● 2 studia przypadków

● Obliczanie: Ryzyko i Wartość ważona

MIARA RYZYKA
Ryzyko to kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa do wystąpienia określonego
zdarzenia niebezpiecznego i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem
RYZYKO = PRAWDOPODOBIEŃSTWO * SKUTEK

Zadanie - przykład miary ryzyka

● Np. prawdopodobieństwo całkowitego spalenia się linii produkcyjnej w zakładzie Y
wartej 50 mln PLN jest jak 1: 2000 (czyli raz na dwa tysiące lat)
● A prawdopodobieństwo kradzieży naszego służbowego, doskonale zabezpieczonego
mercedesa wartego 250 tys. PLN, jak 1:10 czyli raz na dziesięć lat)
Ryzyko (linia produkcyjna)
P = 1/ 2 000
S = 50 000 000
R = 1/ 2 000*50 000 000 = 25 000

Ryzyko (kradzieży auta służbowego)

P = 1/10
S = 250 000
R = 1/10*250 000=25 000

Ryzyko w obu przypadkach liczbowo jest identyczne.

Jednakże:
• Np. prawdopodobieństwo całkowitego spalenia się linii produkcyjnej w zakładzie Y
wartej 50 mln PLN jest jak 1: 2000 (czyli raz na dwa tysiące lat) → tutaj nie trzeba się raczej
ubezpieczać, bo takie coś w najbliższym czasie nie nastąpi
• A prawdopodobieństwo kradzieży naszego służbowego, doskonale
zabezpieczonego mercedesa wartego 250 tys. PLN, jak 1:10 czyli raz na dziesięć lat) →
tutaj potrzebne jest ubezpieczenie poniewaz zdaża się to zdecydowanie częściej

WARTOŚĆ WAŻONA
Wartość ważona jest narzędziem do ilościowego wyrażania ryzyk
WW = PRAWDOPODOBIEŃSTWO * KONSEKWENCJE
 Porównywanie zagrożeń - przykład zadania

- Porównaj dwa zagrożenia metodą wartości ważonej. Pierwszy zagrożenie jest

prawdopodobne na 40% a jak się wydarzy skutek będzie wynosić 100 000 zł.
Drugie zagrożenie (opóźnienie) zdarza się dwa razy na dziesięć przypadków i jego
skutek za fakt przekroczenia terminu to 70 000 zł. Dodatkowo za każdy dzień
opóźnienia kara wynosi 9 000 zł i w sali 20 dniowej średnie dotychczasowe
opóźnienia wynoszą 20%
Zagrożenie 1
Dane:
Prawdopodobieństwo = 40%
Konsekwencje = 100 000 zł

Wartość ważona:
ww = prawdopodobieństwo * konsekwencje
ww1 = 40% * 100 000 zł = 40 000 zł

Zagrożenie 2 (opóźnienie)
Dane:
Prawdopodobieństwo 2.1 = 2/10=20%
Prawdopodobieństwo 2.2 = 20%*20 dni = 4 dni (średnie opóźnienia)
Konsekwencje 2.1 = 70 000 zł
Konsekwencje 2.2 = 9 000 zł

Wartość ważona:
ww2 = 20% * 70 000 + 4 * 9 000 zł = 50 000 zł

Odp. ww1<ww2 ⇒40 000 zł < 50 000 zł

Zagrożenie ww2 jest większe od zagrożenia ww1.

● Sposoby redukcji ryzyka

Kategorie sposobów reagowania na ryzyko

● Unikanie (eliminowanie)
● Transfer (kontrakty, ubezpieczenie, outsourcing)
● Redukowanie (łagodzenie ryzyka, działania zapobiegawcze, kontrola)
● Retencję (tolerowanie, akceptowanie, ponoszenie, zatrzymanie ryzyka)

Transfer ryzyka
● Kontrakty, czyli możliwość rozlokowania ryzyka za pomocą odpowiednio
sformułowanej umowy, pomiędzy uczestników np. łańcucha dostaw. Transfer ryzyka
może wyrażać się przykładowo przejęciem odpowiedzialności za: dostarczone
surowce dopiero na terenie przedsiębiorstwa, wysłane z przedsiębiorstwa towary
przez klienta, przewożony towar przez spedytora lub przewoźnika.
● Ubezpieczenie się od ryzyka to złagodzenie lub zlikwidowanie negatywnych
skutków zdarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele
jednostek, którym takie zdarzenia zagrażają. Jednak nie zawsze jest to możliwe,
gdyż nie od wszystkich ryzyk można się ubezpieczyć.
● Outsourcing czyli wyodrębnienie części działań w przedsiębiorstwie i przekazanie
ich wykonania firmie zewnętrznej. Outsourcing może dotyczyć tych funkcji
przedsiębiorstwa, które są obarczone ryzykiem niewspółmiernie wysokim w
odniesieniu do generowanej przez nie wartości dodanej.

Retencja ryzyka
● retencji aktywnej (planowanej), kiedy tworzy się plany działania w razie
wystąpienia ryzyka,
● retencji pasywnej (nieplanowanej), kiedy nie podejmuje się żadnych działań
w celu rozwiązania problemów
 Wybór działań wobec ryzyka

Retencja aktywna Redukcja Eliminowanie

Retencja aktywna Transfer Redukcja

Retencja pasywna Retencja aktywna Redukcja

● Zidentyfikowanie ryzyka

Zidentyfikowanie zagrożenia
- R1: drobna kradzież (do 500 PLN) (pR1, sR1)
- R2: awaria systemu komputerowego trwająca Powyżej 1 dnia (pR2, sR2)
- R3: pożar głównego magazynu (pR3, sR3)
- R4: utrata głównego odbiorcy (60% sprzedaży) (pR4, sR4)
- R5: spadek udziału w rynku spowodowany wejściem na rynek nowego gracza (pR5,
sR5)
- R6: brak prądu (pR6, sR5)
- R7: brak łączności telekomunikacyjnej (pR7, sR7)

Identyfikacja ryzyka - czyli ujawnienie pełnej „ekspozycji” przedsiębiorstwa na zjawiska

niepewności
 Reguły identyfikacji ryzyka
Zdarzenie ryzyka opisuje się jako związek
• Przyczynowo - skutkowy

Identyfikacja ryzyka
Powinna zostać przeprowadzona w sposób systemowy i polegać na metodycznym
przeglądzie wszystkich bez wyjątków aspektów funkcjonowania firmy i jej otoczenia
biznesowego,
Zidentyfikowane zagrożenia sugeruje się sklasyfikować w następujących grupach:
– Strategiczne – długoterminowe cele firmy
– Operacyjne-codzienne funkcjonowanie firmy
– Finansowe- kontrola finansów i wykorzystanie kapitału przedsiębiorstwa
– Knowledge management – kontrola nad wiedza, technologią, przepływem
informacji oraz ich bezpieczeństwem
– Zgodność- BHP, środowisko, warunki handlowe, ochrona konsumenta, prawa
pracownicze, ochrona danych osobowych
Twórcy Risk management Standard dopuszczają angażowanie zewnętrznych
konsultantów w celu lepszego wykonania tej części procesu zarządzania ryzykiem ,
jednak podkreślają, że niezastąpiona będzie wewnętrzna analiza poparta solidną
wiedzą i narzędziami analitycznymi

● Będzie Tabela ryzyka

PRZYKŁADOWA

zagrożenie komentarz skutek PLN Raz/lata Prawdop. Ryzyko

% PLN/ROK

Utrata Tożsama z utratą 27% 2625000 3 33 875000

głównego przychodów (przy
klienta poziomie zyskowności
Firmy 8%)

Sąsiedzi-zakład Składowane 8500000 7 14 1214286

y chemiczne łatwopalne i
wybuchowe materiały,
ściana oddzielająca
nie jest ścianą ppoż-
konsekwencje jak
przy zwykłym pożarze
plus zanieczyszczenia
i szkody osobowe

Utrata energii Zdarzały się problemy 543478 2,5 40 217391

elektrycznej (3 z naruszeniem gł
dni) kabla zasilającego
(biegnie pod ziemią),
problemów może być
więcej w związku z
budowami

Pożar Prawdopodobnie 7000000 50 2 140000

zniszczeniu uległyby
wszystkie książki oraz
w znacznym stopniu
budynek magazynowy

Utrata twórcy Jest to jedyna osoba, 640000 5 20 128000

bazy która zna to
danychoprogra oprogramowanie
mowania (potrafi dokonać w
nim zmian, poprawek,
ulepszeń)

Powódź W czasie powodzi w 2500000 20 5 125000

1997 roku woda
zalała część niżej
położonych budynków
zakładów
chemicznych

Kradzież z Wiadomo, że firmom 250000 2 50 125000

włamaniem z branży zdarzały się
kradzieże na dużą
skalę- przed sezonem
szkolnym

Utrata łączy Podobny problem jak 181159 1,75 57 103520

IT(2 dni, 50% z siecią energetyczną
paraliż)

Awaria Niestety, drobne 90580 1,5 67 60386

systemu(wirusy problemy są
lub błąd zdarzeniem
pracownika) codziennym, problem
większy jest jedynie
kwestią czasu

Drobne Nagminne kradzieże 55200 1 100 55200

kradzieże pojedynczych
(droższych) pozycji
przez pracowników-
gł. kolorowe albumy,
atlasy itp..

Wypadek W firmie 500000 10 10 50000

pracownika konkurencyjnej
pracownik doznał
uszkodzenia
kręgosłupa i na
drodze cywilnej
uzyskał od księgarni
odszkodowanie 500
tys PLN
● Graficzne przedstawienie tych ryzyk - mapa ryzyka

Mapa zagrożeń

Mapa ryzyka
 katastrofalny

poważny

umiarkowany

nieistotny

s/p niewielkie średnie duże prawie pewne

Zastosowanie analizy jakościowej

- Przesuwać ryzyka w zielony obszar - reakcja na ryzyko
- Czy reakcja dotyczy wszystkich skutków ryzyka?
- Czy reakcja nie powoduje nowych ryzyk?

Wybranym 5 zagrożeniom przypisano odpowiednią

punktację przyjętą w skali i dokonano pomiaru ryzyka
korzystając ze wzoru R = P * S

Zagrożenie Prawdopodobieństwo Skutki Miara ryzyka (ww)

Odejście pracownika 3 2 6
o specjalistycznych
umiejętnościach

Uszkodzenie 3 2 6
samochodu i
ładunku w wyniku
kolizji na drodze

Nieterminowa 2 2 4
realizacja
zamówienia

Błąd ludzki 2 2 4

Zła jakość wyrobu 1 2 2

gotowego

Skutek: mały [1], średni [2], wysoki [3]

Prawdopodobieństwo: małe [1], średnie [2], wysokie [3]
 ● Narysować próg tolerancji

Tworzenie mapy ryzyka + próg tolerancji

Polega na narysowaniu wykresu XY gdzie skalę pozioma wyznacza prawdopodobieństwo
od 0-100%, a skalę pionową skutek wyrażony w złotówkach- od 0-8,5 mln PLN (najwyższa
wartość z poprzedniej tabeli)
● Wartości X i Y przyjmujemy dla kolejnych punktów (ryzyk) z tabeli.
● Dodatkowo na mapę nanosimy wartości progowe
– Pionową linię obrazującą prawdopodobieństwo zdarzenia, które przekracza nasz „próg
tolerancji” (przyjęto medianę 33%) oraz
– Poziomą linie obrazującą skutek, jaki przekracza nasz próg akceptacji (ustalono 450 00
tysPLN, przy której zaczynają się szkody duże)
– Wyrysowujemy krzywą tolerancji omówioną wcześniej

Mapa ryzyka
Mediana 33%
Próg akceptacji: 450 000