FIRSAT ÖĞRETİMİ

Dr. Mine SÖNMEZ KARTAL

minesonmezkartal@gmail.com
 GİRİŞ
 Çocukların sosyal iletişim becerilerinde yeterli olabilmesi için,
iletişim başlatabilmeleri, sosyal uyarana uygun cevap
verebilmeleri, sözel iletişimde sıra alabilmeleri, sosyal
iletişimi devam ettirebilmeleri ve anlaşmazlıklar üzerinde
tartışabiliyor olmaları gerekmektedir. Bu becerileri sınırlı olan
çocukların, aile ve akranlarla girilen etkileşimler sırasında,
ihtiyaçlar ve istekler konusunda iletişim kurma becerisinden
dahi yoksun olmaları, aileler tarafından anlaşılamama,
akranlar tarafından reddedilme gibi olumsuz sosyal iletişim
sonuçlarına yol açabilmektedir.

2
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 GİRİŞ (devam)

 Ayrıca, akranları tarafından reddedilen çocuklar, sınırlı

düzeyde sosyal iletişim becerileri nedeniyle, giderek daha
saldırgan ve uyumsuz davranışlar sergileyebilmektedirler. Bu
noktada kısır bir döngü meydana gelmektedir. Yetersiz
iletişim ve sosyal etkileşim becerileri, yetişkinlerle, ailelerle
ve akranlarla etkileşime girilmesini güçleştirmekte ve bu
durumda, okul öncesi yıllarda artan düzeyde problem
davranışların oluşmasına neden olmaktadır. Söz konusu
beceri eksikliklerine müdahale edilmemesi halinde ise, bu
döngü devam edebilmektedir.

3
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 FIRSAT ÖĞRETİMİ NEDİR?
 Fırsat öğretimi, sistematik öğretimin, doğal şekilde oluşan
öğrenme fırsatlarına uyarlanıp uygulandığı bir yaklaşımdır.
 Fırsat öğretimi, sosyal iletişim becerilerinin öğretim
sürecinde son derece güçlü bir yol olabilmektedir.
 En üst seviyede etkililiğin sağlanabilmesi için,
uzmanlaşmış eğitim ve son derece dikkatli bir
planlama gerektirmektedir.

4
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 FIRSAT ÖĞRETİMİ NEDİR?
 Fırsat öğretiminin eğitsel hedefi, günlük etkinlikler sırasında
kendiliğinden oluşan çocuğun ilgilerini takip etmektir. Çocuk-
merkezli bir yaklaşım kullanarak ve ortam içerisinde mevcut
doğal pekiştireçlere dayanarak, öğretmen ve aile, öğrenme
sürecini anlamlı ve keyifli bir hale getirebilmektedirler.

5
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 FIRSAT ÖĞRETİMİ NEDİR?
 Fırsat öğretimini kullanırken, öğretmenin, çocuğun ilgilerini
dikkate alması son derece önemlidir. Ayrıca öğretmenin,
çocukların ilgilerinin sürekli olarak değişebileceğini de
hatırlaması gerekmektedir.
 Eğer bir öğretmen, fırsat öğretimine yer vermek istiyorsa,
kontrolü çocuğa bırakması gerektiğini de bilmelidir.

6
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 FIRSAT ÖĞRETİMİNİN YARARLARI
 Etkili bir öğretme yoludur. Fırsat öğretimi yoluyla kazanılan
becerilerin farklı durumlara genellenebilmesi de kolaylıkla
gerçekleşmektedir.
 Öğrencilerin yönergelere ve ipuçlarına bağımlılık
geliştirmesine önemli ölçüde engel olmaktadır.
 Doğal yaşam içerisinde her türlü etkinliğin öğretim amacıyla
kullanılmasına olanak sağlamaktadır.

7
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
 FIRSAT ÖĞRETİMİNİN GERÇEKLEŞME SÜRECİ
Öğretim ortamı çocuğun ilgisini
çekecek şekilde düzenlenir

Çocuğun verdiği tüm doğru Çocuğun ilgisini açıkça

tepkiler, ilgisini yöneltmiş olduğu göstermesiyle öğretim süreci
şeye erişimi sağlanarak pekiştirilir. başlar

Öğretmen çocuğun girişimlerini Öğretmen çocuğun ilgisini teşvik

daha da genişleterek yanıtlar eder (durum hakkında soru sorma
vb)

8
Dr. Mine Sönmez-Kartal, ESOGÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü