1

ลักษณะของโรคพ องเอนไซ Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase (G6PD)

เ นโรคทางพันธุกรรมที่ทำใ เม็ดเลือดแดงแตกหากไ รับสิ่งกระ นที่ทำใ เกิดอาการ ไ แ อาหาร หรือยาบาง

อ าง การติดเชื้อ างๆ เ นเชื้อไวรัส รวมทั้งการเ นโรคเบาหวานที่ทำใ เกิดกรด เนื่องจากเอนไซ G6PD
(glucose-6-phosphate dehydrogenase) มีห าที่สำคัญในกระบวนการเมตาบอลิซึมของน้ำตาลกลูโคส
เพื่อใ ไ สารกลูตาไธโอน ซึ่งมีห าที่ในการ องกันเม็ดเลือดแดงจากการทำลายของสารอนุมูลอิสระ
โรคนี้เ นโรค ายทอดทางพันธุกรรมชนิดหนึ่ง โดยมีการ ายทอดแบบยีน อยของโครโมโซมเอ็ก (X-linked
recessive) จากมารดา ทารก ทำใ ลูกชายมีโอกาสที่จะมีภาวะพ องเอนไซ จีซิกพีดี อยละ 50 วนลูกสาว
มีโอกาสที่จะเ นพาหะของโรคนี้ อยละ 50 โดยจะพบในเพศชายมากก าเพศหญิงเนื่องจากมีความผิดปกติ
ของพันธุกรรมแบบ X-linked recessive
ย่
ป็
ห้
ด้
ป็
ป็
ถ่
ต่
ร่
สู่
ช่
ม์
ห้
น้
ร้
ห้
ป้
ป็
น้
ด้
ถ่
ร่
ตุ้
ห้
ว่
ห้
ด้
ม์
ร้
ด้
ก่
ม์
ส่
ซ์
 2

อาการของโรคพ องเอนไซ Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase (G6PD)

อาการในเด็ก
เด็กแรกเกิดจะมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง โดยพบ า 1 ใน 3 ของเด็กที่ องรับการ องไฟ จะเ นโรคพ อง
เอนไซ G6PD หากพบ าเด็กมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง แพท ก็จะเจาะเลือดเพื่อดูเอนไซ G6PD ซึ่งจะทำใ
ทราบตั้งแ ตอนนั้น าเด็กเ นโรคนี้หรือไ
อาการใน ให
คนไ จะมีอาการเมื่อไ รับยา หรือสาร อง าม เนื่องจากเ าตัวไ ไ มา อน าเ นโรคพ องเอนไซ G6PD
เมื่อเม็ดเลือดแดงแตก คนไ จะมีอาการซีดลง สึกเหนื่อยเพลีย โดยจะมีอาการ 1-2 วันหลังจากไ รับสาร อง าม
นอกจากนั้น สสาวะจะเปลี่ยนเ นสีโ กหรือสีน้ำปลา เนื่องจากเม็ดเลือดแดงแตก งผลใ เกิดการตกตะกอนที่ไต
และทำใ สสาวะเปลี่ยนสี ซึ่งหากมีอาการนี้ควรรีบมาพบแพท

อาการภาวะเม็ดเลือดแดงแตก
- เมื่อไ รับ ยา อาหารและสารเคมีบางอ างที่เ น อ าม อาจทำใ เกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตก ที่พบ อยคือ
เม็ดเลือดแดงแตกเฉียบพลัน ซึ่งเกิดใน24-48 ชั่วโมง หลังไ รับ จจัยเลี่ยง
- ปวด อง อาเจียน ายเหลว มีไ ต่ำๆ ปวดหลัง และ อมาอาจมีมีอาการดี าน ตัวเหลืองตาเหลือง ซีดและ สสาวะ
เ นสีดำหรือสีโ ก
- เหนื่อย อนเพลีย

ทั้งนี้ ใน วยแ ละราย จะมีอาการรุนแรงมาก อยแตก างกัน ขึ้นอ กับภาวการ ขาดเอ็มไซ G6PD และ
อาหาร ยา สารเคมีที่ไ รับดังนั้น วยควรทราบรายชื่อยา อาหารและสารเคมีที่ควรหลีกเลี่ยง
ป็
ท้
ม์
ด้
ห้
อ่
ผู้
ปั
ต่
ปั
ข้
ญ่
ค้
ผู้
ป่
ว่
ร่
ถ่
ด้
ว่
ต่
ข้
ป็
ด้
ป็
ผู้
ม์
ข้
ป่
ค้
ย่
ม่
รู้
ป็
ต้
ข้
ห้
ห้
ต่
น้
ด้
ว่
ปั
ย์
ย์
ต่
ห้
จ้
ม่
ด้
ซ่
รู้
ยู่
ต้
ก่
ส่
ว่
ป็
ห้
ณ์
ม์
ส่
ด้
ร่
บ่
ม์
ป็
ต้
ม์
ห้
ปั
ห้
ร่
 3
วิธีรักษาโรคพ องเอนไซ Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase (G6PD)

สิ่งสำคัญที่สุดของ ที่มีภาวะพ องเอนไซ G6PD คือ การ องกันและหลีกเลี่ยงอาหารและยาที่ทำใ เม็ด

เลือดแดงแตก การไ รับวัคซีน องกันโรคติดเชื้อที่พบ อยเพื่อ วย องกันการเกิดเม็ดเลือดแดงแตกจากการติดเชื้อ
นั้นๆ
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
- ถั่วปาก า
- พืชตระกูลถั่วที่มีผลเ น ก เ น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่ว กยาว
- ไว แดง
- บลูเบอ รี่
- การบูรและพิมเสน
- โทนิค (Tonic Water) เครื่องดื่มที่มีรสชาติ อน างขมที่มี วนประกอบของ Quinine (คิวนิน)
- สารประกอบที่มีฤทธิ์ านแบคทีเรีย พบในสมุนไพรรสขม

สารเคมีที่ควรหลีกเลี่ยง
- ลูกเหม็น
- สารหนู
- สาร Toluidine Blue (สาร วยวินิจฉัย)

ยาที่ควรหลีกเลี่ยง
- ก มลดความดันโลหิต
- ยารักษาโรคพา กินสัน
- ยารักษาโรคหัวใจและหลอดเลือด
- ยารักษาโรคเ า
- ยาฮอ โมน
- ยารักษาโรคมาลาเรีย
- ยาเคมีบำบัด
- ยาแ ปวดทางเดิน สสาวะ
- ยา านพิษ
- ยาปฏิชีวนะ (ยา านจุลชีพ)
- วิตามิน
ซึ่ง วยที่เ นโรคขาดเอ็มไซ G6PD ทางโรงพยาบาลจะมีสมุดประจำตัว วยใ
ผู้
ลุ่
น์
ป่
ต้
ก้
ร์
ร์
อ้
ป็
ก๊
ร่
ร์
ท์
ต้
ด้
ปั
ต้
ป็
ฝั
ช่
ผู้
ม์
ม์
ช่
ป้
ร่
ค่
ข้
ม์
บ่
ฝั
ส่
ช่
ป้
ป้
ผู้
ป่
ห้
ห้
 4
การปฏิบัติตน

- แ งใ แพท ทราบทุกครั้งที่ วยมาโรงพยาบาล าเ นโรคนี้

- เมื่อเกิดอาการเจ็บ วยไ สบาย ควรปรึกษาแพท ไ ซื้อยารับประทานเอง
- เมื่อเกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตก ควรรีบมาโรงพยาบาล เพื่อรับการรักษาทันที
- หลีกเลี่ยงยา อาหาร หรือสารเคมี ที่อาจทำใ เกิดอาการ
- เมื่อจะมีบุตร ควรไ รับคำแนะนำจากแพท เรื่องการ ายทอดไปยังบุตร เพื่อประโยช ในการวางแผนครอบครัว
จ้
ห้
ย์
ป่
ด้
ม่
ป่
ย์
ห้
ว่
ย์
ป็
ม่
ถ่
น์
 5
การ องกันโรคพ องเอนไซ Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase (G6PD)

เนื่องจากเ นโรคทางพันธุกรรม จึงไ สามารถ องกันไ การ องกันจึงทำไ เพียงการหลีกเลี่ยงยาและสาร

กระ นที่ทำใ เม็ดเลือดแดงแตกตัว
แ าโรคพ องเอนไซ G6PD จะเ นโรคที่ไ ไ มีอันตรายและความรุนแรงถึงชีวิต แ ก็เ นโรคที่คุณ อคุณ
แ มือให หรือ ที่วางแผนจะมีบุตร ควร จัก เพื่อจะไ สังเกตอาการของลูก ามีภาวะพ องเอนไซ G6PD หรือไ
เพื่อจะไ เตรียมการรักษาและการ องกันไ ใ เม็ดเลือดแดงแตกนั่นเอง
ม่
ตุ้
ป้
ด้
ม่
ม้
ว่
ห้
ผู้
ป็
ร่
ร่
ม์
ม์
ป้
รู้
ม่
ป็
ม่
ห้
ด้
ม่
ป้
ด้
ด้
ป้
ว่
ด้
ร่
ต่
ม์
ป็
พ่
ม่
 6
บรรณานุกรรม

Plook Creator./(24/10/2560)./รหัสลับโครโมโซม X./ทรูปลูก ญญา./https://www.trueplookpanya.com/

dhamma/content/63126

Bumrungrad International Hospital./โรคพ องเอนไซ G6PD./https://www.bumrungrad.com/th/

conditions/glucose-6-phosphate-dehydrogenase-g6pd-de ciency

Bangpo Hospital./โรค G6PD คืออะไร./https://bangpo-hospital.com/

%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84-g6pd/

นงลักษ สุขวาณิช ศิล ./โรคจีซิกพีดี...ยาและอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง./มหาวิทยาลัยมหิดล คณะเภสัชศาสต ./

https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/service-knowledge-article-info-old.php?id=490

อภิชาติ โพธิอะ./ภาวะพ องเอนไซ G - 6 - PD./Nonthavej Hospital./https://www.nonthavej.co.th/

Glucose-6-phosphate-dehydrogenase.php
ณ์
ย์
ป์
ร่
ม์
ร่
ม์
ปั
fi
ร์