Zadania Komorka

Plik zadań jest chroniony prawnie przed kopiowaniem bez pisemnej zgody autora i stanowi „utwór” i w
myśl Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r., Nr 24,
poz. 83 z późn. zm.).
Zadanie 1. (0-1)
Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają
komórkę bakteryjną (A) oraz roślinną (B).
Podaj nazwy dwóch widocznych na rysunkach struktur wspólnych dla obu komórek i
zaznacz je na rysunkach.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 2. (0-1)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące porównania komórki prokariotycznej i
eukariotycznej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F —
jeśli jest fałszywa.
W niektórych strukturach komórek eukariotycznych występują

1. rybosomy bardzo podobne do tych, które są obecne w P F
komórkach prokariotycznych.
Jądra komórkowe obecne w komórkach prokariotycznych są
2. P F
mniejsze niż występujące w komórkach eukariotycznych.
Zarówno u prokariontów, jak i eukariontów występują struktury

3. P F
wewnątrzkomórkowe otoczone podwójną błoną.
Zadanie 3
Na poniższych rysunkach przedstawiono komórki należące do różnych organizmów. Każda
z nich posiada charakterystyczne elementy budowy.
Zadanie 3.1. (0-3)

Podaj, która spośród komórek przedstawionych na rysunkach jest komórką grzyba,
która komórką bakterii, a która komórką zwierzęcą. Każdy wybór uzasadnij.
Komórka grzyba: …… , uzasadnienie ………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………
Komórka bakterii: …… , uzasadnienie ……………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
Komórka zwierzęca: …… , uzasadnienie …………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3.2. (0-1)

Wykorzystując rysunek III z zadania 1., wykonaj polecenie. Do każdej funkcji
wymienionej w tabeli dopisz numer elementu budowy komórki, który tę funkcję pełni.
Numer oznaczający
Funkcje element budowy
komórki
Trawienie wewnątrzkomórkowe.
Wymiana substancji między komórką i jej otoczeniem.

Tworzenie ATP w czasie utleniania substratów organicznych w
warunkach tlenowych.
Umożliwienie jednoczesnego przebiegu różnych, często
wykluczających się, procesów metabolicznych na terenie
cytoplazmy.
Zadanie 4.
Wśród komórek eukariotycznych wyróżnia się komórki roślinne, zwierzęce i komórki
grzybowe. Na rysunku przedstawiono dwa rodzaje komórek eukariotycznych (A i B), w
których cyframi (1-7) oznaczono ich organelle.
Zadanie 4.1. (0-1)

Rozpoznaj rodzaje komórek eukariotycznych przedstawione na rysunku. Podpisz
każdą z nich oraz podaj element budowy różniący je od siebie.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4.2. (0-2)

Do każdego z elementów budowy oznaczonych cyframi 1 i 2 przyporządkuj po dwa
zdania wybrane spośród I—VI, które ten element opisują.
I. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.

II. Jest zbudowany głównie z węglowodanów.
III. Jest zbudowany głównie z lipidów i białek.
IV. Oddziela protoplast od środowiska zewnętrznego.
V. Chroni protoplast przed parowaniem i patogenami.
VI. Uniemożliwia wzrost komórki.
Element budowy I …………………….
Element budowy II …………………….

Zadanie 4.3. (0-3)
Uzupełnij tabelę przedstawiającą procesy zachodzące w organellach komórek A oraz
B. W odpowiednich rubrykach wpisz nazwy poszczególnych organelli oraz wstaw znak
+, jeśli wymieniony w tabeli proces zachodzi w organellum danej komórki lub znak —,
jeśli nie zachodzi.
Oznaczenie Biosynteza białek Synteza ATP

cyfrowe Nazwa organellum Komórka A Komórka B Komórka A Komórka B
organellum
4
5
6
Zadanie 5. (0-2)
W stre e przybrzeżnej, na skalistym dnie morskim, spotykane są gęste zarośla brunatnic,
których plechy mają do 2-3 m długości. Ich komórki mają ściany komórkowe zbudowane z
dwóch warstw: wewnętrznej celulozowej i zewnętrznej pektynowej, wysyconej
polisacharydami specy cznymi dla brunatnic. W cytoplazmie tych komórek znajdują się
chloroplasty wtórne otoczone czterema błonami, w których występują chloro l a i chloro l
c. Głównym barwnikiem pomocniczym w chloroplastach jest brunatna fukoksantyna, która
absorbuje światło od żółtozielonej do żółtoniebieskiej części widma. Materiałem
zapasowym wytwarzanym w komórkach brunatnic jest polisacharyd — laminaryna. W
cyklu życiowym wielu brunatnic, np. u listownicy, występuje przemiana pokoleń z
przewagą sporo tu.
Na podstawie: Encyklopedia biologiczna — Wszystkie dziedziny nauk przyrodniczych, t. II Bo-Dn, Kraków 2013.
Wypisz z tekstu I dwie cechy budowy komórek brunatnic, które różnią je od typowych
komórek miękiszu asymilacyjnego roślin nasiennych, i porównaj obydwa te taksony
pod względem tych cech.
1………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
fi
fi
fi
fi
fi
Zadanie 6.
Na schemacie przedstawiono budowę komórki.
Zadanie 6.1. (0-1)

Podaj nazwy i oznaczenia cyfrowe struktur komórkowych, w których:
• zachodzi synteza ATP ……………………………………………………………………
• przechowywana jest informacja genetyczna ……………………………………………
• zachodzą mody kacje białek oraz lipidów przeznaczonych do egzocytozy
…………………………………………………………………………………………….
Zadanie 6.2. (0-1)

Uzupełnij zdania — wpisz w miejsce kropek określenia wybrane spośród podanych
poniżej. Wybrane określenia nie mogą się w zdaniach powtarzać.
bakterii grzyba rośliny zwierzęcia
Przedstawiona na schemacie komórka nie zawiera plastydów ani ściany komórkowej,

dlatego nie może to być komórka ………………. Obecność jądra świadczy o tym, że nie
jest to komórka …………………… Komórka ta nie posiada ściany komórkowej, więc nie
należy do …………………… .
fi
Zadanie 7.
Na schemacie przedstawiono budowę typowej komórki bakterii.
Zadanie 7.1. (0-1)

Podanym strukturom bakterii przyporządkuj na podstawie schematu właściwe ich
oznaczenia literowe (A—E).
plazmid …………… błona komórkowa ………….. nukleoid …………..
Zadanie 7.2. (0-1)

Określ lokalizację DNA w komórce bakterii oraz w komórce miękiszu asymilacyjnego.
Jeżeli DNA jest zlokalizowane w różnych przedziałach komórki, podaj je wszystkie.
Komórka bakterii: …………………………………………………………………………

Komórka miękiszu asymilacyjnego: ……………………………………………………….
Zadanie 8. (0-2)
W tabeli przedstawiono wybrane cechy różnych rodzajów komórek. Wpisz brakujące
informacje.
Komórka
Cechy
bakteryjna zwierzęca roślinna grzyba
jądro jądro
Lokalizacja komórkowe; komórkowe;
DNA w komórce mitochondrium mitochondrium
( u tlenowców) ( u tlenowców)
Główny składnik
budulcowy brak (ściany
mureina
ściany komórkowej)
komórkowej
Główne
białka; cukry; skrobia; białka; glikogen;
materiały
tłuszcze tłuszcze tłuszcze
zapasowe
Zadanie 9.
Stosowane powszechnie w przemyśle piekarniczym i piwowarskim drożdże szlachetne
(Saccharomyces cerevisiae) są wykorzystywane również w przemyśle farmaceutycznym i
biotechnologii. Są stosowane np. do produkcji szczepionki rekombinowanej przeciw
wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B), która zazwyczaj jest trzykrotnie
podawana osobie szczepionej.
Poniżej na rysunku A przedstawiono budowę komórki drożdży, a na rysunku B —

rozmnażanie się drożdży.
Na podstawie rysunku A uzupełnij poniższe zdania — podkreśl w nawiasach właściwe

określenia, oraz w wyznaczonych miejscach wpisz nazwy odpowiednich organellów
komórkowych.
Przedstawiona na rysunku A komórka jest ( prokariotyczna / eukariotyczna ), ponieważ ma

………………………………………………………… .
Cechami odróżniającymi jej budowę od budowy typowej komórki zwierzęcej jest obecność
……………………………………………. i ………………………………………
Obecność glikogenu jako materiału zapasowego jest cechą odróżniającą tę komórkę od
komórki ( roślinnej / zwierzęcej ).
Zadanie 10. (0-1)
Na podstawie analizy przedstawionych niżej fragmentów opisów (A-C) różnych
rodzajów komórek, zaznacz ten, który przedstawia opis komórki rośliny lądowej.
Wybór uzasadnij jednym argumentem.
A. Ściana komórkowa tej komórki ma budowę warstwową, a jedną z jej głównych
substancji budulcowych jest mannan. Cytoplazma jest jednolita, ale w starszych
komórkach występują wodniczki. Materiałem zapasowym jest głównie glikogen,
rzadziej lipidy i fosforany. Występuje jedno jądro komórkowe zawierające materiał
genetyczny komórki.
B. Ściana komórkowa tej komórki zbudowana jest, między innymi, z celulozy i mureiny.
Na jej powierzchni występuje otoczka śluzowa. W cytoplazmie występują wakuole
gazowe. Błona komórkowa tworzy liczne wpuklenia — tylakoidy, na których są
barwniki kobilinowe i chloro l a. Materiałem zapasowym jest głównie glikogen.
Materiał genetyczny zlokalizowany jest w nukleoidzie.
C. Ściana komórkowa tej komórki zbudowana jest głównie z celulozy. Dużą część wnętrza
komórki zajmuje wakuola. W cytoplazmie występują liczne chloroplasty z
rozbudowanymi tylakoidami tworzącymi grana, na których umieszczone są barwniki
(głównie chloro l a i b). Materiałem zapasowym jest skrobia asymilacyjna. Występuje
jedno jądro komórkowe zawierające materiał genetyczny komórki.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11. (0-1)

Poniższym składnikom (A—C) budującym błony komórkowe w komórkach
zwierzęcych przyporządkuj pełnione przez nie funkcje (1.-4.).
Składnik błony komórkowej Funkcja

A. glikolipidy 1. Umożliwiają dyfuzję ułatwioną.
B. cholesterol i tłuszcze nasycone 2. Zmniejszają płynność błony komórkowej.
C. białka tworzące pompy jonowe 3. Biorą udział w rozpoznawaniu komórek.
4. Umożliwiają transport aktywny.
A. ………………….. B. ………………….. C. …………………..

fi
fi
fi
Zadanie 12.
Na rysunku przedstawiono zestaw doświadczalny przygotowany w celu zilustrowania
właściwości błony komórkowej.
Zadanie 12.1. (0-1)

Uzupełnij poniższe informacje — określ, jak po kilkunastu minutach zmieni się
poziom cieczy w rurce w stosunku do zaznaczonego poziomu początkowego (podniesie
się, obniży się), oraz podaj nazwę procesu, który jest przyczyną obserwowanej zmiany.
Po kilkunastu minutach poziom cieczy w rurce ………………………………………………

Nazwa procesu: ……………………………………………………………………………….
Zadanie 12.2. (0-1)

Zaznacz właściwe dokończenie zdania wybrane spośród A—C oraz jego poprawne
uzasadnienie wybrane spośród 1.-3.
Jeżeli w zlewce będzie znajdował się 15% wodny roztwór glukozy, a w kolbie z dnem
wykonanym z błony półprzepuszczalnej — 10% wodny roztwór glukozy, to po kilkunastu
minutach poziom cieczy w rurce
ruch cząsteczek wody przez błonę półprzepuszczalną

A. obniży się, 1.
jest możliwy tylko w jednym kierunku.
cząsteczki glukozy będą przemieszczać się z
B. podniesie się, ponieważ 2.
roztworu o większym stężeniu do roztworu o
mniejszym stężeniu.
nie zmieni cząsteczki wody będą przemieszczać się z roztworu o
C. 3.
się, mniejszym stężeniu do roztworu o większym
stężeniu.
Zadanie 13.
Płynność błony to zdolność lipidów i białek błonowych do przemieszczania się w obrębie
płaszczyzny dwuwarstwy. Stopień płynności jest czynnikiem istotnym dla funkcji błony i
musi być utrzymany w określonych granicach.
Na schemacie przedstawiono model budowy błony komórkowej komórki zwierzęcej.
Zadanie 13.1. (0-1)

Określ, którą cyfrą (1 czy 2) oznaczono na schemacie zewnętrzną przestrzeń komórki.
Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 13.2. (0-1)

Podaj, który ze związków chemicznych budujących błonę komórkową, poza obecnymi
w fosfolipidach kwasami tłuszczowymi, powoduje zmniejszenie jej płynności.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 14.
W błonach komórek występują wyspecjalizowane struktury białkowe, zwane kanałami
jonowymi, umożliwiające transport jonów przez błonę. O selektywności kanału decyduje
jego skład białkowy i charakter reszt aminokwasowych skierowanych do wnętrza kanału
jonowego. Jeżeli przeważają reszty naładowane dodatnio, kanał przepuszcza aniony, jeżeli
naładowane ujemnie — przepuszcza kationy. Wykresem zilustrowano (u jednego z
gatunków roślin okrytonasiennych) zależność przyrostu świeżej masy od stężenia jonów
potasu w pożywkach, na których hodowano tkanki osobników dzikich i zmutowanych.
Osobniki zmutowane nie posiadają w plazmolemie wyspecjalizowanych struktur
białkowych (białek kanałowych) ułatwiających transport jonów potasu (K+) przez błonę.
Zadanie 14.1. (0-1)

Podaj wartość stężenia jonów potasu, przy której największe znaczenie w transporcie
tych jonów ma obecność białek kanałowych:
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 14.2. (0-1)

Określ, czy reszty aminokwasowe skierowane do wnętrza kanału jonowego dla jonów
potasu są naładowane dodatnio, czy ujemnie:
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 15.
Na schemacie przedstawiono transport glukozy do wnętrza komórki. Glukoza pokonuje
barierę w postaci błony komórkowej dzięki transportowi zintegrowanemu (sprzężonemu) z
transportem jonów sodu. W błonie komórkowej, oprócz białka transportującego glukozę,
znajduje się tzw. pompa sodowo-potasowa, której rolą jest usuwanie z komórki jonów sodu
przy jednoczesnym pobieraniu jonów potasu. Na każde trzy jony sodu usunięte z komórki
przypadają dwa pobrane jony potasu — powoduje to nierównomierny rozkład stężeń jonów
po obu stronach błony komórkowej.
Zadanie 15.1. (0-1)

Wyjaśnij, biorąc pod uwagę stężenia substancji po obydwu stronach błony
komórkowej, na czym polega związek aktywnego transportu jonów sodu na zewnątrz
komórki z transportem glukozy do wnętrza komórki.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 15.2. (0-1)

Spośród wymienionych cząsteczek (A–D) zaznacz te, które są transportowane ze
światła jelita do wnętrza komórek nabłonka jelita w sposób analogiczny do
przedstawionego na schemacie.
A. aminokwasy B. białka proste C. dwucukry D. kwasy tłuszczowe

Zadanie 16.
Na schemacie przedstawiono budowę błony komórkowej komórki zwierzęcej.
Zadanie 16.1. (0-1)

Podaj nazwę związku chemicznego oznaczonego literą X na schemacie.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 16.2. (0-1)

Podaj, jaką funkcję w budowie błony komórkowej pełni związek oznaczony literą X.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 16.3. (0-1)

Podaj przykład innej funkcji, jaką związek oznaczony X pełni w organizmie człowieka.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 17. (0-1)

Cholesterol jest ważnym składnikiem błon komórek zwierzęcych. Jego obecność zmniejsza
płynność błon i dlatego zawartość w plazmolemmie jest różna w różnych rodzajach
komórek. Przykładem komórek o największej zawartości cholesterolu w błonie komórkowej
są erytrocyty — stanowi on nawet do 28% masy lipidów budujących ich błonę.
Uwzględniając rolę cholesterolu, wyjaśnij znaczenie dużej zawartości tego związku w

błonie komórkowej erytrocytów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 18.
Na rysunku przedstawiono budowę błony komórkowej komórki zwierzęcej.
Zadanie 18.1. (0-1)

Wypisz z rysunku elementy składające się na glikokaliks tej komórki.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 18.2. (0-1)

Zaznacz informację opisującą znaczenie glikokaliksu dla komórki.
A. Chroni komórkę przed uszkodzeniami i pośredniczy w interakcjach: komórka —

komórka i komórka — środowisko.
B. Jest receptorem cząsteczek sygnałowych: hormonów i przekaźników nerwowych.
C. Jest enzymem degradującym zewnątrzkomórkowe cząsteczki w celu pobrania
produktów z nich uzyskanych.
D. Tworzy pory lub kanały służące do selektywnego transportu małych polarnych
cząsteczek i jonów.
Zadanie 19. (0-1)

Poniższe zdania dotyczą błon biologicznych. Zaznacz dwa, które są nieprawdziwe.
A. Wszystkie komórki są otoczone błoną komórkową.

B. Wewnątrz komórek eukariotycznych znajdują się struktury otoczone jedną lub dwiema
błonami.
C. Mimo różnic funkcjonalnych wszystkie błony w komórce zbudowane są z dwuwarstwy
lipidowej, w której znajdują się białka.
D. Stosunek zawartości białek i lipidów jest taki sam dla każdego rodzaju błony
komórkowej.
E. Glikokaliks występuje na powierzchni błon komórkowych w komórkach
prokariotycznych i eukariotycznych.
Zadanie 20. (0-2)
Na schemacie przedstawiono model budowy błony komórkowej.
Podaj nazwy związków organicznych oznaczonych na schemacie literami A i B, które

są głównymi elementami budowy błony komórkowej.
A. …………………………………… B. ……………………………………
Zadanie 21. (0-1)

Nieliczne substancje przenikają przez błony na drodze transportu biernego, polegającego na
dyfuzji. Znaczna ilość substancji ważnych dla życia komórki przenika przez błony na
drodze transportu ułatwionego. Transport ułatwiony to dyfuzja z udziałem nośników, które
wiążąc się ze związkiem transportowanym przenoszą go przez błony. Transport aktywny, to
transport substancji z udziałem nośników błonowych, przebiegający wbrew gradientowi
stężeń. Ten typ transportu, w odróżnieniu od poprzednich, wymaga sprzężonego z nim
nakładu energii swobodnej.
Na podstawie informacji zawartych w tekście, uzupełnij poniższą tabelę, wstawiając

„+”, jeżeli przedstawiona cecha dotyczy danego rodzaju transportu.
Rodzaj transportu
Cechy transportu
bierny ułatwiony aktywny
Kierunek transportu zgodny z

gradientem stężeń.
Udział swoistych nośników.
Zapotrzebowanie na energię.
Zadanie 22.
Na rysunku przedstawiono schemat budowy błony komórki eukariotycznej na poziomie
molekularnym (zgodny z modelem Singera i Nicolsona).
przestrzeń zewnętrzna komórki
wnętrze komórki
Zadanie 22.1. (0-1)

Na podstawie rysunku podaj cechę budowy różniącą zewnętrzną powierzchnię błony
komórkowej od powierzchni wewnętrznej tej błony.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 22.2. (0-1)

Na podstawie rysunku przedstaw jeden ze sposobów rozmieszczenia białek względem
podwójnej warstwy lipidów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 22.3. (0-1)

Wśród sformułowań od A do D zaznacz to, które nieprawidłowo określa rolę
łańcuchów oligosacharydowych obecnych w błonie komórkowej.
A. Odgrywają istotną rolę podczas rozpoznawania komórek przez układ odpornościowy.

B. Chronią błonę komórkową przed urazami mechanicznymi.
C. Stanowią materiał zapasowy i energetyczny komórki.
D. Chronią błonę komórkową przed uszkodzeniami chemicznymi.
Zadanie 23. (0-2)
Na schematach A i B przedstawiono w uproszczeniu dwa rodzaje transportu substancji przez
błony komórkowe.
Scharakteryzuj rodzaje transportu przedstawione na schematach. Wpisz w tabeli

numery właściwych informacji, wybierając je z poniższych.
Rodzaj transportu
1. bierny 2. aktywny 3. wspomagany
Opis transportu
I - przemieszczanie się cząsteczek z obszaru stężenia niższego do miejsca stężenia
wyższego przy udziale białek przenośnikowych i energii
II — przemieszczanie się cząsteczek z obszaru stężenia wyższego do miejsca stężenia

niższego przy udziale białek przenośnikowych i bez udziału energii
III - przemieszczanie się cząsteczek z obszaru stężenia wyższego do miejsca stężenia

niższego bez udziału białek przenośnikowych i nakładu energii
Schemat Rodzaj transportu Opis transportu
B
Zadanie 24.
Cząsteczki fosfolipidów mają jednocześnie właściwości hydro lowe i hydrofobowe. Ta
cecha odgrywa istotną rolę w samoistnym organizowaniu się cząsteczek fosfolipidów w
środowisku wodnym w liposomy, czyli struktury mające postać mikropęcherzyków.
Liposomy, np. lipoproteiny krwi, występują w organizmach. Są też produkowane i
wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Wewnątrz liposomów
umieszcza się np. zawiesiny leków. Dodatkowe umieszczenie odpowiednich cząsteczek
sygnałowych w warstwie lipidowej liposomów sprawia, że łatwiejsze staje się dostarczenie
ich zawartości do wnętrza komórek mających określone receptory rozpoznające i wiążące te
cząsteczki sygnałowe. Na poniższych rysunkach przedstawiono budowę liposomu (I) i fuzję
liposomu z błoną komórkową (II).
Zadanie 24.1. (0-1)

Podaj, która część cząsteczki fosfolipidu — 1 czy 2 — ma właściwości hydro lowe.
Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając informacje przedstawione na rysunku I.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 24.2. (0-2)

Podaj wspólną cechę budowy liposomu i błony komórkowej, dzięki której liposomy
mogą ulegać fuzji z tą błoną.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
fi
fi
Zadanie 24.3. (0-2)
Wyjaśnij, dlaczego dzięki wprowadzeniu określonych cząsteczek sygnałowych do błony
liposomu można zwiększyć skuteczność leku w nich podawanego.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 25.
Na schemacie przedstawiono aktywny i bierny transport jonów sodu (Na+) i potasu (K+)
przez błonę komórkową neuronu.
Zadanie 25.1. (0-1)

Określ, która powierzchnia błony — I czy II — jest powierzchnią zewnętrzną błony
neuronu. Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 25.2. (0-1)

Podaj nazwę białka przedstawionego na schemacie, które jest odpowiedzialne za
aktywny transport jonów sodu i potasu.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 26. (0-1)
Mitochondria i chloroplasty pochodzą najpewniej od bakterii żyjących samodzielnie, które
zostały pobrane do wnętrza komórki przodka organizmów eukariotycznych, ale nie zostały
strawione. W obydwu organellach dochodzi do syntezy ATP. Zgodnie z modelem
chemiosmozy, dzięki transportowi elektronów przez przenośniki związane z błoną, protony
(H+) są przepompowywane na jej drugą stronę: w mitochondriach z matriks do przestrzeni
międzybłonowej, a w chloroplastach — ze stromy do wnętrza (światła) tylakoidu. W błonę
wbudowany jest enzym — syntaza ATP, który wykorzystuje do swojego działania powstałą
różnicę stężeń H+. Źródła elektronów, przechodzących przez przenośniki łańcucha
transportu elektronów, są różne w mitochondriach i w chloroplastach, ale istota procesu
chemiosmozy jest taka sama w obydwu organellach — co przedstawiono na poniższym
schemacie.
Określ, czy transport protonów (H+) z matriks mitochondrium i stromy chloroplastu

jest aktywny, czy — bierny. Odpowiedź uzasadnij, korzystając z przedstawionych
informacji.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 27. (0-1)

W komórkach eukariotycznych występują następujące rodzaje błon: I. błona otaczająca
komórkę, II. błony znajdujące się wewnątrz komórki.
Podaj po jednej funkcji błony I i błon II.
I ……………………………………………………………………………………………
II ……………………………………………………………………………………………
Zadanie 28
Na rysunku przedstawiono budowę jądra komórkowego.
Zadanie 28.1. (0-1)

Podaj nazwę struktury oznaczonej na rysunku literą X.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 28.2. (0-1)

Określ, czy jest to jądro komórki będące w trakcie podziału, czy — znajdujące się w
stadium międzypodziałowym. Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 29. (0-1)

Jądro komórkowe to struktura oddzielona od cytoplazmy otoczką złożoną z dwóch błon
białkowo-lipidowych. W otoczce jądrowej znajdują się liczne pory — swoiste „furtki"
umożliwiające transport dużych cząsteczek, takich jak np. białka enzymatyczne, które
powstają w cytoplazmie, a katalizują reakcje zachodzące w jądrze komórkowym.
Podaj dwa inne przykłady cząsteczek, których transport pomiędzy jądrem a

cytoplazmą jest możliwy dzięki obecności porów w otoczce jądrowej.
1. …………………………………………. 2. ……………………………………….
Zadanie 30.
Żeby sprawdzić pewną hipotezę, przeprowadzono doświadczenie. Do komórek należących
do dwóch grup ameb wprowadzono mikropętlę:
- w grupie I za pomocą mikropętli usunięto jądro komórkowe,
- w grupie II wprowadzono i usunięto mikropętlę, zostawiając jądro komórkowe.
Wyniki doświadczenia zilustrowano na poniższych rysunkach.
Zadanie 30.1. (0-1)

Wyjaśnij, w jakim celu w tym doświadczeniu wprowadzono grupę II?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 30.2. (0-1)

Sformułuj wniosek dotyczący roli jądra komórkowego w komórce, wynikający z
przeprowadzonego doświadczenia.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 31.
W otoczce jądrowej obecne są pory, jakich nie mają błony innych organelli komórkowych.
Przez te niewielkie otwory transportowane są różnego rodzaju substancje z jądra
komórkowego do cytoplazmy i z cytoplazmy do jądra. Liczba porów w otoczce jądrowej
jest różna w różnych rodzajach komórek i zależy od ich aktywności metabolicznej.
Zadanie 31.1. (0-1)
Podaj po jednym przykładzie substancji, które przenikają
z jądra komórkowego do cytoplazmy ………………………………………………………

z cytoplazmy do jądra komórkowego ………………………………………………………
Zadanie 31.2. (0-1)

Wykaż związek pomiędzy aktywnością metaboliczną komórki a zwiększoną liczbą
porów w otoczce jej jądra.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 32. (0-1)

Cytoplazma komórek eukariotycznych ma zdolność przemieszczania się wewnątrz
komórek. Ruchy cytoplazmy są szczególnie dobrze widoczne w komórkach roślinnych —
podczas obserwacji mikroskopowej tych komórek widoczne są przemieszczające się
chloroplasty. Wyróżniamy następujące typy mchów cytoplazmy: cyrkulacyjny, pulsacyjny i
rotacyjny.
Podaj przykład funkcji, jaką pełnią w komórkach roślinnych ruchy cytoplazmy.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 33. (0-1)

Cytoszkielet komórki zwierzęcej jest utworzony przez sieć włókien białkowych o różnej
grubości (mikro lamenty, lamenty pośrednie oraz mikrotubule), spełniających różne
funkcje.
Zaznacz dwie funkcje, które w komórce pełnią mikrotubule.
A. Budują organelle ruchu: wici i rzęski.

B. Odpowiadają za ruch pełzakowaty komórek.
C. Pozwalają na skurcz komórek mięśnia poprzecznie prążkowanego.
D. Umożliwiają zachowanie kształtu komórki oraz otoczki jądrowej.
E. Umożliwiają segregację chromosomów w trakcie podziału jądra komórkowego.
fi
fi
Zadanie 34. (0-2)
Cytoszkielet komórki budują trzy rodzaje lamentów: mikro lamenty, lamenty pośrednie i
mikrotubule. Mikro lamenty to cienkie i elastyczne struktury zbudowane z identycznych
globularnych cząsteczek aktyny. Mikrotubule są najgrubsze z tych struktur i mają postać
długich, pustych wewnątrz rurek. Odpowiadają za organizację wnętrza komórki. Filamenty
pośrednie są zbudowane z mocno zwiniętych nici, dzięki czemu są najbardziej sztywne i
wytrzymałe spośród wymienionych elementów cytoszkieletu.
Na rysunku przedstawiono trzy rodzaje lamentów budujących cytoszkielet komórki.
Zadanie 34.1. (0-1)

Przyporządkuj każdą z podanych funkcji do właściwego elementu cytoszkieletu —
wpisz znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
Filamenty
Funkcja Mikro lamenty Mikrotubule
pośrednie
Zapobiegają pękaniu komórek pod

wpływem rozciągania.
Utrzymują organelle w określonym
miejscu komórki.
Są niezbędne komórkom do
wykonywania różnego rodzaju ruchów.
Zadanie 34.2. (0-1)

Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Filamenty tworzące cytoszkielet komórki zbudowane są z

A. białek.
B. lipidów.
C. węglowodanów.
D. kwasów nukleinowych.
fi
fi
fi
fi
fi
fi
Zadanie 35. (0-1)
Jednym z najważniejszych enzymów mitochondrialnych jest syntaza ATP: kompleks białek,
dzięki któremu w procesie fosforylacji oksydacyjnej powstaje ATP. Na schemacie
przedstawiono mitochondrium oraz lokalizację materiału genetycznego zawierającego
informację o budowie podjednostek syntazy ATP, a także miejsca ich syntezy i składania.
Na przykładzie wytwarzania syntazy ATP uzasadnij, że mitochondria są organellami

półautonomicznymi.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 36.
Mitochondria i chloroplasty pochodzą najpewniej od bakterii żyjących samodzielnie, które
zostały pobrane do wnętrza komórki przodka organizmów eukariotycznych, ale nie zostały
strawione. W obydwu organellach dochodzi do syntezy ATP. Zgodnie z modelem
chemiosmozy, dzięki transportowi elektronów przez przenośniki związane z błoną, protony
(H+) są przepompowywane na jej drugą stronę: w mitochondriach z matriks do przestrzeni
międzybłonowej, a w chloroplastach — ze stromy do wnętrza (światła) tylakoidu. W błonę
wbudowany jest enzym — syntaza ATP, który wykorzystuje do swojego działania powstałą
różnicę stężeń H+. Źródła elektronów, przechodzących przez przenośniki łańcucha
transportu elektronów, są różne w mitochondriach i w chloroplastach, ale istota procesu
chemiosmozy jest taka sama w obydwu organellach — co przedstawiono na poniższym
schemacie.
Zadanie 36.1. (0-1)
Podaj jeden argument na rzecz endosymbiotycznego pochodzenia mitochondriów i
chloroplastów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 36.2. (0-1)

Podaj jeden przykład powiązania procesów metabolicznych zachodzących w
chloroplastach z metabolizmem mitochondriów w tej samej komórki roślinnej.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 37.
Mitochondria to centra energetyczne komórki. Ich liczba w komórkach różnych tkanek jest
różna. W pojedynczej komórce organizmu człowieka przeciętnie występuje od kilkuset do
kilku tysięcy mitochondriów, np. w komórkach wątroby jest ich około 1000-2000.
Zadanie 37.1. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego mitochondria nazywa się „centrami energetycznymi komórki".
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 37.2. (0-1)

Określ, od czego zależy liczba mitochondriów w komórce.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 37.3. (0-1)

Uzasadnij, że brak mitochondriów w erytrocytach jest przystosowaniem budowy tych
komórek do transportu tlenu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 37.4. (0-1)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących mitochondriów. Wpisz w odpowiednich
miejscach tabeli literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli informacja
jest fałszywa.
Mitochondria występują we wszystkich komórkach eukario-

1. P F
tycznych.
Liczba mitochondriów w komórkach jest zmienna i zależy od
2. P F
funkcji oraz aktywności metabolicznej tkanki.
Podziały mitochondriów mogą odbywać się wyłącznie w czasie

3. P F
podziału komórki.
Zadanie 38.
Na schemacie przedstawiono budowę mitochondrium.
Zadanie 38.1. (0-1)

Podaj nazwy elementów oznaczonych na schemacie literami X i Y.
X ……………………………… Y ………………………………
Zadanie 38.2. (0-1)

Wyjaśnij związek pofałdowania błony wewnętrznej z funkcją mitochondrium.
Uwzględnij rolę struktury oznaczonej literą Y.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 39. (0-2)

Liczba i rozmieszczenie mitochondriów w komórkach nie są przypadkowe. W komórkach
nabłonka gruczołowego mitochondria układają się na linii przemieszczania się wydzieliny z
komórki do jej otoczenia. We włóknach mięśniowych mitochondria leżą w bliskim
sąsiedztwie włókienek kurczliwych. W plemnikach mitochondria otaczają ściśle podstawę
wici, która jest organellum ruchu tej komórki.
Na podstawie powyższych informacji sformułuj prawidłowość dotyczącą sposobu
rozmieszczenia mitochondriów w komórce. Wyjaśnij związek rozmieszczenia
mitochondriów z ich funkcją.
Prawidłowość:…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Wyjaśnienie: …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 40. (0-1)
Mitochondrium otoczone jest dwiema błonami. Błona wewnętrzna jest pofałdowana i
tworzy grzebienie. Liczba grzebieni i ich rozmiary zwiększają się w mitochondriach
występujących w komórkach narządów o intensywnym metabolizmie. Na rysunkach
przestawiono schematycznie mitochondria pochodzące z dwóch różnych narządów.
Podaj, który schemat przedstawia mitochondrium pochodzące najprawdopodobniej z

mięśnia szkieletowego. Wybór uzasadnij jednym argumentem, uwzględniając funkcję
mięśni i mitochondriów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 41. (0-2)

Na schemacie przedstawiono budowę chloroplastu należącego do półautonomicznych
organelli komórki.
Podaj nazwę i określ rolę każdego z dwóch elementów budowy chloroplastu, które
zapewniają mu częściową autonomię.
Zadanie 42.
Amyloplasty są strukturami obecnymi w komórkach niektórych roślin. W pełni rozwinięte i
aktywne funkcjonalnie amyloplasty występują m.in. w miękiszu bulwy ziemniaka, w
bielmie ziarniaków zbóż oraz w liścieniach fasoli. Charakterystyczne dla amyloplastów jest
występowanie w nich ziaren skrobi.
Zadanie 42.1. (0-1)

Na podstawie przedstawionych informacji wykaż związek między funkcją
amyloplastów a ich lokalizacją w roślinie.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 42.2. (0-1)

Zaproponuj przebieg doświadczenia, które umożliwi wykrycie amyloplastów w
wybranym organie roślinnym. W odpowiedzi uwzględnij materiał badawczy,
odczynnik chemiczny oraz sposób odczytania wyniku.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 43. (0-1)

Oceń poniższe stwierdzenia dotyczące chloroplastów i mitochondriów. Wpisz w tabeli
literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.
Chloroplasty komórek eukariotycznych powstały z ewolucyjnie

1. P F
zmienionych symbiotycznych bakterii chemosyntezujących.
Nowe mitochondria i chloroplasty powstają jedynie przez
2. P F
podział już istniejących w komórce.
Procesy zachodzące w mitochondriach i chloroplastach nie

3. P F
podlegają sterowaniu przez jądro komórkowe.
Zadanie 44.
Plastydy są organellami występującymi w komórkach roślinnych. Formą wyjściową dla
wszystkich rodzajów plastydów są proplastydy, charakterystyczne dla komórek
merystematycznych. Na schemacie przedstawiono rodzaje plastydów oraz możliwości ich
przekształcania się.
Zadanie 44.1. (0-1)

Podaj, jaką funkcję pełnią leukoplasty w komórce roślinnej.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 44.2. (0-1)

Korzystając ze schematu, wyjaśnij, dlaczego bulwy ziemniaków wystawione na
działanie światła zielenieją po pewnym czasie.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 45. (0-1)

Komórki są skomplikowanymi układami biologicznymi, w których zachodzą rozmaite
procesy biologiczne związane z przemianami materii i energii.
Wymień dwie organelle komórki roślinnej, w których wytwarzany jest ATP.
1. ……………………………………………………………
2. ……………………………………………………………
Zadanie 46. (0-1)
Plastydy są charakterystycznymi strukturami komórki roślinnej. Ze względu na rolę i
pochodzenie dzieli się je na kilka typów. Proplastydy występują w komórkach
embrionalnych i są stadiami wyjściowymi w rozwoju wszystkich typów plastydów. Przy
braku dostępu światła proplastydy przekształcają się w etioplasty. Światło powoduje
przejście tych plastydów w chloroplasty. Bezbarwne leukoplasty powstają zwykle z
proplastydów i pod wpływem światła mogą zamieniać się w chloroplasty. Cechą
charakterystyczną leukoplastów jest zdolność syntezy i magazynowania skrobi. Jeśli
wypełnia ona całe organellum nazywa się je amyloplastami. Chromoplasty powstają z
proplastydów lub częściej z chloroplastów. Aktywne fotosyntetycznie chloroplasty powstają
z proplastydów, leukoplastów lub etioplastów.
Na podstawie informacji z tekstu uzupełnij schemat przedstawiający pochodzenie

poszczególnych typów plastydów.
Zadanie 47. (0-1)

Komórki poszczególnych tkanek w obrębie jednego narządu różnią się budową, co wiąże
się z funkcjami, które pełnią, np. charakterystyczną cechą budowy komórek
zewnątrzwydzielniczych trzustki jest występowanie w nich silnie rozbudowanej szorstkiej
siateczki śródplazmatycznej.
Wykaż związek między funkcją komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki a

występowaniem w nich dobrze rozwiniętej szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 48. (0-1)
Rybosomy to kompleksy zbudowane z rybosomalnego RNA i białek. W komórce roślinnej
występują rybosomy na terenie cytoplazmy w postaci wolnej lub w postaci związanej z
siateczką śródplazmatyczną, a także rybosomy wewnątrz mitochondriów i chloroplastów.
Wyjaśnij, dlaczego rybosomy chloroplastowe są bardziej zbliżone budową do

rybosomów bakteryjnych niż do rybosomów cytoplazmatycznych występujących w
komórce roślinnej.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 49. (0-2)

Na rysunku przedstawiono jądro komórkowe wraz z otaczającymi je strukturami
błoniastymi.
Wpisz w tabeli nazwy struktur oznaczonych na rysunku literami A i B oraz podaj po

jednej funkcji charakterystycznej dla każdej z nich.
Zadanie 50.
Rybosomy są kompleksami złożonymi z rRNA i białek. Składają się one z dwóch
podjednostek — dużej i małej, które łączą się podczas przeprowadzania translacji.
Mechanizm działania niektórych antybiotyków polega na wiązaniu się z rybosomami.
Przykładowo: gentamycyna wiąże się trwale do miejsca A w rybosomie — miejsca, gdzie
zazwyczaj przyłączają się kolejne aminoacylo-tRNA transportujące do rybosomu kolejne
aminokwasy. W komórkach prokariotycznych rybosomy powstają w cytoplazmie, a w
komórkach eukariotycznych podjednostki rybosomów powstają na terenie jądra
komórkowego.
Na podstawie: Biologia, pod red. A. Czubaja, Warszawa 1999.
Zadanie 50.1. (0-1)

Wybierz spośród A—D i zaznacz te dwa etapy powstawania rybosomów, które
zachodzą w jądrze komórkowym eukariontów.
A. synteza rRNA
B. synteza białek rybosomowych
C. składanie białek i rRNA w duże i małe podjednostki rybosomów
D. łączenie się małej i dużej jednostki rybosomu
Zadanie 50.2. (0-1)

Podaj przykład organellum komórki eukariotycznej, które zawiera rybosomy podobne
do bakteryjnych.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 50.3. (0-1)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących rybosomów. Wpisz obok każdego zdania w
tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli zdanie jest fałszywe.
Rybosom składa się z dwóch podjednostek otoczonych jedną

1. P F
błoną plazmatyczną.
W większości komórek eukariotycznych występują dwa rodzaje
2. rybosomów, które różnią się wielkością i wartością stałej P F
sedymentacji.
Rybosomy uczestniczące w syntezie białka, z którego w komórce
3. będą wytwarzane glikoproteiny, przyłączone są do zewnętrznej P F
powierzchni błon aparatu Golgiego.
Zadanie 50.4. (0-1)
Poniższy tekst zawiera informacje dotyczące rybosomów, z których część jest
nieprawdziwa. Dokonaj korekty przedstawionych informacji, wykreślając w każdej z
nich określenie nieprawdziwe.
Rybosomy to organelle ( otoczone pojedynczą błoną śródkomórkową / nieotoczone błoną

śródkomórkową ). Na rybosom składają się ( dwie podjednostki — mała i duża / dwie
podjednostki jednakowej wielkości ). Podjednostki rybosomów ( nie rozdzielają się po
procesie translacji / rozdzielają się po procesie translacji ). Podjednostki rybosomów ( nie
łączą się w nowych kon guracjach / łączą się w nowych kon guracjach ).
Zadanie 51. (0-1)

Rysunek przedstawia schemat budowy — A i model przestrzenny — B pewnej struktury
komórkowej, zbudowanej z dwóch podjednostek.
Podaj nazwę tej struktury oraz funkcję, jaką pełni ona w komórce.
Nazwa ………………………………………
Funkcja………………………………………
Zadanie 52. (0-1)

Komórki nabłonka gruczołowego gruczołów trawiennych (ślinianek, trzustki itp.) produkują
i wydzielają enzymy trawienne.
Wykaż zależność między syntezą enzymów a ob tością siateczki śródplazmatycznej

szorstkiej w komórkach tych gruczołów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
fi
fi
fi
Zadanie 53.
Na rysunku przedstawiono strukturę komórkową.
Zadanie 53.1. (0-1)

Podaj dokładną nazwę struktury komórkowej przedstawionej na rysunku.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 53.2. (0-1)

Podaj przykład funkcji, jaką pełni w komórce przedstawiona struktura.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 54. (0-1)

Udział siateczki śródplazmatycznej gładkiej i szorstkiej w budowie komórki eukariotycznej
zależy od rodzaju procesów metabolicznych zachodzących w komórce.
Zaznacz w tabeli literą G procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej

gładkiej i literą S procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej
szorstkiej.
1. Synteza testosteronu w komórkach jąder
2. Gromadzenie jonów wapnia w komórkach mięśnia sercowego
3. Synteza enzymów w komórkach trzustki
4. Zobojętnianie trucizn w komórkach wątroby

Zadanie 55.
Zdjęcie z mikroskopu elektronowego przedstawia fragment komórki Leydiga. Komórki
takie występują w gonadach mężczyzn.
Zadanie 55.1. (0-1)

Podaj nazwę hormonu płciowego wytwarzanego przez komórki Leydiga.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 55.2. (0-1)

Wykaż związek pomiędzy dużą zawartością gładkiej siateczki śródplazmatycznej w
komórkach Leydiga a ich rolą w syntezie hormonu płciowego.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 56.
Na schematach przedstawiono dwie struktury komórkowe: rybosom i proteosom.
Zadanie 56.1. (0-1)

Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy przedstawionych powyżej struktur komórkowych i
zachodzących w nich procesów.
Zadanie 56.2. (0-1)

Wyjaśnij, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania komórki ma
występowanie w komórce obu tych struktur.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 57. (0-1)
Nadtlenek wodoru jest silną trucizną, której obecność w cytoplazmie jest niepożądana,
dlatego natychmiast jest rozkładany przez katalazę. Katalaza w komórce jest
przechowywana w peroksysomach, w których występują także oksydazy.
Określ, w których komórkach organizmu człowieka: skóry, serca czy wątroby jest
najwięcej peroksysomów. Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 58.
W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków
organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla
komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H2O2). Zabezpieczeniem przed H2O2 jest
obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru na wodę i
tlen cząsteczkowy. Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje
enzym katalaza. W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze
startego surowego ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do
obydwu probówek dodali taką samą ilość roztworu H2O2 (wody utlenionej).
Zadanie 58.1. (0-1)

W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H2O2 i jakie zmiany będą
widoczne w tej probówce?
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 58.2. (0-1)

Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 59. (0-1)
Komórki nabłonka jelita szczura wytwarzają śluz (glikoproteinę). Przeprowadzono
następujące doświadczenie. Najpierw do komórek nabłonka jelita szczura wprowadzono
radioaktywnie oznakowane aminokwasy. Ustalono, że zostały one wbudowane w białka,
które pojawiały się najpierw w siateczce wewnątrzplazmatycznej, a potem w cysternach
aparatu Golgiego. Następnie do tych samych komórek wprowadzono oznakowaną
radioaktywnie glukozę i zaobserwowano, że tra ała ona od razu do cystern aparatu
Golgiego z pominięciem siateczki wewnątrzplazmatycznej. Na koniec stwierdzono, że
wytwarzany przez badane komórki śluz jest radioaktywny.
Na podstawie opisu powyższego doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący funkcji

aparatów Golgiego w komórkach nabłonkowych jelita szczura.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 60. (0-1)

Uporządkuj procesy związane z wytwarzaniem i transportem glikoprotein
wydzielanych poza komórkę — zgodnie z kolejnością ich zachodzenia. Wpisz numery
2.-6. we właściwe miejsca tabeli.
Procesy związane z wytwarzaniem i transportem glikoprotein

Kolejność
wydzielanych poza komórkę
Synteza polipeptydów na rybosomach. 1
Mody kacja glikoprotein w aparacie Golgiego.
Transport glikoprotein do aparatu Golgiego.
Dodawanie do białek składnika cukrowego w siateczce śród-

plazmatycznej.
Pakowanie glikoprotein do pęcherzyków transportujących w aparacie
Golgiego.
Transport glikoprotein w pęcherzykach do błony komórkowej.

fi
fi
Zadanie 61. (0-2)
Podczas doświadczenia wprowadzono do komórek wydzielniczych trzustki radioaktywne
aminokwasy, a następnie śledzono zmiany promieniotwórczości. W określonych odstępach
czasu dokonywano pomiaru stopnia radioaktywności w wybranych organellach
komórkowych. Początkowo wykryto sygnał radioaktywny płynący z szorstkiej siateczki
śródplazmatycznej, który stopniowo się osłabiał wraz ze wzrostem promieniotwórczości
aparatu Golgiego (diktiosomów). Po osiągnięciu pewnego poziomu sygnał radioaktywny
aparatu Golgiego zaczął maleć, a pojawił się w pęcherzykach przemieszczających się w
kierunku błony komórkowej.
Na podstawie: L. Klyszejko-Stefanowicz, Cytobiochemia, Warszawa 2002.
Przedstaw przyczyny zmian (wzrostu i spadku) radioaktywności szorstkiej siateczki

śródplazmatycznej oraz aparatu Golgiego (diktiosomów). W odpowiedzi uwzględnij
funkcję tych struktur.
Szorstka siateczka śródplazmatyczna: ………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Aparat Golgiego: ………………….…………………………………………………….……

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 62. (0-1)

Mucyny, które są glikoproteinami, występują w ślinie ludzkiej wydzielanej przez komórki
nabłonkowe ślinianek. Glikoproteiny powstają w procesie glikozylacji, polegającej na tym,
że podczas mody kacji potranslacyjnej do łańcuchów polipeptydowych dołączane są
fragmenty cukrów.
Spośród wymienionych struktur komórkowych (1-6) wybierz tylko te, które biorą
bezpośredni udział w syntezie i wydzielaniu mucyn przez komórki ślinianek.
Uporządkuj wybrane struktury w kolejności ich udziału w procesie powstawania tych
substancji.
1. jąderko
2. mitochondrium
3. aparat Golgiego
4. pęcherzyki ulegające fuzji z lizosomami
5. siateczka wewnątrzplazmatyczna szorstka
6. pęcherzyki ulegające fuzji z błoną komórkową
…………………………………………………………………………………………………
fi
Zadanie 63.
Aparat Golgiego składa się ze stosu spłaszczonych, przylegających do siebie woreczków
błonowych, usytuowanych zazwyczaj w pobliżu błon siateczki śródplazmatycznej
szorstkiej. W wielu komórkach zwierzęcych znajduje się jeden duży, dobrze wykształcony
stos, inne zaś zawierają setki małych stosów rozproszonych po całym obszarze komórki.
Zadanie 63.1. (0-1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia, dotyczące aparatu Golgiego, są prawdziwe. Zaznacz
P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe albo F — jeśli jest fałszywe.
1. Woreczki aparatu Golgiego połączone są ze sobą kanałami. P F
Stos woreczków aparatu Golgiego ma budowę zróżnicowaną

2. P F
strukturalnie na część wejściową i wyjściową.
Pęcherzyki odrywające się od woreczków aparatu mogą

3. P F
przekształcać się w lizosomy.
Zadanie 63.2. (0-1)

Wśród wymienionych komórek podkreśl ten rodzaj, w którym występuje duża liczba
aparatów Golgiego. Uzasadnij wybór, uwzględniając funkcję tych komórek.
erytrocyty, komórki trzustki, komórki naskórka, komórki mięśnia sercowego
Uzasadnienie: …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 64. (0-1)

Na fotogra i obrazu uzyskanego w mikroskopie elektronowym widoczny jest fragment
cytoplazmy komórki ze strukturami o charakterystycznej budowie.
Podaj nazwę struktury komórkowej oznaczonej X.
…………………………………………………………………………………………………
fi
Zadanie 65. (0-1)
Lizosomy zawierają enzymy hydrolityczne, które rozkładają substancje wchłonięte przez
komórkę, a także produkty odpadowe komórki. Na rysunku przedstawiono budowę
lizosomu i działanie występującej w jego błonie ATPazy transportującej H+.
Zadanie 65.1. (0-1)

Na podstawie powyższego schematu wyjaśnij, jakie znaczenie ma działanie ATPazy
transportującej w błonie lizosomu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 65.2. (0-1)

Na podstawie powyższego schematu wymień związki chemiczne, które są rozkładane
przez enzymy zawarte w przedstawionym lizosomie.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 66. (0-1)

Charakterystycznym elementem budowy komórki roślinnej jest ściana komórkowa, która
nadaje komórce odpowiedni kształt, wzmacnia ją i chroni przed mikroorganizmami.
Spośród zamieszczonych poniżej zdań zaznacz zdanie nieprawdziwe.
A. Cytokineza może mieć różny przebieg w zależności od tego, czy dzieląca się komórka
posiada ścianę komórkową, czy też nie.
B. W syntezie niektórych składników pierwotnej ściany komórkowej bierze udział aparat
Golgiego oraz siateczka śródplazmatyczna.
C. Składnikiem pierwotnych ścian komórkowych roślin są polisacharydy, natomiast brak
jest w nich białek strukturalnych i enzymatycznych oraz wody.
D. Po zakończeniu wzrostu protoplast tworzy wtórną ścianę komórkową albo przez
wzmocnienie ściany pierwotnej, albo przez nakładanie na nią nowych warstw.
Zadanie 67.
Ściana komórkowa u roślin lądowych to struktura zbudowana głównie z celulozy —
substancji o dużej wytrzymałości na rozciąganie i stanowiącej włóknisty szkielet ściany, a
także z pektyn i hemicelulozy — wypełniających ten szkielet.
Zadanie 67.1. (0-1)

Wykaż związek między budową ściany komórkowej a funkcją, jaką ta ściana pełni w
komórce.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 67.2. (0-1)

Spośród wymienionych nazw wybierz i podkreśl wszystkie odnoszące się do
organizmów, których komórki mają ścianę komórkową.
brunatnice skorupiaki podstawczaki orzęski bakterie Gram-ujemne
Zadanie 68. (0-1)

Ściany komórkowe w komórkach roślinnych są zbudowane głównie z mikro bryl
celulozowych. Włókna celulozowe są odporne na rozciąganie, a ich sposób ułożenia w
ścianie komórkowej wpływa na kierunek, w którym rosnąca komórka będzie się
powiększała. Na rysunkach A i B przedstawiono typy wzrostu komórek o różnym sposobie
ułożenia mikro bryl celulozowych.
Na podstawie: A. Szweykowska, Fizjologia roślin, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2000
Zakreśl literę, którą oznaczono typ wzrostu charakterystyczny dla komórek sitowych.
fi
fi
Zadanie 69. (0-1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia, dotyczące budowy ścian komórkowych różnych
organizmów, są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe albo F — jeśli
jest fałszywe.
Głównym składnikiem ściany komórkowej prokariontów są

1. P F
związki białkowo-cukrowe (peptydoglikany).
Pierwotna, zbudowana głównie z celulozy, ściana komórkowa
2. P F
roślin jest przepuszczalna dla wody.
Ściana komórkowa komórek roślinnych jest zdrewniała, kiedy

3. P F
między włóknami celulozy wbudowana została lignina.
Podstawowym składnikiem ścian komórkowych komórek
4. P F
budujących ciało grzybów i owadów jest chityna.
Zadanie 70.
Ściana komórkowa jest nieplazmatycznym składnikiem komórek kilku grup organizmów.
Zadanie 70.1. (0-1)

Przyporządkuj wymienionym grupom organizmów A, B i C jeden charakterystyczny
dla nich składnik ścian komórkowych spośród następujących:
celuloza mureina chityna glikogen
A. bakterie ……………….
B. grzyby ……………….
C. rośliny ……………….
Zadanie 70.2. (0-1)

Podaj przykład jednej funkcji ściany komórkowej w komórce roślinnej.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 71. (0-1)
Wakuole w komórkach roślinnych to struktury, których główną funkcją jest magazynowanie
wody, soli mineralnych oraz związków organicznych.
Określ, które ze związków chemicznych wymienionych w tabeli mogą być gromadzone

w wakuoli komórki roślinnej. Zaznacz T (tak), jeśli ten związek chemiczny występuje
w wakuoli komórki roślinnej, albo N (nie) — jeśli w niej nie występuje.
1. białko T N
2. szczawian wapnia T N
3. chloro l T N
Zadanie 72. (0-1)

Wakuola komórek roślinnych to struktura otoczona błoną cytoplazmatyczną —
tonoplastem, wypełniona sokiem komórkowym. W skład soku komórkowego wchodzą:
woda, jony oraz rozpuszczalne i nierozpuszczalne związki mineralne i organiczne.
Stwierdzono też obecność w nim różnych enzymów hydrolitycznych, np. peptydaz,
glikozydaz.
Na podstawie tekstu podaj dwie funkcje wakuoli.
1. …………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………….
Zadanie 73. (0-1)

W komórkach roślinnych wakuole (wodniczki) są zwykle duże i nieliczne. Są one otoczone
tonoplastem i wypełnione sokiem wakuolarnym (komórkowym).
Wymień dwie funkcje, jakie mogą pełnić wakuole w komórkach roślinnych.
1. …………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………….
fi
Zadanie 74.
W dojrzałych komórkach miękiszu centralną część zajmuje przeważnie jedna duża wakuola,
która spycha cytoplazmę na obrzeża komórki. Cytoplazma nieustannie porusza się wokół
wakuoli. Wakuola jest wypełniona sokiem komórkowym, w którym magazynowane są
różne substancje, np. jony nieorganiczne, produkty przemiany materii, związki organiczne
biorące udział w niektórych szlakach biosyntez, a także różne alkaloidy oraz barwniki.
Wakuole roślinne są nie tylko magazynami różnych substancji - wykazują również
aktywność enzymatyczną, odpowiadającą aktywności lizosomów w komórkach
zwierzęcych. W tonoplaście funkcjonują różne kanały błonowe, przenośniki jonowe oraz H+
ATPaza - ATPaza pompująca protony do wnętrza wakuoli. Jedną z najważniejszych funkcji
wakuoli jest regulacja turgoru - ciśnienia hydrostatycznego komórki.
Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność pod red. M. Maćkowiak, A. Michalak, Warszawa, 2008
Zadanie 74.1. (0-1)

Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy wymienione stwierdzenia
dotyczące wakuoli są prawdziwe. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe lub F-
jeśli jest fałszywe.
W wakuoli zachodzi hydroliza niektórych związków

1. P F
organicznych.
2. Tonoplast jest selektywnie przepuszczalny dla różnych jonów. P F
Tonoplast umożliwia wytworzenie w wakuoli środowiska o

3. P F
odczynie kwasowym.
Zadanie 74.2. (0-1)

Wyjaśnij, wykorzystując przedstawione informacje, w jaki sposób wakuola reguluje
turgor komórki.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 74.3. (0-1)

Wykaż prawdziwość stwierdzenia "rola wakuoli może być związana z ochroną rośliny
przed zjadającymi ją zwierzętami lub z przywabianiem owadów zapylających jej
kwiaty".
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 75. (0-1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia określające funkcję wakuoli są prawdziwe. Zaznacz P,
jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F — jeśli jest fałszywe.
Gromadzi substancje zapasowe, np. w postaci ziaren

1. P F
aleuronowych.
Nadaje barwę niektórym organom dzięki obecności antocyjanów
2. P F
w soku komórkowym.
Bierze aktywny udział w procesie usuwania zbędnych

3. P F
produktów metabolizmu z komórki.
Zadanie 76. (0-1)

Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując nazwę każdej z opisanych struktur komórkowych.
Błoniasta struktura zwiększająca powierzchnię wewnętrzną

komórki, dzieląca cytozol na wiele przedziałów, w których
mogą zachodzić przeciwstawne procesy oraz tworząca kanały
do transportu substratów i produktów różnych procesów
metabolicznych.
Organella złożona z przylegających do siebie spłaszczonych
pęcherzyków, której rolą jest przede wszystkim mody kacja,
pakowanie oraz przekazywanie zagęszczonych substancji w
obrębie komórki i poza nią.
Niewielkie, kuliste pęcherzyki, otoczone pojedynczą błoną,
zawierające białka enzymatyczne służące do trawienia
wewnątrzkomórkowego oraz rozkładu zbędnych związków
organicznych lub zużytych organelli.
Zadanie 77.
Na rysunku przedstawiono budowę komórki trzustki, która produkuje i wydziela enzymy
trawienne.
fi
Zadanie 77.1. (0-1)
Podaj nazwę struktury komórkowej oznaczonej literą X i określ jej funkcję.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 77.2. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego rozbudowana szorstka siateczka wewnątrzplazmatyczna jest
przystosowaniem do funkcji pełnionej przez tę komórkę.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 78.
Komórki charakteryzujące się wysokim tempem syntezy białek, np. komórki trzustki,
zawierają szczególnie dużo rybosomów. Takie komórki mają również dobrze widoczne
aktywne jąderka oraz liczne mitochondria. Część rybosomów jest zawieszona w cytozolu
komórki, a część przyłącza się do cytozolowej powierzchni błon siateczki
śródplazmatycznej. Rybosomy występują również w matriks mitochondriów.
Zadanie 78.1. (0-1)

Wykaż związek między obecnością licznych rybosomów w komórkach trzustki a
obecnością dobrze widocznych jąderek w jej komórkach.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 78.2. (0-1)

Wyjaśnij, dlaczego w komórkach trzustki znaczna część białek jest syntetyzowana na
rybosomach przyłączonych do siateczki śródplazmatycznej, a nie jest – na rybosomach
w cytozolu. W odpowiedzi uwzględnij funkcję trzustki w organizmie i funkcję
szorstkiej siateczki śródplazmatycznej w komórce.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 78.3. (0-1)
Określ, na czym polega różnica między rybosomami występującymi w cytozolu a
rybosomami występującymi w matriks mitochondriów komórek trzustki. W
odpowiedzi porównaj oba typy rybosomów.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 79.
Na rysunku przedstawiono budowę błony komórkowej.
Zadanie 79.1. (0-1)

Określ, która z widocznych na rysunku cech budowy przedstawionej błony świadczy o
tym, że jest to błona komórki zwierzęcej.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 79.2. (0-1)

Oceń, czy poniższe informacje dotyczące budowy błony komórkowej są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
Zewnętrzna i wewnętrzna warstwa błony komórkowej mają

1. P F
budowę symetryczną względem siebie.
Cząsteczki fosfolipidów mogą zmieniać swoje położenie w
2. P F
obrębie dwuwarstwy.
Dwuwarstwa fosfolipidowa jest tym bardziej płynna im więcej
3. występuje w niej fosfolipidów zawierających nasycone kwasy P F
tłuszczowe.
Zadanie 80. (0-1)
Oceń, czy stwierdzenie „Wszystkie rybosomy w komórkach zwierzęcych są
jednakowej wielkości” jest prawdziwe. Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 81. (0-1)

Spośród wymienionych cząsteczek i makrocząsteczek wybierz i podkreśl wyłącznie te,
które powstają na terenie jądra komórkowego i są z niego eksportowane do
cytoplazmy.
DNA histony mRNA podjednostki rybosomów tRNA
Zadanie 82.
Zr b błon plazmatycznych tworzy dwuwarstwa lipidowa, kt rej gł wnym składnikiem s
cz steczki fosfolipid w. Ta dwuwarstwa jest p łpłynna, poniewa cz steczki lipid w
nieustannie si w niej przemieszczaj .
Płynno dwuwarstwy zale y m.in. od budowy cz steczek fosfolipid w – jest ona tym
bardziej płynna, im wi cej w niej cz steczek fosfolipid w z kr tkimi i nienasyconymi
ła cuchami w glowodorowymi. Na płynno błon ma r wnie wpływ temperatura – jej
wzrost skutkuje zwi kszeniem płynno ci dwuwarstwy.
Organizmy jednokom rkowe, kt re stale musz dostosowywa si do r nych temperatur,
zmieniaj skład fosfolipidowy swoich błon kom rkowych tak, aby utrzyma wzgl dnie
stały stopie ich płynno ci.
Na schematach przedstawiono dwuwarstw lipidow (A) i budow cz steczki fosfolipidu
(B) na przykładzie fosfatydylocholiny, kt rej jeden ła cuch jest nienasycony.
ń
ą
ą
ś
ć
ą
ń
ę
ę
ę
ó
ó
ś
ę
ż
ó
ą
ś
ą
ó
ę
ś
ć
ą
ó
ó
ą
ą
ń
ó
ó
ó
ć
ż
ę
ó
ę
ó
ż
ą
ó
ó
ż
ą
ć
ę
ó
ą
Zadanie 82.1. (0-1)
Spo r d przykład w A–D wybierz i zaznacz ten rodzaj ruchu cz steczek fosfolipid w,
kt ry jest najmniej prawdopodobny w obr bie dwuwarstwy lipidowej błony
kom rkowej.
Zadanie 82.2. (0-1)

Uzupełnij poni sze zdania tak, aby zawierały one informacje prawdziwe. W ka dym
nawiasie podkre l wła ciwe okre lenie.
Gdy temperatura rodowiska wzrasta, to płynno błony kom rkowej organizmu

jednokom rkowego ( si zmniejsza / si zwi ksza ). Temu zjawisku przeciwdziała zmiana
składu błony kom rkowej, kt ra polega na ( zmniejszeniu / zwi kszeniu ) udziału cz steczek
o dłu szych ła cuchach w glowodorowych z mniejsz liczb wi za podw jnych.
Zadanie 82.3. (0-1)

Podaj nazw lipidu wyst puj cego w błonie kom rkowej zwierz t, innego ni
fosfatydylocholina, kt rego cz steczki zmniejszaj płynno dwuwarstwy lipidowej.
…………………………………………………………………………………………………
ó
ś
ó
ż
ó
ó
ę
ń
ż
ś
ó
ó
ś
ó
ś
ę
ę
ę
ó
ą
ą
ś
ę
ę
ą
ę
ą
ś
ć
ó
ą
ś
ć
ę
ą
ń
ą
ó
ó
ą
ą
ż
ó
ż
Zadanie 83.
U ro lin przyrost ciany kom rkowej na grubo polega na odkładaniu kolejnych warstw
wł kien celulozowych na warstwy ju istniej ce.
W najwcze niej odkładanych warstwach ciany wł kna celulozowe s uło one poprzecznie
do kierunku wydłu ania si kom rki. Dopiero p niejsze warstwy s uło one r wnolegle do
tej osi. ciany wt rne powstaj na cianach pierwotnych od strony protoplastu, po
zako czeniu wzrostu wydłu eniowego kom rki. S zbudowane z kolejnych warstw
mikro bryli celulozowych i cz sto podlegaj procesom ligni kacji, kutynizacji b d
suberynizacji (korkowacenia).
Na schemacie zilustrowano wzrost wydłu eniowy kom rki.
Zadanie 83.1. (0-1)

Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce wzrostu kom rek ro linnych s prawdziwe.
Zaznacz P, je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li jest fałszywe.
Wł kna celulozowe uło one w cianie pierwotnej poprzecznie

1. do osi wzrostu (kierunku wzrostu) ograniczaj wzrost kom rki P F
na grubo .
Brak w cianie pierwotnej wł kien celulozowych uło onych
2. r wnolegle do osi wzrostu (kierunku wzrostu) sprawia, e P F
mo liwy staje si wzrost wydłu eniowy kom rki.
Pod wpływem turgoru wł kna celulozowe w cianie wt rnej
3. P F
rozsuwaj si i kom rka ro nie.
ó
ó
ó
ż
ń
ń
ś
fi
ś
ą
Ś
ś
ć
ś
ę
ś
ż
ę
ś
ż
ó
ó
ż
ę
ś
ó
ż
ó
ż
ó
ó
ś
ę
ą
ż
ś
ż
ś
ą
ą
ó
ó
ą
ó
ą
ś
ź
ć
ś
ó
ą
ó
ż
ś
ó
ó
ó
ż
fi
ś
ą
ą
ż
ż
ą
ó
ą
ź
Zadanie 83.2. (0-1)
Na przykładzie jednej cechy wyka zwi zek budowy kom rek korka z jego funkcj .
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 83.3. (0-1)

Podaj przykład tkanki ro linnej, kt rej wt rne ciany kom rkowe zawieraj du ilo
ligniny, oraz okre l, jak funkcj w ro linie pełni ta tkanka.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 84. (0-1)

Komórki w organizmie wielokomórkowym komunikuj si ze sob m.in. za pomoc
zwi zków chemicznych. Na schematach A, B i C przedstawiono trzy rodzaje komunikacji
komórkowej zachodz cej za pomoc cz steczek sygnałowych.
ą
ś
ą
ą
ś
ę
ą
ż
ó
ą
ś
ą
ó
ś
ą
ó
ę
ó
ą
ą
ż
ą
ą
ś
ć
ą
Zadanie 84.1. (0-1)
Okre l jedn wspóln cech przedstawionych sposobów komunikacji mi dzy
komórkami, inn ni wykorzystanie cz steczek sygnałowych.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 84.2. (0-1)

Przyporz dkuj schematom A–C po jednym przykładzie wybranym spo ród 1.–4.,
opisuj cym ł czenie si cz steczki sygnałowej z komórk .
1. Ł czenie si cz steczek acetylocholiny z receptorem błony postsynaptycznej neuronu.

2. Przył czanie LDL (lipoprotein o małej g sto ci) do komórki docelowej.
3. Poł czenie cz steczek somatotropiny z receptorami komórek chrz stnych szkieletu.
4. Wydzielanie czynnika, który pozwala komórkom wzmacnia własn to samo w
czasie rozwoju embrionalnego.
A…………… B. …………… C. ……………
Zadanie 85.
J dro komórkowe zawiera materiał genetyczny w postaci DNA. W j drze komórkowym
zachodz intensywne procesy anaboliczne.
Zadanie 85.1. (0-1)

Zaznacz struktur komórkow , w której skład wchodz substancje wytwarzane
wewn trz j dra komórkowego.
A. gładka siateczka ródplazmatyczna

B. rybosom
C. aparat Golgiego
D. lizosom
Zadanie 85.2. (0-1)

Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce komórek eukariotycznych s prawdziwe.
Zaznacz P, je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li jest fałszywe.
Komórki mog mie jedno j dro komórkowe, wiele j der albo

1. P F
mog by bezj drowe.
U niektórych organizmów w jednej komórce mog wyst powa
2. P F
j dra maj ce ró n informacj genetyczn .
Istniej komórki, które prawidłowo funkcjonuj i dziel si ,

3. P F
pomimo e nie maj j dra komórkowego.
ą
ą
ą
ą
ń
ą
ą
ś
ą
ą
ą
ą
ć
ż
ą
ą
ę
ą
ą
ą
ś
ą
ą
ą
ą
ż
ż
ś
ą
ą
ą
ę
ć
ż
ą
ę
ą
ą
ę
ą
ę
ą
ę
ą
ą
ą
ś
ą
ą
ą
ę
ą
ś
ą
ę
ć
ą
ć
ę
ą
ą
ż
ą
ś
ś
ć
ę
Zadanie 86. (0-1)
Poni ej przedstawiono dokumentacj obserwacji mikroskopowej pewnego jedno-
komórkowego organizmu: A – mikrofotogra z transmisyjnego mikroskopu elektronowego
oraz B – rysunek b d cy jej interpretacj .
Okre l, czy obserwowan komórk była komórka bakteryjna, czy – komórka

grzybowa. Odpowied uzasadnij, odnosz c si do jednej widocznej na ilustracji cechy
budowy odró niaj cej komórk bakteryjn od komórki grzybowej.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 87. (0-1)

Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce roli lamentów aktynowych w komórce
zwierz cej s prawdziwe. Zaznacz P, je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li
jest fałszywe.
Podczas podziału j dra komórkowego włókna wrzeciona

1. P F
kariokinetycznego powstaj głównie z lamentów aktynowych.
W wyniku przesuwania si lamentów aktynowych wzgl dem
2. lamentów miozynowych mo liwy staje si skurcz komórki P F
mi niowej.
Sie lamentów aktynowych pod błon komórkow bierze
3. P F
udział w tworzeniu wici oraz rz sek.
fi
ę
ć
ś
ń
ż
ś
fi
ę
ą
ż
ż
ę
ą
ą
ą
ź
ą
ę
ą
fi
ę
ż
ę
fi
ą
ą
ę
ą
ś
ą
ą
fi
ą
ę
ę
ę
fi
ą
ę
ś
Zadanie 88.
Peroksysomy to p cherzyki otoczone pojedyncz błon biologiczn , wyst puj ce w
komórkach ro linnych i zwierz cych. Od innych struktur błoniastych w komórce odró nia
je m.in. obecno enzymu – katalazy. Zawieraj one tak e ró ne enzymy z grupy
oksydoreduktaz. Nazwa peroksysomów pochodzi od angielskiej nazwy nadtlenku wodoru –
hydrogen peroxide (H2O2), który jest toksyczny dla komórek, a powstaje w peroksysomach
w procesach utleniania i jest rozkładany przez katalaz . Szczególnie du e i liczne
peroksysomy wyst puj np. w komórkach w trobowych (hepatocytach) i w bulwach
ziemniaka.
Uczniowie zaplanowali do wiadczenie, którego celem było okre lenie optymalnej

temperatury dla działania katalazy wyst puj cej w komórkach bulwy ziemniaka.
Przygotowali sok z bulwy ziemniaka, który rozdzielili w równej obj to ci (po 5 ml) do 30
probówek, umieszczonych po sze w termostatach ustawionych na temperatur : 0, 10, 20,
30 i 40 °C.
Zadanie 88.1. (0-2)

Zaplanuj dalszy ci g tego do wiadczenia tak, aby umo liwił okre lenie optymalnej
temperatury dla działania katalazy.
Nazwa lub wzór zwi zku chemicznego, którego nale y u y : ……………………………….
Sposób zastosowania tego zwi zku chemicznego: …………………………………………..
Oczekiwany jako ciowy wynik reakcji: ………………………………………………………
Metoda ilo ciowego okre lenia wyniku reakcji: ……………………………………………
Zadanie 88.2. (0-1)

Opisz prób kontroln , która pozwoli wykaza , e rozkład H2O2 w tym do wiadczeniu
miał charakter enzymatyczny.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
ś
ę
ś
ś
ś
ć
ę
ę
ą
ą
ą
ą
ś
ś
ą
ę
ś
ś
ć
ę
ą
ć
ą
ż
ą
ą
ż
ż
ć
ą
ę
ż
ż
ż
ę
ś
ą
ś
ś
ś
ę
ż
ę
ą
ż
Zadanie 88.3. (0-1)
Wyja nij, jakie znaczenie dla funkcjonowania komórki ma obecno katalazy w
peroksysomach – wyodr bnionych przedziałach komórkowych, w których powstaje
nadtlenek wodoru.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 89. (0-1)

Na zdj ciu A, wykonanym za pomoc transmisyjnego mikroskopu elektronowego,
widoczna jest struktura oznaczona liter X. Ta struktura wyst puje w wi kszo ci komórek
zwierz cych. Na rysunku B przedstawiono schematycznie budow tej struktury.
Podaj nazw struktury oznaczonej liter X oraz okre l jej funkcj w komórce.
Nazwa struktury X: ………………………………………………………………………….
Funkcja w komórce: …………………………………………………………………………

ś
ę
ę
ę
ę
ą
ą
ą
ś
ę
ę
ę
ę
ś
ć
ś
Zadanie 90.
U ssaków przeciwciała produkowane przez matk mog zosta przekazane potomstwu nie
tylko w czasie ycia płodowego, lecz tak e po urodzeniu. Zawarte w mleku matki
przeciwciała klasy IgG mog przedosta si przez nabłonek jelita do krwiobiegu
niemowl cia, ale przeciwciała klasy IgA s wchłaniane do enterocytów tylko w niewielkim
stopniu, gdzie s nast pnie trawione.
Selektywny transport przeciwciał umo liwia białko FcRn, składaj ce si z dwóch

niekowalencyjnie zwi zanych ła cuchów: ci kiego H oraz lekkiego L. Przechodzi ono
mody kacje potranslacyjne – do co najmniej jednego aminokwasu s doł czane reszty
cukrowe. Białko FcRn pełni funkcj receptora na powierzchni błony enterocytu, a jego
powinowactwo do przeciwciał jest zale ne od pH rodowiska. U młodych ssaków tre
dwunastnicy i jelita czczego ma kwa ny odczyn, a wi c ni szy ni zjologiczne pH krwi.
Transport przeciwciał zilustrowano na poni szym schemacie.
Zadanie 90.1. (0-1)

Wybierz i zaznacz makroelement, który mo e wej w skład białka wył cznie w
wyniku mody kacji potranslacyjnej.
A. w giel B. wodór C. azot D. tlen E. fosfor F. siarka

ę
fi
ę
fi
ą
ż
ę
ą
ą
ń
ę
ś
ż
ż
ą
ż
ć
ę
ż
ż
ę
ż
ę
ś
ę
ą
ś
ć
ż
ć
ż
fi
ą
ą
ą
ę
ą
ś
ć
Zadanie 90.2. (0-1)
Na podstawie przedstawionych informacji okre l najwy sz rz dowo struktury
białka FcRn. Odpowied uzasadnij, odwołuj c si do cechy budowy tego białka.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 90.3. (0-1)

Uzupełnij poni sze zdanie tak, aby powstał poprawny opis transportu przeciwciał
przez komórk nabłonka jelita z mleka matki do krwiobiegu niemowl cia. W ka dym
nawiasie podkre l wła ciwe okre lenie.
Przeciwciała dostaj si z tre ci jelita niemowl cia do wn trza enterocytu na zasadzie

(dyfuzji wspomaganej / endocytozy), a nast pnie wydostaj si z niego do jego krwiobiegu
w procesie (dyfuzji prostej / egzocytozy).
Zadanie 90.4. (0-1)

Wyja nij, dlaczego przez barier jelitow do krwiobiegu niemowl cia przedostaj si
wył cznie przeciwciała klasy IgG, mimo e w mleku matki s zawarte tak e
przeciwciała klasy IgA. W odpowiedzi uwzgl dnij rol białka FcRn.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 91.
Pobieranie przez komórk wody z
otoczenia powoduje przyrost obj -
to ci komórki, który jest po redni
miar wielko ci potencjału wody w
komórce. Aby okre li potencjał
wody w mi kiszu spichrzowym bulw
ziemniaka, przeprowadzono do wia-
dczenie, podczas którego mierzono
zmiany obj to ci tej tkanki w zale-
no ci od st enia w roztworze
zewn trzkomórkowym sacharozy –
substancji osmotycznie czynnej.
Na poni szym wykresie przedsta-

wiono wyniki do wiadczenia.
ż
ś
ą
ś
ą
ą
ś
ż
ę
ę
ś
ś
ę
ę
ż
ż
ś
ś
ą
ś
ś
ę
ć
ź
ę
ś
ś
ś
ś
ę
ę
ą
ę
ą
ą
ę
ż
ę
ę
ś
ę
ą
ę
ę
ż
ą
ę
ę
ą
ę
ś
ć
ż
ą
ż
ę
Zadanie 91.1. (0-1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny opis przebiegu wykonanego
doświadczenia. Podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie.
Z bulwy ziemniaka wyci to 18 kostek o (jednakowych / ró nych) wymiarach. Nast pnie

przygotowano wodne roztwory sacharozy o (jednakowych / dwóch ró nych / kilku ró nych)
st eniach, w których na godzin umieszczono wcze niej przygotowane kostki. W celu
obliczenia rednich zmian obj to ci kostek zmierzono ich wymiary za pomoc suwmiarki
(tylko na pocz tku / tylko na ko cu / na pocz tku i na ko cu) do wiadczenia.
Zadanie 91.2. (0-1)

Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce potencjału wody s prawdziwe. Zaznacz P,
je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li jest fałszywe.
Punkt R na wykresie oznacza wyrównanie potencjału wody w

1. P F
komórce i rodowisku zewn trznym.
W cytoplazmie komórki umieszczonej w wodzie destylowanej
2. P F
jest wy szy potencjał wody w porównaniu do jej otoczenia.
Zadanie 91.3. (0-1)

Wyja nij, dlaczego badana tkanka umieszczona w roztworze sacharozy o st eniu
równym b d wi kszym od 0,2 mol/l zmniejszyła swoj obj to . W odpowiedzi
uwzgl dnij zjawisko osmozy.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 92.
Wytworzony w w trobie człowieka cholesterol jest transportowany w krwiobiegu w postaci
zwi zanej z białkiem jako lipoproteina o małej g sto ci – LDL. Warunkiem wnikni cia LDL
do komórki jest jej przył czenie do receptora błonowego i utworzenie kompleksu LDL-
receptor. Te kompleksy tra aj nast pnie do endosomów, gdzie niskie pH sprzyja
odł czaniu si LDL od receptora. Nast pnie LDL jest transportowana do lizosomu, w
którym maj miejsce jej enzymatyczny rozkład i uwolnienie cholesterolu.
Synteza błonowych receptorów LDL zale y od ilo ci cholesterolu w komórkach. Gdy

cholesterolu w komórkach jest du o, nie powstaj nowe receptory LDL, przez co pobieranie
LDL jest ograniczone. Na poni szym schematycznym rysunku przedstawiono pobieranie
LDL i procesy prowadz ce do uzyskania wolnego cholesterolu przez komórk .
ę
ś
ż
ą
ą
ń
ś
ę
ż
ś
ś
ą
ą
ę
ą
ź
ż
ą
ę
ą
ę
ą
ę
fi
ę
ń
ż
ą
ś
ż
ę
ę
ę
ą
ż
ą
ś
ę
ą
ś
ś
ś
ń
ż
ą
ś
ą
ę
ż
ś
ć
ę
ą
ę
ę
ż
ż
ę
Zadanie 92.1. (0-1)
Doko cz zdanie. Zaznacz odpowied A albo B oraz jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.
Przedstawiony na rysunku transport cz steczki LDL do wn trza komórki to przykład
Zadanie 92.2. (0-1)

Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce cholesterolu w organizmie człowieka s
prawdziwe. Zaznacz P, je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li jest fałszywe.
Cholesterol jest prekursorem hormonów steroidowych, takich jak

1. P F
np. testosteron i estrogeny.
Cholesterol jest jednym ze składników ółci wytwarzanej przez
2. P F
w trob .
Zadanie 92.3. (0-1)

Okre l wpływ cholesterolu na wła ciwo ci zyczne błony komórkowej i funkcje
pełnione przez t błon .
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
ą
ń
ś
ń
ę
ż
ę
ę
ś
ź
ą
ś
ż
ą
ś
fi
ę
ś
ą
Zadanie 92.4. (0-1)
Uzupełnij poni sze zdania tak, aby zawierały poprawny opis regulacji ilo ci
pobieranego cholesterolu przez komórk . Podkre l w ka dym nawiasie wła ciwe
okre lenie.
Wzrost st enia cholesterolu w komórce ( aktywuje / hamuje ) syntez receptorów LDL.

Dzi ki temu komórka pobiera ( mniej / wi cej ) cholesterolu z krwiobiegu. Taki mechanizm
regulacji nazywa si ( dodatnim / ujemnym ) sprz eniem zwrotnym.
Zadanie 92.5. (0-1)

Okre l wpływ delecji obu alleli genu koduj cego receptor LDL na pobieranie
cholesterolu przez komórk . Odpowied uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 93.
Synteza fosfolipidów buduj cych błony biologiczne zachodzi dzi ki enzymom zwi zanym z
cytozolow warstw błony siateczki ródplazmatycznej. Cz z nowopowstałych
cz steczek fosfolipidów jest nast pnie przenoszona z warstwy cytozolowej do warstwy
niecytozolowej błony. Ten proces zachodzi dzi ki ipazom – enzymom przenosz cym
mi dzy warstwami błony tylko fosfolipidy o okre lonej budowie chemicznej.
Enzymy wyst puj ce we wn trzu aparatu Golgiego glikozyluj fosfolipidy, tzn. przył czaj
do ich cz steczek grupy cukrowe. Nie ma jednak enzymów, które przenosz glikolipidy
mi dzy dwiema warstwami błony. W glowodany wchodz ce w skład glikolipidów tworz
na powierzchni komórek zwierz cych warstw zwan glikokaliksem. Mo e ona by o wiele
grubsza ni sama dwuwarstwa lipidowa.
Na rysunku przedstawiono oderwanie si p cherzyka błonowego od błony aparatu Golgiego
i jego fuzj z błon komórkow .
ą
ę
ę
ę
ś
ś
ę
ą
ę
ż
ą
ż
ę
ż
ą
ą
ę
ą
ą
ę
ę
ą
ę
ę
ę
ę
ź
ę
ś
ę
ę
ę
ę
ś
ę
ż
ą
ą
fl
ś
ą
ą
ż
ę
ę
ś
ć
ę
ż
ą
ą
ć
ą
ś
ą
ś
ą
ą
Zadanie 93.1. (0-2)
Na podstawie przedstawionych informacji podaj dwie przyczyny ró nic w składzie
nieglikozylowanych fosfolipidów w dwóch warstwach błon biologicznych.
1. ………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 93.2. (0-1)

Wyja nij, w jaki sposób glikolipidy syntetyzowane w wewn trznej błonie aparatu
Golgiego dostaj si do zewn trznej warstwy błony komórkowej.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 93.3. (0-1)

Oce , czy poni sze informacje dotycz ce błon w komórce s prawdziwe. Zaznacz P,
je li informacja jest prawdziwa, albo F – je li jest fałszywa.
Dwie warstwy błon biologicznych ró ni si od siebie składem

1. P F
fosfolipidów, ale maj taki sam skład glikolipidów.
W wyniku fuzji p cherzyka z błon komórkow warstwa błony
2. zwrócona do wn trza p cherzyka staje si warstw cytozolow P F
błony komórkowej.
Glikokaliks stanowi warstw ochronn błony komórkowej
3. P F
komórek zwierz cych.
Zadanie 94. (0-1)

Której struktury nie mo na zaobserwowa w mikroskopie wietlnym ze wzgl du na jej
zbyt małe wymiary? Zaznacz odpowied spo ród podanych.
A. chloroplast B. rybosom C. wakuola D. amyloplast

ś
ń
ś
ę
ż
ą
ę
ę
ę
ą
ę
ż
ę
ę
ą
ż
ą
ą
ź
ą
ę
ć
ę
ś
ś
ą
ą
ś
ą
ą
ę
ż
ę
Zadanie 95. (0-2)
Główn funkcj nabłonka wy cielaj cego oł dek jest wydzielanie kwasu solnego i
enzymów trawiennych. Ten nabłonek zawiera równie komórki wydzielaj ce hormony oraz
komórki wytwarzaj ce luz. Komórki oł dka produkuj ce kwas solny nosz nazw
komórek okładzinowych. S one du e, z centralnie poło onym j drem i licznymi
mitochondriami. W ich błonie komórkowej znajduj si gł bokie, wy cielone
mikrokosmkami wpuklenia, tzw. kanaliki.
Na rysunku przedstawiono budow komórki okładzinowej oł dka człowieka.
Wypisz z tekstu dwie cechy komórek okładzinowych człowieka, które s przysto-

sowaniem do wydzielania kwasu solnego, oraz okre l, na czym polega ka de z tych
przystosowa .
1. ………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
ą
ń
ą
ą
ś
ą
ś
ę
ą
ż
ż
ą
ż
ą
ż
ś
ż
ą
ą
ą
ż
ę
ę
ą
ą
ż
ą
ą
ś
ę
Zadanie 96. (0-1)
Poni ej przedstawiono fotogra pewnego organellum komórkowego, wykonan z
wykorzystaniem transmisyjnego mikroskopu elektronowego.
Oce , czy poni sze stwierdzenia dotycz ce widocznego na zdj ciu organellum s
prawdziwe. Zaznacz P, je li stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – je li jest fałszywe.
1. Wyst puje w wi kszo ci komórek ro linnych. P F

Stanowi miejsce organizacji mikrotubul buduj cych wrzeciono
2. P F
kariokinetyczne
Zadanie 97.
Uczniowie przygotowali dwa zestawy do wiadczalne. Ka dy z zestawów składał si z
o miu zlewek z roztworami chlorku sodu (NaCl) o st eniach od 0,1 mol/l do 0,8 mol/l oraz
z jednej zlewki z wod destylowan . Na kolejnym etapie do wiadczenia uczniowie wyci li
z bulwy batata oraz owocu dyni po dziewi bloczków podobnych do siebie pod wzgl dem
kształtu i rozmiarów. Nast pnie ka dy z bloczków umie cili na 60 minut w roztworze o
innym st eniu NaCl lub w wodzie destylowanej. Po wyj ciu próbek uczniowie ponownie
zwa yli bloczki i obliczyli procentow zmian ich masy. Na poni szym wykresie
przedstawiono wyniki do wiadczenia.
ś
ż
ń
ż
ę
ę
ż
ę
ż
ś
ą
ś
ś
ę
fi
ę
ą
ż
ś
ą
ę
ś
ć
ą
ą
ę
ę
ż
ś
ę
ż
ś
ę
ś
ż
ę
ą
ę
ę
ą
Zadanie 97.1. (0-1)
Na podstawie uzyskanych wyników okre l st enie roztworu NaCl, który jest
izotoniczny wzgl dem soku komórkowego dyni.
Izotoniczny wzgl dem soku komórkowego dyni jest roztwór NaCl o st eniu około ..
…………… mol/l.
Zadanie 97.2. (0-1)

Doko cz zdanie. Zaznacz odpowied A albo B oraz jej uzasadnienie 1. albo 2.
Na podstawie przedstawionych wyników mo na stwierdzi , e roztwór NaCl o st eniu

0,2 mol/l jest w stosunku do soku komórkowego batata
ń
ę
ę
ź
ż
ś
ę
ż
ć
ż
ę
ż
ę
ż

Zadania Komorka

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zadania Komorka

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Plik zadań jest chroniony prawnie przed kopiowaniem bez pisemnej zgody autora i stanowi „utwór” i w

W niektórych strukturach komórek eukariotycznych występują

Zarówno u prokariontów, jak i eukariontów występują struktury

Zadanie 3.1. (0-3)

Komórka grzyba: …… , uzasadnienie ………………………………………………………..

Zadanie 3.2. (0-1)

Wymiana substancji między komórką i jej otoczeniem.

Zadanie 4.1. (0-1)

Zadanie 4.2. (0-2)

I. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.

Element budowy I …………………….

Element budowy II …………………….

Oznaczenie Biosynteza białek Synteza ATP

Zadanie 6.1. (0-1)

Zadanie 6.2. (0-1)

bakterii grzyba rośliny zwierzęcia

Przedstawiona na schemacie komórka nie zawiera plastydów ani ściany komórkowej,

Zadanie 7.1. (0-1)

plazmid …………… błona komórkowa ………….. nukleoid …………..

Zadanie 7.2. (0-1)

Komórka bakterii: …………………………………………………………………………

Poniżej na rysunku A przedstawiono budowę komórki drożdży, a na rysunku B —

Na podstawie rysunku A uzupełnij poniższe zdania — podkreśl w nawiasach właściwe

Przedstawiona na rysunku A komórka jest ( prokariotyczna / eukariotyczna ), ponieważ ma

Zadanie 11. (0-1)

Składnik błony komórkowej Funkcja

A. ………………….. B. ………………….. C. …………………..

Zadanie 12.1. (0-1)

Po kilkunastu minutach poziom cieczy w rurce ………………………………………………

Zadanie 12.2. (0-1)

ruch cząsteczek wody przez błonę półprzepuszczalną

Zadanie 13.1. (0-1)

Zadanie 13.2. (0-1)

Zadanie 14.1. (0-1)

Zadanie 14.2. (0-1)

Zadanie 15.1. (0-1)

Zadanie 15.2. (0-1)

A. aminokwasy B. białka proste C. dwucukry D. kwasy tłuszczowe

Zadanie 16.1. (0-1)

Zadanie 16.2. (0-1)

Zadanie 16.3. (0-1)

Zadanie 17. (0-1)

Uwzględniając rolę cholesterolu, wyjaśnij znaczenie dużej zawartości tego związku w

Zadanie 18.1. (0-1)

Zadanie 18.2. (0-1)

A. Chroni komórkę przed uszkodzeniami i pośredniczy w interakcjach: komórka —

Zadanie 19. (0-1)

A. Wszystkie komórki są otoczone błoną komórkową.

Podaj nazwy związków organicznych oznaczonych na schemacie literami A i B, które

Zadanie 21. (0-1)

Na podstawie informacji zawartych w tekście, uzupełnij poniższą tabelę, wstawiając

Kierunek transportu zgodny z

Udział swoistych nośników.

przestrzeń zewnętrzna komórki

Zadanie 22.1. (0-1)

Zadanie 22.2. (0-1)

Zadanie 22.3. (0-1)

A. Odgrywają istotną rolę podczas rozpoznawania komórek przez układ odpornościowy.

Scharakteryzuj rodzaje transportu przedstawione na schematach. Wpisz w tabeli

II — przemieszczanie się cząsteczek z obszaru stężenia wyższego do miejsca stężenia

III - przemieszczanie się cząsteczek z obszaru stężenia wyższego do miejsca stężenia

Schemat Rodzaj transportu Opis transportu

Zadanie 24.1. (0-1)