Slide c0 Gioihandayso Handout Compressed

Dãy sË th¸c và giÓi h§n
Trao Íi TR◊ÕNG ÑI H≈C BÁCH KHOA - HQG
BÀI GIÉNG GIÉI TÍCH 1

CH◊ÃNG 0. GIŒI HÑN DÃY S»
TS. NGUYôN ÌNH D◊ÃNG

BÀ MÔN TOÁN ŸNG D÷NG - KHOA KHOA H≈C ŸNG D÷NG
Email: duongnd@hcmut.edu.vn
Ngày 15/02/2021
TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 1 / 19

NÎi dung

1.1 MÎt sË khái niªm
1.2 GiÓi h§n cıa dãy sË
1.3 MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n
1.4 GiÓi h§n trên và giÓi h§n d˜Ói
1.5 GiÓi h§n vô cùng
Trao Íi

NÎi dung

Trao Íi

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 1. MÎt sË khái niªm
‡nh nghæa 1.1

1 Dãy sË th¸c (hay gÂn hÏn: dãy sË) là hàm sË t¯ t™p N ⇤ vào t™p R
n 2 N ⇤ 7! xn = x (n) 2 R.
Dãy sË trên ˜Òc k˛ hiªu là { xn }, xn : sË h§ng tÍng quát.

2 Dãy { xn } ˜Òc gÂi là Ïn iªu tńg ( Ïn iªu gi£m) n∏u xn+1 > xn , 8n 2 N ⇤
(xn+1 < xn , 8n 2 N ⇤ .)
MÎt dãy Ïn iªu tńg hay Ïn iªu gi£m ˜Òc gÂi chung là dãy Ïn iªu.
3 Dãy { xn } ˜Òc gÂi là b‡ ch∞n trên n∏u tÁn t§i sË M sao cho xn  M, 8n 2 N ⇤ , và
˜Òc gÂi là b‡ ch∞n d˜Ói n∏u tÁn t§i sË m sao cho xn m, 8n 2 N ⇤ .
Dãy ˜Òc gÂi là b‡ ch∞n n∏u nó v¯a b‡ ch∞n trên v¯a b‡ ch∞n d˜Ói.
⇤ Chú ˛ : { xn } b‡ ch∞n t˜Ïng ˜Ïng vÓi mªnh ∑
9 M > 0 sao cho | xn |  M, 8n 2 N ⇤ .

Ví dˆ 1.1
• Xét dãy { xn } vÓi xn = n2 .
ây là dãy Ïn iªu tńg vì (n + 1)2 > n2 , 8n 2 N ⇤ hay xn+1 > xn , 8n 2 N ⇤ .

Dãy này b‡ ch∞n d˜Ói vì n2 0, 8n 2 N ⇤ . Dãy này không b‡ ch∞n trên vì không
tÁn t§i sË M sao cho n2  M, 8n 2 N ⇤ .
• Xét dãy {yn } trong ó yn = ( 1)n .
Dπ thßy {yn } không là dãy Ïn iªu.

Ngoài ra ( 1)n = 1 n∏u n chÆn và ( 1)n = 1 n∏u n l¥, suy ra 1  yn  1,
8n 2 N ⇤ , v™y yn là dãy b‡ ch∞n.

Ví dˆ 1.2
n+1
• Xét dãy {un } vÓi un = .
n+2
n+2 n+1 (n + 2)2 (n + 3)(n + 1)
Ta có 8n 2 N ⇤ , un+1 un = = =
n+3 n+2 (n + 2)(n + 3)
1
> 0.
(n + 2)(n + 3)
1
M∞t khác 8n 2 N ⇤ , un = 1 ) 0 < un < 1. V™y dãy tńg và b‡ ch∞n.
n+2
2n
• Xét dãy {un } vÓi un = .
n!
u 2n +1 2n 2n+1 n! 2
Ta có n+1 = : = . n = < 1, 8n 2 N ⇤
un (n + 1)! n! ( n + 1) ! 2 n+1
Mà 8n 2 N ⇤ , un > 0, ) un+1 < un ) dãy (un ) là dãy sË gi£m.
Ngoài ra 0 < un  u1 = 2, 8n 1 ) (un ) là dãy b‡ ch∞n.

‡nh nghæa 1.2

Cho dãy { xn }. N∏u n1 < n2 < · · · < nk < · · · là mÎt dãy tńg th¸c s¸
thì dãy xn1 , xn2 , . . . , xnk , . . . gÂi là mÎt dãy con cıa dãy { xn }, kí hiªu
{ x nk } ⇢ { x n }.
Ví dˆ 1.3
• Cho { xn } vÓi xn = ( 1)n , xác ‡nh x2k , x2k+1 .
S: x2k = 1, x2k+1 = 1.
n+1
• Cho { an } vÓi an = , xác ‡nh a2k , a2k 1, a3k+2 , ak2 .
n2
2k + 1 2k k2 + 1
S: a2k = , a2k 1 = , a k2 = ,
4k2 (2k 1) 2 k4
3k + 3
a3k+2 = .
(3k + 2)2
1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 2. GiÓi h§n cıa dãy sË
‡nh nghæa 1.3

SË th¸c a ˜Òc gÂi là giÓi h§n cıa dãy { xn } n∏u vÓi mÂi # > 0 tÁn t§i
mÎt sË n0 2 N ⇤ sao cho
| xn a| < #, 8n n0
Kí hiªu: a = lim xn ho∞c a = lim xn ho∞c xn ! a.
n!•
Dãy có giÓi h§n gÂi là dãy hÎi tˆ, ng˜Òc l§i gÂi là dãy phân k˝.
Nh™n xét :
| xn a| < # () a # < xn < a + #, 8n n0
a là giÓi h§n cıa dãy { xn } () mÂi kho£ng ( a #; a + #) ∑u ch˘a tßt c£
các sË h§ng cıa dãy (có th∫ tr¯ ra mÎt sË h˙u h§n sË h§ng).

‡nh l˛ 1.1
1 N∏u { xn } hÎi tˆ thì giÓi h§n cıa nó là duy nhßt;
2 N∏u lim xn = a thì lim| xn | = | a|;
3 N∏u { xn } hÎi tˆ thì nó b‡ ch∞n, t˘c là | xn | < M, 8n 2 N ⇤ .

Ví dˆ 1.4
n+1
• Ch˘ng minh lim = 1.
n
Th™t v™y, vÓi # > 0 tùy ˛, ta có
n+1 1 1
| xn a| = | 1| = <# khi n>
n n #
ChÂn sË t¸ nhiên n0 = [1/#], khi ó
| xn 1| < #, 8n n0
• Ch˘ng minh 0, 1, 0, 1, . . . là dãy phân kì. Th™t v™y, ta s≥ ch˘ng t‰ mÂi sË th¸c a ∑u
không ph£i là giÓi h§n cıa dãy.
+ Tr˜Ìng hÒp a = 0: lßy # = 1/2 thì 1 2 / ( #; #) t˘c là không ch˘a vô sË các sË
h§ng mang chø sË l¥. T˜Ïng t¸ vÓi tr˜Ìng hÒp a = 1.
+Tr˜Ìng hÒp a 6= 0 và a 6= 1, ta có th∫ chÂn # ı nh‰ (chØng h§n
# < min{| a|, | a 1|}) ∫ ( a #; a + #) không ch˘a c£ 0 và 1.

‡nh l˛ 1.2
Gi£ s˚ { xn } và {yn } hÎi tˆ. Khi ó:
1 Dãy { xn + yn } hÎi tˆ và lim( xn + yn ) = lim xn + lim yn ;
2 Dãy { xn · yn } hÎi tˆ và lim( xn · yn ) = (lim xn ) · (lim yn );
xn xn lim xn
3 N∏u lim yn 6= 0 thì dãy hÎi tˆ và lim = .
yn yn lim yn
‡nh l˛ 1.3
1 N∏u xn và yn là các dãy hÎi tˆ và xn  yn , 8n 2 N ⇤ thì lim xn  lim yn .
(
xn  yn  zn , 8n 2 N ⇤
2 Gi£ s˚ các dãy xn , yn , zn tho£ mãn . Khi ó lim yn = a.
lim xn = lim zn = a
3 N∏u dãy sË Ïn iªu tńg và b‡ ch∞n trên thì nó hÎi tˆ. N∏u dãy sË Ïn iªu gi£m và b‡
ch∞n d˜Ói thì nó hÎi tˆ.

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 3. MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n
MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n

1 lim C = C;
1
2 lim = 0 vÓi 8k > 0;
nk
3 lim qn = 0 vÓi |q| < 1;
✓ ◆
1 n
4 lim 1 + = e ⇡ 2, 718281828.
n

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 3. MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n

✓ ◆
1 n
lim 1 + =e
n
Khai tri∫n nh‡ th˘c Newton

1 n ( n 1) 1 n ( n 1) · · · ( n n + 1) 1
xn = 1 + n · + · 2 +···+ ·
n 2! n n! n!
✓ ◆ ✓ ◆ ✓ ◆
1 1 1 1 n 1
= 1+1+ · 1 +···+ · 1 ··· 1 .
2! n n! n n
✓ ◆ ✓ ◆ ✓ ◆
1 1 1 1 n 1
T˜Ïng t¸ xn+1 = 1 + 1 + · 1 +···+ · 1 ··· 1 +
✓ ◆ 2!✓ n +◆1 n! n+1 n+1
1 1 n
· 1 ··· 1 .
( n + 1) ! n+1 n+1
⇤
Khi ó xn+1 > xn , 8n 2 N =) xn Ïn iªu tńg.
HÏn n˙a, ta ch˘ng minh ˜Òc n! 2n 1 vÓi 8n 2, suy ra
1 1 1 1 1
xn  1 + 1 + + · · · +  1+1+ +···+ n 1 < 1+ =3
2! n! 2 2 1/2
✓ ◆
1 n
V™y { xn } hÎi tˆ và 2  lim xn  3, kí hiªu e = lim 1 + .
TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021
n BG-GT1 13 / 19
1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 4. GiÓi h§n trên và giÓi h§n d˜Ói
‡nh nghæa 1.4

Cho dãy { xn }.
1 N∏u tÁn t§i mÎt dãy con { xnk } ⇢ { xn } sao cho lim xnk = a thì a
˜Òc gÂi là mÎt giÓi h§n riêng cıa { xn }.
2 Ta gÂi giÓi h§n riêng lÓn nhßt cıa { xn } là giÓi h§n trên, kí hiªu limxn
và giÓi h§n riêng nh‰ nhßt cıa { xn } là giÓi h§n d˜Ói, kí hiªu limxn .
Hi∫n nhiên
limxn  limxn
‡nh l˛ 1.4
lim xn = a () limxn = limxn = a

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 4. GiÓi h§n trên và giÓi h§n d˜Ói
Ví dˆ 1.5
• Cho { an } vÓi an = ( 1)n , tìm giÓi h§n cıa an .
{ an } có 2 dãy con: a2k = 1 và a2k+1 = 1, do ó 2 giÓi h§n trên và
d˜Ói khác nhau ) { xn } phân kì.
( 1) k k2
• Cho { an } xác ‡nh bi: a2k = , a2k+1 = 3 . Tìm lim an .
k 2 k +1
8
>
> ( 1) k
< lim a2k = lim =0
k 2
Ta có 2
=)liman = 0.
>
>
:lim a2k+1 = lim k
= 0.
k3 + 1

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 5. GiÓi h§n vô cùng
‡nh nghæa 1.5

Cho dãy { xn }
1 N∏u mÂi sË d˜Ïng M lÓn tùy ˛, tÁn t§i sË nguyên d˜Ïng n0 sao cho
xn > M, 8n n0
thì ta nói dãy { xn } có giÓi h§n “d˜Ïng vô cùng ”, kí hiªu
lim xn = +•.
2 N∏u mÂi sË d˜Ïng M lÓn tùy ˛, tÁn t§i sË nguyên d˜Ïng n0 sao cho
xn < M, 8n n0
thì ta nói dãy { xn } có giÓi h§n “âm vô cùng ”, kí hiªu lim xn = •.

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 5. GiÓi h§n vô cùng
⇤ Chú ˛ :
• TËc Î ti∏n ra +•
lna n ⌧ n b ⌧ ( b > 0) ⌧ an ( a > 1) ⌧ n! ⌧ nn
• MÎt dãy có giÓi h§n +• ho∞c • nhñg v®n không ph£i dãy hÎi
tˆ. Do ó không áp dˆng ˜Òc các tính chßt cıa dãy hÎi tˆ.
0 •
• Các d§ng vô ‡nh: , , • •, 0 · •, 1• , •0 , 00
0 •

NÎi dung

Trao Íi

TRAO I

Slide c0 Gioihandayso Handout Compressed

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Slide c0 Gioihandayso Handout Compressed

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dãy sË th¸c và giÓi h§n

Trao Íi TR◊ÕNG ÑI H≈C BÁCH KHOA - HQG

BÀI GIÉNG GIÉI TÍCH 1

TS. NGUYôN ÌNH D◊ÃNG

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 1 / 19

Dãy sË th¸c và giÓi h§n

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 2 / 19

Dãy sË th¸c và giÓi h§n

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 3 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 1. MÎt sË khái niªm

‡nh nghæa 1.1

Dãy sË trên ˜Òc k˛ hiªu là { xn }, xn : sË h§ng tÍng quát.

9 M > 0 sao cho | xn |  M, 8n 2 N ⇤ .

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 4 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 1. MÎt sË khái niªm

ây là dãy Ïn iªu t´ng vì (n + 1)2 > n2 , 8n 2 N ⇤ hay xn+1 > xn , 8n 2 N ⇤ .

Dπ thßy {yn } không là dãy Ïn iªu.

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 5 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 1. MÎt sË khái niªm

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 6 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 1. MÎt sË khái niªm

‡nh nghæa 1.2

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 2. GiÓi h§n cıa dãy sË

‡nh nghæa 1.3

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 8 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 2. GiÓi h§n cıa dãy sË

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 9 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 2. GiÓi h§n cıa dãy sË

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 10 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 2. GiÓi h§n cıa dãy sË

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 11 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 3. MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n

MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 12 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 3. MÎt sË giÓi h§n cÏ b£n

Khai tri∫n nh‡ th˘c Newton

‡nh nghæa 1.4

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 14 / 19

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 15 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 5. GiÓi h§n vô cùng

‡nh nghæa 1.5

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 16 / 19

1. Dãy sË th¸c và giÓi h§n 1. 5. GiÓi h§n vô cùng

lna n ⌧ n b ⌧ ( b > 0) ⌧ an ( a > 1) ⌧ n! ⌧ nn

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 17 / 19

Dãy sË th¸c và giÓi h§n

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 18 / 19

TS. Nguyπn ình D˜Ïng Ngày 15/02/2021 BG-GT1 19 / 19

You might also like