Mga Uri ng Tula kabayanihan gawa at mga kaganapan ng makabuluhang sa
isang kultura o bansa.
Uri ng Tulang Tagalog
1. Tulang Liriko - Itinatampok dito ng makata ang kanyang
sariling damdamin at pagninilay at hindi gaano ang mga
panlabas na pangyayari at tagpo sa buhay o ang kalagayang
kinaroroonan.
Ang mga uri nito ay ang mga sumusunod:
a. Awit –Ang karaniwang paksa nito ay pag-ibig, kawalang
pag-asa o pamimighati, pangamba, kaligayahan, pag-asa at
kalungkutan.
 Ang awit ay isang uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng
tig-aapat na taludtod ang bawat saknong, na ang bawat
taludtod ay may lalabindalawahing pantig, at ang
tradisyonal na dulong tugma ay isahan.
 Ito ay ang karaniwang awiting ating naririnig. Karaniwan
itong may malungkot na paksa - sad love songs kumbaga.
b. Soneto – Ito ay tulang may 14 na taludtod, hinggil sa
damdamin at kaisipan, may malimaw na kabatiran sa likas
na pagkatao.
c. Oda – Ito ay nagpapahayag ng isang papuri ng isang
panaghoy o ng iba pang masiglang damdamin, walang tiyak
na bilang ng pantig o taludtod sa isang saknong.
d. Elehiya – Nagpapahayag ito ng damdamin o guniguni
tungkol sa kamatayan o kaya’y tula ng pananangis lalo na sa
paggunita sa isang yumao. Ang halimbawa ay tula ni Jose
Corazon De Jesus na “Isang Punong Kahoy”.
e. Dalit – Ito ay mga awit na pumupuri sa Diyos o sa Mahal
na Birhen.
2. Tulang Pasalaysay - Naglalarawan ito ng mga
mahahalagang tagpo o pangyayari sa buhay na natatagpuan
sa mga taludtod na nagsasaaysay ng isang kwento.
a. Epiko o Tulang Bayani – Ito ay nagsasalaysay ng
kabayanihang halos hindi mapaniwalaan sapagkat
nauukol sa mga kababalaghan.
Halimbawa nito ang epiko ng mga Ilokano na
“Biag ni Lam-ang.”
Isang mahaba kuwento/tula, kalimitan tungkol sa isang
seryosong paksa na naglalaman ng mga detalye ng
b. Korido – Ito ang tulang nagtataglay ng walong pantig sa
bawat taludtod. Karaniwang mahaba at may mahusay na
banghay ng mga pangyayaring isinasalaysay. May himig
mapanglaw at malimit na may paksang kababalaghan at
maalamat at karamihan ay hiram sa paksang Europeo. Ang
halimbawa nito ay “Ibong Adarna.”
c. Awit – Ito ay nagtataglay ng labindalawang pantig sa
bawat taludtod. Higit na masigla ito kaysa korido. May
malambing at marikit na pangungusap at nangangailangan
ng malalim na kaisipan. Ang halimbawa nito ay ang tulang
“Florante at Laura.”
3. Tulang Pandulaan - Sadyang ginawa ito upang itanghal.
Naglalarawan ito ng mga tagpong lubhang madula na
maaaring makatulad ng, o dili kaya’y naiiba sa nagaganap sa
pang-araw-araw na buhay. Patula ang usapan dito. Saklaw
ng uring ito ang nga komedya, trahedya, melodramang
tula, dulang parsa.
4. Tulang Patnigan - Tulang sagutan na itinatanghal ang
mga nagtutunggaliang makata ngunit hindi sa paraang
padula, kundi sa tagisan ng mga katwiran at tagisan ng mga
talino sa paraang patula.
a. Balagtasan – Tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula,
bilang pangangatwiran sa isang paksang pagtatalunan. Ito’y
sa karangalan ni Francisco “Balagtas” Baltazar.
b. Karagatan – Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa
pagtula na kabilang sa tinatawag na “libangang
itinatanghal” na ang taglay na pamagat ay nanggaling sa
isang alamat ng singsing ng isang dalaga na nahulog sa
dagat.
c. Duplo – Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa
husay sa pagbigkas at pangangatwiran nang patula. Hango
ang pangangatwiran sa Bibliya, mga salawikain at mga
kasabihan.