BUDOWA GEOLOGICZNA POLSKI

1. Obszar Polski leży na granicy 3 struktur geologicznych:

a) platforma wschodnioeuropejska (NE)
b) obszar fałdowań paleozoicznych (SW)
c) obszar fałdowań alpejskich (Karpaty + kotliny Sandomierska i Oświęcimska)

2. Platforma wschodnioeuropejska:
a) dwudzielna budowa
 krystaliczne podłoże (krystaliczne i metamorficzne skały proterozoiku silnie
pofałdowane)
 pokrywa osadowa (skały bez fałdowań z paleozoiku, mezozoiku i kenozoiku)
b) wydzielono mniejsze jednostki
 wyniesienie mazurskie
 obniżenia – prebałtyckie i podlaskie
 struktura zrębowa podlasko-lubelska
 rów mazowiecko-lubelski
c) od jednostek tektonicznych Europy Zachodniej jest oddzielona strefą Teisseyre’a-
Tornquista (T-T) – głębokie uskoki od Kołobrzegu przez Toruń, Puławy do Przemyśla

3. Obszar fałdowań paleozoicznych:

a) orogenezy kaledońska i hercyńska
b) NW oraz środkowa Polska, Sudety i pas wyżyn
c) warstwa osadów polodowcowych w części środkowej i NW
 d) w górach i na wyżynach skały paleozoiczne i mezozoiczne na powierzchni (erozja)
e) wydzielono
 góry (Sudety, G. Świętokrzyskie)
 monokliny (przedsudecka, śląsko-krakowska)
 niecki (szczecińska, mogileńsko-łódzka, miechowska, brzeżna)
 wały (pomorski, kujawski, południowopolski)

4. Obszar fałdowań alpejskich:

a) południowa część Polski – kolizja płyt afrykańskiej i euroazjatyckiej w mezozoiku i
kenozoiku
b) zostały sfałdowane – w kolejności
 Karpaty Wewnętrzne (Tatry + Obniżenie Orawsko-Podhalańskie)
 Karpaty Zewnętrzne ( Pogórze Karpackie i Beskidy)

+ zapadlisko przedkarpackie (Kotlina Sandomierska i Oświęcimska) – osady z neogenu

5. Rozwój geologiczny Polski:

a) najważniejszymi wydarzeniami w dziejach geologicznych były
 ruchy górotwórcze (kaledońskie i hercyńskie – paleozoik, alpejskie – kenozoik)
 działalność wulkaniczna (kambr w Sudetach -Góry Kaczawskie, perm w okolicach
Krakowa)
 transgresje i regresje morskie (cykliczne)
 działalność lądolodu skandynawskiego (czwartorzęd)

Najważniejsze wydarzenia w przeszłości geologicznej Polski – tabela str. 14