Professional Documents
Culture Documents
C á c điom ír o n ^ tàm:
D ặ c điểm của tiììh biệí nlìấỉ cùa ììiột cỊitv ĩrinh pìỉáĩ ĩriẽn plìâii ÌÌÌVỊÌI ỉluinh
CỎHÍỊ d ó l à s ự í ả c h b i ệ ĩ r õ r ù t ì ị ị í Ị Ì ử a r ú c l i o ạ í ( l ộ n ^ ỉ ì í Ị l t i ê n c ứ u vừ p l ì ú ỉ ĩ ì i è ỉ ì
• S ự n h ấ n m ạ n h lỊiui m ứ c v à o q u á t r ì n h s ả n x u ấ t , đ i ê n h ì i ì l i l à s ư il ì Ị c t ke
N h ữ n g d ự dn t h à n h c ồ n g liiệii đ ạ i, t h ậ m c h í c á d ự án t h à n h c ô n g ph á t tri ển
dướ i c á c q u y tr ì n h t r u y é n t h ố n g đ c u c ó k h u y n h iurớ ng c ó niột m ố c d ư án q u a n
t r ọ n g ( w e l l - d e f i n e d p r o j e c t m i s l e s t o n e ) khi có s ự c h u y ể n li ế p đ á n g c h ú ý từ piai
đ o ạ n c ô n g n g h ệ s a n g g ia i đ o ạ n s ả n xuất . Giai đ o ạ n n g h i ê n c ứ u đ ã t t r o n g lủni
86
v à o vi ệ c đ a l đ ư ợ c c á c c h ứ c iKìng. Tronj: khi đ ỏ , giai đ o a n s á n xu ấ t x o a y q u a n h
việc đ a í đirợc m ô l s ả n p h ấ n i lìùi c ó íhc c h u y ế n g i a o c h o k h á c h h à n g . T r o n g giai
doạii Iiày, h i ệ u n ă n g ( p e r f o r m a n c e ) , sư h;n h o à (fit), sir h o à n t h i ệ n ( f i n i s h ) , và
k h â tiáng ( r o b u s t n e s s ) c ủ a sàn p h ẩ m dưụv đ ặ c biệt c h ú ý đ ế n . Sự cfiii b ằ n g v ò n g
đời nity đ ỏ i khi lù đ i é u gì đ ỏ tinh vi và k h ô n g rõ r à n g , iiliưng vẫii là m ộ t t r o n g
n h ữ n g néii i a n g c ơ s ở c h o việc q u á n lý ih à n h c ó n g IIÌỘI d ự Ún p h a n Iiìểm.
• Sư p h á t í r i c n n ã n g lực c ủ a hệ th ỏ n g t h ô n g q u a sư c h i d ẩ n c ù a vi ệ c gia
lãng c h ứ c năng.
5. 1. ( Ì I A I Đ O A N ( Ỏ N ( ; N ( , H Ê V A ( Ỉ I A l Đ O A N S Ả N X U Ấ T
( e n g i n e e r i n g aiìd p r o d u c t i o n s ta g e s )
c ỉ J u t ư , ( i t ỉ u i ^ ĩ a p l u i i í l t a x d ổ i q u y í r i t i l t scỉỉỉ A i i ă í CÓỈỈÍỊ Ì ỉí ^ì ỉệ p ì ỉ ầ n ỉ ì ì ẽ m ( s o f w a r e
87
B e i n g 5 . 1 . T õỉ ỉ ì ị k ế í c á c s ự n h ấ n m ạ i ì h k l ì ú c ỉiliOỉi g i r a ỉ 2 ^icỉi í t o ụ n
Gỉảm bớt rủi ro Kế hoạch làm việc, khả thi công nghê Chi phỉ
Sản phẩm Vạch ranh giới kiến trúc Vạch ranh giới phát hành sản phẩm
Hoat động Phân tfch, thiết kế, lâp kế hoạch Thực hiện, thừ nghiêm
Dánh gia Dân chứng kiểm tra, phản tích Thừ nghiệm
Kinh tế Giải quyết sự tâng chi phí sản xuất Khai thác viêc giảm bớt chi phí sàn x u ít
Sự ch u y ển l i ẽ p g i ữ a g i a i đ o ạ i i c ô n g n g h ệ v à g i a i đ o ạ i ì Siĩn x u a t là n i õ ỉ sư
Bó:ì gi a i đ o ạ n n à y c ủ a v ò n g đời đ ượ c vẽ m ộ t c á c h k h ó i i g c h í n h x á c lá m
Jư ới mỏ h ì n h xoắii ố c ( s p i r a l m o d e l ) [ B o e h m , 1988] n h ư tr ê n h ì n h VC 5.1
Thiếu hnh
H i n l i 5 - ỉ . C ú c g i a i CỈOỌÌÌ c ù a v ò n g (lởi.
^8
T r o n g h itih n à y , k í c h t h ư ớ c c ú a c á c h ì n h x o à n ố c t ư ơ n g f n g v ớ i Iiìứe d ộ ổ n
đ m l i ( i n e r l i a ) VC c h i c i i r ộ n g v à c h i c u NiHi í b r c a d t h a n d d e p t h , c ù a m ẩ u ( a r t i f a c t )
đang clưực phát trién. Mức độ cỏ đinlì nà) bicii hiện írong vi(C duy Irì tính nhất
q iiá iì ( c o n s i s t e n c y ) c ù a m ẫ u , k iế iiì tra n g ư ợ c ( r e g r e s s i o n t e s t i i g ) , s ự c u n g c A p tài
( Ị ) ỉ a n m n g s h i f t ) l i o ặ c s ự l ộ n XỘII t r o n u t ổ c h ứ c ( o r g a n i z a t i o r . l l p e r t u r b a t i o n ) r õ
5.2. CílAI Đ O Ạ N K H Ỏ I f í \ v
(I n c c p t i o ỉ i p h a s e )
C á c m ụ c tié ii c h í t ì h ( p r i m a r y o b j e c t i v e s ) :
89
( s y s t e m ) và k ịc h h à n c ỏ n g việ c ( p r i m a r y s c e n a r i o s o f o p c r a l i o n ) ĩììả sẽ
đ ư a đ ế n s ư t h o â Ihiiậii VC c á c thiết k ế c h í n l ì í ĩ ì i a ị o r d e s i g n i r a d c - o ỉ T s ) .
• ư ớ c l ư ợ n g c á c rủi ro t i c m t à n g ( p o l e n l i a l r i s k s ) ( d ư a ra n g u ỏ n c u a c á c
sự kiện k h ô n g dự đoán được (so u rces o f unpredicĩabíỊity))
đ ù đ ể x á c đ ị n h đ ư ợ c k h ỏ n g g i a n c ủ a bà i t o á n ( p r o b l e m s p a c e ) và t h n ra
c ù n g (en d product).
• L ậ p k ế h o ạ c h và c h u ẩ n bị k h u n g c ỏ n g việc ( b u s i n e s s e a s e ). C h ọ n lưa
c á c h qu ả i i lý rủi ro ( a l t e r n a t i v e s fo r risk m a n a g e m e n t ) , b ố trí Iiluìn s ư
( c o s t / s c l i e c l u l e / p r o f i t a b i l i i y t r a d e - o f f s ) . X á c đ ị ii h c ơ s ỡ hạ tiing ( c ỏ i i g c u ,
a u t o m a t i o n s u p p o r t ) đ ể đ á p ứ n g đ ư ợ c n h i ệ m v ụ phát triển c ủ a v ò n g đờ i
( l i f e - c y c l e d e v e lo p m e n t task).
• T ấ t c ả c á c c ổ đ ô n g đ ề u đ ổ n g ý về c á c h xá c đ ị n h c ủ a p h a m vi ( s c o p c
90
definition), các ước lư ợĩ ig VC chi p h í v à tliời gian biểu (cost and
sclicdulc estimates) khỏng?
• C á c y ê u c ầ u đ à đ ư ợ c liiêii rỏ clura .^
• V iệ c sir dụng các tài lìgLiyêii hiện tại (actual resource expenditures) so
với k ế h o ạ c h c ó c h ấ p lìhận d ư ợ c kh ố n g .
5.3. ( Ỉ I A I Đ O A N C l T H E H O Á
(Elahoration phase)
D è clàỉỉị^ chi ra dược rchiíỊ iỊÌai doạti chi tiết lìOÚ lả ^iai doạtì qiỉcỉỉi írọn^
n h ấ t t r o ỉ i ^ 4 íỊÌai d o ợ ì ì c ù a vòỉỉg đời. \ ' ủ o i^iai do ạ tì Cỉiôí c ủ a iỊÌai đ o ạ n ììày,
pluíỉi còỉìiỊ n ^ l ì ệ ( e n g i n e e r i n g ) d ư ợ c x et n lủ đ ã h oùi i flỉùnlì và d ự ÍUÌ íỉối ĩỉìậĩ với
vấn (lê (reckotiing): Ọuyêỉ (lịỉtli di Ììay kììòHỊị di íiếp (íến giai íĩoạn S(ỉn .xitút. Doi
v ới Ịìảỉi h ế t c ú c ílự úỉì, (Ịỉivếí clịỉìlt n ả y ĨỈÍƠỈIỊĨ ứng và i s ự c l ì u ỵ ể n t i ế p ĩ ừ niộĩ q u y
trÌỊỉìỉ h o ạ t (ì ộ n ^ ( o p e r a í i o / i ) ít rủi r o ( l o w c os t r i s k ) ííếỉt m ộ i (Ịỉi\ írìỉìh Itoạí d ộ n g
với n h rfì Cdo Ịưrn Ịhighí^r rosl lisk). Troiiiị khi liến ỉrình (process} phải híôn
íh íc li n g lỉỉ vớ i SIỈ íh tỉỴ d õ i, củ c Ỉto ạ ỉ dộfìi> của ỉ^tui íío ạ n cụ the lỉo á p h ả i (ỉiĩn i
ỉ ìả o rằỉìi^ k i ê n tì lic, c á c yéit cầii, kê hoạcli pluỉi cỉủ ò)i dịiìh, r ủ i r o plỉ di đ u ơ í l à m
gicìni J i ĩ ì ì ộ í c á c h llì í c l i h ợ p , p ì ì ả ị c íả m h ả o rẳỉỉịỊ c l ỉ i p h í , t h ờ i g i a ỉ ỉ b i ể t i clìO t o ủ ỉ i
91
trun ịỉ ÍỚI ít nlỉăt tìiộĩ l ớ p s ử diiỉiịị q u a n Ịỉ Ọfìi> ( c r i t i c a l Kse c a s e ) ííược .Xcỉc íĩỉỉih
ír o t ì ^ gìưi cỉoạiì klidi d â u ị u ì c e p t i o ì ì p h a s e ) , íiiẽii n à y ỉltiùyỉiiỊ h ộ c lộ nlìiÌỊiiỊ ỉ íii ro
cỏỉig fìglỉệ CíỉO Íìììàí của d ư áỉì (top technical risks). M ặ c dù ÌÌIỘỊ m a u pỉìáí ínữn
c ủ a c á c íliủììlì p h ẩ n s ỏ lượỉiịị-clìăí l ư ợ n g ( p r o t o t y p e o f p r o d i i c ĩ i í n ì - q m i l i ỉ y
co ìì ip o n c ỉì ts ) tlìiùyỉiíỊ lù tìUic íiẽỉi, nó ciĩỉií^ k/iô/iiỉ lo ại t r ừ vịệc p lì á í íì icn cú( m a n
ỉĩiang íítìỉt tlu h n (lò, ỉlỉôỉỉiỊ b á o (e.xploỉ (i ío ry íUĩiì i h r o n -a n 'a y p r o ĩ o í r p e . s ị Ịiííìỉ
ì i ì ì ằ m ì à m ỉ^iaỉĩỉ CíU' r ủ i r o ( t ậ c ĩ n í n i ị ( s p e c i f i c r i s k s ) n l u r s ự c à ỉ i h ằ ỉ ì ^ v ê í ỉ ì i é ỉ
• Định v ạ c h r a n h giới v i ẻ n c â n h ( v i s i o n ) .
• C h ứ n g m i n h đ ư ợ c k iế n tr ú c r a n h g iớ i ( b a s e l i n e a r c h i t e c t u r e ) sẽ iiỏ ĩr ợ
v iề n c à n h ( v i s i o n ) vói m ộ t c h i p h í c h ấ p nh ộn đ ư ợ c và t r o n g m ộ t k ỉì oà ng
thời giaii c h ấ p n h ậ n đirợc ( r e a s o n a b l e c o st a n d r e a s o n a b l e t im e ).
• C ụ th ế h o á v iễ n cãiih ( e l a b o r a t i n g ih e v is io n ). H o ạ t d ộ n g n à y liên q u a n
đ ế n vi ệ c th i ế t lậ p s ự h i ể u bi ế t ở m ứ c đ ộ tin c ậ y c a o ( h i g h - f i d e l i t y ) vể c á c
ỉófp sỉr d ụ n g c h í n h ( c r i t i c a l u s s e c a s e s ) c á i miÀ đ ư a đ ế n c á c q u y ế t dịĩih VC
k ế h o ạ c h h o ậ c k iế n tr úc ( a r c h i t e c t u r a l or p l a n n i n g d e c i s i o n s ) .
92
C á c bài liọc rúl ra là c ỏ t h ể n h i c u kcĩ qiiã tỏi t r o n g v i ệ c th iế t k ế lại kiế n
Í!ÚC c fi n g n h ư là cỉ iọ n lưa việ c tlìict k ế sẽ đ ư ợ c c â n nliác hoẠc y ê u c ẩ u
Iroim c á c lioạl đ ộ n g này.
C á c tí e ii í h u ấ n d á ì i h g i á c h ủ Yẻu ( p r i m a r y e v a h i a t i o n c r i t e r i a ) :
• Viẻii c á n h ( v i s i o n ) c ó ổn đ ị n h hay k h ô n g ?
• K t ê n trú c c ỏ ổ n đ ị n h k h ô n g ?
• Lu ậii c h ứ n u ( e x e c u t a b l e d e m o n t r a t i o n ) c ó n é u ra đ ư ợ c c á c y ế u l ố rủi ro
c h í n h đ à đ ư ợ c x e n i xét đ ế n và đ à đượ c giài tỊuyết c h ư a ?
5.4. G I A I Đ O A N X Ả Y D Ụ N ( Ỉ
(C o n struction phase)
T r o n g g ia i đ o a n x â y ciựng ( c o n s t r u c t i o n p h a se ), tất c à c á c t h à n h p h ấ n c ò n
lại và c á c đ ậ c đ i ể m c ủ a ứ n g dụ n íĩ (a p p ỉĩ c a t io íi f e a t u r e s ) d ư ợ c tíc h hợp , k i ể m tra
kỹ lưỡiìg. P h ầ n ĩ u c m mới đ ư ợ c ph á t triến (ncvvỉy d e v e l o p e d s o f t w a r e ) sẽ đ ượ c tích
h ợ p ( i n t c r g r a t e ) kh i c ó y ê u c ầ u . G i a i đ o a n x â y d ư n g c ũ n g đ ư a ra q u y t r ì n h sàii
x u ấ t , t r o n g đ ó n h ấ n m a n h v à o v i ệ c q u á n ỉv tài n g u y ê n ( r e s o u r c e m a n a g e m e n t )
và đ i ể u k h i ế n q u á tr ì n h h o ạ t đ ộ n g ( c o n t r o l l i n g o p e r a t i o n s ) n h ằ m tối ưu c h i phí,
thời g i a n b iể u v à c h ấ t lư ợ n p . V ớ i ý n g h ĩ a đó, việc q u a n lý sẽ trái q u a m ộ t sư
c h u y ể n l i ế p từ g ia i đ o ạ n k h ở i d ầ u và giai đoaiỉ cu th ể h o á s a n g giui đoạii x â y
d ự n g và g i a i đ o ạ n c h u y ể n tiếp. R ấ t n h i ề u d ư án cúi lớii đ c là m x u ấ t h iệ n việ c gia
l â n g s ự x á y d ự n n s o n g s o n g ( p a r a l l e l ) . Các hoạt d ô n g s o n g s o n g i à m t ă n g đ á n g
k ể c á c p h i ê n bãiì tri ển k h a i d ư ợ c ( d e p l o y a b l e r e l e a s e s ) ; lìó c ũ n g l à m gia t ã n g sư
p h ứ c t ạ p c ủ a q u á tr ì n h q u à n lý tài n g u y ê n và đổiìg b ộ h o á c á c l u ổ n g c ô n g việc,
c á c n h ó m p h á t tr i ế n ( s y n c h r o n i z a t i o n o f w o r k f l o w s a n d t e a m s ) . M ộ i k iế n tríic
mạnh (robust architecture) liên cỊuan nhiể u đến niột kế hoạch dẻ hi ể u
( u n d e r s t a n d a b l e p la n) . N ó i c á c h k h á c , một tr o n g n h ữ n g đ ã c I r ư n g q u a n Ir ọ n g
c ù a bấ t k ỳ ki ế n tr ú c n à o là s ư dẻ d à n g c h o xâv d ư n g . ĐAy là m ồ l lý d o m à m ộ t
93
sự phái tr i ể n câiì b ằ n g ( b a l a n c c d d e v e l o p m e n t ) về k iẽ n Irúc và k ế h o ụ c h đượ c
Iihấn n i ạ n h t r o n g giai đo ại i cụ llic h o á .
• Đ ạ t đ ư ợ c c h ấ t lư ợ n g th o á đ á n u nhaiili c ù n u n h ư là t h ic t t h ự c ( a d c c Ị iia ic
quality).
• Đ ạ i đ ư ợ c c á c p h i ê n b á n t h í c h h ợ p c h o s ử d u n g (A ỉp lì a , Beia và c á c ph iẽ n
bủn kiếm tra khác (alpha, beta and other test releases)} nhanh CŨ1ÌU nhir
là th iế t thực.
C á c h o ạ t d ộ n g c h ủ y ế u (e s se n tia l activities):
• V ạ c h r a n h giới s á n p h ẩ m ( p r o d u c t b a s e l i n e ) đ ã đủ h o à n t h i ệ n c h ư a dế c ổ
th ể tr i ể n k h a i IIÓ t r o n g c ộ n g đ ồ n g ng ườ i s ử d u n g ( u s e r c o i n n i u n i t y )
( V i ệ c lổ n tại c á c lỗi ( d e f e c t s ) k li ổ n g phái là t r ớ ng ạ i ( o b s t a c l e s ) đc đạt
đ ư ơ c m u c đ í c h c ủ a c á c p h i ê n b ả n ti ế p t h e o ) ?
94
5 .5 . ( Ỉ I A I Đ O A N c H U V Ể N T I Ế l '
(T ransition phase)
ỉ. K i c m tra p h iê n b â n b e ta (b e ta te st in g ) để t h ô n g q u a ( v a l i d a t e ) m ộ t hệ
ĩ h ỏ n g m ớ i so điéii m o n g đợi c u a người d ù n g ( u s e r e x p e c t a t i o n s ) .
95
giai đ o ạ n n à y t r o n g v ò n g đ ời , ciíc p h ả n hổi c ù a n g ư ờ i s ử d u n g phai đ ư ợ c h a n c h è
(confi nc ci) Ir o n g viộc đ i é u c h ỉ n h c ù a sàn p h ấ n ì , đ ị n h d ạ n g , cài đăĩ ípKKÌucI
tuning, configuring, installing and usability issues)).
C dc m ụ c tiê u c h ủ yéìi (p rim a ry o b je c tiv e s ):
• Đ ạ t đ ư ợ c k h à Iiãỉig tư h ổ tr ợ ng ườ i d ù n g ( u s e r s e l f - s u p p o r l a h i H t y ) .
• Đạt được sự tán thành các cổ đónc VC vạch ranh giới triển khai
C ác h o ạ t d ộ n g c h ủ y ế u (essential activities):
• Sư đ ổ n g b ộ h o á và tí c h h ợ p ( s y j i c h r o n i z a l i o i i a n d i n te u r a ti o ii ) c ú a sư
t ã n g x â y d ự n g ( c o n c u r r c n t c o n s t r u c t i o n i i ic r e n ie n ts ) v à o c á c v ạ c h r a n h
giới tri ển kh a i ph ù h ợ p ( c o n s i s t e n t d e p l o y m e n t b a s e l i n e s ) .
• C h u y ể ĩ i g i a o c á c c ó n g Iighệ c u t h ể ( d e p l o y m e n t - s p e c i f i c e n g i n e e r iỉigì
( c u t o v c r , đ ó n g gói và sảiì x u ấ t ( c o m m e r c i a i p a c k a g i n g a n d p r o d u c í i o i ì ) ,
p h á t tr i ể n c ô n g cụ giới t h i ệ u s á n p h ẩ m ( s a l e s ro ll o u t kit c l c v c l o p m e n í ),
đ à o t ạ o nhrm s ư ( f ie ld p e r s o n n e l traiiìniiìg)}.
C á c tiéii c h u ẩ n đ á n h g i á ( e v a l u a t i o n c r i t e r i a ) :
• N g ư ờ i d ù n g đ ả hài l ò n g c h ư a ?
T ổ n g kết
M ỗi một trong bốii giai đoạn kc trên bao gồm một liay Iihicu lân lặp
m ộ t c h u ồ i c á c h o ạ t đ ộ i i g ( s c q u e n c e o f a c t i v i t e s ) troi ig đ ó c ó m ộ t sư k iệ n t r u n g
g i a n ( m ộ t m ố c ( m i l e s t o n e ) sẽ đ ư ợ c g iớ i t h i ệ u t r o n g c h ư ơ i i g 9); plì ạ m vi và kếl
q u ả c ủ a lần lẠp ( i t e r a t i o n ) c ó đirợc t lì ỏ n g q u a c á c m ẫ u rời rạ c ( d i s c r e t c a r t i f a c t s )
96
( đ ư ợ c t h á o luẠn 0 c h ư ơ n g 6). T r o n g klì! đ ó , hÀu hét c á c m ố c ờ c u ố i m ỗ i giai
đoạii sĩr d u n g c á c liêu chuÀn đ á n h giá c h u á n ( f o r m a l v e r s i o n s o f e v a l u a t i o n
c r i t e r i a ) , m ộ t s ố ít thì s ử d u n g c á c tiên c h u ẩn đ á n h giá k h ô n g c h u ẩ n ( i n f o r m a l ) .
M ỏ i g i a i đ o ạ n t ư ơ n g ứ n g với v iệ c ho à n thàiilì m ộ t s ố lán lặ p ( c o m p l e t i o n o f
i t e r a t i o n s ) d ể đ ạ t đ ư ợ c t r ạ n g th á i c h o trước c ù a to à n b ộ d ự án ( g i v e n o v e r a ll
p r o j c c l s l a t e ) . Sự c h u y ê n t i ế p t ừ m ộ t giai đoạii này s a n g g ia i đ o ạ n k h á c thì là
m ộ t q u y ế t đ ị n h k i n h d o a n h h ơ n là s ư hoàn íhànli c ủ a rnộl h o ạ t đ ô n g p h á t tri ển
p h á n n ìérn cu th ể . Sự c h u y ể n l i ế p c á c giai đ o a n trui ìg g i a n là đ i ể m tựa c h í n h c ủ a
q u y t r ì n h phầii m é m . khi m à c á c v iẻ n cánh c ô n g n g h ệ và q u ả n lý ( t e c h n i c a l a n d
m a n a g e m e n t p e r s p e c t i v e s ) đirợc đ ổ ĩ ì g bỏ hoá và sự t h ô n g n h ấ t g i ữ a c á c c ổ đ ồ n g
đạ t đ ư ợ c vói s ư liên q u a n đ ế n s ư h i ể u biết hi ệ n tại vể c á c y ê u c ầ u , th iế t k ế và k ế
hoạch để h oàn thành.
97