databazi se mesta za smestuvanje data

najdobro e da se koristat kompjuteri za databazi

ima sequntial in non sequntial databazi
seq databazi se tabeli(primer excel tabeli)
noon seq databazi e se drugo

tabela
verticalno columns, horizontalno rows
sekoja tabela ima eden column koj sto e so brojki ova se vika primary key i sluzi
za raspoznavanje na podatocite vo drugite rows(belezenje)
sekogas koga imame tabela se pravi primary key i moze da bide bilo sto ne mora da e
samo so brojki
surrogate key e vid na primary key koe nema nikakva povrzanost so vistinskiot svet
toa postoi samo vo databazata
natural key e vid na primary key koe e del od vistinskiot svet ne samo vo
databazata
foreign key go storenuva primary keyot od tabelata i go povrzuva so druga tabela od
databazata preku nego, edna tabela moze da ima poveke foreign keys
foreign key isto taka moze da gi povrzuva podatocite od tabelata so podatoci od
istata tabela
composit key e primary key koj se sostoi od dve coulmn
dve foreign keys moze da napraat eden composit key sto e ustavri primary key na
tabelata

sql basics
sql e jazik koj se koristi za upravuvanje so RDBMS(relational database managment
systems)
C.R.U.D(create, retreive, update, delete data)
kreiranje i upravuvanje so databazi
dizajniranje i kreiranje na tabeli vo databazata
upravuvanje so administrativni procesi(import/export, security, user managment)
SQL ne e isto implementiran vo site RDBMS(treba mali izmeni od programa do
programa)
SQL e hibriden jazik i e sostaven od 4 tipa na jazici:
Data Query Language(DQL):
se koristi za query requests vo databazata
se bara informacii koj sto se veke vo databazata
Data Definition Language(DDL):
se koristi za definiranje na database schemas
Data Control Language(DCL):
se koristi za kontroliranje na dostapnosta na datata vo databazite
menadziranje na korisnici i dozvola za koristenje
Data Manipulation Language(DML):
se koristi za vnesuvanje, updateiranje, i brisenje na data od databazata
Queries
Query e mnozestvo od instrukcii koj i gi davame na RDBMS(napisani vo SQL) sto i
kazuvaat na RDBMS koja informacija ja barame
Premnogu data vo DB(database)
Cesto skriena pozadi kompleksna schema
Cel da se najde baranata informacija
pr za kako izgleda query
SELECT employee.name, employee.age (dava ime i godina na rabotnikot)
FROM employee (od tabelata za rabotnici)
WHERE employee.salary > 30000; (gi bira site sto imaat plata pogolema od 30000)
nested queries se queries koj se sostojat od poveke SELECT iskazi so cel da se
najde specificna informacija od tabelite
triggeri se koristat vo mysql command line tie ne moze da se koristat vo vizuelnata
programa
sql ER Diagrams
ER = entity relationship
database schema se site tabeli, i atributi sto ke bidat vo tabelite, koi ja
pretstavuvaat databazata
er diagrams se kako middleman pomegu database ili storage requierments i database
schemata
entity e objekt koj sakame da go modelirame i da zacuvame podatoci za nego
attribut se specificni podatoci za entity
primary key a atribut koj unikatno opredeluva nekoj entry vo database tabelata
composite attribut se atributi koj sto moze da se podelata na sub attributs(poveke
atributi)
multi valued attribut e atribut koj sto moze da ima poveke od eden value
derived attribut e atribut koj sto moze da se sostavi od poveke drugi atributi no i
zavisi od niv
multiple entities moze da ima poveke entities vo eden diagram
relationships davaat relacii pomegu dve entities
total participation znaci deka site clenovi mora da participiraat vo relationship
realtionship attribut e atribut povrzan so relationshipot
relationship cardinality definicija e losa zatoa so primer e tuka, znaci ako imame
student i class i relationship n:m toa znaci deka bilo koj broj na studenti moze da
go sledat klasot i isto taka klasot moze da bide sleden od bilo koj broj na
studenti
weak entity e entity koj ne moze da se identifikuva samo preku atributot
identifying relationship e relationship koja postoi za da go identifikuva weak
entityto