INFEKCJE SPOJÓWEK

1. Bakteryjne
• Proste bakteryjne zapalenie spojówek
• Rzeżączkowe zapalenie rogówki i spojówek

2. Wirusowe
• Adenowirusowe zapalenie rogówki i spojówek
• Zapalenie spojówek wywołane mięczakiem zakaźnym
• Zapalnie spojówek wywołane wirusem opryszczki zwykłej

3. Wywołane przez chlamydie

• Zapalenie rogówki i spojówek dorosłych
• Zapalenie spojówek noworodków
• Jaglica
 Proste bakteryjne zapalenie spojówek

Objawy

Strupki na powiekach i nastrzyknięcie Podostry początek, wydzielina

spojówek śluzowo-ropna

Leczenie - miejscowo antybiotyki o szerokim spektrum

 Rzeżączkowe zapalenie rogówki i spojówek
Objawy Powikłania

Ostry poczatek, obfita ropna wydzielina, Owrzodzenie rogówki, perforacja

przekrwienie i obrzęk i endophthalmitis

Leczenie
• Miejscowo gentamycyna i bacytracyna
• Dożylnie cefoksytyna lub cefotaksym
Adenowirusowe zapalenie rogówki i spojówek
1. Gorączka gardłowo-spojówkowa
• Adenowirusy typu 3 i 7
• Typowo dotyczy dzieci
• Infekcja górnych dróg oddechowych
• Zapalenie rogówki w 30% - zwykle łagodne

2. Nagminne zapalenie rogówki i spojówek

• Adenowirusy typu 8 i 19
• Bardzo zakaźne
• Brak objawów ogólnych
• Zapalenie rogówki w 80% - może być ciężkie
 Objawy zapalenia spojówek

Zwykle obustronnie, ostra wodnista Podspojówkowe krwotoki i błony

wydzielina i grudki rzekome w ciężkich przypadkach

Leczenie - objawowe
 Objawy zapalenia rogówki

• Ogniskowe uszkodzenia • Punktowate zmętnienia

nabłonka rogówki podnabłonkowe
• Mogą utrzymywać się przez
• Przemijające
kilka miesięcy

Leczenie - miejscowo steroidy, jeśli ostrość wzroku

obniżona przez nacieki podnabłonkowe
Zapalenie spojówek wywołane mięczakiem zakaźnym
Objawy

• Woskowaty, pępkowato zagłębiony • Przewlekła śluzowa wydzielina

guzek powieki po tej samej stronie

• Mogą być mnogie • Grudkowe zapalenie spojówek

Leczenie - zniszczenie zmian chorobowych na powiekach

Zapalenie spojówek wywołane wirusem opryszczki zwykłej
Objawy

Jednostronne pęcherzyki na powiece Ostre grudkowe zapalenie spojówek

Leczenie - miejscowe leki przeciwwirusowe celem zpobieżenia zapaleniu rogówki

Zapalenie rogówki i spojówek dorosłych wywołane przez chlamydie
• Infekcja serotypami od D do K Chlamydia trachomatis
• Jednoczesna infekcja narzędów płciowych jest częsta

Podostre, śluzowo-ropne grudkowe Zmienne obwodowe zapalenie

zapalenie spojówek rogówki

Leczenie - miejscowo tertracyklina oraz doustnie tetracyklina

lub erytromycyna
Zapalenie spojówek noworodków wywołane przez chlamydie
• Występuje między 5 a 19 dniem po urodzeniu
• Może być związane z zapaleniem ucha, nieżytem
nosa i zapaleniem płuc

Śluzowo-ropne brodawkowe zapalenie spojówek

Leczenie - miejscowo tetracyklina i doustnie erytromycyna

 Jaglica
• Infekcja serotypami A, B, Ba i C Chlamydia trachomatis
• Głównym przenosicielem zakażenia jest mucha
Przebieg

Ostre grudkowe Bliznowacenie Dołki Herberta

zapalenie spojówek spojówki (linia Arlta)

Tworzenie łuszczki Trichiasis Bliznowate

podwinięcie powieki

Leczenie - ogólnie azytromycyna

ALERGICZNE ZAPALENIA SPOJÓWEK

1. Alergiczne zapalenie spojówek i błony

śluzowej nosa

2. Wiosenne zapalenie rogówki i spojówek

3. Atopowe zapalenie rogówki i spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek i błony śluzowej nosa
• Reakcja nadwrażliwości na specyficzne lotne antygeny
• Często powiązane z objawami ze strony nosa
• Może być sezonowe lub całoroczne

Przejściowy obrzęk powiek Przemijający obrzęk spojówki

 Wiosenne zapalenie rogówki i spojówek
Często związane z atopią: astmą, gorączką sienną i zapaleniem skóry

• Nawracające, obustronne
• Dotyczy dzieci i młodych
dorosłych
• Częstsze u mężczyzn
i w ciepłym klimacie
• Swędzenie, śluzowa wydzielina
i łzawienie

Typy
• Powiekowy
• Rąbkowy
• Mieszany

Leczenie
• Miejscowe leki stabilizujące
komórki tuczne
• Steroidy miejscowo
 Przebieg wiosennego zapalenia spojówek
Rozlany przerost brodawek, najwyraźniejszy w obrębie tarczki górnej

Tworzenie brodawek Przerwanie przegrody

typu „kamieni brukowych” - brodawka olbrzymia
Typ rąbkowy

śluzowy guzek plamki Trantasa

 Przebieg keratopatii

Epiteliopatia punktowata Makroerozje nabłonka

Tworzenie płytek (wrzód tarczowaty) Blizny podnabłonkowe

 Atopowe zapalenie rogówki i spojówek

Typowo dotyczy młodych osób z atopowym Powieki są zaczerwienione, pogrubiałe,

zapaleniem skóry zmacerowane i popękane
 Przebieg atopowego zapalenia spojówek
Nacieczenie spojówki tarczkowej

Brodawki w sklepieniu dolnym Łagodny symblepharon

 Przebieg keratopatii

Epiteliopatia punktowata Trwałe uszkodzenia nabłonka

Blizny podnabłonkowe Obwodowe unaczynienie

 INFEKCJE ROGÓWKI
1. Bateryjne zapalenie rogówki
2. Grzybicze zapalenie rogówki
3. Zapalenie rogówki wywołane
przez Acanthamoeba
4. Infekcyjne krystaliczne zapalenie
rogówki
5. Opryszczkowe zapalenie rogówki
- Nabłonkowe
- Tarczowate
6. Zapalenie rogówki związane z półpaścem
 Bakteryjne zapalenie rogówki
Czynniki predysponujące
• Noszenie soczewek kontaktowych
• Przewlekłe choroby powierzchni oka
• Obniżone czucie rogówkowe

Rozszerzający się owalny, żółtobiały, Naciek ropny w istocie właściwej

silnie zmętniały naciek w istocie właściwej i hypopyon

Leczenie - miejscowo cyprofloksacyna 0,3% lub ofloksacyna 0,3%

 Grzybicze zapalenie rogówki
Często poprzedzone urazem oka materiałem organicznym

Szarawo-białe owrzodzenie, które może Powoli postępujące, niekiedy hypopyon

być otoczone przez pierzaste nacieki

Leczenie
• Miejscowe leki przeciwgrzybicze
• Leczenie ogólne w ciężkich przypadkach
• Keratoplastyka drążąca w przypadkach niereagujących na leczenie
Zapalenie rogówki wywołane przez Acanthamoeba
• Szczególnie narażone osoby noszące soczewki kontaktowe
• Objawy subiektywne większe niż obiektywne

Małe, plackowate nacieki Nacieki okołonerwowe

w przednich warstwach (promieniste keratoneuritis)

Owrzodzenie, pierścieniowaty Zmętnienie istoty właściwej

ropień i ogniska satelitarne

Leczenie - chlorheksydyna lub biguanid poliheksametylenowy

 Infekcyjne krystaliczne zapalenie rogówki
• Bardzo rzadka, powoli postępująca infekcja (Strep. viridans)
• Zwykle związane z długotrwałym miejscowym stosowaniem steroidów
• Zwłaszcza po keratoplastyce drążącej

Białe, rozgałęzione, krystaliczne złogi w przedniej części istoty właściwej

Leczenie - miejscowo antybiotyki

 Nabłonkowe opryszczkowe zapalenie rogówki

• Drzewkowate owrzodzenie • Może powiększać się

z kolbkami na końcach do kształtu geograficznego
• Wybarwia się fluoresceiną

Leczenie
• Maść 3% acyklowir 5 razy dziennie
• Krople 1% trójfluorotymidyna co 2 godz.
• Usuwanie nabłonka u chorych niestosujących się do zaleceń
 Tarczowate opryszczkowe zapalenie rogówki
Objawy Związek

• Centralny obrzęk nabłonka i istoty właściwej • Niekiedy otoczone pierścieniem

• Pofałdowanie błony Descemeta Wessely’ego

• Drobne osady rogówkowe

Leczenie - miejscowo steroidy z osłoną przeciwwirusową

 Zapalenie rogówki związane z półpaścem
Ostre nabłonkowe Pieniążkowe zapalenie rogówki

• Rozwija się w ok. 50% w ciągu
2 dni od wystąpienia zmian skórnych
• Małe, delikatne, drzewkowate lub
gwiaździste zmiany nabłonkowe
• Spiczaste zakończenia bez kolbek
• Znikają w ciągu kliku dni
• Rozwija się w ok. 30% w ciągu 10 dni
od wystąpienia zmian skórnych
• Liczne delikatne, ziarniste złogi tuż
pod błoną Bowmana
• Otoczka przymglenia miąższu rogówki
• Może stawać się przewlekłe

Leczenie - miejscowo steroidy, jeśli są wskazania

ZWYRODNIENIA ROGÓWKI
1. Związane z wiekiem
• Obwódka starcza
• Biała obwódka rąbkowa Vogta
• „Skóra krokodyla”
• Cornea guttata
2. Keratopatia lipidowa
• Pierwotna
• Wtórna
3. Keratopatia taśmowata
4. Zwyrodnienie sferoidalne
5. Zwyrodnienie guzkowate Salzmanna
 Obwódka starcza
• Nieszkodliwa i bardzo częsta u osób starszych
• Niekiedy związana z hiperlipoproteinemią

• Obustronne obwodowe złogi • Obwodowa granica oddzielona od

tłuszczowe rąbka strefą przejrzystą
• Niewyraźna przyśrodkowa i ostra • Strefa przejrzysta może być
obwodowa granica ścieńczała (bruzda starcza)
Biała obwódka rąbkowa Vogta
• Nieszkodliwa i bardzo częsta u osób
starszych
• Obustronna

• Białe, półksiężycowate linie wzdłuż nosowej

i skroniowej części rąbka
• Typ 1 - oddzielona od rąbka strefą przejrzystą

• Typ 2 - nieoddzielona strefą przejrzystą

 „Skóra krokodyla”
• Rzadka i nieszkodliwa
• Zwykle obustronna

• Wieloboczne zmętnienia zrębu, oddzielone

obszarami przejrzystymi
• Najczęściej zajmuje przednią część zrębu
(przednia „skóra krokodyla”)
• Czasem zajmuje tylną część zrębu
(tylna „skóra krokodyla”)
 Cornea guttata
• Częsta, obustronna i zwykle nieszkodliwa
• Rzadko progresja do dystrofii Fuchsa

• Drobne ciemne punkty w centralnej części śródbłonka

• Podobne zmiany obwodowe to ciałka Hassella-Henlego
 Keratopatia lipidowa
Pierwotna Wtórna

• Rzadka, występuje samoistnie • Częsta, wtórna do tarczowatego

w nieunaczynionej rogówce zapalenia rogówki
• Zwykle jednostronne złogi w zrębie • Jednostronne złogi w zrębie
bez unaczynienia z unaczynieniem

Leczenie - keratoplastyka w ciężkich Leczenie - koagulacja naczyń i/lub

przypadkach keratoplastyka
 Keratopatia taśmowata
• Częsta, jednostronna lub obustronna, zależnie od przyczyny
• Zwapnienia podnabłonkowe
Przebieg

• Zmętnienie rąbkowe międzypowiekowe • Dośrodkowe szerzenie się zwapnienia

• Oddzielone przez strefę przejrzystą • Małe otwory w obszarze zwapnienia
 Przyczyny keratopatii taśmowatej
1. Oczne (częste)
• Przewlekłe zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego,
zwłaszcza u dzieci
• Związane z zanikiem gałki ocznej
• Olej silikonowy w przedniej komorze
2. Metaboliczne (rzadkie)
• Podwyższone stężenie wapnia i fosforu w surowicy
• Nadmierne stężenie kwasu moczowego
(hyperuricaemia)
• Przewlekła niewydolność nerek
3. Dziedziczne (rzadkie)
• Rodzinna keratopatia taśmowata
• Dziedziczna rybia łuska
4. Związana z wiekiem (rzadka)
 Chelatowanie keratopatii taśmowatej

Usunięcie nabłonka rogówki Aplikacja wersenianu sodu

 Zwyrodnienie sferoidalne
• Rzadkie, typowo dotyczy osób pracujących na wolnym powietrzu
• Początkowo okrągłe, małe, bursztynowe ziarnistości
w międzypowiekowej powierzchownej części zrębu

Przebieg

Szerzenie się dośrodkowe, Zaawansowane zmiany stają się

zlewanie i zmętnienie guzkowate i uniesione

Leczenie
• Usunięcie nabłonka lub wycięcie powierzchownych warstw rogówki
• Keratoplastyka w ciężkich przypadkach
Zwyrodnienie guzkowate Salzmanna
• Rzadkie, jednostronne lub obustronne
• Wtórne w przewlekłym zapaleniu rogówki

•Wyraźne powierzchowne zmętnienia

i guzki w zrębie
• Podstawa guzka może być otoczona
przez złogi żelaza

Leczenie - podobne do zwyrodnienia sferoidalnego

DYSTROFIE ROGÓWKI
1. Przednie
• Mikrotorbielowata Cogana
• Reisa-Bucklersa
• Meesmanna
• Schnydera

2. Istoty właściwej
• Siateczkowata I, II, III
• Ziarnista I, II, III (Avellino)
• Plamkowata

3. Tylne
• Śródbłonkowa Fuchsa
• Polimorficzna tylna
Dystrofia mikrotorbielowata Cogana
• Najczęstsza ze wszystkich dystrofii
• Nie występuje rodzinnie, nie postępuje
• Nawracające erozje rogówki w ok. 10% przypadków

Kropki Torbiele

Linie papilarne Mapy

 Objawy dystrofii Cogana
Cztery typy zmian - pojedyncze lub połączone

Kropki Mikrotorbiele

Mapy Linie papilarne

 Dystrofia Reisa-Bucklersa
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - nawracające erozje rogówki we wczesnym dzieciństwie

Powierzchowne wieloboczne Wygląd plastra miodu

zmętnienia

Leczenie - keratoplastyka w ciężkich przypadkach

 Dystrofia Meesmanna
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - łagodne objawy wzrokowe w pierwszej dekadzie życia

• Drobne torbielki nabłonkowe, najgęstsze w centrum

• Przejrzyste w retroiluminacji
• Szare w oświetleniu bezpośrednim

Leczenie - nie wymaga

 Dystrofia Schnydera
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - obniżenie ostrości wzroku w drugiej dekadzie

Podnabłonkowe „krystaliczne” zmętnienia

Leczenie - keratektomia przy użyciu lasera ekscymerowego

 Dystrofia siateczkowata typu I
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - nawracające erozje rogówki w końcu pierwszej dekady życia
Przebieg

Delikatne, pająkowate, rozgałęzione Późniejsze rozlane zmętnienie może

linie w istocie właściwej zacierać zmiany

Leczenie - keratoplastyka drążąca w ciężkich przypadkach

 Dystrofia siateczkowata typu II
(rodzinna amyloidoza z dystrofią siateczkowatą, zespół Meretoi)

Dziedziczenie
Autosomalne dominujące

Początek
W wieku średnim z postępującym
porażeniem nerwu twarzowego
i dystrofią siateczkową
identyczną z typem I

Objawy ogólne
• Neuropatia nerwów czaszkowych
i obwodowych
• Zwiotczenie skóry
• Niewydolność nerek i serca

Leczenie
Keratoplastyka drążąca w ciężkich
przypadkach
Maskowaty wyraz twarzy
 Dystrofia siateczkowata typu III
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - czwarta dekada

• Gęste, powrózkowate linie i minimalne zmętnienie

• Może być asymetryczna i początkowo jednostronna

Leczenie - keratoplastyka drążąca w ciężkich przypadkach

 Dystrofia ziarnista typu I
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - nawracające erozje rogówki w pierwszej dekadzie

Przebieg

Początkowo powierzchowne Później zmiany szerzą się głębiej i Końcowe zlanie się zmian
i centralne „okruszkowate” obwodowo, ale rąbek pozostaje
zmętnienia niezmieniony

Leczenie - keratoplastyka drążąca w ciężkich przypadkach

 Dystrofia ziarnista typu II
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - łagodne nawracające erozje w czwartej lub piątej dekadzie

Powierzchowne, ostro odgraniczone zmętnienia, podobne do

okruszków

Leczenie - keratoplastyka drążąca w ciężkich przypadkach

Dystrofia ziarnista typu III (Avellino)
Dziedziczenie - autosomalne dominujące
Początek - w starszym wieku; często bezobjawowa

• Nieliczne, powierzchowne, ostro odgraniczone

pierścieniowate zmiany
• Zwiększenie gęstości i wielkości zmian wraz z upływem czasu

Leczenie - nie wymaga

 Dystrofia plamkowata
Dziedziczenie - autosomalne recesywne
Początek - bezbolesna utrata ostrości wzroku w drugiej dekadzie

Przebieg

Początkowo gęste, słabo Późniejsze uogólnione Ścieńczenie

odgraniczone zmętnienia zmętnienie

Leczenie - keratoplastyka drążąca

 Dystrofia śródbłonkowa Fuchsa
Dziedziczenie - sporadycznie autosomalne dominujące
Początek - w starszym wieku

Przebieg

Stopniowe postępowanie Późniejszy obrzęk istoty Końcowa keratopatia

i szerzenie się obwodowe właściwej w centrum pęcherzowa
objawów cornea guttata

Leczenie - keratoplastyka drążąca w przypadkach zaawansowanych

 Dystrofia polimorficzna tylna
Dziedziczenie - zwykle autosomalne dominujące
Początek - trudny do ustalenia z powodu braku objawów

• Delikatne, pęcherzykowe,
geograficzne lub taśmowate zmiany
• Często asymetryczne

Leczenie - nie wymaga

ROZSTRZENIE ROGÓWKI

1. Stożek rogówki

2. Rogówka kulista

3. Zwyrodnienie brzeżne przezroczyste

 Klasyfikacja morfologiczna stożka rogówki

Stożek sutkowaty Stożek owalny Stożek kulisty

Mały o stromej krzywiźnie Większy i elipsoidalny Największy

 Objawy stożka rogówki
Obustronny w 85%, ale asymetryczny

Odblask „kropli oleju” Linie Vogta Wydatne nerwy rogówkowe

Uwypuklenie brzegu powieki

dolnej przy spojrzeniu w dół

Pierścień Fleischera Objaw Munsona Ostry hydrops

i bliznowacenie
Związki stożka rogówki z chorobami ogólnymi

Zespół
Atopowe zapalenie skóry Zespół Downa Ehlersa-Danlosa

Patologiczna łamliwość
Zespół Marfana Zespół Crouzona kości
 Rogówka kulista

• Początek zwykle przy urodzeniu

• Obustronne uwypuklenie i ścieńczenie całej rogówki

• Związki - wrodzona ślepota Lebera i niebieskie twardówki

 Zwyrodnienie brzeżne przezroczyste

• Początek między 20 a 40 r.ż.

• Obustronne półksiężycowate ścieńczenie w dolnej części rogówki
ZAPALENIE NADTWARDÓWKI I TWARDÓWKI

1. Zapalenie nadtwardówki
• Proste
• Guzkowe
2. Przednie zapalenie twardówki
• Niemartwicze rozlane
• Niemartwicze guzkowe
• Martwicze z procesem zapalnym
• Martwicze bez procesu zapalnego
(scleromalacia perforans)

3. Tylne zapalenie twardówki

 Anatomia stosowana warstw naczyniowych
Prawidłowe Zapalenie nadtwardówki Zapalenie twardówki

• Promieniste powierzchowne • Maksymalne przekrwienie • Maksymalne przekrwienie

naczynia nadtwardówkowe naczyń nadtwardówkowych głębokiego splotu
• Głęboki splot naczyniowy naczyniowego
przylegający do twardówki • Niewielkie przekrwienie
naczyń nadtwardówkowych
 Proste zapalenie nadtwardówki
• Częste, łagodne, samoograniczajace się, ale nierzadko nawracające
• Typowo dotyczy młodych dorosłych
• Rzadko związane z chorobą ogólną

Proste sektorowe zapalenie nadtwardówki Proste rozlane zapalenie nadtwardówki

Leczenie
• Miejscowo steroidy
• Ogólnie flurbiprofen (100 mg 3 razy dziennie), jeśli brak reakcji
 Guzkowe zapalenie nadtwardówki
• Rzadsze niż proste zapalenie nadtwardówki
• Może trwać dłużej, zanim się wycofa
• Leczenie - podobne do prostego zapalenia nadtwardówki

Zlokalizowany guzek, który jest przesuwalny Głęboka twardówkowa część

nad twardówką wiązki światła nieprzemieszczona
Przyczyny zapalenia twardówki
i związki z chorobami ogólnymi

1. Reumatoidalne zapalenie stawów

2. Choroby tkanki łącznej

• Ziarniniak Wegenera
• Guzkowe zapalenie tętnic
• Toczeń rumieniowaty układowy

3. Inne
• Nawracające zapalenie chrząstek
• Półpasiec oczny
• Wywołane zabiegiem chirurgicznym
Przednie niemartwicze rozlane zapalenie twardówki
• Względnie łagodne - nie postępuje w kierunku martwicy
• Rozlane nastrzyknięcie twardówkowe i nadtwardówkowe

Leczenie
• Doustne niesteroidowe
leki przeciwzapalne
• Doustne leki steroidowe,
jeśli brak odpowiedzi
Przednie niemartwicze guzkowe zapalenie twardówki
Cięższe niż rozlane zapalenie twardówki

Przy pobieżnym badaniu przypomina Guzek twardówkowy nie jest przesuwalny

guzkowe zapalenie nadtwardówki względem leżącej pod nim tkanki

Leczenie - podobne do niemartwiczego rozlanego zapalenia twardówki

Przednie martwicze zapalenie twardówki z procesem zapalnym
• Bolesna i najcięższa postać
• Powikłania - zapalenie błony naczyniowej, zapalenie rogówki, zaćma i jaskra

Przebieg

Obszary beznaczyniowe Martwica twardówki Powiększanie się

i uwidocznienie naczyniówki i zlewanie ognisk martwicy

Leczenie
• Doustne leki steroidowe
• Leki immunosupresyjne (cyklofosfamid, azatiopryna, cyklosporyna)
• Skojarzenie dożylnych leków steroidowych i cyklofosfamidu, jeśli brak odpowiedzi
Przednie martwicze zapalenie twardówki bez procesu zapalnego
(scleromalacia perforans)

• Związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów

• Bezobjawowe i niepoddające się leczeniu

Postępujące ścieńczenie twardówki z uwidocznieniem leżącej poniżej naczyniówki

 Tylne zapalenie twardówki
• Ok. 20% wszystkich przypadków zapalenia twardówki
• Ok. 30% chorych cierpi na chorobę układową
• Leczenie podobne do martwiczego zapalenia twardówki z procesem zapalnym
Objawy

Wytrzeszcz Obrzęk tarczy Wysiękowe

i oftalmoplegia odwarstwienie siatkówki

Pierścieniowate Fałdy naczyniówki Wysięk podsiatkówkowy

odwarstwienie naczyniowki
 Badania obrazowe tylnego zapalenia twardówki
Ultrasonografia Osiowe TK

a a

a - Pogrubienie tylnej części twardówki Pogrubienie tylnego odcinka twardówki

b - Płyn w przestrzeni Tenona („objaw T”)
ZAĆMA NABYTA
1. Podział zaćmy związanej z wiekiem
• Morfologiczny
• W zależności od stopnia zaawansowania

2. Inne przyczyny zaćmy

• Cukrzyca
• Dystrofia miotoniczna
• Atopowe zapalenie skóry
• Uraz
• Leki
• Wtórna (wikłająca)

3. Chirurgia
• Zewnątrztorebkowa dużego cięcia
• Fakoemulsyfikacja
Podział zaćmy związanej z wiekiem
w zależności od morfologii

1. Podtorebkowa
• Przednia
• Tylna
2. Jądrowa
3. Korowa
4. Choinkowa
 Zaćma podtorebkowa

Przednia Tylna
 Zaćma jądrowa
Przebieg

• Nasilenie związanych z wiekiem zmian • Narastanie zmętnienia jądrowego

w jądrze soczewki • Początkowo żółta, później brunatna
• Powoduje nasilającą się
krótkowzroczność
 Zaćma korowa
Przebieg

Początkowo wakuole i szczeliny Postępujące promieniste, szprychowate

zmętnienia
 Zaćma choinkowa

Wielobarwne, szpilkowate zmętnienia Może współistnieć z innymi zmętnieniami

Podział w zależności od stopnia zaawansowania

Niedojrzała Dojrzała

Przejrzała Morgagniego
 Inne przyczyny zaćmy - cukrzyca
Młodzieńcza Dorosłych

• Białe, punktowate lub podobne • Zmętnienia korowe lub

do płatków śniegu zmętnienia podtorebkowe
w tylnej lub przedniej części
• Może postępować szybciej niż u
• Może dojrzewać w ciągu kilku dni
osób nie chorujących na cukrzycę
 Inne przyczyny zaćmy - dystrofia miotoniczna

• Twarz miotoniczna • Gwiaździste zmętnienia pod torebką tylną

• Łysienie czołowe • 90% chorych po 20 r.ż.
• Brak zaburzeń widzenia do wieku 40 lat
 Inne przyczyny zaćmy - atopowe zapalenie skóry

• Zaćma rozwija się w 10% • Płytka pod torebką przednią

przypadków między 15 a 30 r.ż. (zaćma tarczowata)
• Obustronna w 70% • Pomarszczenie torebki przedniej

• Często staje się dojrzała

 Przyczyny zaćmy urazowej
Wstrząśnienie

„PierścieńVossiusa” w wyniku Kształt kwiatu

odciśnięcia barwnika tęczówki
Uraz drążący Inne przyczyny

• Promieniowanie
jonizujące
• Porażenie prądem

elektrycznym
• Porażenie piorunem
 Leki
Ogólne lub miejscowe steroidy Chlorpromazyna
- początkowo podtorebkowa tylna - centralne ziarnistości przedniej
torebki soczewki

Inne leki
• Długo działające miotyki
• Amiodaron

• Busulfan
 Zaćma wtórna (wikłająca)
Podtorebkowa tylna Glaukomflecken

• Przewlekłe zapalenie przedniego odcinka • Występuje po ostrym ataku

błony naczyniowej jaskry zamkniętego kąta
• Wysoka krótkowzroczność
• Centralne zmętnienia pod torebką
• Dziedziczne dystrofie siatkówkowe przednią
 Fakoemulsyfikacja
1. Kapsuloreksis 2. Hydrodyssekcja

3. Rzeźbienie jądra 4. Rozłupanie jądra

5. Emulsyfikacja każdego 6. Usunięcie mas korowych

kwadrantu i wprowadzenie IOL