ﻛـﻪ‬
‫ﻋﻨﺒﺮ ﺷﺤﺮي ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﻣﻨﺴﻮب اﺳﺖ زﻳﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺲ در ﺳﻮاﺣﻞ آﻧﺠﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد و در آﻧﺠﺎ ﺟﻨﮕﻠﻬﺎي زﻳﺎدي‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻧﺴﻨﺎس ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ از ﻳﻜﻲ از اﻋﺮاب ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﺷﺤﺮ وارد ﺷﺪم و ﭘﻴﺶ ﻳﻜـﻲ از‬

‫‪ .15‬در ﻣﻴﺪان ﻛﻬﻨﻪ اﺻﻔﻬﺎن ﭼﺎﻫﻲ در دﻛﺎن ﻋﻄﺎري وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﭼﺎه دﺟﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .16‬ﻣﺠﻤﻊاﻟﻨﻮرﻳﻦ ص ‪.219‬‬
‫‪ .17‬در ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻴﻢ ﺳﻮار و در ﻛﺘﺎب ﺑﻮﻧﺪ ﻫﺸﻦ ﻧﻴﺰ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻧﻴﻢ آدم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .18‬ﻏﻴﺎثاﻟﻠﻐﺎت‪.‬‬
‫‪105‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺎن آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺰل ﻧﻤﻮدم ﭘﺲ درﺑﺎره ﻧﺴﻨﺎس از او ﭘﺮﺳﻴﺪم ﮔﻔﺖ ﻣﺎ او را ﺻﻴﺪ ﻛﺮده ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ و او ﺣﻴﻮاﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻦ اﻧﺴﺎن و ﻳﻚ دﺳﺖ و ﻳﻚ ﭘﺎ دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي دﻳﮕﺮش ﻧﺼﻔﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻣﻴـﻞ‬
‫دارم او را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺎن ﺧﻮد ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﻧﺴﻨﺎس ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺷﻜﺎر ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺮدا ﺷﺪ ﻳﻜﻲ را آوردﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﺜﻞ ﺻﻮرت اﻧﺴﺎن ﺑﻮد ﺟﺰ آﻧﻜﻪ ﻧﻴﻢ ﺻﻮرت داﺷﺖ و ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪاش داﺷﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﭘﺎ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺮا دﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﺎﺑﺎﷲ و ﺑﻚ« ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻨﺎه ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪاﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﻮ‪ .‬ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ او را رﻫﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻫـﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺣﺮف او ﻏﺮه ﻣﺸﻮ ﻛﻪ او ﻏﺬاي ﻣﺎﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻦ دﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و اﺻﺮار ﻛﺮدم ﺗﺎ او را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﭘـﺲ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﺑﺎد ﮔﺮﻳﺨﺖ و در رﻓﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻣﻦ ﭘﻴﺶ او ﻣﻬﻤﺎن ﺑﻮدم ﺑﺎز آﻣﺪ ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺎن ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻧﮕﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺻﻴﺪ ﻛﻨﻴﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺻﻴﺪ ﻛﺮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻣﻬﻤﺎن ﺗﻮ او را رﻫﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﭘـﺲ ﺧﻨﺪﻳـﺪ و ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫واﷲ ﻛﻪ ﺗﺮا ﮔﻮل زده اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺎن ﺧﻮد ﺣﻜﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﺑﺮوﻧﺪ و ﺑﺎ ﺳﮕﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻮدم ﺗﺎ در آﺧﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻠﻲ رﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه دﻳﺪم ﻛﻪ ﻳﻜـﻲ ﺑـﻪ ﻋﺮﺑـﻲ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ :‬اي اﺑـﻮﻣﺠﻤﺮ ﺻـﺒﺢ‬
‫درﺧﺸﻴﺪ و ﺷﺐ ﺳﭙﺮي ﺷﺪ ﺑﺸﺘﺎب ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه‪ .‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺟﻮاب داد‪ :‬ﺑﺨﻮر و ﺑﺎك ﻣﺪار‪ .‬ﭘﺲ ﻏﻼﻣـﺎن ﺳـﮕﻬﺎ را‬
‫ﭘﻲ آﻧﻬﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و دﻳﺪم اﺑﻮﻣﺠﻤﺮ را ﻛﻪ دو ﺳﮓ ﺑﺪو آوﻳﺨﺘـﻪ اﻧـﺪ‪ ...‬وﻟـﻲ آن دو ﺳـﮓ او را ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ﭼـﻮن‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻋﺎدت ﺧﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ اﺑﻮﻣﺠﻤﺮ را ﺑﺮﻳﺎن ﺷﺪه آوردﻧﺪ و ﻧﻴﺰ اﺑﻦاﻟﻜـﻴﺲ اﻟﻨﻤـﺮي رواﻳـﺖ ﻛـﺮده‬
‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﻗﺎﻓﻠﻪاي ﺑﻮدﻳﻢ و راه را ﮔﻢ ﻛﺮدﻳﻢ در ﺟﻨﮕﻠﻲ اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺑﺮ ﻛﻨﺎر درﻳﺎ ﻛﻪ اول و آﺧﺮش ﭘﻴـﺪا ﻧﺒـﻮد‬
‫ﺑﻨﺎﮔﺎه ﻳﻚ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ را دﻳﺪم ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﺼﻒ ﺳﺮ و ﺗﻦ و ﻳﻚ ﭼﺸﻢ و ﻳـﻚ ﭘـﺎ داﺷـﺖ و‬
‫‪19‬‬
‫ﻣﺜﻞ اﺳﺐ ﻣﻲدوﻳﺪ و ﺷﻌﺮ ﻋﺮﺑﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‪ -‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺪ ﻛﻮﺗﺎه و ﮔﻮش ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮش ﻓﻴﻞ دارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ زﻣـﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﮋاد اﺳﺒﺎب اﻏﺘﺸﺎش دﻧﻴﺎ ﺷﺪه اﺳﻜﻨﺪر ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ ﺳﺪ ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺟﻠﻮ آﻧﻬﺎ ﺑﺴﺖ ﺗﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﺧـﺎرج‬
‫ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺪ از ﻫﻔﺖ ﺟﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺮض دﻳﻮار ﻫﻔﺖ ﻫﺰار ﺳﺎل راه اﺳﺖ و ﻛﺎر ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج از ﺳﺮ ﺷـﺐ‬
‫ﺗﺎ ﺻﺒﺢ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﻮار آن ﺳﺪ را ﻣﻲﻟﻴﺴﻨﺪ دم ﺻﺒﺢ اﻳﻦ دﻳﻮار ﻛﻠﻔﺖ ﺑﻪ ﻧﺎزﻛﻲ ﻣﻮ ﻣﻲﺷـﻮد وﻟـﻲ در ﻫﻤـﺎن‬
‫‪20‬‬
‫وﻗﺖ ﺧﻮاﺑﺸﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد و دوﺑﺎره دﻳﻮار ﻋﺮﺿﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻔﺘﻲ اوﻟﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫»ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج و اﻳﺸﺎن ﻗﻮﻣﻲاﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺪد اﻳﺸﺎن ﺟﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺪاﻧﺪ و ﻗﺎﻣﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻗﺪر ﻗﺎﻣﺖ ﻣـﺮدم‬
‫ﺑﻮده اﻳﺸﺎن را اذﻧﺎب* و ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺒﺎع‪ **،‬ﻳﻜﻲ از اﻳﺸﺎن ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺰاﻳﺪ و ﻣﻌﺎش اﻳﺸﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‬

‫‪ .19‬اﻗﺘﺒﺎس از ﻣﺠﻠﻪ ﻛﺎوه ﺷﻤﺎره ‪ 4‬و ‪ 5‬ﺳﺎل اول دوره ﺟﺪﻳﺪ ص ‪.6‬‬
‫‪ .20‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺣﻤﺰه اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر دﻳﻮاري ﺟﻠﻮ ﺗﺮﻛﻬﺎ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫* اَذﻧﺎب‪ :‬دمﻫﺎ‪ ،‬دﻧﺒﺎﻟﻪﻫﺎ‪.‬‬
‫** ﺳﺒﺎع‪ :‬درﻧﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺟﺎﻧﻮران درﻧﺪه‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 106‬‬
‫ﻛﻪ از درﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر اﻓﺘﺪ‪ ...‬دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺴﻚ و اﻳﺸﺎن ﻗﻮﻣﻲاﻧﺪ در ﺟﻬﺖ ﻣﻐﺮب ﺑﻪ ﻗـﺮب ﻳـﺄﺟﻮج و ﻣـﺄﺟﻮج و ﮔـﻮش‬
‫‪21‬‬
‫اﻳﺸﺎن ﭼﻮن ﮔﻮش ﻓﻴﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﭼﻮن ﮔﻠﻴﻤﻲ ﻳﻜﻲ ﻓﺮش ﺳﺎزﻧﺪ و دﻳﮕﺮي ﻟﺤﺎف‪«.‬‬
‫ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ و ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ‪» -‬ﭼﻨﻴﻦ رواﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪا دو ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﺪه ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺮق و ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻐﺮب و‬
‫آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺮق ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ و آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﺮﺑﺴﺖ ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ‪ 22‬و در ﻫﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دوازده ﻫﺰار در اﺳﺖ‪ ،‬از دري ﺗﺎ در دﻳﮕﺮ‬
‫ﻳﻚ ﻓﺮﺳﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬در آن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﭼﻨﺪان ﺧﻠﻖاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دري را ده ﻫﺰار ﻛﺲ ﭘﺎﺳـﺒﺎن ﺑـﻮده و ﻧﻴـﺰ ﻫﺮﮔـﺰ‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﻧﺮﺳﺪ و اﮔﺮ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب ﻧﺒﻮدﻧﺪي ﻫﺮ ﺷﺒﻲ ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﺑﺪان ﭼﺸﻤﻪ ﻓﺮو ﺷﺪي‬
‫و ﺑﺎﻣﺪاد ﻛﻪ ﺑﺮآﻣﺪي ﻫﻤﻪ ﺧﺎﻟﻖ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﻨﻴﺪﻧﺪي وﻟﻴﻜﻦ از ﺑﺎﻧﮓ و ﻏﻠﻐﻠﻪ آن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮآﻣﺪن ﻧﺸـﻨﻮﻧﺪ و‬
‫آن ﺧﻼﻳﻖ ﻫﻤﻪ ﻣﺆﻣﻦاﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻛﻪ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻣﺸﺮﻗﻨﺪ از ﺑﻘﻴﺖ ﻗﻮم ﻋﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﻮد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﮔﺮوﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫و آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﺮﺑﻨﺪ از ﻗﻮم ﺛﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺎﻟﺢ ﮔﺮوﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و در ﭘﺲ آن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﻪ اﻣﺖ ﻳﻜﻲ را ﻣﻨﺴﻚ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﻳﻜﻲ را ﺗﺎﻓﻴﻞ و ﺳﻴﻢ را ﺗﺎرﻳﺲ و ﭘﺲ از اﻳﺸﺎن ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج در ﺷﺐ ﻣﻌﺮاج اﻳﻤﺎن ﻧﻴﺎوردﻧـﺪ وﻟـﻲ‬
‫‪23‬‬
‫ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ و ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ اﻳﻤﺎن آوردﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻗﻮم دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ و ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ ﺳﻜﻨﺎ دارﻧﺪ ﻛﺎﻓﺮ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪«.‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ »ﺳﻮدﮔﺮ ﻧﺴﻚ« ﻛﻴﻜﺎوس ﻫﻔﺖ ﻣﻜﺎن ﺳﺎﺧﺖ‪ 24‬ﻳﻜﻲ از ﻃﻼ دو ﺗﺎ از ﻧﻘﺮه دو ﺗﺎ از ﭘﻮﻻد و دو ﺗﺎ از‬
‫ﺑﻠﻮر و در اﻳﻦ دژ دﻳﻮان ﻣﺎزﻧﺪران را ﺣﺒﺲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ از ﺷﺮارت آﻧﻬﺎ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﺑﻨﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻫﻔـﺖ‬
‫ﻛﻮﺷﻚ اﻓﺴﻮن ﺷﺪه ﺑﻮدهاﻧﺪ زﻳﺮا ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮ و ﻧﺎﺗﻮان ﻣﻲﺷﺪه و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺑﻮده ﻫﺮﮔﺎه او را دور اﻳﻦ‬
‫دژﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮداﻧﻴﺪﻧﺪ دوﺑﺎره ﻧﻴﺮوي ﻧﺨﺴﺖ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورده و ﺟﻮان ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲﺷﺪه‪ .‬در ﺑﻮﻧﺪ ﻫﺸﻦ اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫ﭼﺎپ اﻧﮕﻠﺴﺎرﻳﺎ ص ‪ 210‬ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ ﻣﻜﺎن ﻛﻴﻜﺎوس ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد از ﻳﻚ ﻛﻮﺷﻚ ﻃﻼﻳﻲ ﻛـﻪ ﻧﺸـﻴﻤﻨﮕﺎه‬
‫ﺧﻮدش ﺑﻮده و دو ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻠﻮرﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺒﻬﺎﻳﺶ ﺑﻮده و دو ﺗﺎ از ﭘﻮﻻد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﻠﻪ و رﻣﻪاش ﺑﻮده اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫»اوش ﻫﺮوﻣﺰك و ﺧﺎﻧﻴﻚ اﻧﻮﺷﻚ اﮔﺮ ازش ﺗﺎزذﮔﻲ زرﻣﺎن ﺗﺮوﻳﻨﺪﻛﻮ ﻛﻪ زرﻣﺎن ﻣﺮد ﭘﺬﻳﻦ در اﻧﺪر ﺷـﻮذ‬
‫اﭘﺮﻧﺎك ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻚ ﺑﺬان در ﺑﻴﺮون آﻳﺪ و ﻣﺮﮔﻲ ازو ﺑﺰد‪ «.‬ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬و از آن ﻫﺮﭼﻪ ﭼﺸﻴﺪه ﺷﻮد و ﻧﻴﺰ )ﻛﺴﻲ ﻛـﻪ‬
‫از آن ﭼﺸﻤﻪ ﺑﭽﺸﺪ( ﭼﺸﻤﻪ ﺑﻲﻣﺮگ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ از آن ﺑﮕﺬرد ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺳﺎل او را ﻧﺎﺗﻮان ﻛـﺮده ﻳﻌﻨـﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺮد‬
‫‪25‬‬
‫ﺳﺎﻟﺨﻮرده ازﻳﻦ در داﺧﻞ ﺷﻮد ﺟﻮان ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ از آن در ﺑﻴﺮون آﻳﺪ و ﻣﺮگ ازو ﺑﮕﺮﻳﺰد‪«.‬‬

‫‪ .21‬ﻋﺠﺎﻳﺐ اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫ﺳﻨﺎﻳﻲ‪.‬‬ ‫‪ .22‬ﺳﺨﻦ ﻛﺰ روي دﻳﻦ ﮔﻮﻳﻲ ﭼﻪ ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﻣﻜﺎن ﻛﺰ ﺑﻬﺮ ﺣﻖ ﺟﻮﻳﻲ ﭼﻪ ﺟﺎﺑﻠﻘﺎ ﭼﻪ ﺟﺎﺑﻠﺴﺎ‬
‫‪ .23‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي‪ *) .‬در اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻠﺪ ‪ ،2‬ص ‪ .362‬و ﻛﺘﺐ ﺗﺎرﻳﺦ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ دو ﺷﻬﺮ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣـﺪه از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﻣﻞ اﺑﻦ اﺛﻴﺮ‪(.‬‬
‫‪ .24‬ﻋﺪد ﻫﻔﺖ داراي ﺧﺎﺻﻴﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺖ و در ﻫﻤﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ آن ﺑﺮ ﻣـﻲ ﺧـﻮرﻳﻢ در‬
‫ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻔﺖ ﻛﻔﺶ آﻫﻨﻲ و ﻫﻔﺖ ﻋﺼﺎي آﻫﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻔﺖ آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﻫﻔﺖ روز ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻔﺖ رﻧﮓ‪ ،‬ﻫﻔـﺖ ﮔﻨﺒـﺪ ﺑﻬـﺮام‪ ،‬ﻫﻔـﺖ ﺧـﻮان‬
‫رﺳﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻔﺖ دﺧﺘﺮان‪ ،‬ﻫﻔﺖ اﺧﺘﺮان‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﻛﺸﻮر و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ .25‬ﺑﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻇﻠﻤﺎت و آب ﺣﻴﺎت اﺳﻜﻨﺪر ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪107‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪‬‬
‫ﮔﻨﮓدز‪ -‬در رواﻳﺎت ﭘﻬﻠﻮي در ﺑﻮﻧﺪ ﻫﺸﻦ و در ﻳﺸﺘﻬﺎ )‪ (51-54‬آﻣﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻠﻌﻪ در ﺷﻤﺎل و در ﻣﻴﺎن‬
‫ﻛﻮهﻫﺎ واﻗﻊ ﺷﺪه و رودﺧﺎﻧﻪ »ﭼﻬﺮﻣﻴﺎن« از آﻧﺠﺎ ﻣﻲﮔﺬرد و ﺧﻮرﺷﻴﺪﭼﻬﺮ ﻳﻜﻲ از ﭘﺴﺮان زرﺗﺸﺖ در آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺰل‬
‫دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻠﻌﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎر روي ﺳﺮ دﻳﻮان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه وﻟﻲ ﻛﻴﺨﺴﺮو آﻧﺮا ﺑﺮ زﻣﻴﻦ اﺳﺘﻮار ﻛﺮد و در آﻧﺠﺎ ﻫﻔﺖ‬
‫دﻳﻮار ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻃﻼ ﻳﻜﻲ از ﻧﻘﺮه‪ ،‬ﭘﻮﻻد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬آﻫﻦ و ﺑﻠﻮر و ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و در آﻧﺠﺎ ﺟـﺎدهﻫـﺎﻳﻲ دارد‬
‫ﻛﻪ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻓﺮﺳﻨﮓ درازي آﻧﺴﺖ و ﭘﺎﻧﺰده دروازه ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ از دري ﺑﻪ در دﻳﮕﺮ ﺑﺮوﻧﺪ در ﻣـﺎه‬
‫ﺑﻬﺎر ‪ 22‬روز راه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در رواﻳﺎت ﻫﻔﺖ دﻳﻮار را ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻤﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪ :‬ﻳﻜﻲ از ﺳﻨﮓ ﻳﻜﻲ از ﭘﻮﻻد‪ ،‬ﻳﺎﻗﻮت و ﻏﻴـﺮه در ﻗﻠﻌـﻪ ‪14‬‬
‫ﻛﻮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ رودﺧﺎﻧﻪ از آن ﻣﻲﮔﺬرد و زﻣﻴﻦ آن ﺑﻪ ﻗﺪري ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺧﺮي آﻧﺠﺎ ﺑﺸﺎﺷـﺪ‬
‫در ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺳﺒﺰه ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪي آدم ﺳﺒﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام ازﻳﻦ ﭘﺎﻧﺰده در ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪي ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺮد اﺳﺖ و ﻣﺴـﺎﻓﺖ‬
‫اﻳﻦ درﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎوش ﮔﻨﮓدز را روي »ﻛﺎﻣﺎر« ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر ﻛﻴﺎﻧﻴﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻴﺨﺴﺮو‬
‫آﻧﺮا در ﺗﺤﺖ ﺗﺼﺮف ﺧﻮدش درآورد و آن ﭘﺎدﺷﺎه ﭘﺸﻮﺗﻦ و ﺑﻲﻣﺮگ ﺷﺪ و ﭘﻴﺮي و رﻧﺠﻮري از او زدوده ﮔﺸـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮدﻣﺎن ﮔﻨﮓدژ ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺎ و ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎرﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﺸﻬﺮ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻣﮕـﺮ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﭘﺸﻮﺗﻦ آﻧﻬﺎ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻜﻨﺪ و ﺑﺮ ﺿﺪ دﺷﻤﻨﺎن اﻳﺮاﻧﺸﻬﺮ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد و ﺑـﻪ اﻳـﻦ وﺳـﻴﻠﻪ در روز رﺳـﺘﺨﻴﺰ ﻛﻤـﻚ‬
‫‪26‬‬
‫ﺑﺰرﮔﻲ در ﭘﻴﺮوزي و ﻏﻠﺒﻪ ﻫﺮﻣﺰد و اﻣﺸﺎﺳﭙﻨﺪان ﺑﺮ دﻳﻮان ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﻨﮓدز ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻗﻠﻌﻪ ﻛﻴﻜﺎوس در ﻛﻮه اﻟﺒﺮز اﺳﺖ و ﻛﻮه اﻟﺒﺮز ﻫﻤﺎن ﻛﻮه ﻗﺎﻓﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ در اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻗﺼﻪﻫﺎ ﺷﻬﺮت دارد‪.‬‬
‫ﻛﻮه ﻗﺎف‪» -‬ﻛﻮه زﻣﺮد اﺳﺖ در )ﻣﻴﺎن( دﻧﻴﺎﺳﺖ و دﻧﻴﺎ دو دﺷﺖ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﻛﻮه ﻃﺮف ﻳﻤﻴﻦ ﻛﻮه دﺷﺖ‬
‫اﻓﺮﺗﭙﺎن ﺳﻴﺎﻫﺎن ﻛﻪ دﺷﺖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻃﺮف ﻳﺴﺎر اﻳﻦ ﻛﻮه دﺷﺖ ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﺗﺮﻛﺎن ﺗﻨﮓ ﭼﺸﻢ ﻣﺮدمﺧـﻮار‬
‫‪27‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ وﺳﻂ اﻳﻦ ﻛﻮه ﻣﺤﻞ ﭘﺮﻳﺎن اﺳﺖ‪«.‬‬
‫»در ﻋﺮشاﻟﻤﺠﺎﻟﺲ ص ‪ 8-7‬آﻣﺪه‪ :‬ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻛﻮﻫﻲ ﻋﻈﻴﻢ از زﺑﺮﺟﺪي ﺳﺒﺰ آﻓﺮﻳﺪه ﻛﻪ ﺳﺒﺰي آﺳﻤﺎن‬
‫از آن اﺳﺖ آن را ﻛﻮه ﻗﺎف ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ آن ﺗﻤﺎم آﻧﺮا )ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ را( اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮد و اﻳﻦ آﻧﺴﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﺪا ﺑﻪ آن ﻗﺴﻢ ﺧﻮرده ﮔﻔﺖ‪» :‬ق و‪‬ا ْﻟ ُﻘﺮْآنِ ا ْﻟ ‪‬ﻤﺠِﻴﺪ‪ «1 :50 ‬و در ﻗﺼﺺاﻻﻧﺒﻴﺎء )ص ‪ (5‬ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫روزي ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺳﻼم از ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻓﺮاز زﻣﻴﻦ از ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ از ﻛﻮه ﻗﺎف‪ .‬ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﻛـﻮه ﻗـﺎف از‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬از زﻣﺮد ﺳﺒﺰ و ﺳﺒﺰي آﺳﻤﺎن از آﻧﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎﻻي ﻛﻮه ﻗﺎف ﭼﻪ ﻣﻘـﺪار اﺳـﺖ؟ ﮔﻔـﺖ ﭘﺎﻧﺼـﺪ‬
‫‪28‬‬
‫ﺳﺎﻟﻪ راه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮔﺮداﮔﺮد وي ﭼﻨﺪ اﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬دو ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ راه اﺳﺖ اﻧﺘﻬﻲ‪«.‬‬

‫‪26. Christensen- Les Kayanides.‬‬

‫‪ .27‬از ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ ﺳﻼﻣﺎن و اﺑﺴﺎل‪.‬‬
‫‪ .28‬ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ اﻻﺳﻼم ص ‪.111‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 108‬‬
‫اژدﻫﺎ‪ -‬ﮔﻨﺞ ﻗﺎرون ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺧﻢ ﺧﺴﺮوي ﺑﻮده‪ 29‬ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻓﺮو رﻓﺖ و ﭘﺎﺳﺒﺎن آن اژدﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ روي‬
‫آن ﺧﻮاﺑﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫»اژدﻫﺎ ﺟﺎﻧﻮري ﻋﻈﻴﻢ ﺧﻠﻘﺖ ﻫﺎﻳﻞ ﻣﻨﻈﺮ و ﻓﺮاخ دﻫﺎن ﺑﺴﻴﺎر دﻧﺪان و روﺷﻦ ﭼﺸـﻢ‪ ،‬دراز ﺑﺎﻻﺳـﺖ و در‬
‫اواﻳﻞ ﻣﺎر ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﺮور اﻳﺎم اژدﻫﺎ ﺷﺪه و ﺷﻜﻞ ﮔﺮداﻧﻴﺪه و درﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻛﻪ اژدﻫﺎ ﺷﻮد از روزﮔﺎر ﻳﺎﺑﺪ‬
‫ﻣﺎر‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﺎر را درازي ﺑﻪ ﺳﻲ ﮔﺰ و ﻋﻤﺮ ﺑـﻪ ﺻـﺪ ﺳـﺎل رﺳـﺪ آﻧـﺮا اژدﻫـﺎ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﭼﻨﺎن ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﺸﻜﻲ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ازو ﺳﺘﻮه ﺷـﻮﻧﺪ ﺣـﻖ ﺗﻌـﺎﻟﻲ او را ﺑـﻪ‬
‫درﻳﺎ اﻓﻜﻨﺪ و ﻫﻴﻜﻠﺶ در ﺑﺤﺮ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﺎﻻﻳﺶ ﺑﻪ دهﻫﺰار ﮔﺰ رﺳـﺪ دو ﭘـﺮ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣـﺎﻫﻲ ﺑـﺮآرد و‬
‫ﺣﺮﻛﺘﺶ ﺳﺒﺐ ﻣﻮج درﻳﺎ ﺷﻮد و ﭼﻮن ﺿﺮرش در ﺑﺤﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻳﻊ ﮔﺮدد ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ او را ﺑﻪ دﻳﺎر ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‬
‫اﻓﻜﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮرش اﻳﺸﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺴﻦ ﺳﻴﺮت ﻗﻮم ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج را از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻴﺎس ﻛﺮد ﻛـﻪ ﭼـﻮن اﺟـﺰاي‬
‫وﺟﻮد اﻳﺸﺎن از ﮔﻮﺷﺖ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻠﻴﻢ ﺑﻮد ﻻﺟﺮم ﭼﻨﺎن ﻧﻴﻜﻮ ﺳﻴﺮت ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺧـﻮردن دل اژدﻫـﺎ دﻟﻴـﺮي‬
‫ﻓﺰاﻳﺪ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺴﺤﺮ اﻛﻞ او ﺷﻮﻧﺪ ﭘﻮﺳﺘﺶ ﺑﺮ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻋﺸﻘﺶ زاﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮش ﻫﺮ ﺟﺎ دﻓﻦ ﻛﻨﻨـﺪ در‬
‫‪30‬‬
‫ﺣﺎل آن ﻣﻮﺿﻊ ﻧﻴﻜﻮ ﺷﻮد‪«.‬‬
‫»اژدﻫﺎ ﻣﺎر ﺑﺰرگ و ﻟﻘﺐ ﺿﺤﺎك اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺆﻟﻒ ﮔﻮﻳﺪ ﺿﺤﺎك را اژدﻫﺎ ﻣـﻲﮔﻔﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷـﺘﻪاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺑﺎﺑـﻞ‬
‫ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺟﺎدوي آﻣﻮﺧﺘﻪ روي ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺻﻮرت اژدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺪر ﻣﻲﻧﻤﻮد ﭘﺪر او از ﻋﻠﻢ ﺟﺎدوﻳﻲ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ‬
‫ﻛﺮده دﻳﻮي ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻢ او ﺑﻮده ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﻲ ﺗﺮا ﺟﺎدوﻳﻲ آﻣﻮزم ﭘﺪر را ﺑﻜﺶ وي ﭘﺪر ﺧﻮد را ﻛﺸﺘﻪ و ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫‪31‬‬
‫ﺧﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ رﻳﺨﺘﻪ و او را اژدﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ ﭘﺲ ﻋﺮﺑﺎن ازدﻫﺎق ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﻣﻌﺮب ﻛﺮدﻧﺪ ﺿﺤﺎك ﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﻗﻘﻨﺲ‪» -‬ﻣﻌﺮوﻓﺴﺖ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻫﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﻘﺎر دراز دارد و در او ﺳﻮراخﻫـﺎﻳﻲ ﺑﺴـﻴﺎر اﺳـﺖ و از ﻫـﺮ‬
‫ﻳﻜﻲ آوازي دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن در ﺻﻔﻴﺮ آﻳﺪ از ﺧﻮﺷﻲ آوزش ﻫﻴﭻ ﺟـﺎﻧﻮر ﻧﺘﻮاﻧـﺪ ﮔﺬﺷـﺖ و او را ﺗﻮاﻟـﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﺸﺎن ﻧﺮ و ﻣﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ وﻗﺖ رﺣﻴﻞ ﺑﺎﻟﻬﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎر ﺑﻪ ﻫﻢ زﻧﻨﺪ از ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺎﻟﻬﺎﻳﺸﺎن آﺗﺶ در اﻓﺘﺪ‬
‫و ﻣﺸﺘﻌﻞ ﺷﻮد و ﻫﺮ دو ﺳﻮﺧﺘﻪ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺎران در ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ اﻓﺘﺪ و ﻛﺮم ﭘﻴﺪا ﺷﻮد و از آن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﻲﺧﻮرد ﺗـﺎ‬
‫‪32‬‬
‫ﺑﺰرگ ﺷﻮد و ﻗﻘﻨﺲ دﻳﮕﺮ ﮔﺮدد ﺳﺎز ارﻏﻨﻮن را از آواز آن ﻣﺮغ اﺧﺮاج ﻛﺮدهاﻧﺪ‪«.‬‬
‫»ﻗﻘﻨﺲ ﻣﺮﻏﻲ اﺳﺖ در ﺑﻼد ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﻫﻴﺰم ﺑﺴﻴﺎر از ﺑﺮاي آﺷﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮد ﻛﻨﺪ و ﻣﻨﻘﺎر ﺑﺮ ﻣﻨﻘﺎر ﻣﺎده ﺳﺎﻳﺪ‬
‫از آن آﺗﺶ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﻫﺮ دو ﺑﺴﻮزد آﻧﮕﺎه ﺑﺎران ﺑﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ اﻳﺸﺎن ﺑﺎرد ﺑﺎز ﻫﺮ دو ﭘﺪﻳـﺪ آﻳﻨـﺪ و ﺟﻨـﺎح از‬
‫‪33‬‬
‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺮ اﻓﺸﺎﻧﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪ .29‬ﻗﺎرون ﻫﻼك ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻨﺞ داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻌﺪي‪.‬‬

‫‪ .30‬ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب ص ‪.146‬‬
‫‪ .31‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .32‬ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ از اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺮغ ﻓﻨﻴﻜﺲ ‪ Phénix‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻟﻔﻆ ﻗﻘـﻨﺲ ﻫـﻢ ﻣـﺄﺧﻮذ از‬
‫ﻓﻨﻴﻜﺲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .33‬ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫‪109‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ‪‬‬
‫»‪ ...‬و ﮔﻮﻳﻨﺪ آن ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﮔﺮدون آﻓﺘﺎب ﻛﺸﺪ* ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﭙﺴﺖ آﻟﻮس ﻧﺎم‪ 34‬اﻣﺎ آﻟﻮس آن اﺳﭙﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ آﺳﻤﺎن ﻛﺸﺪ و ﮔﻮﻳﻨﺪ دورﺑﻴﻦ ﺑﻮد و از دور ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﻧﮓ ﺳﻢ اﺳﺒﺎن ﺷﻨﻮد و ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺷﻜﻴﺒﺎ ﺑﻮد وﻟـﻴﻜﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﻃﺎﻗﺖ ﻧﺪارد و ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺧﺠﺴﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻴﻜﻦ ﻧﺎزك ﺑﻮد‪«.‬‬
‫ﺳﻤﻨﺪر‪» -‬ﺟﺎﻧﻮري ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ در آﺗﺶ ﻧﺴﻮزد و ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ در آﺗﺶ ﻣﺘﻜـﻮن ﻣـﻲﺷـﻮد و‬
‫ﭼﻮن ﺑﻴﺮون آﻳﺪ ﺑﻤﻴﺮد و ﺑﻌﻀﻲ آﻧﺮا ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮش داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﻃﺎﻳﺮ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪاﻧـﺪ و آﻧـﺮا ﺳـﺎﻣﻨﺪر ﻧﻴـﺰ‬
‫**‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ...‬در ﺗﺤﻔﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻮري اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺎر و دﺳﺖ و ﭘﺎ دارد اﻣﺎ دﺳﺘﻬﺎي ﻛﻮﺗـﺎه و ﺑﻄـﻲاﻟﺤﺮﻛـﻪ‬
‫اﺳﺖ و اﺑﻠﻖ از زردي و ﺳﻴﺎﻫﻲ و دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻛﻮﺗﺎه و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ آن در آﺗﺶ ﻧﺴﻮزد و آﺗﺶ در ﺧﻮد‬
‫آن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و اﮔﺮ او را در ﺗﻨﻮر اﻓﺮوﺧﺘﻪ اﻧﺪازﻧﺪ آﺗﺶ ﺗﻨﻮر را اﻓﺴﺮده ﻛﻨﺪ و ﻳﻚ ﻣﺜﻘﺎل آن از ﺳﻤﻮم ﻗﺘﺎﻟﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ و ﻣﻘﺮح ﺟﻠﺪ او ﻣﺘﻌﻔﻦ و ﻳﺎ زﻫﺮ آن ﺗﺨﻢ ﺳـﻨﮓ ﭘﺸـﺖ اﺳـﺖ و آن را ﺑـﻪ ﺗﺮﻛـﻲ‬
‫)اﻳﻼن اﻏﻮوﻳﺮن( ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﻧﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ آن ﺳﺎﻻﻣﺎﻧﺪرا‪ 35‬اﺳﺖ و اﻳﻨﻜﻪ در ﭘﺎرﺳـﻲ ﻣﺸـﻬﻮر ﺷـﺪه ﻣﺨﻔـﻒ آن اﺳـﻢ‬
‫‪36‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻮج ﺑﻦ ﻋﻨﻖ‪ -‬ﺑﻪ ﻗﺪري ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻲ را از درﻳﺎ در ﻣﻲآوره و ﺟﻠﻮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮﺷـﺘﻪ ﻣـﻲﻛـﺮده و‬
‫ﻣﻲﺧﻮرده‪ .‬ﻳﻚ روز ﻣﻨﻴﺖ ﻛﺮد ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎﻟﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ﻣﺨﻠﻮﻗﻲ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻜﺎرش ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‬
‫دﺳﺖ ﻛﺮد در درﻳﺎ ﻛﻤﺮ ﻣﺎﻫﻲ را ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﺮد ﺟﻠﻮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﮕـﺎه ﻛـﺮد دﻳـﺪ ﺳـﺮ و دم‬
‫‪37‬‬
‫ﻣﺎﻫﻲ در درﻳﺎﺳﺖ ﺗﺮﺳﻴﺪ و ﻣﺎﻫﻲ را ول ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﻤﺮغ‪» -‬در ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت آﻣﺪه )ﺳﻴﻤﺮغ( ﻣﺮﻏﻲ ﻗﻮي ﻫﻴﻜﻞ اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﻴـﻞ را ﺑـﻪ آﺳـﺎﻧﻲ در‬
‫رﺑﺎﻳﺪ و آﻧﺮا ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺮﻏﺎن ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ از ﺟﻬﺖ آﻧﻜﻪ ﺻﻴﺪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﻔﺎف ﺧﻮد و ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﮔـﺬارد و ﺑـﺎز‬
‫ﺳﺮ ﻧﻴﻢ ﺧﻮرده ﺧﻮد ﻧﺮود و اﻳﻦ ﺻﻔﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن اﺳﺖ و آﻧﺮا ﻳﻚ ﻫﺰار و ﻫﻔﺘﺼﺪ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺘـﻪاﻧـﺪ و ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎل ﺧﺎﻳﻪ ﻧﻬﺪ و در ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﭽﻪ از ﺧﺎﻳﻪ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ و در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻠﻴﻨﻲ آﻣﺪه ﻛﻪ ﻋﻨﻘﺎ در اول‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﺑﻮدي و ﺑﻪ ﺧﻼﻳﻖ اﻳﺬا رﺳﺎﻧﻴﺪي ﺗﺎ در زﻣﺎن ﺣﻨﻈﻠﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻋﺮوﺳﻲ را ﺑﺎ ﺣﻠﻲ*** و ﺣﻠﻞ در رﺑﻮد‬

‫* ص ‪ 337‬ﺟﻠﺪ اول ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ در ﻣﻮرد ﻛﺸﻴﺪن ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺣﺪﻳﺜﻲ آﻣﺪه ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺟﻠﺪ اول‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي‪.‬‬
‫‪ .34‬ﻧﻮروزﻧﺎﻣﻪ ص ‪.51‬‬
‫** ﺑ‪‬ﻄﻲاﻟﺤﺮﻛﻪ‪ :‬ﻛﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ‪.‬‬
‫‪35. Salamandre.‬‬
‫‪ .36‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺠﻤﻦآرا‪.‬‬
‫‪ .37‬و ﻧﻴﺰ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﺠﺎﻳﺐاﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫*** ﺣ‪‬ﻠﻲ‪ :‬زﻳﻮر‪ ،‬زﻳﻨﺖ‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 110‬‬
‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ در ﺣﻖ او اﻳﻦ دﻋﺎ ﻛﺮد‪ :‬اﻟﻬﻢ ﺧﺬﻫﺎ و اﻗﻄﻊ ﻧﺴﻠﻬﺎ و ﺗﺴﻠﻂ ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻓﺔ‪ .‬ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ آﺗﺸﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﺎد ﺗـﺎ آﻧـﺮا‬
‫‪38‬‬
‫ﺑﺴﻮﺧﺖ و از او ﺟﺰ ﻧﺎم ﻧﻤﺎﻧﺪ‪«...‬‬
‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺆﻟﻒ ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب ﻳﻚ رﺷﺘﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ و ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ از ﺳﻴﻤﺮغ ﻣﻲدﻫـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻋﻮام ﺷﻬﺮت دارد‪ ،‬در اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ دو ﺳﻴﻤﺮغ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ‬
‫آﻣﻮزﮔﺎر و ﻧﮕﻬﺒﺎن رﺳﺘﻢ و دﻳﮕﺮي ﻣﺮغ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر او را ﻛﺸﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﻤﺮغ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‪ ،‬روي‬
‫ﻛﻮه اﻟﺒﺮز )ﻛﻮه ﻗﺎف( دور از ﻣﺮدم آﺷﻴﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﻣﺮدم آﻣﻴﺰش ﻧﻤﻲﻛﺮده و در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮوازش ﻫﻮا ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر‬
‫ﻣﻲﺷﺪه‪ .‬زال ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ ﭘﺪرش ﺳﺎم ﻓﺮﻣﺎن داد ﺗﺎ او را ﺳﺮ راه ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺮغ زال را ﺑﻪ آﺷﻴﺎن ﺧﻮد ﺑﺮد‪،‬‬
‫ﭘﺮوراﻧﻴﺪ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮد ﭼﻮن ﺳﻴﻤﺮغ داراي ﻗﻮه ﻧﻄﻖ ﺑﻮد ﺑﻪ زال ﺣﺮف زدن را آﻣﻮﺧـﺖ و ﺑﻌـﺪﻫﺎ ﻛـﻪ زال را ﺑـﻪ‬
‫ﭘﺪرش رد ﻛﺮد در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ از او ﺟﺪا ﺷﺪ ﻳﻚ ﭼﻨﮕﻪ از ﭘﺮﻫﺎي ﺧﻮدش ﺑﻪ زال داد ﺗﺎ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﺤﺘـﺎج ﻛﻤـﻚ‬
‫ﺳﻴﻤﺮغ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ در اﻣﺮي درﻣﺎﻧﺪ از آن ﭘﺮﻫﺎ آﺗﺶ ﺑﺰﻧﺪ‪ 39‬ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻫﻨﮕﺎم زادن رﺳﺘﻢ ﻧـﺎﻣﻲ و ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ در‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻨﮓ رﺳﺘﻢ و اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر روﻳﻴﻦﺗﻦ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﻮزاﻧﺪن ﭘﺮ ﺳﻴﻤﺮغ را ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﺮ دو دﻓﻌﻪ ﺳﻴﻤﺮغ از‬
‫ﻣﺸﻮرت و ﻛﻤﻚ ﺧﻮدش درﻳﻎ ﻧﻜﺮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﺳـﻴﻤﺮغ ﻧﻴﻜﻮﻛـﺎر ﻛـﻪ ﺷـﺎه ﻣﺮﻏـﺎن اﺳـﺖ‪ 40‬ﻳـﻚ ﺳـﻴﻤﺮغ‬
‫اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر در ﻳﻜﻲ از ﻫﻔﺘﺨﻮان ﺧﻮدش او را ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻛﺸﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﺷـﺮح آن در‬
‫‪41‬‬
‫ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻣﻔﺼﻼً ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .38‬ﻧﺰﻫﺔاﻟﻘﻠﻮب‪.‬‬
‫وز ﻫﺮ دو ﻧﺎم ﻣﺎﻧﺪ ﭼﻮ ﺳﻴﻤﺮغ و ﻛﻴﻤﻴﺎ‬ ‫ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪ ﻣﺮوت و ﻣﻌﺪوم ﺷﺪ وﻓﺎ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻮاﺳﻊ ﺟﺒﻠﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻲ ﻫﻢ اﻧﺪر زﻣﺎن ﻓﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺮ آﺗﺶ ﺑﻴﻔﻜﻦ ﻳﻚ ﭘﺮ ﻣﻦ‬ ‫‪.39‬‬
‫ﻓﺮدوﺳﻲ‪.‬‬
‫‪ .40‬ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﭼﺎپ ﻓﻮﻟﺮس ص ‪.222-191-139-133‬‬
‫‪ .41‬ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎب ص ‪.1597‬‬
 ‫‪1‬‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺎﺧﻦﻫﺎي او ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮل در ﻛﻔﺶ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻤﻮل ﺑﺸﻮد‬
‫و ﻳﺎ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻗﻠﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ ﻣﺮده ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﺸﻢ ﺑﭽﻪاش ﺷﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ را در ﻣﻮﻗﻊ وﺿﻊ ﺣﻤﻞ ﺗﺎ ده روز ﺗﻨﻬﺎ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺟﻦزده ﻳﺎ دﻋﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﭽﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﺑﺸﻮد و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ داروﻳﻲ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻧﺸﻮد آن وﻗﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﭽـﻪ ﺟـﻦزده ﻳـﺎ‬
‫دﻋﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ او را ﭘﻴﺶ دﻋﺎﻧﻮﻳﺲ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻋﺰاﻳﻢ* ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه زﻧﻲ ﻛﻪ وﺿﻊ ﺣﻤﻞ ﻛﺮده داﺧﻞ ﺣﻤﺎم ﺷﻮد و زن زاج** دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ در ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ داﺧـﻞ ﺣﻤـﺎم‬
‫ﺷﻮد ﻫﺮ ﻛﺪام دﻳﺮﺗﺮ از ﺣﻤﺎم ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻮد و ﺑﭽﻪاش ﻧﺎﺧﻮش ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ او ﻫﻢ ﻫﻤﺎن زن را در‬
‫ﻣﻮﻗﻊ دﻳﮕﺮ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮده از او زودﺗﺮ از ﺣﻤﺎم ﺧﺎرج ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ زن ﺑﭽﻪدار را اﮔﺮ در ﺟﺎي ﻛﺜﻴﻒ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﺷﻴﺮش ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳـﺪ آن را در آب روان و ﻳـﺎ‬
‫در ﮔﻮﺷﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎف ﺑﭽﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه را در ﺳﻮراخ ﻣﻮش ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺑﭽﻪ ﻣﻮذي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﭽﻪاش ﭘﺎ ﺑﮕﻴﺮد و ﻧﻤﻴﺮد ﻳﻚ دﺳﺖ ﺟﺎﻣﻪ از ﺑﭽﻪ زﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﭽﻪ زاﻳﻴﺪه و ﻫـﻴﭻ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﺮدهاﻧﺪ ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﺑﭽﻪاي ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ؛ آن ﻛﻮدك ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﻤﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﺮدهﻫﺎي ﻧﺎن ﻣﻴﺎن ﻛﻮﭼﻪ را ﺟﻤﻊ ﺑﻜﻨﺪ ﺑﭽﻪاش ﻧﻤﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﭽﻪ را در ﻃﺎﻗﭽﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻋﻤﺮش ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﻻﺟﻮن و ﻻﻏﺮ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﮔﺮدن ﺑﭽﻪ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻮﺳﻴﺪ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﺪ اﺧﻼق و ﻟﺠﺒﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﭽﻪ را ﻣﺎچ ﺑﻜﻨﻨﺪ دﺳﺖ دﻳﮕﺮش را ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﻮﺳﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﭽﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﭽﻚ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻬﻮاره ﺧﺎﻟﻲ را اﮔﺮ ﺗﻜﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﮔﻮش ﺑﭽﻪ درد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﭘﺴﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺧﻮش آواز ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ زﻳﺮ ﭘﺴﺘﺎن ﻏﺮﻏﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺷﻴﺮ ﻣﻲﺧﻮرد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﻣﻤﻪ ﻻل اﺳﺖ« زﻳﺮا اﮔﺮ ﻧﮕﻮﻳﻨـﺪ‬
‫ﺑﭽﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .1‬ﭼﻮن در ﺿﻤﻦ ﭼﺎپ ﻣﻘﺪاري از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎ و ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎ از ﻗﻠﻢ اﻓﺘﺎد و ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﺎزه ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪ ﻟﻬـﺬا در زﻳـﺮ اﻳـﻦ‬
‫ﻋﻨﻮان آﻧﻬﺎ را ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫* ﻋ‪‬ﺰاﻳﻢ‪ :‬اﻓﺴﻮنﻫﺎ و دﻋﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺷﻔﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫** زاچ‪ .‬زاﭼﻪ‪ .‬زﭼﻪ‪ :‬زاﺋﻮ‪ ،‬زﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه زاﻳﻴﺪه‪ ،‬زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎورد ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز زاج ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 112‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻻ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺸﻮد )ﺷﻜﻢ روش ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﻗﻲ ﺑﻜﻨﺪ( ﻋﻮد و ﺳﻠﻴﻢ ﻧﺮ و ﻣﺎده را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣـﻲﺑﻨﺪﻧـﺪ و‬
‫روي ﺑﺎم ﺳﻮت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻬﺮهﻣﺎر ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﺑﭽﻪ ﭼﻠﮕﻲ ﺑﺮود زﻳﺮا ﻛﻪ ﺑﻲوﻗﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰ از ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﺑﺪزدد ﺧﺪا ﺧﻨﺪهاش ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫داﻳﻪ ﻋﺎم ﻛﻪ ﭘﺴﺘﺎن دﻫﻦ ﺑﭽﻪ ﺳﻴﺪ ﺑﮕﺬارد ﭘﺴﺘﺎن او ﺑﻪ آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﻧﻤﻲﺳﻮزد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ ﺳﺮ ﻫﻔﺖ ﻣﺎه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﻛﺎري ﺷﺘﺎب زده اﺳﺖ و ﻋﺠﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻢ ﺑﭽﻪ را ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻋﻮض ﺑﻜﻨﻨﺪ آش ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ و دﺳﺘﻪاي را دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ اﺳـﻢ او را ﻋـﻮض‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺪ ﺣﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻔﺖ او را روي آﺗﺶ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫دﻧﺪوﻧﻲ‪ -‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺗﺎول ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي او ﺑﻪ رﺳﻢ ﺧﻴﺮات »دﻧﺪاﻧﻲ« درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻨﺸﻦﻫﺎ ﻋﺪس‪ ،‬ﻧﺨﻮد‪ ،‬ﮔﻨﺪم ﭘﻮﺳﺖ ﻛﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺎش‪ ،‬ﻟﻮﺑﻴﺎ ﻗﺮﻣﺰ و ﻟﻮﺑﻴﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻠﺒﻠﻲ را ﻛﻪ از ﻫﺮ ﻛﺪام ﭼﻬﻞ داﻧﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻤﺮﻧﺪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻫﺮ ﻣﻘﺪار دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺪر وﺳﻊ ﭘﻠﻮ دم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﮔﺎﻫﻲ روﻏﻦ و ﭘﻴـﺎز داغ ﻫـﻢ ﺑـﻪ آن‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ )ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺧﻮد ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺑﭽﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻣﺜﻞ آش ﻧﺬري ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﺪاﻳﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ( و‬
‫‪4‬‬
‫از آن ﺟﻠﻮ ﻛﺒﻮﺗﺮ اﻣﺎﻣﺰاده ﻫﻢ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺘﻨﻪ را ﺟﺪا ﻛﺮدﻧﺪ آﻧﺮا ﻧﺦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺑﭽﻪ ﻣﻲآوﻳﺰﻧـﺪ و ﭘـﺲ از ﻫﻔـﺖ روز‬
‫آﻧﺮا ﺟﻠﻮ ﺧﺮوس ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻴﺎدت زن در ﻣﻮﻗﻊ وﺿﻊ ﺣﻤﻞ ﺗﺎ ده روز ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﭼـﺎدر ﻳـﺎ ﭼـﺎدر ﻧﻤـﺎز روي دوﺷـﺶ‬
‫ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ اﻃﺎق دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﭼﺸﻢ ﺑﺸﻮد »زﻣﻪ«* زاج ﺳﻔﻴﺪ را ﺑﻪ دور ﺳﺮش ﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ و دﻋﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ آن‬
‫وﻗﺖ آﻧﺮا روي آﺗﺶ ﻣﻲاﻧﺪازد اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭼﺸﻢ ﺑﺸﻮد او را ﭼﺸﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺧﻮب ﻣﻲﺷـﻮد و اﮔـﺮ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻦزده ﺷﺪه و اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭼﻬﺎر ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﺸﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﻲﻣﻴﺮد و اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻮت اوﺳﺖ ﺑﻌﺪ زﻣـﻪ‬
‫را آب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ و ﻛﻒ دﺳﺖ و ﻛﻒ ﭘﺎ و ﺳﻴﻨﻪ او را ﺧﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آب را در ﻛﺎﺳﻪاي رﻳﺨﺘـﻪ‬
‫ﻳﻜﻲ آﻧﺮا ﻣﻲﺑﺮد ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﻲرﻳﺰد ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺳﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻜﻲ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ از ﻛﺠـﺎ ﻣـﻲآﻳـﻲ؟‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از ﺧﺎﻧﻪ دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﻣﻲﻛﺮد؟ ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﺟﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻟﻬﻲ ﺟﺎﻧﺶ ﺑﺮآﻳﺪ!‬

‫‪ .2‬ﻋﻘﻴﻖ ﻳﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ را دارد‪.‬‬

‫‪ .3‬اﺻﻄﻼح‪ :‬ﻣﮕﺮ ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪهاي؟‬
‫‪ .4‬در دﻫﺎت اﻳﻦ ﺧﻮدش ﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﺮا دوﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ ﻛـﻪ ﻣﺨﺼـﻮص دﻧـﺪان در آوردن ﺑﭽـﻪ درﺳـﺖ‬
‫ﺑﻜﻨﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت را دارد و »دﻧﺪوﻧﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫*زﻣﻪ = زاج‪ :‬ﺟﺴﻤﻲ اﺳﺖ ﻣﻌﺪﻧﻲ و ﺑﻠﻮري ﺷﻜﻞ ﺑﻪ رﻧﮓﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﻛﺒﻮد‪ .‬از ﻧﻤﻚﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄـﻮر آزاد‬
‫در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪113‬‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺴﺎﻓﺮت اﮔﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﺎرﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻣﺼﺎف ﺷﻮد ﺳﻔﺮ او ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ و ﺑـﺮﻋﻜﺲ ﻣﺼـﺎف‬
‫ﺷﺪن ﺑﺎ ﻗﺮﺷﻤﺎل* ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻴﻤﻨﺖ دارد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮب ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﮔﺮ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺮد ﺧـﻮب ﻧﻴﺴـﺖ و ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح اﻫـﺎﻟﻲ‬
‫دﻫﺎت ﺧﺮاﺳﺎن ﭼﭙﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮد و ﭼﭙﻴﻚ ﺷﺪن ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﮔﺮ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ او آب و ﺟﻮ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ زود ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ در ﺳﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻚ ﻗﺴﻢ ﻛﻼغ ﻛﻪ در ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ »ﻛﻠﻨﺠﺪك« اﺳﺖ ﺑﺎﻻي‬
‫‪5‬‬
‫آن ﺧﺎﻧﻪ ﺻﺪا ﻛﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﺧﻮش از ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺎران ﻧﻴﺎﻳﺪ در دﻫﺎت ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﭽﻪﻫﺎ دﺳﺘﻪ راه ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ و ﻛﻠﻪ ﺧﺮي را ﺑﻪ ﺳﺮ ﭼـﻮﺑﻲ ﻗـﺮار داده‬
‫دم ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬ﻛﻠﻪ ﺧﺮ ﻫﻴﺰم ﺑﺨﺮ« و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﻫﻴﺰم ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﺳﺮ‬
‫ﻛﻮﻫﻲ ﻛﻠﻪ ﺧﺮ را آﺗﺶ ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎران ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫در ﺧﺮاﺳﺎن ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎران ﻧﻴﺎﻳﺪ )ﻗﺮآن را زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( ﻃﻠﺴﻢ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ را ﺑـﺎ ﻗـﺮآن و ﻣـﻮي‬
‫ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ و ﻧﺎن و ﻓﻀﻠﻪ اﻧﺴﺎن در آب ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎران ﺑﻨﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻃﻠﺴـﻢ ﭼﻬـﻞ »ص« را ﺑـﻪ دﻳـﻮار‬
‫ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ را دارد‪.‬‬
‫در ﻣﺎزﻧﺪران ﺻﺒﺢ زود ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻪ زن ﺑﺮ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﺑﺪ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻴﺎدت ﻧﺎﺧﻮش در ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ و ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮﻳﺾ آﻓﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ روز ﺷﻨﺒﻪ ﭘﻮل ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻮل از ﺟﻴﺒﺶ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻫﺮﮔﺎه روز ﺷﻨﺒﻪ ﭘﻮل‬
‫ﺑﮕﻴﺮد ﺗﺎ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻮﻟﺪار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﻛﻪ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺎﻣﺒﺎرك اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﮔﺮ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮود ﺑﺪ اﺳـﺖ‬
‫ﭼﻮن ﺷﺐ ﺟﻤﻌﮕﻲ ﺧﺎﻧﻪ را ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫در ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آﺧﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻠﻮ ﺑﭙﺰﻧﺪ و ﺑﺎﻻي ﺧﺎﻧﻪ آﺗﺶ ﺑﺮاﻓﺮوزﻧﺪ و ﺗﻔﻨﮓ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ و‬
‫در ﻛﻮزهاي ﺳﭙﻨﺪ و ﻧﻤﻚ ﭘﻨﺒﻪداﻧﻪ و ﺟﻮ ﭘﻴﺸﺮس )وﻟﮕﺎر( و آب ﻛﻨﻨﺪ و از ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ زﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ‪ 12‬ﺷﻌﺒﺎن ﻳﺎ اول ﺑﺮات** ﺣﻠﻮا ﻣﻲﭘﺰﻧﺪ و ﺑﺮاي آﻣﺮزش ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﻪ ﮔﺪا ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺷﺐ دوم روﻏـﻦ‬
‫ﺟﻮش و ﺷﺐ ﺳﻮم در ﻫﺮ ﻳﻚ از داﻻنﻫﺎي اﻃﺎقﻫﺎ ﻓﺘﻴﻠﻪ روﻏﻨﻲ ﻳﺎ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن ﻣﺮدﮔﺎن در آن‬
‫ﺷﺐ ﺑﻪ دﻳﺪن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ روز ﻋﺎﺷﻮرا ﻧﺎن ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺑﭙﺰد و در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻋﺰا ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺨﻮرد ﺧﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫* ﻏﺮﺷﻤﺎر‪ .‬ﻏﺮﺷﻤﺎل‪ :‬ﻏﺮﻳﺐ ﺷﻤﺎر‪ ،‬ﻏﺮﺑﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻮﻟﻲ‪.‬‬

‫‪ .5‬در ﻣﺎزﻧﺪران ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه را ﻋﺪه ﺑﺴﻴﺎري در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﻧﻮع زاغ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ »ﻏﺸﻨﻴﻚ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻤﺎن »ﺧﻮش و ﻧﻴﻚ« ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫** ﺷﺐ ﺑﺮات‪ :‬ﺷﺐ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺷﻌﺒﺎن‪ ،‬ﺷﺐ ﭼﻚ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 114‬‬
‫اﮔﺮ زﻧﻲ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎم ﺑﺮود ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ و رﺧﺖﺷﻮﻳﻲ در روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﺪ اﺳﺖ روز ﺟﻤﻌﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ رﺧﺖ ﺷﺴـﺖ ﭼـﻮن آﺑﻬـﺎي روز‬
‫ﺟﻤﻌﻪ رو ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲرود و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺜﻴﻒ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺳﻔﺮه ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﺑﺮﻛﺖ ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺮاغ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺜﻠﺚ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﭼﻬﻞ و ﻳﻚ ﺷﻨﺒﻪ ﭘﻴﺎز ﺑﺨﻮرد ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎز ﺧﺎم ﺧﻮرد ﭼﻮن ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﻤﻲآﻳﺪ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ آدم‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ دﻳﮓ ﻳﺎ ﻇﺮف ﺳﻴﺎﻫﻲ را از ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﺎرﻳﻪ ﺑﮕﻴﺮد و آن را ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺐ رد ﺑﻜﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻗﺒـﻮل‬
‫ﻛﺮد ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺧﻮش ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ آب و آﺗـﺶ ﻧﺰدﻳـﻚ ﻏـﺮوب از ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫‪6‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﺪﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دو آﺧﺸﻴﺞ را ﻛﻪ در روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ از ﻣﻨﺰل ﺧﺎرج ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻚ روي زﻣﻴﻦ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻏﺮوب از ﺑﻘﺎل ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻚ ﺑﺨﺮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻃﻌﺎم ﺑﺪه و ﻛﻠﻤﻪ ﻧﻤﻚ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻧﻴﺎورﻧﺪ و‬
‫اﻻ ﺑﻘﺎل ﻧﻤﻚ را ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫*‬
‫در ﺷﺐ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﺴﺘﺎده آب ﺧﻮرد‪.‬‬
‫وﻗﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ دﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻴﺎن زد‪.‬‬
‫دﺳﺖ زﻳﺮ ﭼﺎﻧﻪ زدن ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻣﻲآورد‪ .‬ﭼﻨﺒﺎﺗﻤﻪ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻧﻜﺒﺖ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮادرش زﻧﺪه اﺳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﻞ روز ﮔﻮﺷﺖ ﻧﺨﻮرد ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺦ ﮔﻮﺷﺶ اذان ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ آب در اﺟﺎق دﻳﮕﺪان ﺑﺮﻳﺰد ﺟﻦزده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮ ﺟﺎروب را ﺑﺴﻮي آﺳﻤﺎن ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﮕﺲ ﺳﮓ روي ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﭘﻮﻟﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎر ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺲ ﭘﻴﻨﻪدوز )ﺣﺸﺮه ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ و ﻏﺎﻟﺒـﺎً در ﻣﻴـﺎن اﻧﮕـﻮر ﻳـﺎﻗﻮﺗﻲ دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد( ﺑﺨﻮرد ﭘﻴﺸﺒﺎز ﮔﺮگ ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﻛﻪ رﻧﺞ و ﺟﺮم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻲﺣﺪ و ﻣﺮ‬ ‫ﻧﺮﻳﺰد آب ﺷﺐ را اي ﺑﺮادر‬ ‫‪.6‬‬

‫ﺑﻪ ﺷﺐ ﮔﺮ ﻏﺮض ﺑﺎﺷﺪ اي ﻧﻜﻮﺧﻮاه‬
‫ﭼﺮاغ آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ آرﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺎب‬
‫و ﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﻏﺮض ﻣﻲﻛﻦ ﺗﻮ ﭘﺮﻫﻴﺰ‪...‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻧﺎﻣﻪ داراب ﭘﺎﻟﻦ ص ‪.19-20‬‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺪ ﻛﺸﻴﺪن آب از ﭼﺎه‬
‫ﻳﻜﻲ اﻫﻨﻮ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﭘﺲ ﻛﺸﺪ آب‬
‫ﭘﺲ آﻧﮕﻪ ﺑﺮﻓﺸﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻮرد ﻧﻴﺰ‬
‫* ﺟﻠﺪ ‪ ،4‬ص ‪ ،484‬ﻣﻦ ﻻﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ‪.‬‬
‫‪115‬‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪‬‬
‫اﮔﺮ در ﺳﻔﺮه ﻧﺎن ﻳﺎ آب ﺑﻪ ﮔﻠﻮي اﻧﺴﺎن ﮔﻴﺮ ﻛﻨﺪ ﻳﻜﻲ از ﺧﻮﻳﺸﺎن او ﮔﺮﺳﻨﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺎره ﻧـﺎﻧﻲ راﺳـﺖ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻇﺮﻓﻲ ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮرد ﻳﻜﻲ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧـﻪ ﺧﻴـﺎل ﻗﻬـﺮ دارد و ﺑـﻪ رواﻳـﺖ دﻳﮕـﺮ روح‬
‫ﺑﻬﺸﺘﻲ در ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﺮﺳﺪ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ »واﷲ ﺧﻴﺮ ﺣﺎﻓﻈﺎً و ﻫﻮ ارﺣﻢ اﻟﺮاﺣﻤﻴﻦ«* را ﺑﺨﻮاﻧـﺪ و ﺑـﻪ دور‬
‫‪7‬‬

‫ﺧﻮدش ﻓﻮت ﻛﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﻼﻳﺎ و اﺟﻨﻪ از او دور ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﮔﺮدﺑﺎد ﺳﺨﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺼﺎدف ﺷﻮد ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» :‬اﻋﻮذ ﺑﺎﷲ ﻣﻦ اﻟﺸﻴﻄﺎن اﻟﺮﺟﻴﻢ« ﻓﻮراً ﮔﺮدﺑﺎد ﻓﺮوﻛﺶ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻴﺎن درﮔﺎه ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و دﺳﺘﻬﺎﻳﺶ را ﺑﻪ دو ﻃﺮف در ﺑﮕﺬارد دﻋﻮا ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ دﻋﻮا ﻧﺸﻮد‬
‫ﺑﻴﺪ دﺳﺘﻬﺎﻳﺶ را ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻊ اﻟﻮ ﻛﺮدن اﮔﺮ از ﻣﻴﺎن اﻟﻮ زﺑﺎﻧﻪﻫﺎي آﺗﺶ ﺻﺪا ﻛﻨﺪ و ﻓﺮﻓﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﻏﻴﺒﺖ اﻧﺴﺎن را‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺑﺰار ﻛﺎرﮔﺎه »ﺗﻮن«** ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺎﻓﻲ را ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻳﻜـﻲ دو ﮔـﺰ‬
‫ﺑﻴﺶ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ آن ﻛﺮﺑﺎس ﻳﺎ ﭘﺎرﭼﻪ را ﺑﺒﺮد ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮش ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﻣﻲﻣﻴـﺮد ﻟـﺬا ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﭘﻨﺒﻪاي )ﮔﺎﻟﻪ( را ﻛﻪ زﻧﻬﺎ ﺑﺮاي رﻳﺸﺘﻦ آﻣﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺗﺎ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و اﮔﺮ‬
‫ﮔﺎﻟﻪاي ﺑﻪ روز ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﺮاي اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎو داران ﺷﻴﺮ ﻳﺎ ﻣﺎﺳﺖ را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ آن را ﺑﺮاي ﻣـﺮﻫﻢ روي زﺧـﻢ ﺑﻜـﺎر ﺑﺒـﺮد ﻧﻤـﻲدﻫﻨـﺪ و‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﻛﻢ ﺷﺪن ﺷﻴﺮ ﮔﺎو ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎﺑﻮت ﻣﺮده را ﭘﻴﺶ از ﭼﺎل ﻛﺮدن ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﺮ ﻣﻲدارﻧﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ او را ﺑﻪ ﮔﻮر آﺷﻨﺎ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻌﻀﻲ از دﻫﺎت ﺧﺮاﺳﺎن اﮔﺮ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ دور ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮواز ﻛﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ روح ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﺧﻮﻳﺸﺎن ﺑﻪ دﻳﺪن آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺮف زﺧﻤﻬﺎي ﺑﺪ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻟﻚ‪ ،‬ﺧﻨﺎزﻳﺮ*** و ﻏﻴﺮه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑـﺎ اﻧﮕﺸـﺖ روي ﺗـﻦ ﺧﻮدﺷـﺎن ﻧﺸـﺎن‬
‫ﺑﺪﻫﻨﺪ ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آن زﺧﻢ را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﺎزي ﺑﺮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻗﻤﺎرﺑﺎزﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﺸﺎن ﻣﻲﺷﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻤ‪‬ﻴﻦَ ‪.64 :12‬‬

‫ﺣﻢ‪ ‬اﻟﺮﱠا ‪‬‬
‫ﺧ ‪‬ﻴﺮٌ ﺣ‪‬ﺎ ‪‬ﻓﻈًﺎ و‪ ‬ﻫﻮ‪ ‬أَر‪ ‬‬
‫* ﻓَﺎﻟ ﱠﻠﻪ‪َ ‬‬
‫** ﺗﻮن‪ :‬در اﺻﻄﻼح ﻗﺎﻟﻲ ﺑﺎﻓﻲ ﻧﺦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻗﺎﻟﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬ﺗﺎر‪.‬‬
‫*** ﺧﻨﺎزﻳﺮ‪ :‬ﻏﺪهﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﻛﻪ در ﮔﺮدن و زﻳﺮ ﮔﻠﻮ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﺎﻫﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ زﺧـﻢ و ﺟﺮاﺣـﺖ ﻣـﻲﮔـﺮدد و از آﻧﻬـﺎ‬
‫ﭼﺮك ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﻞ ﻏﺪد ﻟﻨﻔﺎوي‪.‬‬
 ‫ﻧﻴﺮﻧﮕﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 116‬‬
‫ﻣﺎدر ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ او را ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ داﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﻧﺞ ﻗﺴﻢ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ داﻧﻪﻫﺎي ﻧﺸﻤﺮده ﻗﺴﻢ‪.‬‬
‫اﺳﻔﻨﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺒﺰ ﺑﺸﻮد آوارﮔﻲ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫اﮔﺮ آب روي ﻗﺒﺮ ﺑﭙﺎﺷﻨﺪ روح ﻣﺮده ﺗﺎزه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮده اﮔﺮ ﺛﻮاﺑﻜﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﻮراﻧﻲ در ﻗﺒﺮ ﺑﻪ او ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﻣﻲﮔﻴﺮد و او را ﻣـﻲﺑـﺮد ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻬﺸﺖ‪ 7‬و ﻫﺮﮔﺎه ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﮔﺮز آﺗﺸﻴﻦ او را ﺑﻪ دوزخ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬

‫ﻣﻌﺮوﻓﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده از ﺗﺮﻛﻬﺎي ﻗﺠﺮ داراي دم ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ )دﻣﺒﻠﭽﻪ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮ روز ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ و ﻫﺰار و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﺰﻧﺪ دوا ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﭼﻮب ﺧﺪا ﺻﺪا ﻧﺪارد‬
‫ﺳﺘﺎره ﺳﻬﻴﻞ اﮔﺮ ﺑﻪ روي دﺧﺘﺮ ﺑﺨﻮرد ﺧﻮﺷﮕﻞ و ﺳﺮخ و ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﻮه ﺑﺨﻮرد ﺧﻮشﻣﺰه‬
‫‪8‬‬
‫و ﺑﻲﻣﻀﺮت ﻣﻲﺷﻮد و رﻧﮓ ﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬

‫ﭘﺎﻳﺎن‬

‫‪ 7‬و ‪ *) .8‬در ﻧﺴﺨﻪ ﭼﺎﭘﻲ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻤﺎرهﻫﺎ ارﺟﺎع ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪(.‬‬