ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΣΕ ΜΟΡΦΗ WORD

1. προσωπικές αντωνυμίες. α

Τὰ καλὰ παρ’ __________, (ἐγώ, δοτ. πλ.) καὶ τὸ τῆς ἀρετῆς ὄνομα τίμιον
Οὐδὲ γὰρ ἐγὼ πρὸς __________ (σύ, αιτ. εν.), ἐπεὶ καὶ νῦν, ἵνα μηδὲ τοῦτο
λάθῃ __________ (σύ, αιτ. εν. αδύναμος τύπος)
Ὁταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ’ __________ (ἐγώ, αιτ. πλ.) σκοπεῖν
Τὴν εἰρήνην τὴν δι’ __________ (ἐγώ, γεν. εν.)γεγενημένην
Διατριβαὶ καὶ συνήθειαι μεθ’ __________ (σύ, γεν. πλ.) ἐλευθέριοι
Ἐν δὲ τῇ πρεσβείᾳ συσσιτεῖν __________ (ἐγώ, δοτ. πλ.) ἐσπούδασεν,
οὐκ __________ (ἐγώ, αιτ. εν.) πείσας, ἀλλὰ τοὺς μετ’ __________(ἐγώ, γεν. εν.)

2. προσωπικές αντωνυμίες. β

Τίς __________ (σύ, δοτ. εν. αδύνατος τύπος) πατὴρ καὶ πόθεν τῶν δήμων
Ἐὰν δὲ κατάσχωμεν __________ (ἐγώ, ον. πλ.) ἃ βουλόμεθα
Ἔπειθ’ __________, (ἐσύ, ον. πλ.) ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι...
Ὦ ἄνδρες, εὔνοιαν πλείω παρασχέσθαι __________ (ἐγώ, δοτ. εν.) τῷ ἀπολογουμένῳ
Τούτους τοὺς νόμους ἀναγράψαντες __________ (σύ, δοτ. πλ.) παρακατέθεντο,
καὶ __________ (σύ, αιτ. πλ.) αὐτῶν ἐπέστησαν φύλακας.
'Ετύγχανε δ’ __________ (ἐγώ, γεν. πλ.) νεώτατος ὤν
Καὶ εἰ τοῦτο ἔπραξας, οὐδ’ ἂν εἷς __________(σύ, γεν. εν.)μᾶλλον τῶν πλεόντων ἐθαυμάζετο

3. προσωπικές αντωνυμίες. γ

Να αντιστοιχίσετε τους τύπους προσωπικών αντωνυμιών της στήλης Α′ με τη γραμματική τους ταυτότητα
στη στήλη Β′:

Α′ Β′
1. ὑμῖν α. γενική ενικού α′ προσώπου
2. με β. δοτική ενικού β′ προσώπου
3. ἡμῶν γ. δοτική πληθυντικού β′ προσώπου
4. ἐμοῦ δ. αιτιατική ενικού α′ προσώπου
5. σοι ε. γενική πληθυντικού α′ προσώπου

4. προσωπικές αντωνυμίες. δ
Να υπογραμμίσετε τις προσωπικές αντωνυμίες των παρακάτω φράσεων και να τις αναγνωρίσετε
γραμματικά:

α. Αἱ ψυχαὶ ἡμῶν καθαραί εἰσιν. ____________________________________________

β. Μάχονται ἡμῖν οἱ πολέμιοι. ____________________________________________

γ. Αἱροῦνται ἡμᾶς στρατηγούς. ____________________________________________

δ. Ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός. ____________________________________________

ε. Ὁ λόγος σου γλυκύς ἐστι. ____________________________________________

στ. Οἱ πρόγονοι ὑμῶν γενναῖοι ἦσαν. ____________________________________________

ζ. Λέγω σοι καὶ τοῦτο. ____________________________________________

5. δεικτικές αντωνυμίες. α

Συμπληρώστε τα κενά επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο της δεικτικής αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο:

1. Ἐκ _______________ (γεν. εν. αρσεν.) τοῦ ὄρους.

2. Τὸν προδότην _______________ (αιτ. εν. αρσεν.) ἔκριναν οἱ δικασταί.

3. Τῇ ἡμέρᾳ _______________ (δοτ. εν. θηλ.) ἡ νίκη οὐ τοῦ πλήθους.

4. Ἐν ταῖς πλουσίαις _______________ (δοτ. πληθ. θηλ.) κώμαις

5. Ἐν τῷ σταδίῳ _______________ (δοτ. εν. ουδ.) ἀγών γίγνεται.

6. _______________ (ον. πληθ. αρσεν.) εἰσίν οἱ λόγοι

7. _______________ (ον. πληθ. ουδ.) εἰσίν τὰ ἔργα.

8. _______________ (γεν. πληθ. αρσεν.) τῶν ἔργων μάρτυρες ἐσμέν.

6. δεικτικές αντωνυμίες. β

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της δεικτικής αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο και,
σε όσες περιπτώσεις είναι νοηματικά αποδεκτό, να μεταφέρετε τις προτάσεις στον άλλον αριθμό:
α. Οἱ τόποι ________________ χθαμαλοί (= χαμηλοί, χωρίς ορεινούς όγκους) εἰσιν.

β. Τὰ παιδία ________________ οὐκ ἐγίγνωσκον τοὺς κινδύνους.

γ. ________________ τὸ ἀριστεῖον λαμβάνει.

δ. Ἐκεῖνοι εἰς ________________ τὸν ἀγῶνα κατέστησαν ἡμᾶς.

ε. ________________ ἡ ψῆφος τοῦ δικαστοῦ ἐστιν.

7. δεικτικές αντωνυμίες. γ
Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω φράσεων με τον κατάλληλο τύπο της δεικτικής
αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο:

α. Δαρεῖος οὐκ ἦλθεν εἰς ______________ τὴν οἰκίαν.

β. Καὶ τῆς νυκτὸς ______________ οὐδεὶς ἐκοιμήθη.

γ. Τὰ παιδία ______________ οὐκ ἐγίγνωσκον τοὺς κινδύνους.

δ. Ἀλκιβιάδης ἐν ______________ ταῖς ὁδοῖς ἐπορεύετο.

8. δεικτικές αντωνυμίες. δ

1. Τί ἔχεις ἐν _______ (ὅδε, ἥδε, τόδε) τῇ χειρί, τί ἐν ἐκείν_______; (ἐκεῖνος, -η, -ο)
2. Ἐν ταῖς πλουσίαις ἐκείν_______ (ἐκεῖνος, -η, -ο) κώμαις οἱ στρατιῶται σίτου καὶ οἴνου πολλοῦ ἔτυχον καὶ πολὺν
χρόνον μετὰ _______ (οὗτος, αὕτη, τοῦτο), διηγοῦντο τὴν εὐτυχίαν _______ (οὗτος, αὕτη, τοῦτο) τὰς εὐτυχεῖς
ἐκείν_______ (ἐκεῖνος, -η, -ο) ἡμέρας.
3. Ὁ δὲ πατὴρ ἐπὶ τῷ τοιούτ_______ (τοιοῦτος, -η, -ον) τοῦ παιδὸς τρόπῳ ἥσθη καὶ εἶπεν.
4. Ὅσαι ἐπιθυμίαι ψυχῆς τοσοῦτ_______ (τοσοῦτος, -η, -ο) καὶ δεσπόται.
5. Ὁ δὲ πατὴρ ἤρετο αὐτὸν, εἰ μάθοι σοφόν, τι ἐν τῇ τοιαύτ_______ (τοιοῦτος, -η, -ον) διατριβῇ παρ' ἐκείν_______
(ἐκεῖνος, -η, -ο) τῷ φιλοσόφῳ.

9. ερωτηματική- αόριστη αντωνυμία.

Άσκηση στην ερωτηματική αντωνυμία τίς, τίς, τί και στην αόριστη τὶς, τὶς, τὶ
Να βρεθεί το είδος της αντωνυμίας. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση:
1. Τί ἂν διαφέροιεν ἄνθρωποι ἀκρατεῖς θηρίου;

α) ερωτηματική, β) αναφορική

2. Καὶ τιμῆσαι δὲ ὁπότε τινὰ βούλοιτο, πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστὶ προσαγορεύειν.

α) ερωτηματική, β) αναφορική

3. Τί πράττωμεν, ὦ Ἀθηναῖοι, ἵνα ἀμυνώμεθα τοὺς πολεμίους;

α) ερωτηματική, β) αναφορική

4. Ὁ Βρασίδας εἶδεν ἐπί τινος ποταμοῦ ἄνδρας βάλλοντας.

α) ερωτηματική, β) αναφορική

5. Εἴ τις ὑμῶν βούλεται ᾄδειν, ᾀδέτω.

α) ερωτηματική, β) αναφορική

6. Ἐάν τις τὸν ἥλιον ἀναιδῶς ἐγχειρῇ θεάσασθαι, τὴν ὄψιν ἀφαιρεῖται.

α) ερωτηματική, β) αναφορική
7. Ἐν τίσι καιροῖς καὶ πηλίκοις κινδύνοις τὴν πόλιν οὖσαν Λεωκράτης παρέδωκε;

α) ερωτηματική, β) αναφορική

8. Μάθε πρῶτον τίνες εἰσίν.

α) ερωτηματική, β) αναφορική

9. Τίνι ἄν ἀρέσκοι πόλις ἄνευ νόμων;

α) ερωτηματική, β) αναφορική

10. Καὶ ἐμὲ ἠρώτα εἴ τι ἔχοιμι συμβουλεῦσαι.

α) ερωτηματική, β) αναφορική

10. αναφορική αντωνυμία. α

Να συμπληρώσετε τον κατάλληλο τύπο της αναφορικής αντωνυμίας ὅς, ἥ, ὃ στις παρακάτω
προτάσεις:
α. Τὸ χωρίον, ________ παρὰ τὸν ποταμὸν κεῖται, κατάφυτόν ἐστι.

β. Οὗτοι τῶν στρατηγῶν ἄριστοί εἰσιν, _________ (δοτ. πληθ. αρσ. = στους οποίους) οἱ στρατιῶται μάλιστα
πείθονται.

γ. Αἱ πόλεις, _________ ἀτείχιστοί εἰσιν, ῥαδίως ἁλίσκονται (= κυριεύονται).

δ. Τῶν ποταμῶν τινες, _________ πολὺν ῥόον (= δυνατό ρεύμα) ἔχουσιν, οὐ διαβατοί εἰσι.

ε. Τὰ δῶρα ταῦτα, _________ μοι ἔδωκας, πολυτελῆ εἰσιν.

στ. Μέμνησαι τῶν λόγων, _________ ἤκουσάς μου;

11. αναφορική αντωνυμία. β

Να συμπληρωθεί ο κατάλληλος τύπος των αντωνυμιών ὅσπερ και ὅστις, ώστε να συμφωνεί με τα
ουσιαστικά:
πολίτην _________________________ _________________________

πόλεων _________________________ _________________________

γονεύς _________________________ _________________________

ἰατροῖς _________________________ _________________________

ἄνθρωποι _________________________ _________________________

δῶρον _________________________ _________________________