Ασκήσεις για επανάληψη σε όλη τη θεωρία (θέμα β)

Mama, didn’t mean to make you cry

Δεν χρειάζεται να καταφύγεις στον Φρόιντ για να αντιληφθείς πόσο σημαντική
είναι η μητέρα στη σμίλευση της παιδικής προσωπικότητας. Το ξέρεις.
Σήμερα γιορτάζουν οι μητέρες όλου του κόσμου. Ομως η ελληνίδα μάνα έπρεπε να
γιορτάζει μόνη της, σε μια ημέρα αποκλειστικά αφιερωμένη σε αυτήν. Πώς
γιορτάζουμε, ας πούμε, ξεχωριστά το Πάσχα; Να ήταν έτσι και με τη Γιορτή της
Μητέρας. Διότι, όπως και αν το δεις, δεν μπορείς να βάλεις την ελληνίδα μάνα
δίπλα σε όλες τις άλλες. Με άλλον πόνο γεννάει η Ελληνίδα και με άλλον η ξένη. Η
Ελληνίδα πονάει περισσότερο. Και πονάει μια ζωή. Επίσης καμία άλλη μητέρα δεν
έχει τραγουδηθεί με μπουζούκι, μπαγλαμά και καημό. Και σου έρχεται στο μυαλό η
κυρα-Γεσθημανή, η μάνα του Στέλιου του Καζαντζίδη (δεν θα μπορούσε να έχει
άλλο όνομα η μάνα του Στελάρα) που άκουγε το βλαστάρι της να τραγουδά «κλαίω,
μανούλα μου, και εγώ για σένα». Μια φορά είχε μιλήσει η κυρα-Γεσθημανή και
είπε δυο λόγια: «το παιδί μου έχει πόνο». Και η δική μου το ίδιο θα έλεγε. Ακριβώς.
Νομίζω και η δική σας.
Στα σοβαρά τώρα.
Στο συλλογικό θυμικό η μάνα περιγράφεται από μια καθαγιασμένη μορφή.
Παναγία. Η μάνα είναι πάντα καλή. Ομως η εικόνα δεν τα λέει όλα.
Βλέπουμε τη μάνα που λατρεύει το παιδί της. Ομως δεν βλέπουμε τη μάνα που το
πνίγει με την αγάπη της.
Είναι η μάνα που θυσιάζεται για το σπλάχνο της. Αλλά και η μάνα που το κακοποιεί,
συχνά ψυχικά, ενίοτε και σωματικά. Του φορτώνει στην πλάτη σύνδρομα και
νευρώσεις που θα κουβαλάει μια ζωή. Οχι ότι και ο πατέρας είναι αμέτοχος σε
αυτό. Απλώς σήμερα γιορτάζουν οι μητέρες.
Υπάρχει η μάνα που ποτίζει και φροντίζει τα όνειρα του παιδιού της. Και εκείνη που
του φυτεύει τα δικά της όνειρα. Ρωτήστε ένα από εκείνα τα παιδιά που αγωνίζονται
μια ζωή για να κάνουν τη μάνα τους υπερήφανη.
Ξέρουμε τη μητέρα που είναι μόνη σε δρόμο κακοτράχαλο κάνοντας τα πάντα για
να στηρίξει τα μικρά της. Αλλά γνωρίζουμε και τη μάνα που τα εγκαταλείπει, ακόμα
και όταν η ίδια είναι παρούσα.
Είναι η γυναίκα που μεγαλώνει τα παιδιά της με αρχές. Και εκείνη που χτενίζει την
κόρη της, εξηγώντας της τι είναι αυτό που θέλουν οι άνδρες.
Είναι τέλος η γυναίκα που υπομένει την κακοποίηση για το καλό των παιδιών. Αλλά
και αυτή που διδάσκει στα παιδιά της να ανέχονται την κακοποίηση.
Δεν χρειάζεται να καταφύγεις στον Φρόιντ για να αντιληφθείς πόσο σημαντική
είναι η μητέρα στη σμίλευση της παιδικής προσωπικότητας. Το ξέρεις. Καμιά φορά,
όταν βλέπω σκυφτούς, σιδεροδέσμιους εγκληματίες, αυτούς που περιγράφονται ως
«κτήνη», αναρωτιέμαι πώς να είναι η μητέρα τους. Τι άνθρωπος τους μεγάλωσε;
Ναι, βέβαια, είναι και ο ρόλος του πατέρα. Ομως η σχέση της μητέρας με το παιδί
είναι υπαρξιακή. Προς Θεού, δεν λέω ότι φταίει πάντα μόνο η μάνα του φονιά.
Ομως ναι, αρκετές φορές φταίει. Και θα ήταν χρήσιμο για όλους, για την κοινωνία,
να το καταλάβουμε.
Παρατηρώ στον δρόμο νέες κοπέλες (όλες πια κοπέλες μού φαίνονται) που
σπρώχνουν, ελαφρώς αμήχανες, το καρότσι με το μωρό. Και δείχνουν τόσο άγουρες
που την ίδια στιγμή μού βγάζουν τρυφερότητα μαζί με φόβο. Πόσους ρόλους έχουν
να παίξουν αυτές οι κοπέλες; Μάνα, σύζυγος, ερωμένη, εργαζόμενη. Δύσκολο.
Πολύ δύσκολο. Σκέφτομαι και τη μάνα μου. Η οποία, νομίζω το φαντάζεστε, τα
έκανε όλα σωστά. Οπως και η δική σας, φυσικά.
1. Να εξηγήσεις τη χρήση του β’ ρηματικού προσώπου («Δεν χρειάζεται να
καταφύγεις στον Φρόιντ για να αντιληφθείς πόσο σημαντική είναι η μητέρα
στη σμίλευση της παιδικής προσωπικότητας. Το ξέρεις.»)
2. Α.Να εξηγήσεις τη χρήση α’ ενικού προσώπου σε συνδυασμό με τον
αφηγηματικό τρόπο και τη χρήση επιθέτων που επιλέγεται στο
απόσπασμα («Παρατηρώ στον δρόμο νέες κοπέλες (όλες πια κοπέλες μού
φαίνονται) που σπρώχνουν, ελαφρώς αμήχανες, το καρότσι με το μωρό. Και
δείχνουν τόσο άγουρες που την ίδια στιγμή μού βγάζουν τρυφερότητα μαζί
με φόβο. Πόσους ρόλους έχουν να παίξουν αυτές οι κοπέλες; Μάνα,
σύζυγος, ερωμένη, εργαζόμενη. Δύσκολο. Πολύ δύσκολο. Σκέφτομαι και τη
μάνα μου.»)
Β. Να εντοπίσεις 2 σχήματα λόγου στο παραπάνω απόσπασμα. Με ποια
πρόθεση του συγγραφέα συνδέεται η χρήση τους;

3. Τι κατορθώνει ο συγγραφέας με τη χρήση του ευθέος λόγου (». Μια φορά

είχε μιλήσει η κυρα-Γεσθημανή και είπε δυο λόγια: «το παιδί μου έχει
πόνο»); Να μετατραπεί στον πλάγιο λόγο και να επισημανθούν οι
υφολογικές και επικοινωνιακές διαφορές.
4. Με ποιους τρόπους αναπτύσσεται η παράγραφος και πως αναδεικνύεται
μέσω αυτών η βασική θεματική της παραγράφου ( «Δεν χρειάζεται…να το
καταλάβουμε.»);
5. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να εξηγήσετε σύντομα.
Α. στη φράση «δεν μπορείς να βάλεις» εκφράζεται 1.δυνατότητα , 2.
Αδυναμία, 3. Υποχρέωση
Β. στη φράση «η ελληνίδα μάνα έπρεπε να γιορτάζει» εκφράζεται 1.
Δυνατότητα, 2. Αναγκαιότητα, 3. Συμβουλή
 Γ. στη φράση « Είναι η γυναίκα που μεγαλώνει τα παιδιά της με αρχές»
εκφράζεται 1. Προτροπή , 2. Βεβαιότητα, 3. Υποχρέωση
6. Να εξηγήσεις το ρόλο του ερωτήματος: «Τι άνθρωπος τους μεγάλωσε;»
7. Να εξηγήσεις το ρόλο των παρενθέσεων και των εισαγωγικών στην πρώτη
και τελευταία παράγραφο.
8. Σε όλο το κείμενο επικρατεί ο μικροπερίοδος λόγος και υπάρχουν κάποιες
ελλειπτικές προτάσεις. Αφού καταγράψετε από ένα παράδειγμα για την κάθε
γλωσσική επιλογή, να εξηγήσετε το ρόλο τους.
9. Τι είδος σύνταξης υπάρχει στην παρακάτω πρόταση;
«Στο συλλογικό θυμικό η μάνα περιγράφεται από μια καθαγιασμένη μορφή.»
Να μετατρέψετε στο αντίθετο είδος και να εξηγήσετε τις υφολογικές
διαφορές.
10. Να αναφέρεις σύντομα τη νοηματική σχέση που δηλώνεται με την χρήση
των υπογραμμισμένων διαρθρωτικών λέξεων.

Οταν οι προκαταλήψεις λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία

Στην Ελλάδα οι Τσιγγάνοι ζουν από τον 14ο αιώνα, αλλά δεν έχουν ενσωματωθεί
στην ευρύτερη κοινωνία και εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως διαφορετικοί.
Κάποτε, καθώς μιλούσα με τον δάσκαλό μου, τον καθηγητή λαογραφίας Μ. Γ.
Μερακλή, για τα όσα παρατηρούσα στην καθημερινότητα των Τσιγγάνων, με
διέκοψε ξαφνιασμένος: «Μα πού είναι ο «Aλλος»; Ο διαφορετικός πού είναι; Οι
Τσιγγάνοι είναι πιο Eλληνες από τους Eλληνες!». Ο Μερακλής, μετά από χρόνια
μελέτης του λαϊκού πολιτισμού, διαπίστωνε ότι τα στοιχεία που εξέθετα
χαρακτήριζαν τη ζωή σε παλαιότερες εποχές.
Πράγματι. Τα δεδομένα της έρευνας ανακαλούσαν και στη δική μου μνήμη γνώσεις
και εμπειρίες οι οποίες δεν είχαν σχέση με την τσιγγάνικη κοινωνία. Hταν στοιχεία
που έφερναν στον νου τις παραδοσιακές μας κοινωνίες, όπου υπήρχε
συλλογικότητα και το άτομο οριζόταν περισσότερο ως μέλος της οικογένειας παρά
ως αυτόνομη προσωπικότητα. Η ερώτηση «τίνος είσαι;» φανερώνει ότι για τη
γνωριμία απαιτείται πρωτίστως ο προσδιορισμός της καταγωγής.
Στην τσιγγάνικη οικογένεια γεννιούνται παιδιά και κορίτσια, όπως έλεγαν
παλαιότερα οι μη-τσιγγάνοι, όταν η προίκα γραφόταν στο προικοσύμφωνο. Τα
ομηρικά έδνα έπαιρναν τη μορφή της «εξαγοράς της νύφης» στην ύπαιθρο, καθώς
οι γονείς μπορούσαν να ζητήσουν χρήματα για να δώσουν την κόρη τους, εφόσον
με την εγκατάστασή της στο σπίτι του γαμπρού θα στερούνταν εργατικών χεριών.
Αυτά ξεχάστηκαν όμως και εύκολα οι Τσιγγάνοι κατηγορούνται ότι με τον γάμο των
παιδιών τους συνάπτουν και οικονομικές συμφωνίες.
Τα έθιμα του γάμου είναι όμοια με εκείνα της ελληνικής επαρχίας και σ’ ό,τι αφορά
τη μαντική, ο καθηγητής Γ. Α. Μέγας παραθέτει σαράντα περίπου είδη μαντικής
τέχνης με τα οποία ασχολούνταν οι κάτοικοι της υπαίθρου.
Βεβαίως διαφορές υπάρχουν, όπως υπάρχουν και ομοιότητες των Ελλήνων
Τσιγγάνων με τους Τσιγγάνους άλλων χωρών. Οι Τσιγγάνοι ξεκίνησαν από τις
βορειοδυτικές Ινδίες τον 8ο ή 9ο αιώνα, και αυτό το ξέρουμε γιατί η γλώσσα τους
(ρομανί) είναι συγγενής των ινδικών χιντί. Η άποψη ότι κατάγονται από την Αίγυπτο
(Αιγύπτιος, Γύφτος) δεν ευσταθεί διότι η γλώσσα τους δεν έχει αραβικά στοιχεία.
Πιθανώς ανήκαν στις κατώτερες κάστες και μετά από αποτυχημένες εξεγέρσεις
κάποιες ομάδες με επονομασίες Τζοτ, Τζατ, Νούρι, Ντομ… αναγκάστηκαν να
φύγουν προς τη Δύση. Εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη και μετά την ανακάλυψη
του Νέου Κόσμου έφτασαν και στην Αμερική. Στο Βυζάντιο έφτασαν τον 11ο αιώνα
και τους δόθηκε η επονομασία Αθίγγανος, ανέγγιχτος (θιγγάνω=αγγίζω), γιατί η
Εκκλησία τους συνέδεσε με μια αίρεση που θεωρούνταν μιαρή.
Παντού δέχονταν ρατσιστικές εκδηλώσεις και οι Ναζί υπολογίζεται ότι εξόντωσαν
γύρω στους 600.000 στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Η άγνωστη καταγωγή τους, η
γλώσσα τους, το ντύσιμό τους, τα επαγγέλματα και οι συνεχείς μετακινήσεις τους
ήταν ακατανόητα για τους μη-τσιγγάνους, που έβλεπαν με καχυποψία τους
σκουρόχρωμους ανθρώπους που περνούσαν, έμεναν για λίγο και συνέχιζαν την
πορεία τους…
Στην Ελλάδα οι Τσιγγάνοι ζουν από τον 14ο αιώνα, αλλά δεν έχουν ενσωματωθεί
στην ευρύτερη κοινωνία και εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως διαφορετικοί.
Τα πολιτισμικά στοιχεία, που έμαθαν από την ευκαιριακή συμμετοχή τους ως
μουσικοί και χαλκιάδες στη ζωή της ελληνικής υπαίθρου, δεν αναφέρονται
συνήθως. Oμως εκείνοι τα κράτησαν καθώς μένουν σε συγκεκριμένες περιοχές,
όπως γίνεται πάντα με τους ανθρώπους που νιώθουν «άλλοι» και αναζητούν τον
δικό τους για να μείνουν κοντά του. Αυτό έχει ως συνέπεια την άσκηση έντονου
κοινωνικού ελέγχου που δεν αφήνει εύκολα περιθώρια για αλλαγές΄ η κοινωνία
τους παραμένει «κοινωνία της ντροπής» και το «τι θα πει ο κόσμος;» οριοθετεί
συμπεριφορές.
Παρά τις αναφερόμενες ομοιότητες ανάμεσα σε ανθρώπους που επί αιώνες ζουν
μαζί και χώρια, συνήθως τονίζονται οι διαφορές διαιωνίζοντας προκαταλήψεις και
στερεότυπα που μπορεί να λειτουργήσουν ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία και
υιοθέτηση του ρόλου που τους αποδίδεται.
Σήμερα οι Τσιγγάνοι ονομάζονται διεθνώς Ρομά. Oμως η επονομασία
συμπεριλαμβάνει διάφορες υποομάδες όπως Ρουντάρι, Σίντι, Μανούς, Χιτάνο,
Καλντεράς κ.ά., ενώ στη Γαλλία αυτοπροσδιορίζονται ως Ταξιδιώτες, παρά το ότι
είναι μόνιμα εγκατεστημένοι, διότι θεωρούν ότι ο όρος Ρομά έχει υποτιμητική
χροιά.
Εδώ τους λέμε Τσιγγάνους, Γύφτους, Ρομά… Oμως εκείνοι φωνάζουν
απεγνωσμένα στις τηλεοράσεις κάθε φορά που κάτι συμβαίνει στις περιοχές τους
και αισθάνονται έκθετοι μπροστά στην εξουσία της ευρύτερης κοινωνίας η οποία
τους υποτιμά: «Είμαστε Ελληνες πολίτες, Ελληνες Τσιγγάνοι… Πάμε στον στρατό…
Ψηφίζουμε…». Ας τους ακούσουμε…
1. Να εντοπίσεις 3 χαρακτηριστικά που κατατάσσουν το παραπάνω κείμενο
στην κατηγορία των άρθρων.
2. Τι επιδιώκεται με τη χρήση του ευθέος λόγου στη 2 η παράγραφο και την
τελευταία παράγραφο του κείμένου; Πως σχετίζεται με την πρόθεση του
συγγραφέα σε αυτήν την παράγραφο;
3. Να εντοπίσεις 2 σημεία, στα οποία χρησιμοποιείται το ασύνδετο σχήμα και
να εξηγήσεις την επιλογή του από τον συγγραφέα.
4. Να εξηγηθεί η χρήση των εισαγωγικών όπου αυτά εντοπίζονται.
5. Ο συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη σε διαφορετικά χρονικά
επίπεδα. Τι επιδιώκει με αυτήν την επιλογή;
6. «Hταν στοιχεία που έφερναν στον νου τις παραδοσιακές μας κοινωνίες,
όπου υπήρχε συλλογικότητα και το άτομο οριζόταν περισσότερο ως μέλος
της οικογένειας παρά ως αυτόνομη προσωπικότητα.» Στο απόσπασμα
επιλέγεται η υποτακτική ή παρατακτική σύνδεση προτάσεων; Να
εξηγήσετε το ρόλο της.
7. Να σχολιάσετε τη χρήση του α΄πληθυντικού ρηματικού προσώπου και της
αποσιώπησης στον ευθύ λόγο που παρατίθεται στον επίλογο του
κειμένου.

Αντιεγκληματική πολιτική

Η διαχείριση του εγκλήματος και της ασφάλειας στο πλαίσιο της κοινωνίας της
διακινδύνευσης αποτελεί πλέον το ουσιαστικό κριτήριο και άμεσο στόχο στην χάραξη
και στην άσκηση αντεγκληματικής πολιτικής.

Ηπρόληψη της εγκληματικότητας αφορά στην υιοθέτηση πολιτικών για τον

περιορισμό της εμπλοκής ατόμων σε εγκληματικές δράσεις και στη μείωση της
θυματοποίησης των πολιτών. Απαιτείται σχεδιασμός, οργάνωση και στρατηγική.

Δυστυχώς και αναφερόμενος στην ελληνική πραγματικότητα, η θεωρία απέχει πολύ

από την πράξη. Γίνεται λόγος για αντεγκληματική πολιτική σε μία χώρα όπου, έχει
διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες το αίτημα για τη σύσταση ενός κεντρικού φορέα
έρευνας, μελέτης, χάραξης, πρότασης και ελέγχου υλοποίησης μιας τέτοιας
πολιτικής. Η σχετική πρωτοβουλία αφορά στη σύσταση Ινστιτούτου Αντεγκληματικής
Πολιτικής, ως ανεξάρτητη αρχή σε στενή συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία
Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με το υπουργείο
Δικαιοσύνης, άλλα συναρμόδια υπουργεία και γραμματείες, επιστημονικούς φορείς
όπως οι δικηγορικοί σύλλογοι και φυσικά τα πανεπιστήμια. Στο Home Office, στην
αντίστοιχη υπηρεσία υπηρετούν 1800 επιστήμονες. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται κάτι
αντίστοιχο παρότι έχει διατυπωθεί επανειλημμένα ως αίτημα.

Η διαχείριση του εγκλήματος και της ασφάλειας στο πλαίσιο της κοινωνίας της
διακινδύνευσης αποτελεί πλέον το ουσιαστικό κριτήριο και άμεσο στόχο στην χάραξη
και στην άσκηση αντεγκληματικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό δεν καταρτίζεται ένα
μακροπρόθεσμο ολοκληρωμένο και πολύπλευρο σχέδιο για την καταπολέμηση του
εγκλήματος, αλλά κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει στην εκάστοτε βραχυπρόθεσμη
επιλογή η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του συγκεκριμένου μέτρου που
θεμελιώνεται κατά κύριο λόγο σε μετρήσεις και υπολογισμούς στη βάση
οικονομικών μεγεθών.

Ενδεικτικά αναφέρονται ακροθιγώς μερικές σκέψεις που αφορούν στην πρόληψη της
υποτροπής.

Δεδομένου ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της εγκληματικότητας (περίπου 70%)
οφείλεται σε υπότροπους, με ορθή εφαρμογή των μέσων και θεσμών που ήδη
προβλέπονται, η μείωση της υποτροπής μπορεί να περιορισθεί σε μεγάλο ποσοστό,
το οποίο σε πολλές περιπτώσεις φτάνει στο 20% και δύναται να ελαττωθεί έτι
περαιτέρω, το οποίο συνεπάγεται με τη σειρά του κατακόρυφη μείωση της
εγκληματικότητας.

Η κοινωνική επανένταξη πρέπει να αποτελέσει μείζονα και αυτοτελή σκοπό

λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος και ένα ουσιαστικό εργαλείο
προληπτικής αντεγκληματικής πολιτικής.

Την πρώτη ημέρα εισαγωγής του κρατουμένου θα μπορούσε να καταρτιστεί ένα

σχέδιο έκτισης της ποινής που να περιλαμβάνει ψυχολογική υποστήριξη,
επαγγελματικό προσανατολισμό, παρακολούθηση στο κατάστημα προγραμμάτων
κατάρτισης και εκπαίδευσης το οποίο θα τηρείται κατά την διάρκεια της κράτησής
του. Κατά διαστήματα θα γίνεται εκτίμηση και αναπροσδιορισμός του σχεδίου. Το
πρόγραμμα αυτό μπορεί να υλοποιηθεί και σε συνεργασία με το ΝΠΙΔ ΕΠΑΝΟΔΟΣ το
οποίο εποπτεύεται από το Υπ.Προ.Πο.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ενεργοποιηθεί ο θεσμός των κέντρων ημιελεύθερης

διαβίωσης (αρχικά σε κάποια καταστήματα) και να θεσμοθετηθούν και
λειτουργήσουν τα κέντρα αυτά σε συνδυασμό με τη θεσμοθέτηση γραφείων

διασύνδεσης στα καταστήματα κράτησης με συμμετοχή ειδικών συμβούλων

(σύμβουλοι επανένταξης) για να αξιολογηθούν οι ανάγκες και δεξιότητες του
κρατούμενου ώστε να προετοιμαστεί για το διάστημα μετά την απόλυσή του. Να
υπάρξει ένα σύστημα έτοιμο να τον υποδεχτεί και να τον απορροφήσει ουσιαστικά.
Οι φυλακές πρέπει να ανοίξουν και να μην αποτελούν κλειστά συστήματα,
αποφεύγοντας όσο είναι δυνατόν την εξοικείωση του κρατούμενου με τον
ιδρυματικό υποπολιτισμό της φυλακής και τις εν γένει αποδομητικές επιπτώσεις της
φυλακής στην προσωπικότητά του.
Στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Χάλντεκ στη Νορβηγία, όπου εφαρμόζεται το
καθεστώς ημιελευθερίας (και άλλα μέτρα πχ αξιωματικοί αναφοράς, ήτοι
σωφρονιστικοί υπάλληλοι που έχουν στην ευθύνη τους 2 με 3 κρατουμένους,
συνθήκη η οποία φαντάζει εξωπραγματική για τις ελληνικές φυλακές), το ποσοστό
υποτροπής έχει πέσει τα τελευταία χρόνια από το 60-70% στο 20% !

Οι σύμβουλοι επανένταξης πρέπει να έχουν ουσιαστικό ρόλο και να μπορούν να

προτείνουν τον αποφυλακιζόμενο σε επιχειρήσεις, τις οποίες και θα δύνανται να
επισκέπτονται (μπορούν να απορροφηθούν έτσι και πολλοί άνεργοι κοινωνιολόγοι
και εγκληματολόγοι). Βεβαίως πρέπει να υπάρχει σχετικό κίνητρο στους εργοδότες. Η
ΕΠΑΝΟΔΟΣ έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τον ΟΑΕΔ για πρόσληψη
αποφυλακισμένων σε επιχειρήσεις.

Θα ήταν σημαντικό επίσης να ενισχυθεί και ο θεσμός των κοινωνικών

συνεταιριστικών επιχειρήσεων από ομάδες κρατουμένων και αποφυλακισμένων
αξιοποιώντας τις αγροτικές φυλακές της χώρας. Στην Ευρώπη εδώ και 30 χρόνια
λειτουργούν κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις από ομάδες κρατουμένων και
αποφυλακισμένων με θετικά αποτελέσματα στην επανένταξη και στη μείωση της
υποτροπής.

Είναι εξαιρετικά σημαντική η ουσιαστική λειτουργία εκπαιδευτικών δομών στις

φυλακές. Από όσους κρατουμένους έχουν περάσει από κάποιο εκπαιδευτικό
πρόγραμμα μόνο ένα μικρό ποσοστό επιστρέφει στις φυλακές, όταν η υποτροπή στις
άλλες περιπτώσεις κυμαίνεται στο 70%. Πολυάριθμες έρευνες αποδεικνύουν κατά
τρόπο αναμφισβήτητο ότι η κατοχύρωση του εργασιακού δικαιώματος και η
απασχόληση και επιμόρφωση στις φυλακές οδηγούν στη μείωση των ποσοστών
υποτροπής, εφόσον οι αποφυλακιζόμενοι έχοντας λάβει τα κατάλληλα εφόδια
επανεντάσσονται ευκολότερα στην κοινωνία, 25% όσων ολοκλήρωσαν κάποιο
πρόγραμμα επαγγελματικής εκπαίδευσης εντός φυλακής επέστρεψαν σε αυτή έναντι
77% του γενικού πληθυσμού.

Σε σχετική έρευνα τονίστηκε η ευεργετική επίδραση που ασκεί στη μείωση του
κινδύνου της υποτροπής όχι τόσο η συμμετοχή σε εκπαιδευτικές διαδικασίες, όσο
κυρίως η ολοκλήρωση μιας εκπαιδευτικής προσπάθειας, ο δείκτης υποτροπής στην
περίπτωση αυτή βρέθηκε να μειώνεται κατά 72%.

Η εξασφάλιση του δικαιώματος για εργασία και η ομαλή κοινωνική ενσωμάτωση του
ατόμου στην κοινωνία αποδεδειγμένα συνεισφέρει σημαντικά -σε συνδυασμό και με
άλλους παράγοντες- στην επίτευξη του στόχου κάθε σωφρονιστικού συστήματος που
δεν είναι άλλος από τη μείωση της υποτροπής.

Θα μπορούσε επίσης να γίνει και μια παρέμβαση στο ζήτημα του ποινικού μητρώου.
Υπάρχουν κωλύματα που ξεπερνούν τις 150 επαγγελματικές ειδικότητες, με
αποτέλεσμα να μη μπορεί να βρει εύκολα εργασία ένας αποφυλακισθείς.

Η σύσταση λοιπόν ενός Ινστιτούτου Αντεγκληματικής Πολιτικής στη χώρα, το οποίο

θα προτείνει και χαράσσει μεσο-μακροπρόθεσμη αντεγκληματική πολιτική,
εκμεταλλευόμενο το επιστημονικό και ερευνητικό προσωπικό της χώρας, θα ήταν η
αιχμή του δόρατος στην αντιμετώπιση του εγκλήματος. Αναφέρθηκαν ακροθιγώς
παραπάνω πρωτοβουλίες σε έναν τομέα και μόνο αντεγκληματικής πολιτικής και
συγκεκριμένα τη σωφρονιστική και μετασωφρονιστική μέριμνα.

1. Ποιά είναι η πρόθεση του συγγραφέα στο συγκεκριμένο κείμενο; Να

εντοπίσετε γλωσσικές επιλογές και χωρία του κειμένου που σχετίζονται με
αυτήν.
2. Να βρείτε 3 χαρακτηριστικά που επικυρώνουν τον ισχυρισμό ότι το
παραπάνω κείμενο είναι ένα επιστημονικό άρθρο.
3. Να εξηγήσετε τη χρήση των σημείων στίξης: την παρένθεση (μπορούν να
απορροφηθούν έτσι και πολλοί άνεργοι κοινωνιολόγοι και εγκληματολόγοι),
τη διπλή παύλα («-σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες-»), του
κόμματος («ενός κεντρικού φορέα έρευνας, μελέτης, χάραξης, πρότασης και
ελέγχου υλοποίησης μιας τέτοιας πολιτικής.»), του θαυμαστικού («έχει πέσει
τα τελευταία χρόνια από το 60-70% στο 20% !»)
4. «Θα ήταν σημαντικό επίσης να ενισχυθεί και ο θεσμός των κοινωνικών
συνεταιριστικών επιχειρήσεων από ομάδες κρατουμένων και
αποφυλακισμένων αξιοποιώντας τις αγροτικές φυλακές της χώρας.» Ποιος ο
ρόλος της παθητικής σύνταξης; Να μεταφέρετε στο αντίθετο είδος.
5. Να χαρακτηρίσετε το ύφος και τη γλώσσα του κειμένου, παραθέτοντας
αποσπάσματα που υποδεικνύουν τον ισχυρισμό σας.
6. Να εντοπίσετε φράσεις στο κείμενο που φανερώνουν τον υποχρεωτικό
χαρακτήρα της αντιεγκληματικής πολιτικής.
7. Με ποιες γλωσσικές επιλογές φανερώνεται η βεβαιότητα του συγγραφέα
για τα λεγόμενά του;
8. Nα εντοπίσετε 2 αποσπάσματα στα οποία χρησιμοποιείται ο μακροπερίοδος
λόγος και η υποτακτική σύνδεση των προτάσεων . Τι επιτυγχάνει ο
συγγραφέας με αυτές τις γλωσσικές επιλογές;

Χαμηλά τα ποσοστά γυναικων σε ηγετικές θέσεις στα ΑΕΙ

Το 2020, τα στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι σχεδόν τα τρία πέμπτα (57,2%) όλων
των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν γυναίκες,
ωστόσο, μόνο το 24% των ερευνητικών θέσεων υψηλού επιπέδου στα Ανώτατα
Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της ΕΕ καταλαμβάνονται από γυναίκες.

Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στην κατοχή ηγετικών θέσεων έχουν επισημανθεί
σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς και η τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν αποτελεί
εξαίρεση. Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες επιτυγχάνουν υψηλότερα επίπεδα
εκπαίδευσης και πτυχίων, αυτό δεν μεταφράζεται σε ίση εκπροσώπηση σε ηγετικές
θέσεις μετά την αποφοίτηση. Τα νούμερα είναι ενδεικτικά.

Το 2020, τα στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι σχεδόν τα τρία πέμπτα (57,2%) όλων
των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν γυναίκες,
ωστόσο, μόνο το 24% των ερευνητικών θέσεων υψηλού επιπέδου στα Ανώτατα
Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της ΕΕ καταλαμβάνονται από γυναίκες. Επιπλέον,
σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πανεπιστημίων (EUA), οι γυναίκες
σε ηγετικούς ρόλους στα πανεπιστήμια υποεκπροσωπούνται σημαντικά, με λιγότερο
από το ένα πέμπτο στα 800 και πλέον πανεπιστήμια-μέλη της EUA σε 48 χώρες να
έχουν γυναίκες επικεφαλής το 2022. Μολονότι έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος τα
τελευταία χρόνια,, η πλήρης ισότητα των φύλων παραμένει δυσεπίτευκτη και η
χρήση θεσμικών στόχων και ποσοστώσεων για την αντιμετώπιση του ζητήματος
παραμένει αμφιλεγόμενη. Η έλλειψη εκπροσώπησης των γυναικών σε ηγετικούς
ρόλους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν οφείλεται σε έλλειψη δεξιοτήτων, αλλά
μάλλον σε μια γενική αποτυχία αναγνώρισης και αξιοποίησης των ικανοτήτων των
γυναικών.

H συμμετοχή των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει

μόλις πρόσφατα αποκτήσει δυναμική σε σύγκριση με άλλους τομείς. Ωστόσο, οι
αλλαγές που έγιναν για την προώθηση της ηγεσίας των γυναικών στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση αποδείχτηκαν θεμελιώδεις όχι μόνο για τα ίδια τα ιδρύματα αλλά και
για ολόκληρη την κοινωνία. Είναι ζωτικής σημασίας για τα ΑΕΙ να κατανοήσουν τους
λόγους πίσω από αυτή τη στροφή και να αναγνωρίσουν  τις μοναδικές δυνάμεις και
αξίες που φέρνουν οι γυναίκες σε ηγετικές θέσεις σε αυτόν τον τομέα. Το μέλλον της
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης διακυβεύεται και τα ιδρύματα πρέπει να καλύψουν τις
θέσεις λήψης αποφάσεων με τα πλέον καταρτισμένα άτομα.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της αποτελεσματικής ηγεσίας, όπως το όραμα, η

στρατηγική και η αποφασιστικότητά – δεν αποτελούν σταθερές αντιπροσωπευτικές
ενός συγκεκριμένου φύλου. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν
ορισμένα στυλ ηγεσίας, όπως η συνεργασία και η δημοκρατία, συχνότερα από τους
άνδρες. Επιπλέον, οι γυναίκες φέρνουν μεγαλύτερη ποικιλομορφία σκέψης,
δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και εμπειρία στους οργανισμούς όπου ηγούνται ή
κατέχουν θέσεις λήψης αποφάσεων. Αν και οι διαφορές στα στυλ ηγεσίας μεταξύ
των δύο φύλων μπορεί να μην είναι σημαντικές, ορισμένα χαρακτηριστικά των
γυναικών μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερη λήψη αποφάσεων, με αποτέλεσμα τη
βελτίωση της απόδοσης και της καθοδήγησης ενός ιδρύματος.

Ένας καλός ηγέτης πρέπει να χαρακτηρίζεται από υπόβαθρο, κουλτούρα και

εμπειρίες ζωής. Επιπλέον,  ο ηγέτης πρέπει να σχετίζεται με τον πληθυσμό που
υπηρετεί, γεγονός πολύ σημαντικό στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για να είναι
αποτελεσματική ηγέτιδα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μια γυναίκα πρέπει να
επιδεικνύει ισχυρή δέσμευση προς το ίδρυμα και να έχει αποδεδειγμένα
επιτυχημένα έργα στο τμήμα της. Θα πρέπει επίσης να διαθέτει οργανωτικές
ικανότητες, δημιουργικότητα και πρωτοβουλία, καθώς αυτά είναι σημαντικά
προσόντα για έναν ηγέτη. Οι γυναίκες ηγέτιδες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει
να είναι ανοιχτές στις προκλήσεις και να αναζητούν τρόπους ανάδειξης της
δημιουργικότητας και της πρωτοβουλίας τους. Μόνο έτσι μπορούν να αποδείξουν τις
δυνατότητές τους ως αποτελεσματικοί ηγέτες σε αυτόν τον τομέα.
Είναι σαφές ότι για να ευδοκιμήσουν τα ΑΕΙ στην ταχέως μεταβαλλόμενη κοινωνία,
πρέπει να πλαισιωθούν από ηγέτες με χαρακτηριστικά που μέχρι πρότινος δεν
θεωρούνταν απαραίτητα. Η αύξηση του αριθμού των γυναικών σε ηγετικές θέσεις
στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί μέρος αυτής της αλλαγής. Εάν τα
πανεπιστήμια θέλουν να έχουν θετικό αντίκτυπο στις κοινότητές τους, είναι ευθύνη
τους να προωθήσουν την ισότητα και να εργαστούν προς την κατεύθυνση αυτή.
Αγκαλιάζοντας την ποικιλομορφία και προωθώντας τις ίσες ευκαιρίες για τις
γυναίκες, τα ΑΕΙ μπορούν να δημιουργήσουν ένα πιο περιεκτικό και δυναμικό
περιβάλλον που προάγει την καινοτομία και την αριστεία. Τελικά, αυτό θα ωφελήσει
όχι μόνο το ίδρυμα αλλά και την ευρύτερη κοινότητα που εξυπηρετεί.

1. Να εξετάσετε αν ο πρόλογος του κειμένου ανταποκρίνεται στους βασικούς ρόλους

του.
2. Να επισημάνετε ποια είναι η πρόθεση του συγγραφέα στη 2η παράγραφο του
κειμένου και πως συνδέεται με τον τρόπο που επέλεξε ο συγγραφέας να αναπτύξει
την παράγραφο.
3. Να εντοπίσετε 2 σημεία του κειμένου που παρατίθενται παραδείγματα και να
εξηγήσετε την χρήση τους.
4. Με ποιες γλωσσικές επιλογές επιλέγει ο συντάκτης να παραθέσει τις υποχρεώσεις
ενός σωστού ηγέτη. Να εντοπίσετε τουλάχιστον 2 και να τις εξηγήσετε.
5. Να εντοπίσετε 2 σημεία συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας και να εκηγήσετε
για ποιο λόγο επιλέγονται από τον αρθρογράφο.
6. «Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων στην κατοχή ηγετικών θέσεων έχουν
επισημανθεί σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς.» , «Ένας καλός ηγέτης
πρέπει να χαρακτηρίζεται από υπόβαθρο, κουλτούρα και εμπειρίες ζωής.»
Να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε να μετατραπούν τα αποσπάσματα
στο αντίθετο είδος σύνταξης.
7. Να κάνετε τις απαραίτητε αλλαγές στο λεξιλόγιο, ώστε να είναι κατανοητό και
εύληπτο το περιεχόμενο του αποσπάσματος στους συμμαθητές σας: «Μολονότι
έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος τα τελευταία χρόνια,, η πλήρης ισότητα των
φύλων παραμένει δυσεπίτευκτη και η χρήση θεσμικών στόχων και
ποσοστώσεων για την αντιμετώπιση του ζητήματος παραμένει αμφιλεγόμενη.
Η έλλειψη εκπροσώπησης των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν οφείλεται σε έλλειψη δεξιοτήτων, αλλά μάλλον
σε μια γενική αποτυχία αναγνώρισης και αξιοποίησης των ικανοτήτων των
γυναικών.»
8. Να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε το ύφος του κειμένου α γίνει άμεσο
και ζωντανό: Ένας καλός ηγέτης πρέπει να χαρακτηρίζεται από υπόβαθρο,
κουλτούρα και εμπειρίες ζωής. Επιπλέον,  ο ηγέτης πρέπει να σχετίζεται με
τον πληθυσμό που υπηρετεί, γεγονός πολύ σημαντικό στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση.