ASPIRASI & HALA TUJU PELAKSANAAN

BUILDING INFORMATION MODELLING

(BIM) JABATAN KERJA RAYA

Ir Ahmad Ridzuan b Abu Bakar

JURUTERA AWAM PENGUASA KANAN
UNIT BUILDING INFORMATION MODELLING
CAWANGAN PERANCANGAN ASET BERSEPADU
ISI KANDUNGAN
1 PENGENALAN

2 KRONOLOGI

3 INISIATIF

4 STATUS PELAKSANAAN PROJEK

5 CABARAN

6 HALA TUJU
PENGENALAN
 EVOLUSI INDUSTRI PEMBINAAN

Fasa Reka Bentuk

Fasa Pembinaan Fasa Penyelenggaraan

 10
Source: www.geospatialworld.net/article/bim-adoption-around-the-world
DEFINISI
“Building Information Modelling (BIM)
merupakan proses penyediaan, penggunaan dan
pengurusan Model 3D Berinformasi dalam kitar
hayat pelaksanaan sesebuah projek di mana
model digital ini digunakan oleh pelbagai pihak
untuk tujuan tertentu bagi meningkatkan tahap
keberkesanan Pengurusan Aset Menyeluruh.” –
GARIS PANDUAN BIM JKR 2021
MODEL BIM
LUKISAN ANALISIS
Model 3D yang mengandungi
pelbagai informasi
Spesifikasi
Bahan Dimensi

Informasi
digunakan REKOD
Jenis bagi tujuan.. KUANTITI ASET
Bahan

Data Aset

DAN
KOORDINASI
KEGUNAAN BIM
KEGUNAAN BIM DALAM PROJEK JKR Pemodelan Tapak
Pengaturan Ruang
Analisis Tapak

Analisis Kejuruteraan
Visualisasi Reka Bentuk
Penilaian Bangunan Koordinasi 3D
Dokumentasi Lukisan
Kejuruteraan Nilai
Analisis Sistem Bangunan Penilaian Kemampanan

Anggaran Kuantiti

Pengurusan Ruang Simulasi Pembinaan

Pengurusan Aset Pemantauan Projek
Penyenggaraan Berjadual Unjuran Kos
Pengurusan Kecemasan Perancangan Tapak Bina
Fabrikasi Digital
Pendaftaran Rekod Aset
Validasi Kerja Pembinaan
SUMBER KOMPONEN

16
 Model Elektrik

Model Mekanikal

Model Struktur Model Arkitek

Model Koordinasi
 TERMINOLOGI BIM
LEVEL OF MODEL BIM
DEVELOPMENT DIMENSION MATURITY
(LOD) (nD) LEVEL
LOD100 Model 3D BIM LEVEL 0
LOD200 Model 4D BIM LEVEL 1
LOD300 Model 5D BIM LEVEL 2
LOD400 Model 6D BIM LEVEL 3
LOD500 Model 7D
Model nD
 TERMINOLOGI BIM

LEVEL OF
DEVELOPMENT
(LOD)

LOD100
LOD200
LOD300
LOD400
LOD500
 LEVEL OF
LEVEL OF DETAIL
DEVELOPMENT
(LOD)
Level of Development (LOD)

Construction
Preliminary
Conceptual

Detailed

As Built
Design

Design
Design
LEVEL OF
Skala Pembangunan Model
DEVELOPMENT mengikut fasa pelaksanaan
LEVEL OF INFORMATION
projek

Level of Level of
Detail (LOd) Information (LOi)
Tahap Tahap
keperincian keperincian
rupabentuk butiran informasi
dan geometri komponen
komponen
 PEREKABENTUK

Projek Pasukan Reka Bentuk JKR (HODT)

Konvensional Perunding Rekabentuk (Lantikan MOF/JKR)

Projek
Reka dan Bina Perunding Rekabentuk (Lantikan Kontraktor)
 LEVEL OF
LEVEL OF DETAIL
DEVELOPMENT
KONTRAKTOR (LOD)
PEREKABENTUK
Level of Development (LOD)

Construction
Preliminary
Conceptual

Detailed

As Built
Design

Design
Design
LEVEL OF
Skala Pembangunan Model
DEVELOPMENT mengikut fasa pelaksanaan
LEVEL OF INFORMATION
projek

Level of Level of
Detail (LOd) Information (LOi)
Tahap Tahap
keperincian keperincian
rupabentuk butiran informasi
dan geometri komponen
komponen
 LEVEL OF DOCUMENTATION (LODc)
LOD LODc
100  Pelan konsep susun atur bangunan dan tapak (Zon/Ruang)
 Jadual keluasan lantai, Kuantiti kerja tanah dan Kos PDA berdasarkan
PEREKABENTUK

reka bentuk konsep

200  Pelan reka bentuk awalan susun atur bangunan dan tapak (1:100) bagi
tujuan kelulusan Kebenaran Merancang dan Pihak Berkuasa Tempatan
 Jadual Komponen (Loi200), Kuantiti kerja tanah dan Kos PDA
berdasarkan reka bentuk awalan
300  Lukisan tender
 Jadual komponen (Loi300), Laporan kerja tanah dan Senarai Kuantiti
KONTRAKTOR

400  Lukisan pembinaan termasuk Fabrication/Working/Shop Drawing

 Jadual komponen (Loi400)
500  Lukisan siap bina
 Jadual komponen (Loi500) dan Rekod Aset Tak Alih
CONTOH
LODc 300
TERMINOLOGI BIM
MODEL
DIMENSION
(nD)
Model 3D
Model 4D
Model 5D
Model 6D
Model 7D
Model nD
DIMENSI MODEL
Model 3D
Paparan model dalam pelbagai visualisasi dan perspektif 3D

Model 4D
Kombinasi Model 3D dan jadual program kerja pembinaan yang
mampu menghasilkan simulasi pembinaan

Model 5D
Kombinasi Model 4D dan data kos bahan binaan yang mampu
menghasilkan unjuran kos pembinaan

30
CONTOH MODEL 5D
DIMENSI MODEL
Model 6D
Model 3D yang mengandungi maklumat bahan binaan dan reka
bentuk untuk kegunaan analisis kecekapan tenaga dan penilaian
kemampanan

Model 7D
Model 3D yang mengandungi maklumat aset untuk kegunaan
pengurusan fasiliti dan penyenggaraan
BETTER MANAGE & OPERATE FACILITIES
The building models provides a source of information (graphics and specifications) for all systems used
in a building. These serve as a database for facility data and can be used with Facility Operation and
Management Systems.

Model nD
?? ……
CONTOH MODEL 6D
CONTOH MODEL 7D
TERMINOLOGI BIM

BIM
MATURITY
LEVEL

BIM LEVEL 0
BIM LEVEL 1
BIM LEVEL 2
BIM LEVEL 3
BIM MATURITY LEVEL
Model BIM
disimpan
Model BIM
dalam cloud
Lukisan 2D disimpan dan
server dan
dan Model dikongsi
menggunakan
BIM disimpan bersama pihak
Lukisan 2D konsep CDE.
dan dikongsi luar untuk
disimpan Semua pihak
di peringkat kolaborasi
secara mempunyai
dalaman menggunakan
berasingan akses untuk
local/cloud
dalam menggunakan ‘bekerja’ di
local server server dan
komputer dalam server
dan konsep konsep CDE
CDE

Manual CAD CDE CDE CDE

Modelling Collaboration Integration
OBJEKTIF
Mengenalpasti dan mengurangkan kesilapan pembinaan yang disebabkan
oleh percanggahan dan kelemahan dokumentasi reka bentuk seterusnya
dapat meningkatkan tahap produktiviti
OBJEKTIF
Menambahbaik kaedah pelaksanaan dan tadbir urus projek melalui ekosistem
BIM dalam usaha meningkatkan tahap keberkesanan koordinasi dan
komunikasi di antara setiap pemegang taruh
OBJEKTIF
Menyokong penyediaan reka bentuk lestari secara optimum dan ekonomik
melalui adaptasi BIM dalam proses kejuruteraan nilai, penarafan hijau dan
pelbagai inisiatif selaras dengan sinergi pendigitalan mampan
OBJEKTIF
Menyediakan maklumat digital siap bina bangunan, jalan dan infrastruktur
secara bersepadu melalui pembangunan Model BIM bagi meningkatkan tahap
kecekapan pengurusan data dalam pelaksanaan projek dan pengurusan fasiliti
OBJEKTIF
Memperluaskan potensi inovasi teknologi 4IR berasaskan adaptasi BIM yang
mampu meningkatkan tahap produktiviti dan keberkesanan pengurusan projek
selain berupaya memacu pertumbuhan ekonomi digital yang mampan dan
berdaya saing
KRONOLOGI
 Fasa 1: Awareness & Fundamental 2007-2015 (RMK9-RMK10)

Projek Rintis Perunding BIM

Modul Latihan BIM
Projek Rintis Reka & Bina Garis Panduan BIM
Jawatankuasa Pemandu & Piawaian BIM
Teknikal BIM 1st JKR BIM Day
2007-2009 2010-2011 2012-2013 2014-2015
BIM Unit BIM
diperkenalkan JKR BIM Engagement Day
oleh KPKR Studio Latihan BIM
Pemilihan Projek Rintis Inhouse
Autodesk Perolehan ICT 9 Projek
BIM
 KPI BIM PELAN STRATEGIK JKR 2016-2020 (RMK11)
Pencapaian: 23% > 10%
23/97 Projek BIM

Hospital Seri Iskandar Hospital Kemaman MRSM Dungun

Hospital UNIMAS Hospital Pendang Hospital Kajang Politeknik Bagan Datuk

 Fasa 2 : Development & Implementation 2016-2020 (RMK11)
KPI Pelan Strategik SAKPKR & Polisi
2nd JKR BIM Day Brif BIM
JKR BIM Requirements MoU BIM JKR-IPTA
Perolehan ICT R&D BIM-FM-VE-pH
Kolaborasi Industri (CITP) BIM Lab
Manual Proses Kerja Reka Bentuk Perolehan ICT

2016-2017 2018-2019 2020

3rd JKR BIM Day
Kit Latihan BIM
Templat Perisian BIM 32 Projek
Pelan Operasi Latihan BIM BIM
Program Pensijilan BIM
Projek Rintis Perunding
BIM Term of Reference
BIM Needs Statement
KPI BIM PELAN STRATEGIK JKR 2021-2025 (RMK12)
SASARAN
PENCAPAIAN

90%
80%
70%
61% 60%
50%

2021 2022 2023 2024

2025
Pencapaian Tahun 2021: 61% > 50%
86/141 Projek BIM
 Fasa 3 : Integration & Expansion 2021-2025 (RMK12)
KPI Pelan Strategik JKR BIM Library
4th JKR BIM Day BIM Modular PPVC
Anugerah BIM Integrasi BIM-Kerja Ukur
Kit VE-BIM Integrasi BIM-GIS
Manual BIM-pH BIM-PBT & Bomba Submission
Garis Panduan BIM FM Integrasi BIM-Teknologi 4IR
Garis Panduan & Piawaian BIM Edisi 2 6th JKR BIM Day
Manual Proses Kerja Pembinaan Manual Proses Kerja FM
2021 2022-2023 2024-2025
5th JKR BIM Day
Spesifikasi Parameter
202 Manual Pengurusan Data
BIM:imPACT & BIM:reVIEW Pendigitalan
Projek Integrasi BIM-Rekod SI Pengurusan Aset
BIM TOR BIM Lukisan Terukur Menyeluruh
Platform CDE JCloud
INISIATIF
 TEKNOLOGI

1300 Komponen 6 Templat Perisian BIM

Platform Perkongsian
3 Perolehan ICT Fail (CDE)
 PROSES
>20 R&D (Proses kerja, Integrasi
teknologi IR4.0, Peluasan potensi
penggunaan BIM dll)
20 Dokumen Rujukan
Jenis Clash Kos Reworks
Struktur vs Arkitek RM12,197.00
Struktur vs M&E RM175,560.00
Arkitek vs M&E RM364,036.00
Jumlah Potensi RM551,793.00
Kos ‘Reworks’
BIM:reVIEW
BIM:imPACT
 DOKUMEN RUJUKAN BIM
Garis Panduan dan
Piawaian yang
menetapkan
amalan terbaik dan
pematuhan dalam
pelaksanaan BIM
bagi sesebuah
projek

Dibangunkan oleh
badan kerajaan,
pihak swasta, ahli
akademik dan
pemain industri
pembinaan sejak
tahun 2010
 PEMBANGUNAN DOKUMEN RUJUKAN

Projek perintis Dokumen rujukan

- Rekabentuk dalaman - Sistem Pengurusan Bersepadu JKR
- Konvensional perunding - Spesifikasi JKR
- Reka dan bina - PeDATA & SKATA Dan pelbagai dokumen…
- Dokumen rujukan BIM sedia ada
BAB 1: Pengenalan Struktur Dokumen BIM JKR
BAB 2: Objektif dan Kegunaan BIM
Manual Proses Kerja
BAB 3: Peranan dan Tanggungjawab
BAB 4: BIM Project Execution Plan
BAB 5: Proses Kerja
BAB 6: Pengurusan Data Manual
Pengurusan
Data
Muat turun melalui
www.jkr.gov.my Manual
Penggunaan
Templat

BAB 1: Template
Penjana
BAB 2: Konvensyen Penamaan
Nama
BAB 3: Pembangunan Model
BAB 4: Perkongsian Maklumat
Spesifikasi
Parameter
 SUMBER MANUSIA
Penubuhan
2 Kit Latihan
310 Pentauliahan
460 Pegawai Terlatih
4 JKR BIM Day 34 Modul Kursus
>20 Kolaborasi & Konsultansi
Promosi melalui Artikel
& Infografik
STATUS PELAKSANAAN
PROJEK
 STATISTIK PROJEK (2010-2022)

202
Projek
BIM

Catatan: 18 - Projek Belum Mula (RMK12)

CABARAN
KOMPETENSI STAF
 Meliputi kemahiran penggunaan perisian dan adaptasi kaedah pelaksanaan
BIM dalam proses kerja sedia ada
 Kefahaman tentang Garis Panduan dan Piawaian BIM JKR yang mengambil
kira keperluan Pendaftaran Aset Tak Alih Kerajaan (PeDATA) dan Sistem Kod
Aset Tak Alih Kerajaan (SKATA)
 Masih mengamalkan konsep penyediaan Lukisan 2D CAD terlebih dahulu
sebelum membangunkan Model BIM yang menyebabkan double work
 Zon kritikal – Pantai Timur, Sabah dan Sarawak
PERTUKARAN/PERPINDAHAN STAF MAHIR
 Staf baharu perlu mengambil masa untuk mempelajari BIM dan pada masa
yang sama perlu menjalankan tugas hakiki mengikut tempoh yang
ditetapkan
 Sebahagian staf mahir yang berpindah/bertukar tidak dapat menyambung
dan mengekalkan kemahiran sedia ada kerana ditempatkan di
pejabat/syarikat yang tidak terlibat dalam pelaksanaan BIM
 Kesukaran untuk mengkaji potensi peluasan penggunaan BIM mengikut
arus teknologi semasa yang mengakibatkan tiada perkembangan dan
kemajuan yang boleh dicapai (Kekal statik)
KEMUDAHAN FASILITI ICT
 Komputer yang digunakan hendaklah compatible dengan
versi perisian BIM semasa
 Bilangan komputer yang sesuai hendaklah mencukupi
mengikut nisbah staf
 Bilangan lesen perisian BIM perlu diperbaharui setiap tahun
 Kapasiti semasa platform perkongsian fail pelaksanaan
projek BIM di kalangan pegawai JKR, perunding dan
kontraktor perlu diberi perhatian dari semasa ke semasa
HALA TUJU
 PENDIGITALAN LUKISAN TERUKUR BANGUNAN &
INFRASTRUKTUR SEDIA ADA
 Penyediaan Lukisan
Terukur bangunan
Kerajaan/GLC sedia ada
dan bangunan bersejarah
secara digital melalui
kaedah “3D Scan to BIM”
bagi tujuan rekod fasiliti
bangunan dan permohonan
semula pensijilan Bomba

 Status semasa >30

Projek Kerajaan
 Perlu diperluaskan terutama untuk fasiliti
dan GLC hospital, lapangan terbang dan bangunan
ikonik/ bersejarah
 INTEGRASI BIM DAN GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM (GIS)
 Rekod Siasatan Tanah (SI)
 Pelan Ukur

Projek
baharu
BIM

Bangunan
sedia ada
3D Scan to
67
BIM
KAJIAN PELAKSANAAN BIM DALAM FASA OPERASI & SENGGARA

Perisian FM - BIM Readable

Perisian FM - Non BIM Readable

Perisian Autodesk
 PENDIGITALAN PENGURUSAN ASET MENYELURUH

 Integrasi BIM dan Teknologi 4IR

Pengurusan Fasiliti

Pengurusan Projek
 PEMBANGUNAN
MS STANDARD: BUILDING INFORMATION MODELLING

Building Information Modelling

(First Revision)
Key words Key words

TERIMA KASIH