Χρόνοι ρήματος

· Για ενέργεια που γίνεται στο παρόν συνεχώς ή

επαναλαμβάνεται
· Για γεγονότα που γίναν ή θα γίνουν, ώστε να προστεθεί
ζωντάνια και παραστατικότητα
Ενεστώτας
· Ενέργεια που έγινε πριν τη στιγμή που εκφωνείται ο
λόγος, αλλά το αποτέλεσμα εξακολουθεί
· Χρησιμοποιείται και αντί αορίστου (όταν δεν υπάρχει
ακριβής χρονικός προσδιορισμός)
Παροντικοί Παρακείμενος
· Για ενέργεια που γινόταν συνεχώς ή επαναλαμβανόταν
τακτικά στο παρελθόν
· Με την πρόταξη του «θα» δηλώνεται το
απραγματοποίητο στο παρελθόν, στο παρόν ή το μέλλον
Παρατατικός
· Για ενέργεια που έγινε και τελείωσε στο παρελθόν
· Σε γνωμικά και παροιμίες (γνωμικός αόριστος)

· Σε εκφράσεις που δηλώνουν με απόλυτη βεβαιότητα ότι

κάτι θα συμβεί στο μέλλον (π.χ. Έφτασα!)
Αόριστος

· Για ενέργεια που έγινε στο παρελθόν πριν αρχίσει μία

άλλη που επίσης έγινε στο παρελθόν
· Με την πρόταξη του «θα» για ενέργεια που δεν
ολοκληρώθηκε στο παρελθόν, ενώ θα μπορούσε (π.χ. Θα είχα
προλάβει)
Παρελθοντικοί Υπερσυντέλικος
· Για ενέργεια που θα γίνει και θα τελειώσει σε
μελλοντική στιγμή
· Αντί ενεστώτα για να προσδώσει ζωντάνια σε
επαναλαμβανόμενες πράξεις
Στιγμιαίος
· Αντί αορίστου σε βιογραφίες
Μέλλοντας
· Για ενέργεια που θα γίνεται στο μέλλον συνεχώς
Εξακολουθητικός
ή θα επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα
Μέλλοντας
Συντελεσμένος · Για ενέργεια που θα γίνει και θα ολοκληρωθεί στο
Μελλοντικοί Μέλλοντας μέλλον, πριν την ολοκλήρωση μιας άλλης

Η χρήση των γραμματικών χρόνων σε ένα μη λογοτεχνικό κείμενο συνδέεται όχι μόνο με το
χρονικό επίπεδο, αλλά και με τον βαθμό βεβαιότητας του γράφοντος.
Οι παροντικοί χρόνοι έχουν, επομένως, τις ακόλουθες χρήσεις:
α. Σε αμιγώς ενημερωτικά δημοσιογραφικά άρθρα προκειμένου να γίνει καταγραφή γεγονότων της
τρέχουσας επικαιρότητας. Σε αυτή την περίπτωση μέσω των παροντικών χρόνων αποτυπώνεται μια υπό
εξέλιξη κατάσταση ή ένα γεγονός που μόλις συνέβη, με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο
της ανακριβούς μετάδοσης των πληροφοριών, ακριβώς λόγω της εσπευσμένης καταγραφής τους.
(Τέτοιου είδους κείμενα δεν αξιοποιούνται στις εξετάσεις.)
β. Σε ερμηνευτικά δημοσιογραφικά άρθρα, τα οποία γράφονται αφότου έχει περάσει ικανό διάστημα
από τη στιγμή του γεγονότος ή από το ξεκίνημα μιας κατάστασης. Σε αυτή την περίπτωση ο γράφων
έχει σαφέστερη και σχετικά πληρέστερη εικόνα για το θέμα που διερευνά κι ως εκ τούτου η άποψή του
είναι ασφαλέστερη.
γ. Σε δοκίμια και μελέτες, όταν επιχειρείται μια πιο μεθοδική προσέγγιση μιας παγιωμένης κατάστασης
ή ενός σύγχρονου κοινωνικού φαινομένου. Στην περίπτωση αυτή οι παροντικοί χρόνοι δεν αναφέρονται
σε κάτι το στιγμιαίο ή εντελώς πρόσφατο, αλλά σε μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση που καλύπτει
ένα αρκετά ευρύ χρονικό διάστημα.
δ. Σε ομιλίες που σχετίζονται με επίκαιρα ζητήματα ή διαχρονικά κοινωνικά ζητήματα. Η χρήση των
παροντικών χρόνων αποδίδει και σε αυτή την περίπτωση απόψεις που έχουν διαμορφωθεί κατά τη
διάρκεια ικανού χρονικού διαστήματος και δεν αποτελούν, άρα, βεβιασμένες απόπειρες κατανόησης
ενός πολύ πρόσφατος γεγονότος.

Η λειτουργία των παρελθοντικών χρόνων

Η αξιοποίηση παρελθοντικών χρόνων φανερώνει την πρόθεση του γράφοντος να ασχοληθεί με μια
προγενέστερη περίοδο ή κατάσταση, μεταξύ άλλων, προκειμένου:
α) να τη διερευνήσει πιο ψύχραιμα και αντικειμενικά, χάρη στη χρονική απόσταση που τον χωρίζει από
αυτή,
β) να χρησιμοποιήσει ένα γεγονός του παρελθόντος ως τεκμήριο για μια άποψη που εκφράζει,
γ) να παρουσιάσει μια παρελθοντική περίοδο ως παράδειγμα προς αποφυγή ή προς μίμηση, και
δ) να συγκρίνει το παρελθόν με το παρόν, ώστε να τονίσει τις αλλαγές που έχουν προκύψει ή,
αντιθέτως, ώστε να φανερώσει τη στασιμότητα που παρουσιάζεται σε μια παγιωμένη κατάσταση.

Η λειτουργία των μελλοντικών χρόνων

Οι μελλοντικοί χρόνοι αξιοποιούνται συχνά τόσο σε ερμηνευτικά δημοσιογραφικά άρθρα, όσο και σε
ομιλίες, μελέτες και δοκίμια, εφόσον είναι διαχρονικά σημαντική η προβολή των επιμέρους
καταστάσεων στο μέλλον προκειμένου να διερευνηθεί -έστω και σε επίπεδο εικασίας- ο μελλοντικός
τους αντίκτυπος ή η πιθανή τους διάρκεια. Τις περισσότερες φορές, άλλωστε, γεγονότα και καταστάσεις
του παρόντος μας απασχολούν κυρίως σε σχέση με το πώς ή πόσο θα επηρεάσουν το μέλλον της
κοινωνίας, της οικονομίας ή της πολιτικής πραγματικότητας.