Bài 12: Công thức phân tử hợp chất hữu cơ

I,Công thức phân tử

1, Khái niệm
Công thức phân tử cho biết thành phần các nguyên tố và số lượng
nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 phân tử hợp chất hữu cơ
VD: C2H5OH : Được tạo thành bởi 3 nguyên tố là C,H,O trong đó
gồm 3 nguyên tử C,6 nguyên tử H và 1 nguyên tử O

2, Cách biểu diễn công thức phân tử của hợp chất hữu cơ
A, Công thức tổng quát: Cho biết các nguyên tố có trong hợp chất hữu
cơ
VD: C3H8 => Thông thương công thức tổng quát có dạng CxHyOz
(x,y,z là các số nguyên dương ứng với số lượng mỗi nguyên tố)
B, Công thức đơn giản nhất
VD: Hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C4H8O2 thì công thức
đơn giản nhất của nó là C2H4O
Công thức đơn giản nhất cho biết tỉ lệ số nguyên tử của các nguyên tố
có trong phân tử hợp chất hữu cơ (Tỉ lệ các số nguyên tối giản)

VD: C2H2 có công thức đơn giản nhất là CH

C6H6 có công thức đơn giản nhất là CH
Các chất khác nhau có thể có công thức đơn giản nhất giống nhau nên
khi ta biết công thức đơn giản nhất ta chưa thể khẳng định trong phân
tử có bao nhiêu nguyên tử mà ta chỉ biết tỉ lệ về số lượng các nguyên
tử

1, Công thức phân tử của cinnamaldehyde: C9H8O

Công thức đơn giản nhất của cinnamaldehyde C9H8O
Công thức phân tử của o-methoxylcinnamaldehyde :C10H10O2
CÔng thức đơn giản nhất o-methoxylcinnamaldehyde : C5H5O
II Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ
1, Xác định phân tử khối bằng phương pháp phổ khối lượng
Phương pháp phổ khối lượng (Mass Spectrometry) là 1 trong những
phương pháp sử dụng để xác định khối lượng phân tử hợp chất hữu cơ
Trong máy khối phổ, chất nghiên cứu bị bắn phả bởi 1 dòng electron
=> tạo thành mảnh ion
Mảnh ion [M+] được gọi là mảnh ion phân tử, Giá trị M/z của mỗi
mảnh ion và hàm lượng của chúng sẽ được thể hiện trên phổ khối
lượng

Đối với các chất hữu cơ đơn giản thông thường mảnh có giá trị m/z
lớn nhất sẽ ứng với phân tử [M+] và giá trj này = giá trị phân tử khối
của chất nghiên cứu

2, Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ

Một hợp chất hữu có có công thức phân tử là CxHyOz. Để lập được
công thức trên ta phải thiết lập công thức đơn giản nhất dưới dượng
lập tỉ lệ x:y:z=p:q:r
B1: Xác công thức đơn giản nhất
Gọi công thức đơn giản nhất của Camphor là CpHqOr
m%C m%H m%O 78 , 94 10 , 53 10 , 53
p:q:r= 12
:
1
:
16
=¿
12
:
1
:
16
=6,578 :10 ,53 :0,658 ¿ 10 :16 :1Vậ

y công thức đơn giản nhất của Camphor là C10H16O

B2 Xác định phân tử khối
Dựa vào phổ khối lượng của camphor ta thấy khối lượng phân tử
Camphor = 152g/mol
B3 Xác định công thức tổng quát
CxHyOz = (C10H16O)n
MCamphor = 152 = (C10H16O)n = ( 12.10+1.16+16.1).n
=>n=1
 Công thức tổng quát Camphor : C10H16O