11.09.

2019

Devre Teorisi
• Bir devreye ilişkin tanımlar

• Düğüm (node): İki veya daha fazla devre

elemanın birbirine bağlandığı noktaya
denir.

v2 − − v3 +
• Çevre (closed path, loop):Bir düğümden +
başlayıp, aradaki bir düğümden birden
+ + +
fazla geçmemek koşuluyla, devre va vb vc
elemanlarının üzerinden giderek − 1 - 2 −
başlangıç düğümüne gelinceye kadar
izlenen yola denir. 3

Kirchhoff Akım kuralı

• Bir elektrik devresinde, her bir düğüme
giren ve çıkan akımların cebirsel toplamı
sıfırdır.
• Bir düğüme giren akımlar negatif , çıkan
akımlar pozitif işaretli kabul edilir. i2
i3
k =n i1
∑i k =0
k =1 i4
• k=1,.., n , n: düğüme bağlı kol sayısı

• Düğüm sayısı kadar böyle eşitlik vardır

-10 mA
i
5 mA

15 mA
2

1
 11.09.2019

i2
• Genel olarak, kapalı bir yüzeye giren ve çıkan i3
akımların cebirsel toplamı sıfırdır.

i4
i1

• Devrenin kolları bu kapalı yüzey içerisinde

olabilir; kapalı yüzey içerisinde birden fazla
Kapalı Yüzey
düğüm olabilir.

Düğüme giren akım = Düğümden çıkan akım

2
 11.09.2019

Düğüme giren akım = Düğümden çıkan akım

çıkan akım
5

Örnek:
50 mA

i=50mA

-I1 + I2 + I3 = 0
I2 = I1 – I3
= 10 – 3 5µA i=7µA
=7A
2µA i

3
 11.09.2019

Kirchhoff Gerilim Kuralı

+
• Kapalı bir elektrik devresinde (çevre) Çevre v1 Akım yönü
elemanlar üzerindeki gerilimlerin cebirsel
toplamı sıfırdır. _
• Pasif devre elemanları üzerindeki gerilim
düşümü bulunurken akımın girdiği taraf
pozitif, çıktığı taraf ise negatif alınır.

k =s

∑v k =0
k =1

• k=1,..,s ; s: çevre sayısı

• Çevre sayısı kadar böyle eşitlik vardır.

Kirchoff voltaj kuralı saat ibresi yönünde

uygulanırsa;

4
 11.09.2019

Kirchoff voltaj kuralı saat ibresi yönünde uygulanırsa;

Kirchoff voltaj kuralı saat ibresi yönünde uygulanırsa;

10

5
 11.09.2019

Örnek:Şekilde görülen elektrik devresinde Kirchoff gerilim denklemlerini yazınız.

Çevre a için : − va + v2 + v1 = 0
Çevre b için : − v1 + vb + v3 = 0
Çevre c için: − va + v2 + vb + v3 = 0
Çevre c’ nin denklemi a ve b ‘nin toplamı olduğundan gereksizdir.
11

Kirchoff akım kuralı uygulayarak bilinmeyen akımları bulunuz.

b düğümünde
a düğümünde

c düğümünde d düğümünde kontrol

12

6
 11.09.2019

Örnek: Şekilde görülen elektrik Örnek: vx ve vy voltajlarını bulunuz.

devresinde Kirchoff gerilim kuralı
kullanarak I akımını bulunuz.

− 5 + 4I +1 + 2I + 3Vx = 0, (Vx = 4I )
Vx=2+6=8V
− 5 + 4I +1 + 2I +12I = 0
18I = 4
I = 0.222A
Vy=6-1=5V

13

Örnek: vo voltajını ve i∆ akımını bulunuz.

Sol göz için : 48v = 4i∆ + 3io

Üst düğüm için: − i∆ − 3i∆ + io = 0 io = 4i∆

48v = 4i∆ + 3(4i∆ ) 48

1. Denklemde yerine yazılırsa: i∆ = = 3A
16
vo = 3io = 3(4i∆ ) = 36V
14

7
 11.09.2019

Örnek: I akımını ve R direncini bulunuz..

Ohm Kanunundan, 3*12 = 36 volt

Kirchoff voltaj kuralından

84 – 36 = 48 volt

Ohm Kanunundan, 48 / 8 = 6 amper

Kirchoff akım kuralından

6 – 3 = 3 amper

Ohm Kanunundan, 3*4 = 12 volt

Kirchoff voltaj kuralından 8 + 12 Ω üzerindeki voltaj

48 + 12 = 60 volt Kirchoff akım kuralından

Kirchoff voltaj kuralından R + 1 Ω 3 + 3 = 6 amper

üzerindeki voltaj Kirchoff akım kuralından
36 - 12 = 24 volt I= 3 + 6 = 9 amper
Ohm Kanunundan, 60 / 20 = 3 amper Ohm Kanunundan,
R + 1 = 24 / 26 = 4 Ω ,
15
R=3Ω

Örnek: Şekilde görülen elektrik devresinde v voltajını bulunuz.

ib
+ v -
ia

Devrenin sağ kısmına Kirchoff

Devrenin en dışına Kirchoff gerilim kuralı uygulanırsa:
gerilim kuralı uygulanırsa:
2 − 50ia − 20ia = 0
2 − va − vb = 0
ia = 50+2 20 = 0.02857
2 − vc − vd = 0
2
ib = 60+10
= 0.02857
−va −v+vc =0
v = −va + vc = −50ia + 10ib = 0.02857(−50 + 10)
= −1.14 volt

16

8
 11.09.2019

Örnek: Şekilde görülen elektrik devresinde Kirchhoff kurallarını kullanarak R

direncinin değerini bulunuz.

vR = 200 − 120 = 80 V

80 120 120 480 80

iR = = + = =
R 24 8 24 4

R =4Ω

17

Örnek : i akımını bulunuz.

Giren akımlar -, çıkan akımlar + alınırsa;

18

9
 11.09.2019

Örnek : v voltajını bulunuz.

Kirchhoff gerilim kuralı kullanılırsa

19

20

10
 11.09.2019

21

22

11
 11.09.2019

23

24

12
 11.09.2019

25

26

13
 11.09.2019

27

14