VI~N BAo v~ THl,fC VAT

--~- -----
Chu bien: TS. NGUYEN VAN TVAT PGS.TS. LE VAN THUYET

San xuat, che bien va Slr d~ng

THune BAo VE• rnuc
•
VAT•
? A ,

THAO Moe
•
VA SINH Hoe
•

(Production, Preparation and Use of

Botanical and Biological Pesticides)

~ NHA XUAT BAN Nl>NG NGHI~P

 VI~N BAO ~ THl)'C V!T
Chu bien: T5.NGUY~NVAN TUAl
PG5. TS. LE VAN THUVEr

? ,,"" ,," ,,' , ?

SANXUAT, CHE BIEN VA StJ'DVNG

,," ?" "
THUOC BAO VE. TRUC
. VAT .
? ,.. ,

THAO MOe
•
VA SINH HOC•

(Production, Preparation and Use of

Botanical and Biological Pesticides)
Tiii han lfin hai

Dl! an VNM 9510-017CHLB Due

. Alternative Plant Protection
Bread for the World-P.R. Germany

NHA XUAT BAN NONG NGHI~P

HA NOI - 200 I
 U)I N6I DAU

Din" .huang phat trien Nong nghif.p Vif,t Num lir nay
din ndni 2000 - 2010 fci tiel) .tl.K xiiy dung nen NO/lg
IIglli¢p Vi¢t Num theo ./1I(ong sinh. thai .he'll viing, thuc hieu
da cunh . da dang hod Still philm, kef 'It!P J/ong nghi4p. him
lIghif.p va cong nghi~p che' biei,., tang nhanli s(/ Ll(f!lIg WI
ruing cuo cluJ' 11{9'1I8110ng sun hung hod. 'dap /(I/g nhu cdu
tieu dung trong nua« va :wiir khii'l/ c1~1[!lifll qlld ('(JO. /liJIIg
cao doi .1'0'''8nluin dan I'U .niy (IIplg nong tlton moi.

De' tlu«: hi4J/ diuh 11I((/Jig {reno vail df' gi611g uiy 'rong
1'(1 biio "f thuc v~'i{ dong 1119' vai fr(} 411an trong. V ifc
I1ghiell ('1(11 chon f~1O gi6i'8 khulIg sail /)fll", nang SlIcrt cao
1'£1 (11/xud: duoc (.'(Je h;¢11phap 'II/(ill Iy dich ha! tdllg liap
thea 11l((Jllg sinh 119(.',sin}, fluI; fa die'lI ki¢11 ctln thiet dt?'
tlu«: lJifn tlianh C0l18 cae fJ/.~U·(iell Nong IIghifp 6n diuh 1'(1
h(h, 1'1(11g.

elton sdch " HUUng dan san xudt, che bien va su dung
thuoc. bdo v~ thuc v~t thdo moe va sinh hoc " lu ke't qtu]
diu: ket clj.(.l 411a trinh IIghiell n/)J.. danh giu l'a tllllllghifm
1119tso' cite' pluln! co I1guon gOl' thdo 1119('va sinh "9(' duoc
1111/C"i~"nhiing ndm gli'l/ ddy d nuo: tu, c"Jog IU."I (N rai
Ciil) Nile) nuac KHCN 02 - 07 do Vi~n BVTV c1l1i tri.
3
 Vi~n Bdo v¢ thuc vdt, Cue BVTV. Khoa Sinh Da! hoc
T 6ng hop Ha Nqi va ccL£:co quan cong tdc chan thanh cam
0/1 T6 ('hue ban" my tht giOi (BfdW) - Cong hoa lien bang
Due aa gitip da cho Dr! an VNM 9510-0J 7 thuc hi~n cong
vi~c nghien ('/(1/., triii, khai mot each (.'0 hifu qua cae 1l9i
dung ve'bdo v~ thui: vat nhdn manh bifn phap sinh hoc.

Cluing to; mong nhdn duoc S~( gop Y clla cac: d9C gia at
be sung cho CUO'II sach ngiiy cang hoan thi~n va hiiu ich
han, gop phdn dat ducc muc lieu ma nganl: N6ng nghi~p
va Phut {/'iln nang than de'ra.

VI~N TRUONGVl~N BAo V~ THt)t VAT

PGS. TS. Le VAn Thuyet

4
 VAl TRO CVA BltN PHr\P SINH HOC TRaNG
BAav~ TJU),C v ~T HI~N NAY
Dum ap 11!ecua yeu cau san xuat t6i da san pham
n6ng nghiep, giarn gia thanh va giarn 6 nhiern moi tnrong,
chung ta can phai chuyen huong hoac tang cirong su
dung
cac bien phap sinh h9C mot each c6 h~ thong. D6 In viec
chon cay trong, h~ thong luan eanh, cay tr6ng, quan Jy dich
hai t6ng hop (IPM). da dang thien nhien va narn b~t duoc
cac ky thuat khac.

Quan ly dich hai tong h9'P (IPM) tren cay tr6ng nong
lam nghiep theo dinh huang tang cuong Slr dung cac rae
nhan sinh h9C va che ph.lm co ngu6n gee thao moe la mot
huong nghien ciru irng dung moi mang lai hieu qua kinh t€
cao, gop phan xay dung mot nen n6ng nghiep ben vtmg,
bile v¢ moi tnrong va can bang sinh thai.

Bien phap sinh hoc cho ta bi€t diroc viec SUdung cac rae
nhan phong trir sinh hoc, nguyen Iy tac dong cua co th~
song hoac sieu vi trung (goi la ky sin'h thien dich)de
dieu
chinh mat d¢ cua sau hoac sinh vat gay benh,

C6 nhleu each d~ sir dung bi~n phap sinh hoc, bao

gom:
- Sir dung ky sinh thien dich chuyen tinh, thuong la ky sinh.
5
 - Su dung cac ky sinh thien dich khong chuyen tlnh,
thuong Hicac loai ~n thir sau hai.

- Bien phap khir dire lam cho sau hai khong the sinh san
diroc.

- Sii dung vi sinh v~t eo Ich.

- Bieri phap dan du gioi tfnh de phong trir sau hai.

Bien phap sinh hoc trong {PM giup cho vice loai be m<)l
s6 nhuoc diem cua cac bien phap hoa hoc thuong dung
truce day. Uu ~iem etta bien phap vi sinh vat gom:

- Ngan ~h~n su phat trien tfnh khang trong quan th~ sau
bcnh, eo dai. Giarn b6t hoac giam hoan roan sir dung thuoc
hoa hoc, gifr duoc qulin the sau hai phat trien a mire thap
nhat. tranh b9C phat thanh dich.

- Bao ve duoc cac con trung cO Ich va cac vi sinh vat e6

Ich khac, han che sau benh thir cap tro thanh sau benh
chinh.

- Bao ve duoc suc khoe con nguoi va tranh 0 nhiem moi

tru<Jn~.

6
 HUONG DAN SO D()NG
THu6e THAo Moe
(Cay Derris, cay xoan ta, cay thu6c hi)
Tir xa xira, con ngl10i d5 bi€t khai (hac, sir dung nhtrng
cay hoang dai c6 doc tinh de san ban, ruec ca. Dan dan con
bier trl) ehc1y ran, rep, bo hai ngU'oi va gia sue. Hon 300
nam rnroc day, tir nhimg narn 1660 ngiroi ta d5 b~t dau biet
khai thac nhilng hop char thien nhien di trir sau hai bao v¢
rnua mango

o Viet Nam da tap hop duoc danh sach 53 loai cay doc
(j 10 tanh phla Bile, trong d6 e6 nhieu cay trien v<;>ngeh€
bien va Slr dung lam thuoc trir sau. Dii phat hien diroc cac
loai cay d¢c: day mat (ruoc ca), than mat, xoan ta, thanh
hao hoa vang, hat na, hat eu d~u c6 hieu luc tTl) sau cao (tl) .
so
70 ~ 100%) do; vai mot loai sau chinh hai rau va cac cay
trong khac.

1. CAY DERRIS SPP. (DAy MAT, nuoc cA)

D§ phat hien diroc 4 loai Derris, ca.y' Derris co 3 - 13 1Ii

chet phu thuec vao tirng loai.

1. ThOi vu gieo tr6ng: Mien Bie ttt thang 1 - 4.

. Mien Nam tu thang 4 - 6.
7
2. Qui trlnh nhan tr6ng

+ Giai doan YUCm 110m:Keo dai 4 - 6 tuan, hom gi6ng

diroc xu ly 2,4 D amine truce khi giarn, Dat giam phil hop
la d~t cat pha, can che nang, gilt Am.

+ Giai dean trong: Til sau giam t6'i khi thu hoach keo da.i
17 - 23 rhang, Dat thfch hQP 1a cat pha va thit nhe. Khi
trong co' the bo lu6ng hoac bo hoc dai tra. Kich thircc:
hang each hang 70 x 70 ern, cay each cay 60 x 60 cm.
Trang I - 2 thang dau can che nang va giu am cho cay.

- Ky thuat cham soc: Trong narn d~u thi€t kc vuon

Derris, nell dilt qua xau e6 th~ bon 5 - 7 urn phan chuong
V;I 30 - 40 kg ure/ha.

- Ky thuat thu hoach: Thu hoach re cay c6 the nheS nhu

11mhoach san, d6i voi deft cat pha hoac cay l~t va nhat r~.
Sau khi thu hoach phai dua ngay vao chO ram mat va hong
kho iJ nhiet d¢ khong qua 60°C. Cuoi cung r~ duoc chat
nh6 2 - 3 em de
bao quan.

Nang suat til 1,8 - 2,5 tan n~ kho/ha, ham luong

Rotenon (chat diet sau) dao dong ttr 2,0 - 5,5%.

- Che' bien Derris: co 2 phuong phap :

8
 + Dang dung dich: Ngarn kiet va lQC la'y nuoc pha loang
co them chat bam dinh va phun.

+ Dang bot tham nuoc: Re sau

khi hong kho dem nghien
nho. B¢t n~ co th6 tron voi ch(ft phu gia, chat bam dlnh
hoac khong.

3. Sir dung Derris tru S3U h~i (Rotec 5 % )

- Co th~ sir dung de trir sau to, hieu luc dar 70 - 80%. C6
th~ sir dung him hQP voi met phlin nho thu6c hoa hoc (nlur
Sherpa v.v...)de tnr sau ba ba hai rau muong.

- Trir rfiy xanh hai che dat 70%, lieu luong 150g Al/ha.
Co th~ Slr dung h6n hop Derris + Trebon (hoac Padan, hoac
Apllaud), ty l~ 100 - ) SOg Rotcnon/50g thuoc hoa hoc
(tfnh thee AI).

- Trir ray, rep hai bong cho hieu qua trung binh 70 -
80%. Ngoai ra n6 con c6 tac dung lam cham kha nang rai
phat cua ray, rep tren bong.

- Thu6c Rotec (san pham ella Derris) khong d¢c doi voi
bo rua, ong mat do va cac loai khac.

4. each sir dung san pham da (he bien dang bot

9
 - C6 the sa dung detru sau nhom chich hut, an la, tren
cac cay trong nhu lua, rau, cay an qua.

- Luong dung: 5 - 7 kg/ha tuy theo d6i nrong sau.

- each dung: Cho b¢t thu6c vita du dung vao xO hay

chau, quay deu cho vao blnh va phun len cay.

Luong nuoc: 400 - 500 lit pha.

- Bao quan thu6c noi kho rao, tranh anh sang va nhier d()
cao, dung trong blnh kin.

11.CAy XOAN TA (cAY XOAN DAU)

Melia azedarach L.

1. Cac dang san pham tir cay xoan (bQ phan hi, qua)

- Dang dung dich: La xoan kho dU<;1c ngam voi mroc

trong 24 gic, ty 1~1kg 130khO/lO lit nuoc. Sau do vo mit va
loc Iffy dung dich chiet. Khi str dung dich chiet duoc be}
sung 0,1 % xa phong hay 0,005% Saliman.

- Dang bot: Qua xoan gia nhung chua chin duoc phoi
kho va nghien nho thanh bot. Bot nghicn duoc pha them
5% Salirnan va dem dung.

10