TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Chuyên đề 21 KHỐI NÓN

TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH KHÁ MỨC 7-8 ĐIỂM

Lý thuyết chung
MẶT NÓN Các yếu tố mặt nón: Một số công thức:
S Đường cao: h  SO . ( SO cũng Chu vi đáy: p  2 r .
được gọi là trục của hình nón).
Diện tích đáy: Sđ   r 2 .
Bán kính đáy:
l r  OA  OB  OM . 1 1
h
l Thể tích: V  h.Sđ  h. r 2 .
l 3 3
Đường sinh: l  SA  SB  SM .
(liên tưởng đến thể tích khối chóp).
A r O
B
Góc ở đỉnh: 
ASB .
Diện tích xung quanh: S xq   rl .
M Thiết diện qua trục: SAB cân
Diện tích toàn phần:
Hình thành: Quay  vuông tại S .
SOM quanh trục SO , ta được Góc giữa đường sinh và mặt Stp  S xq  Sđ   rl   r 2 .
mặt nón như hình bên đáy: SAO  SBO
  SMO
.
h  SO
với:  .
r  OM

Dạng 1. Diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, chiều cao, bán kính đáy, thiết diện
Câu 1. (Đề Tham Khảo 2020 Lần 2) Trong không gian, cho tam giác ABC vuông tại A , AB  a và
AC  2a . Khi quay tam giác ABC quanh cạnh góc vuông AB thì đường gấp khúc ACB tạo
thành một hình nón. Diện tích xung quanh hình nón đó bằng
A. 5 a2 . B. 5 a2 . 2
C. 2 5 a . D. 10 a2 .
Lời giải
Chọn C

BC  AB 2  AC 2  a 5 .
Diện tích xung quanh hình nón cần tìm là S   . AC . BC   .2a . a 5  2 5 a 2 .

Câu 2. (Mã 101 - 2020 Lần 1) Cho hình nón có bán kính đáy bằng 2 và góc ở đỉnh bằng 60 . Diện tích
xung quanh của hình nón đã cho bằng
16 3 8 3
A. 8 . B. . C. . D. 16 .
3 3
Lời giải
Chọn A

Facebook Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong Trang 1

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
S

60°

A B

Gọi S là đỉnh của hình nón và AB là một đường kính của đáy.
Theo bài ra, ta có tam giác SAB là tam giác đều  l  SA  AB  2r  4 .
Vậy diện tích xung quanh của hình nón đã cho là S xq   rl  8 .

Câu 3. (Mã 102 - 2020 Lần 1) Cho hình nón có bán kính bằng 5 và góc ở đỉnh bằng 60 . Diện tích
xung quanh của hình nón đã cho bằng
100 3 50 3
A. 50 . B. . C. . D. 100 .
3 3
Lời giải
Chọn A
r 5
Ta có độ dài đường sinh là l    10 .
 sin 30
sin
2
Diện tích xung quanh S xq   rl  50 .

Câu 4. (Mã 103 - 2020 Lần 1) Cho hình nón có bán kính bằng 3 và góc ở đỉnh bằng 600 . Diện tích xung
quanh của hình nón đã cho bằng
A. 18 . B. 36 . C. 6 3 . D. 12 3 .
Lời giải
Chọn A
Gọi l là đường sinh, r là bán kính đáy ta có r  3 .
r r 3
Gọi  là góc ở đỉnh. Ta có sin    l    6.
l sin  sin 300
Vậy diện tích xung quanh S   rl   .3.6  18 .

Câu 5. (Mã 104 - 2020 Lần 1) Cho hình nón có bán kính đáy bằng 4 và góc ở đỉnh bằng 600 . Diện tích
xung quanh của hình nón đã cho bằng
64 3 32 3
A. . B. 32 . C. 64 . D. .
3 3
Lời giải
Chọn B

Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
S

300

O r B

Ta có Góc ở đỉnh bằng 600  OSB   300 .

r 4
Độ dài đường sinh: l  0
 8.
sin 30 1
2
Diện tích xung quanh hình nón: S xq   rl   .4.8  32 .

Câu 6. (Mã 123 2017) Cho một hình nón có chiều cao h  a và bán kính đáy r  2a . Mặt phẳng ( P ) đi
qua S cắt đường tròn đáy tại A và B sao cho AB  2 3a . Tính khoảng cách d từ tâm của
đường tròn đáy đến ( P ) .
3a 5a 2a
A. d  B. d  C. d  D. d  a
2 5 2
Lời giải
Chọn C

Có  P    SAB  .

Ta có SO  a  h , OA  OB  r  2 a , AB  2 a 3 , gọi M là hình chiếu của O lên AB suy ra M


là trung điểm AB , gọi K là hình chiếu của O lên SM suy ra d O;  SAB   OK . 
Ta tính được OM  OA2  MA2  a suy ra SOM là tam giác vuông cân tại O , suy ra K là
SM a 2
trung điểm của SM nên OK 
2 2
Câu 7. (KSCL THPT Nguyễn Khuyến 2019) Cho hình nón đỉnh S , đường cao SO, A và B là hai
a 3
điểm thuộc đường tròn đáy sao cho khoảng cách từ O đến  SAB  bằng và
3
  300 , SAB
SAO   600 . Độ dài đường sinh của hình nón theo a bằng

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 3

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A. a 2 B. a 3 C. 2a 3 D. a 5
Lời giải
Chọn A

Gọi K là trung điểm của AB ta có OK  AB vì tam giác OAB cân tại O

Mà SO  AB nên AB   SOK    SOK    SAB  mà   SOK    SAB   SK nên từ O dựng
OH  SK thì OH   SAB   OH  d  O,  SAB  
 SO SA
Xét tam giác SAO ta có: sin SAO  SO 
SA 2
 SK SA 3
Xét tam giác SAB ta có: sin SAB  SK 
SA 2
1 1 1 1 1
Xét tam giác SOK ta có: 2
 2
 2
 2 2

OH OK OS SK  SO SO 2
1 1 1 4 2 6 3
 2
 2
 2 2
 2  2  2  2  SA  2a 2  SA  a 2
OH SA 3SA SA SA SA SA a

4 4 4
Câu 8. (THPT Cẩm Giàng 2 2019) Cho một hình nón có bán kính đáy bằng a và góc ở đỉnh bằng 60 .
Tính diện tích xung quanh của hình nón đó.
2 3 a 2 4 3 a 2
A. S xq  4 a 2 . B. S xq  . C. S xq  . D. S xq  2 a 2 .
3 3
Lời giải
S
60

A a O B

Giả sử hình nón có đỉnh là S , O là tâm của đường tròn đáy và AB là một đường kính của đáy.
r  OA  a , 
ASB  60   ASO  30 .

Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
OA
Độ dài đường sinh là l  SA   2a .
sin 30
Vậy diện tích xung quanh của hình nón là S xq   rl   .a.2a  2 a 2 .

Câu 9. (THPT Cẩm Giàng 2 2019) Cho đoạn thẳng AB có độ dài bằng 2a , vẽ tia Ax về phía điểm B
sao cho điểm B luôn cách tia Ax một đoạn bằng a . Gọi H là hình chiếu của B lên tia Ax , khi
tam giác AHB quay quanh trục AB thì đường gấp khúc AHB vẽ thành mặt tròn xoay có diện
tích xung quanh bằng:

A.
3 2 a 2
. B.
3  3  a 2

. C.
1  3   a 2

. D.
2  2  a 2

.
2 2 2 2
Lời giải
A

H I

B
Xét tam giác AHB vuông tại H . Ta có AH = AB 2  HB 2  a 3
AH .HB a 3.a a 3
Xét tam giác AHB vuông tại H , HI  AB tại I ta có HI =  
AB 2a 2
Khi tam giác AHB quay quanh trục AB thì đường gấp khúc AHB vẽ thành mặt tròn xoay (có
diện tích xung quanh là S ) là hợp của hai mặt xung quanh của hình nón (N1) và (N2).
Trong đó:
(N1) là hình nón có được do quay tam giác AHI quanh trục AI có diện tích xung quanh là
a 3 3 a 2
S1 = π.HI.AH =  . .a 3 
2 2
(N2) là hình nón có được do quay tam giác BHI quanh trục BI có diện tích xung quanh là
a 3 3 a 2
S 2 = π.HI.BH =  . .a 
2 2

 S = S1 + S 2 
3 a 2

3 a 2


3  3  a2
.

2 2 2
Câu 10. (HSG Bắc Ninh 2019) Cho hình nón có chiều cao h  20 , bán kính đáy r  25 . Một thiết diện đi
qua đỉnh của hình nón có khoảng cách từ tâm của đáy đến mặt phẳng chứa thiết diện là 12 . Tính
diện tích S của thiết diện đó.
A. S  500 B. S  400 C. S  300 D. S  406
Lời giải
Giả sử hình nón đỉnh S , tâm đáy O và có thiết diện qua đỉnh thỏa mãn yêu cầu bài toán là SAB
(hình vẽ).

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 5

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
S

H
B
O I

A
Ta có SO là đường cao của hình nón. Gọi I là trung điểm của AB  OI  AB .
Gọi H là hình chiếu của O lên SI  OH  SI .
Ta chứng minh được OH   SAB   OH  12 .
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Xét tam giác vuông SOI có 2
 2
 2  2  2
 2
 2 2  .
OH OS OI OI OH OS 12 20 225
 OI 2  225  OI  15 .
Xét tam giác vuông SOI có SI  OS 2  OI 2  20 2  152  25 .
Xét tam giác vuông OIA có IA  OA2  OI 2  252  152  20  AB  40 .
1 1
Ta có S  S ABC  AB.SI  .40.25  500 .
2 2

Câu 11.  
(Liên Trường THPT TP Vinh Nghệ An 2019) Cắt hình nón N đỉnh S cho trước bởi mặt

phẳng qua trục của nó, ta được một tam giác vuông cân có cạnh huyền bằng 2a 2. Biết BC là
 
một dây cung đường tròn của đáy hình nón sao cho mặt phẳng SBC tạo với mặt phẳng đáy của

hình nón một góc 60 0 . Tính diện tích tam giác SBC .
4a 2 2 4a 2 2 2a 2 2 2a 2 2
A. B. C. D.
3 9 3 9
Lời giải

Thiết diện qua trục của hình nón là tam giác vuông cân, suy ra r  SO  a 2


 
Ta có góc giữa mặt phẳng SBC tạo với đáy bằng góc SIO  600

Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
SO 2 6   6a
Trong tam giác SIO vuông tại O có SI   a và OI  SI . cos SIO

sin SIO 3 3

4 3
Mà BC  2 r 2  OI 2  a
3

1 4a 2 2
Diện tích tam giác SBC là S  SI .BC 
2 3
Câu 12. (Sở Hà Nội 2019) Cho hình nón tròn xoay có chiều cao bằng 4 và bán kính bằng 3. Mặt phẳng
 P  đi qua đỉnh của hình nón và cắt hình nón theo thiết diện là một tam giác có độ dài cạnh đáy
bằng 2 . Diện tích của thiết diện bằng.
A. 6. B. 19 . C. 2 6 . D. 2 3 .
Lời giải

Ta có: h  OI  4, R  IA  IB  3, AB  2 .
Gọi M là trung điểm AB  MI  AB  AB   SMI   AB  SM .

Lại có: SB  OI 2  IB 2  4 2  32  5 ; SM  SB 2  MB 2  52  12  2 6 .
1 1
Vậy: SSAB  .SM . AB  .2 6.2  2 6 .
2 2
Câu 13. (Chuyên Hạ Long 2019) Cắt hình nón bằng một mặt phẳng qua trục của nó, ta được một thiết
diện là một tam giác vuông cân cạnh bên a 2 . Tính diện tích toàn phần của hình nón.
A. 4a 2 (đvdt). B. 4 2a 2 (đvdt). C. a 2  
2  1 (đvdt). D. 2 2a 2 (đvdt).
Lời giải
Giả sử hình nón đã cho có độ dài đường sinh l , bán kính đáy là R .
Thiết diện của hình nón qua trục là tam giác OAB vuông cân tại O và OA  a 2 .
Áp dụng định lý Pitago trong tam giác vuông cân OAB ta có:
AB2  OA2  OB2  4a 2  AB  2a .
Vậy: l  a 2, R  a .
Diện tích toàn phần của hình nón là:
STP  Sxq  S§¸ y   Rl   R 2   a 2  
2  1 (đvdt).

Câu 14. (Chuyên KHTN 2019) Cho hình lập phương ABCD.A ' B ' C ' D ' cạnh a . Tính diện tích toàn
phần của vật tròn xoay thu được khi quay tam giác AA ' C quanh trục AA ' .

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 7

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.   
3  2 a2 . B. 2  
2  1 a2 . C. 2  
6  1 a2 . D.   
6  2 a2 .
Lời giải

A'
D'

B'
C'

B
a C

Quay tam giác AA ' C một vòng quanh trục AA ' tạo thành hình nón có chiều cao AA '  a , bán
kính đáy r  AC  a 2 , đường sinh l  A ' C  AA '2  AC 2  a 3 .

Diện tích toàn phần của hình nón: S   r  r  l    a 2 a 2  a 3     
6  2 a2 .

Câu 15. Cho hình nón có chiều cao và bán kính đáy đều bằng 1 . Mặt phẳng  P  qua đỉnh của hình nón và
cắt đáy theo dây cung có độ dài bằng 1 . Khoảng cách từ tâm của đáy tới mặt phẳng  P  bằng
7 2 3 21
A. . B. . C. . D.
7 2 3 7
Lời giải
Chọn D

Ta có l  h  1
Mặt phẳng  P  qua đỉnh của hình nón và cắt đáy theo dây cung AB có độ dài bằng 1 . I , K là
hình chiếu O lên AB ; SI . Ta có AB   SIO   OK   SAB 
2
1 3
ta có IO  R 2  OA2  12     .
2 2
1 1 1 OI .SO 21
2
 2 2
 OK   .
OK OI OS 2
OI  OS 2 7

Trang 8 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Câu 16. Cho hình nón đỉnh S , đáy là đường tròn  O;5  .Một mặt phẳng đi qua đỉnh của hình nón cắt
đường tròn đáy tại hai điểm A và B sao cho SA  AB  8 . Tính khoảng cách từ O đến  SAB  .

3 3 3 2 13
A. 2 2 . B. . C. . D. .
4 7 2
Lời giải
Chọn B

Gọi I là trung điểm AB .

 AB  SO
Ta có   AB   SOI    SAB    SOI  .
 AB  OI
Trong  SOI  , kẻ OH  SI thì OH   SAB  .
 d  O;  SAB    OH .
2
2  8.5 
2 2
Ta có: SO  SA  OA     5  39 .
 5 
2
2  4.5 
2 2
Ta có: OI  OA  AI  5     3.
 5 
1 1 1 3 13
Tam giác vuông SOI có: 2
 2 2
 OH  .
OH OI SO 4
3 13
Vậy d  O;  SAB    OH  .
4
Câu 17. (Chuyên ĐHSPHN - 2018) Cho hình nón đỉnh S , đáy là hình tròn tâm O , bán kính, R  3cm ,
góc ở đỉnh hình nón là   120 . Cắt hình nón bởi mặt phẳng qua đỉnh S tạo thành tam giác
đều SAB , trong đó A , B thuộc đường tròn đáy. Diện tích tam giác SAB bằng
A. 3 3 cm 2 . B. 6 3 cm2 . C. 6 cm 2 . D. 3 cm 2 .
Lời giải

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 9

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Theo đề bài ta có góc ở đỉnh hình nón là   120 và khi cắt hình nón bởi mặt phẳng qua đỉnh S
tạo thành tam giác đều SAB nên mặt phẳng không chứa trục của hình nón.

  60 .
Do góc ở đỉnh hình nón là   120 nên OSC

 OC OC 3
Xét tam giác vuông SOC ta có tan OSC  SO    3.
SO 
tan OSC tan 60

Xét tam giác vuông SOA ta có SA  SO 2  OA2  2 3 .

1 2
Do tam giác SAB đều nên S SAB 
2
 
2 3 .sin 60  3 3 cm2 .  
Câu 18. (Chuyên Nguyễn Quang Diêu - Đồng Tháp - 2018) Cho hình nón có thiết diện qua trục là tam
giác vuông có cạnh huyền bằng a 2 . Tính diện tích xung quanh S xq của hình nón đó.
a 2 3 a 2 2 a 2 2 a 2 2
A. S xq  . B. S xq  . C. S xq  . D. S xq  .
3 2 6 3
Lời giải

Gọi S là đỉnh hình nón, thiết diện qua trục là tam giác SAB .
AB a 2
Ta có AB  a 2  SA  a , suy ra l  SA  a ; r   .
2 2
a 2 a 2 2
Vậy S xq  rl  . .a  .
2 2
Câu 19. (Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm - Quảng Nam - 2020) Cho hình nón đỉnh S có đáy là hình tròn
tâm O, bán kính R. Dựng hai đường sinh SA và SB , biết AB chắn trên đường tròn đáy một

Trang 10 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
R
cung có số đo bằng 60, khoảng cách từ tâm O đến mặt phẳng  SAB  bằng . Đường cao h
2
của hình nón bằng
R 3 R 6
A. h  R 3 . B. h  R 2 . C. h  . D. h  .
2 4
Lời giải
Chọn D

Gọi I là trung điểm AB.

Kẻ OH vuông góc với SI .

R
d  O,  SAB    OH  .
2

Ta có cung AB bằng 60 nên 

AOB  60.

 OI 3R
Tam giác AOI vuông tại I , ta có cos IOA  OI  OA.cos 30  .
OA 2

Tam giác SOI vuông tại O, ta có

1 1 1 1 1 1 1 1 8 6R
2
 2
 2  2
 2
 2  2
 2
 2  SO  .
OH SO OI SO OH OI  R   3R  3R 4
  
 2   2 

Câu 20. (Chuyên Bắc Ninh - 2020) Cho hình nón tròn xoay có chiều cao bằng 2a , bán kính đáy bằng 3a .
Một thiết diện đi qua đỉnh của hình nón có khoảng cách từ tâm của đáy đến mặt phẳng chứa thiết
3a
diện bằng . Diện tích của thiết diện đó bằng
2
2a 2 3 12a 2 24a 2 3
A. . B. 12a 2 3 . C. . D. .
7 7 7
Lời giải
Chọn D
Xét hình nón đỉnh S có chiều cao SO  2a , bán kính đáy OA  3a .

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 11

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Thiết diện đi qua đỉnh của hình nón là tam giác SAB cân tại S .

+ Gọi I là trung điểm của đoạn thẳng AB . Trong tam giác SOI , kẻ OH  SI , H  SI .
 AB  OI
+   AB   SOI   AB  OH .
 AB  SO
OH  SI 3a
+  OH   SAB   d  O ,  SAB    OH  .
OH  AB 2
1 1 1 4 1 7 6a
Xét tam giác SOI vuông tại O , ta có 2
 2
 2
 2 2  2
 OI  .
OI OH SO 9a 4a 36a 7
36a 2 8a
SI  SO 2  OI 2  4a 2   .
7 7
36a 2 3 3a
Xét tam giác AOI vuông tại I , AI  AO 2  OI 2  9a 2  
7 7
6 3a
 AB  2 AI  .
7
1 1 8a 6 3a 24a 2 3
Vậy diện tích của thiết diện là: S SAB  .SI . AB  . .  .
2 2 7 7 7
Câu 21. (Sở Phú Thọ - 2020) Cho hình nón đỉnh S có đáy là hình tròn tâm O . Một mặt phẳng đi qua
đỉnh của hình nón và cắt hình nón theo thiết diện là một tam giác vuông SAB có diện tích bằng
4a 2 . Góc giữa trục SO và mặt phẳng  SAB  bằng 30 . Diện tích xung quanh của hình nón đã
cho bằng
A. 4 10 a 2 . B. 2 10 a 2 . C. 10 a 2 . D. 8 10 a 2 .
Lời giải
Chọn B

Trang 12 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Gọi M là trung điểm của AB , tam giác OAB cân đỉnh O nên OM  AB và SO  AB suy ra
AB   SOM  .

Dựng OK  SM .

Theo trên có OK  AB nên OK   SAB  .

  30 .
Vậy góc tạo bởi giữa trục SO và mặt phẳng  SAB  là OSM

1 2
Tam giác vuông cân SAB có diện tích bằng 4a 2 suy ra SA  4a 2  SA  2a 2
2
 AB  4a  SM  2a .

 SO 3
Xét tam giác vuông SOM có cos OSM  SO  .2a  3a .
SM 2

Cuối cùng OB  SB 2  SO 2  a 5 .

Vậy diện tích xung quanh của hình nón bằng S xq   rl   .a 5.2a 2  2 a 2 10 .

Câu 22. (Bỉm Sơn - Thanh Hóa - 2020) Thiết diện qua trục của một hình nón là một tam giác vuông cân
có cạnh huyền bằng a 2 . Một thiết diện qua đỉnh tạo với đáy một góc 60 . Diện tích của thiết
diện này bằng
a2 2 a2 2 a2 2
A. . B. . C. 2a 2 . D. .
3 2 4
Lời giải
Chọn A

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 13

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Giả sử hình nón có đỉnh S , tâm đường tròn đáy là O . Thiết diện qua trục là SAB , thiết diện qua
đỉnh là SCD ; gọi I là trung điểm của CD .
a 2
Theo giả thiết ta có SAB vuông cân tại S , cạnh huyền AB  a 2  r  OA 
2
2a 2 a 2
SA  SB  l  a  h  SO  SA2  OA2  a 2   .
4 2
a 2
  60  sin 60  SO  SI  SO 
Ta lại có SIO 2 a 6;
SI sin 60 3 3
2
6a 2 a 3 2a 3
ID  SD 2  SI 2  a 2    CD  .
9 3 3
1 1 2a 3 a 6 a 2 2
Diện tích thiết diện cần tìm là S SCD  .CD.SI  . .  .
2 2 3 3 3

Dạng 2. Thể tích

Câu 1. (Đề Minh Họa 2020 Lần 1) Cho hình nón có chiều cao bằng 2 5 . Một mặt phẳng đi qua đỉnh
hình nón và cắt hình nón theo một thiết diện là tam giác đều có diện tích bằng 9 3 . Thể tích của
khối nón được giới hạn bởi hình nón đã cho bằng
32 5
A. . B. 32 . C. 32 5 . D. 96 .
3
Lời giải
Chọn A

Trang 14 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Theo giả thiết tam giác SAB đều, S SAB  9 3 và SO  2 5 .
AB 2 3
SSAB  9 3   9 3  AB  6 .
4
SAB đều SA  AB  6 .
2
Xét SOA vuông tại O , theo định lý Pytago ta có: OA  SA2  SO 2  62  2 5    4.

1 1 1 32 5
Thể tích hình nón bằng V   r 2 h   .OA2 .SO   42.2 5  .
3 3 3 3
Câu 2. (KSCL THPT Nguyễn Khuyến 2019) Tính thể tích của hình nón có góc ở đỉnh bằng 60 o và
diện tích xung quanh bằng 6 a 2 .
3 a 3 2 3 a 3 2
A. V  B. V  3 a 3 C. V  D. V   a 3
4 4
Lời giải
Chọn B
Khối nón có góc ở đỉnh bằng 60o nên góc tạo bởi đường sinh và đáy bằng 60o.
l
Vậy R  ; lại có S xq   Rl   R.2 R  6 a 2 nên R  a 3 ; vậy h  l 2  R 2  R 3  3a
2
1
Vậy V   R 2 h  3 a 3 .
3

Câu 3. (Chuyên Thái Nguyên 2019) Cho tam giác ABC vuông tại A , cạnh AB  6 , AC  8 và M là
trung điểm của cạnh AC . Khi đó thể tích của khối tròn xoay do tam giác BMC quanh quanh AB
là
A. 86 B. 106 C. 96 D. 98
Lời giải

Khi tam giác BMC quanh quanh trục AB thì thể tích khối tròn xoay tạo thành là hiệu của thể tích
khối nón có đường cao AB , đường sinh BC và khối nón có đường cao AB , đường sinh BM .
1 1 1
Nên V  AB. . AC 2  AB. . AM 2  AB. . AC 2  96 . Đáp án C
3 3 4
Câu 4. (Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Cho hình nón có bán kính đáy bằng 2 cm, góc ở đỉnh
bằng 60 . Tính thể tích của khối nón đó.
8 3 8 3 8
A. cm3 . B. 8 3 cm 3 . C. cm3 . D. cm3 .
9 3 3
Lời giải

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 15

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A

B C
H

Cắt hình nón bởi một mặt phẳng đi qua trục, ta được thiết diện là tam giác ABC cân tại đỉnh A
của hình nón.
  60 , suy ra HAC
Do góc ở đỉnh của hình nón là BAC   30 . Bán kính đáy R  HC  2 cm.
HC 2
Xét  AHC vuông tại H , ta có AH    2 3 cm.
tan 30 1
3
1 8 3
Thể tích của khối nón: V   R 2 . AH  cm3 .
3 3
Câu 5. (Việt Đức Hà Nội 2019) Cho tam giác ABC vuông tại A , AB  6cm, AC  8cm . Gọi V1 là thể
tích khối nón tạo thành khi quay tam giác ABC quanh cạnh AB và V2 là thể tích khối nón tạo
V1
thành khi quay tam giác ABC quanh cạnh AC . Khi đó, tỷ số bằng:
V2
3 4 16 9
A. . B. . C. . D. .
4 3 9 16
Lời giải
B C

l l
h=6 h=8

r=8 r=6
C = B
A A

1
Ta có công thức tính thể tích khối nón có chiều cao h và bán kính r là V   r 2 h
3
+ Khi quay tam giác ABC quanh cạnh AB thì:
1 2
h  AB  6cm và r  AC  8cm thì V1   .8 .6  128
3
+ Khi quay tam giác ABC quanh cạnh AC thì:
1 2
h  AC  8cm và r  AB  6cm thì V2   .6 .8  96
3
V 4
Vậy: 1  đáp án B.
V2 3

Trang 16 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Câu 6. (Việt Đức Hà Nội 2019) Cho hình nón N1 đỉnh S đáy là đường tròn C  O ; R  , đường cao
SO  40cm . Người ta cắt nón bằng mặt phẳng vuông góc với trục để được nón nhỏ N 2 có đỉnh
VN2 1
S và đáy là đường tròn C   O ; R  . Biết rằng tỷ số thể tích  . Tính độ dài đường cao nón
VN1 8
N2 .
A. 20cm . B. 5cm . C. 10cm . D. 49cm .
Lời giải

1 1
Ta có: VN1   R 2 .SO , VN 2   R2 .SO .
3 3
R SO
Mặt khác, SO A và SOB đồng dạng nên  .
R SO
3
VN 2 R 2 .SO  SO   1
Suy ra:    
VN1 R 2 .SO  SO  8
SO 1 1
Suy ra   SO  .40  20 cm . Do đó chọn A.
SO 2 2
Câu 7. (THPT Lê Quy Đôn Điện Biên 2019) Cho một đồng hồ cát như bên dưới (gồm hai hình nón
chung đỉnh ghép lại), trong đó đường sinh bất kỳ của hình nón tạo với đáy một góc 60 . Biết rằng
chiều cao của đồng hồ là 30 cm và tổng thể tích của đồng hồ là 1000 cm 3 . Hỏi nếu cho đầy
lượng cát vào phần bên trên thì khi chảy hết xuống dưới, tỷ số thể tích lượng cát chiếm chỗ và thể
tích phần phía dưới là bao nhiêu?

1 1 1 1
A. . B. . C. . D. .
64 8 27 3 3
Lời giải
Chọn B
Gọi r1 , h1 , r2 , h2 lần lượt là bán kính, đường cao của hình nón trên và hình nón dưới.

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 17

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Do đường sinh bất kỳ của hình nón tạo với đáy một góc 60 .
  OBI
Suy ra: OAI   60 , khi đó ta có mối liên hệ: h  3r , h  3r .
1 1 2 2

1 1
Theo đề ta có: V  V1  V2    h1r12  h2 r22     h13  h23   1000 .
3 9
3
Mà:  h13  h23    h1  h2   3  h1  h2  .h1h2  h1 .h2  200 .
 h1  10
Kết hợp giả thiết: h1  h2  30 ta được  .
 h2  20
2
V 10 3  .h1 1 1 1
Từ đó tỉ lệ cần tìm là 1   .  .
V2  20 3 2 .h 4 2 8
2

Câu 8. Cho hinh chữ nhật ABCD có AB  2, AD  2 3 và nằm trong măt phẳng  P  . Quay  P  một
vòng quanh đường thẳng BD . Khối tròn xoay được tạo thành có thể tích bằng
28 28 56 56
A. B. C. D.
9 3 9 3
Lời giải
Chọn C

Khối nón đỉnh D , tâm đáy I có thể tích V1

Ta có BD  4 mà IC '.BD  BC '.C'D  IC'  3
DC '2 1
ID   1 nên V1   .IC '2 .ID  
BD 3
Khối nón cụt có tâm đáy J , I có thể tích V2
JE DJ 2 2 3
Ta có DI  3, DJ  2 ,    JE 
IC ' DI 3 3
1 19

V2   IC '2 .DI  JE 2 .DJ 
3
9
56
Vậy thể tích cần tìm là V  2 V1  V2    . Đáp án C.
9
Trang 18 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Câu 9. (Chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương 2019) Cho hình chữ nhật ABCD có AB  2 , AD  2 3 và
nằm trong mặt phẳng  P  . Quay  P  một vòng quanh đường thẳng BD . Khối tròn xoay được tạo
thành có thể tích bằng
28 28 56 56
A. . B. . C. . D. .
9 3 9 3
Lời giải
Gọi điểm như hình vẽ

V1 , V2 lần lượt là thể tích khói nón, nón cụt nhận được khi quay tam giác ABH và tứ giác AHLT
quay BD .
2
Ta có: AH  3, I L  , BH  HL  1 .
3
Ta có:
1 1 
V  2 V1  V2   2  BH . . AH 2  HL. .  IL2  IL. AH  AH 2  
3 3 
1 1 4   56
 2  .1. .3  .1. .   2  3    .
 3` 3 3  9

Câu 10. (Cụm 8 Trường Chuyên 2019) Cho hình thang ABCD có    90 , AB  BC  a ,
A B
AD  2a . Tính thể tích khối tròn xoay sinh ra khi quay hình thang ABCD xung quanh trục CD .

7 2 a3 7 2 a3 7 a 3 7 a 3
A. . B. . C. . D. .
6 12 6 12
Lời giải

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 19

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Gọi E là giao điểm của AB và CD . Gọi F là hình chiếu vuông góc của B trên CE .
Ta có:  BCF   BEF nên tam giác  BCF và  BEF quay quanh trục CD tạo thành hai khối
nón bằng nhau có thể tích V1 .
 ADC   AEC nên tam giác  ADC và  AEC quay quanh trục CD tạo thành hai khối nón
bằng nhau có thể tích V .
Nên thể tích khối tròn xoay sinh ra khi quay hình thang ABCD xung quanh trục CD bằng:
3
1 2  3  a   7 2 a 3
3 3 

2V  2V1  2.   CD. AC 2  CF .BF 2     a 2    
 2   6
.

Câu 11. (KTNL GV Thpt Lý Thái Tổ 2019) Cho hình tứ diện ABCD có AD   ABC  , ABC là tam
giác vuông tại B . Biết BC  2(cm) , AB  2 3(cm), AD  6(cm) . Quay các tam giác ABC và
ABD ( bao gồm cả điểm bên trong 2 tam giác) xung quanh đường thẳng AB ta được 2 khối
tròn xoay. Thể tích phần chung của 2 khối tròn xoay đó bằng
5 3 3 3 64 3
A. 3 (cm3 ) B.  (cm3 ) C.  (cm3 ) . D.  (cm3 ) .
2 2 3
Lời giải
Chọn C

Trang 20 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Dễ thấy AD  ABC   AD  R1
Gọi M   BD  AC và N là hình chiếu của M trên AB. Dễ dàng chứng minh được tỉ lệ:
MN AN MN BN (1) AD AN AN 3 BN 1
 (1) ; và  (2)    3  ; 
BC AB AD AB (2) BC BN AB 4 AB 4
3 3 3 3
 AN  ; BN  ; MN 
2 2 2
Phần thể tích chung của 2 khối tròn xoay là phần thể tích khi quay tam giác  AMB xung quanh
trục AB. Gọi V1 là thể tích khối tròn xoay khi quay tam giác BMN xung quanh AB
Và V2 là thể tích khối tròn xoay khi quay tam giác  AMN xung quanh AB
3 3 9 3 3 3
Dễ tính được: V1  ( dvtt ) và V2  ( dvtt )  V1  V2  ( dvtt ) . Chọn C.
8 8 2
Câu 12. (Chuyên Thái Bình - 2018) Cho hình nón có góc ở đỉnh bằng 60, diện tích xung quanh bằng
6 a 2 . Tính thể tích V của khối nón đã cho.
3 a3 2  a3 2
A. V  . B. V  . C. V  3 a 3 . D. V   a 3 .
4 4
Lời giải
S

A O
O B
1 1
Thể tích V   R 2 h   .OA2 .SO.
3 3
OA 1
Ta có 
ASB  60  
ASO  30  tan 30    SO  OA 3.
SO 3
Lại có S xq   Rl   .OA.SA   .OA OA2  SO 2  6 a 2

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 21

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
1
 OA OA2  3OA2  6a 2  2OA2  6a 2  OA  a 3  SO  3a  V   .3a 2 .3a  3 a 3 .
3
Câu 13. (Xuân Trường - Nam Định - 2018) Cho hình nón tròn xoay có đỉnh là S , O là tâm của đường
tròn đáy, đường sinh bằng a 2 và góc giữa đường sinh và mặt phẳng đáy bằng 60 . Diện tích
xung quanh S xq của hình nón và thể tích V của khối nón tương ứng là
 a3 6  a2  a3 3
A. S xq   a 2 , V  . B. S xq  ,V .
12 2 12
 a3 6  a3 6
C. S xq   a 2 2 , V  . D. S xq   a 2 , V  .
4 4
Lời giải

  60 .
Dựa vào hình vẽ ta có: góc giữa đường sinh và mặt đáy là SAO
Tam giác SAO vuông tại O :
  a 2.cos 60  a 2 .
R  OA  SA.cos SAO
2
  a 2.sin 60  a 6 .
h  SO  SA.sin SAO
2
1  a3 6
Vậy S xq   Rl   a 2 và V   R 2 h  .
3 12

Câu 14. (Nguyễn Huệ - Phú Yên - 2020) Cho hình nón có chiều cao 6a . Một mặt phẳng  P  đi qua đỉnh
của hình nón và có khoảng cách đến tâm là 3a , thiết diện thu được là một tam giác vuông cân.
Thể tích của khối nón được giới hạn bởi hình nón đã cho bằng
A. 150 a3 . B. 96 a3 . C. 108 a3 . D. 120 a3 .
Lời giải
Chọn D

Trang 22 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Mặt phẳng  P  cắt hình nón theo thiết diện là tam giác SDE . Theo giả thiết, tam giác SDE
vuông cân tại đỉnh S . Gọi G là trung điểm DE , kẻ OH  SG  OH  3a .
1 1 1 1 1 1
Ta có 2
 2
 2
 2
 2
  OG  2a 3 .
OH SO OG OG OH SO 2
SO.OG 6a.2a 3
Do SO.OG  OH .SG  SG    4a 3  DE  8a 3 .
SG 3a
OD  OG 2  DG 2  12a 2  48a 2  2 15a .
1 2
 
Vậy V     2 15a  6a  120 a 3
3
Câu 15. (Tiên Du - Bắc Ninh - 2020) Cho hình nón có bán kính đáy bằng 3 và chiều cao bằng 10. Mặt
phẳng   vuông góc với trục và cách đỉnh của hình nón một khoảng bằng 4, chia hình nón thành
hai phần. Gọi V1 là thể tích của phần chứa đỉnh của hình nón đã cho, V2 là thể tích của phần còn
V1
lại. Tính tỉ số ?
V2
4 21 8 4
A. . B. . C. . D. .
25 25 117 21
Lời giải
Chọn C

IB SI 4 2
Ta có: IB // OA    
OA SO 10 5

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 23

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
1
 .IB 2 .SI 2 3
V1  IB   SI   2  8
Khi đó,  3   .      
V 1
 .OA2 .SO  OA   SO   5  125
3
V2 8 117
Suy ra:  1 
V 125 125
V1 V1 V2 8 117 8
Vậy  :  : 
V2 V V 125 125 117

Câu 16. (Thanh Chương 1 - Nghệ An - 2020) Cho một hình nón có bán kính đáy bằng 2a . Mặt phẳng
 P đi qua đỉnh  S  của hình nón, cắt đường tròn đáy tại A và B sao cho AB  2a 3 , khoảng
a 2
cách từ tâm đường tròn đáy đến mặt phẳng  P  bằng . Thể tích khối nón đã cho bằng
2
8a3 4a 3 2a 3 a 3
A. . B. . C. . D. .
3 3 3 3
Lời giải.
Chọn B

 SO  AB
Gọi C là trung điểm của AB , O là tâm của đáy. Khi đó    SOC   AB . Gọi H là
OC  AB
2
hình chiếu của O lên SC thì OH   SAB  nên OH  a .
2
1 1 1 1
OB  2a , BC  a 3  OC  a . Xét tam giác vuông SOC : 2
 2
 2
 2  SO  a .
SO OH OC a
1 2 4 a 3
Vậy thể tích khối nón giới hạn bởi hình nón đã cho là  .  2a  .a  .
3 3
Câu 17. (Mã 103 - 2021 - Lần 1) Cắt hình nón  N  bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa
đáy một góc bằng 30 , ta được thiết diện là tam giác đều cạnh 4a . Diện tích xung quanh của
 N  bằng
A. 4 7 a 2 . B. 8 7 a 2 . C. 8 13 a 2 . D. 4 13 a 2 .

Lời giải
Chọn D

Trang 24 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Giả sử mặt phẳng  P  cắt đáy của hình nón theo dây AB . Suy ra tam giác SAB đều  AB  4a .

  30 .
Gọi M là trung điểm của AB  SMO

4a 3
Vì SM là đường cao của tam giác SAB nên SM   2a 3 .
2

 SO 1
Tam giác SMO vuông tại O nên sin SMO  SO  SM .sin 30  2a 3.  a 3 .
SM 2

Suy ra OM  SM 2  SO 2  12a 2  3a 2  3a ; OA  OM 2  MA2  9a 2  4a 2  a 13 .

Vậy S xq   Rl   .OA.SA   .a 13.4a  4 13 a 2 .

Câu 18. (Mã 102 - 2021 Lần 1) Cắt hình nón   bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa
đáy một góc 60 ta được thiết diện là tam giác đều có cạnh 2a . Diện tích xung quanh của  
bằng
A. 7 a 2 . B. 13 a 2 . C. 2 7 a 2 . D. 2 13 a 2 .
Lời giải
Chọn A

Giả sử hình nón   có S là đỉnh và O là tâm đường tròn đáy.

Giả sử mặt phẳng đề cho cắt nón theo thiết diện là tam giác đều SAB , khi đó ta có l  SA  2a .
Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 25
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
3
Gọi H là trung điểm AB  SH  2a.  a 3.
2
  60 .
Ta có góc giữa  SAB  và mặt phẳng chứa đáy là góc SHO
1 a 3
Xét SHO vuông tại O có OH  SH .cos 60  a 3.  .
2 2
Xét OAH vuông tại H có bán kính đường tròn đáy là
3a 2 a 7
R  OA  AH 2  OH 2  a 2   .
4 2
a 7
Vậy diện tích xung quanh của hình nón   là S xq   Rl   . .2a  7 a 2 .
2
Câu 19. (Mã 104 - 2021 Lần 1) Cắt hình nón  N  bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa
đáy một góc bằng 30 , ta được thiết diện là tam giác đều cạnh 2 a . Diện tích xung quanh của
 N  bằng
A. 7 a 2 . B. 13 a 2 . C. 2 13 a 2 . D. 2 7 a 2 .
Lời giải
Chọn B
S

O H

B
Xét hình nón  N  và mặt phẳng  SA B  đi qua đỉnh cắt  O  tại A , B .
Gọi H là trung điểm của đoạn thẳng AB .
AB 3 2a. 3
Tam giác SAB đều nên SH    a 3.
2 2
 SAB    OAB   AB

Ta có  SH  AB    
SAB  ,  OAB   SH   30 .
 
, OH  SHO 
OH  AB


 SO a 3
sin SHO  SO  SH .sin 30  .
SH 2
2
2 2
a 3
2 13
OB  SB  SO   2a      .
 2  2

Trang 26 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
a 13
Vậy Sxq   .SB.OB   .2a.  13 a2 .
2
Câu 20. (Mã 101-2021-Lần 1) Cắt hình nón  N  bởi mặt phẳng đi qua đỉnh và tạo với mặt phẳng chứa
đáy một góc 60 , ta được thiết diện là tam giác đều cạnh 4a . Diện tích xung quanh của  N  bằng
A. 8 7 a 2 . B. 4 13 a 2 . C. 8 13 a 2 . D. 4 7 a 2 .

Lời giải
Chọn D

Gọi hình nón  N  có đỉnh S , đường tròn đáy có tâm O , bán kính r . Thiết diện đã cho là tam
giác SAB cạnh 4a và I là trung điểm của AB . Khi đó

  60 .
OI  AB, SI  AB nên góc giữa  SAB  và mặt phẳng đáy là SIO

SI  2a 3 nên OI  SI .cos 60  a 3.

Tam giác OIA vuông tại I có r  OA  OI 2  AI 2  a 7.

Vậy hình nón  N  có diện tích xung quanh bằng S xq   rl  4 7 a 2 .

Dạng 3. Khối tròn xoay nội, ngoại tiếp khối đa diện

Câu 1. (Mã 123 2017) Trong hình chóp tứ giác đều S.ABCD có cạnh đều bằng a 2 . Tính thể tích
V của khối nón đỉnh S và đường tròn đáy là đường tròn nội tiếp tứ giác ABCD
2a 3 a 3 a 3 2 a 3
A. V  B. V  C. V  D. V 
2 2 6 6
Lời giải
Chọn C

Gọi O  AC  BD  SO   ABCD  . Lại có

AC
OC   a  SO  SA2  OC 2  a .
2

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 27

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
2
AB a 1  a  a3
Bán kính r   . Suy thể tích khối nón là: V     .a  .
2 2 3  2 6
Câu 2. (Mã 110 2017) Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng 3a . Hình nón  N  có đỉnh A có đáy là
đường tròn ngoại tiếp tam giác BCD . Tính diện tích xung quanh S xq của  N  .
2 2
A. S xq  12 a B. Sxq  6 a C. S xq  3 3 a 2 D. S xq  6 3 a 2
Lời giải
Chọn C

Gọi r là bán kính đường tròn ngoại tiếp tam giác BCD .
3a 3 2 2 3a 3
Ta có BM  ; r  BM  . a 3.
2 3 3 2
S xq   .r.l   r. AB   a 3.3a  3 3. a 2 .

Câu 3. (Chuyên ĐHSPHN - 2018) Cho hình chóp tam giác đều S . ABC . Hình nón có đỉnh S và có
đường tròn đáy là đường tròn nội tiếp tam giác ABC gọi là hình nón nội tiếp hình chóp S . ABC ,
hình nón có đỉnh S và có đường tròn đáy là đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC gọi là hình nón
ngoại tiếp hình chóp S . ABC . Tỉ số thể tích của hình nón nội tiếp và hình nón ngoại tiếp hình chóp
đã cho là
1 1 2 1
A. . B. . C. . D. .
2 4 3 3
Lời giải

Gọi M là trung điểm của BC .

Trang 28 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Gọi O là trọng tâm của tam giác ABC .
Ta có: SO   ABC  tại O .

Suy ra, O là tâm đường tròn nội tiếp và cũng là tâm của đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC .
Gọi a là độ dài cạnh của tam giác ABC .
Gọi V1 , V2 lần lượt là thể tích của hình nón nội tiếp và hình nón ngoại tiếp hình chóp S . ABC .

1
Do OM  OA nên ta có:
2
1
. .OM 2 .SO 2 2
V1 3 OM 2  OM   1  1
        .

V2 1 . .OA2 .SO OA2  OA   2  4
3
Câu 4. (Hồng Bàng - Hải Phòng - 2018) Cho hình chóp tam giác đều S . ABC có cạnh đáy bằng a , góc
giữa mặt bên và đáy bằng 60o . Diện tích xung quanh của hình nón đỉnh S , có đáy là hình tròn
ngoại tiếp tam giác ABC bằng
 a 2 10  a2 3  a2 7  a2 7
A. . B. .C. . D. .
8 3 4 6
Lời giải

a 3
Gọi I là tâm đường tròn  ABC   IA  r  .
3
Gọi M là trung điểm của AB  AB   SMC 

  60o  SM  2 IM  2a 3  a 3 ,
 Góc giữa mặt bên và mặt đáy là góc SMC
6 3
a 2 a 2 a 21
2 2
 SA  SM  MA    .
3 4 6
a 3 a 21  a 2 7
Diện tích xung quanh hình nón S xq   rl   . .  .
3 6 6

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 29

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Câu 5. (Chuyên Lê Hồng Phong Nam Định 2019) Cho hình lập phương ABCD.ABCD có cạnh a .
Một khối nón có đỉnh là tâm của hình vuông ABCD và đáy là hình tròn nội tiếp hình vuông
ABCD . Diện tích toàn phần của khối nón đó là
 a2  a2  a2  a2
A. Stp 
2
 
3  2 . B. Stp 
4
 
5  1 . C. Stp 
4
 
5  2 . D. Stp 
2
 
3 1 .

Lời giải
Chọn B
A D
O
B
C

a
A D
O
B a C
a
Bán kính của đường tròn đáy là r  .
2
 a2
Diện tích đáy nón là: S1   r 2  .
4
a 5
Độ dài đường sinh là l  a 2  r 2  .
2
 a2 5
Diện tích xung quanh của khối nón là: S 2   rl  .
4
 a2
Vây, diện tích toàn phần của khối nón đó là: Stp  S1  S 2 
4
 5 1 .
Câu 6. (Chuyên Vĩnh Phúc 2019) Cho hình chóp tam giác đều S . ABC có cạnh đáy bằng a , góc giữa
mặt bên và mặt đáy bằng 60 . Tính diện tích xung quanh của hình nón đỉnh S , đáy là hình tròn
ngoại tiếp tam giác ABC .
 a2 3  a2 7  a2 7  a 2 10
A. B. C. D.
3 6 4 8
Lời giải

Trang 30 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
Gọi O là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC, M là trung điêmt cạnh BC , ta có
a 3 a 3   60
OM  , OA  và SMO
6 3
a 3 a a2 a2 a 7
Trong tam giác vuông SMO : SO  OM .tan 600  . 3   SA    .
6 2 4 3 2 3
a 3 a 7  a2 7
Vậy S xq   .OA.SA   . .  .
3 2 3 6

Câu 7. (Mã 105 2017) Cho hình nón  N  có đường sinh tạo với đáy một góc 60 . Mặt phẳng qua trục
của  N  cắt  N  được thiết diện là một tam giác có bán kính đường tròn nội tiếp bằng 1 . Tính
thể tích V của khối nón giới hạn bởi  N  .
A. V  9 B. V  3 3 C. V  9 3 D. V  3
Lời giải
Chọn D

  60
Hình nón  N  có đường sinh tạo với đáy một góc 60 nên SAH
  60 nên SAB đều. Do đó tâm I của đường tròn nội tiếp SAB
Ta có SAB cân tại S có A
cũng là trọng tâm của SAB .
AB 3
Suy ra SH  3IH  3. Mặt khác SH   AB  2 3  R  3  SĐáy  R2  3.
2
1 1
Do đó V  SH .S Đáy  3.3  3 .
3 3
Câu 8. (Chuyên Vĩnh Phúc 2019) Cho hình chóp tam giác đều S. ABC có cạnh đáy bằng a , góc giữa
mặt bên và mặt đáy bằng 60 . Tính diện tích xung quanh của hình nón đỉnh S , đáy là hình tròn
ngoại tiếp tam giác ABC.
a 2 3 a 2 7 a 2 7 a 2 10
A. B. C. D.
3 6 4 8
Lời giải
Chọn B

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 31

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

  600 .
Gọi E là trung điểm BC . Theo giả thiết SEA
a 7
Suy ra: SA  l.
2 3
a 3 a 7 a 2 7
S xq  Rl  . . 
3 2 3 6
Câu 9. (THCS - THPT Nguyễn Khuyến 2019) Cho hình chóp tứ giác đều S . ABCD có độ dài cạnh đáy
là a và  N  là hình nón có đỉnh là S với đáy là đường tròn ngoại tiếp tứ giác ABCD . Tỉ số thể
tích của khối chóp S. ABCD và khối nón  N  là
  2 2 2 2
A. . B. . C. . D. .
4 2  
Lời giải
Gọi h là chiều cao của khối chóp và đồng thời là đường cao của khối nón.
1
Thể tích của khối chóp là V1  a 2 h .
3
AC a 2
Bán kính của đường tròn ngoại tiếp đáy ABCD là r   .
2 2
1 a2
Thể tích của khối nón là V2  . .h .
3 2
V1 2
Tỉ số thể tích của khối chóp S. ABCD và khối nón  N  là  .
V2 

Câu 10. (THPT Ngô Sĩ Liên Bắc Giang 2019) Cho hình chóp đều S.ABCD có đáy là hình vuông cạnh
2a , cạnh bên tạo với đáy góc 45 . Thể tích khối nón ngoại tiếp hình chóp trên là:
8 2 2
A. πa 3 3 B. πa 3 3 C. 2πa3 2 D. πa3 2
3 3 3
Lời giải
Chọn D
Trang 32 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022
S

A 45
B
O 2a
D C
Ta có S.ABCD là hình chóp đều, gọi O  AC  BD
  45
 Góc giữa cạnh bên với mặt đáy là SBO
ABCD là hình vuông cạnh 2a  BD  2 2a
BD
Khối nón ngoại tiếp hình chóp S. ABCD có bán kính đường tròn đáy R  a 2
2
SOB vuông cân tại O
 Chiều cao khối nón h  SO  OB  2a
1 1 2 2
3 3

 Thể tích khối nón là: V  πR 2 h  π a 2 .a 2  πa 3 2 .
3

Câu 11. (THPT Lương Thế Vinh - HN - 2018) Cho hình chóp tứ giác đều S . ABCD có cạnh đáy bằng
a . Tam giác SAB có diện tích bằng 2a 2 . Thể tích của khối nón có đỉnh S và đường tròn đáy nội
tiếp tứ giác ABCD .
 a3 7  a3 7  a3 7  a3 15
A. . B. . C. . D. .
8 7 4 24
Lời giải
S

C
B

O M
Gọi D
O  AC  BD và M là trung điểm
A
AB . Hình nón có đỉnh S và đường tròn đáy nội
a
tiếp tứ giác ABCD có bán kính đáy là R  OM  và có chiều cao là h  SO .
2
1  a2
Thể tích khối nón V  Bh trong đó B   R 2  .
3 4
1
Diện tích tam giác SAB là 2a 2 nên SM . AB  2a 2  SM  4a .
2
a 2 3a 7 3a 7
Trong tam giác vuông SOM ta có SO  SM 2  OM 2  16a 2   hay h  .
4 2 2
 a3 7
Vậy thể tích của khối nón V  .
8
Câu 12. (Toán Học Tuổi Trẻ 2018) Cho hình lập phương ABCD. ABC D có cạnh a . Một khối nón có
đỉnh là tâm của hình vuông ABCD và đáy là hình tròn nội tiếp hình vuông ABC D . Kết quả

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 33

NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
 a2
tính diện tích toàn phần Stp của khối nón đó có dạng bằng
4
 
b  c với b và c là hai số

nguyên dương và b  1 . Tính bc .

A. bc  5 . B. bc  8 . C. bc  15 . D. bc  7 .
Lời giải

a a 5
Ta có bán kính hình nón r  , đường cao h  a , đường sinh l  .
2 2
2
a2 5 a2  a
Diện tích toàn phần Stp   rl   r 2  
4

4

4
 
5  1  b  5, c  1 .

Vậy bc  5 .
Câu 13. (Chuyên Đh Vinh -2018) Cho hình chóp tam giác đều S.ABC có cạnh AB  a , góc tạo bởi
 SAB  và  ABC  bằng 60 . Diện tích xung quanh của hình nón đỉnh S và có đường tròn đáy
ngoại tiếp tam giác ABC bằng

7 a 2 7 a 2 3 a 2 3 a 2
A. . B. . C. . D. .
3 6 2 6
Lời giải

Trang 34 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Gọi M là trung điểm AB và gọi O là tâm của tam giác ABC ta có :

 AB  CM
  AB   SCM   AB  SM và AB  CM
 AB  SO
  60 .
Do đó góc giữa  SAB  và  ABC  là SMO
a 3 1 a 3
Mặt khác tam giác ABC đều cạnh a nên CM  . Suy ra OM  CM  .
2 3 6
a 3 a
SO  OM .tan 60  . 3  .
6 2
a a 3
Hình nón đã cho có chiều cao h  SO  , bán kính đáy R  OA  , độ dài đường sinh
2 3
a 21
l  h2  R 2  .
6
a 3 a 21 7 a 2
Diện tích xung quanh hình nón là: S xq   .R.l   . . 
3 6 6
Câu 14. (Nam Định - 2018) Cho hình nón đỉnh S , đáy là hình tròn S
nội tiếp tam giác ABC. Biết rằng AB  BC  10a ,
AC  12a , góc tạo bởi hai mặt phẳng  SAB  và  ABC 
bằng 45 . Tính thể tích V của khối nón đã cho.
A. V  3πa 3 . B. V  9πa 3 . B
C. V  27πa 3 . D. V  12πa 3 . C
Lời giải I

A
S

B
C

I
K

A
  45 .
Dựng IK  AB suy ra góc giữa  SAB  và  ABC  là góc SKI
Xét ΔABC có:
Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 35
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
AB  BC  AC 10 a  10a  12a
p   16a .
2 2
Suy ra
SΔABC  p  p  a  p  b  p  c 
 16a.6a.6a.4a  48a 2 .
S 48a 2
Bán kính đường tròn nội tiếp r    3a .
p 16a
Xét ΔSIK có SI  IK  r  3a .
Thể tích khối nón là:
1 1 2
V  h.πr 2  .3a.π.  3a   9πa 3 .
3 3
Câu 15. (Chuyên Trần Phú - Hải Phòng 2018) Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D có đáy là hình
vuông cạnh a và cạnh bên bằng 2a . Tính diện tích xung quanh S xq của hình nón có đỉnh là tâm
O của hình vuông ABC D và đáy là hình tròn nội tiếp hình vuông ABCD .
 a 2 17  a 2 17
A. S xq   a 2 17 . B. S xq  . C. S xq  . D. S xq  2 a 2 17 .
2 4
Lời giải

a
Bán kính đáy của hình nón: R  .
2

2
a 17
Đường sinh của hình nón: l  OM  l  MI  OI 2 2
 l     4a 2  l  a .
2 2

a 17  a 2 17
Diện tích xungquanh của hình nón là S   .R.l  S   . .a S .
2 2 4

BẠN HỌC THAM KHẢO THÊM DẠNG CÂU KHÁC TẠI

https://drive.google.com/drive/folders/15DX-hbY5paR0iUmcs4RU1DkA1-7QpKlG?usp=sharing

Theo dõi Fanpage: Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Hoặc Facebook: Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong

Trang 36 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Tham gia ngay: Nhóm Nguyễn Bào Vương (TÀI LIỆU TOÁN) 
https://www.facebook.com/groups/703546230477890/

Ấn sub kênh Youtube: Nguyễn Vương

 https://www.youtube.com/channel/UCQ4u2J5gIEI1iRUbT3nwJfA?view_as=subscriber

Tải nhiều tài liệu hơn tại: https://www.nbv.edu.vn/

ĐỂ NHẬN TÀI LIỆU SỚM NHẤT NHÉ!

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 37