PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE
Don Kişot ve Don Kişotluk üstüne şimdiye değin
ciltler dolusu yazı yazıldı ve hâlâ yazılıyor. Ünlü
bir filozof, "İnsan bu yapıtı hayatında üç kez
okumalıdır: Duyguların hemen kolaylıkla harekete
geçtiği gençlikte, mantığın egemen olmaya
başladığı orta yaşta, her şeye felsefe açısından
bakıldığı yaşlılıkta." diyor. Bu sözleriyle yapıtın
klasik bir yapısının olduğunu belirtiyor.
1. Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak
asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir? (2011)
A) Roman türünün ilk ve temel örneği olduğu
B) Tadına, eleştirel bir okumayla varılabileceği
C) İnsanoğlunun değişik hâllerini yansıttığı
D) Düş dünyası geniş okurlara seslendiği
E) Yaşamın farklı dönemlerine özgü bakış
açılarıyla okunmasının gerekliliği
Ünlü psikolog William James şöyle diyor: “Eylem,
duyguyu izler gibi görünür ama aslında duygu ve
eylem birlikte gider. Bu yüzden, iradenin
denetiminde olan eylemi düzenleyerek duyguları da
düzenleyebilirsiniz.”
2. William James bu sözleriyle aşağıdakilerden
hangisini vurgulamıştır? (2014)
A) Genellikle duygular, bütün davranışları
biçimlendirir.
B) Her davranış, aslında farkında olunmayan bazı
duygulardan kaynaklanır.
C) İnsan, duygularını kolaylıkla denetim altına
alabilir.
D) Davranışları kontrol edebilmek, duyguları da
kontrol edebilmeyi sağlar.
E) Duygularla uyuşmasa da yanlış davranışlardan
vazgeçilmelidir.
Bir ülkenin edebiyatıyla o ülkenin toplumsal yapısı
arasında sıkı bir etkileşim vardır. Edebî eserleri
toplumsal açıdan değerlendiren eleştirmenler ve
edebiyat kuramcıları, sık sık bu gerçeğin altını
çizerler; edebiyatla toplumsal değişmeler arasındaki
ilişkiyi vurgularlar. Toplum hayatında oluşan her
türlü değişimin edebî ürünlere de yansıyacağını
kanıtlamaya çalışırlar. Toplumsal hayatı, edebî
ürünlere doğrudan etki eden ve onları biçimlendiren
temel etkenlerin başında sayarlar.
3. Bu parçadan çıkarılacak en kapsamlı yargı
aşağıdakilerin hangisidir? (2015)
A) Yazarlar, eserleri aracılığıyla yaşadıkları
toplumu biçimlendirirler.
B) Edebî eserler, toplumsal durum ve gelişmeleri
yansıtır.
C) Yazarlar, eserlerinde öznel görüşlerini açıklarlar.
D) Bir ülkedeki toplumsal olaylar, aydınlarca
izlenmelidir.
E) Edebî eserler, gerçeklerin gözlenip
yorumlanmasıyla oluşur.
Gençken, yazdıklarına daha bir güvenir, onları
önemser şair, ayıklamak değil çoğaltmak ister
dizelerini: “Biraz daha yazmalıyım… Daha,
daha…” diye düşünür. Sanır ki ne kadar çok
yazarsa o kadar ağırlıkla kanıtlayacaktır kendisini.
Şiirini önemserken kendini önemsemektedir
aslında: Bütün güzel dizeleri o yazmıştır! Oysa
yaşlandıkça yazdıklarını daha fazla irdeleyip onlar
üzerinde daha çok düşünür.
4. Bu parçada asıl anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A) Şair olgunlaştıkça daha titiz ve seçici bir kimliğe
bürünür.
B) Şairler kendi şiirleriyle ilgili gerçekçi
değerlendirmeler yapamazlar.
C) Şairi şiir yazmaya iten asıl neden kendini
benimsetme düşüncesidir.
D) Gençlik döneminde yazılan şiirlerin kalıcılık
oranı yüksektir.
E) Şairlerin okur kitleleri dönemsel olarak
değişmektedir.
Çok defa bir romancı, romanına girerken hatta bir
şair, şiirine başlarken kelimeler onu takar peşine ve
götürür götüreceği yere. Ne konu kalır ne plan.
Yazarlar ve şairler her zaman konularına tam hâkim
olamaz. Ben bir saniye sonra kullanacağım
cümlenin bir kelimesini şimdiden size söyleyebilir
miyim?
5. Bu parçada asıl anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir? (2016)
A) Kelimeler, sanatçının varacağı noktayı
belirleyen esas unsurlardır.
B) Yazıda plan yapmak, yazarın düş dünyasını
sınırlandırır.
C) Üslup kaygısı edebî metnin temel dinamiğidir.
D) Plan, kurgunun sağlamlığı açısından yazarın
vazgeçilmez rehberidir.
E) Sanatçı temel yapıyı kurduktan sonra yazma işi
kolaylaşır.
Dünyada arasanız da benden daha küreselini
bulamazsınız. Hangi memlekete gitsem yalnız
orada oturduğumu sanıyorlar. Küreselim ve bütün
insanların dostluk, kardeşlik, barış içinde sevgi ve
saygıyla yaşamasını, yardımlaşmasını istiyorum.
6. Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisini
vurgulamaktadır? (2016)
A) Farklı ülkeleri gezmeyi çok sevdiğini
B) Her memlekette bir evi olduğunu
C) Farklılıklara saygı duyulması gerektiğini
D) Bütün dünyayı kendi evi gibi hissettiğini
E) Her insanın bir bütünün parçası olduğunu
Fotoğrafçının işi, sürekli bir seçim yapmaktır.
Seçtiği ya da seçmediğidir, başarısını belirleyen.
Seçmek bir zorunluluktur onun için. Kadraja dâhil
ettikleri ve etmedikleri, çekeceği an, hareket etkisi...
Seçtiklerinin oluşturacağı duygu ve düşünce tercih
sebebidir fotoğrafçı için.
7. Bu parçada fotoğrafçının yaptığı işle ilgili
olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir? (2017)
A) Konularını etkileyici olaylardan ve kişilerden
çıkarma
B) Zaman içerisinde belirli bir deneyim düzeyine
erişme
C) Dış dünyaya sürekli bir ayıklama eylemiyle
yaklaşma
D) "An"ı yakalarken insanda etkili hareket hissi
uyandırma
E) Fotoğraflar aracılığıyla tarihin kadrajına notlar
düşme
Gelenek ve inançlarımızda servi ağacı, insanın
doğumdan ölüme kadar var olma çabasının bir
sembolü olarak görülmüştür. Mevsimlerin zorlu
şartlarına rağmen yeşilliğini hiç kaybetmemesi ve
dayanıklı olması ile serviler, hayatı tasvir
etmektedir. Gövdesi semaya dik bir şekilde
uzandığı için de servinin doğruluğu temsil ettiğine
inanılmaktadır. Onunla ilgili başka bir inanış da
insana iyi şans getirdiği ve onu koruduğudur.
Ayrıca serviler, eski Türk kültüründe bolluk ve
bereketi simgeleyen "hayat ağacı" olarak da
nitelendirilmiştir. Ağacın mevsim şartlarına rağmen
hep yeşil kalması ise ölümsüzlüğü simgeler. Aynı
zamanda minareyi andıran servi, Osmanlı
kültüründe de hayat ağacına benzetilmiş ve
dallarına konmuş kuşların, hayatın içindeki canlıları
temsil ettiği düşünülmüştür.
8. Bu parçaya göre servi ağacıyla ilgili
inanışların ortaya çıkmasının temel nedeni
aşağıdakilerden hangisidir? (2018)
A) Diğer ağaçlara göre daha geniş bir alana
yayılması
B) İnsan topluluklarının yaşamına fayda sağlaması
C) İnsanın fiziksel özellikleriyle benzerlik
göstermesi
D) Kimi özelliklerinden dolayı ona sembolik bir
değer atfedilmesi
E) Ömrünün uzunluk bakımından insan ömrüne
denk olması
Günümüzde, hizmet sektöründen iş dünyasına,
çocuk yetiştirmeden sanat üretimine kadar her
alanda tatmine, sorunsuz biçimde varabilme
yollarının arayışı içindeyiz. Everest’e tırmananlar,
maraton koşanlar, yoğun ve disiplinli bir çalışmanın
sonunda alanlarında ustalaşanlar ise yolun sonunda
hissettikleri mutluluk kadar, yol boyunca
yaşadıkları belirsizliklerden ve aştıkları engellerden
de coşkuyla söz ederler. Belki de ilk bakışta
çelişkili gibi görünen bu durum, çoğu zaman gayet
iyi giden bir işte veya ilişkide, farkında olmadan
pürüzler yaratmamızı açıklayabilir.
9. Bu parçada asıl anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir? (2019)
A) Sonucu değerli kılan, süreç içindeki
öngörülemeyen güçlüklerin üstesinden gelmektir.
B) İsteklere kolayca ve fazla emek harcamadan
ulaşmak, mutluluğun ön koşuludur.
C) Bilinç dışı dürtülerle, ortada sebep yokken sorun
çıkarmak, başarıyı tetikler.
D) Sonuç kadar sürece odaklanarak engelleri aşmak
da doyuma ulaşmada önemlidir.
E) Çeşitli düzeylerde güçlüklerle mücadele etmek,
sorun çözme gücünü artırır.
Coğrafi keşiflerle birlikte gerçekleşen sömürgecilik
faaliyetleri sırasında İspanyolları, yerliler karşısında
farklı ve üstün kılan özelliklerden biri de, şövalye
romanlarına tutkulu yaklaşımlarıdır. Bu romanlar,
gerek yeni kıtaya çok uygun düşen büyülü ve
efsanevi nitelikleriyle gerekse ölümüne savaş ve
buna bağlı bir şeref anlayışına yaptıkları
göndermelerle, sömürgeci mantığı etkilemiş ve
beslemiştir.
10. Bu parçada asıl anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir? (2019)
A) Şövalye romanlarında, ölümüne savaşmanın
şerefli bir davranış olarak yüceltildiği
B) Şövalye romanlarının sömüren-sömürülen
ilişkisinin uzağında okunması gerektiği
C) Sömürgecilik faaliyetlerinin şövalye
romanlarının içeriğini belirlediği
D) Sömürülen toplumların gizemli ritüellerinin
şövalye romanlarında karşılık bulduğu
E) Sömürgeci kimliğin inşasında şövalye
romanlarının pay sahibi olduğu