Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικου - Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα

Φύλλα Εργασίας
&
Διαγωνίσματα
Μαθηματικά Ε΄Δημοτικού
για τα
Μαθηματικά της Ε΄ Δημοτικού
Λυμπεροπούλου Βασιλική
Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα
για τα Μαθηματικά της Ε΄ Δημοτικού
Λυμπεροπούλου Βασιλική
2021
Μορφοποίηση
Μαργαρίτα Τσαγκαράκη
Έκδοση taexeiola
Αντί προλόγου
Το βιβλίο αυτό αποτελεί βοήθημα για τα Μαθηματικά της Ε΄ Δημοτικού.
Περιλαμβάνει συνολικά 52 Φύλλα Εργασίας, ένα για κάθε κεφάλαιο του σχολικού
βιβλίου και 8 Επαναληπτικά Διαγωνίσματα, ένα για κάθε ενότητα. Για την
διευκόλυνση των μαθητών παρέχονται αναλυτικά όλες οι λύσεις τόσο των φύλλων
εργασίας όσο και των διαγωνισμάτων.
Η συγγραφέας
Το παρόν βιβλίο «Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα για τα Μαθηματικά της Ε΄

Δημοτικού» έκδοσης taexeiola, είναι ελεύθερο προς ανάγνωση από την ιστοσελίδα
taexeiola.gr αλλά και άλλους διαδικτυακούς τόπους. Επιτρέπεται το δωρεάν
κατέβασμα και η εκτύπωση του βιβλίου για προσωπική χρήση και για διδακτικούς
σκοπούς. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του έργου μετά από γραπτή την άδεια του
εκδότη.
Ο εκδότης
© 2021 taexeiola
Έκδοση: taexeiola
e-mail: taexeiola@gmail.com
Δείτε ακόμα από το taexeiola.gr
Βοηθήματα Μαθηματικών Ε΄ Δημοτικού

Περιεχόμενα
Ενότητα 1
Φύλλο Εργασίας 1 : Υπενθύμιση - Α΄ Μέρος .............................................................10
Φύλλο Εργασίας 2 : Υπενθύμιση - Β΄ Μέρος..............................................................19
Φύλλο Εργασίας 3 : Πώς λύνουμε ένα πρόβλημα .....................................................28
Φύλλο Εργασίας 4 : Οι φυσικοί αριθμοί ....................................................................38
Φύλλο Εργασίας 5 : Αξία θέσης ψηφίου στους φυσικούς αριθμούς ........................45
Φύλλο Εργασίας 6 : Σύγκριση και διάταξη στους φυσικούς αριθμούς .....................53
Φύλλο Εργασίας 7 : Στρογγυλοποίηση στους φυσικούς αριθμούς ...........................59
Επαναληπτικό Διαγώνισμα 1ης Ενότητας ..................................................................65
Ενότητα 2
Φύλλο Εργασίας 8 : Η πρόσθεση και η αφαίρεση στους φυσικούς αριθμούς .........73
Φύλλο Εργασίας 9 : Ο πολλαπλασιασμός στους φυσικούς αριθμούς ......................80
Φύλλο Εργασίας 10 : Πολλαπλάσια και διαιρέτες .....................................................87
Φύλλο Εργασίας 11 : Κριτήρια Διαιρετότητας ...........................................................94
Φύλλο Εργασίας 12 : Η διαίρεση στους φυσικούς αριθμούς ................................. 101
Επαναληπτικό Διαγώνισμα 2ης Ενότητας ............................................................... 110
Ενότητα 3
Φύλλο Εργασίας 13 : Οι κλασματικοί αριθμοί ........................................................ 120
Φύλλο Εργασίας 14 : Κλάσματα μεγαλύτερα της ακέραιης μονάδας .................... 128

Φύλλο Εργασίας 15 : Το κλάσμα ως πηλίκο διαίρεσης .......................................... 136
Φύλλο Εργασίας 16 : Ισοδυναμία κλασμάτων – Απλοποίηση κλασμάτων ............ 142
Φύλλο Εργασίας 17 : Σύγκριση και διάταξη κλασμάτων ........................................ 148
Φύλλο Εργασίας 18 : Πρόσθεση και αφαίρεση κλασμάτων ................................... 157
Φύλλο Εργασίας 19 : Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με

κλάσμα - Αντίστροφοι αριθμοί ................................................................................ 169
Φύλλο Εργασίας 20 : Διαίρεση κλασμάτων ............................................................ 178
Φύλλο Εργασίας 21 : Αναγωγή στην κλασματική μονάδα...................................... 184
Ενότητα 4
Φύλλο Εργασίας 22 : Συλλογή, οργάνωση και αναπαράσταση δεδομένων .......... 201
Φύλλο Εργασίας 23 : Χαρακτηριστικές τιμές δεδομένων – Μέση τιμή ................. 209
Φύλλο Εργασίας 24 : Πιθανότητες .......................................................................... 218
Ενότητα 5
Φύλλο Εργασίας 25 : Δεκαδικά κλάσματα – Δεκαδικοί αριθμοί ............................ 234
Φύλλο Εργασίας 26 : Διάταξη δεκαδικών αριθμών – Αξία θέσης ψηφίου στους

δεκαδικούς .............................................................................................................. 241
Φύλλο Εργασίας 27 : Η στρογγυλοποίηση στους δεκαδικούς αριθμούς ............... 247
Φύλλο Εργασίας 28 : Πρόσθεση και αφαίρεση με δεκαδικούς αριθμούς ............. 253
Φύλλο Εργασίας 29 : Ο πολλαπλασιασμός στους δεκαδικούς αριθμούς .............. 259
Φύλλο Εργασίας 30 : Η διαίρεση στους δεκαδικούς αριθμούς.............................. 266

Φύλλο Εργασίας 31 : Η έννοια του ποσοστού ........................................................ 273
Φύλλο Εργασίας 32 : Διαφορετικές εκφράσεις των αριθμών ................................ 280
Ενότητα 6
Φύλλο Εργασίας 33 : Οι αρνητικοί αριθμοί ............................................................ 297
Φύλλο Εργασίας 34 : Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα ...................................... 303
Φύλλο Εργασίας 35 : Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα ...................................... 308
Ενότητα 7
Φύλλο Εργασίας 36 : Μετράω και σχεδιάζω κλίμακες ........................................... 321
Φύλλο Εργασίας 37 : Προσανατολισμός στο χώρο................................................. 327
Φύλλο Εργασίας 38 : Είδη γωνιών .......................................................................... 333
Φύλλο Εργασίας 39 : Μέτρηση γωνιών .................................................................. 339
Φύλλο Εργασίας 40 : Είδη τριγώνων ως προς τις γωνίες ....................................... 346
Φύλλο Εργασίας 41 : Είδη τριγώνων ως προς τις πλευρές ..................................... 353
Φύλλο Εργασίας 42 : Καθετότητα – Ύψη τριγώνου ................................................ 359
Φύλλο Εργασίας 43 : Συμμετρία ............................................................................. 366
Φύλλο Εργασίας 44 : Κύκλος – Μήκος κύκλου ....................................................... 372
Ενότητα 8
Φύλλο Εργασίας 45 : Μονάδες μέτρησης μήκους .................................................. 387

Φύλλο Εργασίας 46 : Γεωμετρικά σχήματα – Η περίμετρος................................... 396
Φύλλο Εργασίας 47 : Μονάδες μέτρησης της επιφάνειας ..................................... 403
Φύλλο Εργασίας 48 : Εμβαδό τετραγώνου, ορθογωνίου και ορθογωνίου

τριγώνου .................................................................................................................. 409
Φύλλο Εργασίας 49 : Γεωμετρικά στερεά – Ο όγκος .............................................. 416
Φύλλο Εργασίας 50 : Μονάδες μέτρησης του όγκου και της χωρητικότητας........ 422
Φύλλο Εργασίας 51 : Μονάδες μέτρησης της μάζας .............................................. 429
Φύλλο Εργασίας 52 : Μονάδες μέτρησης του χρόνου ........................................... 436

Ενότητα 1
10 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 1ο: Υπενθύμιση - Α΄ Μέρος
Φύλλο Εργασίας 1
Τι θυμόμαστε από τα Μαθηματικά προηγούμενων τάξεων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε τον προηγούμενο και τον επόμενο αριθμό.
_________ 152.000 _________ _________ 129.999 _________
_________ 214.999 _________ _________ 32.400 _________
_________ 124.089 _________ _________ 219.250 _________
_________ 28. 009 _________ _________ 65.110 _________
2. Να κάνετε με το μυαλό τις παρακάτω πράξεις.
5.006 + 6.010 = _________ 25.000 – 6.000 = _________

4.299 + 6.001 = _________ 400.700 – 20.700 = _________
12.000 + 15.200 = _________ 30. 150 – 15.050 = _________
5.900 + 1.100 = _________ 720.700 – 10.400 = _________
15.040 + 3.060 + 1.900 = _________ 150.110 – 70.100 = _________
Έκδοση taexeiola Λυμπεροπούλου Βασιλική

3. Να κάνετε κάθετα τις παρακάτω πράξεις.
30.024 + 6.778 + 250 + 7 = 245 Χ 16 =
200.999 + 3.001 = 368 Χ 18 =
1.000.000 – 750.299 = 14.091 : 7 =
300.005 – 85.007 = 4.816 : 16 =

4. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς και το αντίστροφο.
30
= _________ 0,05 = _________
10
5
= _________ 3,015 = _________
1000
62
= _________ 10,09 = _________
10
75
= _________ 1,852 = _________
1000
2365
= _________ 500,8 = _________
100
5. Να κάνετε τις παρακάτω πράξεις.
5,6 + 2 = _________ 5,6 + 0, 009 = _________ 5,6 + 1,2 = _________

5,6 + 0,2 = _________ 5,06 + 0,02 = _________ 5,6 + 1,02 = _________
5,6 + 0,4 = _________ 5,06 + 0,04 = _________ 5,6 + 1,002 = _________
5,6 + 0,04 = _________ 5,006 + 0,003 = _________ 5,06 + 1,201 = _________
5,6 + 0,004 = _________ 5,06 + 4,104 = _________ 5,006 + 1,14 = _________
6. Ποια είναι η αξία της θέσης του ψηφίου 7 σε καθέναν από τους παρακάτω αριθμούς;
10.007 : __________________ 71 : __________________

71.004 : __________________ 5.071 : __________________
57.032 : __________________ 713.258 : __________________
7,150 : __________________ 7.000.000 : __________________
65.732 : __________________
7. Να μετατρέψετε σε συμμιγείς τους παρακάτω αριθμούς.
5,218 μέτρα : ______________________________________________________

3,100 κιλά : ______________________________________________________
7,5 ώρες : ______________________________________________________
8. Να γράψετε με ψηφία τον αριθμό που δείχνουν τα κυβάκια.
9. Να βάλετε σε σειρά τους παρακάτω αριθμούς ξεκινώντας από τον μεγαλύτερο.
4.180, 418, 4.810, 1.840, 1.804, 1.480, 8.140
______________________________________________________________________

Απαντήσεις
1. Να γράψετε τον προηγούμενο και τον επόμενο αριθμό.
Απάντηση
151.999 152.000 152.001 129.998 129.999 130.000
214.998 214.999 215.000 32.399 32.400 32.401
124.088 124.089 124.090 219.249 219.250 219.251
28.008 28. 009 28.010 65.109 65.110 65.111
2. Να κάνετε με το μυαλό τις παρακάτω πράξεις.
Απάντηση
5.006 + 6.010 = 11.016 25.000 – 6.000 = 19.000

4.299 + 6.001 = 10.300 400.700 – 20.700 = 380.000
12.000 + 15.200 = 27.200 30. 150 – 15.050 = 15.100
5.900 + 1.100 = 7.000 720.700 – 10.400 = 710.300
15.040 + 3.060 + 1.900 = 20.000 150.110 – 70.100 = 80.010

3. Να κάνετε κάθετα τις παρακάτω πράξεις.
Απάντηση
200.999 + 3.001 = 368 Χ 18 =
30.024 245
6.778 x 16
150 1470
+ 7 + 245
37.059 3.920
1.000.000 – 750.299 = 14.091 : 7 =

368
200.999 x 18
+ 3.001 2944
204.000 + 368
6.624
300.005 – 85.007 = 4.816 : 16 =

14.091 7
1.000.000 – 14 2013
- 750.000 0009
– 7
249.701
21
– 21
00
30.024 + 6.778 + 250 + 7 = 245 Χ 16 =
4816 16
300.005 – 48 301
- 85.007 0016
214.998 – 16
00

4. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς και το αντίστροφο.
Απάντηση
30 5
= 0,3 0,05 =
10 100
5 3015
= 0,005 3,015 =
1000 1000
62 1009
= 6,2 10,09 =
10 100
75 1852
= 0,075 1,852 =
1000 1000
2365 5008
= 23,65 500,8 =
100 10
Απάντηση
5,6 + 2 = 7,6 5,6 + 0, 009 = 5,609 5,6 + 1,2 = 6,8

5,6 + 0,2 = 5,8 5,06 + 0,02 = 5,08 5,6 + 1,02 = 6,62
5,6 + 0,4 = 6 5,06 + 0,04 = 5,10 5,6 + 1,002 = 6,602
5,6 + 0,04 = 5,64 5,006 + 0,003 = 5,009 5,06 + 1,201 = 6,261
5,6 + 0,004 = 5,604 5,06 + 4,104 = 9,164 5,006 + 1,14 = 6,146
6. Ποια είναι η αξία της θέσης του ψηφίου 7 σε καθέναν από τους παρακάτω αριθμούς;
Απάντηση
10.007 : Μονάδες 71 : Δεκάδες

71.004 : Δεκάδες Χιλιάδων 5.071 : Δεκάδες
57.032 : Μονάδες Χιλιάδων 713.258 : Εκατοντάδες Χιλιάδων
7,150 : Μονάδες 7.000.000 : Μονάδες Εκατομμυρίων
65.732 : Εκατοντάδες

7. Να μετατρέψετε σε συμμιγείς τους παρακάτω αριθμούς.
Απάντηση
5,218 μέτρα : 5 μέτρα, 2 δέκατα, 1 εκατοστό και 8 χιλιοστά
3,100 κιλά : 3 κιλά και 100 γραμμάρια
7,5 ώρες : 7 ώρες και 30 λεπτά
8. Να γράψετε με ψηφία τον αριθμό που δείχνουν τα κυβάκια.
Απάντηση
2.644
2.022
2.360

9. Να βάλετε σε σειρά τους παρακάτω αριθμούς ξεκινώντας από τον μεγαλύτερο.
4.180, 418, 4.810, 1.840, 1.804, 1.480, 8.140
Απάντηση
8.140 > 4.810 > 4.180 > 1.840 > 1.804 > 1.480 > 418

19 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 2ο: Υπενθύμιση - B΄ Μέρος
προ
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. α. Να βρείτε την περίμετρο των παρακάτω σχημάτων.
3 εκ. 10 εκ.
4 εκ.
8 εκ.
2,5 εκ.
__________________
Π= __________________
Π= __________________
Π=
β. Το παρακάτω σχήμα έχει περίμετρο 48 εκατοστά. Πόσα εκατοστά είναι κάθε του
πλευρά;
5 εκ.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. Ποιο από τα παραπάνω σχήματα έχει τη μεγαλύτερη περίμετρο; Ποιο έχει τη μικρότερη;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. α. Να βρείτε το εμβαδόν των παρακάτω σχημάτων.
5 εκ. 3 εκ.
7 εκ.
9 εκ.
___________________
Ε= ___________________
Ε=
β. Το παρακάτω σχήμα έχει περίμετρο 24 εκατοστά. Πόσο είναι το εμβαδόν του;
______________________________________
______________________________________
______________________________________
γ) Πόσο είναι το εμβαδόν του παρακάτω σχήματος;
18 εκ.
4 εκ. _______________________________________
8 εκ. _______________________________________
5 εκ. _______________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

4. Ποιο από τα παραπάνω σχήματα έχει το μεγαλύτερο εμβαδόν; Ποιο έχει το μικρότερο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Να σχεδιάσετε:
α) δύο ευθείες παράλληλες μεταξύ τους. β) δύο τεμνόμενες ευθείες.
γ) δύο κάθετες ευθείες.
α) ένα τετράπλευρο σχήμα που έχει τις β) ένα παραλληλόγραμμο που έχει
απέναντι πλευρές του ίσες και τουλάχιστον μία ορθή γωνία και τις
παράλληλες και καμία ορθή γωνία. απέναντι πλευρές του ίσες.

γ) ένα παραλληλόγραμμο που έχει δύο δ) ένα τετράπλευρο που έχει ορθές
διαδοχικές πλευρές ίσες και καμία ορθή γωνίες και όλες τις πλευρές του ίσες.
γωνία.
7. Ο Νίκος χρειάζεται 45 λεπτά για να φτάσει από το σπίτι του στο σχολείο. Τι ώρα πρέπει
να ξεκινήσει για να είναι στο σχολείο στις οκτώ παρά πέντε;
___________________________________________________________________________
8. Να βάλετε τα παρακάτω αντικείμενα σε σειρά ξεκινώντας από το πιο ελαφρύ.
Ένα πακέτο ρύζι (500 γραμμάρια), ένα πακέτο ζάχαρη (1 κιλό), ένα κεσεδάκι γιαούρτι
(0,200 κιλά), μία σοκολάτα (100 γραμμάρια), ένα πακέτο πατατάκια (0,150 κιλά), ένα
πακέτο βαμβάκι (140 γραμμάρια).
___________________________________________________________________________
9. Να βάλετε τα παρακάτω αντικείμενα στη σειρά ξεκινώντας από αυτό που έχει
μεγαλύτερη χωρητικότητα:
Κουτάκι αναψυκτικού (330 ml), χάρτινο δοχείο από γάλα (500 ml), μπουκάλι αναψυκτικού
(2 L), μπουκάλι νερού (1,5 L).
___________________________________________________________________________

1. α. Να βρείτε την περίμετρο των παρακάτω σχημάτων.

Απάντηση
2,5 εκ.
8 εκ.
4 εκ.
3 εκ. 3 εκ. 10 εκ. 10 εκ.
4 εκ. 4 εκ.
8 εκ.
4 εκ.
2,5 εκ.
Π__________________
= 3 + 8 + 3 + 8 = 22 εκ. Π__________________
= 4 + 4 + 4 + 4 = 16 εκ. Π =__________________
10 + 2,5 + 10 + 2,5 = 25 εκ.
β. Το παρακάτω σχήμα έχει περίμετρο 48 εκατοστά. Πόσα εκατοστά είναι κάθε του
πλευρά;
Απάντηση
19 εκ.
5 εκ. 5 εκ.
19 εκ.
Οι μικρές πλευρές του ορθογωνίου έχουν άθροισμα 5 + 5 = 10 εκ.
Άρα, οι μεγάλες πλευρές θα έχουν άθροισμα 48 – 10 = 38 εκ.

οπότε η κάθε μία έχει μήκος 38 : 2 = 19 εκ.
2. Ποιο από τα παραπάνω σχήματα έχει τη μεγαλύτερη περίμετρο; Ποιο έχει τη μικρότερη;
Απάντηση
Μεγαλύτερη περίμετρο έχει το ορθογώνιο παραλληλόγραμμο του ερωτήματος β (Π=48 εκ.)
Μικρότερη περίμετρο έχει το τετράγωνο του ερωτήματος α (Π=16 εκ.)
3. α. Να βρείτε το εμβαδόν των παρακάτω σχημάτων.
Απάντηση
5 εκ. 3 εκ.
7 εκ.
9 εκ.
Ε = 5 x 9 = 45
___________________ Ε = 3 x 7 = 21
___________________
τ.εκ. τ.εκ.
β. Το παρακάτω σχήμα έχει περίμετρο 24 εκατοστά. Πόσο είναι το εμβαδόν του;
Απάντηση
Το σχήμα είναι τετράγωνο οπότε όλες οι πλευρές του είναι

ίσες.
Άρα, η καθεμία θα είναι: 24:4=6 εκ.
Ε = 6 x 6 =36 τ.εκ.

γ) Πόσο είναι το εμβαδόν του παρακάτω σχήματος;
Απάντηση
13 εκ. 5 εκ.
4 εκ. Χωρίζω το σχήμα σε δύο ορθογώνια.

(α)
(β) Βρίσκω πρώτα τις πλευρές του σχήματος
8 εκ.
5 εκ.
(α) και έπειτα το εμβαδόν του:
Χωρίζω το σχήμα σε δύο ορθογώνια. Βρίσκω πρώτα τις πλευρές του σχήματος (α) και
έπειτα το εμβαδόν του:
18 – 5 = 13 εκ.
Ε = 13 x 4 = 52 τ.εκ.
Συνεχίζω βρίσκοντας το εμβαδόν του σχήματος (β):
Ε = 5 x 8 = 40 τ.εκ.
Το εμβαδόν ολόκληρου του σχήματος:
Ε = 52 + 40 = 92 τ.εκ.
4. Ποιο από τα παραπάνω σχήματα έχει το μεγαλύτερο εμβαδόν; Ποιο έχει το μικρότερο;
Απάντηση
Μεγαλύτερο εμβαδόν έχει το σχήμα του ερωτήματος γ (Ε = 92 τ. εκ.).
Μικρότερο εμβαδόν έχει το δεύτερο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο του ερωτήματος α

(Ε = 21 τ. εκ.)
Απάντηση

α) δύο ευθείες παράλληλες μεταξύ τους. β) δύο τεμνόμενες ευθείες.
γ) δύο κάθετες ευθείες.
Απάντηση
α) ένα τετράπλευρο σχήμα που έχει τις β) ένα παραλληλόγραμμο που έχει
απέναντι πλευρές του ίσες και τουλάχιστον μία ορθή γωνία και τις
παράλληλες και καμία ορθή γωνία. απέναντι πλευρές του ίσες.
γ) ένα παραλληλόγραμμο που έχει δύο δ) ένα τετράπλευρο που έχει ορθές
διαδοχικές πλευρές ίσες και καμία ορθή γωνίες και όλες τις πλευρές του ίσες.
γωνία.

7. Ο Νίκος χρειάζεται 45 λεπτά για να φτάσει από το σπίτι του στο σχολείο. Τι ώρα πρέπει
να ξεκινήσει για να είναι στο σχολείο στις οκτώ παρά πέντε;
Απάντηση
Ο Νίκος πρέπει να ξεκινήσει στις 7:10 (επτά και δέκα).
8. Να βάλετε τα παρακάτω αντικείμενα σε σειρά ξεκινώντας από το πιο ελαφρύ.
Ένα πακέτο ρύζι (500 γραμμάρια), ένα πακέτο ζάχαρη (1 κιλό), ένα κεσεδάκι γιαούρτι
(0,200 κιλά), μία σοκολάτα (100 γραμμάρια), ένα πακέτο πατατάκια (0,150 κιλά), ένα
πακέτο βαμβάκι (140 γραμμάρια).
Απάντηση
σοκολάτα < βαμβάκι < πατατάκια < γιαούρτι < ρύζι < ζάχαρη
9. Να βάλετε τα παρακάτω αντικείμενα στη σειρά ξεκινώντας από αυτό που έχει
μεγαλύτερη χωρητικότητα:
Κουτάκι αναψυκτικού (330 ml), χάρτινο δοχείο από γάλα (500 ml), μπουκάλι αναψυκτικού
(2 L), μπουκάλι νερού (1,5 L).
Απάντηση
Μπουκάλι αναψυκτικού > μπουκάλι νερού > χάρτινο δοχείο από γάλα > κουτάκι
αναψυκτικού

28 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 1ο: Πώς λύνουμε ένα πρόβλημα
Πώς λύνουμε ένα πρόβλημα
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Ποια βήματα ακολουθούμε για να λύσουμε ένα πρόβλημα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Στην παράσταση που ανέβασε φέτος η θεατρική ομάδα της πόλης μας, κόπηκαν 1.248
εισιτήρια. Πέρυσι είχαν κοπεί 349 εισιτήρια λιγότερα. Αν κάθε εισιτήριο κοστίζει 3€, πόσα
χρήματα μάζεψε η θεατρική ομάδα συνολικά;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Η Ιωάννα έλυσε το παραπάνω πρόβλημα ως εξής:
1.248 τα εισιτήρια που κόπηκαν φέτος.
349 τα εισιτήρια που κόπηκαν πέρυσι.
Σύνολο: 1.248+349=1.597
Αν κάθε εισιτήριο κοστίζει 3€: 1.597Χ3=4.791€
Απάντηση: Η θεατρική ομάδα της πόλης μας μάζεψε 4.971€.
Είναι σωστή η απάντησή της; Γιατί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Στο σχολείο μας αγοράστηκαν την περσινή χρονιά 2 υπολογιστές, που κόστισαν
συνολικά 1.032 €. Φέτος, αγοράστηκαν άλλοι 12 ίδιοι υπολογιστές.
α) Ποια είναι η τιμή κάθε υπολογιστή;
β) Πόσο κόστισαν συνολικά όλοι οι υπολογιστές;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Οι μαθητές του σχολείου μας, κάθονται σε τετράδες και σχηματίζουν 42 σειρές.
α) Αν καθίσουν σε τριάδες πόσες σειρές θα σχηματίσουν;
β) Αν καθίσουν σε πεντάδες πόσες σειρές θα σχηματίσουν; Πόσα παιδιά θα περισσέψουν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Ο Άλκης έλυσε το πρόβλημα ως εξής:
42:3= 14 σειρές θα σχηματίσουν, αν καθίσουν σε τριάδες.
42:5=8 σειρές θα σχηματίσουν, αν καθίσουν σε πεντάδες και θα «περισσέψουν» 2 παιδιά.

Ποιο είναι το λάθος του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ο μισθός της Μαρίας είναι διπλάσιος από τον μισθό του Αλέξη. Αν ο μισθός του Αλέξη
είναι 499€ το μήνα πόσα χρήματα εισπράττει η Μαρία όλο τον χρόνο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Μια παρέα παιδιών, παρήγγειλε τρεις πίτσες και 2 σαλάτες. Οι τρεις πίτσες κόστισαν
24€ και οι δύο σαλάτες 12€. Πόσα χρήματα πλήρωσε κάθε παιδί;
Μπορούμε να λύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πώς λύνουμε ένα πρόβλημα
1. Ποια βήματα ακολουθούμε για να λύσουμε ένα πρόβλημα;
Απάντηση
Για να λύσουμε ένα πρόβλημα:
1. Διαβάζουμε το πρόβλημα και διακρίνουμε τα δεδομένα από τα ζητούμενα.

2. Προτείνουμε στρατηγικές με τις οποίες μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα και
επιλέγουμε μία από αυτές.
3. Λύνουμε το πρόβλημα.
4. Απαντούμε στο πρόβλημα.
5. Αναστοχαζόμαστε / ελέγχουμε τη λύση και την απάντηση που δώσαμε.
2. Στην παράσταση που ανέβασε φέτος η θεατρική ομάδα της πόλης μας, κόπηκαν 1.248
εισιτήρια. Πέρυσι είχαν κοπεί 349 εισιτήρια λιγότερα. Αν κάθε εισιτήριο κοστίζει 3€, πόσα
χρήματα μάζεψε η θεατρική ομάδα συνολικά;
Απάντηση
Δεδομένα: Φέτος έκοψε 1.248 εισιτήρια
Πέρυσι έκοψε 349 εισιτήρια λιγότερα
Κάθε εισιτήριο κοστίζει 3€.
Ζητούμενα: Πόσα εισιτήρια έκοψε πέρυσι;
Πόσα εισιτήρια έκοψε συνολικά;
Πόσα χρήματα μάζεψε η θεατρική ομάδα από τα εισιτήρια.

Λύση: 1.248 – 349 = 899 εισιτήρια έκοψε πέρυσι.
899 + 1.248 = 2.147 έκοψε και τις δύο χρονιές

2.147 x 3 = 6.441 € μάζεψε συνολικά.
3. Η Ιωάννα έλυσε το παραπάνω πρόβλημα ως εξής:
1.248 τα εισιτήρια που κόπηκαν φέτος.
349 τα εισιτήρια που κόπηκαν πέρυσι.
Σύνολο: 1.248+349=1.597
Αν κάθε εισιτήριο κοστίζει 3€: 1.597Χ3=4.791€
Είναι σωστή η απάντησή της; Γιατί;
Απάντηση
Η απάντηση της δεν είναι σωστή. Την περσινή χρονιά, δεν κόπηκαν 349 εισιτήρια, αλλά
349 εισιτήρια λιγότερα από τη φετινή χρονιά.
4. Στο σχολείο μας αγοράστηκαν την περσινή χρονιά 2 υπολογιστές, που κόστισαν
συνολικά 1.032 €. Φέτος, αγοράστηκαν άλλοι 12 ίδιοι υπολογιστές.
α) Ποια είναι η τιμή κάθε υπολογιστή;
β) Πόσο κόστισαν συνολικά όλοι οι υπολογιστές;
Απάντηση
Δεδομένα: Οι 2 υπολογιστές που αγοράστηκαν πέρυσι κόστισαν 1.032€.
Φέτος, αγοράστηκαν άλλοι 12 ίδιοι υπολογιστές.

Ζητούμενα: Πόσο κόστισε ο ένας υπολογιστής;
Πόσο κόστισαν συνολικά όλοι οι υπολογιστές;
Λύση: α) 1.032 : 2 = 516 € κόστισε ο ένας υπολογιστής.
β) 516 x 12 = 6.192 € κόστισαν οι 12 υπολογιστές.
6.192 + 1.032 = 7.224 € κόστισαν όλοι οι υπολογιστές συνολικά.
Απάντηση: α) Κάθε υπολογιστής κόστισε 516€.
β) Όλοι οι υπολογιστές συνολικά κόστισαν 7.224€.
5. Οι μαθητές του σχολείου μας, κάθονται σε τετράδες και σχηματίζουν 42 σειρές.
α) Αν καθίσουν σε τριάδες πόσες σειρές θα σχηματίσουν;
β) Αν καθίσουν σε πεντάδες πόσες σειρές θα σχηματίσουν; Πόσα παιδιά θα περισσέψουν;

Απάντηση
Δεδομένα: Τα παιδιά κάθονται σε τετράδες.
Σχηματίζουν 42 σειρές.
Ζητούμενα: Πόσα είναι τα παιδιά του σχολείου;
α) Πόσες σειρές θα σχηματιστούν αν καθίσουν σε τριάδες;
β) Πόσες σειρές θα σχηματιστούν αν καθίσουν σε πεντάδες; Πόσα παιδιά θα
«περισσέψουν»;
Λύση: 42 x 4 = 168 είναι οι μαθητές στο σχολείο.
α) 168 : 3 = 56 σειρές.
β) 168 : 5 = 33 σειρές και θα «περισσέψουν» 3 παιδιά.

Απάντηση: α) Αν καθίσουν σε τριάδες θα σχηματίσουν 33 σειρές.
β) Αν καθίσουν σε πεντάδες θα σχηματίσουν 33 σειρές, ενώ 3 παιδιά θα

«περισσέψουν».
6. Ο Άλκης έλυσε το πρόβλημα ως εξής:
42:3= 14 σειρές θα σχηματίσουν, αν καθίσουν σε τριάδες.
42:5=8 σειρές θα σχηματίσουν, αν καθίσουν σε πεντάδες και θα «περισσέψουν» 2 παιδιά.
Ποιο είναι το λάθος του;
Απάντηση
Ο Άλκης έπρεπε πρώτα να βρει πόσα είναι τα παιδιά του σχολείου, για να προχωρήσει στις
διαιρέσεις
7. Ο μισθός της Μαρίας είναι διπλάσιος από τον μισθό του Αλέξη. Αν ο μισθός του Αλέξη
είναι 499€ το μήνα πόσα χρήματα εισπράττει η Μαρία όλο τον χρόνο;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο Αλέξης παίρνει 499€ τον μήνα
Ο μισθός της Μαρίας είναι διπλάσιος από τον μισθό του Αλέξη.
Ζητούμενα: Ποιος είναι ο μισθός της Μαρίας;
Πόσα χρήματα εισπράττει η Μαρία όλο τον χρόνο (δηλαδή 12 μήνες);
Λύση: 499 x 2 = 998 € είναι ο μισθός της Μαρίας.
998 x 12 =11.976 € εισπράττει η Μαρία όλο τον χρόνο.
Απάντηση: Η Μαρία εισπράττει 11.976 € όλο τον χρόνο.

8. Μια παρέα παιδιών, παρήγγειλε τρεις πίτσες και 2 σαλάτες. Οι τρεις πίτσες κόστισαν
24€ και οι δύο σαλάτες 12€. Πόσα χρήματα πλήρωσε κάθε παιδί;
Μπορούμε να λύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα;
Απάντηση
Δεν μπορούμε να λύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα, γιατί δεν έχουμε όλα τα στοιχεία
που χρειαζόμαστε.
Μπορούμε να βρούμε πόσα χρήματα πλήρωσαν όλα τα παιδιά μαζί: 24 + 12 = 36 €, αλλά

δεν μπορούμε να βρούμε πόσα χρήματα πλήρωσε το κάθε παιδί, καθώς δεν γνωρίζουμε
πόσα ήταν τα παιδιά.

38 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 4ο: Οι φυσικοί αριθμοί
Οι φυσικοί αριθμοί
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις, να σημειώσετε x στο κατάλληλο τετραγωνάκι.
Σωστό Λάθος
Ο μικρότερος φυσικός αριθμός είναι το 1.
Μεγαλύτερος φυσικός αριθμός δεν υπάρχει.
Ο αριθμός 0,1 είναι φυσικός.
Ο αριθμός 149 είναι άρτιος.
Ο αριθμός 25 είναι περιττός.
Για κάθε φυσικό αριθμό υπάρχει ο επόμενός του.
2. Να βρείτε τον αμέσως προηγούμενο και τον αμέσως επόμενο αριθμό για καθέναν από
τους παρακάτω φυσικούς αριθμούς
Προηγούμενος Φυσικός αριθμός Επόμενος

35.000
19.999
19.099
1.000.000
36.177.999
36.179.999

36.179.199
19.359
16.000.000
22.001
100.000
3. Να συνεχίσετε τα αριθμητικά μοτίβα:
α) 165, 180, 195, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____.
β) 1.000, 965, 930, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____, ____.
4. Χωρίς να κάνετε τις πράξεις, να γράψετε αν τα αθροίσματα των παρακάτω προσθέσεων

είναι άρτιος ή περιττός αριθμός.
✓ 365 + 172 = _________ ✓ 523 + 181 = _________

✓ 1.004 + 636 = _________ ✓ 327 + 213 = _________
✓ 189 + 111 = _________ ✓ 122 + 180 = _________
5. Να συμπληρώσετε τον πίνακα
Γραφή αριθμού με Γραφή αριθμού Γραφή αριθμού με λέξεις και

ψηφία με λέξεις ψηφία
1.210.000
Πέντε εκατομμύρια πενήντα
χιλιάδες
7 εκατομμύρια 15 χιλιάδες
32.002.000
Τρία εκατομμύρια διακόσιες
τριάντα πέντε χιλιάδες

6. α. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός περιττός αριθμός; Ποιος είναι ο

μικρότερος;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
β. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός; Ποιος είναι ο

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. α. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός; Ποιος είναι ο

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
β. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός περιττός αριθμός; Ποιος είναι ο

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Να βάλετε σε σειρά τους αριθμούς των ασκήσεων 6 και 7, ξεκινώντας από τον
μεγαλύτερο.
___________________________________________________________________________

Οι φυσικοί αριθμοί
1. Σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις, να σημειώσετε x στο κατάλληλο τετραγωνάκι.
Απάντηση
Σωστό Λάθος
Ο μικρότερος φυσικός αριθμός είναι το 1. x
Μεγαλύτερος φυσικός αριθμός δεν υπάρχει. x
Ο αριθμός 0,1 είναι φυσικός. x
Ο αριθμός 149 είναι άρτιος. x
Ο αριθμός 25 είναι περιττός. x
Για κάθε φυσικό αριθμό υπάρχει ο επόμενός του. x
2. Να βρείτε τον αμέσως προηγούμενο και τον αμέσως επόμενο αριθμό για καθέναν από
τους παρακάτω φυσικούς αριθμούς
Απάντηση
Προηγούμενος Φυσικός αριθμός Επόμενος

354.999 35.000 35.001
19.998 19.999 20.000
19.098 19.099 19.100
999.999 1.000.000 1.000.001
36.177.998 36.177.999 36.178.000

36.179.998 36.179.999 36.180.000

36.179.198 36.179.199 36.179.200
19.358 19.359 19.360
15.999.999 16.000.000 16.000.001
22.000 22.001 22.002
99.999 100.000 100.001
3. Να συνεχίσετε τα αριθμητικά μοτίβα:
Απάντηση
α) 165, 180, 195, 210, 225, 240, 255, 270, 285, 300, 315, 330, 345, 360, 375.
β) 1.000, 965, 930, 895, 860, 825, 790, 755, 720, 685, 650, 615, 580, 545, 510.
4. Χωρίς να κάνετε τις πράξεις, να γράψετε αν τα αθροίσματα των παρακάτω προσθέσεων

είναι άρτιος ή περιττός αριθμός.
Απάντηση
✓ 365 + 172 = περιττός ✓ 523 + 181 = άρτιος

✓ 1.004 + 636 = άρτιος ✓ 327 + 213 = άρτιος
✓ 189 + 111 = άρτιος ✓ 122 + 180 = άρτιος

5. Να συμπληρώσετε τον πίνακα
Απάντηση
Γραφή αριθμού με Γραφή αριθμού Γραφή αριθμού με λέξεις και

ψηφία με λέξεις ψηφία
Ένα εκατομμύριο διακόσιες δέκα
1.210.000 1 εκατομμύριο 210 χιλιάδες
χιλιάδες
5.050.000 Πέντε εκατομμύρια πενήντα

χιλιάδες
7.015.000 Επτά εκατομμύρια δεκαπέντε
χιλιάδες
32.002.000 Τριάντα δύο εκατομμύρια δύο
χιλιάδες
3.235.000 Τρία εκατομμύρια διακόσιες
τριάντα πέντε χιλιάδες
6. α. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός περιττός αριθμός; Ποιος είναι ο

Απάντηση
Ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός περιττός αριθμός είναι ο 9.999.
Ο μικρότερος τετραψήφιος φυσικός περιττός αριθμός είναι ο 1.001.
β. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός; Ποιος είναι ο

Απάντηση
Ο μεγαλύτερος τετραψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός είναι ο 9.998.
Ο μικρότερος τετραψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός είναι ο 1.000.

7. α. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός; Ποιος είναι ο

Απάντηση
Ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός είναι ο 99.998.
Ο μικρότερος τετραψήφιος φυσικός άρτιος αριθμός είναι ο 10.000.
β. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός περιττός αριθμός; Ποιος είναι ο

Απάντηση
Ο μεγαλύτερος πενταψήφιος φυσικός περιττός αριθμός είναι ο 99.999.
Ο μικρότερος πενταψήφιος φυσικός περιττός αριθμός είναι ο 10.001.
8. Να βάλετε σε σειρά τους αριθμούς των ασκήσεων 6 και 7, ξεκινώντας από τον
Απάντηση
99.999 > 99.998 > 10.001 > 10.000 > 9.998 > 9.998 > 1.001 > 1.000

45 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 5ο: Αξία θέσης ψηφίου στους φυσικούς αριθμούς
Αξία θέσης ψηφίου στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι

λανθασμένη.
Στον αριθμό 1.251.857, το ψηφίο 2 δηλώνει τις μονάδες χιλιάδες.
Ο αριθμός 125.200.456 αναλύεται ως εξής:

100.000.000+20.000.000+5.000.000+200+400+50+6
Η αξία κάθε θέσης είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από την αμέσως προηγούμενή της.
Ο μεγαλύτερος τετραψήφιος αριθμός που μπορώ να φτιάξω με τα ψηφία 1,5,2 και 8 είναι ο
8.512.
Ο μικρότερος τετραψήφιος αριθμός είναι ο αριθμός 1.000
Ο προηγούμενος φυσικός αριθμός του 10.000 είναι ο 9.999.
2. Ποια είναι η αξία της θέσης του ψηφίου 3 σε καθέναν από τους παρακάτω αριθμούς.
✓ 3.142.000: ✓ 1.235:
✓ 142.003: ✓ 845.125.364:
✓ 7.321.258: ✓ 31.258:
✓ 305.478.251: ✓ 132.145.789:

✓ 58.143.251: ✓ 3.000.000.000:
3. Να αναλύσετε τους παρακάτω αριθμούς:
2.800.342 = _____________________________________________________
1.000.148.913 = _________________________________________________
5.867.152 = _____________________________________________________
3.000.002 = _____________________________________________________
5.000.215 = _____________________________________________________
150.423 = ______________________________________________________
9.999.999 = _____________________________________________________
4. Ποιος αριθμός είναι;
3.000.000 + 100.000 + 5 = _________
1.000.000.000 + 500 = _________
7.000.000 + 400.000 + 50.000 + 2.000 + 500 + 60 + 7 = _________
3.000.000 + 60.000 + 30 = _________
5.000.000 + 2.000 = _________
5. Να συμπληρώσετε τον πίνακα αξίας θέσης ψηφίου.
− Ένα εκατομμύριο τριακόσιες πέντε χιλιάδες

− Διακόσιες δύο χιλιάδες τριακόσια πενήντα επτά
− Ένα δισεκατομμύριο εκατόν οχτώ χιλιάδες

− Επτά εκατομμύρια επτά

− Τρια εκατομμύρια οκτακόσια δύο
− Τριακόσια εκατομμύρια οκτακόσια δύο
ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ

Ε Δ Μ Ε Δ Μ Ε Δ Μ Ε Δ Μ
6. Να αυξήσετε τον αριθμό 3.500.142 κατά:
1 Εκατοντάδα: __________________ 2 Εκατομμύρια: ______________________

3 Μονάδες Χιλιάδων: ____________ 6 Δεκάδες: __________________________
2 Μονάδες: ____________________ 5 Εκατοντάδες Χιλιάδων: ______________
7. Να μειώσετε τον αριθμό 3.500.142 κατά:
1 Εκατοντάδα: __________________ 2 Εκατομμύρια: _____________________

3 Μονάδες Χιλιάδων: ____________ 6 Δεκάδες: _________________________
2 Μονάδες: ____________________ 5 Εκατοντάδες Χιλιάδων: ______________
8. Ποιος είναι ο αριθμός που έχει 2 Μονάδες, 3 Εκατοντάδες και 7 Μονάδες Χιλιάδων;
___________________________________________________________________________

9. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος αριθμός που μπορούμε να φτιάξουμε αν

χρησιμοποιήσουμε μόνο τα ψηφία: 1, 4, 7 και 9; Ποιος είναι ο μικρότερος;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Αξία θέσης ψηφίου στους φυσικούς αριθμούς
1. Σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι

λανθασμένη.
Απάντηση
Λ
Στον αριθμό 1.251.857, το ψηφίο 2 δηλώνει τις μονάδες χιλιάδες.
Ο αριθμός 125.200.456 αναλύεται ως εξής:

Λ
100.000.000 + 20.000.000 + 5.000.000 + 200 + 400 + 50 + 6
Η αξία κάθε θέσης είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από την αμέσως προηγούμενή της. Σ
Ο μεγαλύτερος τετραψήφιος αριθμός που μπορώ να φτιάξω με τα ψηφία 1,5,2 και 8 είναι ο
8.512. Λ
Ο μικρότερος τετραψήφιος αριθμός είναι ο αριθμός 1.000 Σ
Ο προηγούμενος φυσικός αριθμός του 10.000 είναι ο 9.999. Σ
2. Ποια είναι η αξία της θέσης του ψηφίου 3 σε καθέναν από τους παρακάτω αριθμούς.
Απάντηση
✓ 3.142.000: Μονάδες Εκατομμυρίων ✓ 1.235: Δεκάδες

✓ 142.003: Μονάδες ✓ 845.125.364: Εκατοντάδες
✓ 7.321.258: Εκατοντάδες Χιλιάδων ✓ 31.258: Δεκάδες Χιλιάδων

✓ 305.478.251:Εκατοντάδες Εκατομμυρίων ✓ 132.145.789:Εκατοντάδες Εκατομμυρίων

✓ 58.143.251: Μονάδες Χιλιάδων ✓ 3.000.000.000: Δισεκατομμύρια
3. Να αναλύσετε τους παρακάτω αριθμούς:
Απάντηση
2.800.342 = 2.000.000 + 800.000 + 300 + 40 + 2
1.000.148.913 = 1.000.000.000 + 100.000 + 40.000 + 8.000 + 900 + 10 + 3
5.867.152 = 5.000.000 + 800.000 + 60.000 + 7.000 + 100 + 50 + 2
3.000.002 = 3.000.000 + 2
5.000.215 = 5.000.000 + 200 + 10 + 5
150.423 = 100.000 + 50.000 + 400 + 20 + 3
9.999.999 = 9.000.000 + 900.000 + 90.000 + 9.000 + 900 + 90 + 9
4. Ποιος αριθμός είναι;
Απάντηση
3.000.000 + 100.000 + 5 = 3.100.005
1.000.000.000 + 500 = 1.000.000.500
7.000.000 + 400.000 + 50.000 + 2.000 + 500 + 60 + 7 = 7.452.567
3.000.000 + 60.000 + 30 = 3.060.030
5.000.000 + 2.000 = 5.002.000

5. Να συμπληρώσετε τον πίνακα αξίας θέσης ψηφίου.
Απάντηση
− Ένα εκατομμύριο τριακόσιες πέντε χιλιάδες

− Διακόσιες δύο χιλιάδες τριακόσια πενήντα επτά
− Ένα δισεκατομμύριο εκατόν οχτώ χιλιάδες
− Επτά εκατομμύρια επτά
− Τρια εκατομμύρια οκτακόσια δύο
− Τριακόσια εκατομμύρια οκτακόσια δύο
ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ

Ε Δ Μ Ε Δ Μ Ε Δ Μ Ε Δ Μ
1 3 0 5 0 0 0
2 0 2 3 5 7
1 0 0 0 1 0 8 0 0 0
7 0 0 0 0 0 7
3 0 0 0 8 0 2
3 0 0 0 0 0 8 0 2
6. Να αυξήσετε τον αριθμό 3.500.142 κατά:
Απάντηση
1 Εκατοντάδα: 3.500.342 2 Εκατομμύρια: 4.500.142

3 Μονάδες Χιλιάδων: 3.503.142 6 Δεκάδες: 3.500.202
2 Μονάδες: 3.500.144 5 Εκατοντάδες Χιλιάδων: 4.000.142
7. Να μειώσετε τον αριθμό 3.500.142 κατά:
Απάντηση

1 Εκατοντάδα: 3.500.042 2 Εκατομμύρια: 1.500.142

3 Μονάδες Χιλιάδων: 3.497.142 6 Δεκάδες: 3.500.082
2 Μονάδες: 3.500.140 5 Εκατοντάδες Χιλιάδων: 3.000.142
8. Ποιος είναι ο αριθμός που έχει 2 Μονάδες, 3 Εκατοντάδες και 7 Μονάδες Χιλιάδων;
Απάντηση
Είναι ο αριθμός 7.302.
9. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος τετραψήφιος αριθμός που μπορούμε να φτιάξουμε αν

χρησιμοποιήσουμε μόνο τα ψηφία: 1, 4, 7 και 9; Ποιος είναι ο μικρότερος;
Απάντηση
Ο μεγαλύτερος αριθμός είναι ο 9.741.
Ο μικρότερος αριθμός είναι ο 1.479.

53 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικό Κεφ. 6ο: Σύγκριση και διάταξη στους φυσικούς αριθμούς
Σύγκριση και διάταξη στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συγκρίνετε τους παρακάτω αριθμούς χρησιμοποιώντας τα σύμβολα < , > , =.
25.000 ____ 250.000 1.132 ____ 11.132

213.213 ____ 123.123 15.348 ____ 15.348
518 ____ 581 11.111 ____ 10.222
25.746 ____ 25.846 15.123 ____ 140.123
2. Να γράψετε έξι τετραψήφιους αριθμούς που είναι μεγαλύτεροι από τον αριθμό 9.257.
1. _________ 2. _________ 3. _________

4. _________ 5. _________ 6. _________
3. Να βάλετε σε σειρά τους αριθμούς που γράψατε στην άσκηση 2, ξεκινώντας από τον
μικρότερο.
___________________________________________________________________________
4. Να γράψετε τέσσερις τριψήφιους άρτιους αριθμούς που είναι μικρότεροι από τον

αριθμό 198 και μεγαλύτεροι από τον αριθμό 184.
1. _________ 2. _________ 3. _________ 4. _________
___________________________________________________________________________
6. Να βάλετε τους παρακάτω αριθμούς σε σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
148.112, 184.112, 148.121, 148.211, 148.210, 14.821, 148.012, 18.412
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
327.546, 327.589, 32.946, 329.460, 237.146, 273.546, 732.946, 732.649
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ο Αντρέας έγραψε: 5.002 > 50.002. Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή
του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Να γράψετε τον αριθμό που είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό 5.123.145:
Κατά 5 εκατοντάδες: __________________
Κατά 3 δεκάδες: __________________
Κατά 7 χιλιάδες: __________________
9. Ο Λευτέρης έγραψε ότι ο αριθμός 3.767.123 είναι μικρότερος από τον αριθμό 2.767.124.
Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Σύγκριση και διάταξη στους φυσικούς αριθμούς
1. Να συγκρίνετε τους παρακάτω αριθμούς χρησιμοποιώντας τα σύμβολα < , > , =.
Απάντηση
25.000 < 250.000 1.132 < 11.132

213.213 > 123.123 15.348 = 15.348
518 < 581 11.111 > 10.222
25.746 < 25.846 15.123 < 140.123
2. Να γράψετε έξι τετραψήφιους αριθμούς που είναι μεγαλύτεροι από τον αριθμό 9.257.
Απάντηση
1. 9.354 2. 9.754 3. 9.258

4. 9.832 5. 9.557 6. 9.267
μικρότερο.
Απάντηση
9.258 < 9.267 < 9.354 < 9.557 < 9.754 < 9.832

4. Να γράψετε τέσσερις τριψήφιους άρτιους αριθμούς που είναι μικρότεροι από τον
αριθμό 198 και μεγαλύτεροι από τον αριθμό 184.
Απάντηση
1. 192 2. 190 3. 186 4. 188
Απάντηση
192 > 190 > 188 > 186
6. Να βάλετε τους παρακάτω αριθμούς σε σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
Απάντηση
148.112, 184.112, 148.121, 148.211, 148.210, 14.821, 148.012, 18.412
14.821< 18.412 < 148.012 < 148.112 < 148.121 < 148.210 < 148.211 < 184.112
327.546, 327.589, 32.946, 329.460, 237.146, 273.546, 732.946, 732.649
32.946 < 237.146 < 273.546 <327.546 < 327.589 < 329.460 < 732.649 < 732.946
7. Ο Αντρέας έγραψε: 5.002 > 50.002. Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή
του.
Απάντηση
Η πρόταση του Αντρέα είναι λανθασμένη, καθώς ο αριθμός 50.002 έχει περισσότερα ψηφία.
Επομένως, είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό 5.002.

8. Να γράψετε τον αριθμό που είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό 5.123.145:
Απάντηση
Κατά 5 εκατοντάδες: 5.123.645
Κατά 3 δεκάδες: 5.123.175
Κατά 7 χιλιάδες: 5.130.145
9. Ο Λευτέρης έγραψε ότι ο αριθμός 3.767.123 είναι μικρότερος από τον αριθμό 2.767.124.
Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή του.
Απάντηση
Οι αριθμοί 3.767.123 και 2.767.124 έχουν ίσο πλήθος ψηφίων. Επομένως, συγκρίνουμε τα
ψηφία τους ξεκινώντας από τα αριστερά προς τα δεξιά. Συγκρίνοντας τα ψηφία των
εκατομμυρίων, παρατηρούμε ότι το 3 είναι μεγαλύτερο από το 2.
Επομένως, 3.767.123 > 2.767.124.

59 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 7ο: Στρογγυλοποίηση στους φυσικούς αριθμούς
Στρογγυλοποίηση στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στην πλησιέστερη χιλιάδα.
1.258 : _________ 87.645 : _________ 998 : _________

25.012 : _________ 8.124 : _________ 1.000.215 : _________
8.999 : _________ 19.725 : _________ 29.999 : _________
7.942 : _________ 74.571 : _________ 29.399 : _________
2. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στην πλησιέστερη εκατοντάδα.
1.258 : _________ 87.645 : _________ 998 : _________

25.012 : _________ 8.124 : _________ 1.000.215 : _________
8.999 : _________ 19.725 : _________ 29.999 : _________
7.942 : _________ 74.571 : _________ 29.399 : _________
3. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στις Δεκάδες Χιλιάδες.
11.258 : _________ 87.645 : _________ 110.998 : _________

25.012 : _________ 81.124 : _________ 1.254.215 : _________
58.999 : _________ 19.725 : _________ 29.999 : _________
670.942 : _________ 74.571 : _________ 29.399 : _________

4. Να βρείτε όλους τους τετραψήφιους αριθμούς, που αν στρογγυλοποιηθούν στη

δεκάδα, θα προκύψει ο αριθμός 5000.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 15.147 μετατρέπεται σε 15.000. Σε ποιο ψηφίο

στρογγυλοποιήθηκε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 181.254 μετατρέπεται σε 181.300. Σε ποιο

ψηφίο στρογγυλοποιήθηκε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Αφού στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς στην πλησιέστερη εκατοντάδα, να

τους τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή.
75.845: _________ 75.799: _________ 75.896 : _________

75.702: _________ 75.931: _________

8. Να βρείτε τους πενταψήφιους αριθμούς, που όταν στρογγυλοποιηθούν στο ψηφίο των
δεκάδων, προκύπτει ο αριθμός 10.000.
___________________________________________________________________________
9. Η Μαρίνα υποστηρίζει πως όταν στρογγυλοποιηθεί ο αριθμός 5.142 στην πλησιέστερη

εκατοντάδα, προκύπτει ο αριθμός 5.000. Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή
της.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Στρογγυλοποίηση στους φυσικούς αριθμούς
1. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στην πλησιέστερη χιλιάδα.
Απάντηση
1.258: 1.000 87.645: 88.000 998: 1.000

25.012: 25.000 8.124: 8.000 1.000.215: 1.000.000
8.999: 9.000 19.725: 20.000 29.999: 30.000
7.942: 8.000 74.571: 75.000 29.399: 29.000
2. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στην πλησιέστερη εκατοντάδα.
Απάντηση
1.258: 1.300 87.645: 87.600 998: 1.000

25.012: 25.000 8.124: 8.100 1.000.215: 1.000.200
8.999: 9.000 19.725: 19.700 29.999: 30.000
7.942: 7.900 74.571: 74.600 29.399: 29.300
3. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στις Δεκάδες Χιλιάδες.
Απάντηση
11.258: 10.000 87.645: 90.000 110.998: 110.000

25.012: 30.000 81.124: 80.000 1.254.215: 1.250.000

58.999: 60.000 19.725: 20.000 29.999: 30.000

670.942: 670.000 74.571: 70.000 29.399: 30.000
4. Να βρείτε όλους τους τετραψήφιους αριθμούς, που αν στρογγυλοποιηθούν στη

δεκάδα, θα προκύψει ο αριθμός 5000.
Απάντηση
4.999, 4998, 4997, 4996, 4995, 5001, 5002, 5003, 5004
5. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 15.147 μετατρέπεται σε 15.000. Σε ποιο ψηφίο

Απάντηση
Ο αριθμός 15.147 στρογγυλοποιήθηκε στο ψηφίο των Χιλιάδων.
6. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 181.254 μετατρέπεται σε 181.300. Σε ποιο

ψηφίο στρογγυλοποιήθηκε;
Απάντηση
Ο αριθμός 181.254 στρογγυλοποιήθηκε στο ψηφίο των Εκατοντάδων.
7. Αφού στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς στην πλησιέστερη εκατοντάδα, να

τους τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή.
Απάντηση
75.845: 75.800 75.799: 75.800 75.896 : 75.900

75.702: 75.700 75.931: 75.900

8. Να βρείτε τους πενταψήφιους αριθμούς, που όταν στρογγυλοποιηθούν στο ψηφίο των
δεκάδων, προκύπτει ο αριθμός 10.000.
Απάντηση
9.999, 9.998, 9.997, 9.996, 9.995
9. Η Μαρίνα υποστηρίζει πως όταν στρογγυλοποιηθεί ο αριθμός 5.142 στην πλησιέστερη

εκατοντάδα, προκύπτει ο αριθμός 5.000. Να εξηγήσετε γιατί είναι λανθασμένη η πρότασή
της.
Απάντηση
Για να στρογγυλοποιήσουμε τον αριθμό 5.142 στην πλησιέστερη εκατοντάδα, πρέπει να

ελέγξουμε το προηγούμενο ψηφίο, δηλαδή το ψηφίο των δεκάδων. Το ψηφίο των δεκάδων
είναι μκρότερο από το 5 (4<5). Επομένως, το ψηφίο των εκατοντάδων δεν αλλάζει: 5.100.
Η απάντηση της Μαρίνας είναι λανθασμένη γιατί στρογγυλοποίησε τον αριθμό στην
πλησιέστερη χιλιάδα. Πράγματι, αν ήθελε να στρογγυλοποιήσει στις Χιλιάδες θα έπρεπε να
ελέγξει το προηγούμενο ψηφίο, δηλαδή αν το ψηφίο των εκατοντάδων είναι μικρότερο από
το 5. Έτσι, το ψηφίο των Χιλιάδων μένει ίδιο: 5.000.

65 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Επαναληπτικό Διαγώνισμα 1ης Ενότητας
Επαναληπτικό Διαγώνισμα 1ης Ενότητας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Ο Άρης αγόρασε 15 αυτοκινητάκια και πλήρωσε 240€. Ο φίλος του, ο Μανόλης θέλει να
αγοράσει 7 αυτοκινητάκια. Πόσα χρήματα θα πληρώσει;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα
Αριθμοί με λέξεις Αριθμοί με ψηφία

Ένα εκατομμύριο πενήντα επτά χιλιάδες τρία
25.004
Εκατό χιλιάδες επτακόσια
84.054
Τρία εκατομμύρια οκτακόσια τέσσερα
1.000.000.000
Διακόσιες επτά χιλιάδες ογδόντα δύο

3. Να γράψετε την αξία της θέσης του ψηφίου 4 σε καθέναν από τους παρακάτω
αριθμούς.
24.157: __________________ 405.000: __________________

1.000.004: __________________ 4.020.700: __________________
48: __________________ 47.156: __________________
4.214.362.000: __________________ 955.470: __________________
4. Ποιος αριθμός έχει 7 Μονάδες, 6 Εκατοντάδες, 3 Μονάδες Χιλιάδων, 1 Εκατοντάδα

Χιλιάδων;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Χρησιμοποιώντας μόνο μια φορά τα ψηφία 2, 6, 8 και όσα μηδενικά χρειάζεστε, να

γράψετε τον μεγαλύτερο και τον μικρότερο επταψήφιο αριθμό.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να βάλετε σε σειρά τους παρακάτω αριθμούς ξεκινώντας από τον μικρότερο.
75.158, 750.158, 570.158, 57.158, 75.058, 75.519, 750.348, 570.348
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Να στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς:
ΣΤΙΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΩΝ

210.785
619.090
619.727
1.007.512
25.832
745
4.041
8. Να βρείτε τους τριψήφιους φυσικούς αριθμούς που όταν τους στρογγυλοποιήσουμε

στην πλησιέστερη δεκάδα προκύπτει ο αριθμός 570.
___________________________________________________________________________


1. Ο Άρης αγόρασε 15 αυτοκινητάκια και πλήρωσε 240€. Ο φίλος του, ο Μανόλης θέλει να
αγοράσει 7 αυτοκινητάκια. Πόσα χρήματα θα πληρώσει;
Απάντηση
Δεδομένα Ζητούμενα
Τα 15 αυτοκινητάκια κοστίζουν 240 € Πόσο κοστίζουν τα 7 αυτοκινητάκια;
Λύση : Βρίσκουμε πρώτα πόσο κοστίζει το ένα αυτοκινητάκι
240 : 15 = 16 ευρώ
Έπειτα, βρίσκουμε πόσο κοστίζουν τα 7 αυτοκινητάκια
16 x 7 = 112 ευρώ
Απάντηση : Ο Μανόλης θα πληρώσει 112 €.

2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα
Απάντηση
Αριθμοί με λέξεις Αριθμοί με ψηφία

ένα εκατομμύριο πενήντα επτά χιλιάδες τρία 1.057.003
είκοσι πέντε χιλιάδες τέσσερα 25.004
εκατό χιλιάδες επτακόσια 100.700
ογδόντα τέσσερις χιλιάδες πενήντα τέσσερα 84.054
τρία εκατομμύρια οκτακόσια τέσσερα 3.000.804
ένα δισεκατομμύριο 1.000.000.000
διακόσιες επτά χιλιάδες ογδόντα δύο 207.082
3. Να γράψετε την αξία της θέσης του ψηφίου 4 σε καθέναν από τους παρακάτω
αριθμούς.
Απάντηση
24.157: Μονάδες Χιλιάδων 405.000: Εκατοντάδες Χιλιάδων

1.000.004: Μονάδες 4.020.700: Μονάδες Εκατομμυρίων
48: Δεκάδες 47.156: Δεκάδες Χιλιάδων
4.214.362.000: Μονάδες Δισεκατομμυρίων 955.470: Εκατοντάδες
4. Ποιος αριθμός έχει 7 Μονάδες, 6 Εκατοντάδες, 3 Μονάδες Χιλιάδων, 1 Εκατοντάδα

Χιλιάδων;
Απάντηση
Ο αριθμός 103.607.

5. Χρησιμοποιώντας μόνο μια φορά τα ψηφία 2, 6, 8 και όσα μηδενικά χρειάζεστε, να

γράψετε τον μεγαλύτερο και τον μικρότερο επταψήφιο αριθμό.
Απάντηση
Ο μεγαλύτερος: 8.620.000
Ο μικρότερος: 2.000.026
75.158, 750.158, 570.158, 57.158, 75.058, 75.519, 750.348, 570.348
Απάντηση
57.158 < 75.058 <75.158 < 75.519 < 570.158 < 570.348 < 750.158 <750.348
7. Να στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς:
Απάντηση
ΣΤΙΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΩΝ

210.785 210.800 211.000
619.090 619.100 619.000
619.727 619.700 620.000
1.007.512 1.007.500 1.008.000
25.832 25.800 26.000
745 700 1.000
4.041 4.000 4.000

8. Να βρείτε τους τριψήφιους φυσικούς αριθμούς που όταν τους στρογγυλοποιήσουμε

στην πλησιέστερη δεκάδα προκύπτει ο αριθμός 570.
Απάντηση
565, 566, 567, 568, 569, 571, 572, 573, 574

Ενότητα 2
73 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 8ο: Η πρόσθεση και η αφαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
Η πρόσθεση και η αφαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Στο σχολείο μας φοιτούν 158 αγόρια. Τα κορίτσια είναι 25 περισσότερα. Πόσοι είναι
όλοι οι μαθητές που φοιτούν στο σχολείο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Η Μαρία έχει στον κουμπαρά της 265€ περισσότερα από την Άννα. Η Άννα έχει 25€
λιγότερα από τον Ανδρέα. Πόσα χρήματα έχει η Μαρία, αν ο Ανδρέας έχει 107 €;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Να κάνετε κάθετα τις προσθέσεις.
36.135.072 + 67.224.034 = 2.157.603 + 165.256 = 623.478 + 25.373 =
4. Να κάνετε κάθετα τις αφαιρέσεις.
4.000.000 – 95.168 = 273.135 – 89.303 = 10.000 – 6.368 =
5. Να διορθώσετε τα λάθη στις παρακάτω πράξεις.
6. Να υπολογίσετε νοερά τα αθροίσματα και τις διαφορές.

3.500.200 +6.500.300 = ____________ 560.800 + 130.200 = _____________

1.000.000 - 100.000 = _____________ 167.000 - 57.000 = _____________
7. Να συμπληρώσετε τους αριθμούς που λείπουν.
3.142.567 + ______________ = 5.337.112
______________ + 537.000 = 923.562
253.314 + ______________ = 353.782
1.000.000 - ______________ = 168.532
______________ - 818.953 = 5.165.000
8. Ο Αντώνης θέλει να αγοράσει ένα αυτοκίνητο που κοστίζει 39.147 €. Έχει αποταμιεύσει
μέχρι στιγμής 5.350 €. Πόσα χρήματα χρειάζεται ακόμη;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Η πρόσθεση και η αφαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
1. Στο σχολείο μας φοιτούν 158 αγόρια. Τα κορίτσια είναι 25 περισσότερα. Πόσοι είναι
όλοι οι μαθητές που φοιτούν στο σχολείο;
Απάντηση
Δεδομένα: 158 αγόρια, 25 περισσότερα κορίτσια
Ζητούμενα: πόσοι είναι όλοι οι μαθητές;
Λύση: 158 + 25 = 183 κορίτσια
158 + 183 = 341 μαθητές
Απάντηση: Στο σχολείο μας φοιτούν 341 μαθητές.
2. Η Μαρία έχει στον κουμπαρά της 265€ περισσότερα από την Άννα. Η Άννα έχει 25€
λιγότερα από τον Ανδρέα. Πόσα χρήματα έχει η Μαρία, αν ο Ανδρέας έχει 107 €;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο Ανδρέας έχει 107€.
Η Άννα έχει 25€ λιγότερα από τον Ανδρέα.
Η Μαρία έχει 265€ περισσότερα από την Άννα.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα έχει η Μαρία;

Λύση: 107 – 25 = 82€ έχει η Άννα
265 + 82 = 347€ έχει η Μαρία
Απάντηση: Η Μαρία έχει 347€.
3. Να κάνετε κάθετα τις προσθέσεις.
Απάντηση
36.135.072 + 67.224.034 = 2.157.603 + 165.256 = 623.478 + 25.373 =
36.135.072 2.157.603 623.478

+ 67.224.034 + 165.256 + 25.373
103.359.106 2.322.859 2.322.859
4. Να κάνετε κάθετα τις αφαιρέσεις.
Απάντηση
4.000.000 – 95.168 = 273.135 – 89.303 = 10.000 – 6.368 =
4.000.000 273.135 10.000

– 95.168 – 89.303 – 6.368
3.904.832 183.832 3.632
5. Να διορθώσετε τα λάθη στις παρακάτω πράξεις.
Απάντηση

6. Να υπολογίσετε νοερά τα αθροίσματα και τις διαφορές.
Απάντηση
3.500.200 +6.500.300 = 10.000.500 560.800 + 130.200 = 691.000

1.000.000 - 100.000 = 900.000 167.000 - 57.000 = 110.000
Απάντηση
3.142.567 + 2.194.545 = 5.337.112
386.562 + 537.000 = 923.562
253.314 + 100.468 = 353.782.
1.000.000 – 831.468 = 168.532
5.983.953 - 818.953 = 5.165.000
8. Ο Αντώνης θέλει να αγοράσει ένα αυτοκίνητο που κοστίζει 39.147 €. Έχει αποταμιεύσει
μέχρι στιγμής 5.350 €. Πόσα χρήματα χρειάζεται ακόμη;

Απάντηση
Δεδομένα: Το αυτοκίνητο κοστίζει 39.147€.

Ο Ανδρέας έχει 5.350€.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα χρειάζεται ακόμη;
Λύση: 39.147 - 5.350 = 33.797 €
Απάντηση: Ο Ανδρέας χρειάζεται ακόμη 33.797 €.

80 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 9ο: Ο πολλαπλασιασμός στους φυσικούς αριθμούς
Ο πολλαπλασιασμός στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1.Να κάνετε κάθετα τις πράξεις.
239 x 17= 652 x 34= 148 x 75=
2. Να βρείτε τα γινόμενα των παραγόντων, αναλύοντας τους αριθμούς.
39 x 25= _______________________________________________________________
78 x 26= _______________________________________________________________
44 x 78= _______________________________________________________________
69 x 13= _______________________________________________________________

3. Να κυκλώσετε τους παράγοντες που το γινόμενό τους είναι μεγαλύτερο από 1.000 και
μικρότερο από 2.000.
106 x 27 = 106 x 17 = 675 x 2 = 675 x 20 =
427 x 2 = 427 x 4 = 135 x 18 = 900 x 2 =
854 x 1 = 75 x 23 = 100 x 123 = 45 x 25 =
4. Να υπολογίσετε νοερά τα γινόμενα.
20 x 30 x 40 = _________ 30 x 40 x 20 = _________
500 x 2 x 20 = _________ 2 x 20 x 500 = _________
7 x 3 x 4 = _________ 4 x 7 x 3 = _________
70 x 30 x 40 = _________ 40 x 70 x 30 = _________
70 x 300 x 40 = _________ 300 x 40 x 70 = _________
36 x __________ = 432 __________ x 24 = 7.200
12.000 x __________ = 240.000 __________ x 50 = 20.000
6. Στην εκδρομή του σχολείου μας συμμετείχαν η Α’, η Β’ και η Γ’ τάξη. Από την Α’ τάξη
ήρθαν 34 μαθητές. Από την Β’ και τη Γ’ ήρθαν οι διπλάσιοι μαθητές. Πόσοι μαθητές
συμμετείχαν συνολικά στην εκδρομή;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Στην εκδρομή του σχολείου μας συμμετείχαν 84 μαθητές. Κάθε μαθητής πλήρωσε 4€
για το λεωφορείο και 7€ για την είσοδο στο μουσείο. Πόσα χρήματα πλήρωσαν συνολικά
όλοι οι μαθητές;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Ένας ελαιοπαραγωγός παρήγαγε 175.800 κιλά λάδι. Από αυτά, κράτησε 800 κιλά και τα
υπόλοιπα τα πούλησε προς 4€ το κιλό. Πόσα χρήματα εισέπραξε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Ο πολλαπλασιασμός στους φυσικούς αριθμούς
1.Να κάνετε κάθετα τις πράξεις.
Απάντηση
239 x 17= 652 x 34= 148 x 75=

239 652 148
x 17 x 34 x 75
1673 2608 740
+ 239 + 1956 + 1036
4.063 22.168 11.100
2. Να βρείτε τα γινόμενα των παραγόντων, αναλύοντας τους αριθμούς.
Απάντηση
39 x 25= (30+9)x(20+5)=(30x20)+(30x5)+(9x20)+(9x5)=600+150+180+45=975
78 x 26= (70+8)x(20+6)=(70x20)+(70x6)+(8x20)+(8X6)=1400+420+160+48=2.028
44 x 78= (40+4)x(70+8)=(40x70)+(40x8)+(4x70)+(4x8)=2800+320+280+32=3.432
69 x 13= (60+9)x(10+3)=(60x10)+(60x3)+(9x10)+(9x3)=600+180+90+27=897
3. Να κυκλώσετε τους παράγοντες που το γινόμενό τους είναι μεγαλύτερο από 1.000 και
μικρότερο από 2.000.
Απάντηση

106 x 27 = 106 x 17 = 675 x 2 = 675 x 20 =
427 x 2 = 427 x 4 = 135 x 18 = 900 x 2 =
854 x 1 = 75 x 23 = 100 x 123 = 45 x 25 =
106 x 17 = 1.802 675 x 2 = 1.350 427 x 4 = 1.708
900 x 2 = 1.800 75 x 23 = 1.725 45 x 25 = 1.125
4. Να υπολογίσετε νοερά τα γινόμενα.
Απάντηση
20 x 30 x 40= 24.000 30 x 40 x20=24.000
500 x 2 x 20= 20.000 2 x 20 x 500= 20.000
7 x 3 x 4= 84 4 x 7 x 3= 84
70 x 30 x 40= 84.000 40 x 70 x 30= 84.000
70 x 300 x 40= 840.000 300 x 40 x 70= 840.000
Απάντηση
36 x 12=432 300 x 24= 7.200
12.000 x 20 = 240.000 400 x 50= 20.000
6. Στην εκδρομή του σχολείου μας συμμετείχαν η Α’, η Β’ και η Γ’ τάξη. Από την Α’ τάξη
ήρθαν 34 μαθητές. Από την Β’ και τη Γ’ ήρθαν οι διπλάσιοι μαθητές. Πόσοι μαθητές

συμμετείχαν συνολικά στην εκδρομή;
Απάντηση
Δεδομένα: Από την Α’ ήρθαν 34 μαθητές.

Από τη Β΄ και τη Γ΄ ήρθαν οι διπλάσιοι.
Ζητούμενα: Πόσοι μαθητές συμμετείχαν;
Λύση: 34 x 2 = 68 μαθητές από τη Β΄ και τη Γ΄.
68 + 34 = 102 μαθητές συνολικά
Απάντηση: Συνολικά συμμετείχαν 102 μαθητές.
7. Στην εκδρομή του σχολείου μας συμμετείχαν 84 μαθητές. Κάθε μαθητής πλήρωσε 4€
για το λεωφορείο και 7€ για την είσοδο στο μουσείο. Πόσα χρήματα πλήρωσαν συνολικά
όλοι οι μαθητές;
Απάντηση
Δεδομένα: Συμμετείχαν 84 μαθητές.
Ο καθένας πλήρωσε 4€ για το λεωφορείο.
Ο καθένας πλήρωσε 7€ για το μουσείο.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα πλήρωσαν όλοι οι μαθητές;
Λύση:
1ος τρόπος
4 + 7 = 11€ πλήρωσε κάθε μαθητής
84 x 11 = 924€ πλήρωσαν όλοι οι μαθητές

2ος τρόπος
84 x 4 = 336 πλήρωσαν για το λεωφορείο
84 x 7 = 588 Πλήρωσαν για το μουσείο
336 + 588 = 924 πλήρωσαν και για τα δύο
Απάντηση: Όλοι οι μαθητές συνολικά πλήρωσαν 924€.
8. Ένας ελαιοπαραγωγός παρήγαγε 175.800 κιλά λάδι. Από αυτά, κράτησε 800 κιλά και τα
υπόλοιπα τα πούλησε προς 4€ το κιλό. Πόσα χρήματα εισέπραξε;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο ελαιοπαραγωγός παρήγαγε 175.800 κιλά λάδι.
Κράτησε 800 κιλά λάδι.
Πούλησε το υπόλοιπο προς 4€ το κιλό.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα εισέπραξε;
Λύση: 175.800 – 800 = 175.000 κιλά λάδι του έμειναν για να πουλήσει.
175.000 x 4 = 700.000€ εισέπραξε.
Απάντηση: Εισέπραξε 700.000€.

87 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 10ο: Πολλαπλάσια και διαιρέτες
Πολλαπλάσια και διαιρέτες
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να χρωματίσετε τα πολλαπλάσια του 9. Έπειτα, να γράψετε ποιο είναι το μοτίβο.
Το μοτίβο είναι: _________
2. Στον ίδιο πίνακα, να χρωματίσετε τα πολλαπλάσια του 3. Ποιο είναι το μοτίβο;
Το μοτίβο είναι: _________
Ποια πολλαπλάσια είναι κοινά ανάμεσα

στο 9 και στο 3;
__________________________________

3. Ποιοι είναι οι διαιρέτες του 15;
___________________________________________________________________________
4. Ο Άγγελος υποστηρίζει ότι ο αριθμός 15 είναι διαιρέτης του 5. Είναι σωστό;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να βρείτε το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 6, 12 και 24.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ο Ανδρέας υποστηρίζει ότι το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 30, 40 και 60
είναι το 10, επειδή τους διαιρεί και τους τρεις. Είναι σωστή η σκέψη του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Τρεις μαθητές τρέχουν γύρω από έναν κυκλικό στίβο ξεκινώντας την ίδια στιγμή από το
ίδιο σημείο. Ο πρώτος μαθητής χρειάζεται 4 λεπτά για να κάνει μια πλήρη περιφορά. Ο
δεύτερος χρειάζεται 6 λεπτά και ο τρίτος 8 λεπτά. Σε πόσα λεπτά θα συναντηθούν στο
σημείο από το οποίο ξεκίνησαν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Στη βιβλιοθήκη του σχολείου, οι μαθητές τακτοποίησαν τα βιβλία. Τοποθέτησαν 15 ή

20 βιβλία σε κάθε ράφι. Πόσα βιβλία το λιγότερο έχει η βιβλιοθήκη του σχολείου;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πολλαπλάσια και διαιρέτες
1. Να χρωματίσετε τα πολλαπλάσια του 9. Έπειτα, να γράψετε ποιο είναι το μοτίβο.
Απάντηση
Το μοτίβο είναι: +9
2. Στον ίδιο πίνακα, να χρωματίσετε τα πολλαπλάσια του 3. Ποιο είναι το μοτίβο;
Απάντηση
Το μοτίβο είναι: +3
Ποια πολλαπλάσια είναι κοινά ανάμεσα στο

9 και στο 3;
Κοινά πολλαπλάσια: 9, 18, 27.

Απάντηση
Οι διαιρέτες του 15 είναι: 1, 2, 3, 5, 15.
4. Ο Άγγελος υποστηρίζει ότι ο αριθμός 15 είναι διαιρέτης του 5. Είναι σωστό;
Απάντηση
Όχι, ο αριθμός 15 είναι πολλαπλάσιο του 5. Ο αριθμός 5 είναι διαιρέτης του 15.
Απάντηση
Οι διαιρέτες του 24 είναι: 1, 2, 4, 3, 6, 8, 12, 24
6. Να βρείτε το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 6, 12 και 24.
Απάντηση
6: 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60...
12: 12, 24, 36, 48, 60...
24: 24, 48, 72, 96...
ΕΚΠ (6,12,24)= 24
7. Ο Ανδρέας υποστηρίζει ότι το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 30, 40 και 60
είναι το 10, επειδή τους διαιρεί και τους τρεις. Είναι σωστή η σκέψη του;

Απάντηση
Όχι, το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο δεν είναι ένας αριθμός που διαιρεί και τους τρεις, αλλά
το μικρότερο από τα κοινά πολλαπλάσια των αριθμών. Για να βρούμε το ΕΚΠ των αριθμών
30, 40 και 60, γράφουμε τα πολλαπλάσιά τους:
30: 30, 60, 90, 120, 150, 180, 210, 240, 270, 300, 330, 360, 390...
40: 40, 80, 120, 160, 200, 240, 280, 320, 360, 400...
60: 60, 120, 180, 240, 300, 360, 420...
ΕΚΠ (30,40,60)=120
8. Τρεις μαθητές τρέχουν γύρω από έναν κυκλικό στίβο ξεκινώντας την ίδια στιγμή από το
ίδιο σημείο. Ο πρώτος μαθητής χρειάζεται 4 λεπτά για να κάνει μια πλήρη περιφορά. Ο
δεύτερος χρειάζεται 6 λεπτά και ο τρίτος 8 λεπτά. Σε πόσα λεπτά θα συναντηθούν στο
σημείο από το οποίο ξεκίνησαν;
Απάντηση
Δεδομένα: Οι μαθητές ξεκινούν από το ίδιο σημείο την ίδια στιγμή.
Ο πρώτος μαθητής χρειάζεται 4 λεπτά.
Ο δεύτερος μαθητής χρειάζεται 6 λεπτά.
Ο τρίτος μαθητής χρειάζεται 8 λεπτά.
Ζητούμενα: Σε πόση ώρα θα συναντηθούν στο σημείο από όπου ξεκίνησαν;
Λύση: Βρίσκουμε το ΕΚΠ των αριθμών 4, 6 και 8
4: 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40...

6: 6, 12, 18, 24, 32, 36, 42, 48, 54...
8: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64...
Απάντηση: Οι μαθητές θα συναντηθούν στο σημείο από το οποίο ξεκίνησαν σε 24 λεπτά.
9. Στη βιβλιοθήκη του σχολείου, οι μαθητές τακτοποίησαν τα βιβλία. Τοποθέτησαν 15 ή

20 βιβλία σε κάθε ράφι. Πόσα βιβλία το λιγότερο έχει η βιβλιοθήκη του σχολείου;
Απάντηση
Δεδομένα: Τοποθετήθηκαν 15 ή 20 βιβλία σε κάθε ράφι.
Ζητούμενα: Πόσα βιβλία το λιγότερο έχει η βιβλιοθήκη;
Λύση: Βρίσκουμε το ΕΚΠ των αριθμών 15 και 20.
15: 15, 30, 45, 60, 75, 90, 105...
20: 20, 40, 60, 80, 100, 120...
ΕΚΠ (15,20) = 60
Απάντηση: Στη βιβλιοθήκη του σχολείου υπάρχουν το λιγότερο 60 βιβλία.

94 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 11ο: Κριτήρια διαιρετότητας
Κριτήρια Διαιρετότητας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να βρείτε όλους τους τριψήφιους φυσικούς αριθμούς που είναι μικρότεροι από το 500
και διαιρούνται ταυτόχρονα με το 2 και με το 5.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Να βρείτε ποιοι από τους αριθμούς ανάμεσα στο 1.300 και το 1.400 διαιρούνται
ταυτόχρονα με το 2 και το 3.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Να κυκλώσετε τους αριθμούς που διαιρούνται ταυτόχρονα με το 9 και με το 10.
173 1.073 900 810 1.000.008 5.130
999 567 5.670 95 1.000.8000 1.730

4. Να συμπληρώσετε τους αριθμούς με το κατάλληλο ψηφίο, ώστε να διαιρούνται

3_0 1.48_ 4_5
2.25_ 72_ 3._60
5. Η Μαρία υποστηρίζει ότι αφού ο αριθμός 441 διαιρείται με το 3, τότε και οι αριθμοί 144
και 414 διαιρούνται με το 3. Γιατί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να συμπληρώσετε ένα ψηφίο, ώστε ο αριθμός που θα προκύπτει να είναι μικρότερος

από το 238 και να διαιρείται με το 2 και με το 9.
23_
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Να γράψετε όλους τους άρτιους αριθμούς ανάμεσα στο 340 και το 350 που διαιρούνται
με το 3.
___________________________________________________________________________
8. Να γράψετε όλους τους περιττούς αριθμούς ανάμεσα στο 340 και το 350 που
διαιρούνται με το 3.
___________________________________________________________________________
9. Στον κήπο μας υπάρχει μια τριανταφυλλιά που πάνω της έχει 25 τριαντάφυλλα. Ο
Ανδρέας θέλει να κόψει μερικά για να τα προσφέρει στις 3 αδερφές του. Πόσα μπορεί να
κόψει, ώστε να προσφέρει ίσο αριθμό τριαντάφυλλων στην καθεμία;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Κριτήρια Διαιρετότητας
1. Να βρείτε όλους τους τριψήφιους φυσικούς αριθμούς που είναι μικρότεροι από το 500
και διαιρούνται ταυτόχρονα με το 2 και με το 5.
Απάντηση
100, 110, 120, 130, 140, 150, 160, 170, 180, 190, 200, 210, 220, 230, 240, 250, 260, 270, 280,
290, 300, 310, 320, 330, 340, 350, 360, 370, 380, 390, 400, 410, 420, 430, 440, 450, 460, 470,
480, 490.
2. Να βρείτε ποιοι από τους αριθμούς ανάμεσα στο 1.300 και το 1.400 διαιρούνται
Απάντηση
1.302, 1.308,1.314, 1.320, 1326, 1.332, 1.338, 1.334, 1.350, 1.356, 1.362, 1374, 1.380, 1.392,
1.398.
3. Να κυκλώσετε τους αριθμούς που διαιρούνται ταυτόχρονα με το 9 και με το 10.
Απάντηση
173 1.073 900 810 1.000.008 5.130
999 567 5.670 95 1.000.800 1.730

4. Να συμπληρώσετε τους αριθμούς με το κατάλληλο ψηφίο, ώστε να διαιρούνται

Απάντηση
360 1.485 405
2.250 720 3.060 ή 3.960
5. Η Μαρία υποστηρίζει ότι αφού ο αριθμός 441 διαιρείται με το 3, τότε και οι αριθμοί 144
και 414 διαιρούνται με το 3. Γιατί;
Απάντηση
Η Μαρία έχει δίκιο, αφού ένας αριθμός διαιρείται με το 3, όταν το άθροισμα των ψηφίων
του διαιρείται με το 3. Έτσι, αλλάζουμε τη σειρά των ψηφίων (αλλάζοντας και τον αριθμό),
το άθροισμά τους όμως δεν αλλάζει. Επομένως, όλοι οι τριψήφιοι αριθμοί που
αποτελούνται από τα ψηφία 4, 4 και 1, ανεξάρτητα από τη θέση τους, διαιρούνται με το 3:
441 → 4 + 4 + 1 = 9 9:9=1
144 → 1 + 4 + 4 = 9 9:9=1
414 → 4 + 1 + 4 = 9 9:9=1
6. Να συμπληρώσετε ένα ψηφίο, ώστε ο αριθμός που θα προκύπτει να είναι μικρότερος

από το 238 και να διαιρείται με το 2 και με το 9.
Απάντηση
234
234 < 238

234 : 2 = 117 διαιρείται με το 2, αφού το τελευταίο ψηφίο του είναι 4.
234 : 9 = 26 διαιρείται με το 9, αφού το άθροισμα των ψηφίων του διαιρείται με το 9

(2 + 3 + 4 = 9 → 9 : 9 = 1).
7. Να γράψετε όλους τους άρτιους αριθμούς ανάμεσα στο 340 και το 350 που διαιρούνται
με το 3.
Απάντηση
342, 348
8. Να γράψετε όλους τους περιττούς αριθμούς ανάμεσα στο 340 και το 350 που
διαιρούνται με το 3.
Απάντηση
345
9. Στον κήπο μας υπάρχει μια τριανταφυλλιά που πάνω της έχει 25 τριαντάφυλλα. Ο
Ανδρέας θέλει να κόψει μερικά για να τα προσφέρει στις 3 αδερφές του. Πόσα μπορεί να
κόψει, ώστε να προσφέρει ίσο αριθμό τριαντάφυλλων στην καθεμία;
Απάντηση
3, για να δώσει από 1 στην καθεμία 3 : 3 = 1.


101 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 12ο: Η διαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
Η διαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να λύσετε νοερά τις διαιρέσεις.
36.000 : 60 = _________ 27.200 : 5 = _________
120.100 : 50 = _________ 393.000 : 30 = _________
560.000 : 8 = _________ 972.000 : 900 = _________
23.000 : 100 = _________ 184.000 : 10 = _________
2. Να λύσετε κάθετα τις διαιρέσεις.
384:12= 27.136:53= 432:27=

6.075:15= 540:15= 101.220:20=
3. Έχω στο μυαλό μου έναν διψήφιο αριθμό, που όταν τον διαιρώ με το 7, βρίσκω πηλίκο
6 και υπόλοιπο 3. Ποιος είναι αυτός ο αριθμός;
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
4. Έχω στο μυαλό μου έναν τριψήφιο αριθμό, που όταν τον διαιρώ με το 15, βρίσκω
πηλίκο 9 και υπόλοιπο 6.
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________

5. α. Ο Αντώνης διάβασε ένα βιβλίο 360 σελίδων σε ένα μήνα. Πόσες σελίδες διάβαζε κάθε
μέρα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
β. Ο Αντώνης διάβασε ένα βιβλίο 360 σελίδων. Αν κάθε μέρα διάβαζε 12 σελίδες, πόσες
μέρες χρειάστηκε για να το τελειώσει;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Ο κ. Γιάννης έχει 57 καραμέλες και θέλει τις μοιράσει στους μαθητές του. Αν δώσει 7
καραμέλες σε κάθε μαθητή, πόσους μαθητές έχει; Πόσες καραμέλες θα περισσέψουν;
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________

7. Στην πόλη μας έγινε ένας διαγωνισμός ζωγραφικής. Στους συμμετέχοντες με τους
καλύτερους πίνακες ζωγραφικής, μοιράστηκαν ως έπαθλο 960€. Αν ο καθένας τους πήρε
160€, πόσοι πίνακες διακρίθηκαν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Η Μαρία δίνει στον ιδιοκτήτη του σπιτιού της 3.360€ τον χρόνο για το ενοίκιο. Πόσα
χρήματα πληρώνει κάθε μήνα;
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
9. Ο Γιάννης θέλει να αγοράσει ένα ποδήλατο, που κοστίζει 1.140€. Έχει ήδη μαζέψει 250€
και ο πατέρας του τού πρόσφερε 240€ ακόμα. Αν αποταμιεύει 130€ το μήνα, σε πόσους
μήνες θα καταφέρει να αγοράσει το ποδήλατο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Η διαίρεση στους φυσικούς αριθμούς
1. Να λύσετε νοερά τις διαιρέσεις.
Απάντηση
36.000:60=600 27.200:5=5.440
120.000.:50=2.400 390.000:30=13.000
560.000:8=70.000 990.000:900=1.100
23.000:100=230 184.000:10=18.400
2. Να λύσετε κάθετα τις διαιρέσεις.
Απάντηση
384:12= 27.136:53= 432:27=
384 12 27136 53 432 27

– 36 32 – 265 512 – 27 16
24 63 162
– 24 – 53 – 162
00 106 0
– 106
0

6.075:15= 540:15= 101.220:20=
101220 20
6075 15 540 15
– 100 5061
– 60 405 – 45 36
122
75 90
– 120
– 75 – 90
20
0 0
– 20
0
3. Έχω στο μυαλό μου έναν διψήφιο αριθμό, που όταν τον διαιρώ με το 7, βρίσκω πηλίκο
6 και υπόλοιπο 3. Ποιος είναι αυτός ο αριθμός;
Απάντηση
Ο αριθμός που ψάχνω είναι ο Διαιρετέος:
Διαιρετέος = διαιρέτης x πηλίκο + υπόλοιπο (Δ = δ ∙ π + υ) 46 27

– 42 16
Διαιρετέος = 7 ∙ 6 + 3 = 42 + 3 = 46 3
Ο αριθμός που ψάχνω είναι ο 46.
4. Έχω στο μυαλό μου έναν τριψήφιο αριθμό, που όταν τον διαιρώ με το 15, βρίσκω
πηλίκο 9 και υπόλοιπο 6.
Απάντηση
Ο αριθμός που ψάχνω είναι ο Διαιρετέος:
Διαιρετέος = διαιρέτης ∙ πηλίκο + υπόλοιπο (Δ = δ x π + υ) 141 15

– 135 9
Διαιρετέος = 15 ∙ 9 + 6 = 135 + 6 = 141 6
Ο αριθμός που ψάχνω είναι ο 141.

5. α. Ο Αντώνης διάβασε ένα βιβλίο 360 σελίδων σε ένα μήνα. Πόσες σελίδες διάβαζε κάθε
μέρα;
Απάντηση
Δεδομένα: Το βιβλίο έχει 360 σελίδες.
Ο Αντώνης το διάβασε σε ένα μήνα (30 μέρες).
Ζητούμενα: Πόσες σελίδες διάβαζε τη 1 ημέρα;
Λύση:
360 : 30 = 12
Απάντηση: Ο Αντώνης διάβαζε 12 σελίδες κάθε μέρα.
β. Ο Αντώνης διάβασε ένα βιβλίο 360 σελίδων. Αν κάθε μέρα διάβαζε 12 σελίδες, πόσες
μέρες χρειάστηκε για να το τελειώσει;
Απάντηση
Δεδομένα: Το βιβλίο έχει 360 σελίδες.
Κάθε μέρα διάβαζε 12 σελίδες.
Ζητούμενα: Πόσες μέρες χρειάστηκε για να το διαβάσει;
Λύση:
360 : 12 = 30
Απάντηση: Ο Αντώνης χρειάστηκε 30 μέρες για να διαβάσει το βιβλίο.
6. Ο κ. Γιάννης έχει 57 καραμέλες και θέλει τις μοιράσει στους μαθητές του. Αν δώσει 7
καραμέλες σε κάθε μαθητή, πόσους μαθητές έχει; Πόσες καραμέλες θα περισσέψουν;

Απάντηση
Δεδομένα: Ο κ. Γιάννης έχει 57 καραμέλες.
Κάθε μαθητής θα πάρει 7 καραμέλες.

57 7
Ζητούμενα: Πόσους μαθητές έχει; – 56 8
1
Πόσες καραμέλες θα περισσέψουν;
Λύση:
57 : 7 = 8 + 1
Απάντηση: Ο κ. Γιάννης έχει 8 μαθητές. Αν δώσει στον καθένα 7 καραμέλες, θα περισσέψει

1.
7. Στην πόλη μας έγινε ένας διαγωνισμός ζωγραφικής. Στους συμμετέχοντες με τους
καλύτερους πίνακες ζωγραφικής, μοιράστηκαν ως έπαθλο 960€. Αν ο καθένας τους πήρε
160€, πόσοι πίνακες διακρίθηκαν;
Απάντηση
Δεδομένα: Μοιράστηκαν 960€.
Κάθε πίνακας που διακρίθηκε πήρε 160€.
Ζητούμενα: Πόσοι πίνακες διακρίηθηκαν; 3360 12

– 24 280
Λύση: 96
– 96
960 : 160 = 6 0
Απάντηση: Διακρίθηκαν 6 πίνακες ζωγραφικής

8. Η Μαρία δίνει στον ιδιοκτήτη του σπιτιού της 3.360€ τον χρόνο για το ενοίκιο. Πόσα
χρήματα πληρώνει κάθε μήνα;
Απάντηση
Δεδομένα: Κάθε χρόνο (12 μήνες) η Μαρία δίνει 3.360€.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα πληρώνει τον 1 μήνα;
Λύση: 3.360:12=280€.
Απάντηση: Η Μαρία πληρώνει 280€ τον μήνα.
9. Ο Γιάννης θέλει να αγοράσει ένα ποδήλατο, που κοστίζει 1.140€. Έχει ήδη μαζέψει 250€
και ο πατέρας του τού πρόσφερε 240€ ακόμα. Αν αποταμιεύει 130€ το μήνα, σε πόσους
μήνες θα καταφέρει να αγοράσει το ποδήλατο;
Απάντηση
Δεδομένα: Το ποδήλατο κοστίζει 1.140€
Έχει ήδη 250€.
Ο πατέρας του τού έδωσε άλλα 240€.
Αποταμιεύει κάθε μήνα 130€.
Ζητούμενα: Σε πόσους μήνες θα αγοράσει το ποδήλατο;
Λύση:
250+240= 490€ έχει αποταμιεύσει.
1.140-490=650€ χρειάζεται ακόμα.
650:130=5 μήνες θα χρειαστεί για να μαζέψει τα χρήματα.
Απάντηση: Ο Γιάννης θα καταφέρει να αγοράσει το ποδήλατο σε 5 μήνες.

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να κάνετε τις πράξεις.
3.142 + 24.854 = _________ 125.154 + _________ = 214.551
145.574 + 789.124 = _________ 78.125 + _________ = 120.456
452.512 + 4.454 = _________ 569.142 + _________ = 1.000.000
36.511 – 32.142 = _________ 752.452 – _________ = 214.236
5.145 – 1.253 = _________ _________ – 15.142 = 945
10.000 – 1.123 = _________ 21.458 – _________ = 1.458
2. Να βρείτε τα γινόμενα, αναλύοντας τους παράγοντες.
54 x 56 = __________________________________________________________
78 x 19 = __________________________________________________________
65 x 32 = __________________________________________________________
47 x 64 = __________________________________________________________

3. Να κάνετε τις διαιρέσεις.
960 : 15 = 1.664 : 13 =
768 : 96 = 448 : 32 =
4. Η Άννα πρόσθεσε δύο αριθμούς και βρήκε άθροισμα 94. Ο πρώτος προσθετέος είναι
πολλαπλάσιο του 7 και ο δεύτερος προσθετέος είναι πολλαπλάσιο του 9. Και οι δύο είναι
περιττοί αριθμοί. Μπορείτε να βρείτε τους δύο προσθετέους;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

5. Να βρείτε όλους τους διψήφιους αριθμούς που είναι κοινά πολλαπλάσια του 2 και του
3.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να βρείτε το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 10, 20, 70.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ένας ανθοπώλης χρησιμοποίησε 49 τριαντάφυλλα, 42 μαργαρίτες και 35 κρίνους για να

φτιάξει ανθοδέσμες. Πόσες ανθοδέσμες μπορεί να φτιάξει αν βάλει τον ίδιο αριθμό
λουλουδιών σε καθεμία; Πόσα τριαντάφυλλα, πόσες μαργαρίτες και πόσους κρίνους θα
βάλει σε κάθε ανθοδέσμη;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Η Μαρίνα πρόσθεσε δύο αριθμούς και βρήκε άθροισμα 3.124. Οι αριθμοί που
πρόσθεσε ήταν και οι δύο τετραψήφιοι, άρτιοι και είχαν ίδια ψηφία στις Μονάδες, τις
Δεκάδες και τις Εκατοντάδες. Μπορείτε να βρείτε τους δύο προσθετέους;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Η Μαρία έχει στον κουμπαρά της 3 χαρτονομίσματα των 50€ και 5 χαρτονομίσματα των
20€. Αγόρασε 6 βιβλία, καθένα από τα οποία κόστιζε 22€. Πόσα χρήματα της έμειναν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


Απάντηση
3.142 + 24.854 = 27.996 125.154 + 89.397 = 214.551
145.574 + 789.124 = 934.698 78.125 + 42.331 = 120.456
452.512 + 4.454 = 465.966 569.142 + 430.858 = 1.000.000
36.511 - 32.142 = 4.369 752.452 - 538.216 = 214.236
5.145 - 1.253 = 3.892 16.087 - 15.142 = 945
10.000 - 1.123 = 8.877 21.458 - 20.000 = 1.458
2. Να βρείτε τα γινόμενα, αναλύοντας τους παράγοντες.
Απάντηση
54 x 56 = (50+4)x(50+6)=(50x50)+(50x6)+(4x50)+(4x6)=2.500+300+200+24=3.024
78 x 19 = (70+8)x(10+9)=(70x10)+(70x9)+(8x10)+(8x9)=700+630+80+72=1.482
65 x 32 = (60+5)x(30+2)=(60x30)+(60x2)+(5x30)+(5x2)=1.800+120+150+10=2.080
47 x 64 =(40+7)x(60+4)=(40x60)+(40x4)+(7x60)+(7x4)=2.400+160+420+28=3.008

960 : 15 = 1.664 : 13 =
768 : 96 = 448 : 32 =
4. Η Άννα πρόσθεσε δύο αριθμούς και βρήκε άθροισμα 94. Ο πρώτος προσθετέος είναι
πολλαπλάσιο του 7 και ο δεύτερος προσθετέος είναι πολλαπλάσιο του 9. Και οι δύο είναι
περιττοί αριθμοί. Μπορείτε να βρείτε τους δύο προσθετέους;
Απάντηση
1) Βρίσκω όλα τα πολλαπλάσια του 7 και του 9 που είναι περιττοί αριθμοί και μικρότεροι
από το 94:
Πολλαπλάσια του 7: 7, 21, 35, 49, 63, 77, 91.
Πολλαπλάσια του 9: 9, 27, 45, 63, 81.
2) Ψάχνω ποια ζευγάρια δίνουν άθροισμα 94. Ένας εύκολος τρόπος να το βρω είναι να
αφαιρέσω κάθε πολλαπλάσιο του 7 από το 94:
94 – 91 = 3 94 – 49 = 45

94 – 77 = 17 94 – 35 = 56
94 – 63 = 31 94 – 21 = 73
94 – 7 = 87
3) Από τους παραπάνω αριθμούς, πολλαπλάσιο του 9 είναι μόνο το 45.
Επομένως, οι δύο προσθετέοι είναι: 49 + 45 = 94
5. Να βρείτε όλους τους διψήφιους αριθμούς που είναι κοινά πολλαπλάσια του 2 και του
3.
Απάντηση
12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, 66, 72, 78, 84, 90, 96.
6. Να βρείτε το Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο των αριθμών 10, 20, 70.
Απάντηση
Πολλαπλάσια του 10: 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 110, 120, 130, 140, 150, 160...
Πολλαπλάσια του 20: 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140, 160, 180, 200...
Πολλαπλάσια του 70: 70, 140, 210, 280, 350, 420, 490...
ΕΚΠ (10,20,70) = 140
7. Ένας ανθοπώλης χρησιμοποίησε 49 τριανταφυλλα, 42 μαργαρίτες και 35 κρίνους για να

φτιάξει ανθοδέσμες. Πόσες ανθοδέσμες μπορεί να φτιάξει αν βάλει τον ίδιο αριθμό
λουλουδιών σε καθεμία; Πόσα τριαντάφυλλα, πόσες μαργαρίτες και πόσους κρίνους θα
βάλει σε κάθε ανθοδέσμη;

Απάντηση
Δεδομένα: 49 τριαντάφυλλα Ζητούμενα: Πόσες ανθοδέσμες θα φτιάξει;

42 μαργαρίτες Πόσα λουλούδια από κάθε
35 κρίνοι είδος θα βάλει σε καθεμία;
Λύση:
Διαιρέτες του 49: 1, 7, 49.
Διαιρέτες του 42: 1, 2,3, 6, 7, 14, 21, 42.
Διαιρέτες του 35: 1, 5, 7, 35.
Κοινός διαιρέτης των αριθμών 49, 42 και 35 είναι το 7. Επομένως, ο ανθοπώλης θα φτιάξει
7 ανθοδέσμες.
49 : 7 = 7 τριαντάφυλλα
42 : 7 = 6 μαργαρίτες
35 : 7 = 5 κρίνους
Απάντηση: Ο ανθοπώλης μπορεί να φτιάξει 7 ανθοδέσμες. Σε κάθε ανθοδέσμη θα βάλει 7

τριαντάφυλλα, 6 μαργαρίτες και 5 κρίνους.
8. Η Μαρίνα πρόσθεσε δύο αριθμούς και βρήκε άθροισμα 3.124. Οι αριθμοί που
πρόσθεσε ήταν και οι δύο τετραψήφιοι, άρτιοι και είχαν ίδια ψηφία στις Μονάδες, τις
Δεκάδες και τις Εκατοντάδες. Μπορείτε να βρείτε τους δύο προσθετέους;
Απάντηση
1) _. _ _ _ + _. _ _ _ = 3.124 (είναι τετραψήφιοι και έχουν άθροισμα 3.124).

2) _. _ _ 2 + _. _ _ 2 = 3.124 (είναι άρτιοι. Αφού το τελευταίο ψηφίο του αθροίσματός τους

είναι 4, και έχουν ίδιο ψηφίο στις Μ, τότε το τελευταίο ψηφίο και των δύο θα είναι το
2).
3) _.062 + _. 062=3.124 (Τα ψηφία των Δ και των Ε είναι ίδια. Αφού οι Δ του αθροίσματος
είναι 2 και οι Ε είναι 1, τότε στις Δ θα έχουν το 6, και στις Ε το 0).
4) 2.062+1.062=3.124 (Τα ψηφία των Χ δεν είναι ίδια. Αφού το ψηφίο των Χ του
αθροίσματος είναι 3, τότε οι Χ στον ένα προσθετέο είναι 1 και στον άλλο 2).
9. Η Μαρία έχει στον κουμπαρά της 3 χαρτονισμόσματα των 50€ και 5 χαρτονομίσματα
των 20€. Αγόρασε 6 βιβλία, καθένα από τα οποία κόστιζε 22€. Πόσα χρήματα της έμειναν;
Απάντηση
Δεδομένα: Έχει 3 χαρτονομίσματα των 50 € και 5 χαρτονομίσματα των 20€.
Αγόρασε 6 βιβλία, που το καθένα κόστιζε 22€.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα της έμειναν;
Λύση: 3 x 50 = 150€
5 x 20 = 100€
100 + 150 = 250€ έχει στον κουμπαρά της
22 x 6 = 132€ κόστισαν όλα τα βιβλία.
250 – 132 = 118€ της έμειναν
Απάντηση: Της έμειναν 118€.

Ενότητα 3
120 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 13ο: Οι κλασματικοί αριθμοί
Οι κλασματικοί αριθμοί
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να ονομάσετε τα μέρη του κλάσματος.
2. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Τι εκφράζει το κλάσμα;
___________________________________________________________________________
Τι μας δείχνει ο αριθμητής του κλάσματος;
___________________________________________________________________________
Τι μας δείχνει ο παρονομαστής του κλάσματος;
___________________________________________________________________________

Πότε το κλάσμα είναι ίσο με τη μονάδα;
___________________________________________________________________________
3. Ο Στέλιος υποστηρίζει ότι το κλάσμα 2/4 είναι μικρότερο από τη μονάδα. Έχει δίκιο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Η Ελένη έχει 12 αυτοκόλλητα. Έδωσε το ½ στην αδερφή της. Πόσα αυτοκόλλητα της
έμειναν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Ποιο μέρος στο σύνολο των σχημάτων είναι τετράγωνα;
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________

6. Να γράψετε τον αριθμητή στα παρακάτω κλάσματα, σύμφωνα με το χρωματισμένο

μέρος των σχημάτων.
2 4
4 4
8 4
7. Να χρωματίσετε το μέρος των σχημάτων που ζητείται κάθε φορά.
1 1
4 2
2 5
3 8

8. Στο παρακάτω πίνακα φαίνονται τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με το

αγαπημένο φαγητό των παιδιών ηλικίας 8 ετών. Μπορείτε να χρωματίσετε το κυκλικό
σχήμα με βάση τις προτιμήσεις τους; Να χρησιμοποιήσετε κόκκινο για το παστίτσιο, μπλε
για την πίτσα και κίτρινο για τα μακαρόνια με κιμά.
Φαγητό Κλάσμα
Παστίτσιο 1/2
Πίτσα 2/8
Μακαρόνια με κιμά 1/4
9. Να συμπληρώσετε τα κλασματα, ώστε να είναι ίσα με τη μονάδα. Ύστερα να αποδώσετε

με σχήμα κάθε κλάσμα.
2 4 9
8 6 12

Οι κλασματικοί αριθμοί
1. Να ονομάσετε τα μέρη του κλάσματος.
Απάντηση
αριθμητής
κλασματική γραμμή
παρονομαστής
2. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Απάντηση
Τι εκφράζει το κλάσμα;
Ένα κλάσμα μπορεί να εκφράζει μια ποσότητα από κάτι ολόκληρο, το μέρος ενός όλου.
Τι μας δείχνει ο αριθμητής του κλάσματος;

Ο παρονομαστής δείχνει σε πόσα ίσα μέρη χωρίζουμε το όλο.
Τι μας δείχνει ο παρονομαστής του κλάσματος;

Ο αριθμητής δείχνει πόσα από αυτά τα ίσα μέρη παίρνουμε.
Πότε το κλάσμα είναι ίσο με τη μονάδα;

Το κλάσμα είναι ίσο με τη μονάδα, όταν ο παρονομαστής είναι ίσος με τον αριθμητή.

3. Ο Στέλιος υποστηρίζει ότι το κλάσμα 2/4 είναι μικρότερο από τη μονάδα. Έχει δίκιο;
Απάντηση
Ναι, έχει δίκιο. Ο αριθμητής είναι μικρότερος από τον παρονομαστή. Επομένως, το κλάσμα
είναι μικρότερο από τη μονάδα. Μάλιστα, το 2 (αριθμητής) είναι το μισό του 4
(παρονομαστή), έτσι το κλάσμα εκφράζει το μισό του όλου (0,5).
𝟏
4. Η Ελένη έχει 12 αυτοκόλλητα. Έδωσε το στην αδερφή της. Πόσα αυτοκόλλητα της
𝟐
έμειναν;
Απάντηση
1
Το κλάσμα εκφράζει το μισό του όλου. Επομένως, η Ελένη έδωσε τα μισά της αυτοκόλλητα
2
στην αδερφή της, δηλαδή 6 και της έμειναν 12 – 6 = 6 αυτοκόλλητα.
5. Ποιο μέρος στο σύνολο των σχημάτων είναι τετράγωνα;
Απάντηση
Όλα τα σχήματα είναι 12 (3 τρίγωνα, 4 κύκλοι, 5 τετράγωνα).
Τα τετράγωνα είναι 5.
5
Επομένως:
12

6. Να γράψετε τον αριθμητή στα παρακάτω κλάσματα, σύμφωνα με το χρωματισμένο

μέρος των σχημάτων.
Απάντηση
7. Να χρωματίσετε το μέρος των σχημάτων που ζητείται κάθε φορά.
Απάντηση
1 1
4 2
2 5
3 8

8. Στο παρακάτω πίνακα φαίνονται τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με το

αγαπημένο φαγητό των παιδιών ηλικίας 8 ετών. Μπορείτε να χρωματίσετε το κυκλικό
σχήμα με βάση τις προτιμήσεις τους; Να χρησιμοποιήσετε κόκκινο για το παστίτσιο, μπλε
για την πίτσα και κίτρινο για τα μακαρόνια με κιμά.
Φαγητό Κλάσμα
Παστίτσιο 1/2
Πίτσα 2/8
Μακαρόνια με κιμά 1/4
9. Να συμπληρώσετε τα κλασματα, ώστε να είναι ίσα με τη μονάδα. Ύστερα να αποδώσετε

με σχήμα κάθε κλάσμα.
Απάντηση
2 6
2 6
4 9
4 9
8 12
8 12

128 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 14ο: Κλάσματα μεγαλύτερα της ακέραιης μονάδας
Κλάσματα μεγαλύτερα της ακέραιης μονάδας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συγκρίνετε τα κλάσματα με τη μονάδα.
𝟏𝟎 𝟐 𝟓
____ 1 ____ 1 ____ 1
𝟒 𝟖 𝟓
𝟕 𝟔
____ 1 ____ 1
𝟑 𝟗
2. Να μετατρέψετε τους μεικτούς αριθμούς σε κλάσματα.
𝟏
𝟑 = ___________________________
𝟒
𝟐
𝟓 = ___________________________
𝟑
𝟐
𝟏 = ___________________________
𝟓
𝟏
𝟔 = ___________________________
𝟖
𝟓
𝟕 = ___________________________
𝟏𝟎

3. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς.
𝟓
= _______________________________________
𝟒
𝟕
= _______________________________________
𝟑
𝟕
= _______________________________________
𝟐
𝟗
= _______________________________________
𝟓
𝟏𝟓
= _______________________________________
𝟖
4. Για μια κατασκευή που ήθελε να φτιάξει, ο Αντρέας χώρισε ένα χαρτόνι σε 6 ίσα
κομμάτια και τα χρησιμοποίησε όλα. Από ένα ίδιο χαρτόνι έκοψε ακόμη δύο ίδια
κομμάτια. Ποιο κλάσμα εκφράζει την ποσότητα των κομματιών που χρησιμοποίησε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Η μητέρα έκοψε μια πίτα σε 7 ίσα κομμάτια και τη μοίρασε στα 3 παιδιά της. Για να
δώσει όμως ίσο αριθμό κομματιών χρειάστηκε να κόψει 2 ίδια κομμάτια ακόμα από μια
άλλη ίδια πίτα που είχε φτιάξει. Ποιο κλάσμα εκφράζει την ποσότητα των κομματιών που
έφαγε κάθε παιδί;
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να μετατρέψετε σε μεικτούς αριθμούς τα κλάσματα που βρήκατε στις ασκήσεις 4 και

5.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Να γράψετε το κλάσμα που εκφράζει τις εικόνες.

8. Να φτιάξετε σχήματα που να δείχνουν την ποσότητα που εκφράζει κάθε κλάσμα ή
μεικτός αριθμός.
𝟏 𝟓
𝟏
𝟑 𝟒
𝟔 𝟕
𝟐 𝟓
𝟐 𝟏 𝟒 𝟗
9. Να τοποθετήσετε τα παρακάτω κλάσματα , , , 𝛋𝛂𝛊 𝟔𝟑 στην αριθμογραμμή.
𝟐 𝟐 𝟐 𝟑

Κλάσματα μεγαλύτερα της ακέραιης μονάδας
Απάντηση
𝟏𝟎 𝟐 𝟓
> 1 < 1 = 1
𝟒 𝟖 𝟓
𝟕 𝟔
> 1 < 1
𝟑 𝟗
2. Να μετατρέψετε τους μεικτούς αριθμούς σε κλάσματα.
Απάντηση
𝟏 𝟑 ∙ 𝟒+𝟏 𝟏𝟑
𝟑 = =
𝟒 𝟒 𝟒
𝟐 𝟓 ∙ 𝟑+𝟐 𝟏𝟕
𝟓 = =
𝟑 𝟑 𝟑
𝟐 𝟏 ∙ 𝟓+𝟐 𝟕
𝟏 = =
𝟓 𝟓 𝟓
𝟏 𝟔 ∙ 𝟖+𝟏 𝟒𝟗
𝟔 = =
𝟖 𝟖 𝟖
𝟓 𝟕 ∙ 𝟏𝟎 + 𝟓 𝟕𝟓
𝟕 = =
𝟏𝟎 𝟏𝟎 𝟏𝟎

3. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς.
Απάντηση
𝟓 𝟒 𝟏 𝟏
= + =𝟏
𝟒 𝟒 𝟒 𝟒
𝟕 𝟑 𝟑 𝟏 𝟏
= + + =𝟐
𝟑 𝟑 𝟑 𝟑 𝟑
𝟕 𝟐 𝟐 𝟐 𝟏 𝟏
= + + + =𝟑
𝟐 𝟐 𝟐 𝟐 𝟐 𝟐
𝟗 𝟓 𝟒 𝟒
= + =𝟏
𝟓 𝟓 𝟓 𝟓
𝟏𝟓 𝟖 𝟕 𝟕
= + =𝟏
𝟖 𝟖 𝟖 𝟖
4. Για μια κατασκευή που ήθελε να φτιάξει, ο Αντρέας χώρισε ένα χαρτόνι σε 6 ίσα
κομμάτια και τα χρησιμοποίησε όλα. Από ένα ίδιο χαρτόνι έκοψε ακόμη δύο ίδια
κομμάτια. Ποιο κλάσμα εκφράζει την ποσότητα των κομματιών που χρησιμοποίησε;
Απάντηση
Ο Αντρέας χώρισε το χαρτόνι και τα χρησιμοποίησε όλα.
6
Επομένως, χρησιμοποίησε τα του χαρτονιού.
6
Στη συνέχεια, έκοψε 2 ίδια κομμάτια από άλλο χαρτόνι.
2
Επομένως, χρησιμοποίησε τα του χαρτονιού.
6
6 2 8
+ =
6 6 6
8
Ο Αντρέας χρησιμοποίησε του χαρτονιού.
6

5. Η μητέρα έκοψε μια πίτα σε 7 ίσα κομμάτια και τη μοίρασε στα 3 παιδιά της. Για να
δώσει όμως ίσο αριθμό κομματιών χρειάστηκε να κόψει 2 ίδια κομμάτια ακόμα από μια
άλλη ίδια πίτα που είχε φτιάξει. Ποιο κλάσμα εκφράζει την ποσότητα των κομματιών που
έφαγε κάθε παιδί;
Απάντηση
Η μητέρα έκοψε και μοίρασε 7 κομμάτια από την πίτα.
7
Επομένως, έκοψε και μοίρασε τα της πίτας.
7
Στη συνέχεια, έκοψε ακόμη 2 ίδια κομμάτια από την άλλη πίτα.
2
Επομένως, έκοψε ακόμη της πίτας.
7
7 2 9
+ =
7 7 7
9
Η μητέρα έκοψε και μοίρασε τα της πίτας.
7
6. Να μετατρέψετε σε μεικτούς αριθμούς τα κλάσματα που βρήκατε στις ασκήσεις 4 και

5.
Απάντηση
8 6 2 2 9 7 2 2
• = + =1 • = + =1
6 6 6 6 7 7 7 7
7. Να γράψετε το κλάσμα που εκφράζει τις εικόνες.
Απάντηση
𝟔
𝟒

𝟗
𝟕
𝟔
𝟒
8. Να φτιάξετε σχήματα που να δείχνουν την ποσότητα που εκφράζει κάθε κλάσμα ή
μεικτός αριθμός.
Απάντηση
𝟏 𝟓
𝟏
𝟑 𝟒
𝟔 𝟕
𝟐 𝟓
𝟐 𝟏 𝟒 𝟗 𝟔
9. Να τοποθετήσετε τα παρακάτω κλάσματα , , ,
𝟐 𝟐 𝟐 𝟑
𝛋𝛂𝛊
𝟑
στην αριθμογραμμή.

136 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 15ο: Το κλάσμα ως πηλίκο διαίρεσης
To κλάσμα ως πηλίκο διαίρεσης
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε τη διαίρεση που εκφράζει κάθε κλάσμα και να την λύσετε.
16 36 225
= _________ = _________ = _________
4 12 15
289 150
= _________ = _________
17 25
2. Να γράψετε με κλάσμα τις διαιρέσεις.
16:3= _________ 17:9= _________

25:3= _________ 19:7= _________
3. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς.
9 32 123
= _________ = _________ = _________
10 100 1000
17 56
= _________ = _________
6 10

4. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς σε κλάσματα με παρονομαστή το 10, το 100 ή το

1.000.
0,4 = _________ 0,03 = _________ 5,9 = _________ 123,1 = _________

0,719 = _________ 0,78 = _________ 59,8 = _________ 0,007 = _________
5.Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς κάνοντας διαίρεση.
21
_____________________________________________
9
17
_____________________________________________
6
28
_____________________________________________
5
67
_____________________________________________
4
125
_____________________________________________
41
7
6. Ο Χαράλαμπος υποστηρίζει ότι το κλάσμα εκφράζει το πηλίκο της διαίρεσης 8:7. Είναι
8
σωστή η σκέψη του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Η Μελίνα υποστηρίζει ότι για να μετατρέψει τον μεικτό αριθμό 5 ¼ σε κλάσμα αρκεί
να βάλει τον ακέραιο αριθμό ως αριθμητή του κλάσματος. Είναι σωστή η σκέψη της;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Τέσσερις φίλοι μοιράστηκαν 24 μπισκότα που υπήρχαν σε ένα κουτί. Τι μέρος από τα
μπισκότα έφαγε ο καθένας;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

To κλάσμα ως πηλίκο διαίρεσης
1. Να γράψετε τη διαίρεση που εκφράζει κάθε κλάσμα και να την λύσετε.
Απάντηση
16 36 225
= 16: 4 = 4 = 36: 12 = 3 = 225: 15 = 15
4 12 15
289 150
= 289: 17 = 17 = 150: 25 = 6
17 25
2. Να γράψετε με κλάσμα τις διαιρέσεις.
Απάντηση
16 17
16 : 3 = 17 : 9 =
3 9
25 19
25 : 3 = 19 : 7 =
3 7
Απάντηση
9 32 123
= 0,9 = 0,32 = 0,123
10 100 1000
17 56
= 2,83 = 5,6
6 10

4. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς σε κλάσματα με παρονομαστή το 10, το 100 ή το

1.000.
Απάντηση
4 3 59 1231
0,4 = 0,03 = 5,9 = 123,1 =
10 100 10 10
719 16 598 7
0,719 = 0,78= 59,8= 0,007=
1000 100 10 1000
5.Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς κάνοντας διαίρεση.
Απάντηση
21 3
21: 9 = 2 και υπόλοιπο 3 → 9 x 2 + 3 = 2
9 9
17 5
17: 6 = 2 και υπόλοιπο 5 → 6 x 2 + 5 = 2
6 6
28 3
28: 5 = 5 και υπόλοιπο 3 → 5 x 5 + 3 = 5
5 5
67 3
67: 4 = 16 και υπόλοιπο 3 → 4 x 16 + 3 = 16
4 4
125 2
125: 41 = 3 και υπόλοιπο 2 → 41 x 3 + 2 = 3
41 41
7
6. Ο Χαράλαμπος υποστηρίζει ότι το κλάσμα εκφράζει το πηλίκο της διαίρεσης 8:7. Είναι
8
σωστή η σκέψη του;
Απάντηση
Όχι, δεν είναι σωστή. Όταν μετατρέπουμε ένα κλάσμα σε διαίρεση, πρέπει να βάλουμε τον
αριθμητή στη θέση του Διαιρετέου και τον παρονομαστή στη θέση του διαιρέτη.

7. Η Μελίνα υποστηρίζει ότι για να μετατρέψει τον μεικτό αριθμό 5 ¼ σε κλάσμα αρκεί
να βάλει τον ακέραιο αριθμό ως αριθμητή του κλάσματος. Είναι σωστή η σκέψη της;
Απάντηση
Όχι, δεν είναι σωστή. Για να μετατρέψουμε έναν μεικτό αριθμό σε κλάσμα,
πολλαπλασιάζουμε το ακέραιο μέρος με τον παρονομαστή και προσθέτουμε τον αριθμητή.
21
5 x 4 + 1 = 21. Τοποθετώ τον αριθμό που βρίσκω στη θέση του αριθμητή:
4
8. Τέσσερις φίλοι μοιράστηκαν 24 μπισκότα που υπήρχαν σε ένα κουτί. Τι μέρος από τα
μπισκότα έφαγε ο καθένας;
Απάντηση
Χωρίζουμε τα 24 μπισκότα σε 4 ίσα μέρη.
24
24 : 4 = =6
4
24
Κάθε παιδί πήρε τα των μπισκότων ή αλλιώς 6 μπισκότα.
4

142 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 16ο: Ισοδυναμία κλασμάτων – Απλοποίηση κλασμάτων
Ισοδυναμία κλασμάτων – Απλοποίηση κλασμάτων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
𝟑 𝟓 𝟔
____ 1 ____ 1 ____ 1
𝟒 𝟓 𝟐
𝟏𝟑 𝟐 𝟕
____ 1 ____ 1 ____ 1
𝟏𝟑 𝟐 𝟒
2. Να φτιάξετε ισοδύναμα κλάσματα χρησιμοποιώντας μεγαλύτερους όρους.
𝟐 𝟏𝟎 𝟑
= _________ = _________ = _________
𝟑 𝟐𝟎 𝟑
𝟒 𝟏𝟓 𝟒
= _________ = _________ = _________
𝟕 𝟓 𝟑
3. Να φτιάξετε ισοδύναμα κλάσματα χρησιμοποιώντας μικρότερους όρους.
𝟏𝟔 𝟑𝟎 𝟒
= _________ = _________ = _________
𝟖 𝟏𝟎 𝟒
𝟏𝟓 𝟐𝟖 𝟗
= _________ = _________ = _________
𝟑𝟎 𝟏𝟐 𝟐𝟏

𝟏𝟐
4. Να κυκλώσετε τα κλάσματα που είναι ισοδύναμα με το κλάσμα .
𝟑𝟔
1 4 36 15 24 5 4
2 9 72 37 48 4 13
5. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα που κυκλώσατε στην αριθμογραμμή.
6. Να χωρίσετε στα σχήματα, ώστε να δημιουργηθούν κλάσματα ισοδύναμα με το αρχικό.
𝟏 __
=
𝟐 𝟑 __
=
𝟒
𝟏 __
=
𝟒
1 __
=
8
𝟐 __
=
𝟔
7. Να απλοποιήσετε τα κλάσματα ώστε να γίνουν ανάγωγα.
𝟑 𝟐 𝟑𝟔
= _________ = _________ = _________
𝟏𝟖 𝟏𝟐 𝟔𝟖
𝟑 𝟏𝟒 𝟓𝟎
= _________ = _________ = _________
𝟗 𝟑𝟔 𝟏𝟎𝟎

8. Να συμπληρώσετε ό, τι λείπει, ώστε να ισχύουν οι ισότητες.
2 7 28 32 4
= = =
10 50 9 16
9 3 17 52 26
= = =
3 20 40 30
9. Να κυκλωσετε τα ανάγωγα κλάσματα.
13 3 2 11 53 7
21 9 4 3 20 50

Ισοδυναμία κλασμάτων – Απλοποίηση κλασμάτων
Απάντηση
𝟑 𝟓 𝟔
< 1 = 1 > 1
𝟒 𝟓 𝟐
𝟏𝟑 𝟐 𝟕
= 1 = 1 > 1
𝟏𝟑 𝟐 𝟒
2. Να φτιάξετε ισοδύναμα κλάσματα χρησιμοποιώντας μεγαλύτερους όρους.
Απάντηση
𝟐 12 𝟏𝟎 20 𝟑 12
= = =
𝟑 18 𝟐𝟎 40 𝟑 12
𝟒 20 𝟏𝟓 30 𝟒 24
= = =
𝟕 35 𝟓 10 𝟑 30
3. Να φτιάξετε ισοδύναμα κλάσματα χρησιμοποιώντας μικρότερους όρους.
Απάντηση
𝟏𝟔 4 𝟑𝟎 6 𝟒 2
= = =
𝟖 2 𝟏𝟎 2 𝟒 2
𝟏𝟓 3 𝟐𝟖 14 𝟗 3
= = =
𝟑𝟎 6 𝟏𝟐 6 𝟐𝟏 7

𝟏𝟐
4. Να κυκλώσετε τα κλάσματα που είναι ισοδύναμα με το κλάσμα .
𝟑𝟔
Απάντηση
1 4 36 15 24 5 4
2 9 72 37 48 4 13
5. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα που κυκλώσατε στην αριθμογραμμή.
Απάντηση
6. Να χωρίσετε στα σχήματα, ώστε να δημιουργηθούν κλάσματα ισοδύναμα με το αρχικό.
Απάντηση
𝟏 𝟐
= 𝟑 𝟔
𝟐 𝟒 =
𝟒 𝟖
𝟏 𝟐
=
𝟒 𝟖
1 𝟐
=
𝟐 𝟒 8 𝟏𝟔
=
𝟔 𝟏𝟐

7. Να απλοποιήσετε τα κλάσματα ώστε να γίνουν ανάγωγα.
Απάντηση
𝟑 1 𝟐 1 𝟑𝟔 9
= = =
𝟏𝟖 6 𝟏𝟐 6 𝟔𝟖 17
𝟑 1 𝟏𝟒 7 𝟓𝟎 1
= = =
𝟗 3 𝟑𝟔 18 𝟏𝟎𝟎 2
8. Να συμπληρώσετε ό, τι λείπει, ώστε να ισχύουν οι ισότητες.
Απάντηση
2 10 7 28 32 4
= = =
10 50 9 36 16 2
9 3 17 34 52 26
= = =
3 1 20 40 30 15
9. Να κυκλώσετε τα ανάγωγα κλάσματα.
Απάντηση
13 3 2 11 53 7
21 9 4 3 20 50

148 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 17ο: Σύγκριση και διάταξη κλασμάτων
Σύγκριση και διάταξη κλασμάτων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συγκρίνετε τα κλάσματα.
16 16 6 4 7 7
____ ____ ____
10 7 10 10 19 6
45 30 14 6 14 12
____ ____ ____
12 15 4 4 4 8
14 1 8 1 3 5
____ ____ ____
15 100 16 2 5 3
13 5 20 12
____ ____
7 5 21 24
3. Να συγκρίνετε τα κλάσματα, με τη βοήθεια του ΕΚΠ.
14 21
• ___
12 14
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6 4
• ____
8 12
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
24 9
• ____
21 4
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4 6
• ___
15 90
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
23 7
• ___
24 8
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟗
4. Να γράψετε 5 κλάσματα που είναι μεγαλύτερα από το .
𝟗
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟗
5. Να γράψετε 5 κλάσματα που είναι μικρότερα από το .
𝟗
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

6. Να βάλετε τα κλάσματα σε σειρά ξεκινώντας από το μικρότερο.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα της άσκησης 6 στην αριθμογραμμή.
8. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα στον κατάλληλο πίνακα.
1 14 9 2 18 100 3 22
, , , , , , ,
20 6 10 47 17 51 7 40
Κλάσματα κοντά στο 0 Κλάσματα κοντά στο 0,5 Κλάσματα κοντά στο 1 Κλάσματα κοντά στο 2
𝟏𝟕
9. Η Χριστίνα πιστεύει ότι το κλάσμα βρίσκεται κοντά στον αριθμό 1. Είναι σωστή η
𝟏𝟖
άποψή της; Γιατί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Σύγκριση και διάταξη κλασμάτων
Απάντηση
16 16 6 4 7 7
< > <
10 7 10 10 19 6
45 30 14 6 14 12
> > >
12 15 4 4 4 8
Απάντηση
14 1 8 1 3 5
> = <
15 100 16 2 5 3
13 5 20 12
> >
7 5 21 24
3. Να συγκρίνετε τα κλάσματα, με τη βοήθεια του ΕΚΠ.
Απάντηση
14 21
• <
12 14
ΕΚΠ (12, 14) = 84
12: 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96…

14: 14, 28, 42, 56, 70, 84, 98, 112...
14 x 7 98 21 x 6 126
= =
12 x 7 84 14 x 6 84
98 126 14 21
< → <
84 84 12 14
6 4
• >
8 12
ΕΚΠ (8, 12)= 24
8: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80...
12: 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96…
6 x 3 18 4x2 8
= =
8 x 3 24 12 x 2 24
18 8 6 4
> → >
24 24 8 12
24 9
• <
21 4
ΕΚΠ (21, 4) = 84
21: 21, 42, 63, 84, 105, 126...
4: 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 72, 76, 80, 84, 88...
24 x 4 96 9 x 21 189
= =
21 x 4 84 4 x 21 84
96 189 24 9
< → <
84 84 21 4

4 6
• >
15 90
EKΠ (15, 90) = 90
15: 15, 30, 45, 60, 75, 90, 105, 120...
90: 90, 180 270, 360, 450...
4x6 24 6x1 6
= =
15 x 6 90 90 x 1 90
24 6 4 6
> → >
90 90 15 90
23 7
• >
24 8
ΕΚΠ (24, 8) = 24
24: 24, 48, 72, 96, 120, 144...
8: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72...
23 x 1 23 7 x 3 21
= =
24 x 1 24 8 x 3 24
23 21 23 7
> → >
24 24 23 8
𝟗
4. Να γράψετε 5 κλάσματα που είναι μεγαλύτερα από το .
𝟗
Απάντηση
9
To κλάσμα είναι ίσο με την μονάδα. Επομένως, πρέπει να βρω κλάσματα μεγαλύτερα από
9
τη μονάδα. Ένα κλάσμα είναι μεγαλύτερο από τη μονάδα, όταν ο αριθμητής είναι
μεγαλύτερος από τον παρονομαστή.

12 16 11 15 4
5 3 10 9 3
𝟗
5. Να γράψετε 5 κλάσματα που είναι μικρότερα από το .
𝟗
Απάντηση
9
To κλάσμα είναι ίσο με την μονάδα. Επομένως, πρέπει να βρω κλάσματα μικρότερα από
9
τη μονάδα. Ένα κλάσμα είναι μικρότερο από τη μονάδα, όταν ο αριθμητής είναι μικρότερος
από τον παρονομαστή.
4 5 1 3 2
5 14 19 9 3
Απάντηση
1 2 3 4 9 16 5 16
< < < < < < <
19 19 6 6 10 17 4 2
7. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα της άσκησης 6 στην αριθμογραμμή.
Απάντηση

8. Να τοποθετήσετε τα κλάσματα στον κατάλληλο πίνακα.
Απάντηση
1 14 9 2 18 100 3 22
, , , , , , ,
20 6 10 47 17 51 7 40
Κλάσματα κοντά στο 0 Κλάσματα κοντά στο 0,5 Κλάσματα κοντά στο 1 Κλάσματα κοντά στο 2
1 2 3 22 9 18 14 100
, , , ,
20 47 7 40 10 17 6 51
𝟏𝟕
9. Η Χριστίνα πιστεύει ότι το κλάσμα βρίσκεται κοντά στον αριθμό 1. Είναι σωστή η
𝟏𝟖
άποψή της; Γιατί;
Απάντηση
Η άποψη της Χριστίνας είναι σωστή. Τα κλάσματα, στα οποία ο αριθμητής είναι ίδιος με τον
18
παρονομαστή (π. χ. ) είναι ίσα με τη μονάδα. Επομένως, όταν ο αριθμητής είναι κοντά
18
17
στον παρονομαστή (όπως το ) τότε το κλάσμα είναι κοντά στη μονάδα.
18

157 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 18ο: Πρόσθεση και αφαίρεση κλασμάτων
Πρόσθεση και αφαίρεση κλασμάτων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε ομώνυμα.
________________________________________________________
________________________________________________________
3 4 ________________________________________________________
,
15 3 ________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
6 13 ________________________________________________________
,
14 7 ________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
5 7 ________________________________________________________
20 6 ________________________________________________________
________________________________________________________

________________________________________________________
________________________________________________________
21 8 ________________________________________________________
,
12 4 ________________________________________________________
________________________________________________________
4 7 16 12
+ = _________ + = _________
12 12 20 20
14 8 9 1
− = _________ − = _________
16 16 14 14
• 23 4
+ =
12 5
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 6 7
+ =
7 6
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

• 30 4
− =
32 16
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 6 7
− =
5 35
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
4. Να βρείτε τα αθροίσματα.
• 2 4
5 +1 =
5 3
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 1 5
4 +2 =
3 7
________________________________________________________

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 4 6
1 +2 =
8 14
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 4 2
7 +1 =
6 3
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
5. Να βρείτε τις διαφορές.
• 4
7
−1
8
=
10 14
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

• 2 1
2 −1 =
3 8
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 8 6
4 −2 =
9 12
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
• 1 4
6 −5 =
2 9
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
𝟐 𝟕 𝟗
6. Ο Γιάννης πρόσθεσε τα κλάσματα ως εξής: + = . Ποιο είναι το λάθος του;
𝟔 𝟖 𝟏𝟒
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟑 𝟏
7. Ο Χρήστος ισχυρίζεται ότι αν προσθέσουμε τα κλάσματα και θα βρούμε ως
𝟔 𝟐
άθροισμα ένα κλάσμα που θα είναι ίσο με το 1. Μπορείτε να εξηγήσετε πώς σκέφτηκε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

𝟐
8. Ο Σωκράτης πληρώνει κάθε μήνα τα του μισθού του για το ενοίκιο του σπιτιού του,
𝟓
𝟑
τα του μισθού του για να αγοράσει τρόφιμα και τα υπόλοιπα τα αποταμιεύει. Τι μέρος
𝟗
του μισθού του αποταμιεύει;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟒
9. Να βρείτε δύο ετερώνυμα κλάσματα που αν τα αφαιρέσουμε θα βρούμε διαφορά
𝟏𝟎
.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πρόσθεση και αφαίρεση κλασμάτων
1. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε ομώνυμα.
Απάντηση
3 4 ΕΚΠ (15, 3)=15

,
15 3
3: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30...
15: 15, 30, 45, 60, 75, 90...
3x1 3 4 x 5 20
= , =
15 x 1 15 3 x 5 15
6 13 ΕΚΠ (14, 7) = 14
,
14 7
14: 14, 28, 42, 56, 70, 84, 98, 112...
7: 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49, 56, 63, 70...
6x1 6 13 x 2 26
= , =
14 x 1 14 7x2 14
5 7 ΕΚΠ (20, 60)= 60

20 6
20: 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140...
6: 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, 66...
5x3 15 7 x 10 70
= , =
20 x 3 60 6 x 10 60
21 8 ΕΚΠ (12, 4) = 12
,
12 4
12: 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96...

4: 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64...
21 x 1 21 8 x 3 24
= , =
12 x 1 12 4 x 3 12
Απάντηση
4 7 11 16 12 28 7
+ = + = =
12 12 12 20 20 20 5
14 8 6 3 9 1 8 4
− = = − = =
16 16 16 8 14 14 14 7
Απάντηση
• 23 4
+ =
12 5
ΕΚΠ (12, 5) = 60
12: 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96...
5: 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75...
23 x 5 4 x 12 115 48 163
+ = + =
12 x 5 5 x 12 60 60 60
• 6 7
+ =
7 6
ΕΚΠ (7, 6) = 60
7: 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49, 56, 63, 70...
6: 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, 66...
6x6 7x7 36 49 85
+ = + =
7x6 6x7 42 42 42

• 30 4
− =
32 16
ΕΚΠ (32, 16) =32
32: 32, 64, 96, 128, 160, 192, 224...
16: 16, 32, 48, 64, 80, 96, 112, 128, 144, 160...
30 x 1 4 x2 30 8 22
− = − =
32 x 1 16 x 2 32 32 32
• 6 7
− =
5 35
ΕΚΠ (5, 35) =35
5: 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70...
35: 35, 70, 105, 140, 175, 210, 245...
6x7 7x1 42 7 35
− = − =
5x7 35 x 1 35 35 35
4. Να βρείτε τα αθροίσματα.
Απάντηση
• 2 4
5 +1 =
5 3
Προσθέτουμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 5+1=6
Και έπειτα τα κλάσματα:
2x3 4x5 6 20 26
+ = + =
5 x 3 3 x 5 15 15 15
7
Μετατρέπουμε το κλάσμα που βρήκαμε σε μεικτό αριθμό → 1
15
• 1 5
4 +2 =
3 7
Προσθέτουμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 4+2=6


1x7 5x3 7 15 22
+ = + =
3 x 7 7 x 3 21 21 21
1
21
• 4 6
1 +2 =
8 14
Προσθέτουμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 1 + 2 = 3
4 x 7 46 x 4 28 184 212
+ = + =
8 x 7 14 x 4 56 56 56
44
56
• 4 2
7 +1 =
6 3
Προσθέτουμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 7 + 1 = 8
4x1 2x2 4 4 8
+ = + =
6x1 3x2 6 6 6
2
6
5. Να βρείτε τις διαφορές.
Απάντηση
• 4
7
−1
8
=
10 14
Αφαιρούμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 4–1=3
7x7 8x5 49 40 9
− = − =
10 x 7 14 x 5 70 70 70

• 2 1
2 −1 =
3 8
Αφαιρούμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 2–1=1
2 x 8 1 x 3 16 3 13
− = − =
3 x 8 8 x 3 24 24 24
• 8 6
4 −2 =
9 12
Αφαιρούμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 4 – 2 = 1
8x4 6x3 32 18 14
− = − =
9 x 4 12 x 3 36 36 36
• 1 4
6 −5 =
2 9
Αφαιρούμε πρώτα τις ακέραιες μονάδες: 6 – 5 = 1
1x9 4x2 9 8 1
− = − =
2 x 9 9 x 2 18 18 18
𝟐 𝟕 𝟗
6. Ο Γιάννης πρόσθεσε τα κλάσματα ως εξής: + = . Ποιο είναι το λάθος του;
𝟔 𝟖 𝟏𝟒
Απάντηση
Ο Γιάννης δεν έκανε τα κλάσματα ομώνυμα. Για να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε

ετερώνυμα κλάσματα πρέπει πρώτα να τα κάνουμε ομώνυμα:
2x4 7x3 8 21 29
+ = + =
6x4 8x3 24 24 24
𝟑 𝟏
7. Ο Χρήστος ισχυρίζεται ότι αν προσθέσουμε τα κλάσματα και θα βρούμε ως
𝟔 𝟐

άθροισμα ένα κλάσμα που θα είναι ίσο με το 1. Μπορείτε να εξηγήσετε πώς σκέφτηκε;
Απάντηση
3 1
Ο Γιάννης σκέφτηκε ότι τα κλάσματα και εκφράζουν το μισό μιας ποσότητας. Επομένως,
6 2
αν τα προσθέσουμε θα βρούμε 1.
𝟐
8. Ο Σωκράτης πληρώνει κάθε μήνα τα του μισθού του για το ενοίκιο του σπιτιού του,
𝟓
𝟑
τα του μισθού του για να αγοράσει τρόφιμα και τα υπόλοιπα τα αποταμιεύει. Τι μέρος
𝟗
του μισθού του αποταμιεύει;
Απάντηση
Ο Σωκράτης πληρώνει για το ενοίκιο και τα τρόφιμα:
2 3 2 x 9 3 x 5 18 15 33
+ = + = + =
5 9 5 x 9 9 x 5 45 45 45
Αποταμιεύει: 45 33 12
− =
45 45 45
Aπλοποιώντας το κλάσμα: 12 ∶ 3 4
=
45 ∶ 3 15
4
O Σωκράτης αποταμιεύει τα του μισθού του.
15
𝟒
9. Να βρείτε δύο ετερώνυμα κλάσματα που αν τα αφαιρέσουμε θα βρούμε διαφορά
𝟏𝟎
.
Απάντηση
Οι παρονομαστές των δύο κλασμάτων πρέπει να έχουν ως ΕΚΠ τον αριθμό 10. Ύστερα, με
4 8 4x5 8x2 20 16 4
δοκιμές βρίσκω τους αριθμητές που ταιριάζουν: - = - = - =
2 5 2x5 5x2 10 10 10

169 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 19ο: Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί
Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να χρωματίσετε τα τετράγωνα που αποδίδουν τα γινόμενα.
Με σχήμα Με ψηφία Με σχήμα Με ψηφία
1 1 1 6
x x
4 2 3 8
1 1 1 6
x x
4 4 2 12

2. Να υπολογίσετε τα γινόμενα και να απλοποιήσετε τα κλάσματα που προκύπτουν.

Έπειτα να γράψετε τους αντίστροφους αριθμούς των κλασμάτων που θα βρείτε.
3 4
∙ = _____________ αντίστροφος : _________
4 2
10 3
∙ = _____________ αντίστροφος : _________
5 7
6 3
∙ = _____________ αντίστροφος : _________
9 2
9 4
∙ = _____________ αντίστροφος : _________
10 8
16 1
∙ = _____________ αντίστροφος : _________
12 2
3. Να υπολογίσε τε τα γινόμενα κάνοντας πρώτα απλοποίηση.
1
3 ∙ =
9
8
∙ 15 =
10
4
∙ 49 =
7
6
∙ 4=
20

3
∙ 40 =
8
4. Να κυκλώσετε τους παράγοντες που το γινόμενό τους είναι μικρότερο από τη μονάδα.
5 3 3 9 30 6 1 9
∙ ∙ ∙ ∙
3 5 6 4 10 7 4 17
1 4 1 16 2 32 7 1
∙ ∙ ∙ ∙
2 3 2 8 4 8 10 3
𝟐
5. Η Άννα υποστηρίζει πως όταν πολλαπλασιάζουμε ένα κλάσμα με το κλασμα ,
𝟒
βρίσκουμε το μισό του κλάσματος αυτού. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε την άποψή της με
ένα παράδειγμα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Η μητέρα της Ελένης έκοψε μια σοκολάτα σε 4 κομμάτια και έδωσε από ένα κομμάτι
στα τέσσερα παιδιά της. Η Ελένη έκοψε το κομμάτι της στη μέση και έδωσε το μισό
κομμάτι στη φίλη της. Τι μέρος της σοκολάτας πήρε η Ελένη στην αρχή; Τι μέρος της

σοκολάτας έδωσε στη φίλη της;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟑
7. Ένας αθλητής μαραθωνίου διήνυσε τα της διαδρομής σε μία ώρα. Τι μέρος της
𝟓
𝟒
διαδρομής θα έχει διανύσει σε ώρας;
𝟖
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟒
8. Η Έλλη διάβασε σε μία ώρα τα ενός βιβλίου. Τι μέρος του βιβλίου θα έχει διαβάσει
𝟏𝟐
𝟔
σε της ώρας;
𝟏𝟎
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟒 𝟏
9. Ένα κιλό κουλουράκια κοστίζει 4 €. Πόσα ευρώ κοστίζει το του κιλού;
𝟕 𝟐
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα
1. Να χρωματίσετε τα τετράγωνα που αποδίδουν τα γινόμενα.
Απάντηση
Με σχήμα Με ψηφία Με σχήμα Με ψηφία
1 1 1 6
x x
4 2 3 8
1 1 1 6
x x
4 4 2 12
2. Να υπολογίσετε τα γινόμενα και να απλοποιήσετε τα κλάσματα που προκύπτουν.

Έπειτα να γράψετε τους αντίστροφους αριθμούς των κλασμάτων που θα βρείτε.
Απάντηση

3 4 12: 4 3 2
∙ = = αντίστροφος :
4 2 8: 4 2 3
10 3 30: 5 6 7
5 7 35: 5 7 6
6 3 18
∙ = =1
9 2 18
9 4 36: 4 9 20
10 8 80: 4 20 9
16 1 16: 8 2 3
12 2 24: 8 3 2
3. Να υπολογίσε τε τα γινόμενα κάνοντας πρώτα απλοποίηση.
Απάντηση
1
1 1x1 1
3x = =
9 3 3
3
8 8 𝑥 3 24
x 15 = = = 12
10 3
2 2
2
4 4 𝑥 7 28
x 49 = = = 28
7 7
1 1
1
6 6𝑥1 6 1
x4= = =1
20 5 5 5
1
5

3 3 𝑥 5 15
x 40 = = = 15
8 5
1 1
1
4. Να κυκλώσετε τους παράγοντες που το γινόμενό τους είναι μικρότερο από τη μονάδα.
Απάντηση
5 3 3 9 30 6 1 9
∙ ∙ ∙ ∙
3 5 6 4 10 7 4 17
1 4 1 16 2 32 7 1
∙ ∙ ∙ ∙
2 3 2 8 4 8 10 3
𝟐
5. Η Άννα υποστηρίζει πως όταν πολλαπλασιάζουμε ένα κλάσμα με το κλασμα ,
𝟒
βρίσκουμε το μισό του κλάσματος αυτού. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε την άποψή της με
ένα παράδειγμα;
Απάντηση
2
Η Άννα έχει δίκιο, καθώς το κλάσμα εκφράζει το μισό του όλου.
4
6 2 12
Παράδειγμα: ∙ =
3 4 12
6
=6:3=2
3
12
=12 : 12 = 1
12

Το 1 είναι το μισό του 2.
6. Η μητέρα της Ελένης έκοψε μια σοκολάτα σε 4 κομμάτια και έδωσε από ένα κομμάτι
στα τέσσερα παιδιά της. Η Ελένη έκοψε το κομμάτι της στη μέση και έδωσε το μισό
κομμάτι στη φίλη της. Τι μέρος της σοκολάτας πήρε η Ελένη στην αρχή; Τι μέρος της
σοκολάτας έδωσε στη φίλη της;
Απάντηση
1
Η Ελένη πήρε από τη μητέρα της το της σοκολάτας.
4
1 1 1
Έδωσε στη φίλη της το
2
της σοκολάτας που πήρε. Δηλαδή, το του
2
:
4
1 1 1
∙ =
2 4 8
1
Απάντηση: Η Ελένη έδωσε στη φίλη της το της σοκολάτας.
8
𝟑
7. Ένας αθλητής μαραθωνίου διήνυσε τα της διαδρομής σε μία ώρα. Τι μέρος της
𝟓
𝟒
διαδρομής θα έχει διανύσει σε ώρας;
𝟖
Απάντηση
3 4 12: 4 3
∙ = =
5 8 40: 4 10
Απάντηση: Θα έχει διανύσει της απόστασης.
𝟒
8. Η Έλλη διάβασε σε μία ώρα τα ενός βιβλίου. Τι μέρος του βιβλίου θα έχει διαβάσει
𝟏𝟐

𝟔
σε της ώρας;
𝟏𝟎
Απάντηση
4 6 24: 24 1
∙ = =
12 10 120: 24 5
1
Απάντηση: Θα έχει διαβάσει το του βιβλίου.
5
𝟒 𝟏
9. Ένα κιλό κουλουράκια κοστίζει 4 €. Πόσα ευρώ κοστίζει το του κιλού;
𝟕 𝟐
Απάντηση
4 1 32 1 32: 2 16
4 ∙ = ∙ = =
7 2 7 2 14: 2 7
1 16
Απάντηση: Το του κιλού κοστίζει:
2 7

178 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 20ο: Διαίρεση κλασμάτων
Διαίρεση κλασμάτων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να βρείτε πηλίκα των διαιρέσεων.
6 2 7 4
∶ = ___________________________ : = ___________________________
4 4 20 5
3 8
2: = ___________________________ 7: = ___________________________
15 3
16 7 4 4
: = ___________________________ : = ___________________________
7 5 8 8
5 6 5
4: = ___________________________ : = ___________________________
20 12 36
2. Να συμπληρώσετε τα κενά.
20 20 5 100 25
: = x = =
4 5 4 28 7
4 9 63 21
: = : = =
9 4 120 40
12 5 12 2
: = x = :
2 5 210 35

𝟔 𝟏
3. Για να βρει το πηλίκο των κλασμάτων : , η Βάσια πολλαπλασίασε το 6 με το 1 και το
𝟕 𝟓
𝟔
7 με το 5 και βρήκε . Ποιο ήταν το λάθος της;
𝟑𝟓
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟐
4. Πόσες φορες χωράνε τα του κιλού σε 3 κιλά;
𝟔
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟐
5. Πόσες φορές χωράνε τα του κιλού σε 4 κιλά;
𝟔
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟏 𝟐
6. Η Μαρία θέλει να γεμίσει βαζάκια που χωρούν το του κιλού με 1 κιλά μέλι. Πόσα
𝟒 𝟖
βαζάκια θα χρειαστεί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟓 𝟐
7. Η Άννα αφιερώνει τα της ημέρας για να διαβάσει του βιβλίου. Πόσες μέρες θα
𝟔 𝟖
χρειαστεί για να διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο;

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟏𝟖
8. Η απόσταση από το σπίτι μου μέχρι το σχολείο είναι τα του ενός χιλιομέτου. Η
𝟔
𝟑
απόσταση αυτή είναι ίση με τα της απόστασης από το σπίτι του φίλου μου μέχρι το
𝟔
σχολείο. Πόσα χιλιόμετρα είναι η απόσταση από το σπίτι του φίλου μου μέχρι το σχολείο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Διαίρεση κλασμάτων
1. Να βρείτε πηλίκα των διαιρέσεων.
Απάντηση
6 2 7 4 7 5 35 7
∶ = 6: 2 = 3 : = ∙ = =
4 4 20 5 20 4 80 16
3 2 3 2 15 30 8 7 8 7 3 21
2: = : = ∙ = = 10 7: = : = x =
15 1 15 1 3 3 3 1 3 1 8 8
16 7 16 5 80 4 4
: = ∙ = : =1
7 5 7 7 49 8 8
5 4 5 4 20 80 6 5 6 36 216 54
4: = : = ∙ = = 16 : = ∙ = =
20 1 20 1 5 5 12 36 12 5 60 15
2. Να συμπληρώσετε τα κενά.
Απάντηση
20 7 20 5 100 25
: = ∙ = =
4 5 4 7 28 7
7 4 7 9 63 21
: = ∙ = =
30 9 30 4 120 40
12 5 12 2 24 4
: = ∙ = =
42 2 42 5 210 35

𝟔 𝟏
3. Για να βρει το πηλίκο των κλασμάτων : , η Βάσια πολλαπλασίασε το 6 με το 1 και το
𝟕 𝟓
𝟔
7 με το 5 και βρήκε . Ποιο ήταν το λάθος της;
𝟑𝟓
Απάντηση
Για να διαιρέσουμε δύο κλάσματα, πρέπει να τα αντιστρέψουμε και να κάνουμε

πολλαπλασιασμό. Η Βάσια έκανε πολλαπλασιασμό, χωρίς όμως να τα αντιστρέψει.
6 1 6 5 30
: = ∙ =
7 5 7 1 7
𝟐
4. Πόσες φορες χωράνε τα του κιλού σε 3 κιλά;
𝟔
Απάντηση
2 3 2 3 6 18
3: = : = ∙ = =9
6 1 6 1 2 2
𝟐
5. Πόσες φορές χωράνε τα του κιλού σε 4 κιλά;
𝟔
Απάντηση
2 4 2 4 6 24
4: = : = ∙ = = 12
6 1 6 1 2 2
𝟏 𝟐
6. Η Μαρία θέλει να γεμίσει βαζάκια που χωρούν το του κιλού με 1 κιλά μέλι. Πόσα
𝟒 𝟖
βαζάκια θα χρειαστεί;
Απάντηση

2 1 10 1 10 4 40
1 : = : = ∙ = =5
8 4 8 4 8 1 8
Απάντηση: Θα χρειαστεί 5 βαζάκια.
𝟓 𝟐
7. Η Άννα αφιερώνει τα της ημέρας για να διαβάσει του βιβλίου. Πόσες μέρες θα
𝟔 𝟖
χρειαστεί για να διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο;
Απάντηση
5 2 5 8 40 10 1
: = ∙ = = =3
6 8 6 2 12 3 3
1
Απάντηση: Θα χρειαστεί 3 μέρες.
3
𝟏𝟖
8. Η απόσταση από το σπίτι μου μέχρι το σχολείο είναι τα του ενός χιλιομέτου. Η
𝟔
𝟑
απόσταση αυτή είναι ίση με τα της απόστασης από το σπίτι του φίλου μου μέχρι το
𝟔
σχολείο. Πόσα χιλιόμετρα είναι η απόσταση από το σπίτι του φίλου μου μέχρι το σχολείο;
Απάντηση
18 3
: = 18: 3 = 6
6 6
Απάντηση: Από το σπίτι του φίλου μου μέχρι το σχολείο είναι 6 χιλιόμετρα.

184 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 21ο: Αναγωγή στην κλασματική μονάδα
Αναγωγή στην κλασματική μονάδα
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Πότε χρησιμοποιούμε τη στρατηγική της αναγωγής στην κλασματική μονάδα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Να βρείτε πόσα λεπτά είναι:
_________________________________________________
2 _________________________________________________
Τα της ώρας:
3 _________________________________________________
_________________________________________________
6 _________________________________________________
10 _________________________________________________
_________________________________________________
2
Τα της ώρας: _________________________________________________
6
_________________________________________________

_________________________________________________
7
Τα της ώρας: _________________________________________________
2
_________________________________________________
3. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι:
_________________________________________________
2
Τα του μέτρου: _________________________________________________
5
_________________________________________________
_________________________________________________
6
Τα του μέτρου: _________________________________________________
20
_________________________________________________
_________________________________________________
4
Τα του μέτρου: _________________________________________________
10
_________________________________________________
7 _________________________________________________
Τα του μέτρου:
4 _________________________________________________
_________________________________________________
4. Να βρείτε τι μέρος του κιλού είναι:
Τα 400 γραμμάρια: ________________________________________________

________________________________________________
Τα 500 γραμμάρια: ________________________________________________

________________________________________________

Τα 2.000 γραμμάρια: ________________________________________________

________________________________________________
5. Αν τα 150 γραμμάρια της ζάχαρης που χρησιμοποίησε η Άννα για να φτιάξει τη σαντιγί
3
για ένα γλυκό είναι τα της συνολικής ζάχαρης που χρειάζεται για το γλυκό, πόσα
7
γραμμάρια ζάχαρη θα χρησιμοποιήσει;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟕
6. Ο Άρης χρησιμοποίησε τα των χρημάτων που είχε στον κουμπαρά του για να
𝟏𝟎
αγοράσει ένα ποδήλατο. Αν το ποδήλατο κόστιζε 210€, πόσα χρήματα είχε ο Άρης στον
κουμπαρά του πριν το αγοράσει; Πόσα χρήματα έχει τώρα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟔
7. Η Αγγελική έβαλε τα της μαρμελάδας που έφτιαξε σε ένα βάζο που χωράει 420
𝟖
γραμμάρια. Πόση μαρμελάδα έφτιαξε συνολικά;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Ο Κώστας έκοψε 10 λεμόνια από τη λεμονιά που έχει στον κήπο του. Τα λεμόνια αυτά
𝟓
ήταν τα των συνολικών λεμονιών που βρίσκονται πάνω στο δέντρο. Πόσα είναι όλα τα
𝟔
𝟐
λεμόνια; Αν έδωσε στον γείτονά του τα πόσα λεμόνια πήρε ο γείτονας;
𝟔
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟏
9. Αν τα 5 αγόρια της τάξης μας είναι το , πόσα είναι τα κορίτσια;
𝟑
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Αναγωγή στην κλασματική μονάδα
1. Πότε χρησιμοποιούμε τη στρατηγική της αναγωγής στην κλασματική μονάδα;
Απάντηση
Xρησιμοποιούμε τη μέθοδο της αναγωγής στην κλασματική μονάδα, όταν:
Γνωρίζουμε το όλο και θέλουμε να βρούμε ένα κλασματικό του μέρος.
Γνωρίζουμε ένα κλασματικό μέρος του όλου και θέλουμε να βρούμε: α) το όλο ή β) ένα άλλο
κλασματικό μέρος του όλου.
2. Να βρείτε πόσα λεπτά είναι:
Απάντηση
2 Η 1 ώρα έχει 60 λεπτά. Χωρίζουμε τα 60 λεπτά σε 3 ίσα μέρη: 60:3=20.

3
1
To είναι 20 λεπτά.
3
2
Τα είναι 2 x 20= 40 λεπτά.
3
6 Η 1 ώρα έχει 60 λεπτά. Χωρίζουμε τα 60 λεπτά σε 10 ίσα μέρη 60:10=6.

10
1
10
6
Τα είναι 6 ∙ 6= 36 λεπτά.
10

2 Η 1 ώρα έχει 60 λεπτά. Χωρίζουμε τα 60 λεπτά σε 6 ίσα μέρη 60:6=10.

6
1
6
2
6
7 Η 1 ώρα έχει 60 λεπτά. Χωρίζουμε τα 60 λεπτά σε 2 ίσα μέρη: 60:2=30.

2
1
2
7
2
3. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι:
Απάντηση
2 Το 1 μέτρο έχει 100 εκατοστά. Χωρίζουμε τα 100 εκατοστά σε 5 ίσα

5
μέρη 100:5=20.
1
To είναι 20 εκατοστά.
5
2
Τα είναι 2 x 20= 40 εκατοστά.
5

20
μέρη: 100:20=5.
1
20
6
20

10
μέρη: 100:10=10.
1
10

4
10

4
μέρη: 100:4=25.
1
4
7
4
4. Να βρείτε τι μέρος του κιλού είναι:
Απάντηση
Τα 400 γραμμάρια: 1
Το 1 κιλό έχει 1.000 γραμμάρια. Τα 100 γραμμάρια είναι το .
10
4
Επομένως, τα 400 γραμμάρια είναι τα ...
10
Τα 500 γραμμάρια: Το 1 κιλό έχει 1.000 γραμμάρια. Το 500 είναι το μισό του 1.000.
1 2
Επομένως, τα 500 γραμμάρια είναι το ή τα ...
2 4
Τα 2.000 γραμμάρια: Το 1 κιλό έχει 1.000 γραμμάρια. Το 2.000 είναι το διπλάσιο του
2 4
1.000. Επομένως, τα 2.000 γραμμάρια είναι τα ή τα ...
1 2
5. Αν τα 150 γραμμάρια της ζάχαρης που χρησιμοποίησε η Άννα για να φτιάξει τη σαντιγί
3
για ένα γλυκό είναι τα της συνολικής ζάχαρης που χρειάζεται για το γλυκό, πόσα
7
γραμμάρια ζάχαρη θα χρησιμοποιήσει;
Απάντηση

3 1 7
Τα είναι 150 γραμμάρια. Το είναι 150 : 3 = 50. Τα είναι 7x50=350 γραμμάρια.
7 7 7
Απάντηση: Θα χρησιμοποιήσει 350 γραμμάρια.
𝟕
6. Ο Άρης χρησιμοποίησε τα των χρημάτων που είχε στον κουμπαρά του για να
𝟏𝟎
αγοράσει ένα ποδήλατο. Αν το ποδήλατο κόστιζε 210€, πόσα χρήματα είχε ο Άρης στον
κουμπαρά του πριν το αγοράσει; Πόσα χρήματα έχει τώρα;
Απάντηση
7 1
Τα των χρημάτων του είναι 210€. Το είναι 210 : 7 = 30€ .
10 10
10
Τα είναι 10 ∙ 30 = 300€.
10
300 – 210 = 90€
Απάντηση: Ο Άρης είχε στον κουμπαρά του 300€. Τώρα έχει 90€.
𝟔
7. Η Αγγελική έβαλε τα της μαρμελάδας που έφτιαξε σε ένα βάζο που χωράει 420
𝟖
γραμμάρια. Πόση μαρμελάδα έφτιαξε συνολικά;
Απάντηση
6
Τα της μαρμελάδας του είναι 420 γραμμάρια.
8
1
Το είναι 420 : 6 = 70 γραμμάρια.
8
8
Τα είναι 8 ∙ 70=560 γραμμάρια.
8
Απάντηση: Συνολικά έφτιαξε 560 γραμμάρια.

8. Ο Κώστας έκοψε 10 λεμόνια από τη λεμονιά που έχει στον κήπο του. Τα λεμόνια αυτά
𝟓
ήταν τα των συνολικών λεμονιών που βρίσκονται πάνω στο δέντρο. Πόσα είναι όλα τα
𝟔
𝟐
λεμόνια; Αν έδωσε στον γείτονά του τα πόσα λεμόνια πήρε ο γείτονας;
𝟔
Απάντηση
5
Τα των λεμονιών είναι 10 λεμόνια.
6
1
Το είναι 10 : 5=2 λεμόνια.
6
6
Τα είναι 6 ∙ 2=12 λεμόνια.
6
2
Τα είναι 2 ∙ 2 = 4 λεμόνια.
6
Απάντηση: Όλα τα λεμόνια είναι 12. Ο γείτονας του Κώστα πήρε 4 λεμόνια.
𝟏
9. Αν τα 5 αγόρια της τάξης μας είναι το , πόσα είναι τα κορίτσια;
𝟑
Απάντηση
1
Το των μαθητών είναι 5.
3
3
Τα είναι 3 ∙ 5 = 15 μαθητές.
3
15 – 5 = 10 κορίτσια.
Απάντηση: Τα κορίτσια της τάξης μας είναι 10.

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
2
3
3
2
2. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς και το αντίστροφο.
5
= _________________________________________________
2
7
4 = _________________________________________________
10
19
= _________________________________________________
18
3
2 = _________________________________________________
9
21
= _________________________________________________
14

18 3 3 10 7 1 2
6 7 15 5 6 8 4
___________________________________________________________________________
4. Για καθένα από τα παρακάτω κλάσματα να γράψετε δύο ισοδύναμα.
4
= ή
6 ________ ________
8
= ή
14 ________ ________
16
= ________ ή ________
20
3
= ή
9 ________ ________
15
= ή
60 ________ ________
5. Να κάνετε τις πράξεις κι έπειτα να απλοποιήσετε τα κλάσματα που θα προκύψουν.
11 14
+ = ____________________________________________
15 3
4 10
+ = ____________________________________________
6 14
4 6
− = ____________________________________________
5 20
8 6
− = ____________________________________________
6 12

6. Να κάνετε τους πολλαπλασιασμούς και τις διαιρέσεις.
7 6
x = ________________
15 7
4 4
x = ________________
20 16
7 12
: = ________________
18 7
6 3
: = ________________
14 4
3 9 12 7 20 3 2 3 6
18 5 14 6 22 53 11 6 4
8. Να συμπληρώσετε τα κλάσματα με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι μεγαλύτερα από τη

μονάδα.
5 13 2 71
12 27 100 21 5
𝟐
9. Η Μαρία έδωσε τα των χρημάτων που είχε μαζέψει για να αγοράσει έναν υπολογιστή
𝟒
𝟐
και τα για να αγοράσει δύο βιβλία. Τι μέρος των χρημάτων τού έμεινε;
𝟕
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


Απάντηση
1 2
3 4
1 3
2 5
2. Να μετατρέψετε τα κλάσματα σε μεικτούς αριθμούς και το αντίστροφο.
Απάντηση
5 2 2 1 1
= + + =2
2 2 2 2 2
7 4 x 10 + 7 47
4 = =
10 10 10
19 18 1 1
= + =1
18 18 18 18
3 2 x 9 + 3 21
2 = =
9 9 9

21 14 7 7
= + =1
14 14 14 14
18 3 3 10 7 1 2
6 7 15 5 6 8 4
Απάντηση
1 3 3 2 7 10 18
< < < < < <
8 15 7 4 6 5 6
4. Για καθένα από τα παρακάτω κλάσματα να γράψετε δύο ισοδύναμα.
Απάντηση
4 2 24
= ή
6 3 36
8 80 16
= ή
14 140 28
16 4 32
= ή
20 5 40
3 1 27
= ή
9 3 81
15 3 5
= ή
60 12 20
5. Να κάνετε τις πράξεις κι έπειτα να απλοποιήσετε τα κλάσματα που θα προκύψουν.
Απάντηση
11 14 11 14x5 11 70 81: 3 27
+ = + = + = =
15 3 15 3x5 15 15 15: 3 5
4 10 4x7 10x3 28 30 58: 2 29
+ = + = + = =
6 14 6x7 14x3 42 42 42: 2 21

4 6 4x4 6 16 6 10: 10 1
− = − = − = =
5 20 5x4 20 20 20 20: 10 2
8 6 8x2 6 16 6 10: 2 5
− = − = − = =
6 12 6x2 12 12 12 12: 2 6
6. Να κάνετε τους πολλαπλασιασμούς και τις διαιρέσεις.
Απάντηση
7 6 42
x =
15 7 105
4 4 16
x =
20 16 320
7 12 7 7 49
: = x =
18 7 18 12 216
6 3 6 4 24
: = x =
14 4 14 3 51
Απάντηση
3 9 12 7 20 3 2 3 6
18 5 14 6 22 53 11 6 4
8. Να συμπληρώσετε τα κλάσματα με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι μεγαλύτερα από τη

μονάδα.
Απάντηση
14 5 30 13 102 2 30 71 7
12 3 27 10 100 1 21 70 5

𝟐
9. Η Μαρία έδωσε τα των χρημάτων που είχε μαζέψει για να αγοράσει έναν υπολογιστή
𝟒
𝟐
και τα για να αγοράσει δύο βιβλία. Τι μέρος των χρημάτων τού έμεινε;
𝟕
Απάντηση
Λύση:
Η Μαρία ξόδεψε : 2 2 2x7 2x4 14 8 22: 2 11

+ = + = + = =
4 7 4x7 7x4 28 28 28: 2 14
Της έμειναν 14 11 3
− =
14 14 14
3
Απάντηση: Της έμειναν τα από τα χρήματα που είχε στον κουμπαρά της.
14

Ενότητα 4
201 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 22ο: Συλλογή, οργάνωση και αναπαράσταση δεδομένων
Συλλογή, οργάνωση και αναπαράσταση δεδομένων
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Σε τι μας βοηθά η συλλογή, η οργάνωση, η επεξεργασία, η αναπαράσταση και η

ερμηνεία ενός συνόλου αριθμητικών δεδομένων;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Πώς πραγματοποιείται η συλλογή δεδομένων;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Πώς πραγματοποιείται η οργάνωση και η αναπαράσταση δεδομένων;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Τι μας δείχνει ο πίνακας συχνοτήτων;
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
5. Να γράψετε δύο τύπους διαγραμμάτων για την αναπαράσταση των δεδομένων.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Οι μαθητές της Ε΄ τάξης διερεύνησαν ποια είναι τα αγαπημένα φαγητά των

συμμαθητών και συμμαθητριών τους. Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους
καταγράφτηκαν στον παρακάτω πίνακα.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΦΑΓΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Φαγητά Μαθητές
μακαρόνια με κιμά Χρήστος, Άννα, Λευτέρης, Στράτος
πίτσα Μαρία, Γιώργος, Μιχάλης, Άρης, Ηλίας, Γιάννης, Παναγιώτα
παστίτσιο Σωκράτης, Μελίνα, Ελένη, Αναστασία, Εύη, Κωνσταντίνα, Πέτρος
Ομελέτα Κυριάκος, Φάνης, Βασίλης, Αλεξάνδρα, Λένα
Να οργανώσετε τα δεδομένα που συνέλεξαν στον πίνακα συχνοτήτων.

Φαγητά Καταμέτρηση με γραμμές Συχνότητα εμφάνισης με αριθμό
μακαρόνια με κιμά
πίτσα
παστίτσιο
Ομελέτα

7. Να αναπαραστήσετε τα δεδομένα σε ένα ραβδόγραμμα
αριθμός μαθητών Αγαπημένα φαγητά μαθητών Ε΄Δημοτικού
φαγητά
8. Με βάση το παρακάτω εικονόγραμμα, να συμπληρώσετε τον πίνακα.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Ε΄ΚΑΙ Στ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Μαθήματα Αριθμός μαθητών Αριθμός Μαθητών
Γλώσσα
Μαθηματικά
Ιστορία
Γυμναστική
Εικαστικά
Κάθε αντιστοιχεί σε 2 μαθητές

9. Να αναπαραστήσετε τον παραπάνω πίνακα σε ραβδόγραμμα.
Αγαπημένα μαθήματα
αριθμός μαθητών
μαθήματα

Συλλογή, οργάνωση και αναπαράσταση δεδομένων
1. Σε τι μας βοηθά η συλλογή, η οργάνωση, η επεξεργασία, η αναπαράσταση και η

ερμηνεία ενός συνόλου αριθμητικών δεδομένων;
Απάντηση
Η συλλογή, η οργάνωση, η επεξεργασία, η αναπαράσταση και η ερμηνεία ενός συνόλου

αριθμητικών δεδομένων μάς βοηθά να βγάζουμε συμπεράσματα, να κάνουμε προβλέψεις
και να παίρνουμε αποφάσεις.
2. Πώς πραγματοποιείται η συλλογή δεδομένων;
Απάντηση
Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιείται με μετρήσεις, πειράματα, έρευνες κ.λπ.
3. Πώς πραγματοποιείται η οργάνωση και η αναπαράσταση δεδομένων;
Απάντηση
Η οργάνωση και η αναπαράσταση δεδομένων γίνεται με πίνακες και διαγράμματα.
4. Τι μας δείχνει ο πίνακας συχνοτήτων;
Απάντηση

Ο πίνακας συχνοτήτων μάς δείχνει πόσο συχνά εμφανίζεται κάθε δεδομένο στην καταγραφή
μας.
5. Να γράψετε δύο τύπους διαγραμμάτων για την αναπαράσταση των δεδομένων.
Απάντηση
Ραβδόγραμμα, εικονόγραμμα, σημειόγραμμα, διάγραμμα γραμμής.
6. Οι μαθητές της Ε΄ τάξης διερεύνησαν ποια είναι τα αγαπημένα φαγητά των

συμμαθητών και συμμαθητριών τους. Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους
καταγράφτηκαν στον παρακάτω πίνακα.

Φαγητά Μαθητές
μακαρόνια με κιμά Χρήστος, Άννα, Λευτέρης, Στράτος
πίτσα Μαρία, Γιώργος, Μιχάλης, Άρης, Ηλίας, Γιάννης, Παναγιώτα
παστίτσιο Σωκράτης, Μελίνα, Ελένη, Αναστασία, Εύη, Κωνσταντίνα, Πέτρος
Ομελέτα Κυριάκος, Φάνης, Βασίλης, Αλεξάνδρα, Λένα
Να οργανώσετε τα δεδομένα που συνέλεξαν στον πίνακα συχνοτήτων.

Φαγητά Καταμέτρηση με γραμμές Συχνότητα εμφάνισης με αριθμό
μακαρόνια με κιμά ΙΙΙΙ 4
πίτσα ΙΙΙΙ ΙΙ 7
παστίτσιο ΙΙΙΙ ΙΙ 7
Ομελέτα ΙΙΙΙΙ 5

7. Να αναπαραστήσετε τα δεδομένα σε ένα ραβδόγραμμα
Απάντηση
Αγαπημένα φαγητά μαθητών Ε΄Δημοτικού

8
7
0
μακαρόνια πίτσα παστίτσιο ομελέτα
φαγητά
8. Με βάση το παρακάτω εικονόγραμμα, να συμπληρώσετε τον πίνακα.
Απάντηση
ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Ε΄ ΚΑΙ Στ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Μαθήματα Αριθμός μαθητών Αριθμός Μαθητών
Γλώσσα 7
Μαθηματικά 6
Ιστορία 5
Γυμναστική 10
Εικαστικά 12
Κάθε αντιστοιχεί σε 2 μαθητές

9. Να αναπαραστήσετε τον παραπάνω πίνακα σε ραβδόγραμμα.
Αγαπημένα μαθήματα
14
12
10
0
Γλώσσα Μαθηματικά Ιστορία Γυμναστική Εικαστικά
μαθήματα

209 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 23ο: Χαρακτηριστικές τιμές δεδομένων – Μέση τιμή
Χαρακτηριστικές τιμές δεδομένων – Μέση τιμή
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Παρατηρήστε το ραβδόγραμμα και συμπληρώστε τον πίνακα.
15 ΠΛΗΘΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
10
0
12 ετών 11 ετών 10 ετών 9 ετών 8 ετών 7 ετών 6 ετών 5 ετών
πλήθος συμμετεχόντων
ΗΛΙΚΙΑ ΠΛΗΘΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΠΛΗΘΟΣ

12 ετών 8 ετών
Ποιας ηλικίας είναι οι λιγότεροι συμμετέχοντες;
________________________________________________________________________
Ποιας ηλικίας είναι οι περισσότεροι συμμετέχοντες;

________________________________________________________________________
Ποια είναι η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στην εκδήλωση;
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Αν στην παραπάνω εκδήλωση, συμμετείχαν πέντε 10χρονα παιδιά, ποια θα ήταν η

μέση τιμή;
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα έξοδα μιας οικογένειας για κάθε μήνα κατα τη
διάρκεια ενός χρόνου. Ποια ήταν η μέση τιμή των εξόδων της οικογένειας τη χρονιά
αυτή;
ΜΗΝΑΣ ΕΞΟΔΑ ΜΗΝΑΣ ΕΞΟΔΑ

Ιανουάριος 600€ Ιούλιος 750€
Φεβρουάριος 570€ Αύγουστος 850€
Μάρτιος 590€ Σεπτέμβριος 800€
Απρίλιος 700€ Οκτώβριος 550€
Μάιος 640€ Νοέμβριος 600€
Ιούνιος 600€ Δεκέμβριος 850€
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

4. Αν τον μήνα Απρίλιο, η οικογένεια ξόδευε 200€ παραπάνω, ποια θα ήταν η μέση
τιμή;
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Να γράψετε τέσσερις αριθμούς, που έχουν μέση τιμή τον αριθμό 20.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
6. Να γράψετε έξι αριθμούς, που έχουν μέση τιμή τον αριθμό 20.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
7. Ποια είναι η μέση τιμή των αριθμών: 17, 15, 23, 26, 19;
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

8. Στον έλεγχο βαθμολογίας του πρώτου τριμήνου, ο Βαγγέλης είχε τους εξής βαθμούς:
ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΘΜΟΣ
Γλώσσα 8
Ιστορία 9
Γεωγραφία 8
Φυσική 8
Θρησκευτικά 10
Ποια είναι η μέση τιμή της βαθμολογίας του;
9. Αν γνωρίζετε ότι η μέση τιμή των παρακάτων αριθμών είναι 10, ΑΡΙΘΜΟΙ
μπορείτε να συμπληρώσετε τους αριθμούς που λείπουν; 15
Να γράψετε διαφορετικούς αριθμούς από αυτούς που υπάρχουν στον __
πίνακα. 7
10
13
__
5

Χαρακτηριστικές τιμές δεδομένων – Μέση τιμή
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Παρατηρήστε το ραβδόγραμμα και συμπληρώστε τον πίνακα.
Απάντηση
14
ΠΛΗΘΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
12
10
0
12 ετών 11 ετών 10 ετών 9 ετών 8 ετών 7 ετών 6 ετών 5 ετών
ΗΛΙΚΙΑ ΠΛΗΘΟΣ Ποιας ηλικίας είναι οι λιγότεροι συμμετέχοντες;

12 ετών 3
Οι λιγότεροι συμμετέχοντες είναι 5 ετών.
11 ετών 8
10 ετών 10 Ποιας ηλικίας είναι οι περισσότεροι συμμετέχοντες;
9 ετών 12
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες είναι 9 ετών.
8 ετών 7
Ποια είναι η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στην
7 ετών 9
εκδήλωση;
6 ετών 5
5 ετών 2 3 + 8 + 10 + 12 + 7 + 9 + 5 + 2 = 56 και 56 : 8 = 7
Η μέση ηλικία είναι 7 ετών.

2. Αν στην παραπάνω εκδήλωση, συμμετείχαν πέντε 10χρονα παιδιά, ποια θα ήταν η

μέση τιμή;
Απάντηση
3 + 8 + 2 + 12 + 7 + 9 + 5 + 2 = 48
48 : 8 = 6
Αν συμμετείχαν δύο 10χρονα παιδιά, η μέση ηλικία θα ήταν 6 ετών.
3. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα έξοδα μιας οικογένειας για κάθε μήνα κατα τη
διάρκεια ενός χρόνου. Ποια ήταν η μέση τιμή των εξόδων της οικογένειας τη χρονιά
αυτή;
ΜΗΝΑΣ ΕΞΟΔΑ
Ιανουάριος 600€
Φεβρουάριος 570€
Μάρτιος 590€
Απρίλιος 700€
Μάιος 640€
Ιούνιος 600€
Ιούλιος 750€
Αύγουστος 850€
Σεπτέμβριος 800€
Οκτώβριος 550€
Νοέμβριος 600€
Δεκέμβριος 850€
600 + 570 + 590 + 700 + 640 + 600 + 750 + 850 + 800 + 550 + 600 + 850 = 8.100
8.100 : 12 = 675
Η μέση τιμή των εξόδων της οικογένειας είναι 675€.

4. Αν τον μήνα Απρίλιο, η οικογένεια ξόδευε 200€ παραπάνω, ποια θα ήταν η μέση
τιμή;
Απάντηση
600 + 570 + 590 + 1.000 + 640 + 600 + 750 + 850 + 800 + 550 + 600 + 850 = 8.400€.
Η μέση τιμή των εξόδων της οικογένειας είναι 700€.
5. Να γράψετε τέσσερις αριθμούς, που έχουν μέση τιμή τον αριθμό 20.
Απάντηση
Οι αριθμοί είναι: 10, 15, 25, 30
10 + 15 + 25 + 30 = 80
80 : 4 = 20
6. Να γράψετε έξι αριθμούς, που έχουν μέση τιμή τον αριθμό 20.
Απάντηση
Οι αριθμοί είναι: 10, 12, 15, 25, 28, 30
10 + 12 + 15 + 25 + 28 + 30 = 120
120 : 6 = 20
7. Ποια είναι η μέση τιμή των αριθμών: 17, 15, 23, 26, 19;
Απάντηση
17 + 15 + 23 + 26 + 19 = 100

100 : 5 = 20
8. Στον έλεγχο βαθμολογίας του πρώτου τριμήνου, ο Βαγγέλης είχε τους εξής βαθμούς:
Ποια είναι η μέση τιμή της βαθμολογίας του;
Απάντηση
ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΘΜΟΣ
Γλώσσα 8 8 + 9 + 9 + 8 + 8 + 10 + 10 + 10 = 72
72 : 8 = 9
Ιστορία 9
Γεωγραφία 8 Η μέση τιμή της βαθμολογίας του είναι 9.
Φυσική 8
Θρησκευτικά 10
9. Αν γνωρίζετε ότι η μέση τιμή των παρακάτω αριθμών είναι 10, ΑΡΙΘΜΟΙ
μπορείτε να συμπληρώσετε τους αριθμούς που λείπουν;
15
Να γράψετε διαφορετικούς αριθμούς από αυτούς που υπάρχουν στον __
πίνακα. 7
10
Οι αριθμοί είναι 7. Επομένως, θα πρέπει το άθροισμά τους να
13
διαιρείται ακριβώς με το 7 και να δίνει πηλίκο 10.
__
Το άθροισμά τους θα πρέπει να είναι: 7 ∙ 10 = 70.
5
Προσθέτοντας τους αριθμούς που έχουμε, βρίσκουμε άθροισμα: 15 +

7 + 10 + 13 + 5 = 50.

Από τον πίνακα λείπουν δύο αριθμοί που πρέπει να έχουν άθροισμα: 70 – 50 = 20.
Το ζευγάρι αριθμών θα μπορούσε να είναι:
1, 19 2, 18 3, 17 4, 16
6, 14 8, 12 9, 11

218 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 24ο: Πιθανότητες
Πιθανότητες
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να δώσετε ένα παράδειγμα για να εξηγήσετε το πείραμα τύχης.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Τι είναι η πιθανότητα και πώς μπορούμε να την υπολογίσουμε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Να συμπληρώσετε τις λέξεις που λείπουν.
Η πιθανότητα να έρθει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα μπορεί να εκφραστεί με μια κλίμακα

που εκτείνεται από το _____________ έως το _____________. H μέση της κλίμακας
αντιπροσωπεύει αυτό που είναι πιθανό τόσο να _____________, όσο και να
_____________.

4. Μέσα σε ένα κουτί υπάρχουν 7 κόκκινες σφυρίχτρες, 8 πράσινες και 5 μπλε σφυρίχτρες.
Η Ανθή τράβηξε μία σφυρίχτρα χωρίς να βλέπει. Πόσες πιθανότητες έχει να τραβήξει:
Μία κόκκινη σφυρίχτρα; _________
Μία πράσινη σφυρίχτρα; _________
Μία μπλε σφυρίχτρα; _________
Μία κίτρινη σφυρίχτρα; _________
5. Αν στο παραπάνω κουτί, προσθέσουμε ακόμα 10 κίτρινες σφυρίχτρες, ποιες είναι οι

πιθανότητες να τραβήξει:
Μία κόκκινη σφυρίχτρα; _________
Μία πράσινη σφυρίχτρα; _________
Μία μπλε σφυρίχτρα; _________
Μία κίτρινη σφυρίχτρα; _________
6. Η Ε’ τάξη ενός έχει 5 αγόρια και 11 κορίτσια. Θέλουν να κάνουν κλήρωση για να
επιλεχθεί ένας μαθητής που θα εκφωνήσει τον λόγο στην τελετή λήξης του σχολικού
έτους. Όλοι οι μαθητές έγραψαν τα ονόματά τους και τα τοποθέτησαν σε ένα κουτί. Η
δασκάλα τράβηξε ένα χαρτάκι. Πόσες πιθανότητες είχε κάθε μαθητής να επιλεχθεί; Πόσες
είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί κορίτσι; Πόσες είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Αν στην παραπάνω τάξη, υπήρχαν 3 περισσότερα αγόρια και 2 περισσότερα κορίτσια,

πόσες πιθανότητες θα έχει κάθε μαθητής να επιλεχθεί; Πόσες είναι οι πιθανότητες να
επιλεχθεί κορίτσι; Πόσες είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Σε μία τσάντα υπάρχουν 3 κίτρινα μπαλάκια και 5 πράσινα. Πόσα μπαλάκια και ποιου
χρώματος πρέπει να προσθέσω για να υπάρχουν ίσες πιθανότητες να πιάσω μπαλάκι
οποιουδήποτε χρώματος, αν τραβήξω τυχαία ένα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πιθανότητες
1. Να δώσετε ένα παράδειγμα για να εξηγήσετε το πείραμα τύχης.
Απάντηση
Πείραμα τύχης είναι ένα πείραμα που δεν μπορούμε να προβλέψουμε με βεβαιότητα το
αποτέλεσμά του, όταν το κάνουμε. Για παράδειγμα, αν ρίξουμε ένα ζάρι 1000 φορές, δεν
μπορούμε να προβλέψουμε πόσες φορές θα εμφανιστεί κάθε αριθμός.
2. Τι είναι η πιθανότητα και πώς μπορούμε να την υπολογίσουμε;
Απάντηση
Σε ένα πείραμα τύχης, η πιθανότητα είναι το πόσο πιθανό είναι να έρθει ένα συγκεκριμένο
αποτέλεσμα. Την υπολογίζουμε με το κλάσμα:
πλήθος επιθυμητών αποτελεσμάτων

πιθανότητα = .
πλήθος των δυνατών αποτελεσμάτων
Απάντηση
Η πιθανότητα να έρθει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα μπορεί να εκφραστεί με μια κλίμακα

που εκτείνεται από το αδύνατο να συμβεί έως το βέβαιο ότι θα συμβεί H μέση της κλίμακας
αντιπροσωπεύει αυτό που είναι πιθανό τόσο να να συμβεί, όσο και να μη συμβεί.

4. Μέσα σε ένα κουτί υπάρχουν 7 κόκκινες σφυρίχτρες, 8 πράσινες και 5 μπλε σφυρίχτρες.
Η Ανθή τράβηξε μία σφυρίχτρα χωρίς να βλέπει.
Απάντηση
Όλες οι σφυρίχτρες είναι: 7 + 8 + 5 = 20
Πόσες πιθανότητες έχει να τραβήξει:
Απάντηση
7
Μία κόκκινη σφυρίχτρα;
20
8
Μία πράσινη σφυρίχτρα;
20
5
Μία μπλε σφυρίχτρα;
20
= 14
0
Μία κίτρινη σφυρίχτρα;
20
Η πιθανότητα να τραβήξει μία κίτρινη σφυρίχτρα είναι 0, καθώς μέσα στην τσάντα
δεν υπάρχει καμία κίτρινη σφυρίχτρα. Είναι, λοιπόν, αδύνατο να συμβεί.
5. Αν στο παραπάνω κουτί, προσθέσουμε ακόμα 10 κίτρινες σφυρίχτρες, ποιες είναι οι

πιθανότητες να τραβήξει:
Απάντηση
Όλες οι σφυρίχτρες είναι: 7 + 8 + 5 + 10 = 30
7
Μία κόκκινη σφυρίχτρα;
30
8 4
Μία πράσινη σφυρίχτρα; =
30 15

5 1
Μία μπλε σφυρίχτρα; =
30 6
10 1
Μία κίτρινη σφυρίχτρα; =
30 3
6. Η Ε’ τάξη ενός έχει 5 αγόρια και 11 κορίτσια. Θέλουν να κάνουν κλήρωση για να
επιλεχθεί ένας μαθητής που θα εκφωνήσει τον λόγο στην τελετή λήξης του σχολικού
έτους. Όλοι οι μαθητές έγραψαν τα ονόματά τους και τα τοποθέτησαν σε ένα κουτί. Η
δασκάλα τράβηξε ένα χαρτάκι. Πόσες πιθανότητες είχε κάθε μαθητής να επιλεχθεί; Πόσες
είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί κορίτσι; Πόσες είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι;
Απάντηση
Όλοι οι μαθητές είναι: 5 + 11 = 16.
1
Οι πιθανότητες για κάθε μαθητή να επιλεχθεί είναι: .
16
11
Οι πιθανότητες να επιλεχθεί κορίτσι είναι:
16
.
5
Οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι είναι:
16
.
7. Αν στην παραπάνω τάξη, υπήρχαν 3 περισσότερα αγόρια και 2 περισσότερα κορίτσια,

πόσες πιθανότητες θα έχει κάθε μαθητής να επιλεχθεί; Πόσες είναι οι πιθανότητες να
επιλεχθεί κορίτσι; Πόσες είναι οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι;
Απάντηση
Τα αγόρια θα ήταν 8.
Τα κορίτσια θα ήταν 12.

Όλοι οι μαθητές θα ήταν 20.
Οι πιθανότητες για κάθε μαθητή να επιλεχθεί θα ήταν μικρότερες από το προηγούμενο

1
πρόβλημα: .
20
12
Οι πιθανότητες να επιλεχθεί κορίτσι θα ήταν:
20
= 35.
8 2
Οι πιθανότητες να επιλεχθεί αγόρι θα ήταν:
20
= .
5
8. Σε μία τσάντα υπάρχουν 3 κίτρινα μπαλάκια και 5 πράσινα. Πόσα μπαλάκια και ποιου
χρώματος πρέπει να προσθέσω για να υπάρχουν ίσες πιθανότητες να πιάσω μπαλάκι
οποιουδήποτε χρώματος, αν τραβήξω τυχαία ένα;
Απάντηση
Για να υπάρχουν ίσες πιθανότητες να τραβήξω είτε κίτρινο είτε πράσινο μπαλάκι, θα πρέπει
μέσα στην τσάντα να υπάρχουν τόσα κίτρινα, όσα και πράσινα μπαλάκια. Επομένως θα
πρέπει να προσθέσω 2 κίτρινα μπαλάκι.
5 1
Έτσι, θα έχω: 5 + 5 = 10 μπαλάκια. Οι πιθανότητες θα είναι:
10
= .
2

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις.

αριθμητικών δεδομένων μάς βοηθά να βγάζουμε ____________, να κάνουμε ____________
και να παίρνουμε ____________.
Η συλλογή δεδομένων γίνεται με ____________, ____________, ____________ κ.λπ., ενώ η

οργάνωση και η αναπαράστασή τους με ____________ και ____________.
Ο πίνακας συχνοτήτων μάς δείχνει πόσο ____________ εμφανίζεται κάθε δεδομένο στην
καταγραφή μας. Υπάρχουν πολλοί τύποι διαγραμμάτων για την αναπαράσταση των
δεδομένων: π.χ. ____________, ____________, διάγραμμα ____________.
2. Στο διπλανό ραβδόγραμμα 30

ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
εμφανίζονται οι προτιμήσεις 82 25
ατόμων σχετικά με τους

20
προορισμούς διακοπών.
15
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω 10
πίνακα.
5
0
Νησί Κυκλάδων Νησί Ιονίου Νησί Πελοπόννησος
Δωδεκανήσων
πλήθος ατόμων που τον επέλεξαν

Προορισμός Πλήθος ατόμων που τον επέλεξαν Καταμέτρηση με γραμμές

Νησί Κυκλάδων
Νησί Ιονίου
Νησί Δωδεκανήσων
Πελοπόννησος
3. Να φτιάξετε ένα εικονόγραμμα για τον παραπάνω πίνακα.
4. Να βρείτε τη μέση τιμή των αριθμών 19, 23, 27, 30, 16.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

5. Αν η μέση τιμή των παρακάτω αριθμών είναι 20, ποιοι μπορεί να είναι οι __
αριθμού που λείπουν, αν γνωρίζουμε ότι όλοι οι αριθμού είναι διαφορετικοί; __
29
_________________________________________________________________
11
_________________________________________________________________
21
_________________________________________________________________
19
_________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Στον διπλανό πίνακα φαίνεται η θερμοκρασία

ΠΟΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
στην Αθήνα σε διάρκεια μίας εβδομάδας. Δευτέρα 21ο C
Τρίτη 22 ο C
Να φτιάξετε ένα διάγραμμα γραμμής που να Τετάρτη 21ο C
Πέμπτη 24ο C
δείχνει τις θερμοκρασίες αυτές.
Παρασκευή 23ο C
Σάββατο 21ο C
Κυριακή 22ο C

7. Να βρείτε τη μέση τιμή των θερμοκρασιών της εβδομάδας.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Αν ρίξω ένα ζάρι μια φορά, πόσες πιθανότητες υπάρχουν να φέρω τον αριθμό 6; Πόσες
πιθανότητες υπάρχουν να φέρω τον αριθμό 10;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


1. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις.
Απάντηση

αριθμητικών δεδομένων μάς βοηθά να βγάζουμε συμπεράσματα, να κάνουμε προβλέψεις
και να παίρνουμε αποφάσεις.
Η συλλογή δεδομένων γίνεται με μετρήσεις, πειράματα, έρευνες κ.λπ., ενώ η οργάνωση και
η αναπαράστασή τους με πίνακες και διαγράμματα.
Ο πίνακας συχνοτήτων μάς δείχνει πόσο συχνά εμφανίζεται κάθε δεδομένο στην καταγραφή
μας. Υπάρχουν πολλοί τύποι διαγραμμάτων για την αναπαράσταση των δεδομένων: π.χ.
ραβδόγραμμα, εικονόγραμμα, διάγραμμα γραμμής.
2. Στο διπλανό ραβδόγραμμα

30
εμφανίζονται οι προτιμήσεις 82 ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
25
ατόμων σχετικά με τους
20
προορισμούς διακοπών.
15
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω 10
πίνακα. 5
0
Απάντηση Νησί Κυκλάδων Νησί Ιονίου Νησί Πελοπόννησος
Δωδεκανήσων
πλήθος ατόμων που τον επέλεξαν

Προορισμός Πλήθος ατόμων που τον επέλεξαν Καταμέτρηση με γραμμές

Νησί Κυκλάδων 25 ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ
Νησί Ιονίου 23 ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙ
Νησί Δωδεκανήσων 19 ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ
Πελοπόννησος 15 ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ ΙΙΙΙ
3. Να φτιάξετε ένα εικονόγραμμα για τον παραπάνω πίνακα.
Απάντηση
Κάθε αντιστοιχεί σε 10 άτομα.
Κάθε αντιστοιχεί σε 2 άτομα.
Προορισμός Αριθμός ατόμων

Νησί Κυκλάδων
Νησί Ιονίου
Νησί Δωδεκανήσων
Πελοπόννησος
4. Να βρείτε τη μέση τιμή των αριθμών 19, 23, 27, 30, 16.
Απάντηση
19 + 23 + 27 + 30 + 16 = 115
115 : 5 = 23
Η μέση τιμή των αριθμών είναι 23.

5. Αν η μέση τιμή των παρακάτω αριθμών είναι 20, ποιοι μπορεί να είναι οι __
αριθμού που λείπουν, αν γνωρίζουμε ότι όλοι οι αριθμού είναι διαφορετικοί; __
29
Απάντηση
Οι αριθμοί είναι 6. Επομένως, θα πρέπει το άθροισμά τους να διαιρείται ακριβώς 11
με το 6 και να δίνει πηλίκο 20. 21
19
Το άθροισμά τους θα πρέπει να είναι: 6 x 20 = 120.
Προσθέτοντας τους αριθμούς που έχουμε, βρίσκουμε άθροισμα:

29 + 11 + 21 + 19 = 80.
Από τον πίνακα λείπουν δύο αριθμοί που πρέπει να έχουν άθροισμα: 120-80=40.
Οι δύο αριθμοί θα μπορούσαν είναι:
1, 39 2, 38 3, 37 4, 36 5, 35 6,34 7, 33 8, 32 9, 31
10, 30 12, 28 13, 27 14, 26 15, 25 16, 24 17, 23 18, 22
6. Στον διπλανό πίνακα φαίνεται η θερμοκρασία

ΠΟΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
στην Αθήνα σε διάρκεια μίας εβδομάδας. Δευτέρα 21ο C
Τρίτη 22 ο C
Να φτιάξετε ένα διάγραμμα γραμμής που να Τετάρτη 21ο C
Πέμπτη 24ο C
δείχνει τις θερμοκρασίες αυτές.
Παρασκευή 23ο C
Σάββατο 21ο C
Απάντηση Κυριακή 22ο C
24,5
24
23,5
23
22,5
22
21,5
21
20,5
20
19,5
Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

7. Να βρείτε τη μέση τιμή των θερμοκρασιών της εβδομάδας.
Απάντηση
21 + 22 + 21 + 24 + 23 + 21 + 22 = 154
154 : 7 = 22
8. Αν ρίξω ένα ζάρι μια φορά, πόσες πιθανότητες υπάρχουν να φέρω τον αριθμό 6; Πόσες
πιθανότητες υπάρχουν να φέρω τον αριθμό 10;
Απάντηση
1
Οι πιθανότητες να φέρω τον αριθμό 6 είναι:
6
0
Οι πιθανότητες να φέρω τον αριθμό 10 είναι: . Δηλαδή, είναι αδύνατο να συμβεί, καθώς
6
δεν υπάρχει ο αριθμός 10 στο ζάρι.

Ενότητα 5
234 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 25ο: Δεκαδικά κλάσματα – Δεκαδικοί αριθμοί
Δεκαδικά κλάσματα – Δεκαδικοί αριθμοί
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
4 2 9
= _________ = _________ = _________
10 100 1000
57 62 15
= _________ = _________ = _________
10 100 1000
123 575 332
= _________ = _________ = _________
10 100 1000
3458 9811 5637
= _________ = _________ = _________
10 100 1000
2. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς αριθμούς σε κλάσματα.
0,7 = _________ 7,249 = _________ 0,001 = _________

421,5 = _________ 3,2 = _________ 0,06 = _________
0,134 = _________ 0,75 = _________ 72,9 = _________
3,42 = _________ 7,154 = _________ 0,037 = _________
3. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς αριθμούς σε μεικτούς.
7,32 = _________ 17,9 = _________ 1,79 = _________

3,24 = _________ 51,3 = _________ 5,6 = _________

0,8 x 10 = _________ 13,7 x 100 = _________ 3,4 x 100 = _________
0,06 x 10= _________ 4,28 x 100 = _________ 25,74 x 100 = _________
17,6 x 10 = _________ 5,09 x 10 = _________ 300,1 x 100 = _________
3.421 : 100 = _________ 9 : 1000 = _________ 341,3 : 1000 = _________
5,7 : 1000 = _________ 41 : 10 = _________ 32,3 : 10 = _________
5. Να τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή τους αριθμούς.
1,07 1,7 3,09 5,6 0,5 9,3
6. Να τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή τα κλάσματα.
5 15 15 30
10 100 10 10
7. Να γράψετε τους δεκαδικούς αριθμούς με λέξεις και να τους αναλύσετε όπως στο
παράδειγμα.
5
0,3→ τρία δέκατα → 0+
10

1,7 → ____________________________________ → _________

3,52 → ____________________________________ → _________
9,271 → ____________________________________ → _________
92,71 → ____________________________________ → _________
7,30 → ____________________________________ → _________
7,3 → ____________________________________ → _________
8. Να γράψετε τους παρακάτω αριθμούς με δεκαδικό αριθμό και δεκαδικό κλάσμα.
35 εκατοστά= _________ 9 χιλιοστά= _________

2 δέκατα= _________ 45 χιλιοστά _________
302 χιλιοστά= _________ 8 εκατοστά= _________
9. Στο διαγώνισμα Μαθηματικών η Άννα πήρε 9,2 , ο Άγγελος 8,9 και η Φωτεινή 9,02.
Ποιος πήρε τον μεγαλύτερο βαθμό; Ποιος πήρε τον μικρότερο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Δεκαδικά κλάσματα – Δεκαδικοί αριθμοί
Απάντηση
4 2 9
= 0,4 = 0,02 = 0,09
10 100 1000
57 62 15
= 5,7 = 0,62 = 0,015
10 100 1000
123 575 332
= 12,3 = 5,75 = 0,332
10 100 1000
3458 9811 5637
= 345,8 = 98,11 = 5,637
10 100 1000
2. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς αριθμούς σε κλάσματα.
Απάντηση
7 7249 1
0,7 = 7,249 = 0,001 =
10 1000 1000
4215 32 6
421,5 = 3,2 = 0,06 =
10 10 100
134 75 729
0,134 = 0,75 = 72,9 =
1000 100 10
342 7154 37
3,42 = 7,154 = 0,037 =
100 1000 1000

3. Να μετατρέψετε τους δεκαδικούς αριθμούς σε μεικτούς.
Απάντηση
32 9 79
7,32 = 7 17,9 = 17 1,79 = 1
100 10 100
24 3 6
3,24 = 3 51,3 = 51 5,6 = 5
100 10 10
Απάντηση
0,8 x 10= 8 13,7 x 100= 1.370 3,4 x 100= 340
0,06 x 10= 0,6 4,28 x 100= 428 25,74 x 100= 2.574
17,6 x 10= 176 5,09 x 10= 50,9 300,1 x 100= 30.010
3.421 : 100= 34,21 9 : 1000= 0,009 341,3 : 1000= 0,3413
5,7 : 1000= 0,057 41 : 10= 4,1 32,3 : 10= 3,2
5. Να τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή τους αριθμούς.
Απάντηση
1,07 1,7 3,09 5,6 0,5 9,3
0,5 1,07 1,7 3,09 5,6 9,3

6. Να τοποθετήσετε στην αριθμογραμμή τα κλάσματα.
Απάντηση
5 15 15 30
= 0,5 = 0,15 = 1,5 =3
10 100 10 10
15 5 15 30
100 10 10 10
7. Να γράψετε τους δεκαδικούς αριθμούς με λέξεις και να τους αναλύσετε όπως στο
παράδειγμα.
Απάντηση
5
0,3→ τρία δέκατα → 0+
10
7
1,7 → ένα και επτά δέκατα → 1+
10
52
3,52 → τρία και πενήντα δύο εκατοστά → 3+
100
271
9,271 → εννέα και διακόσια εβδομήντα ένα χιλιοστά → 9+
1000
71
92,71 → ενενήντα δύο και εβδομήντα ένα εκατοστά → 92 +
100
30
7,30 → επτά και τριάντα εκατοστά → 7+
100
3
7,3 → επτά και τρία δέκατα → 7+
10

8. Να γράψετε τους παρακάτω αριθμούς με δεκαδικό αριθμό και δεκαδικό κλάσμα.
Απάντηση
35 9
35 εκατοστά = 0,35 = 9 χιλιοστά = 0,009 =
100 1000
2 45
2 δέκατα = 0,2 = 45 χιλιοστά = 0,045 =
10 1000
302 8
302 χιλιοστά = 0,302 = 8 εκατοστά = 0,08 =
1000 100
9. Στο διαγώνισμα Μαθηματικών η Άννα πήρε 9,2 , ο Άγγελος 8,9 και η Φωτεινή 9,02.
Ποιος πήρε τον μεγαλύτερο βαθμό; Ποιος πήρε τον μικρότερο;
Απάντηση
Μεγαλύτερο βαθμό πήρε η Άννα: 9,2 = εννέα και δύο δέκατα.
Μικρότερο βαθμό πήρε ο Άγγελος: 8,9 = οκτώ και εννέα δέκατα

241 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 26ο: Διάταξη δεκαδικών αριθμών – Αξία θέσης ψηφίου στους δεκαδικούς
Διάταξη δεκαδικών αριθμών – Αξία θέσης ψηφίου στους δεκαδικούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε τους αριθμούς με λέξεις.
3,15 : ___________________________ 3,015 : ___________________________

4,9 : ___________________________ 30,15 : ___________________________
4,09 : ___________________________ 40,9 : ___________________________
4,009 : ___________________________ 40,09 : ___________________________
2. Να γράψετε το δεκαδικό ανάπτυγμα των αριθμών, όπως στο παράδειγμα.
7,123 → 7Μ + 1 δεκ. + 2 εκ. + 3 χιλ. → (7x1) + (1 x 0,1) + (2 x 0,01) + (3 x 0,001)
21,42 → __________________________________________________________
5,32 → __________________________________________________________
10,09 → __________________________________________________________
123,7 → __________________________________________________________
4,003 → __________________________________________________________
0,09 → __________________________________________________________
0,7 → __________________________________________________________

3. Να συγκρίνετε τους αριθμούς.
3,1 3,01 74,1 7,410
57,6 57,60 50 5,0
0,09 0,009 0,008 8.000
3,000 3.000 14,7 13,8
4. Να βάλετε τους αριθμούς στη σειρά, ξεκινώντας από τον μικρότερο.
5,62 56,2 9,9 0,562 56,22 5.622 5,622 0,99
___________________________________________________________________________
5. Ο Γρηγόρης υποστηρίζει πως ο δεκαδικός αριθμός 3,2 είναι μεγαλύτερος από τον
δεκαδικό αριθμό 3,20. Έχει δίκιο; Γιατί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Η Μαρία υποστηρίζει πως ο δεκαδικός αριθμός 7,29 είναι 100 φορές μικρότερος από
τον δεκαδικό αριθμό 729. Έχει δίκιο; Γιατί;
___________________________________________________________________________
7. Να βρείτε έναν αριθμό που βρίσκεται ανάμεσα στους 29,3 και 29,4.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Χρησιμοποιώντας μόνο τα ψηφία 4, 7, 8 και 9 να φτιάξετε τον μεγαλύτερο δεκαδικό

αριθμό και τον μικρότερο δεκαδικό αριθμό.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Διάταξη δεκαδικών αριθμών – Αξία θέσης ψηφίου στους δεκαδικούς
1. Να γράψετε τους αριθμούς με λέξεις.
Απάντηση
3,15 : τρία και δεκαπέντε εκατοστά 3,015 : τρία και δεκαπέντε χιλιοστά
4,9 : τέσσερα και εννέα δέκατα 30,15 : τριάντα και δεκαπέντε εκατοστά
4,09 : τέσσερα και εννέα εκατοστά 40,9 : σαράντα και εννέα δέκατα
4,009 : τέσσερα και εννέα χιλιοστά 40,09 : σαράντα και εννέα εκατοστά
2. Να γράψετε το δεκαδικό ανάπτυγμα των αριθμών, όπως στο παράδειγμα.
Απάντηση
7,123 → 7Μ + 1 δεκ. + 2 εκ. + 3 χιλ. → (7x1) + (1 x 0,1) + (2 x 0,01) + (3 x 0,001)
21,42 → 2Δ + 1Μ + 4 δεκ. + 2 εκ. → (2 x 10) + (1x1) + (4 x 0,1) + (2 x 0,01)
5,32 → 5Μ + 3 δεκ. + 2 εκ. → (5x1) + (3 x 0,1) + (2 x 0,01)
10,09 → 1Δ + 9 εκ. → (1x10) + (9 x 0,01)
123,7 → 1Ε + 2Δ + 3Μ + 7 εκ. → (1x100) + (2 x 10) + (3x1) + (7 x 0,1)
4,003 → 4Μ + 3 χιλ. → (4x1) + (3 x 0,001)
0,09 → 9 χιλ. → 9 x 0,001
0,7 → 7 δεκ. → 7 x 0,1

Απάντηση
3,1 > 3,01 74,1 > 7,410
57,6 = 57,60 50 > 5,0
0,09 > 0,009 0,008 < 8.000
3,000 < 3.000 14,7 > 13,8
4. Να βάλετε τους αριθμούς στη σειρά, ξεκινώντας από τον μικρότερο.
Απάντηση
5,62 56,2 9,9 0,562 56,22 5.622 5,622 0,99
0,562 < 0,99 < 5,62 < 5,622 < 9,9 < 56,2 < 56,22 < 5.622
5. Ο Γρηγόρης υποστηρίζει πως ο δεκαδικός αριθμός 3,2 είναι μεγαλύτερος από τον
δεκαδικό αριθμό 3,20. Έχει δίκιο; Γιατί;
Απάντηση
Όχι, ο Γρηγόρης δεν έχει δίκιο. Ο αριθμός 3,2 είναι ίσος με τον αριθμό 3,20. Τα μηδενικά
μετά την υποδιαστολή, δεν αλλάζουν την αξία του αριθμού.
6. Η Μαρία υποστηρίζει πως ο δεκαδικός αριθμός 7,29 είναι 100 φορές μικρότερος από
τον δεκαδικό αριθμό 729. Έχει δίκιο; Γιατί;
Απάντηση
Ναι, η Μαρία έχει δίκιο → 729 : 100= 7,29

Απάντηση
Ανάμεσα στους αριθμούς 29,3 και 29,4 υπάρχουν άπειροι αριθμού. Μερικοί από αυτούς
είναι:
29,31 29,32 29,33 29,34 29,35...
29,312 29,313 29,315...
Απάντηση
Ανάμεσα στους αριθμούς 2,93 και 2,94 υπάρχουν άπειροι αριθμού.

Μερικοί από αυτούς είναι:
2,931 2,933 2,934 2,937 2,938 2,939...
9. Χρησιμοποιώντας μόνο τα ψηφία 4, 7, 8 και 9 να φτιάξετε τον μεγαλύτερο δεκαδικό

αριθμό και τον μικρότερο δεκαδικό αριθμό.
Απάντηση
Ο μεγαλύτερος δεκαδικός αριθμός: 987,4
Ο μικρότερος δεκαδικός αριθμός: 4,789

247 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 27ο: Η στρογγυλοποίηση στους δεκαδικούς αριθμούς
Η στρογγυλοποίηση στους δεκαδικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε σε ποιο ψηφίο έχει στρογγυλοποιηθεί κάθε αριθμός.
Αριθμός πριν τη Αριθμός μετά την Σε ποιο ψηφίο

στρογγυλοποίηση στρογγυλοποίηση στρογγυλοποιήθηκε;
3,09 3,1
41,08 41
57,92 57,9
0,181 0,2
152,339 152,34
2. Να στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς στις Μονάδες.
32,19 → _________ 20,9 → _________

80,09 → _________ 20,199 → _________
71,521 → _________ 19,999 → _________
71,7 → _________ 32,19 → _________
67,123 → _________
3. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στα δέκατα.
32,19 → _________ 8,522 → _________

80,09 → _________ 80,09 → _________

71,521 → _________ 39,75 → _________
71,7 → _________ 20,199 → _________
67,123 → _________
4. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στα εκατοστά.
32,199 → _________ 20,901 → _________

80,092 → _________ 20,189 → _________
71,521 → _________ 71,521 → _________
71,563 → _________ 67,129 → _________
67,127 → _________
5. Ο Μανώλης στρογγυλοποίησε τον αριθμό 3,45 στα δέκατα και βρήκε τον αριθμό 3,4.
Είναι σωστή η στρογγυλοποίηση που έκανε; Γιατί;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς στον πλησιέστερο φυσικό αριθμό, αφού πρώτα τους
στρογγυλοποιήσετε.
3,15 9,9 0,91 7,22 7,32 7,82

7. Να γράψετε πέντε δεκαδικούς αριθμούς που αν στρογγυλοποιηθούν στα δέκατα θα

προκύψει ο αριθμός 5,2.
___________________________________________________________________________
8. Να γράψετε πέντε δεκαδικούς αριθμούς που αν στρογγυλοποιηθούν στις Μονάδες θα

προκύψει ο αριθμός 23.
___________________________________________________________________________
9. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 522,224 μετατρέπεται σε 522,2. Σε ποιο ψηφίο

___________________________________________________________________________
10. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 199,201 μετατρέπεται σε 199. Σε ποιο ψηφίο
___________________________________________________________________________

Η στρογγυλοποίηση στους δεκαδικούς αριθμούς
1. Να γράψετε σε ποιο ψηφίο έχει στρογγυλοποιηθεί κάθε αριθμός.
Απάντηση
Αριθμός πριν τη Αριθμός μετά την Σε ποιο ψηφίο

στρογγυλοποίηση στρογγυλοποίηση στρογγυλοποιήθηκε;
3,09 3,1 στα δέκατα
41,08 41 στις μονάδες
152,339 152,34 στα εκατοστά
2. Να στρογγυλοποιήσετε τους παρακάτω αριθμούς στις Μονάδες.
Απάντηση
32,19 → 32 20,9 → 21
80,09 → 80 20,199 → 20
71,521 → 72 19,999 → 20
71,7 → 72 32,19 → 32
67,123 → 67
Απάντηση

32,19 → 32,2 8,522 → 8,5

80,09 → 80,1 80,09 → 80,1
71,521 → 71,5 39,75 → 39,8
71,7 → 71,6 20,199 → 20,2
67,123 → 67,2
4. Να στρογγυλοποιήσετε τους αριθμούς στα εκατοστά.
Απάντηση
32,199 → 32,20 20,901 → 20,90

80,092 → 82,09 20,189 → 20,19
71,521 → 71,52 71,521 → 71,52
71,563 → 71,56 67,129 → 67,13
67,127 → 67,13
5. Ο Μανώλης στρογγυλοποίησε τον αριθμό 3,45 στα δέκατα και βρήκε τον αριθμό 3,4.
Είναι σωστή η στρογγυλοποίηση που έκανε; Γιατί;
Απάντηση
Όχι, δεν είναι σωστή η στρογγυλοποίηση. Στρογγυλοποιώντας στα δέκατα, βλέπουμε πως το
ψηφίο των εκατοστών είναι 5. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να αυξήσουμε κατά μία μονάδα το
ψηφίο των δέκατων. Επομένως, ο αριθμός 3,45 γίνεται 3,5.
6. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς στον πλησιέστερο φυσικό αριθμό, αφού πρώτα τους
στρογγυλοποιήσετε.
Απάντηση
3,15 9,9 0,91 7,22 7,32 7,82

7,32=>7
0,91=>1 3,15=>3 7,22=>7 7,82=>8 9,9=>10
7. Να γράψετε πέντε δεκαδικούς αριθμούς που αν στρογγυλοποιηθούν στα δέκατα θα

προκύψει ο αριθμός 5,2.
Απάντηση
5,16 5,17 5,18 5,22 5,23
8. Να γράψετε πέντε δεκαδικούς αριθμούς που αν στρογγυλοποιηθούν στις Μονάδες θα

προκύψει ο αριθμός 23.
Απάντηση
22,8 22,9 23,1 23,2 23,35
9. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 522,224 μετατρέπεται σε 522,2. Σε ποιο ψηφίο

Απάντηση
Ο αριθμός 522,224 στρογγυλοποιήθηκε στο ψηφίο των δεκάτων.
10. Μετά την στρογγυλοποίηση, ο αριθμός 199,201 μετατρέπεται σε 199. Σε ποιο ψηφίο
Ο αριθμός 199,201 στρογγυλοποιήθηκε στο ψηφίο των Μονάδων.

253 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 28ο: Πρόσθεση και αφαίρεση με δεκαδικούς αριθμούς
Πρόσθεση και αφαίρεση με δεκαδικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να κάνετε τις προσθέσεις κάθετα.
2,32 + 52,7 = 41,09 + 7,1 = 201 + 3,72 = 67,148 + 70 =
2. Να κάνετε τις αφαιρέσεις κάθετα.
20 - 12,3 = 20 - 12,3 = 52,09 – 14 = 37,65 - 6,3 =
3. Ποιους δεκαδικούς αριθμούς μπορούμε να προσθέσουμε για να βρούμε άθροισμα 3;

Να γράψετε δύο παραδείγματα.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

4. Ποιους δεκαδικούς αριθμούς μπορούμε να αφαιρέσουμε για να βρούμε διαφορά 2,9;

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Ποιος αριθμός προκύπτει αν στον αριθμό 29 προσθέσουμε:
3 δέκατα: _________ 5 εκατοστά: _________ 4 χιλιοστά: _________
6. Ποιος αριθμός προκύπτει αν από τον αριθμό 7,8 αφαιρέσουμε:
5 δέκατα: _________ 5 εκατοστά: _________ 7 χιλιοστά: _________
7. Να τοποθετήσετε την υποδιαστολή στην κατάλληλη θέση.
7 3 + 10,35 = 1 7 6 5 1 9 7 - 7 1= 12,6
3 6 + 0 3 5 = 36,35 71,40 - 1 0 2 = 6 1 2 0
8. Η Αλίκη πρόσθεσε τους αριθμούς 71,5+201 και βρήκε άθροισμα 91,6. Τι λάθος έκανε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Η Αδαμαντία είχε στον κουμπαρά της 32,05€. Αγόρασε ένα τετράδιο που κόστιζε 4,9€

και ένα πακέτο με μαρκαδόρους που κόστιζε 5,40€. Πόσα χρήματα της έμειναν;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Πρόσθεση και αφαίρεση με δεκαδικούς αριθμούς
1. Να κάνετε τις προσθέσεις κάθετα.
Απάντηση
2,32 + 52,7 = 41,09 + 7,1 = 201 + 3,72 = 67,148 + 70 =
2,32 41,09 201 67,148

+ 52,7 + 7,1 + 3,72 + 70
55,02 48,19 204,72 137,148
2. Να κάνετε τις αφαιρέσεις κάθετα.
Απάντηση
20 - 12,3 = 20 - 12,3 = 52,09 – 14 = 37,65 - 6,3 =
21,9 20 52,09
– 14,15 – 12,3 – 14
7,75 7,7 38,09
3. Ποιους δεκαδικούς αριθμούς μπορούμε να προσθέσουμε για να βρούμε άθροισμα 3;


Απάντηση
1,7 + 1,3 = 3
2,14 + 0,86 = 3
4. Ποιους δεκαδικούς αριθμούς μπορούμε να αφαιρέσουμε για να βρούμε διαφορά 2,9;

Απάντηση
5,8 - 2,9 = 2,9
6,42 - 3,52 = 2,9
5. Ποιος αριθμός προκύπτει αν στον αριθμό 29 προσθέσουμε:
Απάντηση
3 δέκατα: 29,3 5 εκατοστά: 29,05 4 χιλιοστά: 29,004
6. Ποιος αριθμός προκύπτει αν από τον αριθμό 7,8 αφαιρέσουμε:
Απάντηση
5 δέκατα: 7,6 5 εκατοστά: 7,75 7 χιλιοστά: 7,793
7. Να τοποθετήσετε την υποδιαστολή στην κατάλληλη θέση.
Απάντηση
7,3 + 10,35=17,65 19,7-7,1= 12,6
36+0,35=36,35 71,40-10,2=61,20

8. Η Αλίκη πρόσθεσε τους αριθμούς 71,5+201 και βρήκε άθροισμα 91,6. Τι λάθος έκανε;
Απάντηση
Η Αλίκη δεν τοποθέτησε τους αριθμούς με βάση τη θέση των

ψηφίων τους. Έτσι, πρόσθεσε τα δέκατα του πρώτου προσθετέου 71,5
+ 201
με τις Μονάδες του δεύτερου, τις Μονάδες του πρώτου με τις
272,5
Δεκάδες του δεύτερου και τις Δεκάδες του πρώτου με τις
Εκατοντάδες του δεύτερου.
9. Η Αδαμαντία είχε στον κουμπαρά της 32,05€. Αγόρασε ένα τετράδιο που κόστιζε 4,9€
και ένα πακέτο με μαρκαδόρους που κόστιζε 5,40€. Πόσα χρήματα της έμειναν;
Απάντηση
Δεδομένα: Η Αδαμαντία έχει 32,05€.

Ξόδεψε 4,9 για το τετράδιο και 5,40 για τους μαρκαδόρους.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα της έμειναν.
Λύση:
4,9 + 5,40 = 10,3
32,05 - 10,3 = 21,75
Απάντηση: Της έμειναν 21,75€.

259 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 29ο: Ο πολλαπλασιασμός στους δεκαδικούς αριθμούς
Ο πολλαπλασιασμός στους δεκαδικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να βρείτε τα γινόμενα μετατρέποντας τους δεκαδικούς αριθμούς σε δεκαδικά

κλάσματα.
0,2 x 0,3 = ___________________________

1,15 x 2,09 = ___________________________
0,4 x 12,5 = ___________________________
71,8 x 0,8 = ___________________________
7,4 x 3,9 = ___________________________
2. Να κάνετε κάθετα τους πολλαπλασιασμούς.
15,6 x 7,9 = 20,7 x 3,2= 0,7 x 4,1= 20,8 x 0,001=

3. Να βρείτε τα γινόμενα.
21,7 x 10 = _________ 4,1 x 100 = _________ 0,7 x 10 = _________

20 x 100 = _________ 0,04 x 10 = _________ 7,915 x 1.000 = _________
2,9 x 1.000 = _________ 2,7 x 10 = _________ 9,008 x 100 = _________
75,15 x 10 = _________ 0,04 x 100 = _________ 0,004 x 1.000 = _________
4. Να κάνετε τους παρακάτω πολλαπλασιασμούς.
50 x 0,1= 2,42 x 0,1 =
190 x 0,01 = 91,2 x 0,01 =
75 x 0,01 = 145 x 0,001=
5. Να διορθώσετε τα λάθη.
419
2,3 x 10 = 0,23 41,9 =
1000
2,7 x 0,1 = 2.700 10 x 0,91= 10,91
0,003 x 10 = 3 19,25 x 100 = 1,925
6. Ο Γιάννης υποστηρίζει ότι αν πολλαπλασιάσουμε έναν αριθμό με κάποιον δεκαδικό

που είναι μικρότερος από το 1, το γινόμενο που προκύπτει είναι μικρότερο από αυτό τον
αριθμό. Είναι σωστή η άποψή του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Ο Μιχάλης έκανε την παρακάτω πράξη ως εξής:
0,7
____________________________________________________
x 2,3
2,1 ____________________________________________________
+ 1,4
3,5 ____________________________________________________
____________________________________________________
Τι λάθος έκανε;
____________________________________________________
__________________________________________
8. Η Βάσια αγόρασε 5 μολύβια καθένα από τα οποία κόστιζε 1,32€ και 7 ξύστρες καθεμία
από τις οποίες κόστιζε 0,78 €. Πόσα χρήματα πλήρωσε. Αν έδωσε 20 € πόσα ρέστα πήρε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Ένα κιλό πατάτες κοστίζει 0,95 €. Πόσο κοστίζουν 10 κιλά πατάτες;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Ο πολλαπλασιασμός στους δεκαδικούς αριθμούς
1. Να βρείτε τα γινόμενα μετατρέποντας τους δεκαδικούς αριθμούς σε δεκαδικά

κλάσματα.
Απάντηση
2 3 6
0,2 x 0,3 = x = = 0,06
10 10 100
115 209 24035

1,15 x 2,09 = x = = 2,4035
100 100 10000
4 125 500
0,4 x 12,5 = x = =5
10 10 100
718 8 5744
71,8 x 0,8 = x = = 57,44
10 10 100
74 39 2886
7,4 x 3,9 = x = = 28,86
10 10 100

2. Να κάνετε κάθετα τους πολλαπλασιασμούς.
Απάντηση
15,6 x 7,9 = 20,7 x 3,2= 0,7 x 4,1= 20,8 x 0,001=
3. Να βρείτε τα γινόμενα.
Απάντηση
21,7 x 10 = 217 4,1 x 100 = 410 0,7 x 10 = 7

20 x 100 = 2.000 0,04 x 10 = 0,4 7,915 x 1.000 = 7.915
2,9 x 1.000 = 2.900 2,7 x 10 = 27 9,008 x 100 = 900,8
75,15 x 10 = 751,5 0,04 x 100 = 4 0,004 x 1.000 = 4
4. Να κάνετε τους παρακάτω πολλαπλασιασμούς.
Απάντηση
50 x 0,1= 5 2,42 x 0,1 = 0,242
190 x 0,01 = 1,9 91,2 x 0,01 = 0,912
75 x 0,01 = 0,75 145 x 0,001= 0,145
5. Να διορθώσετε τα λάθη.
Απάντηση

419
2,3 x 10 = 23 41,9 =
10
2,7 x 0,1 = 0,27 10 x 0,91= 9,1
0,003 x 10 = 0,03 19,25 x 100 = 1.925
6. Ο Γιάννης υποστηρίζει ότι αν πολλαπλασιάσουμε έναν αριθμό με κάποιον δεκαδικό

που είναι μικρότερος από το 1, το γινόμενο που προκύπτει είναι μικρότερο από αυτό τον
αριθμό. Είναι σωστή η άποψή του;
Απάντηση
Η άποψή του είναι σωστή. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλαπλασιάζοντας με κάποιον δεκαδικό
μικρότερο της μονάδας, ζητάμε ένα μέρος μόνο του αριθμού αυτού. Επομένως, το γινόμενο
θα είναι μικρότερο από αυτό τον αριθμό. Για παράδειγμα: 8 x 0,7=5,6.
7. Ο Μιχάλης έκανε την παρακάτω πράξη ως εξής:
Απάντηση
0,7
x 2,3 Ο Μιχάλης δεν υπολόγισε σωστά το
2,1 γινόμενο, καθώς δεν τοποθέτησε σωστά
+ 1,4
3,5 τους αριθμούς, αλλά ούτε και την
υποδιαστολή.
Τι λάθος έκανε;
8. Η Βάσια αγόρασε 5 μολύβια καθένα από τα οποία κόστιζε 1,32€ και 7 ξύστρες καθεμία
από τις οποίες κόστιζε 0,78 €. Πόσα χρήματα πλήρωσε. Αν έδωσε 20 € πόσα ρέστα πήρε;
Απάντηση

Δεδομένα: Αγόρασε πέντε μολύβια των 1,32 € και 7 ξύστρες των 0,78 €.
Έδωσε 20€.
Ζητούμενα: Πόσα ρέστα πήρε;
Λύση: 1,32 x 5 = 6,6
0,78 x 7 = 5,46
6,6 + 5,46 = 12,06

20 - 12,06 = 7,94
Απάντηση: Η Βάσια πήρε 7,94€ ρέστα.
9. Ένα κιλό πατάτες κοστίζει 0,95 €. Πόσο κοστίζουν 10 κιλά πατάτες;
Απάντηση
Δεδομένα: Ένα κιλό πατάτες κοστίζει 0,95€.
Ζητούμενα: Πόσο κοστίζουν 10 κιλά;
Λύση: 0,95 x 10 = 9,5
Απάντηση: 10 κιλά πατάτες κοστίζουν 9,5€.

266 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 30ο: Η διαίρεση στους δεκαδικούς αριθμούς
Η διαίρεση στους δεκαδικούς αριθμούς
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
25,3 : 10 = _________ 14,9 : 100 = _________
1,39 :100 = _________ 147 : 1.000 = _________
0,9 : 10 = _________ 9.000 : 1.000 = _________
128,7 :100 = _________ 745 : 10 = _________
25,3 : 0,1 = _________ 14,9 : 0,01 = _________
1,39 : 0,01 = _________ 147 : 0,001 = _________
0,9 : 0,1 = _________ 9.000 : 0,001 = _________
128,7 :0,01 = _________ 745 : 0,1 = _________
3. Ο Ηρακλής υποστηρίζει ότι όταν κάνουμε διαίρεση με οποιονδήποτε αριθμό, πάντα το

πηλίκο είναι μικρότερο από τον διαιρετέο. Είναι σωστή η άποψή του;

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
16,8: 4 = _________ 1,32: 6 = _________
74,9 : 7 = _________ 56,3 :2 = _________
5. Να πολλαπλασιάσετε τους διαιρετέους και τους διαιρέτες της παραπάνω άσκησης με

το 10 και να ξανακάνετε τις διαιρέσεις.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Ο Μενέλαος υποστηρίζει ότι αν διαιρέσει το 7,19 με το 71,9 θα βρει πηλίκο 1. Είναι

σωστή η άποψή του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Ο Κωνσταντίνος αγόρασε 6 βιβλία και πλήρωσε 27 ευρώ. Πόσο κόστιζε κάθε βιβλίο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Η Μαρία αγόρασε μερικά βιβλία, καθένα από τα οποία κόστιζε 12,4€. Αν πλήρωσε
37,2€, πόσα ήταν τα βιβλία;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Η Αγγελική αγόρασε 5 μπουκαλάκια νερό και μερικά παγωτά. Κάθε παγωτό κόστιζε
1,2€. Για τα μπουκαλάκια πλήρωσε 3€ και για τα παγωτά 8,4€. Πόσο κόστιζε το κάθε
μπουκαλάκι; Πόσα παγωτά αγόρασε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Η διαίρεση στους δεκαδικούς αριθμούς
Απάντηση
25,3 : 10 = 2,53 14,9 : 100 = 0,149
1,39 : 100 = 0,0139 147 : 1.000 = 0,147
0,9 : 10 = 0,09 9.000 : 1.000 = 9
128,7 :100 = 1,287 745 : 10 = 74,5
Απάντηση
25,3 : 0,1 = 253 14,9 : 0,01 = 1.490
1,39 : 0,01 = 139 147 : 0,001 = 147.000
0,9 : 0,1 = 9 9.000 : 0,001 = 9.000.000
128,7 :0,01 = 12.870 745 : 0,1 = 7.450
3. Ο Ηρακλής υποστηρίζει ότι όταν κάνουμε διαίρεση με οποιονδήποτε αριθμό, πάντα το

πηλίκο είναι μικρότερο από τον διαιρετέο. Είναι σωστή η άποψή του;

Απάντηση
Η άποψη αυτή δεν είναι σωστή. Αν διαιρέσουμε με αριθμό μικρότερο της μονάδας, το
πηλίκο θα είναι μεγαλύτερο από τον διαιρετέο.
Για παράδειγμα: 85 : 0,5 = 170
Απάντηση
16,8: 4 = 4,2 1,32: 6 = 0,22
74,9 : 7 = 10,7 56,3 :2 = 28,15
5. Να πολλαπλασιάσετε τους διαιρετέους και τους διαιρέτες της παραπάνω άσκησης με

το 10 και να ξανακάνετε τις διαιρέσεις.
Απάντηση
16,8 x 10 = 168 1,32 x 10 = 13,2

4 x 10 = 40 6 x 10 = 60
168:40=4,2 13,2 : 60 = 0,22
74,9 x 10 = 749 56,3 x 10 = 563
7 x 10 = 70 2 x 10 = 20
749:70=10,7 563 : 20 = 28,15
6. Ο Μενέλαος υποστηρίζει ότι αν διαιρέσει το 7,19 με το 71,9 θα βρει πηλίκο 1. Είναι

σωστή η άποψή του;
Απάντηση

Η άποψή του δεν είναι σωστή. Για να βρει πηλίκο 1 θα πρέπει να ο διαιρετέος και ο διαιρέτης
να είναι ίσοι. 7,19 : 71,9 = 0,1
7. Ο Κωνσταντίνος αγόρασε 6 βιβλία και πλήρωσε 27 ευρώ. Πόσο κόστιζε κάθε βιβλίο;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο Κωνσταντίνος αγόρασε 7 βιβλία.
Πλήρωσε 27 ευρώ.
Ζητούμενα: Πόσο κόστιζε κάθε βιβλίο;
Λύση:
27 : 6 = 4,5
Απάντηση: Κάθε βιβλίο κόστιζε 4,5€.
8. Η Μαρία αγόρασε μερικά βιβλία, καθένα από τα οποία κόστιζε 12,4€. Αν πλήρωσε
37,2€, πόσα ήταν τα βιβλία;
Απάντηση
Δεδομένα: Κάθε βιβλίο κόστιζε 12,4.
Η Μαρία πλήρωσε 37,2€.
Ζητούμενα: Πόσα ήταν βιβλία;
Λύση:
37,2 : 12,4 = 3
Απάντηση: Η Μαρία αγόρασε 3 βιβλία.

9. Η Αγγελική αγόρασε 5 μπουκαλάκια νερό και μερικά παγωτά. Κάθε παγωτό κόστιζε
1,2€. Για τα μπουκαλάκια πλήρωσε 3€ και για τα παγωτά 8,4€. Πόσο κόστιζε το κάθε
μπουκαλάκι; Πόσα παγωτά αγόρασε;
Απάντηση
Δεδομένα: Η Αγγελική αγόρασε 5 μπουκαλάκια νερό.
Αγόρασε μερικά παγωτά, καθένα από τα οποία κόστιζε 1,2€.
Όλα τα μπουκαλάκια κόστιζαν 3€ και όλα τα παγωτά κόστιζαν 8,4€.
Ζητούμενα: Πόσο κόστιζε κάθε μπουκαλάκι;
Πόσα παγωτά αγόρασε;
Λύση:
3 : 5 = 0,6
8,4 : 1,2 = 7
Απάντηση: Κάθε μπουκαλάκι κόστιζε 0,6€.
Η Αγγελική αγόρασε 7 παγωτά.

273 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 31ο: Η έννοια του ποσοστού
Η έννοια του ποσοστού
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Τι εκφράζει το ποσοστό;
___________________________________________________________________________
2. Τι δείχνει το ποσοστό στα εκατό (%);
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα δίδακτρα ενός ιδιωτικού σχολείου αυξήθηκαν κατά 3%;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Να εκφράσετε με ποσοστό τα κλάσματα.
5 32 19 7 4
= ______ = ______ = ______ = ______ = ______
100 100 100 10 10

5. Να εκφράσετε με ποσοστό τα κλάματα.
3 15 3 1 9
= ______ = ______ = _______ = = ______
20 50 4 5 _________ 25
6. Να μετατρέψετε τα ποσοστά της παραπάνω άσκησης σε δεκαδικούς αριθμούς.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Να υπολογίσετε:
το 10% του 200 → _______________________________________
το 25% του 750 → _______________________________________
το 40% του 80 → _______________________________________
το 50% του 30 → _______________________________________
8. Η Μαργαρίτα έπαιρνε μισθό 780€. Ο διευθυντής της της ανακοίνωσε ότι θα λάβει
αύξηση κατά 15% του μισθού της. Πόσα χρήματα θα κερδίζει τώρα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

9. Σε ένα κατάστημα ρούχων, υπάρχει στη βιτρίνα μία ζακέτα που κοστίζει 40€. Κατά τη
διάρκεια των εκπτώσεων, δίνεται έκπτωση 25% σε όλα τα προϊόντα. Πόσο κοστίζει η
ζακέτα μετά την έκπτωση;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Η έννοια του ποσοστού
1. Τι εκφράζει το ποσοστό;
Απάντηση
Το ποσοστό εκφράζει το μέρος μιας ποσότητας.
2. Τι δείχνει το ποσοστό στα εκατό (%);
Απάντηση
Το ποσοστό στα εκατό (%) είναι ένα μέρος από τα 100 ίσα μέρη στα οποία χωρίζουμε την
ακέραιη μονάδα.
3. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα δίδακτρα ενός ιδιωτικού σχολείου αυξήθηκαν κατά 3%;
Απάντηση
Σημαίνει ότι για κάθε 100 € πληρώνουμε 3 ευρώ παραπάνω.
3
3% = = 0,03
100
100 x 0,03 = 3 €.
Αν τα δίδακτρα ήταν 100€, με την αύξηση θα πληρώναμε → 100 + 3 = 103€.

4. Να εκφράσετε με ποσοστό τα κλάσματα.
Απάντηση
5 32 19 7x10 70 4x10 40
= 5% = 32% = 19% = = 70% =
100 100 100 10x10 100 10x10 100
5. Να εκφράσετε με ποσοστό τα κλάματα.
Απάντηση
3x5 15 15x2 30 3x25 75

= = 15% = = 30% = = 75%
20x5 100 50x2 100 4x25 100
1x20 20 9x4 36
= = 20% = = 36%
5x20 100 25x4 100
6. Να μετατρέψετε τα ποσοστά της παραπάνω άσκησης σε δεκαδικούς αριθμούς.
Απάντηση
15 30 75
15% = = 0,15 30% = = 0,3 75% = = 0,75
100 100 100
20 36
20% = = 0,2 36% = = 0,36
100 100
7. Να υπολογίσετε:
Απάντηση
10 10x200 2000
το 10% του 200 → x200 = = = 20
100 100 100
25 25x750 18750
το 25% του 750 → x750 = = = 187,5
100 100 100

40 40x80 3200
το 40% του 80 → x80 = = = 32
100 100 100
50 50x30 1500
το 50% του 30 → x30 = = = 15
100 100 100
8. Η Μαργαρίτα έπαιρνε μισθό 780€. Ο διευθυντής της της ανακοίνωσε ότι θα λάβει
αύξηση κατά 15% του μισθού της. Πόσα χρήματα θα κερδίζει τώρα;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο μισθός της Μαργαρίτας ήταν 780€.
Έλαβε αύξηση κατά 15% του μισθού της.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα κερδίζει τώρα;
Λύση:
15 15x780 11700
780 x 15%= 750 x = = = 117
100 100 100
780 + 117 = 897€
Απάντηση: Η Μαργαρίτα κερδίζει τώρα 897€.
9. Σε ένα κατάστημα ρούχων, υπάρχει στη βιτρίνα μία ζακέτα που κοστίζει 40€. Κατά τη
διάρκεια των εκπτώσεων, δίνεται έκπτωση 25% σε όλα τα προϊόντα. Πόσο κοστίζει η
ζακέτα μετά την έκπτωση;
Απάντηση
Δεδομένα: Η ζακέτα κοστίζει 40€.
Θα λάβει έκπτωση 25%.
Ζητούμενα: Πόσο κοστίζει η ζακέτα μετά την έκπτωση.

Λύση:
25 40x25 1000
40 x = = = 10
100 100 100
40 – 10 = 30
Απάντηση: Μετά την έκπτωση η ζακέτα κοστίζει 30€.

280 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 32ο: Διαφορετικές εκφράσεις των αριθμών
Διαφορετικές εκφράσεις των αριθμών
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Με ποιους τρόπους μπορούμε να εκφράσουμε μια ποσότητα ή ένα μέρος της;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Να συμπληρώσετε τον πίνακα.
Ποσοστό % Δεκαδικό κλάσμα Δεκαδικός αριθμός Κλασματικός αριθμός
1
10
0,32
1,20
8%
25%
78
100

15 1
+ 0,7 = _________ 3 + 2,5 = _________
10 2
15 20
+ 0,7 = _________ 3,77 + = _________
100 100
4. Να κάνετε τις αφαιρέσεις.
23 32
− 1,5 = _________ − 1,3 = _________
10 8
5 78
7 − 7,5 = _________ 69,7 − = _________
10 12
5. Ο Μάριος έφαγε το 20% της σπανακόπιτας που έφτιαξε η μητέρα του. Η Αθανασία
𝟏
έφαγε το . Ποιος έφαγε περισσότερο;
𝟒
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2 19 9
3 5,2 0,13
5 8 3
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Να αντιστοιχίσετε τους αριθμούς που εκφράζουν ίση ποσοότητα.
2
20% • •1
5
7 270
• •
5 100
1
2,7 • •
5
1
3 • • 3,5
2
8. Η Μαργαρίτα είχε στον πορτοφόλι της 52€. Ξόδεψε το 8% των χρημάτων της για να
πληρώσει κάποιους λογαριασμούς. Πόσα χρήματα έχει τώρα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟕
9. Ένας αγρότης παρήγαγε 550 κιλά λάδι. Πούλησε τα προς 4,1 € το κιλό και το
𝟏𝟎
υπόλοιπο προς 3,5€ το κιλό. Πόσα χρήματα εισέπραξε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Διαφορετικές εκφράσεις των αριθμών
1. Με ποιους τρόπους μπορούμε να εκφράσουμε μια ποσότητα ή ένα μέρος της;
Απάντηση
Μπορούμε να εκφράσουμε μια ποσότητα ή ένα μέρος αυτής με φυσικό αριθμό, με δεκαδικό
αριθμό, με κλασματικό ή μεικτό αριθμό ή και με ποσοστά.
Απάντηση
Ποσοστό % Δεκαδικό κλάσμα Δεκαδικός αριθμός Κλασματικός αριθμός
10% 10 0,1 1
100 10
32% 32 0,32 8
100 25
120% 120 1,20 6
100 5
8% 8 0,08 2
100 25
25% 25 0,25 1
100 4
78% 78 0,78 39
100 50

Απάντηση
15 1 7
+ 0,7 = 1,5 + 0,7 = 2,2 3 + 2,5 = + 2,5 = 3,5 + 2,5 = 6
10 2 2
15 20
+ 0,7 = 0,15 + 0,7 = 0,85 3,77 + = 3,77 + 0,2 = 3,97
100 100
4. Να κάνετε τις αφαιρέσεις.
Απάντηση
23 32
− 1,5 = 2,3 − 1,5 = 0,8 − 1,3 = 4 − 1,3 = 2,7
10 8
5 75 78
7 − 7,5 = − 7,5 = 7,5 − 7,5 = 0 69,7 − = 69,7 − 6,5 = 63,2
10 10 12
5. Ο Μάριος έφαγε το 20% της σπανακόπιτας που έφτιαξε η μητέρα του. Η Αθανασία
𝟏
έφαγε το . Ποιος έφαγε περισσότερο;
𝟒
Απάντηση
1ος τρόπος:
20 1
20% = =
100 5
1 1
< . Επομένως, περισσότερο έφαγε η Αθανασία.
5 4
2ος τρόπος:
1x25 25
= = 25%
4x25 100
25% > 20%. Επομένως, περισσότερο έφαγε η Αθανασία.

Απάντηση
2 19 43 9
= 0,4 3 = = 5,375 5,2 =3 0,13
5 8 8 3
2 9 19
0,13 < < < 5,2 < 3
5 3 8
7. Να αντιστοιχίσετε τους αριθμούς που εκφράζουν ίση ποσότητα.
Απάντηση
2
20% • •1
5
7 270
• •
5 100
1
2,7 • •
5
1
3 • • 3,5
2
8. Η Μαργαρίτα είχε στον πορτοφόλι της 52€. Ξόδεψε το 8% των χρημάτων της για να
πληρώσει κάποιους λογαριασμούς. Πόσα χρήματα έχει τώρα;
Απάντηση
Δεδομένα: Η Μαργαρίτα είχε 52€.
Ξόδεψε το 8% των χρημάτων της.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα έχει τώρα;
Λύση:

8 8
8% x 52 = x 52 = = 4,16
100 100
52 - 4,16 = 47,84
Απάντηση: Η Μαργαρίτα έχει τώρα 47,84€.
𝟕
9. Ένας αγρότης παρήγαγε 550 κιλά λάδι. Πούλησε τα προς 4,1 € το κιλό και το
𝟏𝟎
υπόλοιπο προς 3,5€ το κιλό. Πόσα χρήματα εισέπραξε;
Απάντηση
Δεδομένα: Ο αγρότης παρήγαγε 550 κιλά λάδι.
7
Πούλησε τα προς 4,1 € το κιλό.
10
Πούλησε το υπόλοιπο λάδι προς 3,5€ το κιλό.
Ζητούμενα: Πόσα χρήματα εισέπραξε;
Λύση:
7 3850
x 550 = = 385
10 10
𝟕
385 x 4,1=1.578,5 € εισέπραξε πουλώντας τα
𝟏𝟎
550 – 385 = 165 κιλά πούλησε προς 3,5€ το κιλό
165 x 3,5 = 577,5 € εισέπραξε από τα κιλά που πούλησε προς 3,5 € το κιλό.
1.578,5 + 577,5 = 2.156 € συνολικά.
Απάντηση: Ο αγρότης εισέπραξε 2.156€.

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να μετατρέψετε τα δεκαδικά κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς και το αντίστροφο.
5
= 7,19 =
100 _________ _________
17
= 51,3 =
10 _________ _________
18
= 0,9 =
1000 _________ _________
4
= _________ 0,015 = _________
1000
2,5 x 10 = _________ 34,9 x 100 = _________
514,3 x 10 = _________ 74,57 x 100 = _________
8,73 x 1000 = _________ 0,05 x 100 = _________
74,1 : 10 = _________ 84,9 : 100 = _________
351 : 1000 = _________ 4.142,7:100 = _________
901 : 100 = _________ 125 : 10 = _________

7,15 → _________ 74,191 → _________

65,82 → _________ 74,129 → _________
631,18 → _________ 89,999 → _________
74,199 → _________
7,15 + 52,9= 52,4 + 20 =
57,1 – 14,7= 45 – 32,75 =
4,5 x 7,2= 20 x 19,3=
19,3 : 4= 85 : 5,22=

6. Να βρείτε πόσο είναι το 24% του:
150 → _________________
42 → _________________
19 → _________________
420 → _________________
𝟐𝟎𝟖
7. Ο Γιάννης υποστηρίζει ο αριθμός 2,08 και το κλάσμα εκφράζουν την ίδια ποσότητα.
𝟏𝟎
Είναι σωστή η σκέψη του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ποσοστό % Δεκαδικό Δεκαδικός αριθμός Κλασματικός αριθμός

κλάσμα (ανάγωγο κλάσμα)
15%
410%
3%
45%
140%

9. Ο Στέλιος ξεκίνησε να διαβάζει ένα βιβλίο που έχει 260 σελίδες. Μέχρι τώρα έχει
διαβάσει το 34% των σελίδων. Πόσες σελίδες του μένουν ακόμα να διαβάσει;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


1. Να μετατρέψετε τα δεκαδικά κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς και το αντίστροφο.
Απάντηση
5 719
= 0,05 7,19 =
100 100
17 513
= 1,7 51,3 =
10 10
18 9
= 0,018 0,9 =
1000 10
4 15
= 0,004 0,015 =
1000 1000
Απάντηση
2,5 x 10 = 25 34,9 x 100 = 3.490
514,3 x 10 = 5.143 74,57 x 100 = 7.457
8,73 x 1000 = 8.730 0,05 x 100 = 5
74,1 : 10 = 7,41 84,9 : 100 = 0,849
351 : 1000 = 0,351 4.142,7:100 = 41,427
901 : 100 =9,01 125 : 10 = 12,5

Απάντηση
7,15 → 7,2 74,191 → 74,2

65,82 → 65,8 74,129 → 74,1
631,18 → 631,2 89,999 → 90,0
74,199 → 74,2
Απάντηση
7,15 + 52,9= 52,4 + 20 =
57,1 – 14,7= 45 – 32,75 =

Απάντηση
4,5 x 7,2= 20 x 19,3=

4,5
x 7,2 19,3
90 x 2(0
+ 315 386
32,40
19,3 : 4= 85 : 5,22=
19,3 4
– 16 4,8258 161,2 32
– 155 5,2
33
– 32 62
– 62
10
– 8 0
20
– 20
0
6. Να βρείτε πόσο είναι το 24% του:
Απάντηση
24
150 → 150 x = 36
100
24
42 → 42 x = 10,08
100
24
19 → 19 x = 4,56
100
24
420 → 420 x = 100,8
100

𝟐𝟎𝟖
7. Ο Γιάννης υποστηρίζει ο αριθμός 2,08 και το κλάσμα εκφράζουν την ίδια ποσότητα.
𝟏𝟎
Είναι σωστή η σκέψη του;
Απάντηση
Ο Γιάννης δεν έχει δίκιο. Ο δεκαδικός αριθμός 2,08 μετατρέπεται σε δεκαδικό κλάσμα ως
208
εξής: .
100
208
Το κλάσμα μετατρέπεται σε δεκαδικό ως εξής: 20,8.
10
Απάντηση
Ποσοστό % Δεκαδικό Δεκαδικός αριθμός Κλασματικός αριθμός

κλάσμα (ανάγωγο κλάσμα)
15% 15 3
0,15
100 20
410% 410 41
4,10
100 10
3% 3 3
0,03
100 100
45% 45 9
0,45
100 20
140% 140 7
1,40
100 5
9. Ο Στέλιος ξεκίνησε να διαβάζει ένα βιβλίο που έχει 260 σελίδες. Μέχρι τώρα έχει
διαβάσει το 34% των σελίδων. Πόσες σελίδες του μένουν ακόμα να διαβάσει;
Απάντηση
Δεδομένα: Το βιβλίο του Στέλιου έχει 260 σελίδες.

Μέχρι τώρα έχει διαβάσει το 34%.
Ζητούμενα: Πόσες σελίδες μένουν ακόμα;
Λύση:
34
34% x 260 = x 260 = 88,4 σελίδες έχει διαβάσει.
100
260 - 88,4 = 771,6 σελίδες μένουν ακόμα.
Απάντηση: Μένουν ακόμα να διαβάσει 771,6 σελίδες.

Ενότητα 6
297 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 33ο: Οι αρνητικοί αριθμοί
Οι αρνητικοί αριθμοί
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συμπληρώσετε Σ, για τις προτάσεις που είναι σωστές και Λ, για τις προτάσεις που
είναι λανθασμένες.
Οι αρνητικοί αριθμοί ανήκουν στους φυσικούς αριθμούς.
Οι αρνητικοί αριθμοί ανήκουν στους ακέραιους αριθμούς.
Όλοι οι αρνητικοί αριθμοί είναι μικρότεροι από το 0.
Όσο πιο αριστερά βρίσκεται ένας αριθμός πάνω στην αριθμογραμμή, τόσο πιο μεγάλος
είναι.
-1 ____ -3 7 ____ -7
2 ____ -5 0 ____ 6
-19 ____ 1 0 ____ -3
-65 ____ -32 15 ____ 9
3. Ποιος αριθμός απέχει περισσότερο από το 0;
1 ή 3; ____________________________________________________

-2 ή -9; ___________________________________________________
-2 ή 9; ___________________________________________________
3 ή -7; ___________________________________________________
4 ή -4; ___________________________________________________
4. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς στην αριθμογραμμή.
-5 -3 0 4 -2 1 -1 3
17, 54, -3, 0, -19, 8, -65
_______________________________________________________________
6. Η θερμοκρασία σήμερα στη Φλώρινα ήταν -3οC. Αύριο αναμένεται 5
αύξηση της θερμοκρασίας κατά 5οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η 4
Φλώρινα; 3
_______________________________________________________________ 2
0
7. Η θερμοκρασία σήμερα στην Τρίπολη ήταν 4οC. Αύριο αναμένεται
-1
μείωση της θερμοκρασίας κατά 5οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η
-2
Τρίπολη;
-3
_______________________________________________________________
-4

8. Η θερμοκρασία σήμερα στην Καστοριά ήταν -1οC. Αύριο, αναμένεται μείωση της
θερμοκρασίας κατά 2οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η Καστοριά;
___________________________________________________________________________
9. Ο Χρήστος υποστηρίζει ότι ο αριθμός -7 είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό 1. Έχει δίκιο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Οι αρνητικοί αριθμοί
1. Να συμπληρώσετε Σ, για τις προτάσεις που είναι σωστές και Λ, για τις προτάσεις που
είναι λανθασμένες.
Απάντηση
Οι αρνητικοί αριθμοί ανήκουν στους φυσικούς αριθμούς. Λ
Οι αρνητικοί αριθμοί ανήκουν στους ακέραιους αριθμούς. Σ
Όλοι οι αρνητικοί αριθμοί είναι μικρότεροι από το 0. Σ
Όσο πιο αριστερά βρίσκεται ένας αριθμός πάνω στην αριθμογραμμή, τόσο πιο μεγάλος
είναι. Λ
Απάντηση
-1 > -3 7 > -7
2 > -5 0 < 6
-19 < 1 0 > -3
-65 < -32 15 > 9

3. Ποιος αριθμός απέχει περισσότερο από το 0;
Απάντηση
1 ή 3; Από το 0 απέχει περισσότερο ο αριθμός 3.
-2 ή -9; Από το 0 απέχει περισσότερο ο αριθμός -9.
-2 ή 9; Από το 0 απέχει περισσότερο ο αριθμός 9.
3 ή -7; Από το 0 απέχει περισσότερο ο αριθμός -7.
4 ή -4; Και οι δύο αριθμοί απέχουν ίση απόσταση από το 0.
Απάντηση
-5 -3 -2 -1 0 1 3 4
17, 54, -3, 0, -19, 8, -65
Απάντηση
-65 < -19 < -3 < 0 < 8 < 17 < 54

6. Η θερμοκρασία σήμερα στη Φλώρινα ήταν -3οC. Αύριο αναμένεται αύξηση της 5
4 Σήμερα στην
θερμοκρασίας κατά 5οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η Φλώρινα; Τρίπολη
3
Απάντηση
2 Αύριο στη
Φλώρινα
Αύριο, η Φλώρινα θα έχει 2οC. 1
-1 Αύριο στην
7. Η θερμοκρασία σήμερα στην Τρίπολη ήταν 4οC. Αύριο αναμένεται μείωση της Τρίπολη
-2
θερμοκρασίας κατά 5οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η Τρίπολη;
-3 Σήμερα στη
Φλώρινα
Απάντηση -4
Αύριο, η Τρίπολη θα έχει -1οC.
8. Η θερμοκρασία σήμερα στην Καστοριά ήταν -1οC. Αύριο, αναμένεται 0
μείωση της θερμοκρασίας κατά 2οC. Πόσους βαθμούς θα έχει αύριο η -1 Σήμερα στην
Καστοριά
Καστοριά; -2
-3 Αύριο στην
Απάντηση Καστοριά
-4
Αύριο, η Καστοριά θα έχει -3οC.
9. Ο Χρήστος υποστηρίζει ότι ο αριθμός -7 είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό 1. Έχει δίκιο;
Απάντηση
Όχι, ο Χρήστος δεν έχει δίκιο. Ο αριθμός -7 βρίσκεται πιο αριστερά από τον αριθμό 1 στην
αριθμογραμμή. Πιο συγκεκριμένα, ο αριθμός -7 βρίσκεται αριστερά από το 0, ενώ ο αριθμός
1 δεξιά από το 0. Όσο πιο αριστερά βρίσκεται ένας αριθμός πάνω στην αριθμογραμμή, τόσο
πιο μικρός είναι. Επομένως, -7 < 1.

303 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 34ο: Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα
Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Τι είναι το γεωμετρικό μοτίβο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Τι είναι το αριθμητικό μοτίβο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Να συνεχίσετε το μοτίβο.
4. Να παρατηρήσετε το παραπάνω μοτίβο και να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Τι χρώμα θα έχει το 18ο τετράγωνο;______________________________________________
Τι χρώμα θα έχει το 20ο τετράγωνο;______________________________________________

5. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι γεωμετρικό μοτίβο;
6. Ποιο από τα παρακάτω είναι αριθμητικό μοτίβο;
3, 4, 3, 4, 3, 4, 34
1, 3, 5, 7, 9
2, 15, 7, 6, 3, 8, 14
___________________________________________________________________________
7. Ποιος είναι ο κανόνας σε καθένα από τα παρακάτω μοτίβα;
α. 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 : ____
β. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3 : ____
γ. 0, 11, 22, 33, 44, 55, 66 : ____
8. Να συνεχίσετε το αριθμητικό μοτίβο.
6, 12, 18, 24,_________________________________________________________________
9. Να φτιάξετε ένα αριθμητικό μοτίβο.
___________________________________________________________________________

1. Τι είναι το γεωμετρικό μοτίβο;
Απάντηση
Το γεωμετρικό μοτίβο είναι ένα σχέδιο που δημιουργείται με την επανάληψη ενός στοιχείου
του.
2. Τι είναι το αριθμητικό μοτίβο;
Απάντηση
Το αριθμητικό μοτίβο δημιουργείται με μια σειρά αριθμών που ανάμεσά τους υπάρχει μια
σχέση σταθερή και επαναλαμβανόμενη.
3. Να συνεχίσετε το μοτίβο.
Απάντηση
4. Να παρατηρήσετε το παραπάνω μοτίβο και να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
Απάντηση

Τι χρώμα θα έχει το 18ο τετράγωνο; Το 18ο τετράγωνο θα είναι βυσσινί.
Τι χρώμα θα έχει το 20ο τετράγωνο; Το 20ο τετράγωνο θα είναι βυσσινί.
5. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι γεωμετρικό μοτίβο;
Απάντηση
6. Ποιο από τα παρακάτω είναι αριθμητικό μοτίβο;
3, 4, 3, 4, 3, 4, 34
1, 3, 5, 7, 9
2, 15, 7, 6, 3, 8, 14
Απάντηση
Αριθμητικό μοτίβο αποτελεί η δεύτερη σειρά (1, 3, 5, 7, 9).
7. Ποιος είναι ο κανόνας σε καθένα από τα παρακάτω μοτίβα;
Απάντηση
α. 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 : +5
β. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3 : -1
γ. 0, 11, 22, 33, 44, 55, 66 : +11

8. Να συνεχίσετε το αριθμητικό μοτίβο.
Απάντηση
6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60, 66, 72, 78, 84, 90, 96, 102
(Ο κανόνας είναι: +6)
9. Να φτιάξετε ένα αριθμητικό μοτίβο.
Απάντηση
0 15 30 45 60 75 90 105
90 82 74 66 58 50 42 34 26 18 10

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να τοποθετήσετε στη ζυγαριά τα αντικείμενα που χρειάζεται, ώστε να ισορροπεί.
1 κ. 2 κ.
0,3 κ. 5 κ. 14 κ.
0,5 κ. 1 κ. 0,2 κ. 1 κ.
2. Να τοποθετήσετε στη ζυγαριά τα αντικείμενα με τέτοιο τρόπο, ώστε να ισορροπεί.
1 1
7 κ. 32 κ. 6 κ. 1 κ.
2
3,5 κ. 0,2 κ. 0,8 κ. 1,5 κ.

Το ________ (=) είναι το σύμβολο της ________.
Το ________ (>) και το (<) είναι τα σύμβολα της ________.
3 + 7 = __ x 2 13 x 3 < __ + 30
23 + 2 > 28 : __ __ : 3 = 10 - 3
__ - 8 < 15 + 4 100 - __ = 3 : 3
5. Να διορθώσετε τα λάθη στα σύμβολα της ισότητας και τις ανισότητας.
36 + 2 > 20 + 18 49 + 1 < 25 x 2
18 x 3 = 36 : 2 64 : 4 = 40 - 23
6. Να συμπληρώσετε τα σύμβολα.
19 + 2 ____ 22 120 : 2 ____ 50 + 10
27 – 8 ____ 16 + 13 300 – 73 ____ 7 x 8
7. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς σε σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
24,5 245,7 24,57 245,1 2,457
___________________________________________________________________________

8. Να συμπληρώσετε τα σύμβολα της ισότητας ή της ανισότητας.
𝟏 𝟏 𝟏
_____ 𝟑 _____ 𝟑, 𝟓
𝟔 𝟕 𝟐
𝟓 𝟏 𝟐
𝟑 _____ 𝟐 𝟐 _____ 𝟐, 𝟒
𝟕 𝟕 𝟒
𝟏 𝟏
𝟓 _____ 𝟓, 𝟏 𝟓 _____ 𝟓, 𝟖
𝟐 𝟐
9. Ο Χρήστος υποστηρίζει ότι αν πολλαπλασιάσει τον αριθμό 4 με το 0,5, θα βρει το μισό

του 4. Ο Γιάννης διαφωνεί λέγοντας πως για να βρούμε το μισό του 4, πρέπει να το
𝟏
πολλαπλασιάσουμε με το . Τι θα τους απαντούσατε;
𝟐
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

1. Να τοποθετήσετε στη ζυγαριά τα αντικείμενα που χρειάζεται, ώστε να ισορροπεί.
Απάντηση
0,3 κ.
0,5 κ. 0,2 κ.
1 κ. 2 κ. 1 κ. 1 κ. 0,3 κ. 5 κ.
0,5 κ. 1 κ. 0,2 κ. 1 κ.
5 κ. 14 κ.
2. Να τοποθετήσετε στη ζυγαριά τα αντικείμενα με τέτοιο τρόπο, ώστε να ισορροπεί.
Απάντηση
0,8 κ.
7 κ. 0,2 κ.
6 κ.
1 1
32 κ. 12 κ.
1,5 κ. 3,5 κ.

Απάντηση
Το ίσον (=) είναι το σύμβολο της ισότητας.
Το μεγαλύτερο (>) και το μικρότερο (<) είναι τα σύμβολα της ανισότητας.
Απάντηση
3+7=5x2 13 x 3 < 15 + 30
23 + 2 > 28 : 2 21 : 3 = 10 - 3
17 – 8 < 15 + 4 100 – 99 = 3 : 3
5. Να διορθώσετε τα λάθη στα σύμβολα της ισότητας και τις ανισότητας.
Απάντηση
36 + 2 = 20 + 18 49 + 1 = 25 x 2
18 x 3 > 36 : 2 64 : 4 < 40 - 23
6. Να συμπληρώσετε τα σύμβολα.
Απάντηση
19 + 2 < 22 120 : 2 = 50 + 10
27 - 8 < 16 + 13 300 - 73 > 7 x 8

7. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς σε σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
Απάντηση
24,5 245,7 24,57 245,1 2,457
2,457 < 24,5 < 24,57 < 245,1 < 245,7
8. Να συμπληρώσετε τα σύμβολα της ισότητας ή της ανισότητας.
Απάντηση
𝟏 𝟏 𝟏
> 𝟑 = 𝟑, 𝟓
𝟔 𝟕 𝟐
𝟓 𝟏 𝟐
𝟑 < 𝟐 𝟐 > 𝟐, 𝟒
𝟕 𝟕 𝟒
𝟏 𝟏
𝟓 > 𝟓, 𝟏 𝟓 < 𝟓, 𝟖
𝟐 𝟐
9. Ο Χρήστος υποστηρίζει ότι αν πολλαπλασιάσει τον αριθμό 4 με το 0,5, θα βρει το μισό

του 4. Ο Γιάννης διαφωνεί λέγοντας πως για να βρούμε το μισό του 4, πρέπει να το
𝟏
πολλαπλασιάσουμε με το . Τι θα τους απαντούσατε;
𝟐
Απάντηση
1
Θα τους απαντούσα ότι και οι δύο έχουν δίκιο. Το είναι ίσο με το μισό της μονάδας.
2
1
Επομένως,
2
= 0,5. Και στις δύο περιπτώσεις θα βρούμε το μισό του 4, γιατί όταν
πολλαπλασιάζουμε έναν αριθμό με το μισό της μονάδας, βρίσκουμε το μισό αυτού του
αριθμού.
1
x 4 = 0,5 x 4
2

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
6 -2 4 7 -3 0 1
2. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς στη σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
4 -3 6 0 -15 3
___________________________________________________________________________
3. Να βρείτε τον κανόνα των μοτίβων και να γράψετε τους δύο επόμενους αριθμούς.
1 9 17 25 33 ___ ___
40 39,5 39 38,5 38 37,5 37 36,5 ___ ___
-4 -2 0 ___ ___

4. Να διορθώσετε το λάθος στο παρακάτω μοτίβο.
2 6 10 13 18
5. Σήμερα το πρωί, η θερμοκρασία στην πόλη μας ήταν 0ο C. Ποια θα είναι η θερμοκρασία
αν μειωθεί κατά 2ο C; Ποια θα είναι η θερμοκρασία αν αυξηθεί κατά 3ο C;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Σήμερα το πρωί, η θερμοκρασία στην πόλη μας ήταν -2οC. Το μεσημέρι έφτασε τους 2οC.
Πόσους βαθμούς αυξήθηκε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Να συμπληρώσετε τις ισότητες.
19 + __ = 38 ___ : 3 = 100 – 97
1
57 + 41 = 49 x ___ 60 x = ___ : 3
2
8. Να τοποθετήσετε τα σύμβολα της ισότητας ή της ανισότητας.
57
___100 39 x 0,5___62 – 2
3
1
17 + 9 ___ 36 : 2 5 ___ 6 – 0,5
2

9. Να δημιουργήσετε ένα αριθμητικό μοτίβο.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


Απάντηση
-3 -2 0 1 4 6 7
2. Να τοποθετήσετε τους αριθμούς στη σειρά ξεκινώντας από τον μικρότερο.
Απάντηση
-15 < -3 < 0 < 4 < 3 < 6
3. Να βρείτε τον κανόνα των μοτίβων και να γράψετε τους δύο επόμενους αριθμούς.
Απάντηση
1 9 17 25 33 41 49 (ο κανόνας είναι +8)
40 39,5 39 38,5 38 37,5 37 36,5 36 35,5 (ο κανόνας είναι -0,5)
-4 -2 0 2 4 (ο κανόνας είναι +2)
4. Να διορθώσετε το λάθος στο παρακάτω μοτίβο.
Απάντηση

2 6 10 14 18 (ο κανόνας είναι +4)
5. Σήμερα το πρωί, η θερμοκρασία στην πόλη μας ήταν 0ο C. Ποια θα είναι η θερμοκρασία
αν μειωθεί κατά 2ο C; Ποια θα είναι η θερμοκρασία αν αυξηθεί κατά 3ο C;
Απάντηση
Αν η θερμοκρασία μειωθεί κατά 2ο C, θα φτάσει στους 0ο C.
Αν η θερμοκρασία μειωθεί κατά 3οC, θα φτάσεις στον -1οC.
6. Σήμερα το πρωί, η θερμοκρασία στην πόλη μας ήταν -2οC. Το μεσημέρι έφτασε τους 2οC.
Πόσους βαθμούς αυξήθηκε;
Απάντηση
Η θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 4οC.
7. Να συμπληρώσετε τις ισότητες.
Απάντηση
19 + 19 = 38 9 : 3 = 100 – 97
1
57 + 41 = 49 x 2 60 x = 90 : 3
2
8. Να τοποθετήσετε τα σύμβολα της ισότητας ή της ανισότητας.
Απάντηση
57
< 100 39 x 0,5 < 62 – 2
3

1
17 + 9 > 36 : 2 5 = 6 – 0,5
2
9. Να δημιουργήσετε ένα αριθμητικό μοτίβο.
Απάντηση
2 5 8 11 14 17 20 23 26 29 31

Ενότητα 7
321 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 36ο: Mετράω και σχεδιάζω σε κλίμακες
Μετράω και σχεδιάζω κλίμακες
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
Η κλίμακα ενός σχεδίου ή μιας εικόνας εκφράζει τη ________ ανάμεσα στην ________ δύο
σημείων του τελικού σχεδίου ή της τελικής εικόνας και στην αντίστοιχη ________ στο αρχικό
σχέδιο ή στην αρχική εικόνα. Για να μεγεθύνουμε ένα σχέδιο ή μια εικόνα, ________ κάθε
απόσταση μεταξύ δύο σημείων του σχεδίου ή της εικόνας με τον ίδιο αριθμό. Για να
σμικρύνουμε ένα σχέδιο ή μια εικόνα, ________ κάθε απόσταση μεταξύ δύο σημείων του
σχεδίου ή της εικόνας με τον ίδιο αριθμό.
𝟏 𝟐
2. Τι σημαίνει κλίμακα ; Τι σημαίνει κλίμακα .;
𝟐 𝟏
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟏
3. Να σχεδιάσετε ένα ευθύγραμμο τμήμα με μήκος 10 μέτρα σε κλίμακα .
𝟐𝟎𝟎
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

𝟏
𝟐𝟎𝟎𝟎
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Να βρείτε σε ποια κλίμακα έγινε η μεγέθυνση του παρακάτω σχήματος.
1 εκ.
2 εκ. _________________________________
_________________________________
6. Ο Χρήστος σχεδίασε τη διαδρομή από το σπίτι του στο σχολείο. Η απόσταση στο σχέδιό
𝟏
του είναι 3 εκατοστά. Αν σχεδίασε τη διαδρομή σε κλίμακα , ποια είναι η πραγματική
𝟑𝟎.𝟎𝟎𝟎
απόσταση ανάμεσα στο σπίτι του και στο σχολείο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Οι διαστάσεις ενός χωραφιού είναι 30 μ. και 20 μ. Το σχεδιάσαμε σε χαρτί με διαστάσεις

3 δεκ. και 2 δεκ. Σε ποια κλίμακα έγινε η σμίκρυνση;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Η αίθουσα εκδηλώσεων στο σχολείο μας έχει μήκος 9μ. και πλάτος 15μ. Να την
σχεδιάσετε σε κλίμακα 1:300.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Μετράω και σχεδιάζω κλίμακες
Απάντηση
Η κλίμακα ενός σχεδίου ή μιας εικόνας εκφράζει τη σχέση ανάμεσα στην απόσταση δύο
σημείων του τελικού σχεδίου ή της τελικής εικόνας και στην αντίστοιχη απόσταση στο
αρχικό σχέδιο ή στην αρχική εικόνα. Για να μεγεθύνουμε ένα σχέδιο ή μια εικόνα,
πολλαπλασιάζουμε κάθε απόσταση μεταξύ δύο σημείων του σχεδίου ή της εικόνας με τον
ίδιο αριθμό. Για να σμικρύνουμε ένα σχέδιο ή μια εικόνα, διαιρούμε κάθε απόσταση μεταξύ
δύο σημείων του σχεδίου ή της εικόνας με τον ίδιο αριθμό.
𝟏 𝟐
2. Τι σημαίνει κλίμακα ; Τι σημαίνει κλίμακα .;
𝟐 𝟏
Απάντηση
𝟏
Κλίμακα ή 1:2 σημαίνει ότι 1 εκ. στο τελικό σχέδιο αντιστοιχεί σε 2 εκ. του αρχικού.
𝟐
𝟐
Κλίμακα ή 2:1 σημαίνει ότι 2 εκ. στο τελικό σχέδιο αντιστοιχούν σε 1 εκ. του αρχικού.
𝟏
𝟏
𝟐𝟎𝟎
Απάντηση

10 : 200 = 0,05 μ.
0,05 x 100 = 5 εκ.
Το ευθύγραμμο τμήμα πρέπει να έχει μήκος 5 εκατοστά.
𝟏
𝟐𝟎𝟎𝟎
Απάντηση
250 : 2.000 = 0,125 μ.
0,125 x 100 = 12,5 εκ.
Το ευθύγραμμο τμήμα πρέπει να έχει μήκος 12,5 εκατοστά.
5. Να βρείτε σε ποια κλίμακα έγινε η μεγέθυνση του παρακάτω σχήματος.
1 εκ. Απάντηση
2 εκ.
Η μεγέθυνση έχει γίνει σε κλίμακα

1
2
6. Ο Χρήστος σχεδίασε τη διαδρομή από το σπίτι του στο σχολείο. Η απόσταση στο σχέδιό
𝟏
του είναι 3 εκατοστά. Αν σχεδίασε τη διαδρομή σε κλίμακα , ποια είναι η πραγματική
𝟑𝟎.𝟎𝟎𝟎
απόσταση ανάμεσα στο σπίτι του και στο σχολείο;
Απάντηση
3 x 30.000 = 90.000 εκ.
90.000 εκ. : 100 = 900 μ.

Η πραγματική απόσταση ανάμεσα στο σπίτι του και στο σχολείο είναι 900 μ.
7. Οι διαστάσεις ενός χωραφιού είναι 30 μ. και 20 μ. Το σχεδιάσαμε σε χαρτί με διαστάσεις

3 δεκ. και 2 δεκ. Σε ποια κλίμακα έγινε η σμίκρυνση;
Απάντηση
Μετατρέπω το πραγματικό μήκος σε δέκατα:
30 μέτρα = 30 x 10 = 300 δέκατα
Για να βρω την κλίμακα διαιρώ:
1
3:300 = 0,01 =
100
1
Η σμίκρυνση έγινε σε κλίμακα .
100
8. Η αίθουσα εκδηλώσεων στο σχολείο μας έχει μήκος 9μ. και πλάτος 15μ. Να την
σχεδιάσετε σε κλίμακα 1:300.
Απάντηση
Για να βρω το μήκος; Για να βρω το πλάτος:
9μ :300=0,03μ 15μ:300=0,05μ
Μετατρέπω τα μέτρα σε εκατοστά: Μετατρέπω τα μέτρα σε εκατοστά:
0,03x100=3 εκ. 0,05x100=5 εκ.
Θα σχεδιάσω την αίθουσα με διαστάσει 3 εκ. και 5 εκ.

327 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 37ο: Προσανατολισμός στον χώρο
Προσανατολισμός στο χώρο
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
Για τον προσδιορισμό ενός σημείου χρησιμοποιούμε δύο αριθμογραμμές ________ μεταξύ
τους, μία ________ και μία ________.
Ο προσδιορισμός της θέσης κάθε σημείου γίνεται με τον συνδυασμό των δύο ________ οι
οποίες δείχνουν πόσο ________ το σημείο αυτό οριζόντια και κατακόρυφα από τις
αριθμογραμμές.
Οι τιμές εξαρτώνται κάθε φορά από το σημείο ________, δηλαδή το σημείο ________.
2. Ο Χρήστος και η Φωτεινή παίζουν το παιχνίδι του χαμένου θησαυρού. Ο Χρήστος

έφτιαξε τον χάρτη της αυλής του σπιτιού του και έδωσε στη Φωτεινή τις εξής οδηγίες: «Για
να βρεις τον θησαυρό, πρέπει να κατευθυνθείς 6 τετράγωνα ανατολικά και 8 τετράγωνα
βόρεια από το σπιτάκι του σκύλου».
Να σημειώσετε ένα Χ στο σημείο που βρίσκεται ο

θησαυρός.

3. Να προσδιορίσετε τη θέση του σπιτιού πάνω στον χάρτη.

10
9
____________________________________
8
7
6 ____________________________________
5
4 ____________________________________
3
2
____________________________________
1
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
4. Να σημειώσετε ένα κόκκινο Χ στη θέση 2,7 και ένα κίτρινο Χ στη θέση 7,2.
10
7
6
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
6. Ποιο είναι το σημείο αναφοράς στον παραπάνω χάρτη;
10
8 _______________________________
7
6 _______________________________
5
4 _______________________________
3
2 _______________________________
1
0
_______________________________
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

7. Ο Στράτος υποστηρίζει πως με βάση τον παρακάτω χάρτη, το σχολείο βρίσκεται στη
θέση 4,8. Έχει δίκιο;
___________________________________________________________________________
8. Με σημείο αναφοράς το εκκλησάκι, να 10
δώσετε οδηγίες σε ένα φίλο σας, ώστε νε 8
φτάσει στο σχολείο. 7

6
________________________________________ 4
3
________________________________________ 2
1
________________________________________
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
9. Με σημείο αναφοράς το σπίτι, να 10
9
δώσετε οδηγίες σε ένα φίλο σας, ώστε νε 8
φτάσει στο εκκλησάκι. 7

6
________________________________________ 4
________________________________________ 2
________________________________________ 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Προσανατολισμός στο χώρο
Απάντηση
Για τον προσδιορισμό ενός σημείου χρησιμοποιούμε δύο αριθμογραμμές κάθετες μεταξύ
τους, μία οριζόντια και μία κατακόρυφη.
Ο προσδιορισμός της θέσης κάθε σημείου γίνεται με τον συνδυασμό των δύο τιμών οι
οποίες δείχνουν πόσο απέχει το σημείο αυτό οριζόντια και κατακόρυφα από τις
αριθμογραμμές.
Οι τιμές εξαρτώνται κάθε φορά από το σημείο αναφοράς, δηλαδή το σημείο (0,0).
2. Ο Χρήστος και η Φωτεινή παίζουν το παιχνίδι του χαμένου θησαυρού. Ο Χρήστος

έφτιαξε τον χάρτη της αυλής του σπιτιού του και έδωσε στη Φωτεινή τις εξής οδηγίες: «Για
να βρεις τον θησαυρό, πρέπει να κατευθυνθείς 6 τετράγωνα ανατολικά και 8 τετράγωνα
βόρεια από το σπιτάκι του σκύλου».
Να σημειώσετε ένα Χ στο σημείο που βρίσκεται ο

θησαυρός.
Απάντηση
Ξεκινάω να μετράω από το σημείο, όπου βρίσκεται η

πόρτα. Η πόρτα είναι το σημείο αναφοράς.

3. Να προσδιορίσετε τη θέση του σπιτιού πάνω στον χάρτη.

10
9
Απάντηση
8
Το σπίτι βρίσκεται στη θέση (10,6).
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
4. Να σημειώσετε ένα κόκκινο Χ στη θέση 2,7 και ένα πορτοκαλί Χ στη θέση 7,2.
Απάντηση
10
7
6
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
5. Ποιο είναι το σημείο αναφοράς στον παραπάνω χάρτη;
10
8
Απάντηση
7
6
5 Το σημείο αναφοράς στον

4
3 παραπάνω χάρτη είναι το

2
1 σημείο (0,0).
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

6. Ο Στράτος υποστηρίζει πως με βάση τον παρακάτω χάρτη, το σχολείο βρίσκεται στη
θέση 4,8. Έχει δίκιο;
Απάντηση
Όχι. Το σχολείο βρίσκεται στη θέση (8,4).
7. Με σημείο αναφοράς το εκκλησάκι, να 10
δώσετε οδηγίες σε ένα φίλο σας, ώστε να 8
φτάσει στο σχολείο. 7

6
Απάντηση 4
2
Ξεκινώντας από την πόρτα της εκκλησίας,
1
θα κινηθείς 5 τετράγωνα ανατολικά και 3 0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
τετράγωνα βόρεια.
8. Με σημείο αναφοράς το σπίτι, να 10
9
δώσετε οδηγίες σε ένα φίλο σας, ώστε να 8
φτάσει στο εκκλησάκι. 7

6
5
Απάντηση 4
3
Ξεκινώντας από την πόρτα του σπιτιού, θα
2
κινηθείς 7 τετράγωνα δυτικά και 5 1
0
τετράγωνα νότια. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

333 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 38ο: Είδη γωνιών
Είδη γωνιών
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε τι είδος είναι κάθε γωνία.
___________ ___________ ___________ ___________
2. Να φτιάξετε ένα τετράπλευρο σχήμα που να έχει

τουλάχιστον μια ορθή γωνία.

τουλάχιστον μία οξεία γωνία.

τουλάχιστον μία αμβλεία γωνία.

5. Ποια γωνία είναι μεγαλύτερη;
Η οξεία ή η ορθή; ____________________________________________________________
Η αμβλεία ή η ορθή; __________________________________________________________
Η οξεία ή η αμβλεία; __________________________________________________________
6. Να σημειώσετε με μπλε στις οξείες γωνίες, με κόκκινο τις ορθές και με πράσινο τις
αμβλείες.
7. Ο Φώτης υποστηρίζει ότι η γωνία α είναι μικρότερη από τη γωνία β. Έχει δίκιο;
α) β)
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Ξεκινώντας από το σημείο Α να φέρετε δύο ευθείες που

να σχηματίζουν ορθή γωνία. Έπειτα, να φέρετε άλλες δύο
ευθείες που να σχηματίζουν μια αμβλεία γωνία.
Α
9. Ξεκινώντας από το σημείο Α να φέρετε δύο ευθείες που Α

να σχηματίζουν αμβλεία γωνία. Έπειτα, να φέρετε άλλες
δύο ευθείες που να σχηματίζουν μια οξεία γωνία.

Είδη γωνιών
1. Να γράψετε τι είδος είναι κάθε γωνία.
Απάντηση
ορθή αμβλεία ορθή οξεία
2. Να φτιάξετε ένα τετράπλευρο σχήμα που να έχει τουλάχιστον μια ορθή γωνία.
Απάντηση
3. Να φτιάξετε ένα τετράπλευρο σχήμα που να έχει τουλάχιστον μία οξεία γωνία.
Απάντηση

4. Να φτιάξετε ένα τετράπλευρο σχήμα που να έχει τουλάχιστον μία αμβλεία γωνία.
Απάντηση
5. Ποια γωνία είναι μεγαλύτερη;
Απάντηση
Η οξεία ή η ορθή; Μεγαλύτερη είναι η ορθή.
Η αμβλεία ή η ορθή; Μεγαλύτερη είναι η αμβλεία.
Η οξεία ή η αμβλεία; Μεγαλύτερη είναι η αμβλεία.
6. Να σημειώσετε με μπλε στις οξείες γωνίες, με κόκκινο τις ορθές και με πράσινο τις
αμβλείες.
Απάντηση

7. Ο Φώτης υποστηρίζει ότι η γωνία α είναι μικρότερη από τη γωνία β. Έχει δίκιο;
Απάντηση
α) β)
Ο Φώτης δεν έχει δίκιο. Η γωνία α είναι ορθή, ενώ η γωνία β είναι οξεία. Επομένως, η γωνία
α είναι μεγαλύτερη από τη γωνία β.
8. Ξεκινώντας από το σημείο Α να φέρετε δύο ευθείες που να σχηματίζουν ορθή γωνία.
Έπειτα, να φέρετε άλλες δύο ευθείες που να σχηματίζουν μια αμβλεία γωνία.
Απάντηση
9. Ξεκινώντας από το σημείο Α να φέρετε δύο ευθείες που να σχηματίζουν αμβλεία γωνία.
Έπειτα, να φέρετε άλλες δύο ευθείες που να σχηματίζουν μια οξεία γωνία.
Απάντηση

339 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 39ο: Μέτρηση γωνιών
Μέτρηση γωνιών
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
Η γωνία έχει δύο __________ και μία __________.
Μετράμε τη γωνία σε __________ με ένα όργανο που λέγεται __________.
Ένας κύκλος διαιρείται σε __________.
Μία γωνία 180° ονομάζεται __________ γωνία.
Η ορθή γωνία είναι __________.
2. Με ποιους τρόπους μπορούμε να ονομάσουμε μία γωνία;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Να συμπληρώσετε τα κουτάκια με τις λέξεις της παρένθεσης (πλευρά, πλευρά, άνοιγμα,

κορυφή).

4. Να κατασκευάσετε μια ορθή γωνία.
5. Να κατασκευάσετε δύο οξείες γωνίες. Να κάνετε την πρώτη μεγαλύτερη από τη

δεύτερη. Πόσες μοίρες είναι η καθεμία;
6. Να κατασκευάσετε δύο αμβλείες γωνίες. Να κάνετε την πρώτη μεγαλύτερη από τη


7. Να αντιστοιχίσετε.
• • • •
• 70ο • 160ο • 180ο • 90ο
8. Ο Στέλιος μέτρησε τη γωνία α και βρήκε ότι είναι 120ο.
Είναι σωστή η μέτρησή του. α
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Να μετρήσετε τις γωνίες.
α γ δ
β ε
α = ______ β = ______ γ = ______ δ = ______ ε = ______

Μέτρηση γωνιών
Απάντηση
Η γωνία έχει δύο πλευρές και μία κορυφή.
Μετράμε τη γωνία σε μοίρες (°) με ένα όργανο που λέγεται μοιρογνωμόνιο.
Ένας κύκλος διαιρείται σε 360°.
Μία γωνία 180° ονομάζεται ευθεία γωνία.
Η ορθή γωνία είναι 90°.
2. Με ποιους τρόπους μπορούμε να ονομάσουμε μία γωνία;
Απάντηση
Η γωνία μπορεί να ονομαστεί με:
• ένα μικρό γράμμα στο εσωτερικό της,

• τρία κεφαλαία γράμματα, από τα οποία πάντα το μεσαίο γράμμα είναι η κορυφή της.
Γράφουμε τη γωνία προσθέτοντας ένα ειδικό σύμβολο ( >) πάνω από τη γωνία.

3. Να συμπληρώσετε τα κουτάκια με τις λέξεις της παρένθεσης (πλευρά, πλευρά, άνοιγμα,
κορυφή).
Απάντηση
πλευρά
άνοιγμα
κορυφή
πλευρά
4. Να κατασκευάσετε μια ορθή γωνία.
Απάντηση
5. Να κατασκευάσετε δύο οξείες γωνίες. Να κάνετε την πρώτη μεγαλύτερη από τη

Απάντηση
30ο 10ο

6. Να κατασκευάσετε δύο αμβλείες γωνίες. Να κάνετε την πρώτη μεγαλύτερη από τη

Απάντηση
150ο 110ο
Απάντηση
• • • •
• 70ο • 160ο • 180ο • 90ο
8. Ο Στέλιος μέτρησε τη γωνία α και βρήκε ότι είναι 120ο.
Είναι σωστή η μέτρησή του. α
Απάντηση
Η μέτρηση του δεν μπορεί να είναι σωστή. Η γωνία α αυτή είναι οξεία. Γνωρίζουμε ότι μία
οξεία γωνία είναι μικρότερη από την ορθή. Επομένως, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από
90ο.

9. Να μετρήσετε τις γωνίες.
α γ δ
β ε
Απάντηση
α = 44ο β = 60ο γ = 180ο δ = 130ο ε = 150ο

346 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 40ο: Είδη τριγώνων ως προς τις γωνίες
Είδη τριγώνων ως προς τις γωνίες
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Δίπλα από κάθε πρόταση, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι λανθασμένη.
Κάθε τρίγωνο έχει τρεις γωνίες, αλλά τέσσερις πλευρές.
Το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου είναι 360ο.
Το οξυγώνιο είναι το τρίγωνο που έχει τρεις οξείες γωνίες.
Το τρίγωνο που έχει μία ορθή γωνία ονομάζεται ορθογώνιο.
Το αμβλυγώνιο τρίγωνο έχει τρεις αμβλείες γωνίες.
Ένα τρίγωνο έχει οπωσδήποτε δύο οξείες γωνίες.
2. Να κατασκευάσετε ένα ορθογώνιο τρίγωνο.

3. Να κατασκευάσετε ένα οξυγώνιο τρίγωνο.
4. Να κατασκευάσετε ένα αμβλυγώνιο τρίγωνο.
5. Να βρείτε το άθροισμα των γωνιών για καθένα από τα τρίγωνα που κατασκευάσατε
στις ασκήσεις 2, 3 και 4.
___________________________________________________________________________
6. Να γράψετε το είδος κάθε τριγώνου, χωρίς να χρησιμοποιήσετε το μοιρογνωμόνιο.
___________ ___________ ___________ ___________ ___________

7. Ο Γιάνννης υποστηρίζει ότι το τρίγωνο ΔΕΖ είναι οξυγώνιο, καθώς έχει δύο οξείες
γωνίες. Είναι σωστή η σκέψη του;
Ε
Δ Ζ
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Να γράψετε το είδος του κάθε τριγώνου, με βάση τις γωνίες που σας δίνονται.
α) 70ο 60ο 50ο :_________ γ) 50ο 90ο 40ο : _________
β) 100ο 30ο 50ο : _________ δ) 78ο 51ο 51ο : _________
9. Σας δίνονται οι μοίρες των δύο γωνιών κάθε τριγώνου. Να βρείτε πόσες μοίρες είναι η
τρίτη γωνία.
α) 70ο 40ο ___ γ) 140ο 23ο ___
β) 45ο 40ο ___ δ) 69ο 56ο ___

Είδη τριγώνων ως προς τις γωνίες
1. Δίπλα από κάθε πρόταση, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι λανθασμένη.
Απάντηση
Κάθε τρίγωνο έχει τρεις γωνίες, αλλά τέσσερις πλευρές. Λ
Το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου είναι 360ο. Λ
Το οξυγώνιο είναι το τρίγωνο που έχει τρεις οξείες γωνίες. Σ
Το τρίγωνο που έχει μία ορθή γωνία ονομάζεται ορθογώνιο. Σ
Το αμβλυγώνιο τρίγωνο έχει τρεις αμβλείες γωνίες. Λ
Ένα τρίγωνο έχει οπωσδήποτε δύο οξείες γωνίες. Σ
2. Να κατασκευάσετε ένα ορθογώνιο τρίγωνο.
Απάντηση
Β Γ

3. Να κατασκευάσετε ένα οξυγώνιο τρίγωνο.
Απάντηση
Ν Ο
4. Να κατασκευάσετε ένα αμβλυγώνιο τρίγωνο.
Απάντηση
Δ
Ζ
5. Να βρείτε το άθροισμα των γωνιών για καθένα από τα τρίγωνα που κατασκευάσατε
στις ασκήσεις 2, 3 και 4.
Απάντηση
Σε κάθε τρίγωνο το άθροισμα των γωνιών είναι 180ο.

6. Να γράψετε το είδος κάθε τριγώνου, χωρίς να χρησιμοποιήσετε το μοιρογνωμόνιο.
Απάντηση
οξυγώνιο ορθογώνιο οξυγώνιο αμβλυγώνιο ορθογώνιο
7. Ο Γιάνννης υποστηρίζει ότι το τρίγωνο ΔΕΖ είναι οξυγώνιο, καθώς έχει δύο οξείες
γωνίες. Είναι σωστή η σκέψη του;
Ε
Δ Ζ
Απάντηση
Το τρίγωνο ΔΕΖ έχει δύο οξείες, αλλά έχει και μία αμβλεία γωνία. Γι’ αυτό είναι αμβλυγώνιο.
Το οξυγώνιο έχει τρεις οξείες γωνίες.
8. Να γράψετε το είδος του κάθε τριγώνου, με βάση τις γωνίες που σας δίνονται.
Απάντηση
α) 70ο 60ο 50ο : οξυγώνιο γ) 50ο 90ο 40ο : ορθογώνιο
β) 100ο 30ο 50ο : αμβλυγώνιο δ) 78ο 51ο 51ο : οξυγώνιο
9. Σας δίνονται οι μοίρες των δύο γωνιών κάθε τριγώνου. Να βρείτε πόσες μοίρες είναι η
τρίτη γωνία.
Απάντηση

α) 70ο 40ο 70ο γ) 140ο 23ο 17ο

70ο+40ο=110ο 140ο+23ο=163ο
180ο-110ο=70ο 180ο-163ο=17ο
β) 45ο 40ο 95ο δ) 69ο 56ο 55ο

45ο+40ο=85ο 69ο+56ο=125ο
180ο-85ο=95ο 180ο-125ο=55ο

353 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 41ο: Είδη τριγώνων ως προς τις πλευρές
Είδη τριγώνων ως προς τις πλευρές
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
Το τρίγωνο που έχει:
και τις τρεις πλευρές του ίσες λέγεται _____________,
μόνο τις δύο πλευρές του ίσες λέγεται _____________,
όλες τις πλευρές του άνισες λέγεται _____________.
2.Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση.
Το ισόπλευρο τρίγωνο έχει:
α) και τις τρεις γωνίες άνισες.
β) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.
γ) και τις τρεις γωνίες του ίσες.
Το ισοσκελές τρίγωνο έχει:
α) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.
β) και τις τρεις γωνίες του ίσες.

γ) και τις τρεις γωνίες άνισες.
Το σκαληνό τρίγωνο έχει και τις τρεις γωνίες άνισες.
γ) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.
3. Να γράψετε το είδος του κάθε τριγώνου ανάλογα με τις πλευρές του.
5 εκ.
5 εκ.
_____________________ _____________________
5 εκ.
_____________________
4. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, με πλευρές ΑΒ=3,5 εκ., ΒΓ=3,5 εκ. και ΓΑ=2,8 εκ. Ποιο είναι το
είδος του τριγώνου αυτού ως προς τις πλευρές;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

5. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, με πλευρές ΑΒ=4 εκ., ΒΓ=3,5 εκ. και ΓΑ=3 εκ. Ποιο είναι το
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, η κάθε πλευρά του οποίου θα είναι 3 εκατοστά. Ποιο είναι το
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ο Στέλιος έφτιαξε ένα τρίγωνο, κάθε γωνία του οποίου είναι 60 ο. Ποιο είναι το είδος
του τριγώνου αυτού ως προς τις πλευρές;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Ποιο είναι το είδος του τριγώνου που έχει πλευρές ΑΒ=13 εκ., ΒΓ=13 εκ. και ΓΑ=13 εκ.;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Ποιο είναι το είδος του τριγώνου που έχει πλευρές ΑΒ=11εκ., ΒΓ=13 εκ. και ΓΑ=6 εκ.;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Είδη τριγώνων ως προς τις πλευρές
Απάντηση
Το τρίγωνο που έχει:
και τις τρεις πλευρές του ίσες λέγεται ισόπλευρο,
μόνο τις δύο πλευρές του ίσες λέγεται ισοσκελές,
όλες τις πλευρές του άνισες λέγεται σκαληνό.
2.Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση.
Απάντηση
Το ισόπλευρο τρίγωνο έχει:
β) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.
γ) και τις τρεις γωνίες του ίσες.
Το ισοσκελές τρίγωνο έχει:
α) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.

γ) και τις τρεις γωνίες άνισες.
Το σκαληνό τρίγωνο έχει και τις τρεις γωνίες άνισες.
γ) δύο γωνίες ίσες, αυτές που βρίσκονται απέναντι από τις ίσες πλευρές.
3. Να γράψετε το είδος του κάθε τριγώνου ανάλογα με τις πλευρές του.
Απάντηση
5 εκ.
5 εκ.
σκαληνό ισοσκελές
5 εκ.
ισόπλευρο
4. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, με πλευρές ΑΒ=3,5 εκ., ΒΓ=3,5 εκ. και ΓΑ=2,8 εκ. Ποιο είναι το
Απάντηση
Το τρίγωνο αυτό είναι ισοσκελές.
5. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, με πλευρές ΑΒ=4 εκ., ΒΓ=3,5 εκ. και ΓΑ=3 εκ. Ποιο είναι το

Απάντηση
Το τρίγωνο αυτό είναι σκαληνό.
6. Να φτιάξετε ένα τρίγωνο, η κάθε πλευρά του οποίου θα είναι 3 εκατοστά. Ποιο είναι το
Απάντηση
Το τρίγωνο αυτό είναι ισόπλευρο.
7. Ο Στέλιος έφτιαξε ένα τρίγωνο, κάθε γωνία του οποίου είναι 60 ο. Ποιο είναι το είδος
του τριγώνου αυτού ως προς τις πλευρές;
Απάντηση
Καθώς όλες οι γωνίες είναι ίσες (60ο), θα είναι ίσες και οι πλευρές του. Επομένως, το τρίγωνο
είναι ισόπλευρο.
8. Ποιο είναι το είδος του τριγώνου που έχει πλευρές ΑΒ=13 εκ., ΒΓ=13 εκ. και ΓΑ=13 εκ.;
Απάντηση
Το τρίγωνο είναι ισόπλευρο, καθώς έχει τρεις πλευρές ίσες.
9. Ποιο είναι το είδος του τριγώνου που έχει πλευρές ΑΒ=11εκ., ΒΓ=13 εκ. και ΓΑ=6 εκ.;
Απάντηση
Το τρίγωνο είναι σκαληνό, καθώς όλες του οι πλευρές είναι άνισες.

359 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 42ο: Καθετότητα – Ύψη τριγώνου
Καθετότητα – Ύψη τριγώνου
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
κάθετες ευθείες • • ευθύγραμμο τμήμα που ξεκινά από

ένα σημείο και τέμνει κάθετα μια ευθεία.
απόσταση • • ευθύγραμμο τμήμα που ξεκινά από

μια κορυφή ενός τριγώνου και είναι
κάθετο στην ύψος τριγώνου • απέναντι πλευρά.
• δύο ευθείες που τέμνονται, έτσι

ώστε να σχηματίζουν γωνία 90°.
Για να σχεδιάσουμε κάθετες ευθείες, χρησιμοποιούμε τον __________.
Η απόσταση είναι η πιο __________διαδρομή που ενώνει το __________με την

__________.
Ευθύγραμμο τμήμα είναι ένα τμήμα μιας ευθείας που έχει __________σημεία για
__________.
Κάθε τρίγωνο έχει __________ύψη.

Τα ύψη ενός τριγώνου διέρχονται από το __________ __________.
3. Να σχεδιάσετε τις αποστάσεις των σημείων από την ευθεία.
Γ
Α Ζ
Στ
Β τ Η
Ε
Δ
________________________________________________________________________
Κ
Ι Μ
Λ
4. Να σημειώσετε ποιο από τα παρακάτω ευθύγραμμα τμήματα είναι η απόσταση του

σημείου Α από την ευθεία ε.
Β Γ Δ Ε ε
____________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5. Να σχεδιάσετε κάθετες ευθείες περνώντας από τα σημεία Α, Β, και Γ στις αντίστοιχες

ευθείες.

6. Να κυκλώσετε τις ευθείες που είναι κάθετες μεταξύ τους.
7. Να σχεδιάσετε τα ύψη των παρακάτω τριγώνων.

Α Ε
Η
Η
Θ
Ε Ζ
Ι
Γ Β Δ Ζ Η
8. Να διορθώσετε τα λάθη που υπάρχουν στα ύψη των τριγώνων που έχουν σχεδιαστεί.
Β Λ
Ζ
Γ
Η Ε
Κ Μ
Ν
Α
9. Ο Ανδρέας ισχυρίζεται ότι το σημείο που τέμνονται τα ύψη ενός οξυγώνιου τριγώνου
βρίσκεται εκτός του τριγώνου. Έχει δίκιο;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Καθετότητα – Ύψη τριγώνου
Απάντηση
κάθετες ευθείες • • ευθύγραμμο τμήμα που ξεκινά από

ένα σημείο και τέμνει κάθετα μια ευθεία.
απόσταση • • ευθύγραμμο τμήμα που ξεκινά από

μια κορυφή ενός τριγώνου και είναι
κάθετο στην ύψος τριγώνου • απέναντι πλευρά.
• δύο ευθείες που τέμνονται, έτσι

ώστε να σχηματίζουν γωνία 90°.
Απάντηση
Για να σχεδιάσουμε κάθετες ευθείες, χρησιμοποιούμε τον γνώμονα.
Η απόσταση είναι η πιο σύντομη διαδρομή που ενώνει το σημείο με την ευθεία.
Ευθύγραμμο τμήμα είναι ένα τμήμα μιας ευθείας που έχει δύο σημεία για άκρα.
Κάθε τρίγωνο έχει τρία ύψη.
Τα ύψη ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σημείο.

3. Να σχεδιάσετε τις αποστάσεις των σημείων από την ευθεία.
Απάντηση
Α Ζ
Γ
Στ
Β τ Η
Ε
Δ
___________________________________________________________________________
Κ Ν
Ι Μ
Λ
4. Να σημειώσετε ποιο από τα παρακάτω ευθύγραμμα τμήματα είναι η απόσταση του

σημείου Α από την ευθεία ε.
Απάντηση
Β Γ Δ Ε ε
____________________________________________________________________
Η απόσταση ανάμεσα στο σημείο Α και στην ευθεία ε είναι το ευθύγραμμο τμήμα ΑΔ.
5. Να σχεδιάσετε κάθετες ευθείες περνώντας από τα σημεία Α, Β, και Γ στις αντίστοιχες

ευθείες.
Απάντηση
Γ
Α

6. Να κυκλώσετε τις ευθείες που είναι κάθετες μεταξύ τους.
Απάντηση
7. Να σχεδιάσετε τα ύψη των παρακάτω τριγώνων.
Απάντηση
Α Ε
Ζ Ε Χ
Γ Β Δ Ζ
Η Κ
Μ
Θ
Η Ι
Λ
8. Να διορθώσετε τα λάθη που υπάρχουν στα ύψη των τριγώνων που έχουν σχεδιαστεί.
Απάντηση
Β Λ
Ε
Η
Γ
Ζ
Κ Μ
Ν
Α

9. Ο Ανδρέας ισχυρίζεται ότι το σημείο που τέμνονται τα ύψη ενός οξυγώνιου τριγώνου
βρίσκεται εκτός του τριγώνου. Έχει δίκιο;
Απάντηση
Ο Ανδρέας δεν έχει δίκιο. Τα ύψη ενός οξυγώνιου τριγώνου τέμνονται εντός του τριγώνου
αυτού.

366 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 43ο: Συμμετρία
Συμμετρία
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Τι είναι ο άξονας συμμετρίας;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Πώς μπορούμε να βρούμε το συμμετρικό κάποιου σχήματος ως προς κάποια ευθεία;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Να σχεδιάσετε τους άξονες συμμετρίας σε όσα από τα παρακάτω σχήματα γίνεται.

4. Να χαράξετε τον άξονα συμμετρίας σε καθέναν από τους παρακάτω πίνακες.
5. Να χρωματίσετε τον πίνακα, ώστε να είναι συμμετρικά ως προς άξονα συμμετρίας.
6. Να κυκλώσετε τα σχήματα που είναι συμμετρικά.

7. Να σχεδιάσετε τα συμμετρικά των σχημάτων.
8. Ο Αντώνης σχεδίασε δύο άξονες συμμετρίας στο παρακάτω σχήμα. Ποιο λάθος έκανε;
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
9. Να σχεδιάσετε σωστά τον άξονα (ή τους άξονες συμμετρίας στο σχήμα της άσκησης 8.

Συμμετρία
1. Τι είναι ο άξονας συμμετρίας;
Απάντηση
Ένα σχήμα έχει άξονα συμμετρίας μία ευθεία γραμμή, όταν μπορεί να χωριστεί σε δύο
τμήματα, ώστε το ένα να συμπίπτει με το άλλο, διπλώνοντας το χαρτί κατά μήκος αυτής της
γραμμής. Η ευθεία αυτή ονομάζεται άξονας συμμετρίας του σχήματος.
2. Πώς μπορούμε να βρούμε το συμμετρικό κάποιου σχήματος ως προς κάποια ευθεία;
Απάντηση
Μπορούμε να βρούμε το συμμετρικό κάποιου σχήματος ως προς κάποια ευθεία, που την
ονομάζουμε άξονα συμμετρίας, όταν διπλώσουμε το χαρτί κατά μήκος της ευθείας αυτής.
3. Να σχεδιάσετε τους άξονες συμμετρίας σε όσα από τα παρακάτω σχήματα γίνεται.
Απάντηση

4. Να χαράξετε τον άξονα συμμετρίας σε καθέναν από τους παρακάτω πίνακες.
Απάντηση
5. Να χρωματίσετε τον πίνακα, ώστε να είναι συμμετρικά ως προς άξονα συμμετρίας.
Απάντηση
6. Να κυκλώσετε τα σχήματα που είναι συμμετρικά.
Απάντηση

7. Να σχεδιάσετε τα συμμετρικά των σχημάτων.
Απάντηση
8. Ο Αντώνης σχεδίασε δύο άξονες συμμετρίας στο παρακάτω σχήμα. Ποιο λάθος έκανε;
Απάντηση
Ο Αντώνης δεν σχεδίασε σωστά τους άξονες συμμετρίας, καθώς αν διπλώσουμε το χαρτί
κατά μήκος των γραμμών αυτών, τα δύο μέρη του τριγώνου δεν θα συμπίπτουν.
9. Να σχεδιάσετε σωστά τον άξονα (ή τους άξονες συμμετρίας στο σχήμα της άσκησης 8.

372 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 44ο: Κύκλος – Μήκος κύκλου
Κύκλος – Μήκος κύκλου
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να συμπληρώσετε.
2. Ποιον τύπο χρησιμοποιούμε για να υπολογίσουμε το μήκος του κύκλου;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. α. Να βρείτε τη διάμετρο ενός κύκλου με ακτίνα α=3,5 εκ.
β. Να βρείτε την ακτίνα ενός κύκλου με διάμετρο δ=19 εκ.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. α. Να βρείτε το μήκος ενός κύκλου που έχει ακτίνα α=15,5 εκ.
β. Να βρείτε το μήκος ενός κύκλου που έχει διάμετρο δ=24 εκ.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Το μήκος ενός κύκλου είναι 43,96. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι η διάμετρός του και
η ακτίνα του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να σχεδιάσετε έναν κύκλο με α=2εκ. και έναν κύκλο με δ=7 εκ.
7. Ο Χρήστος σχεδίασε δύο κύκλους. Ο κύκλος α έχει ακτίνα 5 εκ. Ο κύκλος β έχει διάμετρο
δ=10 εκ. Να βρείτε ποιος κύκλος έχει μεγαλύτερο μήκος χωρίς να κάνετε πράξεις.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

8. Η ακτίνα του κύκλου α είναι α=12 εκ. Η ακτίνα του κύκλου β είναι 3 εκατοστά
μεγαλύτερη. Να βρείτε τα μήκη των δύο κύκλων.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Η διάμετρος του κόκκινου κύκλου είναι διπλάσια από τη διάμετρο του κίτρινου κύκλου.
Γνωρίζουμε ότι η ακτίνα του κόκκινου είναι 2 εκ. Να βρείτε τα μήκη των δύο κύκλων.
α=2 εκ.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Κύκλος – Μήκος κύκλου
1. Να συμπληρώσετε.
Απάντηση
κέντρο
διάμετρος
ακτίνα
2. Ποιον τύπο χρησιμοποιούμε για να υπολογίσουμε το μήκος του κύκλου;
Απάντηση
Χρησιμοποιούμε τον τύπο: μήκος κύκλου = π x δ= 3,14 x δ
3. α. Να βρείτε τη διάμετρο ενός κύκλου με ακτίνα α = 3,5 εκ.
β. Να βρείτε την ακτίνα ενός κύκλου με διάμετρο δ = 19 εκ.
Απάντηση
α. διάμετρος κύκλου = 3,5 x 2 = 7 εκ.
β. ακτίνα κύκλου = 19 : 2 = 9,5 εκ.

4. α. Να βρείτε το μήκος ενός κύκλου που έχει ακτίνα α = 15,5 εκ.
β. Να βρείτε το μήκος ενός κύκλου που έχει διάμετρο δ = 24 εκ.
Απάντηση
α. διάμετρος κύκλου = 15,5 x 2 = 31 εκ.
β. μήκος κύκλου = 3,14 x 24 = 75,36 εκ.
5. Το μήκος ενός κύκλου είναι 43,96. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι η διάμετρός του και
η ακτίνα του.
Απάντηση
διάμετρος = 43,96 : 3,14 = 14 εκ.
ακτίνα = 14 : 2 = 7 εκ.
6. Να σχεδιάσετε έναν κύκλο με α = 2 εκ. και έναν κύκλο με δ = 7 εκ.
Απάντηση
Ο κύκλος με ακτίνα 2 εκ. έχει
διάμετρο 2 x 2 = 4 εκ.
δ = 7 εκ.
δ = 4 εκ. Κ

7. Ο Χρήστος σχεδίασε δύο κύκλους. Ο κύκλος α έχει ακτίνα 5 εκ. Ο κύκλος β έχει διάμετρο
δ=10 εκ. Να βρείτε ποιος κύκλος έχει μεγαλύτερο μήκος χωρίς να κάνετε πράξεις.
Απάντηση
Το μήκος των δύο κύκλων είναι ίσο, καθώς είναι ίδια και η διάμετρός τους. Η διάμετρος του
κύκλου α είναι 10 εκατοστά (5 x2=10). Επομένως, είναι ίση με τη διάμετρο του κύκλου β.
8. Η ακτίνα του κύκλου α είναι α=12 εκ. Η ακτίνα του κύκλου β είναι 3 εκατοστά
μεγαλύτερη. Να βρείτε τα μήκη των δύο κύκλων.
Απάντηση
διάμετρος α = 12 x 2 = 24 εκ. → μήκος α = 3,14 x 24 = 75,36 εκ.
ακτίνα β = 12 + 3 = 15 εκ. . → διάμετρος β = 15 x 2 = 30 εκ.
→ μήκος β = 3,14 x 30 = 94,2 εκ
9. Η διάμετρος του κόκκινου κύκλου είναι διπλάσια από τη διάμετρο του κίτρινου κύκλου.
Γνωρίζουμε ότι η ακτίνα του κόκκινου είναι 2 εκ. Να βρείτε τα μήκη των δύο κύκλων.
α=2 εκ.

Απάντηση
διάμετρος κόκκινου κύκλου = 2 x 2 = 4 εκ. → μήκος κόκκινου κύκλου = 3,14 x 4 =12,56 εκ
ακτίνα μπλε κύκλου = 2 x 2 = 4 εκ. → διάμετρος μπλε κύκλου = 4 x 2 = 8 εκ.
→ μήκος μπλε κύκλου = 3,14 x 8 = 25,12 εκ.

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
𝟏
𝟔𝟎𝟎𝟎
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Να σχεδιάσετε ένα κόκκινο Χ στη θέση 8,6 και ένα μπλε Χ στη θέση 6,8.
10
8
7
5
4
3
2
1
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
3. Να σχεδιάσετε μία γωνία 30ο, μία γωνία 90ο και μία γωνία 130ο. Να γράψετε τι είδος
είναι καθεμία από αυτές.

4. Να μετρήσετε τις παρακάτω γωνίες και να γράψετε το είδος τους.
β γ
δ
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
̂ 𝚪 με πλευρά ΑΒ = 2 εκ. και γωνία 𝚨

5. Να σχεδιάσετε ένα τρίγωνο 𝚨𝚩 ̂ = 86ο και 𝚩
̂ = 66ο.
Πόσες μοίρες είναι η γωνία 𝚪̂; Ποιο είναι το είδος του τριγώνου ως προς τις γωνίες;
6. Να κυκλώσετε τα τρίγωνα που είναι σκαληνά.

7. Με βάση τις γωνίες που σας δίνονται, να βρείτε την τρίτη γωνία.
60ο 60ο ___ 110ο 30ο ___
35ο 90ο ___ 65ο 90ο ___
8. σχεδιάσετε τα ύψη στα παρακάτω τρίγωνα.

Α Ζ
Γ Β Θ Η
9. Ο Χάρης σχεδίασε δύο κύκλους. Να βρείτε το μήκος τους, αν γνωρίζετε ότι η ακτίνα του
πρώτου κύκλου είναι α=2 εκ. και η ακτίνα του δεύτερου κύκλου είναι 5 εκατοστά
περισσότερα.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


𝟏
𝟔𝟎𝟎𝟎
Απάντηση
340 : 6.000 = 0,04μ
0,04μ x 100 = 4 εκ.
Η γραμμή που θα σχεδιάσουμε πρέπει να έχει μήκος εκατοστά.
2. Να σχεδιάσετε ένα κόκκινο Χ στη θέση 8,6 και ένα μπλε Χ στη θέση 6,8.
Απάντηση
10
8
7
5
4
3
2
1
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

3. Να σχεδιάσετε μία γωνία 30ο, μία γωνία 90ο και μία γωνία 130ο. Να γράψετε τι είδος
είναι καθεμία από αυτές.
Απάντηση
οξεία ορθή αμβλεία
4. Να μετρήσετε τις παρακάτω γωνίες και να γράψετε το είδος τους.
β γ
δ
Απάντηση
α=180ο αμβλεία γ=150ο αμβλεία
β=70ο οξεία δ=90ο ορθή

̂ 𝚪 με πλευρά ΑΒ = 2 εκ. και γωνία 𝚨

5. Να σχεδιάσετε ένα τρίγωνο 𝚨𝚩 ̂ = 86ο και 𝚩
̂ = 66ο.
Πόσες μοίρες είναι η γωνία 𝚪̂; Ποιο είναι το είδος του τριγώνου ως προς τις γωνίες;
Απάντηση
Γ
Η γωνία Γ είναι: 86ο+66ο=152ο
180ο-152ο=30ο
Το τρίγωνο είναι οξυγώνιο.
Β Α
6. Να κυκλώσετε τα τρίγωνα που είναι σκαληνά.
Απάντηση
7. Με βάση τις γωνίες που σας δίνονται, να βρείτε την τρίτη γωνία.
Απάντηση
60ο 60ο 60ο 110ο 30ο 40ο
35ο 90ο 55ο 65ο 90ο 25ο

8. Να σχεδιάσετε τα ύψη στα παρακάτω τρίγωνα.
Απάντηση
Α
Ζ
Δ
Ι κ
Γ Β Θ Λ Η
9. Ο Χάρης σχεδίασε δύο κύκλους. Να βρείτε το μήκος τους, αν γνωρίζετε ότι η ακτίνα του
πρώτου κύκλου είναι α=2 εκ. και η ακτίνα του δεύτερου κύκλου είναι 5 εκατοστά
περισσότερα.
Απάντηση
πρώτος κύκλος: δεύτερος κύκλος:
α = 2 εκ. α = 2 + 5 = 7 εκ.
δ = 2 x 2 = 4 εκ. δ = 7 x 2 = 14 εκ.
μήκος = 3,14 x 4 = 12,56 εκ. μήκος = 3,14 x 14 = 43,96 εκ.

Ενότητα 8
387 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 45ο: Μονάδες μέτρησης του μήκους
Μονάδες μέτρησης μήκους
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Το μήκος είναι ο αριθμός που εκφράζει το αποτέλεσμα της σύγκρισης δύο:
α) ευθύγραμμων τμημάτων
β) επίπεδων σχημάτων
γ) γωνιών
Βασική μονάδα μέτρησης του μήκους είναι:
α) το τετραγωνικό μέτρο
β) το μέτρο
γ) η μοίρα
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης του μήκους στην αμέσως μικρότερή της:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 10
β) διαιρούμε με το 10
γ) πολλαπλασιάζουμε με το 100

2. Να τοποθετήσετε τις υποδιαιρέσεις και τα πολλαπλάσια του μέτρου στην κατάλληλη

στήλη.
χιλιόμετρο, δεκατόμετρο, χιλιοστόμετρο, ναυτικό μίλι, εκατοστόμετρο
ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑ
3. Να μετρήσετε το μήκος των ευθύγραμμων τμημάτων σε εκατοστά. Να μετατρέψετε τα

εκατοστά σε χιλιοστά.
α.
β.
γ.
4. Να σχεδιάσετε ένα τετράπλευρο σχήμα με μήκος πλευρών:
ΑΒ= 7 εκ. ΓΔ=60 χιλ.
ΒΓ=0,8 δεκ. ΔΑ=0,1 μ.

5. Ο Χρήστος μέτρησε το μήκος διάφορων αντικειμένων. Να βάλετε σε σειρά τις μετρήσεις

του, ξεκινώντας από τη μικρότερη.
0,5 δεκ. 7 εκ. 30 χιλ. 0,001 μ. 1 χμ. 6.000 χιλ. 2,1 εκ. 0,8 δεκ.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να κάνετε τις μετατροπές
17 εκ.= ____ δεκ. 13,2 χμ. = ____ μ.

21,3 εκ.= ____ μ. 0,86 μ.= ____ εκ.
2,9 εκ.= ____ χιλ. 310 δεκ.= ____ μ.
325 μ.= ____ χμ. 18 δεκ.= ____ χιλ.
76,8 χιλ.= ____ εκ. 0,9 δεκ.= ____ εκ.
3.521 χιλ.= ____ μ. 57 μ.= ____ δεκ.
222,3 χιλ.= ____ δεκ. 3,191 μ.= ____ χιλ.
7. Να τοποθετήσετε τα σύμβολα <, > ή =.
2 μ. ____ 2,5 χμ. 341 χμ. ____ 572 εκ.

5 μ. ____ 56 δεκ. 6.213 χιλ. ____ 6,213 μ.
0,6 χμ ____ 600 μ. 51 εκ. ____ 2 δεκ.
17 μ. ____ 19 χιλ 1 εκ. ____ 100 μ.
67 δεκ. ____ 53 χιλ. 571 χιλ. ____ 82,1 δεκ.
20 δεκ ____ 15 μ. 106 εκ. ____ 2.000 χιλ.
2 μ. ____ 300 εκ. 36 δεκ. ____ 360 εκ.

8. Η Μαρία ήθελε να αγοράσει 3,8 μ. ύφασμα. Η μητέρα της αγόρασε 40 δεκ. ύφασμα. Θα
της φτάσει; Αν ναι, πόσα εκατοστά θα περισσέψουν; Αν όχι, πόσα εκατοστά χρειάζεται
ακόμα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Ο Γιάννης διήνυσε σήμερα με το ποδήλατο 3,7 χμ. Ο φίλος του, ο Ανδρέας διήνυσε 1.840
μ. λιγότερα. Πόσα χμ. διήνυσε ο Ανδρέας;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Μονάδες μέτρησης μήκους
1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Απάντηση
Το μήκος είναι ο αριθμός που εκφράζει το αποτέλεσμα της σύγκρισης δύο:
α) ευθύγραμμων τμημάτων
β) επίπεδων σχημάτων
γ) γωνιών
Βασική μονάδα μέτρησης του μήκους είναι:
α) το τετραγωνικό μέτρο
β) το μέτρο
γ) η μοίρα
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης του μήκους στην αμέσως μικρότερή της:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 10
β) διαιρούμε με το 10
γ) πολλαπλασιάζουμε με το 100

2. Να τοποθετήσετε τις υποδιαιρέσεις και τα πολλαπλάσια του μέτρου στην κατάλληλη

στήλη.
Απάντηση
χιλιόμετρο, δεκατόμετρο, χιλιοστόμετρο, ναυτικό μίλι, εκατοστόμετρο
δεκατόμετρο χιλιόμετρο
εκατοστόμετρο ναυτικό μίλι
χιλιοστόμετρο
3. Να μετρήσετε το μήκος των ευθύγραμμων τμημάτων σε εκατοστά. Να μετατρέψετε τα

εκατοστά σε χιλιοστά.
Απάντηση
4 εκ. = 40 χιλ.
α.
11 εκ. = 110 χιλ.
β.
γ. 7,5 εκ. = 75 χιλ.
4. Να σχεδιάσετε ένα τετράπλευρο σχήμα με μήκος πλευρών:

Γ
Απάντηση
Β
ΑΒ= 7 εκ.
ΒΓ=0,8 δεκ. = 8 εκ
ΓΔ=60 χιλ. = 6 εκ.
ΔΑ=0,1 μ. =10 εκ.

Δ
Α
5. Ο Χρήστος μέτρησε το μήκος διάφορων αντικειμένων. Να βάλετε σε σειρά τις μετρήσεις

του, ξεκινώντας από τη μικρότερη.
Απάντηση
0,5 δεκ. 7 εκ. 30 χιλ. 0,001 μ. 1 χμ. 6.000 χιλ. 2,1 εκ. 0,8 δεκ.
Μετατρέπω σε δέκατα (ή σε μ., ή σε εκ. ή σε χιλ.), ώστε να μπορώ να τα συγκρίνω:
7 εκ.= 0,7 δεκ. 30 χιλ.= 0,3 δεκ. 0,001 μ.=0,01 δεκ. 1 χμ.=10.000 δεκ.
6.000 χιλ.=60 δεκ. 2,1 εκ.=0,21 δεκ.
0,001 μ.< 2,1 εκ. < 30 χιλ.< 0,5 δεκ. < 7 εκ. < 0,8 δεκ. < 6.000 χιλ. < 1 χμ.
6. Να κάνετε τις μετατροπές
Απάντηση
17 εκ.= 1,7 δεκ. 13,2 χμ. = 13.200 μ.

21,3 εκ.= 0, 213 μ. 0,86 μ.= 86 εκ.
2,9 εκ.= 29 χιλ. 310 δεκ.= 31 μ.
325 μ.= 0,325 χμ. 18 δεκ.= 1.800 χιλ.
76,8 χιλ.= 7,68 εκ. 0,9 δεκ.= 9 εκ.
3.521 χιλ.= 3,521 μ. 57 μ.= 570 δεκ.
222,3 χιλ.= 2,223 δεκ. 3,191 μ.= 3.191 χιλ.
7. Να τοποθετήσετε τα σύμβολα <, > ή =.
Απάντηση
2 μ. < 2,5 χμ. 341 χμ. > 572 εκ.

5 μ. < 56 δεκ. 6.213 χιλ. = 6,213 μ.

0,6 χμ = 600 μ. 51 εκ. > 2 δεκ.

17 μ. > 19 χιλ 1 εκ. = 100 μ.
67 δεκ. > 53 χιλ. 571 χιλ. < 82,1 δεκ.
20 δεκ < 15 μ. 106 εκ. > 2.000 χιλ.
2 μ. < 300 εκ. 36 δεκ. = 360 εκ.
8. Η Μαρία ήθελε να αγοράσει 3,8 μ. ύφασμα. Η μητέρα της αγόρασε 40 δεκ. ύφασμα. Θα
της φτάσει; Αν ναι, πόσα εκατοστά θα περισσέψουν; Αν όχι, πόσα εκατοστά χρειάζεται
ακόμα;
Απάντηση
1ος τρόπος: 2ος τρόπος:

Μετατρέπω για να κάνω τη σύγκριση: Μετατρέπω για να κάνω τη σύγκριση:
3,8 μ. x 10 = 38 δεκ. 40 δεκ. : 10 = 4 μ.
Θα περισσέψουν: Θα περισσέψουν:
40 – 38 = 2 δεκ. 4 – 3,8 = 0,2 μ.
Μετατρέπω σε εκατοστά. Μετατρέπω σε εκατοστά.

2 δεκ. x 10 = 20 εκ. 0,2 μ. : 100 = 20 εκ.
Απάντηση: Θα της φτάσουν τα 40 δεκ. ύφασμα. Θα περισσέψουν 20 εκατοστά.
9. Ο Γιάννης διήνυσε σήμερα με το ποδήλατο 3,7 χμ. Ο φίλος του, ο Ανδρέας διήνυσε 1.840
μ. λιγότερα. Πόσα χμ. διήνυσε ο Ανδρέας;
Απάντηση
1ος τρόπος 2ος τρόπος

Μετατρέπω για να κάνω την αφαίρεση. Μετατρέπω για να κάνω την αφαίρεση.

3,7 χμ. x 1.000 = 3.700 μ. 1.840 μ. : 1.000 = 1,84 χμ.
Ο Ανδρέας διήνυσε: Ο Ανδρέας διήνυσε:

3.700 – 1.840 = 1.860 μ. 3,7 – 1,84 = 1,86 χμ.
Μετατρέπω τα μ. σε χμ.
1.860 μ : 1.000 = 1,86 χμ.
Απάντηση: Ο Ανδρέας διήνυσε 1.86 χμ.

396 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 46ο: Γεωμετρικά σχήματα – Η περίμετρος
Γεωμετρικά σχήματα – Η περίμετρος
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις.
Τι είναι:
το πολύγωνο; _______________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
το τρίγωνο; _________________________________________________________________
το τετράπλευρο; _____________________________________________________________
το πεντάγωνο; ______________________________________________________________
το εξάγωνο; ________________________________________________________________
2. Πότε ένα πολύγωνο ονομάζεται κανονικό; Τι είναι η περίμετρος;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Ο Μάριος σχεδίασε ένα κανόνικο πολύγωνο με τρεις κορυφές. Να βρείτε το είδος του
τριγώνου αυτού με βάση τις πλευρές.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Να σχεδιάσετε ένα τετράγωνο κι ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο. Ποιο από τα δύο

είναι κανονικό πολύγωνο;
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
________
5. Ο Νίκος σχεδίασε ένα ορθογώνιο με μήκος 3,5 εκατοστά και πλάτος 2 εκατοστά
περισσότερο από το μήκος. Ποια είναι η περίμετρος του ορθογωνίου;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Η Μαρία σχεδίασε ένα ισόπλευρο τρίγωνο με περίμετρο 21 εκατοστά και ένα

τετράγωνο με περίμετρο 20 εκατοστά. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι κάθε πλευρά του
τριγώνου και του τετραγώνου.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

7. Να βρείτε την περίμετρο των παρακάτω σχημάτων.
1 εκ.
2,5 εκ.
5 εκ.
4 εκ.
α β γ
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Ο κύριος Παναγιώτης μέτρησε το μήκος και το πλάτος της αυλής του για να την
𝟏
περιφράξη. Βρήκε πως το μήκος της είναι 4 μέτρα, ενώ το πλάτος της είναι το του μήκους
𝟔
της. Να βρείτε την περίμετρο της αυλής του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
9. Η Μαρία μέτρησε το γραφείο της και βρήκε πως έχει μήκος 90 εκατοστά και πλάτος 7
δέκατα. Για να βρει την περίμετρό του έκανε την εξής πράξη: 90+90+7+7=194 και έγραψε
πως η περίμετρος του γραφείου της είναι 194 εκατοστά. Τι λάθος έκανε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Γεωμετρικά σχήματα – Η περίμετρος
1. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις.
Απάντηση
Τι είναι:
το πολύγωνο; Το σχήμα που φτιάχνεται από μια κλειστή τεθλασμένη γραμμή και οι πλευρές
του τέμνονται μόνο σε σημεία που είναι κορυφές του ονομάζεται πολύγωνο.
το τρίγωνο; Το τρίγωνο είναι πολύγωνο με τρεις κορυφές.
το τετράπλευρο; Το τετράπλευρο είναι πολύγωνο με τέσσερις κορυφές.
το πεντάγωνο; Το πεντάγωνο είναι πολύγωνο με πέντε κορυφές.
το εξάγωνο; Το εξάγωνο είναι πολύγωνο με έξι κορυφές.
2. Πότε ένα πολύγωνο ονομάζεται κανονικό; Τι είναι η περίμετρος;
Απάντηση
Ένα πολύγωνο ονομάζεται κανονικό, όταν έχει όλες τις πλευρές του ίσες και όλες τις γωνίες
του ίσες. Περίμετρος (Π) ενός πολυγώνου είναι το άθροισμα των μηκών των πλευρών του.
3. Ο Μάριος σχεδίασε ένα κανόνικο πολύγωνο με τρεις κορυφές. Να βρείτε το είδος του
τριγώνου αυτού με βάση τις πλευρές.

Απάντηση
Το πολύγωνο που σχεδίασε ο Μάριος είναι τρίγωνο, καθώς έχει τρεις κορυφές. Αφού είναι
κανονικό, έχει τις πλευρές του ίσες. Επομένως, είναι ισόπλευρο τρίγωνο.
4. Να σχεδιάσετε ένα τετράγωνο κι ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο. Ποιο από τα δύο

είναι κανονικό πολύγωνο;
Απάντηση
Κανονικό πολύγωνο είναι το

τετράγωνο, επειδή έχει όλες
τις πλευρές του ίσες.
5. Ο Νίκος σχεδίασε ένα ορθογώνιο με μήκος 3,5 εκατοστά και πλάτος 2 εκατοστά
περισσότερο από το μήκος. Ποια είναι η περίμετρος του ορθογωνίου;
Απάντηση
Μήκος: 3,5 εκ.
Πλάτος 3,5 + 2 = 5,5 εκ.
Περίμετρος = 3,5 + 3,5 + 5,5 + 5,5 = 18 εκ.
Απάντηση: Η περίμετρος του ορθογωνίου είναι 18 εκατοστά.
6. Η Μαρία σχεδίασε ένα ισόπλευρο τρίγωνο με περίμετρο 21 εκατοστά και ένα

τετράγωνο με περίμετρο 20 εκατοστά. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι κάθε πλευρά του

τριγώνου και του τετραγώνου.
Απάντηση
τρίγωνο: 21 : 3 = 7 εκατοστά τετράγωνο: 20 : 4 = 5 εκατοστά.
Απάντηση: Κάθε πλευρά του τριγώνου είναι 7 εκατοστά.
Κάθε πλευρά του τετραγώνου είναι 5 εκατοστά.
7. Να βρείτε την περίμετρο των παρακάτω σχημάτων.
Απάντηση 1 εκ.
2,5 εκ.
5 εκ.
4 εκ.
α β
γ
Περίμετρος α= 2,5x4=10 εκ.
Περίμετρος β= 1+1+5+5=12 εκ.
Περίμετρος γ= 4+2,5+2,5=9 εκ.
8. Ο κύριος Παναγιώτης μέτρησε το μήκος και το πλάτος της αυλής του για να την
𝟏
περιφράξη. Βρήκε πως το μήκος της είναι 4 μέτρα, ενώ το πλάτος της είναι το του μήκους
𝟔
της. Να βρείτε την περίμετρο της αυλής του.
Απάντηση
1
Μήκος = 4 μ. Πλάτος = x 4 = 1,5 μ.
6
Περίμετρος = 4 + 4 + 1,5 + 1,5 = 11 μ.

Απάντηση: Η περίμετρος της αυλής του κύριου Παναγιώτη είναι 11 μ.
9. Η Μαρία μέτρησε το γραφείο της και βρήκε πως έχει μήκος 90 εκατοστά και πλάτος 7
δέκατα. Για να βρει την περίμετρό του έκανε την εξής πράξη: 90 + 90 + 7 + 7 = 194 και
έγραψε πως η περίμετρος του γραφείου της είναι 194 εκατοστά. Τι λάθος έκανε;
Απάντηση
Το λάθος της Μαρίας είναι ότι πρόσθεσε τα εκατοστά με τα δέκατα, ενώ έπρεπε να
μετατρέψει είτε τα εκατοστά σε δέκατα είτε τα δέκατα σε εκατοστά και έπειτα να τα
προσθέσει.
7 δεκ. x 10 = 70 εκατοστά
Περίμετρος = 90+90+70+70=320 εκατοστά
ή 90 εκ. : 10 = 9 δεκ.
Περίμετρος = 9 + 9 + 7 + 7 = 32 δέκ.

403 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 47ο: Μονάδες μέτρησης της επιφάνειας
Μονάδες μέτρησης της επιφάνειας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
_____________ ενός επίπεδου σχήματος είναι ο αριθμός που εκφράζει το αποτέλεσμα της
σύγκρισής του με ένα άλλο επίπεδο σχήμα το οποίο θεωρούμε μονάδα _____________.
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης της επιφάνειας στην αμέσως μικρότερή της,
_____________ με το _____________, ενώ στην αμέσως μεγαλύτερή της, _____________
με το _____________.
2. Να τοποθετήσετε τις υποδιαιρέσεις και τα πολλαπλάσια του τετραγωνικού μέτρου στην

κατάλληλη στήλη του πίνακα.
τετραγωνικό χιλιοστόμετρο, στρέμμα, τετραγωνικό εκατοστόμετρο, τετραγωνικό

δεκατόμετρο, τετραγωνικό χιλιόμετρο

3. Να κάνετε τις μετατροπές.
232.125 τ.μ. = _____________ τ.χμ. 36 τ.εκ. = _____________ τ.δεκ.
14.200 τ.εκ= _____________ τ.μ. 24 τ.δεκ. = _____________ τ.εκ.
5.780 τ.χιλ= _____________ τ.δεκ. 3.125 τ.εκ. = _____________ τ.μ
2.128 τ.μ= _____________ στρ. 5,27 τ.εκ= _____________ τ.χιλ.
147 τ.δεκ= _____________ τ.χιλ. 47,3 τ.χιλ= _____________τ.εκ.
0,95 τ.μ. = _____________τ.εκ. 39.800.000 τ.χιλ= _____________τ.μ.
2,147 τ.μ= _____________ τ.χιλ. 124,5 τ.δεκ= _____________τ.μ.
4. Να βάλετε σε σειρά τις παρακάτω μετρήσεις επιφανειών ξεκινώντας από τη μικρότερη.
124 τ.δεκ. 3 τ.χμ. 82.214 τ.χιλ. 637 τ.εκ. 88,51 τ.μ.
___________________________________________________________________________
5. Να συγκρίνετε τις παρακάτω μετρήσεις.
32 τ.μ 320 τ.δεκ.
78 τ.εκ. 6.500 τ.χιλ.
6.700 τ.χιλ. 0,85 τ.δεκ.
2.158 τ.μ 2,158 στρ.
3.854 τ.μ. 38,54 στρ.
6. Η Αγγελική μέτρησε την επιφάνεια του βιβλίου της και έγραψε ότι είναι 32 εκατοστά.

Ποιο είναι το λάθος της;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Να μετρήσετε την επιφάνεια των παρακάτω σχημάτων. Η πλευρά κάθε τετραγώνου του
χαρτιού είναι 1 εκατοστό.
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
________________________________
8. Να διορθώσετε τα λάθη στις παρακάτω μετατροπές.
25,8 τ.μ. = 2.580 δεκ. 247 τ.εκ. = 24,7 τ.δεκ.
987,1 τ.δεκ. = 9,871 τ.εκ. 25.000 τ.χμ. = 25 στρεμ.
9. Να κυκλώσετε τις μορφές αριθμών που εκφράζουν ίση επιφάνεια με τον αριθμό: 58
τ.μ.
580 τ.δεκ. 5.800 τ.δεκ. 0,058 στρεμ. 5,8 τ.χιλ

Μονάδες μέτρησης της επιφάνειας
Εμβαδό ενός επίπεδου σχήματος είναι ο αριθμός που εκφράζει το αποτέλεσμα της
σύγκρισής του με ένα άλλο επίπεδο σχήμα το οποίο θεωρούμε μονάδα μέτρησης.
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης της επιφάνειας στην αμέσως μικρότερή της,
πολλαπλασιάζουμε με το 100, ενώ στην αμέσως μεγαλύτερή της, διαιρούμε με το 100.
2. Να τοποθετήσετε τις υποδιαιρέσεις και τα πολλαπλάσια του τετραγωνικού μέτρου στην

κατάλληλη στήλη του πίνακα.
τετραγωνικό χιλιοστόμετρο, στρέμμα, τετραγωνικό εκατοστόμετρο, τετραγωνικό

δεκατόμετρο, τετραγωνικό χιλιόμετρο
τετραγωνικό δεκατόμετρο στρέμμα
τετραγωνικό εκατοστόμετρο τετραγωνικό χιλιόμετρο
τετραγωνικό χιλιοστόμετρο
232.125 τ.μ. = 0,232125 τ.χμ. 36 τ.εκ.= 0,36 τ.δεκ.
14.200 τ.εκ= 1,42 τ.μ. 24 τ.δεκ.= 2.400 τ.εκ.

5.780 τ.χιλ.= 0,5782 τ.δεκ. 3.125 τ.εκ.= 0,3125 τ.μ
2.128 τ.μ.= 2,128 στρ. 5,27 τ.εκ= 527 τ.χιλ.
147 τ.δεκ.= 1.470.000 τ.χιλ. 47,3 τ.χιλ= 0,473 τ.εκ.
0,95 τ.μ.= 9.500 τ.εκ. 39.800.000 τ.χιλ= 39,8 τ.μ.
2,147 τ.μ.= 2.147.000 τ.χιλ. 124,5 τ.δεκ= 1,245 τ.μ.
4. Να βάλετε σε σειρά τις παρακάτω μετρήσεις επιφανειών ξεκινώντας από τη μικρότερη.
124 τ.δεκ. 3 τ.χμ. 82.214 τ.χιλ. 637 τ.εκ. 88,51 τ.μ.
637 τ.εκ. < 82.214 τ.χιλ. < 124 τ.δεκ. < 88,51 τ.μ. < 3 τ.χμ.
5. Να συγκρίνετε τις παρακάτω μετρήσεις.
32 τ.μ > 320 τ.δεκ.
78 τ.εκ. > 6.500 τ.χιλ.
6.700 τ.χιλ. < 0,85 τ.δεκ.
2.158 τ.μ = 2,158 στρ.
3.854 τ.μ. > 38,54 στρ.
6. Η Αγγελική μέτρησε την επιφάνεια του βιβλίου της και έγραψε ότι είναι 32 εκατοστά.
Ποιο είναι το λάθος της;
Το λάθος της είναι στη μονάδα μέτρησης. Η μονάδα μέτρησης της επιφάνειας είναι το τ.μ.
και υποδιαιρείται σε τ.δεκ., τ.εκ. και τ.χιλ. Θα έπρεπε, επομένως, να γράψει 32 τ.εκ.

7. Να μετρήσετε την επιφάνεια των παρακάτω σχημάτων. Η πλευρά κάθε τετραγώνου του
χαρτιού είναι 1 εκατοστό.
ορθογώνιο: 42 τ.εκ.
τρίγωνο: 8 τ.εκ.
τετράγωνο: 36 τ.εκ
8. Να διορθώσετε τα λάθη στις παρακάτω μετατροπές.
25,8 τ.μ. = 2.580 τ.δεκ. 247 τ.εκ. = 2,47 τ.δεκ.
987,1 τ.δεκ. = 98,71 τ.εκ. 25.000 στρεμ. = 25 τ.χμ.
9. Να κυκλώσετε τις μορφές αριθμών που εκφράζουν ίση επιφάνεια με τον αριθμό: 58
τ.μ.
580 τ.δεκ. 5.800 τ.δεκ. 0,058 στρεμ. 5,8 τ.χιλ

409 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 48ο: Εμβαδό τετραγώνου, ορθογωνίου και ορθογώνιου τριγώνου
Εμβαδό τετραγώνου, ορθογωνίου και ορθογωνίου τριγώνου
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Δίπλα σε κάθε πρόταση, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι λανθασμένη.
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός τετραγώνου, πολλαπλασιάζουμε το μήκος της

πλευράς του επί τον εαυτό της.
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός ορθογωνίου, προσθέτουμε το μήκος όλων των

πλευρών του.
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός ορθογώνιου τριγώνου, πολλαπλασιάζουμε τα μήκη

των κάθετων πλευρών του, όταν αυτά μετριούνται με την ίδια μονάδα μέτρησης.
2. Να βρείτε το εμβαδόν των παρακάτω σχημάτων.

2,5 εκ.
1 εκ.
2,5 εκ.
5 εκ.
4 εκ.
α β γ
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Το εμβαδόν ενός τετραγώνου είναι 100 τ.εκ. Πόσα εκατοστά είναι η κάθε του πλευρά
του. Να βρείτε την περίμετρό του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Το εμβαδόν ενός ορθογωνίου είναι 20 τ.μ. Πόσα μέτρα μπορεί να είναι το μήκος και το
πλάτος του; Να γράψετε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Το εμβαδόν ενός ορθογώνιου τριγώνου είναι 60 τ.εκ. Πόσα εκατοστά μπορεί να είναι
οι κάθετες πλευρές του; Να γράψετε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Ο Φίλιππος μέτρησε το δωμάτιό του και βρήκε ότι το μήκος του είναι 3,5 μ. και το
πλάτος του 4,2 μ. Προσπαθώντας να βρει το εμβαδόν του, πολλαπλασίασε τους δύο
αριθμούς και έγραψε ότι το δωμάτιό του έχει εμβαδόν 14,7 μέτρα. Ποιο είναι το λάθος
του;

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Το δωμάτιο της Αθηνάς έχει μήκος 310 εκατοστά και πλάτος 2,8 μέτρα. Να βρείτε την
περίμετρο και το εμβαδόν του.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Ο Αργήρης σχεδίασε ένα ορθογώνιο με μήκος 6 εκατοστά. Το εμβαδόν του είναι 42 τ.εκ.
Να βρείτε το πλάτος του ορθογωνίου.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Η Φωτεινή σχεδίασε ένα ορθογώνιο τρίγωνο με εμβαδόν 175 εκατοστά. Η μία κάθετη
πλευρά είναι 10 εκατοστά. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι η άλλη κάθετη πλευρά.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Εμβαδό τετραγώνου, ορθογωνίου και ορθογωνίου τριγώνου
1. Δίπλα σε κάθε πρόταση, να σημειώσετε Σ, αν είναι σωστή ή Λ, αν είναι λανθασμένη.
Απάντηση
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός τετραγώνου, πολλαπλασιάζουμε το μήκος της

πλευράς του επί τον εαυτό της. Σ
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός ορθογωνίου, προσθέτουμε το μήκος όλων των

πλευρών του. Λ
Για να υπολογίσουμε το εμβαδό ενός ορθογώνιου τριγώνου, πολλαπλασιάζουμε τα μήκη

των κάθετων πλευρών του, όταν αυτά μετριούνται με την ίδια μονάδα μέτρησης. Λ
2. Να βρείτε το εμβαδόν των παρακάτω σχημάτων.
Απάντηση
2,5 εκ.
1 εκ.
2,5 εκ.
5 εκ.
4 εκ.
α β γ
Εα = 2,5 x 2,5 = 6,25 τ.εκ.
Εβ = 5 x 1 = 5 τ.εκ.
Εγ = 2,5x4 = 10 τ.εκ.

10 : 2 = 5 τ.εκ.
3. Το εμβαδόν ενός τετραγώνου είναι 100 τ.εκ. Πόσα εκατοστά είναι η κάθε του πλευρά
του. Να βρείτε την περίμετρό του.
Απάντηση
Κάθε πλευρά του τετραγώνου είναι 10 εκ., αφού 10 x 10 = 100.
Περίμετρος = 10 x 4 = 40 εκ.
4. Το εμβαδόν ενός ορθογωνίου είναι 20 τ.μ. Πόσα μέτρα μπορεί να είναι το μήκος και το
πλάτος του; Να γράψετε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις.
Απάντηση
Το μήκος και το πλάτος του ορθογωνίου θα μπορούσε να είναι:
10 μ. x 2 μ. = 20 τ.μ. ή
4 μ. x 5 μ. = 20 τ.μ. ή
8 μ. x 2,5 μ. = 20 τ.μ.
5. Το εμβαδόν ενός ορθογώνιου τριγώνου είναι 60 τ.εκ. Πόσα εκατοστά μπορεί να είναι
οι κάθετες πλευρές του; Να γράψετε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις.
Απάντηση
60 x 2 = 120
Οι κάθετες πλευρές του θα μπορούσαν να είναι:
12 εκ. x 10 εκ. = 120 τ.εκ. ή

15 εκ. x 8 εκ. = 120 τ.εκ. ή
7,5 εκ x 16 εκ. = 120 τ.εκ.
6. Ο Φίλιππος μέτρησε το δωμάτιό του και βρήκε ότι το μήκος του είναι 3,5 μ. και το
πλάτος του 4,2 μ. Προσπαθώντας να βρει το εμβαδόν του, πολλαπλασίασε τους δύο
αριθμούς και έγραψε ότι το δωμάτιό του έχει εμβαδόν 14,7 μέτρα. Ποιο είναι το λάθος
του;
Απάντηση
Το λάθος του είναι η μονάδα μέτρησης . Μονάδα μέτρησης του εμβαδού δεν είναι τα μέτρα,
αλλά τα τετραγωνικά μέτρα. Θα έπρεπε, επομένως, να γράψει ότι το δωμάτιό του έχει
εμβαδόν 14,7 τ.μ.
7. Το δωμάτιο της Αθηνάς έχει μήκος 310 εκατοστά και πλάτος 2,8 μέτρα. Να βρείτε την
περίμετρο και το εμβαδόν του.
Απάντηση
310 εκ. : 100 = 3,1 μ.
Περίμετρος = 3,1 + 3,1 + 2,8 + 2,8 = 11,8 μ.
Εμβαδόν = 3,1 x 2,8 = 8,4 τ.μ.
8. Ο Αργήρης σχεδίασε ένα ορθογώνιο με μήκος 6 εκατοστά. Το εμβαδόν του είναι 42 τ.εκ.
Να βρείτε το πλάτος του ορθογωνίου.
Απάντηση
42 : 6 = 7

Απάντηση: Το πλάτος του ορθογωνίου είναι 7 εκατοστά.
9. Η Φωτεινή σχεδίασε ένα ορθογώνιο τρίγωνο με εμβαδόν 175 εκατοστά. Η μία κάθετη
πλευρά είναι 10 εκατοστά. Να βρείτε πόσα εκατοστά είναι η άλλη κάθετη πλευρά.
Απάντηση
175 x 2 = 350
350 : 10 = 35 εκ.
Απάντηση: Η άλλη κάθετη πλευρά είναι 35 εκ.

416 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 49ο: Γεωμετρικά στερεά – Ο όγκος
Γεωμετρικά στερεά – Ο όγκος
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να γράψετε το όνομα των γεωμετρικών στερεών.
____________ ____________ ____________ ____________
2. Να σχεδιάσετε τα αναπτύγματα του κύβου, του ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και

του κυλίνδρου.

3.Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
Ορισμένα γεωμετρικά στερεά έχουν ___________ πολυγωνικές επιφάνειες, οι οποίες

ονομάζονται ___________.
___________ ενός στερεού σώματος είναι ο χώρος τον οποίο καταλαμβάνει το στερεό.
Ο όγκος εκφράζεται με τον αριθμό που προκύπτει από τη ___________ του στερεού με ένα
άλλο το οποίο θεωρούμε μονάδα ___________.
Μία ___________ μονάδα είναι ο όγκος ενός κύβου με μήκος ακμής μία μονάδα.
4. Από πόσες έδρες αποτελείται ο κύβος; Τι σχήμα έχουν; Είναι όλες ίσες μεταξύ τους;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Από πόσες έδρες αποτελείται το ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο; Είναι όλες ίσες μεταξύ
τους;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Να βρείτε από πόσες κυβικές μονάδες αποτελείται καθένα από τα γεωμετρικά στερεά.
___________ ___________ ___________

7. Να συμπληρώσετε τα γεωμετρικά στερεά σχεδιάζοντας κυβικές μονάδες, ώστε όλα να

αποτελούνται από 9 κυβικές μονάδες.
8. Ποιο είναι το γεωμετρικό στερεό που αποτελείται από 3 τριγωνικές ισοσκελείς έδρες
και 1 τριγωνική βάση;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
και 1 τετράγωνη βάση;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Γεωμετρικά στερεά – Ο όγκος
1. Να γράψετε το όνομα των γεωμετρικών στερεών.
Απάντηση
κύβος ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο κύλινδρος κώνος
2. Να σχεδιάσετε τα αναπτύγματα του κύβου, του ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και

του κυλίνδρου.
Απάντηση

3.Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
Απάντηση
Ορισμένα γεωμετρικά στερεά έχουν επίπεδες πολυγωνικές επιφάνειες, οι οποίες

ονομάζονται έδρες.
Όγκος ενός στερεού σώματος είναι ο χώρος τον οποίο καταλαμβάνει το στερεό.
Ο όγκος εκφράζεται με τον αριθμό που προκύπτει από τη σύγκριση του στερεού με ένα άλλο
το οποίο θεωρούμε μονάδα μέτρησης. Μία κυβική μονάδα είναι ο όγκος ενός κύβου με
μήκος ακμής μία μονάδα.
4. Από πόσες έδρες αποτελείται ο κύβος; Τι σχήμα έχουν; Είναι όλες ίσες μεταξύ τους;
Απάντηση
Ο κύβος αποτελείται από 6 έδρες σε σχήμα τετραγώνου, οι οποίες είναι ίσες μεταξύ τους.
5. Από πόσες έδρες αποτελείται το ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο; Είναι όλες ίσες μεταξύ
τους;
Απάντηση
Το ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο αποτελείται από 6 έδρες. Δεν είναι όλες ίσες μεταξύ τους.

6. Να βρείτε από πόσες κυβικές μονάδες αποτελείται καθένα από τα γεωμετρικά στερεά.
Απάντηση
5 κυβικές μονάδες 9 κυβικές μονάδες 9 κυβικές μονάδες
7. Να συμπληρώσετε τα γεωμετρικά στερεά σχεδιάζοντας κυβικές μονάδες, ώστε όλα να

αποτελούνται από 9 κυβικές μονάδες.
Απάντηση
και 1 τριγωνική βάση;
Απάντηση
Η τριγωνική πυραμίδα.
και 1 τετράγωνη βάση;
Απάντηση
Η τετραγωνική πυραμίδα.

422 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 50ο: Μονάδες μέτρησης του όγκου και της χωρητικότητας
Μονάδες μέτρησης του όγκου και της χωρητικότητας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
1. Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση.
Βασική μονάδα μέτρησης του όγκου των στερεών είναι:
α) το μέτρο β) το κυβικό μέτρο γ) το λίτρο
Βασική μονάδα μέτρησης της χωρητικότητας είναι είναι:
Για να μετατρέψουμε τα κυβικά δέκατα σε κυβικά μέτρα:
α) διαιρούμε με το 10 β) διαιρούμε με το 1.000 γ) πολλαπλασιάζουμε με το 1.000
______________ ενός δοχείου είναι ο όγκος της ποσότητας με την οποία μπορεί να γεμίσει
το δοχείο.
Το κυβικό μέτρο είναι ένας κύβος με μήκος ακμής ______________.
______________ είναι ο όγκος ενός κύβου με μήκος ακμής 1 δεκατόμετρο.
Η πιο συνηθισμένη υποδιαίρεση του λίτρου είναι το ______________ .

3. Να υπολογίσετε τον όγκο του κύβου και των ορθογώνιων παραλληλεπίπεδων.
α
4 εκ. 3 εκ.
γ
2 εκ.
1 εκ.
β
6 εκ.
2 εκ.
2 εκ.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Να υπολογίσετε το ύψος των κύβων και των ορθογώνιων παραλληλεπίπεδων.
μήκος: 4 εκ. πλάτος: 4 εκ. ύψος: _____ όγκος: 64 κ.εκ.
μήκος: 5 εκ. πλάτος: 7 εκ. ύψος: _____ όγκος 70 κ.εκ.
μήκος: 6 εκ. πλάτος: 2 εκ. ύψος: _____ όγκος: 72 κ.εκ.
5. Να συμπληρώσετε τα κενά, όπως στο παράδειγμα.
20.451 ml = 20l 451 ml ______=3l 7 ml
65.025 ml=______ ______= 25l 22 ml
4.006 ml=______ ______=65l 800 ml

3,52 κ.μ.= _________ κ.δεκ. 3.145 κ.δεκ.= _________ κ.μ.
2.100 κ.χιλ.= _________ κ.εκ. 3,125 κ.μ.= _________ κ.εκ.
0,078 κ.εκ.= _________ κ.χιλ. 84.123 κ.εκ.= _________ κ.δεκ.
321,154 κ.μ.= _________ κ.εκ 8,257 κ.δεκ.= _________ κ.εκ.
5,142 κ.δεκ.= _________ κ.χιλ. 36.174 κ.δεκ.= _________ κ.μ.
7. Να συγκρίνετε.
2,254 κ.μ.__ 225,4 κ.δεκ. 9,31 κ.δεκ. __ 0,931 κ.εκ.
0,25 l __ 250 ml 3.000.000 κ.χιλ. __ 3 κ.δεκ.
27,123 κ.μ. __ 271,23 κ.εκ. 0,009 κ.μ. __ 10.000 κ.χιλ.
25 ml __ 0,025 l 231 κ.εκ. __ 23.100 κ.χιλ.
8. Μία δεξαμηνή έχει μήκος 4 μ., πλάτος 6,5 μ. και ύψος 5 μ. Να βρείτε τον όγκο της
δεξαμενής.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Ο όγκος του κύβου είναι 13.680 κ.εκ. Να κυκλώσετε την απάντηση που δείχνει το σωστό
μήκος, πλάτος και ύψος.
α) 30 εκ. x 24 εκ. x 19 εκ. β) 29 εκ. x 20 εκ. x 46 εκ. δ) 10 μ. x 24 μ. x 57 μ.

Μονάδες μέτρησης του όγκου και της χωρητικότητας
Απάντηση
Βασική μονάδα μέτρησης του όγκου των στερεών είναι:
Βασική μονάδα μέτρησης της χωρητικότητας είναι είναι:
Για να μετατρέψουμε τα κυβικά δέκατα σε κυβικά μέτρα:
α) διαιρούμε με το 10 β) διαιρούμε με το 1.000 γ) πολλαπλασιάζουμε με το 1.000
Απάντηση
Χωρητικότητα ενός δοχείου είναι ο όγκος της ποσότητας με την οποία μπορεί να γεμίσει το
δοχείο.
Το κυβικό μέτρο είναι ένας κύβος με μήκος ακμής 1 μ.
Λίτρο είναι ο όγκος ενός κύβου με μήκος ακμής 1 δεκατόμετρο.

Η πιο συνηθισμένη υποδιαίρεση του λίτρου είναι το χιλιοστόλιτρο (ml).
3. Να υπολογίσετε τον όγκο του κύβου και των ορθογώνιων παραλληλεπίπεδων.
α
4 εκ. 3 εκ.
γ
2 εκ.
1 εκ.
β
6 εκ.
2 εκ.
2 εκ.
Απάντηση
όγκος α = 2 x 2 x 2 = 8 κ.εκ.
όγκος β = 2 x 2 x 4 = 16 κ.εκ.
όγκος γ = 6 x 3 x 1 = 18 κ.εκ.
4. Να υπολογίσετε το ύψος των κύβων και των ορθογώνιων παραλληλεπίπεδων.
Απάντηση
μήκος: 4 εκ. πλάτος: 4 εκ. ύψος: 4 εκ όγκος: 64 κ.εκ.
μήκος: 5 εκ. πλάτος: 7 εκ. ύψος: 2 εκ. όγκος 70 κ.εκ.
μήκος: 6 εκ. πλάτος: 2 εκ. ύψος: 6 εκ. όγκος: 72 κ.εκ.

5. Να συμπληρώσετε τα κενά, όπως στο παράδειγμα.
Απάντηση
20.451 ml = 20l 451 ml 3.007 ml =3l 7ml
65.025 ml= 65l 25 ml 25.022 ml = 25l 22ml
4.006 ml= 4l 6 ml 65.800 ml=65l 800ml
3,52 κ.μ.= 3.520 κ.δεκ. 3.145 κ.δεκ.= 3,145 κ.μ.
2.100 κ.χιλ.= 2,1 κ.εκ. 3,125 κ.μ.= 3.125.000 κ.εκ.
0,078 κ.εκ.= 78 κ.χιλ. 84.123 κ.εκ.= 84,123 κ.δεκ.
321,154 κ.μ.= 321.154 κ.εκ. 8,257 κ.δεκ.= 8.257 κ.εκ.
5,142 κ.δεκ.= 5.142.000 κ.χιλ. 36.174 κ.δεκ.= 36,174 κ.μ.
Απάντηση
2,254 κ.μ. > 225,4 κ.δεκ. 9,31 κ.δεκ. > 0,931 κ.εκ.
0,25 l = 250 ml 3.000.000 κ.χιλ. = 3 κ.δεκ.
27,123 κ.μ. > 271,23 κ.εκ. 0,009 κ.μ. > 10.000 κ.χιλ.
25 ml = 0,025 l 231 κ.εκ. > 23.100 κ.χιλ.

8. Μία δεξαμηνή έχει μήκος 4 μ., πλάτος 6,5 μ. και ύψος 5 μ. Να βρείτε τον όγκο της
δεξαμενής.
Απάντηση
Όγκος δεξαμενής = 4 x 6,5 x 5 =130 κ.μ.
Απάντηση: Ο όγκος της δεξαμενής είναι 130 κ.μ.
9. Ο όγκος του κύβου είναι 13.680 κ.εκ. Να κυκλώσετε την απάντηση που δείχνει το σωστό
μήκος, πλάτος και ύψος.
Απάντηση
α) 30 εκ. x 24 εκ. x 19 εκ. β) 29 εκ. x 20 εκ. x 46 εκ. δ) 10 μ. x 24 μ. x 57 μ.

429 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 51ο: Μονάδες μέτρησης της μάζας
Μονάδες μέτρησης της μάζας
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
Η μάζα εκφράζει το ποσό της __________ από την οποία __________ ένα σώμα.
Μετράμε τη μάζα ενός σώματος με τον __________ με __________ βραχίονες, καθώς και με
άλλες μορφές __________.
Βασική μονάδα μέτρησης της μάζας είναι το __________.
Υποδιαιρέσεις του κιλού είναι το __________ και το __________, ενώ πολλαπλάσιο του
κιλού είναι ο __________.
2. Ποια είναι η διαφορά του κιλού από τη μάζα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3,000 kg __ 3.000 g 1.150 g __ 2 kg

25.152.000 mg __ 24,152 kg 69.152 mg __ 69,150 g
2,14 kg __ 2,15 mg 2,552 g __ 2.552 mg
51.123g = _________ kg 27,12 g = _________ mg
23,7 kg = _________ g 21.145.000 mg = _________ k
74.546 mg = _________ g 0,02 kg = _________ mg
5. Να τοποθετήσετε τα αντικείμενα πάνω στη ζυγαριά, ώστε να ισορροπεί.
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
630 gr 4,52 kg 1,25 kg
500 gr 0,32 kg 2.480 gr 6,2 kg
6. Να αφαιρέσετε από τη ζυγαριά, όσα αντικείμενα χρειάζεται, ώστε να ισορροπεί.
1,52 kg 2.140 g 2.360 g
3,25 kg 0,78 g 1,21 kg 2,6 kg __________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

𝟏
7. Η μάζα της μητέρας του Γιάννη είναι 60 kg. Η μάζα του Γιάννη είναι το της μάζας της
𝟑
μητέρας του. Πόσα κιλά ζυγίζει ο Γιάννης;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
8. Ένα φορτηγό μεταφέρει φορτίο μάζας 480 kg. Στη στάση που έκανε για να ξεφορτώσει
ένα μέρος του φορτίου, η μάζα του μειώθηκε κατά 15.925 gr. Με πόσα κιλά συνέχισε το
ταξίδι του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
𝟐
9. Ένα φορτηγό μεταφέρει φορτίο μάζας 670 kg. Στη στάση που έκανε ξεφόρτωσε τα της
𝟓
μάζας του φορτίου. Με πόσα κιλά συνέχισε το ταξίδι του;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Μονάδες μέτρησης της μάζας
Απάντηση
Η μάζα εκφράζει το ποσό της ύλης από την οποία αποτελείται ένα σώμα.
Μετράμε τη μάζα ενός σώματος με τον ζυγό σύγκρισης με ίσους βραχίονες, καθώς και με
άλλες μορφές ζυγών.
Βασική μονάδα μέτρησης της μάζας είναι το κιλό (κ.) ή χιλιόγραμμο.
Υποδιαιρέσεις του κιλού είναι το γραμμάριο (γρ. ή g) και το χιλιοστό του γρ. (mg), ενώ
πολλαπλάσιο του κιλού είναι ο τόνος (τον. ή t).
2. Ποια είναι η διαφορά του κιλού από τη μάζα;
Απάντηση
Η μάζα, δηλαδή το ποσό της ύλης από την οποία αποτελείται ένα σώμα, είναι σταθερή, ενώ
το βάρος του, δηλαδή η δύναμη που ασκείται στο σώμα λόγω της έλξης της Γης,
μεταβάλλεται από τόπο σε τόπο.

Απάντηση
3,000 kg = 3.000 g 1.150 g < 2 kg
25.152.000 mg > 24,152 kg 69.152 mg > 69,150 g
2,14 kg > 2,15 mg 2,552 g = 2.552 mg
Απάντηση
51.123g= 51,123 kg 27,12 g= 27.120 mg
23,7 kg= 23.700 g 21.145.000 mg= 21,145 kg
74.546 mg= 74,546 g 0,02 kg= 20.000 mg
5. Να τοποθετήσετε τα αντικείμενα πάνω στη ζυγαριά, ώστε να ισορροπεί.
Απάντηση
1,25 kg 630 gr 4,52 kg
6,2 kg 500 gr 0,32 kg 2.480 gr
1,25 kg + 6,2 kg + 0,500 kg= 7,95 kg
4,52 kg + 2,48 kg + 0,32 kg + 0,63 kg = 7,95 kg

6. Να αφαιρέσετε από τη ζυγαριά, όσα αντικείμενα χρειάζεται, ώστε να ισορροπεί.
Απάντηση
1,52 kg 2.140 g 2.360 g
3,25 kg 0,78 g 1,21 kg 2,6 kg 2,36 kg + 1,21 kg + 2,6 kg = 6,17 kg
3,25 kg + 2,14 kg + 0,78 kg + 1,52 kg =7,69 kg
7,69kg – 1,52 kg = 6,17 kg
𝟏
7. Η μάζα της μητέρας του Γιάννη είναι 60 kg. Η μάζα του Γιάννη είναι το της μάζας της
𝟑
μητέρας του. Πόσα κιλά ζυγίζει ο Γιάννης;
Απάντηση
1
60 x = 20 kg
3
Απάντηση: Ο Γιάννης είναι 20 kg.
8. Ένα φορτηγό μεταφέρει φορτίο μάζας 480 kg. Στη στάση που έκανε για να ξεφορτώσει
ένα μέρος του φορτίου, η μάζα του μειώθηκε κατά 15.925 gr. Με πόσα κιλά συνέχισε το
ταξίδι του;
Απάντηση
15.925 : 1.000 = 15,925 kg
480 - 15,925 = 464,075 kg.
Απάντηση: Το φορτηγό συνέχισε το ταξίδι του με 464,075 kg

𝟐
9. Ένα φορτηγό μεταφέρει φορτίο μάζας 670 kg. Στη στάση που έκανε ξεφόρτωσε τα της
𝟓
μάζας του φορτίου. Με πόσα κιλά συνέχισε το ταξίδι του;
Απάντηση
2
670 x = 268
5
670 - 268 = 402 kg
Απάντηση: Το φορτηγό συνέχισε το ταξίδι του με 402 kg.

436 Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικού Κεφ. 52ο: Μονάδες μέτρησης του χρόνου
Μονάδες μέτρησης του χρόνου
ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
Βασική μονάδα μέτρησης του χρόνου είναι το ________________.
Πολλαπλάσια του δευτερόλεπτου είναι το ________________ και η ________________.
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης του χρόνου στην αμέσως μικρότερή της,
________________, ενώ στην αμέσως μεγαλύτερή της, ________________. Ο αριθμός με
τον οποίο πολλαπλασιάζουμε ή διαιρούμε εξαρτάται από τη ________________ που
δίνεται.
Πολλαπλάσια της ημέρας Πολλαπλάσια του έτους

Για να μετατρέψουμε τα έτη σε μήνες:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 12 (ναι) β) διαιρούμε με το 24
γ) πολλαπλασιάζουμε με το 30 δ) διαιρούμε με το 12
Για να μετατρέψουμε τις ημέρες σε ώρες:
α) διαιρούμε με το 24 β) πολλαπλασιάζουμε με το 24
γ) διαιρούμε με το 60 δ) πολλαπλασιάζουμε με το 12
Για να μετατρέψουμε τα λεπτά σε ώρες:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 60 β) πολλαπλασιάζουμε με το 24
γ) διαιρούμε με το 60 ναι δ) διαιρούμε με το 24
4. Να γράψετε με λέξεις, όπως στο παράδειγμα:
15.45 → τέσσερις παρά τέταρτο

19.50 → __________________ 21.15 → __________________
14.40 → __________________ 18.55 → __________________
20.20 → __________________ 3.35 → __________________
5. Να βάλετε σε σειρά τις μετρήσεις ξεκινώντας από τη μικρότερη.
1 1 1
της ημέρας, 25 ώρες, του έτους, 3 εβδομάδες, 48 ώρες, 2 χρόνια, 3 ώρες, του μήνα,
2 3 2
240 λεπτά, 23 ώρες
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
6. Ο Γιάννης ξεκίνησε από το σπίτι του στις 7.40 π.μ. Έφτασε στον προορισμό του έπειτα
από τρία τέταρτα. Τι ώρα έφτασε;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2 μην.= _________ ώρ. 60 μην.= _________ ετ.

15 ωρ. = _________ λ. 7 ημ.= _________ ώρ.
7 ετ.= _________ μην. 5.040 δ.= _________ λ.
216 ωρ.= _________ ημ. 120 ημ.= _________ μην.
1.740 λ.= _________ ώρ. 120 λ.= _________ δ.
8. Η Μαργαρίτα ταξίδεψε για 4 ώρες και 50 λεπτά και έφτασε στον προορισμό της στι 7.40
μ.μ. Τι ώρα ξεκίνησε;
α) στις 2.50 μ.μ. β) στις 3.40 μ.μ.
γ) στις 3.50 μ.μ. δ) στις 2.50 π.μ.
3 ώρ. __ 120 λ. 30 μην. __ 900 ημ.
12 έτ. __ 280 μήν. 5 ημ. __ 130 ώρ.

37 λ. __ 2.200 δ. 6 ώρ. __ 350 λ.
3 ώρ. __ 10.000 δ. 12 έτ. __ 144 μήν.

Μονάδες μέτρησης του χρόνου
Απάντηση
Βασική μονάδα μέτρησης του χρόνου είναι το δευτερόλεπτο (δ. ή s.).
Πολλαπλάσια του δευτερόλεπτου είναι το λεπτό ( λ. ή min) και η ώρα ( ώρ. ή h).
Για να μετατρέψουμε μία μονάδα μέτρησης του χρόνου στην αμέσως μικρότερή της,
πολλαπλασιάζουμε, ενώ στην αμέσως μεγαλύτερή της, διαιρούμε. Ο αριθμός με τον οποίο
πολλαπλασιάζουμε ή διαιρούμε εξαρτάται από τη μονάδα μέτρησης που δίνεται.
Απάντηση
Πολλαπλάσια της ημέρας Πολλαπλάσια του έτους
εβδομάδα (εβδ.) ο αιώνας (αι.)
ο μήνας (μήν.) η χιλιετία
το έτος (έτ.) ή ο χρόνος (χρ.)

Απάντηση
Για να μετατρέψουμε τα έτη σε μήνες:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 12 (ναι) β) διαιρούμε με το 24
γ) πολλαπλασιάζουμε με το 30 δ) διαιρούμε με το 12
Για να μετατρέψουμε τις ημέρες σε ώρες:
α) διαιρούμε με το 24 β) πολλαπλασιάζουμε με το 24
γ) διαιρούμε με το 60 δ) πολλαπλασιάζουμε με το 12
Για να μετατρέψουμε τα λεπτά σε ώρες:
α) πολλαπλασιάζουμε με το 60 β) πολλαπλασιάζουμε με το 24
γ) διαιρούμε με το 60 ναι δ) διαιρούμε με το 24
4. Να γράψετε με λέξεις, όπως στο παράδειγμα:
Απάντηση
15.45 → τέσσερις παρά τέταρτο

19.50 → οκτώ παρά δέκα 21.15 → εννέα και τέταρτο
14.40 → δύο παρά είκοσι 18.55 → επτά παρά πέντε
20.20 → οκτώ και είκοσι 3.35 → τέσσερις παρά είκοσι πέντε

5. Να βάλετε σε σειρά τις μετρήσεις ξεκινώντας από τη μικρότερη.
1 1 1
της ημέρας, 25 ώρες, του έτους, 3 εβδομάδες, 48 ώρες, 2 χρόνια, 3 ώρες, του μήνα,
2 3 2
240 λεπτά, 23 ώρες
Απάντηση
1 1
3 ώρες < 240 λεπτά < της ημέρας < 23 ώρες < 25 ώρες < 48 ώρες < του μήνα < 3 εβδομάδες
2 2
1
< του έτους < 2 χρόνια
3
6. Ο Γιάννης ξεκίνησε από το σπίτι του στις 7.40 π.μ. Έφτασε στον προορισμό του έπειτα
από τρία τέταρτα. Τι ώρα έφτασε;
Απάντηση
τρία τέταρτα = 45 λεπτά
7 ώρες 45 λεπτά + 45 λεπτά = 8 ώρες 30 λεπτά
Απάντηση: Ο Γιάννης έφτασε στον προορισμό του στις 8.30 π.μ.
Απάντηση
2 μην.= 1.440 ώρ. 60 μην.= 5 ετ.

15 ωρ. = 900 λ. 7 ημ.= 168 ώρ.
7 ετ.= 84 μην. 5.040 δ.= 84 λ.
216 ωρ.= 9 ημ. 120 ημ.= 4 μην.
1.740 λ.= 29 ώρ. 120 λ.= 7.200 δ.

8. Η Μαργαρίτα ταξίδεψε για 4 ώρες και 50 λεπτά και έφτασε στον προορισμό της στι 7.40
μ.μ. Τι ώρα ξεκίνησε;
Απάντηση
α) στις 2.50 μ.μ. β) στις 3.40 μ.μ.
γ) στις 3.50 μ.μ. δ) στις 2.50 π.μ.
Απάντηση
3 ώρ. > 120 λ. 30 μην. = 900 ημ.
12 έτ. < 280 μήν. 5 ημ. < 130 ώρ.
37 λ. > 2.200 δ. 6 ώρ. > 350 λ.
3 ώρ. > 10.000 δ. 12 έτ. = 144 μήν.

ΟΝΟΜΑ:_____________________________________
35 μ.= _________ δεκ. 214,6 μ.= _________ χιλ.

2,15 τ.μ.= _________ τ.δεκ. 51,45 χιλ.= _________ εκ.
0,14 μ.= _________ εκ. 136,9 εκ.= _________ μ.
251,2 τ.χιλ.= _________ τ.εκ. 25,01 εκ.= _________ δεκ.
341 χιλ.= _________ μ. 21.145 μ.= _________ χμ.
12,125 τ.δεκ.= _________ τ.χιλ. 23.470 τ.εκ.= _________ τ.μ.
2,3 χμ.= 2.300 μ. 2,75 δεκ.= 275 μ.
2. Ο Δήμος σχεδίασε ένα τετράγωνο και ένα ορθογώνιο. Το τετράγωνο έχει πλευρά 9
εκατοστά. Στο ορθογώνιο, η μία πλευρά είναι 7 εκατοστά και η άλλη είναι διπλάσια. Να
βρείτε τις περιμέτρους των δύο σχημάτων.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Μήκος Πλάτος Περίμετρος

14 εκ. 7 δεκ.
28 μ. 120 μ.
2,4 μ. 86 δεκ.
63 εκ. 0,52 μ
4. Η περίμετρος ενός τετράγωνου οικοπέδου είναι 64 μ. Πόσα μέτρα είναι η κάθε πλευρά
του οικοπέδου;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Το εμβαδόν ενός ορθογώνιου οικοπέδου είναι 288 τ.μ. Να βρείτε πόσα μέτρα είναι κάθε
του πλευρά, γνωρίζοντας ότι το μήκος είναι διπλάσιο από το πλάτος.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
6. Ο κ. Ιωάννου θέλει να κατασκευάσει μία πισίνα με μήκος 3,2 μ., πλάτος 2,7 μ. και ύψος
3 μ. Να βρείτε τον όγκο της πισίνας.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Μήκος Πλάτος Ύψος Όγκος
7 μ. 300 εκ. 140 δεκ.
3,1 εκ. 2,7 εκ. 41,85 κ.εκ.
0,21 δεκ. 0,04 μ. 60 χιλ.
90 μ. 1.000 εκ. 18.900 κ.μ
8. Η Μαρία χρειάζεται 2,512 kg για να φτιάξει ψωμί. Στο ντουλάπι υπάρχουν δύο πακέτα
που το καθένα περιέχει 1.112 g αλεύρι. Της φτάνει το αλεύρι που έχει; Αν ναι, πόσα κιλά
θα περισσέψουν; Αν όχι, πόσα κιλά χρειάζεται ακόμα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9. Ο Αλέξανδρος πιάνει δουλειά στις 8.15 π.μ. και σχολάει στις 3.45 μ.μ. Πληρώνεται για
5 € την ώρα. Πόσα χρήματα παίρνει την ημέρα;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________


Απάντηση
35 μ.= 350 δεκ. 214,6 μ.= 214.600 χιλ.

2,15 τ.μ.= 215 τ.δεκ. 51,45 χιλ.= 5,145 εκ.
0,14 μ.= 14 εκ. 136,9 εκ.= 1,369 μ.
251,2 τ.χιλ.= 2,512 τ.εκ. 25,01 εκ.= 2,501 δεκ.
341 χιλ.= 0,341 μ. 21.145 μ.= 21,145 χμ.
12,125 τ.δεκ.= 121.250 τ.χιλ. 23.470 τ.εκ.= 2,347 τ.μ.
2,3 χμ.= 2.300 μ. 2,75 δεκ.= 275 μ.
2. Ο Δήμος σχεδίασε ένα τετράγωνο και ένα ορθογώνιο. Το τετράγωνο έχει πλευρά 9
εκατοστά. Στο ορθογώνιο, η μία πλευρά είναι 7 εκατοστά και η άλλη είναι διπλάσια. Να
βρείτε τις περιμέτρους των δύο σχημάτων.
Απάντηση
Πτετρ. = 9 x 4 = 36 εκ.
Πορθ.= 7 x 2 = 14 εκ.
7 + 7 + 14 + 14 = 42 εκ.

Απάντηση
Μήκος Πλάτος Περίμετρος

14 εκ. 21 εκ. 7 δεκ. = 70 εκ.
32 μ. 28 μ. 120 μ.
2,4 μ.= 24 δεκ. 19 δεκ. 86 δεκ.
63 εκ. 0,52 μ.= 52 εκ. 230 εκ.
4. Η περίμετρος ενός τετράγωνου οικοπέδου είναι 64 μ. Πόσα μέτρα είναι η κάθε πλευρά
του οικοπέδου;
Απάντηση
64 : 4 = 16 μ.
Απάντηση: Η κάθε πλευρά του τετράγωνου οικοπέδου είναι 16 μ.
5. Το εμβαδόν ενός ορθογώνιου οικοπέδου είναι 288 τ.μ. Να βρείτε πόσα μέτρα είναι κάθε
του πλευρά, γνωρίζοντας ότι το μήκος είναι διπλάσιο από το πλάτος.
Απάντηση
12 x 24 = 288
Απάντηση: Το μήκος του ορθογωνίου είναι 24 μ. και το πλάτος του είναι 12 μ.
6. Ο κ. Ιωάννου θέλει να κατασκευάσει μία πισίνα με μήκος 3,2 μ., πλάτος 2,7 μ. και ύψος
3 μ. Να βρείτε τον όγκο της πισίνας.
Απάντηση

Οπισίνας = 3,2 x 2,7 x 3 = 25,92 κ.μ.
Απάντηση: Ο όγκος της πισίνας είναι 25,92 κ.μ.
Απάντηση
Μήκος Πλάτος Ύψος Όγκος
7 μ. 300 εκ. = 3 μ. 140 δεκ.=14 μ. 294 κ.μ.
3,1 εκ. 2,7 εκ. 5 εκ. 41,85 κ.εκ.
0,21 δεκ. = 2,1 εκ. 0,04 μ.= 4 εκ. 60 χιλ.= 6 εκ. 50,4 κ.εκ.
90 μ. 21 μ. 1.000 εκ. = 10 μ. 18.900 κ.μ
8. Η Μαρία χρειάζεται 2,512 kg για να φτιάξει ψωμί. Στο ντουλάπι υπάρχουν δύο πακέτα
που το καθένα περιέχει 1.112 g αλεύρι. Της φτάνει το αλεύρι που έχει; Αν ναι, πόσα κιλά
θα περισσέψουν; Αν όχι, πόσα κιλά χρειάζεται ακόμα;
Απάντηση
Η Μαρία έχει:
1.112 + 1.112 = 2.224 g.
2.224 g : 1.000 = 2,224 kg
Δεν της φτάνει καθώς: 2,224 kg < 2,512 kg.
Χρειάζεται ακόμα: 2,512 - 2,224 = 0,288
Απάντηση: Η Μαρία χρειάζεται ακόμα 0,288 kg ή 288 g αλεύρι.

9. Ο Αλέξανδρος πιάνει δουλειά στις 8.15 π.μ. και σχολάει στις 3.45 μ.μ. Πληρώνεται για
5 € την ώρα. Πόσα χρήματα παίρνει την ημέρα;
Απάντηση
Ο Αλέξανδρος εργάζεται 7 ώρες 30 λεπτά.
Για τις 7 ώρες πληρώνεται 7 x 5= 35 €.
Για τα 30 λεπτά (μισή ώρα) παίρνει 2,5 €.
35 + 2,5 = 37,5 €.
Απάντηση: Ο Αλέξανδρος παίρνει 37,5 € την ημέρα.

Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικου - Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Μαθηματικά Ε΄ Δημοτικου - Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Φύλλα Εργασίας

Το παρόν βιβλίο «Φύλλα Εργασίας και Διαγωνίσματα για τα Μαθηματικά της Ε΄

Βοηθήματα Μαθηματικών Ε΄ Δημοτικού

Φύλλο Εργασίας 1 : Υπενθύμιση - Α΄ Μέρος .............................................................10

Φύλλο Εργασίας 2 : Υπενθύμιση - Β΄ Μέρος..............................................................19

Φύλλο Εργασίας 3 : Πώς λύνουμε ένα πρόβλημα .....................................................28

Φύλλο Εργασίας 4 : Οι φυσικοί αριθμοί ....................................................................38

Φύλλο Εργασίας 5 : Αξία θέσης ψηφίου στους φυσικούς αριθμούς ........................45

Φύλλο Εργασίας 6 : Σύγκριση και διάταξη στους φυσικούς αριθμούς .....................53

Φύλλο Εργασίας 7 : Στρογγυλοποίηση στους φυσικούς αριθμούς ...........................59

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 1ης Ενότητας ..................................................................65

Φύλλο Εργασίας 8 : Η πρόσθεση και η αφαίρεση στους φυσικούς αριθμούς .........73

Φύλλο Εργασίας 9 : Ο πολλαπλασιασμός στους φυσικούς αριθμούς ......................80

Φύλλο Εργασίας 10 : Πολλαπλάσια και διαιρέτες .....................................................87

Φύλλο Εργασίας 11 : Κριτήρια Διαιρετότητας ...........................................................94

Φύλλο Εργασίας 12 : Η διαίρεση στους φυσικούς αριθμούς ................................. 101

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 2ης Ενότητας ............................................................... 110

Φύλλο Εργασίας 13 : Οι κλασματικοί αριθμοί ........................................................ 120

Φύλλο Εργασίας 14 : Κλάσματα μεγαλύτερα της ακέραιης μονάδας .................... 128

Φύλλο Εργασίας 16 : Ισοδυναμία κλασμάτων – Απλοποίηση κλασμάτων ............ 142

Φύλλο Εργασίας 17 : Σύγκριση και διάταξη κλασμάτων ........................................ 148

Φύλλο Εργασίας 18 : Πρόσθεση και αφαίρεση κλασμάτων ................................... 157

Φύλλο Εργασίας 19 : Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με

Φύλλο Εργασίας 20 : Διαίρεση κλασμάτων ............................................................ 178

Φύλλο Εργασίας 21 : Αναγωγή στην κλασματική μονάδα...................................... 184

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 3ης Ενότητας ............................................................... 193

Φύλλο Εργασίας 22 : Συλλογή, οργάνωση και αναπαράσταση δεδομένων .......... 201

Φύλλο Εργασίας 23 : Χαρακτηριστικές τιμές δεδομένων – Μέση τιμή ................. 209

Φύλλο Εργασίας 24 : Πιθανότητες .......................................................................... 218

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 4ης Ενότητας ............................................................... 225

Φύλλο Εργασίας 25 : Δεκαδικά κλάσματα – Δεκαδικοί αριθμοί ............................ 234

Φύλλο Εργασίας 26 : Διάταξη δεκαδικών αριθμών – Αξία θέσης ψηφίου στους

Φύλλο Εργασίας 27 : Η στρογγυλοποίηση στους δεκαδικούς αριθμούς ............... 247

Φύλλο Εργασίας 28 : Πρόσθεση και αφαίρεση με δεκαδικούς αριθμούς ............. 253

Φύλλο Εργασίας 29 : Ο πολλαπλασιασμός στους δεκαδικούς αριθμούς .............. 259

Φύλλο Εργασίας 30 : Η διαίρεση στους δεκαδικούς αριθμούς.............................. 266

Φύλλο Εργασίας 32 : Διαφορετικές εκφράσεις των αριθμών ................................ 280

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 5ης Ενότητας ............................................................... 287

Φύλλο Εργασίας 33 : Οι αρνητικοί αριθμοί ............................................................ 297

Φύλλο Εργασίας 34 : Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα ...................................... 303

Φύλλο Εργασίας 35 : Γεωμετρικά και αριθμητικά μοτίβα ...................................... 308

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 6ης Ενότητας ............................................................... 314

Φύλλο Εργασίας 36 : Μετράω και σχεδιάζω κλίμακες ........................................... 321

Φύλλο Εργασίας 37 : Προσανατολισμός στο χώρο................................................. 327

Φύλλο Εργασίας 38 : Είδη γωνιών .......................................................................... 333

Φύλλο Εργασίας 39 : Μέτρηση γωνιών .................................................................. 339

Φύλλο Εργασίας 40 : Είδη τριγώνων ως προς τις γωνίες ....................................... 346

Φύλλο Εργασίας 41 : Είδη τριγώνων ως προς τις πλευρές ..................................... 353

Φύλλο Εργασίας 42 : Καθετότητα – Ύψη τριγώνου ................................................ 359

Φύλλο Εργασίας 43 : Συμμετρία ............................................................................. 366

Φύλλο Εργασίας 44 : Κύκλος – Μήκος κύκλου ....................................................... 372

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 7ης Ενότητας ............................................................... 379

Φύλλο Εργασίας 45 : Μονάδες μέτρησης μήκους .................................................. 387

Φύλλο Εργασίας 47 : Μονάδες μέτρησης της επιφάνειας ..................................... 403

Φύλλο Εργασίας 48 : Εμβαδό τετραγώνου, ορθογωνίου και ορθογωνίου

Φύλλο Εργασίας 49 : Γεωμετρικά στερεά – Ο όγκος .............................................. 416

Φύλλο Εργασίας 51 : Μονάδες μέτρησης της μάζας .............................................. 429

Φύλλο Εργασίας 52 : Μονάδες μέτρησης του χρόνου ........................................... 436

Επαναληπτικό Διαγώνισμα 8ης Ενότητας ............................................................... 444

1. Να γράψετε τον προηγούμενο και τον επόμενο αριθμό.

_________ 152.000 _________ _________ 129.999 _________

_________ 214.999 _________ _________ 32.400 _________

_________ 124.089 _________ _________ 219.250 _________

_____ 152.000 _ _ 129.999 _____

_____ 214.999 _ _ 32.400 _____

_____ 124.089 _ _ 219.250 _____

_____ 28. 009 _ _ 65.110 _____

5.006 + 6.010 = _ 25.000 – 6.000 = _

5,6 + 2 = _____ 5,6 + 0, 009 = _ 5,6 + 1,2 = _____

10.007 : 71 :