1.

Proszę podać trzy rodzaje klasyfikacji pojazdów samochodowych oraz określić

kryteria tych klasyfikacji.
KLASYFIKACJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH => ze względu na wspólne cechy, np.
przeznaczenie, cechy konstrukcyjne itp.

PRZYKŁADY KLASYFIKACJI:

* przeznaczone do przewozu osób: osobowe, autobusy, motocykle,

* przeznaczone do przewozu ładunków: ciężarowe uniwersalne, specjalistyczne (chłodnicze,
cysterny...),
* pojazdy specjalnego przeznaczenia: pożarnicze, dźwigowe, pogotowia techniczne, ...,
* ciągniki drogowe,
* wojskowe.

2. Co to jest homologacja pojazdu?

Samochód jako wyrób rynkowy podlega weryfikacji przed dopuszczeniem go do sprzedaży i eksploatacji
na drogach publicznych => homologacja czyli sprawdzenie określonych cech konstrukcyjnych i
eksploatacyjnych z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach.

3. Proszę zdefiniować opory powietrza.

Opór powietrza jest wynikiem przezwyciężania przez czołową powierzchnię poruszającego
pojazdu oporu powietrza. Opór powietrza jest wprost proporcjonalny do powierzchni
czołowej samochodu S oraz do kwadratu prędkości jazdy V , czyli:

Cx - współczynnik oporów powietrza, zależny od kształtu nadwozia

(bezwymiarowy) - wg instrukcji pojazdu lub z literatury motoryzacyjnej,
- gęstość powietrza, która dla warunków normalnych (tzn. temp. 15 stopni
i ciśnienie atmosferyczne 1013 hPa) wynosi r = 1,226 kg/m2
S - powierzchnia czołowa pojazdu jako rzut obrysu pojazdu na płaszczyznę
prostopadłą do osi samochodu w m2
V - prędkość jazdy w m/s.
Współczynnik Cx określa się doświadczalnie (w tunelu aerodynamicznym lub przez próby
drogowe). Jak wpływa ukształtowanie przodu i tyłu samochodu na współczynnik Cx

4. Proszę zdefiniować opory wzniesienia.

siła oporu wzniesienia Fw, działa tylko wtedy, gdy pojazd porusza się na wzniesieniu. Opór
wzniesienia (Fw) występuje podczas jazdy pod górę i stanowi składową styczną
ciężaru samochodu (G), równoległą do nawierzchni jezdni (rys. wyżej), czyli
Jeżeli kąt wzniesienia jest niewielki stosuje się zwykle wzór przybliżony (bo praktycznie
wygodnie brać pod uwagę odległość b a nie l, np. na mapie), przyjmując że

czyli

5. Proszę zdefiniować opory toczenia.

Samochodowe koło ogumione tocząc się po nawierzchni drogi przezwycięża opory

wynikające ze sprężystych odkształceń ogumienia.
Analizując opory toczenia rozpatruje się następujące przypadki:
- gdy koło jest nieruchome wtedy obciążenie działające na koło (G)
równoważone jest reakcją normalną jezdni (Z), zatem

- gdy koło toczy się bez napędu (rys. 2.3b) powstaje moment oporu od przesuniętej reakcji
normalnej Z oraz styczna X . Moment oporu określa się zależnością

- gdy koło jest napędzane (rys. 2.3c) występuje dodatkowo moment napędzający koło
pochodzący od siły napędowej (FN) - Mk . Dla tego przypadku warunek równowagi sił
względem osi obrotu koła będzie następujący:

- gdy koło jest hamowane (rys. 2.3d) powstaje moment hamowania równoważący
moment napędzający, wtedy

6. Znając siły oporów ruchu, proszę naszkicować zasadę doboru jednostki napędowej.
równanie sił oporu
Na rys. a
poniżej naniesiono poszczególne człony równania bilansu w postaci wykresów. Występuje
więc krzywa siły napędowej i krzywa sumy oporów ruchu w funkcji prędkości jazdy V. Siły
przedstawione w taki sposób na wykresie spełniają warunek równowagi określony
równaniem bilansu w punkcie C (przecięcia krzywej siły napędowej FN a krzywą sumy
oporów ruchu FO). Dzięki temu z wykresu można odczytać od razu prędkość VC, z jaką
w danej chwili porusza się pojazd.
Należy pamiętać, że punkt przecięcia C wyznacza na osi odciętych prędkość samochodu,
odpowiadająca chwilowej równowadze siły napędowej (na danym biegu i przy określonym
kącie otwarcia przepustnicy) oraz aktualnie działających oporów ruchu (określony stan
nawierzchni drogi, ustalony kąt wzniesienia i stała wartość przyspieszenia pojazdu).

Przypadki samoczynnego dostosowywania się prędkości samochodu zależnie od aktualnych warunków

ruchu (rys. b wyżej)

Przypadek, gdy samochód porusza ruchem przyspieszonym

Gdy pojazd porusza się ruchem przyspieszonym, to wskutek czego prędkość samochodu
wzrasta, a siła napędowa naleje (rys. b wyżej). Ze zmniejszaniem się siły napędowej FN
maleje jednak siła Fb, a więc i zmniejsza się przyspieszenie ruchu samochodu.

Przypadek, gdy samochód wjeżdża na poziomy odcinek drogi

Gdy po pokonaniu wzniesienia samochód wjeżdża na poziomy odcinek drogi ( Fw = 0),
powstaje nadmiar siły napędowej i pojazd poruszając się ruchem przyspieszonym osiągnie
nową prędkość jazdy Vc2 (odcięta punktu C2 na rys. b). Rzędne tego punktu wyznacza nowy
warunek równowagi: FO2 = Fp + Ft.

Przypadek, gdy następuje zwiększenie dawki paliwa do cylindra

Jeżeli kierowca zwiększy dawkę paliwa do cylindra to następuje wzrost siły napędowej na
kołach (z FN do FN1) i ustala się nowy stan równowagi w punkcie C3 - na przecięciu krzywej
oporów ruchu FO2. Punktowi temu odpowiada też nowa, większa niż poprzednio, prędkość
jazdy pojazdu Vc3.

7. Proszę scharakteryzować podstawowe rodzaje opon stosowanych w pojazdach

samochodowych.

Podział ze względu na kształt bieżnika

slicki – opony z całkowicie gładkim bieżnikiem – są one stosowane głównie w rajdach

samochodowych- zabronione gładkie opony bez jakichkolwiek nacięć, wyścigach samochodowych,
motocyklowych, kolarstwie torowym i w szosowym przy wyjątkowo sprzyjających warunkach
atmosferycznych

klockowe – opony z wydatnym bieżnikiem przypominającym nieco wibram. Są powszechnie

stosowane w rowerach górskich i samochodach terenowych. Jest ich bardzo dużo odmian – od tzw.
semi-slicków – mających w miarę gładką powierzchnię czołową i duże klocki na "rantach", co jest
rodzajem kompromisu między oporami toczenia i przyczepnością przy jeździe w terenie o zmiennym
rodzaju podłoża, po opony błotno-piaskowe – mające bardzo wydatne i dość rzadko rozmieszczone
klocki, których zadaniem jest "wgryzanie się" w grząskie i mokre podłoże, i które charakteryzują się
bardzo dużymi oporami toczenia na bardziej twardych podłożach. W rowerach przy tym rodzaju opon
często stosuje się inny bieżnik w oponie na koło przednie i tylne.

deszczowe – opony ze specjalnie dobranym wzorem bieżnika zapewniającym bardzo wydajne

odprowadzanie wody spod koła i zabezpieczającym przed poślizgiem.

błotno-śniegowe – opony wykonane zazwyczaj z bardziej miękkich gatunków gumy zaopatrzone w

specjalnie wyprofilowany bieżnik zapewniający dobrą przyczepność na śniegu i błocie pośniegowym.

Podział ze względu na budowę wewnętrzną

Opona diagonalna - w oponie diagonalnej cała osnowa opony składa się kilku warstw tkanin
ułożonych na przemian w dwóch kierunkach, pod różnym kątem, lecz zawsze mniejszym niż 90°.
Liczba warstw zależy od wielkości i obciążenia na jakie projektowano oponę. Konstrukcja ta pozwala
na rezygnację z zastosowania opasania, lecz go nie wyklucza. Opona diagonalna z opasaniem
nazywana jest oponą opasaną.
Zalety (w stosunku do opon radialnych):
wyższy komfort jazdy, zwłaszcza na drogach o złej nawierzchni
duża odporność ścianki bocznej na uszkodzenia mechaniczne

Wady (w stosunku do opon radialnych):

mniejsza precyzja prowadzenia
znacznie gorsze zachowanie się opony w czasie jazdy po łuku
zwiększone zużycie paliwa
Opona radialna (promieniowa) [edytuj]

W oponie radialnej osnowa ułożona jest promieniowo (radialnie – stąd nazwa), czyli pod kątem 90°.
Dla jej wzmocnienia stosuje się warstwy opasania. Takie ułożenie osnowy powoduje większą
elastyczność boku opony a warstwy opasania zapewniają usztywnienie bieżnika, co odpowiednio
poprawia zachowanie się podczas jazdy po łuku i zwiększa powierzchnię styku opony z
nawierzchnią.
Zalety (w stosunku do opon diagonalnych):
precyzyjne prowadzenie
mniejsze zużycie paliwa

Wady (w stosunku do opon diagonalnych):

niska odporność ścianki bocznej na uszkodzenia mechaniczne
konieczność stosowania tulei metalowo-gumowych w zawieszeniu
Opona dętkowa [edytuj]

Opona dętkowa, opatentowana przez firmę Michelin w 1930 roku, to opona w której za utrzymanie
odpowiedniego ciśnienia odpowiedzialna jest dętka. Oponę dętkową oznacza się TT (z ang.: Tube
Type).
Opona bezdętkowa [edytuj]

Opona bezdętkowa, to opona w której za utrzymanie odpowiedniego ciśnienia odpowiedzialna jest

sama opona. Szczelność pomiędzy oponą a obręczą zapewnia odpowiednio wzmocniona stopka.
Oponę bezdętkową oznacza się TL (z ang.: Tube-less).

W zależności od zastosowan:
-do motocykli
-skuterow
-samochodow osobowych i ich przyczep
-ciezarowych autobusow i ich przyczep
- autobusow miejskich
- i ciągników rolnicych
-statkow powietrznych
-maszyn budowlanych
-wozkow jezdniowych

8. Co oznacza zapis: 165/70 R13 86T (przykładowy)

czytamy następująco:
165– szerokość opony w milimetrach,
70 – profil opony oznaczający, że wysokość opony stanowi 70% jej szerokości,
R – opona radialna, opony diagonalne przed średnicą obręczy mają "-" lub "B" (z opasaniem MBS),
14 – średnica osadzenia, będąca jednocześnie średnicą obręczy, podana w calach,
86T –indeks nośności o wartości 86 oraz indeks prędkości dopuszczalnej T

9. Co oznacza zapis: 5Jx14H2 ET 30 (przykładowy)

5 – szerokość felgi w calach

J – kształt profilu felgi
14 – średnica felgi w calach
H2 – podwójny kołnierz
ET30 – odsadzenie: 30mm

10. Co to jest kąt pochylenia koła i jakie pełni funkcje? (proszę narysować schemat)

Kąt pochylenia koła (oznaczany jako alfa) to kąt zawarty między płaszczyzną symetrii koła a
prostą prostopadłą do nawierzchni i równoległą do osi wzdłużnej samochodu. Oczywiście
najlepiej przedstawia to rys.
Również i tu mamy do czynienia z dwoma przypadkami:
a) Koła górą rozchylone - kąt pochylenia koła jest dodatni
b) Koła dołem rozchylone - kąt pochylenia koła jest ujemny
Dzisiejsze pojazdy mają kąt pochylenia koła zerowy lub ujemny. Pozwala to zwiększyć obszar
styku opony z jezdnią przy większej prędkości na zakręcie (dlatego właśnie w autach rajdowych
beta < 0). Maksymalna różnica między kątami pochylenia kół tej samej osi nie powinna
przekraczać 0,5 stopnia co zapewnia brak ściągania w bok podczas jazdy na wprost. Kąt
pochylenia koła ma wpływ na pracę opony i na jej trwałość. Z tego powodu wartość kąta nie
powinna przekraczać 4o także przy pełnym ugięciu zawieszenia. Zbyt duże dodatnie pochylenie
koła powoduje szybsze zużywanie się zewnętrznego barku opony, a zbyt duże ujemne pochylenie
- wewnętrznego.