BOTANIKA

PLECHOWCE – rośliny, których ciało ma postać plechy, w której brak jest

typowych organów takich jak korzeń, łodyga i liść oraz w budowie anatomicznej brak tkanek
– GLONY
– GRZYBY
– POROSTY

TYPOWE CECHY PLECHOWCÓW

➔ rozmnażanie płciowe zależne od wody
➔ brak w pełni wykształconych organów typowych dla roślin naczyniowych
➔ brak tkanki przewodzącej
➔ brak ligniny w ścianie komórkowej

ORGANOWCE – rośliny mające budowę tkankową, których ciało wykazuje

zróżnicowanie na organy (łodyga, liście, korzeń)
– MSZAKI
– PAPROTNIKI
– NASIENNE

TYPOWE CECHY ORGANOWCÓW

➔ wielokomórkowe gametangia
➔ obecność tkanek: okrywającej, miękiszowej i wzmacniającej
➔ skórka pokryta kutykulą
➔ substancja tłuszczowa zabezpieczająca zarodniki przed wyschnięciem

CECHY ROŚLIN
● ściana komórkowa zbudowana z celulozy
● chloroplasty mające dwie błony białkowo-lipidowe
● materiał zapasowy w postaci skrobi
● wakuole odpowiadające za utrzymanie odpowiedniego stanu uwodnienia komórki
 KRASNOROSTY I ZIELENICE
– biorącą pod uwagę pokrewieństwo ewolucyjne są roślinami
– teraz zaliczane do królestwa roślin

KRASNOROSTY
➢ ciepłe wody morskie
➢ wielokomórkowe plechy nibytkankowe przytwierdzone do podłoża za pomocą chwytników

ZIELENICE
➢ środowisko wodne, czasami lądowe
➢ formy jednokomórkowe, kolonijne, wielokomórkowe

ZNACZENIE KRASNOROSTÓW I ZIELENIC

✗ tworzą fitoplankton – są podstawową grupą producentów materii organicznej
✗ produkują tlen
✗ są pokarmem dla zwierząt, czasem dla człowieka (ulwa sałatowa i szkarłatnica)
✗ odgrywającą istotną rolę w obiegu węgla
✗ zielenice wchodzą w związki symbiotyczne tworząc porosty

PRZEMIANA POKOLEŃ (ulwa sałatowa)

– przemiana izomorficzna – gametofit i sporofit podobny pod względem budowy, kształtu,
rozmiarów i długości życia
 OPANOWANIE LĄDU PRZEZ ROŚLINY
CZYNNIKI CHARAKTERYSTYCZNE DLA
ŚRODOWISKA LĄDOWEGO
Ograniczony dostęp wody
Większy, równomierny dostęp do światła
Duża zmienność warunków (zwłaszcza
temperatury i wilgotności)
Silne działanie czynników mechanicznych (np.
wiatru)
PRZYSTOSOWANIA W BUDOWIE
 wytworzenie tkanki przewodzącej
 wytworzenie tkanki okrywającej
pokrytej kutykulą (ograniczenie utraty
wody)
 powstanie aparatami szparkowymi
umożliwiających transpirację i wymianę
gazową
 wykształcenie liści o znacznej
powierzchni asymilacyjnej
 wykształcenie łodygi utrzymującej
roślinę pionowo
 wytworzenie organów przetrwalnych w
postaci nasion, kłączy, cebul, bulw
 wytworzenie tkanki spichrzowej w
organach przetrwalnych
 wykształcenie systemu korzeniowego
utrzymującego roślinę w glebie
 wytworzenie tkanki wzmacniającej i
wtórnej tkanki okrywającej czyli korka

CECHY ŚRODOWISKA WODNEGO

➔ nieograniczona dostępność wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych
➔ zmienna ilość tlenu (uzależniona od temperatury i obecności organizmów)
➔ ograniczona ilość światła
➔ niewielkie wahania dobowe temperatury
➔ duża gęstość – roślinom nie potrzebne żadne mechaniczne wzmocnienia

CECHY WSPÓLNE ROŚLIN LĄDOWYCH I ZIELENIC (rośliny wodne)

 chlorofil a i b jako podstawowy barwnik fotosyntetyczny
 skrobia jako materiał zapasowy
 przebieg cytokinezy i powstawanie ścian komórkowych (zbudowanych z celulozy) z
udziałem wrzeciona kariokinetycznego
 RYNIOFITY
– najstarsza grupa roślin lądowych
– dały początek wszystkim grupom roślin lądowych
– nadziemna część: bezlistne, widlasto rozgałęzione pędy
• KUKSONIA
• RYNIA

TEORIA TELOMOWA
telomy – szczytowe odgałęzienia pędy, zawierające wiązkę przewodzącą

trzy zasadnicze procesy:

➔ PRZEWYŻSZANIE – jeden z telomów
rozgałęziającego się pędu rósł szybciej, co
pomogło wykształcić pęd główny i jego boczne
odgałęzienia (liście i pędy boczne)

➔ SPŁASZCZANIE – telomy intensywnie

rozgałęziały się, a rozgałęzienia te układały się w
jednej płaszczyźnie

➔ ZRASTANIE – spłaszczone systemy

rozgałęzień zrastały się, co mogło doprowadzić
do powstania liści