Bát Quái Chưởng

Bát Quái Chưởng có năm lưu phái lớn có ảnh hưởng nhất: Duẫn phái, Lương phái, Trình phái, Trương
phái, Sử phái. Bát Quái Chưởng là loại quyền thuộc nội gia quyền được lưu truyền rộng rãi tại Trung
quốc, nó thể hiện đạo gia dưỡng sinh, kiện thân, phòng thân âm dương chưởng. Nó lấy bát đại thung
pháp (trang pháp) làm chuyển chưởng công, lại tập bát đại quyển thủ thành nhất thể, phối hợp với
bộ pháp bãi, khấu, thuận bộ pháp làm cơ sở, lấy nhiễu quyển tẩu chuyển làm lộ tuyến vận động cơ
bản, lấy chưởng pháp làm trung tâm, khi tẩu chuyển toàn thân nhất chí, bộ tự hành vân lưu thủy,
thân pháp yêu cầu: ninh chuyển, toàn phiên phối hợp hoàn chỉnh, tẩu như du long, phiên chuyển tự
ưng. Thủ pháp chủ yếu hữu: xuyên, sáp, phách, liêu, hoành, chàng, khấu, phiên, thác... Bát Quái
Chưởng là dung hợp dưỡng sinh và kỹ kích thành một hệ thống, hàm dưỡng đạo đức quyền thuật, là
Đổng Hải Xuyên tiên sư đem vũ công và nội công dung thành nhất thể, thêm mặt mạnh của các môn
khác, làm phong phú kinh nghiệm, sáng tạo ra môn quyền thuật độc đáo lấy chưởng làm thủ đoạn kỹ
thuật chủ yếu; lấy duyên quyển tẩu chuyển và "Tranh nê bộ, tiễn tử thối, ổn như tọa kiệu", khấu bài
chuyển hoán, lấy cập tị chính đả tà… làm hình thức vận động, khác biệt với các môn quyền thuật
khác; đồng thời có khả năng trị bệnh, kỹ kích và hàm dưỡng phương diện đạo đức, có hiệu quả rõ
ràng, đặc biệt nổi bật là nội công.

Nguồn gốc: Theo khảo chứng, "Bát quái liên hoàn chưởng", còn gọi là Bát Quái Chưởng do Đổng Hải
Xuyên (1797~1882), người đời Thanh, quê Hà Bắc, huyện Văn An, khi đi du ngoạn Giang nam học
được phép tu luyện của đạo gia kết hợp vũ thuật gia, chỉnh lý nhi thành. Đổng Hải Xuyên từng làm
quyền sư tại vương phủ, nên Bát Quái Chưởng trước tiên được lưu truyền tại Bắc Kinh, gần 100 năm
sau được phổ biến trong và ngoài Trung quốc.

"Bát quái" được thấy trong 《 chu dịch 》: "Lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái" . Bát
quái nguyên chỉ bát phương vị, tức bắc, nam, đông, tây, tây bắc, tây nam, đông bắc, đông nam. Bát
Quái Chưởng lấy chưởng pháp làm chủ, kỳ cơ bản nội dung là bát chưởng, hợp với Bát quái chi sổ;
khi hành quyền, yêu cầu lấy bãi khấu bộ tẩu viên hình, tới tám bộ vị, khác với các môn quyền thuật
khác chạy trên đường thẳng, hoặc tứ giác, nên gọi là "Bát Quái Chưởng" .

Bát Quái Chưởng là loại quyền thuật lấy biến hoán chưởng pháp và hành bộ tẩu chuyển ( tẩu quyển )
làm chủ - cũng là, lấy độ dài cánh tay làm bán kính họa một đường tròn, sau đó theo đường tròn ấy
mà chạy. Nó kết hợp vũ công và đạo dẫn thổ nạp làm nhất thể, nội ngoại kiêm tu. Có thể cường thân
kiện thể, đồng thời có thể rèn luyện các kỹ năng công phòng tự vệ. Cũng có ngoại lệ, bài 64 thức
chưởng pháp đánh quyền trên một đường thẳng.

Truyền thống Bát Quái Chưởng kinh qua nhiều danh sư không ngừng nghiên cứu, lấy lý luận Bát Quái
làm cơ sở, chuyển tám thế chưởng, lấy đơn hoán chưởng làm thế chưởng cơ bản, sáo lộ vô cùng linh
hoạt, không cố định, người tập luyện khác nhau thì sáo lộ cũng khác nhau.

Bát Quái Chưởng chú trọng tính linh hoạt của thân pháp, yêu cầu người luyện trong khi không ngừng
tẩu quyển, cải biến khoảng cách và phương hướng giữa ta và địch thủ, tránh chính đánh tà, tùy cơ
tiến công; xuất thủ tùy cơ ứng biến, phát huy đặc tính linh hoạt đa biến của chưởng, quyền và câu.
Thủ pháp có thôi, thác, cái, phách, chàng, bàn, tiệt, nã... đặc điểm vận động của Bát Quái Chưởng là:
nhất tẩu, nhị thị, tam tọa, tứ phiên. Những đặc điểm làm phát triển tính mẫn cảm, linh hoạt của thân
thủ, đặc biệt là sức mạnh của hạ chi không ngừng được luyện tập. Bát Quái Chưởng lấy "Hành
thung", "Thang nê bộ" nội công công pháp làm cơ sở nhập môn, lấy ninh phiên tẩu chuyển làm cơ
bản hình thức vận động, lấy biến hóa chưởng pháp làm thủ đoạn kỹ kích chủ yếu. Nội ngoại kiêm tu,
thân tâm hợp luyện, thân tiệp bộ linh như long du không, ninh phiên tẩu chuyển chưởng pháp huyễn
biến vô cùng. Xuất thủ thành chiêu, cương nhu tương tể, thích đả suất nã dung làm nhất thể. Ninh
khỏa toản phiên, tị chính đả tà, vây tròn đánh điểm, tuần tuần tương sinh vô hữu cùng tẫn.

Bát Quái Chưởng lấy chưởng đại quyền, bộ tẩu viên hình, đột phá truyện thống quyền pháp lấy
quyền làm chủ, bộ tẩu trực tuyến, mở ra một hướng mới cho vũ thuật Trung quốc. Kỳ bộ pháp lấy
đề, thải, bãi, khấu làm chủ, tả hữu toàn chuyển, liên miên bất đoạn. Bát Quái Chưởng lấy tẩu làm
thượng, yêu cầu ý như phiêu kỳ, khí tự vân hành, cổn toản tranh khỏa, động tĩnh viên xanh, cương
nhu tương tể, kỳ chính tương sinh. Hảo thủ hành quyền, hành như du long, kiến thủ bất kiến vĩ; tật
nhược phiêu phong, kiến ảnh bất kiến hình; chiêm chi tại tiền, hốt yên tại hậu, thường thường năng
sử đối thủ cảm thấy hoa mày chóng mặt. Lấy thử ứng địch, tắc tị thực kích hư, thủ đả kiên chàng,
đều là dụng ý.

Bát Quái Chưởng có đối luyện và tán thủ, khí giới có đao, kiếm, côn, uyên ương… kỳ bộ pháp yêu cầu
dữ chưởng pháp tương đồng. Bát quái đao hựu danh "Bát bàn đao"…

Bát Quái Chưởng khí giới chủ yếu:

Tử ngọ uyên ương ( nhật nguyệt kiền khôn kiếm kiến ), bát quái đao, bát quái côn, bát quái thương,
xuân thu đao, chiến thân thương, liên hoàn kiếm, liên hoàn thuần dương kiếm, liên hoàn bàn long
côn, ngũ hành bổng, côn lôn sạn... thể hiện đặc điểm tùy tẩu tùy biến, khí giới tùy thân tẩu, thân tùy
bộ hoán, thế thế tương liên; còn có đoản tiểu song khí giới như: kê trảo duệ, phong hỏa luân, phán
quan bút…

Nội dung cơ bản là bát mẫu chưởng, còn gọ là lão bát chưởng, tức đan hoán chưởng, song hoán
chưởng, thuận thế chưởng, bối thân chưởng, phiên thân chưởng, ma thân chưởng, tam xuyên
chưởng và hồi thân chưởng, các địa phương lưu truyện nội dung không hoàn toàn tương đồng, có
nơi lấy sư, lộc, xà, diêu, long, hùng, phượng, hầu bát hình đại biểu, cũng có nơi dụng song chàng
chưởng, diêu thân chưởng, xuyên chưởng, thiêu chưởng… làm nội dung cơ bản bát chưởng. Mỗi
chưởng đều có thể diễn hóa thành rất nhiềuchưởng pháp, tạo thành thuyết nhất chưởng sinh bát
chưởng, bát bát lục thập tứ chưởng.

Bát Quái Chưởng hữu đơn luyện, đối luyện và tán đả…. Căn cứ lão quyền phổ ký tái, Bát Quái
Chưởng quyền hệ thượng hữu thập bát tranh la hán thủ, thất thập nhị ám cước, thất thập nhị tiệt
thối, nhưng hiện nay rất ít người luyện tập.

Đặc điểm là thân tiệp bộ linh, tùy tẩu tùy biến, khi cùng đối phương giao thủ thân thể khởi phục ninh
chuyển, mẫn tiệp đa biến. Quyền ngạn thuyết "Hình như du long, thị như thiên thủ, tọa như hổ cứ,
chuyển tự ưng bàn" . Cơ bản công lấy thung bộ, hành bộ làm cơ sở. Thân hình yêu cầu đính đầu thụ
hạng, lập yêu lưu đồn, tùng kiên thùy trửu, thực phúc sướng hung, hấp khố đề đang. Bộ pháp yêu
cầu khởi lạc bình ổn, bãi khấu thanh sở, hư thực phân minh, hành bộ như thang nê, tiền hành như
tọa kiệu, xuất cước yếu ma hĩnh. Tẩu quyển thì, nội cước trực tiến, ngoại cước nội khấu, lưỡng tất
tương bão, bất khả sưởng đang. Thân pháp giảng cứu ninh, toàn, chuyển, phiên, linh hoạt bất trệ.
Thủ hình hữu long trảo chưởng, ngưu thiệt chưởng lưỡng chủng. Chủ yếu thủ pháp hữu 16 pháp:
thôi, thác, đái, lĩnh, bàn, lan, tiệt, khấu, tróc, nã, câu, đả, phong, bế, thiểm, triển. Yêu cầu năng tiến
năng thối, năng hóa năng sinh, hư thực kết hợp, biến hóa vô cùng. Mỗi chưởng phát xuất, giai yếu
lấy yêu tác trục, chu thân nhất thể, nội ngoại tương hợp, ngoại trọng thủ nhãn thân pháp bộ, nội tu
tâm thần ý khí lực.