'()(!$"*+ !

"#$%&


 ,-,,$./

Blog ! Seramik Fırınında Pişirim Programı Yapmak

" # $

Seramik Fırınında Pişirim Programı Yapmak

Seramik fırınında istediğiniz sonuçları alabilmek için, fırın rejimini iyi anlamak çok önemlidir.

Seramik pişirimi yapmak için, seramik çamurunun kuruma ve pişme sırasında geçtiği aşamalarıanlamanız;
oldukça karmaşık bir süreci dikkate almanız gerekir.

PİŞİRİM PROGRAMI | FIRIN REJİMİ

Fırın rejimi, fırını çalıştırdığınız andan, kapattığınız ya da boşaltacak kadar soğuttuğunuz ana kadar olan sürede,
önceden belirlenmiş aşamalar dizisidir. Bu değişiklikler, fırın atmosferindeki ya da sıcaklık rampalarındaki
değişiklikler ile tanımlanır.
Sıcaklık rampaları, fırın içi sıcaklığının değişme hızıdır. Bu artan sıcaklık olduğu gibi, azalan sıcaklık yani soğuma
da olabilir. Tıpkı bir otomobilin hızının km/saat olarak ölçülmesi gibi, sıcaklık rampaları °C/saat olarak ölçülür.

Seramik fırınlarını manuel olarak takip etmek mümkünse de, günümüzde pek çok elektrikli seramik fırını
sıcaklık kontrol cihazları tarafından kontrol edilir. Sıcaklık yükselme hızı, bekletme süresi ve gerekiyorsa
soğuma eğrisi bu cihazlarla programlanır.

Seramik pişirimi sürecin en önemli aşamalarından biridir ve sır kalitesi ile çamurun olgunlaşması üzerinde
doğrudan etkilidir. Birçok özel amaçlı seramik ürünün (örn. alümina seramikler, termal genleşmeye karşı dirençli
ürünler, kristal sırlar, porselenler) benzersiz özelliklerinin sırrı, birçok geleneksel seramik türünün ve sırlardaki
hatasız yüzeylerin nedeni doğru pişirme eğrisidir.

Çalışacağınız seramik çamuruna karar verirken göz önünde tutmanız gereken konulardan biri de, yüksek
sıcaklıklarda ısı kazanımının daha zor olduğudur. Yani seramik fırını ısındıkça, sıcaklığı artırmak zorlaşır. Örneğin,
bir elektrikli seramik fırınının 150°C’de iken sıcaklığını 10°C yükseltmek için 50 kW harcadığını varsayalım.
Bununla beraber, aynı seramik fırını 1000°C’de iken sıcaklığını 10°C yükseltmek için 300 kW’a ihtiyaç duyabilir.

Bu sadece enerji tüketimini değil, aynı zamanda sıcaklık rampasını da etkiler. Seramik fırını 100°C’de iken
250°C/saat ile yükselebilirken, fırın içi sıcaklığı 1100°C’de iken 50°C/saat ile yükselebilir.

Serbest soğumada, istenen sıcaklığa geldikten sonra fırın kapatılır ve kapalı fırının kendi hızında soğumasına izin
verilir. Genellikle serbest soğuma, ana pişirim süresi ile yaklaşık aynı süreyi alacaktır.

Fırınınızın hedef sıcaklığa ulaşması konusunda sıkıntı yaşıyorsanız ya da pişirim çok uzun sürüyorsa, kontrol
edilmesi gereken ilk şey fırının elektrik gücüdür. Eğer fırınınız sigorta kutusundan çok uzaktaysa ya da sıcak bir
yaz günü herkesin klima çalıştırdığı bir saatte pişirim yapıyorsanız voltaj düşüşleri yaşıyor olabilirsiniz.

BİSKÜVİ PİŞİRİMİ
Bisküvi pişirimi, seramik çamurunu seramiğe dönüştürdüğü için, daha yavaş ve kontrollü olmalıdır. Pişireceğiniz
ürünler tamamen kuru değilse, fırında kurutma yapmak isteyebilirsiniz. Bir gece boyunca yaklaşık 65°C’de
bırakabilirsiniz.

Örnek bir düşük derece bisküvi pişirim programı:

Basamak 1. 120 dakikada 120°C
Basamak 2. 180 dakikada 500°C
Basamak 3. 60 dakikada 600°C
Basamak 4. Fırın tam gücü (SKIP | FULL) ile 950°C
Serbest soğuma

Bisküvi pişirimi yaparken, oluşan su buharının kaçmasına izin vermek önemlidir. Bu nedenle üst bacayı birkaç
saat açık bırakmak gerekir. Baca deliği yoksa, kapıyı 120°C’ye kadar aralık bırakmak uygundur.

Birden fazla gözetleme deliği, baca vb. varsa, sadece üst deliği açık bıraktığınızdan emin olmalısınız. Birden fazla
deliği açık bırakmak içeride güçlü bir hava akımı oluşturup ürünlerin çatlamasına ya da, kullanıyorsanız eğer,
seger piramitlerinin soğumasına neden olabilir.

Fırın iç ısısı 100°C -150°C’ye gelmeden fırını açmamanız tavsiye edilir. Isıl şok, fırındaki ürünlere ve / veya fırın
elemanlarına zarar verebilir. Fırındaki ürünleri boşaltmadan önce dokunabildiğiniz sıcaklıkta olması gerekir.

SIR PİŞİRİMİ
Sır pişirimleri, bisküvi pişirimine göre özellikle pişirimin başında ve ortasında daha hızlı yapılabilir. Bazı sırlar hızlı
pişirildiğinde daha iyi görünürken bazıları yavaş pişirilmelidir. Bu deneme gerektirir ve emin değilseniz, mutlaka
yavaş pişirim ile başlamalısınız. Bazı sır çeşitleri için kontrollü soğutma gerekebilir.

Pişirim sonunda hedef sıcaklıkta bekletme yapmak (sıcaklığı tutmak) çok yararlı olabilir. Bu süre 15 dakika ile 1
saat arasında olabilir. Bekletme yapmak, fırın iç ısısının eşitlenmesini ve ürünlerin tümünün doğru sıcaklığa
ulaşmasını sağlar. Özellikle fırın yoğun bir şekilde yüklenmişse, bu çok önemlidir.

Örnek bir düşük derece sır pişirim programı:

Basamak 1. 180 dakikada 500°C
Basamak 2. 60 dakikada 600°C
Basamak 3. Fırın tam gücü (SKIP | FULL) ile 1040°C
Basamak 4. 1040°C’de 30 dakika bekletme.
Serbest soğuma

Yukarıda belirtilen pişirim programları örnek olarak verilmiştir. Öncelikle kullandığınız çamur ve sır için
üreticisinin uyarılarını göz önünde bulundurmalısınız. Daha önce hiç pişirim yapmadıysanız, bu pişirim
programları ile başlayabilir, kullandığınız çamur ve sırlara bağlı olarak aldığınız sonuçlara göre programını
kendinize uyarlayabilirsiniz. Pişirim programı ya da fırın rejimi, fırınınıza, fırınınızın doluluğuna, yüklediğiniz
ürünlerin büyüklüğüne, çamur cinsine, sır çeşidine bağlıdır. Bu nedenle doğru, tek bir ısı diyagramından söz
edilemez. Sizin için doğru pişirim programına ulaşmak için, denemeler yapmanız, her pişirimde sonuçları not
etmeniz, fırın günlüğü tutmanız çok önemlidir.

KAYNAKÇA
https://www.thesprucecra"s.com/firing-schedules-and-ramps-2746244
https://bigceramicstore.com/pages/info-ceramics-tips-tip49_load_fire_kilns_part2
https://digitalfire.com/glossary/firing+schedule

Diğer Blog Yazıları