You are on page 1of 81

TÜRKÇE

1.

cesur korkak
................. dolu boş
.................

bayat taze
................. doğru yanlış
.................

esaret özgürlük
................. giriş çıkış
.................

masum suçlu
................. zor kolay
.................

iç dış
................. soyut somut
.................

Y A N L I Ş D E
Ç S O M U T I B
I K O L A Y Ş O
K C E S U R L Ş
I K O R K A K H
Ş İ N İ Ş L İ T
Ö Z G Ü R L Ü K
T A Z E Z Y F U
A S U Ç L U O T

1
2 4
2.
1 T Ü M C E

U
A

A
L
3 S U A

L
E 9 11

L
B

Y
6 7 5 İ K Â E
E
N

E
İ

A
12 L M M
A

N
14
10 A N U
S

V
8 İ 13 17 S N A

A
M

T
İ

15 A B Ç
P

T
16 A D

A
İ

18 L S A N

N
D
E

3. C) “keskin” sözcüğü gerçek anlamda kullanılmıştır.

4.

turp gibi
Öykü, ilaçları düzenli kullanıp dinlenince ...................................... oldu.

kaşla göz arasında ortadan kayboldu.


Kardeşim parkta oyun oynarken ..............………........

can kulağıyla
Derste öğretmenimi …..................................…………………… dinlerim.

havalara uçtu.
Zeliha yarışmada birinci olunca sevinçten ...................…………......……

muradına erdi.
Engin çok sabretti ve en sonunda ………..................................…...........

ayağının tozuyla bizi yemeğe götürdü.


Amcam şehir dışından döndü ve ..…….....…….....

yükte hafif, pahada ağır ne varsa her şeyi alıp ortadan kayboldu.
Hırsız …………….............……

2
5. a) Mal canın yongasıdır.
b) Sakla samanı, gelir zamanı.
c) Damlaya damlaya göl olur.
ç) Çam sakızı, çoban armağanı
6. a)
Tam doğru cevap:
Görselde işlenen dersin konusunu içeren cevaplar.
Örnek: Maddenin hâlleri.
Örnek: Maddenin katı, sıvı, gaz hâlleri.
Örnek: Katı, sıvı ve gaz maddeler ile ilgili deney.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
• Görselle ilgili olan ancak işlenen konuyu içermeyen cevaplar.
• Görselle ilgili olmayan cevaplar.
Örnek: Görseldeki sıvı sudur.
Örnek: Görseldeki dersin konusu fendir.
Örnek: Öğretmen var.
b)
Tam doğru cevap:
Görselde verilen ve deney yapılırken öğretmen tarafından alınan güvenlik önlemlerinin ta-
mamını içeren cevaplar.
Örnek: Öğretmen deney yaparken eldiven, önlük giyiyor ve koruyucu gözlük takıyor.
Kısmi doğru cevap:
Görselde verilen ve deney yapılırken öğretmen tarafından alınan güvenlik önlemlerinin ta-
mamını içermeyen cevaplar.
Örnek: Öğretmen deney yaparken eldiven ve önlük giyiyor.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
• Görselle ilgili olan ancak öğretmenin aldığı önlemleri içermeyen cevaplar.
• Görselle ilgili olmayan cevaplar.
Örnek: Öğretmen deney yaparken öğrencilerden uzak duruyor.
Örnek: Öğrenciler resim yapıyorlar.
c)
Tam doğru cevap:
Görselde verilen ve deneyde kullanılan malzemelerin tamamını içeren cevaplar.
Örnek: Beherglas, ısı kaynağı (ispirto ocağı), dereceli kap, deney tüpü ve sacayak.
Kısmi doğru cevap:
Görselde verilen ve deneyde kullanılan malzemelerin tamamını içermeyen cevaplar.
Örnek: Beherglas, dereceli kap ve sacayak.

3
Boş ve ilgisiz cevaplar:
• Görselde yer almayan deney malzemelerini içeren cevaplar.
• Görselle ilgili olmayan cevaplar.
Örnek: Şişe
Örnek: Balon
Örnek: Ayırma hunisi
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

7. TEMİZ ENERJİ KAYNAKLARI


Güneş’ten gelen enerji, ekolojik dengeye zarar vermeyen, temiz enerji kaynağı olarak
kabul edilir. Bu nedenle son zamanlarda azalan enerji kaynaklarının en önemli alternatifi ol-
maya başladı. Güneş enerjisi ısıtmada, soğutmada ve elektrik üretiminde artık yaygın olarak
kullanılıyor.
Güneş enerjisi paneli, güneş ışınlarının enerjisini başka enerji türlerine dönüşümünü
sağlayarak kullanılabilir hâle getirir.
Rüzgâr, pervaneleri döndürerek elektrik enerjisi üretilmesini sağlar. Günümüzde rüzgâr
türbinleri aracılığıyla elektrik üretilir. Üretilen elektrik; ev, iş yeri, okul gibi yerlere dağıtılır.
Bir rüzgâr türbini, bir evin ya da bir okulun elektrik gereksinimini karşılayacak kadar elektrik
üretebilir. Rüzgâr çiftlikleri; genellikle kıyılar, açık alanlar, platolar ve tepeler gibi rüzgârın
sürekli ve hızlı estiği yerlerde kuruluyor. Hatta denizlere ve okyanuslara bile rüzgâr türbinleri
kurulabiliyor.
Güneş ve rüzgâr enerjisi elde etmek, fosil yakıtlardan enerji elde etmek kadar ekono-
miktir. Teknolojideki gelişmeler yenilenebilir enerjinin önemli bir dönüm noktasına ulaştığını
gösteriyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının ekonomik hâle gelmesi ileride küresel ısınmanın
önüne geçebilmek için önemlidir.

8. Metnin konusu: Yardımlaşma, yardımlaşmanın önemi, canlılara yardım etme, zorda kalan-
lara yardım etme, yardım etmenin ve yardım almanın verdiği mutluluk vb.

9. Metnin konusu: Kitap okumanın önemi, kitap okumanın faydaları, kitap okumanın verdiği
mutluluk vb. (Kitap okumanın okuyucuya katkılarına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edi-
lecektir.)

10. a)
Metnin ana fikri:
• Ekmeğin üretiminde emek ve para harcandığı için ekmeği ziyan etmemeliyiz.
• Ekmeği ziyan etmemeliyiz.
• Yiyeceklerin üretimi zor olduğu için ziyan etmemeliyiz.
b)
Şiirin ana duygusu:
Yağmura duyulan hayranlık.

4
11. Metnin ana fikri:
• Yapılan hiçbir iyilik karşılıksız kalmaz.
• İyilik yapan iyilik bulur.

12. a)
Metnin konusu:
İletişimin gelişimi ve iletişimin önemi.
b)
Tam doğru cevap:
İletişimin ne olduğuna ilişkin metinden çıkarılabilecek doğrudan veya dolaylı cevaplar.
Örnek: İnsanlar arasındaki duygu, bilgi, düşünce paylaşımıdır.
Örnek: İnsanların birbirlerini anlamasıdır.
Boş ve ilgisiz cevap:
• Metnin bağlamına uygun ancak iletişimin ne olduğunu açıklamayan cevaplar.
• Metnin bağlamına uygun olmayan cevaplar.
Örnek: İletişim sürekli gelişmektedir.
Örnek: Her gün televizyon izlerim.
c)
Tam doğru cevap:
Metinde geçen, insanoğlunun geçmişteki iletişim kurma yollarının tamamını içeren cevaplar.
Örnek: İnsanoğlu ilk başlarda beden diliyle, el kol hareketleriyle, mimiklerle, ateş yakarak,
duman çıkararak, mağaralara resim çizerek iletişim kuruyordu.
Kısmi doğru cevap:
Metinde geçen, insanoğlunun geçmişteki iletişim kurma yollarının tamamını içermeyen ce-
vaplar.
Örnek: İnsanlar beden diliyle iletişim kuruyordu.
Örnek: İnsanlar el kol hareketleriyle, mimiklerle iletişim kuruyordu.
Boş ve ilgisiz cevap:
• Metnin bağlamına uygun ancak insanların iletişim kurma yollarına vurgu yapmayan cevaplar.
• Metnin bağlamına uygun olmayan cevaplar.
Örnek: İnsanoğlu geçmişte güvercinleri kullanarak iletişim kuruyordu.
Örnek: Dün arkadaşımı aradım.
ç)
Tam doğru cevap:
Metinde geçen, postanın icadıyla başlayan gelişimin devamında bulunan görsel ve yazılı
araçların tamamını içeren cevaplar.
Örnek: Postanın icadıyla başlayan gelişim; telefon, telgraf, gazete, televizyon, radyo, inter-
net gibi yazılı ve görsel araçların buluşu ile devam etmiştir.

5
Kısmi doğru cevap:
Metinde geçen, postanın icadıyla başlayan gelişimin devamında bulunan görsel ve yazılı
araçların tamamını içermeyen cevaplar.
Örnek: Postanın icadıyla başlayan gelişim telefon ve telgraf gibi görsel ve yazılı araçların
bulunuşu ile devam etmiştir.
Boş ve ilgisiz cevap:
• Metnin bağlamına uygun ancak postanın icadıyla başlayan gelişimin devamında bulunan
görsel ve yazılı araçlara vurgu yapmayan cevaplar.
• Metnin bağlamına uygun olmayan cevaplar.
Örnek: İletişimdeki gelişme paranın bulunmasıyla devam etmiştir.
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

13. a)
Metnin konusu:
Yardımseverlik, insanlara iyilik yapmanın önemi. (Yardımseverliğe, insanlara iyilik yapma-
nın önemine vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.)
b)
Tam doğru cevap:
“eski ve modası geçmiş’’ sözcük grubu ile ilgili metinden çıkarılabilecek doğrudan ve dolaylı
cevaplar.
Örnek: Kullanımı yaygın olmayan, herkesçe kabul görmeyen.
Örnek: Kullanımı azalmış, yaygın olmayan.
Örnek: Herkesçe kabul görmeyen anlamına gelmektedir.
Örnek: Yeni olmayan.
Boş ve ilgisiz cevap:
“eski ve modası geçmiş” sözcük grubu ile ilgili metinden çıkarılamayacak cevaplar.
Örnek: Yırtılmış.
c)
Tam doğru cevap:
Jacob Komar’a “dokuz yaşındaki iyilik meleği” denmesinin sebeplerine ilişkin metinden çıka-
rılabilecek cevaplar.
Örnek: Eski bilgisayarların bakımını yaparak, bilgisayar almaya gücü yetmeyen ailelere da-
ğıtması.
Örnek: Yaratıcılığını kullanarak muhtaçlara yardım ettiği için.
Örnek: Eski bilgisayarları gücü yetmeyen ailelere dağıtmış ve bu işi bir yardım derneğine
dönüştürmüştür.

6
Boş ve ilgisiz cevap:
Jacob Komar’a “dokuz yaşındaki iyilik meleği” denmesinin sebepleri ile ilgili metinden çıka-
rılamayacak cevaplar.
Örnek: Çünkü zenginmiş.
Örnek: Zeki bir çocuktur.
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.
ç) D) Çekingendir.
d) C) Jacob Komar’ın yardım derneğine nasıl ulaşılabilir?

14. Metnin içeriğine uygun şekilde oluşturulmuş sorular ve cevaplar doğru kabul edilecektir.

15.
KAHRAMANLAR YER
Emre, annesi ve Sokak ve ev
kedi (Sarman)

ZAMAN OLAY
Kış günü Emre’nin sokakta bir
kedi bulması ve sahip-
lenmesi.

16. Öğrencilerin yazdıkları başlıkları, aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değerlen-
diriniz.

Ölçüt Ölçüt Açıklamaları


Kodları
3 Başlık, metinle ilişkilidir ve metnin bütününü kapsar.
2 Başlık, metinle ilişkilidir ancak metnin bütününü kapsayıcı değildir.
1 Başlık, metinle ilişkili değildir.

7
17.
Olumsuz örnek
oluşturabilecek
davranışlar

7 yaş ve üzeri
seyirciler için
uygundur.

Şiddet ve korku
unsurları içerir.

7 yaş ve altı
seyirciler için
uygundur.

Genel izleyici
kitlesi

8
18.
ALİ'NİN GÜVERCİNİ
Küçük Ali okuldan dönüyordu. Yolun kenarın- ILGAZ ANADOLU’NUN
da çırpınan bir güvercin gördü. Zavallı hayvan SEN YÜCE BİR DAĞISIN
yaralanmıştı. Ali, güvercini aldı; eve götürdü. Ilgaz Anadolu’nun
Yarasını temizledi, ilaç sürdü ve onu besledi. Sen yüce bir dağısın.
Güvercin kısa zamanda iyileşti. Ali, buna çok Baharda yeryüzünde,
sevindi. Güvercini doğaya bıraktı. Güvercin O cennetin bağısın.
havada birkaç defa takla attı. Sonra uçtu, gözden
kayboldu. Yalçın kayalıkların
Ertesi gün güvercin geri geldi ve balkona Göklere yükseliyor.
kondu. Ali'nin elinden yem yedi, su içti. Havada Senin dumanlı başın
taklalar atıp Ali'yi eğlendirdi. Güvercin daha son- Bulutları deliyor.
raki günlerde de geldi. Zamanla ikisi çok iyi arka-
daş oldular ve birlikte eğlenceli oyunlar oynadılar. Yükseklerden akıyor,
Eğer bir gün havada takla atan güvercin Ne güzel berrak sular.
görürseniz sakın şaşırmayın. O, Ali'nin güvercini Eteklerinde otlar,
olabilir. Sürülerle kuzular.

..................................................
.............................................................
Hikâye edici metin ..............................
Şiir

BALIKLAR
Balıklar da uyur ama balıkların göz kapakları
yoktur. Bu nedenle uyurken gözlerini kapatmaz.
Aslında balıkların uykusu bir çeşit dinlenme hâli-
dir. Uyurken balıkların birçoğu diğer zamanlara
göre çok daha az hareket eder. Ayrıca olası tehli-
kelere karşı tetikte olur. Bazı balıklar uyurken
suyun dibine batar veya kayalıkların, bitkilerin
arasına gizlenir.

..................................................
Bilgilendirici metin

19. Gelişme: Dodo, iri başlı bir kuş türü. Dodo’yu diğer kuşlardan ayıran en belirgin özelliği uça-
maması. Çünkü dodoların büyük bir bedeni var. Kanatları da küçük ve zayıf. Kanatları bede-
nini taşıyamadığı için uçamıyorlar. Gagaları çok uzun ve uçları çengel gibi kıvrık. Bu da on-
ların genellikle meyvelerle beslendiğinin bir kanıtı. Meyvelerle dolu olan Hint Okyanusu’nda,
Mauritius Adası’nda başka ne yenirdi ki zaten.

9
Sonuç: İnsanlar adaya yerleşmeye başlayınca işler değişiyor tabiki. Dodoların yaşamları
tehlikeye giriyor. Sonuç olarak adadaki dodoların sayısı yavaş yavaş azalıyor. 1681 yılında
da tümüyle ortadan kalkıyor.
Giriş: Dünyamız, birbirinden eşsiz canlı türleri ile doludur. Ne yazık ki bu canlı türlerinden
bazıları yok oluyor. Tıpkı “Dodo’’ gibi.

20. 2 3

1 4

21.

1. Kahraman: Sevilay Teyze 2. Kahraman: Hasan


Zayıf, kısa boylu, kocaman Beyaz tenli, uzun boylu, ki-
kahverengi gözlü, yaşlı lolu, kahverengi gözlü, ya-
nakları pembe, genç
Fiziksel Özellikler

Çalışkan, sevgi dolu, kararlı, Tembel, zeki, sorumsuz, sa-


akıllı, anlayışlı, olgun bırsız, dürüst, açık sözlü

Kişisel Özellikler

22. C) Dostumuz olmazsa ne yapacağımızı bilemeyiz.

23. Metindeki problem: İnsanların gelip hayvanların yaşam alanına zarar vermesi ve hayvanla-
rın özgürlüklerini ellerinden almaları.
Metindeki problemin çözümü: Hayvanların işbirliği içinde hareket ederek özgürlüklerine
kavuşmaları ve yaşam alanlarını kurtarmaları.
Not: Verilen örnek cevap dışında, öğrencilerin soruna ve çözüme yönelik farklı cevapları da
kabul edilecektir.

10
24. d a c

ç b

25.
Benzer Özellikler
1. Metin 2. Metin
Vatanını savunan, vatanını seven, yaş- Vatanını savunan, vatanını seven, yaş-
lı, çocukları seven lı, çocukları seven
Karakterler

Çocuklara şeker dağıtır. Millî bayram- Çocuklara oyuncak dağıtır. Millî bay-
lardaki törenlere katılır. Hüseyin dede, ramlardaki törenlere katılır. Mustafa
millî bayramlarda gazi üniformasını amca, millî bayramlarda subay üni-
Olaylar giyer. Çocuklar, bitmeyen şekerleri ye- formasını giyer. Çocuklar, Mustafa am-
mek için Hüseyin dedenin yolunu bek- caya selam vermek için yolunu bekler.
ler.

Farklı Özellikler
1. Metin 2. Metin
Güler yüzlü, konuşkan, kambur, yavaş Hızlı yürüyen, çevik, ciddi, sert bakışlı,
yürüyen az gülen, çok konuşmayan
Karakterler

Herkese o selam verir. Ona selam verenlere sadece başını


hafifçe eğerek selam verir.

Olaylar

11
26.
Yiğit, Nazlı, Handan
.....................................................................................................................................

27.
Amacı:

Hastalık yapan virüsü yaymamak ve hastalıktan korunmak için yapılması gerekenlerin


...........................................................................................................................................
öğretilmesi.
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Hedef Kitlesi:

Ülkede yaşayan/bulunan tüm insanlar.


...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

28. Grafik: Bir Okuldaki Öğrencilerin Yarışmalara Katılım Oranları

Şarkı
..................

%15

Resim
.................. %35

%25 Öykü
..................

%10
%15

Fotoğraf
..................
Şiir
..................

a) Şiir yarışmasına katılanların oranı %15


b) % 35 oranında kişi resim yarışmasına katılım göstermiştir.
c) Yarışmalar, katılım oranı en çok olandan en az olana doğru sıralandığında 2. sırada
öykü yarışmasının olduğu görülür.

12
29. Öğrencilerin yazdığı şiirleri aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değerlendiriniz.

Ölçüt
Ölçüt Açıklamaları
Kodları
Harflerin tümünün kullanıldığı, anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde şiir for-
3
munda yazılmış cevaplar.
Harflerin çoğunlukla kullanıldığı, anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde şiir for-
2
munda yazılmış cevaplar.
Harflerin bir kısmının kullanıldığı, anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde şiir for-
1 munda yazılmamış cevaplar.
Harflerin çoğunlukla kullanılmadığı, anlamlı bir bütün oluşturmayan, şiir for-
0 munda yazılmış/yazılmamış cevaplar.

30. Öğrencilerin yazdığı metni aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değerlendiriniz.

Ölçüt
Ölçüt Açıklamaları
Kodları
3 Metin başlıkla ve görsellerle tamamen ilişkilidir ve hikâye formunda yazılmıştır.
2 Metin başlıkla ve görsellerle çoğunlukla ilişkilidir ve hikâye formunda yazılmıştır.
1 Metin başlıkla ve görsellerle kısmen ilişkilidir ve hikâye formunda yazılmıştır.
0 Metin başlıkla ve görsellerle ilişkili değildir ve hikâye formunda yazılmamıştır.

31. Öğrencilerin yazdığı metni aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değerlendiriniz.

Ölçüt
Ölçüt Açıklamaları
Kodları
3 Metin, verilen konu ile tamamen ilişkilidir ve bilgilendirici metin formunda yazılmıştır.
2 Metin, verilen konu ile çoğunlukla ilişkilidir ve bilgilendirici metin formunda yazılmıştır.
1 Metin, verilen konu ile kısmen ilişkilidir ve bilgilendirici metin formunda yazılmıştır.
0 Metin, verilen konu ile ilişkili değildir ve bilgilendirici metin formunda yazılmamıştır.

32. Her öğrenciden, içerisinde hayalî ögeler barındıran kısa metinler yazmaları beklenmektedir.

33. Her öğrenciden, verilen iki görseli birbiriyle ilişkilendirerek yaşanan olayı anlatan bir yazı
yazmaları beklenmektedir.

34. Öğrencilerin yazdığı metni ve başlığı aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değer-
lendiriniz.
Ölçüt
Ölçüt Açıklamaları
Kodları
3 Metin görsellerle ilişkilidir ve başlık metne uygundur.
2 Metin görsellerle ilişkilidir ancak başlık metne uygun değildir.
1 Metin ve başlık ilişkilidir ancak görsellere uygun değildir.
0 Metin görsellere uygun değildir ve başlık metinle ilişkisizdir.

13
35. B)
🔺 Yarış dışı bırakılmış

🔷 Çevrim içi

🛑 Oturum

💜 Etkinlik

☘ Kendiliğinden

☀ Tam gün

36. Her öğrenci kendi bilgilerine göre formu uygun şekilde dolduracaktır.

37. b) Güneş’i görünce öyle mutlu oldu ki…


c) Seymenler Mahallesi Atatürk Caddesi Akdeniz Sokak 19/23 Gölbaşı/ANKARA
ç) Markete benimle mi gitmek istiyorsun?
d) Miraç, sınıftaki pencereden dışarıya bakıyordu.
e) Pazardan erik, kiraz, çilek ve kavun aldık.
f) Bir yılda dört mevsim vardır: Sonbahar, kış, ilkbahar, yaz.
g) Ne mutlu Türk’üm diyene!
ğ) Adam “Bir gün beni anlayacaksın.” dedi.
h) Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntü–
den mi bilmem.
ı) Oynamayı ve eğlenmeyi seven hayvanların yaşadığı ormana, mavi tüylü bir tilkinin yolu
düşer. Ormana dönerek seslenir:
— Ey ormanda yaşayan hayvan dostlarım!
i) 1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım.

14
38.
Kendimi tanıtayım:
Cümle içinde İnsanlara faydalı
tırnak içine alınan olmaya çalışan bir
cümleler büyük mühendisim.
harfle başlar.

Kütüphaneden Define
Adası adlı romanı
İki noktadan
aldım.
sonra gelen cümleler
büyük harfle
başlar.

Dünya, Güneş’e
Gezegen ve uzaklıkta üçüncü
yıldız adları büyük sıradadır.
harfle başlar.

Karanfil Caddesi’nde
Kitap, dergi,
oturuyoruz.
gazete adları büyük
harfle başlar.

Ufuk “Balık yemeyi


çok severim.” dedi.

15
39.
ATATÜRK VE ÖĞRETMEN
Bir gün Atatürk’e sorarlar:
— Kurtuluş Savaşı’nı kazandınız. Cumhuriyeti kurdunuz. Şimdi ne yapmak istiyorsu-
nuz?
Atatürk bu soruyu şöyle yanıtlar:
— Millî eğitimi yükseltmek istiyoruz.
Bu amaçla Atatürk, her gittiği yerde okullara uğrardı. Bir seferinde yolu bir köye rast-
ladı. Okula girdi. Atatürk sınıfa girince öğretmen ayağa kalktı. Yerini ona vermek istedi.
Atatürk:
— Hayır. Yerinize oturunuz ve dersinizi yapınız. İzin verirseniz biz de sizden yararla-
nalım. Unutmayınız ki cumhurbaşkanı bile sınıfta öğretmenden sonra gelir.

40. “çay”
Tam doğru cevap:
“çay” kelimesini iki farklı anlamına uygun şekilde cümle içerisinde kullanır.
Örnek: Misafirlere çay ikram ettim.
Örnek: Yazları çayın kenarında piknik yaparız.
Kısmi doğru cevap:
“çay” kelimesinin iki farklı anlamından yalnızca birini anlamına uygun şekilde cümle içerisin-
de kullanır.
Örnek: Misafirlere çay ikram ettim.
Örnek: Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölgesinde çay üretimi yapılır.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
“çay” kelimesinin anlamlarına uygun şekilde kullanılmadığı VEYA “çay” kelimesinin hiç kulla-
nılmadığı cümleler.
“el”
Tam doğru cevap:
“el” kelimesini iki farklı anlamına uygun şekilde cümle içerisinde kullanır.
Örnek: Yazı yazarken sağ elimi kullanıyorum.
Örnek: El elin eşeğini türkü çağırarak arar.
Kısmi doğru cevap:
“el” kelimesinin iki farklı anlamından yalnızca birini anlamına uygun şekilde cümle içerisinde
kullanır.
Örnek: Yazı yazarken sağ elimi kullanıyorum.
Örnek: Söz hakkı almak için elimi kaldırdım.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
“el” kelimesinin anlamlarına uygun şekilde kullanılmadığı VEYA “el” kelimesinin hiç kullanıl-
madığı cümleler.

16
“al”
Tam doğru cevap:
“al” kelimesini iki farklı anlamına uygun şekilde cümle içerisinde kullanır.
Örnek: Al bayrağım göklerde dalgalanıyor.
Örnek: Pazardan elma, armut, portakal aldım.
Kısmi doğru cevap:
“al” kelimesinin iki farklı anlamından yalnızca birini anlamına uygun şekilde cümle içerisinde
kullanır.
Örnek: Al bayrağım göklerde dalgalanıyor.
Örnek: Utanınca yanakları al al oluyor.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
“al” kelimesinin anlamlarına uygun şekilde kullanılmadığı VEYA “al” kelimesinin hiç kullanıl-
madığı cümleler.
“gül”
Tam doğru cevap:
“gül” kelimesini iki farklı anlamına uygun şekilde cümle içerisinde kullanır.
Örnek: Öğretmenim kırmızı gülleri çok seviyor.
Örnek: Kardeşimle komedi filmi izlerken çok güldük.
Kısmi doğru cevap:
“gül” kelimesinin iki farklı anlamından yalnızca birini anlamına uygun şekilde cümle içerisinde
kullanır.
Örnek: Öğretmenim kırmızı gülleri çok seviyor.
Örnek: Çiçekçiden nergis, gül ve menekşe aldım.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
“gül” kelimesinin anlamlarına uygun şekilde kullanılmadığı VEYA “gül” kelimesinin hiç kulla-
nılmadığı cümleler.
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

41. Millî Eğitim Bakanlığı metrekareye

M.E.B MEB
............................. m2’ye m2ye
.............................

Türkiye Büyük Millet Meclisi ve benzerini

tbmm TBMM
............................. vb.yi vb.ni
.............................

Almancadan profesör

Alm.’dan Alm.dan
............................. prof. Prof.
.............................

Öğretmen Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna

ÖĞRT. Öğrt.
............................. TRTye TRT’ye
.............................

17
42. a) A) 
b) C) 

43. Okulumuda köyümüde seviyorum.

Okulumu da köyümü de seviyorum.


…………………………………………………………………………

Diyelimki projeni vaktinde bitiremedin.

Diyelim ki projeni vaktinde bitiremedin.


…………………………………………………………………………

Ev de hiç meyve kalmamış.

Evde hiç meyve kalmamış.


…………………………………………………………………………

Benim elbisemde senin ki gibi güzel oldu.

Benim elbisem de seninki gibi güzel oldu.


…………………………………………………………………………

Sende ki cetvel güzel mi?

Sendeki cetvel güzel mi?


…………………………………………………………………………

Bu kitapları bende çok beğendim.

Bu kitapları ben de çok beğendim.


…………………………………………………………………………

Evde ki hesap çarşıya uymadı.

Evdeki hesap çarşıya uymadı.


…………………………………………………………………………

Marketten balonda almış.

Marketten balon da almış.


…………………………………………………………………………

“İyiki doğdun Ecem!” diye hep birlikte neşeyle bağırdık.

“İyi ki doğdun Ecem!” diye hep birlikte neşeyle bağırdık.


…………………………………………………………………………

Babamda çok iyi araba kullanır.

Babam da çok iyi araba kullanır.


…………………………………………………………………………

18
44.
Annesi Hatice’ye:
…………………………………………………………………………………………………..
— Peki resmini kuzenine gönderip ona sürpriz yapmak ister misin? İstersen
…………………………………………………………………………………………………..
resmi postaya verebiliriz, dedi.
…………………………………………………………………………………………………..
Konuşmaları dinleyen babası:
…………………………………………………………………………………………………..
— Bu harika bir fikir. Ben zarf getireyim. Bir de Başakların adresini bulayım, dedi.
…………………………………………………………………………………………………..
Hatice, annesi ile babasının söyledikleri karşısında o kadar heyecanlandı ki
…………………………………………………………………………………………………..
neredeyse mutluluktan havalara uçacaktı. Babası zarfı getirince üzerine Başak’ın
…………………………………………………………………………………………………..
adresini yazdılar. Sonra da resmi içine koyup zarfı kapattılar. Hatice “Yaşasın posta-
…………………………………………………………………………………………………..
neye gidiyoruz” diye bağırdı. Hep birlikte köşedeki postaneye gidip mektubu postaya
…………………………………………………………………………………………………..
vereceklerdi.
…………………………………………………………………………………………………..
Annesi postanedeki görevliye:
…………………………………………………………………………………………………..
— İyi günler. Bir mektup göndermek için pul almak istiyoruz, dedi.
…………………………………………………………………………………………………..
Görevli:
…………………………………………………………………………………………………..
— Elbette… Üzerinde kuş resmi olan pullardan mı yoksa vapur olanlardan mı
…………………………………………………………………………………………………..
istersiniz? diye sorunca Hatice heyecanla atıldı:
…………………………………………………………………………………………………..
— Kuş olsun lütfen!
…………………………………………………………………………………………………..
Hatice pulu yapıştırdıktan sonra zarfı görevliye verdi. Artık mektubunun kuzenine
…………………………………………………………………………………………………..
ulaşmasını bekleyecekti.
…………………………………………………………………………………………………..

Buradaki metin, örnek bir hikâye metnidir. Hikâye oluşturmakta zorlanan öğrenciler için ör-
nek teşkil etmesi amacıyla hazırlanmıştır.

45. 1) yapayalnız kaldı. (yalnız)


Komşumuz, oğlu askere gidince ……….........
2) masmavi (mavi)
Gökyüzü bugün …………...
3) tıpatıp benziyordu. (tıp)
Kardeşine ……….
4) paramparça oldu. (parça)
Yere düşen vazo ……………...
5) bembeyaz oldu. (beyaz)
Makineden çıkan gömlekler ……………
6) Karmakarışık problemlerle başa çıkamıyordu. (karışık)
…………........
7) sırılsıklam oldu. (sıklam)
Yağmurda yavru köpek ……………
8) Annem mağazadan …………sapsarı bir gömlek aldı. (sarı)
9) bomboş
Masadaki sürahi …………(boş)
kapkara oldu. (kara)
10) Çocuğun elleri …………

19
MATEMATİK

1.
Sayılar Okunuşları

215 110 İki yüz on beş bin yüz on


..........................................................

5205
.................. Beş bin iki yüz beş

65 749 Altmış beş bin yedi yüz kırk dokuz


..........................................................

649 230
.................. Altı yüz kırk dokuz bin iki yüz otuz

3943 Üç bin dokuz yüz kırk üç


..........................................................

32 154
.................. Otuz iki bin yüz elli dört

60 065 Altmış bin altmış beş


..........................................................

99 009
.................. Doksan dokuz bin dokuz

2.

0
7110 1..1...1..... 2340 2..9...4...0..
11..0..
6....1..1..0.. 5.. 11 411 3....1....
......0 10.. 2...... 2
...4
...4
...0
. 2 2740 ....
28..4..0..
.. .........0. ....5..4 .. 2
..0 ...6
...4
...0
. ..........

3.
541 548
Bölük Adları Binler
..................................... bölüğü Birler
..................................... bölüğü

Sayı 5 4 1 5 4 8
................ ................ ................ ................ ................ ................

Basamak Adları Yüz binler On


.............. binler ..............
.............. Binler Yüzler
.............. Onlar
.............. Birler
..............
basamağı basamağı basamağı basamağı basamağı basamağı
Rakamların
500 000 ................
Basamak Değerleri ................ 40 000 ................
1000 500
................ 40
................ 8
................
Sayının Okunuşu Beş yüz kırk bir bin beş yüz kırk sekiz
...........................................................................................

20
4.
6 on binlik + 5 binlik + 2 yüzlük + 7 onluk + 3 birlik 65 273
....................................

8 binlik + 4 yüzlük + 6 onluk + 2 birlik 8462


....................................

1 on binlik + 9 binlik + 5 birlik 19 005


....................................

(5 x 100 000) + (6 x 10 000) + (4 x 1000) + (7 x 100) + (2 x 10) + (5 x 1) ...................................


564 725
(9 x 1000) + (5 x 100) + (3 x 10) 9530
...................................
(4 x 10 000) + (8 x 1000) + (6 x 10) + (3 x 1) 48 063
....................................

5.
900 900 500 470 3600 3640

902 467 3641

4200 4200 800 800 4100 4090

4203 796 4089

6.
2375 4804 3586

Onluk Yüzlük Onluk Yüzlük Onluk Yüzlük

2380
........... 2400
........... 4800
........... 4800
........... 3590
........... 3600
...........

7045 1529 2439

Onluk Yüzlük Onluk Yüzlük Onluk Yüzlük

7050
........... 7000
........... 1530
........... 1500
........... 2440
........... 2400
...........

21
7.
36 765 9999 100 305 59 768 10 670

100 305 > 59 768 > 36 765 > 10 670 > 9999
.........................................................................................................................................................................

10 234 345 647 367 265 5605 10 204

5605 < 10 204 < 10 234 < 345 647 < 367 265
.........................................................................................................................................................................

8. 643 651 655 659


635 639 .......... 647 .......... .......... ..........

İleriye doğru dörder dörder ritmik sayma


Kural: ........................................................................................................................

79 70 61
.......... 52 43
.......... 34
.......... 25
..........

Geriye doğru dokuzar dokuzar ritmik sayma


Kural: ........................................................................................................................

743 750 757


.......... 764 771
.......... 778
.......... 785
..........

İleriye doğru yedişer yedişer ritmik sayma


Kural: ........................................................................................................................

9. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
5789 2860 3572 6005 7329 4302 9014 8078
865 1025 695 649 909 3875 647 4087

6654
.............. 3885
.............. 4267
.............. 6654
.............. 8238
.............. 8177
.............. 9661
.............. 12 165
..............
A H F A T R İ C

12 165 6654 3885 9661 8238 6654 8177 4267

C
... A
... H
... İ
... T
... A... R
... F
...

10.
‒ 2005 348 3175 + 539 3142 974

5183 3178 4835 2008 2563 3102 5705 3537

4750 2745 4402 1575 637 1176 3779 1611

22
11. Tam doğru cevap:
İşlem sonucu tahmin edilirken doğru bir strateji kullanılır. Verilen sayılar onluğa ve yüzlüğe
yuvarlanarak tahminî sayılara ulaşılır ve bu sayılar toplanarak tahminî sonuca ulaşılır. Daha
sonra gerçek işlem sonucu elde edilerek tahminî sonuç ile karşılaştırılır.
• İki sayıyı en yakın onluğa yuvarlarım.
Örnek:
1436 → 1440
978 → 980
1440+980=2420
Gerçek sonuç:
1436+978=2414
En yakın onluğa yuvarladığım sayı ile gerçek sonucu karşılaştırırım.
2420-2414=0006 → Tahminî sonuç gerçek sonuçtan 6 fazladır.
• İki sayıyı en yakın yüzlüğe yuvarlarım.
Örnek:
1436 → 1400
978 → 1000
1400+1000=2400
Gerçek sonuç:
1436+978=2414
En yakın yüzlüğe yuvarladığım sayı ile gerçek sonucu karşılaştırırım.
2414-2400=0014 → Tahminî sonuç gerçek sonuçtan 14 eksiktir.
Belirsiz veya yetersiz cevap:
• İşlem sonucu tahmin edilirken kullanması gereken stratejilerin tamamı doğru bir şekilde
kullanılmamıştır.
• Doğru stratejiler kullanılmadan yalnızca gerçek işlem sonucu belirtilmiştir.
Örnek:
En yakın onluğa yuvarlarım. Yaklaşık 2420 bulurum.
Örnek:
En yakın yüzlüğe yuvarlarım. Yaklaşık 2400 bulurum.
Örnek:
Verilen iki sayıyı toplayıp gerçek sonuca ulaşırım. 2414 bulurum.
İlgisiz ve boş cevap:
Örnek:
Büyükle küçüğü çıkarırım.
Not: Tam doğru, belirsiz ya da yetersiz, ilgisiz ve boş cevaplarla ilgili açıklamalara örnek
öğrenci yanıtları verilmiştir. Verilen örnekler dışındaki, açıklamalarla eşleşen farklı öğrenci
cevapları da olabilir.

23
12.
Tahminî sonuç Gerçek işlem sonucu Sonuç farkı
5 12 5 11 13
620 TL 623 TL 256
370 TL 367 TL 250
250 TL 256 TL 006

Gerçek işlem sonucu tahminî sonucumdan 6 fazladır.

13.
1674 + 300 = 1974
…...… 962
462 + 500 = …...… 589 + 600 = 1189
…...…

8903
8103 + 800 = …...… 620 + 400 = 1020
…...… 789 + 400 = 1189
…...…

1067
467 + 600 = …...…
1374 + 600 = 1974
…...… 167 + 900 = 1067
…...…

962
762 + 200 = …...… 8903
8303 + 600 …...… 20 + 1000 = 1020
…...…

14.
1264 Alkım’ın topladığı elma 1264 Alkım’ın topladığı elma
148 fazla 1412 Alya’nın topladığı elma

1412 Alya’nın topladığı elma 2676 Toplam elma sayısı

15. 7 15 7 14 7 11
6 16 8 14 12 8 12
9876 9527 8584
........... 7819
........... 3492
...........
349 943 765 4327 2054
9527 8584
........... 7819
........... 3492
........... 1438
...........

16. Tam doğru cevap:


Zihinden çıkarma işlemi yaparken doğru bir strateji kullanır. Bu stratejiyi doğru ve anlaşılır
bir şekilde ifade eder.
Örnek: Sayıları en yakın yüzlüğe yuvarlarım, çıkarma işlemi yaparım.
815 → 800
800 – 300 = 500
500 + 15 = 515
Örnek: Yüzer yüzer geriye çıkarma işlemi yaparım.

24
815 – 100 = 715
715 – 100 = 615
615 – 100 = 515
Belirsiz ya da yetersiz cevap:
Zihinden çıkarma işleminin doğru strateji ile yapıldığına dair anlaşılır ve yeterli bir ifade kul-
lanılmamıştır.
Örnek: Üç kere yüzer yüzer geriye sayarım.
İlgisiz ve boş cevap:
Büyükten küçüğü çıkarırım.
Not: Tam doğru, belirsiz ya da yetersiz, ilgisiz ve boş cevaplarla ilgili açıklamalara örnek
öğrenci yanıtları verilmiştir. Verilen örnekler dışındaki, açıklamalarla eşleşen farklı öğrenci
cevapları da olabilir.
17. 1 1 1 1
876 birinci hafta 876 birinci hafta 4674 başlangıçtaki
309 fazlası 1185 ikinci hafta 2061 iki haftada tüketilen
1185 ikinci hafta 2061 toplam tüketilen 2613 kalan

18. 1 0 11 15 10
306 1260
+ 467 - 773
773 iki günde satılan süt 0487 cuma günü satılan süt

19. 809 672 420 234


47 31 12 35
5663 672 840 11 7 0
3236 2016 420 702
38023 20832 5040 8190

37083 20832 5004 8109


38023 21672 5020 8175
38123 21822 5040 8190
38193 21932 5400 8910

20. 2 x ( 3 x 58 ) = 3 x ( 58 x 2) 6x(3x 8)=8x(3x6)


5 x ( 4 x 17 ) = 17 x ( 4 x 5 ) 4x( 9x5)=9x(4x5)
4x(3x5)=3x(5x4) 8 x ( 44 x 5 ) = 44 x ( 8 x 5 )
28 x ( 5 x 2 ) = 2 x ( 5 x 28 ) 5 x ( 6 x 39 ) = 6 x ( 39 x 5 )
4x(7x5)=5x(4x7) 7x(4x9)=9x(7x 4)

25
21.
4 x 80 = ? 8 x 5000 =40
.......
000 462 x 70 =32
.......
340 657 x 60 =39
.......
420

4 x 8 = 320 ………...
8x5 =40
....... 462 x 7 =32
000 ………... 340 ………...
....... 657 x 6 =39 420
.......

8x5 =? 68 x 5 = ............
340 270
54 x 5 = ........... 7 x 5 = ............
35
8 x 10 = 80 ……...
68 x 10 = ............
680 ……...
54 x 10 = 540
........... ……...
7 x 10 = ............
70
80 : 2 = 40 680 : 2 = ............
……... 340 540 : 2 = ...........
……... 270 ……...
70 : 2 = ............
35

24 x 25 = ? 8 x 25 = ...........
200 72 x 25 = 1800
.......... 64 x 25 =1600
..........
24 : 4 = 6 ……...
8 : 4 = ...........
2 ……...
72 : 4 = ..........
18 ……...
64 : 4 = 16
..........
6 x 100 = 600 2……...
x 100 = ...........
200 ……...
18 x 100 = 1800
.......... 16
……...
x 100 = 1600
..........

34 x 50 = ? 87 x 50 = 4350
........... 28 x 50 = 1400
......... 9 x 50 = .............
450
34 x 100 = 3400 ……...
87 x 100= ..........
8700 ……...
28 x 100 = 2800
......... ……...
9 x 100= 900
.............
3400 : 2 = 1700 8700
……... : 2 = ..........
4350 ……...
2800 : 2 = 1400
......... 900 : 2 = 450
……... .............

22.
420
..... 9200
..... 65.....
000
76...

11...
.0

42 92 65
5.3..
..8..0

.3..0.0

.2..0.0
.

2..0
7..0

1..0

8 537 3 761 2 112


00
0

10 100 1000
643 4 485 6 9 34
0
3.0

5..0
..4..0

.6..0. 0

.34...0
0.0.
6.4...

58 84 506
.

90...
.
.

. 00
8
4.

580
..... 8400
..... 506 000
.....

23. 4000
4 x 1000 = ...........… 6200
620 x 10 = ...........…

546 000
546 x 1000 = ...........… 546 000
54 600 x 10 = ...........…

6200
62 x 100 = ...........… 46 200
462 x 100 = ...........…

72 000
720 x 100 = ...........… 4000
40 x 100 = ...........…

46 200
4620 x 10 = ...........… 72 000
72 x 1000 = ...........…

26
24. İşlem Tahmin Gerçek işlem sonucu Fark

42 40 42 168
4 4 4 160
160 168 008

19 20 19 140
7 7 7 133
140 133 007

57 60 57 480
8 8 8 456
480 456 024

69 70 69 210
3 3 3 207
210 207 003

25.
1 1 1
17 x 135 = 2295 metrekare iç cephe 2295
12 x 148 = 1776 metrekare dış cephe + 1776
4071 metrekare toplam alan

26.
a) b)
1755 5 351 3 Tek sayı olduğu
- 15 - 3 için 3 basamak
025 351 05 117 çıkıp 7. basamağa
- 25 - 3 gelecek.
0005 021
- 5 - 21
0000 000
9 c) ç) 288 2
2304 8 Çift sayı olduğu
8 - 16 -2 için 1 basamak
7 070 288 08 144 inip 6. basamağa
6 - 064 - 8 gelecek.
0064 008
5 - 64 - 8
4 0000 000
d) e) 406 Çift sayı olduğu
3 3654 9 7
2 - 36 - 35 için 1 basamak
0054 406 056 58 inip 5. basamağa
1 - 54 - 56 gelecek.
0000 000

Tüm bölme işlemlerini doğru bir şekilde yapan robot son olarak 5. basamakta duracaktır.

27
27. ' 10 100 1000
4000 400 40 4
7000 700 70 7
28 000 2800 280 28
69 000 6900 690 69
85 000 8500 850 85
90 000 9000 900 90

28. 1. atışta aldığı puan 2. atışta aldığı puan İki atıştan kazandığı toplam puan

945 15 621 27 63
- 90 63 - 54 23 + 23
045 081 86
- 45 - 81
00 00

29. ● Problemi sembol kullanarak şu şekilde ifade edebiliriz:


Bu problemde pastel boyaların sayısı bilinmemektedir. Bilinmeyen, ▲ sembolü ile
gösterilmiştir. Eşitliğin sağ tarafındaki bilinen sayıları toplayarak pastel boyaların
yarısının kaça eşit olduğunu bulmuş oluruz.

▲ ÷ 2 = 30 + 18
▲ ÷ 2 = 48
● Yarısı 48 olan sayıyı 2 ile çarparak buluruz.

▲ = 48 x 2
● Böylece pastel boyaların sayısının 96 olduğunu bulmuş oluruz.

▲ = 96

30. a)
1
..... 1 1 1 1 1
< ..... < ..... ..... < ..... < .....
14 7 3 16 9 6

1
..... 1 1 1 1 1
< ..... < ..... ..... < ..... < .....
50 42 38 63 32 27

b) 1 1 1 1 1 1
..... > ..... > ..... ..... > ..... > .....
19 25 30 2 8 15

1
..... 1 1 1 1 1
> ..... > ..... ..... > ..... > .....
49 76 80 51 52 53

28
31.
84 muzun 2 ’sini bulalım. 84 6
6
- 6 14
14 x 2 = 28 muz dağıttı.
24
- 24
00

32. 3 7 2
a) 9 9 9

7
..... 3
..... 2
.....
9
> 9
> 9

6 3 5
b) 7 7 7

6
..... 5
..... 3
.....
7
> 7
> 7

3 1 2
c) 4 4 4

3
..... 2
..... 1
.....
4
> 4
> 4

1 5 2
6 6 6
ç)

5
..... 2
..... 1
.....
6
> 6
> 6

6 2 9
10 10 10
d)

9
..... 6
..... 2
.....
10
> 10
> 10

29
33. Yolun tamamı

3 2 5
+ =
7 7 7

Salı Çarşamba Kalan 7 5 2


=
gidilen yol gidilen yol yol 7 7 7
2
Kalan yol tüm yolun ’sidir.
7
34. a)
3 cm 3 cm

3 cm EŞKENAR ÜÇGEN
Tüm kenar uzunlukları eşittir.

5 cm 5 cm

3 cm

ÇEŞİTKENAR ÜÇGEN
5 cm
2 cm Tüm kenar uzunlukları farklıdır.

4 cm

4 cm
4 cm
İKİZKENAR ÜÇGEN
4 cm İki kenar uzunluğu birbirine eşittir.
Üçüncü kenar uzunluğu diğerlerin-
4 cm den farklıdır.
3 cm

5 cm

b)
a = 6 cm r = 4 cm
b = 6 cm İkizkenar üçgen s = 5 cm Çeşitkenar üçgen
......................................... .........................................
c = 3 cm t = 6 cm

e = 5 cm k = 4 cm
f = 5 cm Eşkenar üçgen l = 4 cm İkizkenar üçgen
......................................... .........................................
d = 5 cm m = 6 cm

30
35.

36. a) Satır sayısı = 8


Sütun sayısı = 12 veya
Satır sayısı x sütun sayısı= 8 x 12 = 96 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 96

b) C Blok = D Blok

c) Satır sayısı = 10
Sütun sayısı = 8 veya
Satır sayısı x sütun sayısı = 10 x 8 = 80 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 80

ç) 1. kamelya 2. kamelya
2 x 10 = 20 2 x 12 = 24 24 - 20 = 4 birimkare küçüktür.
^
37. a) BRL
^
b) SUD
^
c) GNL
^
ç) SEN
^
d) BRN
38. a)

90° Dik açı


...................................... 135° Geniş açı
......................................

45° Dar açı


...................................... 180° Doğru açı
......................................

31
b)
Açı ölçüsü 25° Doğru açı

Açı ölçüsü 90° Dik açı

Açı ölçüsü 120°


Geniş açı

Açı ölçüsü 180°


Dar açı

39. 32 32 480
x 15 x 8 + 256
160 256 cm karne süsü 736 cm toplam
için kullanılan kullanılan kurdele
+ 32
480 cm fiyonk için kurdele uzunluğu
kullanılan kurdele

40. 75 m
25 x 3 = 75 m bir uzun kenarı 150 + 50 = 200 m çevresi
25 m 75 x 2 = 150 m iki uzun kenarı 200 x 2 = 400 m tel gerekli
25 x 2 = 50 m iki kısa kenarı

41. 08.27
+ 56
08.83

60 dakika + 23 dakika 09.23’te okulda olur.


1 saat + 23 dakika

42. a) 200 x 5 = 1000 kg = 1 ton

1
b)
38 mg 113 mg
+ 75 mg x 20 mg
113 mg 2260 mg 2260 mg = 2 g 260 mg

32
43.

7000 ml
7 l = .......... 3 l
3000 ml = ....... 3 l ........
3895 ml = ..... 895 ml
38 000 ml
38 l = ........... 18 l
18 000 ml = ....... 7 l ........
7230 ml = ..... 230 ml
4000 ml
4 l = ........... 10 l
10 000 ml = ....... 1 l ........
1320 ml = ..... 320 ml
18 000 ml
18 l = ........... 58 l
58 000 ml = ....... 1 l ........
1071 ml = ..... 71 ml
42 000 ml
42 l = ........... 22 l
22 000 ml = ....... 3 l ........
3604 ml = ..... 604 ml
8000 ml
8 l = ........... 52 l
52 000 ml = ....... 2 l ........
2800 ml = ..... 800 ml
41 000 ml
41 l = ........... 36 l
36 000 ml = ....... 7 l ........
7005 ml = ..... 5 ml
12 000 ml
12 l = ........... 15 l
15 000 ml = ....... 3 l ........
3003 ml = ..... 3 ml

44. a) 35 - 30 = 5 fazladır.

b) Piyano ve gitar kurslarında öğrenci sayıları eşittir.

c) Öğrenci sayısının en az olduğu kurs darbuka kursudur.


Öğrenci sayısının en fazla olduğu kurs flüt kursudur.

ç) 20 + 30 + 35 + 10 + 20 = 115 öğrencilerin toplam sayısı

d) Kurslarda eğitim veren tüm öğretmen sayısı: 5 kişi


Kurslara katılan tüm öğrencilerin sayısı: 115 kişi
5 + 115 = 120 kişidir.

e) Not: Grafikteki bilgilere uygun öğrencilerin yazdığı problem ve cevaplar doğru


kabul edilecektir.

45.
Grafik: Öğrencilerin Okudukları Kitap Sayısı
Sıklık Tablosu: Öğrencilerin Kitap Sayısı
Okudukları Kitap
Sayısı 50
Öğrenci Okunan 45
İsimleri Kitap Sayısı 40
35
Akif 45 30
İlayda 25 25
20
Makbule 20 15
Ömer 30 10
5
Öğrenci
0
Akif İlayda Makbule Ömer İsimleri

33
FEN BİLİMLERİ

1.
1
Yer kabuğu canlıların üzerinde
yaşadığı katmandır.

Doğru Yanlış

2 3
Bir veya birden fazla mineralin Tüm kayaçların içinde aynı
bir araya gelerek oluşturduğu mineraller vardır.
kitlelere kayaç denir.
Doğru Yanlış Doğru Yanlış

4 5 6 7
Fosilleşme Fosiller geçmişte
kayaçlarda, Madenlerin yaşamış canlılar Türkiye bor
buzullarda ve ekonomik hakkında bilgi madeni açısın-
bitki reçinele- değeri yoktur. edinmemizi dan zengindir.
rinde olabilir. sağlar.
Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

1.Çıkış 2.Çıkış 3.Çıkış 4.Çıkış 5.Çıkış 6.Çıkış 7.Çıkış 8.Çıkış

34
2. DURUMLAR MADENLER

Mustafa Şef mutfak tezgâhının sert


ve sağlam olmasını istemektedir. Altın

Kuyumculuk yapan Sergen değerli Mermer


bir takı tasarlamak istemektedir.

Kömür
Okuldan eve dönen Arda yol boyunca
çok üşüdüğünden ısınmak için sobayı
yakmak istemektedir.
Çinko
Mucit Elvan’ın üzerinde çalıştığı yeni
elektrikli icadı için ısı ve elektrik
iletkenliği yüksek, maliyeti düşük bir
maddeye ihtiyacı vardır. Bakır

3.

Fil Dişi Gümüş Et Kemik

Odun Boynuz Göz Akciğer

4.
2
.... 4
.... 3
.... 1
....

35
5. a) Şekil A Şekil B
.................................................................. ..................................................................
Dönme Hareketi
.................................................................. Dolanma Hareketi
..................................................................

b) A B A B

A B B A

A B C D E
6. a)
Başak:

A B C D E
Elâ:

b)
Tam doğru cevap:
Farklı zaman dilimlerinde olmalarının nedenini, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönme ha-
reketiyle ilgili olarak doğrudan/net şekilde açıklayan cevaplar.
Örnek: Dünya’nın kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönmesi.
Örnek: Çünkü dünya kendi etrafında dönüyor.
Örnek: Dünya kendi ekseni etrafında dönüyor.
Kısmi doğru cevap:
Farklı zaman dilimlerinde olmalarının nedenini, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönme ha-
reketiyle ilgili olarak dolaylı yoldan açıklayan cevaplar.
Örnek: Çünkü Dünya dönüyor.
Örnek: Dünya batıdan doğuya doğru döner.
Örnek: Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
Örnek: Dünya çok büyük.
Örnek: Güneş’e çok uzak olduğundan
Örnek: Güneş’in Dünya etrafında dönmesi.

36
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

7.
2, 3, 6,12
Protein bakımından zengin olan besinler...............................................

8, 10, 11
Yağ bakımından zengin olan besinler....................................................

1, 4, 5, 15
Karbonhidrat bakımından zengin olan besinler......................................

7, 9, 13, 14
Vitamin bakımından zengin olan besinler..............................................

1, 4, 15
Tahıl grubu olan besinler........................................................................

8. Karbonhidrat
Besin çeşidi: ......................................
Enerji verir.
Vücuttaki görevi: ................................
............................................................
Reçel Çikolata Pizza Pirinç
............................................................

Protein
Besin çeşidi: ......................................
Yapıcı ve onarıcı
Vücuttaki görevi: ................................
olarak görev yapar.
............................................................
Et Balık Süt Yoğurt ............................................................

Besin çeşidi: Yağ


......................................
Enerji verir.
Vücuttaki görevi: ................................
............................................................
Tereyağ Zeytin Sıvıyağ Ceviz
............................................................

Vitamin
Besin çeşidi: ......................................
Düzenleyici
Vücuttaki görevi: ................................
olarak görev yapar.
............................................................
Soğan Çilek Brokoli Kiraz ............................................................

9. C)

37
10. D) I, II, IV
11. • (Y) Besinlerin son kullanma tarihlerine her zaman dikkat etmeyebiliriz.
Besinlerin son kullanma tarihlerine her zaman dikkat etmeliyiz.
• (D) Besinleri, yetiştikleri mevsimde tüketmeliyiz.
• (Y) Paketlenmiş hazır gıdaları sıklıkla tüketmeliyiz.
Paketlenmiş hazır gıdaları sıklıkla tüketmemeye çalışmalıyız.
• (Y) Besin paketlerinin hasarlı olması tüketime engel değildir.
Besin paketlerinin hasarlı olması tüketime engeldir.
• (D) Aldığımız ürünlerde TSE damgasına dikkat etmeliyiz
12. a) Elvan
b) Çiğdem
c)
Tam doğru cevap:
Merve’nin siparişinin daha sağlıklı olduğunu belirten ve bunun nedenini tüm besin içeriklerin-
den gereken miktarda alınmasıyla açıklayan cevaplar.
Örnek: Merve’nin siparişi daha sağlıklıdır. Çünkü tüm besin içeriklerinden tüketmiştir.
Örnek: Merve. Çünkü karbonhidrat, yağ, protein vb. tamamını yemiştir.
Kısmi doğru cevap:
• Sadece Merve’nin siparişinin daha sağlıklı olduğunu belirten cevaplar.
• Merve’nin siparişinin daha sağlıklı olduğunu belirten ancak gerekçesini doğru şekilde ifade
etmeyen cevaplar.
• Merve’nin dışında bir isim belirtmesine rağmen gerekçenin doğru şekilde ifade edildiği ce-
vaplar.
Örnek: Merve’nin.
Örnek: Merve. Çünkü balık yiyor.
Örnek: Elvan’ın siparişi daha sağlıklıdır. Çünkü tüm besin maddelerinden tüketmiştir.
Örnek: Merve ve Çiğdem daha sağlıklı beslenmişlerdir. Çünkü ikisi de sebze yemiştir.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
Örnek: Tarık. Siparişi çok lezzetli.
Örnek: Elvan.
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.
13. a) Sigaradaki nikotin maddesi bağımlılık yapar.
b) Alkol ve sigara kullanımı kanser gibi hastalıklara yakalanma riskini arttırır.
c) Sigara akciğer başta olmak üzere birçok organa zarar verir.
ç) Sigara içmediği hâlde sigara dumanına maruz kalan kişiler pasif içici olarak adlandırılır.
d) Yeşilay alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıklar ile mücadele eden sivil toplum kuruluşunun
adıdır.

38
14.
3
... 4
... 6
...

Virajı dönen araba Topu tutan kaleci Kesilen kağıt

2
... 1
...

Duraktan kalkan Bitiş çizgisini


otobüs geçen sporcu

15.

3. mıknatıs N
......

S
......

2. mıknatıs S
......

......
N

1. mıknatıs N
......
N
S S
......

16. 1. 2. 3. 4.

N S S N S N S N

İter Çeker Çeker

39
17. Tam doğru cevap: 2. ve 4. yayların uzadığını belirten, bunun nedenini mıknatısın demir, ni-
kel, kurşun, kobalt vb. maddeleri çekmesiyle açıklayan cevaplar.
Örnek: 2 ve 4. yaylar uzar. Çünkü demir ve kurşun ile mıknatıs arasında çekme kuvveti oluşur.
Örnek: 2 ve 4. yaylar uzar. Çünkü tahta ve plastik mıknatıs tarafından çekilmez.
Örnek: 2 ve 4. Buradaki maddelere mıknatıs etki eder.
Kısmi doğru cevap:
• Sadece 2 ve 4. yayların uzadığını belirten cevaplar.
• 2 ve 4. yayların uzadığını belirten ancak nedenini doğru açıklamayan cevaplar.
• Sadece 2 veya sadece 4. yayın uzadığını belirterek nedenini doğru şekilde açıklayan ce-
vaplar.
Örnek: 2 ve 4. yaylar uzamıştır.
Örnek: 2 ve 4. yaylar. Çünkü onlar daha esnek.
Örnek: 2. yay uzar. Çünkü demir mıknatısı çeker.
Örnek: 4. yay. Çünkü kurşun mıknatısı çeker.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
Sadece 2. veya sadece 4. yayların uzadığını belirterek nedeni doğru şekilde açıklamayan
cevaplar.
Örnek: 2. yay
Örnek: 4. yay
Örnek: 2. yay. Çünkü demir ağır.
Örnek: 3. yay
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

40
18.
Hurda malzemeleri içinde demirin ayrılmasında ve büyük
Vinç
.......................................
ağırlıkların taşınmasında oldukça kolaylık sağlar.

İbrenin kuzeyi göstermesini sağlar. Pusula


.......................................

Manyetik şerit içinde kullanıcı bilgileri saklanır. Kredi Kartı


.......................................

Elektrik sinyalini akustik sinyale dönüştürür. Karşı Telefon


.......................................
taraftan sesin duyulmasını sağlar.

Lastik şerit içinde bulunan mıknatıslar sıkıca


kapanmasını sağlar. Soğuk havanın dışarı sızmasını Buzdolabı
.......................................
engeller.

İçerisindeki mıknatıslar manyetik bir alan oluşturarak


vücudumuzdaki atomlara sinyaller gönderir. Sonra bu MR Görüntüleme Aygıtı
.......................................
sinyalleri görüntüye çevirir.

19.
Suda Yüzen Suyu Emen Mıknatıs Tarafından
Maddeler Maddeler Çekilen Maddeler

bulaşık süngeri plastik top demir ataç

kâğıttan yapılan
yaprak kurşun kalem
gemi

madenî para kâğıt havlu toplu iğne

metal kaşık pamuk pipet

41
20. a)
Sepetin Darası
350 g

Brüt Kütle
1450 g

Net Kütle
1450 - 350 = 1100 g

Bardağın Darası
250 g

Brüt Kütle
250 + 400 = 650 g

Net Kütle
400 g

Tabağın Darası
1850 - 1600 = 250g

Brüt Kütle
1850 g

Net Kütle
1600 g

Kasenin Darası
325 g

Brüt Kütle
675 g

Net Kütle
675 - 325 = 350 g

b) 350 ml - 200 ml = 150 ml

Toplam hacim Suyun hacmi Taşın hacmi

42
21.

Portakal Suyu Düşünce Balon Gölge

Toz şeker Çay Mutluluk Dondurma

Rüya Işık Gürültü Bulut

22. a) 1, 3, 10
b) 6, 7, 9
c) 2, 4, 5, 8
ç) 3
d) 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9
e) 1, 3, 10
f) 2, 4, 5, 8

23. a) Limon kolonyası önce sıvı, sonra gaz hâldedir.


b) Tereyağı önce katı, sonra sıvı hâldedir.
c) Dondurma önce katı, sonra sıvı hâldedir.

43
24. a)

⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.


1)

Erime
• Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
• Sıcaklığı artan madde: Çikolata
.................................................
• Çikolata elimize bulaşırken ısı alır/ısı verir.

2)
⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.
• Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: Donma
............................
Meyve suyu
• Sıcaklığı azalan madde: ...............................................
• Meyve suyu katı hale geçerken ısı alır/ısı verir.

3)
⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.
Buharlaşma
• Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
Kolonya
• Sıcaklığı artan madde: .................................................
• Kolonya havaya karışırken ısı alır/ısı verir.

4)
⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.
Erime
• Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
Kar
• Sıcaklığı artan madde: .................................................
• Kardan adam giderek küçülürken ısı alır/ısı verir.

44
b)
1)
⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.
80oC • Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
Bardak
• Sıcaklığı artan madde: .................................................
25oC Süt
• Sıcaklığı azalan madde: ...............................................
Sütten bardağa doğrudur.
• Isı akış yönü: : ...............................................

2) ⃣Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣Hâl değişimi gerçekleşmez.


20 C
o
• Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
Kaşık
• Sıcaklığı artan madde: .................................................
70oC Çorba
• Sıcaklığı azalan madde: ...............................................
• Isı akış yönü: : Çorbadan kaşığa doğrudur.
...............................................

⃣ Hâl değişimi gerçekleşir. ⃣ Hâl değişimi gerçekleşmez.


3) 25oC • Gerçekleşiyorsa hâl değişiminin adı: ............................
Köfte
• Sıcaklığı artan madde: .................................................
• Sıcaklığı azalan madde: Tava
...............................................
110 Co
• Isı akış yönü: : Tavadan köfteye doğrudur.
...............................................

45
25. a)
Bor
GİRİŞ Cacık

Salata

Bakır tel
Toprak
Şeker Gümüş

Çorba Kolonya

Turşu Buz
Ayran
Tuz

Çerez
Reçel
Aşure
Demir
Hava C
Altın Dondurma
Alüminyum
D A
Kek Su
Oksijen

Börek

B
Tuzlu
su
Limonata
Ekmek

b) Saf maddeler, tek cins maddeden oluşurken karışımlar birden fazla maddeden oluşur. Saf
maddeler doğal yollarla ayrıştırılamaz fakat karışımları oluşturan maddeler; eleme, süzme,
mıknatısla ayırma gibi basit yöntemlerle birbirinden ayrılabilir.

26.
Mıknatıs ile ayırma Süzme Eleme

3, 6, 8, 10
............................................. 5, 7, 11, 12
............................................. 1, 2, 4, 9
.............................................
............................................. ............................................. .............................................
............................................. ............................................. .............................................

46
27. a)
1) 4, 6
2) 1, 9
3) 3, 5
4) 2, 14
5) 7, 8, 10, 11, 12, 13

b)
• Doğal kaynakların hızlı tüketiminin önüne geçilmesine,
• Geri dönüşüm ile geri dönüşüme girecek maddelerin yeniden üretilmesi için harcanacak
enerjiden tasarruf sağlanmasına
vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.

28. Gaz Led


Meşale Mum Floresan
lambası lambası

Kısa süreli ışık kaynağıdır.

Geniş alanları aydınlatır.

Elektriğin keşfinden önce kullanılan


ışık kaynağıdır.

Yapay ışık kaynağıdır.

Kullanımı ekonomik ve kolaydır.

Isı ve ışık yayar.

47
29. a)
6 5

G
4

A
8 A T E Ş
2

N
M

Z
3 A P U L

D
E

L
Ş

A
1 H A L O J E N L A M B A
L

B
E

7 F L O R E S A N

S
I

b) Meşale, mum, gaz lambası, kandil, ateş


c) Halojen lamba, ampul, floresan,

30.
1 2 3

4 5 6

48
Tam doğru cevap:
2 ve 5. lambaların uygun aydınlatma için kullanılabileceğini belirten, bunun nedenini uygun
aydınlatmada araçlarının ışığı bir bölgede yoğunlaştırması gerektiğiyle açıklayan cevaplar.
Örnek: 2 ve 5. lambalar seçilmelidir. Çünkü aydınlatması gereken bölge aşağıdadır.
Örnek: 2 ve 5. lambalar kullanılmalıdır. Çünkü diğer lambalar ışığın bir bölgede toplanmasını
sağlamaz.
Örnek: 2 ve 5. lambalar. Diğer lambalar yanlış yönde ışık verir. Yanlış yönde ışık vermek
uygun aydınlatma hatalarından biridir.
Kısmi doğru cevap:
• 2. veya 5. lambaların uygun aydınlatma için kullanabileceğini belirten ancak nedenini açık-
layamayan / doğru açıklamayan cevaplar.
• Nedeni doğru açıklayan ancak 2 ve 5. lambalardan sadece birini içeren cevaplar.
Örnek: 2 ve 5. lambalar seçilmelidir.
Örnek: 2 ve 5. lambalar. Çünkü onlar daha güzel gözüküyor.
Örnek: 2. lamba. Çünkü doğru yönü aydınlatır.
Örnek: 5. lambayı seçmeli. Böylece doğru yönde aydınlık alan elde edilir.
Boş ve ilgisiz cevaplar:
2 ve 5. lamba dışındaki lambalardan birini içeren cevaplar
Örnek: 4. lamba. Yukarı doğru olduğu için daha çok aydınlatır.
Örnek: 6. lamba
Not: Cevaplara ilişkin açıklamaların altında örnek öğrenci cevapları yer almaktadır. Verilen
örnekler dışında da bu açıklamalara uygun öğrenci cevapları olabilir.

31. 1, 3, 4, 5, 8, 9, 10 numaralı kutuları kullanarak lambayı söndürmeden çıkışa ulaşabilir.

32.

Aydınlatma hatası olan görseli seçerek bu hatanın lambanın yanlış yönde ışık verme-
.............................................................................................................................................
sinden kaynaklandığına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
.............................................................................................................................................

Aydınlatma hatası olan görseli seçerek bu hatanın masa lambasının yanlış yerde olma-
.............................................................................................................................................
sından dolayı gölge oluşturacağına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
.............................................................................................................................................

49
Aydınlatma hatası olan görseli seçerek bu hatanın masa lambasının yanlış yerde olma-
.............................................................................................................................................
sından dolayı gölge oluşturacağına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
.............................................................................................................................................

Aydınlatma hatası olan görseli seçerek bu hatanın fazla lamba kullanımı sonucunda
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
ortamda yanlış miktarda ışık olmasına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.

Aydınlatma hatası olan görseli seçerek bu hatanın yanlış zamanda aydınlatma araç-
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
ları kullanmaktan kaynaklandığına vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.

33. a) Y>X>Z
b) Z
c) Y

34. Binalarda katlar arasına ses yalıtımı yapmak.


Tasarruflu lamba kullanmak.
Yolların kenarlarını ağaçlandırmak.
Gece araba kullanırken farları açmamak.
Gün ışığında lamba kullanmamaya çalışmak.
Eğlence merkezlerini şehir dışına yapmak.
Sokak lambalarını ışığı bir bölgede yoğunlaştıracak şekilde tasarlamak.
Televizyonu her zaman kumandasından kapatmak.
Bina girişlerinde ve kat aralarında harekete duyarlı lamba seçmek.
Turistik ışık gösterilerini arttırmak.

35. a) 1, 5, 8
b) 2, 3, 6, 7, 9
c) 4

50
36. Ambulans, polis gibi acil durumlarda müdahale etmesi gereken araçların sesleri
Araçların geriye doğru hareket ettiğinde uyarı amaçlı sesler

Yangın alarmının çalışması


Yüksek sesin insanlarda tedirginlik, korku etkisi bırakması
Büyük salonlarda konuşmacının mikrofon kullanması
Tehlike durumunda uyarı amaçlı kullanılan sirenler
Kulaklıkla yüksek sesle müzik dinlenmesi
Trafikte gereksiz korna çalınması
Ev ve iş yerlerindeki güvenlik alarmlarının sesi
Uzun süre yüksek sesli ortamlarda bulunulması sonucu işitme kaybına uğranması

37. a) Konser Salonu


b)
Konser alanında, sesin duyulması ve yayılması için kullanılan mikrofon ve hoparlörlerin ses
kirliliğine neden alabileceğine vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
c)
• Ses kirliliğinin; işitme kaybı ve işitme problemlerine yol açabileceğine,
• Stres, kas gerilmeleri, solunumun hızlanması gibi fizyolojik etkilere neden olabileceğine,
• Korku, huzursuzluk, yorgunluk gibi psikolojik etkilere sebep olabileceğine,
• Sesler ile yönlerini bulan hayvanların yaşayabileceği zorluklara
vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
ç)
• Konser alanları, şehir merkezinden uzak bölgelere taşınmalı,
• Konser alanlarının çevresi ağaçlandırılmalı
gibi çözüm önerileri doğru kabul edilecektir.
a) Havalimanı
b)
Havalimanında uçakların kalkış ve iniş esnasında çıkardığı yüksek seslerin, ses kirliliğine
neden olabileceğine vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
c)
• Ses kirliliğinin; işitme kaybı ve işitme problemlerine yol açacağına,
• Stres, kas gerilmeleri, solunumun hızlanması gibi fizyolojik etkilere neden olacağına,
• Korku, huzursuzluk, yorgunluk gibi psikolojik etkilere sebep olacağına,
• Sesler ile yönlerini bulan hayvanların yaşayacağı zorluklara
vurgu yapan cevaplar doğru kabul edilecektir.
ç)
• Havalimanları, şehir merkezinden uzak bölgelere taşınmalı,
• Havalimanlarının çevresi ağaçlandırılmalı,

51
38. SORUNLAR ÇÖZÜMLER
Müzisyen olan Kaan Bey, çalışma-
Ana cadde çevresi ağaçlandırılma-
larına devam edebilmek için evinin
lı veya sesi emen paneller kullanıl-
bir odasını müzik odası (stüdyo)
malıdır.
olarak kullanmak istemektedir.
Fakat komşuları Kaan Bey'in
müzik odasından gelen yüksek
seslerden dolayı şikayetçilerdir. Toplu alanlarda alçak sesle konu-
şulması gerektiği konusunda
insanları bilinçlendirecek kamu
Melek sabahları erken kalkıp ders spotlarına yer verilmelidir.
çalışmayı çok sevmektedir. Fakat
Melek ders çalışırken üst kat
komşusunun elektrik süpürgesini
Ses kirliliğine neden olan fabrika
çalıştırması Melek’in dikkatinin
ve sanayi siteleri şehir dışına
dağılmasına neden olmaktadır.
çıkartılmalıdır.

Elmalı Belediyesi, ana cadde


üzerinde oturan mahalle sakinle- Ev aletlerini erken ya da geç saat-
rinden, trafikten kaynaklı gürültü- lerde kullanmanın doğru olmadığı
den dolayı çok şikâyet almaktadır. hatırlatılmalıdır.

Meltem Hanım, otobüste bağıra- Ses geçişini engellemek için


rak telefonla konuşan insanlardan odanın duvarlarına ses yalıtımı
dolayı çok rahatsızdır. yaptırılmalıdır.

52
39.
Besin Su Elektrik

2, 6, 11, 15
...................................... 3, 5, 7, 9, 13
...................................... 1, 4, 8, 10, 12, 14
......................................

40. a)

KAVRAMLAR AÇIKLAMALAR

Bir mal veya hizmeti satın alırken temel


Tasarruf
gereksinimlerini ön planda tutan; kaliteli,
güvenli, ucuz, sağlıklı mal ve hizmeti
tercih eden bireydir.
Geri
dönüşüm
Maddelerin, tekrar kullanımının imkânsız
olacağı zamana kadar aynı ya da başka
Yeniden alanda kullanılması
kullanım

Elektrik, su, besin ve diğer kaynakların


özenli ve gerektiği kadar kullanılması
Bilinçli
tüketici
Değerlendirilebilen atıkların çeşitli işlem-
lerden geçirilerek tekrar ham madde
Doğal olarak kullanılması
kaynak

Oluşumunda insanların etkisi olmayan ve


doğal ortamdaki belirli şartlara bağlı olarak
Çevre oluşan zenginlikler

b)
a) Bilinçli tüketici
b) Doğal kaynak
c) Geri dönüşüm
ç) Yeniden kullanım

53
41.

Ataş, metal atık kutusuna atılmalıdır.


.............................................................................................................

Cam şise, cam atık kutusuna atılmalıdır.


.............................................................................................................

Plastik şişe, plastik atık kutusuna atılmalıdır.


.............................................................................................................

Teneke kutu, metal atık kutusuna atılmalıdır.


.............................................................................................................

Kâğıt kutu, kâğıt atık kutusuna atılmalıdır.


...........................................................................................................

54
42. ATIK MADDELER GERİ DÖNÜŞÜM ALANLARI

55
43.
Lamba
..........................
Pil
..........................
Pil yatağı
..........................
2
..... 1
..... 6
.....

Duy
..........................

4
.....

Kablo
..........................

Anahtar
.......................... 3
.....

5
.....

56
44.

⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez. ⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez.


Kablo uçları pilin aynı kutbuna bağlandığı
....................................................... .......................................................
için pil, elektrik enerjisi oluşturmaz.
....................................................... .......................................................

⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez. ⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez.


Kablo kopuk olduğundan devre eleman-
....................................................... Anahtar açık konumda olduğundan devre
.......................................................
ları arasında bağlantı sağlanmaz.
....................................................... elemanları arasında bağlantı sağlanmaz.
.......................................................

⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez. ⃣ Işık verir. ⃣ Işık vermez.


Pil olmadığı için devrede enerji
....................................................... .......................................................
kaynağı yoktur.
....................................................... .......................................................

57
45.

Görselde kullanılan devre Basit bir elektrik devresin-


Devre elemanının görevi
elemanları deki elemanlar
Lambanın çalışması için
Pil gerekli elektrik enerjisi kay-
nağı.
Elektrik santrali
Lambanın açılıp kapan-
Anahtar masını kontrol eden devre
elemanı.
Elektrik düğmesi
Elektrik enerjisini ışık ener-
Lamba jisine çeviren devre elema-
nı.
Lamba
Elektrik santralinden gelen
Kablo elektrik enerjisini ileten dev-
re elemanı.
Kablo

58
S O S YA L B İ L G İ L E R

1.
Lkykk
Lorem
Lorem
orem ipsum
ipsum
ipsum
D
Yeni kimlik kartımın geçerlilik süresi on yıldır.
Y

Yeni kimlik kartlarında kadınlara pembe, erkeklere mavi renkli


D
kimlik verilir. Y

D
Her Türk vatandaşı gibi benim de on rakamdan oluşan T.C. kimlik
numaram var. Y

D
Resmî kimlik belgemi Belediye Başkanlığından temin ederim.
Y

Temel kimlik bilgilerimi içeren bölümde adım, soyadım ve


D
doğum tarihim yazar. Y
2. 1. Nüfus cüzdanı, hangi ülkenin vatandaşı
olduğumuzu gösteren resmî bir belgedir.

Ya
ğ ru nlış
Do

2. Herkesin T.C. kimlik 3. Nüfus cüzdanı ile bütün


numarası birbirinin aynısıdır. resmî işlerimizi yapabiliriz.
u Ya Ya
r
u

oğ nlış n lış
ğr

D
Do

4. Yeni kimlik kartla- 5. Nüfus cüzdanı, 6. Yeni nüfus cüzdan- 7. T.C. kimlik numara-
rında imza bölümü kişisel bilgilerimizi larının tamamı turku- mız 12 rakamdan
yoktur. içerir. az renklidir. oluşmaktadır.
Ya
ru
Ya

Ya
ru

ru
Ya
ğru

ğ
ğ

ğ
n
n

n
n

Do
Do

Do
Do

lış
lış

lış
lış

1. ÇIKIŞ 2. ÇIKIŞ 3. ÇIKIŞ 4. ÇIKIŞ 5. ÇIKIŞ 6. ÇIKIŞ 7. ÇIKIŞ 8. ÇIKIŞ

59
3.

Kargo göndereceğim.
Bakkala uğrayacağım.

Aile hekimine muayene olacağım.


Bankada hesap açtıracağım.
Otomobilimi tamirciye götüreceğim.
Noterde satış işlemi yapacağım.

Kuaföre gideceğim.

4. • Dilara, kaç yılında doğmuştur?


2012
• Kardeşi doğduğunda Dilara, kaç yaşındadır?
4
• Dilara, kaç yılında eğitim hayatına başlamıştır?
2018
• 2019 yılının Dilara için önemi nedir?
Kardeşi ilk kez “Abla!” demiş.

5.

Haziran 2011’de doğdum.


.........................................................
.........................................................

Nisan 2012’de yürümeye başladım.


.........................................................
.........................................................

Aralık 2015’te kardeşim Caner


.........................................................
dünyaya geldi.
.........................................................

Mart 2018’de başka bir şehre


.........................................................
taşındık.
.........................................................

Eylül 2021’de 4. sınıfa başladım.


.........................................................
.........................................................

60
6.

Ablam, voleybol oynamayı


çok seviyor. İlgi
................................

Günde en az altı saat uyu-


İhtiyaç
................................
mam gerekiyor.

Masa tenisi turnuvasında


birinci oldum. Yetenek
................................

Boş zamanlarımda sahilde


yürüyüş yaparım. İlgi
................................

Teyzemin yaptığı yağlı


boya tablolar sergilendi. Yetenek
................................

Annem, çiçek yetiştirmeyi


çok sever. İlgi
................................

Bugün, kışlık mont alma-


ya gitmeliyiz. İhtiyaç
................................

61
7.
CÜMLELER İLGİ İHTİYAÇ
İHTİYAÇ YETENEK

Melike, hayal ettiği her şeyi çok güzel çizer.

Sercan, yaz tatilinde yüzmeyi çok sever.

Murat, yağmurdan korunmak için şemsiye aldı.

Berk, yaptığı yağlı boya tablo ile ödül aldı.

Yusuf; marketten süt, peynir ve ekmek aldı.

Semih, kedi türleri ve bu türlerin özellikleriyle


ilgili araştırma yapmayı çok sever.

8. B) Beril - Mert

9. Her öğrenci görsellerdeki kişilerle empati kurarak kendi hislerini ifade eden cümleler yazar.

10. C) Herkesin düşüncelerinin aynı olmasını bekler.

11.

D
...... Tüm insanlar farklı duygu ve düşüncelere sahip olabilir.

Y
...... Benimle aynı takımı tutmayanlarla arkadaşlık etmem.

D
...... Arkadaşım ödül alınca onu tebrik ederim.

D
...... Özel gereksinimli arkadaşlarımızın da oynayabileceği oyunlar oynamalıyız.

Y
...... Tahtaya çıktığında utanan arkadaşıma çok gülerim.

Y
...... Satranç oynamayı sevmeyen arkadaşlarımı satranç oynamaya zorlarım.

D
...... İnsanlar farklı filmleri sevebilir.

62
12.

13.
B A Ş A H A L A Y
A G D Ü Ğ Ü N K S
K Ü A E R M E E Ş
L R İ N C E A L Ç
A E E Ç İ N İ O E
V Ş T Ü R K Ü Ğ Y
A R İ N D E N L İ
A E B R U L K A Z
N C İ R İ T A N Ş

14.
D Türk kahvesi önemli kültür ögelerimizdendir.
D Dinî bayramlardaki ziyaretlerimiz kültürümüze ait ögelerdendir.

Y Örümcek Adam, Batman ve Noel Baba millî kültürümüze ait karakterlerdendir.


D “Keloğlan” ve “Nasrettin Hoca Hikâyeleri” millî kültürümüze ait hikâyelerdendir.
Y Pizza, hamburger ve suşi geleneksel mutfağımıza ait yemeklerdendir.
D Çeyiz sandıkları ve el dokuması halılar millî kültürümüzü yansıtan ögelerdendir.
D Baklava ve yoğurt millî kültürümüze ait yiyeceklerdir.

15. B) Aşık

63
16.
Erzurum doğumludur. Kurtuluş Savaşı’nda
Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı savaşmış-
tır. Vatanın düşman işgalinden kurtulması için
çalışmıştır.

Kara Fatma
.....................................................................

15 Mayıs 1919’da İzmir’e ayak basan


Yunan askerlerine karşı ilk kurşunu atmıştır.

Hasan Tahsin
.....................................................................

İnebolu’dan Kastamonu’ya kağnısıyla


cephane taşımıştır. Bebeğinin üzerine örttüğü
yorganla cephanenin de üzerini örterek ıslan-
malarını engellemiştir. Ancak kendisi soğuktan
donarak şehit olmuştur.
Şerife Bacı
.....................................................................

Fransız askerlerinin Maraş’ı işgal etmesiyle


bölgede büyük kahramanlıklar göstermiştir.

Sütçü İmam
.....................................................................

17.
Rahmiye Hanım kimlere karşı savaşmıştır?
Rahmiye Hanım, Fransızlara karşı savaşmıştır.
Rahmiye Hanım’a neden “Tayyar” denmiştir?
Rahmiye Hanım, çarpışmalar sırasında çok hızlı ve gayretli olduğu için ona “Tayyar” den-
miştir.
Millî Mücadele Dönemi’nde kimler mücadeleye katılmıştır?
Millî Mücadele Dönemi’nde Türk milleti; kadını, erkeği, genci, yaşlısı hatta çocuk yaşta ev-
latlarıyla mücadeleye katılmıştır. ..
Rahmiye Hanım son konuşmasında müfrezesinden ne istemiştir?
Rahmiye Hanım, son konuşmasında müfrezesinden eğer şehit olursa cesedini düşmana
bırakmamalarını istemiştir.
Millî Mücadele kahramanlarımızı neden minnetle anmalıyız?
Çünkü çok zor şartlarda büyük fedakârlıklar gösterip gerektiğinde canlarını vererek bu vatanı
bizlere emanet etmişlerdir.

64
18.
Çanakkale Cephesi’ndeki başarısından dolayı
“Anafartalar Kahramanı” olarak tanındı. Millî
Mustafa Kemal Atatürk
.................................................
Mücadele’yi 30 Ağustos 1922’de Başkomutan-
lık Meydan Muharebesi ile zafere ulaştırdı.

Doğu Cephesi’nde Ruslarla mücadele eden,


Millî Mücadele’nin önde gelen komutanların-
Kazım Karabekir
.................................................
dandır. Kars, Ardahan ve çevresini Ermeniler-
den kurtarmıştır.

Antep’in Fransızlar tarafından işgal edilmesi


üzerine Kuvayımilliye komutanı olarak savaş- Şahin Bey
.................................................
mış ve kahramanca şehit olmuştur.

İzmir’i işgal eden Yunanlılara ilk kurşunu atarak


Millî Mücadele’nin sembolü haline gelmiştir. Hasan Tahsin
.................................................

Maraş’ın Fransızlar tarafından işgal edilme-


si karşısında halkı bilinçlendirmiş ve Maraş
savunmasına katılmıştır. Sütçü İmam
.................................................

19.

Kütüphane
...................... Eczane
................. Manav
.................

Okul
Berber
............. PTT
......................

Belediye Binası
Sağlık Ocağı
...................... Belediye
.................... Fırın
................

65
20.
1. Ağaç gövdelerinin, taşların ve kayaların güneye bakan tarafı
genellikle yosunlarla kaplıdır.

Doğru Yanlış

2. Ara yönler, iki ana yön arasındaki 3.Yönümüzü bulmada güneşten yarar-
açının tam ortasından geçer ve bu lanabiliriz. Sabahleyin sağ kolumuzu
yönlerin adları birleştirilerek ifade güneşin doğduğu yöne bakacak şekil-
edilir. Bunlar kuzeydoğu, güneydoğu, de açtığımızda sağ kolumuz doğu, sol
kuzeybatı ve güneybatıdır. kolumuz batı yönünü gösterir.

Doğru Yanlış Doğru Yanlış

4. Müslüman mezar- 5. Yönleri en kolay 6. Karıncalar yer 7. Yüzümüzü Kutup


larında mezarın baş şekilde pusula altından çıkardıkları Yıldızı’na döndüğü-
kısmı batı, ayak kullanarak bulabiliriz. toprakları yuvalarının müzde önümüz kuzeyi,
kısmı doğu yönünü Pusula yatay olarak ağzına yığarlar. Bu arkamız güneyi, sağı-
gösterir. Hristiyan tutulduğunda renkli toprak yığını ağırlıklı mız doğuyu, solumuz
mezarlarında ise uç daima kuzeyi olarak yuva girişinin ise batıyı gösterir.
mezarın başı gösterir. güneyinde bulunur.
güneye dönüktür.

Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

1 2 3 4 5 6 7 8

21. Iğdır
................................... haritanın en doğusundaki şehirdir.
İzmir
................................... haritanın en batısındaki şehirdir.
Sinop
................................... haritanın en kuzeyindeki şehirdir.
Hatay
................................... haritanın en güneyindeki şehirdir.
batı
Tekirdağ, İstanbul’un ................................... yönündedir.
kuzeydoğu
Sivas, Kayseri’nin ................................... yönündedir.
güneybatı
Hatay, Gaziantep’in ................................... yönündedir.
güneydoğu
Van, Rize’nin ................................... yönündedir.
güney
Antalya, Eskişehir’in ................................... yönündedir.
batı
Ankara, Sivas’ın ................................... yönündedir.
güneybatı
Şırnak, Van’ın ................................... yönündedir.
doğu
Rize, Samsun’un ................................... yönündedir.

66
22. • Eczanenin doğusunda okul vardır.
• Cami, parkın kuzeybatı yönündedir.
• Bankanın batısında alışveriş merkezi ve toplanma alanı vardır.
• Alışveriş merkezinin batısında toplanma alanı vardır.
• Çiçekçi, bankanın kuzey yönündedir.
b) Eczanenin güneyinde park ve alışveriş merkezi vardır.
c) Ayşe okuldan “toplanma alanı”na gitmek için önce batı yönünde ilerleyip daha sonra park
ve hastanenin arasından güneye gitmeli veya güneye ilerleyip park ve alışveriş merkezi ara-
sından batıya doğru gitmeli.

23.

Düden Peri Atatürk


Taş Köprü
Şelalesi Bacaları Barajı

Etnografya Sultan
Müzesi Ahmet Tuz Gölü Kızılırmak
Camisi

Ömer Merve

67
24. Doğal Beşerî Doğal Beşerî
Unsur Unsur Unsur Unsur
1 7
B P C H

2 8
E C O A

3 9

S R B L

4 10

İ A A C

5 11

K B T R

6 12

A O I U

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
P E R İ B A C A L A R I

68
25. . Gün Sayısı
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hava
0 Olayı
Parçalı Çok Rüzgârlı Yağmurlu Karlı Güneşli
bulutlu bulutlu

26.
a) Ankara’nın Resimli Hava Olayları Grafiği
Gün Sayısı

7
6
5
4
3
2
1
0 Hava Olayı
Karlı Yağmurlu Güneşli Parçalı
bulutlu

b) Antalya’nın Resimli Hava Olayları Grafiği


Gün Sayısı
69
7
6
0 Hava Olayı
Karlı Yağmurlu Güneşli Parçalı
bulutlu

b) Antalya’nın Resimli Hava Olayları Grafiği


Gün Sayısı

7
6
5
4
3
2
1
0 Hava Olayı
Karlı Yağmurlu Güneşli Parçalı
bulutlu

27. B) Akarsu

28. D) Binalar dere yataklarına yapılmalıdır.

29.
Bisküvi

Su

DEPREM
ÇANTASI

Konserve

70
30.
.

•Akarsu yataklarına ve yakınına


.....................................................................
konut yapılmamalı.
.....................................................................
•Ağaçlandırma yapılmalı.
.....................................................................
•Teraslama ve barajlar yapılmalı.
.....................................................................
.....................................................................

Sel
............................................

•Acil durum planı hazırlanmalı.


.....................................................................
•Binanın depreme dayanıklılığı kontrol
.....................................................................
ettirilmeli.
.....................................................................
•Yeni yapılacak binalar depreme dayanıklı
.....................................................................
yapılmalı.
.....................................................................

Deprem
............................................

•Eğimli yamaçlara ev yapılmamalı.


.....................................................................
•Ağaçlandırma yapılmalı.
.....................................................................
•Yamaçlara istinat duvarı yapılmalı.
.....................................................................
.....................................................................

.....................................................................

Heyelan
...........................................

71
31. .
2
...... 1
...... 5,7
...... 1
......

Bulaşık Makinesi Tost Makinesi Projeksiyon Buzdolabı


3
...... 4
...... 5,7
...... 5,6
......

Telsiz Araba Akıllı tahta Mikroskop


4
...... 3,......
5, 7 7
...... 6
......

Tren Telefon Oyun konsolu Ultrason cihazı


3
...... 4
...... 6
...... 2
......

Fax cihazı Uçak Stetoskop Çamaşır makinesi


2
...... 3,......
5, 7 5, 7
...... 5
......

Elektrik süpürgesi Bilgisayar CD çalar ve kulaklık Fotokopi makinesi

72
32.
3
...
7
... ...
6

...
4

2
... 1
...

5
...

33. İlk bulaşık makinesi 1850’de Amerikalı Joel Houghton tarafından icat edildi. Elle çevrilerek
bulaşıklara su püskürten bir çark içeren tahta makine pek kullanışlı değildi. Ancak 1886 yılın-
da ilk mekanik bulaşık makinesinin patenti Josephine G. Cochran tarafından alındı. 1889’da
tarihin ilk elektrikle çalışan bulaşık makinesini yapmayı başardı.
Sistemi çok basitti: Alt kısımda yer alan iki silindir ile pompalanan su ve sabun, makinanın
içinde bulaşıkların dizildiği raflara pompalanıyordu. Daha sonra yeniden pompalanmak üze-
re emici silindirler bu suyu çekiyordu.
Evlerde kullanılmak üzere üretilen makinalar, yan taraflarında bulunan kol yardımı ile ça-
lıştırılıyordu. Daha büyük ihtiyaç görülen işyerlerinde ise buhar gücünden faydalanılıyordu.
Sonraki yıllarda ise, sistem daha da geliştirilerek günümüzdeki hâlini almıştır.

34. Öğrencilerin tasarladığı ürünü aşağıda verilen ölçüt açıklamalarını kullanarak değerlendiri-
niz.

Ölçüt Ölçüt Açıklamaları


Kodları
Tasarladığı ürün ihtiyacını karşılayacak niteliktedir ve ürünün neye benzediği, ne
3 işe yaradığı, nasıl kullanıldığı tam olarak açıklanmıştır.
Tasarladığı ürün ihtiyacını kısmen karşılayacak niteliktedir ve ürünün neye ben-
2 zediği, ne işe yaradığı, nasıl kullanıldığı kısmen açıklanmıştır.
Tasarladığı ürün ihtiyacını karşılayacak nitelikte değildir ve ürünün neye benze-
1 diği, ne işe yaradığı, nasıl kullanıldığı doğru bir şekilde/hiç açıklanmamıştır.
0 İhtiyacını karşılayacak herhangi bir ürün tasarlamamıştır.

73
35.

Kullanma
kılavuzu

36. a)

İHTİYAÇLARIM İSTEKLERİM

Ayakkabım yırtıldığı için yenisinin alınma-


............................................................................... Ayakkabımdan sıkıldığım için yeni ayak-
...............................................................................
sını isterim.
............................................................................... kabı alınmasını isterim.
...............................................................................

Tükenen kalemimin yerine yenisini alırım.


............................................................................... Kaleme ihtiyacım yokken çok beğendiğim için
...............................................................................

............................................................................... arkadaşımın kalemine benzer kalem alırım.


...............................................................................

Susadığımda su alırım.
............................................................................... Susadığımda gazoz alırım.
...............................................................................

............................................................................... ...............................................................................

Acıktığımda kantinden tost alırım.


............................................................................... Canım her istediğinde şeker, çikolata
...............................................................................

............................................................................... alırım.
...............................................................................

74
b) Ailem isteklerimi alamadığında onlara bu durumun beni üzmediğini, isteklerimi ertele-
yebileceğimi okulda öğrendiğimi söylerim. Aileme karşı saygılı ve hoşgörülü olurum, sorun
olmadığını söyler ve davranırım.
Not: Verilen örnek cevaplara uygun, anlamlı öğrenci cevapları da doğru kabul edilir.

37. a)
Meslekler Ekonomik Faaliyet Alanları

3
.... ULAŞIM
1

.... TURİZM
2

5
.... HİZMET

1
.... SANAYİ

2
.... ORMANCILIK

4
.... HAYVANCILIK

6
6
.... TARIM

b) Her öğrencinin kendi yaşadığı yerdeki en yaygın ekonomik faaliyetleri yazması beklenir.

75
38.
Almak istediği ürünlerin fiyat etiketi olup
olmadığını kontrol eder.
Alışverişlerinde fiş veya fatura almaya dikkat
eder.
Alışveriş yaparken isteklerini ihtiyaçlarından
önde tutar.
Satın alacağı ürünün fiyatına bakmadan
pahalı olanı alır.
Alışverişe çıkmadan önce ihtiyaç listesi yapar.
Ambalajı açık ürünleri almamaya dikkat eder.
Kusurlu ürün veya hizmetlerden dolayı hakla-
rını arar.
Alacağı ürünlerde TSE damgası olup olmadı-
ğını önemsemez.
Aldığı ürün kusurlu ise fişi ile birlikte iade
edebileceğini veya değiştirebileceğini bilir.

39. Her öğrenci kendine ait haftalık bütçe oluşturur.

76
40. . . . . . .

Gıda Su Elektrik Kâğıt Giysi Zaman


israfı israfı israfı israfı israfı israfı

Lambaları gereksiz yere açmamalıyız. x

Kullanmadığımız giysileri Türk Kızılayı


gibi yardım kuruluşlarının giysi topla- x
ma kutularına bırakmalıyız.

Tüketebileceğimiz kadar ekmek alma-


lıyız. x

Kullanılmış kâğıtları ve kartonları geri


dönüşüm kutularına atmalıyız. x

Ellerimizi yıkarken, dişlerimizi fırçalar-


ken ve duş alırken suyu boşa akıtma- x
malıyız.

Kâğıdın her iki tarafını da kullanmalı-


yız. x

Oyuna, televizyon seyretmeye ve uy-


kuya gereğinden fazla vakit harcama- x
malıyız.

Teknolojik aletleri kullanmadığımız za-


manlarda prizde bırakmamalıyız. x

İhtiyacımız yoksa giysi almamalıyız. x

Artan ekmek veya yiyecekleri uygun


koşullarda saklamalıyız. x

Hayatımızı planlamalı ve işlerimizi bu


plana uygun olarak yürütmeliyiz. x

Sebze ve meyveleri yıkadığımız suyu


biriktirerek bu suyla çiçekleri sulama- x
lıyız.

77
41. a) 1 - 3 - 4 - 5 - 6 - 8
b) 6
c) 3 - 4
ç) 2 - 7 - 9

42. a) Uşak olmaktan öteye gidemez.


b) Türk milletinin özgürlük ve bağımsızlığından hiçbir zaman vazgeçmeyeceğini gösteren bir
olaydır.

c) 1) Kişinin hiçbir baskı ve zorlama olmadan kendi düşüncesiyle karar verebilmesi


2) İstediği mesleği seçebilmesi
3) İstediği eğitimi alabilmesi
4) İstediği yere gidebilmesi
5) İstediği gibi tarım, ticaret yapabilmesi...
Not: Öğrencilerin, bireysel özgürlüğün önemine ve bireysel özgürlük olmadığı zaman neler-
den mahrum kalındığına vurgu yapan cevapları doğru kabul edilir.

43. Her öğrenciden gezip görmeyi en fazla istediği ülke ile ilgili araştırma yaparak verilen boşluk-
ları uygun şekilde tamamlaması beklenir.

44. a)

Bulgaristan
......................... Gürcistan
.........................

Yunanistan
......................... Ermenistan
.........................

Nahçıvan Özerk
.........................
Cumhuriyeti
.........................

İran
.........................
Suriye
.........................
Irak
.........................

78
b)

Türk
İthalat ürünlerimiz İhracat ürünlerimiz Başkent
Cumhuriyetleri

KKTC
Turunçgiller, peynir, Plastik boru, temizlik malzeme-
tarım ve hayvancılık leri, tıbbi ilaç, inşaat malzeme- Lefkoşa
ürünleri… leri…

Azerbaycan Plastik ürünler, petrol, Çeşitli gıda maddeleri, elektrik


elektronik araçlar, ham enerjisi, motorlu kara taşıtları,
Bakü
deri, halı, bakır, alümin- deterjan, ev tekstil ürünleri, de-
yum, pamuk… mir-çelik, mobilya, boya, kâğıt...
Türkmenistan Halı, kilim, pamuk, pa-
muk ürünleri, petrol, Çeşitli makine, elektrikli araçlar,
Aşkabat
mineral yağlar, yakıt- mobilya, demir-çelik
lar…
Kazakistan Doğalgaz, petrol, mi- Elektrikli makina ve cihazlar,
neral yakıtlar ve yağ- motorlu kara taşıtları, gıda ürün- Nur-
lar, pamuk ve hayvan leri, konfeksiyon ürünleri, sera- Sultan
yemi… mik, mobilya…
Özbekistan Dokuma ürünleri, motorlu kara
Yağlı tohumlar, pamuk
taşıtları, temizlik ve gıda madde-
ipliği, bakır, mineral Taşkent
leri ile mobilya ve inşaat malze-
yağlar ve yakıtlar…
meleri…
Kırgızistan Tekstil ürünleri, çeşitli makineler,
Ham deri, pamuk ve gıda maddeleri, sıhhi tesisat,
Bişkek
ipek… ısıtma malzemeleri, kâğıt, mo-
bilya...

79
c)

İthalat İhracat
Komşularımız Sınır kapısı
ürünlerimiz ürünlerimiz
Bulgaristan
Petrol yağları, elekt- Pamuk ipliği, cam, şe- Kapıkule
rik enerjisi, deri, ker, otomobil, elektrikli
bakır… eşyalar, tekstil ürünleri... Hamzabeyli

Yunanistan
Pamuk yağı, alü- Tekstil, otomobil lastiği,
minyum, deniz mobilya, plastik malze- İpsala, Pazarkule
ürünleri… meleri…

Suriye Savaştan dolayı Öncüpınar


Savaştan dolayı ekono-
ekonomik ilişkimiz Nusaybin Çobanbey
mik ilişkimiz durma nok-
durma noktasında- Ceylanpınar
tasındadır.
dır. Akçakale....
Irak
Ayçiçeği, pamuk yağı, Habur, Derecik,
İşlenmemiş altın,
buğday unu, kanatlı hay-
petrol Üzümlü
van, demir-çelik...

İran Otomobil lastiği, cam


Petrol ve petrol eşya, temizlik ürünleri,
Kapıköy, Esendere
ürünleri, doğal gaz beyaz eşya, canlı hay-
van, demir-çelik…
Gürcistan Elektrik enerjisi, motorlu
Petrol, doğalgaz,
kara taşıtları, demir-çe-
ham deri, bakır, ali- Sarp, Dilucu
lik, mobilya, boya ve
minyum, pamuk
kâğıt...
Nahçıvan Özerk Elektrik enerjisi, motorlu
Cumhuriyeti Petrol, doğalgaz,
kara taşıtları, demir-çe-
ham deri, bakır, ali- Dilucu
lik, mobilya, boya ve
minyum, pamuk
kâğıt

80
45. .

Ülkeler Yöresel yemekleri Yöresel giysileri Önemli yerleri

Türkiye Döner kebap, baklava, Ayasofya, Sultan Ahmet,


şiş kebap, iskender, Tülbent, fistan, şalvar, ku- Topkapı Sarayı, Gordion Antik
zeytinyağlı sarma, köfte, şak, yelek, kundura… Kenti, Kapadokya, Pamukkale,
künefe, mantı, kumpir… Efes Antik Kenti, Göbeklitepe...

Japonya Fushimi İnari Tapınağı,


Suşi, pirinç pilavı… Kimono Hiroshima Barış Anıt
Müzesi,Todaiji Tapınağı…

Hindistan Tac Mahal, Kutup Minar,


Chaat, keema, naan, Salwar, sari, kameez, silk
Amber Fort, Hümayun Türbesi,
roti, Idli, aloo gobi… sari lehenga…
Harmandir Sahib...

İngiltere Anglo Saksonlar tarafın-


Fish&chips, İngiliz kah- British Müzesi, Aziz Paul
dan giyilen giysiler, yün-
valtısı, İngiliz çayı, pa- Katedrali, Buckingham
den yapılmış yüksek ya-
zar çayı… Sarayı,Thames Nehri…
kalı ve uzun kollu tunik…
Macaristan Gulaş, paprika soslu Sarkoz, matyo, holloko, Kaplıcalar, Buda Kalesi,
tavuk ve balık çorbası, kalocsa, szek, kalotas- Osmanlıdan kalma camiler, ha-
turşu… zeg… mamlar…

81

You might also like