SOSYAL MEDYA

BAĞIMLILIĞI

VE

KURTULUŞ YOLLARI

MODÜL 3

DERS NOTLARI
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

SOSYAL MEDYA
BAĞIMLILIĞI
VE
KURTULUŞ YOLLARI

Prof.Dr.Ertuğrul YAMAN
(eyaman60@gmail.com)
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

BAĞIMLILIKTAN KURTULUŞ İÇİN

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

A. GENEL SORUMLULUKLAR

√ Devletin veya sorumluluk hisseden her kesimin,

özellikle anne baba ve öğretmenlerin bağımlılığa giden
adımları gözeterek önleme ve koruma çalışmaları yapmaları
gerekir.

√ Sorumluluk, geniş boyutta yaygınlaştırılarak

çalışmalar yapılmalı, toplum yapısı korunmalıdır.

√ Koruyucu hekimlik, her hastalıkta olduğu gibi, buralarda

da çok önemli olup her şeyin her çalışmanın başı olmalıdır.

√ İnsanlar, doğumdan itibaren korumaya alınmalıdır.

Anne ve babalar, hayatın, yaşamın başından itibaren bilinçli
olmalı, çocuklarını kabul edilebilir kurallar içerisinde
yetiştirmelidir. Kuralsızlık, dağınıklık her zaman birçok sorunu da
istemeyerek de olsa karşımıza getirir. Ancak, kurallar konulmalı,
zor da olsa uygulamaya konulup insanlar aktif hayata katılmak
için topluma girmeleri sağlanabilir. İnsanları bilgisayar
masasından, mutlaka kaldıracak yol bulunmalıdır.

√Cep telefonları da artık bilgisayar olarak kullanıldığına

göre, çocuklar başta olmak üzere kullanım kontrol altına
alınmalıdır.

√ Kamuya hizmet veren STK’larla iş birliği yapılarak sosyal

medyanın etkin ve bilinçli kullanılması anlamında eğitimler
verilmesi önerilebilir.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Bağımlılığa giden yolda, üç basamak olduğu hiçbir zaman

unutulmamalıdır:

1.Kullanım başlangıcı,
2.Kötüye kullanım oluşması,
3.BAĞIMLILIK. Bu basamaklar çok önemlidir.

B. ÖZEL SORUMLULUKLAR

• Her Paylaşıma İnanmayın: İnsanlar sosyal medya hesaplarından

çoğunlukla en iyi anlarını paylaşıyor. Yani gerçeğin bir kısmını,
tamamını değil! Görünenin ardında ne olduğunu bilemiyoruz.

• Daha Fazla Merak Etmeyin: Başkalarının hayatlarına sürekli dâhil

olmak bireyselliğe zarar veriyor. Mahremiyet duygunuzun
zedelenmesine izin vermeyin

• Başka Yerlerde Araştırın: İnsanların birçoğu sosyal medyayı

araştırma kaynaklı kullansa da pek çok bilgi yüzeysel ve genel
geçer bilgilerden oluşabiliyor. Bilgi almak için okuyun, araştırın ve
gözlem yapın.

• Sosyal Medyaya Takılı Kalmayın: Sosyal medyaya aşırı takılmak,

aslında hayatımızın pek de yolunda gitmediğine işaret ediyor.
İşiniz mi kötü gidiyor, yoksa ilişkiniz mi? Kaçtığınız şeyleri belki de
çözme vakti gelmiştir

• Sanal Değil, Gerçek İlişkiler Kurun: Bugün arkadaşlıklar bile

neredeyse sosyal medya üzerinden yaşanıyor. Hâlbuki yüz yüze
etkileşimin yerini sanal araçlar asla alamaz. Zaman zaman
sevdiğiniz insanlara vakit ayırıp yüz yüze görüşün.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

• Gereksiz Sosyal Medya Platformlarından Kurtulun!

• Telefonunuzu Tarayın, Az Konuştuğunuz Kişileri Silin!
• Sosyal Medya uygulamaları ve Oyunları Silin!
• Aile ve Arkadaşlarınızdan Yardım Alın!
• Akşamları Telefonunuzu Kapatın veya Sessize Alın!
• Akşamları ve Hafta Sonlarını Sevdiklerinize Ayırın!
• Araçta Telefonla Konuşmayın ve Sosyal Medya Kullanmayın!
• Ekrandan Hayata Dönün!
• Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçme ve Kurtulma Yolları
• Kullanım Sürenizi Azaltın
• Kendinizi Sınırlayın!
• Başka Uğraşlar Bulun! (Gezi, yürüyüş, spor, ziyaretler…)
• Yeni Arkadaşlar Edinin!

• Bilgisayar başında saatler boyunca oturmaktan kaçının, küçük

molalar verin, ergonomik koltuk ve sırt destekleyici esnek
malzemeler kullanmaya özen gösteriniz.

• Fazla eğilmeden dik bir şekilde masanızda oturmaya çalışınız ve

masa-sandalye duruşunu iyi ayarlayınız.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

• Bilgisayar ekranının üst kenarı göz seviyesini aşmamalıdır.

• Gözleri dinlendirmek için 45 dakika ekran karşısında

geçirildikten sonra 15 dakika gözleri yormayacak, daha az dikkat
gerektirecek aktiviteler yapınız.

• Otururken dizlerinizi hafiften yukarıya, bel hizasının üzerine

doğru hareket ettiriniz ve tüm vücudunuzun hareket etmesini
sağlayınız.

• Bilgisayar başında sürekli yazı yazıyorsanız bazı parmak

egzersizleri yapınız ve kollarınızı ara sıra dikine uzatıp çekiniz

• Aşırı kilo alımı ve diğer fiziksel problemlerin önüne geçmek için

her şeyden önce günlük fiziksel hareketinizi artırınız.
• Fiziksel rahatsızlıkların önüne geçmek için yürüyüş ve yüzme en
ideal sporlardandır.
• Fizik tedavi doktorunuzla iletişiminizi koparmayınız ve
doktorunuzun dediklerine riayet ediniz.

• Hesaplarınızı Kapatın!

C. AİLE SORUMLULUKLARI

İnternet ve/veya sosyal medya bağımlılığı konusunda yukarıdan

beri sıralanan bütün önlem ve uygulamaların arka planında ve
belki de temelinde aile tutumları yatmaktadır.

“Çocuklarımız bizimle birlikte olsun ya da olmasın, internet başta

olmak üzere mobil teknolojileri kullanıyorlar. Ve bu noktada
ebeveynleri başta olmak üzere, birçok kişiden öndeler. Ebeveynler
ve öğretmenler, zaman zaman çocukların akademik başarısına
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

olumsuz etki ettiği endişesiyle internet erişimini kısıtlamaya çalışır

fakat zamanla kısıtlamanın kalıcı bir çözüm olmadığı görülür.
Çünkü internetin erişilebilirliği artık zor değil. Mobil telefonlar,
internet kafeler, laptoplar, kablosuz bağlantılar, internet erişim
noktaları, tabletler ve daha birçok imkan…

Dolayısıyla, çocukların son derece ileri bir teknoloji anlayışına ve

bilgisine sahip olduklarını unutmamak gerekir. Aslında yapılması
gereken kısıtlamaktan ziyade sahip oldukları teknolojik aletleri ve
teknolojileri doğru amaçlarla, doğru şekilde, başkalarına zarar
vermeyecek şekilde, etik ve ahlaki kurallara riayet ederek, yani
kısaca bilinçli olarak kullanmalarını teşvik etmektir.” (Bayzan:
www.guvenilirweb.org.tr)

Sebebi ve sonucu bakımından aile ve ebeveyn davranışları en etkili

kurtuluş yöntemidir. Bu bağlamda ailelere düşen sorumlulukları
şöylece özetleyebiliriz:

• Dünyanın en harika işi anne ve babalıktır!

• Ebeveynlik rolünüzü önemseyiniz ve bundan haz duyunuz!
• Lütfen en değerli zamanlarınızı çocuklarınıza ayırınız!
• Çocuklarınıza İLGİ ve SEVGİ gösteriniz. Nitekim; çocuğun sağlıklı
bir kişilik ve ruh yapısına sahip olmasında en önemli unsur
ebeveyninden gördüğü sevgi ve ilgidir.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

• Özellikle çalışan anneler ver dahi babalar, çocuğunuzla aranızdaki

sevgi bağının oluşmasına ve kökleşmesine çok dikkat etmelisiniz!

• Çocuklarına gerekli zamanı ayırmayan ebeveynler, belki de sağlıksız

bireylerin yetişmesine sebep olacaktır.

• Çocuğunuza örnek bir rol model olarak yaşamınızı sürdürün! Evde

canlı kayıt cihazları olduğunu unutmayın!

• Başarının gerçek güvencesi ailedeki sıcaklıktır!

• Bağımlılığın önlenmesi ve engellenmesi için aile içi iletişim en etkili

yoldur!

• Çocuğunuza güvenin ve her durumda onun yanında olduğunuz

hissettirin!

• Ebeveynler olarak çocuklarınızla açık iletişim(ler) kurunuz ve

problemleri yüz yüze konuşarak çözmeye çalışınız!

• Çocuğunuza kendisini ifade etme fırsatları tanıyınız!

• Çocuğunuza rehberlik edin, davranışlarına yön verin, kurallara

uymanın gerekliliğini öğretin!

• Çocuğunuzu internet ve sosyal medya kullanımı konusunda

bilinçlendiriniz!

• İnternet ve sosyal medyayı başlangıçta çocuklarınızla birlikte

kullanabilirsiniz!

• Bunu yapabilmeniz için sizlerin de internet ve bilgisayar

kullanımıyla ilgili temel bilgilere sahip olmanız önerilir!
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

• İnternet ve sosyal medyayı siz de ölçülü ve kararında

kullanmalısınız!

• İnternet ve sosyal medyada davranış kurallarını ve sınırlarını

ayarlayın!

• Ebeveyn olarak kendinizi çocuğunuzun yerine koyun ve onun

interneti nasıl algıladığını görmeye çalışınız!

• Eğer çocuğunuz interneti bir öğrenme aracı olarak görüyorsa

bulunduğunuz konumu koruyunuz!

• Eğer çocuğunuz aşırı derecede meraklı ve sizden bazı şeyleri

gizliyorsa, dikkatli olun gözlem yapın!
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

• İnternetin etik ilkelerinden, internetin fırsatları ve risklerinden hem

ebeveyn olarak sizler haberdar olun hem de çocuğunuzun haberdar
olmasını sağlayın!

• Aileniz en güvenilir ve sıcacık bir liman olsun!

• Gönülleriniz her daim huzurla dolsun!

• En kesin çözüm aile içinde mutlu bir yuvada yaşamaktır!

CEP TELEFONU KULLANIMINDA DİKKAT

EDİLEBİLECEK NOKTALAR:

Bilgisayarlar, cep telefonları, televizyonlar bağımlılık yapmalarının

yanında, sağlık için de çok büyük zararlar vermektedir. Çağdaş
teknoloji karşımıza, radyasyon yayımı sonucunda birçok hastalığa da
davetiye çıkarmaktadır. Cep telefonları, radyasyon yayan tüm
cihazlar içinde hayatımıza en fazla giren cihazdır. İnsan vücuduna ve
beynine en yakın olan, en uzun süre kullanılan radyasyon kaynağıdır.
Cep telefonları, kullanım esnasında, manyetik dalga yayan
cihazlardır. Bu dalgalar da beyin içerisinde, iç kulakta denge
merkezinde birçok zararlara sebep olmaktadır. İnsanlar 24 saat süre
ile cep telefonu ile beraber olunca, vücuda yaptığı zararlar devamlı
olmakta, ses ve radyoaktif travma ile karşılaşılmaktadır. Ayrıca iPad
gibi cihazlar da devamlı ve kontrolsüz kullanılınca, görme, duyma
bozuklukları ve kısırlık gibi birçok hastalık yapabilmektedir.
İnsanlarda genetik yapıyı dahi bozabildikleri iddia ediliyor.

Amerika’daki bir araştırma raporuna göre, günde dört saat WİFİ

kullanılan standart dizüstü bilgisayarın yaydığı radyasyona maruz
kalınmasıyla, insan spermine ve DNA’sına zarar verdiği
yayınlanmıştır. Ayrıca, bu insanlarda kanser riski de artıyor. Bu
konularla ilgili olarak, önümüzdeki yıllarda, teknolojik kullanımlar
sonucu oluşacak birçok değişik hastalıkla karşılaşabiliriz.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyini Azaltmada Aileye Düşen

Görevler:

Çocuklarda ve gençlerde sosyal medya bağımlılığının önüne

geçebilmek için, en büyük görev ailelere düşmektedir. Özellikle anne
ve babalar, bu konularda duyarlı, bilinçli ve örnek olmalıdır. Aile
içinde oluşturulacak sıcak ortamlar, çocukları her türlü bağımlılıktan
koruyacaktır. Anne ve babalar, çocuklara sosyal medyayı kararında,
kıvamında ve gerektiğinde kullanma konusunda iyi birer örnek
olmak yanında, çocuklarına ekranlardan daha albenili oyun, eğlence,
sanat ve spor ortamları oluşturmalıdırlar. Bu ana önlemler yanında;

1- Çocuk ve gençlerin cep telefonu kullanımı mutlaka

sınırlandırılmalı, özendirilmemeli, hatta yasaklanmalıdır. “15-16 yaş
altındaki çocuklar, kullanamaz” şeklinde bir çalışma yapılmalıdır.

2- Bütün insanlara cep telefonunun faydaları yanında, yaptığı

zararlar da anlatılarak güvenli ve sağlıklı kullanım sağlanmalıdır.

3- Cep telefonu kullanırken kulağa, doğrudan kafaya

yapıştırılmamalı, en azından 1 cm uzakta tutulmalıdır.

4- Hamile kadınlar ve çocukların kullanımı kısıtlanmalıdır.

5- İkamet edilen bölgelerde, elektromanyetik kirlilik oranlarının

ölçümü yapılmalıdır.

6- Cep telefonları kalp ve beyine uzak şekilde taşınmalıdır. Uygunsa,

insan vücudundan uzak, küçük çantalarda taşınması tavsiye
edilmektedir.

7-Cep telefonu alırken düşük SAR özelliğine sahip telefonlar tercih

edilmelidir.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

8- ARAÇ KULLANIRKEN KESİN OLARAK CEP TELEFONU

KULLANILMAMALIDIR.

9- Telefonla aranıldığında hemen kulağa götürülmemeli,

bağlantıdan sonra kulağa yaklaştırılmalıdır. Aranan numara
esnasında karşı taraf cevap verince kulağa götürülmelidir.

10- Şarj cihazları, uzak noktalarda kullanılmalıdır.

11- Son yıllarda fazla kullanılmaya başlanan bebek monitörleri

sağlığa zararlı olup kullanılmamalıdır.

12- Okul öncesi çocuklara cep telefonu alıp vermek çok tehlikelidir.

13- Kablosuz yayınlar (Wi–Fi) radyasyon yaymaktadır. Okullarda ve

toplu olarak bulunulan kapalı yerlerde kullanılmasının önlenmesi
için tedbirler alınmalıdır.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIK DÜZEYİNİ

AZALTMADA EĞİTİMCİLERE VE OKULA DÜŞEN
GÖREVLER:

1. Eğitimciler kendilerini sevdirmelidirler!

2. Okulun sevilen, eğlenilen ve neşeli bir ortama dönüştürülmesi

gerekir.

3. Okul ortamları; bahçe, atölye, sanat ve spor alanlarıyla çocuklara

uygun formata getirilmelidir.

4. Okullarda atölye çalışmaları arttırılmalıdır.

5. Gezi, kamp ve piknik etkinlikleri çoğaltılmalı, başarıya bağlı olarak

cep telefonu olmaksızın katılım şartı getirilmelidir.

A- Okullarda beden eğitimi derslerine daha fazla yer ve önem

verilmelidir.

B- Derslerin dışında kalan zamanlarda, çeşitli egzersiz programları

uygulanmalıdır.

C- Okul dışı yaşamda da sporla, alternatif aktivitelerle uğraşılmalıdır.

D- Medya okuryazarlığı konusunda öğretmene de öğrenciye de bilgi

verilmelidir.

D- Dijital oyun oynama belirli bir standart altına alınmalı, eğitimi

verilerek neler yapılacağı çocuklara anlatılmalıdır. Oyun oynanacaksa
zamanı, yeri ve süresi belli olmalıdır. Çocukta oyunlar bir sorun
hâline gelmiş ise profesyonel yardım alınmalıdır.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

İNTERNET OKUR-YAZARLIĞI
Hayatımızın neredeyse her karesine sinmiş olan internet bilgi
ağlarından doğru biçimde yararlanabilmek için, bilgilenme ve
bilinçlenme çalışmalarını arttırmak gerekir. Bu bağlamda; ilgili kamu
kurumları ve sorumlular çocuklarımız ve gençlerimiz için her türden
önlemi almanın çabası içindedir. Bu doğrultuda yine sanal
ortamlarda çok değerli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri okuyarak
ve uygulayarak daha bilinçli kullanıcılar olabiliriz. Pratikte işe
yarayabilecek kimi öneriler aşağıdadır:

1. İnternette karşılaşılan her bilgiye “sağlıklı bir şüphe” ve “eleştirel bir

bakışla” yaklaşmak.

2. Güvenliğiniz için kişisel verilerinizi korumanın ve güçlü şifreler

oluşturmanın önemini kavramak.

3. İnternette arama yaparken farklı arama motorlarını amacına

uygun bir şekilde ve etkin olarak kullanmak.

4. İnternette olağan ve karşılaşabileceğiniz zararları, riskleri önceden

bilmek.

Eskiden ansiklopediler, kütüphaneler ve kitapevleri bir bilginin

kaynağına ulaşmak için ideal araçlardı. Bilgi ve iletişim çağı olarak
adlandırılan günümüzde ise en büyük bilgi kaynağı, internet olmaya
başladı. Oysaki internet birçok bilgiye ulaşabileceğiniz eşsiz bir
kaynak olmasının yanı sıra doğruyu ve yanlışı, yanıltıcı ve yönlendirici
bilgiyi ayırt etmenin son derece zor olduğu bir mecradır.

Bu durum özellikle öğrenciler için geçerlidir. Öğrenciler ödevlerini

internetten araştırırken en çok kullandıkları araç arama motorlarıdır.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Arama motorlarında aranan kelimeler sonucu önlerine çıkan ilk

sayfanın doğruluğunu veya yanlışlığını teyit etmeden karşılaştıkları
ilk bilgiyi kullanabilmektedirler. Bu her zaman doğru bir yöntem
olmayabilir. Çünkü arama motorları belirli bir algoritma yapısında
çalışır ve her zaman doğru ve güvenilir bilgiyi üst sıralarda
göstermez. İnternette aranan her bilginin bir karşılığı olduğu sonucu
doğru bir yaklaşım tarzı değildir.

Bunun için;

• Öncelikle erişilen bilgi kaynağının ve ilgili web sitesinin kurumsal

yapılara ait web siteleri olup olmadığının; değilse ilgili sayfanın
iletişim ve hakkımızda bölümlerinin incelenmesi gerekir.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

1. Sağlığımız Tehdit Altında

Yaşamımızı kolaylaştıran, zamanımızı kısaltan, günlerimize renk

katan ve daha birçok alanda kullanıcılara çeşitli fırsatlar sunan
internet teknolojisi, bunlarla yetinmeyerek bize her türlü belge ve
bilgiye kolay ve hızlıca erişim olanağı da vermektedir. Ancak; bütün
bu getiriler, insan sağlığı üzerinde ağır tahribata da yol açmaktadır.

• Ücretsiz erişilen verilerden ve hizmetlerden her zaman şüphe

duyulmalıdır.

• Bilgiye en az 3 farklı kaynaktan ulaşarak, doğruluğu teyit

edilmelidir.

• Günümüz ansiklopedilerine elektronik ortamlarda da artık

erişilebilmekte ve faydalanılmaktadır. Ayrıca birçok elektronik ve
akademik veri tabanına çeşitli üyelikler aracılığıyla ulaşmak da
mümkündür.

• Özellikle akademik çalışmalarda bulunanlar, Google’un Arama

Motoru hizmeti yerine Google Scholar (scholar.google.com)
hizmetini kullanabilirler. Yine açık kaynak kitaplar için
books.google.com kullanılabilir.

Etkin Arama Yapmanın Püf Noktaları

1. İyi bir arama yapmak için sadeleştirilmiş başlıklar veya ifadeler

kullanmalısınız.

2. Aranılan kelimeyi veya konuyu açıklamayınız. Aramanızı kısa

tutunuz. Kelimenin sonunda ekler varsa kaldırınız.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

3. Büyük küçük harf hassasiyeti yoktur. İster büyük, ister küçük harf
kullanın, otomatik olarak küçük harf olarak algılanacaktır.

4. Uzun uzun cümleler şeklinde arama yapmayınız. Sadece gerekli

olan anahtar kelimelerle arama yapınız.

5. Arama belirli bir site içerisinde ve belirli bir dosya tipi için
yapılmak isteniyorsa özel arama teknikleri kullanılmalıdır.

Örneğin guvenliweb.org.tr sayfası içinde, pdf uzantılı dosyaları

bulmak için site:guvenliweb.org.tr filetype:pdf şeklinde arama
yapabilirsiniz.

1. Çift tırnak için yapacağınız aramalar sadece o aramaya özel

sonuçları getirir. Mesela (“bugün benim doğum günüm”) parantez
içinde yapacağınız bu arama 4 ayrı kelimeyi tek tek değil de direk o
cümle öbeğindeki arama sonuçlarını size listeleyecektir.

2. Anahtar kelimelerden listelenmesini istemediğiniz kelimelerin

başına “-“ işaretini koyarsanız, aramanızda o kelime otomatik olarak
listelenmeyecektir. Birden fazla anlamı olan kelimeler için bu
yöntemi kullanabilirsiniz.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

3. Aramanız içinde mutlaka geçmesini istediğiniz kelimelerin başına

“+” işareti koyabilirsiniz.

4. Arama motorları, çoğu zaman basit soruları

cevaplandırabilmektedirler.

Bunlara bazı örnekler verecek olursak, arama kısmında yapacağınız

6+4*3 matematiksel işlemi sonucunda Google size 18 sonucunu
verecektir. Örneğin time:izmir, weather:İstanbul, 1 dolar kaç tl, gibi
aramalar sizi sonuçlara yönlendirecektir.

Arama motorları tek başına internetteki tüm bilgiye ulaşmanızı

sağlayamaz. Bunun için olabildiğince işinize yaracak, güvendiğiniz
web sayfalarını, eğitsel içeriklerini ve bilgi kaynaklarını araştırmayı,
bu sayfalara ulaştıktan sonra ise “sık kullanılanlar” aracılığı ile web
tarayıcınıza kaydetmenizi öneririz. Ayrıca arama motorlarını
kullanırken tek bir arama motoruna bağlı kalmadan farklı arama
motorlarını da (Yandex, DuckDuckGo, Bing vb.) kullanarak aradığınız
bilgiye ulaşmanızı öneririz.

İnterneti sadece bilgi almak için değil, bilgiyi üretmek ve bu bilgiyi

paylaşmak amaçlı da kullanmalıyız. Çünkü ülkemizde pozitif içerik
ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Kurumların çevrimiçi itibarı
hususunda da büyük önem teşkil eden bu ihtiyaç aynı zamanda
internetin risklerine ve bilinçsiz kullanıma karşı alınabilecek en iyi
korunma yöntemlerden biridir. Üretilen bu bilgileri çevrimiçi ortama
sunulurken de bilginin doğruluğu, güvenilirliği ve telif hakları gibi
hususlara dikkat edilmelidir.

“Medya okuryazarlığı ve siber vatandaşlık” konulu aşağıdaki videoyu

izlemenizi tavsiye ederiz:
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

https://www.youtube.com/watch?v=hvTRx8mElYI&t=1s

(Kaynak: guvenliweb.org.tr )

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Yukarıdaki bütün önerileri uyguladınız ama hâlâ sosyal medya
bağımlılığınızdan kurtulamıyor musunuz? O zaman son çareyi
deneyin. Yani, öyle azaltarak falan bırakmaya çalışmayın.
Bırakacaksanız “çat” diye bırakın. Dolandırmadan söylemem
gerekirse; bütün sosyal medya hesaplarınızı kapatın. Facebook,
Instagram, Twitter vb. nerede kaç tane üyeliğiniz varsa, hepsini
kapatmanızı öneriyoruz. Çünkü, diğer türlü yapamıyorsunuz. İşin
doğrusu hiçbir şey, sizin sağlığınızdan daha değerli değildir!!!
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Sonuçta; sosyal medya hesaplarınızı kapattığınızda, dünyanın

durmadığını, bir yerlerinizin eksilmediğini açıkça göreceksiniz.
Tamam, belki ilk başta zorlanacaksınız. Belki biraz boşluğa
düşeceksiniz. Ama birilerini takip etmeden, bir yerlerde paylaşım
yapmadan yaşamaya alıştıkça emin olun ki kendinizi çok daha iyi
hissetmeye başlayacaksınız. Unutmayın; sosyal medya sizi gerçek
yaşamdan, gerçek anlamda yaşamaktan alıkoyuyor. Bu sanallığın sizi
kendine esir etmesine lütfen artık izin vermeyin.

Sosyal Medya Bağımlılığı sorunu, gerçekte küresel bir sorundur.

Ancak, ülkemizde çok daha fazla hissedilmektedir. Bu yönüyle
sorunu dışarıdan gelip de kimse çözmeyecektir. Bu sorunu yine
bizler çözebiliriz. Kısa vadede yukarıda önerilen önlemler etkili
olabilir. Uzun vadede ise, en kesin çözüm devlet ve millet olarak bu
konuda ortak bir tavır ve kararlılıkla seferberlik başlatılabilir. En
nihayetinde ise, çocuklara ekranlardan daha sevimli ve albenili
gelebilecek meşguliyetler bulmalıyız. Bunun en kestirme adı; dede-
nine, anne-baba, çocuk-genç hep bir arada yaşanan sıcacık aile
ortamlarıdır.

Saygıdeğer Anne ve Babalar!

Değerli Gençler!
Sevgili Çocuklar!

Şu gerçeği asla unutmayalım: Hiçbir şey, sağlığımız ve hayatımızdan

daha değerli değildir. İnsan olarak mademki akıllıyız; öyleyse aklımızı
kullanalım ve gerçek dünyada gerçek insanlarla diğer canlılarla,
doğayla iç içe yaşamanın tadını çıkaralım. Kendimizi sanal
hapishanelere mahkûm etmeyelim. Hayat Güzel; İnsanlar Güzel;
Yakınlarımız Çok Özel!.. Sağlıcakla Kalınız, Güzel Günler Görünüz
Efendim…
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

KAYNAKÇA
Batıgün A.D. Kılıç N. (2011), “İnternet Bağımlılığı ile Kişilik Özellikleri,
Sosyal Destek, Psikolojik Belirtiler ve Bazı SosyoDemografik
Değişkenler Arasındaki İlişkiler”, Türk Psikoloji Dergisi, 26 (67), 1-10.
Baz, Fatih Çağatay, Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri
Üzerine Çalışma OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,
9(16), 276-295. DOI: 10.26466/opus.470118, (2018).

Cengiz E. Şekerkaya A. (2010), “İnternet Kullanıcılarının İnternetten

Alış-Verişe Yönelik Satın Alma Karar Süreçlerinin İncelenmesi ve
Kullanım Yoğunlukları Açısından Sınıflandırılması Üzerine Bir
Araştırma”, Öneri Dergisi, 9 (33), 33-49. Çakmak, V. (2014). İletişim
kaygısının sosyal medya kullanımı üzerine olan etkisi: üniversite
öğrencileri üzerine örnek olay incelemesi. Doktora Tezi. Selçuk
Üniversitesi, Konya. Demir, Ü. (2016). Sosyal medya kullanımı ve aile
iletişimi: Çanakkale’de lise öğrencileri üzerine bir araştırma, Selçuk
İletişim, 9 (2), 27-50. doi: 10.18094/si.99029 Doğru, Reşat, BAĞ
Bağımlılık Kader Değildir! TDV Mat. Ankara, 2020.

e-Journal of New Media / Yeni Medya Elektronik Dergi - eJNM ISSN:

2548-0200, January 2018 Volume 2 Issue 1, p.1- 105-120 Research
Article - Submit Date: 01.02.2018, Acceptance Date: 15.04.2018 DOI
NO: 10.17932/IAU.EJNM.25480200.2018.2/2.105-120 Copyright © e-
Journal of New Media 105

Güleç, Vusala, AİLE İLİŞKİLERİNİN SOSYAL MEDYAYLA BİRLİKTE

ÇÖKÜŞÜ, İstanbul Aydın Üniversitesi vusalagulec91@gmail.com
https://orcid.org/0000-0002- 8911-7365.

Hawi, N. S. ve Samaha, M. (2017). The relations among social media

ad- diction, self-esteem, and life satisfaction in university students.
Social Science Computer Review, 35(5). 576-586.
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

http://tuik.gov.tr adresinden 26.01.2017 tarihinde alındı.

http://wearesocial/uk/special-reports/digital-in-2016
adresinden 26.01.2017 tarihinde alındı.

https://tuketici.btk.gov.tr/tr-TR/Sik-SorulanSorular/Baz-Istasyonlari.
https://tuketici.btk.gov.tr/tr-TR/Sik-SorulanSorular/Haberlesme-
Cihazlari-ve-Saglik

International Jour- nal of Environmental Research and Public Health,

8, 3528-3552. doi:10.3390/ijerph8093528 Işık, U., ve Topbaş, H. (2015).
Facebook ve bağımlılık: medya bağımlılığı araştırması. The Journal of
Academic Social Science Studies, 38, 319- 336. İncea, Mustafa; Koçak,
Mevlut Can, Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım
Alışkanlıkları:

Necmettin Erbakan Üniversitesi Örneği Karabük Üniversitesi,

Safranbolu Meslek Yüksekokulu, Karabük. Kara, T. (2012). Sosyal
medya üzerinde yeni nesil pazarlama ve Türkiye bilgi & iletişim
hizmetleri endüstrisinde sosyal ağların kullanı- mına yönelik bir
araştırma. Global Media Journal: Turkish Edition. 2(4), 102-117.

Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. Baskı). Ankara:

Nobel Yayın Dağıtım Kırık, A.M., Arslan, A., Çetinkaya, A. ve Gül, M.
(2015). A quantitative research on the level of social media addiction
among young pe- ople in Turkey. International Journal of Science
Culture and Sport (IntJSCS), 3(3). 108-122. Küçükali, A. (2016).
Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı: Atatürk Üniversitesi
örneği. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7 (13), 531-546
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Öngen, O. (2017). Sosyal medya kullanıcılarının gerçeklik yanılgısı.

Yeni Medya Elektronik Dergi – eJNM, 1 (1), 1-14. Sağbaş, E. A., Ballı, S.,
ve Şen, F. (2016). Sosyal medya ve gençler üzerindeki etkileri.
Uluslararası Gençlik Araştırmaları Kongresi., Muğla Sıtkı Koçman
Üniversitesi, 153-163.

Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z., ve Demir, M. (2013). İnternet ve

sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4).
23- 32.

Soydan, Zeynep Merve, T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER

ENSTİTÜSÜ PSİKOLOJİ ANABİLİM DALI UYGULAMALI PSİKOLOJİ
PROGRAMI ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İNTERNET BAĞIMLILIĞI
İLE DEPRESYON VE YAŞAM DOYUMU ARASINDAKİ İLİŞKİ YÜKSEK
LİSANS TEZİ, Danışmanı Prof. Dr. Mustafa Özkan PEKTAŞ İstanbul,
2015.

Şahin, C. (2018). Social media addiction scale - student form: The

reliabi- lity and validity study. The Turkish Online Journal of
Educational Technology,17(1), 169-182. Şahin, Cengiz; Yağcı, Mustafa,
Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu: Geçerlilik ve
Güvenirlik Çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi
Dergisi (KEFAD) Cilt 18, Sayı 1, , Sayfa 523-538, Nisan 2017.

Tohumcu, Mehmet Utku T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER

ENSTİTÜSÜ UYGULAMALI PSİKOLOJİ ANABİLİM DALI UYGULAMALI
PSİKOLOJİ TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İNTERNET VE AKILLI
TELEFON BAĞIMLILIĞI İLE BENLİK SAYGISI VE YALNIZLIK
ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÇEŞİTLİ DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER
AÇISINDAN İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Dr.
Öğretim Üyesi Temel Alper KARSLI İstanbul-2018
 AKNET AKADEMİ EĞİTİM KURUMLARI

Vural, Z. B. A., ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal
medya: Ege Üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma.
Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382. Yaman, Ertuğrul,
İletişimin Türkçesi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2011.