Professional Documents
Culture Documents
Główne Promienie Krzywizny, Długość Łuku Południka, Długość Łuku Równoleżnika, Pole Powierzchni I Objętość Elipsoidy Obrotowej.
Główne Promienie Krzywizny, Długość Łuku Południka, Długość Łuku Równoleżnika, Pole Powierzchni I Objętość Elipsoidy Obrotowej.
Pierwszy wertykał
Przekrój południkowy
P
dz
ctg
dp
Materiały dydaktyczne – Geodezja geometryczna
Marcin Ligas, Katedra Geomatyki, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
d 2z 1 d 1 1
2
2
2
dp sin dp sin dp
d
dp a 1 e 2 sin
3
d
1 e 2 sin 2 2
3
d 2 z 1 e 2 sin 2 2
dp 2
a 1 e 2 sin 3
otrzymujemy formułę na promień krzywizny południkowej M:
M
a 1 e2
3
1 e 2 sin 2 2
PROMIEŃ KRZYWIZNY W PIERWSZYM WERTYKALE
pE = r P’E
zE
N
a
p
x x ,
y y , (1)
Materiały dydaktyczne – Geodezja geometryczna
Marcin Ligas, Katedra Geomatyki, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
z z ,
możemy wyrazić kwadrat elementu liniowego ds2 jako:
ds 2 dx 2 dy 2 dz 2 (2)
przy czym:
x x y y z z
dx d d ; dy d d ; dz d d (3)
wstawiając powyższe wielkości do (2) otrzymamy:
x 2 y 2 z 2 2 x x y y z z
2
ds d dd
(4)
x 2 y 2 z 2 2
d Ed 2 Fdd Gd 2
ds 2 M 2 d 2 ds Md
czyli długośc łuku południka między szerokościami 1, 2 wyrazi się następującą całką:
2 2
1
s Md a 1 e 2
3
d
1 sin 1 1 e 2 2
2
Całka ta jest całką eliptyczną i nie daje się przedstawić za pomocą funkcji elementarnych,
korzysta się więc z rozwinięcia funkcji podcałkowej w szereg:
3
3 1 35 4 1 357 6
1 e 2
sin 2
1 e 2 sin 2
2
2
1 2 2 2
e sin 4
1 2 3 2 2 2
e sin 6
1 3579 8 8 3 15 35
e sin ... 1 e 2 sin 2 e 4 sin 4 e 6 sin 6
1 2 3 4 2 2 2 2 2 8 16
315 8 8 693 10 10
e sin e sin ...
128 256
2
s a 1 e 2
1 32 e 2
sin 2
15 4
8
35
e sin 4 e 6 sin 6
16
315 8 8
128
e sin
693 10 10
256
e sin d
1
Materiały dydaktyczne – Geodezja geometryczna
Marcin Ligas, Katedra Geomatyki, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
C
A 2 1 B cos 2 1 sin 2 1 2 cos 2 2 1 sin 2 2 1
D E
2
s a 1 e cos 3 2 1 sin 3 2 1 cos 4 2 1 sin 4 2 1
3 4
F cos 5 2 1 sin 5 2 1
5
gdzie:
3 45 175 6 11025 8 43659 10
A 1 e2 e4 e e e
4 64 256 16384 65536
3 15 525 6 2205 8 72765 10
B e2 e4 e e e
4 16 512 2048 65536
15 4 105 6 2205 8 10395 10
C e e e e
64 256 4096 16384
35 6 315 8 31385 10
D e e e
512 2048 131072
315 8 3465 10
E e e
16384 65536
693 10
F e
131072
C
B
D
A
Jak już wiadomo długość nieskończenie małego łuku południka wyraża się jako:
AB CD Md
natomiast długość nieskończenie małego łuku równoleżnika poprzez:
AD BC N cosd
zatem łącząc dwa powyższe wzory, dostaniemy pole figury ograniczonej dwoma
równoleżnikami oraz dwoma południkami:
dP AD AB MN cos dd
2 2 2 2 cos
P dP MN cos dd 2 1 MN cos d 2 1 b 2 d
1 1 1 1
1 e 2
sin 2
2
gdzie: całka oznaczona po prawej stronie równania daje się przedstawić jako:
2
2
2 b 2 sin
cos 1 1 e sin
b d ln
1
1 e 2 sin 2
2
2 1 e sin 2e 1 e sin 1
2 2
zatem pole powierzchni pasa elipsoidy ograniczonego przez 1, 2, 1, 2 jest równe:
2
b 2 2 1 sin 1 1 e sin
P 2 2
ln
2 1 e sin 2e 1 e sin 1
Pole powierzchni całej elipsoidy obrotowej możemy obliczyć zastępując 2 - 1 = 2, oraz 1
= 0o oraz 2 = 90o i cały wynik mnożąc przez dwa, zatem dostaniemy:
1 1 1 e
P 2b 2 ln
1 e
2
2e 1 e
OBJĘTOŚĆ ELIPSOIDY
p E2 z E2
Przekształcając równanie elipsy południkowej 1 do postaci:
a2 b2
a2 2
p E2 f z E2
2 b z E2
b
oraz korzystając z różniczki objętości:
Materiały dydaktyczne – Geodezja geometryczna
Marcin Ligas, Katedra Geomatyki, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
dV p E2 dz E
dostajemy formułę na objętość elipsoidy obrotowej:
b b
a2 2 a2 a 2 2 3 4 a 2 b
V 2 b
z 2
E dz
E 2 b
2
z E2 dz E 2 b
0
b2 b2 0
b2 3 3