Rozwój terytorialny państwa Rzymskiego

1. Stosunki z sąsiadami:
• Wojny z Latynami
• Walki z Samnitami
• W latach 282-272 p.n.e trwała wojna z Tarentem, który był grecką kolonią
Król Egiptu Pyrrus pomaga Tarentowi
275 r. p.n.e klęska Pyrrusa pod Benerentem
2. 814r. p.n.e Fenicjanie na wybrzeżu północnej Afryki założyli Kartaginę
• Lata 264-241 p.n.e trwała pierwsza wojna punicka
PRZYCZYNA: Rzym chce przejąć Cecylię
PRZEBIEG: 260r. p.n.e zwycięstwo Rzymu pod Mylae
241r. p.n.e zwycięstwo Rzymu koło Wysp Egadzkich
WARUNKI POKOJU: Kartagina oddała Sycylie i część swojej floty oraz zapłaciła
kontrybucję
• Lata 218-201 p.n.e trwała II wojna punicka
PRZYCZYNA: 219r. p.n.e Hanibal zdobył Sagunt będący w sojuszu w Rzymem
PRZEBIEG: 217r. p.n.e sukces Hanibala nad jeziorem Trazymeńskim
216r. p.n.e klęska Rzymu pod Kannami
202r. p.n.e zwycięstwo Publicjusza Korneliusza Scypio pod Zamą
WARUNKI POKOJU: Kartagina utraciła flotę i kolonie, zapłaciła kontrybucje, a politykę
zagraniczną podporządkowała Rzymowi
• Lata 149-146 p.n.e trwała III wojna punicka
Obszar tego państwa stał się rzymską prowincją o nazwie Afryka.
3. W wyniku trzech wojen macedońskich państwo to stało się rzymską prowicją.
4. Prowincja- ziemia podbita poza obszarem Półwyspu Apenińskiego, otoczona limesem.
• Zarządzał nią namiestnik, który był wybrany przez senat
• Prowincja dostarczała głównie żywność
5. Municypium- gmina w sojuszu z Rzymem

CESARSTWO RZYMSKIE

1. Przyczyny upadku republiki:

a) Wadliwy ustrój polityczny
b) Walki między stronnictwami politycznymi
• Optymaci nie chcieli reform i walczyli z popularami
c) W latach 73-71 p.n.e trwało powstanie Spartakusa
2. 60r. p.n.e powstał triumwirat, czyli prywatne porozumienie między trzema osobami:
• Gnejusz Pompejusz
• Lucjusz Krassus
• Juliusz Cezar
a) W latach 49-45 p.n.e trwała wojna domowa
• Cezar przekroczył rzekę Rubikon
• 48r. p.n.e sukces Cezara pod Farsalos
• Pompejusz uciekł do Egiptu, gdzie został zamordowany
 • 47r. p.n.e sukces Cezara nad królem Pontu pod Zelą(przybyłem, zobaczyłem,
zwyciężyłem)
3. Rządzy Juliusza Cezara
a) Ogłosił się dożywotnim dyktatorem
b) Popierał politykę kolonizacji prowincji
c) Nakazał zreferować kalendarz
4. 44r. p.n.e idy marcowe- zamordowanie Cezara
5. 43r. p.n.e powstanie II triumwiratu:
• Oktawian
• Marek Antoniusz
• Marek Lepidus
a) 42r. p.n.e klęska morderców Cezara pod Filippi
b) 31`r. p.n.e zwycięstwo Oktawiana pod Akcjum

6. Rządy Oktawiana
a) Tytuły
• Imperator-dowódca
• Augutus-wywyższony
• Princeps senatus-pierwszy senator
• Pontifex maximus-najwyższy kapłan
b) Pryncypat- to władza cesarska przy zachowaniu pozorów republiki
• Zlikwidował zgromadzenie ludowe
• Co roku był wybierany na konsula i prokonsula
• Ogłosił paxromana- pokój rzymski
• Tron ma być dziedziczny, ale można go przekazać krewnemu lub
przyjacielowi

RZYMSKA RELIGIA
1. Hellenizacja- przejęcie greckich wzorów głównie w miastach
2. Romanizacja- zachowanie rzymskiej tradycji i obyczajów głownie na wsi
3. Politeizm:
• Zeus- Jowisz
• Hera- Junona
• Hades- Pluton
• Posejdon- Neptun
• Ares- Mars
• Apollo- Apollo
• Dionizos- Bachus
• Hermes- Merkury
• Atena- Minerwa
• Demeter- Cereva
• Afrodyta- Wenusa
• JANUS BÓG WOJNY I POKOJU, POCZĄTKA I KOŃCA
4. Chrześcijaństwo
a) 6r. Palestyna stała się rzymską prowincją
b) Działalność Jezusa Chrystusa
 c) Sekty żydowskie

• Faryzeusz-uczony w piśmie
• Saduceusz-przedstawiciel arystokracji
• Esseńczyk- przestrzegał reguł zakonnych
d) Piotr- przywódca pierwszej wspólnoty religijnej
e) Paweł z Tarsu- zadecydował, że nie tylko Żydzi mogą być
chrześcijanami
5. Organizacja Kościoła:
a) Gmina- to wyznawcy Chrystusa na terenie jednego miasta
b) Biskup- był przywódcą gminy, który nauczał, pomagał biednym,
sprawował obrzędy
6. Schizma- czyli rozłam w Kościele
a) Donatyzm
Twórca-biskup Kartaginy Donat, uważał że należy kierować się
rygorem moralnym.
b) Arianizm
Twórca- kapłan z Aleksandrii, odrzucono trójcę świętą i boskość
Chrystusa
7. Prześladowania chrześcijan
a) 64r. pożar Rzymu
b) W latach 303-304 cesarz Dioklegan nakazał spalić księgi i zburzyć
kościoły
c) 313r. w edykcie mediolańskim cesarz Konstantyn Wielki wprowadził
tolerancje religijną
d) Edykty cesarza Teodozjusza Wielkiego w 380r. chrześcijaństwo stało
się religią panującą