KELEMAHAN-KELEMAHAN LAZIM

DALAM PENYEDIAAN KERTAS

 SIASATAN
1. Siasatan merupakan satu proses pengumpulan bukti ke atas suatu perlakuan jenayah
yang dikatakan telah dilakukan di bawah undang-undang

2. Bukti-bukti yang dikumpulkan hendaklah berlandaskan undang-undang

3. Kaedah keterangan terbaik “best evidence rule” hendaklah dipatuhi sepanjang masa

4. Kepentingan menyiasat:
• Menentukan kebenaran sesuatu laporan
• Menentukan jenis kesalahan
• Mendapatkan bukti/keterangan
• Digunakan sebagai bukti/keterangan di mahkamah
• Mengenalpasti saksi
• Pemanggilan/sapina saksi
 SIASATAN
5. Siasatan jenayah dilakukan oleh pegawai polis atau pegawai yang dilantik dan
diberikuasa di bawah suatu undang-undang sebagai pegawai penyiasat

6. Pegawai penyiasat sangat penting bagi mengumpul bahan bukti yang diperlukan
untuk “building up case” terhadap suspek

7. Siasatan perlu mempunyai objektif dan tidak terhad kepada kesalahan yang
diadukan tetapi terbuka kepada lain-lain opsyen kesalahan

8. Kertas siasatan hendaklah disiapkan dalam tempoh yang segera dan setelah lengkap
sepenuhnya dikemukakan kepada timbalan pendakwa raya untuk arahan/keputusan
 SIASATAN

9. Pegawai penyiasat membentangkan fakta kes, jenis kesalahan yang disiasat,

keterangan saksi-saksi dan keterangan sokongan

10. Pegawai penyiasat mengemukakan cadangan/syor kesalahan yang dibuktikan

berdasarkan keterangan sedia ada
 KELEMAHAN SIASATAN
1. Menyumbang kepada kegagalan sesuatu kes di mahkamah

2. memberi ruang kepada mahkamah untuk memberikan keraguan kepada tertuduh

“benefit of the doubt”

3. Pada peringkat ini, sudah terlambat untuk pendakwaan memperbaiki kerosakan yang
didedahkan oleh tertuduh melalui proses soalbalas “cross-examination”
Siasatan yang berkualiti membolehkan pendakwaan
berjaya dilakukan ke atas Tertuduh. Ini hanya boleh
dicapai dengan kerjasama semua pihak yang terdiri
daripada pegawai penyiasat, saksi-saksi sejak
pemulaan siasatan sehinggalah kes dibawa ke
Mahkamah
 KANDUNGAN KERTAS SIASATAN
1. Kandungan kertas siasatan tidak teratur dan tidak lengkap.

2. Tiada nama OKS di kulit fail-alamat OKS tidak lengkap

3. Nama di kulit fail tidak sama dengan di dalam fail (minit/keterangan kes)

4. Tiada nama IO & nama tidak lengkap

5. Susunan dokumen tidak teratur

6. Dokumen tidak di nomborkan

 KANDUNGAN KERTAS SIASATAN

4. Penyediaan Ringkasan Kes dan Pengaduan yang terlalu ringkas. Tidak menjelaskan
kesalahan yang dilakukan oleh premis / individu mengikut pertuduhan yang
dicadangkan.

5. Izin mendakwa disediakan mengikut setiap satu pertuduhan. Tidak boleh

digabungkan kesemua pertuduhan di dalam satu izin mendakwa. (sekiranya ada
pertuduhan lain ditarik balik semasa pendakwaan, izin mendakwa perlu disediakan
dan ditender semula
KERTAS MINIT
1. Siapakah yang meminit kertas siasatan ?
✓ Pegawai Penyiasat (IO)
✓ Pegawai Atasan yang bertanggungjawab beri arahan kepada IO
✓ Pegawai Pendakwa
✓ Timbalan Pendakwa raya

2. Kedudukan minit teratas dan terawal

3. Gunakan kertas minit jabatan yang disediakan

Minit hendaklah ringkas, padat dan berhubung dengan yang dipersoalkan dan
tegas dalam memberikan rekomentasi, arahan atau keputusan.
 KERTAS MINIT
4. Kedudukan minit tidak teratur & tidak kemas

5. Setiap helaian minit tidak dinomborkan.

6. Pegawai yang meminitkan tidak mengikut urutan

7. Tiada keseragaman perkara yang diminitkan

8. Perkara-perkara yang diminitkan adalah tidak jelas dan adakalanya tergantung

9. Tiada keseragaman perkara yang diminitkan

10. Tiada cadangan/syor oleh IO di dalam minit

11. Tiada maklumbalas terhadap arahan yang diminitkan oleh pegawai atasan/TPR
RAKAMAN PERCAKAPAN SAKSI
• Percakapan tidak ditandatangani saksi atau tiada cap jari saksi

• Percakapan tidak dibacakan semula dalam bahasa yang digunakan saksi

• Saksi tidak ditanya untuk membuat pembetulan ke atas percakapan yang diberikan

• Penggunaan jurubahasa asing tidak direkodkan dalam percakapan

• Pegawai perakam berbeza-beza

• Pegawai Penyiasat tidak merakam keterangan saksi-saksi

• Soalan dan Jawapan ringkas

• Jawapan tidak dalam bentuk narratif, tiada kronologi, kabur dan tidak jelas
• Tiada panduan soalan kepada saksi

• Dokumen tidak dirujuk kepada saksi semasa rakaman keterangan

• Saksi tidak relevan dirakam percakapan

• Rakaman percakapan tidak lengkap

• Rakaman percakapan berbeza

• Tiada penjelasan direkodkan daripada saksi sekiranya wujud percanggahan atau

perbezaan atau keraguan ke atas keterangan

• Susunan rakaman percakapan di dalam kertas siasatan tidak mengikut

kronologi/keutamaan saksi
• Tidak nyatakan percakapan telah dibacakan semula kepada saksi

• Tidak dinyatakan percakapan dipinda atau tidak atau pembetulan dibuat ke atas
percakapan

• Tidak dinyatakan bahasa yang digunakan semasa rakaman percakapan

• Mengikut pemahaman pegawai perakam dan bukannya keterangan saksi sendiri

RAKAMAN PERCAKAPAN SUSPEK

• Rakaman keterangan suspek TIDAK dirakam lansung

• Soalan tidak jelas, lengkap & teratur

• Soalan tidak terarah kepada elemen kesalahan

• Jawapan kepada soalan sangat ringkas

• Tiada siasatan lanjut dilakukan sekiranya terdapat pembelaan seperti isu alibi
dibangkitkan oleh suspek

• Tidak kesemua suspek dirakam percakapan

 BARANG KES
• Bahan bukti penting tidak dirampas, ditandakan, dianalisa dan dicamkan untuk
dikemukakan di Mahkamah.

• Pengencaman ke atas barang kes hanya berpandukan kepada gambar tidak mencukup
sekiranya wujus keraguan dari segi warna, identity, rupa dan saiz serta penandaan pada
barang kes.

• Sampel tidak diambil dan sekiranya diambil tidak mencukupi

• Sampel yang diambil tidak mengikut SOP Jabatan

• Senarai ekshibit (barang kes atau dokumen) tidak dicatatkan dalam kertas siasatan
 RANTAIAN KETERANGAN
• Terputus kerana sampel/eksibit tidak diuruskan dengan teratur dari mula dirampas
sehingga dikemukakan di Mahkamah

• Ini merupakan tanggungjawab pegawai penyiasat bagi memastikan eksibit yang sama
dirampas di tempat kejadian, dikemukakan di Mahkamah

• Isu ini dipandang serius oleh Mahkamah dan seringkali pegawai serbuan, pegawai
penyiasat dipersalahkan kerana kecuaian atau kelalaian menjaga barang kes

17
GAMBAR TEMPAT KEJADIAN
• Tidak diambil langsung. Gambar hadapan premis yang menunjukkan papan
tanda & alamat premis perlu diambil. Jika tiada, dapatkan long lat dan laporan
GIS perlu dilampirkan Bersama Perakuan Seksyen 90A, Akta Keterangan (untuk
pembuktian lokasi pertuduhan).
• Diambil menggunakan telefon pintar atau telefon bimbit
• Tiada jurugambar khas
• Tiada kamera digital
• Kad Memori dikongsi untuk lain-lain kes oleh banyak pihak
• Kad Memori hilang
• Imej di dalam Kad Memori dipadamkan selepas Imej dipindahkan kepada
Komputer
18
BORANG SELONGKAR

• Borang selongkar tidak disediakan dan diserahkan

• Peguambela mencabar kewujudan Barang Kes yang dirampas sama ada dijumpai
di tempat kejadian atau suatu perangkap “planted evidence”

• Tidak teratur, tidak lengkap, borang asal hilang, disediakan oleh orang lain, tidak
dibuat di tempat kejadian, tiada tandatangan penyerah dan penerima

19
DIARI SIASATAN
• Diari siasatan tidak disediakan langsung atau jika ada disediakan oleh
pasukan penyiasat terlalu ringkas.
• Mengandungi perkara-perkara yang tidak relevan dengan siasatan

• Tidak direkod dengan kadar segera

• Maklumat/tindakan yang direkod tergantung

• Tiada kesinambungan
• Digunakan untuk refresh memory pegawai penyiasat di Mahkamah.
Hanya boleh rujuk perkara tertentu sahaja dan bukan keseluruhan
diari siasatan
LAPORAN POLIS (FIR)
• Folio A tiada dalam kertas siasatan
• Tiada aduan/laporan polis dibuat oleh Pengadu
• Pengadu hendaklah membuat laporan polis dan kemukakan kepada
JAS
• Pegawai JAS boleh membuat laporan polis
• Pegawai Majlis Daerah/Indah Water/Lembaga Urus Air Negeri/Saksi
Awam

22
LAPORAN POLIS (FIR)
• Kandungan Laporan Polis silap dari segi fakta, tempat kejadian, masa
dan bercanggah
• Laporan Polis memasukkan peruntukan undang-undang yang salah
• Laporan Polis tidak menunjukkan elemen kesalahan

23
LAPORAN POLIS (FIR)
• Tidak dibuat Pengadu sebaliknya dibuat oleh orang lain. Ini
menjadikan laporan polis suatu keterangan dengar cakap “hearsay
evidence”.
• Tiada tandatangan Pengadu dan Penerima Repot
• Tiada salinan diakui sah
• Tidak dikemukakan di Mahkamah sebagai keterangan
• Lebih daripada satu laporan polis dibuat

24
RAJAH KASAR DAN KUNCI RAJAH KASAR
• Tidak Lengkap
• Tidak tepat, tidak disertakan dengan kunci rajah kasar
• Tidak menggambarkan keadaan sebenar tempat kejadian
• Gagal dijelaskan di Mahkamah oleh Pegawai Penyiasat. Diakui tidak
siasat di tempat kejadian. Menyuruh anggota melawat tempat
kejadian.
• “Aid to Memory”
• Keterangan sokongan

25
KETERANGAN PAKAR
• Sampel dihantar ke Jabatan Kimia disahkan bukan buangan berjadual
- Kod Buangan

• Ahli Kimia – mengesahkan sampel mengandungi mineral

• Laporan Ahli Kimia - negatif

26
KETERANGAN PAKAR
• Permintaan analisa terhad kepada mengenalpasti identiti sampel dan
sama ada sampel-sampel yang diambil sepadan atau datang daripada
sumber yang sama

• Ahli Kimia tidak membuat analisa sebagaimana yang dipohon oleh

Pegawai Penyiasat

27
KETERANGAN PAKAR
• JAS mendapatkan nasihat pakar daripada pihak ketiga

• Pakar tidak membuat analisa ke atas sampel-sampel

• Pakar menyediakan laporan berdasarkan data yang dibekalkan oleh

pegawai forensik terdahulu

28
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974
• Tiada laporan bomba mengesahkan punca kebakaran atau laporan
bomba negatif

• Tiada rakaman percakapan saksi mata, saksi membuat panggilan

telefon, pemilik tanah/premis, penyewa, kontraktor, pegawai yang
turut menjalankan pemadaman kebakaran

• Gambar tapak/tanah yang terbakar tidak diambil

29
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974

• Pembakaran berpunca daripada kerja pembersihan “land clearing”

untuk tanaman semula kelapa sawit

• Kontraktor yang dilantik untuk kerja-kerja pembersihan “land

clearing” untuk tanaman semula kelapa sawit tidak disiasat

30
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974
• Siasatan tidak dibuat untuk mengenalpasti punca kebakaran,
bagaimana kebakaran dilakukan, kebakaran disengajakan atau tidak

• Saksi yang memadam kebakaran di tempat kejadian tidak dirakam

keterangan – pekerja asing, pengurus, anggota bomba, anggota
tempat kejadian

31
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974
• Kebakaran berpunca daripada tanah/aktiviti pembakaran tanah
bersebelahan dengan ladang kelapa sawit

• Kebakaran daripada premis/tanah bersebelahan dengan ladang

kelapa sawit merebak dengan pantas

• Tiada pemantauan daripada udara ke atas hotspot atau kebakaran

kecil dalam ladang kelapa sawit

32
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974
• Laporan Pegawai Bomba bercanggah dengan laporan yang
dikemukakan oleh Pengurus Ladang Kelapa Sawit yang terbabit dalam
memadamkan kebakaran

• Pegawai Penyiasat bergantung sepenuhnya kepada laporan Bomba

tanpa melakukan siasatan bebas untuk mengenalpasti punca atau
individu yang melakukan pembakaran terbuka

33
PEMBAKARAN TERBUKA – Seksyen 29A(1)
AKAS 1974
• Pegawai JAS tiba di tempat kejadian selepas pihak BOMBA selesai
memadam kebakaran

• Rakaman keterangan pegawai BOMBA tidak dirakam. Rakaman

diambil selepas arahan dikeluarkan oleh TPR

• Tiada keterangan dikemukakan untuk mematahkan pembelaan di

bawah seksyen 29C AKAS 1974

34
BUANGAN TERJADUAL - SEKSYEN 34B AKAS
1974
• Tiada rakaman percakapan saksi – pemandu lori yang membawa
buangan terjadual, pemandu tidak dapat dikesan dan tiada usaha
untuk mengesan individu tersebut

• Siasatan tidak menyeluruh – melibatkan beberapa syarikat yang

terlibat

• Siasatan Tempat Kejadian – tidak menyeluruh

• Borang Serahan Analisa Jabatan Kimia Malaysia – tidak lengkap

35
PENCEMARAN TANAH – SEKSYEN 24 AKAS
1974
• Sampel tanah tanih yang tercemar tidak diambil

• Tiada keterangan mengenai kesan pencemaran ke atas tanah tanih

• Anggapan pencemaran tanah tanih di bawah seksyen 24(2) AKAS

1974 tidak memadai

36
PENCEMARAN PERAIRAN PERDARATAN –
SEKSYEN 25 AKAS 1974
• Pelan lakar tidak lengkap – tiada penunjuk aliran takat pelepasan
akhir dari premis ke alur air atau sungai

• Tiada persampelan diambil di perairan daratan

• Sampel – label tidak jelas

37
ISU-ISU
1. Carian SSM – akses kepada pendaftaran SSM

2. Pusat Simpanan Barang Sitaan Tidak Mencukupi

3. Kekurangan Alat Persampelan Buangan Terjadual

38
ISU-ISU
• Buangan Terjadual SW110 – buangan peralatan elektrik/elektronik
mengandungi komponen seperti akumulator, suis raksa atau dicemari
dengan kadmium, raksa, plumbum, nikel, kromium, kuprum, litium,
perak…

• Kesalahan Berulang GLC – rekod lampau

39
ISU-ISU
• Saspek warganegara asing?

• Rakaman percakapan Pegawai Penyiasat? Adakah perlu sedangkan

Diari Siasatan telah ada

• Pegawai Penyiasat Ganti?

40