10. YIL FASLLARI VE TABİAT HÂDİSELERİ / 10.

YILIN MEVSİMLERİ VE TABİAT

HADİSELERİ HAKKINDA
HAQIDA
Bahardaki hareket, güzdeki bereket.
Bahargi hareket - küzgi bereket.
Baharın bir günü yıla bedel.
Baharnin bir küni yılge tetir.
Baharın günü kışa bakar.
Baharnin küni qışnıbaqar.
Yazda yazıl, kışta kısıl.
Yaz - yazıl, qış - kısıl.
Yaz yağmuru yandan geçer
Yaz yamğırı yandan öter, Kış yağmuru candan.
Qış yamğın - candan.
Yazın yanan kışın sevinir.
Yaz küyüngen qış süyüner.
Yazda başı pişmeyenin
Yazda başı pişmegennin Kışta aşı pişmez.
Qışda aşı pişmes.
Yazın günü yüz türlü
Yaznifi küni - yüz türli, Kışın günü kırk türlü.
Qışnifi küni - qırq türli.
Dondursa da yağ iyi
Yalkıtsa hem, yağ yahşi, Yandırsa da, yaz iyi.
Yandırsa hem, yaz yahşi.
Gün gamını seherde ye
Kün gamını seher ye, Yıl gamını baharda ye.
Yıl gamını bahar ye.
Leylek gelse, parlak yaz
Leylek kelse, yaruğ yaz, Turna gelse bulutlu yaz.
Turna kelse, tunuq yaz.
Ay girse, aylık gamını ye
Ay otavlasa, aylık gammni ye. Gün girse, günlük gamım ye.
Kün otavlasa, künlik gammni ye.
Ocak ayındaki altı gün
Aqpan-aqpan alü kün, Ay-hay senin katığın
Ay-hay senin qatuvin. Kesip astığın etine
Ölçeb asgen etiftge Konuk gelse, katı gün.
Qonaq kelse, qattıq kün.
Boğa bttrcu olsa buz durmaz
Sevr kelse, muz turmas, Dünür gelse kız durmaz.
Qude kelse, qız turmas.
Çayda yatma sel alır
Sayda yatma, sel alar, Kırda yatma yel alır.
Qırda yatma, yel alar.
Sümbüle doğar soluklaşıp
Sümbüle tuğar sümpeyib, At semirir anklaşıp.
At semirer kempeyib.
İlkbahar girse çil ayağı
Çille kirşe - çil ayağı. İlkbahar suyu, altın suyu.
Çille suvı - tille suvı.
Çillede suğarilgen bağ, İlkbaharda sulanan bağ,
Çil batman üzüm berer. Kırk batman üzüm verir.

Qantar avsa, qalt eter, Kışın yarısı geçse, kapırtı olur

Dehkannift közi yalt eter. Çiftçinin gözü parlar.

Qarğa ketmey, qar ketmes, Karga gitmeden, kar gitmez

Turna kelmey, muz ketmes. Turna gelmeden, buz gelmez.

Qırqquyaq keldi - küz keldi. Ağustos geldi güz geldi

Qırqquyaq tüşse, qırğıy pelepanini öçirer. Ağustos gelse, şahin yavrusunu uçurur.

Qırqquyaqde kindegi hem pişer. Ağustosta göbeği de pişer.

Qış ocağı tar, Kış ocağı dar Kalk

Tur, uyifige bar. oyuna var.

Qışnift savuğıda töngenden Kışın soğuğunda donmaktan

Yaznın ıssığıda ölgen yahşi. Yazın sıcağında ölmek iyi.

Qar yağdı - dan yağdı, Kar yağdı, tane yağdı

Yamğır yağdı - aş yağdı. Yağmur yağdı, aş yağdı.

Qaraçenin qan turmas. Ekimin karı durmaz.

Qaraçenin toqımidey qar yatse, Ekimin tohumu gibi kar yağsa

Altı aylık yolge çıq. Altı aylık yola çık.

Gaz kelgeni - yaz kelgeni. Kazın gelmesi, yazın gelmesi