Pracownia podstaw elektroakustyki

Ćwiczenie nr 11.

Pomiar parametrów schematu zastępczego głośnika

1. Cel ćwiczenia.
Zapoznanie się ze schematem zastępczym głośnika i metodą pomiaru jego parametrów.
Parametry Thiele-Smalla

2. Spis aparatury.
ˆ System pomiarowy WinPomi
ˆ Badane głośniki
ˆ Masy obciąŜające, obudowa pomiarowa, rezystor wzorcowy
3. Program ćwiczenia.
Wykorzystując system Winpomi zmierzyć charakterystykę impedancji dla obu głośników:
ˆ bez obudowy,
ˆ w obudowie zamkniętej (pomiarowej),
ˆ bez obudowy z membraną obciąŜoną masą dodatkową Md, naleŜy wykonać cztery
pomiary z masami równymi 10g, 25g, 50g, 100g.

Zapisać pliki z wynikami pomiarów.

Układ pomiarowy:
DSP16+
rezystor wzorcowy
+
g³oœnik out A
100R -
+
in B
-
+ in A
-

ˆ Wykreślić zmierzoną charakterystykę w układzie współrzędnych R-X (wykres kołowy,

hodogram) w tym celu wyeksportować do plików tekstowych widma sygnałów (FFT),
przy pomocy arkusza kalkulacyjnego obliczyć charakterystykę impedancji, wykreślić
charakterystykę częstotliwościową moduł impedancji.
ˆ Określić parametry układu zastępczego głośnika na podstawie pomiarów z masami i z
obudową:
- rezystancję cewki RE,
- stałą przetwarzania elektromechanicznego Bl,
- podatność zawieszeń Cmz,
- masę układu drgającego Mms,
- rezystancję mechaniczną Rmz.
ˆ obliczyć pozostałe parametry Thiele-Smalla głośnika:
f s , Q MS , Q ES , Q TS , V AS
 Pracownia podstaw elektroakustyki

Układ zastępczy głośnika w zakresie małych częstotliwości ma postać:

Bl

RE Cmz Mms Rmz

Częstotliwość rezonansowa głośnika wynosi:

f0 = 1
2 C mz M ms
zaś dobroć mechaniczna:
' 0 M ms
Q MS = R mz

Mając częstotliwość rezonansową głośnika nieobciąŜonego (f0) i obciąŜonego masą dodatkową

Md (f0'), otrzymuje się układ równań, z którego wyznacza się Mms i Cmz:

Md
M ms = 2
f0
−1
f 0∏

C mz = 1
M ms ' 20
Na podstawie charakterystyki impedancji elektrycznej w układzie R-X wyznacza się pozostałe
parametry

X
f1
RErez

f0 R
RE (Bl) 2/ R
mz
f2

f0 ' 0 M ms
Q MS = f 2 −f 1 , skąd R mz = Q MS
Bl = (R Erez − R E )R mz
4. Literatura.
ˆ Podrez A., Renowski J., Rudno-Rudziński K.: Urządzenia głośnikowe. Prace Naukowe
Instytutu Telekomunikacji i Akustyki PWr nr 26, Monografie nr 10, Wrocław 1977.
ˆ śyszkowski Z.: Podstawy elektroakustyki, WNT Warszawa 1984.
ˆ Rudno-Rudziński K. Głośniki i obudowy głośnikowe. Sympozjum Nowości w Technice
Audio, Wrocław 1994, str. 39-62