‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~∆ e÷dü|üÁ‹ø£

dü+|ü⁄{Ï 14 - dü+∫ø£ 8 »qe] 2024

Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T

(Ä+Á<Ûä ;Ûwüà nì Á|üdæ~∆ #Ó+<ës¡T)
(14 »qe] 1856 - 15 »qe] 1941) ˇø£
uÛ≤s¡rj·T sê»ø°jT· Hêj·T≈£î&ÉT, kÕe÷õø£ ø±s¡´ø£s,Ô¡
n‘·qT 1893 eT]j·TT 1909 eT<Ûä´ eTÁ<ëdüT
˝…õùd¢{Ïyé øöì‡˝Ÿ düuÛÑT´ì>± |üì#˚XÊ&ÉT. ~ Væ≤+<ä÷
e´ekÕú|ü≈£î˝À¢ Äj·Tq ≈£L&Ü ˇø£s¡T. 1907˝À
e+<˚e÷‘·s¡ ñ<ä´eT dü+<äs“¡ +¤ >± _|æHé #·+Á<äbÕ˝ŸqT
sê»eT+Á&ç ÄVü‰«ì+∫ ñ|üHê´kÕ\T Ç|æŒ+#ês¡T.
 2 lø£fi≤>ö‘·$T
yÓ÷#·&û≥º+¬s30-
+&√ s¡<Ó<ãäT› “ #˚sêuÀ‘√+~
A j·Tã&Ée#·TÃ.
HÓ Á Vü A Væ ≤ +<ä T e⁄\≈£ î #˚ d æ q Á<√Vü ‰ ìï
dü]~<ä›&ÜìøÏ yÓ÷BJ |üP]Ô>± dæ<ä∆eTj·÷´s¡T.
MTs¡T ªª˝≤ 30µµ eT]j·TT ˝≤ ªª30` ªª30`Aµµµµ >∑T]+∫
$Hêïsê? eT]+‘· ‘Ó \ Tdü T ø√e&ÜìøÏ Ä\dü ´ +
#˚j·Te<äT› ? 30- 30-A nH˚~ sêC≤´+>∑+˝À ñqï
#· ≥ º + .
HÓ Á Vü A á #· { ≤º ì ï sêC≤´+>∑ + ˝À
#˚sêÃ\ì Á|üj·T‹ï+∫q|ü⁄Œ&ÉT düsê›sY e\¢uÛ≤jYT
|üfÒ˝Ÿ rÁe+>± e´‹πsøÏ+#ês¡T. düsê›sY |üfÒ˝Ÿ,
ªªá #·≥º+ Væ≤+<äTe⁄\≈£î Á<√Vü≤+, ø±ã{Ϻ á
#· { ≤º ì ï sêC≤´+>∑ + ˝ÀøÏ rdü T ≈£ î eùdÔ , <ëìøÏ
e´‹πsø£+>± H˚qT eT+Á‹ es¡Z+qT+&ç, n˝≤π>
ø±+Á¬>dt bÕغøÏ sêJHêe÷ #˚kÕÔqTµµ. nHêïs¡T.
n+‹eT+>± dü s ê› s Y |ü f Ò ˝ Ÿ ø√]ø£ ≈ £ î HÓ Á Vü A
‘·\e+#ê*‡ e∫Ã+~. ø±˙ <äTs¡<ä•wüº eXÊ‘·TÔ..
á |òüT≥q »]–q ø=ìï HÓ\\πø düsê›sY e\¢uÛ≤jYT
|üfÒ˝Ÿ Vü≤sƒêqàs¡D+ #Ó+<ë&Ü..? düsê›sY |üfÒ˝Ÿ
eTs¡ D ≤q+‘· s ¡ + HÓ Á Vü A yÓ + ≥H˚ á #· { ≤º ì ï
sêC≤´+>∑ + ˝À #˚ s êÃs¡ T .
30-
30-A n+fÒ @$T{Ï, <ëì |ò”#·s¡¢qT
MT≈£ î #Ó b ÕÔ q T!...á #· ≥ º + Á|ü ø ±s¡ + -
Væ≤+<äTe⁄\T ‘·eT ªªVæ≤+<ä÷ eT‘êìïµµ uÀ~Û+#·
&ÜìøÏ nqTeT‹+#·ã&És¡T.µµ#·≥º+ 30- 30-A n‘·ìï
nqTeT‹+#· < ä T ˝Ò < ë n~Û ø ±s¡ + Çe«<ä T .....
ø±ã{Ϻ Væ≤+<äTe⁄\T ‘·eT Áô|’y˚{Ÿ ø£fi≤XÊ\˝À¢
Væ ≤ +<ä ÷ eT‘êìï uÀ~Û + #· ≈ £ L &É < ä T .Væ ≤ +<ä ÷
eT‘êìï uÀ~Û+#·&ÜìøÏ ø±˝ÒJ\T ÁbÕs¡+_Û+#·
≈£ L &É < ä T . Væ ≤ +<ä ÷ eT‘êìï uÀ~Û + #· & ÜìøÏ
Væ≤+<ä÷ bÕsƒ¡XÊ\\T ÁbÕs¡+_Û+#·≈£L&É<äT. #·≥º+
30-A Á|ü ø ±s¡ + Á|ü u Û Ñ T ‘· « bÕsƒ ¡ X Ê\\T ˝Ò < ë
30-
ø£fi≤XÊ\˝À¢ Væ≤+<ä÷ eT‘· dü+düÿ •‹ì uÀ~Û+#·
&ÜìøÏ me]ø° nqTeT‹ ˝Ò<äT.
Ç~ $+‘·>± ñ+~, (30- (30-A)) HÓÁVüA
‘·q sêC≤´+>∑+˝À ªª˝≤ 30µµ˝À eTs=ø£ #·{≤ºìï
#˚ k Õs¡ T . á ªª˝≤ 30µµ Á|ü ø ±s¡ + eTTdæ ¢ + \T,
dæ ≈ £ î ÿ\T, Á¬ ø ’ d ü Ô e ⁄\T ‘· e T eT‘· $<ä ´ ø√dü +
ÇkÕ¢ $ Tø˘ , dæ ≈ £ î ÿ, Á¬ ø ’ d ü Ô e eT‘· bÕsƒ ¡ X Ê\\qT
ÁbÕs¡+_Û+#·e#·TÃ. eTTdæ¢+\T, dæ≈£îÿ\T, Á¬ø’düÔe⁄\T
‘· e T eT‘êìï uÀ~Û + #· e #· T Ã. #· ≥ º + 30
eTTdæ¢+\≈£î yê] dü«+‘· ªeT<äs¡kÕµqT ÁbÕs¡+_Û+
#˚+<äT≈£î |üP]Ô Vü≤≈£îÿqT nqTeT‹ì ÇdüTÔ+~.
sêC≤´+>∑+˝Àì Ä]ºø£˝Ÿ 30 yê] dü«+‘· eT‘·
|ü s ¡ y Ó T Æ q bÕsƒ ¡ X Ê\\T ø£ fi ≤XÊ\\qT kÕú | æ + #·
&ÜìøÏ, uÀ~Û+#·&ÜìøÏ Á¬ø’düÔe⁄\≈£î |üP]Ô Vü≤≈£îÿ
nqTeT‹ì ÇdüTÔ+~. MT eT‘êìï ñ∫‘·+>±
Á|ü#ês¡+ #˚j·T+&ç... Ç+<äT˝Àì Ç‘·s¡ #·≥º|üs¡
yÓTÆq n+X¯+ @$T≥+fÒ, Væ≤+<ä÷ <˚yê\j·÷\
&É ã T“, Ädü T Ô \ ˙ï Á|ü u Û Ñ T ‘· « $#· ø £ å D ≈£ î e~*
y˚j·Te#·TÃ, Væ≤+<ä÷ uÛÑ≈£îÔ\T Væ≤+<ä÷ <˚yê\
j·÷\≈£î Ç#˚à &ÉãT“, Ç‘·s¡ $sêfi≤\˙ï sêÁwüº
KC≤Hê≈£ î yÓ fi ≤Ô s TT. Á|ü u Û Ñ T ‘· « + <ëìì rdü T
ø√e#· T Ã, yê&É T ø√e#· T Ã.
n<˚ düeTj·T+˝À, eTTdæ¢+, Á¬ø’düÔe eTd”
<äT\, #·]Ã\ qT+&ç e#˚à $sêfi≤\T _Ûø£å Á¬ø’düÔe-
eTTdæ¢+ düe÷C≤ìøÏ e÷Á‘·y˚T Çe«ã&ÉT‘·T+~.
á ªª#·≥º+ 30µµ jÓTTø£ÿ \ø£åD≤\T á $<Ûä+>±
ñHêïsTT ø±ã{Ϻ, #·≥º+ 30- 30-Aµµµµ ªª#·≥º+ 30µµ
nH˚~ Væ≤+<äTe⁄\ô|’ ñ<˚›X¯|üPs¡«ø£ $eø£å eT]j·TT
ñ<˚›X¯|üPs¡«ø£+>± Áø£eTã<ä∆yÓTÆq Á<√Vü≤+.
á s√E Væ ≤ +<ä T e⁄ C≤q|ü < ä ø£ < ∏ ä \ π ø
|ü ] $T‘· y Ó T Æ H ê&É H ˚ $wü j · ÷ ìï n+<ä s ¡ ÷ u≤>±
ns¡ú+#˚düTø√yê*. Væ≤+<äTe⁄\≈£î yê] Á>∑+<Ûë\
C≤„q+ ˝Ò<äT. H˚s¡TÃø√yê*. Ç‘·s¡T\ |ü≥¢ ne>±
Vü ≤ q ˝Ò < ä T . eTqeT+<ä s ¡ + dü H ê‘· q <Û ä s êàìï
ø±bÕ&ÉT≈£î+<ë+. #·<äe+&ç, H˚s¡TÃø√+&ç, yê´|æÔ
#˚ j · T +&ç . .BìøÏ ø±s¡ D + Ä]º ø £ ˝ Ÿ 30- 30-A
Á|ü ø ±s¡ + eTq <˚ X ¯ + ˝À mø£ ÿ &Ü uÛ Ñ > ∑ e BZ ‘ ·
uÀ~Û + #· ˝ Ò e TT. HÓ Á Vü A Væ ≤ +<ä T e⁄\≈£ î #˚ d æ q
eTVü‰ |òüTÀs¡yÓTÆq Á<√Vü≤+ Ç~.
H˚qT Væ≤+<äTe⁄ì n+<äTπø Bìï |ü+bÕqT.
 lø£fi≤>ö‘·$T 3

düeªHÓ’‹÷»+ |ü‘ ·qeTe⁄ ‘√+~

ø£+>± eTq düe÷»+ m+‘·>± |ü‘·q
lø£fi≤
>ö‘·$T
eTe⁄‘√+<√ eTVæ≤fi¯\T, ∫Hêïs¡T\ô|’ n~Ûø£eTe⁄ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~∆ e÷dü|üÁ‹ø£
e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T
‘·Tqï n|òü÷sTT‘ê´˝Ò n<ä›+|ü&ÉT‘·THêïsTT. á &܈ˆ ãT\TdüT y˚+ø£≥ dü‘·´Hêsêj·TD eT÷]Ô
$\Te\ Vü≤qHêìøÏ ‘·ø£åD+ |ü]cÕÿsê\T nH˚«wæ+ facebook/kalagowtami - kalagowtami.wordpress.com
#ê*.µ sêÁwü|º ‹ü >± Á|üDuŸ eTTKØ® <˚XÊìøÏ sTT∫Ãq dü+bÕ<äø£es¡Z+ : ãT\TdüT \ø°åàs¡eTD, &Ü. |æ.$._. dü+Jesêe⁄
|æ\T|ü⁄ Ç~. ndüVü≤´ø£s¡yÓTÆq H˚sê\ }_˝À &Ü. _.ôV≤#Y.$, s¡e÷<˚$, Ä#ês¡´ ‘·s¡|ü≥¢ dü‘·´Hêsêj·TD
∫≈£îÿe&ÉT‘·Tqï C≤‹ì s¡ø+åÏ #·&ÜìøÏ $<ë´\j·÷\T yê´düeTT ` dü+|ü⁄{Ï 14 ` dü+∫ø£ 8 ` »qe] 2024
#=s¡e rdüTø√yê\ì Äj·Tq dü÷∫+#ês¡T. á yÓ÷&û ¬s+&√ <Óã“ sêuÀ‘√+~ 2
y˚Ts¡≈£î qe‘·s¡+˝À e÷qMj·T $\Te\qT s¡+>∑ ø£s¡Tíì #êe⁄øÏ ø±s¡DyÓTes¡T? 4
]+#˚ dü+düÿs¡D≤‘·àø£ $<ä´≈£î |ü≥+º ø£{≤º*. C≤rj·T >∑Ts¡C≤&É lsêeTeT÷]Ô >∑_“≥ <äTsêZÁ|ükÕ<é 6
$<ë´$<ÛëHê\T, ø=sƒêØ ø£$TwüHé e+{Ï$ Ä y˚Ts¡≈î£ e\dü \ T m+<ä T≈£ î #˚düTø√˝Ò<äT 7
|òüTq‘·s¡ ÄX¯j·÷\qT Á|üø£{Ï+#êsTT. mø£ÿ&Ü n$ X >±] Ç˝Ò¢Hê sê$ NH˚|ü*¢ X¯+ø£s¡ 8
|üP]Ô>∑ neT\T≈£î H√#·Tø√˝Ò<äT. eTTø£ÿq|ü{Ϻq Ä+Á <Ûä;Ûwüà Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄ n+<äT≈£L] XÊÁdæÔ
X¯+uÛÑ÷J eTVü≤sêCŸ
9
11
Hê\T>∑T eTTø£ÿ\qT |üØø£˝å À¢ ø£øπ ÿj·T&ÉyT˚ #·<Tä e⁄>± »+ã÷B«|ü+ 12
<˚X¯eT+‘ê bÕ‘·T≈£îìb˛sTT+~. <ëìï ã<ä›\Tø={Ϻ HÓÁVüAj·TT>∑+ C≤„|üø±\T m+.z.eT<∏ëjYT 14
kÕe÷õø£, HÓ‹’ ø£ s¡TEes¡qÔ ≈£î Áb˛~#˚ùd bÕsƒê\≈£î ìC≤+ #·]Á‘· yêdüÔ$ø£‘· 17
ô|<ä›|”≥ y˚j·÷*. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ôd’‘·+ |æ\¢\qT eTqø√dü + ø±<ä T 22
bÕsƒ¡XÊ\\≈£î |ü+|æ‘˚ #ê\T.. ‘·eT u≤<Ûä´‘· nsTT e÷qe‘êeT÷]Ô
\yé õVü‰<é
&Ü. _.dæ.sêjYT 23
24
b˛sTTq≥T¢>∑ uÛ≤$+#·≈£L&É<äT. ‘·eT _&ɶ\T ã&ç˝À øÏHÓïs¡kÕì ø£<∏ä 26
@$T H˚sT¡ Ã≈£î+≥THêïs√, ãj·T≥ düe÷»+˝À yês¡T düs¡dü«‹ sê»eTDÏ 27
m˝≤ Á|üe]ÔdüTÔHêïs√ ˇø£ ø£+≥ ø£ìô|&ÉT‘·÷ l sêe÷j·TD bÕ]C≤‘·+ eTDÏu≤ãT 28
ø£$ ‘·\
ñ+&Ü*. Ä&É|æ\¢\T, eT>∑|æ\¢\ eT<Ûä´ uÛÒ<ä+ l ø£] sê|òüTyê#ês¡T´\TT `
5
#·÷|æ+#·&É+ e÷H˚j·÷*. n+‘·sê®\+˝À es¡<ä |ü+#êsêe÷\T #ÓiT≈£î|ü*¢ >±+π>j·TXÊÁdæÔ 5
˝…‘·TÔ‘·Tqï no¢\ <ä•XÊ´\qT ø£≥º&ç#˚ùd+<äT≈£î z >±+BÛ z eTVü‰‘êà ø£$‘ê Á|ükÕ<é 10
Á|üuÛÑT‘ê«\T |üPìø£ eVæ≤+#ê*. H˚sê\ ñ<Ûä•‹øÏ <˚ e⁄&ç <äD ≤í\ T 15
Ä»´+b˛düTÔqï eT<ä´s¡ø£ÿdæì eTT<äT›#˚ùd ô|&É dü+Áø±+‹ eT+≈£î ÁoqT 16
E˝≤sTT
b˛ø£&É*ï $&ÉHê&Ü* ne÷àsTT\qT #Ó+&ÉT≈£î‹H˚ uÛÑs¡‘·e÷‘· |æ\¢\+ ã‘· T≈£ î 16
eT˝…¢yÓTT>∑Z\ >√bÕ\sêe⁄ 21
ndüTs¡ eT÷ø£\ô|’ πødüT\T qyÓ÷<äT qT+∫ •ø£å\ uÛ≤s¡r ! 25
$~Û+|ü⁄ es¡≈î£ n˙ï |üø&£ “É +~>± y˚>+∑ >± »s¡>±*. bÕsƒ¡≈£î\T s¡#·q\T |ü+|æ+#ê*‡q ∫s¡THêe÷ :
eTVæ≤fi¯\ H˚‘· •‘·«+˝À <˚XÊ_Ûe•~∆ |üs¡T>∑T\T dü+bÕ<ä≈£î\T, lø£fi≤>ö‘·$T,
rj·÷\H˚ bÕ\≈£î\ dü+<˚XÊ\T yêdüeÔ s¡÷|ü+ <ë˝≤à 102, eT÷Hé ˝…’{Ÿ‡, C….j·THé.s√&é, yÓ÷&É˝Ÿ ø√\˙,
\+fÒ eTT+<äT uÛ≤s¡‘êeì düTs¡øÏå‘·+ ø±yê*. sê»eTùV≤+Á<ä es¡+`3 |æ\T|ü⁄ : 9866290025
bulusuvsmurty@gmail.com
n+<äT≈£î e´ekÕú>∑‘·yÓTÆq ø£•wæ #˚j·T≈£î+&Ü &ÜãT 410, dæ u≤¢ø˘, Á^Hé Væ≤˝Ÿ‡ yÓT>±dæ{°,
dü] Á|üø£≥q\πø Hêj·T≈£î\T |ü]$T‘·yÓTÆ‘˚ <˚X¯+ |æ.C….ÄsY.s√&é, #·+<ëq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é`50
‘·\sê‘· e÷s¡<äT.
 4 lø£fi≤>ö‘·$T
ø£s¡Tíì #êe⁄øÏ ø±s¡DyÓTes¡T?
>∑Ts¡Te⁄ |üs¡X¯ósêeTT&ÉT, ‘·*¢ ≈£î+r<˚$,
uÛ÷Ñ <˚$, Áu≤Vü≤àDT&ÉT, X¯\T´&ÉT, Ç+Á<äT&ÉT, ø£•wüß&í TÉ
- ø£s¡Tíì eTs¡D≤ìøÏ eTTK´ ø±s¡D+>± #ÓbÕÔs¡T.
m+<äT≈£î Ms¡+‘· ø£s¡Tíì ‘·|ü⁄Œ ˝Ò≈£îHêï n˝≤
u≤~Û+#·&É+ #˚kÕs¡T?
qs¡T#˚‘·qT Hê#˚‘·qT
es¡eT&ç–q ≈£î+‹ #˚‘· yêdüe⁄ #˚‘·Hé.
<Ûäs¡ #˚‘· >∑Ts¡Te⁄ #˚‘·qT
qs¡j·T+>± ø£s¡Tí&û˝…Z Hês¡TZs¡ #˚‘·Hé
nH˚ á #ê≥Te⁄ Á|üdæ<ä∆+.. ø£•wüßí&ÉT á $wüj·T+
#Ó|æŒq≥Tº nqTø√yê*. dü+<äs¡“¤+ @<√ >∑÷&Ü
#Ó|üŒ˝ÒeTT.
1.qs¡T&ÉT ns¡T®qT&ÉT .. ø£s¡Tíìô|’ u≤D Á|üjÓ÷>∑+
#˚dæ e<Ûä≈£î Á|ü‘·´ø£å+>± ø±s¡D+ nsTTq yê&ÉT. .
2. Hê#˚‘q· T nH˚ e÷≥ ø£•wüß&í TÉ nqï≥T¢ nqTø=+fÒ
ø£s¡Tí&ç s¡<∏ä+ ≈£î+–b˛‘√+~., n‘·&ÉT s¡<∏ä+ ô|’øÏ
˝≤>∑Tø√&ÜìøÏ düeTj·T+ n&ç>±&ÉT. Ç#êÃ&ÉT
ns¡T®qT&ÉT .. n&ç–q ø±\ e´e~Û nsTTb˛sTT+~,
eT∞fl düeTj·T+ ÇeTàì ø£sT¡ &í TÉ n&ç>±&ÉT. Çø£ e´e~Û
Çe«qø£ÿs¡˝<Ò Tä , ≈£î+–b˛sTTq s¡<+ä∏ Çø£ ô|ø’ Ï ˝Òe<äT
- nì #Ó|æŒ u≤D dü+<ÛëHêìøÏ dæ<ä∆+ #˚dæqyê&ÉT
ø£•wüß&í TÉ . ø±ã{Ϻ eTs¡D≤ìøÏ ˇø£ ø±s¡D+ nqe#·TÃ.
3.. ø£•wüß&í TÉ sêj·Tu≤s¡+ #˚d,æ n~ $|ò\ü yÓTqÆ |ü⁄&ÉT
j·TT<ä∆+ nìyês¡´+ nì, ‘·q _&ɶ\T eTs¡DÏkÕÔs¡ì
uÛÑj·T+‘√ ≈£î+‹ ˙e⁄ Hê _&ɶy˚. bÕ+&Ée⁄\‘√
ø£*dæ ñ+&ÉT-ªnì n&É>∑&É+ - ø£s¡Tí&ÉT sê<Ûë
n~Ûs¡<∏äT\ ô|+∫q Áù|eT eTs¡e˝Òqì #ÓãT‘·÷,
ns¡T®qT&√ ‘êH√ ˇø£s¡T $T–*, Ä ‘·*¢øÏ |ü+#·
bÕ+&Ée⁄\T+{≤s¡ì e÷≥ Çe«&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.
á dü+<äsꓤìï ø£s¡Tí&ç #êe⁄≈£î ø±s¡D+>± ˝…ø£ÿ
y˚jT· ˝ÒeTT. $T–*q yêfi¯q¢ T e~Û+#·qT nqï e÷≥
ø£s¡Tí&ç #êe⁄≈£î ø±s¡D+ ø±<äT >∑<ë.!
≈£î+‹ ø£s¡Tí&ÉT •X¯óe⁄>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT e<ä*
y˚dæ+~. <äTs√´<ÛäqT&ç |üø£å+˝À #˚s¡&É+ n‘·ì
ìs¡j í T· +. nø£ÿ&É #˚] j·TT<ä+∆ #˚dæ eTs¡D+Ï #·&+É ˝À
≈£î+‹ Á|üy˚Tj·T+ @eTT+~?
4. yêdüe⁄&ÉT ø£s¡Tí&ç ø£e#· ≈£î+&É˝≤\T <ëq+>±
Á>∑Væ≤+∫, X¯øÏÔ Äj·TT<Ûä+ ã<äT\T>± Ç#êÃ&ÉT. n~
<äTs√´<Ûqä T&ç Áù|s¡D‘√ |òTü {À‘·ÿ#·T&ç MT<ä Á|üj÷Ó –+
|üã&ç, ns¡T®qT&ç‘√ b˛sê≥+˝À düVü≤ø±] ø±ø£
b˛sTT+~. düVü≤» ø£e#· ≈£î+&É˝≤\T n‘·ìì
M&çb˛e&ÜìøÏ Ç+Á<äT&ÉT ø±s¡D+.
5. H˚\ bÕ˝…q’ HÓsTT´ì |æ+&ç Ç∫à uÛ÷Ñ <˚$/ Áu≤Vü≤àD
ø√bÕìøÏ >∑ T ]jÓ Æ T Hê&É T nì ˇø£ ø£ < ∏ ä . Ç~
uÛ≤s¡‘ê+‘·s¡Z‘·+ ø±<äT.
6. >∑Ts¡Te⁄#˚‘· ` |üs¡X¯ósêeTT&ÉT uÛ≤s¡ZyêÁdüÔ+
ø£åÁ‹j·TT\≈£î Çe«qT nì ‘·q≈£î e´øÏÔ>∑‘·+>±
ø£Áå ‹j·TT\ô|’ ø£*–q ÄÁ>∑V≤ü + e\¢ X¯|<ü +ä∏ #˚XÊ&ÉT.
Áu≤Vü≤àDT\πø Ä nÁdüÔ+ ÇkÕÔqT nì #Ó|æŒ ñ+&çq
$wüj·T+ ‘Ó*dæ, |üs¡X¯ósêeTT&ç <ä>∑Zs¡ H˚qT
Áu≤Vü≤àDTDÏí nì u§+øÏ, Ä nÁdüÔ+ ñ|ü<˚X¯+
bı+<ë&ÉT .
sêø£ådü |ü<ä∆‹˝À (nã<ä∆+ #Ó|æŒ) eT+Á‘·
d”«ø±s¡+ »]–+~ >±ã{Ϻ n~ düø±\+˝À >∑Ts¡TÔ
sê<äT nì Äj·Tq X¯|æ+#ê&ÉT. ø£wüº ø±\+˝À Ä
nÁdüÔ+ n‘·ìøÏ düTŒ¤s¡D≈£î sê˝Ò<äT.
X¯\T´DÏí ˇø£ ø±s¡D+>± #Óù|Ô, <Ûäs¡ #˚‘·
X¯\T´#˚‘·qT nì bÕsƒ¡+ #Ó|üŒ e#·TÃ.
ø£ s ¡ T í & É T ‘· q ≈£ î >ös¡ e + ø£ * –+∫q
<äTs√´<Ûqä T&çøÏ $<Ûj ˚ T· ùde≈£î&ÉT>± q&ÉT#·Tø=Hêï&ÉT.
n‘·&ç yÓT|ü⁄Œ ø√dü+ n‹ |üs¡Twü+>± e÷{≤¢&ÉT‘·÷
e#êÃ&ÉT. Á<Í|ü~ì nee÷qø£s¡+>± e÷{≤¢&ç,
<äTs√´<ÛäqT&ç <ÍcÕº´ìøÏ Ä»´+ b˛XÊ&ÉT .
X¯\T´&ÉT e÷Á~ k˛<äs¡T&ÉT. ã+<ÛäT‘ê«ìï
ã{Ϻ eTÁ<ä <˚XÊ~Û|‹ü ◊q Äj·Tq <Ûsä à¡ sêE |üø+å£ ˝À
j·TT<ä∆+ #˚j·T<ä\∫ edü÷Ô ñ+&É>± <äTs√´<ÛäqT&ÉT
 lø£fi≤>ö‘·$T 5

n‘·DÏí ‘·q eTsê´<ä\‘√ ‘·q |üø£å+ #˚düTø=+{≤&ÉT. dü«»q+ Væ≤ ø£<∏ä+ Væ≤‘ê« düTœq' kÕ´eT e÷<Ûäe!
<Ûsä à¡ sêE n+<äT≈£î u≤<Ûä |ü&˝É <Ò Tä . #˚dqæ ø£|{ü ≤ìøÏ -nì ‘·q yêfi¯¢‘√ j·TT<ä∆+ #˚j·TqT #˚‘·T˝≤&Éì
Á|ü‹>± ø£s¡Tí&çøÏ s¡<∏ä kÕs¡<∏ä´+ #˚ùd y˚fi¯˝À ‘·q≈£î eT+∫ eTqdüTqï yê&ÉT n‘·&ÉT.
düVü≤ø£]+#·eTì ø√sê&ÉT. kÕs¡~∏>± eTT+<äT+&ç ns¡T®qT&çøÏ ø£s¡TíDÏí MT]b˛yê* nì >±˙,
ø£s¡TíDÏí ‘·≈£îÿe #˚dü÷Ô, ns¡T®qT&˚ eTVü‰Ms¡T&Éì j·TT<ä∆+ »]– n+<äT˝À n‘·&ÉT #êyê* nì >±˙
bı>∑&TÉ ‘·÷ ìs¡T‘ê‡Vü≤ |üs#¡ ˚ Á|üjT· ‘·ï+ (‘˚CÀe<Û+ä ) ˝Ò<äT. ˙e⁄ j·TT<ä∆+ #˚j·Te<äT›. Hê‘√ sê. ìqTï
#˚XÊ&ÉT. ø±ã{Ϻ X¯\T´&=ø£ ø±s¡D+ nì ˝…ø£ÿ >∑≥º yÓTT‘·Ô+ ≈£îs¡T kÕÁe÷C≤´ìø° bÕ\≈£îDÏí #˚kÕÔqT nì
e#·TÃ. ÄVü‰«ì+#ê&ÉT ø£•wüßí&ÉT. ø±˙, ø£sT¡ &í ˚ j·TT<ä+∆ yÓ|’ ⁄ü
eT+∫ <ë]˝À q&ç#˚ yê&çøÏ |üX¯ó |üøå±´ yÓTT>∑TZ #·÷bÕ&ÉT. ‘·q≈£î Ms¡ eTs¡D+ ø£\T>∑T‘·T+~.
<äT\T >∑÷&Ü n&É>∑≈£î+&ÜH˚ düVü‰j·T|ü&É‘êsTT. ¬>\T|ü⁄ n≥TyÓ’ù| ñqï~. nì ‘Ó*ùd, Ä ìs¡íj·T+
sêe÷j·TD+˝À »{≤j·TTe⁄, dü+bÕ‹, Vü≤qTeT rdüTø=Hêï&ÉT. Ms¡ dü«s¡Z+ bı+<ë&ÉT.
yÓTT<ä˝…’q yêfi¯ófl ñ<ëVü≤s¡D. $TÁ‘·TDÏí eT+∫ mìï eT+∫ >∑TD≤\THêï, ‘Ó*dæ ‘Ó*dæ
e÷s¡Z+˝ÀøÏ eTs¡\Ã&É+ düìàÁ‘· \ø£åD+. ø£s¡Tí&ç˝À n<Ûsä à¡ |üø+å£ ˝À ñ+&ç, <äTs√´<Ûqä T&ç eTTK Á|”‹ø√dü+
ñqï ˇø£ ã\V”≤q‘· ns¡T®qTDÏí $T+∫q Ms¡T&ÉT H√{ÏøÏ e∫Ãq≥T¢ e÷{≤¢&,ç n+<ä]˝À #·T\ø£HH’Ó ê&ÉT
ø£s¡Tí&ÉT nì ˝Àø£+ ‘·qqT bı>∑&Ü* nH˚ ÄX¯. ø£s¡Tí&ÉT. n‘·&ç eT•‹øÏ n‘·&ç yêø±Œs¡Twü´+, Á|ües¡qÔ ,
ns¡T®qT&çø√ n<Ûäs¡à |üø£å+ô|’ $»j·T+ ìs¡íj·T+ Çy˚ ø±s¡D≤\T.
kÕ~Û+#ê*. <Ûäs¡àsêE ñ‘·Ôe÷~Ûø±] sêE ø±yê* Ç‘·&ç ˇø£ÿ&ç e÷≥ $H˚yê&ÉT <äTs√´<Ûqä T&ÉT
nì. n+<äTø√dü+ J$‘ê+‘·+ nÁdüÔ kÕ<Ûqä #˚XÊ&ÉT. nì nb˛Vü≤ |ü&˚ n+‘· HÓj·T´+ Mfi¯fl~.. Ç‘·&ÉT
‘·q eT+∫‘·q+‘√ $qj·T+‘√ ø£•wüßí&ç n+&É<ä+ ‘·q $TÁ‘·T&çøÏ <Ûäs¡à ã<ä∆yÓTÆq Væ≤‘·+ #Ó|æŒ ñ+fÒ
&É\T dü+bÕ~+∫, Vü≤s¡TD°í yÓT|æŒ+∫ $\T$<ä´˝À¢ ˇø£ y˚fi¯ $H˚yê&˚ @yÓ÷! øös¡e bÕ+&Ée⁄\+<äs¡÷
y˚T{Ï nì|æ+#·Tø=Hêï&ÉT. øös¡e⁄\q÷ dü«»q+>± eT] Hê\T>∑T ø±˝≤\ bÕ≥T Vü‰sTT>± ã‹øÏ b˛j˚T
uÛ≤$+#ê&ÉT. yês¡T.
` Áoø£] sê|òüTyê#ês¡T´\T |ü+#ê sêe÷\T
<Ûäs¡à+ãT ìj·T$T+∫, ìj·T+Á‹+∫q ` #Ós¡T≈£î|ü*¢ >±+π>j·T XÊÁdæÔ, 8886712307
n$T‘·‘˚E+&ÉT düeTe]Ô - j·TeT<Ûäs¡àE+&ÉT |ü+#ê sêe÷\T, dü+∫‘· bÕ|ü $HêX¯q πøåÁ‘ê\T...
neTsêsêeT+,≈£îeTsêsêeT+, ø°åsêsêeT+, k˛e÷
<Ûäs¡à+uÒ s¡÷|ü+ãì, Ä~ø£$#˚ eT\#·ã&çq sêeT+,<ëøå±sêeT+ Ç$j˚T |ü+#êsêe÷\T...
Çqe+X¯ ‹\≈£î+&ÉT - ÁosêeT#·+Á<äT&ÉT ‘Ó\T>∑TC≤‹ |òüTq#·]‘·>∑\ neTsêe‹j˚T
m+<äT <Ûäs¡à+ãT+&ÉTH√ n+<äT »j·T+ãT+&ÉTqì, neTsêsêeT+,
^‘ê<Ûäs¡à+ãT q+~+∫q »>∑<äTZs¡T+&ÉT kÕeTs¡¢ø√≥˝À ø=\Te⁄qï ≈£îeTsêsêeT+,
` n#·T´‘·T+&ÉT ø°ås¡|ü⁄] bÕ\ø=\T¢˝À yÓ*dæq ø°åsêsêeT+,
<Ûäs¡à+ãT <ä|üŒ≈£î+&É, <Ûäs¡àsêE>±, ∫s¡j·TX¯düT‡ ì+&É T |ü ⁄ qï$Tq ø±+‘· T \T $s¡ õ ˝Ò ¢ ;Û e Tes¡ +
y=+~q#·+Á<äe+X¯ $uÛÑ÷wüDT+&ÉT k˛e÷sêeT+,
`j·TT~Ûwæºs¡T+&ÉT <äø±ØÔ
ø£åj·T»„ yê{Ïø£˝À HÓ\ø=qï <ëøå±sêeT+.
ø£e÷düeTTq |ü+#êsêeTeTT\ πøåÁ‘· <äs¡Ùq+,
Mπs>±ø£ Ç+¬ø+‘·¬s+<äs√ eTVü‰‘·Tà\ <Ûäsêà#·s¡D dü÷∫+#·T eTTøÏÔ |ü<Ûä+,
e÷s¡Zy˚Tà uÛ≤$‘·sê\ C≤‹dü+|üqTï\ Je>∑Ás¡ ? bÕeq ø£•cÕí >√<ëe] rs¡k∆ Õïq+ düø\£ bÕ|üV≤ü s¡D+..
 6 lø£fi≤>ö‘·$T
ø£$, s¡#·sTT‘· , sê»jÓ÷– |üÁ‹ø± dü+bÕ<ä≈£î&ÉT ` ø±øÏHê&É |ü+‘·T\Tµµ >± Á|üdæ~∆¬øøÏÿq
Áo >∑Ts¡C≤&É ÁosêeT eT÷]Ô ` >∑_“≥ <äTsêZÁ|ükÕ<é
>∑Ts¡C≤&É ÁosêeTeT÷]Ô (1851 - 1899)
Á|üeTTK ‘Ó\T>∑T s¡#s· TT‘·, ø£$, |üÁ‹ø± dü+bÕ<ä≈î£ \T.
ÁosêeTeT÷]Ô >±] ªø£$J$‘·eTT\T ª #·]Á‘·˝À H=ø£
ø£qø£|òüT≥ºeTT. Ms¡T ìjÓ÷–XÊFj·T Áu≤Vü≤àDT\T.
M] ‘·+Á&ç: <äTs¡ZÁ|ükÕ<äsêe⁄. ìyêdüeTT: ø±øÏHê&É,
$»j·Tq>∑s¡eTT. Ms¡T ªªsê»jÓ÷–µµ nqT |üÁ‹ø±
dü+bÕ<äø£‘·«eTTqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. $»j·Tq>∑s¡eTT
ÁbÕ+‘·eTT˝À M]øÏ ø±øÏHê&É |ü+‘·T\ì ù|s¡T.
>∑Ts¡TC≤&É ÁosêeTeT÷]Ô >±]øÏ eTT+<äT
‘Ó \ T>∑ T ˝À ø£ $ #· ] Á‘· e TT\T ˝Ò e ⁄. Ms¡ T Ä+>∑ ¢
$<ë´~Û≈£î\T ø±ã{Ϻ bÕXÊÑ·´ $<ë«+düT\T s¡∫+∫q
ø£$ J$‘·eTT\T #·÷∫ n≥Te+{Ï$ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü˝À
s¡∫+∫]. Ä+Á<Ûä ø£$ J$‘·eTT\T ø£<ë∏ Á|ü<ëÛ qeTsTTq
Á>∑+<∏äeTT. n+<äT ø£$ ø±\ ìs¡íj·÷<äT\ ø£+fÒ Hê
j·÷ ø£e⁄\ô|’ C…|ü⁄Œø=qT |ü⁄øÏÿ{Ï |ü⁄sêDeTT ˝…≈£îÿe.
#ê]Á‘·ø£ <ä•w摺 √ ã]o*+∫q ˙ Á>∑+<∏eä TTq≈£î Áã<∏eä T
kÕúqeTT ˝Ò≈£îqïqT >∑$ #ê]Á‘·eTT\ øÏ~ e÷s¡Z<ä]Ù
j·Tqe\j·TTqT. ø£+<äT≈£L] MπsX¯*+>∑+ |ü+‘·T\T
‘·eT ªø£e⁄\#·]Á‘·µ˝À eTs¡T>∑Tq qTqï ø£e⁄\qT
u…≈î£ ÿeT+~ì ãj·T≥u…{ºÏ yê] yê] ø±\ ìs¡j í T· eTT\T
düÁ|üe÷DeTT>± H=q]+∫ ‘·‘·ÔÁ<äZ+<∏äeTT\ ˝Àì >∑TD
<√wüeTT\T yÓ\¢&ç+∫]. Ä ø±s¡DeTTq M] ø£$
J$‘·eTT\ ø£+f…, yê] ø£$ #·]Á‘·eTT\≈£î u…<ä› ù|s¡T
e∫Ã+~. 1880 ˝À ø£$ J$‘· s¡#·qeTT M]~
kÕ–q~. sêeTeT÷]Ô |ü+‘·T\T >±] |”]ƒø£˝Àì ø=ìï
e÷≥\T |ü]øÏ+|ü <ä–q$.
ø£+<äT≈£L] MπsX¯*+>∑eTT >±s¡T ‘·eT $TÁ‘·T
˝…e«s√ ‘·eTTà >∑$ #·]Á‘·eTT\T ‹s¡T>∑ s¡∫sTT+#·T
≥≈£î ÁuÒπs|æ+∫Hês¡ì ø£$ #ê]Á‘·eTT\qT ù|]‘√ H=ø£
Á>∑+<∏eä TT ÁbÕNq ø£e⁄\+ >∑÷]Ãq uÛ≤>∑eTTqT eTTÁ~+∫
Á|üø£{Ï+∫]. n+<äT ô|ø£ÿ+Á&ÉT ø£e⁄\ ù|fi¯óflqT yê]
#ê]Á‘·eTT\qT 101 Áyêdæq≥T¢qïqT C≤\ uÛ≤>∑
$T~e˝À Hê#˚ Áãø£{Ï+|üã&çq ø£$ J$‘·eTT\ j·Ts¡ú
dü+Á>∑Vü≤y˚T ø±ì y˚s¡Tø±<äT. @$jÓÆTq H=ø£{Ï ¬s+&ÉT
ø£<∏ä\T qMqeTT>± ø±ì|æ+#·T≥≈£î CÒs¡Œã&çqqT q$
j·Tqedüsy¡ TÓ qÆ #ê]Á‘·eTT\T >±HÓq’ qT ˝Òø£ Á|ü‘´˚ ø£eTT
ø£$‘·« XË’*+ p|ü⁄≥≈£î Áyêj·Tã&çq |ü<ä´eTT\T
qT<ëVü≤s¡D eTT\T>± HÓ’q qT+&ÉTqT.
sêeTeT÷]Ô |ü + ‘· T \T >±]~ dü T es¡ í
$Á>∑Vü≤eTT. $Á>∑Vü≤eTTq≈£î ‘·–q >∑TDdü+|ü‹Ô.
áj·Tq ªyÓTÁ{Ï≈î£ ´˝ÒwHü µé H˚{Ï m+.@ \≈£î düe÷ qeTT.
Ms¡ T ø±øÏ H ê&É dü u Ÿ ø√s¡ T º ˝ À qT<√´–+#· T #· T
sêJHêe÷ì∫à 1830˝À $»j·Tq>∑s¡ dü+kÕúHê
BÛX¯«s¡T\T |üPdübÕ{Ï Äq+<ä >∑»|ü‹ sêE düìï~Ûì
ì\j·T $<ë«+düT&ÉT>± qT+&ÓqT. Ä Á|üuÛÑTe⁄q ø°ø£$
jÓT&É\ C…|Œü ˝Òì j·÷<äse¡ TT. 1897˝À Äq+<ä >∑»|ü‹
ìsê´DeTT ‘·s¡Tyê‘· sêeTeT÷]Ô >±]ì dü+kÕúqeTT
b˛wæ+∫+~. M] ø£$ J$‘·eTT\T Äq+<ä >∑»|ü‹
ù|s¡T>± yÓ\dæj·TTqï$.
áj·Tq #·]Á‘· |ü]o\≈£î&˚ >±ø£ ø£$ ≈£L&ÉqT.
ªeTs¡Ã+≥T Ä|òt $˙dt ª Hê≥ø£eTTqT ã]e]Ô+∫].
z–sê\ »>∑Hêï<Ûä ø£$>±] j·T#·Ã ‘ÓqT>∑T ì|òTü +≥Te>∑T
Ä+Á<Ûä |ü<ä bÕ]C≤‘·eTTqT ø=ìï |ü<äeTT\+<äT CÒ]Ã
≈£L]à Ms¡#·TÃø={Ϻ+∫]. ‹eTàs¡TdüT, u…+&É|üP&ç nqï
eT+Á‹, Ä|üŒj·T BøÏ‘å T· \T á eTT>∑TsZ T¡ eTVü‰eTVüQ\
#·]Á‘·eTT\T dü+bÕ~+∫ ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ n+~+∫].
Ms¡T ø±øÏHê&É qT+&ç yÓ\Te]+∫q sê»jÓ÷– |üÁ‹ø£
Hê&ÉT ù|s¡Tã&ç+~. >∑Ts¡C≤&É ÁosêeTeT÷]Ô >±s¡T
ø=+‘·ø±\+ ô|<ë›|ü⁄s¡+˝À ìedæ+#ês¡T. Á|üã+<Ûä
ø£\Œe*¢ nH˚ e÷dü |üÁ‹ø£qT ô|<ë›|ü⁄s¡+ qT+&ç
Á|ü#·T]+∫]. yê] s¡#·q˝…’q ø£$ J$‘·eTT\T, Ç‘·s¡
yê´kÕ\qT n+<äT˝ÀÁ|ü#·T]+#˚yês¡T
s¡∫+∫q Á>∑+<∏ë\T
1. ∫Á‘·s‘¡ êïø£se¡ TT 2. ø£fi≤|üPs√í<j
ä T· ø£<ë∏ dü+Á>∑V≤ü eTT
3. ø£$ J$‘·eTT\T 4. ‘ÓHê* sêeTø£ •wüßíì ø£<∏ä\T
5. ø£ \ uÛ ≤ wæ D Ï 6. n|ü Œ j· T BøÏ å ‘ · #ê]Á‘· e TT
7. ‹eTàs¡TdüT #ê]Á‘·eTT - Ç‘ê´<äT\T.
8. yÓ’<ä´ì|òüT+{Ïø£ |ü<äbÕ]C≤‘·eTT
 lø£fi≤>ö‘·$T
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ˇø£ X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq. dü+|üqïyÓTÆq <˚X¯+>± ñ+&É>±
‘êH˚ ◊s√bÕ≈£î düeTTÁ<äe÷s¡+Z ø£ìô|{Ï,º Á_≥Hé ‘·~‘·s¡ ã\V”≤qyÓTqÆ sêC≤´\qT
e\dü\T>± m+<äT≈£î #˚düTø√˝Ò<äT?
eTq+ eTq #·]Á‘·qT ø√˝ÀŒj·÷eTT.
y˚T#¢ T· ä\T Áyêdæq eTq #·]Á‘·H˚ ndü\T #·]Á‘· nqï
ÁuÛÑeT‘√ <ëìH˚ eT∞¢ eT∞¢ eTq <˚X¯+˝Àì
|ü+&ç‘e· TàqT´˝…q’ #·]Á‘·ø±s¡T\T eTqMT<ä s¡T<ë›sT¡ .
<ëìøÏ e´‹πsø£+>± me¬s’Hê e÷{≤¢&ç‘˚ yêfi¯ófl
n¬sôd‡dt nH√, XÊÁd”Ôj·T #·]Á‘·C≤„q+ ˝Òìyês¡H√,
Væ≤+<äT‘·«yê<äT\H√ eTTÁ<äy˚dæ yê] yê<äq\qT
‹s¡düÿ]+#·&É+ e÷eT÷˝…’b˛sTT+~.
Á|ü|ü+#êìøÏ K+&Ü+‘·s¡ HÍø± j·÷Hêìï
|ü]#·j·T+ #˚dæ+~ uÛ≤s¡rj·TT˝Ò. yêk˛ÿ&É>±e÷
uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ HÍø± e÷s¡Z+ ø£ìô|{≤º&Éì mes√
ÁyêùdÔ n<˚ ì»eTì qeTTà‘·THêï+. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì
nH˚ø£ rs¡ |ü≥ºD≤\˝À kÕ.X¯. yÓTT<ä{Ï X¯‘êã›|ü⁄
s√eTHé HêD≤\T ø=\¢\T>± <=s¡T≈£î‘·THêïsTT.
uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ HÍø± e÷s¡Z+ ˝Ò≈£î+fÒ ¬s+&ÉTy˚\
@fi¯fl ÁøÏ‘·y˚T s√eTqT¢ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT rsêìøÏ m˝≤
e#êÃs¡T? πøs¡fi¯˝Àì eT\u≤sY ÁbÕ+‘·+ qT+&ç
Äj·TT<Ûë\T, eTkÕ˝≤ ~qTdüT\T m˝≤ ø=qTø=ÿì
yÓfi≤fls¡T?
ìC≤ìøÏ yêk˛ÿ&É>±e÷ HÍø± e÷sêZìï
ø£ìô|≥º˝Ò<äT. ÄÁ|òæø± es¡≈£î e#êÃø£ Ç+ø± uÛ≤s¡‘·
<˚X¯+ m+‘· <ä÷s¡+˝À ñ+<√ ‘Ó*j·Tø£ ~>±\T
|ü&ç ñ+fÒ. nø£ÿ&ç yês¡T n‘·ìøÏ #ÓbÕŒs¡T-
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+qT+&ç ÄÁ|òæø±≈£î $]$>± HÍø£\T
ekÕÔj·Tì, yê]ì eT+∫ #˚düTø=+fÒ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
#˚s¡Tø√e#·Ãì. n˝≤π> ˇø£ uÛ≤s¡rj·T yê´bÕ]
yêk˛ÿ&É>±e÷qT ‘·q HÍø£\‘√ u≤≥T ø±*ø£{Ÿ
rsêìøÏ rdüTø=ì e#êÃ&ÉT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ñqï
n+‘·+‘· ô|<ä› HÍø£\qT ‘·q J$‘·+˝À m|ü⁄Œ&É÷
#· ÷ &É ˝ Ò < ä ì yêk˛ÿ&É > ±e÷H˚ dü « j· T +>±
ÁyêdüTø=Hêï&ÉT.
Áø°dTü Ô |ü⁄≥ºø£ eTTqTù| eTq≈£î ◊s√bÕ, Ç‘·s¡
7
K+&Ü\ <˚XÊ\‘√ yêDÏ»´dü+ã+<Ûë\T ñ+&˚eqï~
Ç|ü⁄Œ&ÉT #·]Á‘·ø±s¡T\+<ä]ø° ‘Ó\TdüT.
‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì |ü⁄<äTø√f…ƺ˝À »]|æq
Á‘·e«ø±\˝À HêD≤\T ˝…øÿ£ ≈£î $TøÏÿ*>± <=]ø±sTT.
HêD…+ Ä+Á<Ûä XÊ‘·yêVü≤q #·Áø£e]Ô yê•w”˜ |ü⁄Á‘· Áo
|ü⁄\Te÷$ XÊ‘·ø]£ øí Ï #Ó+~q~. yê] ø±\+˝À HÍø±
j·÷HêìøÏ ñqï ÁbÕeTTU≤´ìøÏ >∑Ts¡TÔ>± HêD…+ô|’
eTTÁ~+∫q Hêe u§eTàqT #·÷&Ée#·TÃ. #·÷&Ü˝Ò
>±ì uÛ ≤ s¡ r j· T T\ Hê$ø± X¯ ø Ï Ô ø Ï Ä<Û ë sê\T
nq+‘·+>± <=s¡T≈£î‘êsTT. HêM, Hêe˝Ÿ, Hê$π>wüHé
e+{Ï HÍø±j·÷q dü+ã+<ÛäyÓTÆq e÷≥\˙ï eTq
Hêe, HÍø£\qT+&˚ e#êÃj·Tqï~ ì]«yê<ë+X¯+.
ªÁb˛{À Ç+&√ j·T÷s√|æjT· Héµ nqï ˇø£ ˝Òì uÛ≤wüqT
ø£ìô|{Ϻ y˚T¢#·Ã¤ #·]Á‘·ø±s¡T\T á |ü<ë\qT <ëìøÏ
n+≥>∑fÒº Á|üj·T‘·ï+ #˚kÕs¡T>±ì, ˝≤{ÏHé, Á^≈£î
uÛ ≤ wü ˝ À¢ Ä e÷≥\≈£ î dü ] jÓ Æ T q e⁄´‘· Œ ‹Ô ì
#·÷|æ+#·˝Òø£ b˛j·÷s¡T.
nsTT‘˚ eTq sêE\T ◊s√bÕ <˚XÊ\qT
m+<äT≈£î ÄÁø£$T+#·Tø√˝Ò<äT? Ç+<äT≈£î ¬s+&ÉT
ø±s¡D≤\THêïsTT. yÓTT<ä{~Ï eTq <˚X+¯ Ä ø±\+˝À
yÓ’uÛÑy√ù|‘·+>± ñ+&É&É+. j·T÷s√|ü⁄ <˚XÊ\T
n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&˚ Hê>∑]ø£‘· H˚s¡TÃø=+≥Tqï$ ø±e&É+.
nø£ÿ&É eTq sêE\qT Äø£]¸+#˚ dü+|ü<ä˝ÒMT ˝Òø£
b˛e&É+.
Çø£ ¬s+&Ée ø±s¡D+ uÛ≤s¡rj·T sêE\T
düVü≤»+>±H˚ <äTsêÁø£eTD <ës¡T\T ø±s¡T. yês¡T
Ç‘·s¡ K+&Ü\‘√ yê´bÕsêH˚ï ø√s¡Tø=Hêïs¡T>±˙
yê]ì bÕ*+#ê\qTø√˝Ò<äT. n+‘˚>±ø£ yê]øÏ
Çø£ÿ&˚ Á|üøÿ£ sêC≤´\‘√ ø£\Vü‰\T m|ü⁄Œ&É÷ ñ+&˚$.
ôd’Hê´ìï eTs√ #√{ÏøÏ ‘·s¡*ùdÔ Çø£ÿ&É sê»´y˚T
>∑\¢+‘Ó’b˛e#·TÃ. n˝≤+{Ï Á|üe÷<ä+ ˝Ò≈£î+&Ü
ñ+&Ü\+fÒ $XÊ\yÓTÆq, X¯Á‘·T uÛÑj·T+˝Òì eTVü‰
 8 lø£fi≤>ö‘·$T
kÕÁe÷»´+ Çø£ÿ&É ñ+&Ü*. n˝≤+{Ï eTVü‰
kÕÁe÷C≤´\T ÁbÕNq uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À eT÷&ÉT
ñHêïsTT. ˇø£{Ï düeTTÁ<ä >∑T|ü⁄ìÔ ø±\+Hê{Ï eT>∑<äÛ
kÕÁe÷»´+. ◊‘˚ ù|s¡T˝À düeTTÁ<ä+ ñHêï n‘·&ÉT
Ç‘·s¡ Be⁄\ CÀ*øÏ b˛˝Ò<äT. n‘·ì sê»´ $düÔs¡D
n+‘ê uÛ÷Ñ e÷s¡+Z ˝ÀH˚ »]–+~. s¬ +&√ kÕÁe÷»´+
bÕ+&ÉT´\~. yês¡T≈£L&Ü <äøÏåD, ‘·÷s¡TŒ uÛ≤s¡‘·
<˚XÊ\qT <ë{Ï m≈£îÿe $düÔ]+#·˝Ò<äT.
Çø£ eT÷&É e B n‹ ô|<ä › B nsTTq
kÕÁe÷»´+ #√fi¯ó\~. sê» sê» #√fi¯óì ø±\+˝À
Áo\+ø£, ø=ìï ‘·÷s¡TŒrs¡ B«bÕ\T »sTT+∫ #√fi¯ó
\T |ü]bÕ*ùdÔ, n‘·ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q sêCÒ+Á<ä #√fi¯ó
&ÉT n]Ms¡ uÛj Ñ T· +ø£sy¡ TÓ qÆ Hê$ø± ôdq’ ´+‘√ Ç|üŒ{Ï
eT˝Òwjæ ÷· , dæ+>∑|Pü sY, <∏ësTT˝≤+&é, ø±+uÀ&çj÷· ,
Ç+&√H˚wæj·÷, bı*˙wæj·THé Be⁄\ es¡≈£î ‘·q
Ravi Cheenepalli Shankara
ªªkÕsY Ç~ X >±] Ç˝Ò¢Hêµµ
Xªªne⁄qT...MTs¡T?µµ
ªªMT ne÷àsTT ô|[¢ >∑T]+∫ e÷{≤¢&Ü*µµ
XªªeTT+<äT e÷ ø£+&çwüHé‡ $Hêïø£ e÷{≤¢&É+&çµµ
ªªn~ ø±<äT kÕsY MT ne÷àsTT ô|[fl....µµ
X ªª@<Ó’Hê düπs eTT+<äT e÷ ø£+&çwüHé‡ $Hêïπø ô|[fl
>∑T]+∫ e÷{≤¢&É+&çµµ
ªªdüπs ø±ìe«+&çµµ
X ªªe÷ ne÷àsTTøÏ 654321 ñqïyê&çH˚ ô|[fl
#˚j·÷*µµ
ªªn+fÒ @+{Ï kÕsYµµ
X ªª6 n+¬ø\ J‘·+ n+fÒ \ø£å J‘·+ nsTTHê
ñ+&Ü*. 5 \ø£å\ ø±s¡T nsTTq ñ+&Ü*. n~ ≈£L&Ü
nu≤“sTT ù|s¡T MT<˚ ñ+&Ü*. 4 \ø£å\T $\Te #˚ùd
ã+>±s¡+ ne÷àsTTøÏ yÓj·÷´*. 3 u…&é s¡÷eTT\T
ø£*–q Ç\T¢ ñ+&Ü*. n~ ≈£L&Ü nu≤“sTT ù|s¡TMT<˚
ñ+&Ü*. 2 Á{Ï|ü⁄Œ\sTTHê HÓ\≈£î ‹bÕŒ* ãj·T≥
1 ˇø£ÿ&˚ ø=&ÉT≈£î nj·TT´+&Ü*µµ
??????????
X n+‘˚ ø±<äT. nu≤“sTT ‘·*‘¢ +· Á&ÉT\T ô|[fl ne>±H˚
kÕÁe÷C≤´ìï $düÔ]+#ê&ÉT. #Ó’Hê‘√ yê´bÕs¡
dü+ã+<Ûë\T HÓ\ø=˝≤Œ&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü n‘·&ÉT
◊s√bÕ yÓ’|ü⁄ #·÷&É˝Ò<äT, eTq+ #Ó|ü⁄Œø=qï yÓTT<ä{Ï
ø±s¡D+ e\q.
ø£qTø£ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ ◊s√bÕqT ÄÁø£$T+
#·øb£ ˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+, eTq sêE\≈£î <äTsêÁø£eTD
ø±+ø£å ˝Òø£b˛e&É+, n+‘· <ä÷s¡+ yÓ[¢ ø£wüº|ü&ç
ÄÁø£$T+∫ <√#·Tø√e&ÜìøÏ ÄHê&ÉT yê] e<ä›
#Ó|ü⁄Œø√<ä–q dü+|ü<ä˝ÒMT ˝Òø£b˛e&É+ eTTK´
ø±s¡D≤\T. ◊s√bÕ yêdüT\T eTq\qT ÄÁø£$T+#·
&ÜìøÏ ø±s¡D≤\T düVü≤»+>±H˚ ◊s√bÕ C≤‘·T\˙ï
<√|æ&û<ës¡T\T, düVü≤C≤‘·+>± Á≈£Ls¡yÓTÆq yês¡T
ø±e&É + , uÛ ≤ s¡ ‘ · < ˚ X ¯ + yê]øÏ ø£ q Tï≈£ î fÒ º + ‘·
dü+|üqï+>± ñ+&É&É+. Ç~ eTq |æ\¢\+<ä]ø°
#ÓbÕŒ*‡q nedüs¡+ áHê&ÉT ñ+~.
$&çb˛yê*. ne÷àsTTøÏ e+≥ sê<ä÷ nsTTHê MTs¡T
n&É>∑≈£L&É<äT. ne÷àsTT Ä\dü´+>± ìÁ<ä˝ÒdüTÔ+~.
Ä~yêsê˝…’‘˚ Ç+ø± Ä\dü´+>± ˝ÒdüTÔ+~. n$
|ü{+ºÏ #·Tø√≈£L&É<Tä . Çø£ Ç\T¢ ø±s¡T &Ü≈£î´yÓT+{Ÿ‡ e÷≈£î
#·÷ô|{≤º*. Ä|ò”dt qT+&ç kÕ\Ø dü]º|òæ¬ø{Ÿ rdüT≈£î
sêyê*. e÷ ne÷àsTTì y˚TeTT #ê˝≤ >±sêu+>±
ô|+#êeTT. ‘·qT Çã“+~ |ü&É≈£L&É<äT ø£<ë! n+<äTπø
Çìï C≤Á>∑‘·Ô\T. Çe˙ï MT≈£î q#êÃø£ n|ü⁄Œ&ÉT e÷
ne÷àsTT ô|[fl >∑T]+∫ e÷{≤¢&ÉT<ë+. @eT+{≤s¡T
MTs¡T?µµ
ªªH˚qT @eTHê* kÕsYµµ
XªªqTy˚« ø£<äj·÷´ e÷ ne÷àsTT ô|[fl >∑T]+∫
e÷{≤¢&Ü* nHêïe⁄µµ
ªªH˚qT b˛©düTùdºwüHé qT+&ç e÷{≤¢&ÉT‘·THêïqT kÕsY!
MT ne÷àsTT MT M~Û ∫e] dü÷ÿ≥sY >±πsCŸ yÓTø±ìø˘ì
ás√E ñ<äj·T+ y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T düìï~Û˝À ô|[fl
#˚dTü ≈£î+<ä≥? MTs¡T ˇ|ü⁄Œø√s¡ì, ‘·eTì $&ÉBkÕÔsì¡ ,
‘êì|ü⁄Œ&ÉT y˚T»sY qì, $TeTà*ï ˇ|æŒ+#·eTì e÷
ùdºwüH√¢ u…’sƒêsTT+∫+~? n+<äTπø MT ne÷àsTT ô|[fl
>∑T]+∫ e÷{≤¢&Ü* nì nHêïqT, e∫à e÷{≤¢&+É &çµµ
nì bò˛Hé ô|fÒºkÕ&ÉT.
X??????????
 lø£fi≤>ö‘·$T 9

Hê´j·Tyê~ ª~Væ≤+<äTµÄ+>∑¢ |üÁ‹ø£ kÕú|≈ü î£ &ÉT, sê»eT+Á&ç eTTìdæbÕ*{Ï ‘=* #Ós’ à¡ Hé, eTÁ<ëdt ˝…õùd{¢ yÏ é
øöì‡˝Ÿ düuÛÑT´&ÉT , nyÓT]ø± qT+∫ ‹]– e∫Ãq kÕ«$T $y˚ø±q+<ä≈£î ÄVü‰«q+ |ü*øÏ, ‘=* |üP\e÷\
y˚dæq - Ä+Á<Ûä;Ûwüà Áo Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T>±s¡T
Andukuri Vuppaladhadiyam NarasimhaGopalaKrishnaSastri,
Ä+Á<Ûä;Ûwüà>± ù|s=+~q Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄ düTu≤“sêe⁄ >ös¡e Hê´j·TeT÷]Ô>±qT, |ü_ø¢ ˘ ÁbÕdæ≈L£ ´
|ü+‘·T\T (»qe] 14, 1856 - »qe] 15, 1941) ≥sY>± |üì#˚XÊs¡T. 1880˝À Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄
kÕ«‘· + Á‘· ´ dü e Ts¡ j Ó ÷ <Û ä T &É T , dü + dü ÿ s¡ D yê~, eTÁ<ëdüT qT+∫ sê»eT+Á&ç ‹]–e∫à nø£ÿ&˚
kÕVæ≤‘·´y˚‘·Ô, bÕÁ‹πøj·TT&ÉT, sê»ø°j·T Hêj·T≈£îì>± dæús¡|ü&ܶ&ÉT. eTs√ 9 eT+~ Hê´j·Tyê<äT\‘√ ø£*dæ
sêDÏ+∫q ãVüQeTTK Á|üC≤„o*. sê»eT+Á&ç u≤sY nk˛wæjT˚ wüHé kÕú|+æ ∫, sê»eT+Á&ç˝À
u≤\´+, $<ë´uÛ≤´dü+ dü + |ò ü T dü + dü ÿ s¡ Ô ø£ + <ä T ≈£ L ] Mπ s X¯ *+>∑ + ‘√
düTu≤“sêe⁄ 1856e dü+e‘·‡s¡+ »qe] 14 düìïVæ≤‘·+>± yÓT\π>yês¡T. $‘·+‘·T |ü⁄q]«yêVü‰\T
e ‘˚ B eTø£ s ¡ dü + Áø±+‹ s√Eq HÓ \ ÷¢ s ¡ T ˝À »]|æ+#·&É+˝À MπsX¯*+>±ìøÏ düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T
sê|òüTesêe⁄, s¡+>∑eTà <ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+#ês¡T. Ä m+‘·>±H√ düVü≤ø£]+#ês¡T. 1881˝À kÕú|æ‘·yÓTÆq
‘·s¡Tyê‘· ≈£î≥T+ã+ sê»eT+Á&çøÏ e÷]+~. u≤\´+ Væ≤‘·ø±]DÏ düe÷»+ jÓTTø£ÿ yÓTT<ä{Ï ø±s¡´<ä]Ù>±
qT+&˚ düTã“sêe⁄ $wüj·T |ü]C≤„q düeTT bÕs¡®q |ü≥¢ ìj·T$T+#·ã&ç ìs¡«Vü≤D˝À, ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ $düsÔ D¡ ˝À
n$T‘· õC≤„dü ø£*– ñ+&ç ù|<ä]ø£+ ø±s¡D+>± $\TyÓ’q ùde\+~+#ês¡T.
M~Û˝≤+‘·s¢¡ eTdüø£ yÓ\T‘·T˝À #·<Tä e⁄ ø=qkÕ–+#ês¡T. 1885˝À sê»eT+Á&ç |ü⁄s¡bÕ\ø£dü+|òü÷ìøÏ
yÓTÁ{Ï≈î£ ´˝ÒwHü é bÕdt nsTT´ nq+‘·s+¡ eTÁ<ëdüT Á¬ød’ eÔü ‘=* nq~Ûø±s¡ #Ûs’Ó à¡ Hé>± mìï¬ø’ 1888 es¡≈L£ Äj·Tq
ø£fi≤XÊ\˝À #˚] kÕÿ\sYw|æ t düV‰ü j·T+‘√ #·<Tä e⁄≈£îì Ä |ü<ä$˝À ø=qkÕ>±s¡T. Äj·Tq Vü≤j·÷+ ˝ÀH˚
1876˝À _m &çÁ^ bı+~. nq+‘·s+¡ n<Ûë´|ü≈î£ ì>± sê»eT+Á&ç Á|ü»\≈£î ‘=*kÕ] ≈£îfi≤sTT ø£HÓø£åqT¢
ñ<√´>∑ J$‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. uÀ<ÛäHêe•‹Ô˝À eT+ps¡T #˚XÊs¡T. 1893˝À Äj·Tq eTÁ<ëdüT
ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ Hê´j·Tyê<ä $<ä´qT nuÛÑ´dæ+∫ Ç+|”]j·T˝Ÿ ˝…õùd¢{Ïyé øöì‡˝Ÿ≈£î düuÛÑT´ì>± mìï¬ø’
1879˝À ˝≤ |ü{≤ºqT bı+<ës¡T. ñbÕ<Ûë´j·TTì>± düsêÿs¡T õ˝≤¢\≈£î ÁbÕ‹ì<Û´ä + eVæ≤+#ês¡T. á |ü<$ä ˝À
|üì#˚dü÷Ô Hê´j·Tyê<ä |ü{≤ºqT bı+<ä≥+ n|üŒ{À¢ Äj·Tq es¡Tdü>± eT÷&ÉT |üsê´j·÷\T mìï¬ø’ 1899
ns¡T<Ó’q $wüj·T+. á U≤´‹ì kÕ~Û+∫q <äøÏåD es¡≈î£ ø=qkÕ>±s¡T. 1896˝À Äj·Tq sê»eT+Á&ç˝Àì
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì n‹ ø=~›eT+~˝À ˇø£]>± ø√kÕÔ {ÖHé Vü ‰ ˝Ÿ Á≥dü T º u Às¡ T ¶ ø£ $ T{° n<Û ä ´ ≈£ å î ì>±
õ˝≤¢˝À¢ ‘=* e´øÏÔ>± Äj·Tq #·]Á‘· dü •wæº+#ês¡T. mìïø£j÷· ´s¡T. ø£\ø£‘êÔ˝Àì {ÖHéV‰ü \T ‘·sê«‘· <˚X+¯ ˝À
Hê´j· T $<ë´]ú > ± ñ+&É > ±H˚ 22 @fi¯ fl n+‘·{Ï ÁbÕeTTK´‘· sê»eT+Á&ç {ÖHé Vü‰˝Ÿ≈£î ñ+~.
ÁbÕj·T+˝À Äj·Tq ªÁ{Ï|æ¢πøHé dæø˘‡µ>± |æ\Teã&˚ Hê{Ï Bìì ø£+<äT≈£L] MπsX¯*+>∑+ |ü+‘·T\T kÕú|+æ #·≥+
kÕVæ≤‘·´ dü+|òüT+ düuÛÑT´\T eTs√ ◊<äT>∑Ts¡T düuÛÑT´\ yÓqTø£ Hê´|ü‹ yê] düVü≤ø±s¡+ m+‘√ ñ+~.
$TÁ‘·ã•+<ä+‘√ ø£\dæ, C≤rjÓ÷<ä´e÷ìøÏ düV≤ü ø£]+#˚ düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T sê»eT+Á&ç m\ÁøϺø˘ düô|’¢
ñ<ë‘· Ô \ø£ å ´ +‘√, ~ Væ ≤ +<ä ÷ C≤rj· T Ä+>∑ ¢ ø±s=ŒπswüHéqT kÕú|æ+∫, $<äT´<äT‘êŒ<äq #˚j·T&Éy˚T
~q|üÁ‹ø£qT kÕú|æ+#ês¡T. n|üŒ{À¢ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À ø±ø£ ‘=*kÕ]>± sê»eT+Á&çøÏ Ä $<äT´‘YqT düs¡|òüsê
Á|ü#·T‘·]eTj˚T´ Ä+>∑¢ |üÁ‹ø£\˙ï Á_{°wt Á|üuÛÑT‘·«+ #˚ d æ yÓ \ T>∑ T \T ì+bÕ&É T . 1893˝À Äj· T q
ø£qTdüqï\˝ÀH˚ ñ+&˚$. sê»eT+Á&ç˝À ∫+‘êeTDÏ |üÁ‹ø£qT |ü⁄qs¡T<ä∆]+∫
sê»eT+Á&ç˝À ñeTà&ç eTÁ<ëdüT sêwüº+˝À Á|ü»\≈£î Ä+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃs¡T. á |üÁ‹ø£≈£î
 10 lø£fi≤>ö‘·$T
ø£ + <ä T ≈£ L ] Mπ s X¯ * +>∑ + |ü + ‘· T \T m&ç ≥ sY > ± ;#Y˝À @sêŒ≥T#˚dæq ãVæ≤s¡+>∑ düuÛÑ˝À $y˚ø±q+
e´eVü≤]+#ês¡T. s¡#·sTT‘·*ï Ä]úø£+>± Áb˛‘·‡Væ≤+ <äTì‘√ bÕ≥T düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T y˚~ø£qT n\+ø£
#·≥+ \ø£å´+>± düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T qe˝≤s¡#·q ]+#ê&ÉT. n˝≤ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq M] ùdïVü≤+ düTu≤“
n+X¯+>± $$<Ûä b˛{°\T ìs¡«Væ≤+#˚yê&ÉT. ∫\ø£eT]Ô sêe⁄ô|’ >±&ÛÉyÓTÆq Á|üuÛ≤yêìï y˚dæ+~. 1903˝À
\ø°åàqs¡dæ+Vü≤+ s¡#·Hê yê´dü+>±ìøÏ düTu≤“sêe⁄ $y˚ø±q+<äTì dü÷Œ¤]Ô‘√, düTu≤“sêe⁄ sê»eT+Á&ç˝À
HÓ ’ ‹ ø£ + >±, Ä]ú ø £ + >± m+‘√ dü V ü ≤ ø£ ] +#ê&É T . uÛ>Ñ e∑ BZ‘,· düHê‘·q Væ≤+<ä÷<Ûsä à¡ Á|ü#êsêì¬ø,’ Væ≤+<ä÷
n<˚ $ <Û ä + >± Vü ≤ ]ø£ < ∏ ë |æ ‘ êeTVü ≤ Ä~uÛ Ñ ≥ ¢ düe÷»+ nH˚ dü+düúqT kÕú|æ+#ês¡T.
Hêsêj·TD<ëdüTqT sê»eT+Á&ç, |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î 1898 qT+∫ 1917 es¡≈L£ uÛ≤s¡‘· C≤rj·T
|ü]#·jT· + #˚dqæ ~ ≈£L&Ü áj·TH˚. 1922 ÁbÕ+‘·+˝À ø±+Á¬>dt˝À Äj·Tq ø°\ø£yTÓ qÆ uÛ÷Ñ $Tø£qT b˛wæ+#ês¡T.
sê»eT+Á&ç˝À Ä+Á<Ûä #ê]Á‘·ø£ |ü]XÀ<ÛäHê dü+düú 1907˝À e+<˚e÷‘·s¡ ñ<ä´eT dü+<äs¡“¤+>± _|æHé
(Ç|ü ⁄ Œ&É T sêfi¯ fl ã+&ç dü T u≤“sêe⁄ |ü ⁄ sêedü T Ô #·+Á<äbÕ˝ŸqT sê»eT+Á&ç ÄVü‰«ì+∫ nø£ÿ&É ñ
Á|ü<sä Ù¡ qXÊ\>± ñqï~) @sêŒ≥TqT Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄ |üHê´kÕ\T Ç|æŒ+#ês¡T. $»j·Tyê&É˝À 1914 @Á|æ˝Ÿ
|ü+‘·T\T m+‘·>±H√ Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. 11e ‘˚Bq »]–q s¬ +&Ée Ä+Á<Ûä eTVü‰düu≈ÑÛ î£ Äj·Tq
1897, |òæÁãe]11q kÕ«$T $y˚ø±q+<ä n<Û´ä ø£‘å · eVæ≤dü÷,Ô eTÁ<ëdüT qT+∫ Ä+Á<Ûä sêÁwüº $uÛ»Ñ q
n+‘·sê®rj·T eT‘ê\ düe÷y˚X¯+˝À Á|üdü+–+∫ ø√dü+ #ê]Á‘ê‘·àø£yTÓ qÆ |æ\T|ü⁄ì#êÃ&ÉT. 1918 »qe]
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ‹]–edüTÔqï dü+<äs¡“¤+˝À Á{Ï|æ¢πøHé dæø˘‡ 1e ‘˚Bq düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T &çe÷+&é y˚Ts¡≈£î
$TÁ‘·ã•+<ä+ Äj·TqTï ÄVü‰«ì+#·&ÜìøÏ ˇø£ düe÷ Ä+Á<ÛÁä bÕ+‘êìøÏ Á|ü‘´˚ ø£ ÁbÕ+rj·T ø±+Á¬>dt øöì‡˝ŸqT
y˚XÊìï @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. ô|<ä› m‘·TÔq |ü⁄s¡»qT\T n~ÛcÕºq+ @sêŒ≥T #˚dæ+~. á eT+&É* øÏ Hê´|ü‹
Vü‰»¬s’q Ä düe÷y˚X¯+˝À $y˚ø±q+<äTì ÄVü‰«q düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T n<Ûä´≈£åî&Éj·÷´s¡T. n+‘˚>±ø£
dü+|òü÷ìøÏ Hê´|ü‹ düTu≤“sêe⁄qT n<Ûä´≈£åîì>± ìj·T Äj·Tq nœ\uÛ≤s¡‘· ø±+Áπ>düT ø£$T{° Á|ü<Ûëq
$T+#ês¡T. $y˚ø±q+<äT&ÉT eTÁ<ëdüT πse⁄˝À ~>∑>±H˚ ø±s¡ ´ <ä ] Ù>± Hê\T>∑ T |ü s ê´j· ÷ \T mìï¬ ø ’
|üP\e÷\ y˚dæ ÄVü‰«ì+∫q ‘=*e´øÏÔ düTu≤“sêy˚. ùde\+~+#ês¡T.
Ä eTs¡Tdü{Ï s√E $ø√º]j·÷ Vü‰˝À¢ $y˚ø±q+<äTìøÏ düTu≤“sêe⁄ |ü+‘·T\T 1941, »qe] 15e
ÄVü‰«q düuÛÑ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. |òæÁãe]14q yÓTØHê ‘˚Bq85e@≥ eTs¡DÏ+#ês¡T.
z >±+BÛ` .ø£.$z‘êeTVæ ≤ ‘ê‘êà ..!
Á|ükÕ<é, 94901 68907
es¡í $uÛÒ<äeTT˝Ÿ eT]j·TT es¡Z $uÛÒ<äeTT ˝…’q y˚ø£‘ê
bÕs¡í düe÷» <äT'dæ‹ú øÏ u…õ’ ø£eTT˝Ÿ eTTqT e÷|ü>± e˝…+
ã÷s¡eí TT>±q≥+#·T <ä\b˛dæ, Á|üC≤fi¯ó\ eT<Û´ä uÛ<Ò eä TT˝Ÿ
mHêï∞fl |üs‘¡ +· Á‘·<ëdü´eTT? eT¬sH˚ï∞fl ìØøÏ+å #·T≥˝Ÿ! ø°seí¡ TT >=*Œ, jÓT\¢s¡ H=πø|ü<eä∏ TTHé q&ç|+æ ∫ uÛ≤edü+
>∑˙ïfiËflHÓïì bÕs¡>±e˝…? >∑q+>±sê&Ó ø±bÕ&ÉT Hê ø°s¡íyÓTTq]Ã, j·÷+>∑T¢\ ìø£•wüº Á|üuÛÑT‘·«eTT ≈£L*à ‘·{Ϻ ˙
|üH√ï<ë∆s¡≈£î&É+#·T >∑T+&Ó\$j·THé yêb˛e⁄ø±˝≤q H˚ ÁbÕs¡eí TT Bs¡TÃø=+{Ï eT‹ùV≤j·T|ü⁄Ø‹ <äTbÕøÏ >∑T+&ÉT‘√
qTHêïq+#·TqT ãT{Ϻre⁄ uÛÑs¡‘êuÛÑT´‘êúq ø±sê´s¡úyÓTÆ !
sêeTHêeTeTT ø£•wüí^‘· ìs¡+‘· sê<Ûä´j·TqeTTà>± >±+BÛ eTVü‰‘·à eTVæ≤‘· ø£s¡Ôe´‘ê ìwü˜ dü‘·´
kÕeTe÷s¡eZ TTq+ <äV≤æ +düjT˚ kÕ<Ûqä eTTà>∑ q÷‘·ïeTÚ dü+<Ûä‘· düVü≤qo\+ ãkÕe÷q´yÓTÆ |üs¡ bÕ\
˙eTeTT˝Ÿ s¡∫sTT+∫ #˚dæ ‘·˙ø£ e÷+>∑¢ $uÛÑT‘·« <äT Hê+<Ûäø±s¡qT >∑&ÉT ìdü‡Vü‰j·T dæú‹Hé ÁeT>∑TZ#·T+&É
kÕ«eTT˝Ò #·øÏ‘ê‘·Tà˝…’ ø£q uÛ≤s¡‘êeì ùd«#·Ûù¬ø’ ã+<ÛäqeTTø£Ô CÒdæ‹$ uÛ≤s¡‘√]«ì e+<äq$T<Ó
 lø£fi≤>ö‘·$T
X¯+uÛÑTJ eTVü≤sêCŸ
•yêJ eTsêsƒê kÕÁe÷»´+ jÓTTø£ÿ yÓTT<ä{Ï
bÕ\≈£î&ÉT/#Û·Á‘·|ü‹. n‘·ì yÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡´ kÕsTT
u≤sTT. #Û·Á‘·|ü‹ •yêJ eTVü‰sêCŸ ≈£îe÷s¡T&ÉT
X¯+uÛÑT.
kÕsTTu≤sTT eTs¡D≤q+‘·s¡+ (1659), n‘·qT
#Û·Á‘·|ü‹ •yêJ eTVü‰sêCŸ ‘·*¢ JC≤u≤sTT#˚
ô|]>±&Éì #ÓãT‘ês¡T. n‘·qT ‘=$Tà<˚fi¢¯ ej·TdüT˝À,
n+ãsY sêC≤ C…’ dæ+>¥ I sê»uÛÑeq+˝À sê»ø°j·T
ã+B>± J$+#·&ÜìøÏ |ü+|üã&ܶ&TÉ . #ÛÁ· ‘·|‹ü •yêJ
eTVü‰sêCŸ 1665˝À yÓTT|òüT\T\‘√ ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï
|ü⁄s¡+<äs¡ dü+~ÛøÏ ø£≥Tºã&ç ñ+{≤qH˚ ìX¯Ãj·T‘·‘√
Bìï #˚j·÷*‡ e∫Ã+~.
Ä $<Ûä+>± X¯+uÛÑTJ yÓTT|òüT\T\ e÷qdüu≤›sY.
1666˝À, #Û·Á‘·|ü‹ •yêJ eTVü‰sêCŸ, X¯+uÛÑTJ
yÓTT|òüT˝Ÿ #·Áø£e]Ô Ws¡+>∑CÒãT ÄkÕúHêìøÏ Vü‰»s¡
j·÷´s¡T. Ws¡+>∑CÒãT Ç<ä›]˙ >∑•Vü≤ìs¡“+<Ûä+˝À
ñ+#ê&ÉT. ¬s+&ÉT HÓ\\ ‘·sê«‘· ‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\T
|üsês¡j·÷´s¡T.
1666 eT]j·TT 1670 eT<Û´ä ≈£î|¢ yÔü TÓ qÆ ùdïVü≤+
ñqï ‘·sê«‘· Çs¡TesêZ\T sêJ |ü&ܶsTT. á
ø±\+˝À, ;C≤|üPsY düT˝≤ÔHé≈£î e´‹πsø£+>±
yÓTT|òTü ˝Ÿ\≈£î eT<ä‘› T· >± X¯+uÛTÑ J ‘·q ‘·+Á&ç‘√ ø£*dæ
b˛sê&Ü&ÉT.
#Û·Á‘·|ü‹ •yêJ eTVü‰sêCŸ @Á|æ˝Ÿ 1680˝À
eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘·, X¯+uÛÑTJ düe‹ k˛<äs¡T&ÉT
sêC≤sêyéTqT sêE>± |ü{≤º_Ûùwø£+ #˚ùd+<äT≈£î
eTsêsƒê ø√s¡Tº˝À ø=+<äs¡T eT+Á‘·T\T Á|üj·T‘êï\T
#˚XÊs¡T. sêC≤sê+ #Û·Á‘·|ü‹ •yêJ eTVü‰sêCŸøÏ
n‘·ì uÛ≤s¡´ k˛j·÷sêu≤sTT ¬s+&Ée ≈£îe÷s¡T&ÉT.
X¯+uÛÑTJ, nsTT‘˚, bÕ≥T¢ >±*˝ÀøÏ e#êÃsTT
yÓ+≥H˚ |üHêΩ˝≤, sêjYT>∑&˝é Àì ø√≥\qT kÕ«BÛq+
#˚ d ü T ≈£ î Hêï&É T . n‘· q T p˝… ’ 20, 1680q
#Û·Á‘·|ü‹>± |ü{≤º_Ûwæ≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.
11
dæ+Vü‰düHêìï n~Ûs√Væ≤+∫q ‘·s¡Tyê‘·,
X¯+uÛÑTJ $$<Ûä bıs¡T>∑T sêC≤´\≈£î e´‹πsø£+>±
‘·q ôd’ìø£ b˛sê{≤\qT ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. nsTT‘˚,
‘·q ‘·+Á&ç˝≤ ø±≈£î+&Ü, X¯+uÛÑTJ ‘·q ôd’ì≈£î\qT
kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îqï ÁbÕ+‘ê\qT <√#·Tø√e&ÜìøÏ
nqTeT‹+#ê&ÉT.
ãTsêΩHé|üPsYô|’ <ë&ç‘√ yÓTT<ä\Tø=ì yÓTT|òüT
\T\‘√ ‘·s¡#·÷ |òüTs¡¸D\T »]π>$. »+Jsê˝Àì
dæ~\› T, >√yê˝Àì b˛s¡TÃ^düT\‘√ ≈£L&Ü X¯+uÛTÑ JøÏ
$uÛÒ<ë\T ñHêïsTT.
Ç+^¢wüß Äj·TT<Ûë\T, >∑Hé bÂ&ÉsY nedüsêìï
Á>∑Væ≤+∫ 1684˝À Ä+π>¢j·TT\‘√ ˇ|üŒ+<ä+
≈£î<äTs¡TÃ≈£îHêï&ÉT.
∫ø£ÿ<˚esê» e&Éj·÷sY bÕ*+∫q yÓTÆdü÷sYô|’
≈£L&Ü X¯+uÛÑTJ <ë&çøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT.
1687˝À eTsêsƒê, yÓTT|òüT˝Ÿ <äfi≤\ eT<Ûä´
yêjYT j·TT<ä∆+ »]–+~. yêjYT, eTVü‰ã˝ÒX¯«sY
<ä≥yº TÓ qÆ n&Ée⁄\˝À j·TT<ä+∆ »]–+~. j·TT<ä+∆ ˝À
yÓTT|òüT\T\T z&çb˛sTTq|üŒ{Ïø°, eTsêsƒê\T ‘·eT
ø£e÷+&És-Y ÇHé-N|òt Vü≤+;sêe⁄ yÓ÷Væ≤‘˚ì ø√˝ÀŒ
j·÷s¡T, Ç~ yê]øÏ ô|<ä› <Óã“. X¯+uÛÑTJ jÓTTø£ÿ
kÕúq+ ã\V”≤q|ü&ç+~. n‘·ì dü«+‘· ÄkÕúq+,
≈£î≥T+ã+˝Àì Á|ü»\T n‘·ìô|’ ì|òü÷ ô|{≤ºs¡T.
|òæÁãe] 1689˝À, X¯+uÛÑTJ ‘·q 25 eT+~
dü\Vü‰<ës¡T\‘√ ø£*dæ dü+>∑yT˚ X¯«sY˝À |ü≥Tºã&ܶ&TÉ .
ã+B\˝À n‘·ì düìïVæ≤‘·T&ÉT ø£$ ø£˝≤wt ≈£L&Ü
ñHêï&ÉT. X¯+uÛÑTJ, ø£˝≤wt\qT yÓTT|òüT\T\T
nVü≤à<éq>∑sY õ˝≤¢˝Àì ãVü≤<äTsY>±&é≈î£ rdüTø¬ fi≤¢sT¡ .
ñ]rùd eTT+<äT yê]<ä›s¡÷ nee÷ì+#·ã&ܶs¡T,
<ës¡TD+>± Væ≤+dæ+#·ã&ܶs¡T. X¯+uÛ≤Jì 1689
e÷]à 11q ‘·T˝≤|üPsY˝À •s¡#˚ä<ä+ #˚dæ ñ]
rXÊs¡T. X¯+uÛTÑ Jì ª<Ûsä à¡ MsYµ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T.
 12 lø£fi≤>ö‘·$T
|ü⁄sêD≤˝À¢ uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï ª»+ã÷ B«|ü+µ nì m+<äT≈£î |æ*#˚yês¡T?
Ä |ü⁄sêD≤\ Á|üø±s¡+ »+ã÷ B«|ü|ü⁄ dü]Vü≤<äT›\T @$T{Ï?
|ü ⁄ sêD≤\˝À uÛ ≤ s¡ ‘ Y ì »+ã÷B«|ü e Tì
nq˝Ò<äT. |ü<ëàø±s¡yÓTÆq uÛÑ÷$T eT<Ûä´ »+ã÷B«|ü+
‘êeTs¡πs≈£î e˝… >∑T+Á&É+>± ø£ì|ædüTÔ+~. n~ \ø£å
jÓ÷»Hê\ bı&Ée⁄, \ø£åjÓ÷»Hê\ yÓ&É\TŒ ø£*– ñ
+≥T+~. <ëì˝À >∑T+Á&É{Ï Äø±sê\‘√ ‘=$Tà~
y˚\jÓ÷»Hê\ $d”sÔ +í¡ ø£*–q ‘=$Tà~ esê¸\T ñHêïsTT.
yê{Ï qìï{Ï˙ $uÛÑõ+#˚ dü]Vü≤<äT›\T>± mì$T~
|üs¡«‘ê\T ñHêïsTT. Ä ‘=$Tà~ esê¸\˝À q≥ºq&ÉTeT
Ç˝≤e•‘· + nH˚ es¡ ¸ + ñ+~. <ëì q&É T eT
ã+>±s¡Ts¡+>∑T‘√≈£L&ç y˚Ts¡T|üs¡«‘·+ uÛÑ÷$T |ü<ëàìøÏ
ø£]íø£e˝… Á|üø±•düTÔ+≥T~. ≈£î\|üs¡«‘ê\πø sêE>±
ø£ì|ædTü +Ô ~. <ëìì #·÷∫ <˚e‘·\+‘ê ÄX¯Ãs¡´|ü&‘É ês¡T.
Ä y˚Ts¡T |üs¡«‘·+ \ø£å jÓ÷»Hê\ m‘·TÔ ø£*– ñ+~.
<ëì bÕ<äÁ|ü<˚X¯+ |ü<ës¡Ty˚\ jÓ÷»Hê\ $düÔ•‹ ø£*–
n+‘˚ ø=\‘·>∑\ ˝À‘·T ø£*– ñ+~. n~ ô|’q eTT|üŒ~
¬s+&ÉT y˚\ jÓ÷»Hê\ $düÔ•‹ ø£*– ñ+~. <ëìøÏ ñ
‘·Ôs¡|ü⁄~≈£îÿ˝À ˙\+, X‚«‘·+, X¯•+>∑e+‘·+ nH˚
|üs¡«‘ê\T Äø±XÊìï ‘ê≈£î‘·÷ ì*∫ ñHêïsTT. Mì
$kÕÔs¡eTT ¬s+&ÉT y˚\ jÓ÷»Hê\T. Ç$ ‘·÷s¡TŒ qT+&ç
|ü&ÉeTs¡ es¡≈£î, ñ‘·Ôs¡+ qT+&ç <äøÏåD+ es¡≈£î $düÔ]+∫
ñ+{≤sTT. á <ä•X¯´+ #ê\ s¡eTD°j·T+>± ñ+≥T+~.
‘·÷s¡TŒ |ü&ÉeTs¡\˝À ñ|ü⁄Œ˙{Ï düeTTÁ<ä+
es¡ ≈ £ L ñqï dü ] Vü ≤ <ä T › |ü s ¡ « ‘ê\˝À ˙\ X‚ « ‘·
X¯•+>∑e‘·Œs¡«‘ê\T Áø£eT+>± ˇø£<ëì ø£+f… ˇø£{Ï |ü~
jÓ÷»Hê\T ‘·≈î£ ÿe bı&Ée⁄ ø£*– ñ+{≤sTT. á eT÷&ÉT
|üs¡«‘ê\ q&ç$T Á|ü<˚X¯+˝À s¡eT´ø£+, Væ≤s¡Dàj·T+,
≈£îs¡T nH˚ eT÷&ÉT esê¸\T ñHêïsTT. n$ ˇø=ÿø£ÿ{Ï
‘=$Tà~ y˚\ jÓ÷»Hê\ $düÔ•‹ ø£*– ñHêïsTT. Çe˙ï
düeTTÁ<ä+ <ëø± yê´|æ+∫ ñHêïsTT. Ä eT÷&ÉT esê¸\
bı&Ée⁄ ˙\ X‚«‘· X¯•+>∑e‘·Œs¡«‘ê\ bı&Ée⁄\‘√
düe÷q+>± ñ+≥T+~. Ç˝≤e•‘· esê¸ìøÏ <äøÏåD+>±
eT÷&ÉT dü]Vü≤<äT› |üs¡«‘ê\T ñHêïsTT. ny˚ ìwü<Ûä
|üs¡«‘·+, ùV≤eT≈£L≥ |üs¡«‘·+, Væ≤eTe‘·Œs¡«‘·+. Ç$
‘·÷s¡TŒ qT+&ç |ü&ÉeT{Ï es¡≈£î bı&Ée⁄, ñ‘·Ôs¡+ qT+&ç
<äøÏåD+ es¡≈£î yÓ&É\TŒ ø£*– ñHêïsTT. Mì ì&ç$ ˙\
X‚«‘· X¯•+>∑e‘·Œs¡«‘ê\‘√ düe÷q+>± ñ+≥T+~. á
eT÷&ÉT |üs¡«‘ê\ q&ÉTeT eT÷&ÉT uÛÑ÷Á|ü<˚XÊ\THêïsTT.
ny˚ Vü≤]es¡¸+, øÏ+|ü⁄s¡Twü+, uÛ≤s¡‘·es¡¸+ nH˚$.
Ç˝≤e•‘· esê¸ìøÏ |ü&ÉeT≥ e÷\´e+‘·+, ‘·÷s¡TŒq
>∑+<Ûäe÷<äq+ nH˚ dü]Vü≤<äT› |üsê«‘ê\THêïsTT. n$
‘·÷s¡TŒ |ü&eÉ Ts¡\≈£î bı&ÉeP, ñ‘·sÔ ¡ <äøD åÏ ≤\≈£î yÓ&\É ÷Œ
ø£*– ˙\|üs¡«‘· ìwü<Ûä|üs¡«‘ê\qT ÄqTø=ì ñHêïsTT.
yêì $düÔ•‹ ¬s+&ÉT y˚\ jÓ÷»Hê\T. e÷\´e+‘·+,
>∑+<Ûäe÷<äq+ nH˚ á ¬s+&É÷ πø‘·Te÷\ uÛÑÁ<ëX¯«
esê¸\≈£î dü]Vü≤<äT› |üs¡«‘ê\T>± ñHêïsTT. düTy˚Ts¡T
|üs¡«‘êìøÏ ‘·÷s¡TŒq eT+<äs¡ |üs¡«‘·+, <äøÏåD≤q
y˚Ts¡TeT+<äs¡ |üs¡«‘·+, |ü&ÉeT≥ düTbÕs¡Ù« |üs¡«‘·+, ñ
‘·sÔ êq ≈£îeTT<ä |üs«¡ ‘·+ ñHêïsTT. á Hê\T>∑T |üs«¡ ‘ê\T
|ü~y˚\ jÓ÷» Hê\T m‘·TÔ ø£*– ñHêïsTT. Çìï{ÏøÏ
q&ÉTeT y˚Ts¡T |üs¡«‘·+ m‘·TÔ>± bı&ÉT¬>’q düÔ+uÛÑ+˝≤>±
ñ+fÒ $T–*q |üs¡«‘ê\T Hê\T>∑T Á|üø£ÿ\ Hê{Ïq bı{Ϻ
>∑T+»\˝≤>± ñHêïsTT. á Hê\T>∑T |üs¡«‘· •Ksê\
MT<ä |ü‘êø±\ ˝≤>± Áø£eT+>± ô|<ä› ô|<ä› e÷$T&ç #Ó≥÷¢,
H˚πs&ÉT #Ó≥÷¢, ø£&ç$T #Ó≥÷¢, eTiÏ¿#Ó≥÷¢ ñ+{≤sTT. á
e•ø£åsêC≤\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï |ü<äø=+&ÉT e+<ä\ jÓ÷»Hê\
bı&Ée⁄, q÷s¡T jÓ÷»Hê\ yÓ&É\TŒ ø£*– ñ+{≤sTT.
Ç+‘˚ø±ø£ Ä Hê\T>∑T |üs¡«‘· •Ksê\ MT<ä e+<ä
jÓ÷»Hê\ $d”sÔ +í¡ ø£*–q Hê\T>∑T ô|<ä› ô|<ä› düs√esê\T
ñHêïsTT. Áø£eT+>± yê{Ï ù|s¡T¢ ø°så d¡ sü d¡ Tü ‡, eT<ÛTä düsd¡ Tü ‡,
Ç≈£åîs¡dü düs¡düT‡, ìs¡à\ »\ düs¡düT‡. Ä düs¡düT‡\˝À
kÕïq+ #˚ùdyê]øÏ dü«uÛ≤e+ #˚‘·H˚ jÓ÷>∑ìwü˜, nDÏe÷~
dæ<Tä \∆ T dæ~k∆ ÕÔsTT. Ç+ø± Ä |üs«¡ ‘· •Ksê\ô|’ q+<äq+,
#Ó’Á‘·s¡<∏ä+, yÓ’ÁuÛ≤»ø£+, düs¡«‘√uÛÑÁ<ä+ nH˚ <˚y√<ë´Hê\T
ñHêïsTT.
á ñ<ë´qeHê\˝À <˚e‘·\T <˚eø±+‘·\‘√
≈£L&ç >∑+<Ûäs¡T«\ Ä≥bÕ≥\qT Ä\øÏdü÷Ô, Ä˝ÀøÏdü÷Ô
Äq+<ä+>± $Vü≤]kÕÔsT¡ . eT+<äs¡ |üs«¡ ‘·+ MT~ e÷$T&ç
#Ó≥¢ |ü+&ÉT¢ |üs¡«‘· •Ksê\+‘· ô|<ä›$. Ä |ü+&É¢ s¡T∫
neT•‘·+‘√ düe÷q+>± ñ+≥T+~. u≤>± e÷–q Ä
|ü+&ÉT¢ #Ó≥¢MT<äqT+&ç Ä ø=+&É MT<ä sê\T‘êsTT. Ä
|ü+&ÉT¢ |ü&ç |ü–*q|ü⁄&ÉT Ä |ü+&É¢s¡dü+ n<äT“¤‘·yÓTÆq
eTVü‰Á|üyêVü≤yÓTÆ ns¡TD√<ä+ nH˚ q~>± Á|üeVæ≤düTÔ+~.
$TøÏÿ* rj·T>±, düT>∑+<Û+ä ‘√ ≈£L&ç, mi¿ì s¡+>∑T ø£*–q
s¡kÕ\T Á|üeVæ≤+#˚ Ä q~ eT+<äsê#·\+ qT+&ç
 lø£fi≤>ö‘·$T
ãj·T\T<˚] ‘·÷s¡TŒ yÓ’|ü⁄>± Ç˝≤e•‘· esê¸ìï ˇs¡TdüT
≈£î+≥÷ kÕ–b˛‘·T+~. Ä qB ‘·s¡+>±\T n+<ä]˙
|ü$Á‘·+ #˚dü÷Ô ñ+{≤sTT. Ä qB»˝≤\˝À bÕs¡«r<˚$
#Ó*ø£‘ÓÔ\T kÕïq+ #˚kÕÔs¡T. yê] X¯Øs¡eT+<ä* ~e´
|ü]eTfi≤ìï Á>∑Væ≤+∫q yêj·TTe⁄ |ü~y˚\ jÓ÷»Hê\
|üs¡´+‘·+ düT>∑+<Ûë\qT yÓ<ä»\T¢‘·T+~. y˚Ts¡T eT+<äs¡
|üs¡«‘·+ MT<ä H˚πs&ÉT |ü+&ÉT¢HêïsTT. Ä |ü+&ÉT¢ ô|<ä›
@qT>∑T\+‘· ñ+{≤sTT. #Ó≥¢qT+&ç sê*|ü&ç |ü–*q
Ä |ü+&É¢ s¡düy˚T Á|üyêVü≤+>± Ä ø=+&ÉMT<ä C≤\Tyês¡T
‘·T+~.Ä H˚πs&ÉT |ü+&É¢ s¡dü+ »+ã÷q~>± Á|üeVæ≤dü÷Ô
Ç˝≤e•‘· es¡¸ Á|ü<˚XÊìï ‘·&ÉT|ü⁄‘·÷ Ä uÛÑ÷uÛ≤>∑+ MT<ä
Á|üeVæ≤düTÔ+~.Ä »+ã÷qB »\+‘√ u≤>± Hêìq eT{Ϻ
yêj·TT dü÷s¡´ dü+|üs¡ÿ+e\¢ |ü]|üø£«yÓTÆ ã+>±s¡+>±
e÷]b˛‘·T+~. Ä ø±s¡D+>± ã+>±sêìøÏ C≤+ã÷q<ä+
nH˚ ù|s¡T e∫Ã+~. eT+∫ eHÓï >∑\ Ä X¯ó<ä∆ düTesêíìï
<˚e‘·\T uÛ÷Ñ wüD≤\T>± #˚dTü ø=ì n\+ø£]+#·Tø=+{≤s¡T.
uÛ≤s¡‘·es¡¸+ `
uÛ≤s¡‘·esê¸ìøÏ ã<ä]ø±ÁX¯eTyêdæ nsTTq
Hêsêj·TDT&ÉT n~Û|ü‹. á uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝Àì yês¡T
eTVü ‰ ‘· T à˝… ’ q Hês¡ < ë~ eTTqT\ kÕ+>∑ ‘ · ´ +‘√
kÕ+K´jÓ÷>±ìï ñ|ü<˚X¯+>± bı+~ ‘·eT »qà\qT
kÕs¡úø£+ #˚düTø=+{≤s¡T. Hêsêj·TD <˚e⁄DÏí Äsê ~Û+∫
Ä <˚e⁄ìøÏ Á|æj·TyÓTÆq eT+Á‘· k˛ÔÁ‘ê<äT\‘√ |üP»\T
#˚kÕÔs¡T. uÛÑøÏÔ‘√ ÁyÓTTøÏÿ eTTøÏÔ <äøÏÿ+#·Tø=+ {≤s¡T.
uÛ ≤ s¡ ‘ · e s¡ ¸ +˝À ˝… ø £ ÿ ˝Ò q ìï |ü ⁄ D´|ü s ¡ « ‘ê\T
ñHêïsTT. n+‘˚ø±ø£ ˝À‘·sTTq qBÁ|üyêVü‰\T ≈£L&Ü
ñHêïsTT. yê{Ï $X‚cÕ\qT ‘Ó*j·TCÒkÕÔqT. uÛ≤s¡‘·
es¡¸+˝À eT\j·T+, eT+>∑fi¯Á|üdüú+, yÓTÆHêø£+, Á‹≈£L≥+,
ãTTwü u Û Ñ + , ≈£ L ≥s¡ + , >√\¢ + , dü V ü ‰ ´Á~, y˚ < ëÁ~,
ãTTX¯´eT÷ø£+, ÁoXË’\+, y˚+ø£{≤Á~, eTùV≤+Á<ä–],
y˚T|òüT|üs¡«‘·+, $+<Ûä´|üs¡«‘·+, X¯óøÏÔ eT+‘·+, ãTTø£å–],
bÕ]j· ÷ Á‘· + , Á<√D–], ∫Á‘· ≈ £ L ≥+, >√es¡ ∆ q +,
¬s’e‘·ø£+, ≈£î≈£î+uÛÑ+, ˙\–], ø±ø£eTTK+, Ç+Á<äø°\+,
sêeT–] yÓTT<ä˝…’q$ Á|üdæ<ä∆ |üs¡«‘ê\T. Ä |üs¡«‘ê\≈£î
|ü⁄Á‹ø£\ e+{ÏyÓ’q #·+Á<äe≥, ‘êÁeT|ü]í, ne{À<ä,
ø£•‘·e÷\, yÓ’Vü‰j·Tdæ, ø±y˚], y˚DÏ, |üj·Tdæ«ì, |üjÓ÷<ä,
X¯s¡ÿsêes¡Ô, ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä, ø£•wüíy˚DÏ, ;ÛeTs¡~∏, >√<ëe],
ì]«+<Ûä´, |üjÓ÷wüí, ‘ê|æ, πsyê, •˝≤, düTs¡dü, #·s¡àD«‹,
y˚<ädüà•‹, ãTTwæ≈£î\´, Á‹düeT, øö•øÏ, eT+<ëøÏì,
j·TeTTq, düs¡dü«‹, <ä•wü<ä«‹, >√eT‹, düs¡j·TTe⁄,
13
uÛÀ>∑e‹, düTwüeT, X¯‘·Á<äTe⁄, #·+Á<äuÛ≤>∑, eTs¡T<ä«•<∏ä,
$‘·düÔ, ndæøÏï, $X¯« yÓTT<ä˝…’q$ Á|ü<ÛëqyÓTÆq q<äT\T.
qs¡à<ä, dæ+<ÛäT, XÀD nH˚$ q<ë\T. Ç≥Te+{Ï
eTVü‰q<äT\T uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À mH√ï ñHêïsTT. M{Ï˝À
kÕïq+ #˚dæq e÷qe⁄\≈£î eTTøÏÔ ø£s¡‘·˝≤eT\ø£+. á
uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À |ü⁄{Ϻq e÷qe⁄\T eT÷&ÉT $<Ûë˝…’q
ø£s¡à\qT #˚düTÔ+{≤s¡T. ø=ìï ‘Ó\¢ì$, ø=ìï mi¿ì$,
ø=ìï q\¢ì$. ‘Ó\¢ì$ dü‘·Ô«>∑TD Á|ü<ÛëqyÓTÆq ø£s¡à\T.
mi¿ì$ s¡CÀ>∑TD Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ø£sà¡ \T. q\¢ì$ ‘·y÷Ó >∑TD
Á|ü<ÛëqyÓTÆq ø£s¡à\T. Ç≥Te+{Ï ø£s¡à\ ø±s¡D+>±
uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À |ü⁄{Ϻq Á|ü»\T Áø£eT+>± <˚e˝Àø£+,
e÷qe˝Àø£+, qs¡ø£˝Àø£+ #˚s¡Tø=+{≤s¡T. Ç+ø± $qT.
sê>∑<˚«cÕ\T ˝Òìyê&ÉT, yê≈£îÿ\≈£î ø±ì eTqdüT‡≈£î ø±ì
n+<äìyê&ÉT, düsê«ìøÏ ‘êH˚ Ä<Ûës¡yÓTÆqyê&ÉT nsTTq
ÁoyêdüT <˚eeT÷]Ôj·T+<äT Vü≤•<äj·T+ |ü~\+>±
ì\T|ü⁄ø=ì uÛÑøÏÔ‘√ Äsê~Û+#˚yês¡T ñ‘·ÔeT>∑‹ì ‘·|üŒø£
bı+<äT‘ês¡T. n≥Te+{Ï eTVü‰‘·Tà\T nC≤„q+ s¡÷|ü⁄e÷dæ
b˛>± |üs¡eT uÛ≤>∑e‘·T\T bı+<˚ |ü⁄D´ ˝Àø±\≈£î
jÓ ÷ >∑ T ´\e⁄‘ês¡ T . n+<ä T e\¢ eTVü ‰ |ü ⁄ s¡ T wü ß \T
uÛ ≤ s¡ ‘ · e s¡ ¸ + ñ‘· Ô y Ó ÷ ‘· Ô e T yÓ T Æ q <ä ì á $<Û ä + >±
ø=ìj·÷&ÉT‘·÷ ñ+{≤s¡T. uÛ≤s¡‘·es¡¸+˝À |ü⁄{Ϻq Je⁄\
n<ä • wü º y ˚ T n<ä • wü º + . á uÛ ≤ s¡ ‘ · es¡ ¸ + ˝ÀH˚
ÁoeTHêïsêj·TDT&ÉT mH√ï ne‘êsê\qT m‘êÔ&TÉ . Ç+<ä*
e÷qe⁄\≈£î ‘·‘·Ô«+ ñ|ü<˚•+ #ê&ÉT. yê]‘√ ùdïVü≤+
#˚kÕ&ÉT. Ä‘·àã+<ÛäTe⁄e˝… Je⁄\ ø£wüºdüTU≤\˝À uÛ≤>∑+
|ü+#·Tø=ì yê]ì ø£•‘ês¡Tú\qT #˚kÕ&ÉT. ø£•wüßí&ÉT ‘·q
ne‘êsê\qT, ©˝≤ $˝≤kÕ\qT ø=ìj·÷&˚yê]øÏ
n+<ä]ø° ø√]q esê\˙ï Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT. yÓ÷øå±|ü<ëìï
≈£L&Ü nqTÁ>∑Væ≤kÕÔ&ÉT.
dü « j· T +uÛ Ñ ÷ eTqTe⁄≈£ î Á|æ j · T Áe‘· T &É T ,
ñ‘êÔqbÕ<äT&ÉT nqT sTT<äs› T¡ ø=&ÉT≈£î\T. Á|æjT· Áe‘·TìøÏ
|ü~eT+~ ø=&ÉT≈£î\T yê]˝À ˇø£&Ó’q n–ïÁqT›ì
»+ã÷B«bÕìøÏ sêE>± #˚kÕÔ&TÉ . sTT‘·ì ø=&ÉT≈£î Hê_Û.
Hê_Û ø=&ÉT≈£î ãTTwüuÛÑT&ÉT. ãTTwüuÛÑTì ø=&ÉT≈£î uÛÑs¡‘·T&ÉT.
sTT‘·&TÉ Væ≤eTesê¸ìøÏ sêE ne⁄‘ê&ÉT. sTT‘·ì ù|s¡TMT<ä
Væ≤eTes¡¸y˚T uÛ≤s¡‘·es¡¸eTì ù|s¡T>±+∫q~. n<˚
sTT|ü⁄Œ&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯yÓTÆ+~.
á $es¡D n+‘ê eTq |ü⁄sêD≤\˝À e⁄+~.
H˚qT uÛ≤>∑e‘· eT]j·TT e÷s¡ÿ+&˚j·T |ü⁄sêD≤\˝À+∫
Á>∑Væ≤+∫ MT≈£î n+<äCÒdüTÔHêïqT.
14 lø£fi≤>ö‘·$T

HÓÁVüA j·eTVüTT>∑‰‘êà+ >±+BÛ

` C≤„|üø±\T `m+ ˇ eT<∏ëjYT
Hê≈£ î >±+BÛ J ‘√ |ü ] #· j · ÷ \T ô|]π > eT‘·|üs¡yÓTÆq düeTdü´\T. >±+BÛJ qqTï nH˚ø£
neø±XÊ\T ñqï|ü Œ {Ï ø ° , H˚ q T dü V ü ≤ »+>±H˚ $wüj·÷\˝À ø£\es¡|ü]#ês¡T:
n‘·ìøÏ <ä÷s¡+>± ñ+≥÷e#êÃqT. nsTT‘˚, H˚qT n‘·ì 1) Væ≤+<ä÷ |ü⁄sêD≤\ sêeTsêC≤´ìï Á|üuÀ~Û+#·&É+.
>=|üŒ‘·Hêìï >∑T]Ô+#êqT. ø±˙ H˚qT n‘·ì $wüjT· +˝À \ø£ å ˝ ≤~ eT+~ eTTdæ ¢ + \T eT]j· T T Ç‘· s ¡ T \T
ø£\es¡|ü&ܶqT. n‘·ì‘√ Hê |ü]#·j·÷\T #ê˝≤ yÓTÆHê]{°\≈£î sêeTsê»´+ e\¢ ñ|üjÓ÷>∑+ ˝Ò<äT.
‘·≈£îÿe. e´øÏÔ>∑‘·+>± n‘·ìøÏ eTTK´yÓTÆq ñ‘·Ôsê\qT >±+BÛJ ø=qkÕ–+|ü⁄‘√ yês¡T <ä÷s¡eTj·÷´s¡T.
HÓÁVüAqT+&ç n+~+#· &ÜìøÏ e÷Á‘·+ |ü]$T‘·+ sêeTsê»´ Á|üuÀ<Ûä+.
#˚j·Tã&ܶqT. 1947 ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À, ˇø£ bÕ‘· $<˚o 2) >√e⁄ Äsê<Ûqä >∑T]+∫ Á|ü#ês¡+ #˚jT· &É+, Vü≤]»q
ùdïVæ≤‘·T&ÉT Hê≈£î #ê˝≤ ∫qï, kı>∑ôd’q, <ä+‘·|ü⁄ |üÁ‹ø£˝À <ëì >∑T]+∫ m&É‘Ó>∑ì sêj·T&É+. Bìe\¢
Á{≤ì‡düºsYqT n+~+#ê&ÉT. eTTdæ¢+\T, Ç‘·s¡ yÓTÆHê]{°\T, n˝≤π> Vü≤]»qT\T,
Á{≤ì‡düºsY πs&çjÓ÷-á s¡ø£yÓTÆq ‘=*<äX¯˝À –]»qT\˝Àì ø=ìï $uÛ≤>±\ qT+&ç Bì <ë«sê
ˇø£{Ï. dæ«#Y ÄHé #˚j·T>±H˚ kÕºsYº nsTT+~ |üì <ä÷s¡yÓTÆq Á|ü»\T, Ä~yêd”\T, \ø£å˝≤~ eT+~
#˚k˛Ô+~. eT÷‘· eT÷ùddü]øÏ n~ Ä–b˛sTT+~. n~ $<ë´e+‘·T˝…’q Væ≤+<äTe⁄\T ø√s¡T≈£îHêïs¡T. <˚ì˙
#·÷dæ HÓÁVüA ∫qï|æ˝≤¢&˝ç ≤ Äø£]¸‘T· &Éj÷· ´&ÉT. ø±ã{Ϻ
|üPõ+#·≈L£ &É<Tä ˝Ò<ë ø£˙dü+ ˇø£ Äe⁄ ø£+fÒ yÓTs¡T>¬ q’
<ëìì H˚qT n‘·ìøÏ Ç#êÃqT. n‘·qT <ëìì ‘·q <ëìì |üPõ+#·≈£L&É<äT.
Á&Ódæ‡+>¥ s¡÷yéT˝À ñ+∫ πs&çjÓ÷ yêsêÔ ãT˝…{ÏHéqT 3) $yêVæ ≤ ‘· »+≥\≈£ î ÁãVü ≤ à#· s ¡ ´ + >∑ T ]+∫
$+≥THêï&ÉT. ùw$+>¥ #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT. uÛÀ»q Á|üuÀ~Û+#·&É+. yÓTTsêØ® <˚XÊjYT eT]ø=+<äs¡T ‘·|üŒ
düeTj·÷˝À¢ <ëìì n‘·qT $q&ÜìøÏ ~+#˚yê&ÉT. ø=+<äs¡T Ç‘·s¡T\T BìøÏ e÷s¡Ãã&ܶs¡T. Ä#·]+∫q
>±+BÛJ n&ç–‘˚ <ëì >∑T]+∫, Hê >∑T]+∫ ≈£L&Ü ø=+<äs¡T, ∫e]øÏ e<äT\T≈£îHêïs¡T Ç+ø± ø=ìï
Äj·Tq‘√ e÷{≤¢&Üs¡T. >±+BÛJ Hê >∑T]+∫ Ç+‘·≈£î e÷qdæø£ düeTdü´\T n_Ûe•~∆ #Ó+<ësTT.
eTT+<˚ $Hêïs¡T sê»≈£îe÷] neT•‘Y øösY <ë«sê. 4) uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À œ˝≤|ò‘ü Y ñ<ä´e÷ìï düeT]ú+ #·&+É ,
>±+BÛJ m|ü⁄Œ&É÷ πs&çjÓ÷ $q˝Ò<äì HÓÁVüA Hê≈£î eT<䛑·T Çe«&É+. Ç~ ˇø£{Ï >±+BÛJ jÓTTø£ÿ n‘·´+‘·
#ÓbÕŒs¡T. πs&çjÓ÷qT Hê‘√ bÕ≥T _sê¢ Vü≤ÖdtøÏ neø±X¯yê<ä kÕVü≤kÕ\T. ¬øe÷˝Ÿ n{≤‘·TsYÿ ô|’øÏ
(>±+BÛJ ãdü #˚dqæ #√≥) rdüTø¬ fi¯e¢ Tì qqTï ø√sê&ÉT. e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT œ˝≤|ò‘ü qY T s¡<Tä › #˚dqæ >±+BÛJ eT÷s¡+â >±
ø£ì|æ+#ês¡T. >±+BÛJ }_˝À Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+
>±+BÛ kÕj·T+Á‘·+ 6 >∑+≥\ yês¡\Ô T $Hê* ◊ø£´‘·qT ô|+bı+~+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚XÊs¡T.
$+{≤&ÉT yês¡Ô\ ãT˝…{ÏHé. H˚qT 6øÏ ø=ìï ì$TcÕ\ 5) 1934 ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À >±+BÛJ jÓTTø£ÿ nXÊÁd”Ôj·T
eTT+<äT _sê¢ Vü≤ÖdtøÏ #˚sT¡ ≈£îHêïqT. >±+BÛJ eTT+<äT yÓTÆq, ~Á>±ƒ“¤+‹ø£s¡yÓTÆq yê´K´, Bì Á|üuÛ≤e+
ì*#êqT. n‘·qT qqTï H˚\ô|’ ≈£Ls√ÃeTì n&ç>±&ÉT. ;Vü‰sY uÛÑ÷ø£+|ü+ n+≥sêì‘·q+ jÓTTø£ÿ bÕbÕìøÏ
n‘·ì eTT+<äT, H˚qT ≈£Ls¡TÃHêïqT. kÕj·T+Á‘·+ 6 •ø£å.
>∑+≥\≈£î H˚qT πs&çjÓ÷ dæ«#Y ÄHé #˚kÕqT. >±+BÛJ 6) eÁdüÔ |ü]ÁX¯eT ø±]à≈£î\T <Ûä÷eTbÕHêìï rÁe+>±
$Hêïs¡T ˇø£ ì$Twü+, yÓ+≥H˚ Äj·Tq ÄHêïs¡T ªªÇ~ K+&ç + #ês¡ T . uÛ ≤ s¡ ‘ · < ˚ X ¯ + ˝À Á_{° w t eÁkÕÔ ì ï
eT÷dæ yÓsTT´, á s√E˝À¢ me¬sH’ ê ‘Ó*$>± e÷{≤¢&TÉ ãVæ≤wüÿ]+#·&É+ e\¢ ˝≤+¬øåÌsY ñbÕ~ÛøÏ <ä÷s¡yÓTÆ+~.
‘·THêïsê?µµ Ç~ ˇø£ ø±\+. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À rÁeyÓTÆq 7) |üP]Ô ˝…øÿ£ #Ó|Œü ˝Òì ø±+Á¬>dt ø±s¡´ø£sÔ¡ |ü≥¢ Á≈£Ls¡+>±
 lø£fi≤>ö‘·$T
Á|üe]Ô+#ês¡T. n‘·ì e<ä› ñ+#·ã&çq ∫qï yÓTT‘·Ô+.
>±+BÛJ n‘·ìï e+<ä yÓTfiÆ ≈¢¯ î£ ô|>’ ± q&ÉeeTì n&ç>±s¡T.
n‘·qT e´øÏÔ>∑‘·+>± ñqï|üŒ{Ïø°, y˚dü$ø±\+ ‘ê|ü
dæú‹˝À ‘·q Á>±e÷ìøÏ ‹]– sêe&ÜìøÏ eTìwæ
ìC≤sTTr|üsT¡ &ÉT ne÷j·T ≈£î&Éì ˇ|æŒ+#ê&ÉT. Bìì
#·÷dæq dæ.m|ò.t Ä+Á&É÷dt ø£]qƒ +>± Á|üe]Ô+∫, Ä e´øÏìÔ
|üø£ÿ≈£î rdüT¬ø[fl, >±+BÛJøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü n‘·ì
CÒãT˝À n‘·ì ¬s’\T #ÛêØ®, ø=ìï s¡÷bÕj·T\T n‘·ìøÏ
Ç#êÃ&ÉT.
8) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì n‹ ‘·≈£îÿe n_Ûe •~∆ #Ó+~q
uÛ ≤ wü \ ˝À ˇø£ f … Æ q Væ ≤ +B jÓ T Tø£ ÿ eT‘√Hêà<ä
Hê´j·Tyê<ä+, Væ≤+B u…˝Ÿº˝Àì @ eT‘√Hêà<äyê~ì
$T+∫b˛sTT+~.
9) øÏ«ø√‡{Ïø˘ dü+»„˝À Á|ü|+ü #êìøÏ n+~+#·&+É , ôV≤&é
|ü<$ä øÏ n‘·ì Ä<äsÙ¡ Hê$T˙ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À sêÁcÕºìøÏ
#Ó+~q ˇø£ n+≥sêì ne÷àsTT ªªã*wüº yÓTÆq Vü≤
•<äj·T+, #Ó&çb˛ì eT]j·TT k˛Œ¤≥ø£+ ˝≤+{Ï~ ÄyÓT
dü«#·Ûä‘·.µµ nsTT‘˚, ‘·–q düeTj·T+˝À, n‘·qT
n+^ø£]+#·eTì ˝≤sY¶ eTÚ+{Ÿ u≤≥Hé≈£î dü\Vü‰
Ç#êÃ&ÉT dü«‘·+Á‘· yÓTT<ä{Ï >∑es¡ïsY »qs¡˝Ÿ ø±e&ÜìøÏ
ø±+Á¬>dt ÄVü‰«q+ uÛ≤s¡‘· <˚X+¯ . yÓÁ’ kÕjYT Vü≤Ödt qT+&ç
ãj·T≥≈£î yÓ[¢ kÕ<ëd”<ë>± J$+#ê\ì eTÚ+{Ÿ
u≤≥Hé≈£î dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT. ùde≈£î\T ˝Òì Ç\T¢.
yÓ’ÁkÕjYT Vü≤ÖdtqT ÄdüT|üÁ‹>± e÷sêÃ\ì Äj·Tq
ø√sês¡T. n‘·qT eTÚ+{Ÿ u≤≥Hé≈£î ‘·q kı+‘·
≈£Ls¡>±j·T\T |ü+&ç+#·T ø√yê\ì, {≤sTT˝…{Ÿ X¯óÁuÛ+Ñ >±
<˚e⁄&çøÏ <äD≤í\T ` <˚e⁄&çøÏ <äD≤í\T
ø=‘·Ô‘ÓqT >=∫Ã+~ ! ø√‘ÓÔqT>∑T eü∫Ã+~.
~≈£îÿe÷*q bÕ‘·‘ÓqT>∑T b˛‘·÷e⁄+~
ã‹ø±yé sê! u≤ãT! ã‹ø±yé sê
ªªñbÕà\Tµµ ˝Ò$Vü≤qT ªªñ‘·Ô|”#·Tµµ ˝Ò
ã‹ø±ñyé sê ! u≤ãT! ã‹ø±yé sê
#·<äe≈£î+&Ü ‘ÓqT>∑T #·∫Ãq{§¢düTÔ+~.
sê πø+ CÒdüTÔ+~ ! sêe&É+ ˝Ò<ë ! ÁbÕ<ÓqT>∑T
>∑eTà+{Ï bÕ‘ÓÔqT>∑T ‘=+>∑T+~
ã‹ø±yé sê! u≤ãT! ã‹ø±yé sê !
15
ñ+&Ü\ì ‘·<Tä |ü] dü\Vü‰ Çe«&É+˝À $|ò\ü + ø±˝Ò<Tä
10) yÓ’ÁkÕjYT ˝≤sY¶ *좑Y>√≈£î >±+BÛJ sêdæq ˝ÒK,
pHé 1940 ÁbÕs¡ + uÛ Ñ + ˝À Áyêj· T ã&ç + ~.
Væ≤≥¢sY Ç|ü⁄Œ&˚ Vü‰\+&éqT n~Û>∑$T+#·&É+ »]–+~
u…*®j·T+ |ü‘·q+ ø±qT+~. ˝ÒK Ç˝≤ ñ+~, ªªá
qs¡Vü≤‘·´qT n]ø£{≤º*. MTs¡T z&çb˛‘·THêïs¡T. MTs¡T
|ü≥Tº<ä\‘√ ñ+fÒ, n~ >=|üŒ |òü*‘êìï ÇdüTÔ+~.
s¡ø£ÔbÕ‘·+. Væ≤≥¢sY #Ó&ɶyê&ÉT ø±<äT. ás√E MTs¡T
<ëìì s¡<Tä › #˚ùd,Ô n‘·qT <ëìì nqTdü]kÕÔ&TÉ . ˇø£yfi˚ ¯
MTs¡T qqTï »s¡à˙øÏ ˝Ò<ë eT¬sø£ÿ&ÓH’ ê |ü+bÕ\qT≈£î+fÒ,
H˚qT MT e<ä› ñHêïqT. MTs¡T ≈£L&Ü á $wüj·÷ìï
øπ _HÓ{Ÿ≈î£ ‘Ó*j·TCÒjT· +&ç. yÓÁ’ kÕjYT Á_{Ïwt ø±´_HÓ{ŸøÏ
>±+BÛJ ˝…≥sYì bòÕsê«sY¶ #˚dæq <ëK˝≤\T ˝Òe⁄.
>±+<Û ˚ j · T Ä]ú ø £ XÊÁdü Ô + -Ç~ XÊX¯ « ‘· y Ó T Æ q
yÓqTø£u≤≥T‘·Hêìï kÕ~Û+#·&ÜìøÏ, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À
ù|<ä]ø±ìï XÊX¯«‘·+ #˚k˛Ô+~. >±+BÛJ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\
ìj· T +Á‘· D qT dü e T]ú + #˚ y ês¡ T s√EyêØ
$ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q Ç‘·s¡ eTTK´yÓTÆq
edü T Ô e ⁄\T, yÓ + ≥H˚ π s wü H é q T s¡ < ä T › #˚ j · T &É + .
ÄVü‰s¡ |ü]dæú‹ ñqï|üŒ{Ïø°, uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+
uÛ≤s¡rj·TT\ #˚‘T· ˝À¢øÏ yÓ[+¢ ~ #ê˝≤ øÏw¢ yºü TÓ qÆ . HÓÁVüA
ñ<ëVü≤s¡D˝À, C≤Hé eT‘êÔsTT >±+BÛJì |æ*∫
e÷{≤¢&Üs¡T. n‘·ìøÏ ˇø£ >∑+≥. eT‘Ó’Ô ˇø£ >∑+≥
yÓTT‘·Ô+˝À n‘·qT K∫Ñ·+>± ñHêï&Éì ìy˚~+#ê&ÉT.
n‘·qT ˇø£ >√&ÉqT ñ<˚›•+∫ e÷{≤¢&ÉT‘·THêï&Éì
n_ÛÁbÕj·T+. á n+X¯+ øπ _HÓ{Ÿ eTT+<äT≈£î e∫Ã+~.
dü+<ÛäT\÷ –+<äT\÷ #·#·TÃdü÷Á‘ê\ìï
b˛j·÷jYT ! b˛j·÷jYT! b˛j·÷jYT
eTquÛ≤wü˝À ô|òsTT\T e÷j·TyÓ’ b˛sTT+~
e÷s¡Tÿ\˙ï eTqyÓ ! eTπs$≥THêï
ã÷‘·Te÷≥˝Ò¢ì bıdüÔø± \ìïìï
u≤s¡‘ê ˝§‘êÔsTT ! bÕsƒê\ ø=kÕÔsTT !
#·÷&É&É+, #·<äe&É+, #·÷|æ+#·&É+,
‘·qï&É+, ‹≥º&É+, ‘·|æŒb˛sTT+~sê
sTT+‘· düT\uÛÑ uÛ≤wü sTTVü≤ jÓTø£ÿ&ÉTHêï
<ëìï ‘Ó∫Ãq yêfi¯ófl <Ó’yê\T ! <Ó’yê\T!µ
16 lø£fi≤>ö‘·$T

dü+Áø±+‹ E˝≤sTT
qTe⁄« ø£wüº|ü&Éø£ÿπs¢<äT
ã‘·T≈£î
- eT+≈£îÁoqT, 8985990215 m+<äTø£+fÒ,,
dü+Áø±+‹ |ü˝…¢d”eT\ kı‘·TÔ ˙≈£î ‹q&ÜìøÏ πswüHé _j·T´+..
dü+düÿ •‹ dü+Á|ü<ëj·÷\ $‘·TÔ ˙ ø=&ÉT≈£îøÏ #·<äTe⁄....
uÛ≤s¡rj·T ‘·‘ê«ìøÏ Á|ü‹_+ã+ ˙ uÛ≤s¡´ nøö+{Ÿ˝À &ÉãT“\T..
Ä#ês¡e´eVü‰sê\≈£î ô|<ä›|”≥ ˙≈£î s√>∑+ eùdÔ
C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷bÕ\≈£î ô|≥ºì ø√≥ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ˝À¢ ≈£L&Ü ñ∫‘· yÓ’<ä´+.
qTe⁄« ø£wüº|ü&ç dü+bÕ~Û+∫ Ç+{Ï düú\+
dü+Áø±+‹ ø=qTø√ÿyê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT
Jeq ^‘êìøÏ n~ Á|üuÛÑT‘·«y˚T ÇdüTÔ+~..
ˇ~–q |ü\¢$ qTe⁄« ø£wüº|ü&ç dü+bÕ~+∫
dü+Áø±+‹ e∫Ã+<ä+fÒ Ç\T¢ ø£≥Tºø√yê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT..
eTT<ä›ã+‹ $s¡ã÷dæqfÒº ˙≈£î Á|üuÛÑT‘·«y˚T
s¡+>∑e*¢ yÓ*¢$]dæqfÒº Ç\T¢ ø£{Ϻ+∫ ÇdüTÔ+~..
>∑+–¬s<äT› ∫+<äT y˚dæqfÒº qTe⁄« ‘ê– eTVü‰sêE˝≤
mø£ÿ&É |ü&ÉT≈£îHêï
Á|üø£ •‹ eT+#·TNs¡ ø£{ϺqfÒº nsTT<äT dü+e‘·‡sê\ø√kÕ]
Vü≤]<ëdüT ‘·+ãTsê MT{ÏqfÒº qTe⁄« y˚ùd z≥T ø√dü+
nqTã+<Ûä+ e÷sê≈£î y˚dæqfÒº Á|üuÛÑT‘·«y˚T ìqTï b˛wædüTÔ+~..
<Ûëq´\øÏåà Ç+≥ ø=\Te⁄ B]qfÒº ìqTï e÷Á‘·+ m|üŒ{ÏøÏ
dü+Áø±+‹ n˝≤π> ñ+#·T‘·T+~..
uÛÑ÷<˚$øÏ •s¡'øÏØ≥+ ñ∫‘ê˝ ù|s¡T‘√..
ø£fi≤<˚$øÏ dæ+Vü≤‘·˝≤≥+ eT] ìqTï
dü+Áø±+r! ìqTï b˛wædüTÔHêï Á|üuÛÑT‘ê«ìï
b˛wæk˛Ô+~ mes√ ‘Ó\TkÕ..?
sêee÷à ‘·eT dü+‘√cÕ*ï #·+|ü⁄≈£îì
ìã“s¡+>± Á|ür ìeTwü+ nVü≤]ïX¯\T
dü+ãs¡+>± ø£wüº|ü&ç dü+bÕ~Û+#·T≈£îì
dü+ã&É+>± ˙ø√dü+ {≤ø˘‡ ø£&ÉT‘·Tqï ..
ã‹øÏq Hê\T>∑T s√E\T
s¡#q· \T yê{≤‡|t≈î£ ø±ì, ÇyÓTsTT˝Ÿ≈î£ ≈£L&Ü ã‹øÏq ã‘·TøÏÿ ns¡∆+
|ü+|üe#·TÃqT. ø±ì n˝≤ |ü+|æqyês¡T ñ+&˚˝≤ u≤<Ûä´‘·>±
<äjT· ‘√ |ü+|æq≥T¢ bò˛Hé #˚jT· &É+ eTs¡Teø£+&ç ã‘·ø£+&çsê u≤ãT.
 lø£fi≤>ö‘·$T 17

ìC≤+ #· ] Á‘ · yêdüÔ$ ø£‘ ·

ÇHêïfi¯ófl>± eTs¡T>∑Tq |ü&˚dæq sêø£ådü #·]Á‘· á‘·s¡+ j·TTe‘·≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*
eTq≈£Lÿ&É ‘Ó*j·Tì eTq |üPØ«≈£î\ #·]Á‘·.
(Ç~ sê»ø°j·T b˛düTº ø±<äT >∑eTì+#·>∑\s¡ì eTq$)
kÕ«‘·+Á‘·´+ dæ~›+#·&ÜìøÏ |üPs¡«+ uÛ≤s¡‘· 1918˝À nø£“sY ôV’≤<äØ Áb˛<䓤\+‘√ ñkÕàìj·÷
<˚X¯+˝À Ä+π>¢j·TT\T H˚s¡T>± bÕ*+∫q ÁbÕ+‘ê˝Ò $X¯«$<ë´\j·T+ kÕú|+æ #ê&ÉT. ø±˙ n+<äT˝À FAC-
ø±ø£, <ë<ë|ü⁄ 500 ô|’∫\T≈£î dü+kÕúHê\T+&˚$. ULTY OF THEOLOGY nH˚ eTTdæ¢+ eT‘· $<ä´
nìï+{Ïø£+fÒ ô|<ä› dü+kÕúq+ ôV’≤<äsêu≤<é. Bì Á|ü y ˚ X ¯ ô |{≤º & É T . 1938˝À e+<˚ e ÷‘· s ¡
$d”Ôs¡íeTT 82,698 #·.yÓTÆ. n‹ ∫qï dü+kÕúqeTT ñ<ä´e÷ìï ìùw~Û+#ê&ÉT.......
>∑T»sê‘Y ˝Àì ªª_\“].µµ n|üŒ{Ï ìC≤+ dü+kÕúq+˝À ÇkÕ¢+ dæ<ë∆+‘·+ Á|üø±s¡+ n˝≤¢ ˇø£ÿ&˚
88% Væ≤+<äTe⁄\T u≤ìdü˝Ò. <˚e⁄&ÉT. dü•wæºì ø±<äT, dü•wæºø£s¡ÔqT ÁbÕ]›+#ê\H˚~
ìC≤+ sêE MTsY ñkÕàHé n© 1911˝À yê] $XÊ«dü+. $Á>∑Vü‰sê<Ûäq, Á|üø£•‹ Äsê<Ûäq,
|ü { ≤º _ Û w æ ≈ £ î Ô & É j · ÷ ´&É T . áj· T q≈£ î 42eT+~ e´øÏÔ |üP»≈£î ÇkÕ¢+ e´‹πsø£+. ø±ì ìC≤+ Á|üuTÑÛ e⁄
ñ+|ü⁄&ÉT >∑‘\ÔÓ T, 7>∑Ts¡T uÛ≤s¡´\T, yÓTT‘·+Ô 149eT+~ düTÔ‹+|ü⁄‘√H˚ $<ë´ dü+düú\T ÁbÕs¡+uÛÑeTj˚T´$.
dü+‘êq+. ô|<ä› uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£î AZAM ZA MTsY bÕsƒ¡XÊ\\T, Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·T\≈£î X¯óÁø£yês¡+
Væ≤e÷j·T‘Y n©U≤Hé. áj·Tq≈£î 1931˝À K©bòÕ ôd\e⁄+&˚~. eTTdæ+¢ |ü+&ÉT>∑\≈£î ôd\e⁄+&˚~. Çø£
≈£L‘·Ts¡T‘√ ô|fiË’fl+~. ¬s+&√ ø=&ÉT≈£î MTsY wüßC≤‘Y Væ≤+<äTe⁄\T |ü+&ÉT>∑\T »s¡T|ü⁄ø√e&É+ #ê\ ø£w‘ºü s· ¡
n©U≤Hé≈î£ K©bòÕ <ä>]Z∑ ã+<ÛTä e⁄ ≈£L‘·Ts¡T‘√ ô|[fl yÓTÆq~. Á|üuÛÑT‘√«<ë´>±\T 90% ô|’∫\T≈£î eTTdæ¢+
»]–+~. \πø <äπøÿ$. Çø£ ñkÕàìj·÷ $X¯«$<ë´\j·T
ìC≤+ ‘·q sêC≤´ìï |üP]Ô kÕúsTT eTTdæ¢+ Ä+>√¢|Hü ê´kÕ≈£î\T ªªnãT›˝Ÿ \r|òµt µ EXCHANGE
sê»´+>± e÷πsà Á|üÁøÏj·T yÓTT<ä˝…{≤º&ÉT. n+<äT≈£î OF POPULATION »HêuÛ≤e÷]Œ&ç nH˚ dæ<ë∆+‘·+
Äj·Tq yÓTT<ä≥ $<ë´s¡+>±ìï m+#·Tø=Hêï&ÉT. Á|ü‹bÕ~+#ê&ÉT. Bì Á|üø±s¡eTT Væ≤+<äTe⁄\T
Væ≤+<äTe⁄\T dü«j·T+>± q&ÉT|ü⁄≈£îH˚ U≤˙Z ã&ÉT\qT Væ≤+dü≈î£ >∑T]ø±≈£î+&Ü e⁄+&Ü\+fÒ á ÁbÕ+‘êìï
ìj·T+Á‹+#·≥+ yÓTT<ä˝…{≤º&ÉT. 4053 bÕsƒ¡XÊ\\ e~* b˛yê*. Çø£ÿ&É eTTdæ+¢ »Hê\‘√ ì+ù|j·÷*.
qT+&ç 776 ≈£î ‘·–Zb˛j·÷sTT. $<ë´s¡Tú\ dü+K´ á dæ<ë∆+‘·+ Á|üu≤Û eeTTe\¢ 1948 es¡≈î£ 8 \ø£\å
76,654eT+~ qT+&ç 27,506≈£î ‘·–Z+~. eTTdæ+¢ »HêuÛ≤ e∫à #˚sês¡+fÒ Væ≤+<äTe⁄\T m+‘·
ªªdüT˝≤ÔHé-ñ˝Ÿ-ñ\÷yéTµµ n+fÒ $<ä´\sêE>± Væ≤+dü≈£î >∑T¬s’Hês√ ‘Ó\T‡ø√e#·TÃ.
_s¡T<äT ‘·–*+#·Tø=qï áj·Tq 1929˝À Hêsê n+EeTH˚ ‘·_¢>¥ ÇkÕ¢yéT nH˚ dü+düú
j·TD >∑÷&Ü˝À ˇø£ u≤*ø√qï‘· bÕsƒ¡XÊ\ kÕú|æùdÔ eT‘·e÷]Œ&ÉT\T #˚ùd~. BìøÏ $s¡T>∑T&ÉT>± Äs¡´
n~ Væ≤+<äTe⁄\<äH˚ $Twü‘√ nqTeT‹ ìsêø£]+ düe÷»+ X¯ó~› ñ<ä´eT+ <ë«sê eT‘·+ e÷]q
#ê&ÉT. >∑‘·´+‘·s¡+ ˝Òø£ ìsê«Vü≤≈£î\T ø±πs« $X¯« yê]ì ‹]– Væ≤+<ä÷eT‘·+˝ÀøÏ |ü⁄qsê>∑eTq+
$<ë´\j·T+ qT+&ç nqTeT‹ ‘Ó#·TÃø=Hêïs¡T. #˚sTT+#˚yês¡T. Äs¡´düe÷»+ 1892˝À düT˝≤ÔHé
1917˝ÀH˚ ‘Ó\T>∑T MT&çj·T+ ìùw~+#ê&ÉT. ãC≤s¡T˝À ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ +Æ ~. n+EeTH˚ ‘·_>¢ ¥ ÇkÕ¢+
 18 lø£fi≤>ö‘·$T
|”düs¡ Ms¡qï nH˚ <ä[‘·TDÏí düsê›sY n© >±qT, <=&ç¶ nH˚ <˚yê<äjT· XÊU≤ <ë«sê ªªBHé <ësYµµ nH˚ dü+dü≈ú î£
ø=eTTs¡j·T´ kı+‘· nqï <=&ç¶ eT\¢j·T´qT U≤<äsY ì<ÛTä \+<˚$. Bì Á|ü<ëÛ q ø±sê´\j·T+ ôV≤’ <äsêu≤<é
n©>± e÷]Ã+~. ìC≤+ ‘·qT ôd≈£î´\sY nì|æ+#·T ˝Àì ªªÄd”|tò q>∑sµY µ˝À e⁄+~. BHé <ësY Hêj·T≈£î&ÉT
ø√yê\ì Äs¡´düe÷»+, n+EeTH˚ ‘·_¢>¥ ÇkÕ¢+ ªªdæBF› BHé <ësYµµ. áj·Tq ‘·q≈£î‘êqT #Óqï ãdüy˚
dü+düú\qT ìùw~Û+#ê&ÉT. ø±˙ eTs√yÓ’|ü⁄ 1920˝À X¯«s¡T&ç ne‘ês¡T&ÉT>± #Ó|ü⁄Œø=Hêï&ÉT. 1929˝À
ãVü‰<ä÷sY j·÷sY »+>¥ Ä<Ûä«s¡´+˝À MIM eTJ¢dt *+>±j·T‘Y kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ Ä<ÛäTìø£ s¡÷|üy˚T
Ç‘˚Ô Vü‰<ä÷˝Ÿ eTTdæ+¢ nH˚ dü+düú ìC≤+ ÄodüT‡\‘√ ÇkÕ¢+ nH˚ yê<äq #˚XÊ&ÉT. Væ≤+<ä÷<˚e‘·\qT
ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTT´+~.......... nee÷q |üs¡Tdü÷Ô, Væ≤+<äTe⁄\+‘ê ÇkÕ¢yéT˝ÀøÏ
MIM yÓTT<ä≥ ˇø£ kÕ+düÿ•‹ø£ dü+düú>± e÷sê\ì Á|ü#ês¡+ #˚ùdyê&ÉT. eT‘·e÷]Œ&ÉT\T
ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT´+~. ø±ì nq‹ ø±\+˝ÀH˚ |üP]Ô #˚ùdyê&ÉT. ‘·qT ø£*ÿ ne‘ês¡eTì, Ms¡uÀÛ >∑edü+‘·
eT‘√Hêà<ä dü+düú>± ne‘·]+∫+~. ãVü‰<ä÷sY sêj·T&Éqì, ìC≤+ ne‘ês¡ |ü⁄s¡Twüß&Éqä ì #Ó|⁄ü Œ≈£îH˚
j·÷sY »+>¥ Äø£dæàø£ eTs¡D+ ‘·s¡Tyê‘· nãT˝Ÿ yê&ÉT. n‘·ì Á|ükÕÔeq y˚<ë\T, KTsêHé˝À e⁄+<äì
Vü≤düHé, ‘·s¡Tyê‘· eT»Vü≤sY n© ø£e÷˝Ÿ, ‘·<äT|ü] e+∫+#˚ Á|üjT· ‘·ï+ #˚XÊ&ÉT. Væ≤+<ä÷ <˚yê\j·÷\T
U≤d”+ s¡J«, Ä ‘·s¡Tyê‘· dü˝≤e⁄~›Hé ˇyÓ’dæ, <Û«ä +dü+ ne⁄‘êj·Tì, >±+BÛ ÇkÕ¢yTé d”«ø£]kÕÔ&ìÉ ,
ndü<äT~›Hé ˇyÓ’dæ n<Ûä´≈£åî\j·÷´s¡T. MIM eTTK´ HÓÁVüA e÷qdæø£+>± eTTdæ¢+ ne⁄‘ê&Éì CÀdü´+
\ø£´å + eT‘·e÷]Œ&ÉT\T e÷Á‘·yT˚ ø±<äT Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê #ÓbÕŒ&ÉT. VüQ;¢, <Ûësê«&é, >∑T\“sêZ, ;<äs\Y ˝À nH˚ø£
\qT+&ç ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À eTTdæ¢+\qT ~>∑TeT‹ eT+~ eT‘·e÷]Œ&ç >±$+|üã&ܶs¡T. ø±ì #ê˝≤
#˚jT· ≥+. MIM Væ≤+<äTe⁄\ô|’ #˚dqæ <äTsê>∑‘ê\T eT+~ì ‹]– Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+˝ÀøÏ Äs¡´düe÷»+
#·]Á‘·˝À e÷j·Tì eT#·Ã\ì Á|üeTTK ‘Ó\+>±D≤ rdüTø=ì e∫Ã+~. n+<äTe\¢ Äs¡´düe÷»+
b˛sê≥ jÓ÷<ÛTä &ÉT ªªs¡|Tüò TMsY Hêsêj·THé \øÏàå ø±+‘Y Hêj·T≈£î&ÉT nsTTq kÕ«$T ÁX¯<ë›q+<äqT 1926
Áoìyêdt sêyéT sêC≤ ø±fiÀõµµ ù|s=ÿHêï&ÉT. ìC≤+ &çôd+ãs¡T 23q ìC≤+ Vü≤‘·´ #˚sTT+#ê&ÉT.
bÕ\q˝À e´øÏÔ ùd«#·Ã¤, uÛ≤eÁ|üø£≥q nH˚<˚ ˝Ò<äT. Væ≤+<ä÷ eT‘·+ô|’ ≈£îÁ≥ 2
‘Ó\T>∑T˝À ˇø£ |üÁ‹ø£ kÕú|+æ #·&ÜìøÏ HêHê j·÷‘·q ;Vü‰sY qT+&ç düsY n© Çe÷+, düsY Vü≤düHé
|ü&Ü*‡ e∫Ã+~. ∫es¡≈£î ªª>√\ø=+&ɪª nH˚ ù|s¡T Çe÷+ nqT Çs¡Te⁄s¡T ìC≤+ dü+kÕúHêìøÏ e#êÃs¡T.
ô|&ç‘˚>±ì nqTeT‹ \_Û+#· ˝Ò<äT. düsY n© Çe÷+qT ‘·q Á|ü<ëÛ qeT+Á‹>± ìj·T$T+
ø±fiÀõ Hêsêj·THé sêe⁄>±s¡T, ô|+&Ü´\ #·T≈£îHêï&ÉT ìC≤+. Ms¡T eT+∫ $<ë´e+‘·T\T,
sê|òüTesêe⁄>±s¡T eT]ø=+<äs¡T Äs¡´düe÷»+ ø±ì ˇø£ ø=‘·Ô ≈£îÁ≥≈£î ‘Ós¡ ˝ÒbÕ&ÉT düsY n© Çe÷+.
düuÛÑT´\T es¡+>∑˝Ÿ ‘ê\÷ø± |ü\¢>∑T≥º, sêC≤sê+ n<˚$T≥+fÒ >√<ëe] ˝Àj·T, sêeT>∑T+&É+, >√<ë
Á>±e÷\˝À |üs¡´{Ï+∫, MIM #˚‘· ã\e+‘·+>± e] Kì, bÕ\«+#·, #Óq÷ïs¡T, Ä~˝≤u≤<é n≥M
ÇkÕ¢+˝ÀøÏ e÷s¡Ãã&ɶ <ä[‘·T\qT ‹]– ªªX¯ó~∆ªª ÁbÕ+‘·+˝À n|òìÈü kÕÔH˝é Àì eJ]kÕÔHé qT+&ç y˚˝≤~
ø±s¡´Áø£eT+ <ë«sê Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+˝ÀøÏ |ü⁄qsê>∑ |üsƒêHé ≈£î≥T+u≤\qT ‘·s¡*+∫, kÕúìø£ Væ≤+<äTe⁄
eTq+ #˚sTT+#ês¡T. \qT ‘·]y˚Tj·÷\ì #·÷XÊ&ÉT. ø±ì á ≈£îÁ≥
Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+ ô|’ ≈£îÁ≥ - 1 eT<Ûä´˝À Ä–b˛sTT+~. Vü≤düHé Çe÷+ ‘·s¡Tyê‘·
ìC≤+ Á|üuÛÑT‘·«+˝À ªªñeT÷sY eT»Vü‰sYµµ ø±+Á¬>dt bÕغ˝À #˚sê&ÉT.
 lø£fi≤>ö‘·$T 19

Væ≤+<ä÷eT‘·+ ô|’ ≈£îÁ≥ 3 e⁄+&˚yês¡T. ø±ì 1914˝À ÁbÕs¡+uÛÑ yÓTÆq yÓT<äø˘

n˝≤¢ eTeTÁwüøÏ nH˚ yê&ç |üs¡´y˚ø£åD˝À bÕôdï+{Ÿ #·sÃY 1924˝À |üP]Ô nsTT´+~. á #·sÃY
ªªU≤ø£‡sYµµ bÕغì kÕú|+æ #ês¡T. Ç+<äT˝Àì düuTÑÛ ´\qT #ê]àHêsY ø£+fÒ m‘·T+Ô &É ≈£L&É<ìä 173 n&ÉT>∑T\πø
ªªuÒ˝≤Œ¤ bòÂCŸµµ nH˚ yês¡T. ªªuÒ˝≤Œ¤µµn+fÒ >=&ɶ*. nqTeT‹+#ê&ÉT. #ê]àHêsY m‘·TÔ 175 n&ÉT>∑T\T.
>=&ɶ* <ë«sê Væ≤+<äTe⁄\qT n+‘·+ #˚j·T&Éy˚T ìC≤+ MTsY ñkÕàHé n© ˇø£ <Ûäq |æXÊ∫
á bÕغ eTTUÀ´<˚›X¯+. 1.düsπ Œ¤U≤dtqT+&ç e#˚à Ä<ëj·T+ø±≈£î+&Ü dü+e‘·‡
Væ≤+<äT eT‘·+ô|’ ≈£îÁ≥ - 4 sêìøÏ 70 \øå±\ Á|üC≤<Ûäq+ yê&ÉT≈£îH˚yê&ÉT.
Væ≤+<ä÷ q>∑sê\ ù|s¡T e÷s¡TŒ. 1.uÛ≤>∑´ 2.ø√؃˝À ø£e÷˝Ÿ U≤Hé nH˚ ô|<ä› C≤^sê∆sY
q>∑s-Y ôV≤’ <äsêu≤<é. 2.Ms¡|≥ü Dº +-ÇÁãVæ≤+ |ü≥ï+. n<äT“¤‘·yÓTÆq uÛÑeq+ ì]à+#·Tø=Hêï&ÉT. n~ #·÷&É
3.Ç+<ä÷s¡T-ìC≤eTu≤<é. 4.bÕ\eT÷s¡T-eTVü≤ &ÜìøÏ e∫Ãq ìC≤+ <ëì n+<ëìøÏ eTT>∑T›&Ó’, Ä
ã÷uŸ q>∑sY. 5.e÷qTø√≥-eTVü≤ã÷u≤u≤<é. uÛÑeHêìï ‘·q≈£î ãVüQeT‹>± Çyê«\ì Ä<˚•+
6.m<äT˝≤|ü⁄s¡+-Ä~˝≤u≤<é.. Ç˝≤ mH√ï ñHêïsTT. #ê&ÉT. <ë+‘√ #˚ùd~ ˝Òø£ ø£e÷˝Ÿ U≤Hé Ä uÛeÑ Hêìï
Væ≤+<ä÷eT‘·+ ô|’ ≈£îÁ≥ - 5 Ç#êÃ&ÉT. n<˚ ø±\Áø£eT+˝À øÏ+>¥ ø√]ƒ>± |æ\Te
Væ≤+<äTe⁄\qT Ä]úø+£ >± nDÏ∫y˚dæ ‘·<ë«sê ã&ÉT‘√+~.
eT‘·e÷]Œ&ç #˚j÷· \ì ìC≤+ uÛ≤$+#ê&ÉT. n+<äT 3.me¬s’Hê ¬s+&ÉT nÁwü|ò”\T (‘·T\+ ã+>±s¡+ )
ø√dü+ MIM/s¡C≤ø£s¡¢qT yê&ÉTø=Hêï&ÉT. q»sêq ÇùdÔ, »+>¥, qyêuŸ »+>¥, j·÷sY »+>¥
1.Væ≤+<äTe⁄\ ô|’ |üqTï\T ô|+#·&É+. _s¡T<äT\T Ç#˚Ãyê&ÉT.
2.¬s’‘·T\ e<ä› ñqï <ÛëHê´ìï s¡C≤ø£s¡¢#˚ <Ûä«+dü+ 4.uÛÑ÷$T•düTÔ‘√ bÕ≥T Á|ür s¡÷bÕsTTøÏ ˇø£ nD≤
#˚sTT+#·≥+ ˝Ò<ë <=+–*+#·≥+. ˝Àø£˝Ÿ |òü+&é, ns¡ nD ã+#Y sêjYT, ˇø£ nD≤
3.$<ë´, ñbÕ~Û neø±XÊ\T <Óã“rj·T≥+. ìC≤+≈£î q»sêq Ç#˚Ãyês¡T.
4.<ë<ë|ü⁄ 88% ñqï ‘Ó\T>∑T Á|ü»\≈£î $s¡T<ä+∆ >± 5.ªªkÕ˝Ÿ –sêµµnH˚ sêE |ü⁄{Ϻq s√E |ü+&É>∑≈£î
ñs¡÷›qT Á|üy˚X¯ô|≥º&É+. ìC≤ìøÏ bÕøÏkÕÔHé |æ‘· ø±qTø£\T düeT]Œ+#·≥+ ÄqyêsTTr.
nsTTq ªªeTVü≤à<é n* õHêïµµ ≈£î ñs¡÷› sê<äT. Äj·Tq 6.C≤–sê›s¡T¢ #·ìb˛‘˚ yês¡düT\ qT+∫ q»sêq
e÷‘·•uÛ≤wü >∑T»sê‹. d”«ø£]+∫ ÄdæÔ e÷]Œ&ç #˚jT· ≥+, yês¡dTü \T ø£qTø£
5.$T\T¢ ø±]à≈£î\ dü+K´ 20 y˚\T nsTT‘˚ n+<äT˝À ˝Òø£b˛‘˚ ÄdæÔ »|ü⁄Ô #˚j·T≥+ »]π>~.
15 y˚\eT+~ eTTdæ¢+˝Ò. 7.ìC≤+ Á|ü‹s√p ø=‘·Ô ã≥º\T <Ûä]+#˚ yê&ÉT.
6.Á|üuÛÑT‘√«<√´>∑T\T 60 y˚\sTT‘˚ 46 y˚\ eT+~ ã≥º\T ≈£î≥º&ÜìøÏ ÄkÕúq <äØ®\T ñ+&˚yês¡T.
eTTdæ¢+˝Ò. 8.q>∑s¡+˝À me¬s’Hê ø=‘·Ôø±s¡T ø=+fÒ, n~ >∑qTø£
7.b˛©düT\ dü+K´ 52000 n+<äT˝À 46000 ìC≤+≈£î q∫Ñ˚ #ê\T, n~ <äøÏÿ+#·Tø=H˚yê&ÉT.
ô|’∫\T≈£î eTTdæ¢+˝Ò. Ç˝≤ e+<äø±s¡¢ ô|’∫\T≈£î <äøÏÿ+#·Tø=ì, Á|ü|ü+#·+
ìC≤+ sêE yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#· j·TT<ä›+˝À ˝ÀH˚ n‘·´~Ûø£ ø±s¡T¢ e⁄qï sêE>± ù|s¡T>±+#ê&ÉT.
Á_{Ïwt yê]øÏ Ä]úø£ düVü‰j·T+ n+~+#ê&ÉT. 9.ìC≤+ |üs¡´≥q≈£î yÓfi¯ó‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT eT<Ûä´˝À
n+<äT≈£î>±qT HIS EXALTED HIGHNESS nH˚ ô|[flfi¯ófl »s¡T>∑T‘·T+fÒ, Ä ô|[fl≈£L‘·Tfi¯ófl >∑qTø£
_s¡T<äTbı+<ë&ÉT. ìC≤+ Á¬ø’düÔe⁄\jÓT&É ñ<ës¡+>± ìC≤+≈£î q∫Ñ˚ yÓ+≥ rdüT¬øfi‚flyê&ÉT.
20 lø£fi≤>ö‘·$T
s¡C≤ø£s¡¢/MIM \T #˚dæq qs¡y˚T<Ûä+ ø=eTTs¡+ ;Û+ düVü≤ 12 eT+~ –]»qT\qT
1.qe+ãsY 2,1946˝À bÕ‘· dü÷sê´ù|≥ ne÷qTwü+>± Vü≤‘·´ #˚ùds¡T.
ô|’ ns¡sú êÁ‹ <ë&ç#d˚ æ ne÷j·Tø£ »Hê\qT }#·ø√‘· 9.bÕ\≈£î]Ô˝À #êø£* ◊\e« b˛sê≥ rs¡T eTs¡Te
ø√j·T&É+. ˝Òì~.
2.&çôd+ãsY 1`1946 Hê&ÉT eT˝≤¢¬s&ç¶>∑÷&Ó+ô|’ 10.y˚+ø£fÒX¯«s¡ |ü˝Ò¢ eTπøÔ<ësY yÓTT|òüT˝Ÿ $Tj·÷
<ë&ç#˚dæ ∫+Á<ë\ >∑Ts¡eeTà, u§+&ÉeTà, n+ø± n*j·÷dt dü˝≤e⁄~›Hé. áj·Tq Äø£•‘ê´\T #Ó|üŒ
\eTà nH˚ <ä[‘· eTVæ≤fi¯\qT nee÷qø£s¡ |ü<䛑·T q\$ ø±ì$. n+<äyTÓ qÆ Ád”\Ô T ø£ì|æùdÔ #ê\T, yê]ì
\˝À #·+bÕs¡T. yê] ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ eTT+<˚ πs|t #˚ùdyê&ÉT.
3.Ä>∑ d t º 11`1946˝À Ä~yês¡ + s√Eq m<äTs¡T ‹]–‘˚ yê] Ç+&ÉT¢, >∑&ç¶yêeTT\T <Ûä«+dü+
es¡+>∑˝Ÿ ‘·÷s¡TŒ ø√≥ eTTdæ¢+\T, 200 eT+~ #˚ùdyê&ÉT.
s¡C≤ø£s¡T¢ U≤d”+ wüØ|t Hêj·Tø£‘·«+˝À yÓTT–\j·T´ 11.Væ≤+<ä÷ Ád”Ô\qT eTTdæ¢+\T n|üVü≤]+#·T≈£î
>ö&é Ç+{Ïô|’ <ë&ç#d˚ ,æ n‘·ì bı≥º˝À ã]‡ì ~+|æ b˛e≥+ |ü]bÕ{Ï. ªªz&É|ü*¢ dü‘ÓÔj·T´ nH˚ <äØ®
ù|>∑T\T ˝≤– #·+bÕ&ÉT wüØ|ò.t yÓTT–\j·T´>ö&é nqï ≈£L‘·Ts¡TqT eTVü≤à<é U≤d”+ m‘·TÔ¬øfi≤fl&ÉT. Ç+ø±
nsTTq sêeTkÕ«$T >ö&éqT ≈£L&Ü øÏsê‘·ø£+>± ø=‘·Ô>∑≥Tº »Hês¡›Hé ≈£L‘·Ts¡TqT, yÓTT>∑fi¯fl|ü˝…¢˝À ˇø£
#·+|æ yê] s¡ø±Ôìï wüØ|òt ‘·q eTTU≤ìøÏ sêdüTø=ì $X¯«Áu≤Vü≤àD Ád”ìÔ , sêEù|≥≈£î #Ó+~q ˇø£ eT÷>∑
yê] ‘·*ì¢ ø={Ï,º $»j·T>∑s«¡ +‘√ ã]‡ì ô|ø¬’ >∑sπ düT Ád”ìÔ eTTdæ+¢ \ #Ósq¡ T+&ç Äs¡´düe÷»+ ø±bÕ&ç+~.
≈£î+≥÷ es¡+>∑˝Ÿ q>∑s¡+˝À }πs>±&ÉT. Ç˝≤+{Ï dü+|òüT≥q\T y˚˝≤~>± »]>±sTT. Ç$
4.Ä>∑dTü º 14`1946˝À Á|üeTTK &Üø£sº Y Hêsêj·TD eT#·TÃ≈£î ø=ìïe÷Á‘·y˚T.
¬s&ç¶>±s¡T ù|<ä\ yÓ’<äT´&ÉT>± ù|s=+<ë&ÉT. Äj·Tq 12. 1947 |òæÁãe] ˝À VüQpsêu≤<é ‘ê\÷ø±
e<ä› eTTdæ+¢ \T≈£L&Ü ñ+&˚yês¡T. n+<äT˝À es¡+>∑˝Ÿ eT\¢+|ü*¢øÏ #Ó+~q >√H˚ ø=eTTs¡j·T´qT |üX¯óe⁄\
q>∑s¡ MIM n<Ûä´≈£åî\T ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T. ø±ì Ä ø=≥º+˝À ø£{Ϻy˚dæ ì|üŒ+{Ï+∫ düJe <äVü≤q+
&Üø£sº T¡ qT #·+|æq yê]˝À MIM n<Û´ä ≈£îå &ÉT Á|ü<ëÛ q #˚XÊs¡T.
dü÷Á‘·<ë] nì ø±fiÀõ Hêsêj·TDsêe⁄ Äs√|æ+#ês¡T. 13.Ä>∑düTº 21 1948q sêÁ‹ 10 >∑+≥\≈£î
5.e÷sY à 14`1948 ˝À Vü Q kÕïu≤<é ≈£ î ÇÁyÓ÷CŸ |üÁ‹ø± kÕú|≈ü î£ \T c˛j·TãT˝≤¢U≤HéqT #·+|æ
düMT|ü+˝À eT+>±|ü⁄s¡+ ø=+&É\e<ä› ø£]q>∑sY X¯Øsêìï eTTø£ÿ\T #˚dæ ‘·\qT U≤d”+ s¡J«øÏ
dæ+Vü‰+, nq uÛ]Ò Á|üu≤Û ø£sY sêe⁄qT eT]j·TT eTs√ ãVüQeT‹>± |ü+bÕ&ÉTµµ nãT›˝Ÿ eTT˙+ U≤Héµµ.
9 eT+~ì n‹ øÏsê‘·ø£+>± #·+bÕs¡T. 14.∫+‘·\>∑÷&Ó+ ìyêdæ, ∫+‘·|ü≥¢ eT\¢j·T´qT
6.e÷sYà 14`1948 ˝À ãdæ¬s&ç¶ |ü˝…¢˝À dæ]dæ˝≤¢ |ü≥Tºø=ì Äj·Tq ø=+&ÉHê\Tø£≈£î, ô|<ä›Hê\Tø£≈£î
‘ê\÷ø± eTT<äT›_&ɶ dæ+–¬s&ç¶ uÛÑ÷|ü‹ ¬s&ç¶>±]ì dü÷~‘√ ≈£î≥Tºy˚dæ Væ≤+dæ+∫, Á|ü‹ Ç+{ÏqT+&ç
<ës¡TD+>± #·+bÕs¡T. ˇø£ ø£f…ºqT n&ÉTø√ÿeTì #Ó|æŒ, Ä ø£f…º\ô|’ n‘·ìï
7.$T{≤º j·÷<äe s¬ &ç¶ düV‰ü ‘ê{Ïø=+&É b˛sê≥+˝À düJe <äVü≤q+ #˚XÊs¡T.
30 eT+~ j·TTe≈£î\qT s¡ø£s¡ø±\T>± Væ≤+dæ+∫ 15. 1947˝À >±+&Ü¢|üPsY˝À Væ≤+<ä÷ Ád”Ô\#˚
Je#·Ã¤yê˝≤¢>± e÷sêÃs¡T. q>∑ï+>± ã‘·Tø£eTà Ä&ç+#ês¡T.
8.ôdô|º + ãsY - 1 1948˝À CÀ&˚ H é |ò ü ÷ {Ÿ ˝ À 16.H˚s&¡ É Á>±eT+˝À 70 eT+~ Ád”\Ô ≈£î ô|C’ ≤e÷\T
 lø£fi≤>ö‘·$T 21

‘=&ç–+∫ n+<äT˝ÀøÏ ‘=+&É\qT e~˝≤s¡T. ô|’, mqTbÕ&ÉT˝À ì+&ÉT>∑]“¤DÏô|’ n‘ê´#ês¡+

17.$Tsê´\>∑÷&É˝Àì q&ç>∑&ɶ Á>±eT+˝À #êø£* #˚XÊs¡T s¡C≤ø£s¡T¢.
\#·ÃeTàqT ‘·\øÏ+<äT\T>± #Ó≥Tº≈£î y˚fi≤&ÉBdæ 21. Ä>∑düTº 27 1948q 400 eT+~ ìC≤+
∫Á‘·Væ≤+dü\T ô|{≤ºs¡T. ôd’ì≈£î\T u…’sêHé|ü*¢ô|’ <ë&ç#˚dæ 118 eT+~ì
18. @Á|æ˝Ÿ 10, 1948q bÕ\eT÷s¡Tõ˝≤¢˝Àì es¡Tdü>±ì\u…{ºÏ ø±*Ã#·+bÕs¡T. á <ë&ç˝À q˝§Z+&É
uÀsY|ü*¢ô|’ <ë&ç#˚dæ <ä[‘· j·TTe≈£î\ |ü⁄s¡TcÕ+>± õ˝≤¢ ø£˝ø… sº£ T¡ yÓTTVü‰»®+ VüAùdHé, &ç|Pü ´{Ï ø£˝ø… sº£ T¡
\≈£î øÏs√dæH‘é √ ‘·&|ç qæ >∑T&É\¶ T ø£{ºÏ ì|üŒ+{Ï+#ês¡T. Çø±“˝Ÿ Vü‰d”+ dü«j·T+>± ø±\TŒ\T »]bÕs¡T. X¯yê\
yês¡T Vü‰Vü‰ø±sê\T #˚düTÔ+fÒ yê] uÛ≤s¡´\qT e÷q ìï+{Ïì }] ãj·T≥ bÕ&ÉT|ü&qç u≤$˝À |ü&X˚ Ês¡T.
uÛÑ+>∑+ #˚XÊs¡T. Ä nee÷q+ ‘·≥Tºø√˝Òø£ <ä[‘· n+<äT˝À ˇø£ düJe •X¯óe⁄ ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T.
j·TTe‘·T\+‘ê Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düTø=Hêïs¡T. á <ë&ç‘√ Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü ÇkÕ¢+ sê»´
19.Væ≤+<ä÷ Ád”\Ô s=eTTà\qT |ü≥Tºø±s¡T‘√ ˝≤>∑&+É , kÕú|üq ø√dü+ Á|üj·T‹ï+∫q≥T¢ Á|ü|ü+#·+ >∑T]Ô+
|æs¡T<äT\ô|’ –\¢≥+, ‘·\T¢\ jÓT<äTfÒ ≈£L‘·Tfi¯flqT ∫+~. Væ≤+<äTe⁄\qT Væ≤+dæ+#·≥+, yê] X¯Øs¡
e÷quÛÑ+>∑+ #˚j·T≥+ düs¡«kÕ<Ûës¡D+. uÛ≤>±\qT q]øÏ yê]‘√H˚ ‹ì|æ+#·≥+ nH˚~
20.p˝…’ 5 1948 q >∑T\“sêZ ˝Àì ôd’<ëu≤<é˝À MIM/s¡C≤ø£s≈¢¡ î£ dü+‘√cÕìï#˚à ˇø£ ô|X’ Ê∫ø£ Áø°&.É
15 eT+~ì, VüQpsY q>∑sY, $Tsê´\>∑÷&É˝Àì $&É÷¶s¡yÓTÆq $wüj·T+ @$T≥+fÒ ôdô|º+
˙˝≤j·T>∑÷&Ó+˝À 21eT+~ì, e÷qTø√≥‘ê\÷ø± ãs¡T 17qT eTVü‰sêÁwüº˝À ªªeTsêsƒê«&Ü dü+Á>±yéT
ã\TbÕ˝À 15 eT+~ì, Ç\¢+<äT ‘ê\÷ø± d”eT\ eTTøÏÔ ~edtµµ ù|s¡Tq, ø£sêí≥ø£˝À ªªôV’≤<äsêu≤<é-
bÕ&ÉT˝À 70 eT+~ì, »q>±e÷ ‘ê\÷ø± q¬sà≥, ø£sêí≥ø£ $uÛÑ»q ~q+µµ ù|s¡Tq Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+
q+>∑Tq÷s¡T˝À 80 eT+~ì #Ó]#ês¡T. q>∑s¡+˝À n~Ûø±]ø£+>±, ìs¡«Væ≤dü÷Ô, C≤rj·T »+&Ü m>∑Ts¡
ˇø£ Ád”ìÔ #Ó]∫, #·+|æ s√&ÉT¶ Á|üøÿ£ q |ü&d˚ æ b˛j·÷s¡T. y˚kÕÔs¡T. b˛sê≥jÓ÷<ÛäT\ ≈£î≥T+u düuÛÑT´\qT/
uÛÑTeq–] ‘ê\÷ø± Hê]>∑÷&Ó+˝À |ü∫Ãu≤*+‘· yês¡düT\qT dü‘·ÿ]kÕÔs¡T. eT] ‘Ó\+>±D˝À?
uÛÑs¡‘·e÷‘·- eT˝…|æ¢y\ÓTT>∑¢\Z\+>√bÕ\sêe⁄, sêø£ådüyÓTÆ‘˚ sê»ø°j·T+
düeTdæ b˛e>∑ #˚kÕÔ+ düeTs¡+
uÛ≤s¡‘·<˚X¯ bÂs¡T\+ ô|+#·T‘ê+ e÷qe‘·«+
uÛÑs¡‘· C≤‹øÏ ~yÓ«\+ eT+∫ì Ç\˝À ì\T|ü⁄‘ê+!
uÛ≤$ Á|ü>∑‹øÏ e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\+ bÕ&ç |ü+≥\≈£î uÛ≤>∑´d”eT Ç~
ùd«#·ÛùìùdÔ @<Ó’Hê kÕ~ÛkÕÔ+ Á|üø£ •‹ XÀuÛÑ≈£î |üs¡e•+#·T eT~
ã\e+‘·|ü⁄ #·<äTe⁄\ uÛ≤s¡+ jÓ÷>∑T\T ‹]–q ø£s¡àuÛÑ÷$T
yÓ÷|æ‘˚ ìsêX¯≈£î ã\e⁄‘ê+ ‘ê´>∑eT÷s¡TÔ\≈£î »qàuÛÑ÷$T
ne÷àHêqï ø£\\≈£î Hê´j·T+ #˚j·T˝Ò+! Á|ü‹ uÛ≤s¡rj·TT&ÉT
ñ+fÒ ô|<ä›\ Áù|s¡D+ >∑]«+#·<ä–q >∑]eT Ç~!
≈£L]$T‘√ ø£*dæ ñ+{≤+ <√|æ&û<ës¡T\T <Í&ÉT rj·T>±
≈£î\eT‘· uÛÒ<ë\T ≈£L*Ãy˚kÕÔ+ ñ<ä´$TkÕÔ+ ‘·]$Tø=&É‘ê+
ádüTqdü÷j·T\T ø±*à y˚kÕÔ+ uÛÑ÷$T˝À XÊ+‹ ì\T|ü⁄‘ê+.
Áù|eT dü+<˚X¯+ n+<ä]ø° |ü+#·T‘ê+! <˚X¯uÛÑøÏÔì #ê≥T‘ê+!
22 lø£fi≤>ö‘·$T
eTqø√dü+ ø±<äT ` eTq ‘·s¡Tyê‹ yê]ø√dü+
Á|ü‹ eT+>∑fi¯yês¡+ Ä\j·÷ìøÏ #˚s¡Tø√yê*.
Á¬ø’düÔe⁄\T Ä~yêsê˝À¢ #·]ÃøÏ yÓfi¯‘ês¡T
eTTdæ¢+\T X¯óÁø£yês¡+ s√Eq eTd”<äT≈£î yÓfi¯‘ês¡T.
eTq+ ôV’≤+<äe⁄\+ eT+>∑fi¯yês¡+ s√E,
ã\+,ãT~∆,X¯ø,ÔÏ Vü≤qTe÷HéJ s√E >∑Ts¡T+Ô #·T ø√yê*.
Væ≤+<äTe⁄ m|üŒ{Ïø° Væ≤+<äTe⁄ ø√dü+ ì\ã&É˝Ò&Éì
n+<äs¡÷ |òæsê´<äT #˚düTÔHêïs¡T.
MTs¡T ø£˙dü+ yêsêìøÏ ˇø£kÕ] ˇø£]H=ø£sT¡ ø£\TdüT
ø√˝Òì yês¡T n˝≤+{Ï |òæsê´<äT m˝≤ #˚kÕÔs¡T.
m&Ü]>± ñqï eTq <˚yê\j·÷\qT X¯øÏÔ eT]j·TT
dü+kÕú>∑‘· Á|ü<˚XÊ\T>± n_Ûe•~∆ #˚düT≈£î+<ë+.
Á|ü‹ eT+>∑fi¯yês¡+ kÕj·T+Á‘·+ 7:00 qT+&ç
7:30 eT<Ûä´, MTs¡T mø£ÿ&É ñHêï Ä\j·÷ìøÏ
#˚s¡Tø√yê*.
Ç~ Vü≤qTe÷Hé #ê©kÕ, Vü‰s¡‹ düeTj·T+.
MTs¡T Ç+{À¢ ñ+fÒ Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ ñqï >∑T&ç˝À..
cÕ|ü⁄˝À ñ+fÒ cÕ|t <ä>∑Zs¡ ñqï >∑T&ç˝À..
Ä|ò”dt <ä>∑Zs¡ ñqï >∑T&ç˝À..
Á|ü‹ eT+>∑fi¯yês¡+ Ä\j·÷ìøÏ #˚s¡Tø√yê*.
7:00 qT+&ç 7:30 es¡≈£î.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À \ø£å˝≤~ <˚yê\j·÷\T ñHêïj·Tì
}Væ≤+#·Tø√+&ç,
øπ e\+ 50, 100 eT+~ e÷Á‘·yT˚ Á|ü‹ Ä\j·÷ìøÏ
#˚s¡T≈£îì, X¯+K+, Vü‰s¡‹ X¯u≤›\T yê] >∑+≥\‘√
Á|ü‹<Ûä«ì+∫ q≥¢sTT‘˚,
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ yÓTT‘·Ô+˝À Á|ü‹ eT+>∑fi¯yês¡+ dü]>±Z
7:00 >∑+≥\≈£î $TÁX¯eT dü+^‘·+. 7.30 ì$TcÕ\
eT<Ûä´˝À Á|ü‹<Ûä«ìùdÔ,
á dü«s¡+ Á|ü|ü+#·+ yÓTT‘êÔìøÏ yÓfi¯ó‘·T+~,
<ëì Á|üu≤Û e+ #ê˝≤ $dü•Ô ‘·+>± ñ+≥T+~. qqTï
qeTà+&ç , áHê{Ï dü e Tdü ´ \˙ï ø£ s ¡ ÷ Œs¡ + ˝≤
m–]b˛‘êsTT,
Væ≤+<äTe⁄\T Ç+‘· ô|<ä› dü+K´˝À ‘·eT <˚yê\j·÷
\≈£î #˚s¡T≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT,
n~ ≈£L&Ü Á|ü‹ yês¡+, Væ≤+<äTe⁄\qT Ä≥|ü{+ºÏ #˚
<ÛÓ’s¡´+ me]øÏ ñ+&É<äT.
uÛ≤sê´_&ɶ\qT rdüT≈£îì >∑T&çøÏ yÓfi¯¢+&ç,
Á|ü‹ eT+>∑fiy¯ ês¡+ á $<Û+ä >± Áø£eT+ ‘·|Œü ≈£î+&Ü
>∑T&çøÏ #˚s¡T≈£î+fÒ MT Çs¡T>∑Tbıs¡T>∑T yês¡T ≈£L&Ü
$TeTà*ï ø£\TkÕÔs¡ì MTπø ‘Ó\TdüTÔ+~,
MT u≤+<Ûäe´+ ô|s¡T>∑T‘·T+~.
Äô|’ MTs¡T ≈£L&Ü ˇø£]ø=ø£s¡T düTK <äT'U≤\˝À
bÕ\T|ü+#·T≈£î+{≤s¡T,
n<˚ $<Ûä+>± eTqeT+<äs¡+ ◊ø£´‘· nH˚ <ës¡+˝À
ø£≥Tºã&ç ñ+{≤eTT.
MT≈£î dü+<˚X¯+ q∫Ãq≥¢sTT‘˚, <ëìì nìï
düeT÷Vü‰\≈£î $düÔ]+#·+&ç.
ás√CÒ Á|ü‹»„ #˚j·T+&ç,
eTq+ @$T #˚düTÔHêï, Á|ü‹ eT+>∑fi¯yês¡+ 7:00
qT+&ç 7:30 es¡≈£î,
y˚TeTT K∫Ñ·+>± Ä\j·÷ìøÏ #˚s¡T≈£î+{≤eTT,
eTq ø√dü+ ø±<äT, eTq düe÷»+, eTq ≈£î≥T+u≤\
uÛÑÁ<ä‘· ø√dü+.
Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç~ nedüs+¡ nsTT+<äì >∑Ts¡T+Ô #·Tø√+&ç,
MTs¡T Ç+ø± yêsTT<ë y˚ùd,Ô MTs¡T #ê˝≤ Á|üe÷<ä+˝À
#·<äTe⁄ø√yê*‡ edüTÔ+~.
MTs¡T Bìï m+‘· ‘·«s¡>± ÁbÕs¡+_Ûùd,Ô n+‘· ‘·«s¡>±
MTs¡T ◊ø£´‘· jÓTTø£ÿ Á<∏Ó&é˝À ˇø£]ø=ø£s¡T eTT&ç|ü&ç
ñ+{≤s¡T.
á dü+<˚XÊìï ø£˙dü+ ◊<äT>∑Ts¡≈£î #Ó|üŒ+&ç.
ø=+<äsT¡ #Ó|Œü s¡T ø±˙ MTs¡T ‘·|Œü ≈£î+&Ü #ÓãT‘ês¡ì
H˚qT qeTTà‘·THêïqT.
Ç~ MTø√dü+ ø±<äT. >∑Ts¡TÔ+#·Tø√+&ç. MT ‘·s¡Tyê‹
‘·s¡+ ø√dü+.
 lø£fi≤>ö‘·$T 23

e÷qe‘êeT÷]Ô &Üø£ºsY ;. d”. sêjYT

düs¡®Ø ø√dü+ meT¬s®˙‡ ø±˝Ÿ n+<äT≈£îqï ªªuÛÑ>∑e+‘·TìøÏ <Ûäq´yê<ë\T... MT ø=&ÉT≈£î Ç|ü⁄Œ&ÉT
yÓ+≥H˚ ˇø£ &Üø£ºsY >±s¡T Vü≤&Üe⁄&ç>± Vü‰dæŒ≥˝Ÿ øÏ πøåeT+. MTs¡T Ç+ø± ‹{≤º\qT≈£î+fÒ Ä qsY‡‘√
e∫à Á&Ódt #˚+CŸ #˚düT≈£îHêï&ÉT. ‹qï>± düs¡®Ø u≤¢ø˘ #Ó|üŒ+&ç.µµ nì.. Ä ‘·+Á&ç qT+∫ düe÷ <Ûëq+ ø√dü+
˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ˇø£ nu≤“sTT ‘·+Á&ç, >√&É≈£î Ä>∑≈£î+&Ü ãj·T≥≈£î >∑ã>∑u≤ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
ÄqT≈£îì &Üø£sº Y ø√dü+ yÓsTT{Ÿ #˚dTü HÔ êï&ÉT. &Üø£sº T¡ qT ‘·+Á&ç qs¡T‡‘√ á &Üø£ºsY m+<äT≈£î Ç+‘·
#·÷dæq yÓ+≥H˚ ø√|ü+>± ªªÇ+‘· Ä\dü´ eTsTT+~ ø£]ƒHê‘·Tà&ÉT. ø=ìï ìeTTcÕ\T ≈£L&Ü Ä>∑≈£î+&Ü
m+<äT≈£î?. Hê ø=&ÉT≈£î Çø£ÿ&É ÁbÕD+ b˛j˚T dæú‹˝À yÓ[flb˛j·÷&ÉT n+≥÷ ø√|ü+‘√ nHêï&ÉT.
ñHêï&Éì MT≈£î ø=+#Ó+ ≈£L&Ü u≤<Ûä´‘· ˝Ò<ë?µµ qsY‡ ø=ìï ìeTTcÕ\ ‘·s¡Tyê‘· ... ø£˙ïfi¯fl‘√
&Üø£ºsY ∫s¡Tqe⁄«‘√ ªª kÕØ! H˚qT Vü‰dæŒ≥˝À¢ ªªÄ &Üø£sº Y >±] ø=&ÉT≈£î ìqïH˚ ˇø£ s√&é Äøχ&Ó+≥T˝À
˝ÒqT. ãj·T≥ ñHêïqT. meT¬s®˙‡ ø±˝Ÿ n+<äT≈£îqï #·ìb˛j·÷&ÉT.
yÓ+≥H˚. kÕ<Ûä´eTsTTq+‘· ‘·«s¡>±H˚ e#êÃqT. MTs¡T y˚ T eTT Äj· T qøÏ bò ˛ Hé #˚ d æ q |ü ⁄ Œ&É T ..
dæú$T‘· |ü&ç XÊ+‹+#·+&ç H˚qT düs¡®ØøÏ yÓfi¯‘êµµ... düàXÊq+˝À ñHêïs¡T. eT<Ûä´˝À e∫à MT ø=&ÉTøÏÿ
‘·+Á&ç Ç+ø± ø√|ü+‘√ ªªXÊ+‘· |ü&Ü˝≤? ˙ ø=&ÉTπøÿ Á{°f…à+{Ÿ #˚dæ, $T–*q <äVü≤q dü+kÕÿsê\T |üP]Ô
Ç˝≤ »]– ñ+fÒ . . qTe⁄« XÊ+‘· + >± #ÓjT· ´{≤ìøÏ eT∞fl düàXÊHêìπø yÓfi≤¢sT¡ µµ nì #Ó|Œæ +~.
ñ+&É>\∑ yê?µµ
&Üø£sº Y yÓTTK+ô|’ ∫s¡Tqe⁄« #Ós>¡ ≈∑ î£ +&Ü ªªeTq Äj·TH˚ &Üø£ºsY ;. d”. sêjYT.
|ü$Á‘· y˚<ä Á>∑+<Ûë\˝À ñqï~ ˇø£{Ï #Ó|Œü Hê.. ªeTq+ düà]+#·Tø√<ä>∑Z...‘Ó\TdüTø√<ä>∑Z
eT{Ï º qT+&˚ e#êÃ+. eT{Ï º ˝ Àπ ø yÓ [ flb˛‘ê+. eTVü≤˙j·TT\T.. #·]Á‘·˝À ˇπøkÕ] yÓ’<ä´ e•‹ÔøÏ
n<ä+‘ê Ä uÛÑ>∑e+‘·Tì e÷j·÷©\\T. &Üø£ºsY‡ dü+ã+~+∫q FRCS, MRCP |ü{≤º\T bı+~q n‹
mes¡÷ me] J$‘· ø±˝≤ìï bı&ç–+#·˝Òs¡T. MTs¡T ø=~› eT+~˝À Ms=ø£s¡T. áj·Tq West BengaløÏ
yÓ[¢ MT ø=&ÉT≈£î ø√dü+ <˚e⁄DÏí ÁbÕ]∆+#·+&ç. H˚qT eTTK´eT+Á‹>± ≈£ L &Ü ùde\+~+#ês¡ T .
#Ój·T´e\dæ+~ #˚j·T{≤ìøÏ Á|üj·T‹ïkÕÔqT. ø=ìï $wüj·÷\T ‘Ó\TdüTø√e&É+ e\¢ eTqøÏ
‘· + Á&ç ø√|ü + ‘√ s¡ – *b˛‘· ÷ ªªeTq~ J$‘·+ |ü≥¢ uÛ≤<Ûä´‘·ì, >ös¡yêìï ô|+#·T ‘êsTT.
ø±q|ü⁄Œ&ÉT dü\Vü‰\T Çe«≥+ #ê˝≤ ‘˚*ø£µµ n+≥÷ Á|ü|ü+#·+˝À eT+N #Ó&ÉT ¬s+&É÷ ñHêïsTT. eTq
>=DT≈£îÿ+≥THêï&ÉT. uÛ≤<Ûä´‘·\qT eTq+ düÁø£eT+>± ìs¡«]Ôdü÷Ô b˛e&Éy˚T
&Üø£sº Y ø=ìï >∑+≥\ ‘·sT¡ yê‘· e∫à ‘·+Á&ç‘√ eTq ø£s¡Ôe´+.
Ä* ‘=\T‘· e+#· ø£<ÛäeTT&Ó’ ‘êqTqT »qe] 19 y˚eTq »j·T+‹ |æ+&ÉeTT\qT CÒdæ |æ‘·s¡T\ <ä\b˛dæ
yÓqTø£ e+‘·T qqT≥ yÓÁ]‘·qeTT ø±≈£î\≈£îqT ô|≥Tº >±&Ó›˝≤s¡
#Ó≥Tº eTT<äs¡ì∫à ∫~$T‘˚ uÀe⁄Hê ø£*$THê&ÉT eT>∑ì ø±eTeTT>±p#·T |æsTT´ ~HÓ&ÉT ø±øÏ |æ‘·s¡T&Ó{≤¢j·Tsê
$X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT ˝Ò$Tõ≈£îÿHê&ÉT, ˝Òe≈£î+&ÉT $X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT
|ü‹ì $&ÉTesê<äT |ü~y˚\¬ø’qqT eT>∑Te eT>∑ìHÓ’q eT&çj·T+>∑ p#·TqT e÷\yêìq+{Ï eT] ˙≥eTTì–‘˚
ô|{Ϻ C…|üŒsê<äT ù|<ä¬ø’q $X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT ø±{Ïπø>∑Tq|ü⁄&ÉT ø±\Tà e÷\
|ü‹ì ‹≥ºsê<äT dü‹ s¡÷|üe‹jÓÆTq n|ü⁄Œ&É+{Ïq+≥T Ç|ü⁄Œ&Ó+<˚¬>H√
$X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT $X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT
 24 lø£fi≤>ö‘·$T
\yé õVü‰<é
\yé õVü‰<é >∑T]+∫ b˛dtº‡ ô|&ÉT‘·Tqï+
<äT≈£î eTs√˝≤ uÛ≤$+#·<ä›+&ç eTq Væ≤+<ä÷
ne÷àsTT\T/ eTVæ≤fi¯\qT ø±bÕ&ÉTø√yê\ì b˛dtº‡
ô|&ÉT‘·THêïqT Ç~ #ê˝≤ ô|<ä› düeTdü´. \yé õVü‰<é
- ìC≤ìC≤\T - ø±s¡D≤\T - Ä<Ûësê\T.
\yé õVü‰<é n+fÒ |ü#·Ã C…+&Ü\T, C≤*
{À|”\T, ø£fifl¯ øÏ ø±≥Tø£ ô|≥Tºø=ì #˚kÕÔsT¡ nqT≈£î+
≥THêïπsyÓ÷? ø°H¢ é ùwyé, eT+∫ ôV≤sTTsY ôd˝º’ Ÿ, eT+∫
ã≥º\T, u…’ø˘‘√ n‘·´+‘· Á|æj·TyÓTÆq e÷≥‘√
ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~.
\yé õVü‰<é˝À eTT+<äT yêfi¯ófl Væ≤+<ä÷
ne÷àsTT eTqdüTqT, ‘·sê«‘· X¯Øsêìï ¬>\TkÕÔs¡T.
yê&ÉT y˚düT≈£îqï #Ó&û¶ yÓTT<ä\T n˙ï øÏsêsTTy˚,
Bì yÓqø£ ô|<ä› e´edüú ñ+≥T+~. \yé õVü‰<é
n+fÒ mø£ÿ&√ øπ s¡fi,¯ ôV≤’ <äsêu≤<é˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘·T+~
nqT≈£îH˚s¡T ?
eTq }s√¢ ø£¬s+{Ÿ, |ü¢+_+>¥, yÓTø±ìø˘
Ç˝≤ kı+‘·e•‘·TÔ\T #˚düT≈£îH˚ yê&˚ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔ&ÉT,
ˇø£ÿ&˚ 5 eT+~ì {≤¬s{Z Ÿ #˚dæ eTØ #˚kÕÔ&TÉ . eTTdæ+¢
j·TTe≈£î˝Ò \yé JVü‰<é #˚kÕÔs¡T nqTø√ø£+&ç 70
@fi¯¢ e•<äT&› TÉ ≈£L&Ü 10 @fi¯¢ Væ≤+<ä÷ eTVæ≤fi¯ qT+∫
yÓTT<ä\T 70 @fi¯¢ Ád”Ô <ëø± me«]˙ e<ä\s¡T. ø±˙...
yêfi¯ófl 80 @fi¯¢ <ëø± |æ\¢*ï ≈£L&Ü ø£H˚+‘· X¯Øs¡
<ës¡T&ÛÜ´ìï ø£*–e⁄+{≤s¡T.
MTs¡T qeTàs¡T 50% ô|’>± \yé õVü‰<é
øπ düT˝À¢ ø±s¡D+ øπ e\+ XÊØs¡ø£ düTKy˚T, Ä düTK+
M&ÉT Çe«˝Ò&ÉT, yê&ÉT |ü⁄wüÿ\+>± ÇkÕÔ&ÉT n+<äTπø
yê{Ïø√dü+ eTq Ád”Ô @+ #˚j·T&Üì¬ø’Hê dæ<ä›|ü&ÉT
‘·T+~. Á&Óe’ s¡T>¢ ± Ç+{À¢ #˚] ‘·*ì¢ , _&Éì¶ ˇø£]øÏ
‘Ó*j·T≈£î+&Ü ˇø£]ì ˝§+>∑BdüT≈£îqï dü+|òüT≥q
Ç+<ä÷s¡T˝À ñ+~.
Ç˝≤ ø=ìï e+<ä\ \yé õVü‰<é πødüT˝À¢
$#ê]ùdÔ yê&ÉT Á&Ó’esY>±H√, ˝Òø£ Ç+{À¢ yê#Y
yÓTHé>±H√ Ä Ç+{À¢øÏ #˚]q yê&˚ nì ‘Ó\TdüTqÔ ï~.
Ä{À Á&Ó’es¡T¢ #˚dæq \yé õVü‰<é πødüT\¬ø’‘˚ ndü\T
˝…πøÿ ˝Ò<äT, |ü+&ÉT¢ ny˚Tàyê&ÉT 4 >∑T]ì Á{≤|t
#˚ùd&É+fÒ qeTTà‘êsê? n~ ≈£L&Ü Ç+<ä÷s¡T˝ÀH˚.
Ç+<ä÷s¡T˝À \yé õVü‰<é #˚ùd eTTdæ¢+
j·TTe≈£î\≈£î ñ∫‘·+>± ã≥º\T, u…’≈£î\T, ˝≤&ç®˝À
s¡÷+, 5 kÕºsY uÛÀ»q+, bÕ¬ø{Ÿ eT˙ ñ∫‘·+>±
Ç#˚Ã <ë‘·\T e+<ä˝≤~ eT+~ ñHêïs¡+fÒ MTs¡T
qeTTà‘êsê? Væ≤+<ä÷ ne÷àsTTì ôVA≥˝ŸøÏ
rdüT≈£îeùdÔ yÓTT‘·Ô+ Á|ò”, dæìe÷øÏ rdüT¬øfi‚Ô {Ϭø{Ÿ‡
Á|ò”, cÕ|æ+>¥øÏ rdüT≈£îeùdÔ ã≥º\T Á|ò”, ˝≤&ç®øÏ eùdÔ
s¡÷yéT Á|ò,” y˚sπ sêÁcÕº\≈£î $Vü‰s¡ j·÷Á‘·\øÏ rdüTø=ùdÔ
düs«¡ + Á|ò” ...Ç<ä+‘ê øπ s¡fi˝¯ À ø±<äT Ç+<ä÷s¡T ˝ÀH˚.
<ë<ë|ü⁄ nìï õyéT ôd+≥s√¢ Áf…ÆqsY yê&˚,
≈£îe÷sY >∑©˝¢ À eTq Væ≤+<ä÷ Ád”\Ô #˚‹øÏ yÓTùV≤+~
ô|fÒº~ yê&˚, ø=ìï e+<ä\ Á>±e÷˝À¢ á s√Eø°
eTq eTVæ≤fi¯\øÏ >±E\T ‘=&çπ>~ yê&˚, ôVA≥fi¯¢,
CÀe÷{À\T, ø±´uŸ\T, Ä{À Á&Óe’ s¡T¢ Ç˝≤ ˇø£ÿfÒ$T{Ï
eTq ì‘·´J$‘·+˝À dü>±ìøÏ ô|>’ ± |üqT\≈£î eTqy˚T
yêfi¯fløÏ e÷s¡Z+ düT>∑eT+ #˚XÊ+, eTq Ç+{À¢
Ä&Éyêfi¯flì yê&çøÏ n|üŒq+>± n|üŒC…ù|ŒkÕ+...á
‘·|ü⁄Œ me]~ ? eTq~ ø±<ë ?
Ç+ø± á eT<Ûä´ <ës¡TD+ @+≥+fÒ eTq
Væ≤+<ä÷ Çfi¯fl˝À¢ |òü+ø£åqT¢, ô|[¢fi¯ó¢ nsTT‘˚ eTq
Ä&Éyêfi¯¢≈£î Ns¡\T ø£fÒº~ yê&ÉT, yêfi¯flì y˚Tø£|t
‘·j·÷s¡T #˚ùd~ yê&ÉT. á |ü q T\T #Ó j · T ´&É +
ø√dü+ eTqy˚T yêfi¯flì ãTø˘ #˚dTü ≈£î+≥THêï+, eTq
Ç+{À¢ Ád”Ô\qT yê&çøÏ ãTø˘ #˚dæ Ç#˚ÃdüTÔHêï+.
q>∑sê˝À¢ nsTT‘˚ eTq Væ≤+<ä÷ eTVæ≤fi¯\≈£î
eT‘·TÔqT n˝≤e≥T #˚ùd~ yê˝Ò¢, ∫e]øÏ eT‘·TÔøÏ
u≤ìdü\T>± e÷πsÃ~ yêfi‚,¢ eT‘·T˝Ô À eT~+#˚~ yê˝Ò.¢
&˚{Ï+>¥ j·÷|t‡, Áô|ò+&ç¸|t j·÷|t‡ ù|s¡T‘√,
ÇHꇺÁ>±yéT Ç˝≤ yÓTT‘·Ô+ k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À
Væ≤+<ä÷ ne÷àsTT\T, eTVæ≤fi¯˝Ò {≤¬sZ{Ÿ>± ô|<ä›
ñ<ä´eT+ q&ÉTdü÷Ô ñ+~.
 lø£fi≤>ö‘·$T 25

nbòÕuÔ Ÿ #˚‹˝À Vü≤‘·yTÓ Æ Á|òCæ Ÿ˝À 32 eTTø£ÿ˝…q’ ÁX¯<‘∆ä √ Væ≤+<äT |ü⁄s¡Twüß\T J$‘·+ n+‘ê ø£wüº|ü&ç ÄdüTÔ\T
düV‰ü \ø£˝å ≤~ eT+~ Væ≤+<ä÷ eTVæ≤fi¯\T á j·÷|t‡ dü+bÕ~kÕÔs¡T, yê&ÉT πøe\+ eTq Ç+{Ï |æ\¢ì
<ë«sêH˚ \yé õVü‰<é e\˝À |ü&ÉT‘·THêïs¡T, nbòÕÔuŸ #˚düTø=ì á ÄdæÔì n|üŒq+>± nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT,
ˇø£ÿ&çπø ÁX¯<ä∆ ø±≈£î+&Ü eTs√ 23 eT+~ Væ≤+<ä÷ ∫e]øÏ ìH˚ï ‘·ìï ‘·]y˚TkÕÔ&TÉ , Ç~ ì»+,Ç<˚ ì»+
eTVæ≤fi¯\‘√ &˚{Ï+>¥ j·÷|t‡ <ë«sê dü+ã+<Ûä+ #·<äTe⁄ ø√dü+ Á>±e÷\ qT+∫ q>∑sê˝À¢
ñ+~ nH˚~ b˛©düT\T yÓ\¢&ç+∫q yêdüÔe+, á Vü‰düºfi¯¢˝À ñ+≥Tqï ne÷àsTT\T, ‘·+Á&ç ˝Òì
j·÷|t‡ s=#·TÃ˝À ø√≥¢ eT+~ Væ≤+<ä÷ eTVæ≤fi¯\T ne÷àsTT\T, q\T>∑Ts¡T ø£*dæ s¡÷+ rdüTø=ì
ñHêïs¡+fÒ MTs¡T qeTTà‘êsê ? ñ+≥Tqï ne÷àsTT\T, ∫qï ∫qï düeTdü´˝À¢
eTTK´+>± ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ ø√dü+ >∑˝ŸŒ¤ ñqï eTVæ≤fi¯\T Ç˝≤ ˇø£ÿ{Ï ø±<äT nìï ø√D≤˝À¢
yÓ[¢q yê] uÛ≤s¡´\T, ≈£L‘·Ts¡T¢, ˇ+≥] eTVæ≤fi¯\T yêfi¯fl HÓ≥«sYÿ ñ+~, ñ+≥T+~, Bìï ÄcÕe÷w”>±
Mfi¯fl {≤¬sZ{Ÿ˝À eTT+<äT+{≤s¡T. rdæbÕπsùdÔ πs|ü⁄ ˙ ø=+|ü ø=˝Ò¢s¡e⁄‘·T+~, ìÁ<ä
kÕ|òtº y˚sY ø£+ô|˙˝À¢ n+<ä+>± ø£ì|ædü÷Ô b˛‘·Tqï Væ≤+<äTe⁄\sê ˝Ò∫ #êe+&ç, ˝Òøb£ ˛‘˚ Çø£
\ø£å\ eT+~ Væ≤+<ä÷ ne÷àsTT\qT #Ó]#˚XÊs¡T. ì»+>± #êy˚ ~≈£îÿ
\yé õVü‰<éøÏ ø±¬ses¡÷ nqs¡Ω+.....10dü+ n+u≤˙ ≈£L‘·Ts¡T, uÛ≤s¡´ <ä>∑Zs¡Tï+∫
sê\ ne÷àsTT qT+∫ 50 @fi¯¢ eTVæ≤fi¯ <ëø± n&ÉT≈£îÿ‹H˚ yê&ç ≈£L‘·Ts¡T, uÛ≤s¡´ <ëø± n+<äs¡÷
n+<äs÷¡ yê]øÏ ø±yê*. Ç<ä+‘ê #˚ùdÔ yêfi¯fløÏ @+ yêfi¯fl {≤¬sZ{Ÿ ˝Ò... πøe\+ Væ≤+<ä÷ eTVæ≤fi¯˝Ò Mfi¯fl
edüT+Ô ~ nH˚ nqTe÷q+ eTqøÏ sêe#·TÃ...dæ+|ü⁄˝Ÿ {≤¬s{Z Ÿ Ä ?? ø±<äT Væ≤+<äTe⁄\T yÓTT<ä{Ï Á|æjT· ]{°,
... Væ≤+<äTe⁄\ dü+K´ ‘·>∑TZ‘·T+~, á Væ≤+<ä÷ Á¬ø’düÔe⁄\T, HêdæÔ≈£î\T, dæ≈£îÿ\T, C…’qT\T, bÕØÙ\T
eTVæ≤fi¯ eTTdæ¢+ ne⁄‘·T+~ ø±ã{Ϻ Ä$&ÉøÏ ø£*π> ˇø£ÿπs$T{Ï eTTdæ¢+\T ø±ì yês¡+<äs¡÷ yêfi¯¢
dü+‘êqeTT eTTdæ+¢ ne⁄‘ês¡T, Væ≤+<ä÷ |ü⁄s¡Twüß\≈£î {≤¬sZfÒ¢...
uÛ≤s¡´\T ñ+&É≈L£ &É<Tä , <=s¡ø≈£ L£ &É<Tä n˝≤ <=s¡øì£ ø±ã{Ϻ eTq Çfi¯fl˝À¢ Ä&Éyêfi¯≈¢ î£ á ≈£îÁ≥qT
dæ‹ú ˝À yê&ÉT uÛ≤s¡´ ø√dü+ eT‘·+ e÷s¡TÃø√e&ÜìøÏ ns¡ú+ #˚sTT+#·+&ç, ns¡ú+ ø±ø£b˛‘˚ ~ πøs¡fi¯ k˛ºØ
≈£L&Ü dæ<ä∆|ü&É‘ê&ÉT. dæìe÷ #·÷|æ+#·+&ç, Ç~ ás√CÒ Ç|ü⁄Œ&˚ #˚j·÷
Væ≤+<äTe⁄\ ≈£L‘·Ts¡¢, uÛ≤s¡´\ ÄdüTÔ\T, *‡q |üì ˝Òø£b˛‘˚ Çø£ n+‘˚.
dü+bÕ<äq yêfi¯fl kı+‘·+ ne⁄‘·T+~. Væ≤+<äTe⁄\ z Væ≤+<ä÷ ... y˚T\Tø√ ˙ ‘·*¢ qT+∫
»q dü+K´ ‘·>±Z\+fÒ eTT+<äT Væ≤+<ä÷ Ä&Éyêfi¯fl yÓTT<ä\T ô|{Ϻ ˙ ‘√ãT≥Tºe⁄\T, ≈£L‘·Ts¡T, ã+<ÛäT
dü+K´ ‘·>±Z*, Ä Væ≤+<ä÷ Ä&Éyêfi¯¢qT ˝§+>∑BdüT e⁄\T n+<ä]ø° \yé õVü‰<é >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œ, ns¡ú+
≈£îqï nq+‘·s¡+ yêfi¯fl‘√ ø£*dæ Mfi¯ófl ø£H˚ dü+‘êq #˚sTT+#·T, ns¡ú+ ø±ø£b˛‘˚ ~ πøs¡fi¯ k˛ºØ dæìe÷
eT+‘ê eTTdæ¢+ \e⁄‘ês¡T ‘·<ë«sê @ <˚X¯+˝À #·÷|æ+#·T ˙ ≈£î≥T+u≤ìï qTy˚« ø±bÕ&ÉTø√ `
Væ≤+<äT C≤‹ ˝Ò≈£î+&Ü #˚j·÷\H˚~ yê\¢ \ø£å´+. Væ≤+<ä÷eT‘êìï, <˚XÊìï ø±bÕ&ÉTø√.
uÛ≤s¡r!
|\ü Tø£ø£ j·TT+≥ H˚se¡ T>∑T, |ü*ÿq H˚se¡ TT, |ü\Tÿ |ü\TÿqHé |ü\T≈£î\ ‘·*¢Me⁄ |ü]bÕ\q CÒôd<äyÓ\¢ ˝Àø£eTTHé,
|ü\T|ü\T uÛ≤eHêefi¯ó\T e÷qe⁄\+<äT düeTT<䓃 $¤ +#·T#·THé yÓT\≈£îe‘√&É |ü*ÿqqT y˚T\TqT>∑÷s¡TÔe⁄ e÷≈£îq{Ϻ e÷
ø=*ô|&ÉT eT+∫ #Ó&\¶É qT, ø√s¡ì #Ó&j
¶É TÓ T, ø√s¡T eT+∫jÓ÷, |ü\T≈£î\˝Àq <√wüeTT\T e#·TÃ≥ ˙<äj·T ˝Òø£b˛e⁄≥Hé.
ì\Teø£e÷q <äãT“#·T. >∑D+Ï |ü⁄#·T ø±e⁄eT, eTeTTà uÛ≤s¡r! |ü\TeTs¡T y˚&ÉTø=+<äT es¡uÛ≤wüD uÛ≤>∑´eTTìeTTà uÛ≤s¡r!
.
26 lø£fi≤>ö‘·$T
øÏHÓïs¡kÕì ø£<∏ä
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤r ø£$‘ê Á|ü|+ü #·+˝À $X¯«Hê<∏ä
yê] n|üPs¡« neT•‘·e•wæ˜ ªøÏHïÓ s¡kÕìµ. á ªøÏHïÓ s¡kÕìµ
uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ•‹øÏ <äsŒ¡ D+ |üfºÒ á bÕ≥\ ø±e´+
$X¯«Hê<∏äπø >±ø£ j·÷e‘Y ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘ê´ìπø ø£*øÏ
‘·TsêsTT>± ì*∫+~.
á ø±e´s¡#·q≈£î Á|ü<Ûëq Áù|s¡D Äj·Tq
#·~$q ªedüT#·]Á‘·µ Á|üã+<Ûäy˚Tq≥. n+<äT˝Àì
HêsTTø£ X¯óøÏÔeT‹ m˝≤ ‘·q Hê<∏äT&ÉT ªø√˝≤Vü≤\
|üs¡«‘êìïµ qB s¡÷|ü+‘√ Ä*+>∑q+ #˚düT≈£î+<√ á
øÏHÓïs¡kÕì ≈£L&Ü ‘·q $uÛÑT&ç Äràj·T øö–*˝À ø£]–
˙¬s’ q~˝≤ Á|üeVæ≤düTÔ+~.
yêdüÔe düe÷»+˝À ªªøÏHÓïs¡kÕìµµ ˇø£ yê>∑T
‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝Àì ª>∑T+&Ü\µ n&Ée⁄˝À¢ markodu
<ëì »qàdüú\+. n&Ée⁄\T >∑T≥º\T >∑T+&Ü Á|üeVæ≤dü÷Ô
bÕ\«+#· düMT|ü+˝Àì ªj·÷q+ ãj·T\Tµ Á>±eT+
e<ä› ˇø£ >∑T≥ºqT ô|qy˚düT≈£îqï≥Tº Á|üeVæ≤düTÔ+~.
nø£ÿ&˚ 1966˝À »˝≤X¯j·T+ ì]à+#ês¡T. nø£ÿ&ç
n&É$‘·*¢ Á|üø£•‹ k˛j·T>±\T øÏHÓïs¡kÕì kı>∑düT\T
eq´ÁbÕDÏ dü+s¡ø£åD≤ πø+Á<ä+ yÓs¡dæ |üsê´≥≈£î\≈£î
ø£qTï\ |ü+&ÉTπ>!!
»˝≤X¯jT· + <ë{Ïq øÏHïÓ s¡kÕì Á|üyêVü≤+ sê‹
‘√>∑T\ >∑T+&Ü ÇdüTø£‘|Ó Œü \T MT<äT>± kÕ– uÛÁÑ <ë#·\+
düMT|ü+˝Àì uÛÑ÷s¡Z+bÕ&ÉT e<ä› >√<ëe] ˇ&ç
#˚s¡T‘·T+~.
Çø£ $X¯«Hê<∏yä ê] }Vü‰ø±e´+˝À øÏHïÓ s¡ kÕì
ˇø£ ‘Ó\T–+{Ï ø√&É\T. uÛsÑ qÔ¡ T eTqdüT‘√ Äsê~Û+∫q
eTVü‰|ü‹Áe‘·. ‘·q <äT'U≤ìï b˛>=≥Tº ≈£îH˚ X¯øÏÔ˝Òì
ªñ~«>∑ïVü≤•<äsTTìµ.
‘·q uÛÑs¡Ô ≈£L&Ü n+‘˚ nqTsê>∑e+‘·T&ÉT.
ø±ì ‘·*¢ ‘·q uÛ≤s¡´ô|’ y˚ùd ì+<ä\≈£î>±ì, ÄyÓT ô|fÒº
Äs¡fi≈¢¯ î£ >±ì m<äTs¡T #Ó|Œü ˝Òì ‘·*¢ u≤] qT+∫ uÛ≤s¡´qT
ø±bÕ&ÉTø√˝Òì <äj·÷V”≤qT&É‘·&ÉT. ∫es¡≈£î n‘·Ô>±s¡T
ô|fÒº Çã“+<äT\T uÛÑ]+#·&É+ øÏHÓïs¡kÕìøÏ ø£wüºyÓTÆ+~.
ø£fi‘¢¯ √ >±ø£ Vü≤•<äjT· +‘√ <äT'œdüT+Ô ~. ÄyÓT uÛsÑ Ô¡ n≥T
‘·*¢ì ø±<äq˝Ò&ÉT, Ç≥T uÛ≤s¡´qT z<ës¡Ã˝Ò&ÉT. ìdü‡
Vü‰j·T dæú‹˝À øÏHÓïs¡kÕì n&Ée⁄\ yÓ+≥ |ü]¬>&ÉT‘·÷
n‹Ô+{Ï ø£cÕº\≈£î <ä÷s¡+>± bÕ]b˛‘·T+~.
uÛÑs¡Ô ‘·qqT $&ç∫ mø£ÿ&É≈£L yÓfi¯¢e<ä›ì ‘·qT
≈£L&Ü ÄyÓTyÓ+≥ e∫à yÓqTø£ qT+∫ |ü≥Tº≈£îì Äù|
Á|üjT· ‘·ï+ #˚kÕÔ&TÉ . y˚Dã° +<Ûëìï |ü≥uº À‘˚ ˙¬s’ ‘êøÏ+~.
Ns¡ø=+>∑T |ü≥ºuÀ‘˚ nB ˙¬s’ ‘·–*+~. yê>∑T ø£qTø£
n~ ˙πs. ø±ì yê>∑TqT Ád”Ô>± e÷qMø£]+∫, Ä Ád”Ô
<äT'K+‘√ ˙¬s+’ <äì #Ó|Œü &É+˝À $X¯«Hê<∏ä yê] uÛ≤eHê
o\‘· n>∑T|ædüTÔ+~.
∫e]øÏ øÏHÓïs¡ uÛÑs¡Ô øö–*˝À ø£]– ˙¬s’
Á|üeVæ≤+∫+~. uÛsÑ Ô¡ uÛ≤s¡´ ø√dü+ XÀøÏ+∫ ∫e]øÏ •\>±
e÷]b˛‘ê&ÉT. ‘·q øö–* qT+∫ C≤] yê>∑T>±
e÷]b˛sTT y˚>+∑ >± kÕ–b˛‘·Tqï øÏHïÓ s¡qT #·÷dæ ÄyÓT
uÛsÑ Ô¡ <äT'œdü÷Ô ÄyÓTqT |æ\e&É+‘√ ø£<ä∏ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~.
øÏHïÓ s¡ e÷qe‘·«+ qT+&ç qB‘·«+ bı+~+~.
ªHêsTTø£ q~>± e÷s¡&Éy˚Tµ Ç+<äT˝Àì #·eT‘êÿs¡+.
q~>± e÷]q øÏHïÓ s¡kÕì »\\ø£Då ≤\‘√ Á|üeVæ≤düT+Ô ~.
ø±ì ‘·q Vü≤•<äjT· sπ &ÉT nsTTq uÛsÑ qÔ¡ T $&ÉTe˝Òø£ >∑T≥º>±
e÷]b˛sTTq uÛÑs¡ÔqT uÛ≤s¡+>± #·÷dü÷Ô yÓqøÏÿ ‹]–
‹]– |ü]øÏdü÷Ô eTT+<äT≈£î |üs¡T>∑T\T rdæ+~. n|ü⁄Œ&˚
‘· q ˝Àì dü V ü ≤ »\ø£ å D ≤˝… ’ q q•‘· ´ +-dü + ^‘· +
e´ø°Ôø£s¡D\T yÓTT<ä˝…’, MqT\$+<Ó’q øÏHÓïs¡kÕì >±q+
yÓ\Te&ÉT‘·T+~.
<ä÷sêq >∑\ düeTTÁ<äT&ÉT bÕs¡eX¯´+‘√
|üs¡e•+∫ qBs¡÷|ü+˝À >∑\ ªøÏHÓïs¡µµ sêø£ ø√dü+
nqTsê>∑+‘√ |ü]‘·|ækÕÔ&ÉT. qBs¡÷|ü+ <ë*Ãq øÏHÓïs¡
>∑TD+ #˚‘· eTVü‰|ü‹Áe‘· düeTTÁ<ä+ Äsê≥|ü⁄ bı+>∑TqT
#·÷dæ ~>∑T\T|ü&ç ‘·q˝À‘êHÓ’ @&çÃ+~. n+‘·˝ÀH˚ ‘Ó*$
‘Ó#·TÃ≈£îì düeTTÁ<äTì uÛ≤s¡´ nsTTq >√<ëe] ˇ&ç˝À
e÷‘·•Áù|eT ø=+>∑Tq ø£≥Tº≈£îì #˚] neTàqT #˚]q
≈£L‘·T]˝≤ ‘·•|æÔ #Ó+~+~.
n˝≤ >√<ës¡eTàqT #˚]q ªøÏHïÓ s¡kÕìµ XÊ+‹+∫
<äT'U≤ìøÏ <ä÷s¡yÓTÆ+~. ì‘·´+ uÛÑÁ<ëÁ~ sêeTTì
bÕ<ä|üP»˝À uÛ≤>∑yÓTÆ sêeTuÛÑ≈£îÔ\≈£î #·\¢ì ˙&É - ˙s¡T
n+~dü÷Ô |ü⁄D´e‹>± n\sê]+~ n+≥÷ øÏHÓïs¡kÕì
bÕ≥\ø±e´+ |ü]düe÷|æÔ #˚kÕÔs¡T eTq $X¯ « Hê<∏ ä
dü‘·´Hêsêj·TD >±s¡T..
 lø£fi≤>ö‘·$T
nVæ≤+kÕyê<ä+ kÕ«‘·+Á‘·´+ ‘˚˝Ò<äì >±+BÛøÏ H=øÏÿ #Ó|æŒq
ªªdüs¡dü«‹ sê»eTDϵµ
n~ ˇø£ $XÊ\yÓTÆq sê»uÛÑeq+ ˝≤+{Ï
eT+~s¡ + n&É T >∑ & É T >∑ T Hê yÓ ’ u Û Ñ e + ‘=DÏ ø Ï d ü
˝≤&ÉT‘·Tqï~.. Ä uÛÑeq+ ñqï~ s¡+>∑÷Hé˝À.. Ä
uÛÑeq|ü⁄ Vü‰\T˝À >±+BÛ>±s¡T Äd”qT\sTT ñHêïs¡T.
Ä ≈£î≥T+ã j·T»e÷ì ‘·~‘·s¡ düuÛÑT´\+‘ê #ê˝≤
ÁX¯<ä∆>± >±+BÛ>±s¡T #Óù|Œ $wüj·÷\T $+≥THêïs¡T..
m+<äTø√ >±+BÛ>±] #·÷|ü⁄ Ä Vü‰\T øÏ{Ïø° <ë{Ï Ä
Ç+{Ï Äes¡D˝À>∑\ ˇø£ $XÊ\yÓTÆq yÓTÆ<ëq+ ˝À
‘·TbÕø°‘√ kÕ<Ûäq #˚düTÔqï ˇø£ |ü~ dü+e‘·‡sê\
u≤*ø£MT<ä≈î£ Á|üd]ü +∫+~. Ä ne÷àsTTì ‘·q e<ä≈› î£
|æ*|æ+#·T≈£îHêïs¡T
ªªne÷à! ˙e⁄ á ‘·TbÕø°‘√ kÕ<Ûäq #˚düTÔHêï
e⁄ø£<ë m+<äT≈£î ?µµ n&ç>±s¡T >±+BÛ>±s¡T. ªªHê
‘·TbÕø°‘√ ø£˙dü+ ˇø£ÿ Á_{°wt yê&çHÓ’Hê #·+ô|j·÷´
\ì Hê ø√]ø£...µµ ã<äT*∫Ã+~ u≤*ø£. ªªVæ≤+kÕ
e÷s¡ZeTT ‘·|ü⁄Œø£<ëµµ nì n+≥÷ nVæ≤+dü jÓTTø£ÿ
$•wü‘º · >±+BÛ>±s¡T #Ó|Œü ≥+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºsT¡ , yÓ+≥H˚
Ä u≤*ø£ ªªHê≈£î MT nVæ≤+kÕ e÷s¡ZeTT q#·Ã<äT,
nVæ≤+düe\q Á_{Ïwt yê&ÉT eTq≈£î dü«‘·+Á‘·+ Çe«&ÉTµµ
nì ìs=àVü≤e÷≥+>± #Ó|æŒ+~...ìs¡T‘·Ôs¡T&Éj·÷´s¡T
>±+BÛ>±s¡T..
Ä u≤*ø£ ù|s¡T sê»eTDÏ ÄyÓT ‘·+Á&ç #ê˝≤
>=|üŒ dü+|üqTï&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ˇø£ ã+>±s¡T>∑ìøÏ
j·T»e÷ì, Á_{Ïwt yê] nD∫y˚‘·≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£
≈£î≥T+ã düy˚T‘·+>± s¡+>∑÷Hé˝À ìyêdü+ @s¡Œs¡#·T
≈£îHêï&ÉT ...
á dü+|òüT≥q »]–q ø=~›ø±˝≤ìøÏ H˚‘êJ
s¡+>∑÷Hé e∫à ‘·q ôd’Hê´ìøÏ ø±e\dæq ì<ÛäT\T
ùdø£]düTHÔ êïs¡T. n|üŒ{ÏøÏ sê»eTDÏøÏ 15 dü+e ‘·‡sê\T
e#êÃsTT. n+<äs÷¡ ‘·eT e+{ÏMT~ ÄuÛsÑ D¡ ≤\T e*∫
ÇdüTÔ+fÒ #·÷dæq u≤*ø£ ‘êqT ≈£L&Ü ‘·qT <Ûä]+∫q
n‹KØ<Ó ’ q eÁC≤\‘√ ≈£ L &ç q q>∑ \ qT e*∫
eT÷≥>∑{ºÏ H˚‘êJøÏ Ç∫Ãy˚d+æ ~. >∑eTì+#ês¡T H˚‘êJ
n|ü⁄Œ&ÉT @MT e÷{≤¢&É˝Ò<äT. eTs¡Tdü{Ï s√Eq
sê»eTDÏ Ç+{ÏeTT+<äT Ä–q yêVü≤q+ qT+&ç H˚‘êJ
27
~>±s¡T. H˚sT¡ >± Ç+{Ï˝ÀìøÏ e∫à ‘·q #˚‹˝Àì n‘·´+‘·
KØ<Ó’q q>∑\eT÷≥qT Ä u≤*ø£ ‘·+Á&çøÏ Ç∫à ‘Ó*d”
‘Ó*j·Tì ej·TdüT‡˝À ‘·q q>∑\T <ëq+ #˚dæ+~ á
u≤*ø£, ø±e⁄q Ç$ Hê≈£î e<äT› nì ‹]– Ç∫à y˚XÊs¡T.
‘·+Á&ç #˚‹˝Àì eT÷≥qT n˝≤π> rdüTø=ì
eTs¡\ H˚‘êJøÏ Ç∫à ªªH˚qT ‘Ó*ùd Ç#êÃqT. n$ Hê
q>∑\T, Hê kıeTTà uÛ≤s¡‘· dü«‘·+Á‘· b˛sê{≤ìøÏ ñ
|üj÷Ó >∑ |ü&Ü*µµ nì dæsú +¡ >± >=|üŒ |ü]D‹‘√ |ü*øÏ+~
.. Ä u≤*ø£ $»„‘≈· î£ eTT>∑T&∆ q’Ó H˚‘êJ ÄyÓT≈£î düsd¡ «ü ‹
nì HêeTø£s¡D+ #˚XÊs¡T. n|üŒ{Ï qT+&ç Ä$&É
ªªdüs¡dü«‹ sê»eTDϵµ
Ç+ø=ø£ ¬s+&˚fi¯ófl >∑&ç#êsTT H˚‘êJ eTs¡\
s¡+>∑÷Hé e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT düs¡dü«‹ ‘·q q\T>∑Ts¡T
ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£*dæ INA˝À #˚s¡‘êeTì H˚‘êJì
nuÛÑ´]∆+#ês¡T. yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ nqTeT‹‘√ yê]ì
‘·q >∑÷&ÛÉ#ê] <äfi¯+˝À #˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T H˚‘êJ. yê]
u≤<Ûä´‘· @$T≥+fÒ Á_{Ïwt ôd’ìø±~Ûø±s¡T\ Ç+&É¢˝À
|üì #˚d÷ü Ô ôdì’ ø£ s¡V≤ü kÕ´\qT I.N.A ≈£î #˚sy¡ j˚ T· &É+.
ø=+‘·ø±\+ yê] |üì düC≤e⁄>± q&ç∫+~. ˇø£s√E
düsd¡ «ü ‹ ùdïVæ≤‘·Tsê\T <=]øÏ b˛sTT+~!! Á_{Ïwt yês¡T
ÄyÓ T qT ã+~Û + #ês¡ T !! ã+~Û + |ü ã &ç q ‘· q
ùdïVæ≤‘·Tsê*ì $&ç|æ+#·&ÜìøÏ düs¡dü«‹ |ü<∏äø£s¡#·q
#˚d+æ ~. Ä ø±sê>±s¡+˝À ˇø£ y˚&TÉ ø£ »s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT
‘êqT q•‘·´ø£fi≤ø±]DÏ>± yÓ[fl+~. Hê≥´+ #˚dü÷Ô
Á_{Ïwßü yê]øÏ eT‘·TeÔ T+<äT Ç∫à ‘·q HÓ#ÃÓ *ì ‘·|Œæ +∫
|üsT¡ >¬ ‘·T‘Ô ÷· ãT˝…{¢ Ÿ <Óã“‹ì eT÷&ÉTs√E\T #Ó≥TºMT<ä
<ëø=ÿì ãj·T≥ |ü&+ç ~.‘·<qä +‘·s¡ ø±\+˝À Ä >±j·T+
‘·qqT ≈£î+{Ï>± e÷]ÃHê #·*+#·˝Ò<äT Ä BÛs¡ eì‘·!!
dü«‘·+Á‘· e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· uÛ≤s¡‘Y ‹]– e∫Ã
dü] nsTTq >∑T]Ô+|ü⁄˝Òø£ b˛wüDø√dü+ bÕ‘·ã≥º\T
≈£î≥Tº ≈£î+≥÷ bı≥º b˛düT≈£î+≥÷H˚ ‘·q≈£î ñqï+‘·˝À
düe÷»ùde #˚dü÷Ô <äTs¡“¤s¡ <ë]Á<ä´+˝À Jeqj·÷q+
kÕ–+∫+~ Ä Ä>∑s¡“¤ÁoeT+‘·Tsê\T !
m+<äs√ BÛs¡ eì‘·\T , Ms¡ôdì’ ≈£î\ ‘ê´>∑|\üò +
eTq dü«‘·+Á‘·+!!!
 28 lø£fi≤>ö‘·$T
Áo ‘·≥e]Ô sê|òüTe sêE ø£è‘·
l sêe÷j·TD bÕ]C≤‘·+ eT]j·TT Vü≤qTeTBZ‘·
eT÷\+˝À eTTô|’Œ¤- nqTyê<ä+˝À ns¡yÓ’.
(Á|ü‘·T\≈£î: Áo ‘·≥e]Ô sê|òüTe sêE, yÓTTu…’˝Ÿ HÓ+: 9963610243).
ªª@ bÕ≥ bÕ&çHê ˙ ø√düy˚T Á|üuÛÑ÷ á ∫ìï >∑T+&Ó˝À ˙y˚ Áyêdæq
»>∑~«uÛÑ÷!µµ - nì >±q+ #˚dü÷Ô, n+‘ê sêeTeTj·T+ nì XÀ¢: sêø£ sêø£ Á‹ sêø±sê ! sê» ‘ê>∑ >∑‘ê »sê
q$Tàqyês¡T Áo ‘·≥e]Ô sê|òTü esêE. á uÛøÑ øÔÏ ‘Ï √&ÉT>± Ä+Á<Ûä sê>± kÕs¡ kÕ>±sê ! sêø±sê Á‹ø£ sêø£sê!
^sê«D $<ë´ |”sƒ¡+, ø=eP«s¡T˝À #·<äTe⁄ø√e&É+e\q uÛ≤cÕ á dü+<äs“¡ +¤ >± eTq ms¡Tø£ ˝ÀìøÏ ‘ÓkÕÔsT¡ HÓÁVüA e÷cÕºsT¡ .
kÕVæ≤‘ê´\ô|’ |ü≥Tº e∫Ã+~. M≥ìï{Ï˙$T+∫ ªª˙ bÕ<ës¡Ã Çø£, ô|<ä›\T ø±ouÛ§≥¢ dü‘·´Hêsêj·TD >±s¡T Áyêdæq
≈£î\‘√&ç HÓj·T´eTTµµ nqï≥T¢ M] ùdïVæ≤‘·T\÷ n˝≤+{Ïyêπs. ªªÄ˝Àø£qyéTµµ ˇø£ÿ á |ü⁄düøÔ ±ìπø ø±ø£, Ç˝≤+{Ï ∫Á‘· ø£$‘ê«\
Áø°.X¯. 16e X¯‘êã›|⁄ü eTVü‰ø£$ y˚+ø£{≤<Û«ä ] Áyêdæq Á|ükÕÔeq e∫Ãq Á|ü‹kÕØ zkÕ] #·<äTe⁄ø√yê*‡q yê´dü+.
ªªÁo sê|òüTe j·÷<äMj·T+µµ dü+düÿ•‘· ø±e´+ #·~$q|ü⁄&ÉT eTq+ J$+#˚ Á|ü|ü+#êìø°, ø±e´ Á|ü|ü+#êìø° kÕs¡÷|ü´‘·
Ä eTTô|’Œ XÀ¢ø±\ ªªnqT˝ÀeT - $˝ÀeTø±e´+µµ˝À ªªÇ≥T #ÓãT‘·÷ - dü •wæøº s£ \Ô¡ T>± ÁãVü≤à‘√ bÕ≥T Ç‘·s¡ Á|üC≤|ü‘T· \T
#·~$q sêeTTì ø£<∏ä n≥T #·~$q ø£•wüßíì ø£<∏ä nãT“s¡ ñqïfÒ¢, ø±e´ Á|ü|ü+#·+˝Àq÷ nH˚≈£î\T nì, yêfi¯fl˝À
yÓTT|ü⁄ŒHé Ç≥T q≥T H=ø£fÒ ø£<ä y˚+ø£≥ j·TE«ì bÕ+&çr ø£<∏ëedüTÔe⁄ eTTK´+ nqT≈£îH˚ yêfi¯ófl, <Ûäs¡àuÀ<Ûä eTTK´eTqT
Á|üøs£ ¸¡ jTÓ ‘√#·THéµµ nì eTT>∑T˝∆ b’… ˛j·÷s¡T. Ä eTTô|Œ’ X¤ À¢ø±\qT ≈£îH˚yêfi¯ófl, s¡düdæ~∆ (Äq+<ä dæú‹) eTTK´eTqT≈£îH˚yêfi¯ófl
ns¡yÓ’ |ü<ë´\T>± nqTyê<ä+ #˚dæ ªªÁo sêe÷j·TD bÕ] ñ+{≤s¡ì, yê] yê] ìsêàD Ø‘·T\ y˚Ts¡≈£î Ç+‘·{Ï yÓ’$<Ûä´
C≤‘·+µµù|s¡T‘√ |ü⁄düÔø£+ y˚dæ yê] >∑Ts¡Te⁄ Áo sêeP] uÛÑ]‘·yÓTÆq kÕVæ≤‘·´dü•wæº »]–+<äì #ÓãT‘ês¡T.
y˚+ø£fÒX¯«s¡T¢>±]øÏ n+øÏ‘·$T#êÃs¡T. ∫e]øÏ á ∫Á‘· ø£$‘·«+ n+‘ê ªª|æ\¢\ ø±s¡T
dü+düÿ •‘·+˝À - Ç≥T sêeTTì ø£<∏ä #Óù|Œ XÀ¢ø±ìï u§eTà\‘√ b˛\TÑês¡T. ªø°µ Çe«>±H˚ eTT+<äT≈£î yÓ[flq
n≥T bÕ]C≤‘ê|üVü≤s¡D ø£<∏ä ne⁄‘·T+~. áj·Tq ˇπø XÀ¢ø± u§eTàø±s¡T @ >∑&Éb˛ n&ÉT¶sê>±H˚ yÓqTø£≈£î ‹]– eTs¡˝≤
ìøÏ n{À |ü<ä´+, Ç{À |ü<ä´+‘√ ns¡yÓ’ |ü<ë´\T>± ÁyêXÊs¡T. >∑eTq+ yÓTT<ä\T ô|{Ϻq≥T¢, á XÀ¢ø±\T dü>∑+ <ä÷s¡+ yÓ[fl
ø£<∏ë+X¯+ $X¯<äeTj˚T´˝≤ Áo ¬ø.$.;Ûe÷sêe⁄>±s¡T y˚dæq yÓq≈£îÿekÕÔsTT n+{≤s¡T. ì»+>±, ∫Á‘· ø£$‘·«+ >∑T]+∫
u§eTà\T á |ü⁄düÔø±ìøÏ n<äq|ü⁄ n+<ä+ nì #ÓbÕŒ*. Áo m+‘· ∫Á‘·yTÓ qÆ b˛*ø£. Ä ‘·sê«‘· eT÷˝≤ìø°, nqTyê<ëìø°
q+&É÷]yês¡T Áyêdæq eTT+<äT e÷≥ #·~$‘˚ n|ü⁄Œ&ÉT sê|òTü e eT<Û´ä ˇø£ ˝À‘Óq’ #·sá #˚XÊs¡T. ø±ouÛ§≥¢ yê] yê´dü+ yÓTT‘·+Ô
sêE>±s¡T #˚dæq |üì m+‘· ø£wüºyÓTÆq<√ ‘Ó\TdüTÔ+~. ˇø£ #·~yêø£ eTs√kÕ] eT÷\+ eTTô|Œ’ XÀ¢ø±\T, nqTyê<ä+ ns¡y’Ó
$<Û+ä >±, Äø±X¯>+∑ >∑qT ‘Ó∫à eTq <√dæ*˝À b˛XÊs¡ì|ædTü +Ô ~. |ü<ë´\T #·~$‘˚, yê] m<äTs¡T>± ≈£Ls¡TÃì á |ü⁄düÔø£eT+‘ê
ªªÇ˝≤+{Ï |ü<ä Á|üjÓ÷>±\‘√ ì+&ç ñqï ø±yê´\ì ∫Á‘· bÕsƒ¡+>± $ì n|ü⁄Œ&˚ ô|’øÏ ˝Ò∫q≥T¢ ñ+≥T+~.
ø±yê´\T>± eØZø]£ +∫ M{Ïì ñ‘·eÔ T ø±yê´\T>± >∑D+Ï #·sê<äì á Á>∑+<∏ä+˝À eTs√ uÛ≤>∑+>± ‘·T\d”<ëdt -
yê<ä+ ñ+~. ø±˙ ∫Á‘· ø±e´ \ø£D å ≤\‘√ ≈£L&çq |ü<ë´\q÷ Vü≤qTe÷Hé #ê©kÕ≈£î nqTyê<ëìï ‘˚≥^‹ |ü<ë´\T>±
ø=+<äsT¡ eTVü‰ø£e⁄\T ‘·eT ø±yê´\˝À s¡∫+∫ yê{Ïô|’ ‘·eT≈£î n+~+#ês¡T - <ëìøÏ ªVü≤qTeTBZ‘·µ nì ù|s¡T ô|{≤ºs¡T.
>∑\ eT≈£îÿeqT #ê≥T≈£îHêïs¡Tµµ nì. b˛‘·q uÛ≤>∑e‘·+˝Àì nqï≥Tº, Äs¡+uÛÑ+˝Àì >∑D|ü‹ÁbÕs¡úq m+‘· u≤e⁄+<√!
ªªø£\&ÉT ø£\+&ÉHÓ&çyê&ÉT ø£\&√ ˝Ò&√µµ ªªø£] ~>∑T#·T eTø£] ªªãT~∆H=dü+>∑Tyê&ÉTqT ≈£îãT<äT∆\ <äs¡ŒeT&É+#·Tyê&ÉTHÓ’
düs¡dæøÏ >∑] <ä]øÏì eTø£] ~>∑T#·T >∑]ø£] u…s¡j·THé, ø£]øÏ ã<ä∆ø£eTTqïyê] |üì|ü{Ϻ ÁX¯eTHé ø£ìô|{Ϻ $<ä´\Hé
eTø£] eTø£]øÏ >∑], uÛÑs¡eTqT#·TqT q‘·\ ≈£î‘·\ uÛÑ≥T ÁX¯<ä∆eVæ≤+#·Tyê] øÏ\ s¡ø£å>∑qT+&ÉT •yê‘·àE+&ÉTHÍ
\<äTs¡T|ü&ÉHéµµ q+~ ‹eTàq ªªHêj·TX¯s¡>∑ kÕs¡ $s¡j·T dæ~∆$Hêj·T≈£îHé >=\T‘·T oÁ|òüTyÓT sTTe«>∑ ø±s¡´dæ~∆j·TTHéµµ.
‘êj·Tq »j·T kÕs¡düTuÛÑ>∑<Ûäs¡ Bìj·Te÷ e÷j·Tì BÛs¡ <Ûä>∑ Çìï #Ó|Œæ , nqTyê<ä≈î£ ì |ü<´ä + ˇø£ÿf…HÆ ê #Ó|Œü ø£ b˛‘˚ m˝≤?
uÛÑdüTs¡ kÕj·T» qj·T‘êj·Ts¡ $s¡ kÕ>∑s¡ X¯j·THêµµ - ˝≤+{Ï á |ü<ä´+ #·÷&É+&ç -
|ü<ë´\T á ø√e˝Àìy˚ ø£<ë, nì >∑Ts¡TÔ #˚kÕÔs¡T. Áo dü‹ Áø°&Ü düú*jÓÆT
|ü<ä $uÛ≤>∑+‘√ bÕ≥T, eT÷˝≤ìøÏ n+<äTu≤≥T˝À uÛ≤dæ\T eø£å düú\T&ÉTqT uÛÑø£Ô eX¯ó+&ÉTHé
ñqï Ä+>∑¢yê´K´\qT Ä<Ûës¡eTT>± #˚dæø=ì |ü<ë´\ s¡÷|ü ‘êdü‘·T\≈£î <äøÏåDT&ÉTqT
ø£\Œq »]–q≥T¢ ªø£eT˙j·TyéTµ o]¸ø£‘√ Áyêdæq eTT+<äT yêdæ\T øödüTÔuÛÑj·TT‘·Tq≈£î e+<äq $T&ÉT<äTHé.
e÷≥˝À Áo <√s¡“\ Á|üuÛ≤ø£s¡ X¯s¡à>±s¡T yÓ\¢&ç #˚kÕÔs¡T. eTs√ z dü|\
üò j·T‘êïìï #˚dqæ sê|òTü esêE >±]øÏÏ <Ûqä ´yê<ë\‘√..
düŒ+<äq˝À -19e X¯‘êã›+˝À eT+&ÉbÕø£ bÕs¡«rX¯«s¡ø£$ ` ne<ÛëqT\ eTDÏu≤ãT.