Podręcznik A2

LEKCJA 1. AKTUALIZACJA WIEDZY

I. Słownictwo
1. Proszę wybrać prawidłową odpowiedź
1. bliźniak 6. «сześć» mówimy na
 osoba bliska  pożegnanie
 osoba identyczna  powitanie
 ma rodzeństwo urodzone w tym samym dniu  lepiej tego nie mówić wcale
2. wzrost 7. kawaler
 ilość lat  jest arystokratą
 ilość centymetrów  mieszka w kawalerce
 choroba  nie ma żony
3. owoce to 8. zapomnieć
 pomidor i ogórek  mieć w pamięci
 jabłko i pomarańcza  nie mieć w pamięci
4. rodzina 9. wiem, ....... dzisiaj masz urodziny
 miejce, gdzie osoba się urodziła  co
 krewni  że
 plamka na skórze 10. Jacek jest wysportowany
5. granatowy kolor jest podobny do  Jacek uprawia sportem
 niebieskiego  Jacek zajmuje się sportem
 czerwonego  Jacek uprawia sport
2. Proszę uzupełnić dialogi
a) W grupie pojawiła się nowa koleżanka. b) Jesteś agentem ubezpieczeniowym.
Proszę wymyślić pytania do odpowiedzi Masz wypełnić ankietę klientki
Student: Jak masz na imię? Agent: ...........................................................
Studentka: Alesia. Klientka: Agata Nosowska
Student:.............................................................. Agent: ...........................................................
Studentka: W Nowogródku, to najpiękniejsze Klientka: Mam 25 lat
miasto na Białorusi. Agent: ...........................................................
Student:............................................................... Klientka: W Warszawie, przy ulicy
Studentka: Uczę się polskiego, bo chcę czytać Brzeskiej, 8.
rodaka Mickiewicza w oryginale, no i być może Agent: ...........................................................
dostać się na studia magisterskie w Krakowie. Klientka: Komórka 702 25 33 47, a
Student:............................................................... stacjonarny 19 453 89 31.
Studentka: Studiuję medycynę. Agent: ...........................................................
Student:.............................................................. Klientka: Jako wykładowca.
Studentka: Filmem, wycinanką, programami o Agent: ...........................................................
zdrowiu. Klientka: Na Uniwersytecie Warszawskim.
Student:............................................................... Agent: ...........................................................
Studentka: Uwielbiam tańczyć i jeździć na rolkach. Klientka: Jestem mężatką.
Student:............................................................... Agent: ...........................................................
Studentka: Żurek i draniki. Klientka: Nie, nie mam.
Student:............................................................... Agent: ...........................................................
Studentka: Polacy nazywają to plackami Klientka: Tak, około pół paczki dziennie.
ziemniaczanymi. Agent: ...........................................................
Student:............................................................... Klientka: Tak, mam prawo jazdy, ale
Studentka: Nie cierpię tłustych potraw. rzadko prowadzę samochód.
Student:...............................................................
Studentka: Nie, niestety, jestem jedynaczką.
1
 Podręcznik A2
3. Proszę uzupełnić wniosek paszportowy za pomocą informacji w ramce

4. Proszę podkreślić poprawne formy w tekście

Nazywam się Anna Brown, jestem Angielka/ Angielką, ale też mam polskie
korzenie. Moja babcia była Polką/ Polaczką, a mój tata świetnie mówi w/na języku
polskim. Mam 31 rok/ lat. Jestem wysoką/wysoka i szczupłą/szczupła, mam długi/ długie
włosy i niebieskie oczy. Kiedy byłam mała, miała/ miałam piegi i rude loki. Jestem
rozwiedziona, ale/ lub nie lubię o tym/tem mówić. Interesuję się literaturę/ literaturą i
współczesnym kino/ kinem. Co jeszcze? Lubię piłką nożnę/ piłkę nożną, nie przepadam za
bigosom/ bigosem. Marzę o dalekich podróżach i słucham swoje serce/ swojego serca. Jeśli
chodzi o mój charakter, jestem zdecydowana i czuła. Czasem zbyt czuła, to pewnie/ na
pewno wada.
5. Proszę uzupełnić tekst słowami z ramki

2
 Podręcznik A2
♫ 6. Proszę posłuchać nagrań i uzupełnić tabelkę [k2/ L.1A ćw.4, n. 2-4]

MAMI JAVIER TOM

Kim jest?

narodowość,
zawód

Jaki/ jaka jest?

wygląd,
charakter

Czym się
interesuje i co
lubi?

Kogo lub czego

nie lubi?

O czym marzy?

7. Proszę uzupełnić tekst

Ania już nie mieszka ................ akademiku, a wynajmuje ............................. na czwartym
............................... w bloku, który mieści się w przepięknej dzielnicy Lublina. Ona jest bardzo
zadowolona, ............. jej sąsiedzi są bardzo mili, a..............................., w którym Ania śpi, wreszcie
jest duży, wygodny i ładnie umeblowany. Sąsiadka Ani Aneta z .......................... jest prawnikiem, i
pracuje ....................... adwokat. Karol, jej mąż, .......................... sport każdego dnia. A w ogóle
pracuje jako .......................... – leczy ludziom zęby. Oni mają dwoje .................... – Łukasza i
Sylwię, które .................. już dość dorosłe. Ich ............... Łukasz ma 14 ..............., a .......................
Sylwia ma 24 .............. . Łukasz uczy się w ........................., a Sylwia ....................................... na
uniwersytecie. Ania jest pewna, ......... zaprzyjaźni się .......... swoimi nowymi sąsiadami. Chętnie
opiekuje się ich .............................., który ma na imię Reks. Czasem bywa z nim na ..........................
w parku. Też sąsiedzi mają ........................, która głośno miauczy, kiedy brakuje jej
................................ Każdego rana Ania włącza radio, aby posłuchać ................................................,
pije ......................................, je ............................. i myśli o ...................................................

3
 Podręcznik A2
♫ 8. Proszę uzupełnić tekst słowami z ramki [k2z/ L.1ćw.3, n.1]

9. Proszę skorygować definicje

4
 Podręcznik A2
II. Gramatyka
10. Proszę uzupełnić tabelkę słowami z ramki i dobrać do nich przymiotniki
noc * parlamentarzysta * wiatrak * centrum * sól * pytanie * zwierzę * gospodyni *
gość * ekonomista * miłość * ogród * brew * demokrata * problem * wieś *
demokracja * akwarium * plac * dłoń * oko * kocię * szuflada * kryterium * rzecz *
kurczak * ucho * pole * bandyta * niemowlę * masażysta * mysz * miasto

Rodzaj męski Rodzaj żeński Rodzaj nijaki

Ten Ta To
dobry ojciec piękna mama grzeczne dziecko

11. Proszę odpowiedzieć na pytania

1) Czym można pisać? Piórem, .........................................................................................
2) Czym można jeść? ........................................................................................................
3) Czym można jeździć do pracy/ do szkoły? ....................................................................
4) Czym można smarować chleb? ......................................................................................
5) Czym można się stresować? ..........................................................................................
6) Czym można się cieszyć? ..............................................................................................
7) Czym można się zachwycać? .........................................................................................
8) Kim można być z zawodu? ............................................................................................
12. Proszę uzupełnić zdania
1) Czytam (ciekawa książka) .............................................................................................
2) Czekam na (mój brat) ....................................................................................................
3) Widzisz tamten (szary samochód) ................................................................................?
4) Oni mają (małe dziecko) ........................................, (rudy kot)
....................................... i (przepiękny dom) ............................................................
5) Często oglądam (polska telewizja) ................................................................................
6) Paweł kupuje (aparat fotograficzny) ..............................................................................
7) Proszę (mała mapa) .....................................................................................Warszawy.
8) Kowalscy rzadko piją (czerwone wino) ........................................................ i jedzą
(zupa ogórkowa) ............................................................................................................
9) Wolisz (kawa) .................................. czy (herbata) ......................................................?
10) Studiujemy (filologia polska) ......................................................................................

5
 Podręcznik A2
13. Proszę uzupełnić zdania
1) Nadal boję się (to miejsce) .………...…………………………………………………
2) Potrzebujesz (jej numer) …………………..……………… jeszcze? Mogę ci napisać.
3) Stefan szuka (dobra dziewczyna) ……….......……………………… przez całe życie.
4) Poznałam przystojnego Hiszpana i teraz uczę się (język hiszpański)
.............................................................,…………
5) Człowiek, który chce żyć zdrowo, powinien unikać (każdy alkohol).
…….............................................................………………
6) Nie dotykaj (ten pies) …………………………………………! Jest bardzo groźny.
7) Słucham (cudowny zespół «Kino») ……….…………..........………….... od dziecka.
8) Nie znoszę ……………………...………… (Marysia Nowakowa). Jest chamska.
9) Od (piątek) …………….............. do (poniedziałek) …………………………… w
biurze się nie pojawiam.
10) Nie mam przy sobie ani (gotówka) .............………………, ani (karta bankowa)
…………………………………
14. Proszę uzupełnić zdania
1) Marek mieszka w (Gdynia) ………………, a jego siostra w (Tarnów) ………………
2) Nie opowiadaj bzdur o (najlepsza koleżanka) ………......…………………………
3) Jestem w (dom akademicki) ……………………………………..…………………...
4) W (grudzień) …………..…………… byliśmy na (plac Niepodległości)
……………………………........................…… w (Mińsk) ……...............………
5) Marzymy o dobrze (płatna praca) ………………............……………..…
6) Nigdy nie pływałeś w (Morze Czarne) ………………..................……………?
7) W (która restauracja) ............…………………… mogę spróbować polskich dań?
8) Nigdy nie byłam w (to miasto) ……...........……………………...……………………
9) Ciągle myślę o (Joasia Ostrowska) …………........................………………………....
10) Zostawiłam pieniądze na (tamten stół) …….............................…………………...
15. Proszę uzupełnić tekst
Wojtek nie lubił latać …............................... (samolot). Zwykle jeździł
….............................. (pociąg). W …........................... (pociąg) czytał ….........................
(książka) albo pił …....................... (kawa) z …............................ (mleko). W
…...................... (środa) jak zwykle jechał do ......…......................... (Warszawa), gdy do
…............................. (pociąg) wsiadł bardzo …..............................….........................
(dziwny człowiek). Nie miał ani …......................... (torba) ani .…...........................
(walizka) i był bardzo smutny. Usiadł obok …........................ (Wojtek) i jadł
…............................. (kanapka) z …......................... (kiełbasa) Wojtek zaczął rozmawiać z
…..............................….................. (ten człowiek) i dowiedział się, że dziewczyna opuściła
........ …........................... (ten mężczyzna) w ......…............................... (niedziela) rano. Od
…................................. (poniedziałek) prawie on nie spał i niewiele jadł. Poza tym ten
człowiek bardzo długo szukał ......…............................... (praca) i nie mógł jej znaleźć.
Wojtek zaproponował mu pracę w …......................... (swoje biuro).

6
 Podręcznik A2
LEKCJA 2. CZĘŚCI CIAŁA. ZDROWIE

I. Części ciała
Słownik „Części ciała”
biodro бедро pierś грудь
broda, podbródek подбородок pięta пятка
brew – brwi бровь – брови plecy спина
brzuch живот policzek щека
ciało тело pośladek ягодица
czoło лоб ramię – ramiona плечо – плечи
dłoń ладонь ręka – ręce рука – руки
głowa голова rzęsa ресница
kark задняя часть шеи stopa ступня
kolano колено szyja шея
łokieć локоть twarz лицо
łydka икра ucho – uszy ухо – уши
oko – oczy глаз – глаза udo бедро (нога от таза
ząb – zęby зуб – зубы до коленного сустава)
nos нос usta рот (губы)
noga нога warga губа
palec палец wąs – wąsy ус – усы
paznokieć ноготь włos волос

1. Proszę przeczytać początek dialogu i wymyślić ciąg dalszy

Zosia: Olu. Dlaczego jesteś taka smutna?
Ola: Wiesz co, zobaczyłam siebie w lustrze i pomyślałam, że jestem brzydka.
Zosia: No co ty mówisz, dziewczyno! Jesteś przepiękna!
Ola: Nie oszukuj, nie jestem ślepa. Tylko zobacz, jaki długi mam nos.
Zosia: Nie długi, tylko grecki! Wzorcowy!
Ola: Oczy mam wyłupiaste i jakieś bezbarwne...
Zosia: Nie wyłupiaste, tylko duże! I o tak niezwykłym kolorze, że nie można go tak od razu
określić!
Ola: Brwi też mam cienkie i krótkie...
Zosia: Lecz o wiele lepsze, niż malowane na półtwarzy!
Ola: No i usta...Usta mam takie pulchne, że gdy je pomaluję, przypominam Jokera.
Zosia: To nie maluj! Jesteś ładna w tej naturalności!
Ola: Naprawdę tak myślisz?
Zosia:. Oczywiście! Dlaczego w ogóle zaczęłaś siebie się czepiać?
Ola: No wiesz, po prostu ....

7
 Podręcznik A2
2. Proszę podpisać części twarzy Twarz (r.ż.!), głowa
a) ucho – uszy
b) oko – oczy
c) brew – brwi
d) rzęsa – rzęsy
e) policzek – policzki
f) skroń – skronie
g) włosy
h) czoło
i) nos
j) nozdrze
k) broda (podbródek)
l) usta
m) warga (dolna, górna)
n) szczęka
o) pieprzyk

3. Proszę odpowiedzieć na pytania

1) Co kobiety zwykle malują? ________________________________________
2) Co rumieni się ze wstydu? _________________________________________
3) Co charakterystycznego w wyglądzie miał Breżniew? ___________________
4) Co zwykle na twarzy mają starsze osoby? _____________________________
5) Co pojawia się sezonowo od słońca wiosną i latem? _____________________
4. Proszę wykreślić wyraz, który nie pasuje

8
 Podręcznik A2
5. Proszę zapoznać się z częściami ciała po polsku, poznać poniższe idiomy i za ich
pomocą uzupełnić zdania

za plecami mieć oczy i uszy otwarte,

do góry nogami,
mieć plecy ściany mają uszy
kłamstwo ma krótkie nogi
leżeć do góry brzuchem powyżej uszu
prawa ręka
dwie lewe ręce głowa państwa (rodziny)
na oko
jak bez ręki słaba głowa
w cztery oczy
z drugiej ręki dach nad głową
pod okiem
do rąk własnych głowa do góry
w żywe oczy
ręce do góry! co dwie głowy to nie jedna
strach ma wielkie oczy
złota rączka główka
prosić o rękę
1) Mój tata to ............................................................................ ‒ sam wszystko reperuje.
2) Nie mogę przeczytać, bo trzymasz gazetę ....................................................................
3) Adam nie pije wódki, bo ma bardzo ...........................................................................
4) Dokładnie nie wiem, ale ........................................................ to będzie jakieś 20 km.
5) Nie martw się, .....................................................................! Wszystko będzie dobrze!
6) Ekologiczna osoba stara się kupować ubrania ...............................................................
7) Teraz bez komórki to .............................................................................. ‒ trudno żyć!
8) Proszę mówić ciszej, ......................................................................................................
9) On nic nie robi, tylko .....................................................................................................
10) Telewizja kłamie ................................................................, obrażając przy tym
zdrowy rozsądek normalnych ludzi.

9
 Podręcznik A2
♫ 6. Proszę napisać antonimy, posłuchać nagrania i dopasować ćwiczenia do
obrazków [k1/ L.24C ćw. 5, n.231]

7. Proszę dopasować definicje do słów

Liczba pojedyncza Liczba mnoga Definicja
1. reka ręce ___ biust
2. noga nogi ___ nosimy na nich buty
3. głowa głowy ___ najgrubsza część nogi
4. - plecy ___ kiedy ktoś pije dużo piwa, ma duży 
5. brzuch brzuchy ___ mamy 20, u rąk i u nóg
6. kolano kolana ___ żyrafa ma bardzo długą
7. pośladek pośladki ___ na nich siedzimy
8. stopa stopy ___ stół ma cztery, fortepian trzy, my dwie
9. szyja szyje _3_ dzięki niej myślimy
10. palec palce ___ część nogi, klęczymy się na nich w kościele
11. pierś piersi ___ u modelek 60 cm, a my nosimy na niej pasek
12. talia talie ___ trzymamy w niej długopis, kiedy piszemy
13. udo uda ___ nosimy na nim torbę
14. ramię ramiona ___ są z tyłu, nosimy na nich plecak

10
 Podręcznik A2
II. Mianownik l.mn. niemęskoosobowy
Mianownik liczby mnogiej niemęskoosobowy (kto?co?)
= Biernik liczby mnogiej niemęskoosobowy (kogo? co?)
rodzaj temat przym rzecz PRZYKŁADY
r. niajki małe okno – małe okna
-a
polskie muzeum – polskie muzea
r. męski twardy szary kot – szare koty
i -y
r. żeński niska dziewczyna – niskie dziewczyny
na -k, -g młody ptak – młode ptaki
-i długa droga – długie drogi

stwardniały duży klucz – duże klucze

-e mińska ulica – mińskie ulice
ALE! biała mysz – białe myszy
droga rzecz – drogie rzeczy
-e
miękki jasny pokój – jasne pokoje
bliska kawiarnia – bliskie kawiarnie
miła pani – miłe panie
r. ż. miękki na -Ø dobra odpowiedź – dobre odpowiedzi
-i/-e
duża dłoń – duże dłonie
Wyjątki:
- dziecko – dzieci; oko – oczy, ucho – uszy
- rok – lata; ręka – ręce

Wymiany podstawowe
wymiana rodzaj męski rodzaj żeński
e//Ø pies – psy wieś – wsie
ó//o stół – stoły mól – mole
ą//ę wąż – węże gałąź – gałęzie
UWAGA
1) Liczebniki dwa/oba, obydwa (r.m., r.n.), dwie/obydwie, obie (r.ż.), trzy, cztery
łączą się z formami mianownika liczby mnogiej i czasownikami w liczbie mnogiej:

dwie piękne kobiety przyszły

dwa czyste okna są duże, cztery mińskie licea się otworzyły
trzy rude koty miałczały

2) Zaimek one w bierniku ma formę je (nie):

To są moje dzieci. One są bardzo ładne i inteligentne, kocham je i zawsze na nie
czekam.

11
 Podręcznik A2
8. Proszę wykonać według wzoru
a. WZÓR: W moim pokoju są dwa łóżka [łóżko ].

b. WZÓR: Ta dziewczynka ma dwa lata

Te dziewczynki mają dwa lata

c. WZÓR: Czy kupiłeś te kwiaty [kwiat].

12
 Podręcznik A2

d. WZÓR: Ona zna moje koleżanki [moja koleżanka].

9. Proszę użyć liczby mnogiej

a) WZÓR: siwy włos – siwe włosy
1) zgrabna sylwetka .............................................................................................................
2) państwowy szpital .........................................................................................................
3) tanie lekarstwo ...............................................................................................................
4) okropny pryszcz ..............................................................................................................
5) blizna pooperacyjna .........................................................................................................
6) najbliższa przychodnia ...................................................................................................
7) dokładny termometr ........................................................................................................
8) zdrowe serce ...................................................................................................................
9) tradycyjna gałąź medycyny..............................................................................................
10) skuteczna operacja ..........................................................................................................
11) tłuszcz roślinny ........................................................................................................... ....
12) długie życie .....................................................................................................................
13) ruch fizyczny....................................................................................................................
14) stół operacyjny.................................................................................................................
15) mocny ból ......................................................................................................................
16) piękna lekarka .................................................................................................................
17) skutek uboczny ...............................................................................................................
18) bandaż elastyczny ...........................................................................................................
19) maść cynkowa ................................................................................................................
20) pijawka medyczna............................................................................................................

13
 Podręcznik A2
b) WZÓR: To jest ciekawy film. – To są ciekawe filmy.
Oglądamy ciekawe filmy.
1) To jest rasowy pies................................................................................................................
Weterynarz leczy .......................................................................................................................
2) To jest jest wspaniała lekarka .............................................................................................
Michał widzi .............................................................................................................................
3) To jest chore dziecko. .....................................................................................................
Ratujemy .................................................................................................................................
4) To jest miejska przychodnia .................................................................................................
Zwiedzamy ................................................................................................................................
5) To jest lecznicze zioło. .........................................................................................................
Matylda parzy ............................................................................................................................
6) To jest uprzejma pani.......................................................................................................
Spotkaliśmy ...............................................................................................................................
7) To jest dobra diagnoza ..........................................................................................................
Ludzie czekają na ......................................................................................................................
8) To jest zakaźna choroba .......................................................................................................
Lekarz podejrzewa ....................................................................................................................
9) To jest szary kot. ..................................................................................................................
Ania lubi ....................................................................................................................................

c) WZÓR: (2) Studentka ogląda, (3) ciekawy film

Dwie studentki oglądają trzy ciekawe filmy.
1. (3) Starsza pani kupiła (4) drogą tabletkę.............................................................................
....................................................................................................................................................
2. (4) Nowa pacjentka widzi (3) czułą pielęgniarkę..................................................................
....................................................................................................................................................
3. (3) Mała dziewczynka obserwuje (2) zdrowego ptaka.........................................................
....................................................................................................................................................
4. (2) Uprzejma kucharka gotuje (3) smaczny rosół.................................................................
....................................................................................................................................................
5. (4) Młoda dentystka ma w gabinecie (4) wygodny fotel.......................................................
....................................................................................................................................................
6. (2) Moja znajoma leczy (2) chorego kotka............................................................................
...................................................................................................................................................
7. (3) Śmiała lekarka stosuje (4) nową metodę leczenia...........................................................
....................................................................................................................................................
8. (4) Jej sąsiadka ma (3) głośnego psa ...................................................................................
....................................................................................................................................................
9. (2) Moja babcia lubi (2) miejski szpital ...............................................................................
....................................................................................................................................................
10. (3) Mała dziewczynka ma (2) zdrowy palec .......................................................................
....................................................................................................................................................

14
 Podręcznik A2
III. Zdrowie
10. Proszę przeczytać dialog, zwracając uwagę na pogrubione słowa
Daryna: Cześć Sławek. Wszystko w porządku? Źle wyglądasz…
Sławek: Bo źle się czuję. Chyba jestem chory.
Daryna: Coś cię boli?
Sławek: Tak, boli mnie brzuch i jest mi niedobrze…
Daryna: Może jadłeś coś nieświeżego?
Sławek: Hm… Nie wiem, boli mnie też trochę głowa i gardło. Od rana bolą mnie plecy i
mięśnie…
Daryna: Może jesteś przeziębiony? Mam tabletki, chcesz?
Sławek: Nie, dzięki. Muszę iść do lekarza.
Daryna: Dobra decyzja! Wracaj do zdrowia!
11. Proszę określić, która osoba mogła to powiedzieć

12. Co najczęściej boli i dlaczego? Proszę ułożyć listę

UWAGA! Czasownik boleć +biernik (kogo? со?):

Moją kotkę boli łapka. Mojego kota boli ogon. Moje kocię bolą łapki.

13. Proszę uzupełnić

a)
1. (małe dziecko) ...............................................................................................boli brzuch.
2. (piękna dziewczyna) ..................................................................................... boli głowa.
3. (wysoki mężczyzna) ..................................................................................... bolą nogi.
4. (niska kobieta) .............................................................................................. bolą ręce.
5. (czarne szczenię) .......................................................................................... bolą plecy.
6. (przystojny chłopak) ......................................................................................bolą mięśnie.
7. (jej babcia) ..................................................................................................... boli serce?
15
 Podręcznik A2
8. (egzotyczny ptak) ............................................................................................boli skrzydło.
9. (młodsza siostra) ....................................................................................... boli oko.
10. (nieprzygotowana studentka) ........................................................................boli dusza.

Boli/bolą mnie, cię, go, ją, je + mianownik liczby

nas, was, ich, je pojedynczej/mnogiej
pana/panią
Boli mnie ząb. Bolą go zęby.
b)

14. Proszę dopasować słowa z kolumn, a potem ułożyć z nimi zdania według przykładu

Przykład: Bolą mnie plecy, bo cały dzień siedziałem przy biurku

1..................................................................................................................................................
2..................................................................................................................................................
3..................................................................................................................................................
4..................................................................................................................................................
5..................................................................................................................................................
6..................................................................................................................................................

16
 Podręcznik A2
Słownik „Zdrowie”
iść do lekarza идти к врачу
szpital больница
przychodnia поликлиника
pogotowie ratunkowe скорая помощь
chorować (na coś) болеть (чем-то)
odczuwać dolegliwości/przypadłości чувствовать недомогание
dręczyć, męczyć мучать, беспокоить
mieć ból/ bóle (czegoś) (иметь) боль/ боли (чего-то)
zapobiegać/ zapobiec chorobie предотвращать/ предотвратить болезнь
zalecić рекомендовать
zbadać обследовать
zbadać się = обследоваться =
wykonać badania пройти обследование
prześwietlenie рентген
uprawiać sport заниматься спортом
prowadzić (nie)zdrowy tryb/ styl życia вести (не)здоровый образ жизни
zwolnienie lekarskie больничный лист
recepta рецепт
brać leki (lekarstwa), tabletki принимать лекарства
pigułka пилюля
maść мазь
zastrzyk укол
objaw = symptom симптом
efekty/skutki uboczne побочные эффекты
komplikacje = powikłania осложнения
system odpornościowy иммунная система
*wzmacniać/ oslabiać *усилять/ ослаблять
ciąża беременность
*być w ciąży

15. Proszę dopasować

17
 Podręcznik A2
♫ 16. Proszę uzupełnić dialog, a potem posłuchać nagrania i sprawdzić [k1/ L.25D ćw. 1, n. 237]
Przeziębiony, przychodnia, ubezpieczenia, grypa, obcokrajowcem, kartę, termin, wizytę,
zarejestrować, przychodnia

Pani: Dzień dobry! Przychodnia «Zdrówko», słucham?

Javier: Chciałbym umówić się na ....................................... do lekarza.
Pani: Czy ma pan już u nas ..............................................?
Javier: Nie, będę pierwszy raz. Ale jestem ............................................., nie mam polskiego
......................................................... .
Pani: To prywatna ..............................., wizyta u specjalisty kosztuje 75 zł. Do jakiego lekarza?
Javier: Jestem ..........................................., ale boję się, że to ..................................... . Proszę
mnie ............................................... do lekarza ogólnego.
Pani: Mam wolny ...................................... na jutro rano 7.30. do doktor Kowalik. Pasuje panu?
Javier: Trochę za wcześnie, ale trudno.
Pani: Jak się pan nazywa?
Javier: Javier Perez. Przeliterować?

♫ 17. Proszę uporządkować dialog Javiera z lekarką, następnie wysłuchać nagrania i

sprawdzić [k1/ L.25D ćw.2, n. 238]

18
 Podręcznik A2
18. Proszę dopasować brakujące fragmenty dialogu

Co panu dolega? * rozebrać * czuję * gorączkę * katar * kaszel * recepty

Pacjent: Dzień dobry, panie doktorze.
Lekarz: Dzień dobry. .......................................?
Pacjent: Nie wiem, ale źle się ......................... .
Lekarz: Czy ma pan ........................................?
Pacjent: Tak, 38,5. I mam też ............................... i ...............................
Lekarz: Jak długo?
Pacjent: 3 dni.
Lekarz: Proszę się ............................... . Zbadam pana
(po chwili)
Lekarz: Tak, to grypa. Proszę leżeć w łóżku tydzień, pić mleko z miodem i gorącą herbatą.
Proszę, tu są ................................... na lekarstwa. Apteka jest niedaleko na tej ulicy.
Pacjent: Dziękuję. Do widzenia.
19. Proszę podpisać obrazki

20. Proszę uzupełnić 21. Proszę połączyć synonimy

19
 Podręcznik A2
22. Proszę uzupełnić

23. Co trzeba robić, żeby nie chorować? Proszę z koleżanką/kolegą przygotować listę

24. Proszę przeczytać list i odpowiedzieć na pytania

Słownik „Kościec i narządy wewnętrzne”

gardło горло, глотка nerka почка
jelito кишка skóra кожа
kość – kości кость – кости staw сустав
krew кровь szkielet скелет
kręgosłup позвоночник szczęka челюсть
mięsień – mięśnie = мускул, мышца – wątroba печень
muskuły мускулы, мышцы
mózg мозг żebro ребро
narządy внутренние органы Żołądek желудок
wewnętrzne

20
 Podręcznik A2

*szczęka (komuś) opada (pot.) – kogoś ogarnia zdumienie na wieść o czymś, na widok czegoś

25. Proszę dokończyć zdania, koszystając z odpowiednich nazw narządów

wewnętrznych i części kościeca
1) Nie jestem lekarzem, ale dokładnie wiem, że palacz może mieć kłopot z
............................, obżartuch – z ................................., pijak – z
...................................
2) Kamienie w ............................ mogą nie dawać żadnych objawów. Te pojawiają się
na ogół dopiero wtedy, gdy kamień przechodzi do moczowodu.
3) Babcia często się martwi o wnuki i po prostu o wszystko, więc boli ją
............................
4) Przy stole należy siedzieć prosto, inaczej będziesz miał problemy z
...............................
5) Gdy zobaczysz nowy samochód Jacka, ........................................ ci opadnie.
26. Proszę dokończyć zdania według wzoru
0) Biegałem wczoraj 2 godziny i teraz bolą mnie nogi.
1) Pracowałam długo przy komputerze i teraz ..................................................................
2) Wypiłeś zimne mleko i teraz ..........................................................................................
3) Otworzyła okno i teraz ...................................................................................................
4) Zjadł stary ser i teraz ......................................................................................................
5) Nie chodził do dentysty i teraz .......................................................................................
6) Nie spałam całą noc i teraz .............................................................................................
7) Pracowała długo w ogrodzie i teraz ..............................................................................
8) Zjadł dwie czekolady i teraz .........................................................................................
9) Nadmiernie opalałam się na plaży i teraz ....................................................................

21
 Podręcznik A2
Słownik „Objawy i choroby”
bezsenność бессонница przypadłości недомогание
gorączka температура, жар alergia = uczulenie (na coś) аллергия (на что-то)
biegunka понос nadwaga лишний вес
mdłości тошнота zawrót głowy головокружение
wymioty рвота próchnicа кариес
kaszel кашель trądzik, pryszcz, krosta прыщи, угри, акне
katar насморк opryszczka wargowa = герпес
*kichać * чихать pot. zimno na ustach
choroby zakaźne заразные болезни
*zarazić się od kogoś *заразиться от кого-то
Otrucie Отравление
Przeziębienie Простуда
grypa Грипп
astma Астма
białaczka рак крови, лейкоз
cukrzyca сахарный диабет
gruźlica płuc туберкулёз
nadciśnienie гипертония
Odra Корь
ospa wietrzna ветряная оспа (ветрянка)
zapalenie oskrzeli Бронхит
zapalenie płuc пневмония, воспаление легких
AIDS, zespół nabytego niedoboru odporności СПИД
wirus zespołu nabytego ВИЧ, вирус иммунодифицита человека
atak (atak serca) приступ (сердечный приступ)
zawał Инфаркт
udar mózgu Инсульт
27. Których środków leczniczych trzeba użyć? Proszę połączyć wyrażenia z kolumn

28. Proszę uzupełnić schemat

choroba objawy co trzeba robić
przeziębienie

alergia

niestrawność

trądzik

22
 Podręcznik A2
IV. Ucho. Oko. Ręka

29. Proszę uzupełnić

1) Szumi mi w (ucho – l.mn.) ........................
2) Co trzymasz w (ręka) ........................?
3) Nie wierzę własnym (oko – l.mn.) ........................!
4) Adam machał nam (ręka – l.mn.) ........................
5) Ściany mają (ucho – l.mn.) ........................
6) Na (ręka – l.mn.) ........................ miał tatuaże.
7) Wiedźma czaruje nawet (oko – l.mn.) ............................
8) Chyba nie macie ani (oko – l.mn.) ......................., ani (ucho – l.mn.) .......................,
skoro na to pozwolacie.
9) Jeśli uczeń chce odpowiedzieć, musi podnieść (ręka) .........................
10) “Przez twe (oko – l.mn.) ..................., te (oko – l.mn.) ..................... zielone
oszаlałem”!

30. Proszę wpisać prawidłowe formy

Kiedy byłem dzieckiem bardzo dużo chorowałem. Najpierw miałem problem z (ucho –
l.mn.) .......................... Czesto one mnie bolały, a pewnego dnia lekarz powiedział, że chce
odciąć mi połowę (ucho)......................., żeby więcej się nie męczyć. Moja mama bardzo się
przestraszyła, że zostanę bez (ucho – l.mn.)........................., i zdecydowała zmienić lekarza.
Dzięki Bogu inny lekarz wyleczył moje (ucho – l.mn.)................., ale pojawił się problem z
(oko – l.mn.)............................, Martwiłem się, że zostanę bez (oko –
l.mn.).............................i będę ślepy! Szczególnie bałem się, że moim prawym
(oko)............... nie będę widzieć! Ale na szczęście trafił się nam dobry lekarz, który
zobaczył strach i ból w moich (oko – l.mn.)............................ i postarał się jak najszybciej
mi pomóc. Teraz moje (oko – l.mn.)............................ wszystko widzą. Ale spotkał mnie
kolejny problem. Zaczęły boleć mnie (ręka – l.mn.)............................! Szczególnie martwiła
mnie prawa (ręka) .............................. Nie mogłem tą (ręka) ...................... ani jeść, ani
pisać. Nie wiedziałem, co zrobić z (ręka – l.mn.)............................, dopóki nie trafiłem do
fajnego lekarza, który wziął mnie w swoje (ręka – l.mn.)............................ i naprawił moją
prawą (ręka) ............................. . Rozumiecie, że mam trudne życie, lecz dobrze, że
spotykam fajnych lekarzy. Mam nadzieję, że już nic mnie boleć nie będzie.

23
 Podręcznik A2
LEKCJA 3. Sport i sportowcy
I. Sport
1. Proszę porozmawiać z kolegą / koleżanką.

Czy lubisz uprawiać sport i/lub oglądać go w. telewizji?

Jaką dyscyplinę sportową lubisz najbardziej?
Czy są „męskie” i „kobiece” dyscypliny sportowe?
Jaki musi być sportowiec?
Kto jest najbardziej znanym sportowcem w twoim kraju?

2. Proszę uzupełnić tabelę.

Dyscyplina sportowa Zawodnik Zawodniczka Co robi?
piłka nożna -
koszykarz
siatkarz
pływaczka
tenisista
narciarka
biegi
szachista

3. Proszę wyjaśnić znaczenie poniższych wyrazów i odpowiedzieć na pytania,

wykorzystując słowa z ramki.
rywalizacja korupcja silna wola samodyscyplina doping
koncentracja wytrzymałość praca w grupie
1.Czego uczy sport? ................................................................................................................
................................................................................................................
2. Jakie są negatywne tendencje w sporcie?
...................................................................................................................................................
♫4. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić luki [h1z/ L17-03]

SŁOWNIK: Sport i sportowcy

sportowiec, спортсмен,
dyscypliny sportowe спорт. дисциплины
sportsmenka спортсменка
- letnie - летние
zawodnik, участник, участница
- zimowe - зимние
zawodniczka соревнований
atletyka ciężka тяжёлая атлетика -
24
 Podręcznik A2
atletyka lekka лёгкая атлетика lekkoatleta легкоатлет
bieg (na długi/ średni/ бег (на большую/ среднюю/ biegacz бегун
mały dystans) маленькую дистанцию)
skok прыжок:
- wzwyż - в высоту
skoczek прыгун
- w dal - в даль
- na trampolinie - на батуте
rzut – rzucać бросок - бросать -
gimnastyka гимнастика
- sportowa - спортивная gimnastyk гимнаст
- artystyczna - художественная
pływanie плавание pływak пловец
tenis теннис
tenis stołowy = настольный теннис tenisista теннисист
ping pong = пинг-понг
badminton бадминтон badmintonista бандминтонист
piłka nożna футбол piłkarz = futbolista футболист
piłka ręczna гандбол piłkarz ręczny гандболист
siatkówka волейбол siatkarz волейболист
koszykówka баскетбол koszykarz баскетболист
jazda konna конный спорт -
kolarstwo велосипедный спорт kolarz, rowerzysta велосипедист
парусный спорт яхтсмен (мореход,
żeglarstwo żeglarz мореплаватель)
hokej хоккей hokeista хоккеист
łyżwiarstwo конькобежный спорт łyżwiarz конькобежец
jazda figurowa na lodzie фигурное катание łyżwiarz figurowy фигурист
sport narciarski лыжный спорт narciarz лыжник
snowboard сноуборд snowboardzista сноубордист
biatlon биатлон biatlonista биатлонист
walka борьба -
dżudo дзюдо dżudżysta дзюдоист
boks бокс bokser боксёр
szermierka фехтование szermierz фехтовальщик
chód ходьба -
szachy шахматы szachista шахматист
warcaby шашки -

5. Proszę polecić sport tym grupom osób.

25
 Podręcznik A2
6. Proszę dopasować do tekstów nazwy dyscyplin sportowych.

7. Proszę połączyć słowa z ich definicjami lub synonimami.

8. Proszę uzupełnić zdania słowami z poprzedniego ćwiczenia.

SŁOWNIK: Sprzęt sportowy

rakieta ракетка snowboard сноуборд
lotka воланчик sanki санки
kij клюшка żaglówka парусник
krążek шайба kask каска, шлем
piłka мяч czepek шапка (для плавания)
rolki ролики rękawice dla boksu боксёрские перчатки
łyżwy коньки gogle защитные очки
narty лыжи siatka сетка
kijki лыжные палки trampolina трамплин

26
 Podręcznik A2
9. Proszę powiedzieć, co nie pasuje i dlaczego.

10. Proszę (w parze) wymyślić dyscypliny sportowe i reguły dla nich.

Możliwe dyscypliny: - bieg do autobusu, mistrzostwa w jedzeniu makaronu, grillowanie.
Ile osób bierze udział w tej grze? Czego można używać (części ciała, sprzęt sportowy)?
Ile minut trwa gra? Co można, a czego nie wolno robić?
Kto wygrywa i kiedy? Jakie ubrania noszą gracze?
11.Proszę przeczytać artykuł i odpowiedzieć na pytania.

1) Czy trudno było wygrać? ....................................................................................

2) Która część zawodów była decydująca? ..............................................................
3) Jaki medal zdobyła Otylia? ..................................................................................
4) Kto z Polaków przed Otylią był mistrzem świata? ..............................................
5) Które zawodzniczki nie startowały i dlaczego? ...................................................
6) Czy Otylia mówi po angielsku? ...........................................................................
27
 Podręcznik A2
♫ 12. Proszę połączyć synonimy, a potem wpisać wyrażenia do tekstu. Następnie
proszę posłuchać i skorygować tekst. [k2/ L4-b3]

♫ 13. Proszę posłuchać nagrania i zapisać wyniki zawodów. [h1z/ L17-6]

1) mecz koszykówki Polska : Słowacja – ...........................................................................
2) mistrzostwa świata w łyżwiarstwie figurowym – ..........................................................
3) rajd Paryż–Dakar – .........................................................................................................
4) lekkoatletyczna sztafeta kobiet – ....................................................................................
5) zawody jeździeckie juniorów – .......................................................................................
SŁOWNIK: Dodatkowa leksyka sportowa
boisko спортплощадка drużyna команда
stadion стадион reprezentacja сборная
skocznia (narciarska) (лыжный) трамплин zawody соревнования
basen бассейн wyścig гонки
park wodny аквопарк wyścigi konne скачки
lodowisko каток maraton марафон
sala sportowa = siłownia тренажёрный зал, спортзал
*chodzić na siłownię *ходить в спортзал uprawiać sport заниматься спортом
kibicować болеть
zwycięstwo победа
(komuś, czemuś) (за кого-то, что-то)
klęska поражение rywalizacja соперничество
remis ничия rywal соперник
mecz матч przeciwnik противник

28
 Podręcznik A2
II. Mianownik liczby mnogiej męskoosobowy – RZECZOWNIK
Mianownik liczby mnogiej męskoosobowy (oni?)
temat rzeczownik + kategorie rzecz PRZYKŁADY
twardy → miękki 1)
//-i Czech – Czesi, artysta – artyści
- na -k → -cy Polak – Polacy, robotnik – robotnicy
- na -g → -dzy biolog – biolodzy, kolega – koledzy
- na -r → -rzy //-y
aktor – aktorzy, dyrektor – dyrektorzy
- na -ec, -ca chłopiec – chłopcy, kierowca – kierowcy
stwardniały pisarz – pisarze, listonosz – listonosze
miękki
- na -anin, -an → -anie -e nauczyciel – nauczyciele, gość – goście
Amerykanin – Amerykanie, Cygan – Cyganie
- rzeczowniki kolektywne Nowak – państwo Nowakowie
- członkowie rodziny (r.m/os) ojciec – ojcowie, dziadek – dziadkowie
- zwroty grzecznościowe pasażer – pasażerowie, uczeń – uczniowie
- tytuły, niektóre zawody
-owie
profesor – profesorowie, minister – ministrowie
- niektóre narodowości Serb – Serbowie, Belg – Belgowie
(zwykle 1-sylabowe)
ALE! Szwed – Szwedzi; Arab – Arabowie
Wyjątki: człowiek – ludzie, brat – bracia, ksiądz – księża.
Chłopak – chopaki (rzadziej: chłopacy)
Warianty:
- zawody na -g: biolog – biologowie/ biolodzy;
- zawody na -r: profesor – profesorowie/ profesorzy.
UWAGI!
1) Rzeczowniki na twardy mają wymianę twardy → mękki:
wymiana rodzaj m/osobowy wymiana rodzaj m/osobowy
p → pi chłop – chłopi d → dzi sąsiad – sąsiedzi
n → ni Litwin – Litwini t → ci student – studenci
ł → li anioł – anieli z → zi Francuz – Francuzi
ch → si Czech – Czesi s → si Hindus – Hindusi
st → ści artysta – artyści zn → źni mężczyzna – mężczyźni

Rzeczowniki na -k, -g, -r mają wymiany -k → -c, -g → -dz, -r → -rz:

wymiana rodzaj m/osobowy
k → cy Polak – Polacy
g → dzy kolega – koledzy
r → rzy aktor – aktorzy

2) Niektóre rzeczowniki mają wymianę samogłosek:

wymiana rodzaj m/osobowy
a+twardy → e+miękki sąsiad – sąsiedzi
o+twardy → e+miękki anioł – anieli

29

14. Proszę postawić w liczbie mnogiej.
a) n → ni
Litwin – .........................................
Białorusin – .........................................
kuzyn* – .........................................
b) ch → si
Czech – .........................................
Włoch – .........................................
Kazach – .........................................
mnich – .........................................
c) d → dzi
Żyd – .........................................
Szwed – .........................................
sąsiad* – .........................................
d) t → ci
student – .........................................
policjant – .........................................
architekt – .........................................
brat* – .........................................
lekkoatleta – .........................................
e) s → si
Eskimos – .........................................
Hindus – .........................................
f) st → ści
artysta – .........................................
programista – .........................................
ekonomista – .........................................
optymista – .........................................
piesymista – .........................................
realista – .........................................
g) k → c
Polak – .........................................
Anglik – .........................................
Chińczyk – .........................................
przeciwnik – .........................................
pływak – .........................................
gimnastyk – .........................................
człowiek* – .........................................
h) g → dz
biolog – .........................................
filolog – .........................................
pedagog – .........................................
marketolog – .........................................
Podręcznik A2
i) r → rz
aktor – .........................................
dyrektor – .........................................
inżynier – .........................................
profesor – .........................................
premier – .........................................
doktor – .........................................
bokser – .........................................
Holender – .........................................
l) na -ec, -ca
chłopiec – .........................................
naukowiec – .........................................
sportowiec – .........................................
Niemiec – .........................................
Ukrainiec – .........................................
sprzedawca – .........................................
kierowca – .........................................
doradca – .........................................
m) Stwardniały temat
kibic – .........................................
Łotysz – .........................................
biegacz – .........................................
gracz – .........................................
kolarz – .........................................
piłkarz – .........................................
siatkarz – .........................................
koszykarz – .........................................
n) Miękki temat
gość – .........................................
nauczyciel – .........................................
przyjaciel – .........................................
złodziej – .........................................
o) na -anin
Rosjanin – .........................................
Amerykanin – .........................................
Meksykanin – .........................................
Marsjanin – .........................................
warszawianin – .........................................
wrocławianin – .........................................
chrześcijanin – .........................................
p) na -an
Hiszpan – .........................................
Cygan – .........................................
30
 Podręcznik A2
15. Proszę zamienić na liczbę pojedynczą.
a)

b)

16. Proszę użyć liczby mnogiej.

a)

31
 Podręcznik A2
b)

17. Proszę wypełnić według wzoru.

MISTRZOWIE ŚWIATA

♫ 18. Proszę posłuchać nagrania i powiedzieć, o jakich sportach oni mówią. [k2/ L4-b5]

32
 Podręcznik A2
LEKCJA 4. Cechy charakteru i narodowości

I. Cechy charakteru
1. Proszę przeczytać tekst i uzupełnić tabelę.

Zalety (plusy) Wady (minusy)

Ryszard Kapuściński
Szymon Majewski
Monika Olejnik
Adam Małysz
Joanna Brodzik
Tomasz Lis

♫ 2. Proszę posłuchać nagrania i zanotować wady i zalety osób, o których jest mowa w
dialogach. [h2/ L1-2abc]
wady zalety
Anka
Wojtek
Kaśka
Mateusz
Artek
Matylda

33
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Cechy charakteru
arogancki, наглый, грубый lekkomyślny
ambitny małomówny
bezradny беспомощный mądry
bystry, mężny, odważny, мужественный,
сообразительный
rozgarnięty, śmiały отважный, смелый
chciwy алчный, жадный miły, sympatyczny приятный
cierpliwy nerwowy
впечатлительный, злопамятный,
czuły, wrażliwy mściwy
чуткий мстительный
dokuczliwy надоедливый nierozsądny безрассудный
dowcipny остроумный nieśmiały робкий
drażliwy обидчивый obłudny лицемерный
dumny гордый
*być dumnym *гордиться obojętny безразличный
z kogoś, czegoś кем-то, чем-то
gadatliwy болтливый obowiązkowy добросовестный
głupi odpowiedzialny
elokwentny красноречивый okrutny жестокий
inteligentny умный oszczędny экономный
irytujący раздражающий pewny siebie
kłamliwy лживый rodzinny
kłótliwy склочный rozrzutny расточительный
kontrowersyjny противоречивый rozsądny рассудительный
kulturalny samotny одинокий
трусливый, roztrzepany, рассеянный,
tchórzliwy
боязливый roztargniony несобранный
taktowny sprytny ловкий
towarzyski, дружелюбный srogi, surowy
uczciwy добросовестный sumienny честный
uczynny отзывчивый szczery искренний
ufny доверчивый szlachetny благородный
uparty упрямый wymagający требовательный
вежливый,
uprzejmy wyrachowany корыстный
любезный
utalentowany zdecydowany решительный
стыдливый, самоуверенный,
wstydliwy zarozumiały
застенчивый заносчивый
złośliwy злой, язвительный zdolny
życzliwy доброжелательный zdyscyplinowany
Konstrukcje
- On/ ona wygląda na ...(jakiegoś) człowieka / ...(jakąś) osobę. –
Adam wygląda na mądrego człowieka. Zofia wygląda na osobę sumienną.
- On/ ona jest tak samo ...(jakiś/ jakaś) jak ...(ktoś). –
Robert jest tak samo taktowny jak nasz prezydent. Anna jest tak samo dumna jak królewna.
- On/ ona bywa ...(jakiś/ jakaś). –
Władysław bywa kapryśny. Dorota bywa zdecydowana.
- ...(ktoś, coś) denerwuje/ irytuje mnie! –
On denerwuje mnie! Czy ciebie nie irytuje jej fryzura? Jego denerwuje ta osoba.

34
 Podręcznik A2
3. Proszę ułożyć zdania według wzoru.

4. Proszę dokończyć zdania, wpisując odpowiedni przymiotnik.

leniwy * nerwowy * roztrzepany * smutny * zabawny

5. Proszę wykonać według wzoru.

6. Proszę dopasować słowa do definicji.

odpowiedzialny * punktualny * systematyczny * nerwowy *
tolerancyjny * bezczelny * cierpliwy * nieśmiały
0) Ktoś, kto zawsze robi to, co powienien. Osoba solidna, na której można polegać.
odpowiedzielny
1) Osoba, którą łatwo zdenerwować. ................................................................
2) Ktoś, kto nigdy się nie spóźnia .....................................................................
Ktoś, dla kogo dużym stresem jest spotkanie z obcymi ludźmi. Ktoś, kto boi się nowych
sytuacji ...............................................
35
 Podręcznik A2
3) Ktoś, z kim możesz o wszystkim porozmawiać. Jest otwarty i próbuje zrozumieć
innych. ...............................................
4) Osoba bardzo arogancka, dla której słowo «kultura» nie istnieje.
.........................................................
5) Człowiek, który jest dobrze zorganizowany. Robi wszystko w odpowiednim czasie,
a nie zostawia nic na ostatnią chwilę............................................................
6) Człowiek, którego podstawową cechą jest spokój. Trudno wytrącić go z równowagi.
Jest zawsze opanowany i co najważniejsze – umie czekać.
..............................................................
7. Proszę wymyślić definicje dla poniższych słów
1) gościnny...................................................................................................................................
2) rodzinny...................................................................................................................................
3) szczery ....................................................................................................................................
4) rozrzutny ................................................................................................................................
5) samolubny...............................................................................................................................
6) kapryśny .................................................................................................................................
7) lekkomyślny ...........................................................................................................................
8) życzliwy .................................................................................................................................
9) taktowny ................................................................................................................................
10) obłudny ...................................................................................................................................
♫ 8. Proszę wysłuchać nagrania i zaznaczyć odpowiedzi. [k2/ L5-b-dialog1, n.48]

36
 Podręcznik A2
II. Mianownik liczby mnogiej męskoosobowy – PRZYMIOTNIK

Mianownik liczby mnogiej męskoosobowy (jacy? którzy? czyi?)

temat przymiotnika przym PRZYKŁADY
- twardy → miękki1)
słaby profesor – słabi profesorzy
- na -szy → -si //-i
lepszy człowiek – lepsi ludzie
- na -ki → -cy niski chłopiec – niscy chłopcy
- na -gi → -dzy
- na -ry → -rzy
//-y ubogi pan – ubodzy panowie
mądry dziadek – mądrzy dziadkowie
Niektóre przymiotniki NIE odmieniają się:
temat przymiotnika przym PRZYKŁADY
miękki -i głupi chłopiec – głupi chłopcy
- na -cy obcy pracownik – obcy pracownicy
- na -dzy
- na -czy
cudzy mąż – cudzy mężowie
- na -ży -y uroczy dyrektor – uroczy dyrektorzy
boży człowiek – boży ludzie
ALE! duży koszykarz – duzi koszykarze
UWAGI!
1) Przymiotniki na twardy mają wymianę twardy → mękki:
wymiana PRZYKŁADY wymiana PRZYKŁADY
b → bi słaby – słabi d → dzi młody – młodzi
p → pi skąpy – skąpi t → ci bity – bici
w → wi nowy – nowi s → si łysy – łysi
m → mi niemy – niemi zł → źli zły – źli
n → ni fajny – fajni st → ści czysty – czyści
ł → li miły – mili sn → śni wczesny – wcześni
ch → si głuchy – głusi sł → śli dorosły – dorośli
Przymiotniki na -sz mają wymianę -sz → -si:
wymiana PRZYKŁADY
sz → si pierwszy – pierwsi
Przymiotniki na -k, -g, -r mają wymiany -k → -c, -g → -dz, -r → -rz:
wymiana PRZYKŁADY
k → cy polski – polscy
g → dzy drogi – drodzy
r → rzy dobry – dobrzy

2) Niektóre przymiotniki mają wymianę samogłosek:

wymiana PRZYKŁADY
ony → eni zielony – zieleni
oły → eli wesoły – weseli

37
 Podręcznik A2
9. Proszę użyć liczby pojedynczej.
0) Nasi lekarze są bardzo dobrzy. – Nasz lekarz jest bardzo dobry.
1) Holendrzy byli pierwsi na mecie. – ...................................................................................
2) Wasi znajomi są towarzyscy. – ..........................................................................................
3) Ci ludzie są bardzo ubodzy. – ............................................................................................
4) Którzy panowie są źli i niezadowoleni? – .........................................................................
5) Czy ci artyści są interesujący? – ........................................................................................
6) Oni są drudzy czy trzeci w kolejce? – ...............................................................................
7) Tamci chirurdzy są doskonali. – ........................................................................................
8) Cudzy ludzie są weseli. – ...................................................................................................
9) Otwarci goście są najlepsi. – ..............................................................................................
10) Aroganccy kibice są niegrzeczni. – ....................................................................................
10. Proszę użyć liczby mnogiej.
0) Czy twój nauczyciel jest dobry? – Czy twoi nauczyciele są dobrzy?
1) Ten dziennikarz jest kompetentny i niezależny. – .............................................................
2) Tamten Francuz jest wysoki i elegancki. – ........................................................................
3) Jaki jest wasz nowy kolega? – ...........................................................................................
4) Ten człowiek był chudy, stary i siwy. – .............................................................................
5) On był wyższy, grubszy, ale słabszy. – ..............................................................................
6) Dlaczego nasz syn jest taki szczupły? – .............................................................................
7) To jest młody i utalentowany pisarz. – ...............................................................................
8) On jest trochę chory i zmęczony. – ....................................................................................
9) Taki duży, a taki głupi! – ....................................................................................................
10) Nasz sąsiad był zmęczony, ale wesoły. – ...........................................................................
11) Dobry nauczyciel jest cierpliwy. – .....................................................................................
12) Ten fachowiec jest bardzo stary. – .....................................................................................
13) Który student pisze egzamin? – .........................................................................................
14) Tamten chirurg jest najlepszy. – ........................................................................................
15) Ten Holender był drugi. – ..................................................................................................
16) Czyj syn zorganizował to spotkanie? – ..............................................................................
17) Mój dziadek lubił podróżować. – .......................................................................................
18) Twój profesor jest wymagający. – .....................................................................................
19) Nasz lekarz jest sympatyczny. – ........................................................................................
20) Wasz wujek jest skąpy. – ...................................................................................................
11. Proszę zamienić na rodzaj męskoosobowy.
0) Studentki były dobrze zorganizowane. – Studenci byli dobrze zorganizowani.
1) Sąsiadki były mokre od deszczu złe. – ..............................................................................
2) Siostry były bogate i szanowane. – ....................................................................................
3) Żony były beztroskie, rozrzutne, ale szczere. – .................................................................
4) Dziewczyny były wysokie i szczupłe. – ............................................................................
5) Nauczycielki były wymagające, ale serdeczne. – ..............................................................
6) Jakie kobiety były nagrodzone? – ......................................................................................
7) Córki były małe, chude i piegowate. – ...............................................................................
38
 Podręcznik A2
8) Lekarki były czułe i interesujące. – ....................................................................................
9) Kobiety byly piękne i niskie. – ...........................................................................................
10) Nasze babcie były miłe . – ...........................................................................................
♫ 12. Proszę wysłuchać fragmentu wywiadu, przeczytać zdania i powiedzieć, czy są
prawdziwe (P), czy nieprawdziwe (N). [h2/ L1-5ab]

♫ 13. Proszę posłuchać jeszcze raz i zaznaczyć właściwe określenia. [h2/ L1-5ab]

KONSTRUKCJA: Liczebniki i mianownik l.mn. (męskoosobowy)

Liczebniki dwaj, trzej, czterej łączą się:
- z rzeczownikami (i przymiotnikami) w formie mianownika (m/os) liczby mnogiej,
- z czasownikami w formie 3. osoby liczby mnogiej (forma oni):
Dwaj mili chłopcy są w sklepie. Trzej starzy ludzie szli ulicą. Czterej nasi goście będą późno.
14. Proszę zmienić zdania według wzoru.
0) (2) Student ogląda ciekawy film – Dwaj studenci oglądają ciekawe filmy.
1) (3) Starszy pan był uprzejmy. – .....................................................................................
2) (4) Ten nowy nauczyciel dał test. – ................................................................................
3) (2) Interesujący ksiądz mówił po włosku. – ..................................................................
4) (3) Gościnny mężczyzna zaprosił nas. – .......................................................................
5) (2) Arogancki chłopiec kraczał. – ..................................................................................
6) (3) Ten duży marynarz był nie w humorze. – ................................................................

39
 Podręcznik A2
7) (4) Głuchy Niemiec nic nie słyszy. – ............................................................................
8) (3) Ten obcy człowiek był zdenerwowany. – ..................................................................
III. Narodowości
15. Proszę uzupełnić tabelkę

16. Proszę zdecydować, jakiej narodowości i w jakich językach mowią podane osoby.
1) Tomek mieszka w Warszawie, jest Polakiem i mowi po polsku.
2) Eva mieszka w Bonn, jest ......................................... i mówi po ............................
3) Bianca mieszka w Mediolanie, jest .......................... i mówi po ............................
4) Jacques mieszka w Paryżu, jest ................................ i mówi po ............................
5) John mieszka w Los Angeles, jest ............................ i mówi po ............................
6) Emilio mieszka w Madrycie, jest .............................. i mówi po ............................
7) Nadia mieszka w Petersburgu, jest .......................... i mówi po ............................
8) Mariana mieszka w San Paolo, jest .......................... i mówi po ............................
9) Yuki mieszka w Tokio, jest ....................................... i mówi po ............................
10) Kemal mieszka w Stambule, jest .............................. i mówi po ............................

40
 Podręcznik A2
♫ 17. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić tabelkę. [h2/ L3-6b]
ZGADNIJ, KIM JESTEM?
imię data urodzenia kraj stan cywilny zawód
Dominik
12.12.1970

18. Proszę Proszę przeczytać teksty, resumując po każdym „Więc, oni są ...”.
Szwedzi
Szwecja – kraj wiecznej zimy, w której jest tak mało słońca, że cały naród jest chorobliwie blady.
Włącznie z włosami. Są mistrzami designu – meblowego i odzieżowego. Spokojni i opanowani.
Przejawia się to również w produkowanych samochodach, które stworzone są tak, aby były
maksymalnie bezpieczne i niezawodne. Tak jak Szwedzi lubią. Charakteryzuje ich prostota i
minimalizm.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Czesi
Nasi pocieszni i sympatyczni sąsiedzi. Ci od krecika i dobrego piwa. Do tego podają knedliczki.
Posługują się śmiesznym językiem, który jest dla nas po części zrozumiały i powoduje salwy
śmiechu. Drevni kocur czy elektronicky mordulec i inne (niekoniecznie prawdziwe) czeskie
tłumaczenia nigdy nam się nie znudzą.
Więc, oni są ..................................................................................................................
Grecy
Grecy, jako potomkowie słynnych greckich filozofów, którzy wychowali się na kulturze antycznej,
mają tendencję do głębokich przemyśleń nad człowieczym losem i wiedzą wszystko najlepiej. Przy
tym lubią się zabawić, zatańczyć i dobrze zjeść. Słynne są greckie wesela, na których greckie wino
leje się hektolitrami. Taniec narodowy – zorba. Z wyglądu kojarzeni są z wielkim nosem. Wiele
osób uważa, że w dalszym ciągu wierzą w Zeusa. Kombinatorzy unikający podatku i leniwi. Jedzą
sałatkę grecką popijając ją oliwą.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Węgrzy
Jak to wiadomo – Polak Węgier dwa bratanki i do szabli i do szklanki. Cieszący się wielką
sympatią ze strony Polaków. Kochamy ich kuchnię. Gulaszem węgierskim i plackami
ziemniaczanymi można się zajadać bez końca. Jedyną przeszkodą w komunikacji jest ich dziwny,
niezrozumiały język. Może dlatego w bliższych kontaktach są nieco zamknięci.
Więc, oni są ...................................................................................................................

41
 Podręcznik A2
Niemcy
Jak postrzegani są nasi zachodni sąsiedzi? Zwykle określani są jako osoby sztywne, wyrachowane i
bez fantazji. Nigdy nie są skłonne do spontaniczności, a wszystkie działania są wykalkulowane i
przeanalizowane. Dodatkowo typowy Niemiec jeździ wypasionym VW, pije dużo piwa i ma
nadzwyczaj brzydką żonę Helgę. Ponadto twierdzi, że to niemiecka reprezentacja jest najlepsza w
piłce nożnej. Na wakacje jeżdżą na Mazury i do Gdańska jako na ich dawne terytoria. Na pewno
chcą kupić Polskę… Brzmi znajomo? Ale czy na pewno każdy Niemiec jest taki? Czy na pewno
każda Niemka jest brzydka?
Więc, oni są ...................................................................................................................
Francuzi
Żabojady… tak zwykło się ich nazywać, chociaż żabie udka są jadane w nielicznych restauracjach.
Gdy myśli się Francuz, wyobrażamy sobie smukłego pana w wąskich spodniach, z wąsami, beretem
i bagietką pod pachą. Typowa Francuzka – elegantka z beretem, apaszką i bagietką w koszyku z
idealną cerą i rysami twarzy. Zwykli siedzieć kawiarniach przy kawie z papierosem, zajadając się
croissantami. Po południu już tylko wino. To najlepsze… francuskie. Obywatele Francji określani
są również jako aroganckie i humorzaste osoby, egocentryczne, które najlepiej chciałyby widzieć
język francuski jako język międzynarodowy. Ponieważ głęboko wierzą że tak kiedyś będzie, nie
uczą się innych. Nie uśmiechają się do siebie i nie lubią obcokrajowców. Tchórzostwo też jest
wymieniane jako jedna z głównych cech. Dalej tkwią w przekonaniu, że ich reprezentacja w piłce
nożnej jest najlepsza.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Włosi
Pierwsza myśl… Pan z włosami ułożonymi na żel, rozpiętą koszulą, łańcuchem na szyi, głośno
krzyczący wymachując przy tym energicznie rękoma. Zgadza się? Inne cechy? Leniwi, beztroscy,
mieszkający z mamusią, a gdy już znajdą idealną kandydatkę na żonę to jest ona odbiciem
lustrzanym ich rodzicielki. Na śniadanie piją kawę i palą papierosa, a na obiad jedzą tylko makaron.
Ponadto niebieskookie blondynki powinny stać na baczności, bo z każdej strony mogą je
zaatakować amanci jak to typowi podrywacze. Środek transportu? Skuter. Mają bardzo swobodne
podejście do przepisów drogowych. W piłce nożnej nie mają sobie równych.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Anglicy
Mieszkańcy Wysp Brytyjskich… sama arystokracja. Flegmatyczni i powściągliwi dżentelmeni ze
specyficznym poczuciem humoru i charakterystycznym akcentem, który można odebrać raczej jako
bełkot. Punkt piąta po południu piją herbatę i palą fajkę. Nie wiadomo co jedzą, bo ich kuchnia jest
paskudna, i nikt tam nie umie gotować. Biurokraci i nudziarze. Ciężko wyobrazić sobie inżyniera
Anglika… Ale oryginalności nie można im odmówić, bo jazda w przeciwnym kierunku niż reszta
świata niezaprzeczalnie jest wynikiem wybujałej fantazji… No i oczywiście uważają swój zespół
piłkarski za najlepszy na świecie.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Meksykanie
Wyobrażani są jako krępi, niscy ludzie o kwadratowej twarzy i ubrani w poncho. Przed słońcem
chroni ich sombrero. Piją dużo tequili. Brak punktualności nie jest dla nich problemem. Zegarek
jest dla nich rzeczą zbędną. Ludzie spod znaku manany przesiadujący pod lokalem i obserwujący
toczące się wokół życie. Kochający rozrywkę kochliwi macho. Kobiety zazwyczaj siedzą w domu
zajmując się gromadką dzieci.
Więc, oni są ...................................................................................................................

42
 Podręcznik A2
Japończycy
O Japończykach chodzą legendy. Jedni od rana do wieczora chodzą w garniturach, nie chodzą na
przerwę i śpią podczas jazdy metrem, bo szkoda tracić czas. Brak pracy to największa hańba, co
często prowadzi do samobójstw. Wykształceni inteligenci, którzy perfekcyjnie mówią po angielsku.
Im akurat nie można odmówić umiejętności budowania robotów – na pewno robią to jako hobby.
Drudzy – miłośnicy mangi i anime, spędzają czas w sklepach z komiksami lub na targach
elektroniki kupując najnowsze gadżety. Jedzą tylko sushi i każdy z nich dożywa 120 lat. Robią
wszystkiemu zdjęcia. Czy nie tak ich sobie wyobrażamy?
Więc, oni są ...................................................................................................................
Rosjanie
Najczęściej kojarzą się z biednymi przemytnikami handlującymi na bazarach. Piją dużo wódki i
samogonu (ale mniej niż Polacy – to pewne). Jest u nich zawsze zimno i ich znakiem
rozpoznawczym jest czapka uszatka. Inni przedstawiciele to jeżdżący białymi limuzynami,
obwieszeni złotem Panowie. Towarzyszą im mocno umalowane kobiety w luksusowych futrach.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Amerykanie
Amerykanie jako mieszkańcy olbrzymich terenów jakimi są Stany Zjednoczone dzielą się na dwa
typy w jaki sposób są wyobrażani. Większość osób wyobraża ich sobie jako otyłych i
niedouczonych ignorantów. Fast foody to ich kuchnia narodowa, a Turcja to rodzaj pokarmu
(Turkey – indyk). Myślą, że Ameryka jest w centrum świata i nie ma potrzeby zaprzątać sobie
głowy resztą świata. Poza tym są jeszcze raperzy noszący czapeczkę z daszkiem i luźne spodnie.
Zazwyczaj kryminaliści. No i jest jeszcze Kalifornia. Niektórzy mówią, że jeśli jesteś w miejscu,
gdzie WSZYSCY są od Ciebie piękniejsi, lepiej zbudowani i jeżdżą lepszym samochodem , to na
pewno jesteś w Miami.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Litwini
Głównie kojarzą się z tirowcami… Powszechna opinią jest, że nienawidzą Polaków. Piraci
drogowi, którzy jeżdżą w nocy na długich światłach.
Więc, oni są ...................................................................................................................
Polacy
A co myślą o nas obcokrajowcy? Niestety opinie są skrajnie różne. Z jednej strony opisuje się nas
jako złodziei i pijaków. W Niemczech królują dowcipy na temat Polaków. Ponadto jesteśmy
pieniaczami i kombinujemy na boku jak tylko można. Świętsi od papieża. Ale są również przeciwne
opinie. Jesteśmy pracowici i bardzo gościnni. Naród pięknych kobiet i mocnych głów. Mimo, że
pewnie z 50% obywateli Polski nie ogląda meczów, to jesteśmy uznawani za jednych z najlepszych
kibiców. I klaszczemy po wylądowaniu samolotu.
Więc, oni są ...................................................................................................................

43
 Podręcznik A2
♫ 19. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić luki.
Andrzej Rosiewicz – NAJWIĘCEJ WITAMINY

1. Szwedki są wysokie, zgrabne,higieniczne, zdrowe,

Ale ponoć dosyć _________________, bo... polodowcowe.
Trzeba przyznać, atrakcyjne, zwłaszcza ______________ młode
Ale jakbyś ______________w domu, w którym wieje chłodem?!

Refren:
Najwięcej witaminy mają polskie ______________
I to jest ____________, to jest fakt: dziewczęcy urok, wdzięk i takt...
I chyba w całym świecie______________nie znajdziecie.
Za jeden ______________ oddałbym Chicago, Paryż, Krym! Andrzej Wacław
Rosiewicz (ur. 1. czerwca
2. Są ______________, które ponoć słyną w świecie z mody, 1944 roku w Warszawie)
Zdobią twarze w makijaże i pachnące ______________, – polski piosenkarz estra-
Lecz jak czułbyś się nad ranem idąc do roboty, dowy, gitarzysta, tancerz,
Gdybyś nagle poczuł w nozdrzach ______________ firmy Coty, kompozytor, choreograf i
Albo zamiast pokowboić w dalekiej Syberii – co? satyryk.
Miałbyś całe swoje życie ______________ w perfumerii?
Powiedz to po polsku!
Refren.  поцелуй
.................................
3. Od ______________ chciałem buzi, rzekła mi: nie nada...  привлекательный
Bardzo miłe są ______________, ale nie pogadasz... .................................
Czeszka tylko mnie rozśmiesza, chociaż lubię Czechów –  поболтать
Gdybym wydał sie za ______________, umarłbym ze śmiechu! .................................
 очевидный
Refren. .................................
 особенно
4. ______________ czyste, oczywiste,dobre są na żonę,
.................................
Miałbyś zawsze wysprzątane mieszkanie z balkonem,
Lecz jak czułbyś się w tym ______________ czystym, oczywistym,  красота, шарм
.................................
Gdyby w kuchni ktoś przy _____________ mówił po niemiecku???
 чувствовать себя
Refren. .................................
 квартира
5. Są _____________ bardzo grzeczne, ____________, ciemnookie, .................................
Wschodnie gejsze niedzisiejsze, skośne, ______________,  воспитанный
Może dałbym się Japonce nawet zauroczyć, .................................
Ale jak tu takiej ______________ spojrzeć prosto w oczy???  тут
.................................
Refren.

44
 Podręcznik A2
20. Wyrazów podanych w nawiasach proszę użyć w mianowniku liczby mnogiej.
Szukając idealnego mężczyzny, rozważałam różne kryteria. Pomyślałam najpierw, że
obcokrajowcy (obcokrajowiec)0 są godni uwagi. Ale kogo wybrać?
1
.................................................. (wesoły Czech) , ....................................................................
(sympatyczny Słowak)2, ....................................................... (przystojny Mołdawianin)3,
........................................... (przyjazny Litwin)4 i .............................................. (szarmancki
Węgier)5 wydają się być pełni romantyzmu.
Za to ............................................................................. (obowiązkowy Niemiec)6,
................................................................................................... (uporządkowany Austriak)7 i
................................................................................. (punktualny Szwajcar) 8 cenią dobrą
organizację, a to się bardzo przydaje w życiu. Z drugiej strony fascynuje mnie południowy
temperament, jaki mają ....................................................................... (rozgadany Włoch) 9,
................................................................................................................ (smagły Hiszpan)10,
.............................................................................................. (romantyczny Francuz) 11 czy
............................................................................................. (zajmujący Portugalczyk) 12, ale
................................................. (tajemniczy) 13 i nieco ...................................................
(chłodny Anglik)14 czy ................................................................ (wyważony Skandynaw)15
też są ..................................................... (interesujący)16.
Jednak czy to na pewno dobre kryterium wyboru idealnego partnera? Może
powinnam zwrócić uwagę na to, że ................................ (blondyn) 17 są ...........................
(wrażliwy)18, ........................................................ (brunet)19 ‒ ...........................................
(zdecydowany)20, ......................................................................................... (wysoki
21 22
mężczyzna) pociągający, ............................................ (niski) ‒ ......................................
(intrygujący)23? Chyba, że najlepszym kryterium będzie wybór zawodu. Może najlepszymi
kandydatami na męża są .............................................................................. (rewelacyjny
kucharz)24?
A może ............................................................................ (elokwentny profesor)25,
.................................................................................................. (prawdomówny polityk)26,
.................................................................................................. (zdyscyplinowany żołnierz)27,
.................................................................................................. (odpowiedzialny policjant)28
czy....................................................... (odważny strażak)29? Nie, w ten sposób chyba nigdy
nie wybiorę. Najlepiej poczekać, aż się po prostu zakocham...

45
 Podręcznik A2
LEKCJA 5. Internet i wykształcenie

I. Internet
♫ 1. Proszę wysłuchać dialog i zaznaczyć, czy zdania są prawdziwe – P, czy
nieprawdziwe – N. [k2/ L6-a2]
P N
0) Karolina pisze maile. 
1) Mami musi napisać prezentację o systemie edukacyjnym w Japonii.
2) Karolina uczy Mami, jak się zalogować na jej komputerze.
3) W domu jest bezprzewodowy internet.
4) Mami nigdy nie korzystała z przeglądarek internetowych.
5) Mami znalazła to, czego szukała.
6) Mami chce wydrukować schemat.

2. Proszę wybrać odpowiedni wariant.

46
 Podręcznik A2
3. Proszę połączyć 4. Proszę uzupełnić zdania słowami z ramki.
antonimy. pulpit * hasło * wydrukować * użytkownik * link *
bezprzewodowy * wkleić * zaznaczyć *
dysk*zasilacz/ładowarka
1) Proszę poczekać zaraz panu wydrukuję ten dokument.
2) Czy możesz mi wysłać ................. do tej strony internetowej.
3) Gdzie zapisać ten tekst – na ................ czy na .................?
4) Niestety, tutaj nie ma ................................. internetu.
5) Czy pamiętasz .................... do tego komputera?
6) Proszę ........................... ten tekst, a następnie go skopiować.
7) Na tym komputerze są załogowani trzej ............................. .
8) Mami skopiowała schemat, a potem ........................... go do
swojego dokumentu.
9) Mój komputer się rozładował! Podaj mi ..................................
5. Proszę połączyć słowa z kolumn.

6. Proszę porozmawiać w grupie.

47
 Podręcznik A2
♫ 7. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić luki. [k2z/ L6-A3(1-9), n.22-30]

8. Proszę napisać skojarzenia ze słowem „EDUKACJA”.

48
 Podręcznik A2
II. Edukacja
SŁOWNIK: SZKOŁA
uczeń, uczennica ученик, ученица szkoła: podstawowa (начальная), średnia,
kolega (koleżanka) одноклассник, wyższа (вуз).
одноклассница liceum, technikum, college
z klasy
szkoła zawodowa (профтехучилище)
nauczyciel(ka) учитель, uniwersytet
учительница
klasa класс politechnika политехниический
*pierwszoklasista институт
ławki парты licencjat(osoba/tytuł) бакалавр/бакалавриат
tablica доска magister(osoba i tytuł)
*stać przy tablicy
kreda мел przedmioty szkolne
dziennik журнал języki: polski, białoruski, rosyjski, angielski,
francuski , niemiecki
dzienniczek ucznia дневник ученика biologia i chemia
aula актовый зал fizyka i astronomia
pokój учительская matematyka i
nauczycielski informatyka
przybory (принадлежности) szkolne historia i geografia
piórnik пенал wiedza o обществоведение
społeczeństwie
długopis, ołówek wychowanie fizyczne (wf) физкультура
kredka цветной карандаш zajęcia fakultatywne факультативные
занятия
gumka ластик ocena (z historii)
klej i nożyczki Matura экзамен на аттестат
зрелости
farby краски świadectwo dojrzałości аттестат зрелости
pędzel кисть sprawdzian проверочная
linijka линейка klasówka контрольная работа
taśma klejąca скотч Ściągać списывать
podręcznik Ściąga шпаргалка
zeszyt wagarować прогуливать
słownik Kujon ботаник, зубрила
wkuwać зубрить
- Uczyć się / nauczyć się ...(czegoś) – Uczeń uczy się matematyki. Obowiązkowo nauczę się języka
polskiego!
- Uczyć / nauczyć ...(kogoś) ...(czegoś) – Nauczycielka uczy uczennicę matematyki. Szkoła życia
nauczy nas rozumu.
- Ocena/ test/ egzamin/ kurs z ...(czegoś) – Mam piątkę z chemii! Jutro piszemy egzamin z języka
francuskiego.

49
 Podręcznik A2
9. Proszę przeanalizować polski system edukacji . Czy taki sam jest na Białorusi?

10. Proszę odpowiedzieć na pytania

♫ 11. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić poniższą tabelkę. [k2/ L6-b4, n.58]

♫ 12. Proszę posłuchać nagrania jeszcze raz i uzupełnić luki. [k2/ L6-b4, n.58]

50
 Podręcznik A2
13. Proszę połączyć słowa z definicjami.

14. Proszę przeczytać o Dniu Wagarowicza w Polsce.

Wagary, ucieczka z lekcji – samowolne uchylanie się od obowiązku szkolnego przez
ucznia, nieuzasadniona (z punktu widzenia władz szkolnych; nieobejmująca np. choroby),
jedno- lub wielokrotna, celowa oraz świadoma nieobecność ucznia na obowiązkowych
zajęciach szkolnolekcyjnych. W Polsce jest obchodzone przez uczniów w tym dniu
nieformalne święto Dzień Wagarowicza. Część władz szkolnych próbuje ograniczyć lub na
swój sposób zalegalizować wagary w tym dniu poprzez organizację imprez szkolnych i inne.
Czy chciałbyś mieć taką tradycję na Białorusi? Jakie masz (miała/aś) święta w swojej szkole?
15. Proszę użyć poprawnych form.

16. Proszę uzupełnić.

51
 Podręcznik A2

III. Artykuły papiernicze

17. Proszę uzupełnić za pomocą właściwych sufiksów
-acz * -nik * -tor * -ka * -er *
0) dziurkacz Zszywacz spinacz
1) segrega_____ kalkula____ korek______
2) kart________ tecz_______ piecząt_____
3) flamast_____ skan_______ serw_______
4) notat_______ datow______ piór________
18. Proszę wpisać przy każdym słowie odpowiedni numer rysunku
___ dziurkacz ___ pieczątka ___ temperówka ___ segregator
___ zszywacz ___ klamernik ___ ołówek ___ biurko
___ nożyczki ___ wyciągacz zszyfek ___ kalendarz ___ linijka
___ klej w sztyfcie ___ korektor ___ mysz(ka) komputerowa ___ komputer
___ kalkulator ___ spinacze ___ długopis ___ monitor
___ datownik ___ zszyfki ___ notes ___ klawiatura

IV. Czas przeszły

Tworzenie (czasownik być)
0. temat: by-ć – -ć = by-
1. liczba pojedyncza: temat + sufiks + końcówka
rodzaj męski Formy rodzaj żeński formy rodzaj nijaki formy
on (chłopiec) Był ona (dziewczyna) była ono (dziecko) było
→ ja (chłopiec) byłem → ja (dziewczyna) byłam
→ ty (chłopiec) byłeś → ty (dziewczyna) byłaś

2. liczba mnoga: temat + sufiks + końcówka

rodzaj rodzaj
Formy formy
męskoosobowy niemęskoosobowy
oni (chłopcy) Byli one (dziewczyny) były
→ my (chłopcy) byliśmy → my (dziewczyny) byłyśmy
→ wy (chłopcy) byliście → wy (dziewczyny) byłyście

52
 Podręcznik A2
a. Czasowniki bez wymiany
pisać Czytać
r.m. r.ż. r.n. r.m. r.ż. r.n.
pisałem pisałam - czytałem czytałam -
pisałeś pisałaś - Czytałeś czytałaś -
pisał pisała pisało Czytał czytała Czytało
r.m/os. r.nm/os. r.m/os. r.nm/os.
pisaliśmy pisałyśmy czytaliśmy Czytałyśmy
pisaliście pisałyście czytaliście Czytałyście
pisali pisały Czytali Czytały
19. Proszę użyć form czasu przeszłego.
1. Sylwia często (zapominać)_________________ wyłączyć laptop. Jej siostry też (zapominać)
______________________________.
2. Dlaczego (ty, r.m., nie brać) _________________ mnie ze sobą w podróże? I (ty, r.ż., nie
brać) __________________________________?
3. Wczoraj (ja, r.m., prać) _________swoje ubrania. Kasia z Olą też (prać) _______________
4. (Ja,r.m. prosić) ____________ przyjdź punktualnie. Dziadkowie też (prosić) ____________.
5. Ona kiedyś (nosić) __________takie spodnie, jej brat też (nosić) ____________
6. Oni (wchodzić) _____________do pokoju, kiedy wy (niem-os., tańczyć) ______________.
7. My z rodziną zawsze (świętować) _____________________ Boże Narodzenie razem. Czy
wy (m-os., świętować) ______________________?
8. Wiem, że (ty,r.ż, być) _____________ w nim zakochana. Czy on (być)______________ ?
9. Kuzynki (odpoczywać)__________________________ w ogródku. Kuzyni
(odpoczywać)__________________________ nad jeziorem.
10. ‒ Dziewczyny, gdzie (być) ___________________? ‒ (być) ______________ na zajęciach.
b. Czasowniki móc i iść + WYMIANA
Móc Iść
r.m. r.ż. r.n. r.m. r.ż. r.n.
mogłem mogłam - Szedłem szłam -
mogłeś mogłaś - Szedłeś szłaś -
mógł mogła mogło szedł szła szło
r.m/os. r.nm/os. r.m/os. r.nm/os.
mogliśmy mogłyśmy Szliśmy Szłyśmy
mogliście mogłyście Szliście Szłyście
mogli mogły Szli Szły
20. Proszę użyć form czasu przeszłego
1. Wtedy chyba (ja,r.ż, iść) .................................................... do dentysty.
2. Dwa dni temu Małgosia (móc) ...........................................pojechać na wakacje.
3. W środę (ty,r.m,iść) ........................................................... do nas bardzo długo.
4. Wczoraj (my,r.m,wyjść) .................................................... z domu o ósmej.
5. Kiedyś Hans (móc) ....................................................... odwiedzać Niemcy każdego roku.
6. Cieszę się, że do was (ja,r.m przyjść) .................................................!
7. Dobrze, że (wy,r.m pójść) ............................................. tam wczoraj.

53
 Podręcznik A2
8. (ja,r.ż pójść) .............................................. do księgarni i kupiłаm bardzo dobry kryminał.
9. Kiedy (my,r.ż. wyjść ) ............................................................ z domu, padał deszcz.
10. Rodzice nie mogli (iść) ......................................................... tam sami.
21. Wpisz w odpowiedniej formie czasu przeszłego czasowniki iść, pójść, przyjść, wyjść.
1. Anna .................. ulicą i rozmawiała z koleżanką. 2. Maria i Piotr ................... z kina
przed końcem filmu. 3. Nigdy nie chodzę do opery, ale wczoraj ........................ na "Wesele
Figara". 4. Zaprosiłeś mnie na obiad, ale .................... na kolację. 5. Rodzice .......................
do nas na 15 minut. 6. Sąsiadka .................... do mnie o 17.00. 7. Pielęgniarki .....................
z gabinetu lekarza. 8. Nauczyciel ..................... z dziećmi do zoo. 9. Lekarz ........................
ze szpitala. 10. Chciałem spotkać się z tobą, więc ................. do ciebie. 11. Nie chciałam
czekać długo na autobus, więc ................... na piechotę. 12. Nie lubisz mojej koleżanki,
więc nie....................... do niej na urodziny. 13. Chcieliśmy obejrzeć obrazy Witkacego,
więc ................... do muzeum. 14. ....................... z biura o 12:00 15. Kiedy ciocia i wujek
..................... ulicą, spotkali moją siostrę. 16. Zawsze jemy obiady w domu, ale wczoraj
....................... do restauracji. 17. Dyrektor zastanawia się, dlaczego sekretarka nie
........................ do pracy. 18. Chciałem obejrzeć "Wesele" Wyspiańskiego, więc
........................ do teatru. 19. Mąż mojej sąsiadki .......................... z domu bardzo
zdenerwowany. 20. ............................ rano do pracy i zacząłem rozmawiać z dyrektorem
c. Czasowniki na -eć i czasownik jeść + WYMIANA
mieć Jeść
r.m. r.ż. r.n. r.m. r.ż. r.n.
miałem miałam - jadłem jadłam -
miałeś miałaś - jadłeś jadłaś -
miał miała miało jadł jadła jadło
r.m/os. r.nm/os. r.m/os. r.nm/os.
mieliśmy miałyśmy jedliśmy jadłyśmy
mieliście miałyście jedliście jadłyście
mieli miały jedli jadły
22. Proszę użyć form czasu przeszłego
1. Marek (mieć)_______________ szczęście na kobiet. My go raczej nie (r.m.
mieć)_________________________.
2. Adam już raz (lecieć) ______________ balonem. Czy wy, dziewczyny, też (lecieć)
_________________________________ ?
3. Ty nie (r.m.musieć) .__________________________ uczyć się wieczorami, natomiast
Iwonka (musieć) ____________________________.
4. One strasznie (kaszleć) ______________ w szpitalu, a chłopcy nie (kaszleć) ________.
5. Marku, czy (myśleć) _____________________ o tej dziewczynie? Ona o tobie dokładnie
(myśleć) ______________________.
6. Dziadek dwa tygodnie (leżeć) ________ w szpitalu. Nasi sąsiedzi też tam (leżeć)______
7. Czy wy już (r.m. jeść) _______________ obiad? Ja (r.ż. jeść) _______________ w
restauracji.

54
 Podręcznik A2
8. Dzieci (zjeść) ___________________ kolację bardzo szybko. Nawet Staś (zjeść)
_________________wszystko, mówię ci!
9. Nigdy nie (r.m. jeść) ______________________grzybów, ale dzisiaj, kiedy (jeść)
_____________________obiad z rodziną, spróbowałem i smakowały mi.
10. Córeczko, (jeść) _____________________już śmiadanie? A wy, siostry, (jeść)
______________________?
d. Czasowniki na -ąć + WYMIANA
wziąć
r.m. r.ż. r.n.
Wziąłem wzięłam -
Wziąłeś wzięłaś -
wziął = [wzioł] wzięła = [wzieła] wzięło = [wzieło]
r.m/os. r.nm/os.
Wzięliśmy wzięłyśmy
Wzięliście wzięłyście
wzięli = [wzieli] wzięły = [wzieły]
23. Proszę użyć form czasu przeszłego.
1. Czy ktoś z was kiedyś (płynąć) __________________przez ocean? Państwo Wiśniewscy
już (płynąć) _______________________.
2. Anna (klęknąć) ___________________ przed ołtarzem. Obok niej (r. m. klęknąć)
______________________my.
3. Czy wy od dziecka (r.ż pragnąć) _______________ mieć akwarium? Mój brat (pragnąć)
_______________ chyba zawsze.
4. Adam (wziąć) ________________ urlop. Czy Anna też go (wziąć) ________________?
5. (Ja, r.ż. wyciągnąć) _________________________szczęśliwy numerek! A ty co (r.m.
wyciągnąć) _________________________?
6. (Ty, r.m., połknąć) ____________________ tabletkę wieczorem, Maria też wtedy
(połknąć) _______________ .
7. (my, r.m. zacząć) _________________ studiować w 1997, a nasz wujek (zacząć)
_____________ w tamtym roku pracować w restauracji.
8. Ten chłopak (krzyknąć) ___________________ na nią, dlatego ja na niego też (krzyknąć)
___________________.
9. Róże (kwitnąć) ______________________ pięknie. Tulipan obok już dawno nie
(kwitnąć) ______________________.
10. Nowakowie (zamknąć) ____________________ drzwi. Dokładniej, ich córka je
(zamknąć) ____________________.
24. Proszę użyć form czasu przeszłego.
Tomasz (mieć) _________________ wczoraj urodziny i (zaprosić) _________________na
przyjęcie wszystkich swoich przyjaciół. Beata i Anna jak zwykle się (spóźnić)
_________________, a w dodatku (zapomnieć) _________________o prezencie. Beata: „
(myśleć) _________________, że ty go (kupić) _____________, Aniu!” Ania: „To twoja
wina!” – (krzyknąć) _________________na siostrę. Tomasz: „Dajcie spokój. Nic się

55
 Podręcznik A2
przecież nie (stać) _________________. Najważniejsze, że wy (przyjść)
_________________” – (zapewniać) _________________ Adam. Siostry przez cały
wieczór (czuć się) _________________ jednak źle.
25. Proszę użyć form czasu przeszłego.
a) Gdy (mieć, ja,r.ż.) _____________7 lat, (mieszkać) _____________z mamą i dwoma
młodszymi braćmi. W tym czasie mama (pracować) _____________w banku, a oprócz tego
(rozpocząć) _____________studia podyplomowe. (Mieć) _____________dla nas mało
czasu. Niespodziewanie znalazłyśmy pomoc i przyjaźń u naszych sąsiadów, państwa Hanny
i Stanisława Korniaków. Pan Stanisław pomimo choroby zawsze (znajdować)
_____________ siłę i czas, by się z nami pobawić.
Może to zwykłe historie, ale dla mnie bardzo ważne. Teraz mam 22 lata i własną rodzinę,
ale do dziś jestem wdzięczna za wszystko Państwu Korniakom i (chcieć) _____________
im podziękować.
b) W zimie przez dwa tygodnie (ja – r.m.) ........................ (jeździć) na nartach. Kiedy
skończyłem studia,............................... (mieć) możliwość wyjechać w podróż. (Ja)
..................................... (móc) wreszcie pojechać gdzieś w góry. Jednak pewnego dnia
...........................................(przyjść) moi przyjaciele i .............................................
(powiedzieć), że warto jechać do Egiptu. My razem.................................................
(zwiedzać) piramidy, ....................................... (leżeć) na plaży i ..............................
(pływać) w morzu. Po powrocie mój kolega ................................. (zacząć) namawiać nie do
pracy w swojej firmie. Wiem, że każdy ................................... (chieć) tam pracować,
dlatego ....................................... (ja, zgodzić się). Następnie koleżanka
....................................... (przedstawić) mi swoją siostrę.
Dziewczyny............................................. (pomyśleć), że warto zorganizować imprezę.
.

56
 Podręcznik A2
LEKCJA 6. Praca i zawody

I. Praca
1. Proszę wybrać jeden z poniższych zawodów i opowiedzieć, jak żyją te osoby.
O której godzinie wstają i zaczynają pracę? O której kończą?
Pracują na własny rachunek czy na etacie?
Czy mają czas dla rodziny? Kiedy? Kiedy mają urlop?
Czy ich praca jest stresująca? Jaka jest? Czy daje satysfakcję?
Jaki musi być człowiek, który wykonuje ten zawód?

57
 Podręcznik A2
2. Proszę przeczytać poniższe teksty i uzupełnić poniższy schemat

zalety wady
Lilka

Mateusz

Elżbieta

Wiesław

58
 Podręcznik A2

3. Proszę połączyć wyrażenia związane z powyższym tekstem.

1. Prywatna praktyka a) pensja, zarobki
2. Wynagrodzenie b) własny gabinet lekarski
3. Pracuję na własny rachunek c) wakacje
4. Średnia krajowa d) średnie zarobki Polaków
5. urlop e) mam swoją firmę

4. Proszę uzupełnić teksty.

59
 Podręcznik A2
II. Poszukiwanie pracy
5. Proszę połączyć definicje i słowa.

♫ 6. Proszę posłuchać przykładowej rozmowy kwalifikacyjnej zwracając uwagę na

pogrubione słowa. [k2/ L7-A-dialog1]

7. Proszę wykreślić słowo, które nie pasuje.

60
 Podręcznik A2
♫ 8. Proszę posłuchać nagrań i uzupełnić poniższą tabelę. [k2/ L7-A3(2-4), n.69-71]

9. Proszę zdecydować, która z tych osób najlepiej pasuje na stanowisko sekretarki.

Dlaczego?

61
 Podręcznik A2
10. Proszę przedyskutować zalety i wady pracy Ryśka.

♫ 11. Proszę uporządkować odpowiedź Andrzeja, a następnie posłuchać i

skontrolować. [k2/ L7-B2, n.73]

12. Proszę dopasować słowa z kolumn.

62
 Podręcznik A2
13. Proszę przeczytać, co to jest życiorys.
Życiorys (tradycyjny), CV to skrótowy opis życia, spis informacji dotyczących naszego
wykształcenia oraz osiągnięć naukowych.
Elementy życiorysu:
1. Miejscowość i data - Prawy górny róg.
2. Dane osobowe, takie jak: data i miejsce urodzenia, imiona rodziców, ich zawód, nazwisko
rodowe matki, rodzeństwo, stan rodzinny.
3. Wykształcenie: rodzaj szkół, miejscowość, studia wyższe (nazwa uczelni, wydział, kierunek),
kursy, znajomość języków, stopnie naukowe, kwalifikacje, rozpoczęcie nauki.
4. Praca zawodowa: lata i miejsce pracy, zakłady pracy, stanowiska, pełnione funkcje.
5. Pozazawodowa działalność, wolontariat itp.
6. Inne: nagrody, wyróżnienia, odznaczenia, kary.
7. Zamiary na przyszłość.
8. Nie zapomnij się podpisać!
14. Proszę uzupełnić CV Ryszarda.

63

15. Proszę uzupełnić list motywacyjny Ryszarda.
16. Proszę rozwiązać krzyżówkę.
1. Pensja, wynagrodzenie
2. Kontrakt
3. Drukarka i faks to
.................... biurowe
4. Pisać elektroniczne listy
5. Funkcja, pozycja
6. Przedsiębiorstwo
Podręcznik A2
7. Dać pracę
8. Pisać bez patrzenia na klawiaturę
9. Może być 8 godzin dziennie,
a może być ................... czas pracy
10. CV
11. Programy komputerowe
12. Można pracować na pół albo na cały .....................
64
 Podręcznik A2
17. Proszę połaczyć antonimy.

III. Zawody
18. Proszę wpisać zawod, które znasz.

19. Proszę porównać zawody z każdej grupy, a następnie odpowiedzieć na pytania.

a) Jaki charakter ma praca tych ludzi? Umysłowy, artystyczny czy fizyczny?

b) Czy wykonywanie tej pracy wymaga studiów lub praktyki?
c) Które zawody wymagają odpowiednich predyspozycji psychicznych?
d) Jakie są dobre i złe strony pracy w tych zawodach?
♫ 20. Proszę posłuchać nagrania i zanotować cechy wspólne dla zawodów z
powyższych list. [h2/ L2-3bc]

21. Proszę wykonać według wzoru.

Wzór: Lekarz - Lekarze to ludzie, którzy leczą chorych.Oni są czuli.
1. Malarz..................................................................................................................................
2. Pisarz .................................................................................................................................
3. Chemik .................................................................................................................................
4. Komik .................................................................................................................................
5. Aktor .................................................................................................................................

65
 Podręcznik A2
6.Klient .................................................................................................................................
7. Policjant .................................................................................................................................
8. Minister .................................................................................................................................
9.Inżynier .................................................................................................................................
10. Pediatra ..............................................................................................................................
11.Poeta ....................................................................................................................................
♫ 22. Proszę wysłuchać audycji radiowej i zanotować, o jakich zawodach mówią
słuchacze. [h2/ L2-5ab]

23. Proszę zaznaczyć, czy poniższe opinie są prawdziwe (P) czy nie prawdziwe (N) i
uzasadnić
a) Nauczyciele mają dużo wolnego czasu i dużo zarabiają P/N
b) Wizyta u dentysty w prywatnym gabinecie dużo kosztuje P/N
c) Młodzi ludzie często malują graffiti, bo chcą studiować malarstwo P/N
d) Zawód tłumacza niedługo nie będzie potrzebny P/N
i) Studia gwarantują atrakcyjną i prestiżową pracę P/N

24. Proszę uzupełnić teksty słowami z ramek.

66

IV. Aspekt w czasie przeszłym
Aspekt: czas przeszły
Aspekt niedokonany (co robił?)
Sytuacja „regularna”
(często są słowa, które na to wskazują)
1) Jest proces (nie ma rezultatu).
Ona jechała przez dwie godziny.
Wczoraj czytałem bajkę. (długo)
- długo, krótko
- okres: (przez) tydzień, miesiąc, rok...
- cały dzień, całą noc, całe lato...
- od 19.00 do 21.00, od rana, do wtorku...
2) Coś odbywa się wiele razy.
Zawsze graliśmy w piłkę.
One spotykały się co rok.
- często, rzadko, zawsze, zwykle
- ciągle, regularnie/ systematycznie
- czasem/ od czasu do czasu
- codziennie, co miesiąc, co rok...
- raz dziennie, trzy razy w tygodniu...
3) Coś odbywa się jednocześnie.
Jadłem obiad i jednocześnie piłem kawę.
On pisał i czytał po polsku.
- równocześnie/ jednocześnie
- w tym samym czasie
Podręcznik A2
Aspekt dokonany (co zrobił?)
Sytuacja „konkretna”
(rzadko są słowa, które na to wskazują)
1) Jest moment, rezultat.
Ona pojechała do domu.
Jutro wreszcie przeczytałem bajkę.
- już, wreszcie/ nareszcie/ w końcu
- od razu/ natychmiast, nagle/ szybko...
2) Coś odbywa się jeden raz.
Zagraliśmy w piłkę (pewnego razu).
One spotkały się w piątek (jeden raz).
- pewnego razu, pewnego dnia...
- w pewnym momencie...
- raz w życiu, tylko raz...
3) Coś odbywa się po kolei.
Zjadłem obiad i (potem) wypiłem kawę.
Najpierw on napisał, a potem przeczytał.
- najpierw ..., potem ...

UWAGI!
1) Niektóre czasowniki mają tylko formę niedokonaną:
a) czasowniki modalne (móc, musieć, chcieć, woleć, umieć) –
Zawsze wolałam lody wanilowe. Kiedyś umieliśmy wszystko!
b) czasowniki być, żyć, mieć, pracować, spacerować, podróżować, studiować,
uprawiać (sport) – Byłem sam w domu. Miałeś swoje szczęście. Ona żyła dobrze.
2) Czasami czasowniki niedokonane można używać w znaczeniu dokonanych –
Piłam herbatę. (= Wypiłam herbatę.) Oglądaliśmy film. (= Obejrzelimy film.)

25. Proszę wybrać poprawną formę.

0) W zeszłym tygodniu codziennie wstawałem / wstałem o 7:00.
1) Kto jadł / zjadł moją kanapkę?!
2) W zeszłą środę wieczorem spotykaliśmy się / spotkaliśmy się z Adamem.
3) W zeszłym tygodniu rzadko braliśmy/ wzięliśmy parasolki ze sobą.
4) W zeszłym tygodniu Marek czytał/ przeczytał 200 e-maili.
5) Wczoraj Monika piła / wypiła 3 kawy z mlekiem.
6) Jak często w zeszłym tygodniu gotowałeś /ugotowałeś obiad?
7) Dwa dni temu kończyłam / skończyłam pracę o 17:30.
8) Czy wczoraj wracaliście / wróciliście do domu o 23:00?

67
 Podręcznik A2
TWORZENIE CZASOWNIKÓW DOKONANYCH
1) Dodajemy przedrostek:

2) Zmieniamy temat:

3) Kożystamy z zupełnie innych czasowników:

kłaść – położyć brać – wziąć
wkładać – włożyć oglądać – obejrzeć
mówić – powiedzieć widzieć – zobaczyć
opowiadać – opowiedzieć znajdować – znaleźć

26. Proszę napisać formę czasownika dokonanego za pomocą przedrostku w ramce czy
zmieny tematu.
na- * po- * prze- * s- * u- * wy- * za- * z-
0) myć się – umyć się
1) czytać – ......................................... 10) spotykać się – ..............................
2) kończyć – ...................................... 11) pić – ............................................
3) rozmawiać – .................................. 12) grać – ..........................................
4) robić – ........................................... 13) jeść – ............................................
5) wracać – ........................................ 14) uczyć się – ...................................
6) planować – .................................... 15) pisać – ..........................................
7) myć – ............................................ 16) wstawać – ....................................
8) iść – .............................................. 17) gotować – .....................................
9) sprzątać – .................................... 18) kupować – ....................................

27. Proszę podać czasowniki w formie dokonanej.

WZÓR: Michał pisał list, ale go nie napisał.
1. Adam pytał już wszystkich o sens istnienia. Nie _______________jedynie samego siebie.
2. Anna robi doskonały sernik. Muszę wczoraj na imprezę też go___________________ .
3. Czekałeś już tyle lat. Czy nie możesz___________________ jeszcze kilka dni?
4. Ewo, całowałaś mnie tysiące razy. Dlaczego więc nie chcesz____________ mnie ten ostatni raz?
5. To prawda, że gotuję dobrze. Ale wiem, że prawdziwy bigos ____________ wcale nie jest łatwo.
68
 Podręcznik A2
6. Dzisiaj pijemy wino w zasadzie bez okazji. Możemy więc ______________nawet za zdrowie
twojej teściowej.
7. Od trzech dni uczymy się do egzaminu. Jest szansa, że zdążymy ________________
wszystkiego.
8. Piotr goli się zawsze rano. Dzisiaj jednak zaspał i nie_____________ przed wyjściem do pracy.
9. Czy to prawda, Mario, że grasz na gitarze? Może teraz ________________nam coś ładnego?
10. Szukałem twoich okularów już chyba wszędzie. Teraz ty sama musisz ___________________
spokojnie ostatni raz.
11. Bardzo nie lubię myć się w zimnej wodzie. Więc przed obiadem _______________tylko ręce.
12. Państwo nie muszą notować wszystkiego, co mówię. Ale podstawowe informacje warto jednak
___________________.
28. Proszę zamienić na formy dokonane :
1. (Pisałem)............................... list zaraz po obiedzie.
2. (Karmiliście).......................... już rybki?
3. (Martwiliśmy się) ............................ tą wiadomością.
4. Gdzie (kładłeś)......................................................... portfel?
5. Czy Karol mógłby (pomagać)................................. mojej babci wsiąść do taksówki?
6. Ciocia (wkładała)........................... na tę uroczystość swą najelegantszą suknię.
7. Ostatnio Zbyszek bardzo się (zmieniał)................................................
8. Czy dokładnie (rozumiałyście)............................................... instrukcję?
9. Szef (zwalniał).............................................. wczoraj dwóch pracowników.
10. Chyba (brała)........................ pani moje rękawiczki!
29. Uzupełnij tekst właściwą formą czasowników w nawiasach zgodnie z przykładem.
WZÓR: Zwykle Maria sama robiła (robić/zrobić) zakupy, ale wczoraj źle się czuła.
(Prosić/Poprosić)__________________ o pomoc męża i to Marek (iść/pójść)
_________________ do sklepu. (Brać/Wziąć) _________________ ze sobą tylko 40 zł, bo
od dawna nie był w sklepie i nie wiedział, co ile kosztuje. Najpierw długo
(oglądać/obejrzeć) _________________ mięso i wędliny, aż w końcu (kupować/kupić)
_________________kilogram szynki. Potem przez kilka minut (wybierać/wybrać)
_________________warzywa, alenic nie kupił, bo (zapominać/zapomnieć)
_________________, o co prosiła żona. W końcu (wkładać/włożyć) _________________
do koszyka jeszcze cztery chleby, kilogram sera i dwa masła. Kiedy (płacić/zapłacić)
_________________ za zakupy, okazało się, że zabrakło mu pieniędzy. Nie wiedział, z
czego zrezygnować, więc wszystko (zostawiać/zostawić) _________________ w sklepie.
30. Proszę uzupełnić tabelę według wzoru.
Aspekt niedokonany Aspekt dokonany
bezokolicznik ja (r.m./r.ż.) bezokolicznik ja (r.m./r.ż.)
wstawać wstawałem/ wstawałam wstać wstałem/ wstałam
myć się
ubrać się
zrobić
jechać
69
 Podręcznik A2
czytać
porozmawiać
planować
pisać
skończyć
spotykać się
wypić
iść
jeść
wrócić
zacząć zacząłem/ zaczęłam
wziąć wziąłem/ wzięłam
31. Proszę uzupełnić tekst słowami na swój wybór.
Państwo Kwiatkowscy wstali wczoraj o 6:00. Przez godzinę czytali gazety i pili kawę. O
7:00 .............................. śniadanie i ........................................ mieszkanie, a potem
....................................... telewizję. ...................................... zakupy i
....................................... po parku. Kwiatkowscy .......................................... do domu
........................................ po południu. Pani Kwiatkowska ...................... obiad, a pan
Kwiatkowski w tym czasie reperował pralkę. Po obiedzie byli zmęczeni, dlatego
........................................................... Potem ...................................... kwiaty na balkonie i
................herbatę, ............................................ w szachy z sąsiadami,
........................................ muzyki klasycznej. W końcu ......................... po kieliszku wina i
................................ spać.
32. Proszę odpowiedzieć na pytania.

70
 Podręcznik A2
LEKCJA 7. Telefony. Przyszłość

I. Telefony
♫ 1. Proszę posłuchać i uzupełnić dialogi. [k1/ L22-b1]

2. Proszę dopasować słowa do definicji.

71
 Podręcznik A2
♫ 3. Proszę uzupełnić dialog, a potem posłuchać i skorygować. [k2z/ L22-11, n.78]
żaden * pomyłka * państwa * numer * razie * ty

4. Proszę dopasować do siebie wyrażenia z kolumn.

5.Proszę wybrać poprawną formę

1. Dzwonię pod ten numer/po tym numerze przez cały wieczór.

2. Zaraz/teraz Agnieżka odpowie, proszę trochę poczekać.
3. Obiecuję, że przedzwonię/oddzwonię po pracy.
4. Iwona zadzwoniła bratu/do brata.
5. Witold podnosi słuchawkę/trąbkę telefoniczną.
6. Wyślij do mnie SMS-a/SMS z numerem Aśki.
7. Dzwonię w sprawie/po sprawie jutrzejszego spotkania, aby omówić szczegóły.

♫ 6. Proszę uzupełnić dialog, a potem posłuchać i skorygować. [h1z/ L11-3, n.32]

72

II. Aspekt
Aspekt: czas przyszły
Aspekt niedokonany (co robić?)
↓ ↓
czas przyszły złożony
(będziesz robić/ robił(a))
Sytuacja „regularna”
(często są słowa, które na to wskazują)
1) Jest proces (nie ma rezultatu).
Ona będzie jechała dwie godziny.
Jutro będę czytał bajkę. (długo)
- długo, krótko
- okres: (przez) tydzień, miesiąc, rok...
- cały dzień, całą noc, całe lato...
- od 19.00 do 21.00, od rana, do wtorku...
2) Coś odbywa się wiele razy.
Zawsze będziemy grali w piłkę.
One będą spotykały się co rok.
- często, rzadko, zawsze, zwykle
- ciągle, regularnie/ systematycznie
- czasem/ od czasu do czasu
- codziennie, co miesiąc, co rok...
- raz dziennie, trzy razy w tygodniu...
3) Coś odbywa się jednocześnie.
Będę jadł obiad i jednocześnie pił kawę.
On będzie pisać i czytać po polsku.
- równocześnie/ jednocześnie
- w tym samym czasie
Podręcznik A2
Aspekt dokonany (co zrobić?)
czas przyszły prosty
(zrobisz)
Sytuacja „konkretna”
(rzadko są słowa, które na to wskazują)
1) Jest moment, rezultat.
Ona pojedzie do domu.
Jutro wreszcie przeczytam bajkę.
- już, wreszcie/ nareszcie/ w końcu
- od razu/ natychmiast, nagle/ szybko...
2) Coś odbywa się jeden raz.
Zagramy w piłkę (pewnego razu).
One spotkają się w piątek (jeden raz).
- pewnego razu, pewnego dnia...
- w pewnym momencie...
- raz w życiu, tylko raz...
3) Coś odbywa się po kolei.
Zjem obiad i (potem) wypiję kawę.
Najpierw on napisze, a potem przeczyta.
- najpierw ..., potem ...

UWAGI!
1) Niektóre czasowniki mają tylko formę niedokonaną:
a) czasowniki modalne (móc, musieć, chcieć, woleć, umieć) –
Zawsze będę wolała lody wanilowe. Kiedyś będziemy umieli wszystko!
b) czasowniki być, żyć, mieć, pracować, spacerować, podróżować, studiować,
uprawiać (sport) – Będę sam w domu. Będziesz miał szczęście. Ona będzie żyła.
2) Czasami czasowniki niedokonane można używać w znaczeniu dokonanych –
Będę piła herbatę. (= Wypiję herbatę.) Będziemy oglądali film. (= Obejrzymy film.)

7. Proszę wykreślić słowo, które nie pasuje.

73
 Podręcznik A2
8. Proszę podkreślić słowo, które pasuje.
0) Nie mam teraz pieniędzy, będę oddawać / oddam je jutro.
1) Jutro od rana do nocy będę czytać / przeczytam ten kryminał.
2) Ekscytująca książka! Jutro na pewno ją będę kończyć / skończę.
3) Mąż będzie kupować / kupi żonie elegancki prezent na imieniny.
4) Nigdy nie będę pić / nie wypiję ani kieliszka!
5) Wieczorem będę iść / pójdę do kina na nowy film.
6) W sobotę chyba też będziemy jechać / pojedziemy za miasto.
7) Latem Aneta często będzie zapraszać / zaprosi gości na pikniki.
8) Nie masz teraz czasu? Więc będę dzwonić / zadzwonię za kwadrans.
9. Proszę dokończyć zdania według wzoru.
0) Teraz idę do sklepu. Jutro pójdę na pocztę.
1) Teraz gotuję zupę. Jutro ..........................................................................
2) Teraz jem rybę. Jutro ...............................................................................
3) Teraz piję kawę. Jutro .............................................................................
4) Teraz płacę gotówką. Jutro ......................................................................
5) Teraz czytam gazetę. Jutro ......................................................................
6) Teraz sprzątam pokój. Jutro ....................................................................
7) Teraz słucham muzyki jazzowej. Jutro ...................................................
8) Teraz rozmawiam z ciocią. Jutro .................................................................
10. Proszę uzupełnić tabelę wyrażeniami z ramki.
za 10 minut * o siedemnastej * w przyszłym tygodniu * rzadko * godzinę *cały dzień *
o dwunastej * jutro rano * 15 minut * w przyszłym roku *nigdy nie * za tydzień *
w przyszły piątek * za godzinę * o piątej * w przyszłym miesięcu * codziennie * za rok

Jak często? Jak długo? Kiedy? O której?

za 10 minut

11. Proszę odpowiedzieć na pytania według wzoru.

1) Jak długo jutro będziesz spać? Jutro będę spać ......................................................
2) Kiedy będziesz miał(a) lekcję polskiego? ...................................................................
3) O której w będziesz wstawać w niedziele? ............................................................
4) Jak długo będziesz siedzieć w Internecie?...............................................................
5) Kiedy będziesz imprezować?...................................................................................
6) Jak często w przyszłym tygodniu będziesz uprawiać sport? ...................................
7) O której jutro będziesz w domu? .............................................................................
8) Jak często w przyszłym roku będziesz podróżować? ..............................................
74
 Podręcznik A2
12. Proszę uzupełnić formy czasowników.
iść pójść wyjść wejść
(ja) id-ę Pójdę wejdę
(ty) idzi-esz pójdziesz
on, ona, ono idzi-e wyjdzie
(my) idzi-emy wejdziemy
(wy) idzi-ecie
oni, one id-ą wyjdą

przyjść przejść zejść dojść

(ja) przyjdę zejdę
(ty) przejdziesz
on, ona, ono zejdzie
(my) dojdziemy
(wy) przyjdziecie
oni, one przejdą dojdą

13. Proszę postawić słowa w prawidłową formę.

14. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i napisać go w czasie przyszłym. (aspekt)

75
 Podręcznik A2
15. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i napisać go w czasie przyszłym. (aspekt)

17. Proszę ułożyć zdania według wzoru.

Wzór: ja – dostać urlop → Jeśli dostanę urlop, pojadę na wakacje.
1. Ty –zdać maturę →........................................................................................................
2. My – zostać w domu →.................................................................................................
3. On – mieć pieniądze →.................................................................................................
4. One – skończyć medycynę →........................................................................................
5. Wy – wyjechać na studia do Warszawy →....................................................................
6. Ona – wyjść za mąż →...................................................................................................
7. Oni – zdać egzamin na prawo jazdy →..........................................................................
8. Ja – znaleźć pracę →......................................................................................................
9. Ty – wziąć parasolkę → .................................................................................................
10. Wy – móc mówić po polsku→.......................................................................................

76
 Podręcznik A2
III. Plany na najbliższą przyszłość
17. Proszę przeczytać i uzupełnić kalendarz.
Jutro Gabriel wstanie o ósmej, umyje się,
wypije kawę, ubierze się i pojedzie na
uniwersytet. Po drodze kupi kwiaty dla Anny. Wstanę
O dziewiątej zacznie lekcję polskiego i da
Annie kwiaty i prezent, bo jutro są jej
urodziny. Na pewno wszyscy zaśpiewają jej
„Sto lat". O dziesiątej trzydzieści będzie
przerwa, więc Gabriel jak zwykle kupi kanapkę
w barze i zje śniadanie. Jutro Gabriel skończy
lekcje o trzynastej. O czternastej spotka się z
Moniką w restauracji „Toskania" i razem
zjedzą obiad. Po obiedzie Gabriel wróci do
domu, odpocznie, może obejrzy program
informacyjny po polsku i zrobi pracę domową.
Wieczorem, o osiemnastej spotka się ze
znajomymi i pójdą razem do kina, a potem do
pubu. Wróci na pewno późno, weźmie prysznic
i pójdzie spać.

18. Proszę dokończyć zdania.

1) Jutro ubiorę się .................................... 6) Jutro nie zacznę .................................
2) Jutro spotkam się z .............................. 7) Jutro nie wrócę ...................................
3) Jutro kupię ........................................... 8) Jutro nie wezmę .................................
4) Jutro powiem ....................................... 9) Jutro nie obejrzę ..................................
5) Jutro wstanę ....................................... 10) Jutro nie dam .......................................
19. Proszę uzupełnić tekst zgodnie z logiką. (aspekt niedokonany)

20. Proszę opowiedzieć, co jutro zrobi Mami. (aspekt dokonany)

77
 Podręcznik A2
♫ 21. Proszę posłuchać dialogów i zaznaczyć, czy zdanie jest prawdziwe (P) lub
nieprawdziwe (N). [k1/ L22-a3]
Dialog 1 P N
Javier jest zrelaksowany, bo dużo odpoczywał w weekend. 
Javier pojechał w Tatry do pensjonatu „Kazimierz”.
Pierwszego maja pracujemy.
W Święto Konstytucji 3 Maja nie wolno imprezować.
Dialog 2 P N
„Wspólny” to znaczy „każdy sam”.
Mami myśli, że on będzie spacerować.
Uwe będzie zajęty w weekend.
Żona Uwego bardzo dobrze go rozumie.
22. Proszę napisać, jakie plany mają te osoby.

Pani Joanna: Karol i Karolina :

W poniedziałek zadzwoni do taty. W poniedziałek .................................................
We wtorek ....................................................... We wtorek .......................................................
W środę ........................................................... W środę ...........................................................
W czwartek ..................................................... W czwartek .....................................................
W piątek .......................................................... W piątek ..........................................................
W sobotę ......................................................... W sobotę .........................................................
W niedzielę ..................................................... W niedzielę .....................................................
♫ 23. Proszę wysłuchać fragmentu reportażu radiowego i zaznaczyć, czy informacje są
prawdziwe (P) czy nieprawdziwe (N). [h2/ L4-3ab, n.14]
Dziennikarka rozmawia z osiemnastolenią Majką (M.), która opowiada swoich planach na przyszłość.
a) M.będzie zdawać na studia P/N
b) M.nie będzie pracować podczas studiów P/N
c) M.będzie malarką P/N
d) M.będzie miała studio mody P/N
e) M.nie weźmie kredytu P/N
f) M.myśli, że zrobi karierę P/N
g) M.nie wyjdzie za mąż P/N
h) M.będzie miała dzieci P/N
i) M.boi się o swoją przyszłość P/N

78
 Podręcznik A2
♫ 24. Proszę wysłuchać nagrania i uzupełnić tabelę planu Majki. [h2/ L4-3ab, n.14]
Studia: Praca:
- zdam egzamin na Akademię - wezmę kredyt................
Sztuk Pięknych .........................................
- ....................................... - .......................................
......................................... .........................................
- ....................................... - .......................................
......................................... .........................................
Rodzina:
- .......................................
.........................................
- .......................................
.........................................
- .......................................
.........................................

25. Proszę przeczytać fragmenty artykułu Odyseja polska 2023 i uzupełnić tabelę pod
tekstem według wzoru.

Wizja optymistyczna Wizja pesymistyczna

dzisiejsi Będą rentierami funduszu
50-latkowie emerytalnych. Część z nich będzie
jeszcze pracować...

dzisiejsi Będą generacją sfrustrowanych

20-latkowie bezrobociem buntowników...

dzieci, które
urodzą się
za 10 - 20 lat

79
 Podręcznik A2
LEKCJA 8. Mieszkanie i sprzęt

I. Wynajem mieszkania
1. Proszę przeczytać dialog.

2. Proszę podpisać obrazki. Gdzie znajdują się te przedmioty?

♫ 3. Proszę posłuchać i wybrać poprawną wersję. [c1/ 138]

0) Osoba, która telefonuje chce kupić / wynająć mieszkanie.
1) Mieszkanie ma 53 m2 / 63 m2.
2) W mieszkaniu są 2 pokoje / 4 pokoje.
3) W mieszkaniu jest mały balkon / nie ma małego balkonu.
4) W sypialni jest duże łóżko i telewizor / tylko duże łóżko.
5) Szafa jest w sypialni / w przedpokoju.
6) Stół jest w kuchni / w salonie.
7) W kuchni jest piekarnik i pralka / piekarnik i kuchenka.
8) Wynajem mieszkania kosztuje mieśięcznie 1200 / 2200 PLN.

80
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Lokale mieszkalne
помещение помещение
lokal pomieszczenie
(= жил.площадь) (= тип комнаты)
blok панельный дом przedpokój прихожая
dom prywatny/ salon/ pokój gościnny/
частный дом зал/ гостинная
jednorodzinny pokój dzienny
mieszkanie квартира kuchnia
- jednopokojowe = - однокомнатная jadalnia столовая
= kawalerka (холостятская) łazienka
- dwupokojowe - двухкомнатная ubikacja/ toaleta уборная/ туалет
- trzypokojowe - трёхкомнатная
sypialnia
pokój комната pokój
- jednoosobowy - на одного gabinet
- dwuosobowy - на двоих
- trzyosobowy - на трёх spiżarnia кладовая
- czteryosobowy - на четверых strych чердак
garaż* piwnica подвал
ogród* сад korytarz
parter* партер/ 1 этаж balkon*
piętro* этаж taras* терасса

SŁOWNIK: Wnętrze
meble (mebel) мебель wygody удобства
stół стол klimatyzacja кондиционер
- komputerowy - компьютерный ogrzewanie отопление
stolik столик - centralne - центральное
- nocny - ночной/ прикроватный - elektryczne/ na prąd - электрическое
biurko письменный стол dostęp do internetu доступ к интернету
komoda комод kominek
szafa шкаф dywan, dywanik
szafka шкафчик zasłony
- nocna - ночной firanki
- na telewizor - для телевизора lustro
regał стелаж zegar
półka полка obraz
- na książki - для книг wazon
- na płyty - для дисков doniczka цветочный горшок
krzesło materac матрас
fotel poduszka подушка
kanapa/ sofa/ tapczan диван/ софа/ тахта ręcznik полотенце
łóżko кровать wieszak вешалка

81
 Podręcznik A2
4. Proszę wstawić słowa z ramki w odpowiednie miejsca i w odpowiedniej formie.
ogrzewanie * jednopokojowy * remont * metr * parter * samodzielne * budownictwo * blok

♫ 5. Proszę posłuchać i uzupełnić wyrazami z ramki. [k1/ L19-B3]

balkonem * budownictwie * ciepłe * jasne * jednopokojowego * kwadratowych *
miesięcznie * ogrzewanie * parter * piętrze * remoncie * samodzielne

Angela, Mami, Javier i Uwe przy komputerach. Nauczycielki są w pokoju.

Javier: Podsumujmy, jakiego mieszkania szukamy.
Angela: Szukamy małego, jednopokojowego mieszkania, może mieć 30-40 metrów
…….......……. . Najlepiej w centrum, blisko szkoły. Musi być .................., słoneczne i
................, bo idą mrozy.
Mami: Pamiętaj żeby było centralne ........................., bo jeśli będzie elektryczne to zimą
dużo zapłacisz. Wiem coś o tym od pani Maj.
Angela: Nie pomyślałam o tym.
Mami: A na którym ….............……. chcesz mieszkać?
Angela: To nie ma znaczenia dla mnie, ale wolałabym, żeby to nie był …..................……. .
Uwe: A co z …......................…….?
Angela: Może być, ale nie musi.
Javier: Wolisz mieszkać w starym czy nowym …….............................….?
Angela: Nie zastanawiałam się nad tym. Raczej w nowym. A jeśli w starym, to mieszkanie
koniecznie musi być po ............................ .
Uwe: A chcesz mieć współlokatorów?
Angela: Wolałabym mieszkanie ............................., ale jeśli nie znajdę nic interesującego,
będę szukała pokoju.
Javier: Jeszcze tylko cena. Ile maksymalnie możesz zapłacić?
Angela: Myślę, że 1200 - 1400 złotych. ................................. . Mam tylko tydzień. Mam
nadzieję, że znajdę coś fajnego.
Mami: Nie martw się. Wszyscy ci pomożemy.
Javier: Mamy wszystkie informacje! To do roboty!

82
 Podręcznik A2
6. Proszę przeczytać ogłoszenia i zdecydować, które mieszkanie wybierze Angela

♫ 7. Proszę uporządkować dialog zdaniami z ramki, a potem posłuchać nagrania i

sprawdzić. [k1/ L19-b7]
Pani: Słucham? 1 – Myślę, że nie więcej niż 100 – 150 zł.
Angela: Dzień dobry, dzwonię w 2 – Chcę zapytać o szczegóły. Czy mieszkanie
sprawie ogłoszenia. Czy jest jeszcze jest jasne, słoneczne?
aktualne? 3 – Kiedy mogę przyjść obejrzeć mieszkanie?
Pani: Dzień dobry. 4 – A jakie są miesięczne koszty wynajmu?
Tak, oferta jest jeszcze aktualna. 5 – A jakie jest ogrzewanie?
Angela: _2_ 6 – Opłaty to 650 zł za wynajem, 220 zł
Pani: ____ czynsz. Za prąd, gaz, płaci pani tyle, ile pani
Angela: ____ zużyje.
Pani: ____ 7 – Ile mniej więcej mogę płacić co miesiąc za
Angela: _4_ media?
Pani: ____ 8 – Tak. Jest od strony południowej, więc
Angela: ____ słońce w mieszkaniu jest długo.
Pani: ____ 9 – Centralne, więc nie płaci pani dużo.
Angela: ____ 10 – Zapraszam od zaraz.
Pani: ____
SŁOWNIK: Wynajem
przeprowadzać się/ ogłoszenie объявление
переезжать/ переехать
przeprowadzić się oferta предложение
przeprowadzanie się/ sprzedaż продажа
переезд
przeprowadzka kupno покупка
wynajmować/ снимать/ снять kaucja залог
wynająć (pokój) (комнату) - pod kaucją - под залог
wynajęcie/ wynajem наём/ аренда - złożyć kaucję - внести залог
wyposażenie оснащение czynsz квартирная плата
wyposażony w (coś) оснащённый (чем-то) współlokator сожитель
umeblowanie с мебелью media коммунальные услуги

83
 Podręcznik A2
II. Miejscownik
Miejscownik liczby pojedynczej (o kim? o czym?)
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
r.męski 3)
twardy → miękki dobry sklep – w dobrym sklepie
i
r.niajki
//-e1) drogie kino – w drogim kinie
-ym ALE! dom – o domu, syn – o synu, pan – o panu
-im - na -k, -g, -ch ten brzeg – na tym brzegu
stwardniały0) -u morze Bałtyckie – w morzu Bałtyckim
miękki0) zielone pole – na zielonym polu
r.żeński twardy → miękki moja mama – o mojej mamie
- na -k → -ce ładna Polska – w ładnej Polsce
- na -g → -dze //-e1)
lewa noga – na lewej nodze
- na -ch → -sze cienka strzecha – o cienkiej strzesze
-ej stwardniały -y biała mysz – o białej myszy
miękki droga babcia – przy drogiej babci
-i miła pani – o miłej pani
znana historia – w znanej historii
Wyjątki: r.nijaki na -um: małe muzeum – siedzę w małym muzeum.
UWAGI!
1) Rzeczowniki wszystkich rodzajów mają wymianę twardy → mękki:
wymiana PRZYKŁAD wymiana PRZYKŁAD
b → bi niebo – w niebie d → dzi prawda – po prawdzie
p → pi sklep – w sklepie t → ci auto – w aucie
w → wi głowa – w głowie z → zi bluza – o bluzie
f → fi szafa – przy szafie s → si nos – na nosie
m → mi film – na filmie zd → ździ gwizd – o gwiździe
n → ni kino – w kinie zn → źni bielizna – na bieliźnie
ł→l szkoła – w szkole st → ści most – przy moście
aktor – o aktorze sł → śl krzesło – na krześle
r → rz
metro – w metrze sm → śmi pismo – w piśmie
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego mają także wymianę -k → -c, -g → -dz, -ch → -sz:
wymiana rodzaj żeński
k→c ręka – w ręce
g → dz noga – na nodze
ch → sz mucha – o musze
2) Niektóre rzeczowniki mają wymianę samogłosek:
wymiana PRZYKŁAD
a+twardy // e+miękki las – w lesie, wiara – o wierze, lato – w lecie
kościół – w kościele, anioł – o aniele
3) Rzeczowniki rodzaju męskiego na -a mają wymiany, jak rodzaj żeński:
rodzaj przym rzecz PORÓWNAJ
rodzaj żeński na -a -ej dobra droga – na dobrej drodze
//-e
rodzaj męski na -a -ym/-im dobry kolega – o dobrym koledze

84
 Podręcznik A2
8. Proszę użyć rzeczowników w nawiasach w formie miejscownika.
a) temat twardy
1) Gołąb siedzi na .............................. ............................. (wysoki dąb).
2) Piszemy w .............................. ............................. (zwykłe tempo).
3) Mucha spokojnie siedziała na .............................. ............................. (śpiący lew).
4) Mama mieszka teraz w ................ .............................. ..................... (mój dom).
5) Pasuje ci w ............ .............................. ............................. (ten drogi kostium).
6) Co znalazłaś w ............. .......................... ........................... (ten niski warszawianin)?
7) Ona cały czas mówi o .............................. ............................. (swój syn).
8) Moja prababcia mieszkała w ......................... .......................... (Imperium Rosyjskie).
9) Spędziłem wieczór w .............................. ............................. (Wielki Teatr).
10) Odczuwam ból w .............................. ............................. (całe ciało).
11) Siedzisz przy .......... .............................. ............................. (ten nieznajomy pan)
12) On mieszkał na .............................. ............................. (samy dół).
13) Co możesz powiedzieć o ............. ..................... .................... (ten wysoki Holender)?
14) Nie miałem żadnego błędu w ......................... ............................. (ostatnie dyktando).
15) Uczę się w ................................ ............................. (liceum ogólnokształconce)
16) Lepiej zostań w .............................. ............................. (mój samochód).
17) Nie ma pożarów w .............................. ............................. (zachodni las).
18) Rozmawiamy o .............................. ............................. (bezprzewodowy internet).
19) Co zbierasz się robić w ........... .............................. ............................. (ciepłe lato)?
20) Opowiadam o ............ ............................ ........................... (ten młody Francuz).
21) Dlaczego stoisz na .............................. ............................. (taki mróz)?
22) Znalazłem rodzynek w ....................... ......................... (urodzinowe ciasto).
23) Milczymy przy ........ ........................... ................................ (ten arogancki turysta).
24) Ostatnio myślę o .............................. ......................................... (własny pies).
25) Polacy modlą się w .............................. ............................. (katolicki kościół).
26) Trudno spać przy .............................. ............................. (szybka jazda).
27) Czy dobrze myślisz o ......... ..................... ............................. (ten mężczyzna)?
28) Takie można zobaczyć tylko w .............................. ............................. (straszny sen)!
29) Przeczytałem o tym w .............................. ........................... (najnowsze czasopismo).
30) Cały czas siedzisz na .............................. ............................. (stare krzesło).
31) Warszawianie czasami kąpią się w .......................... ............................. (letnia Wisła).
b) na -k, -g, -ch
32) Pamiętam o .......................... ............................. (chory wujek).
33) Bombki wiszą na .......................... ............................. (sztuczna choinka).
34) Coś zepsuło się w ................. ....................... ............................. (moje stare żelazko).
35) Mam coś w ................. .......................... ............................. (swoje prawe oko).
36) Lepiej nie stój na .......................... ............................. (moja droga)!
37) On za dużo mówi o ........... ....................... ............................. (swój najlepszy kolega)
38) Dlaczego on siedzi na tak .......................... ............................. (wysoki dach)?
39) Nie mów o tej .......................... ............................. (straszna ropucha)!
40) Jaki piękny kolczyk masz w .......................... ............................. (prawe ucho)!
85
 Podręcznik A2
c) temat stwardniały
41) Mój syn urodził się w .......................... ............................. (przeszły marzec).
42) Czytam dzieciom bajkę o.......................... ............................. (żółty wąż).
43) Ten aktor znów pojawił się na .......................... ............................. (duży afisz).
44) Wszystko będzie dobrze po .......................... ............................. (czwartkowy deszcz).
45) Co myślisz o ......... ............................. ............................. (ten nowy malarz)?
46) Reżyser musi pamiętać o .......................... ............................. (przeciętny widz).
47) Siedzieliśmy przy .......................... ............................. (jedyna świeca).
48) Nic nie powiem o .......................... ............................. (twój doradca).
49) Wszystko może przydać się w .......................... ............................. (daleka podróż).
50) Niebo jest piękne nawet po .......................... ............................. (kolorowa tęcza).
51) Wszystko czytam w .......................... ............................. (twoja twarz).
52) Ona marzy tylko o .......................... ............................. (nieskonczona władza).
53) Co rok marzę o .......................... ............................. (dalekie morze).
d) temat miękki
54) Tam coś wisi na .......................... ............................. (stary gwóźdź).
55) Czy pomyślałeś o .......................... ............................. (nasz gość)?
56) To prawda, że ona urodziła się w ........................ .......................... (ciepły kwiecień)?
57) Nie mogę mówić przy .......................... ............................. (taki ból)!
58) Czy nie ma alkoholu w .......................... ............................. (mój napój)?
59) Córka marzyła o ..................... ................... ....................... (wielki biały miś).
60) Trudno było po ........ ......................... ............................. (ta straszna powódź).
61) To jest zakodowane w .......................... ............................. (ludzka mentalność).
62) Gołąb siedzi na .......................... ............................. (gruba gałąź).
63) Moja babcia jeszcze mieszka na .......................... ............................. (te wieś).
64) Co możesz opowiedzieć o.......................... ............................. (ich przyjaźń)?
65) Czy ktoś czeka ciebie na .......................... ............................. (ostatnia stacja)?
66) Każby ma myśleć o .......................... ............................. (nasza ziemia).
67) On dobrze zna się na .......................... ............................. (polska historia).
68) Usłyszałem o tym w .......................... ............................. (poranne radio)!
69) Chciałbym mieszkać w .......................... ............................. (wschodnia Hiszpania).
70) Co myślisz o ........ .......................... ............................. (Maria Wolska)?
Miejscownik liczby mnogiej (o kim? o czym?)
rodzaj przym rzecz PRZYKŁADY
r.męski rudy kot – o rudych kotach
wysoki Polak – o wysokich Polakach
r.niajki -ych małe okno – na małych oknach
-ach
-ich polskie muzeum – przy polskich muzeach
r.żeński dobra mama – o dobych mamach
dzika gęś – o dzikich gęsiach
Wyjątki: Niemcy – w Niemczech, Włochy – we Włoszech, Węgry – na Węgrzech

86
 Podręcznik A2
9. Proszę uzupełnić tekst słowami liczbie mnogiej.
Ania każde wakacje spędza w dalekich górach (dalekie góry). Jej koleżanka Magda
woli spędzać lato w ............................................................. (gorące kraje), na przykład w
................................................... (azjackie Indie) czy w ..........................................................
(słoneczne Włochy). Magda lubi opalać się na ......................................................... (szerokie
plaże) i pływać w ..................................................................... (ciepłe morza). Magda ogląda
i fotografuje kolorowe ryby w .................................................... (przezroczyste oceany).
Ania natomiast chodzi po ............................................... (małe wsie) i śpi w
....................................................... (nieduże schroniska). Magda woli mieszkać w
.............................................................. (drogie hotele) i ................................................
(wygodne pensjonaty).
Gdy koleżanki spotykają się po ............................................................. (długie
wakacje), opowiadają o ........................................................ (piękne miejsce), które
widziały, i o .................................................................. (nowy kolega), których poznały.
Miejscownik. Zaimki osobowe
L.p. L.mn.
ja (o) mnie my (o) nas
ty (o) tobie wy (o) was
on oni
ono
(o) nim
one (o) nich
ona
(o) niej
10.Proszę uzupełnić poniższe zdania odpowiednimi zaimkami osobowymi.
WZÓR: Karolina myślała o nim cały czas (on).
1) Przy .................. czuję się spokojna (on).
2) Najpierw Matylda zjadła kolację, a po .................. poszła na spacer (ona).
3) Marek długo opowiadał o .................. (wy).
4) Rodzice ciągle myślą o .................. (my).
5) Nie chcę mówić o ...................... (oni).
6) Tam są wysokie drzewa. Przy ...................... stoi mały dom (one).
7) Czy Daniel zakochał się we ................... (ja)?
8) Ja idę na egzamin po .................... (ty).
9) W rogu pokoju stało biurko. Na .................. leżała książka (ono).
10) Czy będziesz myśleć o .................. (ja)?
III. Opis pokoju
11. Proszę wybrać słowo z zaproponowanych wariantów.

87
 Podręcznik A2
KONSTRUKCJE: Przyimki
obok, koło, blisko, na wprost + KOGO? CZEGO?
na, w, przy + (na) KIM? (na) CZYM?
nad, pod, przed, za, między + KIM? CZYM?
12. Proszę wpisać poprawną formę.

13. Proszę uzupełnić dialog.

Uwe: Gdzie postawić te duże książki?
Angela: Na ………… (regał), na ............... (półka) na ............... (dół).
Mami: A zdjęcia?
Angela: Zdjęcia rodziców zawsze stoją na ....................... (biurko). Inne możesz postawić na
........................ (komoda).
Javier: A to? Co to? Mydło? Szampon?!! Twoje kosmetyki z książkami? Kto cię pakował?
Angela: Nie miałam dużo czasu na pakowanie. Jeśli możesz, zanieś je do łazienki. Dzisiaj mogą
stać na ................. (pralka), albo na ................ (stołek) przy ............................ (wanna).
Uwe: A wino?
Angela: Wino zaraz będziemy pić, więc możesz postawić w ............................ (kuchnia) na
........................... (stół).
Tom: Masz książkę kucharską? Lubisz gotować?
Angela: Uczę się. Możesz ją też położyć w .................... (kuchnia) na ............... (półka) nad
........................... (lodówka).
Javier: Ja nie mam krawata, a ty masz? Dobrze wiedzieć! Nie znałem cię! Co z nim robimy?
Angela: Proszę powieś go w ................. (szafa) obok ................ (pasek/ l. mn.) i innych
..................................... (krawat/l. mn.).
Mami: Dokumenty leżą na ................ (regał) i na ................... (biurko), potem sobie posegregujesz.
A chustka?
Angela: Chustka zwykle wisi w ..................... (przedpokój) na ....................... (wieszak), ale może
leżeć też na ...................... (półka) za .................................. (drzwi).
Tom: A te płyty? Gdzie?
Angela: Dzisiaj mogą leżeć na ............... (okno) przy .................................. (radio).
Javier: Znowu kosmetyki! Gdzie je położyć?
Angela: Ręcznik wisi na ..................... (ściana) przy ................................. (umywalka), pasta do
zębów na ............................. (umywalka) w ..................... (kubek), a te kremy na
................................ (szafka) przy ........................................ (lustro).

88
 Podręcznik A2
IV. Sprzęty i urządzenia
♫ 14. Proszę posłuchać i dopasować przedmiot do wypowiedzi. [h2z/ L11-12, n20]
Wypowiedź 1 Wypowiedź 2 Wypowiedź 3 Wypowiedź 4
suszarka X
odkurzacz
kuchenka
czajnik
15.Proszę podpisać nazwy urządzeń
Zmywarka do naczyń, żelazko, suszarka do włosów, pendrive, maszynka do golenia,
czajnik, odtwarzacz, klimatyzacja, mikrofalówka, odkurzacz, głośniki, toster, pralka,
robot kuchenny, słuchawki, mikser, gniazdko, lokówka, kuchenka

89
 Podręcznik A2
♫ 16. Proszę wpisać odpowiednie urządzenie, a potem posłuchać nagrania i porównać.
[h2/ L11-1f]

SŁOWNIK: Urządzenia i sprzęt domowy (AGD i RTV)

prysznic umywalka умывальник
wanna zmywarka do naczyń посудомойка
sedes унитаз zlew (kuchenny) (кухонная) раковина
lodówka robot kuchenny кухонный комбайн
kuchenka кухонная плита toster
piekarnik духовка czajnik (elektrzyczny) (электрический) чайник
mikrofalówka ekspres do kawy кофе-машина
maszynka do golenia
pralka (электро-)бритва
(elektryczna)
żelazko утюг pilot (do telewizora) пульт (от телевизора)
odkurzacz пылесос telewizor
suszarka odtwarzacz проигрыватель
фен (для волос)
(do włosów) (CD, DVD) (CD, DVD)
prostownica утюжок для волос komputer/ laptop
lampa wentylator
17. Proszę zapozać się z hasłami reklamowymi i stworzyć swoje!

90
 Podręcznik A2
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
KONSTRUKCJE: Reklama
To urządzenie: Nowość!
- jest naprawdę: funkcjonalne, wygodne, Warto to kupić!
praktyczne, nowoczesne, oryginalne, rewelacyjne, To prawdziwa okazja!
fantastyczne. Nie będziesz żałowała/ żałował!
- ma ciekawe opcje/ dużo różnych funkcji, ładny To naprawdę dobra inwestycja!
kolor i nowoczesny kształt.
18. Proszę odznaczyć synonimy (=) i antonimy (≠).
działać = funkcjonować zreperować naprawić
działać chodzić zreperować zepsuć
uszkodzić zepsuć naprawiony uszkodzony
uszkodzić naprawić zepsuty zreperowany
włączyć wyłączyć włączony wyłączony
19. Proszę wybrać prawidłowy wariant.
1) – Czy mógłbyś włączyć/ wyłączyć telewizor, chciałbym obejrzeć wiadomości?!
2) – W lodówce jest ciepło, chyba jest zepsuta/ naprawiona.
3) – Chętnie zrobiłabym kawę, ale ekspres działa/ nie działa, chyba jest zepsuty.
4) – W tym pokoju jest za głośno, możesz wyłączyć/ włączyć radio?
5) – Ten komputer chodzi/ nie chodzi od rana do wieczoru.
6) – Czy twoje DVD już działa? – Tak, już jest zepsute/ naprawione.
7) – Mój zegarek chyba już chodzi/ nie chodzi. Myszę zmienić baterię..
8) – Jak myślisz, czy może krawiec zepsuć/ zreperować te moje spodnie?
9) – Prąd jest wyłączony/ włączony – nigdzie nie ma światła!
10) – Wczoraj mój samochód został uszkodzony/ naprawiony w wypadku.
20. Proszę uzupełnić tekst czasownikami z ramki w odpowiedniej formie (słów można
użyć kilka razy).
włączyć * wyłączyć * chodzi * nie chodzi * działa * nie działa * zepsuć * naprawić
Tego dnia wstałem o 7.00. Było już późno, ale chciałem napić się jeszcze kawy. Włączyłem
ekspres i poszedłem do łazienki. Kiedy wróciłem, kawy jeszcze nie było. „Co jest,
pomyślałem, ekspres nie .................................”? Niestety, mój stary ekspres się
................................. . „Muszę go ................................. w tym tygodniu albo kupić nowy” –
pomyślałem i ................................. czajnik elektryczny. „Napiję się kawy rozpuszczalnej” –
zdecydowałem. Jednak woda w czajniku była cały czas zimna. „To pech, pomyślałem,
czajnik też się .................................!” Popatrzyłem na zegarek. „O Boże! Mój zegarek nie
.................................! Ciągle 7.00!” ................................. radio, potem telewizor, żeby
dowiedzieć się która godzina, ale nic, zupełnie nic w tym domu nie .................................!
Wszystko się .................................!!! Ktoś zadzwonił do drzwi, otworzyłem. Za drzwiami
stał mój szef z wielkim czerwonym budzikiem w ręku. „To prezent od firmy, powiedział.
Chcemy, żeby był pan zawsze punktualny”. Wziąłem do ręki czerwony budzik, a on
zadzwonił i... się obudziłem. Była 6.45. „Co za okropny sen” – pomyślałem.
91
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Funkcjanowanie
*działać (telefon) *chodzić (komputer) работать, функционировать
włączać/ włączyć, włączony включать/ включить, включенный
wyłączać/ wyłączyć, wyłączony выключать/ выключить, выключенный
naprawiać/ naprawić, naprawiony чинить (налаживать)/ починить,
reperować/ zreperować, zreperowany чинить (исправлять)/ починить
psuć/ zepsuć, zepsuty портить/ испортить, испорченный
uszkodzić, uszkodzony повредить, повреждённый

V. Rzeczowniki odczasownikowe
Rzeczowniki odczasownikowe
Tworzy się od
Sufiks PRZYKŁADY
czasownika
na -ać czytać – czytanie, pisać – pisanie
na -eć -nie myśleć – myślenie, rozumieć – rozumienie
na -ować kupować – kupowanie, prasować – prasowanie
na -yć uczyć – uczenie, tańczyć – tańczenie
robić – robienie, łowić – łowienie
-enie nosić – noszenie, wozić – wożenie
na -ić
płacić – płacenie, chodzić – chodzenie
czyścić – czyszczenie, jeździć – jeżdżenie
1-sylabowy być – bycie, żyć – życie, czuć – czucie
-cie
na -ąć rozpocząć – rozpoczęcie, zdjąć – zdjęcie

Od niektórych czasowników tworzy się tzw. formy krótkie, np. pracować - praca (NIE!: pracowanie). Inne
(częste): brak, czyn, eksport, handel, import, kaszel, odpowiedź, pamięć, płacz, przymus, rozwój, ruch, skok,
strajk, wjazd, zakup, zamiar, żal.
Czasami mogą być dwie formy: atakować - atak, atakowanie biegać - bieg, bieganie latać – lot, latanie..

21. Proszę uzupełnić zdania według wzoru.

WZÓR: Telewizor służy do oglądania (oglądać) telewizji, filmów, zdęć.
1) ........................................... służy do .................................. (podgrzewać) potraw.
2) ............................... służy do .............................. (prasować).
3) ............................... służy do .............................. (suszyć) włosów.
4) ............................... służy do .............................. (prać).
5) ............................... służy do .............................. (gotować) pożywienia.
6) ............................... służy do .............................. (odkurzać).
7) ............................... służy do .............................. (myć) naczyń.
8) ............................... służy do .............................. (parzyć) kawy.
9) ............................... służy do .............................. (chłodzić) jedzenia.
10) ............................... służy do .............................. (gotować) wody na herbatę.

92
 Podręcznik A2
22. Proszę napisać, do czego służą poniższe przedmioty (i kotek!)

23. Proszę wpisać do poniższych zdań czasownik albo rzeczownik

0) działać / działanie → Warto poznać działenie drukarki do komptera. Jest bardzo pożyteczna.
Moja drukarka nie działa. Nie wiem, co się stało.
1) promować / promowanie
Każdy musi ....................................... swój produkt. Rynek jest bardzo brutalny.
......................................... produkty będzie bardzo kosztowne.
2) kształtować / kształtowanie
......................................... gustu klienta w nasze czasy jest faktem.
Każdy proojektant powinien ......................................... gust klienta.
3) czytać / czytanie
Powinniśmy .................................... dzieciom, to kształtuje ich wrażliwość.
......................................... to ważny element wychowania.
4) obsługiwać / obsługa
Musi pani umieć ......................................... komputer i faks.
Oto moje warunki: znajomość języków i ......................................... komputera.
5) manipulować / manipulowanie
Nie musisz ......................................... klientem, jeśli chcesz sprzedać produkt.
......................................... klientem jest ważnym elementem sprzedaży produktu.
6) reklamować / reklamacja
Musimy .......................................... towar, kiedy on jest uszkodzony albo przeterminowany.
Sprzedawca może nie przyjąć .........................................., jeżeli klient nie ma paragonu.

93
 Podręcznik A2
LEKCJA 9. Uczucia

I. Uczucia
1. Proszę przeczytać, co wywołuje pewne emocje u dzieci, a następnie powiedzieć, co
budzi te emocje w tobie.

94
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Uczucia
cierpienie, męka страдание, мучение cierpieć, dręczyć się страдать, терзаться
fascynacja очарование, fascynować się очаровываться
восхищение восхищаться
frustracja, irytacja, неудовольство, irytować się раздражаться,
oburzenie раздражение, oburzać się возмущаться
возмущение
gniew, złość, гнев, злость, ярость gniewać się, złościć злиться, беситься
wściekłość się, wsciekać się
litość, miłosierdzie сострадание, litować się проявлять
жалость сострадание
miłość Любовь kochać любить
niepokój, trwoga, беспокойство, niepokoić się беспокоиться,
zaniepokojenie тревога тревожиться
nuda Скука nudzić się скучать
obojętność Безразличие być obojętnym быть безразличным
przerażenie, сильный испуг, przerazić się, ужаснуться
przestraszenie ужас przestraszyć się
radość Радость cieszyć się радоваться
rozpacz отчаяние, горе być w rozpaczy быть в отчаянии
samotność Одиночество być samotnym быть одиноким
smutek, грусть, być smutnym, быть грустным,
przygnębienie удручённость, przygnębionym удручённым
подавленность
strach, lęk, obawa страх, боязнь, bać się, straszyć się, бояться, опасаться
опасение lękać się, obawiać się
szczęście Счастье być szczęśliwym быть счастливым
tęsknota Тоска tęsknić (za kimś) тосковать (по
кому-то)
współczucie Сочувствие współczuć сочувствовать
wstyd стыд, смущение wstydzić się стыдиться
wzruszenie Волнение wzruszyć się, взволноваться,
rozczulić się растрогаться
zadowolenie удовлетворение, zadowolić się удовольствоваться
удовольствие
zdziwienie, удивление, zdziwić się удивиться,
zaskoczenie изумление zdumieć się изумиться
zmartwienie, забота, martwić się заботиться,
troska беспокойство troszczyć się беспокоиться
żal Сожаление żałować жалеть,
раскаиваться

95
 Podręcznik A2
2. Proszę uzupełnić zdania słowami z ramki.
krępować * Oburzonych * skrępowana * radości * wstydzi *
stresujące * wstyd * radosne * oburzające * strach * wstydliwy

3. Proszę uzupełnić tabelę słowami z ramki.

oburzony * radosny * cierpieć * litościwy * samotność * fascynacja * sfrustrowany * nuda
* wściekłość * wzruszenie * gniewliwy * wstydliwy * zdumieć się * obojętność *
przygnębienie * straszyć się * zadowolony * żałować * zmartwienie * skrępowany

PRZYMIOTNIK RZECZOWNIK CZASOWNIK

1) Cierpiący cierpienie
2) - fascynować się
3) frustracja -
4) oburzenie oburzać się
5) gniew
6) Wściekły wściekać się
7) litość litować się
8) Nudny nudzić się
9) Obojętny -
10) Przestraszony przestraszenie przestraszyć się
11) radość -
12) Przygnębiony -
13) Samotny -
14) - strach
15) skępowanie -
16) wstyd wstydzić się
17) Wzruszony wzruszyć się
18) zadowolenie zadowolić się
19) Zdumiony zdumienie
20) Zmartwiony martwić się
21) Żałosny żal

96
 Podręcznik A2
4. Proszę dopasować słowa z ramki do definicji.
zdrada * ciąża * śmierć* dyskryminacja * bezrobocie * przemoc *
alkoholizm * depresja * wypadek * żałoba * emigracja * rozwód* bezdomność *

♫ 5. Proszę posłuchać tekstów i zaznaczyć odpowiednie sytuacje. [k2/ L13-a2]

6. Proszę opisać emocje ludzi na obrazkach i wymyślić, co z nimi się wydarzyło.

97
 Podręcznik A2
♫ 7. Proszę wysłuchać audycji radiowej na temat przyjaźni i zaznaczyć, czy P N
zdania są prawdziwe (P) czy nieprawdziwe (N). [h2/ L9-1ef, n.33]
1) Zbyszek Zawisza często spotyka się ze swoimi przyjaciółmi, bo wszyscy mieszkają w
Warszawie.
2) Zbyszek Zawisza nigdy nie próbował przyjaźnić się z kobietą.
3) Zbyszek Zawisza uważa, że w przyjaźni ważne są też wspólne pasje i poczucie
humoru.
4) Najlepszą przyjaciółką Gabrysi Młodawskiej jest jej koleżanka z harcerstwa.
5) Chłopak Gabrysi Młodawskiej też jest harcerzem. Razem jeżdżą na obozy.
6) Maria Nawrotna uważa, że przyjaźń i miłość to dwie różne rzeczy.
7) Maria Nawrotna uważa, że nie można istnieć bez powietrza i jedzenia, ale można
istnieć bez przyjaźni.
8) Maria Nawrotna uważa, że przyjaźń między kobietą a mężczyzną jest tym samym, co
miłość.
8. Proszę przeczytać wiersze i wyrazy w nawiasach postawić w formie miejscownika.
Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – Rozmowa liryczna
- Powiedz mi jak mnie kochasz.
- Powiem.
- Więc?
- Kocham cię w (słońce) ........................... . I przy (blask) ............................ świec.
Kocham cię w (kapelusz) ............................ i w (beret) ............................ .
W (wielki wiatr) ..................... ............... na (szosa) ..................., i na (koncert) ..................... .
W (bzy) ........... i w (brzozy) ..................., i w (maliny) ...................., i w (klony) .................. .
I gdy śpisz. I gdy pracujesz skupiona.
I gdy jajko roztłukujesz ładnie –
nawet wtedy, gdy ci łyżka spadnie.
W (taksówka) ............................. . I w (samochód) ............................... . Bez wyjątku.
I na (koniec) ............................ ulicy. I na (początek) ................................. .
I gdy włosy grzebieniem rozdzielisz.
W (niebezpieczeństwo) .................................... . I na (karuzel) ............................ .
W (morze) .................... . W (góry) .................... . W (kalosze) ........................ . I boso.
Dzisiaj. Wczoraj. I jutro. Dniem i nocą.
I wiosną, kiedy jaskółka przylata.
- A latem jak mnie kochasz?
- Jak treść lata.
- A jesienią, gdy chmurki i humorki?
- Nawet wtedy, gdy gubisz parasolki.
- A gdy zima posrebrzy ramy okien?
- Zimą kocham cię jak wesoły ogień.
Blisko przy (twoje serce) ..................... ............................ . Koło niego.
A za oknami śnieg. Wrony na (śnieg) ............................ .

98
 Podręcznik A2
II. Celownik Celownik liczby pojedynczej (komu? czemu?)
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
r.męski 3)
mój mały syn –mojemu małemu synowi
– -owi
polski Kraków – polskiemu Krakowowi
-emu Wyjątki
Bogu, diabłu, księdzu, panu, chłopu, chłopcu,
ojcu, bratu, kotu, psu, lwu, orłu, światu
-u
r.niajki to duże okno –temu dużemu oknu
–
drogie dziecko –drogiemu dziecku
r.żeński twardy → miękki moja mama –mojej mamie
=Ms. - na -k → -ce daleka Polska –dalekiej Polsce
- na -g → -dze //-e1)
piękna Niemiga –pięknej Niemidze
- na -ch → -sze szybka mucha –szybkiej musze
-ej stwardniały -y biała mysz –białej myszy
miękki droga babcia –drogiej babci
-i miła pani –miłej pani
ta znana historia –tej znanej historii
Wyjątki:
- r.nijaki na -um: małe muzeum – przyglądam się małemu muzeum.
UWAGI!
1) Rzeczowniki rodzaju żeńskiego mają wymianę twardy → mękki:
wymiana rodzaj żeński wymiana rodzaj żeński
b → bi choroba – chorobie d → dzi prawda – prawdzie
p → pi grupa – grupie t → ci herbata – herbacie
w → wi głowa – głowie z → zi bluza – bluzie
f → fi szafa – szafie s → si klasa – klasie
m → mi mama – mamie zd → ździ jazda – jeździe
n → ni żona – żonie zn → źni bielizna – bieliźnie
ł→l szkoła – szkole st → ści kapusta – kapuście
r → rz opera – operze
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego mają także wymianę -k → -c, -g → -dz, -ch → -sz:
wymiana rodzaj żeński
k→c ręka – ręce
g → dz noga – nodze
ch → sz mucha – musze
2) Niektóre rzeczowniki rodzaju żeńskiego mają wymianę samogłosek:
wymiana rodzaj żeński
a+twardy → e+miękki wiara – wierze
3) Rzeczowniki rodzaju męskiego na -a mają końcówki i wymiany, jak r. żeński:
rodzaj przym rzecz PORÓWNAJ
rodzaj żeński na -a -ej dobra droga – dobrej drodze
//-e
rodzaj męski na -a -emu dobry kolega – dobremu koledze
9. Proszę uzupełnić zdania wyrazami w formie celownika.
WZÓR: Anna mocno ufa swojemu ukochanemu Robertowi (swój ukochany Robert).
1) Dziwię się ................. ..................... ................................ (ten dziwny człowiek).
99
 Podręcznik A2
2) Życzymy radości ...................... ................ ........................... (nasz miły Paweł)!
3) Czasem zazdzroszczę........................... .................................... (bogaty dentysta).
4) Oni pomogli ..................... .......................... ........................ (to biedne dziecko).
5) Nie dokuczajcie .................... ........................ .................. (moja przyszła żona)!
6) Artur służy ................... .......................... .................... (swoja droga Ojczyzna)!
7) Wierzę tylko ..................... .................... ............................ (mój rodzony brat).
8) Czy nie przeszkadzam .............................. ............................... (szanowny pan)?
9) Ona podoba się ................... ........... ................................ (mój wścibski kolega).
10) Jestem wdzięczny ................... .......... ........................... (ten dobry mężczyzna)!
10. Proszę stworzyć zdania używając czasu przeszłego.

11. Proszę odpowiedzieć na pytania.

1) Komu ufasz і możesz opowiedzieć o 5) Komu wysyłasz smsy? Wiadomości?
wszystkim? 6) Komu możesz oddać wszyskie pieniądze?
2) Komu zawsze pomagasz? 7) Komu chciałbyś dać prezent?
3) Komu możesz podziękować? 8) Czy zazdrościsz komuś czegoś?
4) Komu chcesz pożyczyć radości? 9) Komu możesz pożyczyć wszystko?
Celownik liczby mnogiej (komu? czemu?)
rodzaj przym rzecz PRZYKŁADY
r.męski mój miły kot –moim miłym kotom
ten wysoki Polak –tym wysokim Polakom
ALE! człowiek – ludziom, brat – braciom
r.niajki twoje duże okno – dziwię się twoim dużym oknom
-ym
-om to drogie muzeum –drogim muzeom
-im
ALE! dziecko – dzieciom, oko – oczom, ucho – uszom
r.żeński swoja mała siostra – dziękuję swoim małym siostrom
ta wielka mysz – pomagam tym wielkim myszom
ta dobra pani – ufam tym dobrym paniom
12. Proszę uzupełnić zdania wyrazami w formie celownika liczby mnogiej.
WZÓR: Pożyczam pieniądze swoim sąsiadom (swój sąsiad).
1) Doręczam ................................ ............................ (mój rodzic) swoje problemy.
2) Zosia dała jeść ................ ........................... ............................ (ten głodny pies).
3) ................................ ................................. (Ten chłopiec) podoba się ich praca.

100
 Podręcznik A2
4) Adam mówi ................................ ................................. (swój kolega) wszystko.
5) Ufam ................................ ................................. (szczery człowiek).
6) Przyglądam się ................ ........................... .......................... (to nowe liceum).
7) Zrobiłam to wbrew ................................ .................................. (moje uczucie).
8) Kelner podał ............. ........................... ............................. (ta miła pani) kawę.
9) Ojciec kupił ................................ ....................... (swoje dziecko) zabawki.
10) ......................... ....................... (Moja siostra) jest przykro, że nie przyjechałeś.
11) Dużo znam dzięki ................................ ................................ (ciekawe muzeum).
12) Jestem przeciwko ................................ ........................... (plastikowe naczynie).
13) Zrobił to na przekór ................................ ................................. (nasza nadzieja).
13. Proszę uzupełnić tekst słowami w formie celownika.

Celownik. Zaimki osobowe

L.p. krótka pełna *przyimek L.mn. pełna *przyimek
ja mi mnie my nam
ty ci tobie wy wam
on oni
mu jemu niemu
ono one im nim
ona - jej niej

14. Proszę użyć zaimka w nawiasie w formie celownika.

WZÓR: Oddam ci/ ty/ tobie (ty) swój rower.
1) Chcę ofiarować to ona/ niej/ jej.
2) Was/ Wam/ Wy nie ma co robić?
3) Nigdy nie zazdrościłem im/ nim/ oni!
4) On nam/ nami/ my się nie podoba.
5) Powiedz mnie/ mi/ ja prawdę!
6) Czy ufasz jemu/ mu/ niemu (on)?
7) Podoba ci/ ty/ tobie (ty) się to?
8) Mi/ Ja/ Mnie to się podoba.
9) Ci/ Tobie/ Ty nie wszystko jedno?
10) Jemu/ Mu/ Niemu tutaj nie ma miejsca!

101
 Podręcznik A2
11) To przecież nasz przyjaciel! A ty mówisz ono/ mu/ niemu nie wszystko!
12) Będę robił wszystko na przekór jej/ niej/ ona.
13) Ufam tylko ci/ tobie!
14) Dzięki niemu/ jemu/ mu otrzymałem to stypendium.
15) Ona nie jest przeciw ci/ tobie/ ty. Po prostu nie rozumie, co mówi.
16) Zrobię to wbrew one/ im/ nim.

15. Zaimka w nawiasie w formie celownika.

WZOR: On nie chciał jej (ona) tego powiedzieć.
1) „Wybaczam ............... (ty)”, – powiedziała Marysia do Pawła.
2) Marcin przyglądał się ................. (ona) przez kilka minut.
3) Patryk przestał ................. (one) wierzyć.
4) Basia już .................... (my) nie ufa.
5) Zrobimy to wbrew ...................... (oni).
6) Dzięki ..................... (ona) stałem człowiekiem.
7) Nie podoba .................. (ja) się twoje zachowanie.
8) ............. (ja) nie pożyczyłeś tej książki, a ......................... (on) pożyczyłeś.
9) ....................... (ty) już nigdy nic nie powiem!
10) Życzymy .................. (on) dużo szczęścia.
11) Dziękuję ........................ (wy) bardzo.
12) ..................... (on) to się nie podoba.

17. Rzeczowników w nawiasach proszę użyć w celowniku liczby pojedynczej, a

następnie zamienić te zdania na zdania z zaimkami osobowymi i wpisać je do tabeli.
Proszę pamiętać o kolejności wyrazów.
W tym roku w grudniu pada śnieg i wieje silny wiatr. Jak się czują ludzie i zwierzęta na
ulicy?

102
 Podręcznik A2

III. Doradzanie i odradzanie

*KONSTRUKCJA: Wyrażanie opinii
Według mnie... Wydaje mi się, że...
Moim zdaniem... Jestem pewien/ pewna, że...
Myślę, że... Jestem przekonany/ przekonana, że...
Uważam, że... Trzeba przyznać, że...
Sądzę, że...
18. Proszę uzupełnić zdania.

19. Proszę uporządkować słowa do kategorii.

20. Proszę uzupełnić zdania słowami z ramki.

nie powinno się * można * warto * trzeba * należy * nie wolno * powinno się * nie warto * wolno

103
 Podręcznik A2
♫ 21. Proszę wysłuchać wypowiedzi i zaznaczyć poprawny wariant. [h2/ L13-2e]

22. Proszę uzupełnić tabelę.

powinien
r.m. r.ż. r.n.
powinienem powinnam -
-
powinien powinno
r.m/os. r.nm/os.
powinnyśmy
powinniście
23. Proszę uzupełnić zdania formami modalnego czasownika powinien.

24. Prosze dać radę w następnych sytuacjach, wykorzystując czasownik powinien.

104
 Podręcznik A2
IV. ŻE a ŻEBY
25. Proszę wpisać „że” albo „żeby”.

*KONSTRUKCJA: Spójnik żeby ---Wyraża cel, prośbę, zachęcenie, propozycję.

Ona chce, żebym (ja) był spokojny.
Oni mówią, żebyś (ty) walczyła z trudnościami.
Proponuję, żeby ona znalazła przyjaciela.
On namawia nas, żebyśmy (my) przyjechali.
Prosimy, żebyście (wy) przyjechali wcześniej.
Czy chcesz, żeby one znów były zdrowe?
26. Proszę wpisać formę spójnika „żeby”.

27. Proszę wpisać „że” albo „żeby”.

105
 Podręcznik A2
28. Proszę napisać życzenia według wzoru.

29. Proszę przekształcić zdania.

30. Proszę dokończyć zdania.

106
 Podręcznik A2
LEKCJA 10. Rządź swoim życiem!

I. Czas teraźniejszy (koniugacje)

1. Proszę uzupełnić zdania prawidłowymi formami czasowników w czasie
teraźniejszym
(ja, Uczyć się) ........................................ polskiego od dawna, wszystko (rozumieć)
............................................, pięknie (czytać) ............................, ale nie (móc)
.......................... mówić . Moja nauczycielka (mówić) ................................: „Marku, (być)
...................................... jak pies: ty wszystko (rozumieć) .............................................., ale
zawsze (milczeć) .......................................”. (ja, Zgadzać) ........................................ się z
nią, ale nie (wiedzieć) .........................................., dlaczego tak się odbywa? Codziennie
(oglądać) .................................... polskie filmy, (słuchać) .................................... polskiego
radia i muzyki, (czytać) .................................. książki polskich pisarzy, (rozmawiać)
............................ z kolegami z Polski .... Ale wyniku nie (mieć) ............................... . Chyba
(musieć) .................................... zacząć odrabiać zadanie domowe ...
2. Proszę uzupełnić tabelę według wzoru.
czasownik koniugacja (ja) (on) oni
0) powiedzieć IV powiem powie powiedzą
1) widzieć
2) chcieć
3) musieć
4) zrobić
5) zobaczyć
6) dać
7) rozumieć
8) czekać
9) móc
10) spacerować
11) wstawać
12) pływać
13) sprawdzać
14) szukać
15) wyobrażać
16) jeść
17) jechać
18) jeździć
19) myśleć
20) wierzyć
21) poznać
22) brać
23) śmieć
24) słuchać
107
 Podręcznik A2
25) słyszeć
26) mieć
27) czuć
28) pisać
29) uciekać
30) wiedzieć

3. Proszę postawić czasowniki w prawidłowe formy i połączyć połówki idiomów.

1.Co cię nie (zabić) ________________
2. Głupich nie (oni, siać) ___________
3. Gdy kota nie (mieć) _____________
4. Kto (pytać) ____________________
5. Co głupi (stracić)_______________,
6. Jak sobie (ty,pościelić) ___________
7. Dopóty dzban wodę (nosić) _______
8. Zgoda (budować) _______________
A.tym się mądry (wzbogacić) ___________
B. myszy (harcować) __________________
C. to cię (wzmocnić) __________________
D. tak się (ty, wyśpać) _________________
E. (on, nie błądzić) ___________________
F. niezgoda (rujnować) ________________
G. sami się (rodzić) ___________________
H. dopóki mu się ucho nie (urwieć)_______

II. Codzienne czynności

4. Proszę uzupełnić tekst formami czasowników w czasie teraźniejszym.
Codziennie rano (0) biorę (brać) prysznic. (Ja) (1) ……...........…………….
(wstawać) rano o siódmej. (Ja) (2) …………...........……….. (iść) do kuchni i (3)
…………...... (robić) herbatę i kawę dla całej rodziny. Moja córka (4)
……………………......………. (przygotowywać) kanapki. Syn (5) ……....………
(włączać) radio i wszyscy (my) (6) ………………………… (słuchać) wiadomości. Córka
(7) ...............…………...…… (dawać) jedzenie psu i kotu, a następnie (8)
…………............………. (iść) z psem na spacer. To ona (9) …………………..........……….
(opiekować się) zwierzętami. Mąż (10) ……........…………. (jechać) do pracy o ósmej.
Dzieci same (11) ............................ (iść) do szkoły. Ja dużo (12) .....................................
(pracować) w domu. (Ja) (13) ……….......…………. (czytać), (14)
………..............………… (pisać), ponieważ (15) ............................. (być) nauczycielem
języka polskiego. Po południu dzieci (16) ....................................... (wracać) ze szkoły i
(my) dużo (17) ………....…………………. (rozmawiać). Cała rodzina (18)
………..............…… (jeść) obiad. Potem (my) (19) ................................. (pić) herbatę i (20)
................................... (oglądać) telewizję.

108
 Podręcznik A2
5. Proszę wspomnieć nazwy codziennych czynności i opisać zwykłe dni pana
Jabłońskiego i jego syna. Komu trudniej się żyje?

6. Proszę zadać pytania swojemu sąsiadowi, a potem o nim opowiedzieć.

1) O której godzinie zwykle pan(i) wstaje?
2) Co pan(i) najbardziej lubi robić rano?
3) Czego pan(i) nie lubi robić rano?
4) Z kim pan(i) idzie (jedzie) do pracy/uczelni?
5) Ile filiżanek kawy pije pan(i) codziennie?
6) Co pan najbardziej lubi w swojej pracy?
7) Czy chodzi pan(i) gdzieś po pracy?
8) Woli pan (i) kąpiel czy prysznic?
9) Ile godzin spędza pan(i) w Internecie?
10) Czy szybko pan(i) zasyna?
7. Proszę przetłumaczyć na swój język. Z 10 wyrażeniami proszę ułożyć zdania.
spieszyć się, ubrać się (przebrać się) połaskotać kogoś /pogłaskać kota
wejść po schodach – zejść ze schodów prasować
czesać się czekać na autobus
gotować wyprowadzać psa
gimnastykować się – ćwiczyć spojrzeć w lustro
życie codzienne zapalić zapałkę
malować się (umalować się) ścielić łóżko
wyrzucać śmieci poza domem
popaść w rutynę rozrywka, hobby, zajęcie
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

109
 Podręcznik A2
III. Tryb rozkazujący
Tryb rozkazujący. Tworzenie (bądź!)
I. Tworzenie. Formy ty; my, wy
I.a. konigacje 1 i 2: czas teraźniejszy (forma on) – -aa ± -my/-cie
koniugacja temat ty my, wy
koniugacja 1 pisać: pisz-e → pisz! pisz! → piszmy! piszcie!
czas
-ę, -esz malować: maluj-e → maluj! maluj! → malujmy! malujcie!
teraźniejszy
koniugacja 2 (forma on) mówić: mów-i → mów! mów! → mówmy! mówcie!
-ę, -isz/-ysz usłyszeć: usłysz-y → usłysz! usłysz! → usłyszmy! usłyszcie!

I.b. konigacje 3 i 4: czas teraźniejszy (forma oni) – -ą ± -my/-cie

koniugacja temat ty my, wy
koniugacja 3 czytać: czytają → czytaj! czytaj! → czytajmy! czytajcie!
czas
-am, -asz grać: grają → graj! graj! → grajmy! grajcie!
teraźniejszy
koniugacja 4
(forma oni) umieć: umieją → umiej! umiej! → umiejmy! umiejcie!
-em, -esz jeść: jedzą → jedz! jedz! → jedzmy! jedzcie!
Wyjątki:
- być – bądź! mieć – miej!
- wziąć – weź! stać – stój! zrozumieć – zrozum!
- czasowniki na -awać: dawać – dawaj! (bo: dać – daj!), wstawać – wstawaj!

UWAGI!
1) Niektóre czasowniki, które kończą się na 2-3 spółgłoski, mają rozszerzenie -yj/-ij:
- wytrzeć: wytrze – wytrzyj! (nie: wytrz!);
- zapomnieć: zapomni – zapomnij! (nie: zapomń!);
ale: tańczyć: tańczy – tańcz! (nie: tańczyj!).

2) Niektóre czasowniki mogą mieć wymiany:

wymiana tryb rozkazujący
o→ó robić: robi → rób!
ni → ń płynąć: płynie → płyń
si → ś nosić: nosi → noś
zi → ź wozić: wozi → wóź
ci → ć płacić: płaci → płać!
dzi → dź chodzić: chodzi → chodź!
8. Proszę utwórzyć tryb rozkazujący według wzoru.
bezokolicznik koniugacja forma dla tworzenia Tryb rozkazujący
0) pokazać 1 (-ę, -esz) pokaże pokaż!
powiedzieć 4 (-em, -esz) powiedzą powiedz!
1) dopisać
2) pamiętać
3) chodzić
110
 Podręcznik A2
4) przeczytać
5) zobaczyć
6) gotować
7) umieć
8) wracać
9) jechać
10) jeść

9. Proszę utwórzyć formy trybu rozkazującego.

WZÓR: (ty) Jedź (jechać) ze mną!
1) (wy) (kupić).............................. dla mnie litr mleka!
2) (ty) (zacząć) ..............................wreszcie myśleć!
3) (ty) (zapłacić) ............................ chociaż za siebie!
4) (ty) (mówić) .............................. do mnie jeszcze!
5) (wy) (zaprosić) .......................... nas kiedyś do siebie!
6) (wy) (spędzić).............................. z nami ten wieczór!
7) (ty) (dać).................................... mi jeszcze jedną szansę!
8) (wy) (przestać) .................................. sami siebie oszukiwać!

10. Proszę przekształć zdania według wzoru.

WZÓR: On dużo czyta. Ty też dużo czytaj!
1) Ona mówi mi same komplementy. Ty też ............................
2) Oni budują nowy dom. My też .............................................
3) Ja szanuję jego poglądy. Ty też ............................................
4) My ignorujemy dyletantów. Wy też .....................................
5) Ona często się modli. Ty też .................................................
6) Oni nie boją się konfrontacji. My też się nie ........................
7) Adam pytał mnie o wszystko. Ty też ....................................
8) Już się nad tym zastanowiłem. Ty też ...................................
9) My zgadzamy się na wszystko. Ty też ..................................
10) Dzisiaj gramy w szachy. Ty też .............................................

111
 Podręcznik A2
Tryb rozkazujący. Tworzenie (niech będzie!)
II. Tworzenie. Formy on, ona, ono; oni one
- niech + czas teraźniejszy (formy 3 osoby)
koniugacja temat on, ona, ono oni, one
koniugacja 1 pisać: niech pisze! pisać: niech piszą!
-ę, -esz malować: niech maluje! malować: niech malują!
koniugacja 2 czas mówić: niech mówi! mówić: niech mówią!
-ę, -isz/-ysz teraźniejszy słyszeć: niech słyszy! słyszeć: niech słyszą!
koniugacja 3 (formy 3 osoby) czytać: niech czyta! czytać: niech czytają!
-am, -asz grać: niech gra! grać: niech grają!
koniugacja 4 umieć: niech zrozumie! umieć: niech zrozumieją!
-em, -esz jeść: niech je! jeść: niech jedzą!
11. Proszę utworzyć zdania według wzoru.
WZÓR: Oni nie chcą iść do dentysty. Niech idą do dentysty!
1) Czy Anna ma kupić bilet dla ciebie? ......................................................
2) Czy oni mogą jeść tak późno?.................................................................
3) Czy Adam może wejść? ..........................................................................
4) One chcą spać. ........................................................................................
5) Czy również on może próbować? ...........................................................
6) Czy wszyscy muszą tego słuchać? ........................................................
7) Oni nie chcą na to patrzeć ......................................................................
8) Rodzice chcą odpocząć ..........................................................................
12. Proszę utworzyć zdania według wzoru.
WZÓR: Przeczytaaj mi gazetę! (pan) Niech pan przeczyta mi gazetę!
1) Zostań ze mną! (pani)................................................
2) Wróć jutro! (pan) ........................................................
3) Siadaj tutaj! (państwo) ..............................................
4) Zjedz coś! (panie)........................................................
5) Czekaj jeszcze! (panowie) ..........................................
6) Zacznij sam! (pan) ......................................................
7) Popatrz wreszcie! (pani) ..............................................
8) Myślcie o nas! (państwo) ..........................................
koniugacja koniugacja 1 koniugacja 2 koniugacja 3 koniugacja 4
pisać mówić Czytać umieć
(ty) pisz! mów! czytaj! umiej!
on, ona, ono niech pisze! niech mówi! niech czyta! niech umie!
(my) piszmy! mówmy! czytajmy! umiejmy!
(wy) piszcie! mówcie! czytajcie! umiejcie!
oni, one niech piszą! niech mówią! niech czytają! niech umieją!

112
 Podręcznik A2
IV. Rady, polecenia i rozkazy
13. Proszę przeczytać fragment wiersza „Żaba” Jana Brzechwy i zmienić czasowniki w
trybie rozkazującym według wzoru.
"Pani zanadto się poci,
Niech pani unika wilgoci Unikaj wilgoci!
Niech pani się czasem nie kąpie, ........................................
Niech pani nie siada przy pompie, ........................................
Niech pani deszczu unika, ........................................
Niech pani nie pływa w strumykach, ........................................
Niech pani wody nie pija, ........................................
Niech pani kałuże omija, ........................................
Niech pani nie myje się z rana, ........................................
Niech pani, pani kochana, ........................................
Na siebie chucha i dmucha, ........................................
Bo pani musi być sucha!"

14. Proszę uzupełnić zdania według wzoru.

WZÓR: Jeśli jesteś śpiący, to śpij!
1) Jeśli jesteś za gruba, to .......................................................... !
2) Jeśli macie pytania, to ........................................................... !
3) Jeśli masz pragnienie, to ....................................................... !
4) Jeśli nie masz pieniędzy, to ................................................... !
5) Jeśli macie coś do powiedzenia, to ........................................ !
6) Jeśli lubisz taką muzykę, to ................................................... !
7) Jeśli musisz iść, to ................................................................. !
8) Jeśli masz numer jej telefonu, to ........................................... !
9) Jeśli nikt nie słyszy tego, co mówisz, to ................................!
10) Jeśli lubisz milczeć, to .......................................................... !

15. Proszę samodzielnie utworzyć zdania według wzoru.

WZÓR: Adamie, jesteś zmęczony? – To idź spać!
1) Czy masz za dwa dni egzamin? ...........................................................................
2) Czy są państwo głodni?! .....................................................................................
3) Czy wiesz Marku, że palenie papierosów jest szkodliwe? ...................................
..............................................................................................................................
4) Widzisz, Ewo, że potrzebuję twojej pomocy. ...............................................
5) Już dawno powinieneś zrezygnować z tej brody. .................................................
6) Jest już prawie południe, a ty ciągle leżysz w łóżku!
..................................................................................................................................
7) Ta sukienka nie nadaje się na dzisiejszy wieczór. .......................................................

113
 Podręcznik A2
8) Grałeś całe przedpołudnie w piłkę. Jesteś brudny i spocony.
....................................................................................................................
9) Wiesz, że znowu czekałem na ciebie prawie godzinę?
...............................................................................................................................
10) Myślę, moja droga, że bylibyśmy świetnym małżeństwem.
...............................................................................................................................
16. Czasowniki w nawiasach proszę wpisać w formie rozkazującej. //
Kłótnia
Kobieta: Nie (wracać) …………………………… z pracy do
domu tak późno!
Mężczyzna: Nie (krzyczeć) ………………………… na mnie.
Codziennie krzyczysz i krzyczysz. Mam tego dość!
Kobieta: Nie (powtarzać) ………………………. ciągle, że
krzyczę. Ja proszę cię od dawna:
(zadzwonić)……………………….., jeśli wiesz, że musisz
zostać w pracy.
Mężczyzna: Nie (mówić) ………………………, że nie dzwonię. Dziś naprawdę nie
mogłem. Byłem cały czas bardzo zajęty.
Kobieta: (Spróbować) ……………………….. mnie zrozumieć. Czekam z obiadem już 2
godziny!! Dzieci czekają. Jesteśmy głodni!!!
Mężczyzna: To ( jeść - wy) ………………….. beze mnie! Nie musicie na mnie czekać!
Kobieta: Lepiej (umyć) ………….. ręce i (siadać)................................... do stołu!
Mężczyzna: Nie (rozkazywać) ………………………. mi jak małemu dziecku!
Kobieta: To nie (zachowywać) …………………………….. się jak dziecko!
Mężczyzna: Jak dziecko?? Nie (być) ………………….. śmieszna. To
ja utrzymuję dom i dzieci!
Kobieta: (Przestać – my) ………………………….. się kłócić… (Chodzić –
my) ………………….. do kuchni. Ugotowałam twoją ulubioną zupę…
Mężczyzna: Mówiłem: nie (gotować) …………………………… mi zup!
Lekarz zalecił mi dietę!
Kobieta: Tak?? To sam (robić) ………………………. sobie obiady. Zakupy też!
Mężczyzna: Nie (dramatyzować) ………………………………! Ja tylko
rezygnuję z zup!
Kobieta: Wiesz… To (iść) …………………………. do pracy i (kupować)
…………………. obiady w stołówce!! Ja przestaję ci gotować.
17. Proszę ułóżyć po 5 rad dla kobiety i mężczyzny w trybie rozkazującym, aby zostali
oni idealni.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

114
 Podręcznik A2
18. Proszę uzupełnić cytaty formami czasowników w trybie rozkazującym.
1) Szczęścia (szukać) _______________________blisko siebie, bo ono jest w drobnych,
codziennych radościach. Joseph Fohat
2) (Przestać) ___________________ obawiać się doskonałości, i tak nigdy jej nie
osiągniesz. Salvador Dali
3) (Cieszyć się) ____________________ w życiu drobiazgami, bo któregoś dnia możesz
spojrzeć za siebie i zobaczyć, że były to rzeczy wielkie. Robert Brault
4) Nie (sądzić) _____________________, że radość polega na śmiechu, radość to rzecz
bardzo poważna. Seneka Młodszy
5) (Sprawiać) _____________________innym radość. Zobaczysz wtedy, że radość cieszy.
Friedrich Theodor Vischer
♫ 19. Proszę uzupełnić prawdiłowymi formami czasowników w trybie rozkazującym, a
następnie posłuchać piosenki i sprawdzić.
Dżem – Do kołyski
1. .......................... (ty, żyć) z całych sił
I ........................................ (uśmiechać się) do ludzi
Bo nie jesteś sam
............................ (Spać), nocą ............................ (śnić),
Niech zły sen Cię nigdy więcej nie obudzi
Teraz .................................. (spać).

Niech dobry Bóg

Zawsze cię za rękę trzyma
Kiedy ciemny wiatr
Porywa spokój
Siejąc smutek i zwątpienie
.......................................... (Pamiętać), że
ref
Jak na deszczu łza
Cały ten świat nie znaczy nic a nic...
Chwila, która trwa
Może być najlepszą z Twoich chwil...
2. .......................... (Iść) własną drogą
Bo w tym cały sens istnienia
Żeby umieć żyć
Bez znieczulenia
Bez niepotrzebnych niespełnienia
Myśli złych.

115
 Podręcznik A2
LEKCJA 11. Konsumpcja i reklamacja
I. Usługi i sklepy
1. Proszę połączyć szyldy i nazwy usług, a następnie wyjaśnić, w jakich sytuacjach
korzystamy z tych punktów usługowych.

2. Proszę połączyć. Idziesz tam...

♫ 3. Proszę uporządkować dialog. [k2/ L12-d2]

116
 Podręcznik A2
4. Proszę opisać położenie sklepów.

WZÓR: Drogeria jest obok galanterii skórzanej.

1) Galanteria skórzana jest między ................................... a ................................... .
2) Cukiernia jest za ......................................., obok ................................................
3) Jubiler jest przed ..........................................., koło ........................................... .
4) Sklep papierniczy jest nad ........................................... .
5) Sklep obuwniczy jest pod ..................................., obok ......................................
6) Warzywniak jest koło ........................................, na ........................................... .
7) Piekarnia jest na ........................................... .
5. Proszę popatrzeć na sklepy i napisać, co można w nich kupić.

sklep spożywczy sklep mięsny warzywniak

piekarnia Cukiernia kwiaciarnia

sklep odzieżowy sklep obuwniczy galanteria skórzana

sklep papierniczy księgarnia drogeria

apteka Jubiler zegarmistrz

117
 Podręcznik A2
II. Konsumpcja
6. Proszę odpowiedzieć na pytania.
1) Gdzie zwykle robisz zakupy?
2) Czy lubisz supermarkety? Dlaczego?
3) Jakiego typu produkty kupujesz najczęściej?
4) Czy często kupujesz coś przez Internet?
7. Proszę przeczytać tekst i powiedzieć, czy poniższe zdania są prawdziwe (P) czy
nieprawdziwe (N). [k2/ L20-a1]

118
 Podręcznik A2
♫ 8. Jeden reporter przeprowadził sondę na temat zakupów. Proszę dopasować
pytania do wypowiedzi osób, a następnie posłuchać nagrań i uzupełnić teksty. [k2/
L20-b2]

119
 Podręcznik A2
9. Proszę dopasować słowa i definicje.

♫ 10. Proszę pomyśleć, jak robią zakupy poniższe osoby, a potem posłuchać nagrań i
dopasować tekst do fotografii. [k2z/ L20-14, n.112-117]

120
 Podręcznik A2
III. Tryb warunkowy
Tryb warunkowy/ przypuszczający (co byłoby?)
Tworzenie (czasownik być)
1. Odmiana (czasownik być)
ODMIANA być
liczba rodzaj rodzaj rodzaj
r.m. r.ż. r.n
pojedyncza męski żeński nijaki
(ja) -bym -bym - byłbym byłabym -
(ty) -byś -byś - byłbyś byłabyś -
on, ona, ono -by -by -by byłby byłaby byłoby
liczba rodzaj rodzaj
r.m/os. r.nm/os.
mnoga męskoosobowy niemęskoosobowy
(my) -byśmy -byśmy bylibyśmy byłybyśmy
(wy) -byście -byście bylibyście byłybyście
oni, one -by -by byliby byłyby
UWAGI!
Wszystkie wymiany czasu przeszłego zostają w trybie warunkowym.
mieć wziąć
r.m. r.ż. r.n. r.m. r.ż. r.n.
miałbym miałabym - wziąłbym wzięłabym -
miałbyś miałabyś - wziąłbyś wzięłabyś -
miałby miałaby miałoby wziąłby wzięłaby wzięłoby
r.m/os. r.nm/os. r.m/os. r.nm/os.
mielibyśmy miałybyśmy wzięlibyśmy wzięłybyśmy
mielibyście miałybyście wzięlibyście wzięłybyście
mieliby miałyby wzięliby wzięłyby
12. Proszę wybrać odpowiednią formę czasownika być w czasie przeszłym.
a. liczba pojedyncza: on/ ona/ ono.
1) Jacek byłby/ byłaby/ byłoby dobrym ojcem.
2) Na ulicy świeciłby/ świeciłaby/ świeciłoby słońce, jeśliby nie deszcz.
3) Anna zadzwoniłby/ zadzwoniłaby/ zadzwoniłoby, ale pomyślała, że późno.
4) Czy pani chciałby/ chciałaby/ chciałoby to przymierzyć?
5) Adam poszedłby/ poszłaby/ poszłoby, jeżeliby było gdzie.
6) To dziecko mógłby/ mogłaby/ mogłoby zostać dobrym aktorem.
b. liczba pojedyncza: ja.
7) Mam na imię Ewa. Nie byłbym/ byłabym tak pewna, że wszystko w porządku.
8) Jestem Jolanta. Wolałbym/ Wolałabym kupić nowy telefon.
9) Moje imię Artur. Nie oglądałbym/ oglądałabym tego filmu nawet za darmo!
10) (ja, r.ż.) Wziąłbym/ Wzięłabym tę pracę, ale nie mam czasu.
11) Jestem Rafał. Zjadłbym/ Zjadłabym tę zupę.
12) (ja, r.m.) Nie mógłbym/ mogłabym wytrzymać tego.

121
 Podręcznik A2
c. liczba pojedyncza: ty.
13) Adamie, gdzie pojechałbyś/ pojechałabyś latem?
14) Anno, czy byłbyś/ byłabyś taka miła, żeby zmyć naczynia?
15) Andrzeju, kiedy mógłbyś/ mogłabyś przyjść do nas?
16) Marku, czy poszedłbyś/ poszłabyś ze mną w góry?
17) Doroto, komu musiałbyś/ musiałabyś podziękować?
18) Zosiu, czy wziąłbyś/ wzięłabyś ślub z Danielem?
d. liczba mnoga: oni/ one.
19) Anna i Dorota zrobiliby/ zrobiłyby to lepiej.
20) Oni byliby/ byłyby dobrą parą!
21) Chłopcy poszliby/ poszłyby na mecz razem, ale mecz odwołano.
22) One mogliby/ mogłyby zrobić to.
23) Koleżanki mieliby/ miałyby dobrą podróż, ale coś poszło nie tak.
24) Czy państwo zjedliby/ zjadłyby jeszcze po kawałku tortu?
e. liczba mnoga: my.
25) Jestem Marek, a to Tomasz. Moglibyśmy/ Mogłybyśmy wam pomóc?
26) Jestem Hanna, a to Marta. Bylibyśmy/ Byłybyśmy bardzo wdzięczne!
27) (my, r.ż.) Zjedlibyśmy/ Zjadłybyśmy coś smacznego na kolację.
28) Państwo Nowakowie: Chcielibyśmy/ Chciałybyśmy założyć konto.
29) (my, r.m.) Nigdy nie wzięlibyśmy/ wzięłybyśmy takiej odpowiedzialności!
30) Jestem Barbara. Może razem z mamą poszlibyśmy/ poszłybyśmy po zakupy.
f. liczba mnoga: wy.
31) Aniu i Ryśku, czy nie zostalibyście/ zostałybyście się na herbatę?
32) Dziewczyny, czy mielibyście/ miałybyście ochotę na deser?
33) (wy, r.ż.) Czy nie odwieźlibyście/ odwiozłybyście mnie do szkole?
34) Chłopcy, czy moglibyście/ mogłybyście nie mówić o tym nikomu?
35) (wy, r.m.) Czy nie posprzątalibyście/ posprzątałybyście tutaj?
36) Babciu! Mamo! Czy zjedlibyście/ zjadłybyście tort ugotowany przeze mnie?
13. Proszę wpisać odpowiednią formę czasownika według wzoru.
WZÓR: Anna chciałaby pojechać do Meksyku. Też (ja, r.ż.) chciałabym tam pojechać.
1) Chcielibyśmy dzisiaj pospacerować. Czy wy (r.ż.) też .............................................?
2) Oni chcieliby pojechać nad morze. Też (ja, r.m.) ......................................................
3) Weronika chciałaby kupić sukienkę. Jej koleżanki też ...............................................
4) Janusz chciałby wreszcie zjeść coś. Też (my, r.m.) ....................................................
5) Czy chciałbyś dzisiaj się spotkać? My (r.ż.) ...............................................................
6) Chciałbyś nic nie robić i mieć kasę. Twój brat też ................................................ tak.
7) Moje sąsiedzi chcieliby przeprowadzić się. Ale ich dzieci nie ...................................
8) Chciałybyśmy pojechać w góry. Czy wy (r.m.) ........................................................?
14. Proszę wpisać formę czasownika w trybie warunkowym.
WZÓR: (kupić – ja, r.ż.) Kupiłabym sobie tę książkę, ale jest za droga.
1) Marta (odwiedzić) ……………………………… nas, ale ma dużo pracy.
(pomóc – my, r.ż.) ……………………………… wam, ale nie wiemy jak.
122
 Podręcznik A2
2) Czy (pójść – ty, r.m.) ……………………………… ze mną na spacer?
3) (pojechać – my, r.m.) ……………………… na narty, ale teraz nie ma śniegu.
4) (pożyczyć – ja, r.m.) …………………………… ci rower, ale sam go potrzebuję.
5) Czy (napisać – ty, r.m.) ……………………………… do niej list?
6) (napić się – my, r.ż.) ………………........………… kawy, ale nie mamy już czasu.
7) Czy (zjeść – wy, r.ż.) ……………………………… coś słodkiego?
8) (obejrzeć – ja, r.m.) ……………………………… ten film, ale dzisiaj nie mogę.
9) (dać – ja, r.ż.) …………………………… ci tę książkę, ale to prezent od Jacka!
10) Jan (wziąć) ……………………………… urlop, ale ma dużo pracy.
11) Czy (odwieźć – wy, r.m.) ……………………………… mnie do domu.

15. Proszę zmienić zdania na tryb warunkowy według wzoru.

WZÓR: Chcę (r.m.) pojechać na wakacje. Chciałbym pojechać na wakacje.
1) Czy możecie (r.m.) kupić samochód? .................................................................
2) One mają dobre szanse. .......................................................................................
3) Chcemy (r.m.) mieć dziecko. ............................................................................
4) Możesz (r.ż.) podać mi długopis? ........................................................................
5) Moje dziecko woli lody. ......................................................................................
6) Mogę (r.ż.) ci pomóc? ..........................................................................................
7) Oni chcą studiować. .............................................................................................
8) Czy (r.ż.) zjecie jeszcze trochę? ...........................................................................
9) Anna weźmie kredyt. ............................................................................................
10) Czy chcesz (r.m.) mieszkać w Krakowie? ...........................................................
11) Czy możemy (r.ż.) mieć psa? ................................................................................
12) Marek pójdzie do domu. .......................................................................................
Zdanie warunkowe
subjekt 1 subjekt 2
Gdybym (ja) (ja) byłbym/ byłabym dobrze!
miał/ miała dom,
Gdybyś (ty) (ty) byłbyś/ byłabyś dobrze!
Gdyby on/ ona/ on byłby/ ona byłaby dobrze!
miał/ miał/ miało dom, (to)
ono (ono) byłoby dobrze!
Gdybyśmy (my) (my) bylibyśmy/ byłybyśmy dobrze!
Gdybyście (wy) mieli/ miały dom, (my) bylibyście/ byłybyście dobrze!
Gdyby oni/ one oni byliby/ one byłyby dobrze!
16. Proszę zmienić zdania na tryb warunkowy według wzoru.
a) Pojechałem do Warszawy i zwiedziłem Stare Miasto. –
Gdybym pojechał do Warszawy, zwiedziłbym Stare Miasto.
1) Mój syn namalował obraz, a ja powiesiłam ten malunek na ścianie.
...................................................................................................................................
2) Zorganizowaliśmy imprezę i bawiliśmy się do rana.
.....................................................................................................................................
3) Wypiłeś kawę i poczułeś się lepiej.
.....................................................................................................................................
123
 Podręcznik A2
4) Babcia czyta wnukowi książkę na dobranoc i dziecko wcześnie idzie do łóżka.
.....................................................................................................................................
5) Nie jestem zajęta i mogę przyjść do was jutro wieczorem.
.....................................................................................................................................
b) Nie miałam temperatury, więc nie poszłam do lekarza. –
Gdybym miała temperaturę, poszłabym do lekarza.
6) Mój przyjaciel nie kupił ani chleba, ani mleka, więc nie było nic do jedzenia.
......................................................................................................................................
7) Nigdy nie lubiłem muzyki rockowej, więc nie słuchałem jej.
......................................................................................................................................
8) Edzio nie uczył się, więc nie zdał egzaminu.
......................................................................................................................................
9) Nie dostałeś zaproszenia, więc nie poszedłeś na wernisaż.
......................................................................................................................................
10) Nie spotkaliśmy Piotra, więc nie zaprosiliśmy go do nas.
......................................................................................................................................
17. Proszę uzupełnić zdania według wzoru.

FUNKCJE TRYBU WARUNKOWEGO

Funkcja PRZYKŁADY
Prośba Czy mógłby Pan otworzyć okno?
Propozycja Mogłabym Ci jakoś pomóc.
Życzenie Chciałbym mieć przyjaciela.
Przypuszczenie Myślę, że ona mogłaby to zrobić.
Rozkaz (złagodzony) Umyłbyś wreszcie samochód.

124
 Podręcznik A2
♫ 18. Proszę wysłuchać wypowiedzi i zaznaczyć ich funkcję. [h2/ L9-3a]

19. Proszę zareagować na poniższe sytuacje, wykorzystując tryb warunkowy.

IV. Reklamacja
♫ 20. Proszę wysłuchać nagrania i wyjaśnić podkreślone zwroty. [k2/ L12-b1]

21. Proszę wybrać odpowiedni wariant.

WZÓR: To nieprzemakalne/ niedopuszczalne, żeby tak traktować klientów!
1) Ta sytuacja jest nie do przyjęcia/ wzięcia!
2) Jestem oburzająca/ oburzona faktem, że nikt jej nie pomógł.
3) Jej zachowanie było skandalicznie/ skandaliczne.
4) Chcieliśmy wyrazić swoje zaniedbanie/ niezadowolenie.
5) Klienci prosili/ domagali się rekompensaty.
6) Naprawdę doradzam/ odradzam ci taką decyzję!
7) Wszyscy zniechęcali/ odmawiali go do tego wyjazdu, a on pojechał.
8) Nie spełnili państwo swoich obowiązków! To interwencja/ skandal!

125
 Podręcznik A2
♫ 22. Proszę posłuchać rozmowy telefoniczne i zrobić zadania. [h2/ L12-2bc]
Która rozmowa to: O które urządzenie chodzi?
aaa pytanie o realizację zamówienia .....................................................
aaa prośba o naprawę urządzenia .....................................................
aaa reklamacja .....................................................
23. Proszę uzupełnić zdania czasownikami z ramki w odpowiedniej formie).
chodzić * popsuć się * zepsuty * reklamować * wyłączyć * włączyć * nie działać * naprawiony * naprawiać

24. Proszę dopasować.

25. Proszę uzupełnić dialog używając słów z ramki.

26. Proszę ułożyć dialog o reklamacji, wykorzystując słowa z ramki.

gwarancja * paragon * mechanicznie * uszkodzony * naprawić * zwrócić pieniądze * wymienić
1) Twoja komórka nie działa, nie możesz wysłać SMS-a.
2) Twój ekspres do kawy jest zepsuty.
3) Masz dostęp do Internetu tylko w weekendy.
4) Twoja pralka zepsuła się po pierwszym praniu.
5) Twój telewizor pokazuje tylko jeden kanał.
6) Twój zegar nie chodzi.

126
 Podręcznik A2
LEKCJA 12. Gdzie mieszkasz? Czym jeździsz?

I. Miasto i wieś
♫ 1. Proszę wysłuchać wypowiedzi i zdecydować, gdzie są wypowiadające się osoby.
[h2/ L6-1e]
1. 2. 3.
a) w sklepie a) na skrzyżowaniu a) na poczcie
b) w kawiarni b) na przystanku b) w banku
c) w parku c) na stacji benzynowej c) w urzędzie
4. 5. 6.
a) na dworcu a) w pubie a) w budce telefonicznej
b) na lotnisku b) na ulicy b) na światłach
c) na przystanku c) w budce telefonicznej c) na przystanku
7. 8. 9.
a) na ulicy a) na ulicy a) w teatrze
b) na parkingu b) w warsztacie b) na uniwersytecie
c) w supermarkecie c) na parkingu c) w muzeum

2. Proszę napisać, gdzie oni pracują.

3. Proszę wpisać poniższe nazwy do odpowiedniej kolumny.

127
 Podręcznik A2
4. Proszę powiedzieć, gdzie można zobaczyć taki napis.
WZÓR: Napis 1 można zobaczyć w muzeum lub...
dworzec * kino * teatr * kościół * apteka * sklep * supermarket *
restauracja * pszychodnia * muzeum * ulica

♫ 5. Proszę wysłuchać wypowiedzi Polaków. Opowiadają oni o różnych miastach.

Proszę dopasować numer wypowiedzi do miasta. [h2/ L6-6ab, n.12]

♫ 6. Proszę zanotować cechy, które decydują o unikalnym charakterze wskazanych

miast. [h2/ L6-6ab, n.12]
Kraków Paryż Gdańsk Wenecja

Kalisz Berlin Warszawa Nowy Jork

128
 Podręcznik A2
♫ 7. Reporter Adam Śpiewak przeprowada sondę uliczną. Proszę wysłuchać nagrania
i zdecydować, czy wypowiadające się osoby są zadowolone czy niezadowolone z tego, że
są mieszkańcami dużego miasta. [h2/ L6-1bc]

Proszę powiedzieć, jakie argumenty podają wypowiadające się osoby.

8. Proszę przeczytać tekst i powiedzieć, czy poniższe zdania są prawdziwe (P) czy
nieprawdziwe (N).

129
 Podręcznik A2
9. Proszę uzupełnić zdania słowami z ramki.

♫ 10. Proszę posłuchać wypowiedzi i zaznaczyć, które czy informacje są prawdziwe

(P), czy nieprawdziwe (N). [h2/ L7-1efg]
P N
1) Adam ma w mieście swoją firmę. 
2) Adam mieszka i pracuje na wsi.
3) Profesor Zarębski uważa, że wieś jest cudowna.
4) Profesor Zarębski chciałby mieszkać na wsi.
5) Anna uważa, że wieś to wspaniałe miejsce dla turystów.
6) Anna mówi, że model życia na wsi i w mieście jest podobny.
♫ 11. Proszę posłuchać wypowiedzi i uzupełnić luki. [h2/ L7-1efg]
Mam na imię Adam, jestem Marian Zarębski, skromny Mam na imię Anna, jestem
rolnikiem, mam 25 lat. profesor polonistyki na socjologiem ..........................,
Mieszkałem w mieście Uniwersytecie Jagielońskim, 58 mam 34 lata. Myślę, że wieś to
............................ lat, kiedy lat. Naturalnie uważam, że wieś oczywiście piękne miejsce
chodziłem do szkoły, ale nie jest ............................ , dla............................... . Ale
chciałem tam zostać. Moim naprawdę ............................: praca w polu jest naprawdę
zdaniem na wsi jest lepiej: można spacerować po ...................... i nie ma tu dobrej
czyste .................... , zdrowe ....................... i pić ..................... . Dzieci mają
..................., ............................... ........................ mleko. Słuchać ......................... do szkoły,
. Mam dużo .......................: ..................... ptaków, siedzieć dorośli .......................... . To jest
zwierzęta, 30 hektarów pod ....................... i pisać po prostu
....................... i to jest moja książki... Chciałbym być ................................model
firma, moja ....................... rolnikiem! życia.
12. Role. Proszę wybrać role i przedstawić scenki w grupach.

130
 Podręcznik A2
II. Dopełniacz liczby mnogiej
Dopełniacz liczby mnogiej (kogo? czego?)
= Biernik liczby mnogiej męskoosobowy (kogo ich?)
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
)
r.niajki moje małe okno – bez moich małych okien
to bliskie pole – wśród tych bliskich pól
– -Ø1)
ALE! dziecko –drogich dzieci,
oko – piwnych oczu, ucho – dużych uszu
- na -um (l.p.) to stare muzeum – od tych starych muzeów
drogie akwarium – do drogich akwariów
r.męski twardy ten duży dom – obok tych dużych domów
- na -owie (M.l.mn.) -ów zły król (to są królowie) – u złych królów
- na -c, -j swój chłopiec – dla swoich chłopców
miły kierowca – wśród miłych kierowców
ten daleki kraj – do tych dalekich krajów
stwardniały mój dobry pisarz – dla moich dobrych pisarzy
-y
-ych ten ostry miecz – bez tych ostrych mieczy
-ich miękki twój drogi gość – dla twoich drogich gości
-i
ten wierny koń – nie ma tych wiernych koni
r.żeński - na –a dobra żona – dla dobrych żon
ta wielka ulica – do tych wielkich ulic
-Ø1)
twoja miła babcia – u twoich miłych babć
- na –i sroga pani – dwóch srogich pań
- stwardniały na -Ø ta ciemna noc – nie ma tych ciemnych nocy
-y
moja droga rzecz – bez moich drogich rzeczy
- miękki na -Ø ta ładna pieśń – oprócz tych ładnych pieśni
- miękki na -nia szeroka kuchnia – obok szerokich kuchni
*zapoż. na -ja, -ia, - -i okropna sesja – podczas okropnych sesji
ea
ta długa historia – z tych długich historii
stara idea – wśród starych idei
Wyjątki:
- człowiek – dwóch ludzi, brat – dwóch braci, ksiądz – dwóch księży, mężczyzna – dwóch
mężczyzn, rok – dwóch lat.
- niektóre rzeczowniki r.nijakiego (na miękki i stwardniały): narzędzie – dwóch narzędzi,
podziemie – dwóch podziemi, wybrzeże – dwóch wybrzeży...
UWAGI!
1) Rzeczowniki rodzaju nijakiego i żeńskiego z końcówką -Ø mogą mieć wymiany:
wymiana rodzaj nijaki rodzaj żeński
Ø→e okno – okien matka – matek
o→ó pole – pól noga – nóg
ę→ą święto – świąt ręka – rąk
13. Proszę zrobić według wzoru używając formy dopełniacza liczby mnogiej.
a) rodzaj nijaki.
WZÓR: Ile w pokoju jest tych małych łóżek (to małe łóżko).
1) Nie kupiłam........................................................................... (to zielone jabłko)?
131
 Podręcznik A2
2) W tej dużej sali jest dziesięć ......................................................... (duże okno).
3) Ilu .................................................................... (to piękne zdjęcie) potrzebujesz?
4) Tutaj jest dziesięć ................................................................... (słynne muzeum).
5) Ciężarówka ma dużo .............................................................. (to wielkie koło).
6) Ile .............................................................. (polskie święto) jest w listopadzie?
7) Tu jest pięć ............................................................... (liceum ogólnokształcące).
8) Ona nie lubi ..................................................................... (niegrzeczne dziecko).
9) W świecie jest dużo .................................................. (laboratorium chemiczne).
10) Nie narysowałam psu .......................................... (zielone oko) i
.................................................................(wielkie ucho).
b) rodzaj męski (temat twardy i nie tylko).
WZÓR: Nie znam jeszcze swoich studentów (swój student).
1) Nie mogę znaleźć ................................................................ (ten elegancki but)!
2) Uczę się dwóch .............................................................................. (język obcy).
3) Boimy się ......................................................................... (taki agresywny pies).
4) Życzę pani ............................................................................... (najlepszy uczeń)!
5) Czy nie widziałaś ................................................................ (mój młodszy brat)?
6) Szukam ...................................................................... (swój czerwony długopis).
7) Dzisiaj uczęstniczy pięciu .................................................. (zdolny sportowiec).
8) Wypiłem za dużo .......................................................... (ten napój alkoholowy).
9) Nie znałam ................................................................................ (jej były mąż).
10) Jestem niski. Za dużo tu jest.................................................. (wysoki człowiek)!
11) Nie byłem tu od dwóch ..................................................................... (długi rok).
12) Potrzebujemy ................................................................. (uprzejmy sprzedawca).
13) Zazdroszczę ci ..................................................................... (twój biały ząb).
14) Potrzebujemy .................................................................... (swój wygodny stół).
15) Nie wygralibyśmy bez ........................................................... (wierny kibic).
c) rodzaj żeński (słowa na -a i -i).
WZÓR: W sklepie AGD tak dużo tych pojemnych lodówek (ta pojemna lodówka)!
1) Nie znam dużo ................................................................. (aktorka filmowa).
2) Żałujemy ........................................................................ (tamta daleka chwila)...
3) Ile .............................................................. (duża filiżanka) kawy wypiłeś?
4) On kupił mi sto .................................................................... (czerwona róża)!
5) Widzę na zdjęciu pięć .................................................... (moja młodsza siostra).
6) Spotykam coraz mniej .............................................(arogancka spredzawczyni).
7) Nie pamiętam w swoim życiu bardzo........................................... (długa droga).
8) Unikam ........................................................................ (twoja gadatliwa ciocia).
9) Nie umyłam jeszcze ................................................... (ręka).
10) Wybieram wśród dwóch ............................................................ (ta miła niania).
d) rodzaj męski i żeński (temat stwardniały i mękki).
WZÓR: Na tym drzewie mało cienkich gałęzi (cienka gałąź).
1) Nie znoszę ...................................................................... (krótka północna noc)!
2) Jem zawsze z ........................................................................ (mój czysty talerz).
132
 Podręcznik A2
3) Słuchałam o nim ............................................................... (różna rzecz) w radiu.
4) Siedzę naprzeciwko dwóch .................................................... (żółnierz polski).
5) Szukam ................................................................................ (ten nóż kuchenny).
6) Widziałem dużo ............................................................................ (różna twarz).
7) Boję się ...................................................................................... (ten śliski wąż)!
8) Słucham ................................................................................. (swój bliski gość).
9) Kim bylibyśmy bez ................................................................ (nasz nauczyciel)?
10) Szukam.......................................................................................... (wierny koń).
11) Nie znoszę .................................................................................. (zła księgarnia).
12) Stoję obok ................................................................... (ta droga kwiaciarnia).
14. Proszę zamienić obrazki rzeczownikami używając dopełniacza liczby mnogiej.

1) Poszłam do sklepu spożywczego i kupiłam kilo ................................... .

2) On wczoraj kupił dwa kilo .......................................... .

3) Mama prosiła jeszcze kupić dużo ............................................. .

4) Babcia zawsze mówi, że jej kury nie noszą ......................., a jedzą bardzo dużo.
5) Lubię spacerować po parku, i biegać wśród zielonych ........................ .

6) Chcę, żeby w moim domu było bardzo dużo ...........................

7) Ewa chcę mieć dużo dzieci, pięciu .................... i sześć .................

8) Na stadionie często widzimy dużo .................................. .

9) Wielu .................................... nie chce pracować w szpitalach, bo im mało płacą.

PORÓWNANIE: Mianownik i dopełniacz

temat miękki temat stwardniały
l.p. l.mn. l.p. l.mn.
jest jeden są dwa jest jeden są dwa
M.
koń konie pisarz pisarze
r.męski
nie ma jednego nie ma dwóch nie ma jednego nie ma dwóch
D.
konia koni pisarza pisarzy
jest jedna są dwie jest jedna są dwie
M.
wieś wsie noc noce
nie ma jednej nie ma dwóch nie ma jednej nie ma dwóch
D.
wsi wsi nocy nocy
r.żeński
jest jedna są dwie jest jedna są dwie
M.
kość *kości rzecz *rzeczy
nie ma jednej nie ma dwóch nie ma jednej nie ma dwóch
D.
kości kości rzeczy rzeczy

133
 Podręcznik A2
15. Proszę zmienić według wzoru.
WZÓR: To są moi ulubieni pisarze. – Nienawidzę tych pisarzy.
1) Uwielbiam białe noce! – Nie lubię ....................................................................
2) Czy zmyjesz te talerze? – Nie będę zmywać ...................................................
3) Macie piękne twarze. – Na świecie jest dużo ......................................................
4) Na stole leżą ostre noże. – Już nie ma tu tych .......................................................
5) Mam białe myszy w domu. – Nigdy nie miałem .................................................
6) Wyrzuciłem te stare rzeczy. – Więc nie mamy ...................................................
7) To są ci mili listonosze. – Nie zauważyłam ........................................................
8) To są nasi dobrzy lekarze. – Nie znoszę ....................................................
9) Ci polscy nauczyciele tu pracują. – Nie znasz .................................................?
10) Moi eleganccy goście przyszli. – Słucham ..........................................................
11) Małe węże pełzną. – Nie widziałem tu ................................................
12) Znalazłam te dzikie konie! – Szukałem właśnie ..................................................
13) Zobacz! Takie duże łosie! – Boję się ...............................................................
14) Czy kupiłaś te tanie śledzie? – Nie kupiłam .....................................................
15) To są moje ulubione pieraknie! – Nie znam .........................................................
16) Te cienkie gałęzie leżą tu. – Już nie ma ................................................................
17) Mamy takie tanie kuchnie. – Oni nie mają ............................................................
18) Daj mi swoje miłe dłonie. – Nie dam ci ............................................................
19) Znam wszystkie odpowiedzi. – Nie znam .....................................................
20) Mam złamane kości. – Ona nie ma ....................................................................
*KONSTRUKCJA: Liczebniki i dopełniacz l.mn.
Liczebniki pięć i wyżej, liczebniki nieokreślone (dużo, mało, wiele/wielu, kilka/kilku, ile/ilu) i
liczebniki zbiorowe1) (dwoje, troje, czworo, pięcioro...) łączą się:
- z rzeczownikami (i przymiotnikami) w formie dopełniacza liczby mnogiej,
- z czasownikami w formie 3. osoby liczby pojedynczej (forma ono):
Pięć rudych kotów miałczało. Pięciu chobrych mężczyzn stoi u bramy.
Dużo długich ścieżek będzie w parku. Siedem młodych kobiet przyjdzie.
Kilka mińskich liceów jest tu. Dwoje moich ukochanych dzieci słyszy wszystko.
Liczebników zbiorowych (dwoje, troje, czworo...) używmy, kiedy chodzi o:
a. grupę mieszaną (chłopcy+dziewczyny): Troje uczniów biega po klasie.
b. osoby niedojrzałych: Dwoje dzieci grało w gry. Ryczy czworo cieląt.
c. rzeczowniki tylko l.mnogiej: W domu było pięcioro drzwi.
16. Proszę zmienić zdania według wzoru.
WZÓR: Poznałem wielu wspaniałych twórców (wspaniały twórca).
1) Chcę szesnaście .................................................................. (ta zielona gruszka).
2) Mam dużo ................................................................... (swój polski podręcznik).
3) Ilu .............................................................................. (dobry nauczyciel) znasz?
4) Wielu .......................................................... (pracownik biurowy) pracuje u nas.
5) Wiele ............................................................................ (dobry pani) mieszka tu.
6) Kilku .................................................................. (nowy uczeń) nie przyszło.
7) Znam kilka .......................................................................... (nowe muzeum).
134
 Podręcznik A2
8) Dwoje ...................................................................... (rude kocię) się urodziło.
9) Mam czworo ........................................................................ (grzeczne dziecko).
10) W tym mieście jest dziesięć ..................................................... (piękny pałac).
*KONSTRUKCJA: Liczebniki 2, 3, 4 i dopełniacz l.mn.
Po liczebnikach 2, 3, 4 rzeczowniki męskoosobowe mają dwie synonimiczne formy:
2,3,4 + M.lm. + 3os.lm. (oni) 2,3,4 + D.lm. + 3os.lp. (ono)

Dwaj moi synowie byli. Dwóch/ dwu moich synów było.

=
Trzej dobrzy studenci żyją. Trzech dobrych studentów żyje.

Czterej głośni dresiarze będą szli. Czterech głośnych dresiarzy będzie szło.

17. Proszę wybrać odpowiednią odpowiedź.

1) „Dwaj/ Dwóch ludzie z szafą” to etiuda filmowa w reżyserii R. Polańskiego.
2) Trzej/ Trzech tenorów wydało wiele płyt z muzyką operową.
3) „Czterej/ Czterech pancerni i pies” to serial polski o II wojnie światowej.
4) „Dwaj/ Dwóch panowie z Wierony” to wczesna komedia Shakespeare’a.
5) „Trzej/ Trzech panów w łódce (nie licząc psa)” to powieść humorystyczna.
6) Trzej/ Trzech Królowie to Kacper, Melchior i Baltazar.
7) Czterej/ Czterech jeźdźców Apokalipsy wyruszą konno przed Sądem Ostatecznym.
8) „Trzej/ Trzech muszkieterowie” to najbardziej znana powieść A. Dumasa.

III. Transport
18. Proszę podpisać znaki
słowami z ramki.

19. Proszę połączyć zdania i fotografie.

135
 Podręcznik A2
20. Proszę przeczytać tekst i zaznaczyć prawda czy fałsz.

21. Proszę podpisać obrazki.

136
 Podręcznik A2
22. Proszę wytłumaczyć znaczenia znaków.

IV. Czasowniki ruchu

23. Proszę uzupełnić tabelę.

24. Proszę uzupełnić tabelę według wzoru.

26. Proszę uzupełnić zdania czasownikami ruchu według sensu.

137
 Podręcznik A2
♫ 27. Proszę posłuchać fragmentu informacji z GPS-u i uzupełnić tekst. [k2z/ L12-5]
Proszę jechać ulicą Warszawską, ................................... do drugiegi skrzyżowania ze
światłami i ................................... w lewo. Następnie ................................... do Placu
Wolności, ................................... plac i jechać dalej prosto. Potem proszę
................................... przez most i ................................... z miasta. Po dwóch kilometrach
proszę skręcić w prawo i ................................... na obwódnicę. Po dwudziestu kilometrach
proszę ................................... z obwodnicy.
♫ 28. Proszę posłuchać fragmentu informacji z GPS-u i na jego podstawie zaznaczyć
trasę na mapie. [k2z/ L12-5]

29. Proszę uzupełnić tekst słowami z ramki.

objedź * wsiądź * dojedziesz * wjedź * jedź * dojedziesz * skręć *
przejedź * zjedź * wjedź * skręć * przejedź * objedź * przejechać
Rozumiem, że zepsuła się nawigacja, a ty masz słabą orientację w przestrzeni, ale
wszystko ci wytłumaczę. Spokojnie wsiądź do samochodu. ................................... w lewo w
małą wiejską drogą, ................................... nią do obwonicy. ................................... na
obwodnicę i ................................... w stronę miasta. Po 10 kilometrach
................................... pod wiaduktem. Potem ................................... z obwodnicy i
................................... do miasta. Potem musisz ................................... przez most. Następnie
................................... Plac Wolności i ................................... w drugą w prawo. Na
skrzyżowaniu skręć w lewo w ulicę Mostową i ................................... przez kolejny most.
Potem ................................... Plac Niepodległości i skręć w ostatnią w prawo. Tak
................................... do mojego osiedla. Prawda, że to proste?
30. Proszę połączyć zdania z kolumn.

138
 Podręcznik A2
LEKCJA 13. Kino

I. Kino
1. Proszę wpisać wyrazy z ramki w odpowiednie miejsce i w prawidłowej formie.
piątek * kino * ochota * recenzja * rezerwować * brzydki * czas * studenci * Internet * szósta
Jest .................................. po południu. .............................................. skończyli
zajęcia i wykłady, mają dość nauki. Myślą, co mogliby robić w wolnym
................................... Pogoda jest ...................................... i nikt nie ma ................................
na spacer. Angela proponuje kino. Nie wie jeszcze, na co mogą pójść, ale sprawdza program
w .......................................... i wybiera film, który ma dobre .............................................
Następnie ...................................... bilety i umawia się z kolegami przed ................................
pod .....................................
2. Proszę dopasować.
1) kasa a) biały prostokąt, na którym emitowany jest film
2) film z napisami b) opinia krytyka, np.w gazecie
3) film dubbingowany c) z lokalną wersją językową
4) miejsce d) tam ludzie kupują bilety
5) klimatyzacja e) regulacja temperatury
6) rząd f) numer fotela
7) seans g) wersja oryginalna, tekst na ekranie
8) sala h) ze zniżką
9) recenzja i) fotele jeden przy drugim w kinie, w teatrze
10) bilet ulgowy j) projekcja, pokaz filmowy
11) ekran k) duży pokój w kinie, w szkole itp.

♫ 3. Proszę uporządkować dialogi, a następnie posłuchać i skontrolować. [k2/ L3-a5]

Dialog A
1 - Dzień dobry. Mam rezerwację na nazwisko Brown.
aaa - Rząd piąty, miejsce siódme, może być?
aaa - Na „Autora widmo”, na osiemnastą.
aaa - Niestety nie, to premiera. Sala jest pełna.
aaa - Trochę za blisko. Nie ma nieczego dalej od ekranu?
aaa - Na jaki seans?
Dialog B
1 - Przepraszam, mam pytanie. Czy ten film jest dubbingowany?
aaa - Dla studentów i emerytów.
aaa - Tak, ale dzisiaj niestety jest zepsuta.
aaa - Nie. Jest po angielsku, z polskimi napisami.
aaa - Aha. A dla kogo są bilety ulgowe?
aaa - I już ostatnie pytanie: czy w sali jest klimatyzacja?

139
 Podręcznik A2
II. Gatunki filmowe
4a. Proszę wysłuchać nagrania i dopasować numer tekstu z do gatunku filmu.
aaa film science fiction aaa film gangsterski aaa musical
aaa film animowany aaa dramat wojenny aaa western
1 film sensacyjny aaa komedia romantyczna aaa dreszczowiec

4b. Proszę dopasować tytuły do filmów. [k2/ L3-b3]

„Pozdrowienia z Moskwy” * „Gwiezdne wojny” * „Czas apokalipsy” *
„Psychoza” * „Cztery wesela i pogrzeb” * „Ojciec chrzestny” *
„Upiór w operze” * „Król Lew” * „Tańczący z wilkami”

140
 Podręcznik A2
4c. Proszę i zaznaczyć, czy informacja jest prawdziwa.
P N
7) James Bond jest Brytyjczykiem. 
8) Ian Fleming zagrał Bonda.
9) „Ojciec chrzestny” nie ma kontynuacji.
10) Akcja „Upiora w operze” dzieje się w Paryżu.
11) „Król Lew” to ekranizacja „Hamleta”.
12) „Tańczący z wilkami” zarobił dużo pieniędzy.
13) „Gwiezdne wojny” to również komiksy, gry komputerowe itp.
14) “Cztery wesela i pogrzeb” to poważny film.
15) „Czas apokalipsy” był zakazany w Polsce.
16) Oglądając „Psychozę”, widz powinien się bać.
5. Proszę połączyć początek i koniec wyrażeń.

1) kinematografii 4) kultowy 7) Oskara 10) powieści

2) happy endem 5) bohater 8) masowa 11) książce
3) kulminacyjna 6) obsada 9) kasowy 12) grozy

♫ 6. Proszę uzupełnić teksty odpowiednią formą słów w ramce, a następnie posłuchać i

skontrolować. [k2z/ L3-08, n.7-10]

141
 Podręcznik A2
III. Biernik liczby mnogiej

1. Biernik liczby mnogiej niemęskoosobowy (kogo? co?---- widzę je)

= Mianownik liczby mnogiej niemęskoosobowy (kto? co?)
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
r.niajki moje małe okno – mam moje czyste okna
to mińskie muzeum – znam te mińskie muzea
– -a
ALE! dziecko – widzę dzieci,
oko – mam oczy, ucho – mam uszy
r.męski - na -k, -g twój piękny ptak – widzę te piękne ptaki
(nieosobowy) -i
i swoja daleka droga – mam swoje dalekie drogi
r.żeński twardy ten szary kot – kocham te szare koty
-y ta niska dziewczyna – znam te niskie
-e dziewczyny
stwardniały0) mój stary klucz – noszę moje stare klucze
ta długa ulica – zobaczę te długie ulice
ALE! mysz – mam myszy, rzecz – mam rzeczy
+ r.m. miękki0) -e mój jasny pokój – kocham moje jasne pokoje
+ r.ż. miękki na -a bliska kawiarnia – znam bliskie kawiarnie
+ r.ż. miękki na -i
ta dobra pani – lubię te dobre panie
r.ż. miękki na -Ø polska pieśń – śpiewam polskie pieśni
-i/-e
ta blada dłoń – całuję te blade dłonie
Wyjątki: rok – mam lata; ręka – mam ręce.

2. Biernik liczby mnogiej męskoosobowy (kogo? co? -----widzę ich)

= Dopełniacz liczby mnogiej męskoosobowy (kogo ich? czego ich?-----nie ma ich)
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
r.męsko- twardy mój starszy syn – widzę starszych synów
osobowy
= D.mn.
- na -owie (M.l.mn.) zły król (są królowie) – znam złych królów
- na -c,, -j -ów swój chłopiec – szanuję swoich chłopców
ten kierowca – znam tych kierowców
-ych niski złodziej – widzę niskich złodziejów
-ich stwardniały dobry pisarz – znam dobrych pisarzy
-y
ten głupi palacz – widzę tych głupich palaczy
miękki twój miły gość – spotkam twoich drogich gości
-i ten srogi nauczyciel – widzę tych srogich
nauczycieli
Wyjątki:
- człowiek – dwóch ludzi, brat – dwóch braci, ksiądz – dwóch księży, mężczyzna – dwóch
mężczyzn.

142
 Podręcznik A2
7. Proszę postawić słowa w formie liczby mnogiej według wzoru.
a) rodzaj niemęskoosobowy
WZÓR: Czy widzisz te moje brązowe buty?(ten mój brązowy but)?
11) Lubię ..................................................................................... (ten wysoki dom).
12) Piję tylko ............................................................................. (taki gorący napój).
13) Kupiłem .............................................................................. (ten kapryśny pies).
14) Już widziałem ............................................................................. (ten miły ptak).
15) Kupiłem niedrogo .................................................................. (szafka kuchenna).
16) Patrzę na ................................................................................ (ta mała mrówka).
17) Znam .................................................................................. (moja droga babcia).
18) Jem ........................................................................................ (to świeże ciastko).
19) Pamętam ................................................................ (to liceum ogólnokształcące).
20) Widzę na placu dziecka .................................................... (twoje małe dziecko).
b) rodzaj męskoosobowy
WZÓR: Czy znasz tych moich kuzynów?(ten mój kuzyn).
1) Znam .............................................................................. (ten dobry programista).
2) Proszę o pomoc ....................................................................... (mój nauczyciel).
3) Po raz pierwszy widzę ................................................. (ten wysoki mężczyzna).
4) Spotkałem .................................................................................. (mój miły gość).
5) Spóźniłem się przez ............................................................ (ten głupi chłopiec).
6) Oni patrzą na ................................................................................. (srogi lekarz).
7) Kocham ........................................................................................ (mój dziadek).
8) Czy lubisz ............................................................................. (ten znany pisarz)?
9) Rozumiem .................................................................................... (twój kolega).
10) Chcę zobaczyć ........................................................................ (ten miły artysta).
c) wszystkie rodzaje
WZÓR: Spotkałem miłą dziewczynę. – Spotkałem miłe dziewczyny.
1) Znam twoją koleżankę. – .......................................................................................
2) Czekam na swoją siostrę. – .................................................................................
3) Mam miłego kota. – ..............................................................................................
4) Kocham swojego chomika. – ...............................................................................
5) Zwiedziłem to włoskie miasto. – .........................................................................
6) Lubię miejskie centrum. – ....................................................................................
7) Kocham mojego dziadka. – ..................................................................................
8) Spotkaliśmy znanego aktora. – .............................................................................
9) Kupiłam świeżego pomidora. – ............................................................................
10) Czy pijecie sok owocowy? – ................................................................................
11) Lubię tego studenta. – ..........................................................................................
12) Miałyśmy rasowego psa. – ................................................................................
13) Widzę twoje dziecko. – ........................................................................................
14) Otwórz tę książkę. – .............................................................................................
15) Uwielbiam białą noc! – .......................................................................................

143
 Podręcznik A2
8. Proszę dokończyć zdania używając liczby mnogiej.

9. Proszę zmienić zdania według wzoru.

WZÓR: Tu są miłe dziewczyne. – Spotkałem miłe dziewczyny.
1) To są moje ulubione książki. – Pożyczę ci ..........................................................
2) To są moi dziadkowie. – Kocham ........................................................................
3) To są te uprzejme pielęgniarki. – Widzę ...............................................................
4) To są ci słynni Czesi. – Znam ..............................................................................
5) To są wasze piękne akwaria. – Uwielbiam .........................................................
6) To są nasi wysocy Polacy. – Wołam ....................................................................
7) To są czyjeś dobre dzieci. – Spotkałem ...............................................................
8) To są czyiś mili krewni. – Witam .........................................................................
9) To są moje drogie babcie. – Całuję ......................................................................
10) To są nasi srodzy nauczyciele. – Czy lubisz .......................................................?
11) To są te ważne klucze. – Czy widzisz gdzieś .......................................................
12) To są ci uśmiechnięci listonosze. – Powitaj .........................................................
13) To są jakieś dobre psy. – Pogłaskałem ..................................................................
14) To są jacyś starzy lekarze. – Poznałem ................................................................
15) To są te ciche noce! – Zobaczyłem ......................................................................
16) To są ci cisi goście. – Zaprosilem ........................................................................
17) To są twoi weseli bracia. – Odwiedź ....................................................................
18) To są drogie gimnazja! – Otworzyłam ................................................................
19) To są interesujący ludzie. – Wyzwoliłem ............................................................

144
 Podręcznik A2
IV. Kino czy telewizja?
♫ 10. Proszę wysłuchać i uzupełnić teksty. [h2z/ L19-05]

11. Proszę połączyć części zdań.

12. Proszę przeczytać wypowiedzi cudzoziemców o polskim kinie zaznaczyć, czy

informacja jest prawdziwa.

145
 Podręcznik A2
P N
0) Wcześniej Britta nie interesowała się polskim kinem. 
1) Kiślowski dostał Oscara.
2) Oglądać polskie filmy Britcie poradził jej mąż.
3) Laurentowi spodobał się film Dług.
4) Laurent teraz jest fanem polskiego kina.
5) Goran często chodzi do kina.
6) Dzień Świra to komedia.
7) Milla zna dużo polskich aktorów.
8) Festiwal Filmowy odbywał się w Gdyni.
13. Proszę obejrzeć programy telewizyjne, wpisać na każdą kategorię 1-2 przykł.

14. Proszę dopasować programy z ramki do ich tematyki.

film fabularny, serial, program dla dzieci, program rozrywkowy,
program informacyjny, sport, program publicystyczny, program przyrodniczy
1. Komedia romantyczna, thriller, film obyczajowy ……………………………………
2. Wiadomości ……………………………………
3. Bajka, kreskówka, film animowany ……………………………………
4. Program o tematyce społecznej ……………………………………
5. Liga mistrzów, piłka nożna ……………………………………
6. Film, który jest wyświetlany w odcinkach raz lub kilka razy w tygodniu ......……………
7. Życie zwierząt, natura ……………………………………
8. Teleturniej, talk-show ……………………………………
146
 Podręcznik A2
V. Zaimek zwrotny
L.p. krótka pełna

M. -
D. się siebie
C. - sobie
B. się siebie
N. sobą
Ms. o sobie
UWAGI!
1. Polskie zaimek zwrotny ma w dopełniaczu i bierniku 2 formy:
Pełna forma zaimków siebie występuje, kiedy jest akcent logiczny. Zwykle to bywa,
kiedy zaimek:
a) stoi na początku zdania (Siebie nie widzę w lustrze.)
b) ma opozycję z innym zaimkiem (Nie widzę siebie, a ich widzę!)
c) stoi po przyimku (Robię to dla siebie! Liczę tylko na siebie.)
*Także zaimek możno wydzielić za pomocą intonacji (w mówieniu).
2. Po polsku niektóre konstrukcje z zaimkiem siebie mogą używać się jak „nawzajem”:
Zakochali się w sobie. = Zakochali się jeden w drugiego/ nawzajem.

15. Wpisz odpowiednią formę zaimka zwrotnego.

WZÓR: Oni nie mogą żyć bez siebie.
1) Nie mogę .................. z tym poradzić. 6)
2) Nie rozmawiali ze .............................. 7)
3) Oni byli szczerzy wobec .................... 8)
4) Aktor zajmował się tylko ................... 9)
5) Możemy liczyć na .............................. 10)
Nie rób niczego wbrew .....................
Robisz to dla mnie czy dla ................?
Oni byli zakochani w ........................
Jesteś skoncentrowany na .................
Zawsze jestem samym ......................

16.Proszę poprawić błędy.

17.Proszę przetłumaczyć na język polski

1) Они ссорятся друг с другом уже давно.
……………………………………………………………………………………………
2) Адам и Эва открыты по отношению друг к другу.
…………………………………………………………………………………………
3) Мы не знали друг друга до этого лета.
……………………………………………………………………………………………

147
 Podręcznik A2
VI. Zaimki osobowe
Zaimki osobowe
L.p. krótka pełna krótka pełna

M. JA TY
D. - mnie cię ciebie
C. mi mnie ci tobie
B. - mnie cię ciebie
N. mną tobą
Ms. o mnie o tobie

L.p. krótka pełna *przyimek krótka Pełna *przyimek pełna *przyimek

M. ON ONO ONA
D. go jego niego go jego niego jej niej
C. mu jemu niemu mu jemu niemu jej niej
B. go jego niego - je nie ją nią
N. nim nim nią
Ms. o nim o nim o niej

L.mn. pełna *przyimek pełna *przyimek

M. MY WY ONI ONE
D. nas was ich nich ich nich
C. nam wam im nim im nim
B. nas was ich nich je nie
N. nami wami nimi
Ms. o nas o was o nich
UWAGI!
Niektóre polskie zaimki osobowe mają w przypadkach 2-3 formy:

Pełna forma zaimków ja (mnie), ty (ciebie, tobie), on i ono (jego, jemu) występuje,
kiedy zaimek:
a) stoi na początku zdania,
b) ma opozycję z innym zaimkiem,
c) stoi po przyimku.
*Także zaimek można wydzielić za pomocą intonacji.
3) Forma po przyimku jest specyficzna (przedrostek n-) dla zaimków 3-ej osoby:
on (do niego, ku niemu, na niego), ono (do niego, ku niemu, na nie), ona (do niej, ku niej,
na nią), oni (do nich, ku nim, na nich), one (do nich, ku nim, na nie).

148
 Podręcznik A2
18. Proszę wybrać właściwą formę zaimka.
WZÓR: Nie lubię ty/ cię/ tobie.
1) Lubię was/ wy/ wami. 6) Kocham cię/ ty/ tobie.
2) Idę z one/ im/ nimi. 7) On mi/ ja/ mnie nie lubi.
3) Czekałam na wam/ was/ wami. 8) Jedziemy do oni/ nich/ ich.
4) Napiszesz do ja/ mi/ mnie? 9) Marzę o nim/ on/ mu.
5) Cały czas myślę o tobie/ ci/ ciebie. 10) Kuba się ona/ nią/ niej interesuje.

19. Proszę wpisać właściwą formę zaimka.

WZÓR: Poszedł z nią do kina (ona).
1) Jedziemy do .............. (oni). 6)
2) Maria tęskni za ........................ (on). 7)
3) ...................... nie było w klasie (wy). 8)
4) Nie chcę iść z ........................ (oni). 9)
5) Nie lubią ........................ (my). 10)
On ........................ kocha (one).
Czy czekać na .............. (wy)?
Widziałem ................ na Rynku (on).
Czekały na ................ godzinę (one).
Dzwoniła do .............. wczoraj (ja).

♫ 20. Proszę uzupełnić tekst formami zaimków, a potem posłuchać i skontrolować.

[k2/ L14-c6]

149
 Podręcznik A2
LEKCJA 14. Wygląd zewnętrzny

I. Opis wyglądu
1. Proszę przeczytać tekst
Sobota wieczór. Impreza integracyjna. Iwona, jej
koleżanka z pokoju – Marysia, Adam i Wiktor siedzą
przy wspólnym stoliku. Gra muzyka. Dziewczyny
wyszły na chwilę...

Adam – Widziałeś ją? Jest cudowna!

Wiktor – Marysia? No tak, jest piękna, zgrabna.
Te jej niebieskie oczy, czarne rzęsy, długie nogi,
jasne kręcone włosy... Kolego, zawsze podobały ci się blondynki.
Adam – Masz rację! Ale i charakter ma dobry.
Wiktor – Zgadzam się: jest miła, kulturalna, inteligentna... Ale Iwona też jest dobra!
Ambitna, pracowita, uczciwa i ... Też śliczna! Jest dość niska, puszysta. Właśnie takie
dziewczyny kocham!
Adam – Też ma ciekawą fryzurę, wielkie piwne oczy. Szkoda, że nie zawsze udaje się
zrobić komplement. Cicho! Wracają. Powiedz jej przynajmniej coś miłego.
Wiktor – Iwonko, ładnie ci w tej sukience...
Iwona – Proszę?
Wiktor – No mówię, że masz ładną sukienkę, że do twarzy ci w tej sukience, pasuje
do koloru twoich oczu.
Iwona – Och, dziękuję za komplement. Jesteś bardzo uprzejmy. Ty masz za to ładny
krawat.
Wiktor – To krawat Adama. Adam to bardzo elegancki mężczyzna, uczynny, dobry
kolega, a do tego ma poczucie humoru i.
Adam – Daj spokój!
2. Proszę opisać osoby na zdjęciach.

GRA. 3. Proszę wybrać osobę, która wyjdzie z klasy. Z resztą studentów proszę się
umówić na opis jakiejś osoby z grupy. Student wraca do klasy i zadaje pytania
kolegom o wygląd i musi zgadnąć wybraną przez grupę osobę.

150
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Wygląd
okrągła круглая
Twarz pociągła вытянутая
kwadratowa квадратная
piegowata веснущатая
blada бледная
Cera, skóra na twarzy opalona загорелая
śniada смуглая
wypielęgnowana ухоженная
Czoło Wysokie
Niskie

zielone зелёные
czarne чёрные
Oczy
piwne карие
niebieskie голубые
szafirowe ярко-синие
szare серые
wyraziste выразительные
wyłupiaste вытаращенные
Brwi szerokie широкие
wąskie узкие
wydepilowane выщипанные
gęste густые
krzaczaste кустистые
zrośnięte сросшиеся
długie (do pasa, do ramion) длинные (до пояса, до плеч)
krótkie короткие
gęste – rzadkie густые – редкие
proste – kręcone прямые – кудрявые
falujące волнистые
Włosy rozczochrane взлохмаченные
uczesane причёсанные
przylizane прилизанные
spięte заколотые
związane связанные
rozpuszczone распущенные
tłuste жирные
z łupieżem с перхотью
rude рыжие
siwe седые
farbowane – naturalne крашеные – натуральные
brunet(ka), blondyn(ka), брюнет(кa), блондин(кa),
szatyn(ka) шатен(кa)
orli орлиный
rzymski римский
Nos krzywy кривой
perkaty курносый
zadarty вздёрнутый
długi длинный
garbaty с горбинкой

151
 Podręcznik A2
Usta pełne полные
wąskie узкие
zacięte (zaciśnięte) сжатые

Uszy małe маленькие

duże большие
odstające оттпыренные
kiwaczek чебурашка

Szczupła, chuda худая

Sylwetka Smukła, zgrabna стройная
wyprostowana выпрямленная
zgarbiona сгорбленная (сутулая)
gruba толстая
tęga полная
przy kości крепкая
krępa/przysadzista/ masywna массивная, приземистая
wysportowana спортивная
Wzrost wysoki высокий
niewysoki невысокий
niski низкий
średniego wzrostu среднего роста

Wiek w podeszłym wieku в возрасте

w średnim wieku среднего возраста
młody молодой
nastolatek /nastolatka подросток
dziecko ребенок
broda борода
wąsy усы
Dodatkowe cechy bokobrody бакенбарды
zmarszczki морщины
piegi веснушки
pieprzyk родинка
znamię радимое пятно
pryszcz прыщ
blizna шрам
4. Proszę skorygować zdania.

152
 Podręcznik A2
5. Proszę uzupełnić zdania.

♫ 6. Proszę posłuchać nagrania i uzupełnić luki. [k1/ L24-b1]

7. Proszę przeczytać dialog.

U FRYZJERA
Karolina: Chciałabym coś zmienić na wiosnę.
Mama mowi, że nowa fryzura zawsze poprawia
humor, a fryzurę zmienić najłatwiej.
Mami: I najbezpieczniej. Włosy szybko rosną.
Angela: Ale tu drogo! Drożej niż w Londynie.
Mami: Ale może oryginalniej. Pamiętasz?
Twoje londyńskie koleżanki wyglądały
identycznie. Sprobujemy?
Karolina: Raz kozie śmierć!

153
 Podręcznik A2
8. Proszę ułożyć dialog „U fryzjera”
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________
- _________________________________________________

9. Proszę przeczytać wiersz i użyć czasowników w odpowiedniej formie.

Od poniedziałku aż do soboty,
Fryzjer (mieć) .......................... bardzo dużo roboty.
W poniedziałki – (robić) ........................... przedziałki,
We wtorki – (strzyc) .............................. kędziorki
W środy – (golić) .............................. brody
czwartki, piątki i soboty
(kręcić) .............................. paniom papiloty.

A gdy (skończyć się) .............................. fryzjerski tydzień

Fryzjer w niedzielę za miasto (iść) ..........................................
(Siadać) ....................................... pod drzewkiem, w zielonym cieniu
I tę piosenkę (grać) ................................. na grzebieniu.

„(Robić) ................................. przedziałki – w poniedziałki,

(strzyc) .................................... kędziorki – we wtorki
(golić) .................................... brody we środy,
(kręcić) .................................... paniom papiloty
W czwartki, piątki oraz soboty.”

SŁOWNIK: U fryzjera
zakład fryzjerski парикмахерская obcinać/ obciąć обрезать/ обрезать
salon urody салон красоты strzyżenie стрижка
fryzjer парикмахер farbowanie покраска
fryzura причёска prostowanie выпрямление волос
warkocz коса pasemka мелирование
kucyk, koński ogon хвост trwała завивка
bob каре papiloty бигуди
grzywka чёлка zagęszczanie włosów наращивание волос
końcówki кончики волоc zagęszczanie rzęs наращивание ресниц
kędziorki завитки, локоны pielęgnacja włosów уход за волосами
przedziałek пробор

154
 Podręcznik A2
II. Stopniowanie przymiotników
STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW
stopień stopniowanie proste1) stopniowanie opisowe1)
ciekawy interesujący
równy
nudny
st.równy (na 1 spółgłoskę) + -szy bardziej/ mniej + st.równy
st.równy (na 2-3 spółgłoski)+ -ejszy
wyższy
ciekawszy = ciekawy + -szy bardziej interesujący
nudniejszy = nudny + -ejszy mniej interesujący
naj- + st.wyższy najbardziej/ najmniej + st.równy
najwyższy najciekawszy = naj- + ciekawszy najbardziej interesujący
najnudniejszy = naj- + nudniejszy najmniej interesujący
Wyjątki: lekki – lżejszy; twardy – twardszy, prosty – prostszy, częsty – częstszy.

UWAGI!
0) Przymiotniki w każdym stopniu odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki.
1) Większość przymiotników stopniuje się i w sposób prosty, i w sposób opisowy:
zdrowo – zdrowszy/ bardziej zdrowy – najzdrowszy/ najbardziej zdrowy.
Ale niektóre przymiotniki stopniują się wyłącznie w sposób opisowy:
- gorzki, śliski, mokry itp.
- wysportowany, opalony, zmęczony, błyszczący, palący itp.
2) Przymiotniki na twardy mają wymianę twardy → mękki:
wymiana PRZYKŁAD wymiana PRZYKŁAD
m → mi uprzejmy – uprzejmiejszy g→ż drogi – droższy
4)
n→ń cienki – cieńszy s→ż bliski4) – bliższy
n → ni nudny – nudniejszy c→t gorący – gorętszy
r → rz mądry – mądrzejszy st → ści gęsty – gęściejszy
miły – milszy sn → śni jasny – jaśniejszy
ł→l
ciepły – cieplejszy sł → śl dorosły – doroślejszy
3) Niektóre przymiotniki mają wymianę samogłosek:
wymiana PRZYKŁAD
ą→e gorący – gorętszy
a+twardy → e+miękki biały – bielszy
o+twardy → e+miękki wesoły – weselszy
4) Sufiksy -ki, -oki, -eki wypadają:
- krót-ki – krót-szy, szer-oki – szer-szy, dal-eki – dal-szy.
5) 5 przymiotników mają stoniowanie nieregularne:
dobry – lepszy – najlepszy
zły – gorszy – najgorszy
mały – mniejszy – najmniejszy
duży (wielki) – większy – największy

155
 Podręcznik A2
Konstrukcje
A. Dla stopnia wyższego:
1) st.wyższy + niż + mianownik: Anna jest starsza niż Marta.
2) st.wyższy + od + dopełniacz: Anna jest starsza od Marty.
3) coraz + st.wyższy: Anna jest coraz starsza.

B. Dla stopnia najwyższego:

1) st.najwyższy + z(e) + dopełniacz: Anna jest najstarsza z całej grupy.
2) st.najwyższy + w + miejscownik: Anna jest najstarsza w całej grupie.
3) st.najwyższy + wśród + dopełniacz l.mn: Anna jest najstarsza wśród dziewczyn.
4) st.najwyższy + między + narzędnik l.mn: Anna jest najstarsza między dziewczynami.

10. Proszę uzupełnić tabelę.

STOPIEŃ RÓWNY STOPIEŃ WYŻSZY STOPIEŃ NAJWYŻSZY
WZÓR: duży większy największy
1) wielki
2) tańszy
3) najmodniejszy
4) brzydszy
5) nowy
6) szerszy
7) najdroższy
8) wspaniały
9) krótszy
10) najsilniejszy
11) gorszy
12) dobry

11. Proszę uzupełnić zdania formą stopnia wyższego.

WZÓR: Mój brat jest młodszy (młody) ode mnie o pięc lat.
1) Wujek Janek jest ......................................... (stary) niż tata.
2) Mój brat jest ................................................. (wysoki) niż ja.
3) Ten samochód jest ............................. (szybki) niż tamten.
4) Język polski jest .............................................. (łatwy) niż język chiński.
5) Gorąca herbata jest ............................... (dobry) niż zimna.
6) Marta jest ............................................... (młody) ode mnie.
7) Czekolada jest .................................... (słodki) od szarlotki.
8) To wino jest ....................................... (mocny) niż tamto.
9) Ta książka jest .................................... (ciekawy) od tamtej.
10) Moje rękawiczki są ............................... (ciepły) od twoich.
11) Mój płaszcz jest .................................... (długi) niż jej.
12) Nasi rodzice są ....................................... (stary) od nas.

156
 Podręcznik A2
12. Proszę przekształcić podane zdania zgodnie z przykładem.
WZÓR: Robert jest wysoki, Karol jest bardzo wysoki. – Karol jest wyższy od Roberta.
1) Anka jest ładna, Basia jest bardzo ładna.
.........................................................................................................................................
2) Jabłko jest dobre, pomarańcza jest bardzo dobra.
.........................................................................................................................................
3) Ten dom jest duży, tamten dom jest bardzo duży.
.........................................................................................................................................
4) Ten film jest zły, tamten film jest bardzo zły.
.........................................................................................................................................
5) Zielona papuga jest mała, żółta papuga jest bardzo mała.
.........................................................................................................................................
6) Pan Kowalski jest bogaty, pan Nowak jest bardzo bogaty.
.........................................................................................................................................
7) Ta książka jest ciekawa, tamta książka jest bardzo ciekawa.
.........................................................................................................................................
8) Pani Zosia jest stara, pani Marysia jest bardzo stara.
.........................................................................................................................................
9) Restauracja „Grodzka” jest droga, restauracja „Sławkowska” jest bardzo droga.
.........................................................................................................................................
10) Wtorek był zimny, środa była bardzo zimna.
.........................................................................................................................................

13. Proszę utwórzyć formy stopnia najwyższego.

WZÓR: Ta kurtka jest (gruby) najgrubsza ze wszystkich.
1. To jest (elegancki)........................................................ garnitur w całej kolekcji.
2. Monika jest (zła) ........................................................ uczennicą w naszej klasie.
3. Włożyłem moje (wygodne) ........................................................ buty.
4. Zainteresowaliśmy się tą (nowa) ........................................................ metodą.
5. To jest (piękna) .................................................... melodia, jaką kiedykolwiek słyszałem!
6. Wydaje mi się, że jest (mądry) .........................................................
7. Napisz to (cienki) ........................................................ długopisemm, jaki masz.
8. Wynajęliśmy (szybka) ........................................................łódź motorową.
9. Romek zje (wielka) ........................................................ porcję lodów.
10. To jest (śliski) ........................................................ odcinek drogi.
14. Proszę uzupełnić zdania odpowiednim przymiotnikiem z ramki i użyć go w stopniu
najwyższym i poprawnej formie gramatycznej.
niski (2x) * duży (2x) * ciepły * długi (2x) * ciężki * bogaty
WZÓR: Najniższy punkt Holandii znajduje się 6,7 m poniżej poziomu morza.
1) ....................................................... planetą w Układzie Słonecznym jest Jowisz.
2) Dinozaur argentynozaur był ....................................................... zwierzęciem (100 ton),
które żyło na lądzie.
157
 Podręcznik A2
3) Morze Czerwone jest ....................................................... morzem na Ziemi.
4) ....................................................... jeziorem na świecie jest Morze Kaspijskie.
5) ....................................................... nazwą miejscowości w Polsce jest
Siemieniakowszczyzna (20 liter).
6) ....................................................... rzeką na świecie jest Amazonka (7100 km).
7) ....................................................... temperaturę na świecie zanotowano w 1983 roku na
Antarktydzie: -89,2 stopni Celsjusza.
8) ....................................................... krajem na świecie jest Luksemburg (42 986
dolarów USA na głowę).

15. Proszę użyć stopnia wyższego lub najwyższego.

WZÓR: Ten sweter jest (gruby) najgrubszy ze wszystkich.
1) Niebieska sukienka jest (długi) ……………………………… niż granatowa.
2) Twoja spódnica jest (krótka) ………………………… od mojej.
3) Ta wełniana bluzka jest (ciepły) ………………………. niż sweter.
4) Ten zielony materiał jest (tani) ………………………… od tego brązowego.
5) To moja (krótka) …………………………………… sukienka.
6) Ten popielaty kapelusz jest (ładny) ........................................ ze wszystkich.
7) Ta suknia jest (dobra) ................................... ze wszystkich!
8) Twoje spodnie są (brudne) .................................. niż moje.
9) Ten płaszcz jest (zły) ............................... od tego, który widzieliśmy wczoraj.
10) Czy ma pani (duża) ................................ suknię?
16. Proszę wpisać prawidłowe formy przymiotników.
Przewodniki po Polsce informują, że Gdańsk przez setki lat był największym (duży)
portem nad Bałtykiem, natomiast zamek w Malborku jest większy (duży) niż inne gotyckie
zamki w Europie.
Ratusz w Toruniu to jedna z .................................. (piękny) budowli tego typu w
Europie. Wśród informacji o Warszawie czytamy, że Kolumna Zygmunta jest
.................................... (stary) polskim pomnikiem przedstawiającym osobę świecką.
Na temat Zamościa napisano, iż jego .................................... (ważny) obiekty
zbudowano w ciągu dwudziestu lat.
Przy opisie Krakowa znajdujemy
informację, że figury ołtarza w Kościele
Mariackim są .................................... (wielki)
niż rzeczywiste ludzkie postacie.
W części poświęconej polskiej przyrodzie
czytamy, iż Ojcowski Park Narodowy jest o
wiele ..................................(mały) od innych
parków narodowych w Polsce. Napisano tam
również, że drzewa w Puszczy Białowieskiej są znacznie .................................... (wysoki) i
.................................. (gruby) niż w innych polskich lasach, a Hańcza jest
.................................... (głęboki) jeziorem w Polsce.
158
 Podręcznik A2
17. Proszę przetłumaczyć na język polski:
1) Туфли легче ботинок.
.........................................................................................................................................
2) Джемпер теплее кофты.
.........................................................................................................................................
3) Мои брюки длиннее, чем твои.
.........................................................................................................................................
4) Та красная шляпа лучше, чем белая.
.........................................................................................................................................
5) Коричневый плащ самый маленький из всех.
.........................................................................................................................................
6) Твоя синяя рубашка самая большая из всех.
.........................................................................................................................................
7) Чулки короче колготок.
.........................................................................................................................................
8) Мое пальто темнее плаща.
.........................................................................................................................................
18. Proszę pomóc dziewczynie powiedzieć chłopakowi, żeby się „odwalił”, a
chłopakowi napisać sprawiedliwą odpowiedź.
Dziewczyna:
Ty oczywiście jesteś wysoki, ale potrzebuję 0) wyższego. Jesteś
przystojnym i mądrym chłopakiem, ale potrzebuję
1).................................. і 2)................................. Jesteś inteligenty, ale
chcę 3) ............................................ Jesteś wysportowany, ale ja
szukam takiego, który będzie 4)......................................... Jesteś duży,
ale obok mnie musi być 5)......................................... Jesteś wesołym
facetem, ale wierzę, że są 6)..................................... Masz szerokie
plecy, ale ktoś ma 7)................................... Jesteś dość sprytny, ale
gdzieś jest 8)................................. Masz modny samochód, ale byłoby
lepiej, gdyby on był 9) ............................... Masz gruby portfel, ale ja
chcę, żeby mój chłopak miał 10).................................

Chłopak:
Ty jesteś bardzo niska, poszukam sobie 0) wyższej. Oczywiście, nie
jesteś zła, ale jestem przekonany, że są o wiele 1)...............................
Jesteś trochę głupia, a ja znajdę taką, która będzie
2)................................... Jesteś trochę leniwa, moja przyszła
dziewczyna będzie 3)......................................... Jesteś tchórzliwa, a
moja przyszła dziewczyna będzie 4)........................................... Masz
dobrą duszę, lecz moja kochana będzie miała 5).................................
Kocham Azjatki, więc spodobały mi się twoje wąskie oczy, ale moja
przyszła żona będzie miała chyba 6)................................. A na twoje
długie nogi odnajdą się czyjeś 7)..................................... Jesteś dumna,
to ja znajdę sobie taką, żeby była 8)..................................... Jesteś
utalentowana, a ja będę miał 9)............................... Moja miłość do
ciebie wielka, ale do kogoś innego będzie 10) ...............................

159
 Podręcznik A2
III. Ubranie
GRA. 19. Proszę podzielić się na dwie drużyny i wspomnieć nazwy ubrań.
Odzież damska Odzież męska

20. Proszę wpisać odpowienie nazwy ubrań.

1) G__ __ __ __ __ __ __ dla mężczyzny to bardzo ważna rzecz.
2) Kobieta często nosi s__ __ __ __ __ na randki.
3) Kiedy jest zimno zawsze noszę ciepłą k__ __ __ __ __.
4) Poszłam z mężem, aby kupić mu zielony k__ __ __ __ t do nowej k __ __ __ __ __i.
5) W mojej t__ __ __ __ __ __ jest wszystko: telefon, długopis i wiele różnych rzeczy!
6) Noszą to do garnituru elegancko ubrani mężczyźni. To __ r __ __ __ __ .
7) Jest zrobiony z wełny, nosimy go, kiedy jest zimno. To s __ __ __ __ __.
8) Ubranie, które noszą kobiety, ale nie jest to sukienka. To __ __ __ __ __ __ c __.
9) Nosimy je na rękach, kiedy jest zimno. To __ ę__ __ __ __ __ __ __ __ .
10) Buty, które nosimy, kiedy jest bardzo ciepło. To __ __ n __ __ __ __.
11) Zwykle jest skórzany. Mężczyźni noszą go do spodni. To __ __ s __ __ .
12) Mogą być z materiału albo dżinsowe. To __ __ __ __ __ __ e.
♫ 21. Proszę uzupełnić teksty, a potem posłuchać i skorygować. [k1z/ L23-3, n.80]

160
 Podręcznik A2
22. Proszę pogrupować słowa z ramki.

23. Proszę przetłumaczyć na język polski.

1) В этом магазине можно купить рубашку, брюки, майку, свитер, жилетку, куртку.
.................................................................................................................................................
2) Это зелёное платье подходит к твоим красным сапогам.
.................................................................................................................................................
3) На первое свидание с парнем (с девушкой) я обычно одеваюсь красиво.
.................................................................................................................................................
4) Вы хотите примерить брюки этого размера?
.................................................................................................................................................
5) Этот мужской костюм стоит дорого или дёшево?
.................................................................................................................................................
6) Это синее платье тебе очень идёт и подходит к твоим новым туфлям.
.................................................................................................................................................
7) Я всегда одеваюсь модно и элегантно.
.................................................................................................................................................
8) Я люблю на работу носить платья, костюмы и юбки.
.................................................................................................................................................
9) У моего мужа два костюма: один в полосочку, другой – в клеточку.
.................................................................................................................................................
10) У тебя красивый галстук, который подходит к этой голубой рубашке.
.................................................................................................................................................

161
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Odzież
koszulka, t-shirt майка bluza кофта, толстовка
koszula рубашка bluzka блузка
kamizelka жилетка żakiet жакет
marynarka пиджак sukienka, suknia платье
garnitur męski мужской костюм kostium damski дамский костюм
(marynarka+spodnie) (żakiet+spódnica)
spodnie штаны, брюки spodenki шорты, бриджи
dżinsy джинсы spódnica юбка
skarpetki носки rajstopy колготки
podkolanówki длинные носки pończochy чулки
buty ботинки baletki, baleriny балетки
półbuty полуботинки czołenki лодочки
pantofle туфли koturny танкетка
buty na wysokim obcasie туфли на высоком japonki вьетнамки
каблуке
szpilki туфли на шпильках klapki шлёпанцы
kozaki сапоги sandały сандали
buty sportowe, adidasy кроссовки kapcie тапки
trampki кеды kalosze галоши
kurtka куртка kożuch дублёнка
płaszcz плащ futro шуба
palto пальто szlafrok халат
kapelusz шляпа beret берет
czapka шапка chustka платок
bielizna нижнее бельё bokserki боксеры
majtki трусы biustonosz, stanik бюсгалтер, лифчик
slipy мужские трусы strój kąpielowy купальник
figi женские трусы kąpielówki плавки
krawat галстук pasek ремень
szalik шарфик rękawiczki перчатки
pierścionek перстень, кольцо bransoletka браслет
łańcuszek цепочка zegarek наручные часы
wisiorek кулон okulary очки
kolczyki серёжки (przeciwsłoneczne) (солнцезащитные)
kaptur капюшон obcas каблук
kołnierzyk воротник cholewa голенище
rękaw – rękawy рукав – рукава wkładka стелька
kieszeń – kieszenie карман – карман sznurowadła шнурки
bawełna хлопок (sztuczne) futro (искусственный) мех
wełna шерсть jedwab шёлк
kaszmir кашемир skóra кожа
zamsz замша sztuczne włókno синтетика
len лён w fałdy в складку

162
 Podręcznik A2
LEKCJA 15. Jaki pogodny dzień!

I. Pogoda
1. Proszę przeczytać słowa i opisać dzisiejszą pogodę.

*KONSTRUKCJA: Jak mówimy o pogodzie?

Pogoda Dzień Temperatura
JAKA? + przymiotnik (ona) JAKI? + przymiotnik JAK jest? + przysłówek
(on)
 piękna pogoda  piękny dzień (dzisiaj) Jest gorąco.
 ładna pogoda  ładny dzień (dzisiaj) Jest ciepło.
 brzydka pogoda  brzydki dzień (dzisiaj) Jest zimno.

NIE: gorąca/ ciepła/ TAK: gorący/ ciepły/ TAK: Dzisiaj jest

zimna pogoda zimny dzień pięknie/ ładnie/ brzydko.

163
 Podręcznik A2
2. Proszę przeczytać dialogi o pogodzie i wybrać poprawną formę.
Dialog 1
- Piękny / Piękna pogoda, prawda?
- Tak! Świeci słońce i jest ciepło / ciepły.
- Ciepło?! Jest gorący / gorąco. Dzisiaj jest 30 stopni Celsjusza!
Dialog 2
-Ale brzydki / brzydka dzień.
-To prawda. Od rana pada deszcz i wieje wiatr.
Dialog 3
- Dzisiaj jest strasznie zimno / zimny'.
-Jak myślisz, jaka jest temperatura?
- Myślę, że jest -20 stopni Celsjusza!
-O! Pada śnieg!
-O nie!!!
3. Proszę posłuchać jeszcze raz i uzupełnić 4. Proszę uzupełnić tabelę.
słowami z tabeli.
pochmurno * słońce * zimno * śnieg *
deszcz * jesienią * zimy * zimę * to
Dialog 1
-Ale dzisiaj zimno! Brr!
-To prawda! Jest -20°C.
- I cały tydzień padał ................ Jak ja nie lubię.
- A ja lubię..........................! Jest dużo śniegu,
a dzisiaj świeci ........................... i jest pięknie!
Dialog 2
-Cześć! Co słychać?
- Fatalnie!
- Dlaczego?
- Mam depresję!
- Depresję? Dlaczego?
-Cały czas jest ........................... albo pada
........................ i nie ma słońca!
-Ale ........................ to normalna pogoda.
- Nie chcę jesieni! Kocham ........................... i
słońce! Dlaczego nie mieszkam w Hiszpanii?!

5. Proszę opowidzieć o pogodzie w Polsce używając mapy.

164
 Podręcznik A2
6. Proszę napisać, co można robić w każdą porę roku.
ZIMĄ WIOSNĄ LATEM JESIENIĄ
Pić gorącą herbatę Wąchać kwiaty Kąpać się w jeziorze Mieć depresję
Pracować w ogrodzie
Jeść lody
Chodzić po kałużach
Ubierać się ciepło
7. Proszę uzupełnić tabelę.

8. Proszę połączyć według sensu.

9. Proszę przekształcić zdania według wzoru.

WZÓR: Luty był zimny.
W grudniu było mglisto.
1) Wrzesień był chłodny.
2) W styczniu było mroźno.
3) Kwiecień był ciepły.
4) W maju było deszczowo.
5) Październik był pogodny.
6) W sierpniu było upalnie.
7) Lipiec był słoneczny.
8) W czerwcu było burzowo.
W lutym było zimno.
Grudzień był mglisty.
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
165
 Podręcznik A2
II. Stopniowanie przysłówków
10. Proszę podkreślić przysłówki, utworzone od przymiotników.
Często Fajnie Daleko
Zwykle Dzisiaj Raptem
Rzadko Dziś Nagle
Czasem Ładnie Okropnie
Nigdy Brzydko Upalnie
Zawsze Szybko Pięknie
Ciepło Powoli Słonecznie
Zimno Nisko Długo
Dobrze Wysoko Krótko
źle Głośno Szczerze
Niesamowicie Cicho Mocno
Wspaniale Normalnie Słabo
Fantastycznie Świetnie Sucho
Jasno Miło Mokro
Zrozumiale Modnie Lekko
Mało Elegancko Ciężko
Dużo Łatwo Teraz
Tanio Trudno Jutro
Drogo Blisko Przedwczoraj
Całkiem Wcześnie Wyjątkowo
Prosto Późno Wyłącznie
Krzywo Gwałtownie Obowiązkowo
Jednocześnie Nieoczekiwanie Chętnie
Naprawdę Oczywiście Niestety
Przykro Smutno Radośnie
11. Proszę napisać do podanych czasowników po trzy przysłówki.
1) Czuć się
2) Uśmiechać się
3) Śpiewać
4) Spać
5) Chodzić
6) Podróżować
7) Czytać
8) Rozmawiać
9) Patrzeć
10) Gotować

166
 Podręcznik A2
STOPNIOWANIE PRZYSŁÓWKÓW
stopień stopniowanie proste1) stopniowanie opisowe1)
równy Ciekawie interesująco
st.równy + -ej bardziej/ mniej + st.równy
wyższy bardziej interesująco
ciekawiej = ciekawie + -ej
mniej interesująco
naj- + st.wyższy najbardziej/ najmniej + st.równy
najwyższy najbardziej interesująco
najciekawiej = naj- + ciekawiej
najmniej interesująco
Wyjątki: lekki – lżej.

UWAGI!
1) Większość przysłówków stopniuje się jak w sposób prosty, tak i sposób opisowy:
zdrowo – zdrowiej/ bardziej zdrowo – najzdrowiej/ najbardziej zdrowo.

2) Przysłówki na twardy mają wymianę twardy → mękki:

wymiana PRZYKŁAD wymiana PRZYKŁAD
w → wi surowo – surowiej t→c krót-ko4) – krócej
n → ni nudno – nudniej d → dzi brzyd-ko4) – brzydziej
g→ż drogo – drożej d → dz pręd-ko4) – prędzej
ch → sz cicho – ciszej s→ż blis-ko4) – bliżej
ł→l miło – milej s → zi wąs-ko4) – węziej
r → rz staro – starzej st → ści prosty - prościej
sn → śni jasny – jaśniej

3) Niektóre przymiotniki mają wymianę samogłosek:

wymiana PRZYKŁAD
ą→ę gorąco – goręcej
a+twardy → e+miękki biało – bielej
o+twardy → e+miękki wesoło – weselej

4) Przyrostki -ko, -oko, -eko wypadają:

- krót-ko – króc-ej, szer-oko – szerz-ej, dal-eko – dal-ej. ALE! szybko – szybciej

5) 5 przysłówków mają stopniowanie nieregularne:

dobrze – lepej – najlepej
źle – gorzej – najgorzej
mało – mniej – najmniej
dużo (wiele) – więcej – najwięcej

167
 Podręcznik A2
Konstrukcje
A. Dla stopnia wyższego:
1) st.wyższy + niż + mianownik: Anna wygląda lepiej niż Marta.
2) st.wyższy + od + dopełniacz: Anna wygląda lepiej od Marty.
3) coraz + st.wyższy: Anna wygląda coraz lepiej.

B. Dla stopnia najwyższego:

1) st.najwyższy + z(e) + dopełniacz: Anna wygląda najlepiej z całej grupy.
2) st.najwyższy + w + miejscownik: Anna wygląda najlepiej w całej grupie.
3) st.najwyższy + wśród + dopełniacz l.mn: Anna wygląda najlepiej wśród dziewczyn.

12. Proszę uzupełnić poniższe zdania przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym.

WZÓR: Jeden samolot leci wysoko, drugi wyżej, trzeci najwyżej.
1) Robert mieszka blisko centrum, Patrycja mieszka ………………..............….. centrum,
Dominik mieszka …………………….…… centrum.
2) Karol ma dużo czasu, Anna ma …......….....….. czasu, Adam ma ….......……….. czasu.
3) Witek ma mało pieniędzy, Ewa ma ………....... pieniędzy, Jan ma …………………
pieniędzy.
4) Piotrek pracuje ciężko, Paweł pracuje …….....…………, Olek pracuje …………............
5) Kinga czuje się źle, Marysia czuje się …......…………., Franek czuje się ……….………
6) Adam mówi po polsku dobrze, Zosia mówi po polsku …….....……., Barbara mówi po
polsku …………………….. .
7) Karolina wygląda ładnie, Anna wygląda …....…………., Paulina wygląda
……………….
8) Konrad gra głośno, Kacper gra, ............……………….., Kuba gra ……………………....
9) W Niemczech jest zimno, w Polsce jest ……….......….., w Szwecji jest
…………………..
10) We Włoszech jest ciepło, w Grecji jest ….……………., w Hiszpanii jest
…………………
13. Proszę uzupełnić następujące zdania poprawnymi formami.
WZÓR: Polska ma mniej mieszkańców niż Francja. (mało)
1) Gepard biega ........................................ ode lwa. (szybko)
2) Kangur skacze ........................................ od kota. (daleko)
3) W Norwegii jest ........................................ niż w Polsce. (zimno)
4) W Grecji jest ........................................ niż w Polsce. (ciepło)
5) ........................................ ludzi mówi po hiszpańsku niż po polsku. (dużo)
6) Zakopane leży ........................................ Krakowa niż Warszawa. (blisko)
7) Karol wygląda ........................................ od Jurka. (staro)
8) Elżbieta wygląda ........................................ od Ewy. (młodo)
9) .............................. jest podróżować samochodem, gdy jest bardzo ślisko. (trudno)
10) ................................ jest pracować za granicą, gdy znamy języki obce. (łatwo)

168
 Podręcznik A2
14. Proszę wpisać formy stopnia wyższego i dokończyć zdanie według siebie.
1. Kiedy (krótko) .............................śpię, to ...................................................................
3. Jeśli (często) ...............................chodzę do sklepów, to ............................................
....................................................................................................................................................
4. Jak (solidnie) ........................................ popracujesz, to ...............................................
....................................................................................................................................................
5. Jeśli (prędko) ........................................ się zdecydujesz, to ........................................
...................................................................................................................................................
6. Jak (dobrze) .............................. zdasz egzamin, to .......................................................
7. Jak (wcześnie) ................................ wstaniesz, to .........................................................
8. Jak (późno) ................................przyjdziesz, to ............................................................
9. Jeśli (mądrze) ................................ pokierujesz swoim życiem, to................................
...................................................................................................................................................
10. Jeśli (mało) ................................zjesz, to .......................................................................
11. Jeśli (rzadko) ................................ będziesz mnie odwiedzał, to ...................................
....................................................................................................................................................
12. Jeśli (dużo) ................................będziesz oszczędzał, to................................................
....................................................................................................................................................
13. Jeśli (ostro) ................................ będziesz jeść, to .........................................................
15. Proszę podane w nawiasach przysłówki napisać w stopniu najwyższym.
WZÓR: Józio zdobył (mało) najmniej punktów w całej klasie.
2. Jarek wczoraj wypił (dużo) ........................................ ze wszystkich i dziś kiepsko się czuje.
3. Basia śmiała się (głośno) ........................................ w całym kinie.
4. Te buty podobają mi się (bardzo) ........................................ ze wszystkich.
5. Gdzie tu jest (blisko) ........................................ bank?
6. Piotek wygląda (młodo) ........................................ w całej ekipie.
7. Tańczyła (lekko) ........................................ ze wszystkich pań.
8. Zaprezentuj się (dobrze) ........................................ jak potrafisz!
9. Postaw biurko tu, gdzie jest (jasno) ........................................
10. Przychodźcie do nas jak (często) ........................................!
11. Gdzie ci będzie (wygodnie) ........................................ się uczyć?
16. Proszę uzupełnić zdania przysłówkami w stopniu najwyższym.
WZÓR: Najwyżej w Polsce leży wieś Ząb (1013 m n.p.m.). (wysoko)
1) Miasto Wyśmierzyce w Polsce ma .................... mieszkańców, tylko 945 osób. (mało)
2) ................................. z polskich królów żył Stanisław Leszczyński – 88 lat. (długo)
3) ................................. polscy królowie mieli na imię Władysław. (często)
4) ................................. żon (4) miał polski król Władysław Jagiełło. (dużo)
5) ................................. noce trwają w Polsce w czerwcu. (krótko)
6) ................................. biega gepard. (szybko)
7) ................................. chodzi żółw. (wolno)
8) ................................. skaczą kangury. (daleko)
9) ................................. zbudowano metro w Londynie. (dawno)
10) ................................. w Polsce jest położona miejscowość Raczki Elbląskie. (nisko)

169
 Podręcznik A2
17. Proszę uzupełnić tekst formami przysłówków i przymiotników w odpowiednim
stopniu i pomóc wybrać Kasi chłopca.
Kasia ma dużo chłopaków, lecz chce wybrać jednego, oczywiście, (dobry)
.................................... w całym świecie. Ale to jest (trudno) ....................................., niż
wybrać sukienkę w sklepie. Paweł bardzo podoba się Kasi, ale śmieje się (głośno)
.............................. (brzydko) .......................................... ze wszystkich mężczyzn, których
zna. Kazik jest (sympatyczny) ................................................ i (wesoły)
............................................. od Pawła, ale zachowuje się z dziewczynami (źle)
......................... od Władka. Władek czuje się miedzy dziewcząt (dobrze)
.................................. niż Paweł i Kazik, opowiada (śmieszne) ........................................ w
świecie dowcipy, ale (rzadko) ......................................., niż Paweł i Kazik nosi Kasi kwiaty.
Natomiast Zbyszek nosi kwiaty i prezenty Kasi, codziennie jej śpiewa (dobrze)
................................ i (głośno) ............................................. od Luciano Pavarotti, ale
wygląda (straszno) .............................................. od Pawła, Kazika i Władka. Również do
Kasi przychodzi Jacek, jest bardzo miły i sympatyczny, ale (głupi) ................................ ze
wszystkich ludzi w mieście! (Bardzo) ............................................... ze wszystkich mi się
podoba Tomek: jest (przystojny) .........................................., (inteligentny)
......................................................, ma (dobre) .................................... poczucie humoru w
świecie i żartuje nawet (dużo) ..................................... niż Władek, uśmiecha się (ładnie)
................................. niż aktorzy w Holliwód i ma (dużo) ................................ zalet niż
Kasia. Ale jest jeden problem: Tomek w ogóle nie zwraca na Kasię uwagi, i od tego Kasia
czuje się (źle) ....................................... niż kiedy zjadła nieświeży jogurt w siódmej
klasie.
18. Proszę przetłumacz na język polski.
1) Марек выглядит лучше, чем Казик.
.........................................................................................................................................
2) Катя поёт громче всех в классе.
.........................................................................................................................................
3) Магда говорит тише, чем Оля.
.........................................................................................................................................
4) Влад ест больше, чем его папа.
.........................................................................................................................................
5) У Яцека больше друзей, чем у Агаты.
.........................................................................................................................................
6) Больше всех мне нравится Олег.
.........................................................................................................................................
7) Моя жена готовит лучше, чем поёт.
.........................................................................................................................................
8) Мой муж выглядит симпатичнее, чем сосед.
.........................................................................................................................................
9) Я чувствую себя лучше, когда мои дети рядом.
.........................................................................................................................................
10) Мне легче нести сумки летом, чем зимой.
.........................................................................................................................................

170
 Podręcznik A2
III. Kataklizmy
19. Proszę połączyć kataklizmy i ich definicje.

20. Proszę przeczytać tekst o kataklizmach i uzupełnić wyrazami z ramki.

tsunami * powódź * deszcze * kataklizmów * trzęsienia * asteroida * ocieplenie
Wielkie kataklizmy świata
W 1138 roku w mieście Aleppo (dzisiejsza Syria) doszło do potężnego
.............................................. ziemi, które całkowicie wytarło miasto z powierzchni ziemi i
pochłonęło 230 tysięcy ludzkich istnień.
W grudniu 2004 r. Na Oceanie Indyjskim wystąpiło podwodne trzęsienie ziemi o
wymiarach 9,3 magnitudo. Sprowokowało to ................................... Ogromne 15-metrowe
fale dotarły do wybrzeży Tajlandii, Indii i Indonezji. Liczba ofiar osiągnęła 300 tysięcy
osób.
W sierpniu 1931 r. W Chinach ze względu na deszcze monsunowe nastąpiła wielka
................................................, która pochłonęła życie 4 milionów (!) Ludzi. A w sierpniu
1975 roku, z powodu potężnego tajfunu w Chinach, tama Banqiao została
zniszczona. Spowodowało to największą powódź w ciągu ostatnich 2000 lat, woda przeszła
50 kilometrów w głąb lądu i stworzyła sztuczne zbiorniki o łącznej powierzchni 12 000
km2. W rezultacie liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła 200 tysięcy osób.
Czego niebieska planeta może oczekiwać w przyszłości?
Naukowcy przewidują, że w przyszłości nasza planeta stanie w obliczu silnych
katastrof i .............................................................
Globalne ............................................, które od ponad 50 lat niepokoi postępowe
umysły, może w przyszłości spowodować niespotykane powodzie, susze i silne ulewne
.........................., które doprowadzą nie tylko do milionów ofiar, ale także do globalnego
kryzysu gospodarczego i społecznego.
Nie zapominajcie też, że .................................................... 99,942 ważąca 46 milionów ton i
średnica 500 metrów nieuchronnie zbliża się do naszej planety. Astronomowie przewidują
prawdopodobną kolizję w 2029 r., która zniszczy Ziemię. NASA stworzyła specjalną grupę
roboczą, która zajmuje się tym bardzo poważnie.
171
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Kataklizmy
huragan cyklon
trzęsienie ziemi wybuch wulkana
tsunami tornado
pożar globalne ocieplenie
powodzie, powódź uderzenie meteorytu
lawina broń jądrowa

21. Proszę scharakteryzować kataklizmy na obrazkach, a także ich skutki.

♫ 22. Proszę posłuchać i powiedzieć, czy wypowiedzi są prawdziwe. [k2z/ L2-04, n.4]

23. Proszę odnaleźć informacje o jakimkolwiek kataklizmie w świecie, a na

następnych zajęciach opowiedzieć o nim.
172
 Podręcznik A2
LEKCJA 16. Na łonie natury

I. Zwierzęta

Zwierzęta

dzikie domowe egzotyczne

1. Proszę połączyć postacie zwierząt i ich nazwy.

2. Proszę wybrać prawidłowe znaczenie frazeologizmu.

173
 Podręcznik A2
♫ 3. Proszę posłuchać wiersza i uzupełnić go nazwami zwięrząt.
Jan Brzechwa – Kwoka
Proszę pana, pewna ..........................
Traktowała świat z wysoka
I mówiła z przekonaniem:
"Grunt to dobre wychowanie!"

Zaprosiła raz więc gości,

By nauczyć ich grzeczności.
Pierwszy ........................ wszedł, lecz przy tym
W progu garnek stłukł kopytem.
................................ wielki krzyk podniosła:
"Widział kto takiego osła?!"
Przyszła ............................... Tuż za progiem
Zbiła szybę lewym rogiem.

................................ gniewna i surowa

Zawołała: "A to ..............................!"
Przyszła świnia prosto z błota.
Kwoka złości się i miota:
"Co też pani tu wyczynia?
Tak nabłocić! A to ............................!"
Przyszedł ............................. Chciał na grzędzie
Siąść cichutko w drugim rzędzie,
Grzęda pękła. Kwoka wściekła
Coś o łbie baranim rzekła
Czy ta .................................., proszę pana,
Była dobrze wychowana?

SŁOWNIK: Zwierzęta domowe

pies (rasowy) (породистый) пес gąsior/ gęś (ona) гусак/ гусь (он)
szczenię/ szczeniak щенок gąsie гусёнок
kot/ kotka kozioł/ koza
kocię котёнок kozię козлёнок
królik/ królica osioł/ oślica
kogut петух baran
kura owca
kurczę цыплёнок jagnię ягнёнок
wieprz кабан byk
świnia krowa
prosię cielę телёнок
indyk/ indyczka koń
kaczor/ kaczka селезень/ утка klacz кобыла
kaczę утёнок źrebię
rasa (psa) порода (собаки) pekińczyk пекинес
kundel дворняга jamnik такса
owczarek niemiecki немецкая овчарка bernardyn сенбернар
dalmatyńczyk далматский дог bulterier бультерьер

174
 Podręcznik A2
4. Proszę przeczytać opis psa, a następnie opisać swe (obecne/ możliwe) zwierzę
domowe.
Mój pies
Mam rasowego psa. Jest to owczarek niemiecki o imieniu Reks. Jest on duży, ma
ciemną puszystą sierść, sterczące uszy i długi ogon. Kupiliśmy go, gdy był szczeniakiem.
Teraz ma pięć lat. Jest mądry i oddany. Słucha mnie, nie dotyka niczego bez mojego
pozwolenia. Kiedy przychodzę do domu, czeka na mnie przed drzwiami, radośnie macha
ogonem, skacze i szczeka.
Bardzo lubię mojego psa i opiekuję się nim. Dwa razy na dzień wychodzę z nim na
spacer. Biegamy po parku i bawimy się. Mój pies nie lubi rozstawać się ze mną. Zawsze z
radością czeka na mnie. Rocco to mój najlepszy przyjaciel.
5. Proszę podpisać obrazki słowami z ramki.
lew * tygrys * skorpion * papuga * wąż * żyrafa *
słoń * wielbląd * foka * małpa * krokodyl * nosorożec

6. Proszę opisać obrazek.

175
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Różne zwierzęta
Owady - насекомые Inne zwierzęta
Pszczoła - пчела
Mrówka - муравей Niedźwiedź – медведь
Pająk - паук Wilk – волк
Osa - оса Bóbr – бобёр
Biedronka – божья коровка Nietoperz – летучая мышь
Gąsienica - гусеница Lis – лис
Motyl – мотылёк, бабочка Świnka morska – морская свинка
Żuk - жук Chomik – хомяк
Mucha - муха Kangur – кенгуру
Komar - комар Lampart – леопард
Karaluch – таракан Jaszczurkа – ящерица
Ważka - cтрекоза Ryś – рысь
Stonoga – сороконожка Kret – крот
Konik polny – кузнечик Łoś – лось
Jeleń – олень
Ptaki – птицы Szczur – крыса
Łabędź – лебедь Szop – енот
Gołąb - голубь Wąż – уж, змея
Skowronek – жаворонок Wiewiórka – белка
Kukułka - кукушка Zając – заяц
Słowik- соловей Żubr – зубр
Dzięcioł - дятел Hipopotam – бегемот
Sowa - cова
Sikorka - cиница
Wróbel - воробей Ryby i zwierzęta morza
Wrona - ворона Krewetka – креветка
Sroka - сорока Meduza – медуза
Gil - снегирь Wieloryb – кит
Jaskółka -- ласточка Rekin – акула
Mewa - чайка Foka – тюлень
Sokół – сокол Delfin – дельфин
Orzeł - орёл Ośmiornica – осьминог
Struś - страус Żółw – черепаха
Paw - павлин Mors – морж
Pingwin – пингвин
Bocian – аист

7. Proszę odpowiedzieć na pytania

1) Czy masz zwierzę domowe?
2) Jak uważasz, czy są potrzebne ZOO?
3) Jakiego zwierzęcia nie widziałeś, ale bardzo byś chciał zobaczyć?
4) Jakiego zwierzęcia się boisz?
5) Jakie zwierzę chciałbyś mieć w domu?
6) Z jakim zwierzęciem się kojarzysz?
7) Jakie zwierzęta podobają ci się z wyglądu, a jakie zupełnie nie?
8) Jak uważasz, czy ryby mają uczucia i mogą być przyjaciółmi człowiekowi?
9) Co myślisz o futrach ze zwierząt?

176
 Podręcznik A2
8. Proszę dopasować zwierząt do ich dzieci

A.kocię
1.

B.prosię
2.

C.szczenię
3.

D.źrebię
4.

E. kurczę
5.

F.kaczę
6.

G.jagnię
7.

I. cielę
8.
II. „Zwierzę”
Słowa typu zwierzę
Rzeczowniki typu „zwierzę” mają rozszerzenie tematu (-ęci-, -ęt-//-ąt-).
To rzeczowniki r.nijakiego na -ę (oprócz na -mię), które zwykle nazywają istoty młode
(kocię, szczenię, prosię, cielę, jagnię, źrebię, kurczę, kaczę, gąsię) oraz zwierzę, dziewczę, książę*.
l. pojedyncza l. mnoga
M ZWIERZ-Ę zwierz-ęt-a
D zwierz-ęci-a zwierz-ąt
C zwierz-ęci-u zwierz-ęt-om
B zwierz-ę zwierz-ęt-a
N zwierz-ęci-em zwierz-ęt-ami
Ms zwierz-ęci-u zwierz-ęt-ach
9. Proszę odmienić następne słowa.
l. pojedyncza l. mnoga l. pojedyncza l. mnoga
M CIELĘ cielęta M ŹREBIĘ
D D
C C
B cielę B Źrebięta
N N Źrebięciem
Ms Ms
177
 Podręcznik A2
l. pojedyncza l. mnoga l. pojedyncza l. mnoga
M KOCIĘ M SZCZENIĘ
D kocięcia D Szczeniąt
C C
B B Szczenię
N kurczętami N
Ms Ms

l. pojedyncza l. mnoga l. pojedyncza l. mnoga

M DZIEWCZĘ M KSIĄŻĘ* Księżęta
D D
C dziewczętom C
B B Księcia Księżąt
N dziewczęciem N
Ms Ms
10. Proszę uzupełnić zdania formami słowa „zwierzę”.

11. Proszę uzupełnić zdania formą słowa w liczbie mnogiej.

178
 Podręcznik A2
12. Proszę uzupełnić tekst poprawnymi formami rzeczowników.
Od dziecka marzyłem o jakikolwiek (zwierzę)
............................................, bo lubiłem każde
(kocię).................................. czy (szczenię)
......................................, które widziałem u swoich kolegów w
domu. Ale moja mama nie chciała wiedzieć u nas (kocię)
............................... ani jakichkolwiek innych (zwierzę,
l.mn)...................................... . Myślałem, że kiedy wyrosnę
kupię wszystkie (zwierzę, l.mn.) ..............................., które
znajdę w sklepie zoologicznym! Marzyłem o (szczenię)
....................................., (jagnię) ........................................., (kurczę) ................................... i
nawet (prosię) ...................................! W moim dziecięcym albumie były same (gęsię,
l.mn.), (kaczę, l.mn.) .............................. i (pisklę, l.mn.). Wreszcie wyrosłem, kupiłem dom
z ogródkiem i zostałem fermerem. Już mam dużo (zwierzę, l.mn.)
...........................................: na moim podwórku chodzą (prosię, l.mn.)
........................................, (cielę, l.mn.) ...................................., (źrebię, l.mn.)
……………………………. ! Teraz mogę powiedzieć, że jestem szczęśliwy wśród moich
(zwierzę, l.mn.)...................................!
III. „Zwierzęce” frazeologizmy
13. Proszę dopasować nazwy zwierząt z ramki do idiomów, a potem wyjaśnić
znaczenie idiomów. Wzór: Iść jak stado baranów --
- biernie, bezmyślnie lub bezładnie Wilk, mysz, lis, osioł, ptaszek ,
Jeść jak .......................................... ryba, żółw, zając, paw, wół
Wolno jak ........................................
Spać jak ............................................ Dumny jak .................................................
Głodny jak ............................................. Chytry jak ..........................................
Pracować jak ................................ Zdrów jak ..............................................
Pisać jak .................................... pazurem Uparty jak .................................................
Biedny jak ................................ kościelna
14. Proszę napisać rosyjskie odpowiedniki do frazeologizmów i wyjaśnić ich znaczenia
1…………………………………. Wilk w owczej skórze
2. стреляный воробей Szczwany lis
3. ………………………………… Biały kruk
4…………………………………. (spływa) jak woda po kaczce
5. погнаться за двумя зайцами Łapać dwie sroki za ogon
6………………………………….. Tyle, co kot napłakał
7………………………………….. Kupić kota w worku
8………………………………… Żyć jak pies z kotem
9. курам на смех Koń by się uśmiał
10………………………………… Słoń na ucho nadepnął
11………………………………… Muchy nie skrzywdzi
12………………………………… Jak ryba w wodzie
13. вставать с петухами Wstawać z kurami
14. ни рыба ни мясо Ni pies ni wydra
15………………………………… Podłożyć świnię

179
 Podręcznik A2
15. Proszę ułożyć 10 zdań lub związany tekst z frazeologizmami poprzedniego
ćwiczenia.
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
16. Proszę uzupełnić odpowiednimi frazeologizmami
1) Nie mogę czytać listów Agaty, bo .............................................................. .
2) Tadek mówi, że kocha, ale on mi się nie podoba, bo jest ..........................................
3) Ta książka jest....................................................., nigdzie nie mogę jej znaleźć!
4) Babcia codziennie musi ............................................. , bo ma dużo pracy.
5) Nie wierzę, że Maciek ogoś pobił, on nigdy nawet ......................................................!
6) Otrzymałem wczoraj pensję, ale pieniędzy było ...................................................... .
7) Mirek chodził z Agatą, a kwiaty nosił Alicji, chciał
..............................................................., ale dziewczyny o wszystkim się
dowiedziały, więc teraz nie ma żadnej.
8) Przez całe życie chciałem śpiewać, ale ojciec mi mówił, że mi
................................................................. .
9) Kasia i Wojtek dopiero rok się ożenili, a żyją .................................................., przez
cały czas się kłócą!
10) Mam polskie korzenia, dużo się uczę, więc w gramatyce polskiej czuję się
...................................................!
♫ 17. Proszę podkreślić poprawną odpowiedź, a następnie posłuchać i sprawdzić
siebie. [k2z/ L18-02, n.88]

18. Proszę zaznaczyć, czy podane informacje są prawdziwe.

180
 Podręcznik A2
19. Proszę połączyć zwierzęta i ich odgłosy.
1) Pies szczeka: a. Kwakwa
2) Kot miauczy: b. Kumkum
3) Świnia chrumka/ kwiczy: c. Gęgę
4) Wrona kracze: d. Chrum chrum/ kwi kwi/ kwik kwik
5) Żaba kumka: e. Krakra
6) Gęś gęga: f. Kukuryku
7) Kaczka kwaka: g. Ćwirćwir
8) Kogut pieje: h. Ihaha
9) Koń rże: i. Miau
10) Kura gdaka/ kwoka: j. Hauhau
11) Krowa muczy: k. Muu
12) Owca becze: l. Iha/ i-ja
13) Ptak ćwierka: m. Bee
14) Osioł krzyczy: n. Koko

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14)

j

20. Proszę przeczytać dowcipy o zwierzętach. Proszę się nauczyć jakiegoś na pamięć.
Wilk z lisicą złapali zająca. Zając krzyczy:
- Nie zjadajcie mnie! Nie zjadajcie! Ja mam siedmioro dzieci!
- Zamknij ryj i nie krzycz. Wiesz gdzie jest sklep monopolowy?
- Wiem! Wiem!
- Masz tu kasę i leć kupić wódkę... tylko migiem. Przynieś ją tutaj.
- Och! Dziękuję już lecę! Zaraz będę!
- Kurde, Ruda! Ty to masz łeb. Tego jeszcze nie widziałem, żeby zakąska wódkę
przynosiła...



Kupuje sobie zajączek nową szafę, ale jest za mały by ją w nieść do mieszkania. Spotyka
misia i prosi:

-Misiu, pomóż mi wnieść te szafę, bo mieszakam w bloku na ostatnim piętrze, a sam nie
dam rady!
-Dobrze, ale na każdym piętrze będziesz mi opowiadał kawał!
Zajączek się zagadza. Wchodzą, a zajączek opowiada kawały, z których miś się ciągle
śmieje. W końcu, na ostatnim piętrze:
-Misiu!- mówi zajączek- teraz opowiem ci taki kawał że się zsikasz ze śmiechu!
-No?
-Pomyliłem bloki!


Przychodzi mrówka do sklepu i mowi:
-Poproszę 3 cm sznurka
-Zapakować?
-Nie, powieszę się na miejscu.

181
 Podręcznik A2
LEKCJA 17. Święta i uroczystości

I. Święta polskie
1. Proszę podpisać rysunki słowami z ramki.
Czy zna pan/ pani polskie święta i uroczystości?
Wielkanoc * Nowy Rok / Sylwester * Boże Narodzenie * Wigilia * urodziny *
ślub * chrzciny * Dzień Wszystkich Świętych / Dzień Wszystkich Zmarłych *
Dzień Niepodległości * Święto Konstytucji 3 Maja * śmigus-dyngus *
Walentynki * Andrzejkowe wróżby * Mikołajki * pogrzeb * Niedziela Palmowa

2. Proszę powiedzieć, które święta/ uroczystości z poprzedniego ćwiczenia to:

1) Polskie święta państwowe:
2) Święta religijne:
3) Uroczystości rodzinne:

182
 Podręcznik A2
♫ 3. Proszę posłuchać i uzupełnić daty świąt, w które w Polsce są dni wolne od pracy.
[k2/ L15-a3]
__________________ - Nowy Rok
__________________ - Trzech Króli
___święto ruchome__ - Niedziela Wielkanocna
__________________ - Poniedziałek Wielkanocny
__________________ - Święto Pracy
__________________ - Święto Konstytucji Trzeciego Maja
__________________ - Zielone Świątki
__________________ - Boże Ciało
__________________ - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
__________________ - Wszystkich Świętych
__________________ - Narodowe Święto Niepodległości
__________________ - Boże Narodzenie
♫ 4. Proszę uzupełnić teksty słowami (są na początku każdego tekstu) i dopasować
nazwę uroczystości z ogólnej ramki do każdego tekstu. [h1/ L16-1f]

5. Proszę dopasować święta do dat.

1) Wielkanoc A. 2.11
2) Boże Narodzenie B. Wiosną
3) Dzień Niepodległości C. 6.12
4) Wigilia D. 11.11
5) Walentynki E. 25.12
6) Mikołajki F. 24.12
7) Andrzejki G. 14.02
8) Święto Zmarłych H. 30.11

183
 Podręcznik A2
SŁOWNIK: Święta
święto państwowe/ religijne
Nowy Rok
Boże Narodzenie
Wigilia
Wielkanoc
Święto Niepodległości
Walentynki
Andrzejki
Mikołajki
uroczystość
święto rodzinne, uroczystość rodzinna
chrzciny
urodziny
imieniny
ślub
pogrzeb
świętować/ obchodzić święto праздновать/ отмечать праздник
dawać prezent ≠ dostawać prezent делать подарок ≠ получать подарок
składać życzenia делать пожелания
życzyć (czegoś) желать (что-нибудь)
gratulować z okazji (czegoś) поздравлять с (чем-то)/ в честь (чего-то)
składać kondelencję выражать соболезнования
organizować imprezę организовывать вечеринку
zapraszać gości приглашать гостей
bawić się веселиться/ развлекаться
ubierać/ozdabiać choinkę наряжать ёлку
modlić się w kościele молиться в костёле

6. Proszę odpowiedzieć na pytania.

1) Jakie święta obchodzą się w twojej rodzinie?

2) Jakie święta są twoimi ulubionymi?
3) W jaki sposób zwykle obchodzisz urodziny?
4) Z kim i gdzie zwykle obchodzisz Nowy Rok?
5) Czy lubisz dostawać prezenty na święta?
6) Jaki prezent sprawił ci największą radość?
7) Jakich prezentów nie lubisz?
8) Jaka świąteczna tradycja jest najpiękniejsza?

184
 Podręcznik A2
II. Boże Narodzenie
7. Proszę przeczytać tekst o Bożym Narodzeniu i uzupełnić wyrazami z ramki
Wigilia * choinka * prezenty * Dzieciątko * Gwiazda * bombki * kolędy * opłatek *
karp * Anioł * święty Mikołaj *pasterzy* żłóbek * pasterka * postny
Wigilia zaczyna się wraz z pierwszą gwiazdką na niebie. Jest
to symboliczne nawiązanie do ....................... Betlejemskiej,
która zaprowadziła Trzech Króli do stajenki.
Kolacja tradycyjnie jest ........................, choć niejedzenie mięsa
nie jest już obowiązkowe, a tylko zalecane. Rozpoczyna się od
łamania się .................................. i składania sobie życzeń.
Na stole, przykrytym białym obrusem, z siankiem pod spodem, ustawia się jedno nakrycie
więcej – dla niespodziewanego gościa. Potraw powinno być dwanaście. W zależności od
regionu są to: ryby (przede wszystkim ...........................), barszcz z uszkami, zupa
grzybowa, pierogi z kapustą i grzybami, kapusta z grochem, gołąbki, kutia, kompot z
suszonych owoców, kluski z makiem i inne.
Najpopularniejszym atrybutem bożonarodzeniowym jest .................................... ubrana w
kolorowe ......................................., lampki, ręcznie wykonane ozdoby, cukierki, włosy
anielskie, jabłka, pierniki... Pod drzewkiem znajdują się .....................................
przyniesione w zależnoości od regionu przez ................................, Gwiazdora,
......................... ............................. . Potem zwykle wszyscy śpiewają ............................, a o
północy idą do kościoła na ..........................., specjalną uroczystą mszę na cześć
............................., którzy jako pierwsi powitali ................................. w ................................
8.Proszę rozwiązać quiz.
1. Boże 2. Ryba na stole 3. Na choince 4. Polacy na Wigilię 5.Szopka to
Narodzenie to wigilijnym to można zobaczyć jedzą a) Świąteczna
a) uroczystoć a) karaś a) Baloniki a) 7 potraw potrawa
b) święto b) karp b) Kule b) 10 potraw b) Spektakl
c) tradycja c) łosoś c) bombki c) 12 potraw c) Drewniany
domek z Betlejem
6.Pod jomiołą 7. Pierwsza gwiazda 8. Najważniejsze na
można to sygnał do kolacji wigilijnej
a) Przedstawiać się a) śpiewania kolęd a) jedzenie
b) Śpiewać b) rozpoczęcia b) prezenty
kolędy kolacji c) ludzie dookoła
c) Całować się c) rozpakowania
prezentów
9. Proszę połączyć słowa i ich opisy.
1) Bombki A. Zwierzęta, które wożą św. Mikołaja z prezentami
2) Lampki B. Świąteczne drzewo
3) Renifery C. Ozdoby na choinkę
4) Choinka D. Leży pod choinką
5) Siano E. Tym dzielimy się na Wigilię
6) Prezent F. Kiedy ona pojawia się na niebie, rozpoczyna się wieczerza wigilijna
7) Opłatek G. Pięknie się świecą się na choince
8) Gwiazda H. Leży pod białym obrusem

185
 Podręcznik A2
10. Proszę wykreślić to, co NIE pasuje.

♫ 11. Proszę posłuchać znanej polskiej kolędy, a potem podkreślić wyrazy, którymi
nazywano Jezusa.
Lulajże Jezuniu, moja Perełko,
Lulaj ulubione me Pieścidełko.

Lulajże Jezuniu, lulaj, że lulaj

A ty go matulu w płaczu utulaj

Zamknijże znużone płaczem powieczki,

Utulże zemdlone łkaniem usteczki.

Lulajże, Jezuniu...

Lulajże, piękniuchny nasz Aniołeczku.

Lulajże wdzięczniuchny świata Kwiateczku.

Lulajże, Jezuniu...

Lulajże, Różyczko najozdobniejsza,

Lulajże, Lilijko najprzyjemniejsza.

Lulajże, Jezuniu...

186
 Podręcznik A2
III. Wołacz
Wołacz (kto! co!)
Wołacz używa się przy zwrocie do konkretnej osoby.
rodzaj przym temat rzeczownika rzecz PRZYKŁADY
r.niajki
– – drogie dziecko – drogie dziecko!
= M.
r.męski3) twardy → miękki szanowny pan – szanowy panie!
≈ Ms.
ALE! dom – domu! syn – synu!
//-e1) Bóg – Boże! ksiądz – księże!
- na -ec → -cz drogi chłopiec – drogi chłopcze!
- na -k, -g, -ch pan Stach –panie Stachu!
stwardniały -u pan Tadeusz – panie Tadeuszu!
miękki Staś –Stasiu!
r.żeński - twardy na -a miła mama – miła mamo!
– -o
- stwardniały na -a pani Natasza – pani Nataszo!
- miękki na -a droga babcia – droga babciu!
(spieszczone) -u
ukochana Ania – ukochana Aniu!
- stwardniały na -Ø -y cicha noc – cicha nocy!
- miękki na -Ø młoda miłość – młoda miłości!
-i
- miękki na –i wysoka pani – wysoka pani!
liczba miłe dzieci – miłe dzieci!
mnoga
= M.
– – poważani panowie – poważani panowie!
drogie panie – drogie panie!
UWAGI!
1) Rzeczowniki rodzaju męskiego mają wymianę twardy → mękki (= Miejscownik).
2) Niektóre rzeczowniki mają wymianę samogłosek (= Miejscownik):
wymiana rodzaj męski
a+twardy // e+miękki las – lesie!
ZAPAMIĘTAJ kościół – kościele! anioł – aniele!
3) Rzeczowniki rodzaju męskiego na -a mają końcówkę, jak rodzaj żeński – -o:
rodzaj przym rzecz PORÓWNAJ
dobra mama – dobra mamo!
rodzaj żeński na -a -a
krótka droga – krótka drogo!
-o
dobry tata – dobry tato!
rodzaj męski na -a -y/-i
niski kolega – niski kolego!
4) Kiedy zwracamy się według tytułu, to zwrot stawiamy (czy nie stawimy) w wołaczu w
zależności od tego, czy to mężczyzna (forma wołacza), czy kobieta (forma mianownika):
zwrot forma PORÓWNAJ
do mężczyzny wołacz pan profesor – panie profesorze!
do kobiety mianownik pani profesor – pani profesor!

187
 Podręcznik A2
12. Proszę utworzyć formę wołacza.

13. Proszę użyć wołacza.

1) Droga (Ewunia) ..........................., kocham cię!
2) (Marek) ..........................., czy możesz mi pomóc?
3) (Ania) .................................., czy masz dziś czas?
4) (Paweł) ..........................................., chodź tu!
5) Szanowny (pan doktor) ...................... ......................, piszę do pana w sprawie pracy
magisterskiej.
6) (Dziadek) ................................, gdzie jest babcia?
7) (Małgosia) ..............................., gdzie się zgubiłaś?
8) (Bóg) ..........................., pomóż mi!
9) (Pan Kazimierz) .................... ................................., proszę pana nie zwalniać mnie!
10) Czy chodziłaś wczoraj do kościoła, (Zosia) ................................?
11) Cześć (Monisia) ..............................................!
12) Ty wstrętny (egoista) .................... ...............!
13) (Agata) .................., ech, (Agata) ................. .!
14) (mama, tata) ........................, .......................!
15) Szanowna (pani Grażyna) ....................... ...........................................!
16) Jak się macie, (dziecko, l. mn.) ..........................!
17) Weź mnie nad rzekę, (syn)..............................................................!
18) (Szanowni państwo) ................................................, zwracam się z uprzejmą prośbą!
19) Kochana (babcia).................................................!
20) Drogi (syneczek)...................................................!

188
 Podręcznik A2
♫ 14. Proszę napisać wyrazy w nawiasach w wołaczu, a następnie sprawdzić.
Stare Dobre Małżeństwo – Dziękczynienie
Wielkie ci dzięki, _______________________ (szczytne źródełko), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________ (bystry potok), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, z gór ____________________(kaskaderka), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________ (polna pasterka), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________ (rzeka rzeczona), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, ________________________ (morski grzebień), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, ___________________________ (liść naziemny), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________(liść nadrzewny), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________(szum koronny), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, __________________________(pstry kogucik), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, ________________________(żabka kumoszka), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, __________________(świerszcz świerszczący), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________ (grom dudniący), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, ________________________ (deszcz bębniący), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, _______________________ (wiatr świszczący), za twoje piosenki
Wielkie ci dzięki, __________________________ (ogień strzelisty), za twoje piosenki
Wielkie wam dzięki, _______________________ (chóry naniebne), za wasze piosenki
Wielkie ci dzięki, _________________________ (cisza wieczysta), za twoje piosenki
15.Proszę wpisać do pocztówek imiona w wołaczu.

Szanowna Pani
Drogi (Wojtek) _______________! (nauczycielka)________________!
Z okazji świąt Bożego Narodzenia
Wszystkiego najlepszego z
składam Ci najlepsze życzenia!
Magda okazji urodzin życzy dla pani
Ewa
Szanowny (Pan Marek) _____________________!
Życzymy zdrowych i radosnych Świąt Bożego
Narodzenia i dobrego Nowego Roku!

Z wyrazami szacunku i przyjaźni

Kochana (Babcia) __________________!
Eugenia i Tomasz
Niech spełnią się wszystkie twoje marzenia!
Życzę ci zdrowia, szczęścia, radości i dużo
fajnych dni w gronie rodziny!
Ewcia

189
 Podręcznik A2
LEKCJA 18. Powtórka!

I. Gramatyka. RZECZOWNIK
1. Proszę odmienić następne wyrazy.
l. pojed. l. mnoga l. pojed. l. mnoga l. pojed. l. mnoga
M auto M cytrynka M profesor
D D D
C C C
B B B
N N N
Ms Ms Ms
W W W

l. pojed. l. mnoga l. pojed. l. mnoga l. pojed. l. mnoga

M dziecko M pani M lekarz
D D D
C C C
B B B
N N N
Ms Ms Ms
W W W

2. Proszę uzupełnić teksty odpowiednimi formami rzeczownika.

a) WZÓR: Ona przyjechała pociągiem (pociąg).
Wczoraj spotkałam się z moją (1) ..................................................... (przyjaciółka). Dawno
nie widziałam (2) .......................................... (Monika). Monika mieszka w (3)
........................................... (Anglia). Jej mąż jest (4) ........................................ (lekarz).
Robert pracuje w dużej (5) ................................... (klinika). Często przychodzi do (6)
................................. (dom) poźno wieczorem. Mieszkają 10 km za (7) ...............................
(Londyn). Mają tam piękny (8) ..................... (dom) i (9) ........................... (ogród). W (10)
................................. (ogród) jest mają piękną (11) ..................................... (jabłoń). Monika
i Robert są szczęśliwą (12) ......................................... (rodzina).

b) WZÓR: Nie lubię szpinaku (szpinak).

Piotr urodził się w (1) ..................................... (miasto) koło (2) .............................................
(Krakow). Kiedy chodził do (3) ............................... (szkoła), mieszkał u (4)
....................................... (siostra) w (5) ....................................... (Krakow). Dopiero kiedy
poszedł na (6) ............................................... (uniwersytet), zamieszkał z (7)
............................... (kolega) w (8) ......................................... (akademik). Studiował (9)
........................................ (historia) i (10) ................................. (filozofia)

190
 Podręcznik A2
3. Proszę uzupełnić tekst formami mianownika i biernika liczby mnogiej.
Na lotnisku
Wczoraj spędziłam na lotnisku w Warszawie 3
(godzina) …………………… Miałam ze sobą 1 torebkę i
2 (walizka) …………………… Koło mnie stali przez
chwilę (pilot) ……..........………….. i (stewardesa)
………...……… (Pasażer) ……….......…………..
ustawiali się w (kolejka) ……………….. do odprawy.
Byli tam (Holender), ………….....................…………. ,
(Holenderka) ………………….. (Anglik) ………………………….., (Angielka)
………………… (Kanadyjczyk) ……………………, (Kanadyjka) ……………………...
(Rosjanin) ………………………., (Rosjanka) …………………… (Włoch)
………………….., (Czech) …………………….. (Szwed) …………………….., (Belg)
……………………. i (Szwajcar) …………………… (Niektóry)…………………… robili
ostatnie zakupy w sklepach. (Niektóra) …………………kobiety szukały tańszych perfum.
(Inny) …………….. siedzieli przy stolikach pijąc kawę. (Dziecko) …………………..
bardzo się nudziły. (Chłopiec) ………………………. chcieli biegać i rzucać piłką. (Starsza
pani) ……………………… ………………… rozmawiały o podróży. (Stary mężczyzna)
…………… ………........……….. rozmawiali o polityce. (Człowiek) …………… często
sprawdzali rozkłady lotów. (Student) ………………………… stali razem w grupie i
czekali na resztę kolegów. (Turysta) ………………….. ważyli swoje (bagaż) ………….
(Rodzina) ………………… czekały z kwiatami na (gość) ……………….. z zagranicy.
4. Proszę uzupełnić tekst odpowiednimi formami.
UFO i ja
Wczoraj (wieczór) ………………… miałem (dziwna przygoda)
……………………….. ……………………….. . Zobaczyłem na
(niebo) ……………………………… statek kosmiczny. Spacerowałem
po (plaża) ………………………….. , było bardzo późno, wpół do
(jedenasta). (Nikt) ……………………….. nie było, byłem tylko z
(mój pies) …………………………. ……………………. Nagle
przede (ja) ……………… stanął ktoś bardzo dziwny. Był cały zielony. Nie miał (włosy)
……………………….., nie miał (ubranie) ……………………….. ani (buty) ……………
Stał przed (nieduża kosmiczna rakieta) ……………………… ………………………
…………………………. W (ręce) ……………… trzymał (niebieska kula) ………………
……..................… Mój pies stanął koło (on) ………… i warczał. Nie wiedziałem, co
zrobić. Powiedziałem: „Cześć” i dałem (on) …………….. (guma do żucia) …………….
……….. …………….., którą znalazłem w (kieszeń) ……………………….. .
Ufoludek wziął (ona) ……………. i połknął natychmiast razem z (papierek)
………………….. Po chwili wyjął z (ta niebieska kula) …………… ………………………
………………… 2 (mały srebrny kamyk) ……………… …………………
……………….. , i dał (one)………………. mnie. Wsiadł do (rakieta) …………………… i
odleciał.

191
 Podręcznik A2
II. Gramatyka. ZAIMEK
5. Proszę użyć poprawnej formy zaimków osobowych.

6. Proszę użyć poprawnej formy zaimków osobowych.

7. Proszę użyć poprawnej formy zaimków osobowych.

192
 Podręcznik A2
III. Gramatyka. CZASOWNIK
8. Proszę użyć poprawnych form.
1) Olu, gdzie (być)......................................? Cały dzień Cię szukam.
2) Państwo Janowscy(być) ........................ dzisiaj na imprezie u swoich przyjaciół.
3) Proszę Państwo! (Mieć) ................................okazję serdecznie witać Państwa.
4) Ja (rozumieć) ...................................., że pan Edek nie (myć) ..........................zębów, ale
jeżeli już (używać).......................... mojej szczoteczki, to niech chociaż (używać)
..............................jej do mycia zębów, a nie do czyszczenia butów (Sł. Mrożek).
5) Dlaczego ty nie (zamykać)........................ okien na noc. My (przeziębiać
się).............................................................. właśnie w nocy.
6) Panieneczka (widzieć) ......................żukа: Czego Pan tu u mnie
(szukać)....................................?
7) Pani Górska (bawić się) ............................................u siostry w Gdańsku, tymczasem w
domu sytuacja (zaczynać)..........................być dramatyczna.
8) Jak długo wy (czekać).............................................. na pociąg do Lublina?
9) Każdy (szukać) ........................................podobnych do siebie.
10) Wszystko mogę zrozumieć, ale właśnie tego nie (rozumieć) .........................................
11) Nikt nie (śmieć)............................ na mnie podnosić głosu. Ja nie (śmieć)
............................, niech inni też nie (śmieć)...............................
12) Czy ty (wiedzieć) .............................., czy ty nie (wiedzieć).........................., wynik chyba
będzie ten sam. Wcale nie (rozumieć) .............................., po co mam się uczyć.
13) – My tego nie (rozumieć).................................. Ktoś to (moć)......................... zrozumieć.
14) Czy (wyobrażać).............................., ile to (kosztować)....................................?
15) Nie proponujcie im na kolację ślimaków, bo oni ich nie (jeść) .......................... .
16) Kto rano (wstawać).........................., temu Pan Bóg (dawać).............................
17) Adam (pić)........................ codziennie litr mleka.
18) Fryzjerka to kobieta, która (strzyc).............................. włosy.
19) Czy ty (myć)........................................zęby dwa razy dziennie?
20) (Istnieć).......................... jeden problem, który trzeba rozwiązać.
21) My (dziękować).............................................. bardzo za pomoc.
22) Moi rodzice (kupować) .................................. nam piękne ubrania.
23) Tak samo jest z nami. (Budować) ................................swoje życie dzień po dniu i często
nie (wysilać się) ..............................za bardzo.
24) Żeby nie tyć, ćwiczę, (pływać).......................... , (biegać)................................ i
(podskakiwać).................................... .
25) Monika jest lekkomyślna i (zakochiwać się)......................................... bardzo często.
26) Marian całymi dniami (siedzieć) .................................... w kawiarni,
(grywać)........................... tam w brydża i (widywać się)............................ z przyjaciółmi.
27) Romek nawet nie (kiwać).................... palcem w bucie, żeby coś zmienić w swoim życiu.
28) Czy to jest nasza kelnerka, która nas (obsługiwać)....................................?
29) Codziennie my (pisać)..........................dyktanda.
Ja (nieść).......................... na Wielkanoc w koszyku jajka, a ty co (nieść)........................?

193
 Podręcznik A2
9. Proszę wybrać czasownik w odpowiednim aspekcie i użyć go w poprawnej formie
czasu przeszłego lub w formie bezokolicznika.
WZÓR: Mama zawsze gotowała (gotować/ugotować) pyszne obiady, ale wczoraj obiad
ugotowała moja siostra (gotować/ugotować).
Alicja często (1) ................................................ (spotykać się/spotkać się) z
Patrykiem. Wczoraj także się z nim (2) ...................................... (spotykać/spotkać). Patryk
nigdy nie (3) ..................................... (spoźniać się/spoźnić się), jednak wczoraj pierwszy raz
(4) ......................................... (spoźniać się/spoźnić się). Alicja (5) ..................................
(czekać/poczekać) na niego bardzo długo. W końcu Patryk (6) ...........................
(przychodzić/przyjść). Patryk (7) ............................... (mowić/powiedzieć), że nie mogł
nawet (8) ......................... (jeść/zjeść) obiadu i (9) ........................... (pić/wypić) kawy. (On)
(10) ................................. (zapraszać/zaprosić) Alicję na kawę i lody do kawiarni. Alicja
(11) .................................... (mowić/powiedzieć), że nie (12) ...........................................
(pisać/napisać) dzisiaj maila do swojej przyjaciołki i nie (13) ................................................
(czytać/przeczytać) książki, ktorą powinna już oddać do biblioteki. Zdarzyło się to po raz
pierwszy. Do tej pory Alicja zawsze regularnie (14) .........................................
(pisać/napisać) maile do swoich koleżanek i (15) ........................................ (oddawać/oddać)
w terminie książki, ktore pożyczyła z biblioteki.
10. Proszę wybrać odpowiedni czasownik dokonany lub niedokonany.
WZÓR: Jutro obudzę się/będę budzić się wcześnie.
Jutro Elżbieta (1) będzie jechać/pojedzie na wycieczkę do Zakopanego. Dlatego
rano (2) wstanie/będzie wstawać wcześnie. Potem szybko (3) będzie się myć/umyje się i
(4) będzie brała/weźmie prysznic. Następnie (5) zje/będzie jeść śniadanie i (6)
wypije/będzie pić kawę. O siodmej (7) będzie szła/pójdzie na dworzec. Na dworcu (8)
spotka się/będzie spotykać się z przyjaciółmi. O dziesiątej oni będą już w Zakopanem.
Przyjaciele (9) spędzą/będą spędzać w Zakopanem trzy dni. Codziennie (oni) (10)
pójdą/będą chodzić na wycieczki w góry, (11) będą jeść/zjedzą tradycyjne góralskie sery i
(12) będą słuchać/posłuchają goralskiej muzyki. Elżbieta (13) wróci/będzie wracać do
domu we wtorek. Potem przez pięć dni (ona) (14) będzie się uczyć/nauczy się do
egzaminu.
11. Proszę zamienić czasowniki w nawiasach na formy trybu rozkazującego zgodnie z
podanym przykładem.
0) Jeśli za dużo czasu spędzasz przed telewizorem, skorzystaj (skorzystać) z naszych rad:
1) ............................ (zapisywać) przez kilka dni wszystkie oglądane programy,
2) ............................ (sprawdzić), czy oglądasz tylko to, co uważasz za wartościowe,
3) ............................ (sporządzić) listę tego, co możesz robić zamiast oglądania telewizji,
4) ............................ (zacząć) chodzić na basen,
5) ............................ (umówić się) ze znajomymi na spotkanie,
6) gdy jakiś program jest mało interesujący, ............................ (wyłączyć) telewizor,
7) nie ............................ (przełączać) na inny kanał,
8) ............................ (wyznaczyć) sobie limit czasowy na oglądanie telewizji,
9) ............................ (mieć) tylko jeden telewizor w domu,
............................ (umieścić) go w miejscu, które nie jest wygodne do oglądania.

194
 Podręcznik A2
12. Proszę uzupełnić tekst właściwą formą czasowników w nawiasach zgodnie z
podanym przykładem (tryb przypuszczający).
Cześć, Anka!
Mam do Ciebie ogromną prośbę. Czy pożyczyłabyś (pożyczyć) mi tę książkę o
Adamie Mickiewiczu? Chętnie .......................... (wziąć) ją od Ciebie na kilka dni, gdyż
niedługo mam egzamin z literatury, który .......................... (móc) właściwie zdać później.
Profesor nawet pytał mnie i Kasię, czy nie .......................... (chcieć) go zdawać w innym
terminie, ale .......................... (woleć) tego nie robić, bo przed nami jeszcze cztery trudne
egzaminy. Paweł, mój brat, ..................... (oddać) Ci podręcznik w następną środę. Dobrze?

IV. Gramatyka. STOPNIOWANIE

13. Proszę utwórzyć formy stopni porównania przymiotnika.
1) Adam jest ........................................ i ....................................(mądry, dobry) niż Marek.
2) Moja siostra jest .............................................. (piękna) w całej klasie.
3) Marek jest .......................................... (inteligentny) od Franka.
4) Nauczycielka z polskiego jest .............................................. (zła) w całym świecie!
5) Ten garnitur jest .............................................. (ładny) niż ten.
6) Magda jest ........................................................ (wesoła) od Zosi.
7) Krysia jest .................................................. (spokojna) z całej rodziny.
8) Mikołaj dziś jest .............................................. (smutny) niż wczoraj.
9) Marysia kupiła .................................................. (śliczny) kostium ze wszystkich, które były
w sklepie.
10) Bogdan jest ...................................................... (sympatyczny) ze wszystkich chłopaków!
14. Uzupełnij tabelę formami przymiotników
Młody Młodszy Najmłodszy
Arogancki
Miły
Wesoły
Stary
Wygodny
Śmiały
Biedny
Interesujący
Lekki
Szeroki
Duży, wielki
Mały
15. Proszę ułożyć 5 zdań z wyrazami z poprzedniego ćwiczenia.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

195
 Podręcznik A2
V. Leksyka
16. Proszę odpowiedzieć na pytania o sobie.
1) Nazwij dwie swoje cechy charakteru
2) Co najmniej podoba ci się we własnym wyglądzie?
3) Co lubisz robić, kiedy masz czas wolny?
4) Jaka twoja ulubiona książka?
5) Za co lubisz miejsce, gdzie mieszkasz?
6) Czy masz zwierzęta domowe?
7) W co ubierasz się do pracy/szkoły/na uczelnię?
8) Jaki był ostatni film, który obejrzał(e/a)ś?
9) W jaki sposób spędzasz czas z rodziną?
10) Nazwij 5 rzeczy, które masz w swoim pokoju.

17. Proszę dokończyć zdania z opiniami.

WZÓR: Sądzę, że moja koleżanka jest bardzo miła.
1) Mam wrażenie, że egzamin z .............................................................................
2) Jestem przekonana, że ................................................................................
3) Chcę podkreślić, że Białoruś ........................................................................
4) Mówiąc wprost moja mama ...........................................................................
5) O ile mi wiadomo, celownik to ..........................................................................
6) Wątpię, że ten mężczyzna ......................................................................................
7) Z tego co wiem, mój dyrektor ..................................................................................
8) Jeśli chodzi o moje plany na przyszłość, to ...........................................................
9) Jestem zaskoczona tym, że .................................................................................
10) Bardzo się cieszę tym, że .......................................................................................
11) Obawiam się, że......................................................................................................
12) Nie obchodzi mnie ta sytuacja z ................................................................................

18. Proszę napisać tłumaczenia do wyrazów.

1) Вежливый водитель – ..................................................................................
2) Современный принтер – ..............................................................................
3) Наглый парикмахер – ...................................................................................
4) Искренняя медсестра – .................................................................................
5) Маленькие ножницы – ...................................................................................
6) Храбрая журналистка – ..................................................................................
7) Болтливый учитель– .......................................................................................
8) Её степлер – ……………...............................................................................
9) Добросовестная директор – ..........................................................................
10) Большой рюкзак – ...........................................................................................

196
 Podręcznik A2
19. Proszę napisać pięć skojarzeń z wyrazami miłość i przyjaźń.

? ?

? ?
? ?
PRZYJAŹŃ
MIŁOŚĆ

? ? ? ?

20. Proszę ułożyć dialog „U lekarza”, wykorzystując wyrazy z ramki.

objawy * zastrzyk * gardło * dreszcze * gorączka * recepta * choroba * katar

21. Proszę objaśnić wyrazy.

1) Indeks –
2) Zachmurzenie –
3) Lęk –
4) Przeglądarka –
5) Maść –
6) Piegi –
7) Żyrandol –
8) Kogut –
9) Drogeria –
10) Reklamacja –
22. Proszę opowiedzieć o swoim ulubionym filmie według planu:
1. Gatunek filmu.
2. Obsada aktorska.
3. Bohaterowie .
4. Fabuła.
5. Opinia twoja i krytyków.
23. Proszę wybrać jeden z podanych tematów i przygotować wypowiedzenie.
1) Mieszkanie mojego marzenia.
2) Miasto, w którym mieszkam.
3) Zwierzę, o którym marzę.
4) Gdybym został(a) prezydentem...
5) Gdybym miał(a) własny sklep...

197