Sprawdzian 1.

Rozwiązania i punktacja
Nr Liczba
Rozwiązania i odpowiedzi Punktacja
zad. pkt
1. I. nA : nB = 1 : 1 Wykonanie podpunktów I i II 2
II. Możliwe są dwie pary pierwiastków: – 1 pkt,
A = K, B = Br lub A = Ca, B = Se. podpunkt III – 1 pkt
III. niższa, mniejszy, zasadowy, kowalencyjne
2. Siarka leży w trzecim okresie i do jej powłoki walencyjnej Prawidłowe wyjaśnienie – 1
należy podpowłoka 3d, która w stanie podstawowym jest nie- 1 pkt
zapełniona, ale może brać udział w tworzeniu wiązań.
Tlen ma powłokę walencyjną złożoną tylko z podpowłok 2s
i 2p, więc może tworzyć najwyżej 2 wiązania.
3. 3.1. Za rozwiązanie każdego 2
I. eter dimetylowy, eter etylowo-metylowy podpunktu – 1 pkt
II. eter dimetylowy, propan-1-ol
3.2. 1 – P, 2 – F, 3 – P
4. SO2, H2O, Cl2O Za wskazanie wszystkich 1
wzorów – 1 pkt
5. I Za wypełnienie każdej tabel- 2
Reakcja Kwas Lewisa Zasada Lewisa ki – 1 pkt
1. H+ NH3
2. Al(OH)3 OH-
3. BF3 NH3
4. H+ H2O

II
Reakcja Atom centr. Typ hybr. Typ hybr.
przed reakcją po reakcji
1. N sp3 sp3
2. Al sp2 sp3
3. B sp2 sp3
4. O sp3 sp3

6. NH4+, CH4, Na+ Rozwiązanie zadania – 1 pkt 1

7. Zdanie 2 – P 1
8. Symbole pierwiastków: Cr, Zn. Prawidłowe rozwiązanie 1
Konfiguracje jonów: całego zadania – 1 pkt
Cr2+: 1s22s22p63s23p63d 4
Zn2+: 1s22s22p63s23p63d 10
9. Masa molowa wodorków jest jednakowa i wynosi: Rozwiązanie zadania – 1 pkt 1
M = dV0 = 1,518 · 22,4 = 34 g/mol
Wodorki mają gazowy stan skupienia więc są wodorkami nie-
metali. Jedyne wodorki spełniające podane warunki to PH3
i H2S.

Wzór wodorku 1. – PH3. Kształt cząsteczki wodorku 1. – pira-

mida trygonalna.
Wzór wodorku 2. – H2S. Kształt cząsteczki wodorku
2. – kątowy.

Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 1

10. 1. Ustalamy, który reagent został zastosowany w niedomiarze. Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
Obliczamy masę siarki niezbędną do związania 10 g Al: Wykonanie obliczeń i po-
10 2 ⋅ 27 danie wyniku z jednostką
= , skąd mS = 17,78 g. – 1 pkt
mS 3 ⋅ 32
Siarki użyto w nadmiarze, czyli w całości przereaguje Al.
W reakcję weszło zatem:
mAl = 0,65 · 10 g = 6,5 g
Obliczamy ilość powstałego Al2S3:
mAl 2 M Al
=
mAl2S3 M Al2S3
6, 5 ⋅ 150
mAl2S3 = = 18, 06 g
2 ⋅ 27
11. Bilans liczby moli: Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
nA = 2 – x Wykonanie obliczeń i po-
nB = 4 – 3x danie wyniku z jednostką
nC = 1 + 2x – 1 pkt
Równanie rozwiązujące:
6 – 4x = 1 + 2x
stąd x = 5/6 mola.
Liczby moli w momencie obserwacji:
nA = 1,167 mola,
nB = 1,5 mola,
nC = 2,667 mola.
Stężenia substratów:
[A] = 0,292 mol/dm3,
[B] = 0,375 mol/dm3.
Po podstawieniu do równania kinetycznego obliczymy szyb-
kość reakcji.
Odpowiedź: 2,398 · 10–3 mol/(s · dm3).
12. 12.1. Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
Odczytujemy z wykresu rozpuszczalność NaOH w obu tem- Wykonanie obliczeń i po-
peraturach: danie wyniku z jednostką
S1 = 450 g, S2 = 100 g – 1 pkt
W czasie krystalizacji nie ulega zmianie masa wody mw, zatem
słuszne są dwie proporcje:
mr1 S1 + 100 g
=
mw 100 g
mr 2 S 2 + 100 g
=
mw 100 g
Dzieląc je stronami otrzymamy równanie pozwalające obli-
czyć masę drugiego roztworu:
mr1 S + 100 g
= 1
mr 2 S 2 + 100 g
skąd
240 ⋅ (100 + 100)
mr 2 = = 87, 273 g
450 + 100
Masa NaOH, który wykrystalizował, wynosi zatem:
∆m = mr1 – mr2 = 240 – 87,273 = 152,7 g

Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 2

 12.2. Za prawidłowe rozwiązanie 2
I. 1 – F, 2 – F, 3 – P każdego podpunktu po 1 pkt
II. Rozpuszczalność NaOH w temperaturze 350 K wynosi
300 g. Stężenie procentowe nasyconego roztworu:
300
cp = ⋅ 100% = 75%
100 + 300
13. W syntezie 2 moli wody (36 g) pozyskuje się 571,6 kJ energii Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
w postaci ciepła. Wykonanie obliczeń i po-
Obliczamy, jaka masa H2Se powstanie w wyniku dostarczenia danie wyniku z jednostką
571,6 kJ ciepła: – 1 pkt
mH2Se 2 M H2Se
=
q |∆H |
2 M H2Se 2 ⋅ 81
mH2Se = q ⋅ = 571, 6 ⋅ = 539, 62 g
|∆H | 171, 6
Stosunek masowy selenowodoru i wody wynosi:
mH2Se 539, 62
= = 14, 990
mH2 O 36

14. 14.1. A – Zmaleje, B – Nie ulegnie zmianie, C – Zmaleje. Za prawidłowe rozwiązanie 2

14.2. 1. – P, 2. – F, 3. – F, 4. – F każdego podpunktu po 1 pkt
15. 1. egzotermicznymi, 2. ogrzewać, 3. dodatnia Rozwiązanie zadania – 1 pkt 1
16. Reakcja powstawania kwasu fosforowego przebiega zgodnie Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
z równaniem: Wykonanie obliczeń i po-
P4O10 + 6H2O → 4H3PO4 danie wyniku z jednostką
Produkty spalania utworzą więc w 100% kwas fosforowy(V). – 1 pkt
Dysponując 4 molami kwasu należy dodać dodatkowe 6 moli
wody aby go rozcieńczyć.
Masa kwasu:
mk = 4 · 98 = 392 g
Masa otrzymanego roztworu:
mr = mk + mH2O = 392 + 6 · 18 = 500 g
Stężenie roztworu:
m 392
c p = k ⋅ 100% = ⋅ 100% = 78, 4%
mr 500

17. C 1
18. Z definicji stężenia procentowego wynika, że: Metoda rozwiązania – 1 pkt 2
m dV Wykonanie obliczeń i po-
c p = a ⋅ 100% = a a ⋅ 100% danie wyniku z jednostką
mr d rVr
– 1 pkt
czyli
Va d a
cp = ⋅ ⋅ 100%
Vr d r
Stąd wynika, że:
d
c p = cV ⋅ a
dr
0, 78924
c p = 70% ⋅ = 62, 39%
0, 88556

Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 3