Professional Documents
Culture Documents
ΘΕΜΑ Α
Α2. Σε μια πλαστική κρούση μεταξύ δύο σωμάτων Α και Β η απώλεια κινητικής ενέργειας του
σώματος Α είναι μέγιστη.
α. Η απώλεια κινητικής ενέργειας του σώματος 𝛣 είναι ελάχιστη
β. Το ποσοστό μεταβολής της κινητικής ενέργειας των δύο σωμάτων είναι ίσα.
γ. Αυξάνει η κινητική ενέργεια του σώματος 𝛣
δ. Το σώμα Β χάνει το 100% της αρχικής του κινητικής ενέργειας
Α3. Δύο σφαίρες με ίσες μάζες και αντίθετες ορμές συγκρούονται έκκεντρα και ελαστικά. Οι
σφαίρες μετά την κρούση.
α. κινούνται στις αρχικές διευθύνσεις
β. κινούνται σε κάθετες ευθείες.
γ. Ανταλλάσσουν ταχύτητες.
δ. Έχουν αντίθετες ορμές.
Α4. Μία ομογενής και ισοπαχής ράβδος βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο. Αν στα
άκρα μιας ράβδου ασκήσουμε δύο ίσες δυνάμεις η ράβδος :
α. Θα παραμείνει ακίνητη
β. Θα κάνει περιστροφική κίνηση
γ. Θα κάνει μεταφορική κίνηση
δ. Θα κάνει σύνθετη κίνηση
Β2. Μία ομογενής ράβδος ΑΓ βρίσκεται ακίνητη σε λείο και οριζόντιο επίπεδο. Η ράβδος
ισορροπεί με την επίδραση τριών παραλλήλων δυνάμεων 𝐹⃗1 , 𝐹⃗2 , 𝐹⃗3 . Η δύναμη 𝐹⃗1 έχει μέτρο
𝐹1 = 𝐹 και ασκείται στο άκρο Α της ράβδου. Η δύναμη 𝐹3 η οποία ασκείται σε απόσταση 𝑙/4
Από το άκρο Β της ράβδου έχει μέτρο:
𝛼. 𝐹3 = 2𝐹 𝛽. 𝐹3 = 3𝐹 𝛾. 𝐹3 = 3𝐹
Απάντηση
Έστω Δ το σημείο εφαρμογής της 𝐹3
3𝑙 𝑙
𝛴𝜏(𝛥) = 0 ⇒ 𝐹1 = 𝐹2 ⇒ 𝐹2 = 3𝐹1 = 3𝐹
4 4
𝛴𝐹 = 0 ⇒ 𝐹3 = 𝐹1 + 𝐹2 = 4𝐹
Λύση
α. Ισορροπία ράβδου
𝑙 𝑙 𝑇 𝑀𝑔
𝛴𝜏(𝛰) = 0 ⇒ 𝛵𝜂𝜇𝜑 = 𝑀𝑔 + 𝑚𝑔𝑙 ⇒ = + 𝑚𝑔
2 2 4 2
⇒ 𝑇 = 2𝑀𝑔 + 4𝑚𝑔 = 2(𝑀 + 2𝑚)𝑔 = 80𝑁
√3
𝑇𝑥 = 80 = 40√3𝑁
2
1
𝑇𝑦 = 80 = 40𝑁
2
𝛴𝐹𝑥 = 0 ⇒ 𝐹𝑥 = 𝑇𝑥 = 40√3𝑁
𝛴𝜏(𝛫) = 0 ⇒ 𝐹𝑦 = 𝑚𝑔 = 10𝑁
δ. Δύναμη 𝐹⃗ από την άρθρωση οριζόντια η ροπή της ως προς το Κ είναι μηδέν
′
𝛴𝜏(𝛫) = 0 ⇒ 𝜏𝐹 + 𝜏 𝑇 + 𝜏𝑀𝑔 + 𝜏𝐹′ = 0 ⇒ 𝜏𝐹′ = 0 ⇒ 𝐹𝜀𝜆 =0
𝜀𝜆 𝜀𝜆
𝑚𝑔 𝐴
⇒ 𝑘𝑥 − 𝑚𝑔 = 0 ⇒ 𝑥 = = 0,1𝑚 =
𝑘 2
𝐴 1
𝐴𝜂𝜇𝜔𝑡 = ⇒ 𝜂𝜇𝜔𝑡 =
2 2
𝜋 5 5 2𝜋 𝜋
(2𝜂 𝜑𝜊𝜌ά) ⇒ 𝜔𝑡 = 5 ⇒ 𝜏 = 𝛵= = 𝑠
6 12 12 10 12
ε.
i. Τη στιγμή τ το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος άρα η συνισταμένη δύναμη στο σώμα Σ1
είναι το βάρος του, άρα η επιτάχυνση είναι ίση με την επιτάχυνση της βαρύτητας
𝑑𝜐 𝑚
= 𝑎 = −𝑔 = −10 2
𝑑𝑡 𝑠
ii.
𝛢√3 𝑚
𝜐 = −𝜔√𝛢2 − 𝑥 2 = −𝜔 = −√3
2 𝑠
𝑑𝐾 𝑗
= 𝛴𝐹𝜐 = −𝑚𝑔𝜐 = −10√3
𝑑𝑡 𝑠
ΘΕΜΑ Δ
Κύβος 𝛫 μάζα 𝛭 ισορροπεί σε λείο κεκλιμένο επίπεδο γωνία
φ=60 τοποθετημένος ώστε να στηρίζεται στο ανώτερο άκρο 𝑙 𝐴
ιδανικού ελατηρίου σταθεράς 𝑘 = 300𝑁/𝑚 που έχει την
διεύθυνση του ελατηρίου και το κάτω άκρο του είναι στερεωμένο
στη βάση του κεκλιμένου επιπέδου. Μικρή σφαίρα Σ μάζας
𝑚 είναι δεμένη στο άκρο οριζόντιου νήματος ΟΑ μήκους 𝑙 =
𝛤
1,6𝑚 με το άκρο Ο στερεωμένο ακλόνητα. Δίνουμε στη σφαίρα
κατακόρυφη αρχική ταχύτητα 𝜐𝜊 = 4√3𝑚/𝑠 προς τα κάτω και
όταν το νήμα γίνει κάθετο στο κεκλιμένο επίπεδο συγκρούεται 𝑘
κεντρικά με τον κύβο 𝛫. Μετά την κρούση η σφαίρα επιστρέφει
στην θέση από την οποία την εκτοξεύσαμε με μηδενική ταχύτητα
ενώ ο κύβος κάνει απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση 𝜑
απομάκρυνσης 𝑥 = 𝛢𝜂𝜇10𝑡 αν πάρουμε ως αρχή μέτρησης του
χρόνου αμέσως μετά την κρούση. Αν η μεταβολή της στροφορμής
κάθε σώματος ως προς το Ο εξ αιτίας της κρούσης έχει μέτρο 19,2𝑘𝑔𝑚2 𝑠 −1 να βρείτε:
α. Τις μάζες των σωμάτων.
β. Το είδος της κρούσης και το ποσοστό της κινητικής ενέργειας που μεταβιβάστηκε κατά
την κρούση από τη σφαίρα στον κύβο.
γ. Το ρυθμό μεταβολής της κινητικής ενέργειας της σφαίρας αμέσως μετά την κρούση
δ. Την τάση του νήματος λίγο πριν την κρούση.
ε. Την αλγεβρική τιμή της δύναμης που δέχεται ο κύβος από το ελατήριο μετά την κρούση σε
συνάρτηση με την απομάκρυνση 𝑥 της ταλάντωσης και την μέγιστη τιμή του μέτρου της.
ζ. Το ρυθμό μεταβολής της κινητικής ενέργειας του κύβου όταν θα έχει διανύσει διάστημα
𝑠 = 0,24𝑚.
Λύση
α. Θα υπολογίσουμε αρχικά την ταχύτητα 𝜐 της
σφαίρας Σ λίγο πριν την κρούση. Εφαρμόζουμε το
Θεώρημα έργου-ενέργειας:
Από το σχήμα προκύπτει ότι 𝜃 = 30𝜊
ℎ = 𝑙𝜂𝜇𝜃 = 𝑙/2
1 1
𝑚𝜐 2 − 𝑚𝜐𝜊2 = 𝑚𝑔ℎ ⇒ 𝜐 = √𝜐 = 𝜐𝜊2 + 2𝑔ℎ
2 2
𝜐 = √48 + 16 = 8𝑚/𝑠
Αμέσως μετά την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας είναι 𝜐′ που την υπολογίζουμε πάλι με
ΘΜΚΕ ή ΑΔΜΕ
𝑙 𝑚
𝝊′ = √2𝑔ℎ = √2𝑔 = √𝑔𝑙 = 4
2 𝑠
𝛥𝐿 = 𝑚𝜐 ′ 𝑙 − 𝑚𝜐𝑙 ⇒ 𝛥𝐿 = 𝑚𝑙(𝜐 ′ − 𝜐) ⇒
𝑚
Η μεταβολή της ορμής της σφαίρας είναι: 𝛥𝑝𝛴 = 𝑚𝛥𝜐 = −12𝑘𝑔
𝑠
𝑚 𝑚
𝛥𝑝𝛫 = −𝛥𝑝𝛴 = 12𝑘𝑔 ⇒ 𝑝𝛫′ = 12𝑘𝑔
𝑠 𝑠
β. Αμέσως μετά την κρούση η ορμή του κύβου είναι:
𝑚
𝑝𝛫′ = 12𝑘𝑔
𝑠
𝑘 = 𝛭𝜔2 ⇒ 𝛭 = 3𝑘𝑔
𝑝𝛫′ = 𝑀𝑉 ⇒ 𝑉 = 4𝑚/𝑠
𝛫𝛫′
= 75%
𝛫𝛴
γ. Γνωρίζουμε ότι 𝛥𝛫 = 𝑊𝛴𝐹 = 𝛴𝑊
Ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας είναι:
𝑑𝐾 𝑑𝑊𝜊𝜆 𝑑𝑊𝑤 + 𝑑𝑊𝛵
= =
𝑑𝑡 𝑑𝑡 𝑑𝑡
Η τάση του νήματος είναι κάθετη στη μετατόπιση
και το έργο της είναι μηδέν , έτσι γράφουμε:
𝑑𝐾 𝑑𝑊𝑤
=
𝑑𝑡 𝑑𝑡
Μπορούμε να αναλύσουμε το βάρος σε δύο
συνιστώσες
Την ακτινική συνιστώσα
𝑤𝛼𝜅𝜏 = 𝑚𝑔𝜂𝜇𝜃 , 𝑤𝜀𝜑 = 𝑚𝑔𝜎𝜐𝜈𝜃
𝑑𝐾 𝑑𝑊𝑤𝛼𝜅𝜏 + 𝑑𝑤𝑊𝜀𝜑
=
𝑑𝑡 𝑑𝑡
Το έργο της ακτινικής συνιστώσας είναι μηδέν και έτσι καταλήγουμε στην σχέση:
𝑑𝐾 𝑑𝑤𝜀𝜑 −𝑚𝑔𝜎𝜐𝜈𝜃𝑑𝑠 √3
= = = 𝑚𝑔𝜎𝜐𝜈𝜃𝜐′ = 10 4 = 20√3𝑗/𝑠
𝑑𝑡 𝑑𝑡 𝑑𝑡 2
δ. Η τάση του νήματος έχει ακτινική διεύθυνση και μπορούμε να την υπολογίσουμε αν
εφαρμόσουμε το θεμελιώδη νόμο στην ακτινική διεύθυνση:
𝜐2 𝜐2
𝛴𝐹𝛼𝜅𝜏 = 𝑚 ⇒ 𝑇 − 𝑤𝛼𝜅𝜏 = 𝑚
𝑙 𝑙
𝜐2 𝜐2 𝟔𝟒
𝑇 = 𝒎𝒈𝜼𝝁𝜽 + 𝑚 = 𝑚 (𝒈𝜼𝝁𝜽 + ) = 𝟏(𝟓 + ) = 𝟒𝟓𝑵
𝑙 𝑙 𝟏, 𝟔
ε.
𝐹𝜀𝜆 + 𝑀𝑔𝜂𝜇𝜃 = −𝑘𝑥 ⇒ 𝐹𝜀𝜆 = −15 − 300𝑥
To πλάτος ταλάντωσης προκύπτει από την 𝜐𝑚𝑎𝑥
𝜐𝑚𝑎𝑥 = 𝜔𝛢 ⇒ 4 = 10𝛢 ⇒ 𝛢 = 0,4𝑚
𝑥 = 𝐴 ⇒ 𝐹𝜀𝜆 = −15 − 300𝑥 = −135𝑁 ⇒ |𝐹𝜀𝜆 |𝑚𝑎𝑥 = 135
ζ.
𝑥 = 0,24
𝑠 = 0,24𝑚 < 0,4 = 𝐴 ⇒ {
𝜐>0
16 5,76 10
𝜐 = 𝜔√(𝛢2 − 𝑥 2 ) = 10√0,1600 − 0,0576 = 10 ⋅ √ − = √10,24 = 3,2𝑚/𝑠
100 100 10
𝑑𝐾 𝑗
= 𝛴𝐹 ⋅ 𝜐 = −𝑘𝑥𝜐 = −300 ⋅ 0,24 ⋅ 3,2 = − − 𝟐𝟑𝟎, 𝟒
𝑑𝑡 𝑠