Franciszek

Karpiński

setkazpolaka

setkazpolaka.pl
W przypadku twórczości Franciszka Karpińskiego macie
dowolność przy wyborze dzieł (przykład sielanki oraz
liryki religijnej). Wybrałem dla Was "Laurę i Filona" jako
przykład sielanki oraz "Pieśń poranną i wieczorną" jako
przykład liryki religijnej.

Laura i Filon
Franciszek Karpiński
Sielanka to utwór toczący się w wiejskiej idealnej
scenerii. Duża rola natury bliskości z przyrodą.
Bohaterowie przeżywają miłosne historie. Przykładem
sielanki jest utwór Laura i Filon.

Utwór ukazuje dwójkę kochanków darzących się silnym

uczuciem. Ich miłość jest czuła i płonąca, jednak
pozostaje w ukryciu. Mama Laury nic nie wie o
spotkaniach z Filonem.

Towarzyszy ich randkom przyroda – spotykają się pod

jaworem (drzewem), wieniec z róż jest świadkiem
rozpaczy i rozterek Laury, na koniec kochanka zwraca się
do księżyca.

setkazpolaka.pl
Laura – jest młodą pasterką, która dużą uwagę przykłada
do swojego wyglądu. Jest wrażliwa, kieruje się emocjami,
gdy podejrzewa zdradę niszczy prezenty dla Filona.

Filon – młody chłopak, kocha Laurę, ale podstępnie chce

jej pokazać, że uczucie jest prawdziwe i niesztuczne.
Taki figo fago, z jednej strony mówi Laurze, że skończy
relację z Dorydą, a z drugiej chętnie flirtuje. Na koniec
spotkania mówi, że bardzo chce być na stałe z Laurą, nie
chce się z nią rozstawać.

Akcja – dialog między bohaterami opisanymi wyżej.

Spotykają się pod jaworem, Filon się spóźnia, a Laura
myśli, że on coś już knuje.

Laura przygotowuje się na spotkanie, bo księżyc już się

pojawił na niebie. Nie przykłada dużej wagi do fryzury,
po prostu związuje włosy, bierze koszyk z malinami i róże
dla Filona. Po drodze prosi miłość, by dała jej skrzydła,
które przeniosą ją pod miejsce spotkania. Dociera pod
umówione miejsce, ale pod jaworem nie ma Filona. W
głowie już tworzy urojenia, że ją oszukał i bawi się jej
uczuciami. Podejrzewa, że jest teraz ze swoją koleżanką
Dorydą. W głowie rodzą się jej różne myśli, boi się, że
uczucie zauroczenia ją zwiodło tym razem. Kmini, co
mogło go zatrzymać. Ma dwojakie myśli – raz upewnia się,
że chłopak ją kocha, a raz oskarża go o flirty.
setkazpolaka.pl
Przypomina sobie o patyku, który strugał Filon. Tłumaczy
sobie, że pewnie był dla kochanki. W przypływie emocji
niszczy wianek z róż i koszyk malin, który przyniosła ze
sobą na miejsce spotkania.

Z ukrycia wszystkiego słucha Filon i podstępnie mówi jej,

że od godziny czeka w tych krzakach, bo chciał poznać
uczucia Laury.

Pociesza ją, mówi, że ta Doryda to tylko jego kumpela, nic

na stałe, a na kiju to wydrapał imiona Laury i Filona.
Mówi też, że chciał tylko sprawdzić, co czuje Laura.

Wybacza mu, ale wciąż ma jakieś obawy w środku.

Wyznają sobie miłość, Filon prosi o pocałunek, toną w
objęciach. Filon chce być na stałe z Laurą, nie chce się
więcej zegnać.

W drodze powrotnej Laura zwraca się do księżyca, żeby

przestał świecić, a jak Filon chce się spotkać z rywalką
to, żeby zaczął padać deszcz.

setkazpolaka.pl
 Pieśń poranna
Pieśni nabożne to utwory religijne cechujące się prostym
językiem mające dotrzeć do dużej liczby wiernych.

Miały być dla ludu i propagować wiarę, budować

wspólnotę w narodzie. Liryka religijna Karpińskiego
odwołuje się do religijności, upraszcza zasady religii, by
każdy mógł je zrozumieć.

Pieśń poranna – to dziękczynienie dla Boga za dzień i noc

oraz szczęśliwe przebudzenie.

W pierwszej strofie autor przedstawia morze, ziemie,

stworzenia chwalące Pana od samego rana. Następnie
zadaje pytanie retoryczne, że skoro wszystkie stworzenia
chwalą Pana, to czemu człowiek miałby tego nie robić.

W kolejnych strofach narrator mówi, że od momentu

otwarcia oczu zwraca się do Boga, to pierwsza czynność
nowego dnia.

W ostatniej części dziękuje Bogu w imieniu wiernych, że

ma możliwość przeżycia kolejnego dnia, bo nie każdy
dostępuje i doczekuje następnych chwil.

setkazpolaka.pl
 Pieśń wieczorna
Autor prosi Boga, żeby zajął się wszystkimi sprawami
minionego dnia, by sen był pochwałą Boga.

Podmiot liryczny wznosi błaganie, by nikogo nadchodzącej

nocy nie spotkało nic złego.

Pieśń wieczorna w przeciwieństwie do pieśni porannej -

to podziękowanie za to wszystko, co spotkało podmiot
liryczny w ciągu dnia, który właśnie się kończy.

Odnośnie liryki religijnej chce wam zarzucić też małą

ciekawostkę. Franciszek Karpiński jest twórcą kolędy "Bóg
się rodzi" (Pieśń o Narodzeniu Pańskim) i "Bracia patrzcie
jeno".

setkazpolaka.pl