Medya ve Teknoloji Kullanımı ve Tutumu ile Öz-

Yönetimli Öğrenme Becerileri Arasındaki

İlişkinin İncelenmesi

Investigation of the Relationship Between

Media and Technology Use and Attitude and
Self-Directed Learning Skills

Arş. Gör. Dr. Arif AKÇAY

Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü
aakcay@kastamonu.edu.tr

2nd International Conference on Educational

Technology and Online Learning (ICETOL)
2022, Ören
 Giriş

Öz Yönetimli Öğrenme Becerileri, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları doğrultusunda bilişsel ve bağlamsal olarak
sorumluluk almasıdır (Garrison 2007).

Öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarını anlaması, hedeflerini anlaması ve belirlemesi, uygun öğrenme ortamları ve içerikleri
seçmesi, uygulaması ve değerlendirmesi beklenmektedir (Knowles, 1975) .

Öğretmen ve öğretmen adaylarının hem bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, hem de mesleki gelişimlerini
sürdürmek amacıyla öz-yönetimli öğrenme becerilerini edinmesi gereklidir (Lasfeto & Ulfa, 2020).

Öğretimlerinde motive olması, kendine yarar sağlayacak bilgiler edinmesi ve etkili ve verimli öğretim sağlamak
için öz-yönetimli öğrenme becerilerini işe koşması gerekir (Appova & Arbaugh, 2018; Beach, 2017).
 Giriş

İnternet, günümüzde bilgi edinmek için kullanılan birincil kaynaklardandır (Stošić & Stošić, 2015).

İnternet erişiminin olması ve İnternetin kullanılması, öz-yönetimli öğrenme becerileri ile ilişkilidir (Rahardjo, Sumardjo,
Lubis, & Sri Harijati, 2016).

Kendilerini geliştirebilecekleri web sayfaları ile karşılaştıkça bilgi edinme süreçleri daha verimli hale gelebilmektedir
(Beach, 2017).

İnternet, günümüzde bilgi edinmek için birincil başvuru kaynağı olarak görülse de öğrenme hedefinden sapmaya
neden olacak bir çok bileşene sahiptir (Brunvand ve Abadeh, 2010).

İnternet, günümüz öğrenme ortamlarında akademik amaçlardan uzaklaştıran, sosyal ve eğlence amaçlı kullanılan,
dikkat dağınıklığının kaynağı haline gelmiştir (Ali, Yaacob, Endut ve Sulam, 2018; Zhou, Chai, Liang, Jin ve Tsai,
2017).

Dikkat dağıtıcıların kullanıldığı deneysel çalışmalarda öğrenme olumsuz etkilenmiştir (bkz. Dönmez & Akbulut,
2021).
 Araştırmanın Amacı ve Soruları
Araştırmada “öğretmen adaylarının medya ve teknoloji kullanım ve tutumları (MTKT) ile öz-yönetimli öğrenme becerileri
(ÖYÖB) arasında ilişki var mıdır?” sorusuna cevap aranmıştır.

1. 4.
Akıllı telefon kullanımı (ATK) Video oyun oynama (VOO) ile
ile öz-yönetimli öğrenme öz-yönetimli öğrenme
becerileri arasında anlamlı becerileri arasında anlamlı
ilişki var mıdır?
ilişki var mıdır?
2. 5.
Medya paylaşımı (MP) ile öz- Genel sosyal ağ kullanımı
yönetimli öğrenme becerileri (GSAK) ile öz-yönetimli
arasında anlamlı ilişki var öğrenme becerileri arasında
mıdır? anlamlı ilişki var mıdır?

3. 6.
İnternette araştırma yapma Teknolojiye karşı olumlu tutum
(İAY) ile öz-yönetimli öğrenme (TKOT) ile öz-yönetimli
becerileri arasında anlamlı öğrenme becerileri arasında
ilişki var mıdır? anlamlı ilişki var mıdır?
 Yöntem

Araştırma
Deseni

Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel araştırma yöntemi

Katılımcılar kullanılacaktır.

İlişkisel araştırma yöntemi, iki değişken arasında neden-sonuç

Veri bağıntısı aramaksızın birlikte gerçekleşen değişimi, ilişkiyi açıklamak
Toplama amacıyla kullanılan araştırma yöntemidir (Fraenkel, Wallen, & Hyun,
Araçları
2012).
Verilerin
Toplanması
ve Analizi
 Yöntem

Araştırma
Deseni Araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı Bahar döneminde bir devlet
üniversitesinin eğitim fakültesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 195
öğretmen adayı gönüllü katılım göstermiştir.
Katılımcılar
• Araştırmaya katılan öğrencilerin 165’i kadın (%84.6), 30’u erkektir (%15.4).
Veri • Öğrencilerin 82’si 2. sınıf (%42.1), 113’ü 3. sınıf (%57.9) öğrencisidir.
Toplama
Araçları • Temel Eğitim Bölümünden 75 (%38,5), Türkçe ve Sosyal Bilgiler Eğitimi
Bölümünden 56 (%30.2), Fen ve Matematik Eğitimi Bölümünden 30 (%15.4),
Eğitim Bilimleri Bölümünden 17 (%8.7) ve Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümünden
Verilerin
14 (%7.2)
Toplanması
ve Analizi
 Yöntem

Medya ve Teknoloji Kullanımı ve Tutumu Ölçeği: Çalışmada öğretmen

Araştırma adaylarının medya ve teknoloji kullanım ve tutumlarını belirlemek amacıyla
Deseni “Medya ve Teknoloji Kullanım ve Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, Rosen ve
arkadaşları (2013) tarafından geliştirilmiş, Özgür (2016) tarafından Türkçeye
uyarlanmıştır. Ölçek, 60 madde ve 15 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin alt
Katılımcılar boyutlarının Cronbach’s Alpha Güvenirlik Katsayıları .71 ile .86 arasında
değişmektedir.

Veri Öz-Yönetimli Öğrenme Becerileri Ölçeği: Öğretmen adaylarının öz-yönetimli

öğrenme becerilerini belirlemek için Aşkın Tekkol ve Demirel (2018) tarafından
Toplama geliştirilen “Öz-Yönetimli Öğrenme Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, 21
Araçları madde ve 4 boyuttan oluşmaktadır. Ölçekte alınabilecek en düşük puan 21, en
yüksek puan 105’tir. Ölçeğin alt boyutların Cronbach’s Alpha Güvenirlik Katsayısı
Verilerin .69 ile .82 arasında değişmektedir. Ölçeğin geneline ait Cronbach’s Alpha
Toplanması Güvenirlik Katsayısı .89’dur.
ve Analizi
 Yöntem

Araştırma
Deseni

COVID-19 salgını nedeniyle, ölçek formu, Google Formlar aracılığıyla

Katılımcılar web ortamında uygulanmıştır.

Demografik bilgiler betimleyici istatistikler ile,

Veri
Toplama İlişki durumları ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı
Araçları
ile incelenmiştir.
Verilerin
Toplanması
ve Analizi
 Bulgular

Betimsel İstatistikler
Tablo 1. MTKT’e ve ÖYÖB’e yönelik betimsel istatistikler
𝑋! Ss En Düşük En Fazla Çarpıklık Basıklık
ATK 9.09 1.04 5.50 10.00 -1.29 1.20
MP 6.36 2.20 1.00 10.00 -0.24 -0.48
İAY 8.35 1.60 3.50 10.00 -0.87 0.22
VOO 4.12 2.97 1.00 10.00 0.56 -1.11
GSAK 5.76 1.83 1.00 10.00 0.05 -0.24
TKOT 4.17 0.46 2.67 5.00 -0.52 0.31
ÖYÖB 90.03 8.56 63.00 105.00 -0.42 -0.31

!
ATK (𝑋=9.09, !
Ss=1.04) ve İAY (𝑋=8.35, Ss=1.60) davranışlarının yüksek düzeyde,
MP (𝑋! =6.36, Ss=2.20), VOO (𝑋! =4.12, Ss=2.97) ve GSAK (𝑋! =5.76, Ss=1.83) durumlarının orta düzeyde,
TKOT (𝑋! =4.17, Ss=0.46) yüksek düzeyde olduğu söylenebilir.
ÖYÖB’lerinin (𝑋! =90.03, Ss=8.56) ise yüksek düzeyde olduğu görülmüştür.
 Bulgular

Öğretmen adaylarının MTKT’leri ile ÖYÖB’leri arasındaki ilişki

Tablo 2. Öğretmen adaylarının MTKT’leri ile ÖYÖB’leri arasındaki ilişki
ATK MP İAY VOO GSAK TKOT ÖYÖB
ATK 1.00
MP .20** 1.00
İAY .31** .36** 1.00
VOO .10 .35** .12 1.00
GSAK .29** .40** .29** .20** 1.00
TKOT .29** .13 .20** .01 .23** 1.00
ÖYÖB .39** .09 .24** -.14 .11 .33** 1.00
Düşük Düşük-Orta Orta Orta-Yüksek Yüksek

ÖYÖB’leri ile
• ATK’ları (r=.39, p<.01) ve
• İAY’leri (r=.24, p<.01) arasında düşük-orta düzeyde anlamlı ilişkinin olduğu,
• MP (r=.09, p>.05),
• VOO (r=-.14, p>.05) ve
• GSAK (r=.11, p>.05) ile arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı görülmüştür.
• Ayrıca, TKOT (r=.33, p<.01) ile arasında düşük-orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir
 Sonuçlar

Akıllı telefon kullanımı ile öz-yönetimli öğrenme becerileri arasında düşük-orta düzeyde anlamlı bir ilişkisi olduğu görülmüştür.

Medya paylaşımları ile öz-yönetimli öğrenme becerileri arasında anlamlı ilişki olmadığı belirlenmiştir.

İnternette araştırma yapma davranışları ile öz-yönetimli öğrenme becerilerinin düşük-orta düzeyde anlamlı bir ilişkisi olduğu görülmüştür.

Video oyun oynaması ile öz-yönetimli öğrenme becerileri ile arasında ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Genel sosyal ağ kullanımları ile öz-yönetimli öğrenme becerileri arasında ilişki olmadığı belirlenmiştir.

Teknolojiye karşı olumlu tutum ile öz-yönetimli öğrenme becerileri arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Medya ve Teknoloji Kullanımı ve Tutumu ile Öz-
Yönetimli Öğrenme Becerileri Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi

Investigation of the Relationship Between

Media and Technology Use and Attitude and
Self-Directed Learning Skills

Arş. Gör. Dr. Arif AKÇAY

Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü
aakcay@kastamonu.edu.tr

2nd International Conference on Educational

Technology and Online Learning (ICETOL)
2022, Ören