Μαρία Κουγιουμτζῆ

Μάνα

τὸ σπίτι κυριαρχοῦσε ὁ πατέρας μὲ τὴ δυνατὴ φωνή του καὶ τὸν τρέμαμε ὅλοι. H μη-
τέρα πηγαινοέρχονταν σιωπηλὴ καὶ λίγο καμπουριασμένη. Ἡ φωνὴ της ἔβγαινε πάντα γιὰ
συμβουλὲς καὶ ποτὲ γιὰ διαταγές. Ὁ πατέρας ἔφερνε φίλους στὸ σπίτι, ἀκούγαμε τὶς βρον-
τερὲς φωνές τους καὶ τὰ γέλια τους. Ἐκείνη περιφέρονταν σὰ σκιὰ ἢ κάθονταν νυσταγμένη
σὲ μιὰ γωνιά. Ὅσο ἤμασταν μικροί, ζεσταινόμασταν στὴν ἀγκαλιά της, μὰ σὰν μεγαλώσαμε,
ἄντρες κι ἐμεῖς, δὲν τῆς δίναμε σημασία. Καμιὰ φορὰ τὴ βλέπαμε νὰ σκουπίζει βιαστικὰ τὰ
δακρυσμένα της μάτια κι αὐτό μᾶς νευρίαζε. Συναισθηματισμοὶ λέγαμε, γυναικεία καμώμα-
τα. Χρειάστηκε νὰ κάνει κάτι παραπάνω ἀπ’ αὐτὸ ποὺ ἔκανε πάντα, γιὰ νὰ καταλάβουμε
πὼς χάρη στὴν ἀγάπη της ἰσορροποῦσε ἡ ζωή μας.

Ἦταν ἕνα βράδυ γύρω στὶς δώδεκα, εἴχαμε γυρίσει μεθυσμένοι μὲ τὸν ἀδελφό μου, ἀγνο-
ώντας τὶς συνέπειες ποὺ θὰ εἶχε αὐτὴ ἡ ἀπερισκεψία μας. Ὁ πατέρας μας περίμενε ὀργι-
σμένος. Μᾶς τὸ ‘χε καὶ παλαιότερα δηλώσει πὼς ἡ πόρτα θὰ ‘κλεινε στὶς ἕντεκα, μὰ ἦταν ὁ-
λάνοιχτη κι ὅλα τὰ φῶτα ἀναμμένα. Βλέποντας τὰ χάλια μας, τὸ λερωμένο ἀπὸ τὸν ἐμετὸ
κουστούμι τοῦ μικροῦ μου ἀδερφοῦ, τὴ φαιδρή μας ὄψη, ἄρχισε νὰ βρίζει, νὰ φωνάζει, ἐ-
ρεθίστηκε ἀπ’ τὰ ἴδια του τὰ λόγια, μᾶς μπάτσισε, ὥσπου σὲ μιὰ στιγμὴ ποὺ ὁ ἀδερφός μου
ἀπερίσκεπτα τοῦ ἀντιμίλησε, ἅρπαξε τὴ μασιὰ ποὺ ἦταν πυρωμένη ἀπὸ τὰ κάρβουνα τοῦ
μαγκαλιοῦ καὶ τὴ σήκωσε κατὰ πάνω του. Τότε μπῆκε στὴ μέση ἡ μητέρα κι ἔφαγε τὴ μασιὰ
στὰ μοῦτρα. Τὸ κρέας της τσιτσίρισε μὰ ἐκείνη δὲν ἔβγαλε μήτε τὴν πιὸ μικρὴ φωνίτσα, πα-
ρὰ στέκονταν ὄρθια μὲ τὰ χέρια μπροστὰ στὸ σῶμα τοῦ ἀδερφοῦ μου.

Ὅλοι μείναμε ἀκίνητοι σὰν ἀγάλματα καὶ ἡ ὀργὴ τοῦ πατέρα μου ἐξανεμίστηκε μὲ μιᾶς. Ἐ-
μεῖς εἴχαμε ἤδη ξεμεθύσει. Ἀμίλητη ἐκείνη μας ἄφησε, πῆγε στὸ νεροχύτη, ἔπλυνε τὸ μαντί-
λι της κι ἄρχισε νὰ δροσίζει τὴν πληγή. Κανένας μας δὲν πλησίασε νὰ τὴν βοηθήσει, ποτὲ
δὲν τὴν βοηθούσαμε σὲ τίποτα, τὸ νιώσαμε ἄξαφνα αὐτὸ καὶ χαμηλώσαμε τὸ κεφάλι.

μασιά θηλυκό

 λαβίδα, μεταλλική ασφάλεια σε σχήμα "φουρκέτας"

Πηγή: Πρώτη δημοσίευση.

Μαρία Κουγιουμτζῆ (Θεσσαλονίκη, 1945). Διηγήματά της ἔχουν δημοσιευτεῖ στὰ περιοδι-
κὰ Ἐντευκτήριο, Ἡ λέξη, Πανδώρα, Πάροδος, Παρέμβαση. Ἔχει ἐκδώσει τὶς συλλογὲς διηγη-
μάτων Ἄγριο βελοῦδο (Καστανιώτης, 2009) καὶ Γιατί κάνει τόσο κρύο στὸ δωμάτιό
σου; (Καστανιώτης, 2011)
ΘΕΜΑΤΑ

1. Να βρείτε τον τύπο του αφηγητή και να εξηγήσετε γιατί τον επιλέγει η συγγραφέας. Τι
προσδίδει στο κείμενο αυτή η επιλογή; (Μονάδες 6)

2. Να χαρακτηρίσετε τα βασικά πρόσωπα του διηγήματος, δηλαδή την μητέρα και τον
πατέρα και τα παιδιά σε μία παράγραφο 60-90 λέξεων από τα λόγια και τις πράξεις
τους. (Μονάδες 15)

3. Να βρείτε τρία διαφορετικά εκφραστικά μέσα-τρόπους (π.χ μεταφορά

προσωποποίηση, παρομοίωση, εικόνα, ασύνδετο σχήμα, αντίθεση κλπ) και να
εξηγήσετε τη λειτουργία τους στο κείμενο. (Μονάδες 9)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
4. Σε ένα ενιαίο κείμενο 120-150 λέξεων να εξηγήσετε πώς λειτουργεί η αντίθεση του
χαρακτήρα του πατέρα και της μητέρας σε σχέση με την ταυτότητα του φύλου τους
μέσα στην οικογένεια εκείνη την εποχή. Σήμερα, πώς λειτουργούν οι άνδρες και οι
γυναίκες μέσα στην οικογένεια; Έχει αλλάξει ο ρόλος τους σε σχέση με την ισότητα των
φύλων; Εσείς, αν ήσασταν στη θέση των παιδιών τι θα κάνατε; Να αναφέρετε τις
σκέψεις και τα συναισθήματα σας για τη στάση της μάνας. (Μονάδες 20)