Kaedah Penyelidikan Dalam Pendidikan

KAEDAH PENYELIDIKAN
DALAM PENDIDIKAN
Isi Kandungan
Topik 1 Asas Kajian 1
1.1 Mengapa Menyelidik? 2
1.2 Kajian dalam Pendidikan 3
1.2.1 Kajian Kuantitatif dan Kualitatif 4
1.2.2 Kajian Tindakan 6
1.3 Kaedah Inkuiri Saintifik dalam Kajian 11
1.4 Alternatif kepada Sains dalam Penghasilan Ilmu 12
1.5 Kebaikan Pendekatan Saintifik 14
1.5.1 Model Sains Tradisi 15
1.5.2 Model Deduktif dan Induktif 15
1.6 Kriteria Kajian yang Baik 16
1.7 Etika Kajian 19
Rumusan 21
Kata Kunci 22
Ujian 22
Topik 2 Penyediaan Cadangan Kajian 23

2.1 Kenapa Anda Menulis Cadangan Kajian? 23
2.2 Kandungan Cadangan Kajian 24
2.2.1 Bab 1: Masalah Kajian 25
2.2.2 Bab 2: Tinjauan Literatur 29
2.2.3 Bab 3: Metodologi Kajian 30
Rumusan 45
Kata Kunci 45
Ujian 46
Topik 3 Masalah Kajian 47

3.1 Motivasi Kajian 47
3.1.1 Latar Belakang Masalah Kajian 48
3.2 Memahami Bidang Kajian 51
3.2.1 Konsep, Teori dan Model yang Berkaitan 51
3.2.2 Kerangka Teori/Konseptual Kajian 53
3.2.3 Pernyataan Masalah 54
3.3 Tujuan Kajian 55
3.3.1 Apakah Objektif Kajian? 56
3.3.2 Apakah Soalan Kajian? 57
3.3.3 Apakah yang Dimaksudkan dengan 57
Hipotesis Kajian?
Rumusan 62
Kata Kunci 62
Ujian 63
Topik 4 Tinjauan Literatur 64

4.1 Memahami Bidang Kajian 65
4.1.1 Pemahaman tentang Konsep Berkaitan 67
4.1.2 Pemahaman tentang Teori Berkaitan 68
4.1.3 Pemahaman tentang Model Berkaitan 68
4.2 Tinjauan Kajian Berkaitan 69
4.2.1 Kajian Lepas di Malaysia 69
4.2.2 Kajian Lepas di Luar Negara 70
4.2.3 Rumusan tentang Kajian Lepas 70
4.3 Tinjauan Kaedah Kajian Lepas 71
4.3.1 Reka Bentuk Kajian 73
4.3.2 Sampel dan Alat Kajian 74
4.3.3 Kaedah Penganalisisan Data 74
Rumusan 75
Kata Kunci 75
Ujian 76
Topik 5 Kaedah Kajian 77

5.1 Apakah Kajian? 78
5.2 Perancangan Kajian 78
5.2.1 Soalan dan Data Kajian 78
5.2.2 Pemilihan Reka Bentuk Kajian 79
5.2.3 Populasi dan Sampel Kajian 87
5.3 Alat Kajian 91
5.3.1 Pembinaan Alat Kajian 91
5.3.2 Jenis Kebolehpercayaan dan Kesahan 92
5.3.3 Kajian Rintis 95
5.4 Penganalisisan Data 95
5.4.1 Mengukur Variabel Kajian 96
5.4.2 Penganalisisan Data Kualitatif 97
5.4.3 Penganalisisan Data Kuantitatif 98
Rumusan 100
Kata Kunci 100
Ujian 100
Topik 6 Kajian Kualitatif 102

6.1 Reka Bentuk dan Alat Kajian Kualitatif 103
6.1.1 Reka Bentuk Kajian Kualitatif 103
6.1.2 Pemilihan Bentuk Kajian 105
6.1.3 Membina Alat Kajian Kualitatif 106
6.1.4 Kebolehpercayaan dan Kesahan 110
6.2 Pengutipan Data 112
6.2.1 Pensampelan dalam Kajian Kualitatif 112
6.2.2 Kaedah Pengutipan Data 114
6.3 Analisis Data 120
6.3.1 Proses Menganalisis Data 120
6.3.2 Interpretasi Data 121
Rumusan 126
Kata Kunci 126
Ujian 126
Topik 7 Kajian Kuantitatif 128

7.1 Reka Bentuk dan Alat Kajian 129
7.1.1 Kesahan Dapatan Kajian Kuantitatif 129
7.1.2 Reka Bentuk Kajian Kuantitatif 131
7.2 Pengutipan Data 138
7.2.1 Soal Selidik 138
7.2.2 Inventori 142
7.3 Penjelmaan Data 146
7.3.1 Pemprosesan Data 147
Rumusan 148
Kata Kunci 149
Ujian 149
Topik 8 Analisis Data Kuantitatif 151

8.1 Analisis Deskriptif 151
8.1.1 Kekerapan dan Kekerapan Relatif 152
8.1.2 Min dan Sisihan Piawai 154
8.1.3 Korelasi Linear dan Regresi Linear Mudah 157
8.2 Pengujian Hipotesis Hubungan 162
8.2.1 Analisis Khi Kuasa Dua 164
8.2.2 Analisis Korelasi Linear 166
8.2.3 Analisis Regresi Linear Mudah 168
8.3 Pengujian Hipotesis Perbezaan 170
8.3.1 Perbezaan Min Dua Populasi 171
8.3.2 Perbezaan Min Lebih daripada Dua Populasi 173
Rumusan 176
Kata Kunci 176
Ujian 176
Topik 9 Penulisan Laporan Kajian 178

9.1 Gaya Penulisan Laporan Kajian 179
9.1.1 Bahasa Komunikasi Kajian 181
9.1.2 Terminologi dan Nahu yang Sesuai 182
9.1.3 Struktur Ayat dan Perenggan 182
9.1.4 Petikan dan Rujukan 184
9.2 Menyemak Kandungan Cadangan Kajian 185
9.2.1 Masalah Kajian 187
9.2.2 Tinjauan Literatur 187
9.2.3 Kaedah Kajian 189
9.2.4 Rujukan dan Lampiran 189
9.3 Bab 4: Hasil Kajian 190
9.3.1 Pengenalan 191
9.3.2 Profil Responden 191
9.3.3 Dapatan Kajian 193
9.3.4 Rumusan 194
9.4 Bab 5: Perbincangan dan Implikasi 194
9.4.1 Pengenalan 194
9.4.2 Ringkasan Kajian 195
9.4.3 Perbincangan Dapatan Kajian 195
9.4.4 Kesimpulan Dapatan Kajian 196
9.4.5 Implikasi Dapatan Kajian 197
9.4.6 Cadangan Kajian Lanjutan 197
9.4.7 Rumusan 198
9.5 Maklumat Berkaitan 199
Rumusan 202
Kata Kunci 202
Ujian 202
Topik 10 Pendekatan Pengajaran 204

10.1 Pendekatan, Kaedah dan Teknik Pengajaran 205
10.2 Model Pembelajaran dan Pengajaran MURE 207
10.3 Pengetahuan Pedagogi Kandungan 209
10.4 Pendekatan Pengajaran 210
10.4.1 Pendekatan Pengajaran Terus 211
10.4.2 Pendekatan Pengajaran Penemuan Berpandu 216
10.4.3 Pendekatan Pengajaran Penemuan Tulen 221
10.5 Rancangan Mengajar 224
Rumusan 227
Kata Kunci 228
Ujian 228
Jawapan 229
Rujukan 250
OBJEKTIF KURSUS
Setelah mengikuti kursus ini, anda seharusnya dapat:
1. Menghuraikan asas kajian ilmiah berkualiti;
2. Menyediakan cadangan kajian;
3. Merancang kajian anda sendiri di sekolah;
4. Menganalisis data kajian; dan
5. Melaporkan hasil kajian dalam bentuk tesis kecil.
SINOPSIS KURSUS
Kursus ini terbahagi kepada 10 topik. Sinopsis untuk setiap topik adalah seperti yang
disenaraikan berikut.
Topik 1 ialah pengenalan kepada dunia kajian ilmiah. Ia memberikan pendedahan kepada
pelbagai jenis kajian yang kerap dilakukan oleh ilmuwan dan profesional lapangan seperti guru
sekolah. Topik ini juga menyentuh tentang etika kajian dan soalan tentang apakah yang
dikatakan kajian saintifik yang baik.
Topik 2 memberikan panduan kepada anda tentang penulisan cadangan kajian yang berkesan.
Anda akan belajar mengenal pasti masalah kajian, meninjau literatur tentang bidang kajian
anda, merancang kaedah kajian yang baik dan menentukan tatacara menganalisis data.
Topik 3 memberikan penjelasan mendalam tentang masalah kajian, terutamanya dalam bidang
pendidikan. Ia mencadangkan penggunaan kerangka teori yang menjadi asas kepada kajian serta
menulis pernyataan masalah, objektif kajian, soalan kajian dan hipotesis.
Topik 4 berfokus kepada tinjauan literatur iaitu proses mengkaji literatur berkaitan dan kajian
berkaitan. Anda akan belajar memetakan bidang kajian anda dengan kaedah dan reka bentuk kajian
yang sedia ada.
Topik 5 menjelaskan langkah-langkah untuk membangunkan kaedah kajian yang baik dan
menyediakan alat kajian. Ia juga meneliti kaedah membuat kajian rintis dan bagaimana
menentukan kebolehpercayaan dan kesahan kajian.
Topik 6 meliputi proses dalam mereka bentuk, melaksanakan kajian kualitatif, mengaplikasikan
strategi dan teknik yang digunakan dalam pengutipan dan penganalisisan data kualitatif.
Topik 7 meliputi proses dalam mereka bentuk, melaksanakan kajian kuantitatif,

mengaplikasikan strategi dan teknik yang digunakan dalam pengutipan dan penganalisisan data
kuantitatif.
Topik 8 merupakan sambungan kepada pengenalan kajian kuantitatif dengan mendalami

beberapa teknik analisis data. Antara topik yang diliputi ialah kekerapan dan peratus, min,
sisihan piawai, korelasi linear, regresi linear mudah, pengujian hipotesis dan analisis khai kuasa
dua.
Topik 9 menjurus kepada kemahiran dan teknik yang diperlukan untuk menulis kertas kajian,
sama ada tugasan, laporan, tesis kecil atau disertasi PhD. Sebagaimana yang dijelaskan dalam
topik ini, semua kertas kajian mempunyai struktur asas dan format yang sama.
Topik 10 menjelaskan pelbagai pendekatan pengajaran yang berguna untuk anda mereka
bentuk dan melaksanakan kajian berasaskan sekolah anda. Topik ini juga meneliti model
pembelajaran dan pengajaran MURE, pengetahuan pedagogi kandungan (PCK) dan rancangan
mengajar.
RUJUKAN
Donald, A., Jacobs, L. C., & Razavieh, A. (2002). Introduction to research in
education (6th ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
Bell, J. (1999). Doing your research project: A guide for first-time researchers in
education and social sciences. Buckingham; Philadelphia, PA: Open University
Press.
Berg, B. L. (2004). Qualitative research methods for the social sciences (5th ed.).
Boston, MA: Pearson Education.
Brown, A., & Dowling, P. (1998). Doing research/reading research: A mode of
interrogation for education. London; New York, NY: Routledge/Falmer.
Casey, K. (1995, 1996). The new narrative research in education. Educational
Researcher, 21, 211-253.
Topik Asas Kajian
1
HASIL PEMBELAJARAN
Pada akhir topik ini, anda seharusnya dapat:
1. Menerangkan asas kajian dan pelbagai jenis kajian;
2. Mengenal pasti kriteria kajian berkualiti; dan
3. Menerangkan tanggungjawab etika penyelidik dan pengguna/penaja kajian.
PENGENALAN
Kajian memberikan kita pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan untuk membantu
kita membuat keputusan dalam pelbagai konteks. Walau bagaimanapun, istilah
“kajian” biasa digunakan dengan makna “pengutipan data” (data collection). Ahli politik
menyatakan mereka menggubal polisi berasaskan kajian, manakala ahli perniagaan
memaparkan hasil kajian untuk meyakinkan pengguna tentang produk yang dijual oleh
mereka.
Dalam kajian, pengutipan data adalah penting kepada hala tuju masa depan penyelidik
atau organisasi/institusi tertentu, orang berkepentingan yang menaja kajian itu. Dalam
kajian pendidikan, misalnya, masalah pendidikan dikaji oleh guru untuk mendapatkan
penyelesaian, penjelasan atau ilmu baharu yang boleh membantu guru meningkatkan
prestasi mereka dan juga pelajar mereka.
Data kajian boleh dikutip melalui pelbagai cara dan daripada berbagai-bagai sumber yang
akhirnya diringkaskan dalam satu dokumen. Namun, sekiranya data ini tidak dapat
ditafsirkan dengan baik, ia tidak dianggap sebagai satu kajian. Secara ringkas, data kajian
perlu dikutip dan ditafsirkan secara sistematik berdasarkan tujuan kajian yang jelas.
Dalam hal ini, kajian boleh didefinisikan sebagai pendekatan saintifik iaitu sistematik
kepada kajian tentang sesuatu/beberapa masalah.
2 TOPIK 1 ASAS KAJIAN
Di sini, sistematik atau saintifik bermaksud kajian dibuat dengan menggunakan hubungan
logik yang tidak hanya berlandaskan kepercayaan yang tidak mempunyai bukti nyata.
Hubungan logik dan sistematik ini melibatkan penjelasan tentang kaedah pengutipan dan
penganalisisan data, memberi pentakrifan yang sesuai terhadap hasil kajian, menjelaskan
sebab berkaitan hasil yang diperoleh serta menerangkan segala batasan yang boleh
memberi kesan kepada hasil kajian.
1.1 MENGAPA MENYELIDIK?

Secara dasarnya, kajian dibuat untuk mengutip maklumat secara sistematik sebagai satu
langkah ke arah menyelesaikan masalah tertentu. Tujuan kajian boleh dikelaskan seperti
yang berikut (rujuk Rajah 1.1):
Rajah 1.1: Tujuan menjalankan kajian
TOPIK 1 ASAS KAJIAN 3
Projek kajian boleh diletakkan dalam satu kontinum berdasarkan tujuan dan konteks
penyelidikan. Pada satu hujung, kajian dibuat hanyalah untuk meningkatkan kefahaman teori
sedia ada atau menghasilkan teori baharu dengan tidak mengambil kira aplikasi hasil
kajian. Kajian jenis ini secara amnya dikenali sebagai kajian asas (basic research) atau
kajian tulen (pure research). Kajian asas memajukan pengetahuan asas tentang dunia
sosial. Ini menjadi sumber kepada kebanyakan idea saintifik dan cara berfikir tentang dunia
ini.
Pada hujung lagi satu, terdapat kajian yang hasilnya dapat digunakan untuk menyelesaikan
masalah harian. Kajian jenis ini dikenali sebagai kajian gunaan (applied research).
Penyelidik gunaan menggunakan pengetahuan mereka untuk menjawab soalan atau
menyelesaikan masalah harian, misalnya, soalan berkaitan polisi atau menyelesaikan
masalah sosial, pendidikan atau perniagaan.
1.2 KAJIAN DALAM PENDIDIKAN
SEMAK
Sekiranya kita tidak KENDIRI
menghadapi1.1sebarang masalah, maka segala ilmu kita akan menjadi
tetap iaitu tidak pernah berubah. Semua pengetahuan, maklumat dan penyelesaian kepada
1. Apakah
setiap masalah mudahhubungan antara
diperoleh. Kitaguru dengan
tidak perlukajian dalam konteks
mempersoalkan pendidikan?
kesahan, andaian atau
makna sebenarnya. Dalamguru
2. Mengapakah keadaan
perlusebenar, jawapan
menjalankan kepada permasalahan yang kita hadapi
kajian?
tentunya tidak boleh didapati semudah itu, disebabkan wujudnya jurang antara pengetahuan
3. pengetahuan
kita dengan Bagaimanakah kajiandan
umum dapat
jugamembantu guruumum
pengetahuan melihatitusemula,
sendiri.menilai dan kerja,
Di tempat
misalnya, kitamemperbaiki amalan pengajaran
sentiasa menghadapi masalah mereka?
berkaitan kerja kita yang tidak mempunyai
penyelesaian mudah. Kita tercabar untuk membuat refleksi tentang andaian, nilai dan
amalan serta menyoal dan mencari kaedah untuk memperbaiki proses kerja kita supaya kita
dapat membuat keputusan berasaskan maklumat yang betul dan seterusnya dapat
memperbaiki amalan profesional kita.
Guru, seperti juga kumpulan profesional lain, dikatakan menghadapi cabaran yang
amat kompleks iaitu daripada dinamika sosiobudaya, pedagogi, keadaan institusi
(institutional setting), polisi kurikulum dan sebagainya. Keadaan ini memaksa
mereka membuat adaptasi dan terus berfikir sepanjang mereka menjalankan tugas
mereka. Maka, amat jelaslah bahawa guru perlu menjalankan kajian iaitu inkuiri yang
sistematik ke atas masalah dan isu yang telah dikenal pasti berkaitan dengan tugas
mereka. Pada dasarnya, mereka perlu mendapatkan pengetahuan sedia ada dalam
bidang pendidikan dan juga daripada disiplin ilmu berkaitan seperti sosiologi,
psikologi, antropologi dan falsafah (Freebody, 2003).
Kajian Kuantitatif dan Kualitatif

Terdapat beberapa jenis kajian yang boleh dilakukan oleh guru untuk menangani
masalah amalan yang dihadapi oleh mereka. Setiap jenis kajian mempunyai matlamat
dan kaedahnya tersendiri. Berikut dijelaskan perkara asas yang membezakan jenis
kajian ini, manakala topik lain dalam modul ini akan memberi penjelasan secara lebih
mendalam.
Kajian kuantitatif ialah satu bentuk inkuiri positivis yang menekankan pemerolehan
fakta menggunakan pengukuran objektif dan analisis statistik data numerik untuk
memahami dan menjelaskan sesuatu fenomena yang boleh dijadikan panduan kepada
amalan dan polisi (Ary, Jacobs dan Razavieh, 2002; Brown dan Dowling, 1998).
Kelebihan kajian ini ialah ia berasaskan kepada kerangka teori yang berkaitan rangka
kerja). Selain itu, data numerik lebih meyakinkan penyelidik dan pengguna tentang
fenomena yang secara logik (coherent theoretical) diselidik, dan penaakulan
kuantitatif dianggapkan mempunyai lebih tinggi kebolehpercayaan dan kesahan.
Walau bagaimanapun, kajian ini mempunyai kelemahan utama iaitu kuantitatif

semata-mata tidak dapat menjelaskan sepenuhnya kebanyakan masalah dalam
pendidikan. Bagaimanakah kita mengkuantitatifkan “perkara” seperti perasaan,
keredaan dan hasrat tersembunyi? Sebagaimana yang dinyatakan oleh Ary et al.
(1998), untuk mengkaji tingkah laku ganas pelajar di sekolah, misalnya, penyelidik
perlu mengkaji lebih daripada hanya melaporkan jenis dan bilangan peristiwa
(incidents). Dia perlu memerhati dan menemu bual pelajar ganas dan cuba mencari
sebab mengapa mereka menjadi ganas dan juga bertanya kepada mereka soalan
seperti “Bagaimanakah pelajar ini mempersepsi guru mereka dan pelajar di sekolah?”,
“Bagaimanakah pelajar lain bertindak terhadap mereka?”, Bagaimanakah guru
menangani tingkah laku ganas?” Soalan begini memerlukan jawapan dalam bentuk
kualitatif iaitu berfokus kepada pemahaman fenomena sosial daripada perspektif
peserta kajian.
Kajian kualitatif, sebagaimana yang dijelaskan oleh Brown dan Dowling (1998), kajian ini
menekankan kepada penghasilan makna (production of meaning). Berlainan daripada
hanya bergantung pada fakta dan rajah, ujian, dan juga pensampelan seting dan subjek
kajian. Kajian kualitatif mengambil kira apa yang tidak disentuh oleh kajian kuantitatif iaitu
pandangan subjektif seseorang, akibat yang dirancang dan tidak dirancang (intended and
unintended consequences), keanehan seseorang (idiosyncrasies) dan sebagainya.
Jadual 1.1: Perbezaan antara Kajian Kuantitatif dan Kualitatif
Kuantitatif Kualitatif
Menyelidik
Tujuan hubungan, Memahami fenomena
sebab dan sosial.
kesan.
Dibentuk Dibentuk semasa

Reka bentuk
sebelum kajian kajian dijalankan.
dijalankan.
Deduktif;
Pendekatan Induktif; menjana teori.
menguji
teori.
Menggunakan Menggunakan interaksi

Alat
alat piawai. bersemuka.
Menggunakan
Sampel Menggunakan sampel
sampel
kecil.
besar.
Analisis Deskripsi dan

Analisis
statistik ke atas interpretasi naratif.
data numerik.
Sumber: Ary, Jacobs & Razavieh (2002)
1.2.1 Kajian Tindakan

Salah satu daripada bentuk kajian pendidikan yang kerap digunakan pada masa ini ialah
penyelidikan tindakan (action research) iaitu satu jenis inkuiri berbentuk reflektif kendiri
yang mempersoalkan, mengkritik dan menteori andaian yang mendasari idea, pemahaman
dan amalan penyelidik sendiri. Sebagaimana yang dijelaskan oleh McNiff (2002):
Kajian
Kajian tindakan
tindakan jugaialah cara tertentu
digunakan dalammenyelidik
bidang lainpembelajaran
seperti kajiananda sendiri.
sosial Ia ialah
dan pengurusan
cara meningkatkan
untuk yang praktikal profesionalisme.
untuk anda menilai amalan
Walau anda sama ada
bagaimanapun, telah
tiada mencapai
satu tahap
pun pendekatan
yang sepatutnya.
kepada Sekiranya
kajian tindakan, sebabanda berpuas secara
penyelidik hati dengan
individuamalan anda, andapenekanan
akan memberi boleh
menjelaskan
kepada pelbagaibagaimana dan seperti
aspek kajian mengapa andateknikal
aspek rasa demikian serta
atau nilai memberikan
yang bukti
diperoleh daripada
untuk Secara
kajian. menyokong
amnya,tuntutan
penyelidikanda.
akanSekiranya
melalui anda rasa amalanasas
langkah-langkah andaberikut
perlu (McNiff,
diberi
perhatian, anda boleh bertindak untuk memperbaikinya dan menunjukkan bukti
2002):
setakat mana amalan itu telah dibaiki.
Rajah 1.2: Langkah-langkah asas dalam kajian tindakan
Kajian tindakan adalah tidak linear tetapi melibatkan proses putaran yang akan
mewujudkan putaran baru kajian tindakan dalam jangka masa tertentu. Bagi kajian yang
mengambil masa panjang, penyelidik boleh memecahkannya kepada beberapa bahagian
yang laporannya boleh ditulis sebagai beberapa kertas kajian yang berbeza.
AKTIVITI 1.1
Fikirkan beberapa topik kajian yang anda berminat dan senaraikannya dalam
sehelai kertas. Tanya diri anda mengapa anda berminat tentang topik-topik ini
dan bagaimana kajian ini dapat membantu anda dan pelajar anda nanti.
Yang berikut ialah beberapa topik sebenar kajian pendidikan yang telah
dijalankan oleh pelajar Sarjana Muda dan Sarjana daripada sebuah universiti
tempatan yang boleh menjadi panduan kepada anda untuk memilih topik kajian:
(a) Respons daripada pelajar terhadap maklum balas guru (Teh Yock Suak)
(b) Keberkesanan paradigma pengajaran terus terhadap pengajaran inferens
(Ellen Drabble)
(c) Penggunaan teknik motivasi untuk meningkatkan kemahiran bacaan
(Puteri Rohani Megat Abdul Rahim)
(d) Struktur pengetahuan metakognitif guru-guru pelatih: Satu kajian kes
(Ranjit Singh Gill)
(e) Penggunaan strategi CIS ke atas pengurusan universiti dan formulasi UIS
(Qiang Qian)
Yang berikut ialah beberapa sampel kertas kajian yang pernah diterbitkan tentang
Kajian Tindakan.
1. Kertas Kajian 1:
Reflecting and learning together: Action research as a Vital Element of

Developing Understanding and practice. Tina Cook. Educational Action
Research 12.1 (2004)
Kertas ini, “Refleksi dan Pembelajaran Bersama: Kajian Tindakan sebagai

Unsur Penting untuk Membina Kefahaman dan Amalan” menjelaskan
bagaimana pendekatan kajian tindakan membantu peserta dalam memperbaiki
amalan mereka dan bekerjasama. Proses membuat refleksi dan belajar bersama
dalam projek ini membantu peserta untuk berfikir, mempelajari sesuatu,
mereka bentuk, menunjuk dan menukar unsur amalan mereka berpandukan
bukti yang dikumpulkan. Unsur utama dalam kertas ini ialah bagaimana
refleksi in action dan on action (Schön) membantu peserta daripada latar
belakang berbeza untuk memahami dan memperbaiki amalan mereka melalui
peningkatan pengetahuan dan keyakinan diri serta pengetahuan mereka dari
perspektif orang lain.
2. Kertas Kajian 2:
The Assessment of Second Language Teaching. Craig Thaine. ELT Journal

58.4 (2004).
Kertas ini, “Penaksiran Pengajaran Bahasa Kedua” melaporkan projek kajian

tindakan tentang penaksiran pengajaran bahasa kedua. Kajian dilaksanakan
berasaskan Cambridge Certificate in English Language Teaching to Adults
(CELTA) dan berfokus kepada bagaimana kriteria penaksiran untuk sijil ini
ditafsirkan dan dioperasikan oleh pendidik di New Zealand. Dapatan kajian
menunjukkan bagaimana beberapa kriteria terlebih generalisasi atau bertindih
dengan kriteria lain yang menimbulkan pula masalah kepada
kebolehpercayaan (reliability). Kertas ini mencadangkan beberapa cara
bagaimana kriteria ini boleh diubah suai. Isu yang dibangkitkan adalah penting
kepada pendidik guru bahasa Inggeris atau lebih meluas kepada pendidik guru
bahasa kedua.
3. Kertas Kajian 3:
Perceived Needs of Educational Administrators for Student Services

Offices in a Chinese Context: School Counselling Programs Addressing the
Needs of Children and Teachers. Sonya Corbin Dwyer dan Kathryn
McNaughton. School Psychology International 25.3 (2004).
Keadaan di negara China hari ini memerlukan pendekatan secara holistik

terhadap pendidikan. Dalam seminar di Changchun, pentadbir kanan telah
mencadangkan supaya Pejabat Perkhidmatan Pelajar diwujudkan di sekolah
rendah. Kajian ini meneliti 19 rancangan tindakan pendidik Timur Laut China
yang menyarankan matlamat pejabat ini. Dapatan kajian menunjukkan terdapat
literatur tentang model program bimbingan untuk membantu pembangunan
akademik, kerjaya dan keperluan peribadi/sosial pelajar. Selain itu, pendidik
berpendapat bahawa matlamat pejabat ini perlu meliputi bantuan kepada guru
untuk mengatasi isu peribadi dan kerja mereka. Implikasi dari segi kajian
antarabangsa dan cadangan untuk mengkaji program kaunseling turut
dikemukakan.
4. Kertas Kajian 4:
Learning Mathematics in a Classroom Community of Inquiry. Merrilyn

Goos. Journal for Research in Mathematics Education 35.4 (2004).
Kertas ini, “Pembelajaran Matematik dalam Bilik Darjah Komuniti Inkuiri”

cuba menjawab persoalan tentang apakah tindakan tertentu yang perlu diambil
guru untuk mewujudkan budaya inkuiri dalam kelas matematik sekolah
menengah. Teori pembelajaran sosiobudaya dijadikan kerangka untuk meneliti
amalan pengajaran dan pembelajaran dalam sebuah kelas dalam masa dua
tahun. Konsep “zon pembangunan proksimal” (ZPD – zone of proximal
development) digunakan sebagai kerangka asas untuk menjelaskan
pembelajaran sebagai peningkatan penyertaan dalam komuniti yang
mengamalkan inkuiri dalam matematik.
Analisis berkisar kepada pemerhatian dalam bilik darjah serta temu bual dengan
pelajar dan guru untuk menunjukkan bagaimana guru menentukan norma dan amalan
yang berfokus kepada pemahaman matematik dan justifikasi tentang idea dan
penghujahan serta untuk mencerap amalan pembelajaran yang pelajar gunakan
sebagai respons mereka kepada kaedah inkuiri ini.
1.3 KAEDAH INKUIRI SAINTIFIK DALAM KAJIAN

Matlamat sains ialah untuk mengembangkan ilmu dan mencari kebenaran. Penyelidik
pula cuba mencapai matlamat ini melalui teori dan hipotesis. Ramalan (predicting) dan
pemahaman merupakan dua daripada tujuan kita menggunakan teori. Untuk membuat
ramalan, kita perlu tahu dan faham mengapa pemboleh ubah (variables) berkait yang
sememangnya memerlukan teori. Teori ialah pernyataan yang menjelaskan pertalian
antara beberapa pemboleh ubah dalam sesuatu fenomena bersama sebab dan kesannya.
Kaedah saintifik ialah satu siri langkah-langkah yang digunakan untuk membangunkan
dan menghalusi teori.
Kaedah dan pemikiran saintifik amat bergantung pada konsep yang membolehkan kita
memahami sesuatu perkara serta berfikir tentangnya dan berkomunikasi dengan orang
lain secara abstrak. Konsep pada peringkat tinggi diguna untuk menjelaskan perkara yang
lebih spesifik yang tidak dapat dicerap (observe) secara terus. Konsep dan konstruk
digunakan pada peringkat teori, sementara pemboleh ubah digunakan pada peringkat
empirikal.
Proses kajian saintifik digunakan untuk membina dan menguji pelbagai hipotesis melalui
pemikiran deduktif. Kajian saintifik menggunakan proses tertentu yang menggabungkan
pemikiran induktif dan deduktif serta pencerapan dan pengujian hipotesis kepada aktiviti
yang berasaskan pemikiran reflektif. Setiap orang akan menganalisis masalah yang sama
dengan cara yang berbeza bergantung pada persepsi masing-masing yang telah
dilazimkan oleh persekitaran yang berbeza. Maka, jenis persoalan yang timbul akan
berbeza mengikut kefahaman seseorang tentang sesuatu fenomena. Perlu diingatkan
bahawa inkuiri saintifik adalah salah satu daripada kaedah menganalisis masalah tetapi
terdapat juga beberapa kaedah lain yang boleh digunakan untuk menyelesaikan
permasalahan kita.
Apakah sains? Sains adalah satu sistem cara yang dapat menghasilkan ilmu pengetahuan.
Kepada kebanyakan orang, gambaran/imej sains dapat dilihat melalui dua klasifikasinya
iaitu sains fizikal (matematik, fizik, kimia dan biologi) dan sains sosial (psikologi,
sosiologi dan ekonomi). Subjek sains akan menentukan teknik dan alat yang digunakan
dalam kajian. Matlamat utama sains ialah untuk menghasilkan generalisasi yang sah
dan mencari hubungan antara beberapa pemboleh ubah. Melalui pemahaman hubungan
ini, penyelidik akan dapat memahami fenomena yang dikaji, membuat ramalan dan
menentukan hubungan penyebab (causal relationships). Sains mempunyai ciri- ciri
berikut:
Jadual 1.2: Ciri-ciri Sains
Ciri-ciri Sains
Empirikal Data empirikal diperoleh mengikut keadaan tertentu.
Boleh diulang Kajian boleh diulang mengikut keadaan, sampel dan kaedah yang digunakan
(replicable) sebelumnya.
Analitikal Ia mengikut kaedah saintifik untuk memecah dan menjelaskan fakta

empirikal.
Berasaskan teori Ia bergantung pada pengetahuan lepas.
Logikal Kesimpulan dibuat berasaskan logik dan hasil kajian.
Teliti Usaha dibuat untuk mengurangkan kesilapan.
1.4 ALTERNATIF KEPADA SAINS DALAM

PENGHASILAN ILMU
MaklumatSEMAK
dan ilmuKENDIRI 1.2 daripada pelbagai sumber, selain sains. Kebanyakan
boleh didapati
pengetahuan yang kita ketahui adalah daripada ajaran ibu bapa kita, apa yang kita alami
sendiri,“Sekiranya
apa yang kita
sayabaca dalamkalah
sentiasa bukudalam
atau apa yang kitatenis,
permainan tonton dalam
saya akanTVbermain
atau filem.
Pengetahuan daripada
sekali lagi, sumber inisaya
kebarangkalian biasamenang
mencukupi
akan untuk interaksi
meningkat.” harianterdapat
Adakah kita tetapi
mungkin mempunyai
kesilapan dalamkesilapan
logik ini?seperti juga kajian saintifik yang menghasilkan ilmu yang
Jelaskan.
tepat dan berguna hanya untuk sesuatu masa atau konteks tertentu.
(a) Autoriti
Pengetahuan yang diperoleh daripada ibu bapa, guru dan pakar serta daripada buku dan
media biasanya boleh diterima sebagai betul. Sandaran kepada autoriti untuk
mendapatkan pengetahuan mempunyai kebaikan terutamanya dari segi mudah dan cepat
mendapatkan pengetahuan. Walau bagaimanapun, ia mempunyai batasan tertentu sebab
kepakaran seseorang itu mungkin lebih rendah daripada yang dijangkakan. Mereka
mungkin memberi maklumat atau pengetahuan yang salah sebab terdapat juga pakar
yang mempunyai tujuan tertentu yang tidak profesional dengan sengaja memberi
maklumat yang salah untuk mengembangkan idea yang bias.
(b) Tradisi
Pengetahuan yang berasaskan tradisi biasanya diterima sebagai betul disebabkan ia
telah melalui ujian masa, justeru boleh dipercayai. Apa yang jarang disebut ialah
pengetahuan yang diturunkan daripada generasi kepada generasi itu mungkin
berasaskan kepada beberapa prasangka yang tidak rasional yang menjadikan
pengetahuan itu sebagai “semula jadi” (natural) atau ia mungkin telah berubah
setiap kali ia dipindahkan kepada generasi baru.
(c) Pengetahuan umum

Maklumat dan pengetahuan boleh juga didapati daripada apa yang diketahui oleh
semua orang yang mempercayainya. Pengetahuan umum (common sense) ini
adalah penting dalam kehidupan harian tetapi ia mungkin membenarkan kepalsuan
logik mempengaruhi pemikiran kita. Ia juga boleh menyebarkan idea salah yang
kita tidak sedar tentangnya dan menyebabkan kita menerima maklumat yang salah.
(d) Media massa

Siaran TV, filem, surat khabar, majalah dan media lain adalah penting kepada kita
sebagai sumber maklumat. Namun, apa yang mereka sajikan mungkin tidak
memberi gambaran sebenar yang mungkin disebabkan oleh laporan yang kurang
tepat, kesilapan yang disebabkan kekurangan pengetahuan atau amat bergantung
pada autoriti, tradisi atau pengetahuan umum sebagai sumber maklumat.
(e) Pengalaman peribadi

Apabila sesuatu berlaku, kita dapat merasainya, kita dapat mengalaminya dan kita
terimanya sebagai benar. Pengalaman peribadi merupakan sumber pengetahuan
yang penting kepada kita tetapi ia juga dapat memesongkan (distort) kita. Sesuatu
yang kita rasa benar, mungkin satu kesilapan atau persepsi/keputusan yang
terpesong. Pengalaman peribadi ini dikukuhkan melalui empat kesilapan utama:
(i) Terlebih generalisasi (over generalisation): Apabila kita memperoleh bukti

yang membawa kepada kepercayaan kita, kita mengandaikan perkara ini
benar dalam situasi lain.
(ii) Pencerapan terpilih (selective perception): Apabila kita memberi tumpuan
kepada perkara tertentu sahaja dan tidak kepada perkara lain. Fokus ini
menjadi lebih kuat sekiranya perkara itu serasi dengan idea prapencerapan
(preconceived) kita.
(iii) Keputusan lebih awal (premature closure): Keputusan yang kita buat
apabila kita rasa kita sudah pun mempunyai segala jawapan yang kita
perlukan dan kita rasa kita tidak perlu lagi mendengar pendapat orang lain,
mencari maklumat lain atau menimbulkan persoalan lain.
(iv) Kesan halo (halo effect): Apabila kita terlebih membuat generalisasi
terhadap objek atau seseorang yang mempunyai ciri-ciri cemerlang yang
membawa kita kepada memberi penilaian yang berlebihan kepada objek atau
orang tersebut.
1.5 KEBAIKAN PENDEKATAN SAINTIFIK

Faktor kritikal yang membezakan kajian yang menggunakan pendekatan saintifik daripada
kajian yang menggunakan sumber pengetahuan lain ialah kajian saintifik lebih daripada proses
pengutipan dan penganalisisan data. Pendekatan saintifik adalah berasaskan dua perkara
penting iaitu logik dan pencerapan. Kedua-dua aspek ini adalah penting yang berkait dengan
tiga aspek utama pendekatan sains iaitu teori saintifik, pengutipan data dan penganalisisan data.
Rajah 1.3: Pendekatan saintifik
1.5.1 Model Sains Tradisi

Dalam model sains tradisi, terdapat tiga unsur utama iaitu:
(a) Teori: Digunakan untuk menggarap idea yang dihasilkan dalam bentuk hipotesis.
(b) Operasionalisasi: Menyatakan makna semua pemboleh ubah yang terlibat dan
bagaimana pemboleh ubah ini diukur. Ia ialah satu proses untuk menyatakan
definisi operasional, atau menyatakan operasi terperinci untuk mengukur pemboleh
ubah.
(c) Pencerapan: Melihat dan membuat pengukuran ke atas apa yang dilihat.
Pencerapan digunakan untuk membukti sesuatu hipotesis atau sebaliknya.
1.5.2 Model Deduktif dan Induktif

Kajian melibatkan penggunaan teori. Semasa kita mereka bentuk kajian, teori mungkin
atau mungkin tidak dinyatakan secara eksplisit, walaupun ia perlu dinyatakan secara
eksplisit semasa kita mempersembahkan dapatan kajian dan kesimpulannya.
(a) Model Induktif: Bergerak daripada perkara spesifik kepada umum (general)
daripada satu set pencerapan tertentu (specific observations) kepada penemuan
bentuk (discovery of a pattern) yang mempunyai susunan. Dalam model ini,
prinsip umum dibina daripada pencerapan yang spesifik.
(b) Model Deduktif: Bergerak daripada umum kepada spesifik. Daripada satu bentuk
tertentu yang dijangka berasaskan logik atau teori kepada pencerapan yang menguji
sama ada bentuk yang dijangka itu sebenarnya wujud. Dalam model ini, hipotesis
tertentu dibina berasaskan prinsip umum.
Rajah 1.4: Hubungan antara model induktif dan deduktif
1.6 KRITERIA KAJIAN YANG BAIK

Pengetahuan yang berguna dan boleh dipercayai hanya diperoleh daripada kajian yang
dirancang, dilaksanakan dan diuji dengan baik. Kajian yang baik biasanya mempunyai
ciri-ciri saintifik berikut:
(a) Tujuan kajian yang jelas

Sebab atau tujuan menjalankan kajian perlu dinyatakan dengan jelas untuk
mengelakkan kekeliruan. Tujuannya mungkin untuk menguji sesuatu hipotesis,
untuk menyelesaikan satu set masalah, atau untuk mencari prinsip-prinsip umum
atau mentafsir tingkah laku yang boleh digunakan untuk penjelasan, meramal atau
mengawal peristiwa (event) dalam situasi tertentu. Maka, penyelidik perlu
menyatakan tujuan kajian secara bertulis dengan jelas, termasuk skop dan batasan
kajian serta definisi yang tepat kepada istilah utama yang digunakan.
(b) Penerangan yang jelas tentang proses kajian

Proses kajian perlu diterangkan secara terperinci supaya ia boleh diulang dan
disahkan oleh penyelidik lain. Sumber literatur dan data, dan juga kaedah yang
digunakan untuk mengutip data perlu dinyatakan secara eksplisit, kecuali sumber
yang perlu dirahsiakan. Sekiranya sumber dan/atau kaedah tidak dinyatakan dengan
jelas, persoalan tentang kebolehpercayaan dan kesahan akan timbul.
(c) Perancangan dan pelaksanaan yang sistematik

Proses menjalankan kajian perlu dirancang dengan cermat untuk mengurangkan
ralat (error). Sekiranya kita menggunakan data dasar (primary data), sampel
kajian perlu dijelaskan dan bukti perwakilannya perlu ditunjuk. Usaha perlu dibuat
untuk mengurangkan pengaruh atau bias penyelidik semasa memilih dan
merekodkan data.
(d) Piawai etika yang tinggi

Sesuatu projek kajian memberi keutamaan kepada pengawalan peserta kajian
daripada prasangka atau bahaya. Pada masa yang sama, ia dapat menghasilkan
keputusan berkualiti yang akan diberikan nilai yang tinggi. Aspek etika akan
dibincangkan dengan lebih panjang kemudian.
(e) Dapatan yang dibincangkan dengan jelas

Penyelidik perlu menggunakan kaedah menganalisis data yang sesuai dan analisis
ini perlu dibuat secara terperinci. Selain itu, kebolehpercayaan dan kesahan data
perlu disemak dan disahkan; dapatan kajian perlu diterangkan dengan jelas.
Sekiranya ujian statistik digunakan, penyelidik perlu menyatakan kebarangkalian
kesignifikannya dan takat ralat yang digunakan. Penyampaian dapatan kajian perlu
dibuat secara terbatas, jelas, tepat, menyeluruh, mudah difahami dan disusun
supaya mudah dibaca. Sebarang generalisasi yang melebihi bukti akan mengundang
impresi yang tidak baik.
(f) Batasan kajian dinyatakan dengan jelas

Oleh sebab setiap projek kajian menghadapi batasan tertentu, penyelidik perlu
menyatakan batasan ini atau kesilapan yang berlaku semasa kajian dijalankan yang
boleh memberi kesan kepada dapatan kajian. Walau bagaimanapun, sesetengah
batasan tidak memberi kesan besar kepada dapatan kajian tetapi ada batasan yang
boleh mengganggu keseluruhan kajian. Sekiranya penyelidik menyatakan kajiannya
tidak mempunyai apa- apa batasan, mungkin ia boleh dipersoalkan.
SEMAK KENDIRI 1.3
Manakah antara ciri-ciri kajian tadi yang anda rasa paling penting? Mengapakah
anda berpendapat sedemikian?
AKTIVITI 1.2
Tandakan (B ) sekiranya betul atau (S) sekiranya salah.
Pernyataan Betul/Salah
Dalam deduksi, kita mula daripada mencerap data dan

membina generalisasi dan kemudian menjelaskan
hubungan antara pemboleh ubah yang dicerap.
Teori membantu kita memahami apa yang kita cerap.
Model tradisi sains menggunakan logik induktif.
Hipotesis yang baik ialah yang boleh diuji.
Peranan teori ialah penyampaian (representation),

sementara model ialah penjelasan.
Dalam deduksi, kita mula daripada mencerap data dan

membina generalisasi dan kemudian menjelaskan
hubungan antara pemboleh ubah yang dicerap.
1.7 ETIKA KAJIAN

Etika ialah norma yang memandu kita untuk membuat pilihan, bertingkah laku dan/atau
berhubung dengan orang lain. Dalam kajian, etika merujuk kepada kesesuaian tingkah
laku penyelidik terhadap mereka yang menerima kesan kajian, sama ada secara langsung
atau tidak langsung. Penyelidik perlu memberi perhatian yang serius terhadap masalah
berkaitan etika yang mungkin berlaku. Secara dasarnya, sebagaimana yang dinyatakan
oleh McNamee (2002), subjek kajian (misalnya, satu kumpulan pelajar di sekolah
kerajaan) mempunyai hak untuk mengetahui tentang jenis dan tujuan kajian, dan sama
ada mereka ingin menyertai kajian atau tidak. Masalah etika boleh timbul daripada
pelbagai sumber yang secara amnya telah dikenal pasti oleh Cohen et al. (2000) yang
meliputi:
(a) Jenis projek kajian;
(b) Konteks kajian;
(c) Prosedur yang akan digunakan;
(d) Kaedah pengutipan data;
(e) Jenis peserta;
(f) Jenis data yang dikutip; dan
(g) Penggunaan praktikal data yang dikutip.
Antara isu etika termasuk:

(a) Kerahsiaan peserta kajian;
(b) Penyertaan secara sukarela dan hak peserta untuk menarik diri daripada sebahagian
kajian atau sepenuhnya;
(c) Keizinan dan kemungkinan penipuan di pihak peserta;
(d) Menjaga kerahsiaan data daripada individu yang boleh dikenal pasti;
(e) Reaksi peserta terhadap cara penyelidik menggunakan, menganalisis dan
melaporkan dapatan kajian; dan
(f) Tingkah laku dan objektif penyelidikan.
Pada peringkat awal kajian, penyelidik perlu memohon kebenaran untuk mendapatkan
bahan daripada agensi, organisasi atau individu berkenaan. Masalah etika mungkin akan
timbul sekiranya badan yang memberi kelulusan tidak diberi penjelasan secukupnya atau
peserta tidak jelas tentang objektif kajian. Isu berkaitan privasi mungkin timbul apabila,
misalnya, penyelidik secara
tidak sengaja atau sebaliknya menceroboh privasi bakal peserta atau penyampai
maklumat apabila penyelidik membuat panggilan pada masa yang tidak sesuai.
Pemerolehan data sekunder (secondary data) juga boleh menimbulkan masalah salah
laku etika. Contohnya, apabila penyelidik mengambil data peribadi individu yang enggan
menyertai sesuatu projek kajian. Contoh polisi kajian diberi berikut:
1.1 Australian National University (selepas ini “Universiti”) bertanggungjawab

mematuhi piawai integriti kajian tertinggi dan memastikan penyelidik
menunjukkan piawai etika profesional tertinggi. Penyelidik mempunyai
tanggungjawab menentukan kerja mereka membantu menyemarakkan profesion
mereka dan juga Universiti di mana mereka berkhidmat.
1.2 Polisi ini menjelaskan piawai untuk semua orang yang mengendalikan kajian di
Universiti ini, termasuk staf, pelajar pascasiswazah dan prasiswazah serta pelawat
akademik ke Universiti ini. Ia juga memberikan kerangka yang akan melindungi
penyelidik daripada kemungkinan salah faham dan juga memberikan langkah-
langkah untuk diikuti sekiranya terdapat sebarang kecurigaan atau tuduhan
berkaitan salah laku kajian. Semua pertanyaan berkaitan kepatuhan kepada polisi
ini hendaklah ditujukan kepada Timbalan Naib Canselor (Kajian).
1.3 Prinsip am yang menjadi panduan kepada kajian telah lama digubal. Yang penting
antaranya menegakkan piawai etika serta kesahan dan ketepatan dalam pengutipan
dan pelaporan data. Penyelidik bertanggungjawab untuk mencapai dan
mengekalkan piawai keluhuran intelektual tertinggi apabila melaksanakan kajian.
1.4 Tanggungjawab komuniti kajian kepada orang awam dan ia sendiri hendaklah
diberi pengiktirafan sewajarnya. Tanggungjawab ini menjadi lebih penting
sekiranya amalan profesional atau polisi awam didefinisikan atau diubah
berdasarkan dapatan kajian.
1.5 Proses kajian akan mengawal kebenaran. Komunikasi antara ahli penyelidik;
menyelenggarakan dan rujukan terhadap rekod kajian; pembentangan dan
perbincangan tentang kerja di mesyuarat pakar; penerbitan hasil, termasuk
semakan rakan; dan ulangan kajian atau sambungan kajian oleh penyelidik lain;
semuanya ini akan menyumbang kepada penambahbaikan dan peningkatan etika
kajian.
1.6 Rajah 1.5:

Pertandingan Contoh
dalam dokumen
kajian bolehpolisi “Amalan
memberi Kajian yang
pengaruh Baik”
kuat dan positif, membantu
Sumber: http://info.anu.edu.au
meningkatkan kualiti dan menyegerakan hasil kajian. Walau bagaimanapun,
tekanan daripada pertandingan boleh menggugat amalan kajian yang baik,
SEMAK KENDIRI
sekiranya 1.4 penyediaan dan penyerahan laporan dibuat secara
ia menyebabkan
 Kerap tergopoh-gapah,
kali dikatakanpembahagian laporan cara
bahawa satu-satunya kajian
untukkepada beberapatentang
mempelajari laporankajian
kecil
Cadangkan
ialah dengan
untuk tanggungjawab
melakukannya
memperbanyakkan etika
sendiri. kajian pendidikan
penerbitan atau terlalu danmementingkan
pembuat- keputusan
keselamatan
institusi.
sehingga kajian bertahap biasa, tanpa mencuba yang lebih kreatif dan inovatif.
 Memang tidak ragu-ragu lagi bahawa kata-kata ini benar tetapi sepertimana Bell
1.7(1999) dan lain-lain
Apabila membuat berpendapat, banyak
interpretasi polisimasa
ini, akan
sifat terbuang
sesuatu sekiranya prosedur perlu
disiplin tertentu asas
diambil kira.
1.8kajian tidak dipatuhi.

Penyelidik perlu memahami polisi ini dan tentukan peruntukannya dipatuhi.
Kegagalan mematuhi peruntukan ini boleh dijadikan sebab untuk tindakan
 Dalam topik ini, kita telah melihat beberapa jenis kajian yang berbeza tetapi
disiplin.
mempunyai matlamat yang sama iaitu untuk menguji apa yang kita tahu dan
menghasilkan pengetahuan baru atau cara baru kita melihat dunia ini.
 Kajian yang baik mempunyai ciri-ciri yang sama iaitu ia sistematik, menyatakan skop
dengan jelas, mematuhi piawai etika yang tinggi dan menyatakan segala batasannya.
1. Nyatakan perbezaan utama antara kajian asas dan kajian gunaan.
KajianJelaskan
2. asas dengan ringkas mengapa kajianKajian kuantitatif
tindakan adalah penting kepada guru.
Kajian gunaan Kajian tindakan
3. Salah satu daripada ciri-ciri kajian yang baik ialah “menyatakan batasan kajian
Kajiandengan
kualitatif
jelas”. Nyatakan dengan ringkas maksud ciri ini.
4. Kajian boleh dibuat sama ada dengan menggunakan Model Induktif atau Model
Deduktif.
(a) Jelaskan apa yang anda faham tentang Model Induktif dan nyatakan
bagaimana anda menggunakan model ini dalam kajian.
(b) Jelaskan apa yang anda faham tentang Model Deduktif dan nyatakan
bagaimana anda menggunakan model ini dalam kajian.
(c) Berikan satu contoh kajian tindakan yang boleh dibuat dengan menggunakan
Model Deduktif.
Topik Penyediaan
Cadangan
2 Kajian
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menerangkan kepentingan cadangan kajian sebagai penunjuk arah kepada
kajian yang dicadangkan; dan
2. Menyediakan satu cadangan kajian, menyatakan permasalahan kajian,
hipotesis, teori, soalan kajian, tinjauan literatur, metodologi dan batasan
kajian.
PENGENALAN
Langkah pertama dalam menulis kajian ilmiah ialah menyediakan draf cadangan kajian iaitu
ringkasan atau dokumen yang ditulis secara sistematik yang melakarkan kajian yang akan
anda lakukan. Cadangan kajian yang lengkap pada amnya, mengandungi masalah kajian,
persoalan kajian, tinjauan literatur, metodologi kajian dan senarai rujukan.
2.1 KENAPA ANDA MENULIS CADANGAN

KAJIAN?
Cadangan kajian ialah rancangan kajian yang meliputi kerangka konsep kajian, tujuan
dan objektif kajian, soalan dan hipotesis kajian, kepentingan dan batasan kajian, tinjauan
literatur dan kajian lepas serta alat kajian dan kaedah penganalisisan data. Pengkaji akan
menjalankan kajian berpandukan cadangan
24 TOPIK 2 PENYEDIAAN CADANGAN KAJIAN
kajian ini yang akhirnya akan menghasilkan kertas kajian, disertasi, tesis atau kertas
projek. Dengan menyediakan cadangan kajian, pengkaji boleh:
(a) Mengenal pasti permasalahan yang dikaji dan menyatakan satu set soalan kajian
untuk dijawab dalam kajian;
(b) Membuat tinjauan literatur berkaitan dengan permasalahan kajian (ini menunjukkan
status pengetahuan ilmiah dalam bidang itu) serta mengenal pasti bidang yang
belum lagi dikaji atau kurang diberi perhatian oleh pengkaji;
(c) Menghasilkan hipotesis (jawapan yang diramalkan untuk soalan kajian, jika
berkaitan);
(d) Membina metodologi kajian yang sepadan untuk menguji hipotesis atau untuk
menjawab soalan kajian;
(e) Membina reka bentuk kajian dan teknik pengumpulan data yang sesuai; dan
(f) Mengenal pasti prosedur analisis data yang sesuai dan justifikasinya.
2.2 KANDUNGAN CADANGAN KAJIAN

Sebenarnya tidak ada cara tertentu untuk kita menstrukturkan cadangan kajian.
Bagaimanapun, anda dicadangkan untuk membahagikan cadangan kajian anda kepada
seksyen atau bab seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2.1.
Rajah 2.1: Cadangan kajian
TOPIK 2 PENYEDIAAN CADANGAN KAJIAN 25
2.2.1 Bab 1: Masalah Kajian

Bahagian seterusnya menerangkan kandungan Bab 1.
(a) Pengenalan
Dalam bahagian ini anda akan memperkenalkan masalah kajian dengan sedikit
penghuraian tentang fokus utamanya dan variabel yang terlibat dan tujuan kajian.
Anda juga harus mengetengahkan beberapa kajian yang signifikan dalam bidang
kajian yang anda pilih. Ia sepatutnya ditulis lebih kurang 200 perkataan seperti
ditunjukkan dalam contoh berikut (contoh ini tidak diterjemahkan supaya ia dapat
menjadi contoh kepada pelajar yang perlu menulis laporan kajian dalam bahasa
Inggeris).
(b) Topic:
Latar Belakang Noble
Inculcating Masalah Kajian
Values through Cooperative Learning in Science
Dalam bahagian ini, anda perlu huraikan masalah kajian yang telah anda kenal pasti
Introduction
dan terangkan kenapa perlunya kajian ini dibuat. Anda juga harus melakarkan
Cooperative learningatau
keadaan semasa is learning
isu yang in small
perlu group dan
ditangani, of four to fivebagaimana
terangkan persons with
kajian
emphasis on menghasilkan
anda akan interdependency among members,
penyelesaian and maintaining
yang diperlukan atau menjelaskanindividual
masalah-
responsibilities
masalah yangin ada.
achieving
Di sini specific
juga andalearning objectives. It
boleh menjelaskan has been
literatur yang proven
berkaitan
through more than 100 researches that it enhances achievement
dengan kajian anda dan yang menghasilkan pertemuan signifikan. as well as
affective domain (Johnson & Johnson, 1994). The noble values (nilai murni) in
the Malaysian school curriculum cut across curriculum and are required to be
included in the daily lesson plan. This research attempts to see if the 5 noble
values: love, rationale, diligent, independent and cooperativeness can be
inculcated through teaching of science using the cooperative learning TGT
structure. Cooperative learning to inculcate values was conducted in 12
secondary schools in Malaysia, using the structures of Jigsaw2 and STAD (Nor
Azizah et al,, IRPA 1998). This experimental study, however, will focus on
cooperative learning using TGT (Team Games Tournaments), which was not
extensively researched locally in science. It is introducing learning through
group competitive games which would make learning interesting and
encourages students to attain positive values in life.
Berikut ialah contoh latar belakang masalah kajian.
Crimes such as theft, robbery, murder, gang fight, and juvenile delinquency are
common topics in Malaysian daily newspapers currently. One wonders what
makes individuals lose their humanities and conduct criminal acts on other
fellow human beings. How can we help? Parents and teachers are among the
responsible parties in bringing up children to have positive characters as
delineated in the 16 noble values including love for life and the environment,
love, kind-heartedness, rationale, cooperativeness and diligent. Teaching values
is difficult but it is important in moulding future citizens into human beings who
are responsible towards themselves, others and the nation. Hence this research is
undertaken to improve the teaching and learning of values in an effort to realize
the philosophy of the Malaysian School Curriculum in bringing about a balanced
individual affectively, cognitively, physically and spiritually. The research hopes
to answer the questions: can we inculcate values (love, kind-heartedness,
cooperativeness, rationale and diligent) through cooperative learning in science
using TGT cooperative learning structure? Throughout the 1990s many research
in Malaysian schools had indicated that cooperative learning can bring about
achievements as well as values (Nor Azizah and Chong Poh Wan, 2000). This
research would use TGT cooperative structure which has not been widely used in
science lessons in Malaysian secondary school.
(c) LATIHAN
Pernyataan 2.1
Masalah
Pernyataan masalah boleh ditulis sebagai tujuan am kajian atau dalam bentuk
Jelaskan apa
persoalan yang Pada
kajian. anda faham
amnyatentang “LatariniBelakang
kenyataan Masalahdan
amat spesifik Kajian”.
mengandungi
variabel kajian. Sekiranya anda menggunakan hipotesis, sebagaimana lazimnya
dalam kajian kuantitatif, ia juga perlu anda nyatakan. Yang berikut ialah contoh
pernyataan masalah kajian dalam bentuk soalan:
(i) Apakah keperluan profesional sesuatu kumpulan guru sains tertentu?

(ii) Adakah mereka memerlukan kursus pedagogi, bahasa Inggeris, kandungan
sains, rekreasi, pengendalian kelas atau mana-mana kursus lain?
(iii) Adakah kursus profesional perlu dibezakan untuk guru berdasarkan kadar
gaji bulanan?
(iv) Adakah pelajar Tingkatan 2A yang mengikut latih tubi kursus percakapan
bahasa Inggeris harian mempunyai keupayaan lisan lebih baik daripada pelajar
Tingkatan 2B yang mengikut kurikulum biasa?
(v) Adakah pelajar yang melawat rumah anak yatim dan rumah orang- orang tua
mendapat markah lebih tinggi bagi indeks simpati dan belas kasihan
berbanding dengan pelajar yang tidak mengikuti program tersebut?
(d) LATIHAN
Kerangka 2.2
Konsep
Kerangka konsep adalah kerangka yang menunjukkan hubungan sebab- kesan
Cadangkan
antara satutak
variabel topik kajian dan
bersandar tuliskan “Pernyataan
(independent Masalah”
) dan variabel bagi topik
bersandar (dependent)
ini. biasanya digambarkan dalam sebuah rajah. Contohnya, suatu kajian untuk
yang
melihat kesan peralatan makmal ke atas personaliti guru dan pendapat pelajar
tentang pencapaian sains am. Contoh kerangka konsep ditunjukkan dalam Rajah
2.2.
Rajah 2.2: Kerangka konsep: Faktor yang mempengaruhi pencapaian sains
(e) Objektif dan Soalan Kajian

Dalam cadangan kajian anda perlu menyatakan objektif dan soalan kajian yang
akan anda lakukan dengan jelas. Berikut adalah beberapa contoh objektif kajian
untuk mengkaji pembelajaran koperatif:
(f)Objektif
Kepentingan
kajian ini Kajian
adalah:
Bahagian ini biasanya menceritakan kepentingan hasil kajian anda nanti. Ia juga
(i) Untuk memastikan sama ada pembelajaran menggunakan TGT dapat
sepatutnya dapat mengenal pasti individu, kumpulan atau institusi yang mungkin
meningkatkan pencapaian dalam mata pelajaran Sains; dan
akan mendapat manfaat daripada kajian ini. Contohnya, pembelajaran koperatif
(ii) mungkin
Untuk memastikan
akan berguna sama ada pembelajaran
kepada koperatif
guru sains khasnya, danmenggunakan
amnya guru mataTGTpelajaran
dapat
membina
lain rasa kasih
yang mungkin sayang,
mencari carabelas kasihan,
baru untukkejujuran, sikap tertentu.
menerap nilai rasional Iadan
juga
kerjasama.
mungkin berguna untuk guru besar yang ingin mengetahui bagaimana pembelajaran
koperatif boleh digunakan di sekolah mereka.
(g) Batasan Kajian

Di sini nyatakan batasan kajian anda iaitu nyatakan sejauh manakah penemuan
anda boleh diguna pakai dalam konteks lain? Contohnya, jika kajian pembelajaran
koperatif (TGT) anda melibatkan penerapan nilai tertentu di 12 buah sekolah
kerajaan di negeri Selangor, maka penemuannya mungkin boleh diamalkan di
sekolah di negeri Selangor sahaja dan tidak di semua sekolah di seluruh negara.
(h) Penerangan Terminologi

Kebanyakannya tetapi tidak semua, cadangan kajian mengandungi bahagian yang
memberi definisi terminologi penting yang digunakan, terutamanya terminologi
teknikal. Contohnya, dalam kajian The Inculcation of Values Using Cooperative
Learning in Science, terminologi yang didefinisikan termasuk: pembelajaran
koperatif, TGT, sains, pencapaian dan nilai. Terminologi ini perlu didefinisikan
dalam konteks kajian ini. Definisi ini boleh ditulis dalam bentuk konseptual dan
operasional. Definisi operasional ialah definisi tentang perubahan dalam bentuk
yang boleh diukur, terutamanya dalam kajian kuantitatif. Contohnya:
Pencapaian bererti markah sains (0 ke 100) yang didapati daripada ujian bulanan.
Nilai ini dikira menurut skala Likert daripada satu ke sembilan.
Sesetengah perubahan boleh didefinisikan secara konseptual, contohnya, TGT

adalah pendekatan kepada Team Games Tournament yang pelajar membantu satu
sama lain untuk belajar dalam kumpulan kecil dan pengajarannya menurut empat
langkah iaitu:
(i) Guru mengajar;
(ii) Pelajar belajar dalam kumpulan;
(iii) Mengadakan pertandingan; dan
(iv) Memberi hadiah.
(i) Rumusan
Ini ialah perenggan pendek yang menyatakan tujuan kajian dan rumusan dari apa
yang tertulis sebelumnya.
LATIHAN 2.3
2.2.2 Bab 2: Tinjauan Literatur
Rujuk kepada kajian dalam Latihan 2.2, lukiskan “Kerangka Konsep” bagi
Sekarang kita ini.
kajian akan melihat tinjauan literatur dan apa yang terkandung dalamnya.
(a) Pengenalan
Dalam bahagian tinjauan literatur ini, anda akan menyatakan tujuan kajian anda dan
topik kecil tentang “Literatur Berkaitan” dan “Kajian Berkaitan” yang akan
disampaikan dalam muka surat seterusnya.
(b) Literatur Berkaitan

Anda perlu menyampaikan lakaran kasar semua literatur yang berkaitan dengan
kajian anda. Ini termasuklah teori dan prinsip dalam topik kajian anda. Contohnya:
Dalam mengkaji
Kaedah topik
mengajar ini, literatur
kemahiran berkaitan
berfikir adalahdan
bagi fungsi tentang:
persamaan kuadratik.
(i) Kemahiran berfikir;
(ii) Pendekatan mengajar kemahiran berfikir; dan
(iii) Strategi mengajar.
(c) Kajian Berkaitan

Dalam bahagian ini, anda akan memfokus kepada kajian lepas yang dijalankan di
dalam dan di luar negara yang berkaitan dengan soalan kajian yang anda pilih.
Anda harus memberi ringkasan kepada setiap kajian dan terangkan penemuannya.
Kemudian, nyatakan pandangan anda sekiranya terdapat persamaan dan perbezaan
antara kajian tersebut.
(d) Rumusan
Berdasarkan tinjauan literatur yang anda buat, tulis pandangan kritikal anda tentang
kajian lepas dan juga kepentingan tinjauan ini kepada kajian anda.
Satu lagi aspek penting yang perlu anda muatkan dalam cadangan kajian anda ialah
metodologi kajian yang akan anda gunakan untuk menjalankan kajian anda.
LATIHAN 2.4
2.2.3 Bab 3: Metodologi Kajian
Rujuk kepada kajian dalam Latihan 2.2, tuliskan satu ayat berkaitan
(a) Pengenalan
“Literatur Berkaitan” dan satu ayat berkaitan “Kajian Berkaitan”.
Di sini dinyatakan sekali lagi tujuan kajian anda. Anda harus memberitahu
pembaca yang bab in akan mengandungi beberapa topik kecil termasuk reka
bentuk kajian, populasi dan sampel kajian, alat kajian, kaedah pengumpulan data
dan kaedah penganalisisan data.
(b) Reka Bentuk Kajian

Di sini anda perlu nyatakan jenis kajian anda, sama ada ia menggunakan kaedah
kuantitatif atau kaedah kualitatif dan berikan juga justifikasi pilihan anda. Anda
juga harus menerangkan reka bentuk kajian anda. Contohnya, ini ialah suatu kajian
eksperimental, anda mungkin akan menggunakan reka bentuk kumpulan praujian
dan pascaujian (pre-test- post-test-equivalent group design). Jika anda membuat
kajian tinjauan, anda mungkin akan menggunakan reka bentuk membujur (cross-
sectional) atau keratan rentas (longitudinal).
(c) Populasi dan Sampel

Dalam bahagian ini, anda akan menyatakan populasi yang dirangkumi kajian anda dan
teknik memilih responden kajian daripada populasi yang ditetapkan. Saiz dan lokasi
populasi dan sampel perlu diterangkan dengan jelas.
Sebagai pengkaji, anda perlu memilih populasi sasaran dan memilih responden
kajian yang mewakili populasi itu. Dalam tinjauan, lazimnya 10% daripada
populasi akan diambil. Teknik pensampelan berdasarkan kebarangkalian,
termasuklah pensampelan rawak mudah, pensampelan rawak berstrata,
pensampelan rawak sistematik dan pensampelan kelompok. Bagi kaedah kualitatif,
pensampelan khusus (bukan berdasarkan kebarangkalian) digunakan. Saiz sampel
biasanya kecil, terutamanya dalam kajian kes, sampel itu mungkin seorang pelajar,
satu kumpulan atau suatu organisasi.
(d) Alat Kajian

Alat kajian ialah alat yang digunakan untuk mengukur variabel kajian anda.
Contohnya, alat penimbang digunakan untuk mengukur berat dan pita ukur
digunakan untuk mengukur panjang bilik darjah. Dalam kajian pendidikan, anda
perlukan alat untuk mengukur pencapaian pelajar, kemahiran manipulatif atau sikap.
Anda perlu menyatakan alat kajian anda yang mungkin terdiri daripada pelbagai alat
seperti borang kaji selidik, borang pemerhatian, borang temu duga, skala mengukur
sikap dan pelbagai jenis ujian (ujian pencapaian, kemahiran berfikir, kecerdasan
fizikal dan sikap).
(i) Teknik pengutipan data
Anda patut menyatakan siapakah yang akan mengutip data, bagaimana ia
akan dikutip dan bila. Sama ada anda akan mengutip data sendiri atau anda
akan gunakan orang lain (contohnya, guru kelas) untuk mengutipnya.
Teknik utama mendapatkan data termasuklah memberi ujian kepada
responden dan meminta mereka mengisi borang kaji selidik. Teknik lain
adalah dengan mengadakan temu duga yang dirakam dan membuat
pemerhatian dengan peralatan video.
Anda perlu ingat yang anda perlu membuat temu janji terlebih dahulu sebelum membuat
temu duga atau lawatan. Ia adalah penting untuk mendapatkan kebenaran daripada guru
besar atau pengetua sekolah terlebih dahulu sebelum anda menjalankan kajian. Anda
perlu membuat jadual waktu untuk membolehkan anda menyiapkan kajian dalam masa
yang telah ditetapkan. Di bawah disediakan jadual waktu kerja kajian yang anda boleh
adaptasi untuk keseluruhan kajian dan ia harus dimasukkan bersama cadangan kajian
anda.
Jadual 2.1: Kajian: Persepsi Guru Berijazah tentang Kepuasan Kerja
Aktiviti Jan 06 Feb 06 Mac 06 April 06 Mei 06
Menulis cadangan kajian X
 Membina dan menguji alat X

kajian
 Mendapatkan kebenaran X
menjalankan kajian di sekolah
Membuat tinjauan dan mengutip data x
Analisis data X X x
Menulis laporan x X x
(ii) Kaedah analisis data

Kaedah analisis data ialah cara yang akan anda gunakan untuk menganalisis
data kajian anda. Analisis data bermula dengan bentuk kajian yang akan anda
jalankan: Adakah bentuknya deskriptif atau berdasarkan inferens
(inferential)? Nyatakan jenis analisis statistik yang sesuai untuk menganalisis
jenis data kajian. Sekiranya anda menggunakan pakej perisian statistik,
jangan lupa menyatakannya dalam cadangan kajian anda. Jika anda
menggunakan borang kaji selidik, apakah statistik deskriptif yang akan anda
gunakan? Sekiranya ia ialah kajian kualitatif, bagaimanakah anda akan
memproses laporan temu duga dan data pemerhatian anda? Tujuan bahagian
ini adalah untuk menerangkan peringkat demi peringkat bagaimana data yang
telah anda kutip akan diproses dan dianalisis untuk mendapatkan inferens dan
hasil kajian. Data perlu dianalisis untuk mendapatkan jawapan kepada soalan
kajian dan menguji hipotesis.
(iii) Rumusan
Dalam bahagian ini, anda akan merumus dengan ringkas semua topik kecil
yang ditulis sebelumnya, termasuklah soalan kajian, sampel kajian reka
bentuk kajian, alat dan analisis data.
Nota:
Nota: Bajet Kajian
Ini tidak diperlukan bagi semua cadangan kajian tetapi ia penting sekiranya anda
bercadang untuk memohon bantuan kewangan dari mana-mana agensi. Perincian
kewangan ini akan diteliti oleh bakal penderma untuk tujuan membuat keputusan.
Perkara yang akan dimasukkan ke dalam bajet termasuklah:
• Barang pakai habis seperti alat tulis.
• Elaun perjalanan dan lojing.
• Keperluan sumber manusia (pembantu kajian/makmal).
• Peralatan/alat khas.
• Percetakan laporan/menghadiri seminar.
LATIHAN 2.5
Rujuk kepada kajian dalam Latihan 2.2, tuliskan dua item soal selidik yang dapat
mengukur motivasi belajar.
Lampiran A
Cadangan kajian ini diadaptasi daripada cadangan kajian Mohd Noh (2000), latihan
ilmiah Fakulti Pendidikan, UKM. Beliau membuat kajian ke atas sebab pelajar berhenti
mengambil Biologi di peringkat SPM. Anda diminta melihat cadangan kajian ini dan
memberi komen tentang strukturnya, tinjauan literaturnya, kaedah kajiannya dan latar
belakangnya.
1.1 Background
Presently, the writer finds no research had been done on problems in teaching Biology
since it started. The Malaysian Biology curriculum changes with time and contemporary
needs. Now Malaysia has introduced computer aided learning (SMART SCHOOL)
beginning year 2000 at 90 pioneer schools. No thesis has been done on the effectiveness of
Biology instruction in school. However, there is the phenomenon of some science
students leaving Biology at SPM level, with few leaving the other pure sciences. In Kuala
Lumpur, about 25% of SPM candidates drop Biology each year, as confirmed by the
examination section in Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur (refer to Table 2.1).
Table 2.1: List of Candidates in the Respective Science

Streams in Schools of Wilayah Persekutuan, 1996-1999
Year Physics Chemistry Biology Total Candidates % Candidates

Leaving Biology
1996 4243 4271 3360 4271 21.3%
1997 4358 4353 3215 4358 26.1%
1998 5221 5249 3786 5249 27.9%
1999 5880 5873 4371 5880 25.7%
More students were predicted to leave Biology at HSC level due to changes in the
education policy as confirmed by the Ministry of Education. This was reported in the
radio, Channel One, 7.00 am of 14 June 1999 that all HSC candidates must take English
(MUET) Malaysian University English Test. Science candidates have to drop a science
subject if the maximum subjects remain 5 (General Paper is a compulsory subject).
This occurrence gave an impetus for the writer to investigate the reasons why more
students leave Biology and not the other science subjects. It is the writer’s
belief that there must be pertinent reasons but not due to the failure of KBSM Biology
instructions in the classroom.
1.2 Aims of the Research

The National Education philosophy stresses understanding of concepts as well as inculcation of
moral values and implies learning as whole not partitioned to a few subjects. This is manifested
in the various sciences taught in schools, including Biology. Why should Biology be driven
out? The aims of the research are:
(a) To identify sources that lead many science students to drop KBSM Biology
compared to other science subjects; and
(b) To identify replacement subjects selected by the students who drop KBSM
Biology.
1.3 Objectives
Based on the aims above, the objectives of the research are:
(a) To identify sources that lead science students to drop Biology. The identified
sources to be researched are:
(i) Students’ attitude toward Biology;
(ii) Students perception of the Biology teachers;
(iii) Lack of science equipment in the science lab to continue studying Biology
effectively;
(iv) Biology is not essential with the studentsÊ future career. Parents do not
encourage their children to take Biology; and
(v) The school administrators do not encourage students to take Biology.
(b) To identify replacement subjects as alternative to Biology and the reason for the
choice.
1.4 Significance of the Research

The research is important because no research had been done on teaching and learning
Biology. Therefore, the results of this study would be useful to Malaysian educators. In
addition, this would be the baseline for other researchers to research KBSM Biology in
such areas as curriculum implementation and teaching aids.
1.5 Limitation of Research

The research is restricted to students who had dropped Biology in a number of schools in
Kuala Lumpur only. Five hundred students dropped Biology at the SPM level in 1999
from Kuala Lumpur area and thus the sample for this research would be taken at this
location. Schools are randomly selected regardless of race, sex and school size. Results of
the research could be generalised to schools located in the Kuala Lumpur area only.
1.6 Definition of Terms

Career Choice: This refers to the students’ ambition on the career they would pursue after
SPM.
Students Attitudes: This is a concept that describes the studentsÊ perceptions and beliefs
toward a subject and so manifested in their actions and behaviours.
Teaching Approach: The methods and techniques used by a teacher in presenting the
subject of Biology in class and in the science lab.
Support from Parents: The motivation and guidance given by parents at home that would
influence their choice of subject in school and the career choice.
Lab Facilities: This includes the physical structure of the lab. The standard according to
the Ministry of Education are 24  30 feet wide and 50 feet long with tables, chairs and
electrics outlet. Water and gas facilities, teaching aids, OHP, charts and projector are
sufficient for students to conduct KBSM Biology experiment.
School Administration: Policy, priority and preferences placed by the school on the
science curriculum, adequate number of science teachers, flexibility to drop Biology for
other subjects such as accounting and technical drawing.
Students Dropping Biology: Students’ decision to stop taking biology as an SPM subject
and to replace it with other electives such as accounting principles, technical drawing,
economy, languages (Mandarin, Arabic).
Teaching Problems: It includes problems which frequently occur during teaching in the
classroom or within the school compound. Factors related to this include environment,
teaching objectives, teachersÊ preparedness, teaching strategy and evaluation of
achievement. All these problems effect teaching and learning in the classroom. Objectives
may be too high to be attainable by students; content may be too much or difficult and
teaching strategy may be ineffective (Atan Long, 1991).
CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
In this section, students’ attitudes toward science teachers’ personalities and science
practicals are discussed. The research includes all sciences (biology, chemistry and
physics). Research specifically on Biology alone is few.
Students’ attitude toward science affects achievement. According to a research by Rozita

Ismail (1991), Form 4 students of high achievement have a significantly positive attitude
toward science than those of lower achievement. The research was conducted in three
schools in Perak. Eisenhardt (1977) found that it was good performance in chemistry that
motivates students to like chemistry. Lee Bang Hock (1988) found in his research in four
schools in Kajang that Biology was favoured by the girls while the boys preferred Physics
and Chemistry.
Students’ attitudes toward teachers can help students to like science. According to Norlela
(1995) students preferred teachers they can easily communicate for academic problems.
Abdullah Nor (1998) also indicated that teachers who established good learning climate
facilitates students’ learning of Physics.
Practical in the science laboratory facilitates science manipulative skills and interest
according to Ogunniyi (1983), who made his study on Nigerian school teachers. Similar
results were reported by Tobin (1986), who conducted the study in an Australian High
School. According to Wong Kam Kin (1999), practicals helped students to understand
science concept better. Muraly Theran Rengasamy (1978) studied Form 4 studentsÊ
achievement in science and found that teachers used of teaching aids and facilities
improved studentsÊ performance.
CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
3.1 Introduction
The items discussed in this chapter include some aspects related to strategy of implementing
the research: the research design, sample, location of research, instruments, procedure,
technique of data collection, and method of data analysis.
3.2 Research Design

This is a survey research using questionnaire administered to respondents who had
dropped Biology at SPM level in the year 1999. The questionnaire includes 35 close-
ended items and one open-ended item. The items are categorised into seven themes:
(a) Attitudes towards biology;
(b) Perceptions towards the teacher;
(c) Effect of lab facilities on learning;

(d) Parental influence, effect of career choice;
(e) Influence of school administration in handling students’ decision making process;
and
(f) Subjects alternative to Biology.
3.3 Location of Research

The areas are located within the vicinity of Kuala Lumpur. The researcher chose four
schools from each of the four zones of Kuala Lumpur. There is a total of 16 schools as
shown in Table 2.2.
Table 2.2: List of Schools in the Research
Zone School
(a) Bangsar 1. SMK Bukit Bandaraya, K. L.

2. SMK Seri Pantai, K. L.
3. SMK Taman Tun Dr Ismail, K. L.
4. SMK Victoria, K. L.
(b) Pudu 1. SMK(P) Bandaraya, K. L.
2. SMK Aminuddin Baki, K. L.
3. SMK Cheras, K. L.
4. SMK Sains Selangor, K. L.
(c) Sentul 1. SMK (P) Jalan Ipoh, K. L.
2. SMK Menjalara, Kepong, K. L.
3. SMK Kepong, K. L.
4. SMK Bandar Baru Sentul, K. L.
(d) Keramat 1. SMK Desa Tun Hussein Onn, K. L.
2. SMK Wangsa Maju, K. L.
3. SMK Teknik, Setapak, K. L.
4. SMK Tinggi, Setapak, K. L.
3.4 Instruments
A set of questionnaire was designed based on the research questions. The questionnaire
was adapted from that of Abdul Wahid Othman (1998), entitled Sikap Pelajar terhadap
Mata Pelajaran Fizik: Satu Perbandingan di antara Pelajar Pencapaian Tinggi,
Sederhana dan Rendah di Sekolah Alam Shah, Kuala Lumpur. Abdul Wahid had
adjusted the items from questionnaire of Siti
Rahayah Ariffin (1988), entitled, Kajian mengenai Sikap terhadap Sains dan
Pencapaian dalam Mata Pelajaran Sains Paduan bagi Pelajar Tingkatan Tiga.”
Some items are derived from questionnaire of Lee Beng Heok (1988) research, entitled,
Sikap Pelajar terhadap Biologi dan Sekolah: Dikotomi dan Tahap Pencapaian.
For content, validity the questionnaire was referred to the supervisor whose area is
Biology education. Next, the writer was advised to do the reliability test using test and
retest techniques. Reliability test determines the consistencies of answers by respondents
should the test be repeated again. The reliability test was done at Sekolah Menengah
Lelaki Methodist, Sentul where 20 form five students do the first test on Wednesday at
1.00pm, 30 September 1999. The retest was done on Friday, at 10.30am, 1st October
1999. The reliability was high (above 0.8). Some improvements to the items were made.
There are two sections on the questionnaire:
(a) Section A : Background of respondents.
(b) Section B : Include 35 close-ended items and one open-ended item.
The 35 items are categorised into seven themes each having four to six items.
Table 2.3: Themes and the Respective Items in the Questionnaire (Close Ended Items)
No. Themes Item

1. StudentsÊ attitude towards biology. 1, 2, 3, 4, 5, 6
2. StudentsÊ attitude towards biology teacher. 7, 8, 9, 10, 11, 12
3. Effect of lab facilities. 13, 14, 15, 16, 17
4. Effect of future career. 18, 19, 20, 21
5. Parental influence. 22, 23, 24, 25
6. School administrationÊs influence. 26, 27, 28, 29
7. Sources of alternative subject replacing biology. 31, 32, 33, 34, 35, 36
Item number 30 is an open-ended item requesting students to choose the subjects alternative
to Biology. The rest of the 35 items, respondents are requested to circle the answer on the
scale of 1 to 10. Number one indicates highly disagrees to the given statement, while 10
indicates student highly agree to it.
3.5 Procedure
The research topic was chosen after consultation with the supervisor and the drafting of
proposal was made, entitled “Factors that influence science students to drop Biology at
SPM level”. The revised proposal was sent to the Ministry of Education Research and
Policy Division (Kementerian Pendidikan Malaysia, Bahagian Perancangan
Pembangunan dan Penyelidikan), for their evaluation and approval to visit the schools
for data collection. In addition, permission was also sought from Bahagian Pendaftaran,
Jabatan Pendidikan Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur. Both letters would be shown to
the school on the visit.
The questionnaires were submitted to the school administrator who will administer it to
the respondents. The data collected would be examined, sorted and analysed.
3.6 Data Collection

This is a survey using a self-administered questionnaire to the respondents (selected
students). It is not posted by mail but the questionnaire was delivered by the researcher to
the school and he would collect it back.
The senior science teacher of the school was requested to help in the distribution and
administration of the questionnaire to the respondents with the permission of the school
head. Students would be briefed on how to respond to the questionnaire and 45 minutes
would be allocated for the answering session. The researcher would come back to the
school after a week to collect the questionnaire forms.
3.7 Data Analysis

The 35 close-ended items will be analysed based on the scale 1 to 10. The following table
shows how scores would be obtained:
Table 2.4: Scale for Answering Questionnaire from Strongly Agree to Strongly Disagree
Category Strongly Disagree ------------- ----------------- Strongly Agree
Level of agreement 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Score (S) 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5
Sample (n)
Total
(S  n)
References:
Abdul Wahid Othman. (1999). Sikap pelajar terhadap mata pelajaran fizik: Satu
perbandingan di antara pelajar berpencapaian tinggi, sederhana dan rendah di
Sekolah Alam Shah, Kuala Lumpur. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah, Universiti
Kebangsaan Malaysia.
Abdullah Nor. (1998). Kajian mengenai beberapa faktor yang mempengaruhi
kecenderungan terhadap Fizik bagi pelajar tingkatan 4. Bangi, Malaysia: Latihan
Ilmiah, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Atan Long. (1983). Pedagogi kaedah mengajar. Kuala Lumpur, Malaysia: Fajar Bakti.
Eisenhardt, W.D. (1977). A research for predominant causal sequence in interrelationship
of interest in academic subject and academic achievement, Dissertation Abstract
International, 37, no 07:4225.
Lee Ben Hock. (1988). Sikap pelajar terhadap biologi dan sekolah: Dikotomi jantina
dan tahap pencapaian. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah, Universiti Kebangsaan
Malaysia.
Masmuda Bakri. (1981). Persepsi terhadap mata pelajaran di kalangan pelajar sekolah
menengah: Satu kajian kes. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah, Universiti Kebangsaan
Malaysia.
Muraly Tharen Rengasamy. (1987). Kesan penggunaan ABM terhadap pencapaian
murid tingkatan 4 dalam mata pelajaran fizik. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah,
Universiti Kebangsaan Malaysia.
Norlela Sulaiman. (1995). Strategi mempertingkat minat pelajar terhadap subjek sains
bagi memenuhi matlamat pendidikan negara, Seminar Kebangsaan
Matrikulasi/Asasi Pertama, Malaysia 22-23 November.
Ogunniyi, M.B. (1983). An analysis of laboratory activities in selected Nigerian
secondary school. Journal of Science Education, 5(2), 195-201.
Rozita Ismail. (1991). Kajian mengenai sikap dan pencapaian dalam mata pelajaran
fizik moden tingkatan empat di tiga buah sekolah menengah di daerah Batang
Padang, Perak. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Tobin, K. (1986). Secondary school science laboratory activities. Journal of Science
Education, 8(2), 199-211.
Lampiran B Pilih
satu
topik
kecil kajian dan berdasarkan panduan di bawah, tulis cadangan kajian untuk topik yang telah
anda pilih:
Jadual 2.1: Panduan Menulis Cadangan Kajian
Contents Items to be Included

Chapter Research
1 Problem
Background of Why must this research be done? Data from previous research
the Research to support it.
Statement of the Statement of the research problem in terms of what the

Problem research will attempt to do.
Conceptual
Relationship between research variables.
Framework
Aim of the General aim of the research, objectives, research questions,

Research hypotheses (if any).
Significance of
Why is it significant to you as a researcher, to the profession,
the Research
the organisation or the community in general? What benefit
will you or they get?
Limitation of the
Factors that limit the research or data collection. To what
Research
extent can the result be generalised to a bigger population?
Definition of Terms Conceptual and operational definition of main variables in the

research (in measurable terms).
Chapter 2 Literature Review
Introduction Review the literature related to the research:

State principles or theories directly related to the research.
Related Research • Review the past research related to the present research.
• Compare and contrast the findings and give conclusion
and comments.
Summary
Summarise related literature and research and states the
reasons why such literature as research are important for the
research.
Research Methodology
Chapter 3
Introduction Introduction to the conceptual framework of the research:

stating the relationship between proposed in the research.
Research Design Which research design do you use? Why is it suitable?
Population and Sample Which specific population does the research address? How
and where the samples are taken?
Sampling What procedure do you follow?
Research Instruments Description, sources, its validity and reliability (attach it to

appendix).
Data Collection
Who collects the data? How and when? Timeline to do the
research: getting permission, informing schools, colleges or
institutes.
Data Analysis Plan how data would be analysed. Descriptive or inferential?

Which specific statistical test would be used?
References List of references.

Selain daripada kandungan yang diberikan dalam Jadual 2.1, format

bagi penulisan cadangan kajian adalah seperti berikut:
Topik Tesis/Thesis Title

Pengesahan/Declaration
Abstrak/Abstract (in bahasa Melayu or
English) Jadual Kandungan/Table of
Contents
Senarai Jadual/List of Tables
Senarai Rajah/List of Figures
Bab 1: Masalah Kajian/Chapter 1: Research Problem
1.1 Pengenalan/Introduction
1.2 Pernyataan Masalah/Statement of the Problems
1.3 Kerangka Konsep/Conceptual Framework
1.4 Matlamat Kajian/Aim of the Research
1.5 Kepentingan Kajian/Significance of the Research
1.6 Batasan Kajian/Limitations of the Research
1.7 Definisi Istilah/Definition of Terms
1.8 Ringkasan/Summary
Bab 2: Tinjauan Literatur/Chapter 2: Literature Review
2.2 Literatur Berkaitan/Related Literature
2.3 Kajian Berkaitan/Related Research
Bab 3: Kaedah Kajian/Chapter 3: Research Methodology
3.2 Reka Bentuk Kajian/Research Design

3.3 Populasi dan Sampel/Population and Sample
3.4 Alat Kajian/Research Intruments

3.4.1 Pembangunan Alat Kajian/Development of Research Instruments
3.4.2 Variabel Kajian/Research Variables
3.5 Tatacara Pengutipan Data/Data Collection Procedure
3.6 Tatacara Penganalisisan Data/Data Analysis Procedure
• Menulis cadangan kajian memakan masa yang panjang dan saya cadangkan anda
bekerja rapat dengan tutor penyelia anda.
• Jangan risau kepada kritikan yang membina, terima kritikan dengan fikiran terbuka,
sebab kritikan ini akan membaiki kajian anda.
• Cadangan kajian mengandungi soalan kajian, reka bentuk kajian yang terperinci dan
terang, kepentingan kajian, definisi istilah, alat kajian, kaedah pengutipan data dan
kaedah penganalisisan data.
Cadangan kajian Pernyataan masalah Tinjauan
Kerangka konsep literatur
Latar belakang masalah

1. Pengkaji perlu menyediakan cadangan kajian terlebih dahulu. Nyatakan mengapa

rancangan kajian ini perlu disediakan.
2. Dalam “Pengenalan” kepada Bab 1, apakah tujuan kajian yang ditunjukkan dalam
contoh kajian Inculcating Noble Values through Cooperative Learning in
Science?
3. Dalam contoh cadangan kajian yang diberi, nyatakan apakah batasan- batasan
kajian yang dijelaskan oleh pengkaji.
4. Andaikan anda sebenarnya ingin menjalankan kajian bertopik Hubungan antara

Motivasi dan Kemahiran Asas dengan Pencapaian Matematik.
(a) Jelaskan dengan ringkas kepentingan kajian ini sama ada kepada murid, ibu
bapa, guru atau guru besar sekolah.
(b) Senaraikan dua soalan kajian yang berkait dengan variabel-variabel yang
diberikan dalam topik kajian ini.
(c) Tuliskan sedikit “Latar Belakang Masalah Kajian” dalam “Bab 1: Masalah
Kajian” yang sesuai bagi topik kajian ini.
Topik Masalah Kajian
3
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mengenal pasti masalah kajian;
2. Menentukan tujuan dan objektif kajian;
3. Membina soalan dan hipotesis (jika ada) kajian; dan
4. Menulis Bab 1 cadangan kajian.
PENGENALAN
Pengkaji novis yang menjalankan kajian kali pertama akan berhadapan dengan beberapa
halangan di peringkat permulaan. Ini termasuk bagaimana hendak memulakan kajian,
bagaimana hendak memilih topik atau bidang kajian, responden yang hendak dipakai dan
berapa banyak data yang perlu dikutip. Semua ini dan beberapa halangan perlu ditangani
oleh pengkaji dengan bantuan tutor atau tutor penyelia dengan berpandukan beberapa
tatacara yang diberikan dalam topik ini.
3.1 MOTIVASI KAJIAN

Kita menjalankan kajian dengan tujuan tertentu. Antara tujuan kajian ialah:
(a) Menyelesaikan masalah kritikal yang memerlukan tindakan segera;
(b) Membawa perubahan kepada amalan pendidikan yang wujud pada masa ini; dan
(c) Menghasilkan penemuan baru, ilmu baru atau produk yang berguna dalam
pendidikan.
48 TOPIK 3 MASALAH KAJIAN
Sebagai pengkaji, tentu sekali anda mahu mengkaji topik tertentu yang anda sendiri
mempunyai kepakaran mengenainya atau anda sendiri meminatinya. Sekiranya latar
belakang anda biologi, misalnya, tentu sekali anda tertarik untuk menjalankan kajian
tentang pendidikan biologi. Contohnya, bagaimana menjadikan pembelajaran biologi
lebih menarik. Jika anda guru bahasa Inggeris, mungkin anda ingin meneroka cara baharu
untuk mempertingkatkan kefasihan berbahasa pelajar anda. Ini ialah dua topik daripada
beberapa topik yang boleh anda terokai. Namun, anda perlu mengambil kira bidang
kepakaran anda, kekangan masa dan sumber yang boleh anda dapat.
Setelah anda memutuskan bidang yang hendak dikaji, tugas pertama anda adalah untuk
mengenal pasti masalah kajian. Ini membawa maksud masalah untuk ditangani oleh
kajian anda. Justeru, anda perlu mengetahui bidang yang hendak dikaji seperti sama ada
topik ini sudah atau belum dikaji dan melakukan pembacaan tentang masalah yang sering
berlaku dalam bidang ini. Sebenarnya, banyak cara kita boleh lakukan untuk
menyempurnakan tugas ini. Pada peringkat permulaan, anda boleh berhubung dengan
rakan sejawat anda untuk percambahan idea. Anda boleh juga mengambil sesuatu
daripada pengalaman anda sendiri atau pengalaman yang anda peroleh daripada kerja
lapangan atau daripada makalah jurnal atau maklumat yang anda peroleh daripada agensi
kerajaan dan sebagainya.
3.1.1 Latar Belakang Masalah Kajian

Sampai masanya, kita memberi perhatian kepada topik kajian yang telah kita diputuskan.
Sebagai analogi, bencana tsunami yang berlaku pada 26 Disember 2004 telah
mengakibatkan kesengsaraan yang tidak terkira; ramai kanak-kanak kehilangan ibu bapa
mereka dan menjadi yatim piatu di Banda Acheh. Mereka sengsara kerana kurang
makanan, penyakit yang berleluasa dan ada antaranya menghadapi masalah psikologi,
kejutan kehilangan rumah tangga dan orang yang disayangi. Permasalahan ini telah
didokumentasikan dengan begitu baik sekali dalam media massa (televisyen, surat khabar
tempatan dan luar negara). Permasalahan ini amat kritikal sekali dan sekiranya tidak
diselesaikan dengan segera akan mengakibatkan gangguan kepada kesihatan mental dan
emosi kanak-kanak. Apakah yang boleh dilakukan oleh kaunselor untuk membantu
kanak-kanak ini? Bagaimanakah sumber kewangan boleh disalurkan dengan segera untuk
misi penyelamat ini?
Kajian pendidikan juga bersifat demikian iaitu kita mulai dengan kawasan masalah.
TOPIK 3 MASALAH KAJIAN 49
(a) Apakah masalah atau isu yang wujud?

(b) Siapakah yang menyatakan itu suatu isu?
(c) Apakah data yang boleh membuktikan ia ialah suatu isu?
Persoalan ini perlu dihuraikan oleh pengkaji dalam Bab 1 kertas cadangannya. Berikut adalah
suatu contoh masalah dalam pendidikan (Nor Azizah Salleh, 1998):
Menerap Nilai-nilai Murni melalui Pembelajaran Koperatif dalam Sains

Latar Belakang Masalah Kajian
Sekolah ialah institusi kedua yang mustahak selepas institusi keluarga. Kanak-kanak
menghabiskan 11 tahun di sekolah untuk membolehkan guru membentuk tingkah
laku mereka dan menerap nilai murni, mengajar dan juga mendisiplinkan mereka.
Ini merupakan hasil pembelajaran seperti yang terkandung dalam falsafah
pendidikan yang guru mempunyai peranan menghasilkan individu yang seimbang
daripada segi emosi, intelek dan rohaninya. Enam belas nilai murni telah dikenal
pasti yang perlu diterap merentas kurikulum. Tanpa nilai murni ini, manusia akan
terjebak dalam jenayah seperti pembunuhan, rompakan dan salah guna wang
kerajaan. Berita seperti ini sering diketengahkan oleh media massa atau surat khabar
tempatan. Misalnya, terdapat 30,598 orang penagih dadah dan 90% daripada mereka
adalah dalam lingkungan umur 16 hingga 34 tahun. (Nor Azizah Salleh, 1998).
Terdapat 2,659 belia terlibat dalam jenayah yang berkait dengan harta dan seks
(Faridah Majid, 1997). Masalah disiplin yang berkait dengan gejala ponteng dan
salah laku telah dikenal pasti di sekolah yang jumlahnya ialah 3,472 buah sekolah
rendah dan menengah (Mohd Nor Daim, 1996). Perincian dalam jenayah yang lain
telah direkodkan dalam prosiding Konvensyen Kebangsaan terhadap Moral dan Nilai
dalam Pendidikan (Fakulti Pendidikan, UKM, 1997). Berdasarkan fakta ini, kajian
dijalankan untuk menerap nilai murni dengan persoalan kajian: “Bolehkah
pembelajaran koperatif dalam sains dapat menerap nilai murni penyayang, ikhlas,
rasional, kebebasan kendiri, kerjasama, rajin serta bersih dari segi mental dan fizikal.
Pembelajaran koperatif ialah pembelajaran dalam kumpulan kecil iaitu antara empat
hingga lima orang pelajar dan mempunyai ciri-ciri pertanggungjawaban, sifat
tolong-menolong, kemahiran sosial dan komunikasi. Tinjauan literatur telah
menunjukkan bahawa pembelajaran koperatif boleh meningkatkan semangat
kerjasama, cintakan sekolah, mempunyai kemahiran komunikasi dan sosial, selain
pencapaian pelajar (Johnson, 1994). Sebagai tambahan, kajian di Malaysia (Jamilah,
1993; Alimah, 1996; Ida Fadil, 1995) menyokong hampir semua keputusan ini.
Kesignifikanan
Berdasarkan teks kajian ini adalah
tadi tentang untuk mendapatkan
pembelajaran ilmu dapat
koperatif, anda yang baru dengan bahawa
mengetahui cara
yang lebih efisien untuk menerap nilai murni, khususnya dalam kelas sains,
pengkaji telah menyenaraikan beberapa elemen seperti latar belakang permasalahan melalui
pembelajaran
mengenai koperatif.
konteks Diharapkan
pengajaran juga,Falsafah
nilai dalam satu modul pembelajaran
Pendidikan koperatif
Malaysia untuk
dan kurikulum.
meneraptambahan,
Sebagai nilai murniisudapat dihasilkan.
jenayah telah diketengahkan oleh pengkaji yang bermotivasi
menjalankan kajian dalam pengajaran nilai di sekolah (iaitu keperluan untuk
menyelesaikan masalah yang penting ini). Terdapat juga tinjauan literatur yang
menyokong pernyataan tersebut. Akhir sekali, pengkaji menjurus kepada pembelajaran
koperatif dan memfokus kepada nilai murni yang spesifik dan seterusnya menjelaskan
kesignifikanan kajian.
(a) Masalah dan Isu yang Berkait dengan Bidang Kajian

Dalam pendidikan, terdapat beberapa bidang yang berpotensi untuk dibuat kajian
dalam pengajaran dan pembelajaran. Berikut diberikan beberapa contoh:
(i) Kesan teknologi moden terhadap pembelajaran penggunaan perisian dan
multimedia yang lain;
(ii) Melicinkan pembelajaran kemahiran proses sains atau kemahiran
manipulatif;
(iii) Beberapa pendekatan pengajaran kemahiran berfikir;
(iv) Pembelajaran aktif dalam bilik darjah/pembelajaran berpusatkan pelajar;
(v) Pengurusan tingkah laku dalam bilik darjah yang sukar diatasi;
(vi) Pembelajaran melalui aktiviti kokurikulum; dan
(vii) Memahami cara pembelajaran pelajar.
(b) Kepentingan Kajian

Kajian memerlukan masa, tenaga, wang dan sumber tertentu. Oleh itu, anda perlu
meneliti dan memilih topik kajian anda dengan teliti, supaya apa yang dipilih itu
boleh menambah ilmu kepada pembaca atau boleh menyelesaikan masalah dalam
pendidikan atau melahirkan kaedah yang boleh meningkatkan keberkesanan
pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah. Output yang anda hasilkan
mungkin suatu penemuan atau
suatu teknologi baru atau sesuatu yang boleh dimanfaatkan oleh kumpulan tertentu
seperti guru, pentadbir, pelajar atau pembangun kurikulum.
Maka, ketika anda merancang kajian dan mengenal pasti masalah kajian, anda perlu
menyusun dan mengatur pemikiran anda secara sistematik, lebih-lebih lagi
mengenai konteks masalah, hubungannya dengan perspektif pendidikan yang lebih
luas, isu yang terlibat dan literatur yang boleh membantu, rasionalnya, objektif dan
signifikan kajian anda.
LATIHAN 3.1
3.2 Pilih satuMEMAHAMI BIDANG KAJIAN
topik kajian yang anda minati dan jelaskan dengan ringkas tujuan dan
objektif kajian ini.
Bahagian berikut membincangkan beberapa faktor penting dalam penulisan kajian.
Apakah faktor utama yang perlu anda tekankan dalam bidang kajian tersebut?
3.2.1 Konsep, Teori dan Model yang Berkaitan

Memahami bidang kajian membawa maksud memahami beberapa variabel kajian, konsep
yang berkaitan, teori dan model, kerangka konseptual dan teoretikal serta pernyataan
masalah kajian. Sila lihat semula contoh pembelajaran koperatif yang dinyatakan dalam
Topik 2 modul ini. Pembelajaran koperatif berlandaskan kepada tiga teori seperti yang
tunjukkan dalam Rajah 3.1.
Rajah 3.1: Pembelajaran koperatif

Pembelajaran koperatif bertitik tolak daripada konsep pembelajaran bersama dalam

kumpulan kecil sebagai satu pasukan (berenang atau tenggelam bersama). Terdapat tiga
model pembelajaran koperatif yang dibina oleh Universiti John Hopkins di Amerika iaitu
“TGT”, “Jigsaw 2” dan “STAD”. Ketiga-tiga model ini membincangkan aliran proses
pengajaran-pembelajaran.
Perhatikan contoh lain. Anda merancang untuk menjalankan kajian bagaimana seorang
guru kimia yang cemerlang menjalankan pengajaran kemahiran proses sains. Rasional
kajian ialah pembelajaran daripada seorang guru berpengalaman akan membantu guru
yang kurang pengalaman.
Sebagai pengkaji, anda perlu memberi definisi kepada beberapa konsep yang digunakan
dalam kajian seperti:
(a) Guru cemerlang;
(b) Kemahiran proses sains; dan
(c) Pengajaran.
Konsep tersebut dihuraikan seperti yang berikut:
(a) Guru cemerlang ialah guru yang telah dikenal pasti oleh pentadbir, pelajar dan
inspektor sekolah sebagai seorang yang cemerlang dalam pengajaran;
(b) Kemahiran proses sains ialah kemahiran kognitif seperti keupayaan melakukan
pemerhatian, pengklasifikasian, membuat hipotesis, membanding dan
mengkontraskan, menganalisis data, membuat inferens dan membentangkan
keputusan kajian secara lisan atau bertulis; dan
(c) Pengajaran merupakan satu proses yang melibatkan guru, pelajar, subjek yang akan
diajar, objektif pengajaran dan pendekatan pengajaran. Tujuan pengajaran adalah
untuk membawa perubahan positif kepada pelajar dalam penyampaian ilmu,
kemahiran dan perubahan dalam domain afektif.
Anda perlu membuat tinjauan literatur yang relevan untuk mengetahui dengan lebih
mendalam lagi mengenai teori pembelajaran dan pengajaran, termasuk model pendekatan
dalam pengajaran proses saintifik.
Teori dan Model Berkaitan
Teori dan model berkaitan ialah:

(a) Teori dalam pembelajaran kognitif (behaviorisme) pembelajaran sosial;
(b) Konstruktivisme dalam sains; dan
(c) Model dalam pengajaran sains (inkuiri, inkuiri terpimpin dan penemuan).
LATIHAN 3.2
3.2.2 Kerangka Teori/Konseptual Kajian
Berdasarkan kajian dalam Latihan 3.1, cadangkan beberapa konsep dan teori
yang
Kerangka berkaitan
yang dengan kajian sesuatu
dapat menerangkan ini. fenomena dengan mengaitkan variabel yang
terdapat dalam kajian. Kerangka ini bertitik tolak daripada data empirikal yang didapati
daripada kajian yang dijalankan oleh ahli pemikir. Sekiranya anda menjalankan kajian
bagaimana hendak meningkatkan minat pembelajaran kanak-kanak di peringkat tadika,
anda perlu membincangkan teori-teori pembelajaran yang berkaitan.
Terdapat beberapa teori pembelajaran, termasuk behaviorisme, kognitivisme,

humanisme dan sebagainya (Woolfolk, 2000). Pastikan teori yang dipilih itu boleh
digunakan secara logik dalam kajian anda. Sekiranya anda ingin melihat kesan hukuman
dan hadiah di tadika, ini bermakna teori behaviourisme amat sesuai digunakan. Sekiranya
kajian tersebut dibuat untuk menilai kejayaan program sekolah bestari, ini bermakna anda
perlu menggunakan teori kognitif dan teori pelbagai kecerdasan sebab kedua-duanya
adalah asas kepada kurikulum Sekolah Bestari (Nik Zaharah Nik Yaacob, 2000).
Terdapat kajian tentang faktor yang memberi kesan kepada produktiviti guru dalam bilik
darjah. Oleh sebab kajian seperti ini melibatkan teori motivasi, secara rasionalnya anda
perlu memilih salah satu daripada teori motivasi sebagai landasan kajian anda. Kelompok
ilmu dalam bidang pendidikan dengan pelbagai disiplinnya juga berlandaskan kepada
beberapa teori tertentu. Jadi, anda sebagai pengkaji perlu meninjau literatur untuk
mendapatkan teori yang sesuai, khusus untuk bidang yang anda kaji.
Kerangka Konseptual
Banyak kajian yang dijalankan berlandaskan kepada beberapa kerangka teoretikal,
secara eksplisit atau implisit. Variabel yang dipilih dalam kebanyakan kajian
berlandaskan juga kepada kerangka konseptual. Setelah mengenal pasti variabel
(bersandar dan tidak bersandar), kerangka konseptual diperoleh.
Kerangka konseptual menerangkan hubungan antara variabel dalam kajian dan kesan
perhubungan tersebut. Ada kalanya, ia dilihat sebagai proses input- output. Ia boleh
diterangkan dengan menggunakan rajah. Melalui cara ini, anda dapat melihat skop dan
fokus kajian tersebut. Sebagai contoh, suatu kajian telah dijalankan untuk menilai pakej
pembelajaran sains di Sekolah Bestari (Nik Zaharah Nik Yaacob, 2000). Dalam kajian
ini, enam aspek telah dikaji iaitu:
(a) Kesediaan guru memahami pakej dan kemahiran berkaitan;
(b) Kemudahan yang disediakan;
(c) Latihan pengajaran dan pembelajaran;
(d) Pertolongan pentadbiran;
(e) Penilaian; dan
(f) Kekangan dan cara mengatasinya.
Variabel ini digunakan untuk membina kerangka konseptual seperti yang ditunjukkan
dalam Rajah 3.2.
Rajah 3.2: Kerangka konseptual
3.2.3 Pernyataan Masalah

Pernyataan masalah kajian menjelaskan apakah sebenarnya tujuan kajian anda.
Penerangan masalah tersebut dinyatakan secara am dan boleh ditulis dalam konteks
pengisytiharan (declarative), deskriptif atau boleh juga ditulis dalam bentuk soalan.
Pernyataan yang baik tentang masalah kajian dapat memberi gambaran menyeluruh
dengan tumpuan kepada variabel dan hala tuju kajian. Jadual 3.1 menunjukkan
pernyataan masalah dalam bentuk pengisytiharan (Wiersma, 2000).
Jadual 3.1: Cara yang Betul bagi Penulisan Pernyataan Masalah
Pernyataan yang Tidak

Pernyataan yang Diterima
Diterima
1. Pelbagai kurikulum Satu kajian tentang keberkesanan latihan tiga kurikulum
prasekolah. terhadap prestasi lisan bahasa Inggeris bagi tiga orang pelajar
prasekolah.
2. Penggunaan teknologi Satu kajian tentang keberkesanan penggunaan perisian X
dalam pendidikan dan dalam pendidikan sains.
prestasi.
3. Kesan pendekatan Satu kajian tentang keberkesanan dua pendekatan pengajaran
pengajaran terhadap moral terhadap tingkah laku moral pelajar.
pelajar.
4. Peranan guru dalam Satu tinjauan tentang persepsi guru berkenaan peranan mereka
sekolah menengah di sekolah menengah kerajaan.
kerajaan.
5. Pendekatan pembelajaran Satu kajian kes untuk menerap nilai dengan menggunakan
koperatif untuk menerap pembelajaran koperatif TGT kepada pelajar di sebuah sekolah
nilai. di Kota Bharu.
Perhati dengan teliti lima pernyataan yang tidak diterima di sebelah kiri Jadual
3.1. Anda akan dapati bahawa pernyataan tersebut terlalu umum dan tidak memfokus
kepada kajian tertentu. Pernyataan tersebut ditulis semula dalam ruang di sebelah kanan
supaya pernyataan ini lebih terfokus dan terarah.
3.3 TUJUAN KAJIAN

Dalam rancangan pengajaran, sesuatu rancangan disediakan untuk memenuhi sesuatu
tujuan, yang kemudiannya diterjemahkan kepada objektif yang lebih spesifik. Sebagai
contoh:
Tujuan spesifik
Objektif pengajaran adalah
adalah untuk
untuk mempertingkatkan
membolehkan pelajar kebolehan
membaca pelajar tadikayang mudah
buku cerita
membaca buku dalam bahasa Inggeris.
iaitu buku yang bertajuk The Picnic. Pelajar berupaya mengecam dan mengujarkan
perkataan seperti basket, tree, grass, sandwiches, drinks dan cakes.
Dalam kajian juga terdapat tujuan umum yang perlu diterjemahkan kepada objektif yang
spesifik dan soalan kajian.
3.3.1 Apakah Objektif Kajian?

Objektif kajian ialah pernyataan tujuan spesifik kajian yang disenaraikan sebelum
sesuatu kajian dijalankan. Penyenaraian tujuan spesifik kajian ini amat mustahak kepada
pengkaji sebab ia membolehkan pengkaji mengutip data yang sesuai dan jenis alat yang
perlu digunakan. Untuk membina item soal selidik, anda perlu merujuk kepada objektif
kajian anda. Dalam konteks yang sama, semasa menjalankan pemerhatian, temu duga dan
analisis dokumen, anda juga dipandu oleh objektif tersebut. Yang berikut ialah contoh
objektif kajian tentang seorang guru cemerlang.
Objektif kajian ialah:
(a) Mengenal pasti pendekatan guru dalam pengajaran sains, termasuk strategi
pengajaran dan kaedah serta teknik yang digunakan;
(b) Mengenal pasti strategi yang digunakan guru dalam makmal sains;
(c) Memberi penerangan tentang kemahiran proses sains yang sampaikan dan cara
bagaimana ia disampaikan, implisit atau eksplisit;
(d) Mendapatkan persepsi pelajar tentang personaliti guru dan hubungan guru dengan
pelajar; dan
(e) Mendapatkan kadar prestasi pengajaran guru dari perspektif pemerhati dan pelajar.
3.3.2 Apakah Soalan Kajian?

Soalan dan objektif kajian berhubung rapat antara satu sama lain. Soalan kajian ialah soalan yang
dibina berpandukan kepada objektif kajian yang jawapan kepada soalan ini akan membantu
pengkaji untuk mencapai objektif dan tujuan kajian.
Yang berikut diberikan beberapa contoh soalan kajian:
(a) Apakah strategi pengajaran, kaedah dan teknik yang digunakan guru cemerlang
dalam bilik darjah?
(b) Bagaimana guru mengendalikan pelajaran praktikal sains dalam makmal?
(c) Adakah kemahiran proses sains dikendalikan secara eksplisit atau implisit?
(d) Adakah persepsi pelajar terhadap guru mereka sebagai teman, seorang berautoriti,
pemberi informasi atau seorang waris?
(e) Apakah prestasi guru dalam pengajaran yang dinilai oleh pendidik dan pelajar?
LATIHAN 3.3
3.3.3 Apakah yang Dimaksudkan dengan Hipotesis
Kajian?
“Adakah terdapat hubungan antara jumlah jam menonton televisyen dengan
tingkah laku ganas kanak-kanak berumur antara 8 hingga 14?” Adakah soalan
kajian
Hipotesis inipernyataan
ialah boleh dijawab?
yang Berikan
dijangkasebab-sebabnya.
menjadi penyelesaian kepada sesuatu masalah.
Ciri-ciri hipotesis adalah seperti yang berikut:
(a) Pernyataan yang diramal mempunyai jawapan yang bernilai kepada soalan kajian;
(b) Jangkaan yang mempunyai hubungan antara beberapa variabel atau kesan antara satu
variabel terhadap variabel lain; dan
(c) Hipotesis boleh diuji secara statistik.
Hipotesis Kajian dan Hipotesis Statistik

Hipotesis kajian ialah pernyataan tentang keputusan yang dijangka, sebaliknya,
hipotesis statistik ialah pernyataan tentang andaian bahawa tiada hubungan antara
variabel yang dikaji. Andaian tiada hubungan ini perlu dibuat sebab sesuatu kaedah
statistik yang digunakan untuk menguji hipotesis perlu mengandaikan “tiada
hubungan” antara variabel kajian. Contohnya adalah seperti berikut:
Ho : 1 = 2 (hipotesis statistik/nol)
Bagi mana-mana
Ha : 1 ≠ 2 (hipotesis kajian/alternatif) hipotesis
nol/statistik
yang 1 = Min populasi 1 dibina, perlu
wujud 2 = Min populasi 2 hipotesis
alternatif/kajian, sekiranya hipotesis nol ditolak. Jadi, terdapat satu set hipotesis.
Hipotesis
Hipotesis nol biasanya
statistik/nol: Skorditulis
min dalam
dalam bentuk
sains “tiada perbezaan”.
bagi pelajar Contohnya,
Tingkatan “Tiada
2A yang
perbezaan skor min dalam sains antara pelajar Tingkatan 2A yang
mempelajarinya melalui kaedah koperatif adalah sama dengan skor min pelajarmempelajarinya
melalui2Bkaedah
Tingkatan koperatif dengan
yang mempelajarinya skorkaedah
melalui min tradisional.
pelajar Tingkatan 2B yang
mempelajarinya melalui kaedah tradisional.”
Selain itu, sesuatu hipotesis tidak boleh diuji sekiranya ukuran variabel bersandar
Hipotesis kajian/alternatif:
tidak bersifat Skor
kuantitatif. min dalam
Contoh ukuransains bagi pelajar-pelajar
kuantitatif ialah panjangTingkatan 2A
diukur dalam
yangsentimeter,
mempelajarinya melalui kaedah koperatif adalah berbeza daripada skor
berat dalam kilogram, pencapaian dalam peratus dan kecerdasan dalam min
pelajar Tingkatan
skala IQ. Data 2Bkuantitatif
yang mempelajarinya
(hipotetikal melalui
sahaja) kaedah tradisional.
dapat dilihat dalam contoh kajian
yang ditunjukkan dalam Rajah 3.3.
Satu eksperimen telah dijalankan untuk membandingkan dua kaedah pengajaran

geografi iaitu:
(a) Pelajar mengikuti tutorial beserta latihan yang banyak, selain menghadiri
syarahan biasa; dan
(b) Tiada tutorial diberi kepada pelajar tetapi mereka perlu menyiapkan satu
projek, selain menghadiri syarahan biasa.
Soalan kajian ialah “Kumpulan manakah yang mendapat prestasi yang lebih baik
pada penghujung semester iaitu adakah kumpulan yang mengikuti tutorial atau
kumpulan yang membuat projek?” Seramai 80 pelajar telah dipilih secara rawak
untuk mengambil bahagian dalam eksperimen ini (40 orang diletakkan dalam
Kumpulan A yang mengikuti tutorial; dan 40 orang lagi diletakkan dalam Kumpulan
B yang membuat projek).
Variabel tidak bersandar dalam kajian ini ialah kaedah pengajaran dan variabel
bersandar ialah pencapaian geografi. Pencapaian geografi boleh didefinisikan secara
operasional sebagai skor peperiksaan semester bagi mata pelajaran Geografi dalam
peratus. Dalam konteks ini, skor min pelajar dan sisihan piawai boleh dikira seperti
beikut:
Kumpulan A: Skor min = 85

Sisihan piawai =7
Kumpulan B: Skor min = 80

Sisihan piawai = 15
Berdasarkan data kuantitatif yang dinyatakan tadi, ujian-t (ujian statistik yang
digunakan untuk menguji kesamaan dua min) telah dilakukan untuk menguji adakah
terdapat perbezaan antara kedua-dua skor min ini. Ujian terhadap hipotesis nol (tiada
perbezaan antara skor min pelajar mengikut kaedah pengajaran kuliah-tutorial dan
kuliah-projek) adalah tidak signifikan para aras kebarangkalian 0.05 yang
menunjukkan tidak terdapat perbezaan antara dua skor min ini. Ini menunjukkan
bahawa skor min bagi Kumpulan A adalah sama dengan skor min kumpulan B.
Rajah 3.3: Data kuantitatif dalam kajian eksperimental
Anda akan mempelajari dengan lebih mendalam lagi tentang ujian hipotesis dalam
Topik 8 bersama dengan kaedah analisis data kuantitatif yang lain. Data kualitatif
yang tidak menggunakan ukuran dalam bentuk angka tidak dapat dianalisis secara
statistik. Jadi, hipotesis kajian tidak perlu dibina tetapi persoalan kajian perlu
dijawab secara deskriptif tanpa
bukti berbentuk angka. Topik 6 akan menghuraikan kajian kualitatif dan

analisisnya.
Secara umumnya, pengujian hipotesis boleh dibuat untuk kajian berbentuk

eksperimen, kuasi-eksperimen (quasi-experimental), korelasi dan regresi.
Bagaimanakah anda membina hipotesis? Pertama, anda perlu melakukan tinjauan
literatur dan dapatkan dapatan kajian lepas dan bahan lain yang anda peroleh
seperti daripada bacaan atau pengalaman sendiri. Walau bagaimanapun, dalam
kajian kualitatif, hipotesis kajian tidak dibina pada peringkat permulaan kajian,
tetapi apabila data mula dikumpulkan dan dianalisis. Dalam bahagian seterusnya,
tumpuan diberikan kepada kajian kuantitatif.
(a) Hipotesis Kajian Tidak Berarah dan Berarah

Hipotesis kajian tidak berarah bermaksud jangkaan kita tentang perbezaan atau
hubungan antara variabel yang dikaji adalah tidak memihak kepada mana-mana
arah, misalnya tidak lebih tinggi atau tidak lebih rendah tetapi sekadar berbeza
sahaja (seperti, “skor min adalah berbeza”). Bagi hipotesis berkaitan hubungan
(korelasi), kita hanya menjangka sekadar ada hubungan sahaja tetapi bukan
hubungan negatif atau positif (seperti, “Wujud hubungan antara pencapaian dengan
lama masa menonton televisyen”). Contoh hipotesis tak berarah telah diberikan
sebelum ini.
Hipotesis kajian berarah pula bermaksud jangkaan kita tentang perbezaan atau
hubungan antara variabel adalah memihak kepada arah tertentu, misalnya lebih
tinggi, lebih rendah, lebih kecil atau lebih besar daripada sesuatu yang
dibandingkan. Contoh hipotesis berarah diberi dalam Jadual
3.2 berikut:
Jadual 3.2: Hipotesis Berarah
Skor min kemahiran berfikir kumpulan yang mengikuti kelas kemahiran

Hipotesis nol berfikir melalui kaedah eksplisit adalah sama atau kurang daripada skor min
kumpulan yang melalui teknik integrasi.
Skor min kemahiran berfikir kumpulan yang mengikuti kelas kemahiran
Hipotesis
berfikir melalui kaedah eksplisit adalah lebih tinggi daripada skor min
alternatif
kumpulan yang melalui teknik integrasi.
Dalam contoh ini, pengkaji yakin bahawa skor min kemahiran berfikir kumpulan yang
mengikuti kelas kemahiran berfikir melalui kaedah eksplisit adalah lebih tinggi daripada
skor min kumpulan yang melalui teknik integrasi. Walau bagaimanapun,
hipotesis/jangkaan ini perlu dibuktikan.
(b) LATIHAN
Objektif 3.4
Kajian „Menanam Nilai Melalui Pembelajaran Koperatif dalam
Sains‰
Berdasarkan
Beberapa soalan
objektif kajian
kajian dalam
boleh Latihan
dibentuk 3.3, kajian
untuk bina sepasang hipotesisialah:
tadi. Antaranya tidak
berarah untuk menjawab soalan kajian ini.
(i) Menentukan adakah pembelajaran koperatif, menggunakan teknik Jigsaw2
dan STAD, dalam pengajaran sains boleh menerap nilai penyayang, ikhlas
dan semangat kerjasama; dan
(ii) Menentukan yang mana antara dua struktur pembelajaran koperatif yang
lebih berkesan untuk menanam nilai murni iaitu antara Jigsaw2 dan STAD.
Hipotesis Nol
Beberapa hipotesis nol (H0) dan hipotesis alternatif (Ha) perlu dibina untuk mencapai
objektif kajian ini iaitu seperti dalam senarai yang berikut:
(a) H01: Tiada perbezaan antara skor min praujian dan pascaujian bagi nilai kasih
sayang.
Ha1: Terdapat perbezaan antara skor min praujian dan pascaujian terhadap
nilai kasih sayang.
(b) H01: Tiada perbezaan antara skor min praujian dan pascaujian bagi nilai
kejujuran.
nilai kejujuran.
(c) H01: Tiada perbezaan antara skor min praujian dan pascaujian bagi nilai
semangat kerjasama.
nilai semangat kerjasama.
(d) H01: Tiada perbezaan antara skor min perbezaan praujian-pascaujian bagi nilai
kasih sayang, kejujuran dan semangat kerjasama antara kumpulan Jigsaw2
dan STAD.
Ha1: Terdapat perbezaan antara skor min perbezaan praujian-pascaujian bagi nilai
kasih sayang, kejujuran dan semangat kerjasama antara kumpulan Jigsaw2
dan STAD.
LATIHAN 3.5
 Topik ini telah pun membicarakan tentang masalah kajian secara keseluruhan dan
Berdasarkan
antara soalandibincangkan
perkara yang kajian dalam termasuklah
Latihan 3.3, bina sepasang
motivasi hipotesis berarah
menjalankan kajian, latar
untuk menjawab soalan kajian ini.
belakang masalah kajian, pernyataan masalah serta tujuan dan objektif kajian.
 Seterusnya, topik ini juga membincangkan tentang soalan dan hipotesis kajian.
 Walaupun perbincangan dibuat secara ringkas, namun ia adalah lengkap dan diharapkan
dapat membantu anda sebagai pengkaji untuk merancang kajian anda nanti.
Hipotesis kajian Teori

Kerangka konseptual Variabel
Kerangka teori
1. Kajian mempunyai tujuan-tujuan tertentu yang menjadi motivasi untuk kita

menjalankannya. Nyatakan dengan ringkas tujuan-tujuan kajian.
2. Setelah membaca penulisan dalam bidang kajian yang anda minati, anda perlu
mengenal pasti masalah kajian. Jelaskan apakah “masalah kajian”?
3. Setelah anda mengenal pasti masalah kajian, langkah seterusnya adalah untuk
membuat tinjauan literatur. Jelaskan kepentingan membaca kajian berkaitan.
4. Anda ingin melakukan satu kajian yang melibatkan pengajaran yang anda akan
lakukan sendiri. Sila jelaskan dengan ringkas perkara berikut:
(a) Nyatakan bidang kajian anda dan tuliskan topik kajian yang anda ingin
lakukan.
(b) Nyatakan masalah kajian, latar belakang kepada masalah kajian dan juga
motivasi kajian.
(c) Berikan kepentingan kajian ini dan batasan-batasan kajian jika ada, berkaitan
dengan kajian yang akan anda lakukan.
Topik Tinjauan
Literatur
4
HASIL PEMBELAJARAN
1. Membezakan antara sumber utama dan sumber kedua dalam tinjauan literatur;
2. Membezakan antara literatur berkaitan dan kajian berkaitan;
3. Menilai secara kritikal latar belakang kajian berkaitan; dan
4. Menggabungkan literatur yang sedia ada.
PENGENALAN
Seseorang yang ingin menjalankan kajian samalah seperti seseorang yang menghadapi
masalah dan cuba menyelesaikannya iaitu menyelesaikan masalah kajian. Langkah biasa
dalam proses menyelesaikan masalah ialah memahami masalah tersebut. Selepas kita
memahami masalah itu secara mendalam, barulah kita merancang penyelesaiannya.
Selepas kita mengenal pasti topik kajian, langkah seterusnya merupakan membuat
tinjauan literatur yang bertujuan untuk kita memahami bidang kajian dengan lebih
mendalam. Kefahaman bidang kajian ini meliputi penjelasan tentang konsep penting,
teori yang berkaitan serta model dan prinsip yang boleh diamalkan dalam kajian kita.
Selain itu, tinjauan literatur juga akan memberikan kita dapatan kajian lama dan baru,
persoalan yang belum dijawab, alat kajian baru yang boleh dijadikan panduan kepada kita
untuk meneroka ilmu baru. Selain itu, tinjauan literatur akan memberikan kita
pengetahuan tentang kaedah kajian yang lebih sesuai dan juga masalah yang mungkin kita
dihadapi semasa kajian dijalankan.
TOPIK 4 TINJAUAN LITERATUR 65
MEMAHAMI BIDANG KAJIAN

4.1
Sebagaimana yang kita sedia maklum, kefahaman bidang kajian meliputi pertama,
pemahaman yang mendalam tentang konsep penting yang digunakan dalam kajian kita.
Melalui pembacaan yang meluas, kita dapat meneliti banyak definisi dan penjelasan
tentang konsep ini. Melalui penjelasan ini, kita akan dapat membuat satu kesimpulan
tentang definisi konsep ini yang boleh diguna pakai dalam kajian kita. Tanpa memahami
makna konsep ini dengan tepat dan menyeluruh, dapatan kajian kita nanti akan
dipertikaikan oleh pembaca, terutamanya dalam kalangan pakar bidang.
Selain pemahaman konsep berkaitan, kita juga perlu memahami teori berkaitan bidang
kajian secara mendalam. Pemahaman teori ini akan dapat menjelaskan kepada kita
mengapa fenomena itu berlaku. Misalnya, kes disiplin pelajar disebabkan oleh
persekitaran di rumah yang negatif. Dengan memahami teori ini, kita boleh mewujudkan
perkaitan antaranya, yang boleh dijadikan satu model untuk kita teroka dalam kajian
kita. Daripada bacaan juga kita akan memahami prinsip tertentu yang boleh diamalkan
dalam kajian kita. Misalnya, prinsip berkaitan pembangunan perisian pembelajaran boleh
digunakan untuk membangunkan perisian pembelajaran kita sendiri.
Sekarang kita akan membincangkan langkah-langkah yang akan kita ambil untuk
meneliti literatur dan kajian berkaitan. Bagaimanakah anda melakukannya?
(a) Dapatkan bahan berkaitan daripada tesis dalam bidang kajian,
jurnal/buku/ensiklopedia pendidikan, laporan kajian di Malaysia:
EPRD/BPG/institut pengajian tinggi, prosiding seminar, Internet dan sebagainya
(rujuk Lampiran 1);
(b) Jika anda baru memasuki bidang ini, anda boleh pergi ke perpustakaan institut
pengajian tinggi dan dapatkan panduan daripada pustakawan untuk mencari bahan
yang berkaitan;
(c) Anda boleh menggunakan Internet untuk mencari banyak maklumat tentang kajian
pendidikan seperti carian Pusat Maklumat Sumber Pendidikan (ERIC –
Educational Resource Information Index). Mencari maklumat melalui Internet
adalah cepat dan mudah;
(d) Setelah mendapatkan bahan dalam bidang kajian, anda boleh menyaring bahan ini
yang berkait rapat dengan topik kajian. Bahan ini perlu dikelaskan mengikut bab
kajian dan topiknya;
66 TOPIK 4 TINJAUAN LITERATUR
(e) Baca bahan yang disaring dan sediakan abstrak yang mengandungi nama
pengarang, tahun kajian dijalankan, topik kajian, tempat kajian dijalankan,
metodologi kajian, hasil kajian dan kesimpulannya;
(f) Rekodkan juga sumber bahan/artikel sebab anda memerlukan maklumat ini untuk
menulis petikan dan rujukan dalam cadangan kajian dan laporan akhir kajian (seperti
nama pengarang, tahun, topik artikel, penerbit dan tempat diterbitkan);
(g) Peringatan! Tinjauan literatur memerlukan banyak teori dan kajian lepas yang
berkaitan dengan kajian yang akan dilakukan. Ia perlu mengambil kira perkaitan
antara teori dan dapatan kajian; dan
(h) Kita perlu juga melihat persamaan dan pertentangan antara teori dan dapatan
daripada tinjauan literatur, dan perlu bertanya diri kita sendiri bagaimana kita
menangani dan mengambil peluang daripada persamaan dan pertentangan ini.
Jadual 4.1 menunjukkan sumber literatur yang boleh dirujuk oleh pengkaji sebelum
menulis cadangan kajian atau menjalankan kajian.
Jadual 4.1: Sumber Literatur
Sumber Literatur Kandungan

1. Jurnal pendidikan: universiti
Suntingan laporan kajian, ringkas dan ditulis
tempatan dan luar negara
bersistematik. Rujukan yang baik.
2. Tesis Laporan penuh kajian oleh pelajar Sarjana.
3. Latihan akademik Mini tesis pelajar Sarjana Muda.

4. Buku pendidikan Prinsip dan teori pelbagai disiplin.
5. Ensiklopedia pendidikan Mengambil kira secara komprehensif pelbagai topik
pendidikan; sesuai untuk mereka yang baru pertama kali
membuat kajian.
6. Prosiding seminar pendidikan Himpunan kertas kerja seminar; ada yang
atau konferensi berasaskan kajian; sumber data primer.
7. ERIC Pangkalan data seluruh dunia untuk laporan kajian;

artikel jurnal dan bukan artikel jurnal serta dokumen
pengajaran dan pembelajaran; URL:
http://www.eric.ed.gov/
8. Laporan penyelidikan EPRD Sumber yang baik daripada dokumen kajian pendidikan
Kementerian Pelajaran oleh pengkaji di Malaysia.
Malaysia
9. Sumber Internet: Anda boleh mendapatkan topik khusus kajian
http://yahoo.com menggunakan kata kunci khas; terdapat banyak
artikel terkini.
http://lycos.cs.cmu.edu
http://www.excite.com
Bahagian berikut akan membantu anda untuk memahami bidang kajian yang akan anda
ceburi.
LATIHAN 4.1
4.1.1 Pemahaman tentang Konsep Berkaitan
Jelaskan mengapa seorang pengkaji itu perlu mempunyai
Anda sebagai pengkaji
pengetahuan perlu
yang mempunyai
mantap pengetahuan
dalam bidang yang mantap tentang topik kajian
kajiannya.
yang anda pilih. Ini bermakna, pertama, anda perlu memahami konsep yang biasa
digunakan dalam bidang yang anda kaji. Cuba kita fikirkan kajian tentang pembelajaran
koperatif dan soalan kajiannya ialah “Bolehkah pembelajaran koperatif menerapkan nilai
murni bekerjasama, kebersihan dan bertimbang rasa?” Untuk menjawab soalan kajian ini,
anda perlu membaca dan memahami konsep “pembelajaran koperatif”, “pembelajaran
aktif” dan “kerja dalam kumpulan kecil”, walaupun berbeza tetapi berkaitan. Selain itu,
anda juga perlu memahami nilai murni yang ingin dikaji iaitu bekerjasama, kebersihan
dan bertimbang rasa; dengan mendalam. Pemahaman yang mendalam ini akan
memudahkan anda membina item soal selidik, temu bual atau pemerhatian.
Berdasarkan pembacaan tentang kajian lepas dan buku teks tentang pendekatan
pembelajaran, anda akan mendapat idea yang jelas tentang pembelajaran koperatif,
elemen dan kelainannya daripada kerja dalam kumpulan kecil biasa yang telah digunakan
oleh guru sekolah. Selain itu, anda perlu membaca dan memahami teknik pengajaran nilai
murni kepada murid, disebabkan teknik pengajaran domain efektif ini agak berbeza
daripada teknik pengajaran domain kognitif dan psikomotor. Ringkasnya, tinjauan
literatur akan membantu anda untuk menjelaskan dan membuktikan bahawa kajian anda
adalah bersifat ilmiah/akademik yang berasaskan kepada konsep, teori, model dan prinsip
berkaitan yang mantap dalam bidang ilmu tertentu.
4.1.2 Pemahaman tentang Teori Berkaitan

Teori menerangkan peristiwa yang berlaku, bagaimana ia berlaku dan kewujudannya
serta perkaitannya dengan variabel tertentu. Apakah bentuk teori yang menjadi asas kepada
kajian anda? Jika kajian anda tentang kepuasan kerjaya guru, maka anda perlu mengetahui
teori kepuasan kerjaya dan motivasi. Jika kajian anda adalah tentang pencapaian dalam
bidang sains, maka anda perlu memahami teori pencapaian. Sebelum ini, telah diberikan
contoh pembelajaran koperatif, maka topik kajiannya adalah berasaskan kepada tiga teori
iaitu teori saling bersandaran sosial, teori perkembangan kognitif dan teori behaviorisme
(Nor Azizah Salleh, 1998). Teori saling bersandaran sosial menekankan kumpulan
dinamik dan sosial yang kemahiran komunikasi diperlukan untuk membina semangat
berpasukan. Manakala teori perkembangan kognitif pula menekankan keupayaan
pembelajaran individu mengikut perkembangan kognitifnya yang dikaitkan pula dengan
umur kanak-kanak. Seterusnya, teori behaviorisme menekankan peneguhan tingkah laku
positif yang ganjaran diberikan semasa pembelajaran koperatif berlangsung.
4.1.3 Pemahaman tentang Model Berkaitan

Kaedah pembelajaran koperatif terdiri daripada tiga model berbeza yang bertujuan untuk
memudahkan pembelajaran secara koperatif (Nor Azizah et al. 1988). Tiga model
pembelajaran koperatif tersebut ialah:
(a) Pembelajaran berpasukan (dipelopori oleh Robert Slavin dari University John
Hopkins);
(b) Pembelajaran bersama (dipelopori oleh Johnson & Johnson dari University
Minnesota); dan
(c) Jigsaw 2 (dipelopori oleh Elliot Aronson dari University Santa Cruz).
Kita perlu bertanya pada diri kita sendiri adakah model tersebut sesuai dengan topik
kajian kita. Dalam pengajaran, terdapat banyak model atau pendekatan. Sebagai contoh,
dalam pengajaran sains untuk kanak-kanak berumur antara 10 hingga 15 tahun, anda
mungkin akan selesa menggunakan model penemuan berpandu berbanding dengan
penemuan tulen. Sekiranya anda ingin meneroka keberkesanan model ini, anda perlu
membaca dan memahami teknik yang berkaitan dengannya.
4.2 TINJAUAN KAJIAN BERKAITAN

Setiap pengkaji wajar merujuk kepada pengkaji lain (sama ada tempatan dan/atau
antarabangsa) yang telah menjalankan kajian dalam bidang yang sama dengan bidang
kajian pengkaji. Sebelum ini, kita telah didedahkan tentang keperluan untuk kita merujuk
literatur berkaitan supaya kita lebih memahami bidang dan topik kajian kita. Dalam
bahagian ini, kita akan didedahkan tentang keperluan untuk merujuk kepada kajian
berkaitan untuk kita mengetahui dapatan dan perkaedahan kajian yang terkini.
Seperti juga tinjauan literatur berkaitan, sumber maklumat tentang kajian berkaitan boleh
didapati daripada jurnal, tesis, laporan kajian, buku dan seminar yang telah diadakan yang
ditulis berdasarkan kajian. Selain itu, Internet juga dapat memberikan maklumat tentang
kajian berkaitan yang terkini, di peringkat antarabangsa dan dalam pelbagai disiplin ilmu.
4.2.1 Kajian Lepas di Malaysia

Oleh sebab kajian anda akan dilakukan di sekolah Malaysia, anda perlu membuat
tinjauan terhadap kajian lepas yang dijalankan di Malaysia, selain kajian lepas di
peringkat antarabangsa. Pertama, kita perlu mengenal pasti kajian lepas yang
sama/hampir sama dengan topik kajian yang akan kita lakukan. Jika terdapat beberapa
kajian yang berkait dengan topik kajian anda, bacalah kajian yang paling hampir dengan
kajian anda. Sebagai contoh, anda mungkin berminat untuk melakukan kajian dalam
bidang pengajaran biologi, anda wajar membaca kajian tentang pengajaran sains yang
mempunyai komponen biologi.
Dari segi teknik menyaring maklumat daripada kajian lepas, kita perlu mencatatkan nama
pengkaji, tahun kajian dibuat, tempat kajian, sampel kajian, alat kajian, kaedah analisis
data, dapatan kajian, implikasi dapatan kajian, batasan kajian, masalah yang dihadapi
semasa menjalankan kajian dan sumber maklumat seperti jurnal dan sebagainya.
Maklumat ini diperlukan pada masa kita menyediakan cadangan kajian, membina alat
kajian, menganalisis data,
membincang dapatan kajian dan implikasinya kepada amalan pendidikan dan juga semasa
kita menyediakan senarai rujukan. Seterusnya, jika bidang/topik kajian anda masih belum
dikaji oleh pengkaji tempatan, anda wajar merujuk kepada kajian berkaitan yang telah
dijalankan di luar negara.
Sebagai peringatan, pengkaji yang berhasrat untuk membuat kajian di sekolah- sekolah
Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) perlu mendapatkan surat kebenaran daripada
Kementerian ini melalui Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan
(EPRD) yang juga akan menyimpan laporan kajian yang telah selesai dilaksanakan.
Pengkaji boleh merujuk laporan kajian tersebut untuk mendapatkan maklumat tentang
kajian yang telah dilakukan di sekolah kerajaan. Selain itu, pengkaji boleh mendapatkan
maklumat tentang kajian tempatan dengan menghadiri seminar dan persidangan
pendidikan yang dianjurkan oleh -institut pengajian tinggi (IPT) di negara kita.
4.2.2 Kajian Lepas di Luar Negara

Kajian pendidikan telah banyak dilakukan di negara Barat seperti Amerika, Kanada,
Britain dan negara Eropah. Anda boleh membuat tinjauan kajian berkaitan di luar negara
dengan membaca laporan kajian yang telah dilakukan di negara Barat ini, yang hampir sama
dengan bidang/topik kajian anda. Daripada kajian ini, anda boleh kajian tersebut dari segi
sampel dan alat kajian yang digunakan. Dari bacaan ini, anda boleh merancang kajian
yang serupa dengan menggunakan sampel yang berbeza dan alat kajian yang sama tetapi
diubah suai mengikut keadaan tempatan untuk mengelakkan percanggahan mengikut
budaya setempat.
Dari segi pemerolehan bahan dari luar negara, perpustakaan universiti tempatan seperti
Universiti Kebangsaan Malaysia, Universiti Malaya dan Universiti Sains Malaysia
mempunyai koleksi bahan antarabangsa iaitu jurnal dan jurnal berkala dalam bidang
pendidikan dan juga bidang lain yang berkait dengan pendidikan, seperti jurnal psikologi.
Selain itu, buku dalam bidang pendidikan dan bidang lain yang banyak ditulis oleh
profesor universiti dari negara Barat boleh diperoleh di perpustakaan atau kedai buku.
4.2.3 Rumusan tentang Kajian Lepas

Apabila anda menganalisis kajian lepas, anda perlu memberi perhatian kepada kronologi
kajian ini yang bertujuan untuk menentukan tren kajian dalam bidang kajian anda, sama
ada dari segi perkaedahan atau dapatan kajian.
Walau bagaimanapun, anda perlu meneliti dan melaporkan kajian terkini (dalam
lingkungan lima tahun) dalam tinjauan literatur, selain melaporkan tren dalam bidang
kajian anda. Seterusnya, semasa anda menganalisis kajian, sama ada dalam atau luar
negara, anda perlu memberi perhatian kepada skop, saiz sampel, reka bentuk dan alat
kajian; kaedah penganalisisan data dan dapatan kajian serta beberapa perkara lain yang
penting untuk kajian anda. Maklumat yang diperoleh daripada kajian lepas akan
membantu anda, terutamanya pada peringkat awal kajian iaitu semasa anda cuba
mengenal pasti masalah kajian.
Sebagai peringatan, banyak faktor yang boleh memberi kesan kepada keputusan mana-
mana kajian. Misalnya, saiz sampel yang kecil akan merendahkan kesahan luaran (aras
generalisasi kepada populasi) berbanding saiz sampel yang besar. Seterusnya, kaedah
eksperimen boleh membuktikan sebab dan kesan bagi sesuatu fenomena, sedangkan
kajian tinjauan adalah bersifat deskriptif. Selain itu, kajian etnografi pula adalah lebih
subjektif, sementara kajian eksperimen dan kuasi-eksperimen lebih berobjektif. Semasa
anda membuat tinjauan literatur, anda perlu memikirkan variabel yang menjadi penyebab
dan kesan yang menghasilkan pelbagai dapatan kajian. Dalam rumusan daripada dapatan-
dapatan kajian lepas, anda perlu menyatakan kajian-kajian mana yang menghasilkan
dapatan-dapatan yang sama dan yang berbeza. Anda seterusnya perlu memberi pendapat
dan membuat kesimpulan tentang kajian-kajian lepas yang ditinjau.
4.3 TINJAUAN KAEDAH KAJIAN LEPAS

Setelah anda memperoleh maklumat daripada kajian-kajian lepas, anda perlu meneliti
skop kajian (yang mungkin sengaja dibatasi oleh pengkaji) dan kaedah kajian. Secara
amnya, terdapat kajian berbentuk kualitatif dan kuantitatif dengan perbezaan reka bentuk
kajian yang digunakan. Terdapat beberapa reka bentuk kajian yang kerap digunakan
seperti eksperimen, kuasi-eksperimen, tinjauan, kajian kes dan etnografi. Anda akan
memahami kekuatan dan kelemahan setiap reka bentuk dengan membuat perbandingan
antaranya. Selain itu, anda boleh melihat kelainan alat yang digunakan dalam kajian yang
dapat membantu anda memilih alat yang terbaik untuk kajian anda. Alat kajian adalah
penting dan perlu disediakan supaya kebolehpercayaan dan kesahannya terjamin.
Sesetengah alat didapati amat baik untuk mengukur variabel tertentu tetapi mungkin tidak
sesuai untuk mengukur apa yang anda kehendaki. Misalnya, ujian lisan bahasa Inggeris
adalah baik untuk mengukur kemahiran lisan bahasa Inggeris tetapi tidak sesuai untuk
mengukur kemahiran menulis bahasa Inggeris. Sebagai panduan umum, soalan dan
objektif kajian akan menentukan jenis alat yang sesuai digunakan dalam sesuatu kajian.
Dari segi skop kajian, pada peringkat ijazah Sarjana Muda, anda mungkin ingin membatasi
skop kajian anda supaya tidak menjadi terlalu luas atau mendalam, agar kajian anda dapat
diselesaikan dalam masa yang ditentukan. Contohnya, andaikan anda ingin membuat
kajian tentang keberkesanan penggunaan pembelajaran koperatif untuk meningkatkan
kemahiran lisan bahasa Inggeris di sekolah. Anda perlu mencari sebanyak mungkin
maklumat daripada kajian lepas dan membuat jadual seperti yang ditunjukkan dalam Jadual
4.2 untuk merumus secara objektif kajian yang dilakukan, misalnya, pada tahun 1990-an.
Jadual 4.2: Kajian Pembelajaran Koperatif Menggunakan Struktur STAD
Topik Kajian Sampel Kajian Kaedah/Alat Kajian Analisis Data
Keberkesanan Murid Tingkatan 2, Kuasi-eksperimen (reka Peratusan, akaun

pembelajaran koperatif Kuala Lumpur, n = bentuk kumpulan naratif (analisis
(PK) untuk kelas 60, 2 kelas. terkawal praujian- kualitatif temu duga
Inggeris pascaujian), soal selidik, dan laporan
(Khairiah Hasni, borang pemerhatian, pemerhatian).
1996). kertas penilaian peribadi,
ujian bahasa Inggeris,
pengajaran enam
minggu.
Keberkesanan PK ke Murid Tingkatan 1, Kuasi-eksperimen (reka Perbandingan skor

atas pencapaian bahasa Kajang, n = 48, 2 bentuk kumpulan min, peratusan, akaun
Inggeris dan integrasi kelas. terkawal praujian- naratif.
kaum pascaujian), ujian
(Ida Fadzil, 1995). pencapaian,
borang pemerhatian,
soal selidik.
Keberkesanan PK ke Murid Tahun 3, Kajang, Kuasi-eksperimen (reka Ujian-t, peratusan,
atas pencapaian Bahasa n = 86, bentuk kumpulan jumlah kekerapan.
Melayu Tahun 3 bagi terkawal praujian-
Murid pemulihan = 18,
murid pemulihan pascaujian), kuiz,
2 kelas.
(Alimah Ausidiah, pemerhatian, soal selidik,
temu duga.
1996).
Keberkesanan PK Murid Tingkatan 4, Kuasi-eksperimen (reka Ujian-t, statistik

dalam meningkatkan Rantau, Negeri bentuk kumpulan deskriptif (peratusan).
pencapaian murid Sembilan, n = 60. terkawal praujian-
rendah keupayaan pascaujian), lapan
menulis bahasa minggu, ujian bertulis,
Melayu. rakaman video,
(Madhusoothanan pemerhatian
Narayanan, 1999). menggunakan interaksi
Flanders, analisis
kategori, temu duga.
LATIHAN 4.2
4.3.1 Reka Bentuk Kajian
Sila teliti Jadual 4.2 dan nyatakan apakah perbezaan yang terdapat antara empat
Tinjauan kajian
kajian ini.berkaitan merupakan sumber untuk mendapatkan reka bentuk kajian yang
sesuai dengan masalah kajian anda. Reka bentuk kajian ialah strategi untuk menjalankan
kajian yang melibatkan pemilihan sampel, pembahagian sampel kepada beberapa
kumpulan yang sesuai serta kaedah dan teknik pengutipan data. Dalam kajian
eksperimen, umpamanya, reka bentuk boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu
eksperimen tulen atau kuasi-eksperimen yang melibatkan praujian dan pascaujian, atau
reka bentuk ujian-pos sahaja. Bagi kajian tinjauan pula, reka bentuknya terbahagi kepada
dua jenis iaitu kajian rentasan dan kajian tren.
Dalam kajian berasaskan sekolah, biasanya pengkaji akan menggunakan reka bentuk
kuasi-eksperimen disebabkan kekangan pihak pentadbiran sekolah yang tidak
membenarkan pelajar diasingkan daripada kumpulan kelas untuk tujuan kajian. Kajian di
sekolah boleh dianggap sebagai kajian kes iaitu kajian kecil yang hanya melibatkan satu
atau dua kelas sahaja. Dengan meninjau lebih banyak literatur berkaitan, anda akan dapat
melihat pelbagai reka bentuk kajian. Contohnya, kajian tentang kemahiran berfikir
menggunakan beberapa reka bentuk kajian seperti kajian tindakan (Siti Zamani Thambi,
2001) serta reka bentuk tinjauan (Hamidah Abdul Hamid, 2002), kuasi-eksperimen
(Hazirah Mat Nawi, 2002) dan kajian kes (Salbiah Mohd Som, 2000).
4.3.2 Sampel dan Alat Kajian

Tinjauan tentang kajian lepas yang berkaitan akan memberikan kepada kita maklumat
tentang sampel dan saiz sampel yang digunakan serta teknik pemilihan sampel tersebut.
Kajian tinjauan mungkin menggunakan pensampelan rawak, pensampelan rawak berstrata,
pensampelan sistematik atau pensampelan kelompok. Penetapan saiz sampel pula
bergantung kepada populasi dan kaedah kajian yang digunakan.
Dalam kajian tinjauan, sampel yang besar terdiri daripada antara 100 sehingga 1,000
subjek/responden kajian. Dalam kajian eksperimen pula adalah sukar untuk menjalankan
kajian menggunakan sampel yang besar disebabkan kekangan semasa melaksanakan
eksperimen. Kajian etnografi dan kajian kes biasanya melibatkan sampel yang kecil sahaja
iaitu sama ada melibatkan seorang individu atau satu kumpulan kecil subjek kajian sahaja.
Kedua-dua jenis kajian ini dibuat dengan lebih terperinci dan mendalam berbanding
dengan kajian tinjauan. Ini dengan sendirinya membatasi saiz sampel yang wajar
digunakan.
Alat kajian akan diterangkan secara terperinci kemudian dari segi fungsi, kandungan, cara
membina, siapa yang membina serta bagaimana ia diuji dari segi kebolehpercayaan dan
kesahan. Melalui tinjauan terhadap kaedah kajian, anda boleh menilai kesesuaian alat
yang digunakan dalam sesuatu kajian. Secara amnya, soalan kajian anda akan
menentukan alat kajian yang sesuai digunakan untuk mengutip data yang diperlukan bagi
menjawab soalan kajian anda. Terdapat banyak alat piawai yang telah diuji dari segi
kebolehpercayaan dan kesahan. Contohnya, alat Watson Glaser Critical Thinking
Appraisal and Integrated Science Process Skills (TISP11) (Hamidah Abdul Hamid,
2000).
4.3.3 Kaedah Penganalisisan Data

Artikel jurnal, tesis dan laporan kajian memberikan kita banyak kaedah menganalisis data
kajian. Anda perhatikan bagaimana keputusan analisis data dibentangkan secara
deskriptif dan inferens dengan menggunakan kaedah menganalisis data tertentu. Kajian
kualitatif adalah berbeza daripada kajian kuantitatif dari segi penganalisisan data.
Sebelum ini, kita telah dijelaskan bahawa data kualitatif tidak diukur menggunakan
nombor tetapi lebih kepada penjelasan secara naratif tentang data yang diperoleh semasa
temu bual atau pemerhatian. Melalui pembacaan kita tentang kaedah menganalisis data
daripada kajian lepas, kita boleh memilih kaedah yang sesuai untuk digunakan dalam
kajian kita, berpandukan soalan kajian dan kaedah analisis data yang digunakan dalam
kajian lepas. Ini dapat dijadikan justifikasi mengapa kita memilih kaedah analisis data
tertentu untuk kajian kita. Selain itu, kajian lepas
juga boleh dijadikan contoh bagaimana keputusan analisis data dibentangkan dalam
bentuk jadual (seperti jadual kekerapan, khi kuasa dua, ujian-t, korelasi, ANOVA,
regresi), bagaimana pengkaji membuat tafsiran terhadap keputusan ini dan akhirnya
bagaimana keputusan ini dijelaskan dalam bentuk esei.
LATIHAN 4.3
• Topik ini telah menjelaskan tentang kepentingan tinjauan literatur kepada pengkaji.
Dalam amalan biasa di sekolah, pelajar sukar dipisahkan dari kelas masing-
• masingliteratur
Tinjauan untuk menyertai kajian.
berkaitan akan Jelaskan pengkaji
membantu bagaimana kajian
untuk kuasi-eksperimen
meningkatkan kefahaman
dapat mengatasi masalah ini.
tentang bidang kajian yang ingin dijalankan, terutamanya memahami konsep, teori,
model dan prinsip tertentu.
• Tinjauan kajian berkaitan pula akan mendedahkan pengkaji kepada pelbagai reka
bentuk kajian, teknik pensampelan, alat kajian, kaedah analisis data, batasan kajian,
dapatan kajian, implikasi dapatan kajian dan cadangan kajian lanjutan.
Teori Praujian
Pascaujian
1. Sebelum cadangan kajian ditulis, pengkaji perlu membuat tinjauan literatur

berkaitan. Jelaskan dengan ringkas apakah tujuan pengkaji membuat tinjauan ini.
2. Selain membuat tinjauan literatur berkaitan, pengkaji juga perlu meninjau kajian
berkaitan. Jelaskan dengan ringkas sumber maklumat tentang kajian berkaitan.
3. Tinjauan tentang kajian berkaitan akan meliputi kaedah kajian. Jelaskan dengan
ringkas apakah maklumat yang boleh didapati daripada tinjauan kaedah kajian.
4. Anda ingin melakukan kajian bertopik Penggunaan Lembaran Kerja untuk

Meningkatkan Pencapaian Matematik Murid-murid Pemulihan Sekolah Rendah
(seperti dalam Topik 3).
(a) Langkah awal sebelum anda menjalankan kajian ialah membaca artikel
kajian. Apakah perkara-perkara yang perlu anda lihat apabila anda membaca
artikel ini?
(b) Bagi kajian anda tadi, sila cadangkan apakah konsep, teori, model dan prinsip
yang perlu anda baca untuk memahami bidang kajian anda dengan lebih
mendalam.
(c) Buat sedikit tinjauan literatur dan tuliskan contoh Literatur Berkaitan dan
Kajian Berkaitan bagi topik kajian tadi.
Topik Kaedah Kajian
5
HASIL PEMBELAJARAN
1. Merancang satu kajian dalam pendidikan dengan jayanya;
2. Membezakan antara reka bentuk kajian kualitatif dan kuantitatif;
3. Menerangkan maksud populasi dan sampel;
4. Memilih sampel menggunakan beberapa teknik pensampelan;
5. Membina alat kajian;
6. Melaksanakan kajian rintis;
7. Membuktikan kebolehpercayaan dan kesahan alat kajian;
8. Menganalisis data kualitatif dan kuantitatif; dan
9. Menerangkan perbezaan antara statistik deskriptif dan berdasarkan
inferens (inferential).
PENGENALAN
Topik ini akan menjelaskan konsep am dalam menjalankan kajian yang meliputi langkah-
langkah penting yang perlu diikuti semasa menjalankan kajian. Ia boleh dijadikan
panduan kepada pengkaji-pengkaji baru agar tidak melakukan kesilapan semasa
menjalankan kajian, yang akan merugikan masa pengkaji dan wang pihak penaja. Topik
ini akan memberi panduan kepada anda tentang tatacara menjalankan kajian yang
diharapkan menepati matlamat dan objektif kursus ini.
78 TOPIK 5 KAEDAH KAJIAN
APAKAH KAJIAN?
5.1
Kajian ialah penggunaan kaedah saintifik secara formal dan sistematik untuk mengkaji
masalah dalam bidang/disiplin ilmu tertentu. Oleh sebab kajian dalam pendidikan juga
adalah berbentuk saintifik, sistematik dan berasaskan bidang ilmu tertentu, ia perlu
mengikut setepatnya tatacara tertentu. Pertama, kajian perlu dirancang dengan baik
supaya dapatannya menjadi sah.
5.2 PERANCANGAN KAJIAN

Selepas topik kajian dikenal pasti, kita perlu menentukan tujuan, objektif, soalan dan
hipotesis (jika ada) kajian. Seterusnya, kita perlu merancang kaedah dan tatacara kajian
yang hendak dijalankan. Rancangan kajian ini akan memberi gambaran tentang siapakah
responden kajian; apakah variabel kajian, jenis data kajian dan alat kajian yang akan
digunakan; dan juga bagaimana data akan dikutip dan dianalisis.
Semasa anda mengenal pasti topik kajian, anda perlu juga memikirkan tentang apakah
bentuk kajian yang sesuai dengan topik tersebut iaitu bentuk kuantitatif atau kualitatif.
Merancang kajian menggunakan kaedah kuantitatif adalah berbeza daripada merancang
kajian menggunakan kaedah kualitatif. Anda perlu mengambil kira banyak faktor yang
berbeza apabila anda merancang untuk menggunakan kaedah kuantitatif atau kualitatif.
5.2.1 Soalan dan Data Kajian

Soalan kajian adalah soalan yang kita tanya yang jawapannya boleh digunakan untuk
mencapai tujuan kajian yang kita akan jalankan. Soalan ini hanya boleh dijawab dengan
menganalisis data kajian selepas data ini dikutip. Bagi mengutip data ini, kita perlu
menyediakan tatacara yang terperinci untuk melaksanakan kajian:
(a) Tatacara pengutipan data

Tatacara ini meliputi mengenal pasti peserta kajian, strategi untuk mengutip data
serta bagaimana, bila, mengapa dan daripada siapa data perlu dikutip. Penjelasan
yang terperinci akan membantu kita melaksanakan kajian dengan licin, tanpa
menghadapi masalah yang ketara. Kesilapan yang berlaku semasa kita
melaksanakan kajian akan menggugat kesahan dapatan kajian kita.
TOPIK 5 KAEDAH KAJIAN 79
(b) Analisis data yang dikutip

Data akan dianalisis secara yang berbeza, bergantung pada bentuk kajian.
Sekiranya kajian berbentuk kuantitatif, maka analisis statistik perlu digunakan
untuk menjawab soalan kajian dan seterusnya, akan memberikan dapatan kajian.
Sebaliknya, jika kajian berbentuk kualitatif, maka analisis deskriptif perlu
digunakan. Nota yang panjang perlu diteliti dan dirumuskan. Pencerapan yang
dibuat perlu diterjemahkan menjadi laporan yang jelas dan mudah difahami.
(c) Pembentangan dapatan kajian

Selepas data dianalisis, hasil dan dapatan kajian perlu dilaporkan dan dibentangkan
dengan jelas. Selain itu, implikasi dapatan kajian juga perlu dibuat. Dapatan ini
boleh memanfaatkan seseorang atau agensi atau organisasi atas sebab tertentu.
Pihak kerajaan mungkin boleh menggunakan dapatan kajian ini untuk menangani
masalah yang dihadapi atau meningkatkan khidmat yang sedia ada. Pengetua
sekolah pula boleh menggunakan dapatan ini untuk memperbaiki amalan di
sekolah.
5.2.2 Pemilihan Reka Bentuk Kajian

Reka bentuk kajian ialah rancangan bagaimana sampel kajian dibahagikan kepada
kumpulan, apakah rawatan (jika ada) yang akan diberikan kepada kumpulan ini serta
apakah data dan bagaimanakah data ini dikutip. Mengikut Creswell (2002), terdapat lapan
reka bentuk kajian yang biasa digunakan dalam kajian pendidikan. Bentuk kajian
pendidikan adalah sama ada kuantitatif, kualitatif atau kadangkala gabungan antara kedua-
duanya.
(a) Reka bentuk kajian kuantitatif

Reka bentuk eksperimen dan kuasi-eksperimen akan dijelaskan secara berasingan.
(i) Reka bentuk eksperimen
Reka bentuk ini biasanya dikenali sebagai “kajian bandingan kumpulan”
(group comparison studies) disebabkan pengkaji membandingkan kumpulan
dari segi satu atau lebih hasil (outcomes) eksperimen. Eksperimen juga
disebut sebagai “kajian ubahan” (intervention studies) sebab kita
“mengubah” atau memanipulasikan variabel. Pengkaji akan mereka bentuk
eksperimen untuk mendapatkan kesan variabel tak bersandar (independent
variable) yang maksimum ke atas variabel bersandar (dependent variable)
dan pada masa yang sama, meminimumkan kesan faktor ekstranus
(extraneous factors).
Rajah 5.1: Reka bentuk kajian
Terdapat lima ciri utama reka bentuk kajian eksperimen yang boleh menjadi
panduan kepada kita:
 Peserta kajian dipilih dan diagihkan kepada kumpulan yang terlibat
dalam kajian iaitu kumpulan kawalan (control) dan kumpulan
eksperimen;
 Rawatan (intervention) boleh diberikan kepada satu atau lebih kumpulan
iaitu secara rawak, sekiranya lebih daripada satu kumpulan;
 Hasil eksperimen (outcomes) diukur pada akhir eksperimen;
 Tatacara kajian digubal supaya ancaman kepada kesahan dapat dikawal;
dan
 Perbandingan secara statistik dibuat antara kumpulan kajian.
Dalam bidang pendidikan, kajian eksperimen boleh digunakan dalam pelbagai

keadaan. Salah satu daripadanya adalah untuk membandingkan keberkesanan
kaedah pengajaran baru dengan kaedah biasa. Murid boleh dipilih dan diagihkan
secara rawak kepada dua kumpulan. Satu kumpulan diajar menggunakan kaedah
baru (kumpulan eksperimen) dan satu lagi kumpulan diajar menggunakan kaedah
biasa (kumpulan kawalan). Selepas pengajaran tamat, hasil eksperimen ini diukur
iaitu seperti pencapaian akademik yang boleh diukur melalui ujian. Analisis
statistik boleh digunakan untuk membanding pencapaian murid dalam kedua-dua
kumpulan untuk menjawab soalan kajian, “Adakah pelajar yang diajar
menggunakan kaedah baru memperoleh pencapaian akademik yang lebih tinggi
daripada pelajar yang diajar menggunakan kaedah biasa?”
(ii) Reka bentuk kuasi-eksperimen

Biasanya keadaan di sekolah tidak membenarkan kita memisahkan murid
daripada kumpulan kelas mereka (intact groups), (contohnya, Tahun 4 Jujur,
Tahun 4 Amanah). Dalam kajian, misalnya tentang program baru bahasa
Inggeris, pelajar tidak dapat dipilih dan diagih secara rawak kepada
kumpulan kawalan dan eksperimen. Apa yang kita boleh buat ialah
menggunakan kumpulan bilik darjah yang sedia ada sebagai kumpulan
kawalan dan eksperimen. Dalam keadaan ini iaitu apabila murid tidak boleh
dipisahkan, kita boleh menggunakan reka bentuk kuasi-eksperimen iaitu
menggunakan bilik darjah kelas yang sedia ada sebagai kumpulan kawalan
dan eksperimen.
(iii) Reka bentuk korelasi
Guru sains ingin mengetahui seandainya pelajar yang pandai matematik akan
pandai juga dalam sains, betul atau salah. Bagi menentukannya, guru tersebut
membandingkan keputusan peperiksaan pelajarnya dalam kedua-dua mata
pelajaran ini. Dia mengkorelasikan/menghubungkan pencapaian pelajarnya
dalam matematik dan sains. Secara prinsipnya, jika pelajar yang mendapat
markah tinggi dalam matematik, juga mendapat markah tinggi dalam sains dan
sebaliknya; maka kita boleh membuat kesimpulan wujudnya hubungan
positif antara pencapaian matematik dengan pencapaian sains. Sekiranya
keputusan ini tekal (consistent) dengan dapatan kajian lain, kita boleh katakan
andaian ini benar.
Cerita tadi menghuraikan satu reka bentuk korelasi yang digunakan dalam
pendidikan. Kajian korelasi dalam kes ini hanya menggunakan tatacara
korelasi linear mudah. Selain itu, kita juga boleh menggunakan kaedah
statistik yang lebih canggih seperti regresi, analisis laluan (path analysis) dan
permodelan sebab-akibat (causal modelling), kajian korelasi boleh
dikelaskan sebagai salah satu daripada kajian kuantitatif. Kajian korelasi
boleh digunakan dalam dua bentuk iaitu untuk menjelaskan (explaining)
perkaitan antara dua atau lebih variabel atau membuat telahan (predicting)
hasil (outcome).
(iv) Reka bentuk tinjauan
Katakan Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) ingin mengetahui pendapat
ibu bapa dan pelajar tentang persekolahan satu sesi yang pelajar perlu hadir
ke sekolah antara pukul 8.00 pagi hingga 4.00 petang. Soalan untuk kajian ini
mungkin seperti, “Apakah pendapat pelajar dan ibu bapa tentang
persekolahan satu sesi?”
Dengan menggunakan reka bentuk tinjauan, KPM boleh mengumpulkan

maklumat tertentu daripada pelajar dan ibu bapa mereka. Reka bentuk ini
ialah kaedah yang boleh menjimatkan perbelanjaan dan masa kajian, apabila
responden kajian adalah ramai. Dalam hal ini, KPM boleh memilih
responden secara rawak daripada dua kumpulan (pelajar dan ibu bapa),
kemudian menghantar soal selidik, menganalisis data yang diperoleh dan
membuat generalisasi kepada populasi. Kaedah tinjauan inilah yang kerap
digunakan oleh sekolah. Biasanya, reka bentuk tinjauan digunakan untuk:
 Menghuraikan tren (trend);
 Menentukan pendapat tentang isu berkaitan polisi seperti memberi
pinjaman kepada semua pelajar institusi pengajian tinggi;
 Latar belakang pensyarah dari kolej dan universiti swasta;
 Mengenal pasti amalan tertentu seperti membawa senjata ke sekolah dan
gengsterisme; dan
 Menilai program seperti menggunakan bahasa Inggeris dalam matematik
dan sains.
Reka bentuk tinjauan terdiri daripada dua jenis iaitu keratan rentas (cross-
sectional) dan longitud (longitudinal). Reka bentuk keratan rentas
digunakan untuk mengutip data yang menggambarkan sikap, pendapat atau
kepercayaan semasa. Reka bentuk longitud pula digunakan untuk mengkaji
individu dalam jangka masa tertentu seperti mengkaji apa yang berlaku
kepada mereka yang berpencapaian rendah dan tinggi di sekolah, selepas
setiap lima tahun.
(b) RekaLATIHAN 5.1 kualitatif

bentuk kajian
Reka bentuk kajian kualitatif akan dijelaskan dalam bahagian berikut.
Apakah perbezaan antara “reka bentuk eksperimen” dengan “reka bentuk
(i) Reka bentuk kajian teori grounded
kuasi-eksperimen”?
Seorang guru yang telah mengajar selama 20 tahun mempunyai pengalaman
mengajar pelajar daripada pelbagai latar belakang sosioekonomi. Dia
mendapati pelajar berpencapaian tinggi biasanya adalah daripada keluarga
bertahap sosioekonomi tinggi, sebaliknya
kebanyakan pelajar berpencapaian rendah adalah daripada keluarga bertahap

sosioekonomi rendah. Seterusnya, guru ini membina “teori” sendiri iaitu ibu
bapa bertahap sosioekonomi tinggi lebih prihatin agar anak-anak mereka
mendapat gred yang baik. Mereka lebih menekankan disiplin dan banyak
membantu kerja rumah anak mereka, menyebabkan anak mereka cemerlang
dalam akademik. Sebaliknya, kanak-kanak daripada keluarga bertahap
sosioekonomi rendah didapati kurang belajar, kurang diawasi ibu bapa dan
dengan persekitaran yang tidak sesuai untuk belajar yang semuanya tidak
membantu kanak-kanak ini belajar. Akhirnya, guru ini ingin mengkaji
fenomena yang telah pun menjadi teori grounded guru ini. Dia ingin menguji
hipotesisnya seperti berikut:
 Pelajar bertahap sosioekonomi tinggi lebih banyak menggunakan masa
untuk belajar;
 Ibu bapa bertahap sosioekonomi tinggi menghantar anak-anak mereka ke
kelas tuisyen; dan
 Pelajar bertahap sosioekonomi tinggi mempunyai saudara-mara yang
berpencapaian tinggi sebagai model.
Jenis kajian yang sesuai untuk menguji hipotesis ini ialah kajian kualitatif.
Kajian yang berdasarkan teori seperti ini memerlukan pencerapan
(observation) dan juga temu bual. Data yang dikutip mungkin panjang dan
berbentuk kualitatif. Data ini perlu dianalisis dan laporan perlu dibuat. Untuk
mengetahui bagaimana reka bentuk teori grounded digunakan, marilah kita
meneliti satu kajian teori grounded yang telah diterbitkan (Creswell, 2002):
(ii) Fassinger,
Richie, Reka bentuk etnografi
Linn dan Johnson (1997), mengkaji proses pembangunan proses
pembangunan Istilah
kerjaya 18 orang(ethnography
“etnografi” ) secara tersuratnya
Afrika Amerika-Orang bermaksud
Hitam dan wanita menulis
kulit putih
tentang kumpulan orang (LeCompte dan Schensul, 1999).
berprestasi tinggi dengan menghasilkan model teori. Mereka meneroka pengaruh Dengan
menggunakan
penting dalam kerjaya reka bentuk etnografi
18 wanita ini, andadata
ini. Berdasarkan boleh mengenal
temu pasti satu
bual, mereka
kumpulan
mengembangkan orang
model untuk
teori dikaji,
yang melawat
secara visualseting
digambarkan bagaimana keadaan
sosiobudaya, latar belakang peribadi seperti latar belakang sosioekonomi,
mempengaruhi kekuatan wanita dan semangat untuk bekerja dan saling dengan orang
lain dalam kerjaya mereka.
kumpulan ini, catatkan bagaimana mereka bertingkah laku dan berinteraksi

dengan orang lain, bagaimana mereka berfikir dan membina gambaran am
tentang kumpulan tersebut. Maklumat ini boleh menggambarkan secara
terperinci aktiviti harian mereka. Sebagai contoh, kita lihat “kehidupan
pelajar sekolah berasrama penuh di Malaysia”. Kajian ini memerlukan anda
mencerap pelajar dan membuat catatan tentang aktiviti harian mereka.
Anda boleh menjadi “pencerap peserta” (participant observer) untuk

mengetahui dan memahami kehidupan harian mereka secara terperinci.
Dengan cara berada bersama mereka dalam jangka masa tertentu, anda boleh
menggambarkan kehidupan pelajar secara etnografi. Reka bentuk etnografi
adalah tatacara kajian kualitatif untuk menghuraikan tingkah laku,
kepercayaan dan bahasa bagi ahli kumpulan tertentu yang telah dibina
mereka dalam jangka masa yang agak lama. Bagi kes pelajar sekolah
berasrama, mereka mempunyai bentuk tingkah laku tersendiri dan nilai
bersama yang berbeza daripada pelajar sekolah tanpa asrama.
Van Maanen (1988); Denzin (1997); LeCompte, Preissle dan Tesch (1993)
telah mengelaskan sembilan jenis reka bentuk etnografi seperti yang
ditunjukkan dalam Jadual 5.1.
Jadual 5.1: Sembilan Jenis Reka Bentuk Etnografi
Reka Bentuk Etnografi Deskripsi

Etnografi realis (realist Etnografi yang objektif dan ditulis secara
ethnography) saintifik.
Etnografi pengakuan Laporan pengalaman kerja lapangan ahli

(confessional ethnography) etnografi.
Etnografi sejarah hidup (life Kajian terhadap individu yang berada dalam konteks
history ethnography) sesuatu budaya.
Etnografi Auto Satu refleksi kendiri daripada penelitian oleh individu

(auto-ethnography) yang berada dalam konteks budayanya.
Etnografi mikro Kajian yang berfokus kepada satu aspek tertentu bagi
(micro-ethnography) satu kumpulan budaya.
Etnografi kajian kes Analisis satu kes perseorangan, peristiwa,

(ethnographic case study) aktiviti atau proses.
Etnografi kritikal (critical Kajian terhadap perempuan dan amalan budaya yang
ethnography) menarik kuasa dan menekan mereka.
Etnografi pasca moden Etnografi yang ditulis untuk mencabar masalah dalam
(postmodern ethnography) masyarakat kita.
Etnografi novel Penulisan fiksyen yang berfokus kepada aspek
(ethnographic novel) kebudayaan sesuatu kumpulan.
Reka bentuk etnografi yang berbeza ini mempunyai ciri-ciri yang sama
apabila pengkaji melaporkan dapatan kajian. Sekiranya anda ingin
menggunakan reka bentuk etnografi ini, anda perlu membaca lebih meluas
dan mendalam tentang kaedah ini.
(iii) Reka bentuk naratif
Reka bentuk naratif adalah kaedah yang digunakan oleh individu untuk
menceritakan secara sendiri kepada pengkaji apa yang berlaku kepadanya.
Dalam kajian naratif, pengkaji menghuraikan kehidupan individu, mengutip
dan menceritakan tentang kehidupan seseorang serta menulis naratif
pengalaman individu (Connelly dan Clandinin, 1990). Sebagai satu bentuk
kajian kualitatif yang berbeza, kajian naratif biasanya berfokus kepada
mengkaji perseorangan dan mengumpul data daripada satu set cerita.
Kajian naratif boleh menggunakan pelbagai bentuk penulisan. Kajian naratif

juga boleh menggunakan pelbagai amalan kajian, seperti yang disenaraikan
oleh Casey (1995, 1996). Contoh bentuk kajian naratif adalah seperti yang
berikut:
 Autobiografi;
 Biografi;
 Penulisan tentang kehidupan (life writing);
 Cerita peribadi (personal accounts);
 Temu bual naratif (narrative interviews);
 Dokumen peribadi (personal documents);
 Dokumen tentang kehidupan (documents of life);
 Cerita dan sejarah tentang kehidupan (life stories and life histories);
 Sejarah lisan (oral histories);

 Sejarah etno (ethnohistories);
 Etnobiografi;
 Autoetnografi;
 Etnopsikologi;
 Etnografi berpusatkan perorangan (person-centred
ethnographies);
 Ingatan popular (popular memories);
 Testimoni Latin-Amerika; dan
 Memoir (memoirs) Polish.
Bagi guru sekolah di Malaysia, bukan semua jenis naratif tadi boleh
digunakan. Hanya beberapa jenis yang kerap dipakai seperti autobiografi dan
biografi yang boleh digunakan dalam kajian.
(c) Reka bentuk Gabungan Kaedah Kualitatif dan Kuantitatif

Bahagian berikut akan menjelaskan tentang reka bentuk gabungan kaedah kualitatif
dan kuantitatif.
(i) Reka bentuk kaedah bercampur
Reka bentuk kaedah bercampur adalah satu tatacara untuk mengutip kedua-
dua jenis data iaitu data kualitatif dan data kuantitatif dalam satu kajian.
Sejak tahun 1930-an, pengkaji bidang pendidikan dan sains sosial telah
menggabungkan beberapa kaedah kajian untuk mengutip data kajian mereka
(Sieber, 1973). Sieber telah mencadangkan gabungan antara kajian kes
mendalam dengan tinjauan, yang telah mencipta gaya baru dalam
menjalankan kajian yang kaedah kuantitatif dan kualitatif digunakan dalam
satu kajian yang sama. Rasional menggunakan reka bentuk bercampur ialah
untuk memastikan hampir semua faktor yang mempengaruhi sesuatu
keadaan telah dikaji. Hampir keseluruhan variabel boleh dikaji
menggunakan kaedah kuantitatif tetapi variabel yang tidak dapat dikaji
melalui kaedah ini, boleh dikaji melalui kaedah kualitatif.
Sekiranya kajian peringkat seluruh negara perlu dibuat yang melibatkan

pelbagai variabel seperti keluarga murid, sistem sekolah, kurikulum, murid
dan kewangan, reka bentuk kaedah bercampur adalah sesuai. Sebagai contoh,
kajian tentang tabiat belajar perlu dibuat dengan meneliti bagaimana pelajar
mengurus masa belajar dan cara mereka belajar. Di sini, kajian kualitatif
seperti etnografi adalah
lebih sesuai untuk mengkaji cara murid belajar, manakala maklumat lain
seperti tempoh jam belajar, pendapatan keluarga, bilangan adik- beradik atau
latar belakang akademik boleh dikutip menggunakan data kuantitatif.
(ii) Reka bentuk kajian tindakan
Kajian tindakan ialah kajian yang cuba mencari penyelesaian kepada masalah
atau isu spesifik berkaitan amalan profesional harian kita. Sama seperti kajian
kaedah bercampur, kajian tindakan menggunakan data yang dikutip, sama ada
secara kuantitatif atau kualitatif. Kajian tindakan juga memberi peluang
kepada guru menjalankan kajian dalam bilik darjah untuk mereka
membuat refleksi tentang pengajaran mereka. Maka, melalui kajian ini,
guru dapat meningkatkan amalan profesional mereka, dan pada masa yang
sama, dapat menyelesaikan masalah yang dihadapi sekolah. Sebagai contoh,
guru bahasa Inggeris mendapati pelajarnya lemah dalam bahasa Inggeris,
selepas meneliti markah ujian dan juga interaksi dengan mereka. Dengan
demikian, guru ini ingin membuat kajian ke atas pelajarnya dari segi latar
belakang sosioekonomi keluarga, bilangan buku dalam bahasa Inggeris yang
dibaca, sama ada ahli keluarga bertutur dalam bahasa Inggeris, dan sikap
mereka terhadap bahasa Inggeris. Variabel ini boleh diukur secara kuantitatif
dan kualitatif yang boleh diguna untuk menentukan faktor yang
mempengaruhi penguasaan bahasa Inggeris. Pengetahuan ini akan membantu
guru menyediakan program pemulihan untuk meningkatkan penguasaan
bahasa Inggeris pelajarnya.
LATIHAN 5.2
5.2.3 Populasi dan Sampel Kajian
Apakah kajian tindakan yang boleh dilakukan oleh guru sekolah untuk
Apakahmemperbaiki
definisi populasi? Gay dan Airasian (2003) mendefinisikan populasi sebagai
pengajarannya?
kumpulan sasaran pengkaji iaitu kumpulan kepada siapa hasil kajian akan
digeneralisasikan. Sampel kajian pula ialah responden kajian yang dipilih untuk mewakili
sesuatu populasi. Penetapan populasi kajian adalah penting dalam kajian disebabkan
populasi akan menentukan bagaimana dan berapa ramai sampel yang akan kita pilih
serta perbelanjaan kajian. Contohnya, kajian tentang keperluan pelajar untuk
meningkatkan pencapaian akademik mereka di sekolah luar bandar tertentulah berbeza
daripada kajian tentang keperluan
pelajar luar bandar di Malaysia. Populasi bagi kedua-dua kajian adalah berbeza, saiz
sampel akan berbeza, begitu juga reka bentuk kajian yang akan digunakan juga berbeza.
Rajah 5.2 menunjukkan empat kaedah yang boleh digunakan untuk memilih sampel
kajian daripada populasinya iaitu secara pensampelan rawak mudah (simple random
sampling), pensampelan rawak berstrata (stratified random sampling), pensampelan
sistematik (systematic sampling) dan pensampelan kelompok (cluster sampling).
Sesuatu sampel yang baik ialah sampel yang mewakili populasi kajian. Terdapat tiga
langkah dalam proses pemilihan sampel/pensampelan iaitu:
(a) Tentukan populasinya;
(b) Tentukan saiz sampel; dan
(c) Pilih sampel yang diperlukan.
Rajah 5.2: Populasi dan sampel kajian
Sebagai contoh, kita ingin memilih sampel daripada pelajar Tahun 1 di sebuah sekolah.
Anda sebagai guru, pertama sekali perlu menentukan populasi kajian, iaitu pelajar Tahun
1. Selepas itu, anda perlu menentukan saiz sampel, misalnya, daripada 200 murid Tahun 1,
anda memerlukan 30% daripadanya iaitu 60 murid. Bagi langkah ketiga, anda perlu
memilih 60 murid daripada 200 orang secara rawak. Anda boleh menggunakan salah satu
daripada empat kaedah yang dinyatakan sebelum ini. Kaedah tersebut dihuraikan dalam
bahagian berikut.
(a) Pensampelan rawak mudah

Pensampelan rawak mudah (PRM) ialah satu proses pemilihan sampel yang semua
individu dalam populasi tertentu mempunyai peluang yang sama untuk dipilih
sebagai sampel. Pensampelan rawak mudah merupakan kaedah terbaik untuk
mendapatkan sampel yang mewakili populasi. Dari segi tekniknya, ia perlu
mengikuti beberapa langkah tertentu, seperti berikut:
(i) Kenal pasti populasi dan berikan definisinya (misalnya, pelajar Tahun 1);
(ii) Tentukan bilangan ahli populasi dan senaraikan nama mereka (misalnya, 250
orang);
(iii) Berikan nombor (secara berturutan) kepada setiap ahli populasi (misalnya,
100 hingga 249);
(iv) Tentukan saiz sampel (misalnya, 50 orang iaitu 20% daripada populasi); dan
(v) Ambil nombor daripada jadual nombor rawak (JNR) dan pilih ahli populasi
yang bernombor sama dengan nombor daripada JNR ini sebagai sampel
kajian, dan ulang cara ini sehingga mendapat 50 orang sampel.
(b) Pensampelan rawak berstrata

Pensampelan rawak berstrata (PRS) ialah satu proses pemilihan sampel iaitu
populasi kajian dibahagikan kepada beberapa strata/kumpulan kecil (misalnya,
murid lelaki pandai [MLP], murid lelaki lemah [MLL], murid perempuan pandai
[MPP], murid perempuan lemah [MPL])] dan semua individu dalam setiap strata
mempunyai peluang yang sama untuk dipilih sebagai sampel. Kelebihan PRS
berbanding PRM ialah penggunaan PRM lebih meyakinkan kita untuk mendapat
perwakilan daripada setiap strata populasi mengikut peratusan bilangan ahli dalam
strata tersebut. Dari segi tekniknya, ia perlu mengikuti beberapa langkah tertentu
seperti yang berikut:
(i) dan (ii) Sama seperti teknik PRM;
(iii) Bahagikan populasi kepada strata tertentu (misalnya, MLP, MLL, MPP,
MPL);
(iv) Tentukan bilangan ahli populasi dalam setiap strata (misalnya, MLP 50
orang, MLL 70 orang, MPP 100 orang, MPL 30 orang);
(v) Berikan nombor (secara berturutan) kepada setiap ahli populasi dalam setiap
strata (misalnya, MLP 00-49, MLL 00-69, MPP 00-99, MPL 00-29);
(vi) Tentukan saiz sampel bagi setiap strata (misalnya, 10 orang MLP, 14 orang
MLL, 20 orang MPP, 6 orang MPL iaitu 20% daripada populasi dalam setiap
strata); dan
(vii) Ambil nombor daripada jadual nombor rawak (JNR) dan pilih ahli populasi
daripada setiap strata sehingga mendapat saiz sampel yang dikehendaki.
(c) Pensampelan sistematik

Pensampelan sistematik (PS) adalah satu proses pensampelan iaitu setiap ahli
populasi diberi nombor berturutan dan sampel dipilih dengan mengambil ahli
populasi yang bernombor dengan selang tertentu; misalnya, nombor 5, 10, 15, 20, ;
sehingga saiz sampel yang dikehendaki
diperoleh. Kelebihan PS berbanding PRM dan PRS ialah PS lebih mudah
dilaksanakan, bagaimanapun kaedah ini tidak memberi peluang yang sama kepada
setiap ahli populasi untuk dipilih. Dari segi tekniknya, ia perlu mengikuti beberapa
langkah tertentu, seperti berikut:
(i), (ii), (iii) dan (iv) Sama seperti teknik PRM;
(v) Untuk mendapatkan selang nombor, kita bahagikan saiz populasi dengan saiz
sampel (misalnya, 250/50 = 5); dan
(vi) Untuk mendapatkan sampel, kita boleh memilih ahli nombor 4, 9, 14, 19, ,
249; yang akhirnya kita akan dapat 50 orang murid sampel.
(d) Pensampelan kelompok

Pensampelan kelompok (PK) ialah satu proses pensampelan iaitu ahli populasi
berada dalam kumpulan tertentu, dan pemilihan sampel dibuat dengan pertama,
memilih beberapa kumpulan secara rawak dan kedua, mengambil semua ahli
daripada kumpulan ini sebagai sampel kajian. Kelebihan PK berbanding PRM, PRS
dan PS ialah ia lebih mudah dilaksanakan, bagaimanapun, kaedah ini tidak
memberi peluang yang sama kepada setiap ahli populasi untuk dipilih. Dari segi
tekniknya, ia perlu mengikuti beberapa langkah tertentu, seperti berikut:
(i) Sama seperti PRM;
(ii) Tentukan bilangan ahli populasi dan ahli sampelnya (misalnya, 250 orang
populasi, 50 orang sampel).
(iii) Tentukan bilangan kumpulan populasi ini dan berikan nombor kepada setiap
satunya (misalnya, 10 kelas yang setiap satunya mengandungi 25 orang
murid).
(iv) Tentukan bilangan kumpulan populasi yang perlu dipilih sebagai sampel dan
pilih kumpulan-kumpulan ini dengan menggunakan nombor rawak
(misalnya, kita perlukan dua kumpulan untuk mendapat 50 orang sampel).
(v) Ambil semua ahli daripada setiap kumpulan yang dipilih untuk dijadikan
sampel kajian.
LATIHAN 5.3
ALATpensampelan
5.3 Mengapakah KAJIANrawak lebih diutamakan berbanding teknik-teknik
pensampelan lain?
Pengutipan data kajian, sama ada kualitatif atau kuantitatif, memerlukan alat kajian yang
sesuai untuk menjawab soalan kajian. Data kualitatif boleh dikutip melalui temu bual,
pemerhatian, soal selidik, penelitian dokumen dan sebagainya. Data kuantitatif pula
boleh dikutip melalui, misalnya, soal selidik, ujian atau inventori.
5.3.1 Pembinaan Alat Kajian

Alat kajian perlu dibina terlebih dahulu, sebelum kajian sebenar dijalankan. Sekiranya
kajian menggunakan ujian, ia perlu dirancang dan dibina supaya bersesuaian dengan
tujuan dan objektif kajian. Sesuatu ujian yang dibina dengan baik akan memberi ukuran
variabel dengan tepat/sah. Data yang dikutip ini akhirnya akan dianalisis dan hasilnya
akan ditafsirkan oleh pengkaji. Maka, ketepatan data kajian amatlah penting disebabkan
pentakrifan yang betul bergantung pada data yang tepat. Proses pembinaan alat kajian
boleh dibahagikan kepada dua bahagian iaitu menentukan objektif alat kajian dan
menentukan kandungan alat kajian seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 5.3.
Rajah 5.3: Pembinaan alat kajian

(a) Menentukan objektif ujian

Sesuatu ujian perlu dibina mengikut objektifnya iaitu apakah yang kita ingin tahu
tentang responden kajian kita? Objektif tingkah laku yang ingin diukur hendaklah
dinyatakan dengan jelas dan ia hendaklah boleh dicapai (realistic). Contoh objektif
ujian ialah “Murid dapat menjelaskan bentuk muka bumi kampung/taman
perumahannya.” Ujian juga boleh digunakan untuk mengukur kecerdasan pelajar.
(b) Menentukan kandungan

Ujian yang berkesan ialah ujian yang mempunyai kebolehpercayaan dan kesahan
kandungan (content validity) yang tinggi iaitu berupaya mengukur kandungan secara
tekal dan tepat. Di sini, kebolehpercayaan bermaksud keupayaan ujian mengekalkan
skor, sekiranya seseorang mengambil ujian yang sama beberapa kali. Kesahan pula
bermaksud keupayaan ujian mengukur apa yang hendak diukur dengan tepat (contohnya,
berapa tepat ujian kecerdasan berupaya mengukur kecerdasan).
Sebelum ujian dijalankan, kandungan bidang yang ingin diukur hendaklah

ditentukan terlebih dahulu. Biasanya, kandungan bidang agak luas. Walau
bagaimanapun, anda boleh menggunakan teknik pensampelan ke atas kandungan
ini untuk memilih sampel kandungan sebagai wakil kepada kandungan sebenar
(populasinya). Kita juga perlu memastikan sampel kandungan yang dipilih dapat
mengukur tingkah laku yang ingin diukur. Pakar bidang boleh digunakan untuk
memastikan sampel kandungan adalah sesuai dan ujian yang dijalankan
mempunyai kebolehpercayaan dan kesahan yang tinggi.
5.3.2 Jenis Kebolehpercayaan dan Kesahan

Terdapat tiga jenis kebolehpercayaan iaitu kestabilan (stability), kesetaraan
(equivalence) dan ketekalan dalaman (internal consistency) seperti yang ditunjukkan
dalam Rajah 5.4.
Rajah 5.4: Tiga jenis kebolehpercayaan

(a) Kestabilan
Kebolehpercayaan kestabilan ialah ukuran ketekalan (consistency) mengikut
peredaran masa bagi sampel yang sama. Ini bermakna alat/ujian yang boleh
dipercayai akan memberikan skor yang sama dari semasa ke semasa bagi responden
yang sama. Indeks kebolehpercayaan kestabilan ialah korelasi antara skor ujian kali
pertama dengan skor ujian kali kedua.
(b) Kesetaraan
Kebolehpercayaan kesetaraan ialah ukuran kesetaraan antara skor bagi dua ujian
yang setara iaitu ujian yang berbeza tetapi mengukur kandungan yang sama. Ini
bermakna ujian yang boleh dipercayai akan memberikan skor yang sama sekiranya
responden yang sama mengambil dua ujian yang berbeza tetapi setara. Indeks
kebolehpercayaan kesetaraan ialah korelasi antara skor ujian pertama dengan skor
ujian kedua.
(c) Ketekalan dalaman

Kebolehpercayaan ketekalan dalaman ialah ukuran ketekalan antara skor separuh
daripada ujian dengan skor separuh lagi ujian bagi ujian yang sama. Ini bermakna
ujian yang boleh dipercayai akan memberikan skor yang sama bagi responden yang
sama, sekiranya ujian tersebut dibahagikan kepada dua bahagian. Indeks
kebolehpercayaan ketekalan dalaman ialah korelasi antara skor ujian bahagian
pertama dengan skor ujian bahagian kedua.
Seterusnya, terdapat empat jenis kesahan iaitu kesahan kandungan (content validity),
kesahan hubungan kriteria (criterion-related validity), kesahan konstruk (construct
validity) dan kesahan muka (face validity).
(a) Kesahan kandungan

Kesahan kandungan ialah ukuran sejauh/setepat mana sesuatu ujian dapat mengukur
kandungan bidang yang hendak diukur. Kesahan kandungan sesuatu ujian adalah
penting dalam kajian disebabkan, sekiranya kesahan kandungan rendah, maka
markah ujian yang diperoleh tidak menunjukkan keupayaan sebenar responden bagi
kandungan yang diukur. Kesahan kandungan boleh ditingkatkan dengan
membandingkan bahagian ujian dengan objektif dan kandungan bidang.
(b) Kesahan hubungan kriteria

Kesahan hubungan kriteria terdiri daripada dua bentuk iaitu kesahan serentak
(concurrent validity) dan kesahan ramalan (predictive validity). Kesahan serentak
ialah sejauh mana sesuatu alat ukur itu berupaya menghasilkan skor yang
mempunyai hubungan dengan skor yang dihasilkan oleh alat lain yang diambil
serentak. Contohnya, satu ujian
dibina untuk mengukur perkara yang sama, dikatakan lebih mudah dan lebih cepat
digunakan berbanding dengan ujian sedia ada. Kesahan serentak boleh dikira
dengan mencari korelasi antara dua skor ujian ini.
Kesahan ramalan pula ialah sejauh mana sesuatu alat ukur itu berupaya
menghasilkan skor yang mempunyai hubungan dengan skor yang dihasilkan oleh
alat lain yang diambil kemudian. Contohnya, satu ujian dibina untuk mengukur
pencapaian Matematik, dikatakan dapat meramal keputusan SPM Matematik.
Kesahan ramalan boleh dikira dengan mencari korelasi antara skor ujian dan gred
SPM.
(c) Kesahan konstruk

Kesahan konstruk ialah ukuran sejauh/setepat mana sesuatu ujian dapat mengukur
sesuatu konstruk/gagasan berasaskan teori psikologi tertentu. Contohnya, alat yang
dibina untuk mengukur konstruk “rajin” sepatutnya dapat mengukur konstruk ini
dengan baik. Kesahan konstruk boleh ditingkatkan dengan memahami maksud
konstruk tertentu (misalnya, maksud rajin) dan mengetahui ciri-ciri orang yang
mempunyai konstruk ini (misalnya, ciri-ciri orang yang rajin).
(d) Kesahan muka

Kesahan muka bukanlah kesahan seperti yang dijelaskan tetapi lebih kepada
sesuatu alat/ujian “nampak pada permukaannya” dapat mengukur apa yang hendak
diukur. Contohnya, bagi alat yang mengukur konstruk rajin, kita sepatutnya
nampak aspeknya berkait dengan ciri-ciri orang yang rajin. Kesahan muka akan
memberi keyakinan kepada responden terhadap aspeknya yang hendak dijawab.
Namun, kesahan muka mempunyai kelemahan tertentu, disebabkan responden
boleh meneka jawapan yang “positif” kepada konstruk yang hendak diukur.
LATIHAN 5.4
Jelaskan perbezaan antara kesahan ramalan dan kesahan serentak.

5.3.3 Kajian Rintis

Kajian rintis ialah kajian yang dibuat sebelum kajian sebenar dijalankan yang bertujuan
untuk memastikan alat kajian mempunyai kebolehpercayaan dan kesahan yang tinggi
serta dapat menyelesaikan masalah yang mungkin berlaku semasa kajian sebenar
dijalankan. Kajian ini dijalankan ke atas sekumpulan responden yang setara dengan
responden kajian sebenar iaitu dari segi lokasi, penyusunan dan profil responden
(contohnya, umur dan jantina). Selepas ujian rintis dijalankan, soal selidik perlu
dimurnikan mengikut maklum balas yang diperoleh. Menurut Cohen, Manion dan
Morrison (2000), fungsi kajian rintis ke atas soal selidik (questionnaire) adalah seperti
yang berikut:
(a) Menyemak kejelasan aspek, arahan dan susun atur (layout) soal selidik;
(b) Mendapatkan maklum balas tentang kesahan aspek soal selidik;
(c) Mendapatkan maklum balas tentang kesesuaian aspek dan format jawapan;
(d) Mendapatkan maklum balas tentang kategori jawapan bagi item tertutup;
(e) Mendapatkan maklum balas tentang daya tarikan soal selidik;
(f) Menyemak masa yang diperlukan untuk menjawab soal selidik;
(g) Mengenal pasti aspek yang tidak berkaitan dalam soal selidik; dan
(h) Menyediakan kod untuk kemasukan data dalam fail data komputer.
5.4 PENGANALISISAN DATA

Data yang dikutip perlu dimasukkan ke dalam fail data komputer dan disemak supaya apa
yang dimasukkan adalah betul, sebelum analisis data dibuat. Data kualitatif dan data
kuantitatif perlu dianalisis secara yang berbeza mengikut panduan yang diberikan dalam
modul ini atau rujukan lain.
5.4.1 Mengukur Variabel Kajian

Data dikutip daripada responden kajian melalui ujian, soal selidik, pemerhatian, temu
bual dan sebagainya yang dibina untuk mengukur variabel kajian. Contoh variabel dalam
kajian pendidikan ialah:
(a) Gaya kepimpinan pengetua sekolah;
(b) Pencapaian akademik pelajar;
(c) Kemahiran komunikasi interpersonal;
(d) Sikap terhadap sekolah;
(e) Gaya pengajaran guru; dan
(f) Latar belakang sosioekonomi ibu bapa.
Variabel ialah idea yang pengkaji ingin meneliti dalam kajian mereka. Secara operasinya,
variabel ialah sesuatu ciri atau atribut individu atau organisasi yang kita boleh cerap
(observe) dan boleh diukur (measure). Variabel kepada latar belakang individu,
misalnya, meliputi jantina, umur, pekerjaan dan pendapatan. Pengukuran variabel
bermaksud proses yang dibuat untuk memberikan nombor/ukuran kepada sesuatu variabel
bagi setiap responden kajian, individu atau organisasi, contohnya, dalam kajian
kuantitatif:
(a) Variabel “Keputusan SPM” boleh diukur dengan menggunakan skor “1” bagi
pelajar yang mendapat keputusan “cemerlang” hingga “9” sekiranya pelajar itu
gagal;
(b) Variabel “Jantina” boleh diukur dengan menggunakan skor 1 untuk lelaki dan 2
untuk perempuan; dan
(c) Variabel “Gaya pengajaran guru” boleh diukur dengan mengira purata atau jumlah
kepada skor beberapa bahagian berkaitan dengannya. Contoh item ini ialah, “Guru
selalu menggunakan contoh apabila mengajar topik yang susah.” Aras persetujuan
responden kajian terhadap pernyataan ini boleh dicerap dengan menggunakan skala
Likert lima poin iaitu 1 bagi “Sangat tidak setuju”, 2 bagi “Tidak setuju”, “3” bagi
“Sederhana setuju”, “4” bagi “Setuju” dan “5” bagi “Sangat setuju”.
Kajian kualitatif pula memerlukan kaedah penghuraian data yang berbeza iaitu tidak
menggunakan nombor untuk mewakilkan idea tetapi menulis huraian naratif panjang
yang kemudiannya disimpul dan dikelaskan mengikut variabel tertentu. Pengenalan
kepada analisis data kualitatif dan kuantitatif dijelaskan dalam bahagian berikut.
5.4.2 Penganalisisan Data Kualitatif

Pengkaji kualitatif menganalisis data dengan menggunakan langkah-langkah berikut:
(a) Menyediakan dan menyusun data untuk dianalisis;
(b) Menghurai dan membina tema daripada data;
(c) Melaporkan dapatan kajian;
(d) Mentafsirkan (interpreting) dapatan kajian; dan
(e) Mengesahkan ketepatan dan kebolehpercayaan dapatan kajian.
Creswell (2002) meringkaskan tatacara am penganalisisan data kualitatif seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 5.5. Mengikut tatacara ini, selepas pengkaji mengutip data, dia
perlu menyediakan data untuk dianalisis dengan menulis semula (transcribing) nota
lapangan (field notes) dalam bahasa biasa iaitu “membersihkan” nota lapangan supaya ia
mudah difahami. Langkah kedua merupakan membaca semua data ini untuk mendapatkan
gambaran umum daripadanya. Seterusnya, data yang banyak ini perlu diberikan kod
tertentu supaya ia mudah dirujuk semasa membuat analisis atau menulis laporan. Kod
ini diberi dengan mencari bahagian (segments) dalam teks dan memberikan kod tertentu
kepadanya.
Seterusnya, pengkaji membuat analisis ke atas data kajian dengan memberikan kod
kepada teks daripada data ini yang boleh dibahagikan kepada dua jenis, iaitu kod teks
untuk tema dan kod teks untuk huraian yang akan digunakan dalam penulisan laporan
kajian. Analisis ini perlu dibuat berkali-kali supaya dapatan kajian menjadi mantap dan
melalui proses ini, pengkaji dapat menapis (sift) data penting yang boleh digunakan untuk
menulis laporan akhir kajian. Justeru, kita boleh katakan bahawa tidak ada sesuatu cara
tertentu yang boleh digunakan untuk menganalisis data kualitatif, malah ia lebih
merupakan proses bagaimana kita cuba memahami nota lapangan yang dikutip.
Rajah 5.5: Proses kualitatif penganalisisan data
5.4.3 Penganalisisan Data Kuantitatif

Seperti data kualitatif, sebelum anda menganalisis data kuantitatif, anda perlu menyedia
dan menyusun data terlebih dahulu. Langkah-langkah berikut boleh dijadikan panduan:
(a) Pertama, anda perlu menghimpun dan mengubah data daripada bentuk kualitatif
kepada bentuk kuantitatif. Ini boleh dibuat dengan memberi nilai/skor numerik
kepada setiap respons untuk semua item. Selepas itu, anda perlu memilih program
komputer statistik yang akan digunakan dan data bagi setiap responden kajian
dimasukkan ke dalam pangkalan data komputer;
(b) Langkah kedua, sebelum data dianalisis, anda perlu menentukan ukuran kepada
setiap variabel kajian yang digunakan iaitu adakah diukur menggunakan skor satu
item (single-item score) atau skor komposit
(composite score) beberapa item. Skor komposit ini boleh terdiri daripada pelbagai
bentuk seperti jumlah skor bagi aspek berkaitan (misalnya, item berkaitan gaya
pengajaran), skor purata bagi aspek tersebut atau perbezaan skor antara dua aspek
(misalnya, perbezaan skor antara praujian dan pascaujian);
(c) Langkah ketiga merupakan memprogramkan supaya komputer memberikan

kekerapan (frequency) bagi setiap skor kepada bahagian yang dimasukkan yang
bertujuan untuk menyemak sekiranya terdapat skor yang tersalah masuk.
Sekiranya pangkalan data anda mengandungi data hilang (missing data) bagi
responden tertentu, anda boleh menggunakan beberapa teknik untuk menggantikan
data ini seperti menggunakan purata kumpulan (George dan Mallery, 2001).
Contohnya, purata kumpulan pelajar lelaki pandai boleh menggantikan data hilang
bagi seorang murid lelaki pandai. Seterusnya, anda perlu memprogramkan
pengiraan skor komposit bagi semua variabel berbentuk komposit seperti
menggunakan jumlah skor, skor purata, perbezaan skor atau skor log; dan
(d) Langkah keempat merupakan memilih analisis statistik yang sesuai diguna untuk
menjelaskan profil/latar belakang responden dan menjawab soalan kajian. Analisis
statistik ini terbahagi kepada dua jenis iaitu statistik deskriptif dan statistik
berdasarkan inferens (inferential). Statistik deskriptif diguna untuk menjelaskan
perkara/ciri-ciri berkaitan sampel. Ini termasuklah menggunakan statistik
kekerapan, peratus, min dan sisihan piawai untuk menjelaskan profil/latar belakang
responden dan sebagainya. Statistik berdasarkan inferens pula diguna untuk
menjelaskan perkara/ciri-ciri berkaitan populasi dengan menggunakan data
daripada sampel. Ini termasuklah menggunakan statistik lanjutan seperti kuasa dua,
korelasi, regresi, ujian-t, analisis varians atau analisis kovarians untuk menguji
hipotesis- kajian. Statistik-statistik ini juga boleh digunakan sebagai statistik
deskriptif untuk menjelaskan ciri-ciri sampel. Pengiraan beberapa statistik ini akan
dijelaskan dalam topik kemudian.
LATIHAN 5.5
Dalam kajian kualitatif, bagaimanakah anda menulis semula

(transcribe) nota lapangan?
 Topik ini telah menjelaskan secara ringkas tentang proses pelaksanaan sesuatu kajian
dan anda perlu membaca topik-topik lain dalam modul ini untuk memahami dengan
lebih mendalam tentang apa yang didedahkan dalam topik ini.
 Topik ini telah mendedahkan kepada anda tentang perancangan kajian dalam
pendidikan, perbezaan antara reka bentuk kajian kualitatif dan kuantitatif, populasi
dan sampel kajian, beberapa teknik pemilihan sampel daripada populasinya.
 Malah membina alat kajian, melaksanakan kajian rintis, membuktikan

kebolehpercayaan dan kesahan alat kajian, menganalisis data kualitatif dan
kuantitatif, dan perbezaan antara statistik deskriptif dan berdasarkan inferens juga
terdapat dalam perancangan kajian dalam pendidikan.
1. Pengkaji menggunakan kaedah saintifik untuk menjawab soalan tertentu. Jelaskan

dengan ringkas bagaimana ia digunakan dalam kajian pendidikan.
Kajian Reka bentuk kajian
2.
KajianSelepas
rintis topik kajian dikenal pasti, rancangan kajian perlu disediakan. Jelaskan
Sampel kajian
mengapa rancangan kajian perlu dibuat sebelum kajian dijalankan.
Populasi kajian
3. Kadangkala responden kajian tidak mengisi borang soal selidik dengan lengkap
yang menyebabkan ada data hilang. Jelaskan apa yang pengkaji boleh buat dalam
hal ini.
4. Kajian yang melibatkan pelajar sekolah boleh dibuat dengan menggunakan reka
bentuk eksperimen atau lain-lain reka bentuk.
(a) Jelaskan apa yang anda faham tentang reka bentuk eksperimen dari segi
pemilihan sampel dan pengagihan rawatan kepada kumpulan- kumpulan.
(b) Berikan satu topik kajian berkaitan kaedah mengajar yang boleh
menggunakan reka bentuk eksperimen dan nyatakan satu soalan kajiannya.
(c) Jelaskan bagaimana anda memilih pelajar untuk diberikan rawatan dan
nyatakan apakah rawatan tersebut dan bagaimana rawatan ini diberikan.
Topik Kajian
Kualitatif
6
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menerangkan proses utama yang terlibat dalam pembentukan,
penyediaan dan permulaan kajian kualitatif;
2. Menggunakan strategi dan teknik pengutipan dan penganalisisan data; dan
3. Membangun alat kajian yang sesuai dengan reka bentuk kajian yang digunakan.
PENGENALAN
Sebagaimana yang dijelaskan dalam Topik 1, kajian kualitatif ialah kajian yang
menekankan kepada penghasilan makna untuk kita memahami fenomena sosial. Bagi
mencapai tujuan ini, kajian kualitatif mengambil kira perkara yang tidak disentuh oleh
kajian kualitatif seperti pandangan dan keanehan seseorang, akibat yang dirancang dan
yang tidak dirancang. Dari segi pengutipan data dan penjanaan teori, kajian kualitatif
banyak menggunakan kaedah interaksi bersemuka dengan subjek kajian dan pendekatan
induktif untuk menjana teori. Reka bentuk kajian juga ditentukan pada peringkat awal
kajian dijalankan yang menggantikan kajian rintis dalam kajian kuantitatif. Selain itu,
kajian kualitatif juga menggunakan sampel yang kecil, mengutip data secara terfokus, dan
mendalam serta membuat analisis secara penghuraian dan interpretasi naratif. Seterusnya,
topik ini akan memberi fokus kepada bentuk kajian kualitatif dengan memberi beberapa
contoh kajian serta penjelasan tentang pembinaan alat kajian, kesahihan dan kesahan,
pensampelan, pengutipan data dan penganalisisan data.
TOPIK 6 KAJIAN KUALITATIF 103
REKABENTUK DAN ALAT KAJIAN KUALITATIF

6.1
Bahagian berikut akan menjelaskan tentang beberapa reka bentuk kajian kualitatif dan
beberapa alat kajian kualitatif.
6.1.1 Reka Bentuk Kajian Kualitatif

Secara literal, reka bentuk kajian kualitatif merupakan satu rancangan bagaimana kajian
akan dijalankan dan membentuk kajian membawa maksud tertentu seperti memikirkan
tentang sesuatu, membayang dan menggambarkan bagaimana kajian yang dirancang itu
akan dijalankan. Secara ringkas, keputusan yang dibuat tentang kajian tersebut mesti
memenuhi elemen berikut:
(a) Jangka masa kajian;
(b) Jenis data yang hendak dikutip;
(c) Alat yang sesuai untuk mengutip data tersebut;
(d) Di mana kajian tersebut hendak dijalankan;
(e) Kumpulan responden yang akan digunakan sebagai sampel;
(f) Strategi pengutipan data yang sesuai digunakan;
(g) Jangka masa dan kos yang diperlukan untuk menjalankan kajian; dan
(h) Bagaimana data hendak disusun, dianalisis dan ditafsirkan.
Pada peringkat awal, mereka bentuk kajian melibatkan beberapa keputusan penting yang
berkait dengan idea dan persoalan kajian. Pada peringkat pembentukan kajian, anda
sebagai pengkaji perlu membuat beberapa kerangka aktiviti yang melibatkan keseluruhan
proses kajian. Ini perlu dibuat untuk mengelakkan masalah/gangguan yang mungkin
berlaku semasa kajian dijalankan.
Contoh topik kajian/pernyataan:

(a) Ciri-ciri tabiat ponteng; dan
(b) Kepercayaan mengorientasikan pelajar yang terlibat dengan dadah.
Seeloknya kita memberi perhatian kepada beberapa contoh objektif kajian, persoalan
kajian dan definisi operasional bagi topik-topik kajian tadi.
104 TOPIK 6 KAJIAN KUALITATIF
(a) Contoh A: Ciri-ciri Tabiat Pemonteng

(i) Objektif kajian
 Mengenal pasti ciri-ciri tabiat pemonteng semasa berada di dalam kelas.
(ii) Persoalan kajian
 Apakah ciri-ciri yang boleh dikenal pasti daripada pemonteng apabila
berada di dalam kelas?
(iii) Definisi operasional
 Ciri-ciri tingkah laku di dalam kelas boleh disifatkan sebagai tingkah
laku yang dapat dilihat (overt) iaitu tingkah laku luaran pelajar yang
boleh diperhatikan. Tingkah laku ini boleh dikategorikan sebagai tingkah
laku pro-pembelajaran, tingkah laku pembelajaran neutral dan tingkah
laku anti-pembelajaran.
(iv) Tingkah laku pro-pembelajaran
 Memberi perhatian ketika guru mengajar, mengambil nota, menjawab
soalan dan membuat kerja rumah dengan senang hati.
(v) Tingkah laku pembelajaran neutral
 Separuh mendengar, tidak mengambil nota, tidak menjawab soalan dan
tidak menunjukkan minat membuat kerja rumah.
(vi) Tingkah laku anti-pembelajaran
 Tidak langsung mendengar (memusat perhatian terhadap perkara lain),
tidak berasa senang apabila diminta menjawab soalan dan tidak juga
mahu menerima kerja rumah.
(b) Contoh B: Orientasi Kepercayaan Pelajar tentang Sebab Penagihan Dadah

(i) Objektif kajian
 Mengenal pasti orientasi kepercayaan pelajar tentang bagaimana mereka
terlibat dengan dadah.
(ii) Persoalan kajian
 Apakah orientasi kepercayaan pelajar yang terlibat dengan dadah?
(iii) Definisi pengoperasian
 Orientasi kepercayaan adalah perasaan yang dilahirkan oleh pelajar dan
memikirkan tentang sebab utama mereka mempunyai tabiat tersebut.
Orientasi kepercayaan wujud secara luaran atau dalaman. Orientasi
luaran dikaitkan dengan faktor luaran seperti
rakan, ibu bapa, guru dan penagih itu sendiri. Orientasi dalaman
dikaitkan dengan faktor yang datang dari dalam penagih itu sendiri
seperti kesunyian, tidak bermaya dan kegagalan mengawal diri
sendiri.
Setelah definisi operasional disediakan, anda perlu membuat keputusan penting selepas
itu. Anda perlu putuskan tentang bentuk kajian yang hendak dilakukan. Apakah bentuk
kajian yang akan anda gunakan untuk kajian anda?
6.1.2 Pemilihan Bentuk Kajian

Kita mempunyai beberapa pilihan dalam memilih bentuk kajian kualitatif. Bentuk yang
diputuskan tertakluk pada jenis idea kajian dan persoalan kajian yang kita ingin kaji (sila
rujuk contoh yang diberi dalam “Pernyataan Kajian” dan “Persoalan Kajian”.
Beberapa contoh pilihan bentuk kajian kualitatif dalam kajian pendidikan disenaraikan
berikut:
(a) Bentuk kajian lapangan

Ramai pengkaji menggunakan bentuk kajian lapangan ini untuk menjalankan
kajian mereka. Dalam bentuk kajian lapangan, data dikutip melalui temu bual
dengan responden kajian atau melalui pemerhatian terhadap fenomena yang dikaji.
(b) Bentuk kajian kes

Secara ringkasnya, kajian kes ialah kajian tentang sesuatu kes atau beberapa kes.
Kes ini mungkin berkait dengan manusia, kumpulan manusia, peristiwa kritikal,
projek, komuniti atau sebahagian daripada program. Satu kes ialah satu unit asas
analisis. Data kes mengandungi semua informasi yang anda dapati daripada sesuatu
kes, termasuk data temu duga, data pemerhatian, data rekod dan pernyataan
daripada mana- mana ambilan mengenai kes tersebut.
Teknik utama yang digunakan dalam kajian kes ialah pemerhatian lapangan, temu
duga dan analisis dokumen. Huraian tentang teknik ini dapat dilihat di bawah topik
“Kaedah Mengutip Data”. Kajian kes memberi peluang pada pembaca berada dalam
sesuatu situasi iaitu liku-liku hidup seseorang, liku-liku hidu sesuatu kumpulan
manusia atau perjalanan sesuatu program.
(c) Bentuk kumpulan terfokus

Bentuk ini melibatkan proses pengutipan data melalui temu bual yang dibentuk
khas untuk kumpulan kecil. Anda perlu mengambil berbincang menggunakan
psikologi secara sedar, separuh sedar dan bawah sedar serta memahami ciri-ciri
sosiobudaya pelbagai kumpulan. Ia adalah satu kaedah untuk mendapatkan maklumat
berasaskan pendapat, pengalaman dan sikap. Kumpulan terfokus ini boleh wujud
secara terpimpin atau tidak terpimpin.
(d) Bentuk kajian tindakan

Kajian tindakan menggunakan pendekatan kolaboratif dalam kajian. Proses kajian
ini melibatkan perancangan, tindakan, pemerhatian dan refleksi. Ia memberi
pengkaji satu ruang untuk bertindak secara sistematik untuk menyelesaikan sesuatu
masalah spesifik.
(e) Bentuk analisis dokumen

Kajian kualitatif juga boleh dibuat dengan menganalisis kandungan dokumen untuk
mendapatkan data kajian. Anda perlu mewujudkan satu set kriteria tentang
maklumat yang diperlukan sebelum data dikutip dan dianalisis.
(f) Bentuk pelbagai pendekatan

Dewasa ini, telah menjadi suatu kebiasaan bagi pengkaji menggunakan pelbagai
bentuk untuk menjalankan kajian mereka. Pendekatan ini mencantumkan dua atau
lebih bentuk kajian kualitatif dan kuantitatif. Dalam bentuk pelbagai ini, anda
perlu mengutip data dengan menggunakan lebih daripada satu kaedah pengutipan
data.
LATIHAN 6.1
6.1.3 Membina Alat Kajian Kualitatif
Berikan satu topik kajian kualitatif. Nyatakan objektif dan persoalan kajiannya.
Bagi kajian kualitatif, anda sendiri perlu membina alat kajian menurut definisi
operasional perkara yang anda ingin kaji. Kaedah membina alat kajian mengikut
bentuknya dijelaskan dalam bahagian berikut:
(a) Penilaian dokumen
Dokumen
Dokumen merujukuntuk
dianalisis kepada suatubentuk
melihat rekod dan
tentang
tren pemikiran, perasaan,
yang berlaku pendapat
pada masa lampau.
atau tindakan
Dokumen juga seseorang.
digunakanDokumen juga dikaitkanbukti
untuk menyediakan dengan rekoduntuk
kukuh bertulis tentang
menguatkan
sejarah kaedah
kredibiliti institusi,
temuaktiviti,
duga dan peristiwa atau persembahan. Jadi, dokumen
pemerhatian.
termasuklah rekod yang tidak terhad kepada diari, surat, memo, nota, surat
rasmi, gambar,
Sebagai contoh, pita
anda audio/video,
mungkin inginfilem,membangunkan
artikel, buku, rekod Internet dan
alat “Penganalisisan
manuskrip.
Dokumen” untuk mengutip data bagi Objektif Kajian I dalam Contoh B: “Orientasi
kepercayaan pelajar tentang sebab penagihan dadah‰ seperti yang ditunjukkan
dalam Jadual 6.1.
Jadual 6.1: Senarai Semak Penganalisisan Dokumen
Semakan/
Peringkat Kriteria
Pandangan
Pramasuk (i) Jenis dokumen yang diperlukan:
 Rekod kaunseling
 Rekod anekdot
(ii) Lokasi dokumen
 Sekolah
 Pusat kaunseling dadah
(iii) Aksesibiliti
 Komunikasi khusus
 Kebenaran untuk akses
 Siapa yang diakses?
 Bagaimanakah hendak mengakses?
 Bilakah hendak diakses?
(iv) Jangka masa
 Masa menunggu
 Fotokopi
Pengekodan (i) Isi pengekodan semula

semula  Jenis pengekodan yang hendak
(recoding) digunakan
 Membangun kertas pengekodan yang
sesuai
 Memproses rekod isi
Memproses (i) Pengurangan data
 Bagaimanakah hendak
mentranskripsikan data?
(ii) Mempamerkan data
 Format yang digunakan
(iii) Verifikasi data
 Triangulasi (triangulation) data
Interpretasi (i) Dapatan
 Dapatan utama
 Dapatan sekunder
(ii) Menginterpretasikan penemuan
 Konteks teoretis
 Konteks kajian
 Konteks lokal/sekolah
(b) Alat pemerhatian

Pemerhatian sebagai alat untuk mengutip data mempunyai ciri-ciri berikut:
(i) Satu atau lebih pemerhati diletakkan di tempat yang sesuai pada sudut
tertentu dan pada masa yang ditetapkan;
(ii) Membantu pemerhati dengan menggunakan prainstruksi;
(iii) Pilih pemerhati dan sediakan mereka untuk pemerhatian;
(iv) Pilih siapa yang hendak diperhatikan dan bila hendak dibuat pemerhatian;
dan
(v) Menyediakan sesuatu yang patut dibuat.
Secara umumnya, anda perlu membina alat pemerhatian yang piawai apabila anda
menggunakan khidmat beberapa pemerhati semasa pemerhatian dijalankan.
Jadual 6.2 menunjukkan satu contoh alat pemerhatian yang bersifat separuh
berstruktur. Alat ini telah dibangunkan berdasarkan Objektif Kajian 1 daripada
Contoh A: Mengenal pasti ciri-ciri tabiat pemonteng di dalam kelas.
Jadual 6.2: Contoh Pemerhatian Separuh Berstruktur

Nama Pemerhati: Responden #:
Tempat Pemerhatian:
Masa/Jangka Waktu Pemerhatian:
Nota
Item
Pemerhatian
Perhati tabiat mereka sebelum masuk kelas.
Perhati tabiat mereka ketika guru masuk kelas.
Perhati apa mereka buat ketika guru sedang mengajar.
Perhati reaksi mereka apabila diminta menjawab.
Perhati reaksi mereka apabila diberi kerja rumah.
Perhati tabiat mereka apabila guru hendak meninggalkan kelas.
Sekiranya anda menggunakan alat pemerhatian yang berstruktur, item yang sama
dalam alat ini boleh digunakan untuk semua subjek kajian yang diperhatikan.
(c) Alat temu duga
Terdapat tiga jenis

Temu duga temu duga
merupakan yang masing-masing
perbualan yang mempunyai mempunyai strukturIa
tujuan tertentu. tersendiri:
disifatkan
(i)sebagai
Temuproses pencarian
duga makna
berstruktur yangpiawai.
atau aktif apabila
Soalanfenomena yang diselidik
yang dibangunkan tidak
bertujuan
dapatuntuk
dilihat secara langsung. Secara spesifik, tujuan temu duga
mendapat respons yang spesifik. Contohnya, “Di manakah anda adalah untuk
mengutip maklumat. Temu umur
tinggal?” dan “Berapa dugaanda?”;
ialah teknik mengutip data daripada subjek
melalui soalan yang dikemukakan dan mendapatkan reaksi daripada mereka
(ii) Separuh
secara berstruktur
lisan atau atau separuh
tanpa lisan. Temu duga piawaibolehyang beberapa
bersifat siri soalan
bersahaja atau
prapenentuan atau soalan terbuka telah dibangunkan; dan
mendalam.
(iii) Temu duga tanpa struktur atau temu duga tanpa standard.
Jadual 6.3 memberi contoh alat yang berbentuk separuh struktur.
Jadual 6.3: Contoh Alat Temu Duga Separuh Struktur

Nama yang Ditemu Duga: Responden#:
Tempat Temu Duga
Masa Temu Duga:
Item Respons
Pada fikiran anda apakah sebab anda menjadi penagih
dadah?
Apakah sebab anda menjadi penagih?
Menurut contoh yang diberi, “Alat Temu Duga Separuh Berstruktur” dibentuk untuk
mendapatkan data dengan menggunakan satu set soalan yang telah ditetapkan yang boleh
membantu kita mendalami pemikiran, pandangan dan sikap subjek tentang sebab-
musabab mereka tercebur dengan dadah. Kita boleh membuat andaian bahawa pemikiran,
pandangan dan sikap seseorang berkait rapat dengan kepercayaan individu. Sila ambil
perhatian bahawa jumlah item boleh ditingkatkan atau diturunkan menurut definisi
operasional yang digunakan pengkaji.
6.1.4 Kebolehpercayaan dan Kesahan

“Kesahan” dan “kebolehpercayaan” merupakan dua aspek yang berbeza daripada
kepercayaan kajian. Isu yang berhubung dengan kepercayaan kajian ialah dari segi:
(a) Alat yang digunakan dalam kajian;
(b) Proses mengutip data; dan
(c) Kaedah analisis data.
Rumus yang dipakai ialah kebolehpercayaan dan kesahan, kedua-duanya berorientasikan

proses.
Dalam kajian kualitatif, alat mengutip data secara amnya boleh digolongkan kepada tiga
jenis iaitu:
(a) Temu duga;
(b) Pemerhatian; dan
(c) Dokumentasi.
Diskusi mengenainya boleh difokuskan dalam hal berikut:

(a) Kebolehpercayaan dan kesahan alat; dan
(b) Triangulasi.
(a) Kebolehpercayaan dan kesahan alat

Kebolehpercayaan dan kesahan tidak akan dibincangkan di sini. Kedua- dua
konsep ini telah pun diterangkan sebelum ini. Oleh itu, perbincangan akan
ditumpukan kepada triangulasi.
(b) Triangulasi
Triangulasi merupakan satu konsep yang digunakan umum dalam aktiviti lapangan,
membuat peta, navigasi dan latihan militer. Dalam sains sosial, triangulasi
digunakan untuk tujuan pengesahan. Dalam triangulasi juga, beberapa strategi
pengutipan data digunakan untuk mengukur sesuatu konsep. Masalah berkaitan
kebolehpercayaan dan kesahan boleh dikurangkan melalui triangulasi. Denzin
(1978) mengenal pasti empat kategori triangulasi seperti yang berikut:
(i) Triangulasi data yang melibatkan pengutipan pelbagai jenis data untuk
menyelidik fenomena yang sama;
(ii) Triangulasi penyelidikan yang melibatkan pelbagai pemerhati berbanding dengan
pemerhati tunggal untuk menyelidik fenomena yang sama;
(iii) Triangulasi teori yang melibatkan penggunaan lebih daripada satu teori untuk
menyelidik fenomena yang sama; dan
(iv) Triangulasi kaedah yang melibatkan penggunaan pelbagai kaedah untuk
menyelidik fenomena yang sama.
Dalam kajian kualitatif, mustahak bagi kita menggunakan teknik yang berbeza
untuk mengumpul data. Kita juga perlu menggunakan strategi yang berbeza untuk
menyelidik fenomena yang sama. Bagi memperoleh kebolehpercayaan dan
kesahan, kita tidak boleh mengetepikan penggunaan triangulasi, sebab cara ini
dipercayai lebih berkesan jika digunakan dalam kajian kualitatif.
LATIHAN 6.2
Nyatakan bentuk kajian yang sesuai untuk topik dan objektif kajian yang anda
pilih dalam Latihan 6.1.
6.2 PENGUTIPAN DATA

Dalam kajian kualitatif, proses mengutip data adalah sama sahaja dengan kajian kuantitatif.
Perbincangan kita tentang pengutipan data dibahagikan kepada dua bahagian iaitu:
(a) Pensampelan dalam kajian kualitatif; dan
(b) Kaedah mengumpul data.
6.2.1 Pensampelan dalam Kajian Kualitatif

Pensampelan dalam kajian kualitatif merupakan suatu pengalaman yang berbeza daripada
kajian kuantitatif. Berikut ialah beberapa strategi pemerhatian pensampelan yang
digunakan dalam kajian kualitatif.
(a) Strategi pensampelan

Dalam kajian kuantitatif, besar kemungkinan kita akan menggunakan strategi
pensampelan berkebarangkalian (probabilty sampling). Sebaliknya, dalam kajian
kuantitatif, kita akan menggunakan strategi pensampelan bukan berkebarangkalian
(non-probability sampling). Empat jenis pensampelan bukan kebarangkalian adalah
seperti yang berikut:
 Pensampelan mudah;
 Pensampelan bertujuan;
 Pensampelan snowball; dan
 Pensampelan kuota (quota sampling).
(i) Pensampelan mudah
Sampel mudah (convenience sampling) disifatkan juga sebagai sampel
„kebetulan‰ (accidental) atau sedia ada (available) (Babbie, 1998). Sampel jenis
ini dipilih berasaskan kepada subjek kajian yang mudah diperoleh untuk kajian
tertentu. Sebagai contoh, ia menjadi kebiasaan bagi guru menggunakan pelajar
mereka sendiri sebagai subjek kajian mereka.
(ii) Pensampelan bertujuan
Pensampelan bertujuan (purposive sampling) juga dikenali sebagai
“pensampelan membuat keputusan” (judgmental sampling). Logik
pensampelan bertujuan dalam kaedah kualitatif adalah amat berbeza dengan
logik pensampelan berkebarangkalian dalam kajian kuantitatif. Dalam
pensampelan bertujuan, pengkaji menggunakan pengetahuan
kepakaran/khusus tentang sesuatu kumpulan untuk memilih subjek yang
hendak dikaji daripada populasi.
Dalam kes tertentu, sampel bertujuan dipilih selepas kajian lapangan dibuat
terhadap kumpulan tertentu untuk memastikan jenis individu yang
mempunyai sesuatu ciri dapat digunakan dalam kajian yang dijalankan.
Sebagai contoh, pemonteng sekolah, walaupun jumlah mereka kecil, mereka
masih boleh digunakan untuk kajian berkaitan dengan ponteng sekolah.
(iii) Pensampelan snowball
Pensampelan “snowball‰ (snowball sampling) merupakan kaedah
pensampelan yang paling popular digunakan oleh pengkaji kualitatif. Ia ialah
cara terbaik bagi mengenal pasti lokasi subjek yang mempunyai atribut/ciri-
ciri tertentu semasa kita menjalankan kajian. Misalnya, pensampelan ini adalah
terbaik untuk digunakan oleh guru yang berminat mengkaji kumpulan pelajar
yang terjebak dengan penagihan dadah.
Sebagai pengkaji, anda perlu mengenal pasti pelajar yang mempunyai ciri-ciri
tertentu. Kumpulan pelajar ini kemudiannya akan memberi nama pelajar lain
yang mempunyai ciri yang sama dengan mereka. Sebagai contoh, sekiranya
anda ingin mengetahui penggunaan dadah di kalangan pelajar, anda dari awal
lagi perlu mengenal pasti pelajar yang mempunyai ciri-ciri penggunaan
dadah. Kemudian, kumpulan pelajar ini diminta memberi nama pelajar lain
yang menggunakan dadah.
(iv) Pensampelan kuota
Pensampelan kuota (quota sampling) ialah pemilihan sampel secara mudah
mengikut pembahagian (kuota) ciri-ciri sampel yang ditentukan. Bagi
menggunakannya, anda perlu menyediakan satu jadual yang menerangkan
ciri-ciri sampel seperti jantina, umur, pendidikan dan atribut lain yang
ditentukan oleh pengkaji. Kemudian, anda perlu menentukan pembahagian
setiap ciri apabila anda meneliti atribut populasi kajian. Sebagai contoh, guru
ingin mengkaji persepsi keganasan sekolah antara pelajar dalam sesuatu
daerah sekolah dengan memberi perhatian kepada kumpulan pelajar
mengikut umur mereka. Sebagai langkah pertama, guru tersebut perlu
mewujudkan beberapa kategori pelajar, misalnya 15 tahun ke atas dan 15
tahun ke bawah.
Selepas itu, guru perlu mengenal pasti semua populasi pelajar sekolah dalam
daerah tersebut. Kemudian, guru perlu membahagikan mereka mengikut
kategori yang dikehendaki (umur, jantina dan sebagainya) dan menentukan
jumlah pelajar dalam setiap kategori tersebut. Selepas itu, guru memilih
sebuah sekolah dalam daerah tersebut dan
membuat pensampelan daripada pelajar sekolah ini dan kemudiannya,

membahagikan mereka kepada kategori berkadaran dengan bilangan pelajar
bagi kategori ini dalam populasi.
6.2.2 Kaedah Pengutipan Data

Dalam kajian kualitatif, pengkaji lazimnya menggunakan tiga jenis strategi
pengutipan data iaitu:
(a) Data yang didapati daripada dokumen;
(b) Data yang didapati daripada temu bual; dan
(c) Data yang didapati daripada pemerhatian.
Mari kita perhatikan satu persatu strategi ini.
(a) Data daripada dokumen

Dokumen manakah yang hendak diakses atau dinilai? Umumnya, anda perlu
mengikuti prosedur tertentu untuk mengutip data.
Langkah Pengutipan Data

(i) Sediakan kriteria pensampelan dokumen. Anda perlu menyediakan kriteria
pemilihan berdasarkan persoalan kajian anda. Ini perlu dilakukan sebelum
penganalisisan data sebenar. Dokumen yang manakah yang anda ingin akses?
Bolehkan ia diakses? Di manakah dokumen ini diperoleh? Siapakah
orangnya yang hendak dihubungi? Bilakah perlu dihubungi? Berapa lamakah
dokumen perlu diteliti?; dan
(ii) Tubuhkan sistem organisasi data yang lebih praktikal untuk anda (lihat
Jadual 6.4). Sebagai contoh, Jadual 6.4 menunjukkan nota data yang
dirumuskan daripada rekod kaunseling yang didapati dari pusat kaunseling.
Buat masa ini, hanya dua dokumen yang akan diakses.
LATIHAN 6.3
Huraikan alat kajian yang sesuai digunakan bagi kajian yang dipilih dalam
Latihan 6.1.
Jadual 6.4: Nota Data daripada Pemeriksaan Rekod Kaunseling
Jenis Dokumen Data/Informasi (Rumusan)
Rekod kaunseling Kes 1: Seorang pelajar yang pendiam yang bergantung kuat
(daripada kaunselor pada rakannya; seorang rakan menjatuhkan maruahnya;
sekolah) mencari sebab dengan gurunya.
Kes 2: Semua orang/guru tidak memahaminya; mempunyai
sedikit sahaja kawan; semua kawannya lemah dalam
pelajaran.
Kes 3: Jatuh cinta dengan seorang lelaki; prestasi akademik
rendah; ibu bapa sering mengganggu perasaannya.
Kes 4: Terpengaruh dengan budak lelaki supaya mengambil

dadah; tidak dapat menyesuaikan diri dengan pelajar lain;
seorang dalam kesunyian.
Kes 5: Tidak tahu apa yang hendak dilakukan sepanjang
hayatnya; sering cemas dan mudah melenting; tidak
upaya mengawal diri.
Rekod kaunseling Kes 1: Semasa menerima rawatan mempunyai tendensi

(didapati daripada menentang warden dan kakitangan di pusat rawatan.
kaunselor dadah)
Kes 2: Lemah dalam kemahiran sosial; tidak dapat
menyesuaikan diri dengan penghuni lain; sering
bersendirian.
Kes 3: Tidak asertif; terlalu bersandar pada orang lain; dibuli
oleh penghuni lain; tidak mahu bersemuka dengan
warden atau kaunselor.
Kes 4: Tidak dapat bergaul dengan baik; tidak suka apabila
dibawa ke pusat rawatan; mahu mengubah cara hidup.
Kes 5: Tidak mahu bekerjasama ketika menerima rawatan; sering

menyalahkan semua orang termasuk dirinya sendiri
tentang apa yang telah berlaku.
(b) Data pemerhatian

Pemerhatian merupakan satu teknik pengutipan data dengan memerhati tingkah
laku subjek kajian secara langsung. Anda memerhati tabiat dan dokumenkan
atribut subjek yang dikaji. Isu kritikal yang berkait rapat dengan pemerhatian yang
sering ditimbulkan ialah sejauh mana penglibatan pengkaji dalam proses
pengutipan. Dalam teknik pengutipan data melalui pemerhatian, penyelidik
membuat andaian bahawa sesuatu tabiat itu mempunyai tujuan dan dilahirkan
melalui nilai dan kepercayaan tertentu.
Data pemerhatian membantu anda:

(i) Memahami konteks;
(ii) Mendapat pengalaman terus; dan
(iii) Melihat benda yang mungkin terlepas daripada pandangan.
Sebagai ilustrasi, hanya satu pemerhatian dijalankan untuk mengenal pasti ciri tabiat
pemonteng ketika mereka berada dalam kelas. Jadual 6.5 mengandungi nota bagi
data yang didapati daripada sesi pemerhatian berstruktur tunggal untuk lima orang
pelajar ketika mereka berada dalam kelas.
Jadual 6.5: Nota Data daripada Pemerhatian Berstruktur
Item Nota Pemerhatian
Memerhati tabiat Kes 1: Mengasingkan diri dan mimpi pada siang hari.
mereka sebelum Kes 2: Banyak bercakap dengan budak lelaki; sering berjalan ke sana
guru memasuki sini.
kelas
Kes 3: Membaca tabloid yang popular; nampak berminat dengan
orang lain.
Kes 4: Bercakap dengan lelaki yang duduk di hadapannya. Kes
5: Bercakap dengan perempuan lain.
Memerhati tabiat Kes 1: Sikap tidak peduli, memerhati sahaja guru masuk kelas, tidak
mereka semasa senang hati.
guru memasuki Kes 2: Ia terus bercakap.
kelas
Kes 3: Terus membaca tabloid.
Kes 4: Berhenti bercakap dengan budak lelaki di hadapan. Kes
5: Dia berhenti bercakap.
Memerhati apa Kes 1: Tidak memberi perhatian pada guru, terus bermimpi pada
mereka buat siang hari.
ketika guru
Kes 2: Sekali-sekala budak perempuan itu bercakap dengan orang
mengajar
bersebelahan dengannya; sekali-sekala memberi perhatian
kepada guru.
Kes 3: Membaca tabloid sekali sekala; sering tidak memberi perhatian.
Kes 4: Mengganggu perempuan yang duduk di hadapannya, tidak

memberi perhatian langsung.
Kes 5: Memberi perhatian setiap masa; mengambil nota sekali sekala.
Memerhati Kes 1: Kelihatan tidak selesa apabila diminta menjawab; tidak

bagaimana upaya menjawab dengan betul.
mereka memberi
Kes 2: Menunjuk muka dan mempamerkan sikap “tidak
reaksi apabila
peduli”.
diminta
menjawab Kes 3: Tidak upaya menjawab.
soalan
Kes 4: Cuba menjawab, mungkin untuk mengambil hati guru.
Kes 5: Berupaya menjawab soalan dengan tepat.
Memerhati Kes 1: Mempamerkan sikap tidak peduli.

reaksi mereka
Kes 2: Bertanya guru kenapa diberi kerja rumah; mengatakan dia
apabila diberi
tidak mempunyai masa untuk membuat kerja rumah.
kerja rumah
Kes 3: Membantah sebab terlalu banyak kerja rumah sudah diberi oleh
guru lain.
Kes 4: Sikap “awak suruh saya buat, saya akan buat”.
Kes 5: Menunjukkan tanda bersetujuan.
(c) Memerhati tabiat

Data temu mereka
bual Kes 1: Menunjukkan tanda kepuasan.
apabila guru meninggalkan
Temu bual merupakan satuKes 2:teknikMenunjukkan
pengutipan data kepuasan
dengan menemudan bualmulasubjek
kelas
kajian secara langsung. Sebagai aktiviti
sambunglatihan dalam pengutipan data, sila rujuk
bercakap.
alat temu bual berstruktur dalam Jadual
Kes 3:
6.6. Sampel tersebut terdiri daripada lima
Rasa selesa apabila guru meninggalkan kelas.
pelajar Tingkatan 5 yang telah dikenal pasti sebagai penagih dadah. Ketika ini
mereka sedang menjalani Kes 4:
program Menoleh
pemulihanke belakang danselama
mandatori mula bercakap
dua tahun. Temu
bual berstruktur digunakan untuk mengutip maklumat untukbelakangnya.
dengan budak perempuan di menjawab Objektif
Kajian 1 yang diambil Kesdaripada
5: Contoh B: Orientasi
Mula bercakap kepercayaan
dengan orang pelajar
yang berada di yang
menjadi penagih dadah. hadapan.
Jadual 6.6 menunjukkan respons asal yang telah ditranskripsikan ke dalam teks.
Transkripsi dibuat berdasarkan respons yang diberi oleh lima orang subjek yang
telah ditemu bual. Temu bual dibuat dalam bilik kaunseling dadah. Setiap temu bual
mengambil masa 10 minit. Temu bual dijalankan daripada pukul 9.00-10.30 pagi.
Sekiranya anda menjalankan kajian, anda perlu menambah jumlah saiz sampel, sesi
pemerhatian dan soalan yang akan dikemukakan dalam temu bual.
Jadual 6.6: Nota Data daripada Temu Bual Separuh Berstruktur
Respons
Item
(Teks Dipermudahkan)
Apakah perasaan anda Kes 1: Rasa dianiayai oleh rakan; guru terasa mencari
yang menyebabkan anda kesalahan sahaja.
menjadi penagih?
Kes 2: Rasa diketepikan oleh rakan; guru tidak
memahaminya.
Kes 3: Terasa hendak membunuh diri; teman lelaki
meninggalkannya kerana perempuan lain; ibu
bapa mengetepikannya.
Kes 4: Terasa tidak diterima oleh rakan di sekolah; terasa
kesunyian; telah dipelawa oleh penagih dadah
untuk menghadiri satu jamuan.
Kes 5: Terasa hidup di dunia ini tidak bermakna.

Pada fikiran anda apakah Kes 1: Tidak memikir langsung tentang bahaya dadah.
sebab utama anda menjadi
Terasa yang guru tidak memahami dirinya; tidak
seorang penagih?
Kes 2: fikir ibu bapa memahami dirinya sendiri; terasa
bahawa rakannya tidak boleh dipercayai.
Kes 3: Tidak boleh bayangkan rakan lelakinya akan

menjatuhkan maruahnya; ibu bapa tidak
memahami masalahnya dan memikirkan bahawa
dirinya perempuan “tidak baik”.
Kes 4: Terlalu sibuk dengan pemikiran negatif dan
perkara yang tidak baik dan halangan; rakan tidak
boleh dipercayai.
Kes 5: Memarahi diri sendiri kerana tidak membantu
rakan pada masa lalu; tidak dapat memikir mencari
jalan mendapatkan rakan baru yang bukan penagih
dadah.
ANALISIS DATA
6.3
Anda telah pun melalui proses pengutipan data melalui pemerhatian dan temu bual subjek
kajian anda. Anda juga telah membuat penilaian terhadap dokumen- dokumen kajian
anda. Sekarang anda mempunyai timbunan data di tangan anda. Bagaimanakah caranya
anda hendak menyusun dan menganalisis data yang anda dapati itu? Dalam subtopik ini,
perkara berikut akan dibincangkan:
(a) Proses analisis data; dan
(b) Dapatan dan interpretasi.
6.3.1 Proses Menganalisis Data

Analisis melibatkan proses menyusun data. Anda perlu menyusun data asal yang dikutip
dalam bentuk, kategori dan unit deskriptif asas. Tanpa mengambil kira kaedah yang anda
gunakan untuk mengutip data, lima langkah berikut perlu diikuti dalam penganalisisan
data:
(a) Tahap praanalisis;
(b) Tahap kemasan data;
(c) Tahap pameran data;
(d) Tahap verifikasi data; dan
(e) Tahap dapatan (termasuk interpretasi).
Setiap satu daripada lima tahap ini boleh diterjemahkan kepada beberapa item yang akan
anda gunakan sebagai senarai rujukan (sila lihat Jadual 6.7).
Jadual 6.7: Analisis Data untuk Rujukan
Langkah Item Tanda
I Tahap praanalisis
Semua nota lapangan dibaca, disemak, ditingkatkan dan lengkapkan.
Semua nota dilabelkan menurut jenis. Semua nota disusun menurut
urutan tertentu. Data direkodkan seperti yang dikehendaki. Sediakan
dua fotokopi semua nota termasuk yang asal. Pengekodan dan
pengekodan semula respons terbuka dan data yang didokumenkan. Data
komputer dimasukkan dalam sesuatu fail. Mula mengambil nota tema
dan bentuk yang wujud. Pastikan data mudah diakses.
II Tahap kemasan data

Pada tahap kemasan data (data reduction), data ditranskripsikan
dalam pemprosesan kata (word processing) atau dalam format
analisis tekstual menggunakan komputer. Data yang telah
ditranskripsikan dipermudahkan dan bersifat
terfokus.
III Tahap pameran data
Data dipamerkan dalam bentuk jadual, lembaran tanda (tally) dan
rumusan. Data yang dipamerkan perlu menjelaskan analisis atau
tindakan tambahan yang perlu dibuat.
IV Tahap verifikasi data

Triangulasi data digunakan untuk verifikasi pelbagai tindakan analitik
yang diambil untuk mencapai kesimpulan. Semua prosedur yang
membawa kepada kesimpulan dinyatakan dengan tepat. Proses
dokumentasi semua proses penyelidikan dinyatakan dengan tepat.
V Tahap dapatan
Penyemakan dan interpretasi dapatan.
LATIHAN 6.4
6.3.2 Interpretasi Data
Bagi kajian yang dicadangkan dalam Latihan 6.1, nyatakan kaedah triangulasi
Interpretasi
kajianmelibatkan memberi
yang sesuai untuk makna
kajian dan kesignifikanan kepada analisis. Ia
tersebut.
melibatkan penerangan dan penetapan bentuk deskriptif dan penentuan hubungan sesama
bentuk. Melihat semula aktiviti bermakna semasa melakukan interpretasi dan disiminasi.
Jadual 6.8: Rujukan untuk Interpretasi
Item Tanda
Interpretasi
Interpretasi bebas daripada pilih kasih (bias) anda
Interpretasi berdasarkan teori
Interpretasi berdasarkan maklumat
Interpretasi tertakluk kepada prinsip etika yang ketat
(a) Data dokumen

Dalam analisis isi kandungan, pengkaji menilai dokumen atau transkrip dan
kemudian membuat inferens berdasarkan isi kandungan yang didapati daripada
dokumen. Tahap analisis isi kandungan adalah seperti yang berikut:
(i) Data dikutip dan diubah menjadi teks. Contohnya, transkrip daripada nota
kaunseling diubah menjadi teks;
(ii) Teks dilabel dan dikategorikan;
(iii) Berdasarkan label dan kategori, anda akan dapati beberapa tema akan
menjelma;
(iv) Bahan dipilih mengikut kategori dengan mengenal pasti bentuk frasa yang
sama dan tanda serta hubungan dan kesamaan atau perbezaannya; dan
(v) Bahan yang sudah ditapis dinilai mengikut kajian lepas.
(b) Garis panduan untuk analisis isi kandungan

Yang berikut ialah penerangannya:
(i) Anda sendiri perlu membuat keputusan tentang gaya analisis isi kandungan.
Patutkah ia berbentuk kualitatif atau kuantitatif?;
(ii) Adakah anda mahu analisis isi kandungan latent atau manifest? Isi
kandungan manifest merupakan sesuatu yang tidak asli atau mempunyai isi
kandungan permukaan sahaja. Isi kandungan padat pula mempunyai makna
dalaman bagi sesuatu mesej; dan
(iii) Perhatikan perkataan, frasa, ayat atau perenggan dan letakkan semuanya
dalam sesuatu label atau tema.
Jadual 6.9 mengandungi data daripada nota teks yang dikutip daripada lima subjek kajian.
Lihat semula data yang telah dianalisis yang dimuatkan dalam Jadual 6.9 dan cuba beri
interpretasi anda sendiri tentang data tersebut.
Jadual 6.9: Analisis Data dan Kategori Orientasi Kepercayaan Penagih Dadah
Faktor Orientasi Deskripsi Orientasi Dalaman

Deskripsi/Label
Luaran (Descriptors)
Rekod Kaunselor
Sekolah
Rakan/rakan sebaya Ditipu, mudah Suka mencari kesalahan orang, bersandar
terpengaruh, dan pada orang lain, pencapaian rendah, tidak
mempunyai masalah sependapat dengan orang lain, tidak
pembantu. mempunyai arah tuju, kesunyian, tidak
upaya mengarah, mudah melenting,
Ibu bapa Cerewet.
gelisah.
Guru Tidak memahami diri
mereka.
Rekod Kaunselor
Dadah
Penghuni Dibuli oleh penghuni, Tidak sosial, tidak seronok semasa
menyalahkan orang rawatan, tidak memberi kerjasama, terlalu
lain tentang masalah bersandar pada orang lain, kurang
diri sendiri. kemahiran sosial, tidak asertif,
mengasingkan diri, dan salahkan orang
lain.
Ibu bapa Tiada maklumat.
Warden Salahkan warden,
mencari fasal dengan
warden.
Dua rumusan boleh dibuat hasil daripada data yang diperoleh daripada Jadual
6.9. Pertama, faktor dalaman ialah sebab utama lima orang responden menjadi penagih
dadah. Walau bagaimanapun, menurut responden sendiri, mereka berpendapat bahawa
faktor luaran ialah sebab utama mereka terjebak menjadi penagih dadah.
Kedua, terdapat percanggahan maklumat yang dilaporkan oleh responden kepada

kaunselor dan persepsi kaunselor tentang sebab responden menagih dadah. Responden
mempunyai sistem kepercayaan yang berorientasi luaran. Responden percaya faktor
luaranlah yang menyebabkan mereka menjadi penagih.
Dapatan ini diperkukuhkan lagi apabila data triangulasi diambil kira iaitu apabila dua set
data, satu daripada rekod kaunselor sekolah dan satu lagi daripada rekod kaunselor dadah
dibandingkan. Hasilnya, terdapat persetujuan antara kedua-dua dapatan tersebut. Justeru,
berdasarkan dapatan tersebut, kita boleh membuat interpretasi bahawa penagih dadah
mempunyai mekanisme pemikiran yang tidak menentu.
(c) Data temu bual

Data daripada temu bual berstruktur seperti yang terdapat dalam Jadual
6.10 digunakan untuk menganalisis orientasi kepercayaan penagih dadah.
Jadual 6.10: Analisis Data daripada Temu Bual Berstruktur untuk

Orientasi Kepercayaan Penagih Dadah
Orientasi Luaran Orientasi Dalaman

Rakan/rakan sebaya Kesunyian dan perlu
Dianiaya oleh rakan, ditinggalkan rakan lelaki, dijemput oleh kawan supaya diterima
penagih dadah untuk menghadiri majlis sosial, rakan yang tidak dengan mudah.
boleh dipercayai, dijatuhkan maruah oleh rakan.
Ibu bapa
Disingkir oleh ibu bapa, ibu bapa tidak perasaan
terhadap anak.
Guru
Guru selalu mencari kesalahan, selalu berleter, guru tidak
memahami mereka.
Analisis daripada temu bual menunjukkan penagih percaya bahawa faktor luaran
ialah penyebab utama mereka menjadi penagih. Penemuan yang dihasilkan ini
sama sahaja dengan penemuan yang didapati daripada penelitian dokumen.
(d) Data pemerhatian

Analisis ini dihasilkan berdasarkan data dalam Jadual 6.11.
Jadual 6.11: Analisis Data daripada Pemerhatian Berstruktur untuk Ciri Tabiat
Pemonteng ketika Berada dalam Kelas
Item Nota Pemerhatian
Tabiat Pro- Tabiat Tabiat Anti-pembelajaran.

pembelajaran. pembelajaran
Neutral.
Tabiat yang diperhatikan Tiada. Tiada. Mimpi pada siang hari, bercakap
sebelum guru memasuki dan berjalan ke sana sini.
kelas.
Tabiat yang diperhatikan Tiada. Tiada. Secara tidak senang memerhati

semasa guru memasuki guru, sambung bercakap,
kelas. berjalan, sambil
membaca tabloid.
Tabiat yang diperhatikan Beri perhatian, Beri perhatian Tidak beri perhatian, mimpi
ketika guru mengajar. ambil nota. sekali sekala. pada siang hari, baca tabloid,
ganggu orang lain.
Tabiat yang diperhatikan Boleh menjawab Cuba mengambil Tidak berminat, tidak peduli.
apabila diminta soalan. hati guru.
menjawab
soalan.
Tabiat yang diperhatikan Sukacita Patuh kepada Tidak peduli, tidak ada masa
apabila guru memberi mendapat peraturan, bantahan untuk kerja rumah.
kerja rumah. kerja rumah. kerana terlalu
banyak kerja rumah.
Tabiat yang diperhatikan Tiada. Tiada. Merasa kepuasan, terus

apabila guru bercakap, suka melihat guru
meninggalkan meninggalkan kelas.
kelas.
Sebagai kesimpulan, daripada data pemerhatian kita boleh menyatakan bahawa

pemonteng mempunyai ciri-ciri tingkah laku anti-pembelajaran lebih tinggi daripada
tingkah laku pro-pembelajaran. Kesahihan kesimpulan ini boleh disahkan melalui
triangulasi teori.
LATIHAN 6.5
 Dalam mana-mana kajian kualitatif, isu pengenalan pengkaji sering diketengahkan.
Isu Bagi kajian rapat
lain berkait yang dengan
dicadangkan
aktivitidalam Latihan 6.1, nyatakan kesimpulan yang
pengkaji.
mungkin dan bagaimana kesahihannya dapat dibuktikan.
 Beberapa isu perundangan dan profesional serta isu etika juga perlu diketengahkan.
 Strategi dan teknik mengutip dan menganalisa data dibincangkan.
1. Anda telah didedahkan kepada kajian kuantitatif dan kualitatif. Apakah perbezaan
dari segi tujuan antara dua jenis kajian ini?
Kebolehpercayaan Temu bual
2. Terdapat beberapa bentuk kajian kualitatif.
Kesahan Jelaskan dengan ringkas bentuk kajian
Triangulasi
lapangan.
Pemerhatian
3. Selepas data melalui proses praanalisis, pengkaji perlu mengemaskan data yang
dikutip. Jelaskan apa yang anda faham tentang maksud “mengemas data”.
4. Gunakan kantin sekolah anda sebagai tempat anda memerhati tingkah laku pelajar-
pelajar anda selama seminggu. Sebagai pengkaji, jelaskan perkara berikut:
(a) Pilih satu tingkah laku yang ingin diperhatikan.
(b) Jelaskan alat kajian yang boleh digunakan untuk mencerap tingkah laku ini.
(c) Jelaskan bagaimana data kajian dianalisis.
Topik Kajian
Kuantitatif
7
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mengungkapkan serta mereka cipta kajian kuantitatif;
2. Mereka bentuk kajian kuantitatif dalam konteks pengajaran dan
pembelajaran;
3. Membangunkan alat kajian yang akan digunakan dalam kajian;
4. Menyatakan prosedur mengutip data kajian kuantitatif; dan
5. Menerangkan langkah-langkah penjelmaan data dalam kajian kuantitatif.
PENGENALAN
Anda mungkin telah membuat persiapan untuk kajian anda seperti membentuk persoalan
kajian, mengenal pasti senarai bacaan dan merancang tinjauan literatur anda. Dalam topik
ini, anda akan cuba meninjau secara lebih mendalam berhubung dengan kajian kuantitatif.
Dalam kajian kuantitatif, anda perlu mengutip data mentah untuk memperoleh kuantiti
yang diperlukan bagi menjawab soalan kajian anda. Anda perlu berhati-hati semasa anda
mengutip data disebabkan ketepatan dan kesahihan kesimpulan kajian itu amat
bergantung pada ketepatan data tanpa sebarang ralat daripada alat kajian atau pengutip
data. Kaedah dan teknik menganalisis data juga harus diberikan perhatian supaya dapatan
kajian adalah sah.
TOPIK 7 KAJIAN KUANTITATIF 129
REKA BENTUK DAN ALAT KAJIAN

7.1
Kajian kuantitatif secara umumnya cuba mengukur secara kuantitatif hubungan antara
variabel tak bersandar dengan variabel bersandar yang dikenali juga sebagai variabel hasil
(outcome variable). Variabel ialah kuantiti yang diukur daripada subjek kajian anda
seperti pelajar, guru pelatih, tutor atau ibu bapa. Variabel boleh mewakili ciri-ciri fizikal
pelajar seperti berat badan, tinggi, jantina atau perkara yang kita ingin tahu seperti
prestasi kesukanan, pencapaian sains, ciri-ciri fisiologikal dan psikologikal. Lazimnya,
alat kajian seperti ujian pencapaian, inventori dan soal selidik sering diguna untuk
mengukur variabel tentang ciri atau trait subjek kajian dan hasil pembelajaran. Untuk
mengukur hubungan antara variabel ini, kaedah statistik seperti korelasi, regresi atau
analisis varians boleh digunakan.
7.1.1 Kesahan Dapatan Kajian Kuantitatif

Anda telah mempelajari konsep kebolehpercayaan dan kesahan dalam kursus pengukuran
dan penilaian. Bagaimanapun, untuk mengingat semula konsep- konsep ini, anda boleh
membaca modul tersebut dan berbincang dengan kawan- kawan anda. Dari segi kesahan
dapatan kajian kuantitatif, kita boleh berbincang tentang kesahan dapatan kajian
deskriptif dan eksperimen. Bagi kesahan dapatan kajian eksperimen, Campbell dan
Stanley (1963) menegaskan bahawa kesahan dalaman ialah keperluan asas sesuatu
eksperimen. Di sini, kesahan dalaman bermaksud sejauh mana rawatan (variabel tidak
bersandar) menyumbang kepada hasil eksperimen (variabel bersandar). Terdapat lapan
faktor yang boleh mempengaruhi kesahan dalaman sesuatu eksperimen iaitu:
(a) Sejarah
Peristiwa tertentu yang berlaku antara dua pengukuran yang menjadi rawatan
tambahan kepada eksperimen yang dijalankan.
(b) Kematangan
Proses dalaman subjek mengikut tempoh masa (maturation) seperti kecerdasan.
(c) Pengujian
Kesan ujian pertama ke atas skor ujian kedua.
(d) Alat
Perubahan kalibrasi (calibration) alat ukuran, pertukaran pemerhati atau pemeriksa
ujian boleh menyebabkan perubahan skor yang diperoleh.
130 TOPIK 7 KAJIAN KUANTITATIF
(e) Regresi Statistik

Analisis yang dibuat berasaskan kumpulan yang mempunyai skor ekstrim (skor rendah
atau skor tinggi) akan memberikan dapatan kajian yang tidak sah.
(f) Pemilihan
Berlaku bias semasa pemilihan sampel kajian, misalnya, pelajar pandai dipilih untuk
kumpulan eksperimen dan pelajar lemah untuk kumpulan kawalan.
(g) Mortaliti
Kehilangan subjek kajian dalam kumpulan yang dibandingkan, misalnya, subjek
kajian daripada kumpulan eksperimen berpindah sekolah, sakit atau tarik diri.
(h) Interaksi Kedewasaan-pemilihan

Kesan interaksi antara kedewasaan-pemilihan akan mempengaruhi skor akhir
subjek kajian bagi reka bentuk eksperimen kuasi (subjek kajian tidak boleh
dipindahkan).
Selain kesahan dalaman, pengkaji perlu menentukan dapatan kajian mempunyai kesahan
luaran yang tinggi. Di sini, kesahan luaran bermaksud sejauh mana dapatan kajian dapat
digeneralisasikan kepada populasi kajian. Terdapat empat faktor yang boleh
mempengaruhi kesahan luaran sesuatu eksperimen, iaitu:
(a) Kesan Interaksi Pengujian

Peningkatan pencapaian subjek kajian adalah disebabkan oleh mereka dapat
mengingat soalan dan jawapan ujian pra.
(b) Interaksi
Peningkatan/penurunan pencapaian subjek kajian adalah disebabkan oleh kesan
interaksi antara subjek kajian dengan variabel yang dikaji.
(c) Kesan Tindak Balas

Kesan tindak balas (reactive effects) ialah kesan yang hanya wujud dalam suasana
eksperimen tetapi ia tidak wujud dalam suasana biasa (suasana bukan eksperimen).
(d) Gangguan Rawatan Berganda

Kesan pelbagai rawatan terdahulu yang tidak terhapus.
7.1.2 Reka Bentuk Kajian Kuantitatif

Setiap kajian perlu direka bentuk untuk mendapatkan data yang sesuai dengan persoalan
kajian dan agar dapatan kajian menjadi benar atau mempunyai kesahan yang tinggi.
Kajian kuantitatif terdiri daripada dua jenis utama iaitu kajian deskriptif dan kajian
eksperimen. Dalam kajian deskriptif, pengkaji tidak memberi apa-apa rawatan (treatment)
kepada subjek kajian, sebaliknya mengukur variabel kajian seperti yang sedia wujud.
Ukuran biasanya diambil sekali sahaja, walaupun ada kalanya kita perlu mengambil ukuran
beberapa kali, bergantung pada persoalan kajian. Walau bagaimanapun, bagi kajian
eksperimen, rawatan/intervensi perlu diberikan kepada subjek kajian yang ukuran boleh
dibuat sebelum dan selepas rawatan diberikan. Contoh rawatan ialah satu kaedah
pengajaran baru bagi konsep matematik tertentu. Dalam hal ini, ujian boleh digunakan
sebagai alat kajian, dan markah ujian sebelum dan selepas menggunakan kaedah
pengajaran baru boleh diambil. Yang berikut disenaraikan beberapa reka bentuk kajian
kuantitatif.
(a) Reka Bentuk Kajian Deskriptif

(i) Reka bentuk kes (case design);
(ii) Reka bentuk siri-kes (case-series design);
(iii) Reka bentuk silang/keratan lintang (cross-sectional design);
(iv) Reka bentuk kohot atau perspektif (cohort or perspective design); dan
(v) Reka bentuk retrospektif atau kawalan kes (retrospective or case-control
design).
(b) Reka Bentuk Kajian Eksperimen

(i) Reka bentuk tak-berkumpulan-kawalan (no-control-group design): Reka
bentuk praujian-pascaujian-satu-kumpulan (single-group- pretest-posttest
design), reka bentuk siri-masa (time-series design).
(ii) Reka bentuk berkumpulan-kawalan (control-group design): Ia
terdiri daripada
 Reka bentuk berkumpulan-kawalan-pascaujian-sahaja (control-
group-posttest-only design);
 Reka bentuk berkumpulan-kawalan-praujian-pascaujian (control- group-
pretest-posttest design);
 Reka bentuk kumpulan-kawalan-Solomon (Solomon-control-
group design); dan
 Reka bentuk faktorial (factorial design).
Kajian Deskriptif
Kajian deskriptif ialah kajian yang tidak mengenakan apa-apa rawatan kepada subjek
kajian dan biasanya variabel kajian diukur sekali sahaja. Untuk mendapatkan hasil kajian
yang baik, pengkaji biasanya memerlukan sampel yang besar iaitu 100 hingga 1,000
subjek. Reka bentuk kajian deskriptif ditunjukkan dalam Rajah 7.1. Kajian deskriptif
yang paling ringkas ialah kajian satu kes iaitu laporan perlu dibuat bagi satu subjek kajian
sahaja. Kajian yang melibatkan beberapa kes dinamakan kajian kes bersiri. Dalam kajian
silang pula, variabel kajian dicerap sekali sahaja terhadap subjek kajian, dan hubungan
atau perbezaan antara variabel ini dianalisis.
Rajah 7.1: Reka bentuk kajian deskriptif
Dalam kajian kohot atau prospektif, beberapa variabel (seperti tabiat menghisap rokok)
diukur pada awal kajian, kemudian selepas beberapa ketika, hasil/kesannya (seperti sakit
jantung) ditentukan. Kajian retrospektif atau kes- kawalan pula membandingkan subjek
kajian yang mempunyai ciri tertentu (seperti berpenyakit kanser) dengan subjek kajian
yang tidak mempunyai ciri tersebut (tidak berpenyakit kanser) sebagai kumpulan kawalan
dengan menggunakan variabel penyebab kepada variabel hasil (seperti bilangan rokok
dihisap sehari). Kajian kes kawalan dinamakan juga kajian retrospektif sebab kajian ini
berfokus kepada keadaan masa lalu yang boleh menyebabkan sesuatu kes/hasil berlaku.
Satu contoh lain kajian kes kawalan ialah melihat prestasi subjek kajian yang menerima
latihan berbanding dengan subjek yang tidak menerima latihan.
Masalah utama kajian deskriptif ialah menentukan variabel yang menjadi penyebab
kepada sesuatu hasil/kesan disebabkan terdapat beberapa variabel lain yang turut
mempengaruhi hasil/kesan tersebut. Bagi mengatasi masalah ini, kita perlu mengawal
variabel tersebut seperti memastikan semua subjek mempunyai atribut lain yang sama
(misalnya umur, jantina, kecerdasan). Selain itu, kita boleh juga menggunakan kaedah
statistik untuk “membuang” kesan variabel yang tidak dikaji. Reka bentuk kajian
deskriptif akan memberikan bukti yang berbeza tentang hubungan sebab-kesan antara
variabel. Kajian kes dan siri kes merupakan kajian yang paling lemah untuk tujuan ini.
Kajian silang dan kumpulan kawalan pula hanya dapat menunjukkan sama ada terdapat
hubungan antara variabel tetapi tidak dapat menunjukkan hubungan sebab- kesan. Ia
hanya menunjukkan kemungkinan wujud hubungan sebab-kesan yang boleh meyakinkan
kita untuk menggunakan reka bentuk yang lebih baik seperti reka bentuk eksperimen.
Kajian prospektif adalah lebih sukar dan memakan masa untuk dilaksanakan, tetapi ia
lebih meyakinkan untuk menunjukkan wujudnya hubungan sebab kesan.
LATIHAN 7.1
Kajian Eksperimen
Kajian Berikan satu ialah

eksperimen topik kajian
kajian kuantitatif. Nyatakan objektif
iaitu sekurang-kurangnya satudan persoalan
variabel kajiannya.
tidak bersandar
(atau variabel eksperimen), secara sengaja, dimanipulasikan oleh pengkaji. Kajian ini
dibuat untuk menentukan sebab kepada sesuatu kesan, misalnya sebab seseorang pelajar
itu mencapai pencapaian cemerlang. Reka bentuk kajian eksperimen ditunjukkan dalam
Rajah 7.2. Reka bentuk ini memerlukan kita merancang dengan teliti apa yang perlu kita
buat sebelum kajian sebenar dijalankan. Contohnya, variabel eksperimen hendaklah
ditakrifkan dengan jelas, begitu juga dengan kaedah mengukur dan masa untuk mengukur
variabel ini.
Rajah 7.2: Reka bentuk kajian eksperimen
Reka bentuk kajian eksperimen terdiri daripada dua jenis iaitu:

(i) Reka bentuk tidak-berkumpulan-kawalan; dan
(ii) Reka bentuk berkumpulan-kawalan.
Dalam reka bentuk tidak-berkumpulan-kawalan, kajian dijalankan ke atas satu kumpulan

subjek kajian sahaja. Salah satu daripada reka bentuk ini ialah reka bentuk praujian-
pascaujian-satu-kumpulan. Dalam ini, praujian diberikan sebelum rawatan diberikan
kepada subjek kajian, sementara pascaujian diberikan selepas rawatan diberikan. Satu
contoh mudah ialah ujian bahasa Inggeris diberikan sebelum pelajar diajar oleh guru
dengan menggunakan kaedah mengajar tertentu (rawatan) dan pascaujian (iaitu
menggunakan praujian yang sama) diberikan selepas guru mengajar.
Lanjutan kepada reka bentuk ini ialah reka bentuk siri-masa (yang juga dikenali sebagai
reka bentuk “longitudinal”/ukuran berulang) iaitu data kajian dikutip daripada subjek
kajian yang sama beberapa kali selepas rawatan diberikan (atau rawatan diberikan antara
dua ukuran). Sebagai contoh, selepas pelajar diajar dengan menggunakan kaedah
mengajar tertentu, mereka diberi ujian bulanan selama enam bulan. Markah pelajar ini
dikutip dan dianalisis. Walau bagaimanapun, kedua-dua reka bentuk ini mempunyai
kelemahan iaitu ia mungkin gagal membuktikan bahawa perubahan yang berlaku
(misalnya, markah meningkat) adalah disebabkan oleh rawatan (misalnya, kaedah
mengajar) apabila terdapat faktor-faktor lain (misalnya, kelas tuisyen) yang turut
mempengaruhi kesan rawatan.
Walau bagaimanapun, reka bentuk „pindah silang‰ (crossover design) boleh mengatasi
masalah ini iaitu subjek kajian menerima dua rawatan secara berurutan, iaitu rawatan
kedua diberikan selepas rawatan pertama. Di sini, rawatan pertama merupakan rawatan
sebenar (misalnya, kaedah mengajar), sementara rawatan kedua dianggap sebagai
rawatan kawalan (misalnya, kelas tuisyen). Hasil kedua-dua rawatan ini diukur dan
dibandingkan untuk menentukan kesan rawatan sebenar. Dalam sesetengah kajian, reka
bentuk pindah silang berganda yang melibatkan beberapa rawatan, boleh digunakan.
Kita berubah pula kepada reka bentuk eksperimen berkumpulan-kawalan. Biasanya

dalam reka bentuk ini, subjek kajian dibahagikan kepada dua kumpulan secara rawak
yang satu kumpulan tidak diberikan rawatan atau diberikan rawatan kawalan (kumpulan
kawalan), sementara satu kumpulan lagi (kumpulan eksperimen) diberikan rawatan
sebenar. Ukuran terhadap variabel eksperimen dibuat sebelum dan selepas rawatan
diberikan. Perbezaan antara ukuran subjek kumpulan kawalan dan subjek kumpulan
eksperimen dibandingkan.
Apabila subjek dibahagikan secara rawak, sama ada kepada kumpulan kawalan atau
kumpulan eksperimen, reka bentuk ini dinamakan “cubaan kawalan rawak”
(randomised controlled trial). Pembahagian subjek secara rawak akan mengurangkan
bias semasa pemilihan subjek kepada kumpulan kawalan atau kumpulan eksperimen. Bias
dari segi pemilihan subjek kajian akan menjadikan dapatan kajian tidak sah. Sekiranya
subjek kajian tidak dapat mengenal pasti rawatan yang diberikan, reka bentuk ini
dinamakan “cubaan kawalan rabun tunggal” (single-blind-controlled trial) seperti
yang ditunjukkan dalam Rajah 7.3. Rawatan kawalan ini dinamakan „plasebo‰
(placebo). Reka bentuk ini boleh mengurangkan kesan plasebo kepada subjek kajian,
iaitu memberi respons yang berbeza apabila subjek mengetahui mereka diberikan rawatan
yang berbeza (misalnya, memberi kaedah belajar tertentu kepada satu kumpulan dan tidak
memberi sebarang kaedah belajar kepada kumpulan lain).
Rajah 7.3: Reka bentuk cubaan-kawalan-rabun
Terdapat satu lagi reka bentuk kajian yang boleh mengatasi masalah bias dalam kalangan
subjek kajian dan juga dalam kalangan pengkaji sendiri. Pengkaji boleh bias terhadap
sesuatu kumpulan kajian, misalnya, memberi layanan yang lebih kepada kumpulan
eksperimen. Dalam reka bentuk “cubaan kawalan-rabun- berganda” (double-blind-
control trial) seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.3, selain subjek kajian tidak dapat
mengenal pasti rawatan yang diterima, pengkaji juga tidak mengetahui rawatan yang
diberikan kepada subjek kajian. Pengkaji hanya mengetahui rawatan yang diberikan
kepada subjek kajian hanya selepas semua ukuran diambil. Sebenarnya “merabunkan”
pengkaji adalah penting untuk mengelak pengkaji daripada membezakan layanan kepada
subjek kajian dalam kumpulan tertentu.
Seterusnya, terdapat reka bentuk kumpulan-kawalan-Solomon yang terbahagi kepada dua

reka bentuk iaitu reka bentuk dua-kumpulan-kawalan dan reka bentuk tiga-kumpulan-
kawalan. Reka bentuk kumpulan-kawalan-Solomon merupakan gabungan antara reka
bentuk kumpulan-kawalan-pascaujian-sahaja dengan kumpulan-kawalan-praujian-
pascaujian. Reka bentuk dua-kumpulan- kawalan-Solomon serta tiga-kumpulan-kawalan-
Solomon serta perbandingan dengan reka bentuk berkumpulan-kawalan-praujian-
pascaujian dijelaskan dalam Jadual 7.1. Reka bentuk berkumpulan-kawalan-praujian-
pascaujian mungkin tidak dapat mengawal kesan sejarah, kematangan dan praujian,
sementara reka bentuk Solomon-dua-kumpulan kawalan boleh mengawal kesan praujian
dengan menggunakan Kumpulan Kawalan 2. Reka bentuk Solomon-tiga- kumpulan-
kawalan pula dapat mengawal kesan praujian, sejarah dan kematangan dengan
menggunakan Kumpulan Kawalan 2 dan Kumpulan Kawalan 3.
Jadual 7.1: Reka bentuk Praujian-pascaujian dan Reka Bentuk Solomon
Reka Bentuk Kumpulan Tindakan

Berkumpulan- Kumpulan 1: Eksperimen Praujian-rawatan-pascaujian
kawalan-praujian-
pascaujian Kumpulan 2: Kawalan Praujian-tiada rawatan-pascaujian
Solomon-dua- Kumpulan 1: Eksperimen Praujian-rawatan-pascaujian
kumpulan-kawalan
Kumpulan 2: Kawalan 1 Praujian-tiada rawatan-pascaujian
Kumpulan 3: Kawalan 2 Tiada praujian-rawatan-pascaujian
Solomon-tiga- Kumpulan 1: Eksperimen Praujian-rawatan-pascaujian
kumpulan-kawalan
Kumpulan 2: Kawalan 1 Praujian-tiada rawatan-pascaujian
Kumpulan 3: Kawalan 2 Tiada praujian-rawatan-pascaujian
Kumpulan 4: Kawalan 3 Tiada praujian-tiada rawatan- pascaujian
Seterusnya, reka bentuk faktorial pula melibatkan dua atau variabel tidak bersandar dalam reka
bentuk yang sama. Setiap variabel tak bersandar ini mempunyai beberapa aras, misalnya kaedah
mengajar boleh dibahagikan kepada tiga aras iaitu Kaedah A: Kuliah, Kaedah B: Perbincangan
dan Kaedah C: Bacaan. Kita boleh mengkaji jenis mata pelajaran sebagai variabel tak bersandar
kedua yang mempunyai tiga aras juga iaitu Jenis A: Bahasa, Jenis B: Sains Sosial dan Jenis C:
Teknikal. Reka bentuk faktorial mengambil kira kombinasi aras kaedah mengajar dan jenis mata
pelajaran iaitu sebanyak 3  3 kombinasi semuanya atau sembilan sel. Dalam contoh ini, sel
tersebut ialah:
(i) Kaedah A-jenis A;
(ii) Kaedah A-jenis B;
(iii) Kaedah A-jenis C;
(iv) Kaedah B-jenis A;
(v) Kaedah B-jenis B;
(vi) Kaedah B-jenis C;
(vii) Kaedah C-jenis A;
(viii) Kaedah C-jenis B; dan
(ix) Kaedah C-jenis C.
LATIHAN 7.2
PENGUTIPAN DATA
7.2Nyatakan reka bentuk kajian yang sesuai untuk topik dan objektif kajian yang
anda pilih dalam Latihan 7.1.
Kajian kuantitatif biasanya menggunakan pelbagai alat kajian untuk mengutip data. Ia
termasuklah ujian pencapaian, skor peperiksaan, soal selidik, inventori, senarai semak
dan jadual cerapan. Bahagian ini membincangkan soal selidik dan inventori iaitu dua alat
yang lazim digunakan dalam kajian kuantitatif.
7.2.1 Soal Selidik

Soal selidik ditakrifkan sebagai satu set soalan bercetak yang digunakan untuk
mengutip/memperoleh data kajian secara laporan kendiri daripada subjek/responden
kajian. Soal selidik yang berkesan bergantung pada kebijaksanaan dalam membina set
item. Penggunaan bahasa yang mudah, ringkas dan terfokus (tidak mengelirukan
responden) digalakkan. Bentuk item terbuka membolehkan responden menyatakan
jawapan dengan menggunakan bahasa tersendiri. Item boleh juga diberikan dalam bentuk
beberapa pilihan untuk memberi peluang kepada responden memilih satu atau lebih
jawapan yang sesuai (misalnya, mata pelajaran yang diminati). Ciri bentuk ini boleh
mengurangkan variasi antara responden disebabkan responden hanya memilih jawapan
yang diberi. Secara prinsipnya, biarlah kita mengambil masa yang lebih panjang untuk
membina soal selidik yang akhirnya dapat mengurangkan masa responden menjawab,
memudahkan kita menyediakan jadual data dan mentafsirnya kemudian.
Data yang diperoleh melalui soal selidik biasanya mengandungi. Antaranya, latar
belakang responden, fakta pengetahuan, pendapat dan pandangan. Yang berikut diberikan
langkah-langkah dalam membina soal selidik:
(a) Membangunkan item;
(b) Menyediakan tatacara analisis yang sesuai;
(c) Menjalankan ujian rintis untuk menguji kesesuaian item;
(d) Memperbaiki item selepas maklum balas daripada ujian rintis; dan
(e) Memberi latihan kepada penemu duga atau pengutip data.
Dalam kajian kuantitatif, langkah utama sebelum mengutip data ialah membina alat
kajian yang perlu disesuaikan dengan objektif kajian. Bagi kajian yang menggunakan soal
selidik dan temu bual, kita perlu tahu latar belakang responden untuk digunakan dalam
penganalisisan data. Selain itu, kita juga perlu melatih pengutip data menggunakan alat
kajian dalam situasi sebenar. Langkah kedua ialah merancang bagaimana mengira skor
variabel kajian daripada data mentah yang dikutip dan juga kaedah menganalisis data ini.
Langkah ketiga ialah menjalankan ujian rintis terhadap draf item soal selidik dengan
menggunakan responden yang sama dengan sampel kajian. Ujian rintis diperlukan untuk
mendapatkan maklum balas tentang kesesuaian item yang dibina. Yang berikut diberikan
contoh soal selidik.
Soal Selidik Persepsi Guru
Soal selidik ini mungkin tidak memerlukan penemubual, ia boleh diisi sendiri oleh
responden. Ia dibina untuk memperoleh pendapat atau pandangan guru tentang masalah
yang dihadapi oleh mereka semasa mengajar sains di sekolah menengah menggunakan
kurikulum sedia ada. Aspek berikut mungkin boleh dimasukkan dalam soal selidik anda:
(a) Kecukupan topik untuk diajar;
(b) Kecukupan bahan mengajar;
(c) Kesesuaian bahan mengajar;
(d) Minat pelajar terhadap topik yang diajar; dan
(e) Cadangan untuk penambahbaikan.
Guru sebagai responden boleh diminta merekodkan pemerhatian yang dibuat selepas
setiap pengajaran dalam bentuk nota. Selepas tamat pengajaran satu topik yang terdiri
daripada beberapa pelajaran, guru akan memasukkan responsnya dalam borang ringkasan.
Borang ini harus diisi dengan teliti untuk mengelakkan daripada sebarang kesilapan, di
samping mengisinya dengan lengkap. Yang berikut diberikan kriteria borang dan soal
selidik:
(a) Borang hendaklah ringkas dan padat serta mengandungi bilangan ciri yang sesuai dan
mencukupi untuk mendapatkan maklumat yang diperlukan;
(b) Paparan muka borang biarlah mempunyai reka bentuk yang menarik;
(c) Item perlu ringkas dan jelas;
(d) Elakkan daripada ciri yang boleh menaikkan “perasaan/emosi yang kuat” yang
boleh mendorong kepada jawapan yang tidak tepat; dan
(e) Bagi kerahsiaan maklumat, nama responden tidak dimasukkan dalam borang soal
selidik, melainkan ia sangat diperlukan. Keprihatinan ini menggalakkan responden
untuk memberi jawapan yang tepat bagi maklumat yang dirahsiakan.
Soal Selidik Persepsi terhadap Sains
Dalam Jadual 7.2 berikut diberikan sebahagian daripada soal selidik tersebut yang dibina
oleh Institut Penyelidikan National Space Biomedical, Texas, USA” untuk membantu
guru mengetahui apakah yang mereka percaya tentang bidang sains. Anda boleh guna
atau buat adaptasi soalan kepada kurikulum sains negara ini dan dapatkan persepsi
pelajar anda terhadap bidang sains. Anda yang berminat sila rujuk kepada laman web
berkenaan.
Soal Selidik Persepsi terhadap Sains
Nama responden:
Nama sekolah:
Bandar:
Tingkatan:
Mata pelajaran: Waktu kelas
Yang berikut diberikan pernyataan berkenaan dengan bidang sains. Sila baca dan
tandakan “/” pada lajur yang diberikan untuk item yang terbaik menerangkan
bidang sains. Tidak ada jawapan yang betul, oleh itu anda hendaklah bersikap jujur dalam
membuat pilihan.
Lajur STS untuk persepsi SANGAT TIDAK SETUJU
Lajur TS untuk persepsi TIDAK SETUJU
Lajur KS untuk persepsi KURANG SETUJU
Lajur S untuk persepsi SETUJU
Lajur SS untuk persepsi SANGAT SETUJU
Lajur TJ untuk persepsi TIADA JAWAPAN
Jadual 7.2: Contoh Soal Selidik berkenaan Bidang Sains
Pernyataan STS TS KS S SS TJ
Sains adalah berguna bagi menyelesaikan masalah

hidup seharian.
Sains ialah sesuatu yang saya sangat suka.

Saya sangat suka tugasan sains yang mudah.
Kerja makmal sains adalah menyeronokkan.
Sains dan teknologi patut menjadi matlamat

negara.
Saya suka membaca bahan bacaan sains.
Hanya sedikit sahaja keperluan sains dalam

kebanyakan kerja.
Ramai orang patut belajar bidang sains.
Kadangkala saya terkehadapan dalam

membaca buku sains.
Kajian eksplorasi angkasa boleh meningkatkan

kesihatan di muka bumi.
Sains sangat berguna dalam memahami dunia

sekarang.
Saya tak suka kepada apa sahaja berkenaan

sains.
Melalui sains, perjalanan di angkasa akan menjadi

lebih selamat.
Sains adalah sangat penting dalam

pembangunan negara.
Perlu mengetahui sains untuk dapat kerja.
Saya suka bercakap dengan orang mengenai sains.
Saya suka cabaran dalam tugasan sains.
Kebanyakan idea dalam sains tidak berguna.
Sains adalah satu daripada mata pelajaran

kegemaran saya.
Sumber: http://www.coe.tamu.edu
LATIHAN 7.3
7.2.2 Inventori
Huraikan alat kajian yang sesuai digunakan bagi kajian yang dipilih dalam
Inventori ialah7.1.
Latihan satu set soal selidik yang dibina dan diuji untuk mengukur satu
konstruk/ciri psikologi tertentu seseorang individu seperti minat, sikap dan sebagainya.
Inventori sikap, misalnya, digunakan untuk mengukur pendirian/perasaan seseorang
terhadap idea, prosedur, tugas dan sebagainya. Inventori sikap digunakan untuk
mengukur intensiti perasaan seseorang yang wujud dalam bentuk selanjar (continuous).
Inventori sikap yang spesifik biasanya lebih sukar diperoleh berbanding ujian pencapaian
disebabkan inventori sikap biasanya lebih mengkhusus kepada sikap tertentu berbanding
dengan pencapaian akademik.
(a) Skala Likert

Ia merupakan satu skala nombor integer yang mempunyai sama selangnya. Pada
dasarnya, pengkaji boleh memilih nombor integer bagi mewakili nilai sesuatu
variabel yang biasanya antara satu hingga lima seperti yang ditunjukkan dalam
Jadual 7.3.
Jadual 7.3: Contoh Skala Likert
Variabel Tahap Nilai Skala Likert
(a) Tahap kepuasan Sangat tidak puas hati 1

Tidak puas hati 2
Sederhana puas hati 3
Puas hati 4
Sangat puas hati 5
(b) Tahap persetujuan Sangat tidak setuju 1

Tidak setuju 2
Sederhana setuju 3
Setuju 4
Sangat setuju 5
(c) Prestasi pelajar Sangat lemah 1

Lemah 2
Sederhana 3
Baik 4
Cemerlang 5
Biasanya, pengkaji akan menyenaraikan pernyataan positif dengan nilai “5” menunjukkan
tahap “Sangat setuju” dan nilai “1” menunjukkan tahap “Sangat tidak setuju” terhadap
pernyataan yang diberikan. Sebagai contoh, pelajar mungkin ditanya tentang tahap
kepuasan terhadap sesi tutorial di salah sebuah Pusat Pembelajaran Tempatan (PPT).
Maka skala Likert (a) dalam Jadual 7.3 adalah sesuai mewakili tahap kepuasan pelajar.
Contoh pernyataan positif bagi variabel ini ialah “Tutor saya dapat menjelaskan
kandungan modul dengan baik”. Kadangkala, pengkaji akan memberikan beberapa
pernyataan negatif dengan nilai “5” menunjukkan tahap “Sangat setuju” dan nilai “1”
menunjukkan tahap “Sangat tidak setuju” terhadap pernyataan yang diberikan. Contoh
pernyataan negatif ialah “Tutor saya tidak dapat menjelaskan kandungan modul dengan
baik”. Semasa menganalisis data, skor bagi ciri-ciri negatif perlu diubah supaya semua
ciri ini menjadi positif seperti berikut:
Pernyataan dalam Jadual 7.4 ialah hasil daripada cerapan pengkaji ke atas minat responden
terhadap bidang sains. Pernyataan ini boleh membantu anda untuk mengetahui minat
responden terhadap bidang sains.
Jadual 7.4: Inventori Minat dalam Sains
Inventori Minat terhadap Bidang Sains
1. Fikirkan sesuatu yang menarik minat anda tentang haiwan dan tumbuhan.
Saya ingin tahu bagaimana mereka bernafas dalam
udara.
Saya suka melihat burung terbang dan hinggap di pokok.
Saya suka berjalan-jalan di ladang dan taman botani.
Saya suka idea pembedahan haiwan dan tumbuhan.
2. Fikirkan sesuatu yang menarik minat anda tentang gua, gunung berapi, batu-
batan.
Saya suka idea menjelajahi gua-gua.
Saya suka mengambil gambar gunung berapi dan batu- batan.
Saya suka mencari batu-batan dan permata yang banyak
menyimpan rahsia.
Saya suka idea mengumpul batu dan permata yang unik.
3. Adakah perubahan cuaca yang sering berlaku di langit itu menarik minat
anda?
Saya suka memerhatikan perubahan cuaca untuk
mengetahui sama ada hujan akan turun.
Saya suka memerhati petir, hujan dan ribut.
Saya suka kepada awan, ia memayungi kita pada hari panas
terik.
Saya suka membaca cerita puting beliung dan ribut taufan.
4. Fikirkan tentang air. Apakah yang menarik minat anda pada hujan, sungai
dan laut?
Saya suka terjun dan berenang dalam sungai dan laut.
Saya suka berkayuh perahu di sungai dan belayar di laut.
Saya suka berjalan dan bermain dalam hujan.
Saya suka melihat ikan berenang dan makan dalam air sungai.
Bayangkan anda sebagai saintis. Berikan pilihan anda mengikut skala Likert berikut berhubung
dengan masalah global A hingga Q .
1 = Saya berasa sangat tidak gembira mempelajari hal ini. 2 =
Saya berasa tidak gembira mempelajari hal ini.
3 = Saya berasa gembira sedikit mempelajari hal ini. 4 =
Saya berasa gembira mempelajari hal ini.
5 = Saya berasa amat gembira mempelajari hal ini.
A. Masalah global. Skala Likert
B. Tumbuhan herba boleh dijadikan bahan ubatan.
C. Jenis tanah untuk tumbuhan atau tanaman makanan tertentu.
D. Pencemaran udara dan bagaimana kita memeranginya.
E. Pemuliharaan air lautan dan sumber bumi.
F. Mencipta tanaman berkualiti untuk petani.
G. Mengkaji gunung berapi yang mengancam manusia dan haiwan.
H. Mengkaji corak cuaca untuk melindungi tanaman.
I. Memeriksa bekalan air dan kawalan kualiti.
J. Jenis organisma yang hidup di sungai dan laut.
K. Pergerakan tanah daratan dan gunung-ganang.
L. Lapisan ozon untuk bumi dan hidupannya.
M. Kesan penguncupan/pencairan ketulan air batu ke atas lautan.
N. Mengkaji bencana alam untuk membantu peladang.
O. Menjelajah dan mencari kawasan baru sumber asli.
P. Memeriksa pencemaran udara oleh kilang dan kenderaan.
Q. Mengkaji faktor yang memberi kesan kepada kitaran air.
Hasil kajian seperti dilaporkan di atas menunjukkan beberapa aspek berhubung dengan
sains yang boleh ditimbangkan dalam bilik darjah. Perasaan minat terhadap sains harus
dipupuk dan dibangunkan khususnya dalam kalangan pelajar. Berikut diberikan beberapa
bukti bahawa para pelajar terus mempunyai minat dan perasaan ingin tahu tentang sains:
(a) Mereka yakin akan meneruskan kajian dan pembacaan;
(b) Mereka cuba membuat aktiviti sains di rumah;
(c) Mereka berbincang dengan kawan berhubung dengan maklumat yang disampaikan
dalam pameran sains;
(d) Mereka mengambil bahagian secara aktif dalam kerja luar sekolah yang berkait
dengan sains seperti kelab sains;
(e) Mereka menyatakan minat melakukan kajian sains dengan reka bentuknya sendiri;
(f) Mereka menyatakan minat menceburi bidang pekerjaan berkait dengan sains dan
teknologi;
(g) Mereka memperoleh maklumat sains dari pelbagai sumber; dan
(h) Mereka sering memilih topik-topik yang mencabar untuk kajian.
LATIHAN 7.4
7.3 Bagi PENJELMAAN DATA
kajian yang dicadangkan dalam Latihan 7.1, nyatakan apakah faktor yang
boleh mempengaruhi kesahan dapatan kajian ini.
Biasanya alat kajian kuantitatif akan menghasilkan data yang besar saiznya. Sebagai
pengkaji, anda bertanggungjawab untuk mengolah data itu kepada format yang sesuai
dengan kaedah analisis data dan boleh ditafsirkan kemudiannya. Yang berikut ialah dua
proses dalam menganalisis data:
(a) Memproses data daripada borang soal selidik; dan
(b) Memproses data daripada inventori.
Anda perlu mengolah data kepada kategori, peratus, purata dan sisihan piawai. Berikut
ialah langkah-langkah dalam analisis data:
(a) Fasa praanalisis;
(b) Fasa pengurangan saiz data;
(c) Fasa paparan data;
(d) Fasa pengesahan data; dan
(e) Fasa dapatan.
Dalam fasa praanalisis, segala penjelasan tentang variabel kajian hendaklah dibaca dan
difahami, dikemaskinikan dan disempurnakan. Anda mesti yakin
yang pemboleh ubah penting/utama dilabel dengan betul mengikut jenis atau kategori.
Mereka hendaklah disusun tertib mengikut keperluan teori analisis.
7.3.1 Pemprosesan Data

Seperti yang dinyatakan dalam topik lepas, data dikutip dan dikemaskan melalui prosedur
berikut:
(a) Surat memohon kebenaran membuat kajian hendaklah dihantar kepada pentadbir
sekolah berserta dengan surat kebenaran daripada Kementerian Pelajaran;
(b) Selepas mendapat kebenaran daripada pengetua, temu janji hendaklah dibuat
dengan guru kelas untuk membincang jadual waktu bagi anda melakukan kajian.
Maklumat latar belakang kelas juga perlu diketahui sebelum memulakan kajian;
(c) Apabila sampel telah dikenal pasti, borang soal selidik/inventori diedarkan dan
meminta mereka yang berkenaan mengisikannya;
(d) Sebelum analisis dibuat, data mentah yang diperoleh itu hendaklah diproses
terlebih dahulu untuk mendapatkan latar belakang subjek kajian, misalnya, peratus
pelajar mengikut jantina, tahap sosioekonomi ibu bapa, jumlah gaji dan lokasi
sekolah;
(e) Data daripada alat kajian, seperti soal selidik/inventori, perlu diubah kepada skor
variabel kajian. Ini biasanya dibuat dengan menggunakan pengiraan seperti
mengira jumlah atau min item tertentu untuk mengira skor bagi variabel “sikap”.
Jika nilai skor diperoleh secara manual, maka semakan ketepatan harus dilakukan;
dan
(f) Selepas semua maklumat tentang latar belakang subjek kajian dan semua skor
variabel kajian diperoleh, pengkaji boleh mula menganalisis data kajian untuk
menjawab soalan-soalan dan/atau hipotesis kajian. Jika saiz data adalah besar,
bantuan komputer dengan pakej tertentu diperlukan. Data daripada alat kajian
perlu diberikan kod bersama takrifnya (lihat Jadual 7.5). Dengan menggunakan
pakej statistik seperti SPSS, anda boleh menganalisis dengan cepat.
Jadual 7.5: Contoh Pengekodan
Lajur Variabel/Maklumat Nilai Kod
1 Sekolah Bandar = 1, Luar bandar = 2

2 Kelas Baik = 3, Sederhana=2, Lemah = 1
3 Jantina Lelaki = 2, Perempuan = 1
4-5 Pangkat dalam kelas 1, 2, 3, 4, 5 dan lain-lain
6 Penerangan Eksperimen = 2, Tradisional = 1
7-16 Inventori minat 1, 2, 3, 4 dan 5 untuk 10 item
17-19 Markah ujian guru 01 hingga 100
20-21 Skor praujian 01 hingga 25
22-23 Skor pascaujian 01 hingga 25
Apabila fail data telah dijana, pengeditan boleh dilakukan bagi membetulkan ralat
kemasukan data, jika ada. Anda hendaklah membuat keputusan bagaimana menangani
data yang hilang apabila responden tidak memberikan jawapan. Proses ini dinamakan
pembersihan fail data. Selepas itu, analisis dimulakan dengan mendapatkan kekerapan
dan peratusan profil subjek, diikuti dengan kekerapan dan peratusan setiap item dalam
soal selidik atau inventori. Lepas itu dapatkan jadual profil subjek mengikut latar
belakang dan peratusan respons kepada setiap item.
LATIHAN 7.5
 Tujuan kajian kuantitatif ialah untuk menentukan bagaimana satu variabel
Bagi kajian yang
mempengaruhi dicadangkan
variabel lain. dalam Latihan 7.1, nyatakan analisis yang
sesuai digunakan dan kesimpulan yang mungkin bagi kajian ini.
 Kajian kuantitatif terdiri daripada dua jenis iaitu kajian deskriptif yang subjek diukur
sekali sahaja atau kajian eksperimen yang subjek diukur sebelum dan selepas
rawatan.
 Kajian deskriptif biasanya memerlukan sampel saiz yang melebihi 200 subjek kajian
untuk menganggar parameter dengan lebih tepat, misalnya, pekali korelasi antara
beberapa variabel dan reka bentuk eksperimen, khususnya pindah silang memerlukan
sekurang-kurangnya 30 subjek kajian.
 Kesahan kajian eksperimen terdiri daripada dua jenis iaitu kesahan dalaman dan
kesahan luaran. Kesahan dalaman memerlukan kawalan secukupnya terhadap
variabel luaran, prosedur pemilihan, prosedur pengukuran dan lain-lain.
 Bagi kesahan luaran, kawalan yang perlu dibuat ialah mengagihkan subjek kajian
secara rawak kepada kumpulan kawalan dan kumpulan eksperimen.
1. Ada pengkaji yang berpendapat bahawa kajian kuantitatif perlu dilaksanakan

dahulu dan kemudian diikuti oleh kajian kualitatif. Jelaskan logik urutan ini.
Inventori Kajian kuantitatif
2.
KajianTerdapat
deskriptifbeberapa reka bentuk berkumpulan-kawalan.
Plasebo (placebo)Jelaskan bagaimana reka
bentuk Solomon-dua-kumpulan-kawalan mengawal kesan praujian ke atas
Kajianpascaujian.
eksperimen
3. Semasa membina item soal selidik, anda ingin memasukkan beberapa item negatif.
Jelaskan mengapa anda ingin berbuat demikian dan berikan satu contoh item ini.
4. Anda ingin menjalankan kajian hubungan antara minat membaca dalam kalangan
pelajar sekolah dengan umur mereka. Sebagai pengkaji, jelaskan perkara berikut:
(a) Andaikan anda ingin mengkaji pelajar-pelajar sekolah rendah dan menengah.
Pilih satu reka bentuk kajian yang sesuai untuk kajian ini.
(b) Jelaskan alat-alat kajian yang sesuai digunakan untuk mengukur variabel-
variabel kajian ini.
(c) Jelaskan langkah-langkah yang perlu anda ambil, mulai daripada pengutipan
data hingga penyediaan data untuk dianalisis.
Topik Analisis Data
Kuantitatif
8
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menjalankan analisis deskriptif dan menerangkan keputusan analisis;
2. Membentuk pernyataan hipotesis dengan betul;
3. Melakukan pengujian hipotesis ke atas hubungan dan membuat
kesimpulan; dan
4. Melakukan pengujian hipotesis ke atas perbezaan min dan membuat
kesimpulan.
PENGENALAN
Topik ini membincangkan kaedah analisis statistik, termasuk analisis deskriptif,
pengujian hipotesis hubungan dan pengujian hipotesis perbezaan min. Topik yang
berbentuk aplikasi ini memerlukan pelajar memahami asas statistik seperti analisis
deskriptif, taburan min dan varians sampel; biasa menggunakan jadual statistik; mampu
mengira sendiri atau berbantukan komputer; dan memahami pelbagai kaedah statistik.
8.1 ANALISIS DESKRIPTIF

Analisis deskriptif ialah kaedah analisis bagi tujuan menerangkan statistik sampel tanpa
membuat sebarang pentadbiran ke atas parameter populasi.
152 TOPIK 8 ANALISIS DATA KUANTITATIF
8.1.1 Kekerapan dan Kekerapan Relatif

Set data sama ada dari jenis kualitatif atau kuantitatif boleh dipaparkan dalam bentuk
jadual taburan kekerapan seperti pada Jadual 8.1 dan 8.2. Bagi data kualitatif, Jadual 8.1
menunjukkan bagaimana kekerapan yang jumlahnya 80 pelajar itu ditabur kepada
pelbagai kategori. Umpamanya, seramai 40 pelajar ialah pekerja syarikat swasta dan
seramai 10 orang bekerja dengan kerajaan negeri. Manakala untuk data kuantitatif pula,
Jadual 8.2 menunjukkan bagaimana 120 pekerja itu diagihkan kepada empat kelas
pendapatan bulanan. Umpamanya, terdapat 20 orang yang mempunyai pendapatan dalam
kelas RM7,000 hingga RM7,990.
Jadual 8.1: Jenis Pekerjaan Pelajar di Sebuah Pusat Pembelajaran OUM
Jenis Pekerjaan Bilangan Kekerapan Relatif Kekerapan Relatif (%)

Pelajar (f)
Syarikat swasta 40 40/80 = 0.5000 0.5  100 = 50.00
Kerajaan pusat 25 25/80 = 0.3125 0.3125  100 = 31.25
Kerajaan negeri 10 10/80 = 0.1250 0.1250  100 = 12.50
Perniagaan sendiri 5 5/80 = 0.0625 0.0625  100 = 6.25
Jumlah 80 1.000 100
Merujuk kepada Jadual 8.1, “Jenis pekerjaan” ialah contoh variabel kualitatif yang
nilainya (bukan nilai angka) ialah:
(a) Syarikat swasta;
(b) Kerajaan persekutuan;
(c) Kerajaan negeri; dan
(d) Perniagaan sendiri.
Setiap nilai tadi dinamakan juga sebagai kategori. Dalam jadual tadi, setiap kategori
mempunyai kekerapan masing-masing. Kekerapan relatif dan nilainya dalam peratusan
juga diberikan dalam jadual yang sama.
TOPIK 8 ANALISIS DATA KUANTITATIF 153
Jadual 8.2 berikut memaparkan taburan kekerapan variabel kuantitatif iaitu pendapatan
bulanan bagi 120 pekerja. Oleh sebab nilainya pelbagai dan banyak, maka ia dibahagikan
kepada empat kelas gaji bulanan. Kelas pertama adalah dari RM4,000 hingga RM4,990,
manakala kelas ke-4 ialah RM7000 hingga RM7,990. Dalam pernyataan ini, RM4,000
merupakan “had bawah” dan “RM4,990” pula merupakan “had atas” kelas pertama.
Secara umumnya, setiap kelas mempunyai had bawah dan had atas, dan tidak ada dua
kelas bersebelahan itu bertindih antara satu dengan lain. Ini bermaksud, sebagai contoh,
had atas kelas pertama ialah 499 sedang kelas kedua mempunyai had bawah 500. Dengan
demikian, titik tengah antara 499 dengan 500 merupakan sempadan sepunya yang
memastikan kelas pertama tidak bertindih dengan kelas kedua. Begitulah halnya
dengan kelas lain yang dua kelas berjiran dipisahkan oleh sempadan kelas. Oleh itu,
setiap kelas mempunyai titik sempadan bawah dan titik sempadan atas.
Jadual 8.2: Pendapatan Bulanan 120 Orang Pekerja Sebuah Syarikat
Pendapatan Titik Tengah

Bilangan Kekerapan Kekerapan Relatif
Bulanan Kelas
Pekerja Relatif (%)
(RM  10) (RM  10)
400 hingga 499 20 20/120 = 0.167 0.167  100 = 16.7 449.5
500 hingga 599 40 40/120 = 0.333 0.333  100 = 33.3 549.5

600 hingga 699 40 40/120 = 0.333 0.333  100 = 33.3 649.5
700 hingga 799 20 20/120 = 0.167 0.167  100 = 16.7 749.5
Jumlah 120 1.000 100
Dalam jadual yang sama juga diberikan lajur “Titik tengah kelas” yang dihitung seperti
dalam contoh berikut:
Titik tengah kelas = (Had bawah kelas + had atas kelas)/2.
Oleh itu, titik tengah kelas ketiga = (600 + 699)/2 = 649.5 atau RM6,495
Titik tengah kelas ialah nombor penting bagi kelas masing-masing. Mereka mewakili
nombor asal dalam kelas masing-masing dan akan digunakan dalam menghitung anggaran
min dan juga sisihan piawai taburan data tersebut. Tatacara membina jadual taburan
kekerapan data kuantitatif boleh dirujuk kepada sebarang buku teks statistik.
8.1.2 Min dan Sisihan Piawai

Selalunya, penyelidik cuba menerangkan sesuatu taburan data dengan hanya
menggunakan beberapa sukatan penting seperti berikut:
(a) Sukatan kecenderungan memusat

Min, mod, median, kuartil, desil dan persentil, dan lain-lain.
(b) Sukatan serakan

Julat, julat antara kuartil, sisihan piawai, varians, pekali variasi, dan lain- lain.
Sukatan kecenderungan memusat ialah sukatan pada paksi mengufuk yang mengandungi
data atau cerapan. Paksi ini digelar “paksi data”. Setiap sukatan mempunyai tafsiran
pengukuran tertentu yang boleh membantu dalam menerangkan taburan data.
Umpamanya, min yang merupakan purata data adalah berperanan sebagi pusat taburan.
Pada paksi data, min menentukan lokasi sesuatu taburan data. Mod pula merupakan
sukatan pada paksi data di mana ia mempunyai kekerapan paling tinggi. Median ialah
sukatan pada paksi data di mana sebanyak 50% data berada pada lokasi di bawah median
dan 50% lagi berada pada lokasi di atas median. Anda boleh merujuk kepada sebarang
buku teks statistik untuk keterangan lanjut sukatan yang lain.
(a) Min data tak terkumpul

Untuk data yang tidak dikumpulkan kepada beberapa kelas, min diberi seperti yang
berikut:
Min = (Jumlah semua nombor) /(bilangan nombor).
Contoh 8.1
Dapatkan min bagi set cerapan berikut: 50,
30, 40, 60, 20, 45, 35, 55, 65, 70
Min data di atas ialah:
Min = (50 + 30 + 40 + 60 + 20 + 45 + 35 + 55 + 65 + 70) /10 = 47.
(b) Min data terkumpul

Untuk data kuantitatif yang dikumpulkan kepada K kelas, min diberi oleh
iK fxfx  ...  f  x (8.1)

f i  xi
Min  i 1  1 1 2 2 K K
iK
f1  f 2  ...  f K
f i 1
i
Yang x1 , x2 ,..., xK ialah titik tengah kelas masing-masing. Titik tengah ini
dinamakan juga
tanda kelas.
Sementara,
kelas masing-
masing.
Contoh 8.2
Dapatkan min
bagi data dalam
Jadual 8.2.
f1 , f 2 ,..., f K ialah
kekerapan
bagi
Min = (20 x 449.5 + 40 x 549.5 + 40 x 649.5 + 20 x 749.5) / (20 + 40 + 40 + 20)

= RM599.5
Sukatan serakan lazimnya diguna untuk mengukur kepadatan atau serakan data.
Umpamanya, sukatan varians mengukur kepadatan data relatif kepada min
taburan. „Varians„ biasanya digunakan untuk melihat bentuk taburan data.
Bertambah besar nilai varians bermaksud kedudukan data pada paksi data lebih
terserak daripada min. Kecil nilai varians, bermaksud kedudukan data lebih padat.
Sisihan piawai diperoleh dengan mengira punca ganda-dua nilai varians dan
bertanda positif.
Varians bagi data tak terkumpul boleh dihitung dengan rumus berikut:
(i) Untuk populasi:
 x 
x
2
2

 2  N , N ialah bilangan kesemua cerapan;
N
(ii) Untuk sampel:
 x 
x
2
2

S 2  n , n ialah saiz sampel.
n1
Untuk data terkumpul, varians diberikan oleh rumus berikut:

(i) Untuk populasi:
 xf  2
x
f 2
  N N
2
, x titik tengah kelas. N bilangan semua data;
(ii) Untuk sampel:
 K 2
K   fx 
 fx 2   1 
n , x titik tengah kelas. n saiz sampel.
S2 1
n1
Contoh 8.3
Dapatkan varians bagi data dalam Contoh 8.1. Disebabkan semua data
digunakan, kita boleh guna rumus (i).
x 50 30 40 60 20 45 35 55 65 70 Jumlah = 470
x2 2500 900 1600 3600 400 2025 1225 3025 4225 4900 Jumlah = 24400
Daripada rumus (i), varians diberi oleh
 24400  (470)
2
x 
2
x 2
  N
2
= 10 = 231
N 10
Sisihan piawai diberi oleh
   2  231  15.198  15.20
Contoh 8.4
Dapatkan varians bagi data dalam Jadual 8.2.
Data dalam Jadual 8.2 adalah terkumpul kepada K = 4 kelas. Elok

menggunakan rumus (iv).
Bilangan
Tanda Kelas (x) (RM Pekerja fx f x2
x 10)
(f)
449.5 20 8990 4041005
549.5 40 21980 12078010
649.5 40 25980 16874010
749.5 20 14990 11235005
Jumlah 120 71940 44228030
Daripada rumus (iv), varians diberikan oleh

 K
2
44228030  719402
  fx 
K
fx 2   1 n 
S 2 
1 n 1 =
120 1
120 = 9243.697
Sisihan piawai diberi oleh,
S  9243.697  96.14
8.1.3 Korelasi Linear dan Regresi Linear Mudah

Subtopik ini akan membincangkan mengenai korelasi linear dan regresi linear mudah.
(a) Korelasi linear

Korelasi linear digunakan untuk mengukur kekuatan hubungan linear antara dua
variabel. Pekali korelasi untuk populasi menggunakan simbol < (huruf Greek
berbunyi rho) dan untuk sampel menggunakan simbol r. Jadual 8.3, memaparkan
beberapa nilai pekali bersama interpretasinya. Nilai pekali ini berada antara -1
kepada +1; iaitu,
1  ρ  1, dan  1  r  1
Jadual 8.3: Interpretasi Beberapa Nilai Pekali Korelasi
No. Nilai r atau  Penerangan
1. r = –1 Korelasi linear negatif sempurna.

r = +1 Korelasi linear positif sempurna.
2. 1.0  r  0.5 Korelasi linear negatif kuat.
0.5  r  1.0 Korelasi linear positif kuat.
3. 0.5  r  0 Korelasi linear negatif lemah.
0  r  0.5 Korelasi linear positif lemah.
4. r=0 Tiada korelasi linear.
Secara praktik, pekali korelasi populasi lazimnya tidak diketahui. Ia hanya boleh
dianggar menggunakan pekali korelasi sampel yang dikira dengan rumus berikut:
n xy    x (8.2)

r SSxy =
y
SSXX SSYY n x    x  n y  
2
2
2
Contoh 8.5
Jadual berikut memaparkan enam pasang umur suami isteri. Dapatkan pekali
korelasi antara umur mereka.
Umur Suami (tahun) - x 44 56 28 20 34 40
Umur Isteri (tahun) - y 38 50 30 22 32 38

Pasangan x y xy x2 y2
1 44 38 1672 1936 1444
2 56 50 2800 3136 2500
3 28 30 840 784 900
4 20 22 440 400 484
5 34 32 1088 1156 1024
6 40 38 1520 1600 1600
Jumlah 222 210 8360 9012 7952
Daripada Rumus (8.2), maka pekali korelasi diberi oleh
6 8360   222  210 

r  0.85
  9012    222 2
6   7952    210 2
6
Nilai r ini menunjukkan terdapat satu korelasi/hubungan yang kuat antara umur
isteri dan umur suami.
Pekali korelasi r mempunyai sifat berikut:

(i) Nilai r terletak antara + 1 dan - 1, termasuk; atau ditulis: 1  r  1l
 rYX ;
(ii) Pekali korelasi r adalah simetri, bermaksud rXY
(iii) Ia tidak terikat dengan titik asalan X dan Y;
(iv) r = 0, hanya menyatakan tiada hubungan linear antara X dan Y tetapi tidak
menunjukkan X dan Y tidak mempunyai apa-apa hubungan; dan
(v) rXY mengukur hubungan linear sahaja tetapi tidak termasuk kes hubungan tak
linear.
(b) Regresi linear mudah

Analisis Regresi ialah kajian kebersandaran satu variabel ke atas satu atau lebih
variabel lain. Variabel yang pertama dinamakan variabel bersandar dan yang
kemudiannya dinamakan variabel tidak bersandar. Jika nilai variabel ubah tidak
bersandar diberi, model regresi boleh digunakan untuk menganggar atau meramal
nilai variabel bersandar.
Model Regresi Linear Mudah
Katakan Y merupakan variabel bersandar yang regresi ke atas variabel tidak

bersandar X. Maka model regresi linear mudah diberi oleh:
(8.3)
Y  0  1 X  
iaitu: = Angakatap iaitu parameter yang tidak diketahui nilainya,

0 = Pekali regresi iaitu parameter yang tidak diketahui nilainya,
1 = Ralat iaitu variabel rawak.
Ralat ialah ralat daripada pelbagai sumber, seperti berikut:

(i) Kerawakan tingkah laku manusia;
(ii) Ralat pengukuran;
(iii) Ketidaktepatan bentuk fungsi; dan
(iv) Variabel terkeluar disebabkan:
• Teori yang tak sempurna;
• Data tidak dapat diperoleh;
• Dipermudahkan; dan
• Beberapa variabel tidak bersandar mempunyai kesan kecil atau rawak.
Ralat mempunyai sifat kerawakan yang jelas. Sebagai contoh, dikatakan

tidak bersandar dan bertaburan normal piawai dengan min sifar dan
varians  2 iaitu ditulis sebagai N (0,  2 ).
Model regresi yang menganggar Model Regresi (8.3) ialah:

ˆX i ,
ˆ  ˆ0
(8.4)
Yi

1
yang i = 1,2, . . ., n ialah bilangan individu dalam sampel.
in
xi yi  nxy
ˆ1  i1
in
, (8.4a)
x i
2
 nx 2
i1
dan
(8.4b)
ˆ0  y  ˆ x
1
Contoh 8.6
Dapatkan model regresi y ke atas x bagi data sampel dalam Contoh 8.15.
Statistik yang telah diperoleh ialah:
–x = 37, –y = 35, oleh itu
Daripada rumus (8.4a), maka
in
8360  6(37)(35)
 x y  nxy
i i
ˆ  i1

 0.739
(8.5)
1 in
nx 2 9012  6(1369)
 x 2
i
i1
ˆ  y  ˆ x  35  (0.74)(37)  7.62
0 1 (8.6)
Anggaran garis regresi umur isteri regresi ke atas umur suami ialah: Y=
7.62 + 0.74X , 20  X  56. (8.7)
Diberikan umur suami (x) dalam julat seperti pada (8.7), kita boleh menganggar
umur isteri pada sebarang umur suami. Sebagai contoh, umur isteri untuk suami
berumur 35 tahun ialah:
Y = 7.62 + 0.74(35) = 33.5.
Ukuran keserasian model regresi dengan set data yang diberikan dikira sebagai
peratus model ini dapat menjelaskan variasi variabel bersandar (Y), iaitu:
ˆ y   ˆ xy   ny 2
1
R2  0
(8.8)
 y  2 ny 2

Maka keserasian model regresi (8.7) ialah:
R2  7.62 210  0.74 8360  6(1225)  (436.6) /(602)  0.725

7952  6(1225)
Ini bermakna, model regresi (8.7) dapat menjelaskan 72.5% daripada variasi variabel
bersandar (umur isteri), sementara baki variasi sebanyak 27.5% lagi tidak dapat dijelaskan
oleh model ini. Baki variasi ini akan menjadi ralat, .
8.2 PENGUJIAN HIPOTESIS HUBUNGAN

Pengujian hipotesis ialah teknik analisis pentakbiran (inferential analysis) yang boleh
membantu kita menggunakan data sampel untuk mentakbir/menganggar parameter
populasi. Umpamanya, boleh gunakan pekali korelasi sampel untuk menganggar pekali
korelasi populasi. Hipotesis statistik adalah pernyataan andaian nilai yang diberikan
kepada parameter populasi. Andaian nilai ini benar atau tidak benar adalah tertakluk
kepada satu pengujian statistik yang berasaskan kepada maklumat daripada data sampel.
Ada dua jenis pernyataan hipotesis yang lazim digunakan iaitu hipotesis nol dan hipotesis
pilihan.
(a) Hipotesis nol, H0

Ia ialah hipotesis statistik yang menyatakan kesamaan parameter populasi dengan
satu nilai tertentu, atau menyatakan tidak ada perbezaan antara dua parameter
populasi.
(b) Hipotesis Pilihan, H1

Ia ialah hipotesis statistik pelengkap kepada hipotesis nol. Hipotesis ini merupakan
pernyataan yang lazimnya pengkaji ingin mengesahkan kebenarannya.
Contoh ungkapan hipotesis:

(a) Parameter min populasi, 
(i) H0:  = 0, lawannya H1:  = 1, yang 1  0 , (ujian dua hujung);
(ii) H0:  = 0, lawannya H1:  = 1, yang 1 > 0 , (ujian satu hujung kanan);
dan
(iii) H0:  = 0, lawannya H1:  = 1, yang 1 < 0 , (ujian satu hujung kiri);
yang 0 dan 1 merupakan nilai yang diandaikan kepada min populasi itu.
Umpamanya, 0 mewakili min markah peperiksaan akhir setiap tahun, iaitu 40%,
dan 1 mewakili min markah peperiksaan akhir selepas guru menggunakan kaedah
pengajaran baru, iaitu 43%. Maka pernyataan hipotesis (ii) adalah lebih sesuai
untuk pengujian hipotesis berkaitan data ini.
(b) Parameter pekali korelasi populasi

(i) H0:    0 , lawannya H1:   1 , yang 1   0 , ujian dua hujung;
(ii) H0:    0 , lawannya H1:   1 , yang 1   0 , ujian dua hujung;
(iii) H0:    0 , lawannya H1:   1 , yang 1   0 , ujian dua hujung;
 0 dan 1 merupakan nilai-nilai tertentu yang diandaikan.
yang
Pembentukan hipotesis adalah sangat penting dalam pengujian hipotesis.

Umpamanya, pernyataan H1 dapat menentukan jenis ujian dan seterusnya membantu
membentuk rantau penolakan (RP – rejection region) yang betul.
Keputusan Pengujian Berasaskan Nilai p
Analisis data menggunakan pakej statistik tidak menggunakan nilai genting (critical
values) untuk membentuk RP, tetapi menggunakan nilai kebarangkalian
p. Nilai p ini ialah kebarangkalian statistik sampel berbeza daripada parameter populasi
yang diandaikan. Secara umumnya, kita akan tolak H0 pada aras keertian jika nilai p
kecil daripada (p < ). Aras keertian biasanya mengambil nilai 0.01, 0.05, atau 0.10.
Berikut adalah petua membuat keputusan berasaskan nilai p:
(a) Jika nilai p melebihi = 0.10, maka H0 diterima dan kita katakan
keputusan pengujian tidak signifikan pada aras keertian 0.10.
(b) Jika nilai p berada antara = 0.05, dan = 0.10, maka H0 diterima, dan
kita katakan keputusan pengujian tidak signifikan pada aras keertian 0.05.
(c) Jika nilai p berada antara = 0.01, dan = 0.05, maka H0 ditolak, dan
kita katakan keputusan pengujian ialah signifikan pada aras keertian 0.05.
(d) Jika nilai p lebih kecil daripada = 0.01, maka H0 ditolak, dan kita
katakan keputusan pengujian signifikan pada aras keertian 0.01.
Pertalian antara satu pemboleh ubah rawak bersandar dengan satu atau lebih
pemboleh ubah tidak bersandar. Lazimnya berkait dengan analisis regresi.
8.2.1 Analisis Khi Kuasa Dua

Berikut diberikan contoh berhubung dengan pengujian kebersandaran antara dua
variabel, iaitu Kaedah Pengajaran [terdiri daripada tiga kaedah pengajaran] dengan
Prestasi Pelajar [terdiri daripada dua kategori prestasi pelajar]. Data untuk kes seperti ini
biasanya dipaparkan dalam bentuk jadual kontingensi (contingency table) seperti dalam
Jadual 8.4. Angka dalam jadual ini merupakan bilangan pelajar (kekerapan) bagi masing-
masing kombinasi prestasi dan kaedah pengajaran.
Jadual 8.4: Jadual Kontingensi Kekerapan Sebenar
Prestasi Pelajar Kaedah X Kaedah Y Kaedah Z Jumlah Baris
Baik (A) 20 13 12 45
Biasa (B) 40 65 50 155
Jumlah lajur 60 78 62 200
Contoh 8.7
Uji pada aras keertian 5% (0.05) kebersandaran antara kaedah pengajaran dengan
prestasi pelajar bagi data dalam Jadual 8.4.
Langkah Pengiraan Kekerapan Jangkaan
Sebelum memulakan analisis, elok kita mengira kekerapan pelajar yang dijangka bagi
masing-masing sel. Contohnya, untuk sel (A, X) atau sel E11
 E  Jumlah Lajur  Jumlah Baris

Kekerapan jangkaan Jumlah keseluruhan
 (60)
 (45)
/ 200

13.5;
(8.8a)
Maka kekerapan jangkaan bagi E11 ialah 13.5, manakala kekerapan sebenar pada sel ini
(O11) ialah 20.
Dengan demikian, bagi setiap sel ada pasangan Oij dan Eij, i = 1,2; dan j = 1,2,3. Dengan
menggunakan rumus (8.8a), kekerapan jangkaan bagi sel-sel lain boleh dikira seperti
dalam kurungan dalam Jadual 8.5 berikut:
Jadual 8.5: Jadual Kontingensi Kekerapan Jangkaan
Prestasi Pelajar Kaedah X Kaedah Y Kaedah Z Jumlah Baris
Baik (A) 20 (13.5) 13 (17.55) 12 (13.95) 45
Biasa (B) 40 (46.5) 65 (60.45) 50 (48.05) 155
Jumlah lajur 60 78 62 200
Langkah Pengujian Hipotesis
1. Bangunkan Pernyataan Hipotesis
H0: Tiada hubungan antara prestasi pelajar dengan kaedah pengajaran. H1:
Prestasi pelajar bergantung kepada kaedah pengajaran.
2. Pilih Taburan yang Akan Diguna, dan Tentukan Rantau Penolakan Hipotesis.
Guna Taburan Khi Kuasa Dua dengan Darjah Kebebasan  Diberi oleh
 = (R - 1) x (C – 1),
yang R = bilangan baris, dan C = bilangan lajur. Untuk contoh tadi,
 = (2 - 1) x (3 – 1) = 2.
Untuk aras keertian  = 5%, nilai genting daripada sifir taburan khi kuasa
dua ialah  0.05;2 = 5.991. Maka keputusan ujian hipotesis ialah:
2
Tolak H0 jika nilai statistik ujian > 5.991.
3. Statistik Ujian
Statistik ujian diberi oleh:

O  E 2
2 , tertabur khi kuasa dua dengan darjah kebebasan  = 2.
E
yang mana O dan E cerapan dan kekerapan jangkaan bagi masing-masing sel.
Untuk data tadi, nilai statistik ujian ialah:
 2  (20  13.5)2   (12  13.95)2  (40  46.5)2   (50  48.05)2

13.5 13.95 46.5 48.05
... ...
= 5.912
4. Keputusan Pengujian Statistik  2 = 5.912 < = 5.991, maka H0

 0.05;2
2
Oleh sebab nilai statistik ujian

diterima pada aras keertian 5%.
5. Kesimpulan Pengujian
Data sampel mempunyai maklumat yang cukup untuk menyokong bahawa tidak wujud
hubungan antara kaedah pengajaran dengan prestasi pelajar.
8.2.2 Analisis Korelasi Linear

Sekarang kita ingin melakukan pengujian hipotesis ke atas pekali korelasi linear populasi
. Pekali korelasi linear sampel r akan digunakan dalam pengujian ini. Yang berikut
diberikan prosedur pengujian:
1. Bangunkan Pernyataan Hipotesis

H0: <= 0, lawan SATU daripada hipotesis pilihan (ikut kes) berikut.
(i) H1:  > 0, (ujian satu hujung kanan); atau
(ii) H1:  < 0, (ujian satu hujung kiri); atau
(iii) H1:   0, (ujian dua hujung).
2. Pilih Taburan yang akan Diguna dan Tentukan Rantau Penolakan Hipotesis Jika
kedua-dua pemboleh ubah rawak mengikuti taburan normal atau mengikuti satu
taburan yang menghampiri normal, maka statistik ujian mengikuti taburan t
dengan darjah kebebasan  = n-2. Untuk aras keertian
, rantau penolakan hipotesis adalah seperti yang berikut:
Pernyataan H1 Rantau Penolakan
(i) H1:  > 0, (ujian satu hujung kanan) T  t , ,  = n-2
(ii) H1:  < 0, (ujian satu hujung kiri) T  t , ,  = n-2
(iii) H1:   0, (ujian dua hujung) T  t , / 2 ,  = n-2
Dalam jadual tadi, variabel T adalah nilai statistik ujian yang diberikan oleh
rumus seperti dalam Para 2 di bawah. Apabila diketahui nilai n dan ,

maka nilai genting t , boleh didapati daripada buku sifir statistik.
Contohnya, untuk kes hipotesis alternatif, H1: <> 0,  = 0.05, dan n = 6,
daripada buku sifir, diperoleh nilai genting t4,0.05 = 2.1318. Perhatikan di
sini bahawa kedua-dua nilai n dan  perlu diketahui untuk menentukan nilai
genting.
3. Statistik Ujian
Statistik ujian bagi pengujian hipotesis ini adalah:
n 2
, (8.8b)
T  r 1 r
2
Variabel T ini mengikuti taburan t dengan darjah kebebasan n2.

Variabel r dalam ungkapan tersebut ialah pekali korelasi linear sampel.
4. Keputusan Pengujian Statistik

Tolak H0 pada aras keertian jika nilai statistik ujian T memenuhi syarat seperti
dalam jadual pada prosedur 2.
5. Kesimpulan
Terangkan keputusan ujian statistik dalam konteks masalah sebenar.
Contoh 8.8
Merujuk kepada Contoh 8.5, uji pada aras keertian 5% sama ada pekali korelasi populasi
adalah positif.
Daripada Contoh 8.5, telah diperoleh pekali korelasi sampel r = +0.85.
(a) Pernyataan Hipotesis

H0: <= 0, lawan
H1:  > 0, (ujian satu hujung kanan);
(b) Rantau Penolakan

Untuk H1 :  > 0, n=6, guna  = 0.05. Daripada jadual taburan t, diperoleh
nilai genting t4,0.05 = 2.1318. Maka rantau penolakan adalah T T > t4,0.05 =
2.1318.
(c) Statistik Ujian

Nilai statistik ujian bagi pengujian hipotesis ini ialah:
 0.85  3.227.
T  r n 2 62
1 r 2 1 0.7225
Variabel T ini mengikuti taburan t dengan darjah kebebasan:
n2624.
(d) Keputusan Pengujian Statistik

Tolak H0 pada aras keertian <jika nilai statistik ujian T memenuhi syarat seperti
(e) Kesimpulan
Data yang diberi memberikan maklumat yang cukup untuk menyokong bahawa
pekali korelasi populasi bernilai positif.
8.2.3 Analisis Regresi Linear Mudah

Dalam analisis regresi, lazimnya hanya pekali 1 yang perlu dilakukan
pengujian hipotesis. Lima prosedur pengujian dalam 8.2.2 akan digunakan dengan sedikit
penyesuaian berikut:
1. Pernyataan Hipotesis
H0: 1 = 0, lawan SATU daripada hipotesis pilihan (ikut kes) seperti yang
berikut:
(i) H1: 1 > 0, (ujian satu hujung kanan); atau
(ii) H1: 1 < 0, (ujian satu hujung kiri);
(iii) H1: 1  0, (ujian dua hujung).
2. Prosedur 2 dalam 8.2.2 Masih Digunakan dengan 1 Menggantikan .
3. Statistik Ujian
Statistik ujian diberi oleh bagi pengujian hipotesis ini ialah:
ˆ (8.8c)
T  1
s(ˆ1 )
yang mengikut taburan t dengan darjah kebebasan ungkapan   n  2 . Dalam

ini, kuantiti
y 2
 ˆ0  y  ˆ1  xy
s(ˆ )  n  2
1 x 2
 nx 2
ialah sisihan piawai bagi 1 .
4. Keputusan Pengujian Statistik

Tolak H0 pada aras keertian  jika nilai statistik ujian T memenuhi syarat seperti
5. Kesimpulan
Terangkan keputusan ujian statistik dalam konteks masalah sebenar.
Contoh 8.9
Merujuk kepada garis regresi dalam Contoh 8.2, lakukan ujian ke atas pekali regresi 1 ,
sama ada ia bernilai positif. Gunakan aras keertian 5%.

H0: 1 = 0, lawan SATU daripada hipotesis pilihan (ikut kes) seperti yang
berikut.
H1: 1 > 0, (ujian satu hujung kanan).
(b) Rantau Penolakan

Untuk H1: 1 > 0, n = 6, guna <=0.05. Daripada jadual taburan t,
diperoleh nilai genting T > t4,0.05 = 2.1318.
t4,0.05 = 2.1318. Maka rantau penolakan ialah
(c) Statistik Ujian
Statistik ujian bagi pengujian hipotesis ini ialah:
ˆ 1
T 
(8.8c)
s(ˆ1 )
yang mengikuti taburan t dengan darjah kebebasan   n  2 = 4. Dalam ungkapan

ini, kuantiti
7952  (7.62)(210)  (0.74)(8360)

s(ˆ )  6  2  41.35
 0.228
1
9012  6(37)2 798
ialah sisihan piawai bagi taburan pensampelan ialah: 1 . Nilai statistik ujian
T  0.74  3.2456 > t4,0.05 = 2.1318.

0.228
0.74
(d) Keputusan Pengujian Statistik
Oleh sebab nilai statistik ujian T   3.2456 > Nilai genting t4,0.05 =
0.228
2.1318, maka H0 ditolak pada aras keertian 5%.
(e) Kesimpulan Pengujian

Data sampel mempunyai maklumat yang cukup untuk menyokong bahawa garis
regresi mempunyai kecerunan 1 yang positif ( > 0).
8.3
PENGUJIAN HIPOTESIS PERBEZAAN
Ukuran yang diuji dalam analisis ini ialah min bagi dua populasi yang nilainya tidak
diketahui. Katakan min markah peperiksaan akhir populasi pelajar
perempuan ialah 1 . Min markah peperiksaan akhir populasi pelajar lelaki ialah
2 . Lazimnya, 1 dan 2 adalah dua kuantiti yang tidak diketahui. Berikut

diberikan tiga bentuk pernyataan hipotesis yang boleh diuji mengikut masalah yang
dihadapi seperti dalam Jadual 8.6:
Jadual 8.6: Ungkapan Hipotesis Perbezaan
Ungkapan Ungkapan
Ungkapan H1 Ungkapan H0
Bandingan Setara
(a) 1 > 2 , (a) 1 - 2 > 0, (a) H1: 1   2  0 ; (a) H0: 1   2 , (tiada
(kesan positif) kesan)

(b) 1 < 2 , (b) 1 - 2 < 0, (b) H1: 1   2  0 ; (b) H0: 1   2 , (tiada
(kesan negatif) kesan)
(c) 1   2 , (c) 1   2  0 , (kesan (c) H1: 1   2  0 ; (c) H0: 1   2 ,

tak berarah) (tiada kesan)
Umpamanya, pengkaji ingin menguji hipotesis bahawa prestasi peperiksaan akhir pelajar
perempuan adalah lebih baik daripada prestasi pelajar lelaki. Dalam hal ini, pernyataan
hipotesis (a) tadi adalah sesuai yang 1 mewakili min
markah peperiksaan pelajar perempuan dan 2 mewakili min markah
peperiksaan pelajar lelaki. Pengujian yang melibatkan dua populasi biasanya
menggunakan ujian t dan taburan t, sekiranya saiz sampel kecil (n < 30) atau
ujian z dan taburan normal sekiranya saiz sampel besar.
Dalam persoalan kajian tertentu, mungkin melibatkan tiga atau lebih populasi.
Umpamanya, pengkaji ingin membandingkan prestasi pelajar Melayu, Cina dan India
dalam satu peperiksaan tertentu. Dengan mengambil min markah peperiksaan sebagai
ukuran, tiga situasi perbandingan boleh berlaku iaitu
1 > 2 , 1 > 3 , 2 > 3 . Di sini, 1 mewakili min skor peperiksaan pelajar
Melayu, 2 mewakili min skor peperiksaan pelajar Cina, dan 3 mewakili min
skor peperiksaan pelajar India. Hipotesis nol pengujian ini adalah: H0: 1 =
2 = 3 .
Pengujian hipotesis ini melibatkan Analisis Varians (ANOVA). Seterusnya,
untuk menguji perbezaan pasangan min tertentu (misalnya, 1 > 2 , 1 > 3 ,
2 > 3 ), ujian Turkey biasanya digunakan. Walau bagaimanapun, kaedah ini tidak akan
dibincangkan dalam modul ini. Pelajar yang berminat boleh merujuk kepada buku teks
yang lebih mendalam penerangannya.
8.3.1 Perbezaan Min Dua Populasi

Anda sebagai pengkaji mungkin ingin mengetahui kesan kaedah pengajaran baharu
matematik. Pelajar boleh dibahagikan secara rawak kepada dua kumpulan, dengan
Kumpulan 1 bersaiz n1 diajar menggunakan kaedah pengajaran baharu, dan Kumpulan 2
(kumpulan kawalan) bersaiz n2 diajar menggunakan kaedah pengajaran biasa. Tiga
perbezaan min yang mungkin boleh dipertimbangkan seperti dalam Jadual 8.7.
Bagi saiz sampel kecil, ujian t akan digunakan dengan andaian berikut:
(a) Data daripada kedua-dua populasi mengikut taburan normal atau hampir normal;
(b) Saiz sampel kecil (n1< 30 dan n2 < 30);
(c) Kedua-dua sampel adalah tak-bersandar; dan
(d) Sisihan piawai data daripada kedua-dua populasi diandaikan sama (<<=).
Dalam analisis ini, perbezaan min dua populasi ini ( 1 -

2 ) dianggar dengan
menggunakan perbezaan dua min sampel, iaitu B = X 1  X 2 . Variabel B
mengikut taburan t dengan darjah kebebasan   n1  n2  2 , dan mempunyai

min taburan 1 - 2 . Sisihan piawai taburan B adalah seperti yang berikut:
sB  s p 1  1 ,
n1 n2
ialah
yang s p
sp  (n 1 1)s21 (n 2 1)s2 2
n1  n2  2
Dalam ungkapan ini, sampel 1 mempunyai saiz n1, min X1 , dan varians s2 ;
sampel 2 pula mempunyai saiz n 2 , min X 2 , dan varians s22 . Statistik ujian bagi1
hipotesis H0 ialah:
T  x1  x2
sB
yang mengikuti taburan t dengan darjah kebebasan   n1  n2  2 . Contoh
8.10
Satu kaedah mengajar baru konsep matematik telah diberikan kepada Kumpulan 1 yang
terdiri daripada 15 pelajar. Sebagai kumpulan kawalan, Kumpulan 2 yang terdiri daripada
12 pelajar, tidak diberikan kaedah pengajaran baharu. Kedua-dua kumpulan diberikan
peperiksaan yang sama. Pengkaji ingin
mengetahui sama ada kaedah pengajaran baharu dapat meningkatkan prestasi pelajar.
Yang berikut ialah maklumat pensampelan:
x1 = 80, x2 = 70
n1= 15, n2 = 12, s1 = 2, s2 = 3,

H0: 1 = 2 atau 1 - 2 = 0 (Tiada kesan). H1:
1 > 2 atau 1 - 2 > 0 (Kesan positif).
(b) Statistik Ujian

1 + 1  0.964 ,
15 12
s  14(4) +11(9)  2.49 , s  (2.49)
p B
25
3
T  x1  x2  0.964
sB  3.112
(c) Nilai Genting dan Rantau Penolakan

Katakan kita pilih aras keertian   5% , daripada sifir taburan t dengan
  15  12  2 = 25, nilai genting t25,0.05 = 1.7081.
(d) Keputusan Ujian t25,0.05 = 1.7081, maka tolak H0 pada aras keertian
Oleh sebab T = 3.112 >
5%.
(e) Kesimpulan
Kita menyimpulkan bahawa data mempunyai maklumat yang cukup untuk
menyokong wujud kesan positif iaitu kaedah baharu pengajaran boleh
meningkatkan prestasi pelajar.
8.3.2 Perbezaan Min Lebih daripada Dua Populasi

Kita akan menggunakan ANOVA sehala dalam pengujian perbezaan min lebih daripada
dua populasi. ANOVA sehala hanya menganalisis satu faktor sahaja. Misalnya, dalam
menguji kesamaan min skor pelajar yang diajar dengan tiga kaedah pengajaran iaitu
Kaedah A, Kaedah B dan Kaedah C; satu faktor di sini bermaksud, kita hanya menguji
kesan kaedah mengajar ke atas skor pelajar. Faktor lain yang tidak dikaji adalah seperti
keupayaan pelajar atau mata pelajaran. Jika dua faktor diambil kira, maka kita guna
ANOVA dua hala dan seterusnya.
Andaian ANOVA sehala ialah:

(a) Semua populasi dari tempat sampel diambil mengikuti taburan normal atau
mengikuti taburan yang hampir normal;
(b) Semua populasi dari tempat sampel diambil mempunyai varians yang sama; dan
(c) Semua sampel yang diambil dari masing-masing populasi adalah tidak bersandar
antara satu sama lain.
Contoh 8.11
Jadual 8.7 berikut memaparkan sampel markah peperiksaan lima pelajar diambil dari
masing-masing populasi (populasi pelajar diajar dengan Kaedah A, populasi pelajar diajar
dengan Kaedah B, dan populasi pelajar diajar dengan Kaedah C).
Jadual 8.7: ANOVA Sehala Tiga Kumpulan
Kaedah A Kaedah B Kaedah C
50 52 75
70 80 65
52 60 85
65 68 75
85 89 68
Jumlah Jumlah Jumlah

T1 = 322 T2 = 349 T3 = 368
n1 = 50 n2 = 52 n3 = 75
Langkah-langkah untuk ANOVA sehala:
1. Pernyataan Hipotesis
Katakan 1 , 2 dan 3 ialah min skor populasi pelajar bagi masing-
masing kaedah pengajaran. Pernyataan hipotesis ialah:
H0: 1 = 2 = 3 (min skor sama bagi semua kaedah pengajaran)

H1: Bukan semua min skor sama nilainya (sekurang-kurangnya satu pasang
min berbeza).
2. Pilih Taburan yang Digunakan

Oleh sebab kita membandingkan tiga min populasi yang mengikut taburan normal,
maka taburan F digunakan dengan darjah kebebasan  1  k  1 = 3
– 1 = 2, dan  2  n  k = n1 + n2 + n3 - 3 =15 – 3 = 12 yang k ialah bilangan
kumpulan, lajur atau rawatan.
3. Rantau Penolakan
Katakan kita pilih aras keertian   5% , maka daripada jadual taburan F, dengan 
1  k  1 = 2, dan  2  n  k = 12;
F2,12;0.05 = 3.885. Tolak H0 jika nilai statistik ujian F> F2,12;0.05 .
4. Statistik Ujian
Jumlah semua x = T1 + T2 + T3 =  x = 322 + 349 + 368 = 1039,

Jumlah semua x2, x 2
= 502 +⁄.+752 + 682 = 74127,
 3222 3492 3682  10392
SSB   5  5  5  15  231.733
 
 3222 3492 3682 

 74127   5
1945.20,   5   
MSB = SSB/(k-1) = 213.733/2 = 106.8665,
MSW = SSW/(n-k) = 1945.20/12 = 162.1
Statistik ujian,
F = MSB/MSW = 106.8665/162.1 = 0.6593 < F2,12;0.05 = 3.885.
Oleh itu, terima hipotesis nol pada aras keertian 5%.

5. Kesimpulan
Data yang diberi mempunyai maklumat yang cukup untuk menyokong bahawa tiga
kaedah pengajaran memberi kesan yang sama ke atas prestasi pelajar.
 Topik ini menerangkan dengan ringkas tentang analisis data kuantitatif yang
merangkumi analisis deskriptif dan pentakbiran.
 Analisis deskriptif meliputi taburan kekerapan, kekerapan relatif, min, sisihan

piawai, korelasi linear dan regresi linear mudah.
 Seterusnya analisis pentakbiran meliputi pengujian hipotesis hubungan dan

perbezaan menggunakan ujian t, khi kuasa dua dan ujian F.
1. Statistik yang paling mudah ialah kekerapan dan kekerapan relatif. Jelaskan
maksud “peratus kekerapan relatif”.
ANOVA Parameter
2. Hubungan antara dua variabel mungkin Variabel
Deskriptif berbentukkuantitatif
linear atau tidak linear. Jelaskan
Hipotesis
maksud korelasi linear.
3. Kita melakukan ujian statistik dengan membuat beberapa andaian tentang populasi
dan sampel kajian. Apakah andaian bagi ANOVA?
4. Purata jumlah jam belajar seminggu dan pencapaian dalam ujian bulanan
ditunjukkan dalam jadual berikut. Berpandukan data ini, sila jawab soalan- soalan
berikut:
Jumlah jam belajar (x) 2 3 4 5 6 7
Pencapaian (y) 3 4 5 7 8 9
(a) Kira min dan sisihan piawai bagi setiap set data ini.
(b) Kira pekali korelasi linear antara jumlah jam belajar dengan
pencapaian.
(c) Uji hipotesis pilihan: “Wujud hubungan linear positif antara jumlah jam
belajar dengan pencapaian” pada aras keertian 0.05.
Topik Penulisan
Laporan Kajian
9
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menyatakan pelbagai langkah dalam penulisan laporan kajian;
2. Menulis satu laporan kajian; dan
3. Menggunakan sistem APA dalam penulisan laporan kajian.
PENGENALAN
“Anda
Topik iniperlu berhati-hati sekiranya
membincangkan penulisan anda tidak
laporan tahu Kita
kajian. ke mana hendak
membuat anda mengutip
kajian, tuju kerana
data,
jika tersilap anda tidak mungkin sampai ke tempat yang dituju.”
menganalisis data dan menyediakan kertas laporan untuk menerangkan dapatan kajian
tersebut. Biasanya, format/gaya yang digunakan untuk menulis laporan kajian dibuat
mengikut sistem “American Psychological Yogi Berra
Fikir Sejenak
“Sekiranya seseorang itu ingin menulis dengan gaya yang jelas, lebih baik ia
mempunyai pemikiran yang jelas juga; dan sekiranya seseorang itu ingin menulis
dengan gaya yang terpuji, biarlah dirinya sendiri mempunyai pemikiran yang
terpuji.”
Johann Wolfgang von Goethe
TOPIK 9 PENULISAN LAPORAN KAJIAN 179
Association (APA)” atau anda boleh menggunakan sistem “Modern Language

Association (MLA)”. Anda boleh mendapat kedua-dua sistem ini di mana-mana
perpustakaan atau kedai buku. Panduan gaya ini mengandungi ratusan rumus tentang
nahu, sintaksis dan pelan lakarnya. Topik modul ini akan menyentuh kebanyakan subjek
yang dinyatakan dalam kedua-dua buku panduan tersebut.
9.1 GAYA PENULISAN LAPORAN KAJIAN

Bagi menjadi seorang penulis terulung bukanlah mudah tetapi bagi seseorang yang mahu
menjadi masyhur mungkin boleh dicapai. Ada beberapa cadangan yang boleh diikuti,
sekiranya anda mahu menulis kertas yang mempunyai nilai kesusasteraan atau intelek
yang tinggi mutunya. Rajah 9.1 menunjukkan lapan gaya penulisan laporan.
(a) Ambil Berat tentang Struktur Ayat Anda

Menjadi suatu kebiasaan bagi kita mengandaikan bahawa sesuatu ayat yang
kompleks atau yang panjang itu merupakan sesuatu yang simbolik atau tinggi
mutunya. Sebenarnya, pendapat itu salah. Ia adalah kompleks dan sukar difahami.
Yang terbaik adalah sesuatu yang mudah dan yang mempunyai subjek-verba-objek.
Ayat jenis ini adalah yang paling mudah dan baik. Namun, kita perlu mengubah
cara penulisan kerana terlalu pendek pun tidak sedap bunyinya. Oleh itu, kita perlu
selang-seli ayat pendek dan mudah dengan yang panjang dan kompleks, supaya
bunyinya sedap dan lunak. Namun perlu diingat, janganlah pula terlalu banyak jenis
ayat begini.
(b) Tumpukan kepada Kata Kerja Aktif dan Hidup

Jauhi penggunaan ayat pasif. Contohnya, “Kucing tidak disukai oleh banyak
orang” (cats are disliked by many people) ditukar kepada “Ramai orang tidak suka
kucing” (many people dislike cats). Dalam konteks yang sama, kata kerja (made,
jumped, went) adalah lebih baik daripada kata kerja “be” (is, are, were). Secara
amnya, kata kerja aktif/hidup dapat membangkitkan keinginan pelajar untuk belajar.
(c) Gunakan Bahasa Inggeris Piawai

Penggunaan Bahasa Inggeris Pasar lazimnya tidak memberi gambaran yang baik
terhadap penulis, kecuali seseorang itu menulis cerita fiksyen. Bahasa lucah dan
bahasa yang kurang manis tidak boleh diterima dalam penulisan kertas laporan.
180 TOPIK 9 PENULISAN LAPORAN KAJIAN
(d) Kurangkan Ayat Berklausa Adjektif, Adverba atau Frasa

Jauhkan daripada menggunakan terlalu banyak ayat yang mengandungi klausa
adjektif, adverba atau frasa. Ayat pendek seperti dalam frasa „Pada waktu pagi,
kami pergi‰ (in the morning, we went⁄), diikuti oleh koma, boleh diterima.
Jauhkan juga daripada penggunaan ayat yang diakhiri dengan „walau
bagaimanapun‰ (however).
(e) Ambil Perhatian Panjang-pendek Perenggan

Perenggan yang melebihi satu muka surat dianggap terlalu panjang. Ia mungkin
mengandungi pernyataan taksa atau mengandungi lebih daripada satu idea
utama. Mengubah suai perenggan demikian, gugurkan teks yang tidak diperlukan
untuk dimasukkan idea itu ke dalam perenggan yang baru. Perenggan yang
mempunyai satu ayat juga tidak digalakkan. Anda perlu ingat bahawa setiap
perenggan mesti mengandungi satu ayat topik dan ayat lain yang menerangkan atau
membangunkan topik tersebut. Sebagai panduan, sekurang-kurangnya terdapat satu
perenggan dalam satu muka surat, dan sebaiknya mempunyai tiga perenggan dalam
satu muka surat.
(f) Gunakan Transisi antara Perenggan

Konvensyen seperti „Sebaliknya‰ (On the other hand) „Namun‰ (still),
„Juga‰ (also), „Meskipun begitu‰ (nevertheless), „Oleh itu‰ (thus), „Walau
bagaimanapun‰ atau „Hasilnya‰ (as a result) boleh membantu pembaca
bergerak dari satu tahap pemikiran kepada tahap pemikiran yang lain. Cara ini
boleh melicinkan proses pembacaan.
Rajah 9.1: Gaya penulisan laporan

(g) Jauhkan “Klise” (cliché)

Jauhkan daripada menggunakan perkataan atau perkataan tertentu beberapa kali.
Terlalu banyak penggunaannya boleh membosankan pembaca.
(h) Terus kepada Isi yang Hendak Disampaikan

Jangan sekali-kali menulis berbelit-belit. Tulis dengan ringkas, tepat dan jelas.
LATIHAN 9.1
9.1.1 Bahasa Komunikasi Kajian
Jelaskan maksud “klise” (cliché) dan berikan satu contoh.
Walaupun kertas anda berhubung dengan subjek akademik, ini tidak bermakna kertas
tersebut perlu menggunakan bahasa jargon dan tidak boleh langsung mengandungi bahasa
halus. Bagaimanapun, kurangkan penggunaan jargon profesional atau “perkataan susah”
untuk mengambil hati pembaca. Penulisan anda perlu jelas dan natural. Jauhkan
penggunaan frasa seperti „kekalahan yang teruk‰ (crushing defeat) dan sebagainya serta
adjektif yang tidak mengandungi makna seperti great, beautiful dan lain-lain lagi.
Menggunakan bahasa Inggeris yang jelas, baik dan jangan menggunakan loghat. Gunakan
kamus bagi menolong anda dalam ejaan, tanda baca dan nahu. Di samping itu, gunakan
juga buku panduan pelajar dalam penulisan kertas tugasan dan buku lain. Gunakan semua
ini!
Susunkan perkataan atau struktur ayat berfungsi sebagai „isyarat‰ (signal)

tersembunyi untuk membantu memahami topik tertentu. Sekiranya anda menggunakan
ayat yang berbelit-belit, ini menunjukkan anda sendiri tidak memahami apa yang anda
tulis. Fikir dengan mendalam apa yang hendak disampaikan dan terangkan dengan tepat
apa maksud sesuatu ayat. Kertas kajian perlu memperjelaskan maksud penulis dengan
tepat dan sepatutnya tidak menyusahkan pembaca. Sebaik mungkin, gunakan bahasa
Inggeris tahap universiti. Sekiranya anda memetik penulisan secara langsung dan ia
menggunakan slanga, anda dibenarkan menggunakan slanga, pijin (pidgin) atau bahasa
basahan, contohnya, don't bagi do not atau isn't bagi is not dan sebagainya. Kurangkan
penggunaan singkatan bagi perkataan biasa.
9.1.2 Terminologi dan Nahu yang Sesuai

Guna bahasa Inggeris yang baik! Jauhi daripada melakukan kesilapan seperti yang
berikut:
(a) Masukkan tanda “apostrophe” (tanda punya) bagi perkataan “kepunyaan”

(possessive) seperti the
„ ⁄ man's hat„;
(b) Masukkan “masa” (tense) dalam laporan (past, present atau future);
(c) Kata nama dan kata kerja mesti serasi, contohnya, “They go⁄”, bukan
“they goes”; dan
(d) Semak kamus jika kurang pasti ejaan (masukkan tanda titik sebelah perkataan
setiap kali anda menyemak perkataan!).
Jauhi perenggan atau ayat yang panjang atau terlalu pendek. Dengan cara ini kita dapat
memuaskan hati pembaca. Seperti yang dinyatakan tadi, setiap perenggan mesti melebihi
dua ayat dan tidak pula melebihi satu muka surat. Campur- adukan panjang-pendek, gaya
dan ayat yang berbeza untuk mewujudkan kepelbagaian. Seterusnya, jika anda
menggunakan perkataan asing, gariskan perkataan tersebut (atau letakkan dalam italik)
bagi semua perkataan asing, kecuali dalam bahasa Inggeris. Anda juga perlu menggaris
nama saintifik seperti Homo sapiens.
9.1.3 Struktur Ayat dan Perenggan

Kertas anda mesti bebas daripada kesilapan penulisan biasa. Sila ambil perhatian tentang
perkara berikut:
(a) Jauhi Ayat Berpecah-pecah (Berputus-putus)

Setiap ayat mesti mempunyai subjek dan kata kerja. Sebagai panduan, setiap ayat
mesti panjangnya satu atau dua baris.
(b) Semak Ejaan Anda

Perkataan yang salah ejaannya memberi gambaran bahawa anda seorang yang cuai,
kurang ilmu atau kedua-duanya sekali. Pastikan bahawa ayat yang salah ejaannya
atau tersalah taip dibetulkan. Kedua-dua kesalahan ini tidak boleh diterima.
(c) Pastikan Kedua-dua Subjek dan Kata Kerja Selari

Subjek dan kata kerja yang tidak secucuk apabila kedua-duanya dipisahkan dengan
beberapa perkataan lain.
(d) Berhati-hati Mengenai Fungsi Kata Kerja

Penulis yang lemah sering menggunakan kata kerja “sekarang” sahaja. Gunakan
fungsi kelmarin, masa depan dan fungsi lain sekiranya sesuai. Anda juga perlu
konsisten apabila menggunakan kata kerja dalam perenggan.
(e) Guna Kata Ganti nama dengan Bermakna

Salah guna kata ganti nama adalah perkara biasa. Kata ganti nama ialah kata yang
menggantikan nama bagi orang yang sama menurut jantina dan orang yang sama.
Lebih baik anda tidak menggunakan kata ganti nama lebih daripada satu kali yang
merujuk kepada orang yang sama. Guna nama atau variasi nama sekiranya anda
ingin ketepatan. Oleh sebab topik yang dibincangkan ini ialah kata ganti nama,
tidak tepat sekiranya kita menggunakan kata ganti nama jantina-spesifik (he, she,
him, her) merujuk kepada objek yang tidak hidup. Sebagai contoh, untuk Malaysia
kita gunakan, „I „ bukan “she”.
(f) Jangan Pisahkan Infinitif

Hanya di tempat tertentu dan apabila sesuai sahaja kita untuk mengelak kesilapan
interpretasi, kita tidak boleh memisahkan „to‰ dengan adverba.
(g) Elak Menggunakan Kata Ringkas

Perkataan seperti “can't”, “won't”, “don't” terlalu informal dalam penulisan laporan
formal. Guna sahaja “cannot”, “will not”, “do not”.
(h) Berhati-hati dengan Kata Singkatan

Jangan mulakan ayat dengan kata singkatan atau yang menggunakan angka
(kecuali dieja). Untuk negara, elak daripada menggunakan singkatan sebagai kata
nama (kata nama: The U.S. did⁄) tetapi dibenarkan kata adjektif (The current
U.S. policy on Iraq⁄). Kali pertama anda memberi nama kepada seseorang,
berikan dengan lengkap nama seseorang dan nyatakan jawatan jika perlu. Anda
juga tidak digalakkan menggunakan akronim kecuali sesuatu perkataan itu telah
menjadi perkara biasa, walaupun tidak dieja sepenuhnya, seperti Pertubuhan Islam
Sedunia (PIS), Pertubuhan Negara-negara Islam (OIC - Organisation of Islamic
Countries).
(i) Jangan Matikan Ayat dengan Kata Preposisi
Rumus ini tidak begitu ketat tetapi jika anda sering menggunakan
“preposisi” dalam ayat, ini menandakan ayat tersebut kurang baik.
(j) Tahu Bila dan Mengapa Anda Menggunakan Tanda Berhenti yang Spesifik
Dinyatakan beberapa kali bahawa anda perlu menggunakan tanda baca dengan baik
seperti koma, koma bernoktah, tanda kandungan, kurungan dan lain-lain.
(k) Teliti Panjang-pendek Perenggan

Pada peringkat awal perbincangan mengenai perenggan, dinyatakan bahawa
“perenggan yang terlampau pendek”, terutama yang mempunyai satu baris sahaja.
Anda perlu ingat bahawa setiap perenggan mesti mempunyai ayat utama dan
ayat-ayat lain untuk menerang dan membangunkan topik tersebut. Dinyatakan
juga bahawa ayat transisi perlu wujud dalam setiap perenggan supaya pembaca tidak
terasa jemu dan bacaannya licin.
9.1.4 Petikan dan Rujukan

Semua petikan langsung PERLU dimasukkan ke dalam tanda petikan, termasuk ayat serta
frasa dan perenggan pendek. Apabila anda memetik lebih daripada tiga, anda perlu inden
teks lima ruang pada kedua-kedua hujung dengan langkau satu (single spacing). Apabila
anda menyalin sesuatu peta, carta atau gambar; anda perlu menyatakan dengan jelas dari
mana anda memperoleh bahan tersebut. Begitu juga, anda perlu pastikan setiap gambar
atau carta mempunyai topik yang jelas atau keterangan gambar (caption) yang dapat
menjelaskan gambar atau carta tersebut. Bagi rujukan, anda perlu senaraikan, pada
halaman terakhir, semua buku utama, artikel, rancangan TV, orang tertentu dan tempat, bagi
semua rujukan yang anda gunakan semasa menulis laporan. Senarai semua sumber
hendaklah dituliskan menurut abjad dengan memulakan nama keluarga/akhir penulis (bagi
penulis Barat) tetapi sekiranya tidak ada nama penulis, seperti dalam rancangan TV,
gunakan nama pertama dalam topik. Berikut ialah contoh bagaimana anda menulis rujukan.
(a) Bagi Hasil Bertulis Nyatakan:

Nama akhir penulis, nama pertama, topik artikel (dalam petikan), bandar raya,
penerbit, tahun halaman.
(b) Bagi Kertas Jurnal Nyatakan:

Nama penulis, tahun diterbitkan, topik kertas jurnal, topik jurnal, nombor naskhah
jurnal, serta nombor depan dan nombor belakang halaman kertas jurnal.
(c) Bagi Buku Nyatakan:

Nama penulis, tahun diterbitkan, topik dan nombor edisi “tajuk” (title) sekiranya
ada, nama penerbit di mana ia diterbitkan dan muka surat yang dirujuk.
(d) Bagi Rujukan daripada Internet Nyatakan:

Nama penulis bagi halaman web, tarikh halaman web, topik halaman web dan URL
yang lengkap.
Sebagai ingatan, setiap rujukan dalam teks mesti wujud dalam senarai rujukan, dan setiap
rujukan dalam senarai rujukan mesti disebut dalam teks anda.
LATIHAN 9.2
MENYEMAK
9.2 Berikan KANDUNGAN CADANGAN
satu contoh rujukan bagi bahan yang diambil daripada Internet.
KAJIAN
Kertas cadangan kajian sebenarnya merupakan satu panduan bagi kita menjalankan kajian
sebenar. Walau bagaimanapun, oleh sebab terdapat beberapa kekangan, anda mungkin tidak
dapat menjalankan kajian seperti mana yang telah dirancang. Namun, bagi laporan kajian,
anda perlu menyemak semula isi kandungan kertas cadangan tersebut supaya selari dengan
perubahan yang anda telah lakukan dalam kajian sebenar. Isi kandungan yang akan disemak
termasuk: Bab 1: Masalah Kajian, Bab 2: Tinjauan Literatur, Bab 3: Kaedah Kajian, Rujukan
dan Instrumen Kajian (dalam Lampiran). Selain membuat semakan ini, anda perlu
menambah dua bab lagi, iaitu: Bab 4: Keputusan Kajian, dan Bab 5: Perbincangan dan
Implikasi.
Laporan kajian yang lengkap sepatutnya mengandungi isi kandungan seperti dalam Rajah
9.2.
Rajah 9.2: Contoh isi kandungan laporan kajian

9.2.1 Masalah Kajian
Pernyataan masalah kajian perlu ringkas dan dapat menunjukkan variabel kajian.
Pernyataan masalah kajian menjadi tumpuan kajian. Oleh itu, anda perlu menyatakan
William
dengan tepat masalah kajian. Perhatikan semua aspek/bahagian tertentu Wiersma
supaya kesilapan
tidak berlaku. Sudah pasti anda sendiri mahu menghasilkan satu laporan yang bermutu
tinggi, mudah dibaca dan difahami. Tumpukan perhatian kepada persoalan kajian dan
bagaimana ia ditulis supaya mudah difahami pembaca. Mungkin anda perlu mengubahsuai
persoalan kajian, menggugurkan/menambah persoalan kajian mengikut kajian sebenar
yang dilakukan. Contoh pernyataan masalah adalah seperti yang berikut:
“Kajian ini cuba mengenal pasti masalah disiplin pelajar serta ketakutan dan
keresahan yang ditimbulkan oleh mereka terhadap masyarakat di sekeliling mereka.
Walaupun pernyataan masalah ditulis dalam satu ayat sahaja, lazimnya ia diikuti dengan
beberapa perenggan yang menerangkan permasalahan tersebut dengan lengkap. Anda
perlu menyatakan dengan tegas mengapa masalah tersebut penting untuk dikaji. Di
samping itu, anda perlu masukkan pendapat orang lain (NGO, ahli politik, pemimpin
masyarakat, pendidik, guru dan sebagainya). Anda perlu terangkan bagaimana masalah
tersebut dapat dikaitkan dengan perniagaan, keselamatan awam dan sebagainya, melalui
data yang boleh menerangkan skop dan perincian masalah tersebut.
9.2.2 Tinjauan Literatur
Tinjauan literatur memberikan konteks permasalahan kajian yang boleh

menentukan kepentingan kajian dan seterusnya membayangkan bahawa penulis
mempunyai pengetahuan yang mencukupi dalam bidang ini.
Tinjauan literatur yang ditulis untuk cadangan kajian agak ringkas, maka ia perlu ditulis
semula supaya kandungannya menjadi lebih mendalam. Selain itu, besar kemungkinan,
disebabkan oleh beberapa kekangan, kajian sebenar tidak dapat dilaksanakan seperti yang
dicadangkan. Di sini ada dua kemungkinan yang boleh berlaku iaitu pertama, kita tidak
dapat mengutip selengkapnya data yang diperlukan, yang menyebabkan beberapa soalan
kajian tidak dapat dijawab. Kedua, kita mungkin berjaya mengutip data tambahan yang
membenarkan kita menjawab beberapa soalan kajian baru. Perubahan ini mengarah kita
meneliti semula kandungan tinjauan literatur iaitu mengurangkan sebahagian daripadanya
dan menambah kandungan baru yang meliputi literatur berkaitan dan juga kajian
berkaitan.
Begitu juga sekiranya anda membuat petikan literatur secara ringkas dalam bab pertama,
maka ia perlu dikembangkan dalam bab kedua supaya kandungannya menjadi lebih jelas
kepada pembaca. Selain dua sebab tadi, tinjauan literatur perlu ditulis semula dalam
laporan akhir kajian, satu perkara lagi ialah kemungkinan terdapat beberapa literatur
baru/terkini yang boleh dijadikan rujukan untuk kajian kita. Literatur ini perlu
dimasukkan juga dalam tinjauan literatur kita, supaya rujukan kita menjadi terkini.
Perkara seterusnya yang memaksa kita menambah kandungan literatur ialah kaedah
pengutipan data. Contohnya, dalam cadangan kajian, kita akan menggunakan kaedah
kuantitatif untuk mengutip data, namun semasa kajian sebenar, kita dapati kaedah kualitatif
perlu digunakan untuk mendapatkan data yang lengkap untuk kajian kita. Maka kita perlu
menambah literatur tentang kaedah kualitatif.
Kebanyakan tinjauan literatur mempunyai masalah dari segi persembahannya, yang penulisan
semula dapat mengatasi masalah ini. Antara masalah ini ialah penulis:
(a) Kurang membuat organisasi dan penstrukturan maklumat yang

dipaparkan;
(b) Mengulang perkara yang sama beberapa kali dalam teks;
(c) Memetik fakta daripada sumber tertentu tanpa menulis rujukan;
(d) Memaparkan fakta/konsep/teori/model secara berasingan, tanpa

fokus/tema tertentu;
(e) Tidak dapat menghasilkan kerangka konsep/teori/model yang sesuai untuk kajian;
(f) Tidak menilai secara kritis literatur dan kajian berkaitan yang dipaparkan; dan
(g) Gagal merujuk kepada literatur penting dan terkini dalam bidang kajian.
9.2.3 Kaedah Kajian

Anda juga perlu melihat semula bahagian Kaedah Kajian dalam cadangan kajian anda.
Bahagian ini membincangkan tentang kaedah kajian yang digunakan dalam kajian anda
yang meliputi reka bentuk kajian, populasi dan sampel kajian, alat kajian yang digunakan,
tatacara pengumpulan data kajian, dan tatacara penganalisisan data kajian. Bahagian ini
perlu disemak semula supaya kandungannya menepati apa yang dilakukan dalam kajian
sebenar. Sepertimana yang dinyatakan lebih awal, kita mungkin menghadapi beberapa
kekangan semasa kita menjalankan kajian yang menyebabkan kita terpaksa mengubah
kajian kita semasa melaksanakannya. Perubahan ini memerlukan kita mengubah
kandungan Kaedah Kajian sebagaimana yang terdapat dalam cadangan kajian.
Sebagai contoh, anda mungkin ingin mengagihkan pelajar secara rawak kepada kumpulan
eksperimen dan kumpulan kawalan seperti yang dinyatakan dalam cadangan kajian.
Namun apabila anda menjalankan kajian sebenar di sekolah, anda tidak dapat berbuat
demikian, disebabkan pelajar tidak dapat dipisahkan dikeluarkan dari kelas mereka. Maka
rawatan dalam kajian eksperimen anda terpaksa dikenakan kepada pelajar yang sedia ada
dalam sesuatu kelas yang mengubah reka bentuk kajian daripada reka bentuk eksperimen
tulen kepada reka bentuk eksperimen kuasi. Perkara ini memerlukan kita menulis semula
reka bentuk kajian yang digunakan dalam kajian sebenar iaitu mengubah reka bentuk asal
yang dijelaskan dalam cadangan kajian.
9.2.4 Rujukan dan Lampiran

Perubahan kandungan dalam Masalah Kajian dan Tinjauan Literatur akan turut mengubah
bahagian Rujukan, disebabkan ada petikan yang tidak sesuai dibuang dan ada petikan
baru yang kita tambah. Selain itu, apabila kita menulis bab Penutup, kita perlu membuat
perbincangan tentang dapatan kajian. Dalam perbincangan ini, kita perlu merujuk kepada
teori, model atau dapatan kajian lepas. Seterusnya, kita juga ingin merujuk kepada
penulisan yang terkini untuk memantapkan lagi bidang kajian kita. Jadi, apabila rujukan
baru ini dibuat, kita perlu menyenaraikan rujukan ini dalam bahagian Rujukan. Ini
bermakna kita perlu menambah rujukan baru, selain daripada rrujukan yang terdapat
dalam cadangan kajian.
Contoh rujukan buku:

9.3 BAB 4: HASIL KAJIAN
Ember, C. R. & Melvin, E., (1990). What is anthropology. Dlm. Anthropology
(Ed. ke-6). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Hasil kajian ialah hasil analisis data yang digunakan oleh pengkaji untuk
Topik ini disifatkan sebagai “membentangkan kes anda” (present your case)”. Hasil
Contoh rujukan
menyediakan video:
profil responden dan menjawab soalan-soalan kajian.
kajian dibahagikan kepada dua bahagian iaitu (a) profil responden; dan (b) dapatan kajian.
“NOVA: dapatan
Penulisan The People of the
kajian Forest,”
adalah amatKHET_TV, Honolulu,
kritikal iaitu anda Hawaii, 1-23-91, 7- pembaca
perlu meyakinkan 8:00
pm. dapatan kajian anda adalah benar iaitu ia disokong dengan jelas oleh hasil
bahawa
analisis data, kaedah analisis data dan sampel kajian yang digunakan. Sekiranya pembaca
berasa keliru atau waswas dengan dapatan kajian anda atau tidak dapat memahami
interpretasi hasil analisis data, mereka tidak akan menerima hasil kajian anda sebagai
sesuatu yang benar. Menulis dapatan kajian yang baik sukar sekali dibuat daripada apa
yang kita jangkakan. Sebelum anda mula menulis dapatan kajian, pastikan anda telah
meneliti semua hasil analisis data dan anda sendiri memahami hasil tersebut. Sekiranya
anda sendiri tidak memahaminya, jangan mengharapkan orang lain akan memahaminya.
Hasil analisis data wujud dalam pelbagai bentuk, misalnya, dalam kajian kuantitatif, ia
boleh berbentuk kekerapan dan peratus, min dan sisihan piawai, pekali korelasi dan
regresi, hasil ujian-t dan ANOVA dan sebagainya. Hasil analisis data ini, selain boleh
dibentangkan dalam bentuk nombor dan jadual, ia juga boleh dibentangkan dalam bentuk
grafik, seperti graf atau carta. Bagi kajian kualitatif pula, ia boleh mengandungi rumusan
pernyataan yang telah disintesiskan daripada dokumen lain atau diambil daripada nota
lapangan, data pemerhatian atau data temu duga yang diambil daripada responden kajian.
Penggunaan jadual adalah lebih berkesan untuk merumus hasil analisis data kajian,
9.3.1 Pengenalan
tetapi kandungannya perlu dilabel dengan lengkap dan organisasinya mestilah
baik.
Topik kecil “Pengenalan” merupakan penjelasan tentang perkara yang akan dibentangkan
bagi topik “Hasil Kajian” yang ditulis sepanjang satu perenggan sahaja. Sebagaimana
yang kita sedia maklum, topik “Hasil Kajian” akan membentangkan “Profil Responden”
dan “Dapatan Kajian”. Maka kandungan “Pengenalan” perlu meliputi pengenalan tentang
profil responden dan dapatan kajian. Contoh “Pengenalan” adalah seperti yang berikut:
4.1 Pengenalan
9.3.2 Profil Responden

Bab ini menjelaskan profil responden kajian ini yang terdiri daripada 68 orang
pelajar dari sebuah sekolah menengah luar bandar. Seterusnya, bab ini turut
Topik kecil “Profilhasil
membentangkan Responden” menjelaskan
analisis data dan dapatanlatar belakang
kajian responden
tentang: kajianantara
(a) hubungan kepada
pembaca. Respondendengan
prestasi matematik kajian kaedah
ialah subjek yang (b)
pengajaran, terlibat secara langsung
pengetahuan dalam asas
dan kemahiran kajian,
seperti mereka yang menjawab soal selidik atau ditemu duga, atau
matematik pelajar, (c) minat pelajar terhadap matematik, (d) motivasi pembelajaranmereka yang
diperhatikan oleh pengkaji, atau yang menjawab soalan ujian
matematik pelajar, (e) pandangan pelajar terhadap kaedah pengajaran yangdan sebagainya. Profil
responden
digunakan,kajian
dan (f)bermaksud
pencapaianlatar belakang
matematik responden
pelajar kajian,
dalam ujian seperti jantina, umur,
bulanan.
pendidikan, pencapaian, status sosioekonomi. Dalam kajian, profil responden adalah
penting kepada pembaca iaitu membenarkan
LATIHAN 9.3
Jelaskan mengapa anda perlu meneliti hasil analisis data sebelum anda menulis
dapatan kajian anda.
mereka mentakbirkan/membuat inferens dapatan kajian kepada populasi kajian. Berasaskan

maklumat tentang profil/latar belakang responden, pembaca boleh menggunakan dapatan
kajian untuk dilaksanakan/amalkan kepada kumpulan pelajar lain yang mempunyai latar
belakang yang sama. Profil Responden boleh dibentangkan dengan menggunakan teks dan
jadual seperti contoh berikut:
4.2 Profil Responden
Kajian ini melibatkan seramai 68 orang pelajar Tingkatan 4 di sebuah sekolah luar
bandar. Taburan keseluruhan responden mengikut etnik ialah 40 orang (70.6%)
pelajar Melayu, 28 orang (29.4%) pelajar Cina. Mereka terdiri daripada 22 orang
(32.4%) pelajar lelaki dan 46 orang (67.6%) pelajar perempuan. Taburan responden
ini menunjukkan pelajar Melayu adalah lebih ramai daripada pelajar Cina dan
pelajar perempuan adalah lebih ramai daripada pelajar lelaki. Taburan responden
dalam kumpulan eksperimen dan kumpulan kawalan, seperti yang ditunjukkan
dalam Jadual 4.1, juga mempunyai taburan yang sama mengikut etnik dan jantina.
Jadual 4.1: Profil Responden Kajian
Kumpulan Latar Belakang Frekuensi Peratus
Eksperimen Etnik
• Melayu 26 76.5
• China 8 23.5
Jantina
• Lelaki 11 32.4
• Perempuan 23 67.7
Kawalan Etnik
• Melayu 22 64.7
• China 12 35.3
Jantina
• Lelaki 11 32.4
Jumlah Etnik
• Melayu 48 70.6
• China 20 29.4
Jantina
• Lelaki 22 32.4
9.3.3 Dapatan Kajian

Topik kecil “Dapatan Kajian” memberikan hasil analisis data dan dapatan kajian yang ditulis
berdasarkan soalan kajian. Hasil kajian ini hendaklah dilaporkan secara objektif, dengan
menggunakan jadual dan/atau graf untuk memudahkan pembaca memahami hasil analisis
data dan dapatan kajian yang diketengahkan oleh pengkaji. Contoh hasil analisis data dan
dapatan kajian tentang hubungan antara prestasi matematik pelajar dengan kaedah
pengajaran adalah seperti yang berikut:
4.3 Dapatan Kajian
Soalan Kajian 1
Adakah terdapat hubungan antara prestasi matematik pelajar dengan kaedah

pengajaran?
Hipotesis Nol
H0: Tiada hubungan antara prestasi matematik pelajar dengan kaedah pengajaran.
Jadual 4.2 menunjukkan taburan responden kajian mengikut prestasi matematik

pelajar (A, B) dan kaedah pengajaran (X, Y, Z). Ujian khai kuasa dua pada aras
keertian 0.05 telah dilaksanakan ke atas data ini. Hasil analisis
khai kuasa dua memberikan nilai
 2 = 5.912. Disebabkan nilai ini adalah
lebih kecil daripada nilai kritikal  0.05;2

2
= 5.991, maka H0 diterima pada aras
keertian 5%. Kesimpulan pengujian ini ialah data sampel mempunyai maklumat
yang cukup untuk menyokong bahawa tidak wujud hubungan antara prestasi
matematik pelajar dengan kaedah pengajaran.
Jadual 4.2: Jadual Kontingensi dan Ujian Khi Kuasa Dua
Prestasi Pelajar Kaedah X Kaedah Y Kaedah Z 2

Baik (A) 20 13 12
Biasa (B) 40 65 50 5.912
Jumlah lajur 60 78 62
9.3.4 Rumusan
Topik kecil “Rumusan” memberikan rumusan ringkas tentang apa yang telah
dibentangkan dalam bab ini dan menyatakan apa yang akan dibincangkan dalam bab
seterusnya. Contoh “Rumusan” adalah seperti yang berikut:
4.4 Rumusan
9.4
Bab ini
BAB 5: PERBINCANGAN DAN IMPLIKASI
telah menjelaskan profil responden kajian dan membentangkan dapatan
kajian tentang hubungan antara prestasi matematik dengan kaedah pengajaran,
Dalam Bab 4, anda
pengetahuan dan telah memaparkan
kemahiran hasil analisis
asas matematik, dataterhadap
minat dan dapatan kajian, setelah
matematik, anda
motivasi
berjaya menjawab semua soalan kajian anda. Dalam Bab 5 akan membincangkan
pembelajaran matematik, pandangan terhadap kaedah pengajaran dan pencapaian tentang
dapatan kajian anda sehingga kepada cadangan kajian lanjutan, supaya pembaca lebih
matematik.
memahami bidang yang dikaji. Bab 5 biasanya dibahagi kepada tujuh bahagian iaitu: (a)
Pengenalan, (b) Ringkasan Kajian, (c) Perbincangan Dapatan Kajian, (d) Kesimpulan
Dapatan Kajian, (e) Implikasi Dapatan Kajian, (f) Cadangan Kajian Lanjutan, dan (h)
Rumusan.
9.4.1 Pengenalan
Topik kecil “Pengenalan” seperti biasa, akan memaklumkan kepada pembaca tentang
kandungan bab secara keseluruhan. Contoh “Pengenalan” adalah seperti yang berikut:
5.1 Pengenalan
Hasil analisis data dan dapatan kajian telah dibentangkan dalam bab keempat. Bab
ini pula, sebagai penutup tirai, akan memberikan ringkasan kajian, membincangkan
dapatan kajian, memberi kesimpulan dapatan kajian, membincangkan implikasi
dapatan kajian dan mencadangkan kajian lanjutan.
9.4.2 Ringkasan Kajian

Topik kecil “Ringkasan Kajian” akan mengimbas kembali kajian yang telah dijalankan.
Terdapat pembaca yang hanya ingin membaca bab terakhir laporan kajian. Ringkasan
kajian akan membantu pembaca untuk mendapat gambaran menyeluruh tentang kajian
yang telah dijalankan. Kandungan penting ringkasan kajian ialah objektif kajian, reka
bentuk kajian, sampel kajian, alat kajian, pengutipan data dan kaedah analisis data.
Contohnya, “Ringkasan Kajian” adalah seperti berikut:
5.2 Ringkasan Kajian
9.4.3
Kajian iniPerbincangan Dapatan (a)
dilaksanakan untuk menentukan: Kajian
pengetahuan dan kemahiran asas
matematik, (b) minat terhadap matematik, (c) motivasi pembelajaran matematik, (d)
Topik kecil “Perbincangan
pandangan terhadap kaedah Dapatan Kajian”
pengajaran, (e) akan membentangkan
prestasi bagaimana
matematik, dan dapatan
(f) hubungan
kajian ini menyokong dapatan kajian lepas, teori atau model yang berkaitan.
antara prestasi matematik dengan kaedah pengajaran. Pengkaji telah menggunakan Ia juga cuba
menjelaskan
reka bentukdapatan kajian
eksperimen yang diperoleh
menggunakan tiga dengan menggunakan
kaedah pengajaran model,
ke atas tigateori, dapatan
kumpulan
kajian lepas, pengalaman atau rasional. Selain membentangkan fakta yang menyokong
pelajar. Alat ukuran yang digunakan dalam kajian ini ialah soal selidik minat, sikap
dan
danmenjelaskan
pandangan;dapatan
ujian kajian,
pengetahuan dan kemahiran asas matematik; dan ujian
matematik. Sampel kajian terdiri daripada 200 pelajar Tingkatan 4 di sebuah sekolah
menengah luar bandar. Data dikutip daripada pelajar sebanyak dua kali iaitu kali
pertama sebelum mereka mengikuti kaedah pengajaran tertentu; dan kali kedua
selepas mereka tamat mengikuti kaedah pengajaran tersebut. Data dianalisis dengan
menggunakan kekerapan dan peratus, min dan sisihan piawai serta analisis khai
kuasa dua.
LATIHAN 9.4
Jelaskan mengapa anda perlu menulis “Ringkasan Kajian” dalam Bab 5

“Perbincangan dan Implikasi”.
pengkaji perlu juga membentangkan teori dan dapatan kajian yang bertentangan dengan
dapatan kajian yang dijalankan. Perbincangan dapatan kajian ini adalah penting kepada
pembaca, iaitu untuk mereka memahami dapatan kajian dan dapat menerimanya. Contoh
“Perbincangan Dapatan Kajian” adalah seperti yang berikut:
5.3 Perbincangan Dapatan Kajian
Bahagian ini membincangkan dapatan kajian dari segi sokongannya terhadap

dapatan kajian lepas dan juga menjelaskan dapatan kajian ini dengan menggunakan
model, teori, dapatan kajian lepas, pengalaman dan rasional.
5.3.1 Hubungan antara Motivasi Pembelajaran dengan Pencapaian

Matematik
Kajian ini mendapati wujud hubungan positif antara motivasi pembelajaran dengan
pencapaian matematik. Ini bermakna seseorang pelajar yang mempunyai motivasi
pembelajaran tinggi akan mendapat pencapaian tinggi, sebaliknya jika seseorang
pelajar itu bermotivasi rendah, pencapaian matematiknya juga akan rendah. Ini
berlaku disebabkan pelajar yang bermotivasi tinggi akan berusaha lebih gigih untuk
berjaya dalam matematik, dan sebaliknya. Menurut Habibah Elias (1993) dalam
kajiannya tentang perkaitan antara motivasi pencapaian dengan pencapaian akademik,
pelajar yang diberi latihan motivasi pencapaian mempunyai sikap dan kebiasaan
belajar yang lebih positif serta markah yang lebih tinggi daripada mereka yang tidak
menerima latihan tersebut.
9.4.4 Kesimpulan Dapatan Kajian

Topik kecil “Kesimpulan Dapatan Kajian” akan menyenaraikan dapatan kajian dalam
urutan yang sesuai, sebagai kesimpulan kepada hasil kajian yang dijalankan. Kesimpulan
ini penting sebab sesetengah pembaca hanya ingin melihat kesimpulan dapatan kajian
sahaja sebab mereka tidak perlu membaca keseluruhan laporan kajian. Contohnya,
“Kesimpulan Dapatan Kajian” adalah seperti yang berikut:
5.4 Kesimpulan Dapatan Kajian

9.4.5 Implikasi Dapatan Kajian
Bahagian ini menyenaraikan semua dapatan kajian sebagai kesimpulan kepada hasil
kajiankecil
Topik ini. Kajian ini mendapati:
“Implikasi Dapatan Kajian” akan membincangkan apakah implikasi dapatan
kajian terhadap amalan pendidikan, termasuk proses pengajaran dan pembelajaran.
(a) Pengetahuan dan kemahiran asas matematik bagi sebahagian besar pelajar
Implikasi ini dibuat berasaskan kepada dapatan kajian yang dilaksanakan sahaja.
adalah kurang memuaskan.
Implikasi bagi dapatan kajian lain tidak boleh dibuat. Implikasi dapatan kajian adalah
(b) Minat
penting untuk terhadap
membantu matapembaca
pelajaran menggunakan
Matematik sebahagian
dapatandaripada pelajaramalan
kajian dalam adalahharian.
Contoh rendah.
“Implikasi Dapatan Kajian” adalah seperti yang berikut:
(c) Hubungan antara prestasi matematik dengan kaedah pengajaran tidak wujud.
5.5 Implikasi Dapatan Kajian
9.4.6 Cadangan Kajian Lanjutan
Kajian ini mendapati pengetahuan dan kemahiran asas matematik bagi sebahagian
besarkecil
Topik pelajar adalah Kajian
“Cadangan kurang Lanjutan”
memuaskan.akanImplikasi dapatancadangan
menyenaraikan ini ialahbeberapa
guru perlukajian
mengujiuntuk
lanjutan pengetahuan dan kemahiran
memantapkan asas yang
lagi dapatan diperlukan
kajian dalampelajar
bidangsebelum
yang guru mula
dikaji. Bagi
mengajar pengkaji
membantu topik matematik baru. kajian
mencadangkan Selepaslanjutan,
itu, guru perlu boleh
pengkaji membuat ulangkaji
meneliti semula
pengetahuan
batasan kepadadan kemahiran
kajian asas yangContohnya,
yang dijalankan. diperlukanreka
sehingga
bentukpelajar menguasainya.
eksperimen kuasi telah
Pelajar perlu
digunakan dalammenguasai pengetahuan
kajian sebab dan kemahiran
pelajar tidak dapat asas ini untuk memahami topik
baru.
dipisahkan. Justeru, pengkaji ingin mencadangkan supaya kajian akan datang dibuat
dengan menggunakan reka bentuk eksperimen tulen, supaya dapatan kajian menjadi lebih
mantap/sah. Menurut Wiersma (2000), kajian pendidikan dapat dilihat sebagai suatu
aktiviti yang berterusan yang sesuatu projek kajian itu dapat menambah ilmu dalam
sesuatu bidang atau dapat mewujudkan penyelesaian baru bagi masalah pendidikan.
Contohnya, “Cadangan Kajian Lanjutan” adalah seperti yang berikut:
5.6 Cadangan Kajian Lanjutan

9.4.7 Rumusan
Kajian ini telah dijalankan dengan beberapa batasan kajian. Berasaskan kepada
batasankecil
Topik ini, berikut dicadangkan
“Rumusan” beberaparumusan
memberikan kajian lanjutan:
ringkas tentang apa yang telah
dibentangkan dalam bab ini. Contoh “Rumusan” adalah seperti yang berikut:
(a) Kajian ini hanya melibatkan pelajar sekolah menengah yang berada di kawasan
luar bandar. Kajian lanjutan dicadangkan supaya melibatkan pelajar sekolah
5.7 Rumusan
menengah yang berada di kawasan bandar dan pinggir bandar dan juga pelajar-
pelajar sekolah rendah.
Bab ini telah memberikan ringkasan kajian, membincangkan dapatan kajian,
memberi kesimpulan dapatan kajian, membincangkan implikasi dapatan kajian dan
(b) Kajian ini hanya menggunakan rekabentuk eksperimen kuasi dan
mencadangkan beberapa kajian lanjutan. Sebagai kata penutup, kajian ini hanya
dilaksanakan selama 15 jam pengajaran. Kajian lanjutan dicadangkan supaya
merupakan kajian awal tentang kesan kaedah pengajaran terhadap pencapaian
menggunakan reka bentuk eksperimen tulen dan dilaksanakan dalam masa yang
matematik. Kajian yang lebih terperinci dan tepat perlu dilakukan untuk
lebih lama, misalnya 30 jam pengajaran.
memantapkan lagi dapatan kajian tentang kaedah pengajaran ini.
9.5 MAKLUMAT BERKAITAN

Selain kandungan Bab 1 hingga Bab 5, laporan kajian perlu mengandungi maklumat lain
seperti halaman topik, pengakuan, abstrak, penghargaan, jadual kandungan, senarai
jadual, senarai rajah, senarai singkatan, rujukan dan lampiran. Perkara ini dijelaskan
dalam bahagian berikut.
(a) Halaman Topik

Halaman pertama tesis mengandungi topik, nama pelajar, nama ijazah, jabatan,
fakulti, universiti, alamat universiti dan tahun tesis disiapkan. Topik tesis perlu
bersifat informatif, spesifik dan pendek (lazimnya, 13 perkataan maksimum) dan
hendaklah merangkumi bidang kajian, variabel kajian dan tempat kajian.
(b) Pengakuan
Halaman kedua tesis mengandungi pengakuan pelajar iaitu kenyataan bahawa tesis
yang dihantar adalah hasil karya pelajar sendiri kecuali nukilan dan rumusan yang
setiap satunya dijelaskan sumbernya. Contohnya, “Pengakuan” adalah seperti
yang berikut:
PENGAKUAN
(c) Abstrak
Saya akui bahawa karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan
rumusan
Abstrak yang tiap-tiap
merupakan satunyayang
rumusan dijelaskan sumbernya.
mengandungi maklumat yang relevan tentang
laporan kajian menurut kategori yang spesifik.
Tarikh
(Tandatangan)
William Wiersma
(Nama) (No.
Matrik)
Dalam semua tesis, bahagian abstrak sering disalin dan dibaca disebabkan pembaca
berminat untuk mengetahui ringkasan kajian yang dijalankan dan juga dapatannya.
Abstrak lebih baik ditulis di akhir penulisan laporan, iaitu setelah semua penulisan
selesai dibuat. Oleh sebab ia merupakan rumusan kajian, biasanya jumlah perkataan
ialah lebih kurang 300 patah perkataan, yang termasuk objektif kajian, alat kajian,
sampel kajian, tatacara pengutipan data dan penganalisisan data serta dapatan utama
kajian. Abstrak biasanya ditulis dalam dua bahasa iaitu dalam bahasa Malaysia
dan bahasa Inggeris.
(d) Penghargaan
Halaman ini memaparkan penghargaan daripada pelajar kepada Tuhan dan orang
yang berkenaan seperti penyelia atau ahli jawatankuasa siswazah, kedua-dua ibu
bapa, isteri/anak, rakan, dan juga kepada mereka yang membantu anda secara
langsung atau tidak langsung sebelum, semasa dan selepas kajian dijalankan.
(e) Jadual Kandungan

Sesuatu laporan kajian yang panjang memerlukan jadual kandungan. Jadual ini
menyatakan topik bab, topik besar dan topik kecil bersama muka surat. Jadual ini
bermula daripada Penghargaan hingga Lampiran.
(f) Senarai Jadual

Senarai Jadual memberikan senarai semua jadual yang terdapat dalam laporan
kajian bersama dengan muka surat bagi setiap jadual tersebut. Senarai ini
mengandungi nombor jadual, topik jadual dan muka surat.
(g) Senarai Rajah

Sama seperti Senarai Jadual, Senarai Rajah memberikan senarai semua rajah yang
terdapat dalam laporan bersama dengan muka surat bagi setiap rajah tersebut.
Senarai ini mengandungi nombor rajah, topik rajah dan muka surat.
(h) Senarai Singkatan

Senarai Singkatan memberikan senarai perkataan yang kerap digunakan oleh
penulis. Ia dipendekkan/disingkatkan supaya tidak berlaku kekaburan atau
kesusahan kepada pembaca. Berikut ialah contoh perkataan yang telah disingkatkan:
(i) Rujukan
Anon Tidak ketahui penulis Digunakan dengan cara tertentu
apabila penulisnya tidak diketahui
Bahagian “Rujukan” memberikan senarai semua rujukan yang disebut dalam teks.
Ch., chs. yang Bab,
Sumber tidakbab tertentudalam teks tidak boleh disenaraikan dalam bahagian
dirujuk
Rujukan. Senarai
Conf. rujukan ini ditulis mengikut sistem tertentu seperti APA.
Persidangan
e.g. Contoh
(j) Lampiran
ed., eds. “Lampiran”
Bahagian editor, beberapa editor etbahan-bahan yang perlu dimasukkan ke dalam
memaparkan
tesis, tetapi ia Dan
al. mungkin mengganggu aliran bacaan jika ia dimasukkan dalam Bab 1
lain lain
hingga Bab 5. Jadi, bahan ini perlu dimasukkan ke dalam lampiran. Bahan-bahan
yang biasa dimasukkan ke dalam
Dalam perkara yg samaLampiran adalah seperti program komputer, hasil
ibid.
analisis data, seperti
gambar disebut
atau di atas surat kebenaran membuat kajian daripada EPRD
rajah,
dan JPN, soal selidik, soalan ujian, rancangan mengajar, dan sebagainya.
Dalam perkara yang
loc.cit
dinyatakan Tiada
n.d. tarikh Digunakan kerana tanpa tarikh
Dalam perkara yang
op.cit dinyatakan cited (opera
citato)
p., pp. Halaman,
rev. Disemak
suppl. Tambahan
v., vol., Naskhah, beberapa
vols. naskah
LATIHAN 9.5
• Topik ini memberi gambaran menyeluruh tentang penulisan laporan kajian dan anda
Senaraikan
telah apakah
diperkenalkan yang perlu
dengan ditambah
beberapa sebagai
konsep baru.maklumat tambahan, selain
daripada kandungan lima bab dalam tesis/laporan kajian.
• Lima klasifikasi sistem penulisan kajian telah diterangkan untuk memberi sedikit
variasi kepada penulisan laporan kajian, cara penulisan laporan kajian, penyemakan
kandungan cadangan kajian, hasil kajian, perbincangan dan implikasi.
• Akhirnya maklumat lain yang mempunyai hubungan dengan penulisan laporan kajian.
1. Kita mengandaikan bahawa ayat yang kompleks atau panjang itu merupakan
sesuatu yang tinggi mutunya. Adakah andaian ini benar dalam penulisan laporan
Dapatan kajian
kajian? Jelaskan. Profil responden
Hasil kajian Ringkasan kajian
2. Pengkaji perlu menyemak dan mengubah kandungan cadangan kajian untuk
Perbincangan
dijadikan laporan akhir kajian. Jelaskan mengapa penulis perlu berbuat demikian.
3. Jelaskan mengapa seseorang pengkaji, dalam laporan akhir kajian, perlu

mencadangkan kajian lanjutan.
4. Andaikan anda selaku seorang pengkaji yang telah menjalankan satu kajian dan
sedang menulis laporan akhir berkaitan topik kecil: “Implikasi Dapatan Kajian”.
Sebagai pengkaji, jelas perkara berikut:
(a) Jelaskan apakah yang anda perlu tulis tentang implikasi dapatan kajian?
(b) Berikan topik kajian anda dan senaraikan dapatan kajian yang anda jangka
bagi kajian ini.
(c) Tuliskan “Implikasi Dapatan Kajian” dengan mengandaikan dapatan-
dapatan kajian ini benar.
Jawapan
TOPIK 1: ASAS KAJIAN
Ujian
1. Kajian asas dibuat untuk meningkatkan kefahaman teori sedia ada atau
menghasilkan teori baru, sementara kajian gunaan dibuat untuk menyelesaikan
masalah harian.
Kajian Asas Kajian Gunaan
1. Kajian ialah untuk kepuasan dalaman dan Kajian ialah sebahagian daripada kerja dan
penilaiannya dibuat oleh penyelidik lain penilaiannya dibuat oleh penaja atau majikan dalam
dalam bidang yang bidang yang berbeza.
sama.
2. Fokus dan masalah kajian dipilih secara Fokus dan masalah kajian dibatasi permintaan daripada
bebas. penaja atau majikan.
3. Kajian dinilai menggunakan norma Tahap usaha dan akademik kajian bergantung pada
saintifik dan dijangka mencapai tahap kegunaan hasilnya. Kajian mungkin dibuat secara
akademik yang tertinggi. cepat atau terperinci seperti kaedah saintifik.
4. Perhatian utama diberikan kepada logik Perhatian utama diberikan kepada generalisasi
dalaman dan usaha mereka bentuk kajian. dapatan kajian kepada bidang diminati penaja atau
majikan.
5. Matlamat utama kajian ialah sumbangan Matlamat utama kajian ialah penggunaan dapatan
kepada pengetahuan teori asas. kajian dalam amalan harian.
6. Kejayaan kajian diukur daripada Kejayaan kajian diukur daripada penggunaan

penerbitan hasilnya dalam jurnal dan hasilnya oleh penaja atau majikan dalam membuat
impak kepada komuniti kajian. keputusan.
Sumber: Neuman (2000)
2. Guru menghadapi masalah yang kompleks seperti dinamika sosiobudaya dan

pedagogi yang memaksa mereka berfikir dan membuat adaptasi. Maka guru perlu
menjalankan kajian tindakan untuk menyelesaikan masalah ini.
230 JAWAPAN
3. Penyelidik perlu menyatakan batasan atau kesilapan yang berlaku semasa kajian
dijalankan yang boleh memberi kesan kepada dapatan kajian atau lebih buruk, akan
mengganggu keseluruhan kajian.
4. (a) Model Induktif menjelaskan proses yang bermula daripada perkara spesifik
kepada perkara umum. Dalam kajian, model ini boleh digunakan dengan cara
membuat pencerapan terhadap perkara spesifik dan kemudian membentuk
prinsip umum.
(b) Model Deduktif sebaliknya, bermula daripada perkara umum kepada perkara
spesifik. Ia boleh digunakan dalam kajian dengan membina hipotesis
berasaskan teori tertentu dan kemudian membuat pencerapan untuk menguji
hipotesis ini.
(c) Untuk menggunakan Model Deduktif dalam kajian, kita perlu terlebih
dahulu mengenal pasti teori yang boleh digunakan untuk membina hipotesis
dan merancang kajian. Sebagai contoh, mengikut Teori Pembelajaran
Koperatif (dalam modul Psikologi Pendidikan), “Pembelajaran dalam
kumpulan kecil akan menggalakkan pelajar- pelajar bekerjasama bagi
memaksimumkan pembelajaran sendiri dan juga rakan-rakan lain.” Kita
boleh jalankan kajian tindakan ini dengan membina satu hipotesis berasaskan
teori ini, misalnya, “Pelajar cerdas akan membantu pelajar lambat dan akan
berusaha untuk meningkatkan pencapaiannya sendiri.” Kajian ini boleh
dibuat dengan mengadakan pembelajaran dalam beberapa kumpulan kecil
yang melibatkan pelajar cerdas dan lambat. Sebagai motivasi, guru boleh
memberi hadiah kepada kumpulan yang mendapat markah purata paling
tinggi dalam ujian yang diberikan.
JAWAPAN 231
TOPIK 2: PENYEDIAAN RANCANGAN KAJIAN
Latihan 2.1
Latar belakang masalah kajian ialah penjelasan awal tentang masalah dalam amalan
harian yang berkait rapat dengan topik kajian yang akhirnya menjadi asas kepada
pembentukan kerangka konsep kajian.
Latihan 2.2
Topik kajian: “Hubungan antara Motivasi dan Kemahiran Asas dengan Pencapaian
Matematik.” Pernyataan Masalah: “Kajian ini cuba menentukan hubungan antara
motivasi dan kemahiran asas dengan pencapaian matematik.”
Latihan 2.3
Motivasi Pencapaian matematik
Kemahiran asas
Latihan 2.4
Literatur Berkaitan: “Menurut Biehlar dan Snowman (1990), motivasi belajar bertambah
jika pelajaran yang diajar adalah menarik dan juga pembelajaran adalah aktif, bersifat
menyelidik, menyeronokkan dan bermanfaat.”
Kajian Berkaitan: “Kajian kes yang dilakukan oleh Wong (1990), menggunakan inventori
Myers Achievement Motivation Scale and Test Anxiety Questionnaire, mendapati
wujud hubungan antara motivasi dengan pencapaian akademik”.
Latihan 2.5
Item soal selidik yang dapat mengukur motivasi belajar: 1. “Saya ingin menjadi pelajar
terbaik dalam mata pelajaran Matematik.” 2. “Saya ingin mendapat A dalam mata
pelajaran Matematik UPSR.”
232 JAWAPAN
Ujian
1. Pengkaji perlu menyediakan cadangan kajian untuk membuat persediaan awal terutama
dari segi reka bentuk, sampel dan alat kajian, kaedah pengutipan data, perisian dan
pengaturcaraan statistik serta kewangan dan pembiayaan kajian.
2. Kajian dalam contoh ini cuba menentukan sama ada lima nilai murni iaitu kasih sayang,
rasional, kegigihan, berdikari dan kerjasama; boleh diterapkan melalui pengajaran sains
menggunakan struktur pembelajaran koperatif TGT.
3. Kajian ini dibatasi kepada pelajar yang tidak mengambil mata pelajaran Biologi daripada
beberapa buah sekolah di Kuala Lumpur sahaja. Maka hasil kajian hanya boleh
digeneralisasikan kepada sekolah di Kuala Lumpur sahaja.
4. (a) Sekiranya dapatan kajian menunjukkan motivasi dan kemahiran asas dapat
meningkatkan pencapaian matematik, guru perlu memastikan setiap pelajar
mempunyai kemahiran asas dan motivasi belajar sebelum memulakan topik baru.
(b) (i) Adakah wujud hubungan antara motivasi belajar dengan pencapaian
matematik?; (ii) Adakah wujud hubungan antara kemahiran asas dengan
pencapaian matematik.
(c) Matematik adalah mata pelajaran yang diwajibkan di semua peringkat
persekolahan, namun pencapaian dalam mata pelajaran ini amat membimbangkan.
Menurut Hussein Ahmad (1995), kira-kira 62.4% pelajar lepasan Tingkatan 5
menguasai mata pelajaran Matematik pada tahap lulus sahaja. Seterusnya,
Cheam (1989) menyatakan bahawa pencapaian matematik dipengaruhi oleh
motivasi, minat dan sikap pelajar. Kajian ini diharapkan dapat mencari sebab
utama mengapa ramai pelajar lemah dalam mata pelajaran ini. Dapatan ini
mungkin boleh dijadikan panduan kepada guru-guru matematik.”
TOPIK 3: MASALAH KAJIAN
Latihan 3.1
Topik kajian: “Beberapa Faktor yang Mempengaruhi Pencapaian Matematik Pelajar
Sekolah Menengah”. Tujuan kajian ini ialah untuk menentukan faktor yang
mempengaruhi pencapaian matematik pelajar dalam peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia
(SPM). Objektif kajian ini ialah: (a) Menentukan sama ada motivasi pembelajaran
matematik mempengaruhi pencapaian Matematik SPM; dan (b) Menentukan sama ada
usaha untuk memahami matematik
JAWAPAN 233
mempengaruhi pencapaian Matematik SPM.
Latihan 3.2
Konsep penting dalam kajian ini termasuklah “motivasi”, “motivasi pembelajaran” dan
“motivasi pencapaian”; sementara teori penting pula termasuklah “Teori Keperluan
Maslow” dan “Teori Motivasi Pencapaian”. Konsep dan teori ini akan membantu
pengkaji memahami apakah motivasi dan bagaimana motivasi mempengaruhi pencapaian
pelajar.
Latihan 3.3
Soalan kajian ini boleh dijawab dengan mencari hubungan antara jumlah jam menonton
televisyen dengan tingkah laku ganas kanak-kanak. Sampel kajian ialah kanak-kanak
berumur antara 8 hingga 14 tahun. Dua variabel kajian penting yang perlu diukur dalam
bentuk kuantitatif ialah jumlah jam menonton televisyen dan kekerapan tingkah laku
ganas kanak-kanak.
Latihan 3.4
H01: Tiada hubungan antara jumlah jam menonton televisyen dengan tingkah laku
ganas kanak-kanak.
Ha1: Terdapat hubungan antara jumlah jam menonton televisyen dengan tingkah laku
ganas kanak-kanak.
Latihan 3.5
H02: Tiada hubungan atau hubungan negatif antara jumlah jam menonton televisyen
dengan tingkah laku ganas kanak-kanak.
Ha2: Terdapat hubungan positif antara jumlah jam menonton televisyen dengan tingkah
laku ganas kanak-kanak.
Ujian
1. Kita menjalankan kajian untuk menyelesaikan masalah kritikal yang memerlukan
tindakan segera, membawa perubahan kepada amalan pendidikan, dan
menghasilkan penemuan baru, ilmu baharu atau produk yang berguna dalam
pendidikan.
234 JAWAPAN
2. Masalah kajian bukanlah masalah-masalah yang dihadapi dalam amalan harian atau
masalah yang akan dihadapi pengkaji semasa menjalankan kajian. Ia masalah yang akan
ditangani oleh kajian anda iaitu soalan atau tujuan pokok kajian.
3. Daripada kajian berkaitan anda akan mengetahui dapatan kajian lepas, reka bentuk dan
alat kajian yang digunakan, masalah yang dihadapi pengkaji, batasan kajian tersebut
dan cadangan kajian lanjutan.
4. (a) Bidang kajian ialah pengajaran dan pembelajaran matematik sekolah rendah dan
topiknya ialah: “Penggunaan Lembaran Kerja untuk Meningkatkan Pencapaian
Matematik Pelajar Pemulihan Sekolah Rendah.”
(b) Masalah kajian ialah: “Kajian ini cuba menentukan jenis lembaran kerja yang
dapat meningkatkan pencapaian matematik pelajar pemulihan.‰ Motivasi kajian
ialah: “Diharapkan dapatan kajian ini dapat membantu pelajar pemulihan dalam
pembelajaran matematik. Pengkaji juga berhasrat untuk menerbitkan lembaran
kerja yang sesuai untuk pelajar pemulihan.”
(c) (i) Kepentingan kajian: Penggunaan bahan bantu mengajar amat penting dalam
pengajaran dan pembelajaran. Kajian ini meneliti penggunaan lembaran
kerja matematik untuk pelajar pemulihan. Dapatan kajian ini diharapkan
dapat membantu pelajar pemulihan untuk memahami matematik yang
diajar kepada mereka. Hasil kajian ini juga diharapkan dapat membantu
para guru untuk membina sendiri lembaran kerja yang sesuai dengan
keupayaan pelajar mereka. Kajian ini juga diharapkan dapat menyedarkan
pihak sekolah, guru dan ibu bapa tentang kepentingan lembaran kerja dalam
pembelajaran pelajarpemulihan.
(ii) Batasan kajian: Kajian ini merupakan satu kajian kes yang melibatkan hanya
satu kelas pemulihan yang diajar sendiri oleh pengkaji. Lembaran kerja
disediakan sendiri oleh pengkaji berdasarkan keupayaan keseluruhan
pelajar. Ia tidak dibina untuk setiap pelajar secara individu. Pengajaran
dilaksanakan dalam masa
30 jam yang meliputi dua topik pengajaran sahaja. Selain itu, bilangan
pelajar yang agak ramai (10 orang) menyebabkan perhatian guru kepada
setiap pelajar tidak dapat dibuat dengan baik. Maka generalisasi dapatan
kajian ini hanya boleh dibuat dengan mengambil kira batasan kajian yang
dinyatakan.
JAWAPAN 235
TOPIK 4: TINJAUAN LITERATUR
Latihan 4.1
Seseorang pengkaji itu perlu mempunyai pengetahuan yang mantap dalam bidang
kajiannya disebabkan oleh kajian yang hendak dijalankan itu perlu diasaskan kepada
perkembangan pengetahuan dan kajian dalam bidang tersebut iaitu pengkaji perlu
memahami perkembangan ilmu dalam bidang ini daripada permulaannya hingga kini.
Latihan 4.2
Perbezaannya ialah: (a) sampel kajian berbeza pemilihan sampel pelajar sekolah rendah
dan sampel pelajar sekolah menengah; (b) alat kajian berbeza dari segi penggunaan temu
bual, rakaman video, analisis kategori dan kertas penilaian personal; dan (c) analisis
berbeza berbeza dari segi penggunaan kaedah kualitatif dan kuantitatif.
Latihan 4.3
Kajian kuasi-eksperimen menyelesaikan masalah pelajar sukar dipisahkan daripada
kumpulan kelas untuk menyertai kajian dengan menggunakan beberapa cara kawalan.
Salah satu daripadanya ialah menggunakan praujian untuk menentukan sama ada skor
min praujian bagi kumpulan kawalan dan eksperimen sama atau tidak.
Ujian
1. Tinjauan literatur berkaitan dibuat bertujuan untuk pengkaji memahami bidang
kajian dengan lebih mendalam, yang meliputi penjelasan tentang konsep penting,
teori yang berkaitan serta model-model dan prinsip- prinsip yang boleh diguna
pakai dalam kajian yang akan dijalankan nanti.
2. Sumber maklumat tentang kajian berkaitan boleh didapati daripada jurnal, tesis,
laporan kajian, buku dan prosiding seminar yang ditulis berdasarkan kajian yang
dijalankan serta maklumat daripada Internet.
3. Tinjauan kaedah kajian dapat memberi maklumat tentang reka bentuk kajian, skop
kajian, populasi dan sampel kajian, teknik pensampelan, alat kajian, prosedur
pengutipan data dan kaedah analisis data.
236 JAWAPAN
4. (a) Apabila anda membaca laporan kajian, anda perlu melihat bagaimanakah artikel
ditulis, apakah pernyataan masalah kajian, apakah reka bentuk kajian, apakah alat
kajian yang digunakan dan apakah kaedah analisis data yang digunakan.
(b) Untuk topik kajian ini, kita perlu membaca dan memahami konsep lembaran
kerja, pemulihan dan pemulihan dalam matematik. Selain itu, kita perlu membaca
dan memahami tentang teori berkaitan pemulihan dan bahan bantu pengajaran
serta kaedah dan prinsip pemulihan matematik sekolah rendah.
(c) (i) Literatur berkaitan: Menurut Crealock dan Bachor (1995), pelajar pemulihan
ialah mereka yang mempunyai kecerdasan rendah, kurang upaya untuk
menerima pendidikan biasa dan memerlukan bimbingan khas daripada
guru. Broody dan Hume (1991) menyatakan lembaran kerja yang baik
perlu mengandungi ilustrasi, gambar dan simbol untuk menjelaskan konsep
yang hendak diajar.
(ii) Kajian berkaitan: Kajian Wiseman dan Randy (1995) mendapati lembaran
kerja yang dibinanya mampu meningkatkan keupayaan pelajar menaakul
dan menyelesaikan masalah. Seterusnya, kajian yang dilakukan Maktab
Perguruan Perempuan Melaka (1992) mendapati 75% guru pelatih
menyedari bahawa lembaran kerja yang mereka bina hendaklah
berdasarkan objektif pengajaran, manakala 54% menyedari bahawa
lembaran kerja perlu juga berfungsi sebagai alat yang berupaya mengukur
pencapaian objektif pengajaran.
TOPIK 5: KAEDAH KAJIAN
Latihan 5.1
Dalam reka bentuk eksperimen, peserta kajian boleh dipilih secara rawak kepada kumpulan
kawalan dan eksperimen, bagi reka bentuk kuasi-eksperimen, mereka tidak boleh dipisahkan
dan tidak boleh dipilih secara rawak kepada dua kumpulan ini.
Latihan 5.2
Satu kajian tindakan yang boleh dilakukan oleh guru untuk memperbaiki pengajarannya adalah
mengkaji sama ada pelajarnya mempunyai pengetahuan/kemahiran asas yang diperlukan untuk
sesuatu topik baru, sebelum guru mula mengajar topik tersebut.
JAWAPAN 237
Latihan 5.3
Pensampelan rawak, iaitu pensampelan rawak mudah dan pensampelan rawak berstrata,
lebih diutamakan berbanding teknik pensampelan lain sebab pensampelan ini dapat
menghasilkan sampel yang lebih tepat untuk mewakili populasi.
Latihan 5.4
Kesahan ramalan ialah sejauh mana alat berupaya menghasilkan skor yang berhubung
dengan skor alat lain yang diambil kemudian; sementara kesahan serentak ialah sejauh
mana ia berhubung dengan skor yang dihasilkan oleh alat lain yang diambil serentak.
Latihan 5.5
Nota lapangan yang ditulis semasa pengkaji berada di lapangan, biasanya amat ringkas dan
tidak jelas kepada pembaca lain. Maka ia perlu dikembangkan dan ditulis semula dengan
menggunakan gaya bahasa yang boleh difahami pembaca lain.
Ujian
1. Kaedah saintifik digunakan dalam kajian pendidikan dengan merancang kajian
secara teliti dan sistematik, berasaskan ilmu dalam disiplin tertentu, (seperti
psikologi pendidikan) dan dilaksanakan secara tepat mengikut tatacara yang telah
dirancang.
2. Rancangan kajian perlu dibuat untuk memberi gambaran kepada pengkaji tentang
siapakah responden kajian; apakah variabel kajian, jenis data kajian dan alat kajian
yang akan digunakan; dan juga bagaimana data akan dikutip dan dianalisis.
3. Apabila terdapat data hilang bagi responden tertentu, pengkaji boleh menggunakan
min kumpulan untuk menggantikan skor yang tidak dilengkapkan oleh responden
kajian, misalnya, min bagi skor kumpulan pelajar lelaki berpencapaian tinggi.
4. (a) Dalam reka bentuk eksperimen, pelajar dipilih secara rawak dan diagihkan
kepada kumpulan kawalan dan kumpulan eksperimen. Jenis rawatan juga,
sama ada kawalan atau eksperimen, perlu diagihkan secara rawak kepada
kedua-dua kumpulan.
238 JAWAPAN
(b) Topik kajian: “Keberkesanan kaedah pengajaran koperatif berbanding kaedah

pengajaran terus bagi mata pelajaran Matematik”. Soalan kajian: “Adakah
kaedah pengajaran koperatif lebih berkesan daripada kaedah pengajaran
terus?”
(c) Senaraikan semua pelajar Tahun 5 di sebuah sekolah sebagai populasi kajian
dan pilih 60 orang pelajar dengan menggunakan teknik pensampelan rawak
mudah. Agihkan mereka kepada kumpulan pertama dan kumpulan kedua
secara bergilir-gilir iaitu pelajar pertama dipilih diagih kepada kumpulan
pertama, dan pelajar kedua diagih kepada kumpulan kedua, dan seterusnya,
sehingga setiap kumpulan menerima 30 pelajar. Rawatan yang diberi ialah
“kaedah pengajaran terus” sebagai “rawatan kawalan” dan “kaedah
pengajaran koperatif” sebagai “rawatan eksperimen”. Rawatan ini diagihkan
secara rawak kepada kedua-dua kumpulan pelajar yang telah dipilih. Oleh
sebab pelajar ini tidak dapat dipisahkan untuk menyertai kajian ini semasa
sesi persekolahan, guru boleh menjalankan kajian di luar sesi persekolahan
seperti pada waktu petang, sekiranya sesi persekolahan adalah pada sebelah
pagi.
TOPIK 6: KAJIAN KUALITATIF
Latihan 6.1
Topik kajian: “Ciri-ciri Pelajar Berpencapaian Tinggi.” Objektif kajian: “Mengenal pasti
ciri-ciri pelajar berpencapaian tinggi di dalam kelas.” Persoalan kajian: “Apakah ciri-ciri
pelajar berpencapaian tinggi yang boleh dikenal pasti di dalam kelas?”
Latihan 6.2
Bentuk kajian yang sesuai untuk topik dan objektif kajian “Ciri-ciri pelajar berpencapaian
tinggi” ialah bentuk kajian lapangan yang data boleh dikutip melalui pemerhatian ke atas
subjek kajian.
Latihan 6.3
Alat kajian yang sesuai bagi objektif kajian ini ialah pemerhatian yang meliputi reaksi
pelajar berpencapaian tinggi semasa mereka memasuki kelas, ketika guru masuk kelas,
ketika guru sedang mengajar, apabila guru bertanya soalan, memberi kerja rumah dan
meninggalkan kelas.
JAWAPAN 239
Latihan 6.4
Data kajian ini dikutip melalui pemerhatian terhadap reaksi pelajar berpencapaian tinggi
dalam kelas. Kaedah triangulasi kajian ialah menggunakan seorang lagi pemerhati untuk
mengesahkan data yang dikutip oleh pemerhati pertama.
Latihan 6.5
Bagi kajian ini, kesimpulan yang mungkin ialah pelajar berpencapaian tinggi mempunyai
ciri-ciri tingkah laku pro-pembelajaran lebih tinggi daripada ciri-ciri tingkah laku anti-
pembelajaran. Kesahihan kesimpulan ini boleh disahkan melalui triangulasi teori.
Ujian
1. Tujuan kajian kuantitatif ialah menentukan hubungan antara variabel kajian,
sementara tujuan kajian kualitatif adalah menentukan makna tingkah laku subjek
kajian untuk memahami sesuatu fenomena.
2. Kajian lapangan ialah kajian yang dijalankan dalam masyarakat yang sesuatu
fenomena yang ingin dikaji berlaku. Data kajian dikutip melalui temu bual dengan
responden kajian atau melalui pemerhatian terhadap fenomena yang dikaji.
3. Mengemaskan data bermaksud menyediakan data untuk dianalisis iaitu mengubah

data mentah kepada data yang mudah difahami. Contohnya, mentranskripsikan data
temu bual kepada data tekstual yang lebih berfokus kepada persoalan kajian.
4. (a) Tingkah laku yang ingin diperhatikan ialah tingkah laku lima pelajar yang
suka mengganggu pelajar lain di dalam kelas.
(b) Alat kajian yang boleh digunakan untuk mencerap tingkah laku ini ialah
pemerhatian berstruktur. Pelajar akan diperhatikan dari segi tingkah laku
sampai ke kantin (masa), datang berkumpulan/bersendirian,
memotong/tidak memotong baris, mengambil makanan/minuman, membayar
apa yang diambil dan makan berkumpulan/ bersendirian.
240 JAWAPAN
(c) Data kajian dianalisis seperti yang berikut:

(i) Tahap praanalisis: Data pemerhatian setiap pelajar disemak,
dilengkapkan dan disusun mengikut struktur pemerhatian seperti
dalam (b), membuat pengekodan kepada data mengikut kategori
tingkah laku, mengenal pasti data mengikut tema.
(ii) Tahap kemasan data: Data dimasukkan ke dalam komputer dalam
bentuk teks mengikut struktur pemerhatian dalam (b), data
dipermudahkan dan berfokus mengikut persoalan kajian.
(iii) Tahap pameran data: Data dipamerkan dalam bentuk jadual bersama
tanda (tally) dan tindakan tambahan.
(iv) Tahap verifikasi data: Triangulasi data menggunakan temu bual
digunakan untuk verifikasi data pemerhatian sebelum kesimpulan
dibuat.
(v) Tahap dapatan: Menyemak maklumat yang diperoleh dan
merumuskan dapatan kajian.
TOPIK 7: KAJIAN KUANTITATIF
Latihan 7.1
Topik: “Hubungan antara Lama Masa Belajar dengan Pencapaian.” Objektif:
“Menentukan hubungan antara lama masa belajar dengan pencapaian.” Soalan: “Adakah
wujud hubungan antara lama masa belajar dengan pencapaian?”
Latihan 7.2
Reka bentuk kajian yang sesuai untuk topik dan objektif kajian “Hubungan antara lama
masa belajar dengan pencapaian” ialah reka bentuk kajian deskriptif silang yang data
boleh dikutip dengan mengukur lama masa belajar dan markah ujian semester.
Latihan 7.3
Alat kajian yang sesuai digunakan bagi kajian ini ialah soal selidik untuk mengukur lama
masa pelajar mempelajari sesuatu mata pelajaran dalam masa seminggu, sementara ujian
semester digunakan untuk mengukur pencapaian pelajar.
JAWAPAN 241
Latihan 7.4
Kita harap pelajar akan jujur menjawab item soal selidik supaya dapatan kajian menjadi
sah. Selain lama masa belajar, kualiti pengajaran juga mempengaruhi pencapaian pelajar
yang boleh menyebabkan dapatan kajian menjadi tidak sah.
Latihan 7.5
Kaedah analisis data yang sesuai bagi kajian ini ialah analisis korelasi/hubungan antara
lama masa belajar dengan pencapaian pelajar. Kesimpulan yang mungkin ialah: “Wujud
hubungan linear positif antara lama masa belajar dengan pencapaian”.
Ujian
1. Kita melakukan kajian kuantitatif dahulu untuk menentukan hubungan antara
variabel kajian dan kemudian melaksanakan kajian kualitatif untuk menentukan
bagaimana atau apa yang menyebabkan hubungan itu wujud.
2. Reka bentuk Solomon-dua-kumpulan-kawalan dapat mengawal kesan praujian ke

atas pascaujian. Kajian lapangan ialah kajian yang dijalankan dalam masyarakat
yang sesuatu fenomena yang ingin dikaji berlaku. Data kajian dikutip melalui temu
bual dengan responden kajian atau melalui pemerhatian terhadap fenomena yang
dikaji.
3. Satu daripada tujuan memasukkan beberapa item negatif ialah untuk mengesan
sama ada subjek kajian membaca item terlebih dahulu sebelum menjawabnya.
Contoh item negatif ialah: “Pada saya, mata pelajaran Matematik amat
membosankan.”
4. (a) Objektif kajian ini ialah untuk menentukan hubungan antara minat membaca di
kalangan pelajar sekolah rendah dan menengah dengan umur mereka.
Kajian yang sesuai untuk objektif ini ialah kajian kuantitatif jenis deskriptif
dengan menggunakan reka bentuk silang. Data perlu dikutip sekali sahaja
daripada pelajar sekolah rendah dan menengah.
(b) Alat kajian yang sesuai digunakan untuk mengukur variabel kajian ini, iaitu
minat membaca dan umur pelajar ialah soal selidik. Pengkaji boleh
memasukkan item berkaitan minat, tujuan membaca, jenis buku yang dibaca,
jumlah masa membaca, jumlah buku dibaca dan item
242 JAWAPAN
lain yang berkaitan. Temu bual juga boleh digunakan untuk memahami minat
membaca secara lebih mendalam.
(c) Langkah-langkah yang perlu diambil, mulai daripada pengutipan data hingga
penyediaan data untuk dianalisis ialah seperti yang berikut:
(i) Pengkaji memohon kebenaran membuat kajian daripada pentadbir
sekolah bersama surat kebenaran daripada Kementerian Pelajaran.
Selepas mendapat kebenaran tersebut, temu janji dibuat dengan guru
kelas untuk membincang kajian yang ingin dijalankan.
(ii) Apabila subjek kajian dikenal pasti, borang soal selidik diedarkan dan
pengkaji/guru meminta mereka mengisikannya. Maklumat latar
belakang subjek kajian perlu ditentukan dahulu sebelum analisis
dibuat, misalnya, jantina, umur, tahun/tingkatan, tahap sosioekonomi
ibu bapa, jumlah gaji dan lokasi sekolah.
(iii) Data daripada soal selidik diubah kepada skor variabel kajian seperti
minat membaca, jenis buku dibaca, jumlah jam membaca, jumlah
buku dibaca dan umur. Ini dibuat dengan menggunakan skor dan
kekerapan. Klasifikasi jenis buku dibaca mungkin perlu dibuat seperti
buku teks, cerpen dan sebagainya. Pengiraan skor untuk minat
membaca perlu dibuat, misalnya, dengan menggunakan jumlah skor
bagi semua item berkenaan.
TOPIK 8: ANALISIS DATA
Ujian 1
1. Peratus kekerapan relatif ialah nisbah kekerapan dalam bentuk peratus bagi sesuatu
kategori, skor terkumpul atau skor individu bagi sesuatu variabel kepada jumlah
kekerapan.
2. Korelasi linear ialah ukuran kekuatan hubungan linear (hubungan berbentuk garis
lurus) antara dua variabel. Pekali korelasi untuk populasi menggunakan simbol 
dan untuk sampel menggunakan simbol r.
JAWAPAN 243
3. Andaian bagi ANOVA ialah populasi kajian mengikuti taburan normal dan
mempunyai varians yang sama serta sampel-sampel kajian adalah tidak bersandar
antara satu sama lain.
Jumlah jam belajar (x) 2 3 5 6 7 7
Pencapaian (y) 3 4 5 7 8 9
4. (a) Min dan sisihan piawai data.
Min (x) = (2 + 3 + 5 + 6 + 7 + 7)/6 = 30/6 = 5
Min (y) = (3 + 4 + 5 + 7 + 8 + 9)/6 = 36/6 = 6

 x 
2
Varians (x) = S 2  n  x 2
n1
 2 – 30 /6]/5 = [172 – 150]/5 = 4.4
= [172
Varians (y) = [244 – 362/6]/5 = [244 – 216]/5 = 5.6
Sisihan piawai (x) = _/4.4 = 2.098
Sisihan piawai (y) = _/5.6 = 2.366
(b) Pekali korelasi linear antara (x) dan (y).
r n   xy     x   y 
n  x   x   n  y   y  
2 2 2 2
 
1224  1080
 6(204)  (30)(36) 
_/[6(172)  30  30] _/[6(244)  36  36] _/[1032  900] _/[1464  1296]
 144 /_/ 132 _/ 168  144 /(11.489)(12.961)  144 / 148.908  0.967.
Nilai r ini menunjukkan terdapat hubungan yang kuat antara jumlah jam
pembelajaran dengan pencapaian.
244 JAWAPAN
(c) Pengujian hipotesis.
(i) Pernyataan hipotesis

H0: <= 0, lawan
H1: <> 0, (ujian satu hujung kanan).
(ii) Rantau penolakan

Untuk H 1: <> 0, n = 6, guna  = 0.05. Daripada jadual taburan t,
diperoleh nilai genting t4,0.05 = 2.1318. Maka rantau penolakan adalah T
> t4,0.05 = 2.1318.
(iii) Statistik ujian

Nilai statistik ujian bagi pengujian hipotesis ini ialah:
n 2
T r  (0..967) _/[6  2) /(1 0.9672 )]
1 r 2
 (0.967) _/[(4) /(0.0649)]  (0.967) _/ 61.63)
 (0.967)(7.850)  7.591
(iv) Keputusan pengujian statistik

Tolak H0 pada aras keertian <= 0.05 jika nilai statistik ujian T memenuhi
syarat seperti dalam jadual pada prosedur 2.
(v) Kesimpulan
Data yang diberi memberikan maklumat yang cukup untuk menyokong
bahawa pekali korelasi populasi bernilai positif.
TOPIK 9: PENULISAN LAPORAN KAJIAN
Latihan 9.1
Cliché ialah perkataan yang digunakan berulang kali sehingga ia tidak memberikan apa-
apa impak kepada pembaca/pendengar dan boleh membosankan mereka. Contoh cliché
ialah perkataan seperti “cun”, “pi mai pi mai tang tu” dan “macam-macam ada”.
JAWAPAN 245
Latihan 9.2
Contoh rujukan Internet: McNiff, J. (2002). Action research for professional
development: Concise advice for new action researchers (3rd ed.). Dicapai dari
http://www.jeanmcniff.com/booklet1.php#2.
Latihan 9.3
Anda perlu meneliti semua hasil analisis data kajian sebelum anda menulis dapatan
kajian supaya anda sendiri memahami hasil tersebut yang akan membantu anda menulis
dapatan kajian yang dapat difahami orang lain.
Latihan 9.4
Ringkasan kajian perlu ditulis untuk membantu pembaca mendapat gambaran
menyeluruh tentang kajian yang telah dijalankan yang meliputi objektif, reka bentuk,
sampel, alat, kaedah pengutipan data dan kaedah analisis data kajian.
Latihan 9.5
Selain kandungan lima bab, tesis/laporan kajian perlu mengandungi maklumat tambahan,
seperti halaman topik, pengakuan, abstrak, penghargaan, jadual kandungan, senarai
jadual, senarai rajah, senarai singkatan, rujukan dan lampiran.
Ujian
1. Sebenarnya, dalam penulisan laporan kajian, ayat yang kompleks atau panjang itu
bukanlah tinggi mutunya. Ayat begini sukar difahami pembaca, sebaliknya yang
terbaik ialah ayat mudah yang mempunyai subjek-verba-objek.
2. Kajian sebenar, disebabkan kekangan tertentu, berbeza sedikit daripada cadangan

kajian. Maka untuk laporan akhir, kandungan cadangan kajian perlu diubah supaya
ia selari dengan perubahan kajian sebenar, selain menambah rujukan terkini.
3. Cadangan kajian lanjutan dibuat untuk memantapkan dapatan kajian. Selain itu,
kajian yang dijalankan mungkin menghadapi kekangan tertentu seperti reka bentuk
kajian, sampel kajian dan sebagainya. Kajian lanjutan mungkin akan dapat
mengatasi masalah ini.
246 JAWAPAN
4. (a) Bahagian “Implikasi Dapatan Kajian” membincangkan tentang implikasi

dapatan kajian yang dijalankan terhadap amalan pendidikan, termasuk
proses pengajaran dan pembelajaran dan pentadbiran pendidikan.
(b) Topik kajian: “Kesediaan Pelajar Sekolah Rendah Mempelajari Mata

Pelajaran Matematik Tingkatan 1 Sekolah Menengah”. Dapatan kajian yang
dijangka bagi kajian ini ialah:
(i) Pelajar lemah dan sederhana mempunyai minat yang rendah,
sementara pelajar pandai mempunyai minat yang tinggi terhadap
matematik.
(ii) Pelajar lemah dan sederhana mempunyai motivasi yang rendah,
sementara pelajar pandai mempunyai motivasi yang tinggi untuk
mempelajari matematik.
(iii) Pelajar lemah dan sederhana tidak mempunyai pengetahuan dan
kemahiran asas yang kukuh, sementara pelajar pandai mempunyai
pengetahuan dan kemahiran asas yang kukuh untuk mempelajari
Matematik Tingkatan 1.
(c) (i) Kajian ini mendapati pelajar lemah dan sederhana mempunyai minat yang
rendah, sementara pelajar pandai mempunyai minat yang tinggi
terhadap matematik. Implikasi utama dapatan ini ialah guru perlu
memilih pendekatan pengajaran dan pembelajaran matematik yang
dapat meningkatkan minat pelajar lemah dan sederhana.
(ii) Kajian ini mendapati pelajar lemah dan sederhana mempunyai motivasi
yang rendah, sementara pelajar pandai mempunyai motivasi yang
tinggi untuk mempelajari matematik. Implikasi utama dapatan ini ialah
guru perlu memberi perhatian dan semangat kepada pelajar supaya
mereka mempunyai motivasi yang tinggi untuk mempelajari
matematik.
(iii) Kajian ini mendapati pelajar lemah dan sederhana tidak mempunyai
pengetahuan dan kemahiran asas yang kukuh, sementara pelajar
pandai mempunyai pengetahuan dan kemahiran asas yang kukuh
untuk mempelajari Matematik Tingkatan 1. Implikasi utama dapatan
ini ialah guru perlu menentukan kelemahan pelajar berkaitan
pengetahuan dan kemahiran asas untuk sesuatu topik baru. Seterusnya,
guru perlu membuat ulang kaji pengetahuan dan kemahiran ini,
sebelum memulakan pengajaran topik matematik baru.
250 RUJUKAN
Rujukan
Cohen, L. Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed.).
London, England: Routledge Palmer.
Connely, F. M., & Clandinin, D. J., (1988). Teachers as curriculum planners:

Narratives of experience. New York, NY: Teachers College Press, Columbia
University.
Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating

quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, NJ: Merill Prentice Hall.
Danzin, N. K. (1997). Interpretive ethnography: Ethnographic practices for the 21st

century. Thousands Oak, CA: Sage.
Freebody, P. (2003). Qualitative research in education: Interaction and practice.

London, England; Thousand Oaks, CA; New Delhi, India: Sage.
Gay, L. R., & Airasian, P. (2003). Educational research: Competencies for analysis
and applications (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
George, D., & Mallery, P (2001). SPSS for windows: Step by step. A simple guide and
reference 10.0 Update. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Hamidah Abdul Hamid. (2002). Pemerolehan kemahiran berfikir proses sains pelajar
tingkatan empat dan perkaitannya dengan kebolehan pemikiran kritikal. Bangi,
Malaysia: Projek Sarjana, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Hazirah Mat Nawi. (2002). Kaedah mengajar kemahiran berfikir bagi tajuk ungkapan
dan persamaan kuadratik. Bangi, Malaysia: Latihan Ilmiah, Universiti Kebangsaan
Malaysia.
Henerson, M. E., Morris, L. L., & Fitz-Gibbon, C. T. (1987). How to measure attitudes?
Newbury Park, CA: Sage.
McClave, J. T., & Sincich, T. L. (2003). Statistics (9th ed.). Upper Saddle River, NJ:
Prentice Hall.
RUJUKAN 251
Khalid Abdullah., Rosadah Abdul Majid., & Abd Razak Habib. (1999). Kaedah
matematik. Bangi, Malaysia: Pusat Pendidikan Jarak Jauh, Universiti Kebangsaan
Malaysia.
LeCompte, M. D., Preissle, J., & Tesch, R. (1993). Ethnography and qualitative
design in educational research (2nd ed.). San Diego, CA: Academic Press.
LeCompte, M. D., & Schensul, J. J. (1999). Designing and conducting ethnographic

research, ethnographerÊs toolkit, number 1. Walnut Creek, CA: AltaMira.
McNamee, M., & Bridges, D. (eds.) (2002). The ethics of educational research.
Oxford, England: Blackwell.
McNeill P. (1990). Research methods (2nd ed.). New York, NY: Routledge.
McNif, J., & Whitehead, J. (2002). Action research: Principles and practice (2nd ed.).
London, England; New York, NY: Routledge/Falmer.
McNiff, J. (2002). Action research for professional development: Concise advice for
new action researchers (3rd ed.). Dicapai dari
http://www.jeanmcniff.com/booklet1.php#2.
McTavish, D. G., & Loether, H. J. (2002). Social research: An evolving process

(3rd ed.). Boston, MA: Allyn and Bacon.
McTavish, D. G., & Loether, H. J. (2002). Social research: An evolving process

(2nd ed.). Boston, MA: Allyn and Bacon.
Miles, S. B., & Huberman, A. M. (1994). Quantitative data analysis: An expanded

resource book (2nd ed.). Boston, MA: Sage.
Morrison, K. R. B. (1993). Planning and accomplishing school-centered evaluation.

Norfolk, England: Peter Francis.
Nachmias, C. F., & Nachmias, D. (1996). Research methods in the social sciences
(5th ed.). London, England: Arnold.
Neuman, W. L. (2000). Social research methods: Qualitative and quantitative

approaches. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Newman, W. L. (1991). Social research methods (5th ed.). Boston, MA: Pearson
Education.
252 RUJUKAN
Nor Azizah Salleh., Siti Rahayah Ariffin., & Musa Daia. (1998). Penerapan nilai
murni melalui pembelajaran koperatif dalam sains. Bangi, Selangor: Projek
IRPA, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Oppenheim, A. N. (1992). Questionnaire design and attitude measurement.

London, England: Heinemann.
Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation? Newbury

Park, CA: Sage.
Prem, S. M. (2004). Introductory statistics student text (5th ed.). Hoboken, NJ:
John Wiley and Sons.
Richie, B. S., Fassinger, R. E., Linn, S. G., & Johnson, J. (1997). Persistence,
connection and passion: A qualitative study of the career development of
highly achieving African American-Black and White woman. Journal of
Counceling Psycology, 44, 133-148.
Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2003). Research methods for business
students. London, England: Prentice Hall.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching.

Educational Researcher, 15(2), 4-14.
Sieber, S. (1973). American-black and white women. Journal of counselling

psychology, 44, 143-148. Dlm. Integration of fieldwork and survey methods.
AJS, 78, 1335-1359.
Siti Zamani Thambi. (2001). Pengajaran kemahiran berfikir secara kritis di

kalangan guru terlatih: Pembinaan rancangan mengajar kemahiran berfikir
secara kritis (KBK) dalam pengajaran sains. Bangi, Malaysia: Projek
Sarjana, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Turner-Bisset, R. (2001). Expert teaching: Knowledge and pedagogy to lead the

profession. London, England: David Fulton.
Van Maanen, J. (1988). Tales of the field: On writing ethnography. Chicago, IL:
University of Chicago Press.
Vogt, W. P. (1999). Dictionary of statistics and methodology: A

nontechnical guide for the social sciences (2nd ed.). Thousands Oak, CA:
Sage.
Wiersma,W. (2000). Research methods in education: An introduction. Boston,
MA: Allyn and Bacon.
Wilson, N., & McLean, S. (1994). Questionnaire design: A practical introduction.

Newtown Abbey, Co. Antrim: University of Ulster Press.

Kaedah Penyelidikan Dalam Pendidikan

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kaedah Penyelidikan Dalam Pendidikan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KAEDAH PENYELIDIKAN

Topik 2 Penyediaan Cadangan Kajian 23

Topik 3 Masalah Kajian 47

Topik 4 Tinjauan Literatur 64

Topik 5 Kaedah Kajian 77

Topik 6 Kajian Kualitatif 102

Topik 7 Kajian Kuantitatif 128

Topik 8 Analisis Data Kuantitatif 151

Topik 9 Penulisan Laporan Kajian 178

Topik 10 Pendekatan Pengajaran 204

1. Menghuraikan asas kajian ilmiah berkualiti;

2. Menyediakan cadangan kajian;

3. Merancang kajian anda sendiri di sekolah;

4. Menganalisis data kajian; dan

5. Melaporkan hasil kajian dalam bentuk tesis kecil.

Topik 7 meliputi proses dalam mereka bentuk, melaksanakan kajian kuantitatif,

Topik 8 merupakan sambungan kepada pengenalan kajian kuantitatif dengan mendalami

1.1 MENGAPA MENYELIDIK?

1.2 KAJIAN DALAM PENDIDIKAN

Kajian Kuantitatif dan Kualitatif

Walau bagaimanapun, kajian ini mempunyai kelemahan utama iaitu kuantitatif

Jadual 1.1: Perbezaan antara Kajian Kuantitatif dan Kualitatif

Dibentuk Dibentuk semasa

Menggunakan Menggunakan interaksi

Analisis Deskripsi dan

1.2.1 Kajian Tindakan

Rajah 1.2: Langkah-langkah asas dalam kajian tindakan

Reflecting and learning together: Action research as a Vital Element of

Kertas ini, “Refleksi dan Pembelajaran Bersama: Kajian Tindakan sebagai

The Assessment of Second Language Teaching. Craig Thaine. ELT Journal

Kertas ini, “Penaksiran Pengajaran Bahasa Kedua” melaporkan projek kajian

Perceived Needs of Educational Administrators for Student Services

Keadaan di negara China hari ini memerlukan pendekatan secara holistik

Learning Mathematics in a Classroom Community of Inquiry. Merrilyn

Kertas ini, “Pembelajaran Matematik dalam Bilik Darjah Komuniti Inkuiri”

1.3 KAEDAH INKUIRI SAINTIFIK DALAM KAJIAN

Jadual 1.2: Ciri-ciri Sains

Analitikal Ia mengikut kaedah saintifik untuk memecah dan menjelaskan fakta

1.4 ALTERNATIF KEPADA SAINS DALAM

(c) Pengetahuan umum

(d) Media massa

(e) Pengalaman peribadi

(i) Terlebih generalisasi (over generalisation): Apabila kita memperoleh bukti

1.5 KEBAIKAN PENDEKATAN SAINTIFIK

1.5.1 Model Sains Tradisi

1.5.2 Model Deduktif dan Induktif

Rajah 1.4: Hubungan antara model induktif dan deduktif

1.6 KRITERIA KAJIAN YANG BAIK

(a) Tujuan kajian yang jelas

(b) Penerangan yang jelas tentang proses kajian

(c) Perancangan dan pelaksanaan yang sistematik

(d) Piawai etika yang tinggi

(e) Dapatan yang dibincangkan dengan jelas

(f) Batasan kajian dinyatakan dengan jelas

SEMAK KENDIRI 1.3

Tandakan (B ) sekiranya betul atau (S) sekiranya salah.

Dalam deduksi, kita mula daripada mencerap data dan

Teori membantu kita memahami apa yang kita cerap.

Model tradisi sains menggunakan logik induktif.

Hipotesis yang baik ialah yang boleh diuji.

Peranan teori ialah penyampaian (representation),

Dalam deduksi, kita mula daripada mencerap data dan

1.7 ETIKA KAJIAN

Antara isu etika termasuk: