MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ

Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin DOĞAN
(7. Hafta)
 Mühendislik Tasarım Süreci
5- Prototip Üretimi (Prototyping)
Üretilmesi planlanan yeni bir ürünün tasarım aşamasında, belirlenen gereksinimleri
karşılayıp karşılamayacağına dair az yada çok bir şüphe vardır. Bunu engellemek ve
nihai ürünün gerçekten amacına hizmet edeceğini garanti etmek için endüstriyel
üreticiler prototip kullanırlar.
Prototip, tasarım süreçlerinin sonunda ortaya çıkarılması planlanan nihai ürünün ilk
örneğidir ve seri üretime geçmeden önce tasarımın test edilerek olası hatalarının
görülmesine ve mümkün olan iyileştirmelerin yapılmasına olanak sağlar.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları (https://inertiaengineering.com/)
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)

Alfa aşaması, prototiplerin ilk üretildiği aşamadır ve bu aşamada aşağıdaki iki

soru yanıtlanmalıdır;
Ürün çalışacak mı?
Nasıl görünecek ve nasıl bir his uyandıracak?
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)
Bu soruları cevaplamak, temel işlevselliği ve kullanıcı deneyimini değerlendirmek
için özel olarak oluşturulmuş iki ayrı prototip gerektirir. Bu ilk iki prototip,
konsept prototipi ve görsel prototip olarak adlandırılır.

Konsept prototipi Görsel prototip

 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)
Konsept Prototipi: (Proof of Principle/Concept Prototype) Ürün yol haritası
boyunca oluşturulan ilk fiziksel modeldir. "İşe yarayacak mı?" sorusunu yanıtlamak
için tasarlanmış olup, biçimden çok işlevle ilgilidir ve muhtemelen nihai ürüne çok
az benzerlik gösterecektir.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)
Nihai ürünü işlevsel olarak temsil eden bu
prototip, fiziksel biçimini simüle etmek için
kolayca erişilebilir malzemelerden (Karton,
bant, köpük, ahşap) yararlanır.
Ürün geliştirme sürecinde, ürünün çalışmasını
kontrol etmek, olası yapısal/yazılımsal
sorunları erken dönemde tespit etmek
amacıyla sistematik testlerin hızlı bir şekilde
gerçekleştirilmesine olanak sağlar.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)
Görsel Prototip: (Appearance/Visual Prototype) Genel olarak, konsept kanıtlama
aşamasında düzgün bir sonuç elde edilmesinin ardından görsel prototip gelir. Bu
model, "Nasıl görünecek ve hissedilecek?" sorusuna yanıt verir ve son ürün
hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlar.
Görsel prototip, gerçek işlevsellikten
yoksun olmakla birlikte nihai ürünün
görsel olarak temsilidir. Bu, çalışma
özellikleri olmayan, tamamen görünüm ve
his sağlamakla ilgilenen statik bir
modeldir.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Alfa (https://inertiaengineering.com/)
Nihai ürünün görünümüne benzer bir prototip oluşturmak için CNC ile işlenmiş
parçalar ve 3D yazıcıdan çıkan ürünler kullanılır ve bu aşamada kullanıcı deneyimini
simüle etmek için yüksek kaliteli malzemeler kullanılır.

Bu prototip, satış ve pazarlama

amaçlarının yanı sıra finansman ve
yatırım talepleri için de
kullanılmaktadır. Nihai ürünü fiziksel
olarak temsil ettiği için, potansiyel
alıcıların ve diğer paydaşların ürünü
uygun şekilde görselleştirmesine
olanak tanır
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Beta (https://inertiaengineering.com/)

Ürün yol haritasının beta aşaması, test geri bildirimlerini ve önceki tecrübeleri
alarak ve bunları nihai ürüne doğru sürece dahil ederek ürün tasarımını
iyileştirmeyi ve geliştirmeyi amaçlar.
Aynı zamanda hem görünüm hem de işlevsellik açısından nihai ürüne daha çok
benzeyen prototipler oluşturulmasını sağlar.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Beta (https://inertiaengineering.com/)
Mühendislik Prototipi: (Functional/Engineering Prototype) Mühendislik prototipi,
nihai ürünün sahip olduğu görsel, işlev ve üretim yöntemini özelliklerini kendinde
birleştiren ilk adımdır. Bir başka ifade ile konsept prototipinin görünüm
özelliklerinin de dahil edilmesiyle geliştirilmiş halidir.
Bu prototip, daha kabataslak veya bitmemiş
bir durumda da olsa, genellikle form olarak
nihai ürüne benzeyecektir. Tasarımcılar,
geliştirme sürecinde prototipe ek bileşenler
ekleyebilir, bu nedenle bu modeller,
görünümde küçük farklılıklar taşıyabilir.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Beta (https://inertiaengineering.com/)
Bu prototip, gerçek çalışma koşullarında, kontrollü saha denemeleri ve kullanıcı
deneyimleri için kullanılır. Amaç, yüksek maliyetli malzemelere daha fazla yatırım
yapılmadan önce ürünün işlevselliğini ve uygulanabilirliğini test etmektir.
Her ne kadar nihai üründen fiziksel olarak farklı yapısal malzemelerle üretilmiş
olsa da elektronik donanım ve yazılım olarak nihai ürünle birebir aynıdır.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Beta (https://inertiaengineering.com/)
Üretim Prototipi: (Production Prototype) Mühendislik prototipi başarıyla test
edildikten sonra, bir üretim prototipi oluşturulur. Bu, tasarım seri üretime
gönderilmeden önceki son doğrulama adımıdır. Bu prototip hem tamamen işlevsel
hem de nihai üründen görünüş olarak neredeyse ayırt edilemez olacak şekilde
tasarlandığından, bir önceki adımdan temel fark kullanılan malzemelerin
kalitesidir. Ancak çoğu durumda, mühendislik ve üretim prototiplerinin üretim
yöntemleri aynıdır
Bu noktada, prototip hala toplu olarak üretilen bileşenlerin maliyet avantajına
sahip değildir, bu da nihai malzemelerin kullanımının çok pahalı olabileceği anlamına
gelir. Bu nedenle, bitmiş üründeki kullanılanlara yakın alternatif malzemeler
kullanılır. Bazen, ürün tasarımında güven seviyesi ve kalan risk kombinasyonuna
bağlı olarak üretim prototipinin atlanarak doğrudan üretime geçilmesine karar
verilebilir.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Beta (https://inertiaengineering.com/)
Üretim prototipi, nihai ürün tasarımını doğrulamak (nihai ürün yerine) için
gelişmiş testler için kullanılır. Henüz sertifikasyon testine tam olarak hazır
olmasa da, bu prototip estetik, renk, doku, işlevsellik, üretime hazır olma,
kullanıcı deneyimi ve genel tasarımın son olarak değerlendirilmesi amacına hizmet
eder.

Aynı zamanda satış ve pazarlama için

nihai bir prototip olarak kullanılır ve
paydaşların kullanıcı deneyimini test
etmesine ve üretim araçları
oluşturulmadan önce performansını
değerlendirmesine olanak tanır.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Pilot (https://inertiaengineering.com/)

Nihai prototip, seri üretimin başlamasıyla montaj hattından çıkan ilk üründür ve
pilot prototip olarak adlandırılır. Seri üretim yöntemleri kullanılarak inşa
edilmiştir ve aslında satılabilir. Yine de ürün kalitesi incelemeleri ve onayları, nihai
ürün testi ve ürün sertifikasyonu ihtiyacı nedeniyle hala bir prototip olarak kabul
edilir.
 Mühendislik Tasarım Süreci
Prototip Üretim Aşamaları - Pilot (https://inertiaengineering.com/)
Elektronik bileşenler ve donanım tipik olarak mühendislik veya üretim
prototipinden farklı değildir. Bununla birlikte, mekanik bileşen malzemeleri ve
yapım yöntemleri önemli ölçüde değişmiştir.
Pilot prototip, ilgili alanda ürün sertifikası vermekten sorumlu bağımsız test
laboratuvarlarına gönderilir. Bu nihai sertifikalar alındıktan sonra, ürün ticari
dağıtım için hazır kabul edilir.